«Վավերացնում եմ» Հայաստանի Հանրապետության Նախագահ Ռ. Քոչարյան  4 փետրվարի 2006 թ.

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ

26 հունվարի 2006 թվականի N 55-Ն

ՓՐԿԱՐԱՐԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՂԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ, ՖԻԶԻԿԱԿԱՆ ՊԱՏՐԱՍՏՎԱԾՈՒԹՅԱՆ, ԱՌՈՂՋԱԿԱՆ ՎԻՃԱԿԻ ՀԵՏ ԿԱՊՎԱԾ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ ՍԱՀՄԱՆԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Համաձայն «Փրկարար  ծառայության մասին» Հայաստանի Հանրապետության  օրենքի 29-րդ  հոդվածի 2-րդ  մասի` Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.

(նախաբանը փոփ. 09.08.12 N 1014-Ն)

1. Սահմանել փրկարարական ծառայողին ներկայացվող մասնագիտական, ֆիզիկական պատրաստվածության, առողջական վիճակի հետ  կապված պահանջները՝ համաձայն N 1 հավելվածի:

(1-ին կետը փոփ. 01.08.13 N 815-Ն)

1.1. Սահմանել փրկարարական ծառայությանը խոչընդոտող հիվանդությունների և ֆիզիկական թերությունների ցանկը` համաձայն N 2 հավելվածի:

(1.1-ին կետը լրաց. 01.08.13 N 815-Ն)

2. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակմանը հաջորդող օրվանից։

Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ	Ա. Մարգարյան
2006 թ. փետրվարի 1 Երևան

Հավելված N 1 ՀՀ  կառավարության 2006 թվականի հունվարի 26-ի N 55-Ն որոշման

Պ Ա Հ Ա Ն Ջ Ն Ե Ր`

ԿԱՊՎԱԾ ՓՐԿԱՐԱՐԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՂԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ, ՖԻԶԻԿԱԿԱՆ ՊԱՏՐԱՍՏՎԱԾՈՒԹՅԱՆ, ԱՌՈՂՋԱԿԱՆ ՎԻՃԱԿԻ ՀԵՏ

I. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

1. Սույն իրավական ակտով սահմանվում են փրկարարական ծառայողին ներկայացվող մասնագիտական, ֆիզիկական պատրաստվածության, առողջական վիճակի հետ կապված պահանջները:

2. Ծառայողի մասնագիտական, ֆիզիկական պատրաստվածությունը և նրա  առողջական  վիճակն  օպերատիվ-ծառայողական  խնդիրների  լուծման  համար  անհրաժեշտ գիտելիքների, հմտությունների և ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության հաղթահարման  համար  որոշակի  ունակությունների  ամբողջությունն  է:

3. Ծառայողի  մասնագիտական և ֆիզիկական պատրաստվածության նպատակն  ամենօրյա օպերատիվ-ծառայողական խնդիրների լուծման համար անհրաժեշտ մասնագիտական վարպետության կատարելագործումն ու համապատասխան  ֆիզիկական և բարոյակամային  որակների  ձևավորումն է:

II. ՓՐԿԱՐԱՐԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՂՆԵՐԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՖԻԶԻԿԱԿԱՆ ՊԱՏՐԱՍՏՎԱԾՈՒԹՅԱՆ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ

4. Փրկարարական ծառայության ծառայողներին, ըստ տարիքային խմբերի ներկայացվում են ֆիզիկական պատրաստվածության հետևյալ պահանջները`

1) արական սեռի ծառայողներ`

NN ը/կ	Վարժու-թյան անվանումը	Վարժության կատարման պայմանները (կարգը)	Գնահա-տականը(միավորը)	Տարիքային խմբերը
				1-ին խումբ (24 տարե-կան և ցածր)	2-րդ խումբ (25-29 տարե-կան)	3-րդ խումբ (30-34 տարե-կան)	4-րդ խումբ (35-39 տարե-կան)	5-րդ խումբ (40-44 տարե-կան)	6-րդ խումբ (45-49 տարե-կան)	7-րդ խումբ (50 տարե-կան և բարձր)
Նորմացույց 1
1.	Վազք` 100 մետր (վայրկյան)	Անցկացվում է մար-զադաշտի վազքու-ղում կամ ամեն տեսակի ծածկույթով հարթ տարածքում	բավարար/ 3	15.5	16.0	16.5	17.0	17.5	18.0	18.5
			լավ/ 4	15.0	15.5	16.0	16.5	17.0	17.5	18.0
			գերազանց/ 5	14.5	15.0	15.5	16.0	16.5	17.0	17.5
2.	Վազք` 60 մետր (վայրկյան)	Անցկացվում է մար-զադաշտի վազքու-ղում կամ ամեն տեսակի ծածկույթով հարթ տարածքում	բավարար/ 3	8.8	9.8	10.2	10.6	11.0	11.4	11.8
			լավ/ 4	8.4	9.4	9.8	10.2	10.6	11.0	11.4
			գերազանց/ 5	8.0	9.0	9.4	9.8	10.2	10.6	11.0
Նորմացույց 2
3.	Ձգումներ` պտտաձողի վրա (անգամ)	Կատարվում է պտտաձողից ուղիղ ձեռքերով կախված վիճակում: Ձգվելիս ծնոտը պետք է անցկացնել պտտաձողից վեր	բավարար/ 3	10	8	6	4	3	2	1
			լավ/ 4	12	10	8	6	4	3	2
			գերազանց/ 5	14	12	10	8	6	4	3
4.	Սեղմումներ` հենում-պառկած (անգամ)	Ձեռքի ծալում և ուղղում, հենում պառկած դրությունից	բավարար/ 3	45	40	35	30	25	20	15
			լավ/ 4	50	45	40	35	30	25	20
			գերազանց/ 5	55	50	45	40	35	30	25
Նորմացույց 3
5.	Վազք` 1000 մետր (րոպե, վայրկյան)	Անցկացվում է ցան-կացած տեղանքում ընդհանուր կամ առանձին` բարձր մեկնարկից	բավարար/ 3	4.10	4.20	4.30	4.40	4.50	5.00	5.10
			լավ/ 4	3.50	4.00	4.10	4.20	4.35	4.50	5.00
			գերազանց/ 5	3.30	3.40	3.50	4.00	4.20	4.40	4.50
6.	Վազք` 3000 մետր (րոպե, վայրկյան)	Անցկացվում է ցան-կացած տեղանքում ընդհանուր կամ առանձին` բարձր մեկնարկից	բավարար/ 3	14.00	15.00	16.00	17.15	18.30	19.45	21.00
			լավ/ 4	13.30	14.30	15.30	16.45	18.00	19.15	20.30
			գերազանց/ 5	13.00	14.00	15.00	16.15	17.30	18.45	20.00
7.	Լող` 100 մետր (րոպե, վայրկյան)	Կատարվում է ցանկացած լողաձևով: Անցկացվում է լողավազաններում կամ հատուկ կահավորված ջրավազաններում	բավարար/ 3	2.50	3.00	3.20	3.40	4.00	4.20	4.50
			լավ/ 4	2.40	2.50	3.00	3.20	3.40	4.00	4.30
			գերազանց/ 5	2.30	2.40	2.50	3.00	3.20	3.40	4.10
Նորմացույց 4
8.	Տեղից հեռացատկ (մետր)	Կատարվում է տեղից երկու ոտքի միաժամանակյա հրումով: Անցկացվում է ամեն տեսակի ծածկույթով հարթ տարածքում	բավարար/ 3	2.40	2.25	2.10	1.95	1.80	1.65	1.40
			լավ/ 4	2.60	2.45	2.30	2.15	2.00	1.85	1.60
			գերազանց/ 5	2.80	2.65	2.50	2.35	2.20	2.05	1.80
9.	Տասնակի ցատկ (մետր)	Կատարվում է տեղից հեռացատկով, բաղկացած է հրում, ճախրում և վայրէջք փուլերից, որը կրկնվում է 9-ը քայլի ընթացքում, 10-րդ քայլը ցատկափոսի մեջ	բավարար/ 3	24	23	22	21	20	19	18
			լավ/ 4	25	24	23	22	21	20	19
			գերազանց/ 5	26	25	24	23	22	21	20
Նորմացույց 5
10.	Ռոմբերգի դիրք (վայրկյան)	Կանգնելով ցանկացած ոտքի վրա, ազատ ոտքի կրունկը դնել մյուս ոտքի ծնկին, ձեռքերից մեկը պարզել առաջ մյուսը վեր, որից հետո փակել աչքերը	բավարար/ 3	12	11	10	9	8	7	5
			լավ/ 4	20	18	16	14	12	10	8
			գերազանց/ 5	30	28	26	24	22	20	15

