4 հոկտեմբերի 2007 թ.

ք. Երևան

ՀՀ կրթության և գիտության

նախարար`

Հավելված 1

ՀՀ կրթության և գիտության

նախարարի 2007 թվականի

հոկտեմբերի 4-ի N 846-Ն հրամանի

Չափանիշներ

Բնութագրիչներ

1-ին խումբ

2-րդ խումբ

3-րդ խումբ

Հավելված 2

ՀՀ կրթության և գիտության

նախարարի 2007 թվականի

հոկտեմբերի 4-ի N 846-Ն հրամանի

Ուսումնական ձեռքբերումներ

Հավելված 3

ՀՀ կրթության և գիտության

նախարարի 2007 թվականի

հոկտեմբերի 4-ի N 846-Ն հրամանի

Հոգեկան զարգացման ոլորտ

Դրսևորումները

Միշտ

Հաճախ

Ոչ միշտ

Հազվադեպ

Երբեք

• Դպրոց է հաճախում հաճույքով

• Հարմարվել է դպրոցական ռեժիմին, կարգ ու կանոնին

• Սիրում և վստահում է ուսուցչին։ Ուսուցիչը հանդես է գալիս որպես հեղինակություն (ռեֆերենտային անձ)

• Պատրաստակամ է կատարելու ուսումնական առաջադրանքները և հանձնարարությունները

• Ուշադիր է դպրոցական պարագաների (համազգեստ, դասագիրք, պայուսակ և այլն) նկատմամբ

• Ընդունում է իր նոր (աշակերտի) սոցիալական կարգավիճակը

• Հետաքրքրվում է մեծահասակների դպրոցական կյանքին առնչվող հիշողություններով

• Դրսևորում է որոշ իմացական հետաքրքրություններ՝ գրելու, կարդալու, հաշվելու, շրջապատող միջավայրի և նոր փորձառությունների նկատմամբ:

(ուսումնառության մակարդակ)

• Դրսևորում է ուշադրության տեղափոխելիություն

• Կարողանում է անցում կատարել, օրինակ` խաղային գործողությունից ուսումնականի

• Կարողանում է որոշ ժամանակահատված կենտրոնանալ ուսումնական գործունեության շուրջ, չշեղվել կողմնակի ազդակներից

• Կարողանում է տրված օրինակով կատարել առաջադրանքը

• Լսում, ունկնդրում է ուսուցչի խոսքը

• Կարողանում է մինչև վերջ լսել ուսուցչին, հետո նոր պատասխանել հարցերին կամ անցնել հանձնարարության կատարմանը

• Մինչև վերջ կատարում և ավարտում է ուսումնական հանձնարարությունները

• Կարողանում է դասերի ժամանակ հանգիստ նստել տեղում

• Զբաղվում է ուսումնական գործունեությամբ հանգիստ, առանց աղմուկի

• Դասերին կամ այլ իրավիճակներում հանգիստ սպասում է իր հերթին

• Ուշադիր է իր իրերի նկատմամբ, չի կորցնում

• Դրսևորում է իր զգացմունքները կառավարելու, զսպելու պարզագույն հմտություններ:

• Կարողանում է կառուցել փոխադարձ վստահության և հարգալից վերաբերմունքի վրա հիմնված հարաբերություններ ուսուցչի հետ, ընդ որում, յուրաքանչյուր իրավիճակին համարժեք

• Դիմում է ուսուցչին, հարցեր տալիս նրան, խոսակցություն սկսում

• Անհրաժեշտության դեպքում դիմում է ուսուցչի օգնությանը

• Կատարում է ուսուցչի հանձնարարությունները, ցուցումներն ու առաջադրանքները

• Կարողանում է հարաբերություններ կառուցել համադասարանցիների հետ

• Ունի հասակակից ընկերներ

• Օգնում է համադասարանցիներին ինչպես ուսումնական, այպես էլ այլ իրավիճակներում, ընդունում ընկերների օգնությունը

• Պատրաստ է իր անձնական (ուսումնական և այլ) իրերը տրամադրել համադասարանցիներին

• Ուսուցչի օգնությամբ կարող է գնալ փոխզիջումների

• Ճանաչում և գնահատում է հասակակիցների հնարավորությունները, նրանց նմանություններն ու տարբերությունները

