«Վավերացնում եմ»
Հայաստանի Հանրապետության
Նախագահ Ռ. Քոչարյան
 22 հունվարի 2005 թ.

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ

2 դեկտեմբերի 2004 թվականի N 1923-Ն

ԱՎԵԼԱՑՎԱԾ ԱՐԺԵՔԻ ՀԱՐԿԻ ԶՐՈՅԱԿԱՆ ԴՐՈՒՅՔԱՉԱՓՈՎ ՀԱՐԿՎՈՂ ԳՈՐԾԱՐՔՆԵՐԻ ԳԾՈՎ ՀԱՐԿ ՎՃԱՐՈՂԻ ԱՅԼ ՀԱՐԿԱՅԻՆ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԴԻՄԱՑ ՀԱՇՎԱՆՑՄԱՆ ԿԱՄ ՎԵՐԱԴԱՐՁՄԱՆ ՀԱՄԱՐ ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐԸ ՆԵՐԿԱՅԱՑՆԵԼՈՒ, ԱՅԴ ԳՈՐԾԱՐՔՆԵՐԻ ԳԾՈՎ ՎԵՐԱԴԱՐՁՄԱՆ ԵՆԹԱԿԱ ԳՈՒՄԱՐՆԵՐԻ ՀԻՄՆԱՎՈՐՎԱԾՈՒԹՅՈՒՆԸ ՀԱՍՏԱՏՈՂ ՏԵՂԵԿԱՆՔԸ ՏՐԱՄԱԴՐԵԼՈՒ ԿԱՐԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

«Ավելացված արժեքի հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 25-րդ հոդվածին համապատասխան` Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.

1. Հաստատել ավելացված արժեքի հարկի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների գծով հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման կամ վերադարձման համար փաստաթղթերը ներկայացնելու, այդ գործարքների գծով վերադարձման ենթակա գումարների հիմնավորվածությունը հաստատող տեղեկանքը տրամադրելու կարգը` համաձայն հավելվածի:

2. Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարին, Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր հարկային պետական ծառայության պետին և Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր մաքսային պետական կոմիտեի նախագահին` սույն որոշումն ուժի մեջ մտնելուց հետո երկամսյա ժամկետում հաստատել հարկային պարտավորություններից ավելի վճարված գումարները, ինչպես նաև ավելացված արժեքի հարկի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների գծով հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա ավելացված արժեքի հարկի գումարները, հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցելու կամ վերադարձնելու մասին գերատեսչական նորմատիվ ակտ:

3. Ուժը կորցրած ճանաչել Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2003 թվականի մայիսի 8-ի «Ավելացված արժեքի հարկի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների գծով վերադարձման ենթակա հարկի գումարների հիմնավորվածությունը հաստատող տեղեկանքի տրամադրման և հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման կարգը հաստատելու մասին»
N 653-Ն որոշումը:

4. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը։

Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ

Ա. Մարգարյան

2005 թ. հունվարի 14 Երևան

Հավելված ՀՀ կառավարության 2004 թվականի դեկտեմբերի 2-ի N 1923-Ն որոշման

Կ Ա Ր Գ

ԱՎԵԼԱՑՎԱԾ ԱՐԺԵՔԻ ՀԱՐԿԻ ԶՐՈՅԱԿԱՆ ԴՐՈՒՅՔԱՉԱՓՈՎ ՀԱՐԿՎՈՂ ԳՈՐԾԱՐՔՆԵՐԻ ԳԾՈՎ ՀԱՐԿ ՎՃԱՐՈՂԻ ԱՅԼ ՀԱՐԿԱՅԻՆ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԴԻՄԱՑ ՀԱՇՎԱՆՑՄԱՆ ԿԱՄ ՎԵՐԱԴԱՐՁՄԱՆ ՀԱՄԱՐ ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐԸ ՆԵՐԿԱՅԱՑՆԵԼՈՒ, ԱՅԴ ԳՈՐԾԱՐՔՆԵՐԻ ԳԾՈՎ ՎԵՐԱԴԱՐՁՄԱՆ ԵՆԹԱԿԱ ԳՈՒՄԱՐՆԵՐԻ ՀԻՄՆԱՎՈՐՎԱԾՈՒԹՅՈՒՆԸ ՀԱՍՏԱՏՈՂ ՏԵՂԵԿԱՆՔԸ ՏՐԱՄԱԴՐԵԼՈՒ

I. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

1. Սույն կարգով սահմանվում են`

ա) ավելացված արժեքի հարկի (այսուհետ՝ ԱԱՀ) զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների (բացառությամբ սև և գունավոր մետաղների ջարդոնի արտահանման գործարքների) գծով հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա ավելացված արժեքի հարկի գումարների հիմնավորվածությունը հաստատելու համար հարկ վճարողի կողմից հարկային մարմին փաստաթղթեր ներկայացնելու կարգն ու ժամկետները,

բ) ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների գծով հաշվանցման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարները հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցելու (կամ վերադարձնելու) և ԱԱՀ-ի գումարների հիմնավորվածությունը հաստատող՝ հարկային մարմնի կողմից տեղեկանքի տրամադրման կարգը:

2. Սույն կարգին համապատասխան հաշվանցվում կամ վերադարձվում են նաև «Ավելացված արժեքի հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 40-րդ հոդվածով նախատեսված դեպքերում ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների (բացառությամբ սև և գունավոր մետաղների ջարդոնի արտահանման գործարքների) գծով ԱԱՀ-ի գումարները:

3. Սույն կարգին համապատասխան՝ հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցվում կամ վերադարձվում են 2004 թվականի հունվարի 1-ից հետո իրականացված՝ ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների գծով հարկի գումարները:

Մինչև 2004 թվականի հունվարի 1-ը իրականացված՝ ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների գծով ԱԱՀ-ի գումարները, 2004 թվականի հունվարի 1-ից հետո, հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցվում կամ վերադարձվում են, եթե դիմում ներկայացնելու պահին հարկ վճարողի մոտ առկա է ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդ: Մինչև 2004 թվականի հունվարի 1-ը իրականացված՝ ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների գծով գումարները հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցվում կամ վերադարձվում են այդ գործարքների իրականացման պահին գործող նորմատիվ իրավական ակտերով սահմանված կարգով:

4. 2004 թվականի հունվարի 1-ից հետո իրականացված՝ ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների (բացառությամբ սույն կարգի 6-րդ կետում նշված դեպքի) մասով հարկ վճարողի դիմում ներկայացնելու օրվա դրությամբ ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդի (առանց սույն կարգի 11-րդ կետում նշված գումարների) հաշվին հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների հաշվանցումը (այսուհետ՝ հաշվանցում) կամ հարկային պարտավորությունների բացակայության պայմաններում՝ դրա վերադարձը (այսուհետ՝ վերադարձ) իրականացվում է`

ա) սույն կարգի 6-րդ կետում նշված կարգով և չափով, եթե հարկ վճարողի կողմից ներկայացվել է համապատասխան դիմում.