2) իգական սեռի ծառայողներ`

NN ը/կ	Վարժու-թյան անվանումը	Վարժության կատարման պայմանները (կարգը)	Գնահա-տականը (միավորը)	Տարիքային խմբերը
				1-ին խումբ (24 տարե-կան և ցածր)	2-րդ խումբ (25-29 տարե-կան)	3-րդ խումբ (30-34 տարե-կան)	4-րդ խումբ (35-39 տարե-կան)	5-րդ խումբ (40-44 տարե-կան)	6-րդ խումբ (45-49 տարե-կան)	7-րդ խումբ (50 տարե-կան և բարձր)
Նորմացույց 1
1.	Վազք` 100 մետր (վայրկյան)	Անցկացվում է մար-զադաշտի վազքու-ղում կամ ամեն տեսակի ծածկույթով հարթ տարածքում	բավարար/ 3	18.5	19.0	19.5	20.5	23.0	27.0	30.0
			Լավ/ 4	18.0	18.5	19.0	20.0	22.0	25.0	28.0
			գերազանց/ 5	17.5	18.0	18.5	19.5	21.0	23.0	26.0
2.	Վազք` 60 մետր (վայրկյան)	Անցկացվում է մար-զադաշտի վազքու-ղում կամ ամեն տեսակի ծածկույթով հարթ տարածքում	բավարար/3	11.0	11.5	12.0	12.5	13.0	13.5	14.0
			լավ/ 4	10.5	11.0	11.5	12.0	12.5	13.0	13.5
			գերազանց/ 5	10.0	10.5	11.0	11.5	12.0	12.5	13.0
Նորմացույց 2
3.	Սեղմումներ` հենում-պառկած (անգամ)	Ձեռքի ծալում և ուղղում, հենում պառկած դրությունից	բավարար/ 3	13	12	11	10	9	8	7
			լավ/ 4	14	13	12	11	10	9	8
			գերազանց/ 5	15	14	13	12	11	10	9
4.	Մարմնի բարձրացում մեջքի վրա պառկած (անգամ)	Ելման դիրք` ձեռքերը ծոծրակին միացրած, ոտքերը` ծնկերը 900 ծալված, և ուսերը` սեղմած հատակին: Կատարվում է արմունկների դիպչում ազդրերին` վերադառնալով ելման դիրք	բավարար/ 3	27	24	21	17	14	11	8
			լավ/ 4	30	27	24	21	17	14	11
			գերազանց/ 5	33	30	27	24	21	17	14
Նորմացույց 3
5.	Վազք` 1000 մետր (րոպե, վայրկյան)	Անցկացվում է ցան-կացած տեղանքում ընդհանուր կամ առանձին` բարձր մեկնարկից	բավարար/ 3	5.10	5.30	6.00	6.30	7.00	7.30	8.00
			լավ/ 4	4.40	5.10	5.30	6.00	6.30	7.00	7.30
			գերազանց/ 5	4.10	4.40	5.10	5.30	6.00	6.30	7.00
6.	Լող` 100 մետր (րոպե, վայրկյան)	Կատարվում է ցանկացած լողաձևով: Անցկացվում է լողավազաններում կամ հատուկ կահավորված ջրավազաններում	բավարար/ 3	3.30	3.50	4.20	5.00	5.40	6.20	6.50
			լավ/ 4	3.20	3.30	3.50	4.20	5.00	5.40	6.20
			գերազանց/ 5	3.10	3.20	3.30	3.50	4.20	5.00	5.40
Նորմացույց 4
7.	Տեղից հեռացատկ (մետր)	Կատարվում է տեղից երկու ոտքի միաժամանակյա հրումով: Անցկացվում է ամեն տեսակի ծածկույթով հարթ տարածքում	բավարար/ 3	1.70	1.60	1.50	1.30	1.20	1.10	1.00
			լավ/ 4	1.90	1.80	1.70	1.60	1.50	1.40	1.30
			գերազանց/ 5	2.10	2.00	1.90	1.80	1.70	1.60	1.50
8.	Հեռացատկ թափավազ-քից (մետր)	Վարժությունը բաղկացած է չորս փուլից` թափավազք, հրում, ճախրում և վայրէջք ցատկափոս	բավարար/ 3	3.25	3	2.75	2.5	2.25	2.0	1.75
			լավ/ 4	3.5	3.25	3.0	2.75	2.5	2.25	2.0
			գերազանց/ 5	3.75	3.5	3.25	3	2.75	2.5	2.25
Նորմացույց 5
9.	Ռոմբերգի դիրք (վայրկյան)	Կանգնելով ցանկացած ոտքի վրա, ազատ ոտքի կրունկը դնել մյուս ոտքի ծնկին, ձեռ-քերից մեկը պարզել առաջ մյուսը վեր, որից հետո փակել աչքերը	բավարար/ 3	10	9	8	7	6	5	4
			լավ/ 4	18	16	14	12	10	8	6
			գերազանց/ 5	28	26	24	22	20	16	12

Փրկարարական ծառայողները ֆիզիկական պատրաստվածության նորմացույցներից ստուգարք են հանձնում յուրաքանչյուր տարի:

Ստուգարքի արդյունքները հաշվի են առնվում փրկարարական ծառայողի ատեստավորման ժամանակ:

Ստուգարքներն ընդունվում են Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարի հրամանով` համապատասխան հանձնաժողովի կողմից և հատկացված վայրում:

Յուրաքանչյուր նորմացույցից ընտրվում է մեկական վարժություն` հաշվի առնելով եղանակային պայմաններն ու անցկացման վայրը:

Փրկարարական ծառայողները ստուգարքին ներկայանում են ծառայողական համազգեստով, թույլատրվում է կրել միայն մարզական կոշիկ:

Ընտրված 5 վարժությունից թույլատրվում է անբավարար գնահատական ստանալ միայն մեկից:

Ստուգարքի գնահատումը կատարվում է` 23 միավոր և բարձր` 5 (գերազանց), 19-22 միավոր` 4 (լավ), 14-18 միավոր` 3 (բավարար), 13 միավոր և ցածր` 2 (անբավարար):

Ստուգարքով «Անբավարար» գնահատված փրկարարական ծառայողը պարտավոր է վեցամսյա ժամկետում վերահանձնել ֆիզիկական պատրաստվածության նորմացույցները:

Փրկարարական ծառայության անցնելու համար դիմած քաղաքացին ստուգարք է հանձնում սույն հավելվածի համապատասխան աղյուսակում նշված իր տարիքային խմբին ներկայացվող ֆիզիկական պատրաստվածության պահանջների համաձայն:

(4-րդ կետը խմբ. 05.10.17 N 1263-Ն)

5. (կետն ուժը կորցրել է 05.10.17 N 1263-Ն)

III. ՓՐԿԱՐԱՐԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅԱՆ ԾԱՌԱՅՈՂԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ԵՎ ԱՌՈՂՋԱԿԱՆ ՎԻՃԱԿԻ ՀԵՏ ԿԱՊՎԱԾ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ

6. Փրկարարական ծառայողները պաշտոնի նշանակվելիս պետք է համապատասխանեն տվյալ պաշտոնի անձնագրով նախատեսված մասնագիտական պահանջներին և անցնեն համապատասխան մասնագիտական ուսուցում: Փրկարարական ծառայողների մասնագիտական իմացությունը խորացվում և գիտելիքները հարստացվում են փրկարարական ծառայողի վերապատրաստման ուսումնական ծրագրերի համաձայն:

7. Փրկարարական ծառայողը կամ փրկարարական ծառայության անցնելու համար դիմած քաղաքացին առողջության մասին եզրակացություն տվող, Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարության համակարգում գործող բժշկական հաստատությունում անցնում է փորձաքննություն` սույն որոշման 1.1-ին կետով սահմանված` փրկարարական ծառայությանը խոչընդոտող հիվանդությունների և ֆիզիկական թերությունների ցանկին համապատասխան:

(7-րդ կետը փոփ. 09.08.12 N 1014-Ն, խմբ. 01.08.13 N 815-Ն)

8. Փրկարարական ծառայողին կամ փրկարարական ծառայության անցնելու համար դիմած քաղաքացուն առողջության մասին եզրակացություն տալու համար բժշկական փորձաքննության ժամանակ սույն որոշման 1.1-ին կետով սահմանված փրկարարական ծառայությանը խոչընդոտող հիվանդությունների և ֆիզիկական թերությունների ցանկի կիրարկման կարգը, բժշկական հանձնաժողովների լիազորությունները, գործունեության կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարը` համաձայնեցնելով Հայաստանի Հանրապետության աջողջապահության նախարարի հետ:

(8-րդ կետը լրաց. 01.08.13 N 815-Ն)

(հավելվածը փոփ. 09.08.12 N 1014-Ն, փոփ., խմբ., լրաց. 01.08.13 N 815-Ն, խմբ., փոփ. 05.10.17 N 1263-Ն)

Հավելված N 2 ՀՀ կառավարության 2006 թվականի հունվարի 26-ի N 55-Ն որոշման

.

  Ց Ա Ն Կ

ՓՐԿԱՐԱՐԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅԱՆԸ ԽՈՉԸՆԴՈՏՈՂ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԵՎ ՖԻԶԻԿԱԿԱՆ ԹԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ

NN ը/կ	Հիվանդությունների և ֆիզիկական թերությունների անվանումը	Լեռնափրկարարներ, ջրասուզակներ, հատուկ ջոկատների փրկարարներ, կուրսանտներ	Փրկարարներ, հրշեջ-փրկարարներ, ջրափրկարարներ	Նյութատեխնիկական, ինժեներատեխնիկական, բժշկական, կադրային, ինֆորմացիոն հաշվիչ կենտրոնի, դասախոսական կազմ, գիտաշխատողներ և ապարատի այլ ծառայողներ	Ռադիոակտիվ նյութերի, իոնացնող ճառագայթների. Էլեկտրամագ-նիսական դաշտ ստեղծող սարքերի հետ աշխատողների և այդպիսի աշխատանքի ընդունվողներ
1	2	I սյունակ	II սյունակ	III սյունակ	IV սյունակ
ՀՈԳԵԿԱՆ ԽԱՆԳԱՐՈՒՄՆԵՐ, ՎԱՐՔԻ ԽԱՆԳԱՐՈՒՄՆԵՐ (F00-F99)
1.	Մտավոր հետամնացություն (մտավոր թերզարգացության բոլոր ձևերը) (F70-F79)	Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն
2.	ՕՐԳԱՆԱԿԱՆ (ՆԵՐԱՌՅԱԼ ՍԻՄՊՏՈՄԱԹԻԿ) ՀՈԳԵԿԱՆ ԽԱՆԳԱՐՈՒՄՆԵՐ (F00-F09)
	1) խիստ արտահայտված խանգարումներ, ձգձգվող փսիխոտիկ, կայուն ինտելեկտուալ-մնեստիկ, անձնային խանգարումներ` փսիխոօրգանական բնույթի,	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Պիտանի չեն
	2) չափավոր արտահայտված ասթենիկ, աֆեկտիվ դիսոցիատիվ, ճանաչողական խանգարումներ	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Պիտանի չեն
	3) անցողիկ, կարճատև փսիխոտիկ և ոչ փսիխոտիկ օրգանական բնույթի խանգարումներ բարենպաստ ընթացքով, որոնք ավարտվում են թեթև ասթենիկ վիճակով՝ առանց մնացորդային օրգանական	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես Արձակուրդ		Պիտանի չեն
	փոփոխությունների և կայուն կոմպենսացիայով
3.	ՇԻԶՈՖՐԵՆԻԱ, ՇԻԶՈՏԻՊԱՅԻՆ ՎԻՃԱԿ ԵՎ ԶԱՌԱՆՑԱՆՔԱՅԻՆ ԽԱՆԳԱՐՈՒՄՆԵՐ (F20-F29)	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Պիտանի չեն
4.	ԱՖԵԿՏԻՎ ՓՍԻԽՈԶՆԵՐ (F30-F39)
	1) հաճախակի կրկնվող, կարճատև ռեմիսիաներով ընթացող աֆեկտիվ խանգարումներ երկբևեռ աֆեկտիվ խանգարումներ, հետադարձ դեպրեսիվ խանգարումներ,	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Պիտանի չեն
	2) երկարատև ռեմիսիայով ընթացող աֆեկտիվ խանգարումներ, ծանր մանիակալ և դեպրեսիվ էպիզոդներ` փսիխոտիկ խանգարումներով, ձգձգվող ընթացքով, տրամադրության քրոնիկական խանգարումներ	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Պիտանի չեն
	3) չափավոր և թեթև արտահայտված մանիակալ և դեպրեսիվ էպիզոդներ	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես Արձակուրդ		Պիտանի չեն
5.	ՕՐԳԱՆԱԿԱՆ (ՆԵՐԱՌՅԱԼ ՍԻՄՊՏՈՄԱԹԻԿ) ՀՈԳԵԿԱՆ ԽԱՆԳԱՐՈՒՄՆԵՐ(F00-F09) F22 ՔՐՈՆԻԿԱԿԱՆ ԶԱՌԱՆՑԱՆՔԱՅԻՆ ԽԱՆԳԱՐՈՒՄՆԵՐ
	1) ռեմիսիայի բացակայությամբ ընթացող դեպքեր, ձգձգվող ընթացքով, երկարատև	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Պիտանի չեն
	2) ձգձգվող ընթացքով, երկարատև բուժում պահանջող դեպքեր	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Պիտանի չեն
	3) կարճատև և բարենպաստ ընթացքով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
6.	ՎԱՐՔԱՅԻՆ ՀԱՄԱԽՏԱՆԻՇՆԵՐ` ԿԱՊՎԱԾ ՖԻԶԻՈԼՈԳԻԱԿԱՆ ԽԱՆԳԱՐՈՒՄՆԵՐԻ ԵՎ ՖԻԶԻԿԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՆՆԵՐԻ ՀԵՏ (F50-F59) ՏՐԱՄԱԴՐՈՒԹՅԱՆ ԽԱՆԳԱՐՈՒՄՆԵՐ [ԳԵՐԱԳՐԳԻՌ (ԱՖԵԿՏԻՎ) ԽԱՆԳԱՐՈՒՄՆԵՐ] (F30-F39)
	1) արտահայտված երկարատև փսիխոտիկ խանգարումներ` անձի փոփոխություններով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Պիտանի չեն
	2) չափավոր արտահայտված կամ կրկնվող փսիխոտիկ և ոչ փսիխոտիկ խանգարումներ, որոնք կարող են առաջացնել անձի ախտաբանական փոփոխություններ կամ երկարատև ասթենիկ վիճակ	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Պիտանի չեն
	3) թեթև արտահայտված փսիխոտիկ և ոչ փսիխոտիկ խանգարումներ, որոնք ավարտվում են լավացումով կամ թեթև ասթենիզացմամբ	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
7.	ՆՅԱՐԴԱՅՆԱԿԱՆ ԵՎ ՄԱՐՄՆԱՁԵՎԱՅԻՆ ԽԱՆԳԱՐՈՒՄՆԵՐ` ԿԱՊՎԱԾ ԳԵՐՀՈՒՅԶԻ (ՍՏՐԵՍԻ) ՀԵՏ (F40-F48)
	1) կայուն ձգձգվող ընթացքով, հաճախակի դեկոմպենսացիաներով, բուժմանը դժվար ենթարկվող	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Պիտանի չեն
	2) խրոնիկ կամ կրկնվող հիվանդագին, սակայն բարենպաստ ելքով և կոմպենսացիայով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
	3) թեթև և կարճատև հոգեկան խանգարումներ (կոմպուլսիվ, օբսեսիվ, ֆոբիկ, հիստերիկ, էմոցիոնալ և վեգետատիվ բնույթի), որոնք ենթարկվում են բուժման և ավարտվում են լավացումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանի են		Պիտանի չեն
	4) թեթև և կարճատև արտահայտություններով հոգեկան խանգարումներ (էմոցիոնալ և վեգետատիվ բնույթի), որոնք ենթարկվում են բուժման և ավարտվում են առողջացումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանի են		Պիտանի չեն
8.	ԱՆՁԻ ԵՎ ՎԱՐՔԻ ԽԱՆԳԱՐՈՒՄՆԵՐ ՀԱՍՈՒՆ ՏԱՐԻՔՈՒՄ (F60-F69)
	1) արտահայտված, կոմպենսացիայի չենթարկվող	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Պիտանի չեն
	2) հաճախակի դեկոմպենսացիաներով անձի խանգարումներ, ինչպես նաև կրկնվող իրավիճակային և անձնային ռեակցիաներ, որոնց հաճախությունը մեկ տարվա ընթացքում 3 և ավելի է	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Պիտանի չեն
9.	ՀՈԳԵԿԱՆ ԽԱՆԳԱՐՈՒՄՆԵՐ ԵՎ ՎԱՐՔԻ ԽԱՆԳԱՐՈՒՄՆԵՐ` ԿԱՊՎԱԾ ՀՈԳԵԱԿՏԻՎ ՆՅՈՒԹԵՐԻ ՕԳՏԱԳՈՐԾՄԱՆ ՀԵՏ (F10-F19)
	1) սուր, քրոնիկական փսիխոտիկ խանգարումներ, քրոնիկական ալկոհոլիզմ, նարկոմանիա և տոքսիկոմանիա, անձի արտահայտված փոփոխություններով և ինտելեկտուալմնեստիկ խանգարումներով, չափավոր կամ թեթև արտահայտված անձի փոփոխություններով և այլ բարդություններով (սոմատիկ և հոգեկան)	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Պիտանի չեն
	2) հոգեակտիվ նյութերի չարաշահում (կրկնակի օգտագործում առանց կախվածության համախտանիշի), որոնք զուգորդվում են հոգեկան և ֆիզիկական հետևանքներով, բուժումից հետո	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Պիտանի չեն.
ՆՅԱՐԴԱՅԻՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (G00-G99)
10.	ՀԱԶՎԱԴԵՊ ԵՎ ՆՈՊԱՅԱԿԱՆ ԽԱՆԳԱՐՈՒՄՆԵՐ (G40-G41.9)
	1) հաճախակի նոպաներով կամ արտահայտված հոգեկան խանգարումների առկայությամբ	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն  Պիտանի չեն
	2) հազվադեպ նոպաներով, նոպայից դուրս` առանց հոգեկան խանգարումների	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Պիտանի չեն
11.	ՈՒՂԵՂԻ ԱՆՈԹԱՅԻՆ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (I60-I69)
	1) կրկնվող կաթվածներ, հեմիպլեգիա, խոր հեմիպարեզ, մոնոպարեզ, խոսքի, հիշողության, մտածողության խանգարումներ, պարկինսոնիզմ, կոնքի օրգանների ֆունկցիայի խանգարումներ,	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Պիտանի չեն
	2) բարեհաջող ընթացք ունեցող և չափավոր օջախային ախտահարմամբ արտահայտված ձևեր, ֆունկցիաների չափավոր խանգարումներով` հոգնածություն, գլխացավ, գլխապտույտ, քնի խանգարում, անիզոռեֆլեքսիա, լույսի նկատմամբ	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
	բբերի թույլ ռեակցիա, պիրամիդալ ախտանիշներ, գիտակցության կարճատև կորուստով ուղեկցվող սինկոպալ վիճակներ, միգրենի բոլոր տեսակները, վեգետո-անոթային պարոքսիզմներ
	3) թեթև արտահայտված վեգետոանոթային դիստոնիան, ըստ անամնեզի միգրենի նոպաներ	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
12.	ԿԵՆՏՐՈՆԱԿԱՆ ՆՅԱՐԴԱՅԻՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ԲՈՐԲՈՔԱՅԻՆ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (G00-G09)
	1) էնցեֆալիտներից, էնցեֆալոմիելիտներից, արախնոիդիտներից, մենինգիտներից, առաջնային և երկրորդային պոլինևրիտներից, պոլիոմիելիտից, միելիտից առաջացած տրանսմիցիոն էնցեֆալիտներից զարգացող ընթացքով առաջացած ֆունկցիայի խիստ արտահայտված խանգարումներ	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Պիտանի չեն
	2) մնացորդային երևույթներ կենտրոնական նյարդային համակարգի ֆունկցիաների չափավոր խանգարումով` ներգանգային ճնշման չափավոր բարձացումով	Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
	3) նեյրովարակներից և նյարդային համակարգի ախտահարումով ուղեկցվող ինտոկսիկացիաներից հետո առաջացած կենտրոնական նյարդային համակարգի ֆունկցիաների թեթև խանգարում	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանի են
13.	ԳԼԽԻ ՎՆԱՍՎԱԾՔՆԵՐ (S00-S09) ՊԱՐԱՆՈՑԻ ՎՆԱՍՎԱԾՔՆԵՐ (S10-S19) S14 ՈՂՆՈՒՂԵՂԻ ԵՎ ՆՅԱՐԴԵՐԻ ՎՆԱՍՎԱԾՔ՝ ՊԱՐԱՆՈՑԻ ՄԱԿԱՐԴԱԿՈՒՄ S24 ՈՂՆՈՒՂԵՂԻ ԵՎ ՆՅԱՐԴԵՐԻ ԿՐԾՔԱՅԻՆ ՀԱՏՎԱԾԻ ՎՆԱՍՎԱԾՔ S34 ՈՂՆՈՒՂԵՂԻ ԳՈՏԿԱՅԻՆ ՀԱՏՎԱԾԻ ՈՐՈՎԱՅՆԱՅԻՆ ՄԱԿԱՐԴԱԿԻ, ՄԵՋՔԻ ՍՏՈՐԻՆ ՄԱՍԻ ԵՎ ԿՈՆՔԻ ՆՅԱՐԴԵՐԻ ՎՆԱՍՎԱԾՔ
	1) գլխուղեղի կամ ողնուղեղի ֆունկցիաների ծանր խանգարումներ առաջացնող վնասվածքների հետևանքներ` ծանր կաթված կամ պարեզ, սուբդուրալ հեմատոմա, աֆազիա, ագնոզիա, ապրաքսիա	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Պիտանի չեն
	2) կենտրոնական նյարդային համակարգի վնասվածքների հետևանքները, որոնց ժամանակ ֆունկցիաների խանգարումներն ու օջախային նշանները չեն հասնում 1 կետով նախատեսված աստիճանին	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
	3) ֆունկցիայի աննշան խանգարումով կամ առանց ֆունկցիաների խանգարման` ցրված նյարդաբանական օրգանական ախտանիշներ (քիթ-շրթունքային ծալքում աննշան համաչափություն, անոռեֆլեքսիա, զգացողության թեթև խանգարումներ)	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
	4) վիճակ՝ սուր, բաց և փակ վնասվածքներից հետո՝ առանց օրգանական ախտահարման երևույթների	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
		Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Արձակուրդ		Պիտանի չեն
14.	ԿԵՆՏՐՈՆԱԿԱՆ ՆՅԱՐԴԱՅԻՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ԲՆԱԾԻՆ ԱՐԱՏՆԵՐ ՍԻՍՏԵՄԱՅԻՆ ԱՏՐՈՖԻԱՆԵՐ` ԳԵՐԱԶԱՆՑԱՊԵՍ ԿԵՆՏՐՈՆԱԿԱՆ ՆՅԱՐԴԱՅԻՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ԱԽՏԱՀԱՐՄԱՄԲ (G10-G13)