• Դրսևորում է իրավիճակի օբյեկտիվ գնահատման (ուրիշի տեսանկյունից նայելու) պարզագույն ունակություն:

• Ճանաչում է իր եսը՝ ֆիզիկական և հոգեկան հատկանիշների առումով, կարող է նկարագրել իրեն (ինչպիսին եմ ես)

• Ունի իր անձի վերաբերյալ տեղեկություններ՝ հասցե, հեռախոս…

• Հարգանքով է վերաբերվում իր անձին և գնահատում է իր հնարավորությունները՝ ես կարող եմ…

• Հստակ տարբերակում է իր սեռը (սեռային ինքնագիտակցությունը) ու դրսևորում է իր սեռին համարժեք վարքագիծ՝ որոշակի իրավիճակներում վերահսկելով իր հույզերն ու զգացմունքները

• Գիտակցում է, որ իր ներսում կան հույզեր ու զգացմունքներ և կարողանում է գնահատել դրանք

• Գնահատում է իր եսը՝ ընկերների հետ համեմատության համատեքստում

• Գիտակցում է իրեն ժամանակի և տարածության մեջ

• Ունի էմփաթիայի զգացում, դրսևորում է ապրումակցում

• Ճանաչում է հիմնական զգացմունքները՝ դրանք անվանում է խոսքով, ուղեկցում է ժեստերով ու դիմախաղով

• Դիմացինի դեմքի արտահայտությունից, ժեստերից ու ձայնի ինտոնացիայից կարող է գուշակել զգացմունքները

• Գիտի, թե որ իրավիճակում որ զգացմունքը դրսևորել։ Տալիս է իրավիճակներին համարժեք հուզական արձագանք

• Դրսևորում է բարեկիրթ վարքագիծ, օգտագործում է բարեկիրթ բառեր, ինչպես նաև ազգային մշակույթին բնորոշ շփման ձևեր

• Մասնակցում է դասարանական կյանքին, ստանձնում և կատարում տարբեր սոցիալական դերեր

• Մասնակցում է խմբային աշխատանքների, ներգրավվում ուրիշների մասնակցությամբ սկսված որևէ գործողության

•  Ունի սեռադերային համարժեք վարքագիծ

• Հասկանում է ինչպես սեփական գործողությունների ազդեցությունը և հետևանքները ուրիշների վրա, այնպես էլ ուրիշների վարքն ու հետևանքները

• Կատարում է սեփական վարքի դրդապատճառների ստորադասում, կարողանում է ճնշել իր անմիջական ցանկությունները, ասենք` չարձագանքել իրեն հետաքրքրող առարկային:

• Կարող է նկարագրել առարկաներն ու երևույթները, ասել նրանց հատկությունները

• Կարողանում է համեմատել առարկաները՝ ասելով նրանց նմանություններն ու տարբերությունները

• Կարողանում է հաշվել առանց շարժողական բաղադրիչների (հաշիվ՝ անձայն՝ շուրթերը շարժելով, շշուկով՝ գլուխը շարժելով, մատով ցույց տալով, ձեռքով դիպչելով…)

• Օգտագործում է որոշ հասկացություններ

• Կարողանում է որոշ կանխատեսումներ անել

• Նկատում է շրջապատում տեղի ունեցող փոփոխությունները

• Կատարում է ընդհանրացումներ. ըստ հատկանիշի խմբավորում է առարկաները, ներկայացված առարկաներից գտնում է ավելորդը

• Գիտակցում է երևույթների պատճառհետևանքային կապերը, հաստատում տրամաբանական կապ տարբեր հասկացությունների միջև

• Տալիս է բացատրություններ շրջապատող կյանքի և բնության երևույթների վերաբերյալ

• Կարող է դրսևորել իրատեսական մոտեցում` հասկանալով որոշ երևույթների և իրավիճակների անհնարինությունը

• Կարողանում է գտնել առարկաների ու երևույթների, նրանց հատկությունների կիրառման մի շարք տարբերակներ

• Առարկաներն ու երևույթներն օգտագործում է ինչպես ըստ իրենց բուն նշանակության, այնպես էլ որպես փոխարինողներ

• Կարողանում է շարունակել կիսատ թողած պատմությունը, վերնագրի շուրջ պատմություն հորինել, վերափոխել պատմությունը

