ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ
ՆԱԽԱՐԱՐ

31 մայիսի 2016 թ. N 21-Ն

ք. Երևան

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ԱՐՏԱԿԱՐԳ
ԻՐԱՎԻՃԱԿՆԵՐԻ ՆԱԽԱՐԱՐ

22 հունիսի 2016 թ. N 651-Ն

ք. Երևան

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍՈՒԹՅԱՆ
ՆԱԽԱՐԱՐ

11 հուլիսի 2016 թ. N 176-Ն

ք. Երևան

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ԲՆԱՊԱՀՊԱՆՈՒԹՅԱՆ
ՆԱԽԱՐԱՐ

1 հուլիսի 2016 թ. N 162-Ն

ք. Երևան

Հայաստանի
Հանրապետության

առողջապահության
նախարար

Հայաստանի
Հանրապետության

արտակարգ իրավիճակների
նախարար

Հայաստանի
Հանրապետության

գյուղատնտեսության

նախարար

Հայաստանի
Հանրապետության

բնապահպանության
նախարար

Հավելված

Հաստատված է

ՀՀ առողջապահության նախարարի

31 մայիսի 2016 թ. թիվ 21-Ն

ՀՀ արտակարգ իրավիճակների նախարարի

22 հունիսի 2016 թ. թիվ 651-Ն

ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարի

11 հուլիսի 2016 թ. թիվ 176-Ն

ՀՀ բնապահպանության նախարարի

1 հուլիսի 2016 թ. թիվ 162-Ն

համատեղ հրաման

Գործունեության ստանդարտ ընթացակարգը (ԳՍԸ)
Անասնագերեզմանոցների և կենսաթերմիկ հորերի, ինչպես նաև անասնաբուժության ոլորտում կենսաբանական թափոնների հավաքման, վնասազերծման և ոչնչացման

1. Սցենար

1) Անասնագերեզմանոցների և կենսաթերմիկ հորերի, ինչպես նաև անասնաբուժության ոլորտում կենսաբանական թափոնների հավաքում, վնասազերծում և ոչնչացում

2. Ձեռնարկվող միջոցառումներ

1) Կենսաբանական թափոնների հավաքում
2) Կենսաբանական թափոնների վնասազերծում
3) Կենսաբանական թափոնների ոչնչացում
4) Վերահսկողության միջոցառումների իրականացում

3. Անհրաժեշտ պարագաներ

1) Տրանսպորտային միջոցներ
2) Սույն Ընթացակարգի 6-րդ կետով ամրագրված միջոցառումներ կազմակերպելու և իրականացնելու համար տեխնիկական միջոցներ
3) Բնակավայրի և/կամ տեղանքի քարտեզներ
4) Ջրամատակարարման, ջրահեռացման ցանցի քարտեզներ
5) Անձնակազմի անհատական պաշտպանիչ միջոցներ
6) Ախտահանիչ նյութեր, ախտահանիչ սարքեր
7) Գրանցամատյաններ, ձևաթղթեր, կապի միջոցներ

4. Մասնակիցներ

1) Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարություն,
2) Հայաստանի Հանրապետության գյուղատնտեսության նախարարություն,
3) Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարություն,
4) Հայաստանի Հանրապետության բնապահպանության նախարարություն,
5) Անասնապահությամբ, կենդանական ծագման մթերքների կամ հումքի արտադրությամբ, տեղափոխման, գնման և վերամշակման գործունեությամբ զբաղվող անձինք, ինչպես նաև անասնագերեզմանոցների և կենսաթերմիկ հորերի շահագործմամբ զբաղվող և վտանգավոր թափոնների վերամշակման, վնասազերծման, պահպանման, փոխադրման և տեղադրման լիցենզիա ստացած անհատ ձեռնարկատերերը և իրավաբանական անձինք:

5. Անհրաժեշտ պատրաստություններ

1) Սույն ընթացակարգի 4-րդ կետով սահմանված մարմիններն ապահովում են.
ա. 2-րդ կետով սահմանված միջոցառումները,
բ. 3-րդ կետով սահմանված անհրաժեշտ պարագաները,
գ. 6-րդ կետով սահմանված միջոցառումները:

6. Կենսաբանական գործոնով պայմանավորված վտանգի տեղայնացման միջոցառումների կազմակերպման և իրականացման քայլ առ քայլ նկարագրություն