	1) ծանր բնույթի բնածին շեղումներ և կենտրոնական նյարդային համակարգի հիվանդություններ, արագ զարգացող կամ ֆունկցիաների կտրուկ խանգարումներով զարգացող հիվանդություններ	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն
	2) ֆունկցիայի չափավոր կամ աննշան խանգարումով կամ դանդաղ ընթացքով` միոպաթիաների դանդաղ զարգացող ձևեր, սիրինգոմիելիայի դանդաղ ընթացքով մկանների աննշան ատրոֆիայով և զգացողության թույլ խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
15.	ՊԵՐԻՖԵՐԻԿ ՆՅԱՐԴԵՐԻ ՎՆԱՍՎԱԾՔՆԵՐԻ ՀԵՏԵՎԱՆՔՆԵՐ S14.4 Պարանոցի ծայրամասային նյարդի վնասվածք S24.3 Կրծքավանդակի ծայրամասային նյարդերի վնասվածք S34.6 Որովայնի, մեջքի ստորին մասի և կոնքի ծայրամասային նյարդերի վնասվածք
	1) շարժիչ, զգացողության կամ սնուցման ֆունկցիաների խիստ արտահայտված խանգարում, մկանների ատրոֆիա, վերջույթների հիմնական ֆունկցիայի խանգարում	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) ծայրամասային նյարդերի վնասվածքների հետևանքներ` վերջույթների հիմնական ֆունկցիաների չափավոր խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
	2) ֆունկցիաների աննշան խանգարումով կամ առանց դրա` մկանային ուժի ոչ մեծ թուլություն, որը գործնականում չի սահմանափակում վերջույթի ֆունկցիան	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
	4) վիճակ պերիֆերիկ նյարդերի վնասվածքից կամ վիրահատությունից հետո	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես			Պիտանի չեն
		Պիտանի են			Պիտանի չեն
16.	ԱՌԱՆՁԻՆ ՆՅԱՐԴԵՐԻ, ՆՅԱՐԴԱՐՄԱՏՆԵՐԻ ԵՎ ՀՅՈՒՍԱԿՆԵՐԻ ԱԽՏԱՀԱՐՈՒՄՆԵՐ (G50-G59)
	1) շարժումների, զգացողության և սնուցման սուր արտահայտված խանգարում կամ արագ զարգացող ընթացք	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) շարժումների, զգացողության, սնուցման ֆունկցիաների չափավոր խանգարումով կամ դանդաղ զարգացող ընթացքով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը		Պիտանի չեն
			որոշվում է անհատապես
	3) շարժումների, զգացողության սնուցման ֆունկցիաների աննշան խանգարումով կամ մնացորդային երևույթներ` առանց ֆունկցիաների խանգարման	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի են սահմանափակումով		Պիտանի չեն
	4) մնացորդային երևույթներ` սուր հիվանդությունից հետո	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես			Պիտանի չեն
ՆԵՐՔԻՆ ՕՐԳԱՆՆԵՐԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
17.	Ֆիզիկական ինֆանտիլիզմ (թերզարգացում) արտահայտվում է ֆիզիկական զարգացման անբավարար մակարդակով (մկանային համակարգը և ենթամաշկային ճարպաբջջանքը թույլ են զարգացած, կրծքավանդակը նեղ է, քաշը` 50կգ և պակաս	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
18.	Վիճակ տարած սուր վարակիչ, մակաբուծային հիվանդություններից և ինտոքսիկացիաներից հետո ֆունկցիաների ժամանակավոր խանգարումներով (A00-A09)	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողներին արձակուրդ			Պիտանի չեն
19.	Բուժմանը դժվար ենթարկվող քրոնիկական վարակիչ հիվանդություններ (A20-A28)	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես
20.	ՆԵՐԶԱՏԱԿԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ, ՍՆՈՒՑՄԱՆ ԵՎ ՆՅՈՒԹԱՓՈԽԱՆԱԿՈՒԹՅԱՆ ԽԱՆԳԱՐՈՒՄՆԵՐ (E00-E90)
	1) ֆունկցիաների խիստ արտահայտված խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) ֆունկցիաների չափավոր խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
	3) ֆունկցիաների աննշան խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
	4) վիճակ սուր հիվանդություններից և վիրահատական միջամտություններից հետո` ֆունկցիաների ժամանակավոր խանգարումներով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողներին արձակուրդ			Պիտանի չեն
21.	ԱՐՅԱՆ ԵՎ ԱՐՅՈՒՆԱՍՏԵՂԾ ՕՐԳԱՆՆԵՐԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ, ԱՌԱՆՁԻՆ ԽԱՆԳԱՐՈՒՄՆԵՐ` ԻՄՈՒՆ ՄԵԽԱՆԻԶՄՆԵՐԻ ՆԵՐԳՐԱՎՄԱՄԲ (D50-D89)
	1) արագ և դանդաղ զարգացող, պերիֆերիկ արյան կազմի զգալի փոփոխություններով և պարբերական սրացումներով,	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) արյունաստեղծ ֆունկցիայի դանդաղ զարգացող, չափավոր խանգարումով և հազվադեպ սրացումներով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
	3) ստացիոնար բուժում չպահանջող չափավոր	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
	արտահայտված երկրորդային սակավարյունություն, լեյկոպենիա, տրոմբոցիտոպենիա, վիճակ ճառագայթային ու ցիտոստատիկ բուժումից հետո և այլն	Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես Արձակուրդ		Պիտանի չեն
22.	Էկզոգեն սուր կամ քրոնիկական ինտոքսիկացիաների սրացումների կամ ազդեցությունների հետևանքներ, ալերգիկ հիվանդություններ
	1) ֆունկցիաների խիստ խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) ֆունկցիաների չափավոր խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
	3) սուր ինտոքսիկացիաներից կամ ազդեցություններից հետո, ժամանակավոր ֆունկցիոնալ խանգարումներ, ստացիոնար բուժում չպահանջող մնացորդային երևույթներ	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Արձակուրդ		Պիտանի չեն
	4) վիճակ տարած էկզոգեն սուր ինտոքսիկացիաներից, ինֆեկցիաներից և այլ գործոնների ազդեցության հետևանքով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի են			Պիտանի չեն
		Պիտանի են			Պիտանելիու-թյունը որոշվում է անհատապես
23.	ՊԱԼԱՐԱԽՏ (ՏՈՒԲԵՐԿՈՒԼՅՈԶ) (A15-A19)
	1) ակտիվ` պրոգրեսիվող միկոբակտերիայի արտազատմամբ կամ քայքայումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) ակտիվ` առանց միկոբակտերիայի արտազատման և քայքայման	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	3) ակտիվ՝ մարող, ոչ ակտիվ	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	4) ոչ ակտիվ	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
24.	ՇՆՉԱՌԱԿԱՆ ՕՐԳԱՆՆԵՐԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (J00-J99)
	1) ֆունկցիաների խիստ խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) ֆունկցիաների չափավոր խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
	3) ֆունկցիաների աննշան խանգարումով և հազվադեպ սրացումներով	Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
	4) հիվանդի ստացիոնար բուժում չպահանջող, սուր հիվանդությունների ժամանակավոր ֆունկցոնալ մնացորդային երևույթներով վիճակ	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
		Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Արձակուրդ		Պիտանելիու-թյունը որոշվում է անհատապես
25.	J45 Ասթմա (հեղձուկ)
	1) ծանր ձևեր՝ հաճախակի նոպաներով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) միջին աստիճանի ծանրության ձևեր	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	3) թեթև աստիճանի ծանրության ձևեր` հազվադեպ նոպաներով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
26.	ՍՐՏԻ ԱՅԼ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (I30-I52)
	1) զգալի արտահայտված	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) չափավոր արտահայտված	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
	3) աննշան արտահայտված	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
	4) առանց հեմոդինամիկայի խանգարումների	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի են
	5) վիճակ սիրտանոթային համակարգի սուր հիվանդություններից, ինչպես հիվանդություններից, ինչպես նաև հիվանդի ստացիոնար բուժում չպահանջվող և ժամանակավոր բնույթ կրող արյան շրջանառության և սրտի ռիթմի խանգարումներից հետո	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Արձակուրդ	Պիտանի չեն
27.	ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ` ԲՆՈՒԹԱԳՐՎԱԾ ԱՐՅԱՆ ՃՆՇՄԱՆ ԲԱՐՁՐԱՑՄԱՄԲ (I10-I15)
	1) III շրջան	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) II շրջան	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը		Պիտանի չեն
				որոշվում է անհատապես
	3) I շրջան	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն		Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես
28.	G90 Նյարդային համակարգի վեգետատիվ (ինքնավար) խանգարումներ
	1) կայուն խիստ արտահայտված վեգետատիվ-անոթային խանգարումներով և առիթմիաներով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) կայուն, չափավոր արտահայտված խանգարումներով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	3) աննշան արտահայտված խանգարումներով	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն	Պիտանի են		Պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
29.	E85.0 ԺԱՌԱՆԳԱԿԱՆ ԸՆՏԱՆԵԿԱՆ ԱՄԻԼՈԻԴՈԶ (ՊԱՐԲԵՐԱԿԱՆ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆ) ԱՌԱՆՑ ՆԵՖՐՈՊԱԹԻԱՅԻ E85 ԱՄԻԼՈԻԴՈԶ
	1) հաճախակի նոպաներով և ներքին օրգանների ախտահարումով` ֆունկցիաների զգալի արտահայտված խանգարումներով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) հազվադեպ նոպաներով առանց ներքին օրգանների ախտահարման	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանի են	Պիտանի չեն
				սահմանափակումով
	3) ըստ անամնեզի	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ պիտանի չեն		Պիտանի են սահմանափակումով	Պիտանի չեն
30.	ԿԵՐԱԿՐԱՓՈՂԻ, ՍՏԱՄՈՔՍԻ ԵՎ 12-ՄԱՏՆՅԱ ԱՂԻՔԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (K20-K31) ԱՊԵՆԴԻՔՍԻ (ՈՐԴԱՆՄԱՆ ԵԼՈՒՆԻ) ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (K35-K38)  ՃՈՂՎԱԾՔ (K40-K46) ՈՉ ՎԱՐԱԿԱՅԻՆ ԷՆՏԵՐԻՏ ԵՎ ԿՈԼԻՏ (K50-K52) ԱՂԻՔԱՅԻՆ ԱՅԼ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (K55-K63) ՈՐՈՎԱՅՆԱՄԶԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (K65-K67) ԼՅԱՐԴԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (K70-K77) ԼԵՂԱՊԱՐԿԻ, ԼԵՂՈՒՂԻՆԵՐԻ ԵՎ ԵՆԹԱՍՏԱՄՈՔՍԱՅԻՆ ԳԵՂՁԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (K80-K87) ՄԱՐՍՈՂԱԿԱՆ ՕՐԳԱՆՆԵՐԻ ԱՅԼ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (K90-K93)