• Կարողանում է տարբերակել իրականն ու հորինվածը։

ա) Ճիշտ կարդալ

■ Կարդալիս բաց է թողնում վանկեր, բառերի վերջավորություններ, չի պահպանում ուղղախոսության կանոնները:
■ Զուգորդում է բառի առաջին հնչյունը նկարի հետ, սակայն դժվարանում է բոլոր հնչյունների տարրալուծման մեջ:

բ) Սահուն կարդալ

■ Կարդալիս պահպանում է համապատասխան դադարներ:
■ Հիմնականում ընթերցում է ամբողջական բառերով, սակայն դժվարանում է բազմավանկ բառերի ամբողջական ընթերցման մեջ:
■ Կարդալու տեմպը հետ է մնում խոսելու տեմպից:

■ Հասկանում է ընթերցածի հիմնական միտքը, բայց այն ինքնուրույն արտահայտում է ոչ պարզորոշ:
■ Կարդացածի բովանդակությունն ունկնդրին հաղորդում է անհրաժեշտ շեշտադրությամբ և դադարներով:
■  Ընթերցածի միտքը կարողանում է համադրել նկարի հետ:

■ Կապեր է ստեղծում իմացածի և նոր ձեռք բերած գիտելիքների միջև և կառուցում է բանավոր խոսք:
■ Վերարտադրում է դեպքեր և զրուցում հասակակիցների հետ:
■ Խմբային աշխատանքի ժամանակ դրսևորում է հարց տալու և տրված հարցերին պատասխանելու կարողություն, մասնակցում է կոնկրետ թեմայով քննարկումների:

Չափանիշներ

Բնութագրիչներ

1-ին խումբ

2-րդ խումբ

3-րդ խումբ

■ Հնչյունատառային վերլուծությունից հետո շարժական տառերով կազմում է բառեր և գրի առնում:
■ Կազմում է բառի հնչյունային և վանկային գծապատկերներ:
■ Միացնում է հնչյուններն ու բառերի մասերը` 1-3 վանկանի բառեր ստեղծելու համար:

■ Բառի մեջ մտնող տառերի կամ վանկերի փոփոխությամբ նոր բառեր է կազմում:
■ Դրսևորում է «քանդված» բառեր հավաքելու կարողություն:
■ Բանավոր հանգավոր բառեր է ստեղծում:

■ Անսխալ արտագրում է մտքով իրար հետ կապված նախադասությունները:
■ Գրի է առնում ինքնուրույն կազմած նախադասությունը: Թելադրությամբ գրում է գրությամբ և արտասանությամբ տարբերություններ չունեցող բառեր և փոքրիկ տեքստ:
■ Դրսևորում է քառատողը ինքնաթելադրությամբ գրելու կարողություն:

■ Լսում և արձագանքում է ուսուցչի և ընկերների խոսքը, անհրաժեշտության դեպքում լրացումներ է կատարում:
■ Ուշադիր լսում է զրուցակցին մինչև վերջ, արձագանքում է` հիմնավորելով ասելիքը:

Ուսումնական ձեռքբերումներ

Կարդալ

գրել

խոսել

լսել

Ա. Ա. Հ. (ստորագրություն)

Գիտի.
● 20-ի սահմաններում բնական թվերի անվանումները, գրելաձևերը, հաջորդականությունը, առաջին և երկրորդ կարգի անվանումները, հաշվելու հիմնական կանոնը:
Սակայն թույլ է տալիս ոչ կոպիտ առանձին սխալներ, կամ վրիպումներ, որի վրա ուշադրություն հրավիրելու դեպքում ինքը կարող է ուղղել:

Կարողանում է.
● 20-ի սահմաններում ուղիղ և հետ հաշվել 1-ական, 2-ական
● որոշել տրված թվի անմիջապես հաջորդ կամ անմիջապես նախորդ թիվը
● համեմատել թվերը.
● սակայն 20-ի սահմաններում ուղիղ և հետ հաշվելիս, կամ թվերը համեմատելիս և համեմատման արդյունքները գրանցելիս թույլ է տալիս առանձին կոպիտ սխալներ, որոնք ուղղվում են ուսուցչի կողմից:

• 20-ի սահմաններում կատարել գումարում և հանում առանց կարգային անցումների
• կոպիտ սխալներ է թույլ տալիս, կարգային անցումներով գումարում և հանում կատարելիս
• գումարման և հանման գործողություններ է կատարում թվային ճառագայթի օգնությամբ, սակայն այստեղ ևս թույլ է տալիս կոպիտ սխալներ:

• 20-ի սահմաններում կատարել գումարում և հանում`

ա) առանց կարգային անցումների,

բ) կարգային անցումներով

• թվային ճառագայթի օգնությամբ կատարել գումարում և հանում
• գումարման և հանման գործողություններ կատարել` օգտվելով եռանկյունաձև և քառակուսային աղյուսակներից:

Սակայն թույլ է տալիս ոչ կոպիտ առանձին սխալներ կարգային անցումներով հաշվումներ կատարելիս, կամ եռանկյունաձև և քառակուսային աղյուսակներով գումարում և հանում կատարելիս, որոնք ի վիճակի է ինքնուրույն ուղղել:

• 20-ի սահմաններում ճիշտ և բավականին արագ կատարել գումարում և հանում`

ա) առանց կարգային անցումների,

բ) կարգային անցումներով և գործողությունները գրառել թվանշանների և գործողության նշանների միջոցով:

• թվային ճառագայթի օգնությամբ անսխալ կատարել գումարման և հանման գործողություններ
• անսխալ օգտվել գումարման եռանկյունաձև և քառակուսային աղյուսակներից
• հայտնաբերել գումարման և հանման գործողությունների լուծման մեջ թույլ տրված սխալները:

• Մեծությունների չափման միավորներից` սանտիմետրը, դեցիմետրը, կիլոգրամը, լիտրը, ժամը, բայց հաճախ շփոթում է, թե դրանցից յուրաքանչյուրը որ մեծության չափման միավորն է, թույլ է տալիս կոպիտ սխալներ:

• երկարության չափման միավորներից` սանտիմետրը, դեցիմետրը, զանգվածի չափման միավորներից` կիլոգրամը, տարողության չափման միավորներից` լիտրը, ժամանակի չափման միավորներից` ժամը:

• երկարության չափման միավորներից` սանտիմետրը, դեցիմետրը, զանգվածի չափման միավորներից` կիլոգրամը, տարողության միավորներից` լիտրը, ժամանակի չափման միավորներից` ժամը:

• կատարել կշռումներ, չափումներ, բայց հաճախ դժվարանում է համեմատել չափել ու կառուցել հատվածներ, որոշել ժամանակը մեկ ժամի ճշտությամբ ճիշտ կատարել գրառումները:

• նշված չափման միավորներով կատարել չափումներ, սակայն առանձին դեպքերում և չափումներում և արդյունքի գրանցման մեջ թույլ է տալիս ոչ կոպիտ սխալներ, որոնք ի վիճակի է ուղղել:

• Այդ չափման միավորներով ճշգրիտ կատարել պարզագույն չափումներ` 

Ø համեմատել չափել ու կառուցել հատվածներ

Ø որոշել ժամանակը մեկ ժամի ճշտությամբ  օգտվել նժարավոր կշեռքից ու կշռաքարերից

Ø չափել դույլի տարողությունը և արդյունքները ճիշտ գրանցել:

• ճանաչել և անվանել ծրագրով պահանջվող երկրաչափական մարմինների և պատկերների մի մասը` գունդ, խորանարդ, գլան, եռանկյուն, շրջան, ուղղանկյուն, քառակուսի, բայց երբեմն էլ շփոթում է դրանց անվանումները
• կառուցել տարբեր երկրաչափական պատկերներ` հատված, ուղղանկյուն, սակայն և´ չափումներում և´ կառուցման մեջ թույլ է տալիս կոպիտ սխալներ:

• ճանաչել և անվանել ծրագրով պահանջվող երկրաչափական մարմիններն ու պատկերները, սակայն առանձին դեպքերում կարող է շփոթել դրանք
• կառուցել տարբեր երկրաչափական պատկերներ, սակայն կարող է թույլ տալ ոչ կոպիտ սխալներ, որը նշելու դեպքում կարող է անմիջապես ինքնուրույն ուղղել:

• հստակ ճանաչել և անվանել երկրաչափական մարմինները` խորանարդը, ուղղանկյունանիստը, գունդը, քառանիստը, կոնը, գլանը
• ճանաչել և ճիշտ անվանել երկրաչափական պատկերները` կետը, գիծը, հատվածը, ճառագայթը, եռանկյունը, քառանկյունը, հնգանկյունը, բազմանկյունը, շրջանը
• ճիշտ կառուցել տարբեր երկրաչափական պատկերներ:

• առանձնացնել խնդրի պայմանը և պահանջը
• որոշ դժվարությամբ լուծել գումարման և հանման վերաբերյալ պարզ խնդիրներ
• օգտագործելով թվերը և մեծությունները` ուսուցչի օգնությամբ կազմել խնդիրներ

• խնդրի բաղադրիչները

Կարողանում է.

