Հարաբերակցություն

Հարաբերակցության սահմանումը

Հարաբերակցության միջակայքը և դրա համապատասխան գնահատականը

Հարաբերակցության բնութագիրը

Ք 1

(Ընդհանուր նորմատիվային կապիտալ/(վճարունակության
պահանջվող մեծություն + ռիսկով կշռված ակտիվներ))*100

140% ≤ Ք1 =5
120% ≤ Ք1 < 140% =4
100% ≤ Ք1 < 120% =3
80% ≤ Ք1 < 100% =2
Ք1 < 80% =1

Հարաբերակցությունը հանդիսանում է Ն1.2 տնտեսական նորմատիվը: Հարաբերակցության ցուցանիշները հաշվարկվում են Կանոնակարգ 3/02-ի համաձայն:
Հարաբերակցության ցուցանիշները հաշվարկվում են Կանոնակարգ 3/04-ի թիվ 3 հաշվետվության տվյալների հիման վրա:

Ք2

((Ընդհանուր նորմատիվային կապիտալ + հնարավոր կորուստների պահուստ – չաշխատող ակտիվներ)/ Ընդհանուր կապիտալի նվազագույն չափ)*100

250% ≤ Ք2 =5
150% ≤ Ք2 < 250% =4
125% ≤ Ք2 < 150% =3
100% ≤ Ք2 < 125% =2
Ք2 < 100% =1

Հարաբերակցությունը գնահատում է ապահովագրական ընկերության կողմից ընդհանուր կապիտալի նվազագույն սահմանաչափի գերազանցման չափը` չաշխատող ակտիվները դիտարկելով հավանական կորուստ:
Ք2 հարաբերակցության հաշվարկում ընդհանուր նորմատիվային կապիտալը վերցվում է հաշվետու եռամսյակի վերջին օրվա դրությամբ:
Հնարավոր կորուստների պահուստը ներառում է հսկվող, ոչ ստանդարտ, կասկածելի ակտիվների (բացառությամբ` ինվեստիցիոն արժեթղթերի), ինչպես նաև ռիսկային, միջին ռիսկային և բարձր ռիսկային ինվեստիցիոն արժեթղթերի գծով Կանոնակարգ 3/09-ի համաձայն ձևավորված հնարավոր կորուստների պահուստը` հաշվետու եռամսյակի վերջին օրվա դրությամբ:
Չաշխատող ակտիվները ներառում են համաձայն Կանոնակարգ 3/09-ի հսկվող, ոչ ստանդարտ և կասկածելի դասակարգված ակտիվները (բացառությամբ ինվեստիցիոն արժեթղթերի) և ռիսկային, միջին ռիսկային և բարձր ռիսկային դասակարգված ինվեստիցիոն արժեթղթերը` հաշվետու եռամսյակի վերջին օրվա դրությամբ: Ընդ որում, հարաբերակցության հաշվարկում հսկվող ակտիվները ներառվում են 20, ռիսկային արժեթղթերը` 25, ոչ ստանդարտ ակտիվները` 50, միջին ռիսկային արժեթղթերը` 70, կասկածելի ակտիվները և բարձր ռիսկային արժեթղթերը` 100 տոկոս կշիռներով: Ընդ որում, չաշխատող
ակտիվների հաշվարկում չեն ընդգրկվում դրանց գծով կանոնակարգ 3/09-ի համաձայն ձևավորված հնարավոր կորուստների պահուստները:
Որպես ընդհանուր կապիտալի նվազագույն չափ վերցվում է հաշվետու եռամսյակի վերջին օրվա համար տվյալ ապահովագրական ընկերության համար Կանոնակարգ 3/02-ով սահմանված ընդհանուր կապիտալի նվազագույն չափը:
Հարաբերակցության ցուցանիշները հաշվարկվում են Կանոնակարգ 3/04-ի թիվ 3, թիվ 19 հաշվետվությունների տվյալների հիման վրա:

Ք 3

((Ապահովագրական գումար (մեկ ապահովագրության օբյեկտը և դրա հետ փոխկապակցված օբյեկտները ծածկող պայմանագր(եր)ով ստանձնած պարտավորության չափ) - Ապահովագրական գումարում վերաապահովագրողի բաժինը)/Ընդհանուր նորմատիվային կապիտալ)*100

10% < Ք3 ≤ 15% =2
15% < Ք3 =1

Հարաբերակցությունը Ն3 տնտեսական նորմատիվն է` հաշվարկված համաձայն Կանոնակարգ 3/02-ի:
Հարաբերակցությունը հաշվարկվում է մեկ ապահովագրության օբյեկտը և դրա հետ փոխկապակցված օբյեկտները ծածկող ապահովագրության պայմանագր(եր)ով նախատեսված ապահովագրական գումարների հանրագումարներից (նվազեցված Կանոնակարգ 3/02-ով նախատեսված վերաապահովագրողի մասնաբաժնով) (այսուհետ` Զուտ ապահովագրական գումար) առավելագույն մեծության գծով:
Եթե Ք3 ≤ 10%, ապա հարաբերակցությունը Ք տարրի հաշվարկին չի մասնակցում:
Եթե 10%<Ք3≤15%, ապա հարաբերակցությունը հաշվարկվում է նաև հաջորդ 4 ամենամեծ Զուտ ապահովագրական գումարների գծով: Եթե նշված 4 Զուտ ապահովագրական գումարների գծով հաշվարկված հարաբերակցությունները ևս գտնվում են (10%, 15%] միջակայքում, ապա հարաբերակցությունը գնահատվում է 1:
Ք3 հարաբերակցության հաշվարկում ընդհանուր նորմատիվային կապիտալը մասնակցում է հաշվետու եռամսյակի վերջին ամսվա միջին օրական մեծությամբ:
Հարաբերակցության ցուցանիշները հաշվարկվում են Կանոնակարգ 3/04-ի թիվ 3 հաշվետվության տվյալների հիման վրա:

Ք4

(Մեկ փոխառուի պարտավորությունների հանրագումար/Ընդհանուր նորմատիվային կապիտալ)*100

20% < Ք4 ≤ 25% =2
25% < Ք4 =1

Հարաբերակցությունը Ն5 նորմատիվն է` հաշվարկված համաձայն Կանոնակարգ 3/02-ի:
Հարաբերակցությունը հաշվարկվում է ամենամեծ փոխառուի գծով:
Եթե Ք4≤ 20%, ապա այն Ք տարրի հաշվարկին չի մասնակցում:
Եթե 20%<Ք4≤25%, ապա հարաբերակցությունը հաշվարկվում է նաև հաջորդ 4 ամենամեծ փոխառուների գծով: Եթե նշված 4 փոխառուների գծով հաշվարկված հարաբերակցությունները ևս գտնվում են (20%, 25%] միջակայքում, ապա հարաբերակցությունը գնահատվում է 1:
Ք4 հարաբերակցության հաշվարկում ընդհանուր նորմատիվային կապիտալը մասնակցում է հաշվետու եռամսյակի վերջին ամսվա միջին օրական մեծությամբ:
Հարաբերակցության ցուցանիշները հաշվարկվում են Կանոնակարգ 3/04-ի թիվ 3 հաշվետվության տվյալների հիման վրա:

Ք5

((Վերաապահովագրողներից ստացվելիք հատուցումներ + վերաապահովագրողներից ստացվելիք միջնորդավճարներ և այլ գումարներ)/ Ընդհանուր նորմատիվային կապիտալ)*100

50% < Ք5 ≤ 70% =2
Ք5 > 70% =1

Հարաբերակցությունը գնահատում է ապահովագրական ընկերության կախվածության աստիճանը վերաապահովագրողներից: Այս հարաբերակցության բարձր ցուցանիշը վկայում է ընկերության ֆինանսական կայունության անընդհատության վտանգվածության մասին:
Հարաբերակցության ցուցանիշները վերցվում են հաշվետու եռամսյակի վերջին օրվա դրությամբ:
Հարաբերակցության համարիչի ցուցանիշները չեն նվազեցվում դրանց գծով Կանոնակարգ 3/09-ի համաձայն ձևավորված հնարավոր կորուստների պահուստի գումարի չափով:
Ք5 հարաբերակցությունը չի մասնակցում Ք տարրի հաշվարկին, եթե Ք5≤ 50%:
Հարաբերակցության հաշվարկը կատարվում է Կանոնակարգ 3/04-ի թիվ 1, 3 հաշվետվությունների տվյալների հիման վրա:

Հարաբերակցություն

Հարաբերակցության սահմանումը

Հարաբերակցության միջակայքը և դրա համապատասխան գնահատականը

Հարաբերակցության բնութագիրը

Ա1

Ֆինանսական ներդրումներ/ Ընդհանուր ակտիվներ

Ա1 ≥ 40% =5
20 % ≤ Ա1 < 40% =4
10 % ≤ Ա1 < 20% =3
8 % ≤ Ա1 < 10% =2
Ա1<8% =1

Հարաբերակցությունը գնահատում է ֆինանսական ներդրումների տեսակարար կշիռն ընդհանուր ակտիվներում:
Ֆինանսական ներդրումների մեջ են մտնում բանկերում ավանդները, տրամադրված փոխառությունները, ռեպո համաձայնագրերը, արժեթղթերը, ոչ ընթացիկ ներդրումները այլ անձանց կանոնադրական կապիտալում, այլ ներդրումները` ներառյալ դրանց գծով ստացվելիք տոկոսները:
Հարաբերակցության ցուցանիշները չեն նվազեցվում համապատասխան հնարավոր կորուստների պահուստի և արժեզրկման կորուստների պահուստի մեծությունների չափով:
Հարաբերակցության ցուցանիշները հաշվարկվում են Կանոնակարգ 3/04-ի թիվ 1 հաշվետվության տվյալների հիման վրա` հաշվետու եռամսյակի վերջին օրվա դրությամբ:

Ա2

((Հիմնական միջոցներ + Ոչ նյութական ակտիվներ + Ապագա ժամանակաշրջանի ծախսեր + Ստացվելիք գումարներ)/Ընդհանուր ակտիվներ)*100

Ա2< 10 % =5
10 % ≤ Ա2< 20% =4
20 % ≤ Ա2< 30% =3
30% ≤ Ա2< 40% =2
40% ≤ Ա2 =1

Հարաբերակցությունը գնահատում է ոչ (քիչ) եկամտաբեր և ոչ (քիչ) իրացվելի ակտիվներում ներդրումների տեսակարար կշիռը ընդհանուր ակտիվներում:
Հարաբերակցության ցուցանիշները վերցվում են հաշվեկշռային մեծությամբ` հաշվետու եռամսյակի վերջին օրվա դրությամբ:
Ստացվելիք գումարները ընդգրկում են ուղղակի ապահովագրության, համաապահովագրության և վերաապահովագրության պայմանագրերի գծով ստացվելիք գումարները, ինչպես նաև դեբիտորական պարտքերը, կանխավճարները և այլ ընթացիկ և ոչ ընթացիկ ակտիվները (բացառությամբ կանխիկ դրամական միջոցների և դրանց համարժեքների, ռեպո համաձայնագրով վաճառված արտարժույթի, բանկային հաշիվների, բանկերում այլ հաշիվների, տեխնիկական պահուստներում վերաապահովագրողի մասնաբաժնի, ներդրումների և փոխառությունների, արժեթղթերի, այլ անձանց կանոնադրական կապիտալում ներդրումների, դրանցից ստացվելիք շահաբաժինների, նրանց նկատմամբ այլ պահանջների, հիմնական միջոցների և ոչ նյութական ակտիվների):
Հարաբերակցության ցուցանիշները հաշվարկվում են Կանոնակարգ 3/04-ի թիվ 1 հաշվետվության տվյալների հիման վրա:

Ա3

(Ստացվելիք ապահովագրավճարներ (վերաապահովագրավճար-ներ) + ստացվելիք հատուցումներ)/ (Համախառն ապահովագրավճարներ + Վերաապահովագրողի բաժինն ապահովագրական հատուցումներում + Հատուցումների գծով եկամուտներ համաապահովագրող-ներից))*100

Ա3 ≤ 15% =5
15% < Ա3 = 25% =4
25%< Ա3 = 30 % =3
30% < Ա3 = 40 % =2
Ա3 > 40% =1

Հարաբերակցությունը ցույց է տալիս, թե որքան է բուն ապահովագրական գործունեությանը վերաբերող ստացվելիք միջոցների կշիռը բուն ապահովագրական գործունեության գծով եկամուտ ճանաչված միջոցներում:
Հարաբերակցության համարիչում ներառվում են ստացվելիք ապահովագրավճարները, վերաապահովագրության ընդունած ռիսկերի գծով ստացվելիք վերաապահովագրավճարները, հատուցումների գծով վերաապահովագրողներից ստացվելիք գումարները, հատուցումների գծով համաապահովագրողներից ստացվելիք գումարները` հաշվետու եռամսյակի վերջին օրվա դրությամբ:
Հարաբերակցության հայտարարում ներառվում են ապահովագրության, համաապահովագրության պայմանագրերի գծով եկամուտ ճանաչված ապահովագրավճարները, վերաապահովագրության ընդունած ռիսկերի գծով վերաապահովագրավճարները, վերաապահովագրողների բաժինն ապահովագրական հատուցումներում, հատուցումների գծով եկամուտները համաապահովագրողներից` հաշվետու և դրան նախորդող 3 եռամսյակների կտրվածքով:
Հարաբերակցության համարիչի մեծությունը հաշվարկվում է Կանոնակարգ 3/04-ի թիվ 1, իսկ հայտարարի մեծությունը` թիվ 5 հաշվետվությունների տվյալների հիման վրա:
Եթե հարաբերակցության համարիչը և հայտարարը 0 են, ապա այս հարաբերակցությունը չի մասնակցում Ա տարրի գնահատմանը: Սակայն, եթե միայն հարաբերակցության համարիչն է 0, ապա Ա3 հարաբերակցությունը գնահատվում է 5:

Ա4

(Չաշխատող ակտիվներ/ Ընդհանուր ակտիվներ)*100

Ա4 ≤ 2 % =5
2% < Ա4 ≤ 4% =4
4% < Ա4 ≤ 6% =3
6% < Ա4 ≤ 8% =2
Ա4 > 8% =1

Հարաբերակցությունը գնահատում է չաշխատող ակտիվների տեսակարար կշիռն ընդհանուր ակտիվներում:
Հարաբերակցության համարիչում վերցվում է Կանոնակարգ 3/09-ի համաձայն չաշխատող համարվող ակտիվների մեծությունը` հաշվետու եռամսյակի վերջին օրվա դրությամբ: Ընդ որում, չաշխատող ակտիվները չեն նվազեցվում Կանոնակարգ 3/09-ի համաձայն ձևավորված հնարավոր կորուստների պահուստների մեծության չափով և չաշխատող ակտիվների մեջ չեն ընդգրկվում Կանոնակարգ 3/09-ի համաձայն անհուսալի դասակարգված ակտիվները:
Ընդհանուր ակտիվները ներառում են հաշվետու եռամսյակի վերջին օրվա դրությամբ հաշվեկշռային ակտիվները, Կանոնակարգ 3/09-ի համաձայն վարկային ռիսկ պարունակող հետհաշվեկշռային հոդվածները, ինչպես նաև Կանոնակարգ 3/09-ի համաձայն հաշվարկված ակտիվների հնարավոր կորուստների պահուստները: Հարաբերակցության ցուցանիշները հաշվարկվում են Կանոնակարգ
3/04-ի թիվ 1 և թիվ 19 հաշվետվությունների տվյալների հիման վրա:

Ա5

(Հնարավոր կորուստների պահուստ/Չաշխատող ակտիվներ)*100

20% < Ա5 ≤ 50% = 2
Ա5 > 50% = 1

Հնարավոր կորուստների պահուստը ներառում է չաշխատող ակտիվների գծով Կանոնակարգ 3/09-ի համաձայն ձևավորված հնարավոր կորուստների պահուստը:
Հարաբերակցության ցուցանիշները վերցվում են հաշվետու եռամսյակի վերջին օրվա դրությամբ:
Հարաբերակցության հայտարարում վերցվում է Կանոնակարգ 3/09-ի համաձայն չաշխատող համարվող ակտիվների մեծությունը: Ընդ որում, չաշխատող ակտիվները չեն նվազեցվում Կանոնակարգ 3/09-ի համաձայն ձևավորված հնարավոր կորուստների պահուստների մեծության չափով և չաշխատող ակտիվների մեջ չեն ընդգրկվում Կանոնակարգ 3/09-ի համաձայն անհուսալի դասակարգված ակտիվները:
Ա5 հարաբերակցությունը չի մասնակցում Ա տարրի գնահատմանը, եթե «Ա4» հարաբերակցության գնահատականը հավասար է 5-ի և/կամ Ա5≤20%:
Հարաբերակցության մեջ ներառված ցուցանիշների հաշվարկը կատարվում է Կանոնակարգ 3/04-ի
թիվ 19 հաշվետվության տվյալների հիման վրա:

Ա6

Ֆինանսական ակտիվների կենտրոնացման աստիճանը ըստ ֆինանսական գործիքների

Ա6< 0.2 =5
0.2 ≤ Ա6 < 0.4 =4
0.4 ≤ Ա6 < 0.5 =3
0.5 ≤ Ա6 < 0.7 =2
0.7 ≤ Ա6 =1

Ակտիվների հաշվարկը կատարվում է համաձայն Կանոնակարգ 3/04-ի թիվ 1 հաշվետվության` օգտագործելով Հերֆինդալ-Հիրշմանի ինդեքսը:
Հերֆինդալ-Հիրշմանի ինդեքսը հաշվարկվում է ՀՀգ=∑Si<sup>2</sup>  բանաձևով, որտեղ Si-ն i–րդ ֆինանսական ակտիվի մասնաբաժինն է ընդամենը ֆինանսական ակտիվներում:
Հերֆինդալ-Հիրշմանի ինդեքսը հաշվարկելիս ֆինանսական ակտիվների խմբավորումը կատարվում է հետևյալ ձևով.
1) ավանդներ ռեզիդենտ բանկերում, այլ ներդրումներ ռեզիդենտ բանկերում, ռեզիդենտ բանկերին տրամադրված փոխառություններ և նրանց հետ կնքված ռեպո համաձայնագրեր` առանց դրանց գծով ստացվելիք տոկոսների,
2) ավանդներ ոչ ռեզիդենտ բանկերում, այլ ներդրումներ ոչ ռեզիդենտ բանկերում, ոչ ռեզիդենտ բանկերին տրամադրված փոխառություններ և նրանց հետ կնքված ռեպո համաձայնագրեր` առանց դրանց գծով ստացվելիք տոկոսների,
3) ռեզիդենտներին տրամադրված փոխառություններ և նրանց հետ կնքված ռեպո համաձայնագրեր (բացառությամբ` ռեզիդենտ բանկերին տրամադրված փոխառությունների և նրանց հետ կնքված ռեպո համաձայնագրերի)` առանց դրանց գծով ստացվելիք տոկոսների,
4) ոչ ռեզիդենտներին տրամադրված փոխառություններ և նրանց հետ կնքված ռեպո համաձայնագրեր (բացառությամբ` ոչ ռեզիդենտ բանկերին տրամադրված փոխառությունների և նրանց հետ կնքված ռեպո համաձայնագրերի)` առանց դրանց գծով ստացվելիք տոկոսների,
5) ՀՀ պետական և ՀՀ ԿԲ կողմից թողարկված արժեթղթեր` առանց դրանց գծով ստացվելիք տոկոսների,
6) ՀՀ ոչ պետական արժեթղթեր` առանց դրանց գծով ստացվելիք տոկոսների,
7) այլ երկրների պետական և ոչ պետական արժեթղթեր, միջազգային ֆինանսական կազմակերպությունների արժեթղթեր` առանց դրանց գծով ստացվելիք տոկոսների,
8) ոչ ընթացիկ ներդրումներ այլ ռեզիդենտ անձանց կանոնադրական կապիտալում` առանց դրանց գծով ստացվելիք շահաբաժինների,
9) ոչ ընթացիկ ներդրումներ այլ ոչ ռեզիդենտ անձանց կանոնադրական կապիտալում` առանց դրանց գծով ստացվելիք շահաբաժինների,
10) այլ ներդրումներ ռեզիդենտների մոտ` առանց դրանց գծով ստացվելիք տոկոսների,
11) այլ ներդրումներ ոչ ռեզիդենտների մոտ` առանց դրանց գծով ստացվելիք տոկոսների:
Այս ինդեքսը հաշվարկելիս ֆինանսական ակտիվները չեն նվազեցվում դրանց գծով ձևավորված հնարավոր կորուստների պահուստների չափով: Ինդեքսի հաշվարկում ցուցանիշները մասնակցում են հաշվետու եռամսյակի վերջին օրվա դրությամբ:

Հարաբերակցություն

Հարաբերակցության սահմանումը

Հարաբերակցության միջակայքը և դրա համապատասխան գնահատականը

Հարաբերակցության բնութագիրը

Ռ1

(Վերաապահովագրողի բաժինը ապահովագրական գումարներում/Ընդհանուր ապահովագրական գումարներ)*100

Ռ1>70% =5
50% < Ռ1 ≤  70% =4
30% < Ռ1 ≤  50% =3
10% < Ռ1 ≤  30% =2
Ռ1 ≤  10% =1

Որքան քիչ ռիսկեր է վերաապահովագրում ապահովագրական ընկերությունը, այնքան ավելի մեծ է ընկերության ռիսկայնության մակարդակը:
Հարաբերակցության ցուցանիշները հաշվարկվում են Կանոնակարգ 3/04-ի թիվ 1, թիվ 10 հաշվետվությունների հիման վրա` հաշվետու եռամսյակի վերջին օրվա դրությամբ:

Ռ2

(Հուսալի վերաապահովագրողներին փոխանցած վերաապահովագրական գումարներ/Ընդհանուր վերաապահովագրական գումարներ)*100

50% < Ռ2 ≤  60% =2
Ռ2 ≤  50% =1

Ռ2 հարաբերակցությունը մասնակցում է Ռ տարրի հաշվարկին, եթե Ռ1>30% և/կամ Ռ2 ≤ 60%:
Սույն հարաբերակցության հաշվարկման ժամանակ հուսալի են համարվում Կանոնակարգ 3/02-ի Հավելված 2-ի Աղյուսակ 1-ի 31-րդ կետի համաձայն 20% և 50% ռիսկի կշիռներին համապատասխանող վերաապահովագրողները:
Հարաբերակցության հաշվարկը կատարվում է Կանոնակարգ 3/04-ի թիվ 10 հաշվետվության տվյալների հիման վրա` հաշվետու եռամսյակի վերջին օրվա դրությամբ:

Ռ3

Վերաապահովագրողների կենտրոնացման աստիճանն ըստ ապահովագրական գումարների

Ռ3 ≤  0.2 =5
0.2 < Ռ3 ≤  0.3 =4
0.3 < Ռ3 ≤  0.4 =3
0.4 < Ռ3 ≤  0.5 =2
Ռ3 > 0.5 =1

Հարաբերակցությունը հաշվարկվում է, եթե Ռ1>30%:
Հարաբերակցության հաշվարկը կատարվում է Կանոնակարգ 3/04-ի թիվ 10 հաշվետվության տվյալների հիման վրա` հաշվետու եռամսյակի վերջին օրվա դրությամբ` օգտագործելով Հերֆինդալ-Հիրշմանի ինդեքսը: Հերֆինդալ-Հիրշմանի ինդեքսը հաշվարկվում է ՀՀգ=∑S_i²  բանաձևով, որտեղ S_i-ն տվյալ վերաապահովագրողի ստանձնած ռիսկերն են վերաապահովագրության ընդհանուր գումարում:

Ռ4

(Վերաապահովագրողի բաժինը հատուցումներում/
Ընդհանուր ապահովագրական հատուցում)/ (Վերաապահովագրողին փոխանցվող ապահովագրավճարներ/
Համախառն ապահովագրավճարներ)

Ռ4 >1.3 =5
1.0 < Ռ4 ≤ 1.3 =4
0.7 < Ռ4 ≤ 1.0 =3
0.5< Ռ4 ≤ 0.7 =2
Ռ4 ≤ 0.5 =1

Հարաբերակցության ցուցանիշները հաշվարկվում են հաշվետու եռամսյակի և դրան նախորդող 11 եռամսյակների կտրվածքով` միջին տարեկան հաշվարկով:
Հարաբերակցությունը չի մասնակցում Ռ տարրի գնահատմանը, երբ Ռ1=0%: Հարաբերակցությունը չի հաշվարկվում մեկ տարուց քիչ գործունեություն ծավալած ապահովագրական ընկերությունների համար:
Հարաբերակցության ցուցանիշների հաշվարկը կատարվում է Կանոնակարգ 3/04-ի թիվ 5 հաշվետվությունների հիման վրա:

Ռ5

(Վերաապահովագրողի բաժինը հատուցումներում/ վերաապահովագրողին փոխանցվող ապահովագրավճարներ)*100

45% < Ռ5 =5
35% < Ռ5 ≤ 45% =4
25% < Ռ5 ≤ 35% =3
15% < Ռ5 ≤ 25% =2
Ռ5 ≤ 15% =1

Հարաբերակցության ցուցանիշները հաշվարկվում են հաշվետու եռամսյակի և դրան նախորդող 11 եռամսյակների կտրվածքով` միջին տարեկան հաշվարկով: Հարաբերակցությունը չի հաշվարկվում մեկ տարուց քիչ գործունեություն ծավալած ապահովագրական ընկերությունների համար: Հարաբերակցությունը չի մասնակցում Ռ տարրի գնահատմանը, երբ Ռ1=0%:
Հարաբերակցության ցուցանիշների հաշվարկը կատարվում է Կանոնակարգ 3/04-ի թիվ 5 հաշվետվությունների հիման վրա:

Ռ6

(Զուտ վերաապահովագրավճարներ / վերաապահովագրական գումարներ) / (Զուտ ապահովագրավճարներ /Ապահովագրական գումարներ)*100

Ռ6 ≤ 40%=5
40% < Ռ6 ≤ 70%=4
70% < Ռ6 ≤ 100%=3
100% < Ռ6 ≤ 120%=2
Ռ6 >120%=1

Հարաբերակցության ցուցանիշները հաշվարկվում են եռամսյակային կտրվածով:
Զուտ ապահովագրավճարները ներառում են հաշվեգրված ապահովագրավճարները` նվազեցված զեղչերի և առաջնային միջնորդավճարների գումարի չափով և ավելացված հավելավճարների մեծության չափով: Զուտ վերաապահովագրավճարները ներառում են հաշվեգրված համախառն վերաապահովագրավճարները` նվազեցված վերաապահովագրողից ստացվող միջնորդավճարների և ոչ ռեզիդենտի շահութահարկի գումարի չափով:
Հարաբերակցությունը չի մասնակցում Ռ տարրի գնահատմանը, երբ Ռ1=0% և/կամ հարաբերակցության հայտարարը և/կամ համարիչը 0 են:
Հարաբերակցության ցուցանիշների հաշվարկը կատարվում է Կանոնակարգ 3/04-ի թիվ 2, թիվ 4 հաշվետվությունների հիման վրա:

Հարաբերակցություն

Հարաբերակցության սահմանումը

Հարաբերակցության միջակայքը և դրա համապատասխան գնահատականը

Հարաբերակցության բնութագիրը

ԱՊ1.1

(Տեխնիկական պահուստներ/Ապահո-վագրավճարներ)*100

ԱՊ1.1 > 80% =5
60% < ԱՊ1.1 ≤ 80% =4
50% < ԱՊ1.1 ≤ 60% =3
30% < ԱՊ1.1 ≤ 50% =2
ԱՊ1.1 ≤ 30% =1

Հարաբերակցությունը գնահատում է, թե որքանով են ճշգրիտ հաշվարկված տեխնիկական պահուստները և որքանով են դրանք բավարար վնասները ծածկելու համար:
Այս հարաբերակցությունը հաշվարկվում է միայն կյանքի ապահովագրություն իրականացնող ընկերությունների համար:
Հարաբերակցության հաշվարկում տեխնիկական պահուստները վերցվում են հաշվետու եռամսյակի վերջին օրվա դրությամբ: Ապահովագրավճարները հաշվետու եռամսյակի և դրան նախորդող 11 եռամսյակների միջին տարեկան համախառն ապահովագրավճարներն են: Հարաբերակցության ցուցանիշների հաշվարկը կատարվում է Կանոնակարգ 3/04-ի թիվ 1, թիվ 5 հաշվետվությունների հիման վրա:
Հարաբերակցությունը ԱՊ տարրի հաշվարկում ներառվում է 50% կշռով:

ԱՊ1.2

(Զուտ տեխնիկական պահուստներ/զուտ ապահովագրավճար-ներ)*100

ԱՊ1.2 > 80% =5
60% < ԱՊ1.2 ≤ 80% =4
50% < ԱՊ1.2 ≤ 60% =3
30% < ԱՊ1.2 ≤ 50% =2
ԱՊ1.2 ≤ 30% =1

Հարաբերակցությունը գնահատում է, թե որքանով են ճշգրիտ հաշվարկված տեխնիկական պահուստները և որքանով են դրանք բավարար վնասները ծածկելու համար:
Այս հարաբերակցությունը հաշվարկվում է միայն կյանքի ապահովագրություն իրականացնող ընկերությունների համար:
Զուտ տեխնիկական պահուստները հանդիսանում են Կանոնակարգ 3/02-ով հաշվարկված տեխնիկական պահուստները` նվազեցված այդ պահուստներում վերաապահովագրողի մասնաբաժնի չափով` հաշվետու եռամսյակի վերջին օրվա դրությամբ:
Զուտ ապահովագրավճարները հաշվետու եռամսյակի և դրան նախորդող 11 եռամսյակների միջին տարեկան ապահովագրավճարներն են` նվազեցված վերաապահովագրողների մասնաբաժնի չափով:
Հարաբերակցության ցուցանիշների հաշվարկը կատարվում է Կանոնակարգ 3/04-ի թիվ 1, թիվ 5 հաշվետվությունների հիման վրա:
Հարաբերակցությունը ԱՊ տարրի հաշվարկում ներառվում է 50% կշռով:

ԱՊ2.1

(Տեխնիկական պահուստներ/ Ապահովագրական հատուցումներ) *100

ԱՊ2.1 > 200% =5
150%<ԱՊ2.1 ≤ 200%=4
100%<ԱՊ2.1 ≤ 150%=3
80%<ԱՊ2.1 ≤ 100%=2
80% ≥ ԱՊ2.1 =1

Հարաբերակցությունը գնահատում է, թե որքանով են ճշգրիտ հաշվարկված տեխնիկական պահուստները և որքանով են դրանք բավարար վնասները ծածկելու համար:
Այս հարաբերակցությունը հաշվարկվում է միայն ոչ կյանքի ապահովագրություն իրականացնող ընկերությունների համար:
Հարաբերակցության հաշվարկում տեխնիկական պահուստները վերցվում են հաշվետու եռամսյակի վերջին օրվա դրությամբ: Ապահովագրական հատուցումները հաշվետու եռամսյակի և դրան նախորդող 11 եռամսյակների միջին տարեկան համախառն ապահովագրական հատուցումներն են:
Հարաբերակցության ցուցանիշների հաշվարկը կատարվում է Կանոնակարգ 3/04-ի թիվ 1, թիվ 5 հաշվետվությունների հիման վրա:
Հարաբերակցությունը ԱՊ տարրի հաշվարկում ներառվում է 50% կշռով:

ԱՊ2.2

(Զուտ տեխնիկական պահուստներ/Զուտ ապահովագրական հատուցումներ)*100

ԱՊ2.2 > 200% =5
150%<ԱՊ2.2 ≤ 200%=4
100%<ԱՊ2.2 ≤ 150%=3
80%<ԱՊ2.2 ≤ 100%=2
80% ≥ ԱՊ2.2 =1

Հարաբերակցությունը գնահատում է, թե որքանով են ճշգրիտ հաշվարկված տեխնիկական պահուստները և որքանով են դրանք բավարար վնասները ծածկելու համար:
Այս հարաբերակցությունը հաշվարկվում է միայն ոչ կյանքի ապահովագրություն իրականացնող ընկերությունների համար:
Զուտ տեխնիկական պահուստները հանդիսանում են Կանոնակարգ 3/02-ով հաշվարկված տեխնիկական պահուստները` նվազեցված այդ պահուստներում վերաապահովագրողի մասնաբաժնի չափով` հաշվետու եռամսյակի վերջին օրվա դրությամբ:
Զուտ ապահովագրական հատուցումները հաշվետու եռամսյակի և դրան նախորդող 11 եռամսյակների ընթացքում հաշվեգրված միջին տարեկան հատուցումներն են` նվազեցված վերաապահովագրողների մասնաբաժնի չափով:
Հարաբերակցության ցուցանիշների հաշվարկը կատարվում է Կանոնակարգ 3/04-ի թիվ 1, թիվ 5, հաշվետվությունների հիման վրա:
Հարաբերակցությունը ԱՊ տարրի հաշվարկում ներառվում է 50% կշռով:

ԱՊ3

(Համախառն հատուցումներ/ Համախառն ապահովագրա-վճարներ)*100

50%< ԱՊ3 ≤ 70% =5

40% < ԱՊ3 ≤ 50% և 70% < ԱՊ3 ≤ 80% =4

30% < ԱՊ3 ≤ 40% և 80% < ԱՊ3 ≤ 90% =3

20% < ԱՊ3 ≤ 30% և 90%< ԱՊ3 ≤ 100% =2

100% < ԱՊ3 և
ԱՊ3 ≤ 20% =1

Հարաբերակցությունը ցույց է տալիս, թե որքանով են ճշգրիտ հաշվարկված ապահովագրավճարների չափը և որքանով են դրանք բավարար վնասները ծածկելու համար: Հարաբերակցության չափազանց բարձր կամ ցածր մեծությունը կարող է վկայել ապահովագրական սակագների ոչ ճշգրիտ հաշվարկման ռիսկի մասին:
Հարաբերակցությունը չի մասնակցում Ա տարրի հաշվարկին, եթե և համարիչը, և հայտարարը 0 են կամ միայն հայտարարն է 0:
Հարաբերակցության ցուցանիշների հաշվարկը կատարվում է Կանոնակարգ 3/04-ի թիվ 5 հաշվետվությունների հիման վրա` հաշվետու եռամսյակի և դրան նախորդող 11 եռամսյակների միջին տարեկան հաշվարկով:
Կյանքի ապահովագրական ընկերությունների կուտակային գործունեության համար այս հարաբերակցությունը չի հաշվարկվում:

Հարաբերակցություն

Հարաբերակցության սահմանումը

Հարաբերակցության միջակայքը և դրա համապատասխան գնահատականը

Հարաբերակցության բնութագիրը

Ե1

(Շահույթ(վնաս)/ Ընդ-հանուր կապիտալ)*100

Ե1 > 20% =5
10% < Ե1 ≤ 20% =4
5% < Ե1 ≤ 10% =3
0% < Ե1 ≤ 5% =2
Ե1 ≤ 0% =1

Հարաբերակցությունը գնահատում է ապահովագրական ընկերության շահութաբերությունն ըստ կապիտալի:
Հարաբերակցության համարիչում շահույթը հաշվարկվում է որպես տարվա սկզբից կուտակված շահույթի (շահութահարկի գծով ծախսի նվազեցումից հետո) տարեկանացված մեծություն: Տարեկանացման ժամանակ տարվա սկզբից կուտակված շահույթը (շահութահարկի գծով ծախսի նվազեցումից հետո) բազմապատկվում է 12/n գործակցով, որտեղ n-ը տարվա սկզբից մինչև հաշվետու եռամսյակի վերջին օրն ընկած ժամանակահատվածն է` արտահայտված ամիսներով:
Հաշվետու եռամսյակն ընդգրկող տարվա ընթացքում ստեղծված ապահովագրական ընկերությունների համար n-ը տվյալ ընկերության գործունեության իրականացման ամիսների քանակն է: Ընդ որում, եթե ապահովագրական ընկերությունը գործունեություն է իրականացրել ոչ ամբողջական ամիս, ապա ցուցանիշի հաշվարկում այն ընդունվում է 1:
Հարաբերակցության հայտարարում վերցվում է ընդհանուր հաշվեկշռային կապիտալը, որը միջինացվում է տարեսկզբից` օրական կտրվածքով:
Հարաբերակցության հաշվարկը կատարվում է Կանոնակարգ 3/04-ի թիվ 3, թիվ 5 հաշվետվությունների տվյալների հիման վրա:

Ե2

(Շահույթ (վնաս)/
Ընդհանուր ակտիվներ)*100

Ե2 ≥ 10% =5
6% ≤ Ե2 < 10% =4
2% ≤ Ե2 < 6% =3
0% ≤ Ե2 < 2% =2
Ե2 < 0% =1

Հարաբերակցությունը ցույց է տալիս ընկերության շահութաբերությունն ըստ ակտիվների:
Հարաբերակցության համարիչում շահույթը հաշվարկվում է որպես տարվա սկզբից կուտակված շահույթի (շահութահարկի գծով ծախսի նվազեցումից հետո) տարեկանացված մեծություն: Տարեկանացման ժամանակ տարվա սկզբից կուտակված շահույթը (շահութահարկի գծով ծախսի նվազեցումից հետո) բազմապատկվում է 12/n գործակցով, որտեղ n-ը տարվա սկզբից մինչև հաշվետու եռամսյակի վերջին օրն ընկած ժամանակահատվածն է` արտահայտված ամիսներով:
Հաշվետու եռամսյակն ընդգրկող տարվա ընթացքում ստեղծված ապահովագրական ընկերությունների համար n-ը տվյալ ընկերության գործունեության իրականացման ամիսների քանակն է: Ընդ որում, եթե ապահովագրական ընկերությունը գործունեություն է իրականացրել ոչ ամբողջական ամիս, ապա ցուցանիշի հաշվարկում այն ընդունվում է 1:
Ընդհանուր ակտիվները միջինացվում են տարեսկզբից` ամսական կտրվածքով: Ընդ որում, տվյալ տարվա ընթացքում ստեղծված ընկերությունների համար միջինը հաշվարկվում է գործունեություն իրականացրած ամիսների կտրվածքով:
Հարաբերակցության հաշվարկը կատարվում է Կանոնակարգ 3/04-ի թիվ 1, թիվ 5 հաշվետվությունների տվյալների հիման վրա:

Ե3

((Հաշվեգրված զուտ ապահովագրական հատուցումներ + Կարգավորման զուտ ծախսեր + Զուտ
ՆՉՊՊ-ի և Զուտ
ՏՉՊՊ-ի փոփոխու-թյուն) / Զուտ վաս-տակած ապահովա-գրավճարներ)*100