	1) ֆունկցիաների զգալի խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) ֆունկցիաների չափավոր խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	3) ֆունկցիաների աննշան խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի են սահմանափակումով	Պիտանի չեն
	4) սուր հիվանդություններից հետո	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն		Պիտանելիությունը	Պիտանի չեն
				որոշվում է անհատապես
31.	ԳԼՈՄԵՐՈՒԼՅԱՐ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (N00-N08) ԵՐԻԿԱՄՆԵՐԻ ԽՈՂՈՎԱԿԱՄԻՋԱՆԿՅԱԼԱՅԻՆ (ՏՈՒԲՈՒԼՈԻՆՏԵՐՍՏԻՑԻԱԼ) ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (N10-N16) ՄԻԶԱՔԱՐԱՅԻՆ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆ (N20-N23) ԵՐԻԿԱՄԻ ԵՎ ՄԻԶԱԾՈՐԱՆԻ ԱՅԼ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (N25-N29)
	1) III- II աստիճանի քրոնիկական երիկամային անբավարարություն	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) I աստիճանի քրոնիկական երիկամային անբավարարությամբ կամ մեզի մեջ ախտաբանական փոփոխությունների առկայությամբ	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	3) վիճակ սուր հիվանդություններից հետո` ստացիոնար բուժում չպահանջող, ժամանակավոր բնույթ կրող	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Արձակուրդ		Պիտանի չեն
32.	ՇԱՐԱԿՑԱԿԱՆ ՀՅՈՒՍՎԱԾՔԻ ՀԱՄԱԿԱՐԳԱՅԻՆ ԱԽՏԱՀԱՐՈՒՄՆԵՐ (M30-M36) ԹԻԿՆԱԽՏՈՒԹՅՈՒՆ (ԴՈՐՍՈՊԱԹԻԱՆԵՐ) (M40-M54) ՁԵՎԱԽԱԽՏՈՂ ԴՈՐՍՈՊԱԹԻԱՆԵՐ (M40-M43) ՍՊՈՆԴԻԼՈՊԱԹԻԱ (ՈՂՆԱՇԱՐԱԽՏՈՒԹՅՈՒՆ) (M45-M49) ԱՅԼ ԴՈՐՍՈՊԱԹԻԱՆԵՐ (M50-M54)
	1) ֆունկցիաների խիստ խանգարումով, կայուն և արտահայտված փոփոխություններով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) ֆունկցիաների չափավոր խանգարումով և հաճախակի սրացումներով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	3) ֆունկցիաների աննշան խանգարումով և հազվադեպ սրացումներով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	4) սուր հիվանդություններից հետո ստացիոնար բուժում չպահանջող մնացորդային երևույթներ	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Արձակուրդ	Պիտանի չեն
	III. ՎՆԱՍՎԱԾՔՆԵՐ, ԹՈՒՆԱՎՈՐՈՒՄՆԵՐ ԵՎ ԱՐՏԱՔԻՆ ՊԱՏՃԱՌՆԵՐԻ ՆԵՐԳՈՐԾՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇ ԱՅԼ ՀԵՏԵՎԱՆՔՆԵՐ (S00-T98)
33.	ՄԱՇԿԻ ՍՊԻՆԵՐ ՄԱՇԿԻ ԵՎ ԵՆԹԱՄԱՇԿԱՅԻՆ ԲՋՋԱՆՔԻ ԱՅԼ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (L80-L99)
	1) հաճախակի խոցոտվող կամ շարժումները զգալի չափով սահմանափակող կամ հագուստ, կոշիկ կամ հանդերձանք կրելուն զգալի խանգարող	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) շարժումները չափավոր սահմանափակող կամ հագուստ, կոշիկ կամ հանդերձանք կրելուն չափավոր խանգարող	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	3) շարժումներն աննշան սահմանափակող կամ հագուստ, կոշիկ կամ հանդերձանք կրելուն աննշան խանգարող	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	4) հիվանդության, վնասվածքի պատճառով կամ վիրահատությունից հետո չամրացած	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես արձակուրդ			Պիտանի չեն
34.	T91.2 Կրծքավանդակի և կոնքի այլ կոտրվածքների հետևանքներ T91.4 Ներկրծքային օրգանների վնասվածքի հետևանքներ T91.5 Ներորովայնամաշկային և կոնքի օրգանների վնասվածքի հետևանքներ
	1) ֆունկցիաների զգալի խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) ֆունկցիաների չափավոր խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	3) ֆունկցիաների աննշան խանգարումով	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն		Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
	4) հիվանդի ստացիոնար բուժում չպահանջող ֆունկցիայի ժամանակավոր խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Արձակուրդ		Պիտանի չեն
35.	T90.0 Գլխի մակերեսային վնասվածքի հետևանքներ T90.1 Գլխի բաց վերքի հետևանքները T90.2 Գանգի և դեմքի ոսկրի կոտրվածքի հետևանքներ T90.3 Գանգային նյարդերի վնասվածքի հետևանքներ Q67.4 Գանգի, դեմքի և ծնոտի այլ բնածին ձևախախտումներ
	1) օտար մարմին գանգի խոռոչում, գանգի կամարի ոսկրերի զգալի (20սմ2 ավելի) արատ փոխակայված պլաստիկ նյութով կամ 8սմ2 ավելի, բայց պլաստիկ նյութով չփոխակայված	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) գանգի ոսկրերի արատ մինչև 20սմ2 մակերեսով փոխակայված պլաստիկ նյութով կամ մինչև 8սմ2 մակերեսով` չփոխակայված կամ ամուր շարակցահյուսվածքային սպիով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
36.	T91.3 Ողնուղեղի վնասվածքի հետևանք T91.1 Ողնաշարի կոտրվածքի հետևանքներ Q67.5 Ողնաշարի բնածին ձևափոխում Q67.6 Ներս ընկած կուրծք Q67.7 Հավի (սրացած) կուրծք Q67.8 Կրծքավանդակի այլ բնածին դեֆորմացիաներ
	1) ֆունկցիաների զգալի խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) ֆունկցիաների չափավոր խանգարումով	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն		Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	3) ֆունկցիաների աննշան խանգարումով	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն		Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանի են	Պիտանի չեն
	4) օբյեկտիվ տվյալների առկայություն առանց	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
	ֆունկցիայի խանգարման	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի են		Պիտանի չեն
37.	(M91.2) Զարգացման արատների, վնասվածքների և հիվանդությունների հետ կապված կոնքի ծռվածություն կամ այլ ձևախախտումներ (տափակ կոնք)
	1) ֆունկցիաների խիստ խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) ֆունկցիաների չափավոր խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ պիտանի չեն		Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	3) ֆունկցիայի աննշան խանգարումով	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն		Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	4) կոնքի վնասվածքներ՝ առանց ֆունկցիայի խանգարման	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն	Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի են	Պիտանի չեն
38.	Ոսկրամկանային համակարգի բնածին անկանոնություններ (զարգացման արատներ) և ձևափոխումներ (դեֆորմացիաներ) (Q65-Q79)
	1) ֆունկցիայի խիստ խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) ֆունկցիայի չափավոր խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	3) ֆունկցիայի աննշան խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանի չեն
	4) հենաշարժիչ ապարատի ֆունկցիայի ժամանակավոր խանգարում վնասվածքից կամ վիրահատությունից հետո, չամրացած ոսկրային կոշտուկ	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Արձակուրդ		Պիտանի չեն
	5) առանց ֆունկցիայի խանգարման	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն	Պիտանի են
		Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի են
39.	Վերջույթների ֆունկցիան խանգարող ծռվածություն կամ կարճություն (Q71-Q73)
	1) ձեռքի կամ ոտքի 8սմ և ավելի կարճություն	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) ձեռքի 5-ից մինչև 8սմ կամ ոտքի 2-ից մինչև	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	3) ձեռքի մինչև 5սմ կամ ոտքի մինչև 2սմ կարճություն առանց ֆունկցիայի խանգարման Խոշոր հոդերի հին կամ սովորութային հոդախախտումներ	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
40.	M24.4 Հոդերի կրկնվող հոդախախտեր և կիսահոդախախտեր M22.0 Ծնկոսկրի սովորական հոդախախտում M22.1 Ծնկոսկրի սովորական կիսահոդախախտ M43.5 Ողների այլ սովորութային կիսահոդախախտեր
	1) հաճախակի, աննշան ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության դեպքում 2)	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) հազվադեպ, զգալի ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության դեպքում	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն		Պիտանի են	Պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանի են	Պիտանի չեն
41.	Ձեռքերի մատների, դաստակների ձևախախտումներ և արատներ Q69 Պոլիդակտիլիա (բազմամատություն) Q70 Սինդակտիլիա (միաձույլ մատներ)
	1) մեկ ձեռքի I-III մատների բացակայություն դաստակաֆալանգային (հիմնային) կամ պրոքսիմալ միջֆալանգային հոդերի մակարդակով կամ I կամ II մատի բացակայություն` դաստակաֆալանգային հոդի մակարդակով, ցանկացած երկու մատի բացակայություն դաստակաֆալանգային (հիմնային) հոդերի մակարդակով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	2) III-IV մատների եղունգային ֆալանգների բացակայություն, IV-V մատների բացակայություն միջֆալանգային հոդերի մակարդակով, III, IV, V մատներից որևէ մեկի բացակայություն դաստակաֆալանգային հոդի մակարդակով	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն		Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
42.	Q66 Ոտնաթաթի բնածին դեֆորմացիաներ
	1) երկու ոտքերի մատների բացակայություն կամ սերտաճում	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) քայլքը և կոշիկ կրելը չափավոր դժվարացնող ոտքի մատների բացակայություն, անշարժություն, ծռվածություն կամ սերտաճում	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	3) նույնը ինչ որ «2» կետում, բացի առաջին մատի բացակայությունը, քայլքը և կոշիկ կրելն աննշան դժվարացնող	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն		Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