1) Անասնաբույժի եզրակացությունից հետո իրականացվում է անկած կենդանու դիակի օջախից հեռացում, վնասազերծում կամ ոչնչացում:
2) Կենդանիների մորթի և ոչնչացման աշխատանքներն իրականացնելու տարածք կողմնակի անձանց մուտքն արգելվում է:
3) Կենսաբանական թափոնի տեղափոխման համար ապահովվում է անջրաթափանց տրանսպորտային միջոց, որն էլ հեշտությամբ ենթարկվում է ախտահանման:
4) Կենսաբանական թափոնի ներբեռնումից հետո տեղանքը ախտահանվում է, կենդանու անկման տեղը կամ այլ կենսաբանական թափոնների վայրն ախտահանվում է չոր քլորով` 5կգ/մ<sup>2</sup> հաշվարկով, որից հետո անկման տեղը 25 սմ խորությամբ փորվում է:
5) Տրանսպորտային միջոցները, գործիքները, սարքավորումներն օգտագործելուց հետո ենթարկվում են ախտահանման:
6) Ախտահանման համար օգտագործում են 4%-անոց տաք կծու Na-ական լուծույթ` 0.5 լ/մ² հաշվարկով: Արտահագուստն ախտահանվում է` 2%-անոց կծու Na-ական լուծույթով կամ 0,5%-անոց Վիրկոնի լուծույթով:
7) Այն կենսաբանական թափոնները, որոնք անասնաբուժական ծառայության կողմից թույլատրվել է վնասազերծել, մանրամասն զննումից հետո ենթարկվում են ջերմային մշակման բաց և փակ կաթսաններում` 2 ժամ տևողությամբ (եռալուց հաշված):
8) Երբ հնարավորություն չկա բնական աղետների հետևանքով կենդանիների զանգվածային անկումների դեպքում դրանց դիակների ոչնչացման, ապա դրանք թաղվում են հողափոսերում:
9) Ընտրված տեղում` ջրապահպանական, անտառային հողերից և բնության հատուկ պահպանվող տարածքներից և դրանց պահպանման գոտիներից դուրս, չոր բարձրադիր հողատարածքում, ոչ պակաս 600 մ<sup>2</sup> մակերեսով տարածքում կառուցված անասնագերեզմանոցում փորվում է նվազագույնը 2մ երկարության, անկած կենդանիների քանակից կախված լայնությամբ փոս:
10) Մինչ թաղելը դիակների որովայնի հատվածում կատարվում են բացվածքներ` որովայնի խոռոչում գազերի հավաքման և պայթելու վտանգը կանխելու համար:
11) Դիակը տեղադրվում է փոսի մեջ, վրան լցվում նույն ախտահանիչ նյութից և հանված հողի շերտով ծածկում` գետնից 1 մ բարձրությամբ և ցանկապատում են, որի բարձրությունը ոչ պակաս քան 2 մետր է:
12) Ցանկապատի ներսի կողմից ամբողջ երկայնքով փորվում է խրամատ 0,8-1,4 մետր խորությամբ և 1,5 մետրից ոչ պակաս լայնությամբ: Հետագա թաղման կազմակերպում նշված տարածքում արգելվում է:
13) Դիակների այրման համար (հողային հորեր) փորվում է 2 իրար ուղղահայաց (խաչաձև) փոս՝ 2.6 մ երկարությամբ, 0.6 մ լայնությամբ և 0.5 մ խորությամբ: Փոսի հատակին լցվում է ծղոտ և փայտ` մինչ փոսի վերին հատվածը: Փայտի փոխարեն կարելի է օգտագործել ռետինե կամ այլ այրվող չոր իրեր: Փոսի մեջտեղում տեղադրվում է դիակը, դիակի վրա լցվում են փայտեր և ծածկում երկաթյա թիթեղով և լցնելով որևէ վառվող հեղուկ՝ այրում:
14) Չայրված մնացորդները թաղում են նույն տեղում, որտեղ որ իրականացվել է այրումը:
15) Իրականացվում է կենդանիների դիակների վնասազերծման, ոչնչացման կամ տեխնիկական օգտահանման գործընթացների վերահսկողություն:

7. Այլ աշխատանքներ

1) Որոշվում է սույն ընթացակարգի 4-րդ կետով սահմանված մարմինների ներկայացուցիչների գնահատման արդյունքում

8. Առանցքային գաղափարներ

1) Ապահովվում է անասնագերեզմանոցների և կենսաթերմիկ հորերի, ինչպես նաև անասնաբուժության ոլորտում կենսաբանական թափոնների հավաքման, վնասազերծման և ոչնչացման լիարժեք գործընթաց