բ) սույն կարգի 7-րդ կետում նշված կարգով և չափով, եթե 2004 թվականի հունվարի 1-ից հետո առաջացած դեբետային մնացորդը մեծ է հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա գումարից կամ հավասար է դրան.

գ) սույն կարգի 8-րդ կետում նշված կարգով` սույն կարգի 7-րդ կետի «ա» ենթակետում նշված դեպքերում.

դ) սույն կարգի 9-րդ կետում նշված կարգով` սույն կարգի 7-րդ կետի «բ» ենթակետում նշված դեպքերում:

5. Սույն կարգի կիրառման առումով 2004 թվականի հունվարի 1-ից հետո առաջացած ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդը՝

ա) հարկ վճարողի դիմում ներկայացնելու օրվա դրությամբ ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդն է, եթե հարկ վճարողը չունի 2004 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդի չմարված մաս (դիմում ներկայացնելու օրվա դրությամբ 2004 թվականի հունվարի
1-ի դրությամբ դեբետային մնացորդը մարված է): Սույն ենթակետում նշված դեպքում՝ հարկ վճարողի 2004 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդի և 2004 թվականի հունվարի 1-ից հետո առաջացած ԱԱՀ-ի գծով պարտավորության, այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցված կամ վերադարձված գումարների տարբերությունը հավասար է զրոյի կամ բացասական մեծություն է.

բ) հարկ վճարողի դիմում ներկայացնելու օրվա դրությամբ ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդի՝ առանց սույն կարգի 11-րդ կետում նշված գումարների (այսուհետ՝ դիմում ներկայացնելու օրվա դրությամբ ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդ) և հարկ վճարողի 2004 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդի՝ առանց սույն կարգի 11-րդ կետում նշված գումարների (այսուհետ՝ 2004 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդ) չմարված մասի տարբերությունն է, եթե դիմում ներկայացնելու օրվա դրությամբ հարկ վճարողն ունի 2004 թվականի հունվարի 1-ի դեբետային մնացորդի չմարված մաս: Ընդ որում, ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդի չմարված մասը՝ 2004 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդի և 2004 թվականի հունվարի 1-ից հետո առաջացած ԱԱՀ-ի գծով պարտավորության, այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցված կամ վերադարձված գումարների դրական տարբերության գումարն է:

6. Հարկ վճարողի կողմից նշված ժամանակահատվածում, բայց ոչ ավելի, քան մեկ տարվա համար (հետհաշվարկով՝ հաշվարկված 2004 թվականի հունվարի 1-ից), ընդհանուր գործարքների հասույթի մեջ ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների տեսակարար կշռին համապատասխան որոշված` հարկ վճարողի դեբետային շրջանառության մասի (բայց ոչ ավելի, քան նույն ժամանակահատվածում ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների հարկվող շրջանառության 20 տոկոսը) և նույն ժամանակահատվածում հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցված կամ վերադարձված ԱԱՀ գումարների դրական տարբերության գումարը (բայց ոչ ավելի, քան դիմում ներկայացնելու օրվա դրությամբ առկա դեբետային մնացորդը) հարկ վճարողի դիմումի հիման վրա հաշվանցվում կամ վերադարձվում է հարկ վճարողին: Նշված գումարի հաշվարկը (այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցված կամ վերադարձված գումարների վերահաշվարկը) կատարվում է անհրաժեշտության դեպքում` հարկ վճարողի մոտ անցկացնելով ուսումնասիրություն:

Եթե հաշվարկի կատարման պահին, 2004 թվականի հունվարի 1-ից հետո իրականացված գործարքների մասով, կատարվել է հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների հաշվանցում կամ վերադարձ, ապա 2004 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդի, 2004 թվականի հունվարի 1-ից հետո իրականացված` ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների մասով հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների հաշվին հաշվանցված կամ վերադարձված գումարների վերահաշվարկ չի կատարվում:

7. Սույն կարգի 5-րդ կետի «բ» ենթակետում նշված դեպքում (2004 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդի չմարված մասի առկայության դեպքում)՝ 2004 թվականի հունվարի 1-ից հետո ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների իրականացման պայմաններում համարվում է, որ հարկ վճարողի 2004 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդում ներառված են ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքներին վերաբերող ԱԱՀ-ի գումարները, եթե՝

ա) հարկ վճարողի դիմում ներկայացնելու օրվա դրությամբ ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդի գումարը փոքր կամ հավասար է 2004 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդի գումարից, կամ`

բ) հարկ վճարողի դիմում ներկայացնելու օրվա դրությամբ ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդի գումարը մեծ է 2004 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդի գումարից, սակայն 2004 թվականի հունվարի 1-ից հետո առաջացած դեբետային մնացորդը փոքր է հաշվետու ժամանակաշրջանում ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների հարկվող շրջանառության 20 տոկոսը կազմող գումարից:

Հարկ վճարողի 2004 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդը և 2004 թվականի հունվարի 1-ից հետո առաջացած դեբետային մնացորդների գումարները ճշգրտվում (արձանագրվում) են հարկ վճարողի և հարկային մարմնի կողմից կազմված փոխադարձ ստուգման ակտով: Համապատասխան ակտով արձանագրվում են նաև 2004 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդի մարման և սույն կարգի 6-րդ կետում նշված՝ հարկ վճարողի` նշված ժամանակահատվածում այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցված կամ վերադարձված գումարների վերահաշվարկի կատարման փաստերը:

8. Սույն կարգի 5-րդ կետի «ա» ենթակետում նշված դեպքերում, ինչպես նաև այն դեպքերում, երբ 2004 թվականի հունվարի 1-ից հետո առաջացած դեբետային մնացորդը գերազանցում է հաշվետու ժամանակաշրջանում ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների հարկվող շրջանառության 20 տոկոսը կազմող գումարը, հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման կամ հարկային պարտավորությունների բացակայության պայմաններում վերադարձման ենթակա է ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների հարկվող շրջանառության 20 տոկոսը կազմող գումարը:

9. Սույն կարգի 7-րդ կետի «ա» ենթակետում նշված դեպքերում հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարը որոշվում է որպես հարկ վճարողի դիմում ներկայացնելու օրվա դրությամբ ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդի և տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանում իրականացված՝ ընդհանուր գործարքների հասույթի մեջ ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների տեսակարար կշռի արտադրյալ, բայց ոչ ավելի ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների հարկվող շրջանառության 20 տոկոսից:

10. Սույն կարգի 7-րդ կետի «բ» ենթակետում նշված դեպքում հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարը որոշվում է որպես սույն կետի «ա» և «բ» ենթակետերում նշված գումարների հանրագումար, բայց ոչ ավելի ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների հարկվող շրջանառության 20 տոկոսից:

Սույն կետին համապատասխան հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա են`

ա) 2004 թվականի հունվարի 1-ից հետո առաջացած ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդը,

բ) հարկ վճարողի 2004 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդի չմարված մասի և տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանում իրականացված՝ ընդհանուր գործարքների հասույթի մեջ ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների տեսակարար կշռի արտադրյալը:

11. Հարկ վճարողի դիմում ներկայացնելու օրվա դրությամբ ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդը կամ դրա մի մասը, որն առաջացել է Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջե վճարումների հաշվին (սահմանված չափից ավելի վճարված գումար), ենթակա է այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման կամ վերադարձման՝ «Հարկերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 33-րդ հոդվածով սահմանված կարգով: Ընդ որում, վճարումների հաշվին առաջացած՝ ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդի գումարը որոշվում է հարկային պարտավորությունները և հաշվանցման ենթակա (այդ թվում՝ փաստացի վճարված) ԱԱՀ-ի գումարները փոխադարձաբար ժամանակագրական կարգով մարելուց հետո: Հարկային պարտավորությունները և հաշվանցման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարները փոխադարձաբար ժամանակագրական կարգով մարելիս` ավելի վաղ առաջացած հարկային պարտավորությունը մարվում է ավելի վաղ կատարված վճարման կամ այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցվող գումարի հաշվին, և, ընդհակառակը, ավելի վաղ կատարված՝ այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցված գումարը կամ վճարումը մարվում է ավելի վաղ առաջացած հարկային պարտավորության հաշվին:

12. Եթե տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի արդյունքներով ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդը գերազանցում է զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների հարկվող շրջանառության նկատմամբ ԱԱՀ-ի 20 տոկոս հաշվարկային դրույքաչափով հաշվարկված գումարը, ապա գերազանցող մեծությունը վերագրվում է հաջորդող հաշվետու ժամանակաշրջաններին՝ սույն կարգին համապատասխան այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա ԱԱՀ-ի ընդհանուր գումարը որոշելու համար: Գերազանցող մեծությունը համարվում է վերագրված հաջորդող հաշվետու ժամանակաշրջաններին, եթե այն հաշվի է առնվում որևէ հաշվետու ժամանակաշրջանի արդյունքներով ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների մասով հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարը որոշելիս (եթե այդ գումարը ներառված է հարկ վճարողի դիմում ներկայացնելու օրվա դրությամբ ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդում):

13. ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների հարկվող շրջանառությունը որոշվում է «Ավելացված արժեքի հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 8-րդ հոդվածով սահմանված կարգով: Այլ հարկային պարտավորությունների հաշվին հաշվանցելու կամ ԱԱՀ-ի գումարներ հետ ստանալու նպատակով հարկ վճարողի կողմից ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող շրջանառությունը հավելագրելու փաստ հայտնաբերելու դեպքերում հարկային մարմինն իրավասու է ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող շրջանառությունը հաշվարկել անուղղակի եղանակներով՝ «Հարկերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 22-րդ հոդվածին համապատասխան: ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող շրջանառությունը հավելագրելու հետևանքով հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց ավելի հաշվանցված կամ ավելի վերադարձված գումարը համարվում է հարկ վճարողի կողմից օրենքով սահմանված չափից ավելի մարված հարկային պարտավորության գումար, որի նկատմամբ հաշվարկվում են համապատասխան հարկատեսակի մասին օրենքով սահմանված տույժեր և տուգանքներ:

14.Հարկային մարմինը պարտավոր է ուսումնասիրության արդյունքներով հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցել կամ վերադարձնել ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքներին վերաբերող ԱԱՀ-ի գումարները կամ ուսումնասիրման արձանագրության օրինակը հարկ վճարողին տրամադրելու միջոցով տեղեկացնել հաշվանցման կամ վերադարձման իրավունքը լրիվ կամ մասնակիորեն ճանաչելու մասին` դրանում, մասնավորապես, նշելով`

ա) այն իրավական նորմերը, որոնց դրույթների վրա հիմնված է նման որոշումը.

բ) այն փաստաթղթերն ու փաստերը, որոնք հիմք են ծառայել նման որոշում ընդունելու համար:

15. Ուսումնասիրության արդյունքներով այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա գումարները համարվում են չհիմնավորված, եթե չեն պահպանվել օրենքով սահմանված պահանջները: Ընդ որում, այդ գումարները համարվում են չհիմնավորված, եթե`

ա) ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդն առաջացել է ձեռք բերված ապրանքների և ստացված ծառայությունների գծով մատակարարների կողմից դուրս գրված այնպիսի հարկային հաշիվներում առանձնացված ԱԱՀ-ի գումարներից, որոնք չեն համապատասխանում «Ավելացված արժեքի հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 20-րդ հոդվածով սահմանված պահանջներին (դրանցում բացակայում են օրենքի համաձայն պարտադիր նշվող տեղեկություններն ու վավերապայմանները), եթե այդպիսի անհամապատասխանությունն անհնարին է դարձնում գործարքի կողմերի, էության կամ գործարքի դիմաց վճարման ենթակա հատուցման գումարի որոշումը, ինչպես նաև ձեռք բերված բենզինի մասով՝ այնպիսի հաշվարկային փաստաթղթերի հիման վրա կատարված հաշվարկներից, որոնք չեն պարունակում Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված՝ ծախսերը հիմնավորող փաստաթղթերին ներկայացվող պահանջներով նախատեսված այլ տեղեկություններ և վավերապայմաններ.

բ) ԱԱՀ-ի գումարների հաշվանցում կատարվել է այնպիսի հարկային հաշիվներով, որոնց վերաբերյալ «Ավելացված արժեքի հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 20-րդ հոդվածին համապատասխան տեղեկությունները հարկ վճարողի կողմից չեն ներկայացվել հարկային մարմին.

գ) ԱԱՀ-ի գումարների հաշվանցում կատարվել է այնպիսի հարկային հաշիվներով, որոնք դուրս են գրվել «Հարկերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 31-րդ հոդվածին համապատասխան հրապարակված ցանկում ընդգրկված անձանց կողմից` այդ ցանկն ուժի մեջ մտնելուց հետո.

դ) ԱԱՀ-ի գումարների հաշվանցում կատարվել է այնպիսի հարկային հաշիվներով, որոնցում առանձնացված ԱԱՀ-ի գումարները «Ավելացված արժեքի հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 44¹ -րդ հոդվածի համաձայն ենթակա չեն հաշվանցման.

ե) ԱԱՀ-ի գումարների հաշվանցումը կապված է այնպիսի գործարքների հետ, որոնք Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքի համաձայն անվավեր են.

զ) ԱԱՀ-ի գումարները հաշվանցվել են «Ավելացված արժեքի հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 23-րդ, 24¹ -րդ, 24² -րդ, 26-րդ կամ 27-րդ հոդվածներով սահմանված կարգերի խախտմամբ.

է) հարկից ազատված գործարքների իրականացման համար ձեռք բերված ապրանքների կամ ստացված ծառայությունների գծով մատակարարների կողմից դուրս գրված հարկային հաշիվների հիման վրա կատարվել է հաշվանցում.

ը) ԱԱՀ-ով հարկվող շրջանառությունը թաքցնելու կամ պակաս ցույց տալու հետևանքով կատարվել է օրենքով սահմանված չափից ավելի գումարով հաշվանցում.