43.	Ոտնաթաթերի ձևախախտում Q70.2 Ոտնաթաթի մատների սերտաճում Q70.3 Ոտնաթաթի թաղանթանման մատներ Q70.4 Պոլիսինդակտիլիա Q70.9 Սինդակտիլիա, չճշգրտված
	1) խիստ արտահայտված անատոմիական փոփոխություններով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) քայլքի զգալի խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	3) քայլքի չափավոր խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	4) քայլքի աննշան խանգարումով	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
44.	S48 Ուսային գոտու և բազկի վնասվածքային անդամազերծում Վերին վերջույթի՝ չճշտված մակարդակին (T11.6), արմունկի մակարդակին (S58.0) վնասվածքային ծայրատումը՝ սրունքաթաթային հոդի և ոտնաթաթի մակարդակով (S89.-), ստորին վերջույթների՝ չճշտված մակարդակին (T13.6) անդամազերծում S88.0 Վնասվածքային ծայրատում՝ ծնկային հոդի մակարդակում S88.1 Վնասվածքային ծայրատում՝ ծնկային և սրունքաթաթային հոդերի միջև S88.9 Սրունքի վնասվածքային ծայրատում՝ չճշտված մակարդակում	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
45.	ՎԱՀԱՆԱՁԵՎ ԳԵՂՁԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (E00-E07)
	1)մոտ տեղակայված օրգանների ֆունկցիաների խանգարում առաջացնող	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	2) հագուստի կրելը դժվարացնող	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	3) հագուստի կրելը չդժվարացնող էնդոկրին խանգարումների բացակայությունով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ պիտանի չեն	Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի են	Պիտանի չեն
46.	ՉԱՐՈՐԱԿ ՆՈՐԱԳՈՅԱՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (C00-C97)
	1) ենթակա չեն արմատական հեռացման, ունեն հեռակա մետաստազներ	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) արմատական հեռացման հետևանքներ` առանց մոտակա և հեռակա մետաստազների	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
47.	ԲԱՐՈՐԱԿ ՆՈՐԱԳՈՅԱՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (D10-D36)
	1)օրգանների ֆունկցիաների խիստ խանգարում առաջացնող կամ գլխի, մարմնի և վերջույթների շարժումները զգալիորեն խանգարող	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն  Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2)հագուստի կրելը դժվարացնող կամ օրգանների ֆունկցիաները չափավոր խանգար	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	3) հագուստի կրելը դժվարացնող օրգանների ֆունկցիաներն աննշան աստիճանի խանգարող	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	4) բժշկական միջամտությունից հետո ֆունկցիաների ժամանակավոր խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողների պիտանիությունը որոշվում է անհատապես, արձակուրդ
48.	ԶԱՐԿԵՐԱԿՆԵՐԻ, ՄԱՆՐ ԶԱՐԿԵՐԱԿՆԵՐԻ (ԱՐՏԵՐԻՈԼՆԵՐԻ), ԵՎ ՄԱԶԱՆՈԹՆԵՐԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (I70-I79) ԵՐԱԿՆԵՐԻ, ԱՎՇԱՅԻՆ ԱՆՈԹՆԵՐԻ ԵՎ ԱՎՇԱՅԻՆ ՀԱՆԳՈՒՅՑՆԵՐԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ, ՉԴԱՍԱԿԱՐԳՎԱԾ ԱՅԼ ԽՈՐԱԳՐԵՐՈՒՄ (I80-I89)
	1) արյան շրջանառության և օրգանների կամ վերջույթների ֆունկցիաների խիստ խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) արյան շրջանառության և օրգանների կամ վերջույթների ֆունկցիաների զգալի խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	3) արյան շրջանառության և օրգանների կամ վերջույթների ֆունկցիաների չափավոր խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	4) արյան շրջանառության և օրգանների կամ վերջույթների ֆունկցիաների աննշան խանգարումով	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	5) բժշկական միջամտությունից հետո ֆունկցիաների ժամանակավոր խանգարումով	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի են
49.	Ճողվածքներ (K40-K46)
	1) կրկնվող կամ շատ մեծ` քայլքը դժվարացնող	Նոր ընդունվողներ` պիտանի չեն
	կամ ներքին օրգանների ֆունկցիան զգալի խանգարող	Ծառայողները՝ պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	2) միջին չափերի` քայլքը դժվարացնող կամ ներքին օրգանների ֆունկցիան չափավոր խանգարող	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	3) քայլքը չդժվարացնող և ներքին օրգանների ֆունկցիան չխանգարող	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանի են	Պիտանի չեն
	4) բժշկական միջամտությունից հետո ֆունկցիաների ժամանակավոր խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես Արձակուրդ		Պիտանի են
50.	K62.2 Հետանցքի արտանկում K62.3 Ուղիղ աղիքի արտանկում
	1) քայլքի ժամանակ և մարմնի ուղղահայաց դիրք ընդունելիս	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության, դեֆեկացիայի ժամանակ	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
51.	K60.3 Հետանցքի խուղակ K60.4 Ուղիղաղիքային խուղակ K60.5 Անոռեկտալ խուղակ` ուղիղ աղիքի և հետանցքի միջև	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
52.	K61.0 Հետանցքի թարախակույտ K61.1 Ուղիղաղիքի թարախակույտ K61.2 Հետանցք-ուղիղաղիքային թարախակույտ K61.3 Նստաուղիղաղիքային թարախակույտ K61.4 Ներսեղմանային աբսցես
	1) կայուն կամ հաճախ բացվող խուղակներով, հաճախակի սրացումներով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) ոչ կայուն կամ երբեմն բացվող խուղակներով,	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
	հազվադեպ սրացումներով	Ծառայողները՝ պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	3) կրկնվող սուր ընթացքով` առանց արտաքին խուղակի առաջացման	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	4) բժշկական միջամտությունից հետո ֆունկցիաների ժամանակավոր խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
53.	Թութք I84
	1) հաճախակի արյունահոսություններով և երկրորդային սակավարյունությամբ	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	2) հանգույցների արտանկումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	3) հազվադեպ սրացումներով հիվանդի հաջող բուժման դեպքում	Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի են		Պիտանի չեն
54.	Միզասեռական համակարգի հիվանդություններ (N00-N99)
	1) ֆունկցիայի խիստ արտահայտված խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն չեն
	2) ֆունկցիայի չափավոր խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	3) ֆունկցիայի աննշան խանգարումով	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	4) ժամանակավոր բնույթի առանց ֆունկցիայի խանգարման, ստացիոնար բուժման կարիք չունեցող	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
		Արձակուրդ
55.	N39.3 Ակամա միզարձակություն N39.4 Անմիզապահման այլ ճշտված ձևեր	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
56.	ՍԵՐՄՆԱԼԱՐԵՐԻ ԵՐԱԿՆԵՐԻ ՎԱՐԻԿՈԶ ԼԱՅՆԱՑՈՒՄ ԱՐԱԿԱՆ ՍԵՌԱԿԱՆ ՕՐԳԱՆՆԵՐԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (N40-N51)
	1) արյան շրջանառության խիստ խանգարումով և ցավային համախտանիշով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես			Պիտանի չեն
	2) արյան շրջանառության չափավոր և աննշան խանգարումով	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն		Պիտանի չեն
57.	N43.0 Հիդրոցելե պարկավորված N43.1 Հիդրոցելե վարակված N43.2 Հիդրոցելեյի այլ ձևեր N43.3 Հիդրոցելե չճշտված N43.4 Սպերմատոցելե
	1) խիստ արտահայտված քայլքը դժվարացնող	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	բ) չափավոր արտահայտված	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի են	Պիտանի չեն
58.	Q55.0 Ամորձու բացակայություն և ապաճում
	1) երկու ամորձու տեղակայում որովայնի խոռոչում, աճուկային խողովակներում, դրանց արտաքին անցքերում կամ բացակայություն	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	2) մեկ ամորձու բացակայություն` տեղակայում որովայնի խոռոչում, աճուկային խողովակում կամ	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն		Պիտանի են	Պիտանի չեն
	դրա արտաքին անցքում	Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի են
IV. Ականջի, վերին շնչուղիների հիվանդություններ (հ60-հ95) Ականջի և պտկաձև ելունի հիվանդություններ (հ60-հ95)
59.	Քրոնիկական թարախային մեզո կամ էպիտիմպանիտներ` երկկողմանի կամ միակողմանի (H65- H72.1)	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
60.	H74 Միջին ականջի կպումային հիվանդություն սպիներ, թմբկաթաղանթի երկու կամ միակողմանի թափածակում և այլն) (H72 - H75)	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանի են
61.	Վեստիբուլյար ապարատի ֆունկցիայի խանգարում (H80-H83) ներքին ականջի հիվանդություններ (H80-H83)
	1) Մենյերի հիվանդության նշաններով ուղեկցվող կայուն խիստ արտահայտված վեստիբուլյար, վեգետատիվ խանգարումներ	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) ոչ կայուն հազվադեպ սրացող վեստիբուլյար, վեգետատիվ խանգարումներ	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	3) կայուն և խիստ արտահայտված զգայունություն վեստիբուլյար գրգռիչների նկատմամբ	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն		Պիտանի են
		Պիտանի չեն		Պիտանի են
62.	Կայուն խլություն, խուլհամրություն (H90- H91.9 )
	1) երկու ականջում կամ խուլհամրություն	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) մեկ ականջում	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
63	Լսողության իջեցում H93.1 - H93.3
