ԵՐԵՎԱՆԻ ՔԱՂԱՔԱՊԵՏ

ԴԻՄՈՒՄԸ ՄԵՐԺԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

 1. Որոշմամբ լուծվող հարցի նկարագրությունը.

 Երևանի քաղաքապետարան հասցեագրված Սուսաննա Զարգարյանի 2024 թվականի հունիսի 3-ի թիվ Դ-71042-24 դիմումի (այսուհետ՝ նաև Դիմում) հիման վրա, «Վարչարարության հիմունքների և վարչական վարույթի մասին» օրենքի դրույթներին համապատասխան` իրականացվել է վարչարարություն:

 Դիմումի առարկայի քննության կապակցությամբ 2024 թվականի հունիսի 21-ին, ժամը 11.00-ին հրավիրված լսումների մասին ծանուցվել և լսումներին մասնակցել է Սուսաննա Զարգարյանը:

Ուսումնասիրելով Դիմումը, Դիմումին կից, ինչպես նաև վարույթի լսումների ժամանակ ներկայացված նյութերը, 2024 թվականի հունիսի 21-ին կազմված՝ վարչարարության շրջանակներում իրականացված լսումների վերաբերյալ արձանագրությունը, գնահատելով Դիմումի առարկային առնչվող բոլոր փաստական հանգամանքները, պարզվել է հետևյալը.

 2. Որոշման կայացման համար հիմք հանդիսացող փաստերը.

Երևանի քաղաքապետարան հասցեագրված՝ 2024 թվականի հունիսի 3-ի թիվ Դ-71042-24 դիմումով, ինչպես նաև լսումների ժամանակ ներկայացված դիրքորոշմամբ Սուսաննա Զարգարյանը խնդրել է փոխհատուցել 2024 թվականի ապրիլի 19-ին, ժամը 08.02-ին Նալբանդյան փողոցի և Սայաթ-Նովա պողոտայի խաչմերուկում միաժամանակ երկու լուսացույց կանաչ ազատող ազդանշան ցույց տալու պատճառով տեղի ունեցած պատահարի արդյունքում առաջացած և «Լիգա ինշուրանս» ապահովագրական փակ բաժնետիրական ընկերության կողմից կազմված թիվ 155678 եզրակացությամբ գնահատված վնասի գումարի կեսը, որը կազմում է 191.500 (մեկ հարյուր իննսունմեկ հազար հինգ հարյուր) ՀՀ դրամ:

2022 թվականի հունվարի 21-ին տրված տրանսպորտային միջոցի հաշվառման թիվ XFB563649 վկայագրի համաձայն՝ «Opel Mokka 1.4 T» մակնիշի «37NZ065» հաշվառման համարանիշի փոխադրամիջոցը հանդիսանում է Սուսաննա Զարգարյանի սեփականությունը:

Հայաստանի Հանրապետության ներքին գործերի նախարարության ոստիկանության աշխատակցի կողմից 2024 թվականի ապրիլի 19-ին կազմվել է ճանապարհատրանսպորտային պատահարի վայրի, այն է՝ ք.Երևան, Նալբանդյան փողոցի և Սայաթ-Նովայի պողոտայի խաչմերուկ, սխեմա (գծագիր), ինչպես նաև կազմվել է «Նյութական վնասով ճանապարհատրանսպորտային պատահարի մասին» թիվ 250345 արձանագրությունը, որի 5.7-րդ կետում պատահարի մասնակից վարորդներ Սուսաննա Զարգարյանը և Մհեր Ալեքսանյանը կատարել են նշում «Վստահ չեմ, որ մյուս վարորդը ևս անցել է կանաչ լույսի տակ» բովանդակությամբ:

«Լիգա ինշուրանս» ապահովագրական փակ բաժնետիրական ընկերության փորձագետի կողմից 2024 թվականի ապրիլի 24-ին կազմված՝ վնասների գնահատման առաջնային փորձաքննության թիվ 155678 եզրակացությամբ գույքին պատճառված վնասի չափը գնահատվել է 383.000 (երեք հարյուր ութսուներեք հազար) ՀՀ դրամ:

Հայաստանի ավտոապահովագրողների բյուրոյի փորձագետի կողմից թիվ AYR190420240802240 նույնականացուցիչով պատահարի առաջացման պատճառների կրկնակի փորձաքննության վերաբերյալ 2024 թվականի մայիսի 12-ին կազմված թիվ FS99012966 եզրակացության «3. Հետևություններ» բաժնի 3.1 կետի «Ա» ենթակետի համաձայն՝ առաջնային փորձաքննություն իրականացնող փորձագետի կողմից կատարված ուսումնասիրության արդյունքում կատարվել է եզրահանգում այն մասին, որ քննարկվող պայմաններում ինչպես «Opel Mokka 1.4 T» մակնիշի ավտոմեքենայի վարորդը, այնպես էլ «Mercedes-Benz C 180» մակնիշի ավտոմեքենայի վարորդը, դեպքի վայրի ճանապարհահատվածում ստեղծված ճանապարհատրանսպորտային իրադրությունում չիրականացնելով իրենց վարած ավտոմեքենաների ընթացքի պատշաճ կառավարում և ստեղծելով վթարային իրադրություն, որի հետևանքով տեղի է ունեցել տվյալ ճանապարհատրանսպորտային պատահարը, տեխնիկական տեսակետից թույլ են տվել «Ճանապարհային երթևեկության անվտանգության ապահովման մասին» օրենքի 23-րդ հոդվածի 3-րդ մասի պահանջին հակասող գործողություններ, դրանցով իսկ պայմանավորել են տվյալ պատահարի առաջացումը: Նշվածի կապակցությամբ 2024 թվականի մայիսի 12-ի թիվ FS99012966 եզրակացության «3. Հետևություններ» բաժնի 3.1 կետի «Կ» ենթակետով կրկնակի փորձաքննություն իրականացրած փորձագետը կատարել է հետևյալ դիտարկումները «Առկա են հետևյալ անհամապատասխանությունները՝ տեսագրության ուսումնասիրությունից երևում է, որ դեպքի վայրի լուսացույցերն աշխատում են ոչ ստանդարտ՝ մասնավորապես պատահարին մասնակից ավտոմեքենաների վարորդների ուղղությամբ միաժամանակ երկուսի համար միացված են լուսացույցի կանաչ ազդանշանները»:

2024 թվականի մայիսի 12-ի թիվ FS99012966 եզրակացության «3. Հետևություններ» բաժնի 3.3 կետով կրկնակի փորձաքննություն իրականացրած փորձագետը կատարել է դիտարկում այն մասին, որ քննարկվող պատահարում մեղավոր են հանդիսանում Սուսաննա Զարգարյանը, Մհեր Ալեքսանյանը և երրորդ կողմ հանդիսացող՝ լուսացույց սպասարկողը:

2024 թվականի մայիսի 12-ի թիվ FS99012966 եզրակացության «3. Հետևություններ» բաժնի 3.4 կետով կրկնակի փորձաքննություն իրականացրած փորձագետը եզրակացրել է, որ տեղի է ունեցել «պատահարի ձևացում»:

«Լիգա ինշուրանս» ապահովագրական փակ բաժնետիրական ընկերության կողմից 2024 թվականի մայիսի 13-ին կայացված՝ ապահովագրական հատուցումը վճարելու վերաբերյալ որոշմամբ թիվ AYR230720231248165 նույնականացուցիչով պատահարի արդյունքում առաջացած վնասը փոխհատուցվել է 191.500 (մեկ հարյուր իննսունմեկ հազար հինգ հարյուր) ՀՀ դրամի չափով, քանի որ պատահարում մեղավոր են ճանաչված եղել պատահարի մասնակից երկու ավտոմեքենաների վարորդները:

Վարույթի լսումների ընթացքում Սուսաննա Զարգարյանը, պատասխանելով այն հարցին, թե Դիմումում նկարագրված պատահարի հանգամանքների կապակցությամբ կատարվել է փորձաքննություն պարզելու համար, թե արդյոք պատահարի մասնակից վարորդներն ունեցել են պատահարը կանխելու տեխնիկական հնարավորություն, հայտնել է, որ նման փորձաքննություն չի իրականացվել, սակայն պատահարն արձանագրված է տեսագրությամբ, որտեղ հստակ երևում են պատահարի մասնակից փոխադրամիջոցների ընթացքը, հաջորդականությունը: Ըստ Սուսաննա Զարգարյանի՝ եթե վերջինիս տեղեկացված լիներ, որ մյուս խաչմերուկում լուսացույցը ևս ճիշտ չի աշխատում, ապա կձեռնարկեր անվտանգության միջոցներ՝ մանևրելու, զիջելու, արագությունը դանդաղեցնելու կամ այլ թույլատրելի և հնարավոր եղանակով պատահարը կանխելու ուղղությամբ: Նշված հանգամանքի կապակցությամբ Սուսաննա Զարգարյանն ընդգծել է, որ Հայաստանի ապահովագրողների բյուրոյի կողմից տրված թիվ FS99012966 կրկնակի փորձաքննության արդյունքներով քննարկվող պատահարի մեղավոր են ճանաչվել վարորդները և լուսացույց սպասարկող կազմակերպությունը:

Երևանի քաղաքապետարանի և «Լոկատոր» փակ բաժնետիրական ընկերության միջև 2024 թվականի հունվարի 3-ին կնքվել է ծառայությունների մատուցման թիվ «ԵՔ-ԲՄԾՁԲ-24/1» գնման պայմանագիրը, որով վերջինս ստանձնել է Երևան քաղաքում լուսազդանշանների պահպանման ծառայությունների մատուցման պարտավորությունը՝ համաձայն նույն պայմանագրի անբաժանելի մասը կազմող N 1 հավելվածով սահմանված «Տեխնիկական բնութագիր-գնման ժամանակացույց»-ի պահանջների: Նշված պահանջների համաձայն՝ ծառայության մատուցումը ներառում է լուսացույցների ցերեկային տեսանելիության պարբերական ստուգում ճանապարհից կամ ավտոմոբիլից, լուսացույցների ցուցմունքների ճշգրիտ փոփոխման (թույլատրող-արգելող-թույլատրող) պարբերաբար ստուգում, լուսացույցների աշխատանքային ցիկլի (պարբերության) սահմանվածին համապատասխանության պարբերական ստուգում և այլն:

 3. Որոշումն ընդունելու հիմնավորումները.

 Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքի 17-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն՝ անձը, ում իրավունքը խախտվել է, կարող է պահանջել իրեն պատճառված վնասների լրիվ հատուցում, եթե վնասների հատուցման ավելի պակաս չափ նախատեսված չէ օրենքով կամ պայմանագրով:

Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքի 17-րդ հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն` վնասներ են` իրավունքը խախտված անձի ծախսերը, որ նա կատարել է կամ պետք է կատարի խախտված իրավունքը վերականգնելու համար, նրա գույքի կորուստը կամ վնասվածքը (իրական վնաս), ինչպես նաև չստացված եկամուտները, որոնք այդ անձը կստանար քաղաքացիական շրջանառության սովորական պայմաններում, եթե նրա իրավունքը չխախտվեր (բաց թողնված օգուտ):

Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքի 1058-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն` քաղաքացու անձին կամ գույքին, ինչպես նաև իրավաբանական անձի գույքին պատճառված վնասը լրիվ ծավալով ենթակա է հատուցման այն պատճառած անձի կողմից:

Դիմումի հիման վրա իրականացված վարչարարության շրջանակներում ձեռք բերված ապացույցների, ինչպես նաև լսումների ընթացքում Սուսաննա Զարգարյանի կողմից հայտնած փաստարկների ուսումնասիրությամբ պարզվել է, որ Դիմումում նկարագրված պատահարի արդյունքում «Լիգա ինշուրանս» ապահովագրական փակ բաժնետիրական ընկերության կողմից գնահատված, սակայն չփոխհատուցված 191.500 (մեկ հարյուր իննսունմեկ հազար հինգ հարյուր) ՀՀ դրամի չափով վնասի փոխհատուցման պահանջը ներկայացվել է Երևանի քաղաքապետարանին այն հիմնավորմամբ և պատճառաբանությամբ, որ Հայաստանի ավտոապահովագրողների բյուրոյի փորձագետի կողմից թիվ AYR190420240802240 նույնականացուցիչով պատահարի առաջացման պատճառների կրկնակի փորձաքննության վերաբերյալ 2024 թվականի մայիսի 12-ի թիվ FS99012966 եզրակացությամբ պատահարում մեղավոր են ճանաչվել ոչ միայն պատահարի մասնակից ավտոմեքենաների վարորդները, այլև լուսացույց սպասարկող երրորդ կողմը:

Քննարկվող պարագայում՝ թիվ FS99012966 եզրակացությամբ որպես լուսացույց սպասարկող կողմ կարող է դիտարկվել «Լոկատոր» փակ բաժնետիրական ընկերությունը (հիմք՝ 2024 թվականի հունվարի 3-ին կնքված թիվ «ԵՔ-ԲՄԾՁԲ-24/1» գնման պայմանագիրը), սակայն պատահարը նշված կազմակերպության մեղքով առաջանալու հանգամանքի վերաբերյալ հիմնավոր ապացույցներ չեն ներկայացվել, ավելին՝ փորձաքննությամբ արձանագրվել են լուսացույցերը ոչ ստանդարձ աշխատելու, վարորդների կողմից «Ճանապարհային երթևեկության անվտանգության ապահովման մասին» օրենքի 23-րդ հոդվածի 3-րդ մասի պահանջին հակասող գործողություններ կատարելու, «պատահարի ձևացում» տեղի ունենալու հանգամանքները:

«Ճանապարհային երթևեկության անվտանգության ապահովման մասին» օրենքի 23-րդ հոդվածի 3-րդ մասով սահմանված է, որ ճանապարհային երթևեկության մասնակիցը պարտավոր է պահպանել Հայաստանի Հանրապետության կառավարության հաստատած ճանապարհային երթևեկության կանոնները, ինչպես նաև ոստիկանության ծառայողների ու երթևեկության կարգավորման համար լիազորված այլ անձանց օրինական պահանջներն ու իր գործողություններով չստեղծել վթարային իրադրություն:

 ՀՀ կառավարության 2007 թվականի հունիսի 28-ի «Հայաստանի Հանրապետության ճանապարհային երթևեկության կանոնները և տրանսպորտային միջոցների շահագործումն արգելող անսարքությունների և պայմանների ցանկը հաստատելու մասին» N 955-Ն որոշմամբ հաստատված կանոնների (այսուհետ՝ Կանոններ) 65-րդ կետով սահմանված է, որ վարորդը տրանսպորտային միջոցը պետք է վարի սահմանված արագությունը չգերազանցող արագությամբ` հաշվի առնելով երթևեկության ինտենսիվությունն ու տրանսպորտային միջոցի և բեռի վիճակն ու առանձնահատկությունները, ճանապարհային և օդերևութաբանական պայմանները, մասնավորապես, ճանապարհային ծածկույթի վիճակն ու տեսանելիությունը երթևեկության ուղղությամբ:

 Կանոնների 67-րդ կետով սահմանված է, որ երթևեկության համար խոչընդոտ կամ վտանգ առաջանալու դեպքում, որը վարորդն ի վիճակի էր հայտնաբերել, նա պետք է միջոցներ ձեռնարկի արագությունն իջեցնելու` ընդհուպ մինչև տրանսպորտային միջոցը կանգնեցնելը: Այդ դեպքում կողանցումն ու շրջանցումը թույլատրելի է, եթե վարորդը համոզված է, որ դա անվտանգ է երթևեկության մյուս մասնակիցների համար:

 Կանոնների 95-րդ կետով սահմանված է, որ այն խաչմերուկը, որտեղ բացակայում է լուսացույցը կամ կարգավորողը, չի աշխատում լուսացույցը, կամ միացված է լուսացույցի դեղին թարթող ազդանշանը, համարվում է չկարգավորվող:

 Կանոնների 96-րդ կետով սահմանված է, որ երկրորդական ճանապարհով անհավասարազոր ճանապարհների խաչմերուկին մոտեցող տրանսպորտային միջոցի վարորդը պետք է ճանապարհը զիջի գլխավոր ճանապարհով ընթացող տրանսպորտային միջոցներին` անկախ դրանց հետագա երթևեկության ուղղությունից:

 Դիմումի ուսումնասիրության արդյունքում Երևանի քաղաքապետարանի աշխատակազմի տրանսպորտի վարչության կողմից պարզաբանվել է, որ Երևան քաղաքի Սայաթ-Նովայի պողոտայի - Նալբանդյան փողոցի խաչմերուկը կահավորված է համապատասխան ճանապարհային նշաններով՝ Սայաթ-Նովայի պողոտան, որպես 2.1 «Գլխավոր ճանապարհ» (ճանապարհ, որով երթևեկողներին չկարգավորվող խաչմերուկների անցման առավելություն է տրվում) ճանապարհային նշանով, իսկ Նալբանդյան փողոցը՝ 2.4 «Զիջեք ճանապարհը» (վարորդը պետք է զիջի ճանապարհը հատող ճանապարհով ընթացող տրանսպորտային միջոցներին) ճանապարհային նշանով: Տեղեկացվել է նաև, որ 2024 թվականի հունիսի 5-ի դրությամբ առկա տվյալների համաձայն՝ պատահարի օրվա դրությամբ, դրան նախորդած և հաջորդող ժամանակահատվածում նշված ճանապարհային նշանների բացակայության վերաբերյալ տեղեկատվություն Երևանի քաղաքապետարանի աշխատակազմի տրանսպորտի վարչությունում չի ստացվել:

 «Վարչարարության հիմունքների և վարչական վարույթի մասին» օրենքի 42-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն՝ վարչական մարմինը վարչական վարույթում որպես ապացույց գնահատում է գործում առկա բացատրությունները, ցուցմունքները, փորձագիտական եզրակացությունները, փաստաթղթերը, նյութերը, իրերը, ինչպես նաև այն հանգամանքները, որոնք իր հայեցողությամբ այդ մարմինը պիտանի և անհրաժեշտ է համարում գործի փաստական հանգամանքների բացահայտման և գնահատման համար:

 «Վարչարարության հիմունքների և վարչական վարույթի մասին» օրենքի 43-րդ հոդվածի 1-ին մասի «ա» կետի համաձայն՝ անձի և վարչական մարմնի փոխհարաբերություններում ապացուցման պարտականությունը կրում է` անձը` նրա համար բարենպաստ փաստական հանգամանքների առկայության դեպքում:

Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքի 1063-րդ հոդվածի համաձայն` քաղաքացուն կամ իրավաբանական անձին պետական մարմինների, տեղական ինքնակառավարման մարմինների կամ դրանց պաշտոնատար անձանց ապօրինի գործողություններով (անգործությամբ)` ներառյալ պետական կամ տեղական ինքնակառավարման մարմնի` օրենքին կամ այլ իրավական ակտին չհամապատասխանող ակտ հրապարակելու հետևանքով, պատճառված վնասը հատուցում է Հայաստանի Հանրապետությունը կամ համապատասխան համայնքը:

Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքի 1063-րդ հոդվածի բովանդակությունից հետևում է, որ օրենսդիրը որպես փոխհատուցման ենթակա վնաս դիտել է այն վնասը, որը պատճառվել է տեղական ինքնակառավարման մարմնի ապօրինի գործողություններով (անգործությամբ), որպիսի հանգամանքը վարույթով չի հաստատվել:

«Վարչարարության հիմունքների և վարչական վարույթի մասին» օրենքի 96-րդ հոդվածի համաձայն` վնասի հատուցում չի իրականացվում, քանի դեռ վարչական մարմնի իրավական ակտը, գործողությունը կամ անգործությունը, որով անձին վնաս է հասցվել, սահմանված կարգով ոչ իրավաչափ չի ճանաչվել, բացառությամբ նույն օրենքի 109-րդ հոդվածով նախատեսված դեպքերի:

Հայաստանի Հանրապետության վճռաբեկ դատարանը, անդրադառնալով ոչ իրավաչափ վարչարարության հետևանքով պատճառված վնասի հատուցման խնդրին, նախկինում կայացրած որոշմամբ նշել է, որ վարչարարության հետևանքով վնասի հատուցման պահանջով անհրաժեշտ է, որպեսզի առաջին հերթին ոչ իրավաչափ ճանաչված լինի անձին վնաս հասցրած վարչական մարմնի իրավական ակտը, գործողությունը կամ անգործությունը, որից հետո միայն անձը պարտավոր է նախ դիմել վնասը պատճառած վարչական մարմին, որի կողմից հատուցման պահանջն ամբողջությամբ կամ մասնակիորեն մերժելու կամ դիմումը չքննարկելու դեպքում կարող է վարչական ակտը, գործողությունը կամ անգործությունը բողոքարկել վերադասության կամ դատական կարգով (տե՛ս, թիվ ՎԴ/3280/05/09 վարչական գործով ՀՀ վճռաբեկ դատարանի 2010 թվականի դեկտեմբերի 3-ի որոշումը):

ՀՀ վճռաբեկ դատարանն իր որոշումներում անդրադարձել է պատճառված վնասի համար պատասխանատվության պայմաններին, մասնավորապես` արձանագրել է, որ վնասի հատուցման համար պարտադիր պայման է իրավունքը խախտած անձի ոչ օրինաչափ վարքագծի, վնասների, վնասների ու ոչ օրինաչափ գործողության միջև պատճառահետևանքային կապի և պարտապանի մեղքի միաժամանակյա առկայությունը: Ընդ որում, նշված պայմաններից որևէ մեկի բացակայության դեպքում վնասը ենթակա չէ հատուցման (տե՛ս, Նատալյա Հակոբյանն ընդդեմ Վարդան Հայրապետյանի թիվ ՀՔԴ3/0016/02/08 գործով ՀՀ վճռաբեկ դատարանի 13.02.2009 թվականի որոշումը):

Հայաստանի Հանրապետության վճռաբեկ դատարանը թիվ ՎԴ/1761/05/14 վարչական գործով 2016 թվականի դեկտեմբերի 26-ին կայացված որոշմամբ տվել է հետևյալ պարզաբանումը.

«Այսպիսով, ոչ իրավաչափ վարչարարության արդյունքում պետության պատասխանատվության պայմաններն են վնասի առկայությունը և դրա վրա հասնելը (պատճառվելը) ոչ իրավաչափ վարչարարության հետևանքով: Այսինքն` վարչական մարմինների պարտականությունների խախտման և վնասի պատճառման միջև պետք է առկա լինի իրավական նշանակություն ունեցող պատճառահետևանքային կապը: Այլ կերպ ասած` վարչարարությունն ոչ իրավաչափ ճանաչելը դեռևս չի նշանակում, որ անձը վնասը կրել է հենց վարչարարության հետևանքով. անհրաժեշտ է, որ վարչարարության և պատճառված վնասի միջև առկա լինի անմիջական պատճառահետևանքային կապ: Պատճառահետևանքային կապի հարցը յուրաքանչյուր կոնկրետ դեպքում առանձին գնահատման առարկա պետք է դառնա, և դրա առկայությունը որոշելիս առանցքային պետք է համարվի այն գաղափարը, որ պատճառահետևանքային կապի առկայության մասին կարող է խոսք լինել միայն այն դեպքում, երբ վնասի առաջացումը ոչ իրավաչափ վարչարարության անխուսափելի և անմիջական արդյունքն է: Հետևաբար ոչ իրավաչափ վարչարարության և առաջացած վնասների միջև պատճառահետևանքային կապ կարող է առկա լինել, եթե վնասի առաջացումը հանդիսանում է իրականացված վարչարարության օբյեկտիվորեն անհրաժեշտ և ուղղակի արդյունքը: Եթե բացասական հետևանքները կարող էին առաջանալ նաև առանց ոչ իրավաչափ վարչարարության (իսկ օրենքով նախատեսված դեպքերում՝ նաև իրավաչափ վարչարարության), ուրեմն դրանց միջև պատճառահետևանքային կապը բացակայում է:

Վերոգրյալի հիման վրա Վճռաբեկ դատարանը եզրակացնում է, որ նշված պայմաններից թեկուզ մեկի բացակայությունը բացառում է վնասի հատուցման պահանջի բավարարման հնարավորությունը:»:

 Դատական պրակտիկայում հակաիրավական, ոչ օրինաչափ վարքագիծը բնորոշվում է որպես գործողություն կամ անգործություն, որը խախտում է օրենքի, այլ իրավական ակտերի պահանջները, ինչպես նաև անձի սուբյեկտիվ իրավունքը: Գործողությունն անձի նպատակաուղղված, կամային արարքն է, իսկ անգործությունն արտահայտվում է անհրաժեշտ և պարտադիր վարքագիծ դրսևորելուց ձեռնպահ մնալով:

 Ոչ օրինաչափ վարքագծի և վնասի միջև պատճառահետևանքային կապը ենթադրում է, որ վնասը պետք է հանդիսանա ոչ օրինաչափ վարքագծի ուղղակի, անմիջական հետևանք: Այն դեպքում, երբ վնասն անհրաժեշտաբար թելադրված չէ ոչ օրինաչափ գործողությամբ (անգործությամբ), կամ գործողության (անգործության) և վնասի միջև կապն անուղղակի է, վնասի հատուցման համար անհրաժեշտ պատճառահետևանքային կապի պայմանն առկա չէ:

 Ելնելով վերոգրյալից և հաշվի առնելով, որ Դիմումի հիման վրա իրականացված վարչարարությամբ չի ապացուցվել 2024 թվականի ապրիլի 19-ին «Opel Mokka 1.4 T» մակնիշի «37NZ065» և «Mercedes-Benz C 180» մակնիշի «72HH722» հաշվառման համարանիշերի ավտոմեքենաների մասնակցությամբ վթարը Երևանի քաղաքապետարանի մեղքով տեղի ունենալու հանգամանքը, չի ներկայացվել պատահարի պատճառ հանդիսացած գործոններում Երևանի քաղաքապետարանի գործողությունը կամ անգործողությունը ոչ իրավաչափ ճանաչելու մասին օրինական ուժի մեջ մտած դատական ակտ, չի հիմնավորվել Դիմումի առարկա գումարի չափով վնասը Երևանի քաղաքապետարանի՝ ենթադրյալ ոչ իրավաչափ գործողության կամ անգործության ուղղակի, անմիջական և անխուսափելի հետևանքը հանդիսանալու հանգամանքը, չեն ներկայացվել պատահարի մասնակից ավտոմեքենաների վարորդների կողմից պատահարը կանխելու անհնարինության վերաբերյալ փորձաքննության եզրակացություններ, ինչպես նաև նկատի ունենալով, որ 2024 թվականի հունվարի 3-ին կնքված թիվ «ԵՔ-ԲՄԾՁԲ-24/1» գնման պայմանագրով Երևան քաղաքում լուսազդանշանների պահպանման ծառայությունները մատուցվում են «Լոկատոր» փակ բաժնետիրական ընկերության կողմից, ուստի հիմք ընդունելով Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքի 17-րդ, 1058-րդ, 1063-րդ հոդվածների, «Ճանապարհային երթևեկության անվտանգության ապահովման մասին» օրենքի 23-րդ հոդվածի 3-րդ մասի, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2007 թվականի հունիսի 28-ի N 955-Ն որոշմամբ հաստատված կանոնների 65-րդ, 67-րդ, 95-րդ և 96-րդ կետերի դրույթները և ղեկավարվելով «Վարչարարության հիմունքների և վարչական վարույթի մասին» օրենքի 42-րդ, 43-րդ և 96-րդ հոդվածներով՝

ՈՐՈՇԵՑԻ

1. Երևանի քաղաքապետարան հասցեագրված Սուսաննա Զարգարյանի՝ 191.500 (մեկ հարյուր իննսունմեկ հազար հինգ հարյուր) ՀՀ դրամի չափով վնասը հատուցելու պահանջի մասին 2024 թվականի հունիսի 3-ի թիվ Դ-71042-24 դիմումը մերժել:

2. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում այն ստանալու հաջորդ օրը:

3. Սույն որոշումը կարող է բողոքարկվել վարչական կարգով՝ Երևանի քաղաքապետին կամ դատական կարգով՝ Հայաստանի Հանրապետության վարչական դատարան՝ դրա ուժի մեջ մտնելու օրվանից երկամսյա ժամկետում։

 

Տ. Ավինյան