• առանձնացնել խնդրի պայմանը և պահանջը, նկատել պայմանի և պահանջի միջև եղած կապը: Առանձին դեպքերում խնդիրները լուծելիս տալիս է ոչ լրիվ ճշգրիտ բացատրություն (լուծման ճիշտ ընթացքի դեպքում ևս)

• խնդրի բաղադրիչները

Կարողանում է.

• ճիշտ առանձնացնել խնդրի պայմանը և պահանջը, նկատել պայմանի և պահանջի միջև եղած կապը, հիմնավորել խնդրի լուծման ճշտությունը` բացատրելով կատարած գործողությունը

• թվերը և մեծությունները օգտագործել պարզագույն խնդիրներ լուծելիս
• կազմել և լուծել 2 թվերի գումարը, տարբերությունը, գտնելու, թիվը մի քանի միավորով մեծացնելու, փոքրացնելու վերաբերյալ խնդիրներ: Սակայն երբեմն թույլ է տալիս ոչ կոպիտ սխալներ
• կազմել խնդիրներ տրված պայմանով, կամ տրված հարցով
• լուծել հետաքրքրաշարժ խնդիրներ: Այստեղ ևս կարող է թույլ տալ սխալներ: Այս թերությունները կարող է հեշտությամբ ուղղել ուսուցչի աննշան օգնության դեպքում:

• թվերը և մեծությունները օգտագործել կիրառական պարզագույն խնդիրներ լուծելիս
• կազմել և լուծել 2 թվերի գումարը, տարբերությունը գտնելու, թիվը մի քանի միավորով մեծացնելու, փոքրացնելու վերաբերյալ խնդիրներ
• հայտնաբերել խնդրի լուծման մեջ թույլ տված սխալները
• տված պայմանով կամ հարցով ձևակերպել խնդիր
• լուծել կռահունակություն պահանջող պարզ խնդիրներ:

ա) Թվարկություն (20-ի սահմաններում)

բ) Գումարում և հանում (20-ի սահմաններում)

Ա. Ա. Հ. (ստորագրություն)

• Ճանաչում է թղթի որոշ տեսակներ, սակայն դրանց հատկությունները ներկայացնում է ուսուցչի միջամտությամբ
• Գիտի աշխատանքային գործիքների անվանումները, օգտագործում է ուսուցչի օգնությամբ
• Աշխատանքի ավարտին թուղթը ունի անփույթ տեսք
• Աշխատանքը պատված է սոսնձի հետքերով և սև բծերով

• Գիտի թղթի հատկությունները և կիրառման ոլորտները
• Պահպանում է գործիքներով աշխատելու անվտանգության կանոնները
• Աշխատանքը կատարում է ինքնուրույն, բայց ճմրթված է
• Աշխատանքի վրա կան սոսնձի փայլուն հետքեր

• Տեղյակ է թղթի ստացման եղանակներին:
• Առաջադրանքին համապատասխան ընտրում է թղթի տեսակը
• Աշխատանքային գործիքները օգտագործում է ըստ նշանակության
• Առաջարկում է աշխատանքի կատարման սեփական տարբերակ
• Աշխատելիս չի վնասում թուղթը
• Աշխատանքը կատարում է ինքնուրույն, մաքուր, առանց սոսնձի հետքերի

• Տարբերում է տիպային դետալները, անշարժ և շարժական միացումները հավաքում է ուսուցչի օգնությամբ
• Օգտվելով նմուշից կամ տեխնիկական նկարից հավաքում է մոդելներ ուսուցչի միջամտությամբ

• Ինքնուրույն, որոշ շեղումներով հավաքում է շարժական և անշարժ միացումներ
• Ըստ նկարի կամ նմուշի տրված ժամանակահատվածում, ինքնուրույն հավաքում է պարզագույն մոդելներ

• Ժամանակին, ինքնուրույն կատարում է անշարժ և շարժական միացումներ
• Ինքնուրույն փոփոխություն է կատարում շինվածքի կառուցվածքում
• Կարողանում կատարել թիմային աշխատանք