թ) հարկ վճարողի կողմից ներկայացված փաստաթղթերով չի հիմնավորվել ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների գծով դիմումում նշված իրացման շրջանառությունը: Այդ դեպքում որպես ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների գծով իրացման շրջանառություն ընդունվում է հարկ վճարողի կողմից ներկայացված՝ փաստաթղթերով հիմնավորված մասը կամ իրացման շրջանառությունը որոշվում է հարկային մարմնի կողմից՝ «Հարկերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 22-րդ հոդվածին համապատասխան:

Ապրանքների ձեռքբերման կամ ծառայությունների ստացման գործարքների մասով ԱԱՀ-ի գումարների հաշվանցումը չհիմնավորված համարվելու դեպքերում (սույն կետի «ա»-«դ» ենթակետերում նշված դեպքերում)՝ այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման կամ վերադարձման համար հարկ վճարողի կողմից ներկայացված գումարը չհիմնավորված է համարվում միայն այդ գործարքների մասով:

Օրենքով և իրավական ակտերով չնախատեսված գումարով հաշվանցում կատարելու դեպքերում (սույն կետի «զ»-«ը» ենթակետերում նշված դեպքերում) այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման կամ վերադարձման համար հարկ վճարողի կողմից ներկայացված գումարը չհիմնավորված է համարվում միայն այդ գումարների մասով:

16. Որևէ հաշվետու ժամանակաշրջանի արդյունքներով ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների գծով հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման ենթակա գումարի առկայությունը հիմք չէ այլ հարկային պարտավորությունները կատարված համարելու, ինչպես նաև հարկերի վճարումը սահմանված ժամկետներից ուշացնելու համար օրենքով սահմանված տույժերը չհաշվարկելու համար, եթե հարկ վճարողը սույն կարգին համապատասխան չի ներկայացրել դիմում ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների գծով ԱԱՀ-ի գումարներն այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցելու մասին: Հաշվանցման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարների առկայությունը հիմնավորվելու դեպքում այլ հարկային պարտավորությունների գումարները մարված են համարվում դիմումը ներկայացնելու օրվա դրությամբ: Նույն օրվա դրությամբ վերահաշվարկվում են նաև նախկինում հաշվարկված տույժերը:

17. Սև և գունավոր մետաղների ջարդոնի արտահանման գծով առաջացող` հաշվանցման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարները հաշվանցվում են տվյալ հարկ վճարողի կողմից հետագա հաշվետու ժամանակաշրջաններում ապրանքների մատակարարման կամ ծառայությունների մատուցման համար վճարման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարներից՝ օրենքով սահմանված ընդհանուր կարգով:

18. ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդն իր այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցելու կամ հետ ստանալու համար, սույն կարգով սահմանված ժամկետներում, հարկ վճարողները հարկային մարմին են ներկայացնում դիմում (N 1 ձև)։

Այլ հարկային պարտավորությունների գումարներից պակասեցման կամ վերադարձման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարները ճշտելու նպատակով հարկ վճարողը կարող է՝

ա) դիմումին կցել սույն կարգի 19-րդ կետում նշված փաստաթղթերը՝ դրա մասին համապատասխան նշում կատարելով դիմումում.

բ) առաջարկել հարկային մարմնին հարկ վճարողի գտնվելու վայրում կատարել փաստաթղթերի ուսումնասիրություն:

Օրենքով սահմանված կարգով հարկվող շրջանառության նկատմամբ հաշվարկված ԱԱՀ-ի գումարներից հաշվանցման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարների առաջացող բացասական տարբերությունը (ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդը) հարկային մարմնի կողմից, առանց հարկ վճարողի դիմումի, չի կարող ուղղվել այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման կամ վերադարձման:

ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների գծով հաշվանցման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարները հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների գումարներից հաշվանցելու (պակասեցնելու) կամ վերադարձնելու մասին դիմում ներկայացվելու դեպքում հարկային մարմինը պարտավոր է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով կատարել ուսումնասիրություններ:

19. ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդի հաշվին այլ հարկային պարտավորությունների հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա գումարները հիմնավորելու համար հարկ վճարողը համապատասխան հարկային մարմին է ներկայացնում հետևյալ փաստաթղթերը`

ա) «Արտահանում` ազատ շրջանառության համար» մաքսային ռեժիմով ապրանքների արտահանման գործարքների մասով Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր մաքսային պետական կոմիտեի կողմից հարկ վճարողին տրված տեղեկանքը՝ Հայաստանի Հանրապետության մաքսային օրենսդրությամբ սահմանված կարգով լրացված՝ «Բացթողումը թույլատրված է» և «Բեռն ստացված է» նշումներով մաքսային հայտարարագրի առկայության մասին:

Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր մաքսային պետական կոմիտեն սույն ենթակետով նախատեսված տեղեկանքը տրամադրում է հարկ վճարողին՝ վերջինիս դիմումի ստացման օրվան հաջորդող 10 աշխատանքային օրվա ընթացքում, սակայն ոչ շուտ, քան «Բեռն ստացված է» դրոշմակնիքը մաքսային հայտարարագրի վրա դնելու օրվան հաջորդող 15-օրյա ժամանակահատվածը: «Բացթողումը թույլատրված է» և «Բեռն ստացված է» նշումներով մաքսային հայտարարագրի առկայության մասին տեղեկանքի ձևը հաստատում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր մաքսային պետական կոմիտեն.

բ) հաղորդակցության միջոցների՝ ֆաքսի, էլեկտրոնային փոստի, համակարգչային «Ինտերնետ» համակարգի և նման այլ կապի միջոցների կիրառմամբ տվյալների մշակման, ծրագրային ապահովման իրականացման ու տեղեկատվության հաղորդման ծառայությունների, ինչպես նաև խորհրդատվական, փորձագիտական, թարգմանչական և համանման այլ ծառայությունների նկատմամբ ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափ կիրառելու դեպքում՝ օտարերկրյա անձի հետ պայմանագրի կամ այդ անձի պատվերի պատճենն ու ծառայության ստացման գրավոր հավաստման (ակտի կամ այլ փաստաթղթի) պատճենը.

գ) այն դեպքերում, երբ ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող ծառայության մատուցման վայրը, «Ավելացված արժեքի հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 14-րդ հոդվածին համապատասխան, որոշվում է ծառայություն ստացող անձի ձեռնարկատիրական գործունեության վայրով, իրավասու մարմնի (իրավաբանական անձանց գրանցող մարմնի` պետական ռեգիստրի) կողմից տրված տեղեկանքն այն մասին, որ օտարերկրյա անձը Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գրանցված չէ որպես ձեռնարկատիրական գործունեություն իրականացնող.