	1) երկու ականջի III (60-80 db) կամ II (40-60db) աստիճանի ծանրալսություն, մեկ ականջում` III, իսկ մյուս ականջում` I կամ II աստիճանի ծանրալսություն	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) I (20-40 db) աստիճանի ծանրալսություն երկու ականջում կամ մեկ ականջում` II, իսկ մյուս ականջում` I աստիճանի ծանրալսություն, ինչպես նաև միակողմանի ծանրալսություն` III աստիճանի	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
64.	Ականջի կամ հարքթային խոռոչների բարոֆունկցիայի կայուն խանգարում	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես
		Պիտանի են
65.	Հարքթային խոռոչների քրոնիկական հիվանդություններ J32.4 - J33.9
	1) պոլիպոզ կամ թարախային	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	2) ոչ թարախային, կիստոզ	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
66.	Խիստ արտահայտված նեխած հարբուխ (օզենա)	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
67.	Քրոնիկական դեկոմպենսացված (թունաալերգիկ) տոնզիլիտ J35.0	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
68.	ԱԽՏԱՆԻՇՆԵՐ ԵՎ ՀԱՏԿԱՆԻՇՆԵՐ ԽՈՍԵԼՈՒ ԵՎ ՁԱՅՆԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ (R47-R49)
	1) խոսքային ամբողջ ապարատն ընդգրկող բարձր աստիճանի կակազություն` շնչառության խանգարումով և արտահայտված նյարդային երևույթներով, խոսքն անհասկանալի դարձնող թլվատություն	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) խոսքը ոչ լրիվ հասկանալի դարձնող չափավոր կակազություն կամ թլվատություն	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ պիտանի		Պիտանիությունը	Պիտանի չեն
		չեն		որոշվում է անհատապես
	3) թույլ արտահայտված կակազություն	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն	Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
69.	Ականջի և վերին շնչառական ուղիների սուր վնասվածքների, հիվանդությունների և հետվիրահատական հետևանքներ, երբ օրգանների ֆունկցիաները լիովին չեն վերականգնվել J01.4 - J04.0	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Արձակուրդ		Պիտանի չեն
V. ԲԵՐԱՆԻ ԽՈՌՈՉԻ, ԹՔԱԳԵՂՁԵՐԻ ԵՎ ԾՆՈՏՆԵՐԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (K00-K14)
70.	Դիմածնոտային շրջանի հյուսվածքների և օրգանների բնածին և ձեռքբերովի արատներ, ձևախախտումներ և հիվանդություններ K00.1 - K00.9 , K10.0 - K14.9
	1) շնչառական, հոտառական, ծամելու, թքարտադրության ֆունկցիաների խիստ և չափավոր արտահայտված խանգարումով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) շնչառական, հոտառական, ծամելու, թքարտադրության ֆունկցիաների աննշան խանգարումով	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես
	3) կտրիչների միջև մինչև 7մմ կամ ծամիչների միջև մինչև 2մմ ճեղքով կծվածքի անոմալիաներ` 50% և ավելի ծամելու արդյունավետության դեպքում	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես
71.	Ադենտիա K00.0
	1) 10 և ավելի ատամների բացակայություն մեկ ծնոտի վրա կամ դրանց փոխարեն հանովի պրոթեզ, 8 սեղանատամի բացակայություն մեկ ծնոտի վրա, 4 սեղանատամի բացակայություն վերին ծնոտի վրա մի կողմից և նույնքան սեղանատամների բացակայություն ստորին ծնոտի վրա` մյուս կողմից կամ դրանց փոխարեն հանովի պրոթեզ	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի են
	2) 4 և ավել ֆրոնտալ ատամների բացակայություն մի ծնոտի վրա կամ երկրորդ կտրիչի, ժանիքի և առաջին փոքր աղորիքի բացակայություն (կողք կողքի), երբ հնարավոր չէ դրանց փոխարինել անշարժ պրոթեզով	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն	Պիտանի են
72.	Ատամների, պարոդոնտի և բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի հիվանդություններ K01.0 - K06.9
	1) միջին և ծանր աստիճանի տարածուն պարոդոնտիտ, ստոմատիտ, գինգիվիտ, խեյլիտ և բերանի լորձաթաղանթի, թքագեղձերի և լեզվի այլ հիվանդություններ, որոնք չեն բուժվում	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ պիտանի չեն	Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի են	Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես
	2) թեթև աստիճանի պարոդոնտիտ	Նոր ընդունվողներ
		Ծառայողները` պիտանի չեն	Պիտանիությունը որոշում է անհատապես	Պիտանի են
	3) բազմաթիվ ատամների բարդացած ոսկրափուտ (կարիես)	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն	Պիտանի են
		Պիտանի չեն	Պիտանի են
73.	Դիմածնոտային շրջանի վնասվածքների, հիվանդությունների, վիրահատությունների հետևանքներ	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Արձակուրդ		Պիտանի չեն
VI. ԱՉՔԻ ԵՎ ՆՐԱ ՀԱՎԵԼՅԱԼ ԱՊԱՐԱՏԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (H00-H59)
74.	ԿՈՊԵՐԻ, ԱԿՆԱԿԱՊՃԻ ԵՎ ԱՐՑՈՒՆՔՈՒՂԻՆԵՐԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (H00-H06)
	1) երկու աչքում կոպերի դիրքի խիստ արտահայտված անբավարարություն (բացի պտոզից)	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) երկու աչքում վերին կոպերի զգալի իջեցում կամ կոպերի դիրքի այլ, խիստ արտահայտված արատներ մեկ աչքում կամ չափավոր արտահայտված երկու աչքում	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ պիտանի չեն	Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
	3) մի աչքի վերին կոպի կայուն, չափավոր իջեցում	Նոր ընդունվողներ
	մեկ աչքում կամ կոպերի դիրքի այլ անբավարարություն մեկ աչքում՝ վիրահատական բուժման ցուցումների բացակայության դեպքում	Պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես
75.	ԿՈՊԵՐԻ, ԱԿՆԱԿԱՊՃԻ ԵՎ ԱՐՑՈՒՆՔՈՒՂԻՆԵՐԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (H00-H06)
	1) չբուժվող	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	2) բուժելի	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն մինչև առողջացումը
		Պիտանի չեն	Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
76.	Մեկ կամ երկու աչքի արցունքատար ապարատի հիվանդության պատճառով չընդհատվող արցունքահոսություն H04
	1) չբուժվող	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանի են
	2) բուժվող	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն մինչև առողջացումը
		Պիտանի չեն	Պիտանի են
77.	ԱՉՔԻ ՄԿԱՆՆԵՐԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ, ԱԿՆԱԳՆԴԵՐԻ ՀԱՄԱՁԱՅՆԵՑՎԱԾ ՇԱՐԺՈՒՄՆԵՐԻ ԱԿՈՄՈԴԱՑԻԱՅԻ ԵՎ ԼՈՒՍԱԲԵԿՄԱՆ (ՌԵՖՐԱԿՑԻԱՅԻ) ԽԱՆԳԱՐՈՒՄՆԵՐ (H49-H52)
	1) ակնագնդի շարժիչ մկանների կայուն կաթված, համագործակցված շլություն 30 աստիճան և ավելի, կայուն դիպլոպիա	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	2) համագործակցված շլություն 20-ից մինչև 30 աստիճան	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն		Պիտանի են	Պիտանի չեն
		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես
	3) ակնագնդի հստակ արտահայտված տատանվող սպազմ(նիստագմ), համագործակցված շլություն մինչև 20 աստիճան	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն		Պիտանի են	Պիտանի չեն
		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես
78.	ԵՂՋԵՐԵՆՈՒ, ԾԻԱԾԱՆԱԹԱՂԱՆԹԻ, ԼՍՆԱՊԱՏՅԱՆԻ
	ԵՎ ԹԱՐԹՉԱՎՈՐ ՄԱՐՄՆԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (H15-H22)
	1) երկու աչքում խիստ արտահայտված անկախ սրացումների հաճախականությունից կամ երկու աչքերում չափավոր արտահայտված հաճախակի սրացումներով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) երկու աչքում չափավոր արտահայտված ոչ հաճախակի սրացումներով կամ չափավոր արտահայտված մեկ աչքում հաճախակի սրացումներով կամ խիստ արտահայտված մեկ աչքում՝ անկախ սրացումների հաճախությունից	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	3) երկու աչքում թույլ արտահայտված՝ անկախ սրացումների հաճախությունից կամ չափավոր արտահայտված մեկ աչքում՝ ոչ հաճախակի սրացումներով	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
79.	Ակոմոդացիայի սպազմ կամ կաթված (H49-H52)
	1) կայուն, անարդյունավետ` բուժումից հետո	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) բուժելի	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողների պիտանիությունը որոշվում է անհատապես			Պիտանի չեն
80.	H27.0 Աֆակիա	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
81.	Բորբոքային կամ դիստրոֆիկ փոփոխություններ չառաջացնող ներակնային օտար մարմին	Նոր ընդունվողներ
		Պիտանի չեն	Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
		Ծառայողների պիտանիությունը որոշվում է անհատապես
82.	ԳԼԱՈՒԿՈՄԱ (H40-H42)
	1) զարգացած և հետագա փուլերում երկու աչքում	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) նույնը` մեկ աչքում	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	3) սկզբնական, նախագլաուկոմայի կամ հիպերտենզիայի փուլերում	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
83.	ԱՆՈԹԱԹԱՂԱՆԹԻ ԵՎ ՑԱՆՑԵՆՈՒ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (H30-H36)
	1) ցանկացած բնույթի, երկու աչքում	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) ցանկացած բնույթի, մեկ աչքում	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
84.	ՏԵՍՈՂԱԿԱՆ ՆՅԱՐԴԻ ԵՎ ՏԵՍՈՂԱԿԱՆ ՈՒՂԻՆԵՐԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (H46-H48)
	1) երկու աչքում	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) մեկ աչքում	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
85.	ՏԵՍՈՂԱԿԱՆ ԽԱՆԳԱՐՈՒՄՆԵՐ ԵՎ ԿՈՒՐՈՒԹՅՈՒՆ (H53-H54)
	1) ակնագնդի բացակայություն կամ կուրություն կամ մեկ աչքի տեսողությունը` 0,05 և ցածր է, երբ մյուս աչքինը 0,4-ից ցածր է կամ երկու աչքի տեսողությունը 0,3-ից ցածր է	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	2) ակնագնդի բացակայություն կամ կուրություն կամ մեկ աչքի տեսողությունը` 0,05 և ցածր, երբ մյուս աչքի տեսողությունը 0,4 է և ավելի, կամ մեկ աչքի տեսողությունը 0,3 է, երբ մյուսինը` 0,3-0,06 է	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	3) մեկ աչքի տեսողությունը 0,4 է, իսկ մյուսինը` 0,3-0,06, կամ մեկ աչքի տեսողությունը 0,5 է և ավելի, իսկ մյուս աչքինը` 0,06-0,09	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
86.	ԱՉՔԻ ՄԿԱՆՆԵՐԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ, ԱԿՆԱԳՆԴԵՐԻ ՀԱՄԱՁԱՅՆԵՑՎԱԾ ՇԱՐԺՈՒՄՆԵՐԻ ԱԿՈՄՈԴԱՑԻԱՅԻ ԵՎ ԼՈՒՍԱԲԵԿՄԱՆ (ՌԵՖՐԱԿՑԻԱՅԻ) ԽԱՆԳԱՐՈՒՄՆԵՐ (H49-H52)
	1) կարճատեսություն կամ հեռատեսություն մեկ աչքի որևէ առանցքով 12,0 D-ից ավելի, կամ	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
	աստիգմատիզմ պարզ միոպիկ կամ բարդ միոպիկ կամ խառը 2 գլխավոր առանցքների միջև ռեֆրակցիայի տարբերությամբ երկու աչքում 6,0 D-ից ավելի
	2) կարճատեսություն մեկ աչքի որևէ առանցքով 6,0-12,0 D կամ հեռատեսություն մեկ աչքի որևէ առանցքով 7,5-12,0 D	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	3) աստիգմատիզմ պարզ միոպիկ, բարդ միոպիկ կամ խառը 2 գլխավոր առանցքների միջև ռեֆ-րակցիայի տարբերությամբ երկու աչքում 3,5-6,0 D կամ մեկ աչքում 4,0 D և ավելի: Պարզ կամ բարդ հիպերմետրոպիկ աստիգմատիզմ 2 գլխավոր առանցքների միջև ռեֆրակցիայի տարբերությամբ մեկ կամ երկու աչքում 4,5 D և ավելի	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	4) հեռատեսություն մեկ կամ երկու աչքի որևէ առանցքով 6,0-7,0 D կամ աստիգմատիզմ պարզ միոպիկ, բարդ միոպիկ կամ խառը 2 գլխավոր առանցքների միջև ռեֆրակցիայի տարբերությամբ երկու աչքում 3,0 D կամ մեկ աչքում 3,5 D: Պարզ կամ բարդ հիպերմետրոպիկ աստիգմատիզմ 2 գլխավոր առանցքների միջև ռեֆրակցիայի տարբերությամբ մեկ կամ երկու աչքում 4,0 D	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանի չեն	Պիտանի չեն
	5) կարճատեսություն մեկ աչքի որևէ առանցքով 5,0-5,5 D	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանի չեն	Պիտանի չեն
	6) կարճատեսություն մեկ աչքի որևէ առանցքով 3,5-4,5 D կամ հեռատեսություն մեկ աչքի որևէ առանցքով 3,5-5,5 D կամ աստիգմատիզմ պարզ միոպիկ, բարդ միոպիկ կամ խառը 2 գլխավոր առանցքների միջև ռեֆրակցիայի տարբերությամբ երկու աչքում 2,0-2,5 D կամ մեկ աչքում 2,0-3,0 D կամ պարզ կամ բարդ հիպերմետրոպիկ աստիգմատիզմ 2 գլխավոր առանցքների միջև	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանի չեն	Պիտանի չեն
87.	Դիխրոմազիա A կամ B տիպերի, անոմալ տրիխրոմազիա H53	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
88.	Աչքի ֆունկցիայի ժամանակավոր խանգարումներ H53.8	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողներին արձակուրդ			Պիտանի չեն
VII. ՄԱՇԿԱՅԻՆ ԵՎ ԵՆԹԱՄԱՇԿԱՅԻՆ ԲՋՋԱՆՔԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (L00-L99)
89.	ՄԱՇԿԻ ԵՎ ԵՆԹԱՄԱՇԿԱՅԻՆ ԲՋՋԱՆՔԻ ԱՅԼ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (L80-L99) ԵՂՆՋԱՏԵՆԴ ԵՎ ԷՐԻԹԵՄԱ (L80-L99)  ՄԱՇԿԻ ՀԱՎԵԼՈՒՄՆԵՐԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (L50-L54) ՄԱՇԿԱԲՈՐԲ ԵՎ ԷԿԶԵՄԱ (L60-L75) (L20-L30) ՄԱՇԿԱՊԶՈՒԿԱՅԻՆ ԱԽՏԱՀԱՐՈՒՄՆԵՐ (L40-L45)
	1) իխթիոզ, իսկական բշտախտ, մաշկի լիմֆոմա, բնածին տձևացնող մաշկախտեր (ինքնածին մաշկալուծում, գունակային քսերոդերմա), համակարգային կարմիր գայլախտ, սկլերոդերմիա, դերմատոմիոզիտ, նեյրոֆիբրոմատոզ (ուռուցքային ձև)	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Ծառայողների պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	2) նեյրոդերմիտի, քորպտիկի, եղնջատենդի (մոլոքոր), կարմիր տափակ որքինի, թարախակույտային (աբսցեսվող, գնդաձև, խոցային) քրոնիկական պիոդերմիաների, վիտիլիգոյի, մազաթափություն (ալոպեցիա), ֆոլիկուլյար կերատոզի տարածուն ձևեր կամ հաճախակի կրկնումներով ընթացող այլ մաշկախտեր.(L50-L54), (L60-L75) - էկզեմայի, պսորիազի, նեյրոդերմիտի, մազաթափության, վիտիլիգոյի, գերաճական կարմիր տափակ որքինի սահմանափակ, բայց հաճախակի կրկնվող (սրացող) ձևեր - սկավառակային կարմիր գայլախտ, Դյուրինգի հերպեսանման մաշկաբորբ, հարպսորիազ (պարապսորիազ), վասկուլիտ, բշտային, սպիացող պեմֆիգոիդ	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ պիտանի չեն		Ծառայողների պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	3) մաշկի բաց տեղամասերի կամ սահմանափակ, անկախ տեղակայումից` էկզեմա, նեյրոդերմիտ, պսորիազ, կարմիր տափակ որքին, ատոպիկ մաշկաբորբ, էրիթեմաներ, գրանուլոմաներ, հետանցքասեռական քոր, ասբեստանման որքին. սեբորեային (ճարպահոսական) մաշկաբորբ, կոշտուկներ, մաշկի ֆիբրոզ, մաշկի կեռատոզ, ափաներբանային կեռատոզ, պապիլոմաներ, բարորակ նորագոյացություններ(L20-L30), (L40-L45)	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ պիտանի չեն		Ծառայողների պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
	4) մաշկի փակ տեղամասերում սահմանափակ օջախներով արտահայտված հիվանդություններ նվազման փուլում (բուժումից հետո). - էկզեմա, նեյրոդերմիտ, կարմիր տափակ որքին, վիտիլիգո, ալոպեցիա, պուստուլյոզ կորյակներ (պզուկներ) -հետբորբոքային գունակավորում, լեյկոդերմա, մելանինային գերգունակավորում, խլոազմա, սպիտակ որքին, եզակի կելոիդային սպիներ, Ժիբերի վարդագույն որքին - օնիխոդիստրոֆիա (թույլ արտահայտված)	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ ենթակա են բուժման			Պիտանի չեն
90.	ՇԱՐԱԿՑԱԿԱՆ ՀՅՈՒՍՎԱԾՔԻ ՀԱՄԱԿԱՐԳԱՅԻՆ ԱԽՏԱՀԱՐՈՒՄՆԵՐ (M30-M36)	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն  Ծառայողները՝ պիտանի չեն
91.	Տարածված կամ զգալի արտահայտված (բազմաթիվ) գունակավոր, գերաճական, մազակալված և անոթային խալեր, գերեղջերացումներ, կեռատոդերմիաներ, դիսկեռատոզներ, մաշկի նախաքաղցկեղային վիճակներ` մելանոմային, հիպերտրոֆիկ, պապիլոմատոզ խալեր. -ռենտգենային, ճառագայթային մաշկաբորբեր, ֆոտո (արևային) մաշկաբորբ և էկզեմա - օնիխոդիստրոֆիա խիստ արտահայտված` օնիխոգրիֆոզ, օնիխոլիզիս և անօնիխիա	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն		Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես	Պիտանի չեն
92.	ՄԱՇԿԻ ԵՎ ԵՆԹԱՄԱՇԿԱՅԻՆ ԲՋՋԱՆՔԻ ՎԱՐԱԿՆԵՐ (ԻՆՖԵԿՑԻԱՆԵՐ) (L00-L08) -հասարակ քիթ-շրթունքային որքին (հերպես), հպավարակիչ մոլյուսկ. -քոս, ոջլոտություն, լեյշմանիոզ, ֆլեբոտոդերմիա - պաթոմիմիա.	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ ենթակա է բուժման			Պիտանի չեն
93.	A30 Լեպրա (Բոր) (Հանսենի հիվանդություն)	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
94.	ՄԻԿՈԶՆԵՐ (ՍՆԿԱԽՏՆԵՐ) (B35-B49)	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ ենթակա է բուժման			Պիտանի չեն
VIII. ԱՐԱԿԱՆ ՍԵՌԱԿԱՆ ՕՐԳԱՆՆԵՐԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (N40-N51)
95.	N34 Այլ միզուկաբորբեր N40 Շագանակագեղձի գերզարգացում (հիպերպլազիա)	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողը՝ ենթակա է բուժման			Պիտանի չեն
96.	Սիֆիլիս A50 - A53
	1) երրորդային, ուշացած գաղտնի, բնածին, նյարդային և ընդերային, շճակայուն (սեռորեզիստենտ) սիֆիլիսա	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողը՝ ենթակա են բուժման			Պիտանի չեն
	3) առաջնային, երկրորդային, վաղ գաղտնի	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողը՝ ենթակա են բուժման			Պիտանի չեն
	IX.ԿԱՆԱՑԻ ՍԵՌԱԿԱՆ ՕՐԳԱՆՆԵՐԻ ՈՉ ԲՈՐԲՈՔԱՅԻՆ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (N80-N90) ԿԱՆԱՆՑ ԿՈՆՔԱՅԻՆ ՕՐԳԱՆՆԵՐԻ ԲՈՐԲՈՔԱՅԻՆ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (N70-N77)
97.	Սեռական օրգանների ինֆանտիլիզմ (թերզարգացում) ընդհանուր ֆիզիկական բավարար զարգացումով՝ առանց ձվարանների ֆունկցիայի խանգարման	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ պիտանի են			Պիտանի չեն
98.	D25 Արգանդի լեյկոմիոմա D26 Արգանդի այլ բարորակ նորագոյացություններ D27 Ձվարանի բարորակ նորագոյացություն D28 Բարորակ նորագոյացություն` կանացի չճշտված և այլ սեռական օրգանների	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ ենթակա է բուժման			Պիտանի չեն
99.	Միզապարկան հեշտոցային խուղակ N82	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
100.	Կանացի սեռական օրգանների արտանկում կամ շեքի լրիվ պատռվածք` սեղմիչի ամբողջականության խախտումով N81	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Պիտանի չեն	Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես		Պիտանի չեն
101.	N81 Կանանց սեռական օրգանների արտանկում	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
102.	Սեռական ֆունկցիայի խանգարումով ուղեկցվող բորբոքաին (առաջնային) և հետվիրահատական (երկրորդային) բնույթի արգանդի և դրա հավելումների, կոնքի որովայնամեզի և բջջանքի քրոնիկական հիվանդություններ՝ անատոմիական դասա-վորվածության խախտումով N70 - N71 - N77.8	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն
103.	N70 Սալպինգիտ և օֆորիտ (փողաբորբ և ձվարանաբորբ) N71 Արգանդի բորբոքային հիվանդություններ, բացի արգանդի վզիկից	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ ենթակա է բուժման			Պիտանի չեն
104.	Արգանդի վզիկի էրոզիա, ցերվիցիտներ, էնդոցերվիցիտներ և դրանց զուգակցում	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն
		Ծառայողները՝ ենթակա է բուժման			Պիտանի չեն
105.	Արտահայտված վազոմոտոր ռեակցիաներով, անոթների սպազմով, արյան ճնշման տատանումներով և այլ երևույթներով ուղեկցվող կլիմաքս	Նոր ընդունվողներ՝ պիտանի չեն Ծառայողները՝ պիտանի չեն

(հավելվածը լրաց. 01.08.13 N 815-Ն)

Հայաստանի Հանրապետության կառավարության աշխատակազմի ղեկավար-նախարար

Մ. Թոփուզյան