• Ճանաչում է թելերի և գործվածքների տեսակները, տարբերում է ուսուցչի օգնությամբ
• Գործվածքի վրա թելի ամրացման եղանակի ընտրությունը կատարում է ուսուցչի օգնությամբ
• Գործվածքի վրա գծանշում կատարում է որոշակի շեղումներով

• Տարբերում է թելերի և գործվածքների տեսակները, գիտի դրանց նշանակության մասին
• Թելի ամրացման եղանակի ընտրությունը կատարում է ուսուցչի փոքր հուշումով
• Ինքնուրույն, առանց թերությունների կատարում է գծանշում

• Կարողանում է համեմատել թելերը և գործվածքները ըստ տեսակների
• Թելի ամրացման եղանակի ընտրությունը կատարում է ինքնուրույն
• Գծանշում կատարում է ինքնուրույն, կիրառում է տարբեր եղանակներ

• Գիտի սպասքի նշանակության մասին, դրանցից օգտվելու կանոնները
• Թեյի և սուրճի սեղանի սպասքադրումը կատարում է ուսուցչի օգնությամբ

• Պաշտպանում է սեղանի շուրջ պահանջվող վարվելակերպի կանոնները
• Սեղանի սպասքադրումը կատարում է ուսուցչի փոքր հուշումով

• Գիտի և կիրառում է հյուրերի ընդունման կանոնները
• Սեղանի սպասքադրումը կատարում է ինքնուրույն

Ա. Ա. Հ. (ստորագրություն)

● Միտքն արտահայտում է որոշ չափով, թեման պատկերում է առանց դժվարանալու,
● Օգտագործում է թղթի 50%-ը,
● Գունավորում է հորինվածքի մեծ մասը,
● Աշխատում է ուսուցչի փոքր հուշումներով:

● Պատկերվող առարկան ամբողջությամբ կառուցված է, 
● Միջավայրը ներկայացված է լիարժեք,
● Օգտագործում է թղթի ամբողջ մակերեսը,
● Առարկան (ները) կառուցում է ճիշտ չափերով,
● Պատկերը գունավորում է ստեղծագործաբար, օգտագործում է թղթի ամբողջ մակերեսը,
● Աշխատում է ինքնուրույն:

● Օգտագործում է թղթի 1/3-ը,
● Աշխատանքը ճիշտ չի կառուցում,
● Թղթի դիրքի ընտրությունը չի պատճառաբանում,
● Աշխատում է ուսուցչի օգնությամբ:

• Աշխատանքը կատարում է մոտավոր,
• Պատկերում է միայն ուսուցչի ներկայացրած օրինակը,
• Պատկերված գծերը (նախշերը) անկանոն են,
• Գունավորում է մեխանիկորեն աշխատում է դժվարությամբ,
• Աշխատանքը սկսում է միայն ուսուցչի միջամտությունից հետո:

• Աշխատանքը կատարում է ճշգրիտ,
• Պատկերում է ուսուցչի ներկայացրած օրինակը,
• Պատկերված գծերը (նախշերը) կանոնավոր են, ճշգրիտ,
• Աշխատանքը սկսում է միայն ուսուցչի հուշումից հետո,
• Պատկերը գունավորում է ճշտությամբ:

• Բացի հանձնարարվածից կատարում է լրացուցիչ ստեղծագործական աշխատանք,
• Պատկերված գծերը (նախշերը) կանոնավոր են, ճշգրիտ և համաչափ,
• Գույների ընտրությանը մոտենում է ստեղծագործաբար,
• Աշխատում է ինքնուրույն:

• Մասնակցում է խոսակցությանը կամ զրույց է ստեղծում, հայտնում է անհամաձայնություն` առանց ընդհատելու ուրիշի խոսքը, չի շեղվում խոսաքցության թեմայից,
• Հազվադեպ է հայտնում սեփական կարծիքը:

• Դրսևորում է հարց տալու և տրված հարցին պատասխանելու կարողություն,
• Մասնակցում է քննարկումներին,
• Երբեմն հայտնում է սեփական կարծիքը,
• Ստեղծագործությունը ներկայացնելիս օգտագործում է համապատասխան բառապաշար:

• Տրամաբանական հաջորդականությամբ վերարտադրում է սեփական մտքերը, տպավորությունները, տրամադրությունը,
• Ակտիվ մասնակցում է քննարկումներին,
• Հաճույքով հայտնում է սեփական կարծիքը,
• Ստեղծագործությունը ներկայացնելիս օգտագործում է հարուստ բառապաշար:

Ու ս ու մ ն ա կ ա ն  ձ ե ռ ք բ ե ր ու մ ն ե ր

ԹԵՄԱՏԻԿ ԱՇԽԱՏԱՆՔ

ԲՆՕՐԻՆԱԿԻՑ ՊԱՏԿԵՐՈՒՄ

ԴԵԿՈՐԱՏԻՎ ԱՇԽԱՏԱՆՔ

ԶՐՈՒՅՑՆԵՐ ԿԵՐՊԱՐՎԵՍՏԻ ՇՈՒՐՋ

Ա. Ա. Հ. (ստորագրություն)

ԲՆՈՒԹԱԳՐԻՉՆԵՐ

I

II

III

Ուսումնական ձեռքբերումներ

Գործունեության տեսակներ

Երգեցողություն

Երաժշտության ունկնդրում

Երաժշտառիթմական շարժում, պար, խաղ

Իմպրովիզացիա

Նվագ մանկական նվագարաններով

Ա. Ա. Հ. (ստորագրություն)

Չափանիշներ

Բնութագրիչներ

1. Մարմնամարզական վարժությունների կատարման կարողություններ

1-ին խումբ

2-րդ խումբ

3-րդ խումբ

1) Շարային վարժությունների կատարում

• Շարվում է տողանով և շարքով, կատարում է «Շարվել», «Ցրվել» հրահանգները,
• շարափոխվում է տողանից` շրջանի, կից քայլերով կարողանում է բացազատվել և խտանալ:

• Շարվում է տողանով և շարքով, կատարում «Շարվել», «Ցրվել», «Քայլով մարշ», «Կանգ առ» հրահանգները, 
• տողանից շարափոխվում է շրջանի,
• կատարում է տեղում դարձումներ՝ աջ և ձախ:

• Հստակորեն կատարում է շարային հրահանգները,
• շարափոխվում է տողանից շրջանի, միասյունից՝ երկսյունի,
• կատարում է դարձումներ՝ աջ և ձախ, կարողանում է կից քայլերով բացազատվել և խտանալ:

2) Ընդհանուր զարգացնող վարժությունների կատարում

• Կատարում է ձեռքերի հիմնական դրությունները` առաջ, կողմ, վեր, գոտկատեղին, ուսին, գլխին, և ոտքերի հիմնական դրությունների հիմնական կանգ, կանգ՝ ոտքերը զատած,
• կատարում է իրանի թեքումներ՝ աջ և ձախ:

• Կատարում է ձեռքերի և ոտքերի հիմնական դրությունները և շարժումները, իրանի թեքումները` առաջ, հետ, աջ և ձախ,
• կատարում է ընդհանուր զարգացնող վարժությունների մեկ համալիր՝ պահպանելով ճիշտ կեցվածքը:

• Ճիշտ և հստակորեն կատարում է ձեռքերի, ոտքերի, իրանի, հիմնական շարժումները, կատարել ընդհանուր զարգացնող վարժության համալիրներ (5-6 վարժություն)՝ առանց առարկաների, օղով կամ գնդակով,
• կարողանում է շարժումները համաձայնեցնել և կատարել ճիշտ կեցվածքով:

3) Մագլցման և հավասարակշռության պահպանման կարողություններ

• Մագլցում է մարզանստարանի վրայով,
• կանգնել ոտնաթաթերի և մեկ ոտքի վրա:

• Կարողանում է մագլցել և սողանցել մարզանստարանի վրայով,
• կարողանում է մարզանստարանի վրա քայլել ոտնաթաթերին և կանգնել մեկ ոտքի վրա:

• Մագլցում է մարզանստարանի վրայով, 
• մագլցում է մարզապատի վրայով` վեր և վար,
• կարողանում է մարզանստարանի վրա կանգնել ոտնաթաթերին և քայլել ձեռքերի տարբեր դիրքերով:

4) Ակրոբատիկ վարժությունների կատարում

• Կատարում է հենում՝ կքանիստ, հենում՝ պառկած դրություն, 
• գլորվում է խմբավորված:

• Գլորվում է խմբավորված՝ փորին պառկած և ծնկներին հենված դրությամբ:

• Հստակորեն՝ կքանիստ դրությունից գլորվում է առաջ:

5) Ռիթմիկ-մարմնամարզական, պարային վարժությունների և շարժումների կատարում

• Երաժշտության ուղեկցությամբ կատարում է քայլքեր, թեթև վազքեր, դոփյուններ, ցատկեր,
• շարժվում է շրջանաձև և կից քայլերով: Ձեռքերը բարձրացնել վեր, կողմ, առաջ:

• Երաժշտության ուղեկցությամբ քայլել, վազել, ցատկել, շարժվել շրջանաձև, կից քայլերով, կքանստելով,
• ձեռքերը բարձրացնում է վեր և կողմեր, պահում է մեջքի հետևում, կատարում իրանի թեքումներ՝ աջ և ձախ:

• Երաժշտության ռիթմին և տեմպին համապատասխան կատարում է շարժումներ, շարժվում շրջանաձև և կքանստելով,
• կատարում է դաստակների պտույտներ, իրանի թեքումներ և դարձումներ, 
• կատարում է կից քայլք` մի ոտքի կրունկը դնելով մյուսի թաթի մոտ, կից քայլք` կքանստելով:

2. Աթլետիկական վարժությունների կատարման կարողություններ

1) Քայլքի և վազքի կատարում

• Կատարում է սովորական քայլք, քայլք՝ ոտնաթաթերին և կրունկների վրա:
• կարողանում է վազքը հերթագայել քայլքով (10 մ՝ վազք 10 մ՝ քայլք):

• քայլում է ոտնաթաթերի, կրունկների վրա՝ ձեռքերի տարբեր դիրքերով,
• կարողանում է ճիշտ կեցվածքով վազել միջին տեմպով մինչև 1 րոպե:

• Կարողանում է ճիշտ կեցվածքով քայլել և վազել՝ համաձայնեցնելով շարժումները շնչառության հետ,
• վազում է միջին տեմպով՝ մինչև 2 րոպե,
• կատարում է մաքոքավազք՝ 2 x 10 մ:

2) Ցատկերի և նետումների կատարում

• Ցատկում է ցատկապարանով, կարողանում է տեղից հեռացատկել, բարձրացատկել,
• փոքր գնդակը նետում է նշանակետին՝ 3-4 մ հեռավորությունից:

• Կարողանում է տեղից հեռացատկել, բարձրացատկել մեկ ոտքի հրումով (40 սմ բարձրությունը),
• փոքր գնդակը նետում է նշանակետին՝ 4-5 մ հեռավորությունից, մեծ գնդակներով կատարում փոխանցում և ընդունում:

• Կարողանում է հստակորեն տեղից հեռացատկել, բարձրացատկել հաղթահարելով 50 սմ բարձրությունը,
• փոքր գնդակը նետում է նշանակետին 5-6 մ հեռավորությունից, մեծ գնդակը փոխանցում է և ընդունում:

3. Շարժախաղերի կատարման կարողություններ

Շարժախաղերի կատարում

• Աշակերտները իմանում են յուրացված շարժախաղերի անվանումները, կարողանում խաղալ որոշ կանոնների պահպանումով, խաղերի ժամանակ դրսևորում համարձակություն, արագաշարժություն, ընկերասիրություն:

• Իմանում են սովորած շարժախաղերի կանոնները, կարողանում խաղալ պահպանելով կանոնները,
• շարժախաղերի ժամանակ կարողանում են դրսևորել ինքնավստահություն, ճարպկություն, արագաշարժություն, փոխօգնություն և ուշադրության կենտրոնացում:

• Կարողանում են խաղալ շարժախաղերը` ճիշտ կանոնների պահպանումով,
• շարժախաղերի ժամանակ կարողանում են դրսևորել համարձակություն, նախաձեռնություն, ինքնավստահություն, ինքնատիրապետում, արագաշարժություն, ճարպկություն,
• տարբեր իրավիճակներում կողմնորոշվում և համագործակցում են խաղընկերների հետ:

Ու ս ու մ ն ա կ ա ն  ձ ե ռ ք բ ե ր ու մ ն ե ր

Մարմնամարզական վարժություններ

Աթլետիկական վարժություններ

Շարժախաղեր

Ա. Ա. Հ. (ստորագրություն)