դ) ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքներին վերաբերող՝ ձեռք բերված (ներմուծված) ապրանքների և ստացված ծառայությունների գծով մատակարարների հարկային հաշիվները (ապրանքների ներմուծման մաքսային հայտարարագրերը), ձեռքբերումների դիմաց մատակարարներին կատարված վճարումը հավաստող փաստաթղթերը (բանկային հանձնարարագրեր, բանկի հաշվարկային հաշվից քաղվածքներ, դրամարկղի ելքի օրդերներ).

ե) հարկ վճարողի գույքահարկի կամ հողի հարկի պարտավորությունները հաշվառող համապատասխան մարմինների կողմից տրված տեղեկանքներն այդ հարկատեսակների գծով պարտավորությունների մասին (եթե հարկ վճարողին սպասարկող հարկային մարմնում բացակայում են կամ դիմում ներկայացնելու պահի դրությամբ թերի են հարկ վճարողի գույքահարկի ու հողի հարկի գծով պարտավորությունների վիճակի մասին տեղեկությունները և հարկային մարմնի կողմից ներկայացվել է նման տեղեկանքներ ներկայացնելու պահանջ).

զ) սույն կարգի 21-րդ և 22-րդ կետերում նշված դեպքերում՝ հարկ վճարողի և օտարերկրյա անձի (ձեռքբերումների մասով՝ մատակարարի) միջև կնքված պայմանագրի համաձայն ճշտված տվյալները (ներառյալ՝ գները) և դրանց հիմքերը:

20. Սույն կարգի 19-րդ կետում նշված փաստաթղթերը ներկայացվում են հարկային մարմին՝ դիմումին կից կամ հարկային մարմնի կողմից անցկացվող ուսումնասիրության ընթացքում՝ սակայն ոչ ուշ, քան հարկային մարմնի կողմից ուսումնասիրությունն սկսելուն հաջորդող 5-րդ օրը: Նշված ժամկետում փաստաթղթեր չներկայացնելը հիմք է սույն կարգի 34-րդ կետի համաձայն ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների գծով այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման կամ վերադարձման և ուսումնասիրության համար սույն կարգով սահմանված ժամկետները կասեցնելու կամ չներկայացված փաստաթղթերին վերաբերող՝ ԱԱՀ-ի գումարների հաշվին այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցումը կամ այդ գումարների հետ վերադարձը սույն կարգի 35-րդ կետի համաձայն չհիմնավորված համարելու համար:

21. Եթե ապրանքների արտահանման գործարքների մասով հարկ վճարողի և օտարերկրյա անձի միջև կնքված պայմանագրի համաձայն մատակարարված ապրանքի գինը ճշտվում է ապրանքն ստանալուց (կամ դրա վերամշակումն ավարտելուց) հետո՝ ճշգրտվող տվյալների (ապրանքի վերջնական քանակ, որակական հատկանիշներ, օտարերկրյա պետության բորսայական գին) հիման վրա և դիմում ներկայացնելու օրվա դրությամբ այդպիսի ճշգրտում չի կատարվել, ապա արտահանման գործարքների իրացման շրջանառությունը (ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող շրջանառությունը) որոշվում է` ելնելով ապրանքի արտահանման մաքսային հայտարարագրում նշված մաքսային արժեքից: Հետագայում, ապրանքի գնի ճշգրտման արդյունքում, ապրանքի վերջնական գինը դրա մաքսային արժեքից տարբերվելու դեպքում՝ հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց փաստացի հաշվանցված կամ վերադարձված ԱԱՀ-ի գումարների (ուսումնասիրությամբ արձանագրված գումարների) և ապրանքի վերջնական գների հիման վրա հաշվարկված՝ այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարների տարբերության հաշվարկը կատարվում է այն ժամանակաշրջանի արտահանման գործարքների համար անցկացվող ուսումնասիրության ժամանակ, որում կատարվել է ապրանքի գնի ճշգրտումը: Գնի ճշգրտման արդյունքում ապրանքի վերջնական գների հիման վրա հաշվարկված` այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարների և փաստացի հաշվանցված կամ վերադարձված ԱԱՀ-ի գումարների (ուսումնասիրությամբ արձանագրված գումարների) և բացասական տարբերության գումարը նվազեցվում է ճշգրտման ժամանակաշրջանի արդյունքներով հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա գումարից, իսկ դրական տարբերության գումարն ավելացվում է հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա գումարին: Ճշգրտման ժամանակաշրջանի համար հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա ընդհանուր գումարը (հաշվի առած գնի ճշգրտման արդյունքում ավելացումը) չի կարող գերազանցել գների ճշգրտման ժամանակաշրջանի համար ներկայացված դիմումի օրվա դրությամբ ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդը:

Սույն կետով սահմանված կարգով վերահաշվարկվում են նախկինում անցկացված ուսումնասիրության արդյունքներով որոշված՝ հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարները նաև այն դեպքերում, երբ հարկ վճարողի կողմից ներկայացված ԱԱՀ-ի ճշգրտված հաշվարկով փոփոխվում է ԱԱՀ-ի կրեդիտային (այդ թվում՝ ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող) շրջանառությունը (ինչի արդյունքում պետք է փոփոխվի հարկ վճարողի հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարը):

22. Եթե հարկ վճարողի ձեռքբերումների (ձեռք բերված ապրանքների) մասով կնքված պայմանագրի համաձայն ձեռք բերված ապրանքի գինը ճշտվում է ապրանքն ստանալուց (կամ դրա վերամշակումն ավարտելուց) հետո ճշգրտվող տվյալների (ապրանքի վերջնական քանակ, որակական հատկանիշներ, օտարերկրյա պետության բորսայական գին) հիման վրա, և դիմում ներկայացնելու օրվա դրությամբ այդպիսի ճշգրտում չի կատարվել, ապա հաշվանցման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարները որոշվում են ապրանքի մատակարարման պահին դուրս գրված հարկային հաշիվների հիման վրա: Հետագայում ձեռք բերված ապրանքների գնի ճշգրտման արդյունքում՝ հաշվանցման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարների փոփոխման դեպքում՝ այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց փաստացի հաշվանցված կամ վերադարձված ԱԱՀ-ի գումարների և ձեռքբերումների գների ճշգրտման արդյունքում այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարների միջև առաջացող տարբերության հաշվարկը կատարվում է այն ժամանակաշրջանի արտահանման գործարքների համար անցկացվող ուսումնասիրության ժամանակ, որում կատարվել է ձեռքբերման գնի ճշգրտումը: Գնի ճշգրտման արդյունքում ապրանքի վերջնական գների հիման վրա հաշվարկված` այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարների և փաստացի հաշվանցված կամ վերադարձված ԱԱՀ-ի գումարների (ուսումնասիրությամբ արձանագրված գումարների) և բացասական տարբերության գումարը նվազեցվում է ճշգրտման ժամանակաշրջանի արդյունքներով հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա գումարից, իսկ դրական տարբերության գումարն ավելացվում է հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա գումարին: Ճշգրտման ժամանակաշրջանի համար հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա ընդհանուր գումարը (հաշվի առած գնի ճշգրտման արդյունքում ավելացումը) չի կարող գերազանցել գների ճշգրտման ժամանակաշրջանի համար ներկայացված դիմումի օրվա դրությամբ ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդը:

Սույն կետով սահմանված կարգով վերահաշվարկվում են նախկինում անցկացված ուսումնասիրության արդյունքներով որոշված՝ հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարները նաև այն դեպքերում, երբ հարկ վճարողի կողմից ներկայացված ԱԱՀ-ի ճշգրտված հաշվարկով փոփոխվում է հաշվանցման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարը (տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար ներկայացված դիմում ներկայացնելու օրվա դրությամբ ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդը):

23. Սույն կարգի 21-րդ և 22-րդ կետերում նշված դեպքերում, եթե հարկ վճարողը գների ճշգրտման ժամանակաշրջանի արդյունքներով չի ներկայացնում ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների մասով այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման կամ վերադարձման մասին դիմում, ապա նա պարտավոր է ԱԱՀ-ի հաշվարկի ներկայացման համար օրենքով սահմանված ժամկետում հարկային մարմին ներկայացնել դիմում՝ նախկինում այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցված կամ վերադարձված ԱԱՀ-ի գումարների վերահաշվարկման համար՝ դիմումին կցելով վերահաշվարկի հիմքերը: Սույն կետում նշված դեպքում, ինչպես նաև այն դեպքերում, երբ որևէ ժամանակաշրջանում իրականացված գործարքների մասով հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց փաստացի հաշվանցված կամ փաստացի վերադարձված ԱԱՀ-ի գումարների և ապրանքի վերջնական գների հիման վրա հաշվարկված՝ այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարների բացասական տարբերության գումարը գերազանցում է գների ճշգրտման հաշվետու ժամանակաշրջանի արդյունքներով հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա գումարները՝ հարկ վճարողի հարկային պարտավորությունների փոփոխությունը (շեղումները) հարկային մարմնի կողմից արտացոլվում է հարկ վճարողի անձնական հաշվի քարտում:

24. Եթե որևէ հաշվետու ժամանակաշրջանի արդյունքների հիման վրա հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարները հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների գումարներից պակասեցնելու կամ վերադարձնելու համար դիմում ներկայացնելու պահին ավարտվել է հերթական հաշվետու ժամանակաշրջանը, սակայն հարկ վճարողի կողմից չեն ներկայացվել (հարկային մարմնի կողմից չեն ստացվել) տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանում հարկերի հաշվարկման համար հիմք հանդիսացող` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված հաշվարկները, հայտարարագրերն ու տեղեկությունները (ներառյալ ԱԱՀ-ի հաշվարկը), ապա սույն կարգի 26-րդ կետում նշված եզրակացությունը կամ սույն կարգի 32-րդ կետում նշված տեղեկանքը (այսուհետ՝ տեղեկանք) տրվում է այդ փաստաթղթերը ներկայացնելուց հետո:

25. ԱԱՀ-ի գումարների` հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման կամ վերադարձման ժամկետի սկիզբ է համարվում հարկ վճարողի դիմում ներկայացնելու ժամկետը՝ դիմումում նշված գումարի այն մասով, որի մասով չի մերժվել կամ չի կասեցվել հարկ վճարողի կողմից ներկայացված դիմումը:

III. ԱԱՀ-Ի ԶՐՈՅԱԿԱՆ ԴՐՈՒՅՔԱՉԱՓՈՎ ՀԱՐԿՎՈՂ ԳՈՐԾԱՐՔՆԵՐԻ ԳԾՈՎ ՀԱՇՎԱՆՑՄԱՆ ԵՆԹԱԿԱ ԱԱՀ-Ի ԳՈՒՄԱՐՆԵՐԸ ՀԱՐԿ ՎՃԱՐՈՂԻ ԱՅԼ ՀԱՐԿԱՅԻՆ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԴԻՄԱՑ ՀԱՇՎԱՆՑԵԼՈՒ ԿԱՄ ՎԵՐԱԴԱՐՁՆԵԼՈՒ ԵՎ ԱԱՀ-Ի ԳՈՒՄԱՐՆԵՐԻ ՀԻՄՆԱՎՈՐՎԱԾՈՒԹՅՈՒՆԸ ՀԱՍՏԱՏՈՂ` ՀԱՐԿԱՅԻՆ ՄԱՐՄՆԻ ԿՈՂՄԻՑ ՏԵՂԵԿԱՆՔԻ ՏՐԱՄԱԴՐՄԱՆ ԿԱՐԳԸ

26. Հարկային մարմինը հաշվանցման կամ վերադարձման նպատակով հարկ վճարողից դիմումի ստացման պահից 15 աշխատանքային օրվա ընթացքում՝

ա) ճշտում է դիմումի ստացման օրվա դրությամբ հարկ վճարողի հարկային պարտավորությունները` համադրելով հարկ վճարողի անձնական հաշվի քարտերում արձանագրված և հարկ վճարողի կողմից ներկայացված տեղեկությունները՝ կազմելով փոխադարձ ստուգման ակտ.

բ) ճշտում է, թե հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարը սույն կարգի որ կետին (6-րդ, 7-րդ, 8-րդ, թե 9-րդ) համապատասխան պետք է որոշվի՝ այդ նպատակով անհրաժեշտության դեպքում հաշվարկելով 2004 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդը, դրա չմարված մասը, 2004 թվականի հունվարի 1-ից հետո առաջացած ԱԱՀ-ի դեբետային մնացորդը.

գ) ճշտում է հարկ վճարողի մոտ անցկացված նախորդ ուսումնասիրությամբ արձանագրված և սույն կարգի 12-րդ կետին համապատասխան վերագրվել է տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանին՝ հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա ԱԱՀ-ի ընդհանուր գումարը որոշելու համար.

դ) իրականացնում է օրենքով սահմանված կարգով հարկվող շրջանառության նկատմամբ հաշվարկված ԱԱՀ-ի գումարներից հաշվանցման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարների առաջացող տարբերության (գերազանցող գումարի) հիմնավորվածության ուսումնասիրություն, որի ընթացքում ճշտում է հարկ վճարողի կողմից ներկայացված ԱԱՀ-ի հաշվարկների արժանահավատությունը:

Ուսումնասիրության ժամանակ, մասնավորապես, ճշտվում են`

ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների իրացման շրջանառությունը,

 ձեռքբերումների գծով հարկային հաշիվների համապատասխանությունը «Ավելացված արժեքի հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 20-րդ հոդվածով սահմանված պահանջներին,

«Ավելացված արժեքի հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 20-րդ հոդվածին համապատասխան՝ դուրս գրված և ստացված հարկային հաշիվների մասին հարկ վճարողի կողմից տեղեկությունները սահմանված ժամկետում ներկայացվելու փաստը,

այնպիսի հարկային հաշիվների առկայությունը, որոնցով ապրանքները կամ ծառայությունները ձեռք են բերվել Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած կարգով` հարկային մարմնի ղեկավարի կողմից, «Հարկերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 31-րդ հոդվածին համապատասխան հրապարակված, առանց ապրանքների մատակարարման կամ ծառայությունների մատուցման հարկային հաշիվներ կամ հաշվարկային այլ փաստաթղթեր դուրս գրող անձանց ցանկում ընդգրկվածների,

սույն կարգի 21-րդ և 22-րդ կետերում նախատեսված դեպքերում և կարգով տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի արդյունքներով հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարների նվազեցման կամ ավելացման ենթակա մեծությունը:

Ուսումնասիրության արդյունքների հիման վրա կազմվում է սահմանված ձևի համապատասխան եզրակացություն կամ տեղեկանք՝ այն գումարով, որի հաշվին այլ հարկային պարտավորությունների հաշվին հաշվանցումը կամ վերադարձը հիմնավորվել է ներկայացված փաստաթղթերի ուսումնասիրությամբ:

Ուսումնասիրության ընթացքում կամ դրա արդյունքներով հարկային մարմինը կարող է, սույն կարգի 14-րդ կետին համապատասխան, հարկ վճարողին գրավոր տեղեկացնել հաշվանցման կամ վերադարձման իրավունքը չընդունելու կամ մասնակիորեն ընդունելու մասին:

Ուսումնասիրության ընթացքում կամ դրա արդյունքներով, անհրաժեշտության դեպքում, կազմվում են սույն կարգի 7-րդ կետով նախատեսված փոխադարձ ստուգման ակտեր: Ուսումնասիրությամբ արձանագրվում է նաև սույն կարգի 12-րդ կետին համապատասխան հաջորդ հաշվետու ժամանակաշրջաններին վերագրվող ԱԱՀ-ի գումարը:

Առանձին դեպքերում, Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր հարկային պետական ծառայության պետի հրամանով, սույն կետում նշված ժամկետը կարող է երկարացվել ևս 10 աշխատանքային օրով, եթե ուսումնասիրության 15-օրյա ժամկետն անբավարար է ներկայացված փաստաթղթերը պատշաճ կարգով ուսումնասիրելու կամ անհրաժեշտության դեպքում հարկ վճարողի հետ գործարքներ իրականացրած այլ հարկ վճարողների մոտ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված ուսումնասիրություններ, ստուգումներ կամ այլ գործողություններ կատարելու համար:

27. Այն հարկ վճարողների նկատմամբ, որոնց`

հաշվետու եռամսյակին նախորդող 4 եռամսյակների ընթացքում ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների իրացման շրջանառությունը կազմում է հարկվող ընդհանուր շրջանառության առնվազն 50 տոկոսը, և,

որոնց կողմից հաշվետու եռամսյակին նախորդող 4 եռամսյակի ընթացքում, ժամկետանց հարկային պարտավորությունների գումարը չի գերազանցել նույն ժամանակահատվածում հաշվարկված հարկային պարտավորությունների 10 տոկոսը, և,

որոնց մոտ անցկացված վերջին երեք ուսումնասիրության ժամանակ արձանագրված՝ սույն կարգի 15-րդ կետի համաձայն չհիմնավորված համարվող գումարը չի գերազանցել հարկ վճարողի կողմից ներկայացված՝ այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա գումարի 3 տոկոսը, և,

որոնց մոտ հաշվետու եռամսյակին նախորդող 4 եռամսյակի ընթացքում անցկացված` Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի հետ փոխհարաբերության ստուգման` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով վավեր համարվող ակտով առաջադրված հարկային պարտավորությունների ընդհանուր գումարը չի գերազանցել համախառն եկամտի մեկ տոկոսը,

հարկային մարմիններն այդ անձանց այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարների հիմնավորվածությունը ճշտում են հարկ վճարողի դիմումի ստացումից հետո 3 աշխատանքային օրվա ընթացքում՝ սկզբնական փաստաթղթերի ստուգման ընտրանքային ընթացակարգի կիրառմամբ ուսումնասիրություն իրականացնելու միջոցով:

28. Հարկային մարմնի կողմից Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի հետ փոխհարաբերությունների ճշտության ստուգման իրականացման ընթացքում հարկ վճարողի կողմից ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների գծով ԱԱՀ-ի գումարների հաշվանցման մասին դիմում ներկայացվելու դեպքում հաշվանցումներն իրականացվում են ստուգող տեսուչների կողմից կազմված եզրակացության կամ տեղեկանքի հիման վրա՝ առանց լրացուցիչ ուսումնասիրության:

29. Այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցումներն իրականացվում են սույն կարգի 26-րդ, 27-րդ կամ 28-րդ կետերում նշված ուսումնասիրությունների, ինչպես նաև սույն կարգի 6-րդ կետում նշված գումարները հաշվարկելու հետ կապված ուսումնասիրության արդյունքներով կազմված եզրակացության հիման վրա: Հարկ վճարողի նշած հարկատեսակի (հարկատեսակների) գծով հարկային պարտավորությունները մարվում են` պահպանելով «Հարկերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 33-րդ հոդվածով սահմանված հարկային պարտավորությունների մարման կարգը: Հաշվանցումն իրականացվում է հարկ վճարողի հարկային պարտավորությունների հաշվանցման համար սահմանված ընթացակարգով:

30. Սույն կարգի 26-րդ, 27-րդ կամ 28-րդ կետերում կետի համաձայն անցկացված ուսումնասիրության արդյունքների հիման վրա ուսումնասիրությունների, ինչպես նաև սույն կարգի 6-րդ կետում նշված գումարները հաշվարկելու հետ կապված ուսումնասիրության ավարտից հետո 5 աշխատանքային օրվա ընթացքում կազմվում է սահմանված ձևի համապատասխան եզրակացություն կամ տեղեկանք՝ այն գումարով, որի հաշվին այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցումը կամ վերադարձը հիմնավորվել է ներկայացված փաստաթղթերի ուսումնասիրությամբ:

31. Սույն կարգի 29-րդ կետում նշված կարգով կատարված հաշվանցումների (բոլոր հարկային պարտավորությունների մարման) արդյունքում ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների գծով հաշվանցման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարի մնացորդը հարկ վճարողի ցանկությամբ կարող է ուղղվել հետագա հաշվետու ժամանակաշրջաններում ապրանքների մատակարարման կամ ծառայությունների մատուցման գործարքների գծով հաշվարկված ԱԱՀ-ի գումարների հաշվանցմանը, Հայաստանի Հանրապետության տարածք ներմուծված ապրանքների մասով մաքսային մարմիններին վճարման ենթակա՝ հարկերի գծով պարտավորությունների մարմանը կամ կարող է վերադարձվել:

32. ԱԱՀ-ի գումարների վերադարձման նպատակով, սույն կարգի 26-րդ, 27-րդ կամ 28-րդ կետերով սահմանված կարգով անցկացված ուսումնասիրությունների, ինչպես նաև սույն կարգի 6-րդ կետում նշված գումարները հաշվարկելու հետ կապված ուսումնասիրության արդյունքների հիման վրա հարկային մարմնի կողմից կազմվում է տեղեկանք ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների գծով վերադարձման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարի մեծության հիմնավորվածության մասին (N 2 ձև): Տեղեկանքի մեկ օրինակը, այն կազմելուց հետո 5 աշխատանքային օրվա ընթացքում, հարկային մարմնի կողմից ներկայացվում է Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարություն, մյուսը պահվում է հարկային մարմնում՝ հարկ վճարողի հաշվառման անձնական գործում:

33. ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների գծով ԱԱՀ-ի գումարները վերադարձվում են սույն կարգի 32-րդ կետում նշված տեղեկանքի հիման վրա՝ հարկ վճարողի կողմից դիմում ներկայացվելու օրվան (տեղեկանքում նշված ժամկետին) հաջորդող 3 ամսվա ընթացքում:

34. ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների գծով այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման կամ վերադարձման և ուսումնասիրության համար սույն կարգով սահմանված ժամկետները կասեցվում են, եթե`

ա) հարկ վճարողի կողմից չեն ստեղծվել ուսումնասիրության անցկացման պայմաններ և սույն կարգի 20-րդ կետում նշված ժամկետում չեն ներկայացվել սույն կարգի 19-րդ կետում նշված փաստաթղթերը.

բ) հարկ վճարողի կողմից ներկայացված փաստաթղթերն ամբողջական չեն (չեն ներկայացվել անհրաժեշտ բոլոր փաստաթղթերը), ինչի արդյունքում անհնարին է որոշել գումարների հաշվանցման կամ վերադարձման հիմնավորվածությունը.

գ) հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա գումարների առաջացման հիմք հանդիսացած գործարքների հետ կապված անհնար է կատարել ուսումնասիրություն՝ մինչև քաղաքացիական կամ քրեական դատավարության կարգով քննվող գործով կամ հարցով որոշում ընդունելը:
Առանձին գործարքների մասով ոչ ամբողջական փաստաթղթերի ներկայացման կամ ուսումնասիրության անցկացման անհնարինության դեպքերում ուսումնասիրությունը կասեցվում է միայն այդ գործարքների մասով:

35. Ավելացված արժեքի հարկի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների գծով այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման կամ վերադարձման մասին հարկ վճարողի դիմումը հարկային մարմնի կողմից մերժվում է, եթե`

ա) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով անցկացված ուսումնասիրության կամ ստուգման արդյունքում պարզվել է, որ սույն կարգի համաձայն ներկայացվող փաստաթղթերում ներառված տեղեկությունները չեն համապատասխանում իրականությանը.

բ) ուսումնասիրության արդյունքներով պարզվել է, որ ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափով գործարքները, Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությանը համապատասխան, առոչինչ են: Առանձին գործարքներ առոչինչ հանդիսանալու դեպքում հաշվանցման կամ վերադարձման մասին դիմումը մերժվում է միայն այդ գործարքների մասով.

գ) հարկ վճարողի կողմից ներկայացված՝ այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա գումարը, սույն կարգի 15-րդ կետի համաձայն, հիմնավորված չէ:

Առանձին գործարքների մասով տեղեկություններն իրականությանը չհամապատասխանելու կամ առանձին գործարքներ առոչինչ հանդիսանալու դեպքերում հարկ վճարողի դիմումը մերժվում է այդ գործարքների, իսկ հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման կամ վերադարձման ենթակա գումարը մասնակիորեն հիմնավորված չլինելու դեպքում՝ չհիմնավորված գումարի մասով:

36. Սույն կարգի 34-րդ և 35-րդ կետերում նշված դեպքերում հարկային մարմինը պարտավոր է որոշումն ընդունելուց հետո 5-օրյա ժամկետում, սակայն ոչ ուշ, քան հարկ վճարողի դիմումի ստացման օրվան հաջորդող 21-րդ աշխատանքային օրը, հարկ վճարողին գրավոր տեղեկացնել այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման կամ վերադարձման ժամկետը կասեցնելու կամ հաշվանցումը կամ վերադարձը մերժվելու վերաբերյալ որոշման ընդունման մասին՝ նշելով նման որոշում ընդունելու հիմքերը: Հարկ վճարողի կողմից նման որոշման կապակցությամբ ներկայացված գրավոր առարկությունները քննարկվում են դրանց ստացման օրվան հաջորդող 10-օրյա ժամկետում՝ ընդունելով ուսումնասիրությունը շարունակելու, հարկ վճարողի դիմումը բավարարելու կամ առարկությունները մերժելու մասին որոշում, որի մասին նշված ժամկետում տեղեկացվում է հարկ վճարողին:

37. Սույն կարգի 19-րդ կետի «ա» ենթակետում և 26, 27, 30, 32 և 33-րդ կետերում նշված ժամկետները (26-րդ կետում՝ հաշվի առած դրա առաջին մասում նշված ժամկետի երկարացումը) խախտելու (բացառությամբ այն դեպքերի, երբ սույն կարգի 34-րդ կետի համաձայն ուսումնասիրության ժամկետները կասեցվել են) համար մեղավոր պաշտոնատար անձինք կրում են օրենքով (մասնավորապես, «Հարկային ծառայության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 42-րդ հոդվածով) սահմանված պատասխանատվություն, եթե այդ ժամկետների խախտման արդյունքում հարկ վճարողին օրենքով սահմանված ժամկետում չեն վերադարձվել ԱԱՀ-ի գումարները

Փաստաթղթի հերթական համարը (լրացվում է հարկային մարմնի կողմից)

Ձև N 1  ___________________________ (հարկային տեսչություն)

Դ Ի Մ ՈՒ Մ

ԱԱՀ-Ի ԶՐՈՅԱԿԱՆ ԴՐՈՒՅՔԱՉԱՓՈՎ ՀԱՐԿՎՈՂ ԳՈՐԾԱՐՔՆԵՐԻ ԳԾՈՎ ԱԱՀ-Ի ԳՈՒՄԱՐՆԵՐՆ ԱՅԼ ՀԱՐԿԱՅԻՆ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԴԻՄԱՑ ՀԱՇՎԱՆՑՄԱՆ ԿԱՄ ՎԵՐԱԴԱՐՁՄԱՆ ՄԱՍԻՆ

(ներկայացվում է նաև առևտրային կազմակերպությունների լուծարման և անհատ ձեռնարկատերերի գործունեության դադարեցման դեպքերում)

Ձև N 2 __________________ հարկային տեսչություն   Տեղեկանքի հերթական համարը ______________   _____ ___________________ 200 թ

Տ Ե Ղ Ե Կ Ա Ն Ք

ԱԱՀ-Ի ԶՐՈՅԱԿԱՆ ԴՐՈՒՅՔԱՉԱՓՈՎ ՀԱՐԿՎՈՂ ԳՈՐԾԱՐՔՆԵՐԻ ԳԾՈՎ ՎԵՐԱԴԱՐՁՄԱՆ ԵՆԹԱԿԱ ԱԱՀ-Ի ԳՈՒՄԱՐՆԵՐԻ ՀԻՄՆԱՎՈՐՎԱԾՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ

___________________________________________________________ (գումարը բառերով)