Ե3 ≤ 15% =5
15% < Ե3 ≤ < 25% =4
25% < Ե3 ≤ 30% =3
30% < Ե3 ≤ 35% =2
35% < Ե3 =1

Հարաբերակցությունը վնասաբերության ցուցանիշն է: Որքան ավելի ցածր է ընկերության վնասաբերության ցուցանիշը, այնքան ավելի բարձր է ընկերության շահութաբերության մակարդակը:
Հարաբերակցությունը հաշվարկվում է միայն այն դեպքում, երբ հաշվետու եռամսյակը հանդիսանում է տարվա վերջին եռամսյակ:
Հարաբերակցության ցուցանիշները հաշվարկվում են տարեկան կտրվածքով:
Զուտ կարգավորման ծախսերը հանդիսանում են ապահովագրական հատուցումների գծով ընկերության ծախսերը (վնասի չափը և պատճառները որոշելու համար կատարված ծախսեր, վնասի կարգավորման հետ կապված այլ ծախսեր)` նվազեցված այդ ծախսերի մեջ վերաապահովագրողների մասնակցության չափով:
Զուտ ՆՉՊՊ-ն և Զուտ ՏՉՊՊ-ն հաշվարկվում են որպես Կանոնակարգ 3/02-ով հաշվարկված ՆՉՊՊ-ի և ՏՉՊՊ-ի մեծությունների և այդ պահուստներում վերաապահովագրողի մասնաբաժնի տարբերություն:
Զուտ վաստակած ապահովագրավճարները հաշվարկվում են որպես հաշվեգրած ապահովագրավճարի (նվազեցված վերաապահովագրողների մասնաբաժնի չափով և նվազեցված դադարեցված պայմանագրերի գծով հետ վերադարձվող ապահովագրավճարների չափով) և չվաստակած ապահովագրավճարների պահուստի մեծության (նվազեցված այդ պահուստում վերաապահովագրողների մասնաբաժնի չափով) փոփոխության տարբերություն:
Կյանքի ապահովագրություն իրականացնող ընկերությունների կուտակային գործունեության համար այս հարաբերակցությունը չի հաշվարկվում:
Հարաբերակցության ցուցանիշների հաշվարկը կատարվում է Կանոնակարգ 3/04-ի թիվ 1, թիվ 4, թիվ 5 հաշվետվությունների հիման վրա:

Ե4

(Գործառնական ծախսեր/հաշվեգրված ապահովագրավճար-ներ)*100

Ե4 ≤ 15% =5
15% < Ե4 ≤ 25% =4
25% < Ե4 ≤ 35% =3
35% < Ե4 ≤ 50% =2
50% < Ե4 =1

Հարաբերակցությունը ցույց է տալիս ընկերության բուն ապահովագրական գործունեության (անդերռայթինգի) գործառնական արդյունավետությունը: Որքան ավելի ցածր է այս հարաբերակցության մակարդակը, այնքան ավելի բարձր է ընկերության շահութաբերության մակարդակը:
Հարաբերակցության հաշվարկում օգտագործվում են տարեսկզբից կուտակված մեծությունները:
Գործառնական ծախսերում ընդգրկվում են ընկերության ոչ տոկոսային ծախսերը (կառավարչական և հասարակական կապերի գծով ծախսեր, ուսուցման ծախսեր և այլն) և ապահովագրության գծով այլ ծախսերը, բացառությամբ դադարեցված ապահովագրության պայմանագրերի գծով հետ վերադարձվող ապահովագրավճարների:
Հաշվեգրված ապահովագրավճարները ներառում են հաշվեգրված համախառն ապահովագրավճարները` նվազեցված դադարեցված ապահովագրության պայմանագրերի գծով հետ վերադարձվող ապահովագրավճարների չափով:
Եթե հարաբերակցության հայտարարը և համարիչը 0 են, ապա այս հարաբերակցությունը չի մասնակցում Ե տարրի գնահատմանը: Սակայն, եթե միայն հարաբերակցության հայտարարն է 0, ապա Ե4 հարաբերակցությունը գնահատվում է 1: Կյանքի ապահովագրություն իրականացնող ընկերությունների կուտակային գործունեության համար այս հարաբերակցությունը չի հաշվարկվում:
Հարաբերակցության հաշվարկը կատարվում է Կանոնակարգ 3/04-ի թիվ 5 հաշվետվության տվյալների հիման վրա:

Ե5

(Ֆինանսական ներդրումների գծով եկամուտներ
(ծախսեր)/ Ֆինանսական ներդրումներ)*100

15% ≤ Ե5 =5
10% ≤ Ե5 < 15% =4
5% ≤ Ե5 < 10% =3
0% ≤ Ե5 < 5% =2
0% > Ե5 =1

Հարաբերակցությունը գնահատում է ֆինանսական ներդրումների եկամտաբերությունը:
Ֆինանսական ներդրումները ներառում են ավանդները և այլ ընթացիկ և ոչ ընթացիկ ներդրումները բանկերում, տրամադրված փոխառությունները, ռեպո համաձայնագրերը, արժեթղթերը, այլ անձանց կանոնադրական կապիտալում կատարված ներդրումները, այլ ներդրումները` առանց դրանց գծով ստացվելիք տոկոսների: Ընդ որում, հարաբերակցության հաշվարկում չեն ներառվում համապատասխան հնարավոր կորուստների պահուստի և արժեզրկման կորուստների պահուստի մեծությունները:
Ֆինանսական ներդրումների հաշվարկը կատարվում է տարեսկզբից` միջին ամսական հաշվարկով: Ֆինանսական ներդրումների գծով եկամուտները տարեկանացվում են: Տարեկանացման ժամանակ գործակիցը բազմապատկվում է 12/n ցուցանիշով, որտեղ n-ը 1 տարուց ավելի գործունեություն ծավալած ընկերությունների համար տարվա սկզբից ամիսների քանակն է, իսկ մեկ տարուց քիչ գործունեություն ծավալած ընկերությունների համար` գործունեության իրականացման ամիսների քանակն է: Ընդ որում, եթե ընկերությունը գործել է ոչ ամբողջական ամիս, ապա սույն հարաբերակցության հաշվարկում այն համարվում է 1:
Եթե հարաբերակցության հայտարարը 0 է, ապա այս հարաբերակցությունը չի մասնակցում Ե տարրի գնահատմանը: Հարաբերակցության հաշվարկը կատարվում է Կանոնակարգ 3/04-ի թիվ 1, թիվ 5 հաշվետվությունների տվյալների հիման վրա: