ՀՀ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՈՒՄԸ ՀՀ ԼՈՌՈՒ ՄԱՐԶԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ԱՆՇԱՐԺ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ՑՈՒՑԱԿԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

«Վավերացնում եմ»

Հայաստանի Հանրապետության

Նախագահ Ռ. Քոչարյան

9 փետրվարի 2004 թ.

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ

29 հունվարի 2004 թվականի N 49-Ն

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԼՈՌՈՒ ՄԱՐԶԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ԱՆՇԱՐԺ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ՑՈՒՑԱԿԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

«Պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ու պատմական միջավայրի պահպանության և օգտագործման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 13-րդ հոդվածին համապատասխան՝ Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.

1. Հաստատել Լոռու մարզի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական ցուցակը` համաձայն հավելվածի:

2. Ուժը կորցրած ճանաչել Հայկական ՍՍՀ Մինիստրների խորհրդի 1983 թվականի հուլիսի 4-ի «Հայկական ՍՍՀ տարածքում պետական պահպանության տակ վերցված պատմության և կուլտուրայի հուշարձանների և նրանց պահպանական գոտիների ցուցակը հաստատելու մասին» N 377 որոշման 1-ին կետը՝ նախկին Գուգարքի, Ստեփանավանի, Սպիտակի, Կալինինոյի և Թումանյանի շրջանների պատմության և կուլտուրայի հուշարձանների ցուցակի մասով:

3. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակմանը հաջորդող օրվանից։

Հայաստանի Հանրապետության
վարչապետ

Ա. Մարգարյան

2004 թ. փետրվարի 4

Երևան

Հավելված

ՀՀ կառավարության 2004 թվականի

հունվարի 29-ի N 49-Ն որոշման

Պ Ե Տ Ա Կ Ա Ն Ց ՈՒ Ց Ա Կ

Հայաստանի Հանրապետության պատմության եվ մշակույթի անշարժ հուշարձանների

5. ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԼՈՌՈՒ ՄԱՐԶ

5.1. Վանաձոր քաղաք

Հուշար- ձանի համարը	Հուշար- ձանի ենթահա- մարը (ենթա- համար- ները)			Հուշարձանա- խումբը, հուշարձանը	Ժամանակը	Տեղը բնակավայրի նկատմամբ, հասցեն	Նշանակությունը. հանրապետական/ տեղական	Ծանոթագրություն
1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄԱՌԱՆՈՑ ԹԱԻՐՈՎԻ	19 -րդ դ.	Զաքարյան փող. 31	Հ	եղել է մեծահարուստ Թաիրովի ամառանոցը,խորհրդային կարգերի օրոք` «Կիրովական» սանատորիայի մասնաշենքը, այժմ Գուգարաց թեմի առաջնորդարանն է: Շրջակայքում կան տարբեր տեղերից բերված կոթողային հուշարձաններ
	1.1			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	2 մասնաշենքի պատի տակ	Հ	բազալտե, բերվել է Գուգարքից
	1.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է ցան-կապատի շարվածքում	Հ	բերվել է Գուգարքի Բագեր հնավայրից
	1.3			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է ցան-կապատի շարվածքում	Հ	բերվել է Գուգարքի Բագեր հնավայրից
	1.4			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է ցան-կապատի շարվածքում	Հ	բերվել է Գուգարքի Բագեր հնավայրից
	1.5			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	2 մասնաշենքի պատի տակ	Հ	վերնամաս, բերվել է Լորուտ գյուղից
	1.6			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	2 մասնաշենքի պատի տակ	Հ	եռատված, բերվել է «Պապանի գեղ» հնավայրից, կանգնեցված է եղել վանահոր գերեզմանի վրա
	1.7			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	2 մասնաշենքի պատի տակ	Հ	երկատված, բերվել է «Պապանի գեղ» հնավայրից
	1.8			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	2 մասնաշենքի պատի տակ	Հ	ամբողջական, բերվել է «Պապանի գեղ» հնավայրից
	1.9			Կոթող` քառակող	4-5-րդ դդ.	2 մասնաշենքի պատի տակ	Հ	վնասված, բերվել է «Պապանի գեղ» հնավայրից
	1.10			Հուշաղբյուր երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին	1951 թ.	2 մասնաշենքի պատի տակ	Տ	տեղափոխվել է Վանաձոր գետի վերին հոսանքից, քանդակագործ Մեհրաբ
2				ԱՄՐՈՑ	Ք. ա. 2 հազ. 2 կես	քաղաքի կենտր. հատ. հվ-ամ մասում, քիմ-կոմբինատից հվ-ար	Հ	«Սուլեյման» սարի գագաթին
	2.1			Դամբարանադաշտ	Ք. ա. 2 հազ. 2 կես	ամրոցի աե լանջին	Հ	սալածածկ հիմնահողային թաղումներ են
3				ԱՄՐՈՑ ԱԼԵՀԵՐԻ	Ք. ա. 2 հազ. 2 կես	Խնձորուտ թաղամասի հս մասում, «Քյոր Օղլու յալ» վայրում	Հ	կիսավեր, նախկին Վարդանլու գյուղում
	3.1			Դամբարանադաշտ	Ք. ա. 2-1 հազ.	ամրոցի շրջակայքում	Հ	նախկին Շահումյան սովխոզի տարածքում
4				ԱՄՐՈՑ ԳԱՆՁԱՔԱՐ	Ք. ա. 2 հազ. 2 կես	Խնձորուտ թաղամասի աե մասում, լքված քարհանքի մոտ	Հ	ավերվել է քարհանքի շահագործման հետևանքով
	4.1			Դամբարանադաշտ	Ք. ա. 2-1 հազ.	ամրոցի շրջակայքում, «Թափաբաշ» բլրի հվ լանջին	Հ
5				ԱՄՐՈՑ-ԴԻՏԱԿԵՏ	Ք. ա. 2-1 հազ.	քաղաքի կենտր. հատ. հվ-ամ մասում, «Սուլեյման» սարից 500 մ հվ	Հ	սարի գագաթի վրա
6				ԱՄՐՈՑ-ԴԻՏԱԿԵՏ	միջնադար	քաղաքի կենտր. հատ. ամ մասում	Հ	հեռուստաաշտարակի մոտ, սարի գագաթի վրա
7				ԱՐՁԱՆ Ա. ՄՅԱՍՆԻԿՅԱՆԻ	1963 թ.	քիմկոմբինատի բակում	Տ	քանդ. Պ. Ռաշոյան
8				ԲԱՑՕԹՅԱ ԿԱՅԱՆ	Ք. ա. 12-10 հազ.	Փամբակ գետի ձախ ափ, քաղաքի կենտր. գերեզմանոցից աե	Հ	«Սպիտակ հողեր» վայրում
9				ԲԵՐԴՇԵՆ ԹԱԳԱՎՈՐԱՆԻՍՏ	Ք. ա. 4-1 հազ., հե-լեն. ժշրջ., միջնադար	Տանձուտ և Փամբակ գետերի միախառնման վայրում	Հ	համանուն բլրի վրա
	9.1			Դամբարանադաշտ	Ք. ա. 2-1 հազ.	Դիմաց թաղամասում, Թագավորանիստից հվ-աե	Հ	վերգետնյա հատվածներն ավերված, տնամերձերի տարածքում
10				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ «ՔՈՍԻ ՃՈԹԵՐ»	Ք. ա. 4-1 հազ., հե-լեն. ժշրջ., միջնադար	Փամբակ գետի ձախափնյա երկու վտակներով եզերված հրվանդանի վրա	Հ	N 3 դպրոցի տարածքում և բարձունքի լանջերին
	10.1			Դամբարանադաշտ	Ք. ա. 4-1 հազ.	բնակատեղիի շրջակայքում	Հ	զուրկ է վերգետնյա կառույցներից
11				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ	Ք. ա. 2 հազ., հե-լեն. ժշրջ., միջնադար	Վանաձոր թաղամասում, գետի աջ ափին	Հ	«Ծիծեռնակ» ճամբարի տարածքում, ավերված
	11.1			Գերեզմանոց	9-14-րդ դդ.	Վանաձոր գետի աջափնյա վտակի ձախ ափին	Տ	ավերված
		11.1.1		Խաչքար	12-14-րդ դդ.	«Ծիծեռնակ» ճամբարից հս-ամ	Տ	հատված
		11.1.2		Խաչքար	12-14-րդ դդ.	«Ծիծեռնակ» ճամբարից հս-ամ	Հ	ծառի տակ
		11.1.3		Կոթող	9-10-րդ դդ.	«Ծիծեռնակ» ճամբարից հս-ամ	Հ
		11.1.4		Տապանաքար	13-14-րդ դդ.	գերեզմանոցի հվ եզրին	Հ	երկատված
12				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ «ՄԱՇՏՈՑԻ ԲԼՈՒՐ»	Ք. ա. 4-3 հազ.	Դիմաց թաղամասում	Հ	N 8 դպրոցի տարածքում
13				ԳԵՐԵԶՄԱՆ-ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ ՇԱՀՆԱԶԱՐՅԱՆ ԳՈՒՐԳԵՆԻ	1992 թ.	Տարոն 2 թաղամաս, Շիրակի խճուղի, 20 և 21 փողոցների հատման խաչմերուկում	Հ	Արիության մեդալի շքանշանակիր, զոհվել է Արցախում
14				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	17-20-րդ դդ.	Տարոն 4 թաղամասում, գործող գերեզմանոցի հվ մասում	Տ	նախկին Ղշլաղ գյուղի գերեզմանոցը
15				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	1992-1995 թթ.	Տավրոս թաղամասի գերեզմանոցի ար մասում	Տ	թաղված են Արցախի հերոսամարտում զոհվածները
16				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՊԱՊԱՆԻ»	5-17-րդ դդ.	Վանաձոր թաղամաս, քաղաքից 2.5 կմ հվ-ամ, անտառի բացատում	Հ	Մետաքսաթելի գործարանի պանսիոնատից 1 կմ ամ
	16.1			Գերեզմանոց	5-17-րդ դդ.	գյուղատեղից 250-300 մ հվ, հեղեղատի աջ ափին	Հ	ավերված
		16.1.1		Խաչքար	12-14-րդ դդ.	մատուռի ար պատին հպված	Հ	հատված
		16.1.2		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	եկեղեցուց 40-50 մ հս-ար. դեպի հեղեղատը իջնող թեք լանջի վրա	Հ	հատված
		16.1.3		Սարկոֆագ	5-րդ դ.	եկեղեցուց 4 մ հս, թեք լանջին	Հ	պահպանվել է կափարիչը
		16.1.4		Տապանաքար	14-16-րդ դդ.	եկեղեցու ար պատին հպված	Տ
		16.1.5		Տապանաքար	14-16-րդ դդ.	մատուռի ար պատից 3 մ ար	Տ
	16.2			Եկեղեցի «Կոտրած»	5-7, 12-17-րդ դդ.	գյուղատեղից 250-300 մ հվ, բարձունքի վրա	Հ	«Կոտրած եկեղեցու թալա» վայրում, ավերված
		16.2.1		Բնակելի խցեր	միջնադար	եկեղեցուց 10-15 մ ամ	Տ	ավերված
	16.3			Մատուռ	միջնադար	եկեղեցուց 8 մ հվ, բարձունքի վրա	Հ	ավերված
		16.3.1		Խաչքար	12-14-րդ դդ.	մատուռի մեջ	Հ	ընկած է գետնին
	16.4			Քարայր	միջնա-դար	գյուղատեղիի մոտ, հեղեղատի ձախ ափին	Հ
17				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՀԱՅԴԱՐԲԵԳ»	միջնադար	Տարոն թաղամասից 1 կմ հս-աե	Հ	Հայդարբեգ գետակի աջ ափին
	17.1			Գերեզմանոց	ուշ միջնադար	գյուղատեղիում	Տ
18				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՓԱՇԻ ԳԵՂ»	միջնադար	հեռուստ. աշտարակը կրող սարի ար ստորոտում	Տ	ավերված
	18.1			Գերեզմանոց	ուշ միջնադար	գյուղատեղիում	Տ	պահպանվել են 2 տապանաքարեր
19				ԴԱՄԲԱՐԱՆ	Ք. ա. 2 հազ. 2 կես	Վանաձոր թաղամասում	Հ	նախկին գյուղտեխնիկումի տնամերձ այգում
20				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2 հազ. 2 կես	Դիմաց թաղամասում, Տանձուտ գետի աջ ափին	Հ	Էլեկտրaլամպերի գործ. տարածքում
21				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 2-1 հազ.	Բազում թաղ. աե եզրին, ճանապար-համերձ հատվածում	Հ	վերգետնյա կառույցներն ավերված են
22				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 2-1 հազ.	Տավրոս թաղամասում, «Հոկտեմբեր» կինոթատրոնից մինչև գերեզմանոց ձգվող տարածքում	Հ	վերգետնյա հատվածները ավերված են
23				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 2-1 հազ.	հեռուստ. աշտարակը կրող սարի հս-ար ստորոտում	Հ	քիմկոմբինատից 100 մ հվ-ամ
24				ԵԿԵՂԵՑԻ	վերակառ. 1857 թ.	Խնձորուտ թաղամաս, գերեզմանոցի հվ մասում	Հ	Տանձուտ գետի աջ ափին
	24.1			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու աջ խորանում	Տ
	24.2			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու հս պատին, Մկրտության ավազանի աջ կողմում	Տ
	24.3			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու հս պատին, Մկրտության ավազանի ձախ կողմում	Տ
	24.4			Խաչքար	13-15-րդ դդ.	ագուցված է հվ ճակատին, բարավորի քարից վեր	Տ
	24.5			Խաչքար	14-15-րդ դդ.	ագուցված է հվ մուտքի աջ կողմում	Տ	հատված
	24.6			Խաչքար	17-րդ դ.	ագուցված է գլխավոր մուտքի աջ կողմում	Տ	հատված
	24.7			Գերեզմանոց	13-19-րդ դդ.	եկեղեցու շրջակայքում	Հ
		24.7.1		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	եկեղեցու մուտքից աջ	Հ	ընկած է գետնի վրա
		24.7.2		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	եկեղեցու մուտքից ձախ	Հ	ընկած է գետնի վրա
		24.7.3		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	եկեղեցու հվ պատից 12 մ հվ	Հ	հատված, ճանապարհի եզրին
		24.7.4		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	եկեղեցու հվ պատից 12 մ հվ	Հ	թերի, ճանապարհի եզրին
		24.7.5		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	եկեղեցու հվ պատից 12 մ հվ	Հ	թերի, ճանապարհի եզրին
		24.7.6		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	եկեղեցու հվ պատից 12 մ հվ	Հ	ճանապարհի եզրին
		24.7.7		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	եկեղեցու հվ պատից 12 մ հվ	Հ	ճանապարհի եզրին
		24.7.8		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	եկեղեցու հվ պատից 12 մ հվ	Հ	թերի, ճանապարհի եզրին
		24.7.9		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	եկեղեցու հվ պատից 12 մ հվ	Տ	հատված, ճանապարհի եզրին
		24.7.10		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	եկեղեցու հվ պատից 10 մ հվ	Տ	հատված, ճանապարհի եզրին
		24.7.11		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	եկեղեցու հվ պատից 8 մ հվ	Հ	թերի, ճանապարհի եզրին
		24.7.12		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	եկեղեցու հվ պատից 7 մ հվ	Հ	թերի, ճանապարհի եզրին
		24.7.13		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	եկեղեցու հվ պատից 7 մ հվ	Հ	թերի, ճանապարհի եզրին
		24.7.14		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	եկեղեցու հվ-ամ անկյունից 7 մ հվ	Հ	կանգնեցված է գետնի վրա
		24.7.15		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	եկեղեցու ամ ճակատից 7 մ հվ	Հ	թերի
25.				ԵԿԵՂԵՑԻ	1859 թ.	Խնձորուտ թաղամասում	Տ
	25.1			Գերեզմանոց	19-րդ դ.	եկեղեցուց հս-ամ	Տ
				ԵԿԵՂԵՑԻ	1895 թ.	կայարանամերձ հրապարակից ամ, երկաթուղայինների զբոսայգում	Հ	խաչաձև հատակագծով կենտրոնագմբեթ ռուսական եկեղեցի
				ԵԿԵՂԵՑԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ՍԲ. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ	13-14 դդ, 1831 թ.	Փամբակ և Տանձուտ գետերի միախառնման վայրում, բլրի վրա	Հ	Գուգարաց թեմի առաջնորդարանն է
	27.1			Գերեզմանոց	13-20-րդ դդ.	եկեղեցու շրջակայքում	Հ
		27.1.1		Գերեզման Խաչատուր Աբովյան Աբովյանցի	19-րդ դ.	եկեղեցու մուտքից աջ	Տ	մարմարե սալիկներով պատված երեք գերեզմաններից հս-ինը
		27.1.12		Տապանաքար	14-16-րդ դդ.	եկեղեցու հս պատի մոտ	Տ	բազալտե սալատապան վրան խաչի պարզ գծապատկեր
		27.1.13		Տապանաքար	14-16-րդ դդ.	եկեղեցուց հս	Տ	բազալտե սալատապան եզերված զույգ ակոսներով
		27.1.14		Տապանաքար	14-16-րդ դդ.	եկեղեցուց հս-աե	Տ	բազալտե սալատապան եզերված զույգ ակոսներով
		27.1.15		Տապանաքար	14-16-րդ դդ.	եկեղեցուց հվ	Տ	բազալտե սալատապան երկրաչափական զարդերիզով, կենտրոնում մարդու գծապատկեր
		27.1.16		Տապանաքար	16-18-րդ դդ.	եկեղեցուց հս	Տ	խորանարդաձև, կարմիր տուֆ‎ից, արձանագիր, հրեշտակի քանդակով
		27.1.17		Տապանաքար	16-18-րդ դդ.	եկեղեցուց հս-ամ	Տ	խորանարդաձև, կարմիր տուֆ‎ից, հեծյալի քանդակով
		27.1.18		Տապանաքար	16-18-րդ դդ.	եկեղեցուց հվ	Տ	խորանարդաձև, կարմիր տու‎ֆից, գութանի հարթաքանդակով
		27.1.19		Տապանաքար	16-18-րդ դդ.	եկեղեցուց հս-ամ	Տ	խորանարդաձև, արձանագիր, սև տուֆ‎ից, կողերին քանդակներ
		27.1.20		Տապանաքար	16-18-րդ դդ.	եկեղեցուց հս-ամ	Տ	երկլանջ, նարնջագույն տուֆ‎ից, չորս կողմից քանդակազարդ
		27.1.21		Տապանաքար	1816 թ.	եկեղեցուց հվ	Տ	խորանարդաձև, գորշ տուֆ‎ից, արձանագիր, պատկերազարդ
		27.1.22		Տապանաքար	1839 թ.	եկեղեցու աե պատի մոտ	Տ	խորանարդաձև, արձանագիր, Ղարաքիլիսայի հիշատակումով
		27.1.23		Տապանաքար	1840 թ.	եկեղեցու աե պատի մոտ	Տ	խորանարդաձև, արձանագիր
	27.2			Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին	1831 թ.	համալիրի կենտրոնական մասում	Հ
		27.2.1		Արձանագրություն	1831 թ.	եկեղեցու ամ մուտքից վեր, բարավորի քարի վրա	Հ	շինարարական արձանագրություն, որտեղ հիշատակվում է 1828 թ. երկրաշարժը
		27.1.2		Արձանագրություն	1831 թ.	եկեղեցու ամ մուտքից վեր, բարավորի քարի վրա	Հ	շինարարական արձանագրություն
		27.2.3		Զանգակատուն	1831 թ.	կից է եկեղեցուն ամ-ից	Հ
		27.2.4		Առաջնորդարան	19-րդ դ.	եկեղեցուց հվ-աե	Տ	Գուգարաց թեմի նախկին առաջնորդարանի շենքը
		27.2.5		Մատաղատուն	19-րդ դ.	եկեղեցուց հվ-աե	Տ
	27.3			Խաչքար` նվիրված 1988 թ. երկրաշարժի զոհերին	1989 թ.	ցանկապատի տակ	Տ	քանդ. Ս.Դանիելյան
	27.4			Խաչքար` նվիրված Արցախի հերոսա-մարտի զոհերին	1995 թ.	ցանկապատի տակ	Տ	քանդ. Ս.Դանիելյան
28				ԵԿԵՂԵՑԻ «ԿՈՏՐԱԾ ԺԱՄ»	վաղ միջնադար	քաղաքի ամ եզրին, Փամբակ գետի ձախ ափ	Հ	ավերված
	28.1			Խաչքար	15-րդ դ.	ագուցված է եկեղեցու խորանի պատին	Հ	ստորին մասը կոտրված
29				ԽԱՉՔԱՐ	13-14-րդ դդ.	Խնձորուտ թաղամասի հվ եզրին, Խնձորուտ գետի աջ ափին	Հ	Խաչի ձոր վայրում
30				ԽԱՉՔԱՐ	13-14-րդ դդ.	Մարզադեսանտային կենտրոնի հրապարակում	Հ	տեղափոխվել է Չափնի գյուղից
31				ԿԻՆՈԹԱՏՐՈՆ «ԵՐԵՎԱՆ»	1950-ական թթ.	քաղաքային զբոսայգու հվ-աե մասում	Տ
32				ԿԱՄՈՒՐՋ «ՀՈՎՍԵՓԱՆՑ»	18-րդ դ.	Շահումյանի հրապարակում	Տ	Վանաձոր գետի վրա
33				ԿԻՍԱՆԴՐԻ Հ. ԹՈՒՄԱՆՅԱՆԻ	1971 թ.	Տիգրան Մեծի պողոտա, դպրոցի բակում	Տ	քանդ. Ե. Գոջաբաշյան
34				ՀԱՆՐԱԽԱՆՈՒԹԻ ՇԵՆՔԸ	1972 թ.	Երևանյան հրապարակ	Տ	ճարտ. Ս. Ասոյան, Ռ. Աբրահամյան
35				ՀՐԱՊԱՐԱԿ ԱՐՑԱԽ	1980-ական թթ.	Տիգրան Մեծ և Վարդանանց փողոցների միջև	Տ	այստեղ տեղի են ունեցել Արցախյան ազատամարտին և Հայաստանի անկախությանը աջակցող հանրահավաքներ
	35.1			Քանդակ` «Վահագնի ծնունդը»	1981 թ.	հրապարակի կենտրոնում	Հ	քանդ. Մ. Մինասյան
36				ՀՐԱՊԱՐԱԿ ՀԱՅԿԻ	1950 ական թթ.	քաղաքի կենտրոնում	Հ	նախկին Կիրովի անվ. հրապարակը
	36.1			Լոռու մարզկենտրոնի շենքը	1953 թ.	հրապարակի հվ մասում	Հ	ճարտ. Զ. Բախշինյան
	36.2			Վանաձորի քաղաքապետարանի շենքը	1953 թ.	հրապարակի աե մասում	Հ	ճարտ. Հ, Մարգարյան, Բ. Արզումանյան
37				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1960-ական թթ.	Տարոն 4 թաղամասում	Տ	նախկին Ղշլաղ գյուղի կենտրոնում
38				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1953 թ.	Խնձորուտ թաղամաս, Վանաձոր-Դիլիջան ճանապարհի ձախ եզրին	Տ	քանդակագործ Մեհրաբ
39				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1955 թ.	քաղաքի կենտրոնական գերեզմանոցում	Տ	քանդակագործ Մեհրաբ
40				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ Հ. ԱԲԵԼՅԱՆԻ	1965 թ.	թատրոնի շենքի առջև	Տ	քանդ. Մ. Մինասյան
41				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1969 թ.	Հաղթանակի փողոց, անտառափեշի թեքության վրա	Հ	խորաքանդակներով զարդարված երկու հենապատեր` կենտրոնում հուշասյուն, հավեր-ժական կրակով
42				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ ՔԻՄԻԱԳՈՐԾՆԵՐԻՆ	1969 թ.	Քիմիագործների զբոսայգում	Հ	բազալտե պատվանդանի վրա զինվորի կիսանդրի
43				ՀՈՒՇԱԿՈԹՈՂ ՍՏԵՓԱՆ ՇԱՀՈՒՄՅԱՆԻ	1970-ական թթ.	Շահումյան հրապարակում	Տ	դեղնավուն տուֆից պատ` վրան հարթաքանդակներ
44				ՃԱԿԱՏԱՄԱՐՏ ՂԱՐԱՔԻԼԻՍԱՅԻ	1918 թ. մայիս	Կամակատար մատուռից մինչև Փամբակ գետի աջ ափի բարձունքները	Հ	Ղարաքիլիսայի ճակատամարտի վայրը
45				ՄԱՆԿԱՎԱՐԺԱԿԱՆ ԻՆՍՏԻՏՈՒՏԻ ՇԵՆՔԸ	1950-ական թթ.	Տիգրան Մեծի պողոտա	Հ	ճարտ. Գ. Աղաբաբյան
46				ՄԱՏՈՒՌ ՍԲ. ԿԻՐԱԿԻ	1894 թ.	Սասունցիների փող. N 2 տնից հս, Խնձորուտ գետի աջ ափին	Հ	Խաչի ձոր վայրում
	46.1			Արձանագրություն	1894 թ.	առաստաղին հպված, բեմի կամարից վերև	Տ	շինարարական
	46.2			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	բեմի հս խորշում	Տ
	46.3			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	հս պատի կենտրոնական խորշում	Տ
	46.4			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	բեմի հս մասում	Տ
	46.5			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	բեմի կենտրոնում	Տ
	46.6			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	բեմի հվ մասում	Տ
	46.7			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	բեմի վրա	Տ
	46.8			Խաչքար	9-10-րդ դդ.	բեմի վրա	Հ
	46.9			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	բեմի վրա	Հ
	46.10			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	ամ մուտքից հվ, խորշում	Հ
	46.11			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	ամ պատի հս խորշում	Տ
	46.12			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	բեմի հվ խորշում	Տ
	46.13			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	բեմի հվ խորշում	Տ
	46.15			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	բեմի վրա	Տ
	46.16			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	բեմի վրա	Տ	հատված
	46.17			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	բեմի վրա	Տ	հատված
	46.19			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	ամ պատի տակ	Տ	հատված
	46.20			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	ամ պատի տակ	Տ	հատված
	46.21			Գերեզմանոց	5-19-րդ դդ.	մատուռի շրջակայքում	Հ	ավերված
		46.21.1		Խաչքար` թևավոր խաչ	5-7 դդ	մատուռի մոտ	Հ	վերակնգնված
		46.21.2		Խաչքար	10-11-րդ դդ.	մատուռից 3 մ հս-ամ	Հ
		46.21.3		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	մատուռից 2 մ ամ, մուտքի դիմաց	Հ
		46.21.4		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	մատուռից 4 մ հվ-ամ	Հ
		46.21.5		Կոթող	5-7-րդ դդ.	մատուռի աե պատի տակ	Հ	հատված
	46.22			Մատաղատուն	19-րդ դ.	մատուռից 5 մ հվ	Տ
47				ՄԱՏՈՒՌ «ԿԱՄԱԿԱՏԱՐ»	միջնադար վերակառ. 1841 թ.	Վանաձոր-Ստեփանավան ճանապարհից 300 մ աե	Տ	համանուն բլրի գագաթին
48				ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ՊԱԼԱՏԻ ՇԵՆՔԸ	1950-ական թթ.	քիմկոմբինատի այգուց հվ-աե	Հ	ճարտ. Ռ. Ալավերդյան, ավերվել էր երկրաշարժից և վերականգնվել է 2003 թ. Լինսի հիմնադրամի միջոցներով
49				ՊԱՏԿԵՐԱՍՐԱՀԻ ՇԵՆՔԸ	1972 թ.	Երևանյան հրապարակ	Հ	ճարտ. Լ. Խաչատրյան
50				ՏՈՒՆ-ԹԱԳԱՐԱՆ ՍՏԵՓԱՆ ԶՈՐՅԱՆԻ	1980-ական թթ.	Ստեփան Զորյանի փ. 26	Հ
51				ՔԱՐԱՅՐ		Տարոն թաղասի հս-աե կողմում, Հայդարբեգի ձորում	Տ

5.2. Ալավերդի քաղաք

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՂԲՅՈՒՐ	1255 թ.	Սանահնի վանքից ամ, թաղամասի եզրին	Հ	վերականգնվել է 1951-1952 թթ.
	1.1			Խաչքար, կերտող` Խոցադեղ Միակեաց	1292 թ.	ագուցված է եղել աղբյուրի ծածկի մեջ	Հ	պատվիրատու հայր Յոհանէս
	1.2			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	ագուցված է աղբյուրի հվ պատին, ներքուստ	Հ
2				ԱՄՐՈՑ «ԿՈՇԱԲԵՐԴ»	10-13-րդ դդ.	Սանահին թաղամասից 5 կմ հվ	Հ
	2.1			Գյուղատեղի «Կոշաբերդ»	10-17-րդ դդ.	«Կոշաբերդ» հանդամասում, երկու բլուրների վրա	Հ
		2.1.1		Քարայր-կացարան	13-18-րդ դդ.	գյուղատեղիում բարձրացող ժայռի մեջ	Հ
	2.2			Գերեզմանոց	10-13-րդ դդ.		Հ
	2.3			Եկեղեցի	18-րդ դ.		Հ
		2.3.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	եկեղեցու հս պատի մոտ, ներքուստ	Հ
	2.4			Մատուռ	10-13-րդ դդ.		Հ
3				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	11-15-րդ դդ.	Սանահին թաղամասի հս կողմում	Հ
4				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	12-19-րդ դդ.	Սանահին թաղամասից 2 կմ հվ-աե	Հ
5				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	միջնադար	Դեբետ գետի աջափնյա լեռնալանջին	Հ
6				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՄԱՆԵՍ»	19-20-րդ դդ.	Լեռնամետալուրգիական կոմբինատի շրջակայքում	Հ
7				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2-1 հազ.	Մանես թաղամասում, «Նահատակ» մատուռի շուրջ	Հ
8				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2-1 հազ.	Սանահին գյուղի տարածքում	Հ
9				ԵԿԵՂԵՑԻ	1880-1890 թթ.	Մանես թաղամասի կենտրոնում	Տ	հունական
10				ԵԿԵՂԵՑԻ	19-րդ դ.	Մանես թաղամասի կենտրոնում	Տ
	10.1			Զանգակատուն	1902 թ.	կից է եկեղեցուն ամ-ից	Տ
	10.2			Խաչքար	10-11-րդ դդ.	եկեղեցու ներսում	Հ
	10.3			Շրջապարիսպ	19-րդ դ.		Տ
11				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԿԱՐԱՊԵՏ	11-րդ դ.	քաղաքից 2 կմ աե	Հ	բլրի վրա, կիսավեր
12				ԺՈՂՈՎՐԴԱԿԱՆ ՏՈՒՆ	1903-1905 թթ.	N 147 տունը	Տ
13				ԺՈՂՈՎՐԴԱԿԱՆ ՏՈՒՆ	1903-1905 թթ.	Սանահնի վանքից 50 մ հս-աե	Տ
14				ԽԱՉՔԱՐ	1011 թ.	Սանահին թաղամասում		Վ. Էվոյանի տնամերձ հողամասում
15				ԽԱՉՔԱՐ	11-րդ դ.	ջրամբարի մոտ	Հ	ընկած է գետնին
16				ԽԱՉՔԱՐ	12-13-րդ դդ.	Սանահին թաղամա-սից 2 կմ հս, ձորեզրին	Հ	արձանագիր
17				ԽԱՉՔԱՐ	13-րդ դ.	Սանահին կայարանից Կաճաճկուտ տանող ճանապարհին	Հ
18				ԽԱՉՔԱՐ	13-րդ դ.	Սանահնի սարահարթ տանող ճանապարհի աջ կողմում, աղբյուրի մոտ	Հ
19				ԽԱՉՔԱՐ	13-րդ դ.	ագուցված է Կարի ֆաբրիկայի պահեստի շենքի ամ պատին
20				ԽԱՉՔԱՐ «ԾԻՐԱՆԱՎՈՐ»	1222 թ.	Սանահին վանքից ամ	Հ
21				ԽԱՉՔԱՐ «ՄԱՆՈՒՉԱՐԵՆՑ»	1252 թ.	Սանահին թաղամասի հս-աե մասում, ձորաբերանին	Հ	պատվիրատու՝ Ավետիս վարդապետ
22				ԽՃԱՆԿԱՐ ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԹՈՒՄԱՆՅԱՆԻ	20-րդ դ.	քաղաքի մեջ	Հ	հեղ.՝ Հ. Ռուխկյան
23				ԿԱՄՈՒՐՋ (ՍԱՆԱՀՆԻ ԿԱՄՈՒՐՋ)	1195 թ.	քաղաքի կենտրոնում, Սանահին տանող հին ճանապարհին, Դեբեդ գետի վրա	Հ	միաթռիչք, պատերի վրա առյուծների հարթաքանդակներ, կառուցել է Վանենի թագուհին
24				ՀՈՒՇԱԿՈԹՈՂ՝ ԱԼԱՎԵՐԴՈՒ ՀԵՂԱՓՈԽԱԿԱՆՆԵՐԻՆ	1975 թ.	քաղաքի մեջ	Հ
25				ՀՈՒՇԱԿՈԹՈՂ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1985 թ.	ձորում,Դեբեդ գետի աջ ափին	Տ
26				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ` ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1946 թ.	քաղաքի մեջ	Հ	ճարտ.՝ Ռ. Իսրայելյան
27				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1961 թ.	Սանահին թաղա-մասում,դպրոցից 100 մ հս-ամ	Տ	ճարտ.՝ Ռ. Հակոբյան
28				ՀՈՒՇԱՀԱՄԱԼԻՐ՝ ԱՐՏՅՈՄ ՄԻԿՈՅԱՆԻՆ	1982 թ.	Սանահին թաղա-մասում, դպրոցի մոտ	Հ
29				ՁԻԹԱՀԱՆ		Մանես թաղամասում	Տ
30				ՄԱՏՈՒՌ	18-19-րդ դդ.	Սանահին թաղամա-սում, խանութի մոտ	Հ
	30.1			Խաչքար	12-13-րդ դ.		Հ
	30.2			Խաչքար	12-13-րդ դ.		Հ
31				ՄԱՏՈՒՌ	18-19-րդ դդ.	Սանահին թաղամասից 1 կմ հս	Հ
32				ՄԱՏՈՒՌ ՍԲ. ՍԱՐԳԻՍ	13-րդ դ.	Սանահին թաղամասի հս-աե եզրին	Հ
33				ՎԱՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ՍԱՆԱՀԻՆ	10-13-րդ դդ.	Սանահին թաղամասի կենտր. բարձրադիր մասում	Հ
	33.1			Աղբյուր	1831 թ.	վանքի բակում, հս պարսպապատի մեջ	Հ	կառուցել է վանքի առաջնորդ Հ. Տեր-Բարսեղյանցը
	33.2			Առաջնորդի տունը	19-րդ դ. սկիզբ	շրջապարսպից 15 մ հս	Հ	1920-ական թթ. շենքում գործել է դպրոց-մանկապարտեզ, ապա դարձելէ ուսուցչի տուն: Վերականգնվել է 1977 թ.
	33.3			Գավիթ	1181 թ.	կից է Սբ. Ամենափրկիչ եկեղեցուն ամ-ից	Հ	կառուցել է վանքի առաջնորդ Հովհաննեսը, ճարտ.՝ Ժամհայր
		33.3.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է ամ պատին	Հ
		33.3.2		Խաչքար Սարգիս Մամիկոնյանի	1215 թ.		Հ
		33.3.3		Խաչքար	13-րդ դ.	կանգնեցված է հս սյան խոյակի վրա	Հ
		33.3.4		Տապանաքար Խորամի	1301 թ.		Հ
		33.3.5		Տապանաքար Զաքարիայի	1317 թ.		Հ
		33.3.6		Տապանաքար Ավագի	1434 թ.		Հ
		33.3.7		Տապանաքար Միրիանի	1506 թ.		Հ
		33.3.8		Տապանաքար պարոն Վասակի	1551 թ.		Հ
		33.3.9		Տապանաքար պարոն Վասակի	1579 թ.		Հ
		33.3.10		Տապանաքար պարոն Բճանի	16-րդ դ.		Հ
		33.3.11		Տապանաքար պարոն Դուրմիշի	16-րդ դ.		Հ
		33.3.12		Տապանաքար Թամարի	16-րդ դ.		Հ
		33.3.13		Տապանաքար Հայր Հովհաննեսի	16-րդ դ.		Հ
		33.3.14		Տապանաքար պարոն Շհարի	16-րդ դ.		Հ
		33.3.15		Տապանաքար պարոն Վասակի	16-րդ դ.		Հ
		33.3.16		Տապանաքար	17-18-րդ դդ.	գավթի հս կողմում	Տ
		33.3.17		Տապանաքար Արտավազի			Հ
		33.3.18		Տապանաքար Ափայի			Հ
		33.3.19		Տապանաքար Գոգի			Հ
		33.3.20		Տապանաքար ճգնավոր Գոհար Մելիքի			Հ
		33.3.21		Տապանաքար Գրիգորի			Հ
		33.3.22		Տապանաքար Գրիգորի			Հ
		33.3.23		Տապանաքար Թամթեի			Հ
		33.3.24		Տապանաքար Խաթունշիրի			Հ
		33.3.25		Տապանաքար Խորիշահի			Հ
		33.3.26		Տապանաքար Կարճիկի			Հ
		33.3.27		Տապանաքար պարոն Կուկի			Հ
		33.3.28		Տապանաքար Համազասպի			Հ
		33.3.29		Տապանաքար Հասանի			Հ
		33.3.30		Տապանաքար Հասանի			Հ
		33.3.31		Տապանաքար Շերբարիքի			Հ
		33.3.32		Տապանաքար Սարգիս Աղեկեցու			Հ
		33.3.33		Տապանաքար Սարգսի			Հ
		33.3.34		Տապանաքար Սլլիկի			Հ
		33.3.35		Տապանաքար Սմբատի			Հ
		33.3.36		Տապանաքար Սմբատ Խաչենցու			Հ
		33.3.37		Տապանաքար Վաչե Ալվեցու			Հ
		33.3.38		Տապանաքար Վահրամի			Հ
		33.3.39		Տապանաքար Քուրդաշահի			Հ
	33.4			Գերեզմանոց	10-19-րդ դդ.	բակի աե և հվ մասում	Հ
		33.4.1		Խաչքար	13-րդ դ.	Սբ. Ամենափրկիչ եկեղեցուց 6 մ աե	Հ
	33.5			Գերեզմանոց	12-20-րդ դդ.	համալիրից հվ և հվ-աե, շրջապարսպից դուրս	Հ
		33.5.1		Դամբարան-մատուռ- տապանատուն Զաքարյան իշխանների	12-13-րդ դդ.	շրջապարսպից դուրս՝ գերեզմանոցից ամ, Սբ. Հակոբ եկեղեցու մոտ	Հ	այստեղ թաղված են Վահրամ, Սարգիս Մեծ և Զաքարե Զաքարյանները
		33.5.2		Եկեղեցի Սբ. Հակոբ (Սիոն)	10-րդ դ.	Սբ. Ամենափրկիչ եկեղեցուց հվ-աե, գերեզմանոցում	Հ	պահպանվել են հս ավանդատները: Քանդվել է 1752 թ.՝ վանքի վերանորոգման ժամանակ
		33.5.3		Եկեղեցի Սբ. Հարություն	13-րդ դ.	գերեզմանոցում	Հ
		33.5.6		Խաչքար Գրիգոր Տուտեորդու, կազմող՝ Մխիթար	1184 թ.	Սբ. Հարություն եկեղեցու մոտ	Հ	մեջքի վրա ընդարձակ արձանագրություն
		33.5.7		Խաչքար Սարգիս Մեծի	1187 թ.	տապանատան հս-աե անկյունում	Հ
		33.5.4		Խաչքար Հովհաննես քահանայի	1227 թ.	Գր. Տուտեորդու խաչքարից 10 մ աե	Հ	պատվիրատու՝ Հովհաննես առաջնորդ
		33.5.5		Խաչքար	13-րդ դ.	Արղությանների դամբարանի մոտ, աե պարսպապատին կից	Հ	երկաստիճան պատվանդանի վրա
		33.5.8		Տապանաքար Գրիգորի	13-րդ դ.	Տուտեորդու խաչքարի մոտ	Հ
		33.5.9		Տապանաքար Խաչագոտի	13-րդ դ.	Տուտեորդու խաչքարի մոտ	Հ
		33.5.10		Տապանաքար Յուսեփ քաղաքացու	17-րդ դ.	Տուտեորդու խաչքարի մոտ	Հ
		33.5.11		Տապանաքար հայր Յոհաննէսի	13-րդ դ.	Տուտեորդու խաչքարի մոտ	Հ
		33.5.12		Տապանաքար Սարգիս վարդապետի	1271 թ.	Տուտեորդու խաչքարի մոտ	Հ
		33.5.13		Տապանաքար Սարգիս Փարջիկի	13-րդ դ.	Տուտեորդու խաչքարի մոտ	Հ	ծաղկող
		33.5.14		Տապանաքար Սարգսի	13-րդ դ.	Տուտեորդու խաչքարի մոտ	Հ
		33.5.15		Տապանաքար Վասակի	1211 թ.	Տուտեորդու խաչքարի մոտ	Հ
		33.5.16		Տապանաքար Քրդի	1038 թ.	տապանատան աե կողմում	Հ
	33.6			Գրատուն-մատենադարան (Նշխարատուն)	1063 թ.		Հ	կառուցել է Դավիթ Անհողինի դուստր Հրանուշ թագուհին
		33.6.1		Խաչքար	1262 թ.	ագուցված է ամ պատին	Հ
		33.6.2		Խաչքար	1475 թ.	ագուցված է աե պատի որմնախոյակի վրա	Հ
		33.6.3		Սրահ	13-րդ դ.	կից է գրատանը հվ-ից	Հ
		33.6.4		Տապանաքար պարոն Բէկիջանի	1286 թ.	գրատան մուտքի մոտ	Հ
		33.6.5		Տապանաքար Խանդիխաթունի	13-րդ դ.	գրատան մուտքի մոտ	Հ
		33.6.6		Տապանաքար Մամայի և իր մոր Շնորոր տիկնա	13-րդ դ.	գրատան առջև	Հ
		33.6.7		Տապանաքար Մելիքի	13-րդ դ.	գրատան առջև	Հ
		33.6.8		Տապանաքար Նրջիսի	13-րդ դ.	գրատան մուտքի մոտ	Հ
	33.7			Դամբարան Արղության-Երկայնաբազուկների	19-րդ դ.	պարսպափակ տարածքի հվ-աե մասում	Հ
	33.8			Դամբարան Կյուրիկյան թագավորների	10-11-րդ դդ.	կից է Սբ.Աստվածածին եկեղեցուն աե-ից	Հ	համալիրի վաղագույն կառույցներից է
	33.9			Զանգակատուն	13-րդ դ.	կիցէ նախագավթի հս ճակատի ամ կեսին	Հ	կառուցել է Աբասի որդի Վագը
		33.9.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է աե պատի վերնամասում	Հ
		33.9.2		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է աե պատի վերնամասում	Հ
	33.10			Եկեղեցի Սբ. Ամենափրկիչ (Կաթողիկե)	966 թ.		Հ	կառուցել է Աշոտ Ողորմածի կինը՝ Խոսրովանույշ թագուհին: Վերածվել է թանգարանի
		33.10.1		Խաչքար	11-12-րդ դդ.	եկեղեցու բեմում	Հ
		33.10.2		Խաչքար	11-12-րդ դդ.	նախորդի մոտ	Հ
		33.10.3		Խաչքար	1203 թ.	եկեղեցում	Հ
		33.10.4		Խաչքար	13-րդ դ.	եկեղեցում	Հ
		33.10.5		Խաչքար	15-րդ դ.	հենած է եկեղեցու հվ պատին, ներքուստ	Հ	արձանագիր
		33.10.6		Խաչքար	1632 թ.	ագուցված է եկեղեցու հս ավանդատան մուտքից աջ	Հ
	33.11			Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին	10-րդ դ. 30-40-ական թթ.		Հ
		33.11.1		Խաչքար	989 թ.	եկեղեցու աե պատի մոտ	Հ	արձանագիր
		33.11.2		Խաչքար	12-րդ դ.	ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին	Հ
		33.11.3		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	եկեղեցում	Հ
		33.11.4		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	եկեղեցում	Հ
		33.11.5		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	եկեղեցում՝ հվ պատի մոտ	Հ
		33.11.6		Տապանաքար պարոն Ավետեցի	14-15-րդ դդ.	եկեղեցու աե կողմում	Հ
		33.11.7		Տապանաքար Գուրգեն Բագրատունու	989 թ.	եկեղեցու աե պատի տակ	Հ
		33.11.8		Տապանաքար Հովհաննես վարդապետի	1471 թ.	եկեղեցու աե կողմում	Հ
		33.11.9	Տ	Տապանաքար Ղուկաս եպիսկոպոս Արելությանցի	1634 թ.	եկեղեցու հս պատի տակ	Հ
		33.11.10		Տապանաքար Մկրտիչ վարդապետի	14-15-րդ դդ.	եկեղեցու աե կողմում	Հ
		33.11.11		Տապանաքար տեր Սարկավագի	1531 թ.	եկեղեցու աե կողմում	Հ
		33.11.12		Տապանաքար Ամիր Սարկսի	1538 թ.	եկեղեցու աե կողմում	Հ
		33.11.13		Տապանաքար Ստեփաննոս Մաղաքյանի	19-րդ դ.	եկեղեցու աե կողմում	Տ
	33.12			Եկեղեցի Սբ. րիգոր	1061 թ.		Հ	կառուցել է Դավիթ Անհողինի դուստր Հրանուշ թագուհին
		33.12.1		Խաչքար պարոն Ավետիսի	13-14-րդ դդ.	եկեղեցու մուտքի ձախ կողմում, արտաքուստ	Հ
		33.12.2		Տապանաքար Ներսես փիլիսոփայի	15-րդ դ.	եկեղեցու մոտ	Հ
	33.13			Ճեմարան Գրիգոր Մագիստրոսի	11-րդ դ. առաջին կես (մինչև 1058 թ.)	Սբ. Ամենափրկիչ և Սբ. Աստվածածին եկեղեցիների միջև	Հ	վանքի հոգևոր դպրոցն էր՝ նեղ ու երկարավուն սրահ, աե պատուհանը հետագայում փակել են երեք խաչքարով
		33.13.1		Խաչքար տեր Սարգսի	1139 թ.	ճեմարանի աե կամարի տակ	Հ	պատվանդանի վրա
		33.13.2		Խաչքար Քրդի	13-րդ դ.		Հ
		33.13.3		Խաչքար	1562 թ.	աե պատուհանի շարվածքում	Հ	պատվանդանի վրա
		33.13.4		Խաչքար պարոն Գորկի	1602 թ.	աե պատուհանի շարվածքում	Հ	պատվանդանի վրա
		33.13.5		Խաչքար		աե պատուհանի շարվածքում	Հ
		33.13.56		Տապանաքար Հովսեփ սարկավագի	1434 թ.		Հ
		33.13.7		Տապանաքար Խաչատուր սարկավագի	1451 թ.		Հ
		33.13.8		Տապանաքար Իգնատիոս քահանայի	15-րդ դ.		Հ
		33.13. 9		Տապանաքար Վարդան սարկավագի	15-րդ դ.		Հ
		33.13.10		Տապանաքար Սարգիս սարկավագի	1524 թ.		Հ
	33.14			Նախագավիթ	1211 թ.	կից է Սբ. Աստվածածին եկեղեցուն և Մագիստրոսի ճեմարանի սրահին ամ-ից	Հ	կառուցել է Վաչե Վաչուտյանց իշխանը
		33.14.1		Խաչքար	1161 թ.	հենած է աե պատին, մուտքից հս	Հ
		33.14.2		Խաչքար	12-րդ դ.	հենած է աե պատին, մուտքից հվ	Հ
		33.14.3		Խաչքար	12-րդ դ.	նախորդի մոտ	Հ
		33.14.4		Խաչքար	12-րդ դ.	ամ մուտքի մոտ	Հ
		33.14.5		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ամ մուտքի մոտ	Հ
		33.14.6		Խաչքար	13-րդ դ.	աե պատի տակ	Հ
	33.15			Տապանաքար տեր Անտոնի	1556 թ.	վանքի բակում	Հ
	33.16			Տապանաքար Բարսեղ արքեպիսկոպոսի	1718 թ.	վանքի բակում	Հ
	33.17			Տապանաքար Գրիգոր վարդապետի	13-րդ դ.	վանքի բակում	Հ
	33.18			Տապանաքար Սարգիս քահանայի	1425 թ.	վանքի բակում	Հ
	33.19			Տապանաքար Ստեփանոս վարդապետի	13-րդ դ.	վանքի բակում	Հ
34				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆ	9-10-րդ դդ.	Սանահնի սարահարթի տակ՝ ձոր տանող հին ճանապարհի աջ կողմում	Հ
35				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆ	10-19-րդ դդ.	Սանահնի սարահարթի տակ, ավտոկայանի դիմաց, Դեբեդ գետից մոտ 200 մ բարձրության վրա	Հ
36				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆՆԵՐԻ ՀԱՄԱԼԻՐ		Մանես թաղամասում	Հ

5.2.1. Ակներ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ	Ք.ա. 4-3 հազ.	Ալավերդուց 8 կմ հվ-ամ	Հ
	1.1			Դամբարանադաշտ	Ք.ա. 2-1 հազ.		Հ	1871 թ. ուսումնասիրել է Ա. Երիցյանը
2				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	10-13-րդ դդ.	քաղաքաից 2 կմ հվ-աե	Հ
	2.1			երեզմանոց	10-13-րդ դդ.		Հ
		2.1.1		Խաչքար	1286 թ.		Հ	արձանագիր
	2.2			Մատուռ «Ոտնախաչ»	13-րդ դ.		Հ
3				ԵԿԵՂԵՑԻ	1863 թ.	գյուղի մեջ	Հ	կառուցվել է իշխանուհի Ք. Արղությանը
	3.1			Գերեզմանոց	12-19-րդ դդ.	եկեղեցու մոտ	Հ
		3.1.1		Խաչքար	13-րդ դ.	հենած է եկեղեցու հվ պատին	Հ
	3.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու հս պատին	Հ
	3.3			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու հվ պատին	Հ
	3.4			Խաչքար	13-րդ դ.	ագուցված է եկեղեցու ամ պատին	Հ
	3.5			Խաչքար	13-րդ դ.	ագուցված է եկեղեցու ամ պատին	Հ
4				ԽԱՉՔԱՐ	12-րդ դ.	գյուղի հս-աե մասում	Հ
5				ԽԱՉՔԱՐ	12-13-րդ դդ.	գյուղի հս-աե մասում	Հ
6				ԽԱՉՔԱՐ	13-րդ դ.	գյուղի հս-աե մասում	Հ
7				ԽԱՉՔԱՐ	13-րդ դ.	գյուղի հս-ամ մասում	Հ
8				ԽԱՉՔԱՐ	13-րդ դ.	գյուղի հս-ամ մասում	Հ
9				ԽԱՉՔԱՐ	13-րդ դ.	գյուղի հս-ամ մասում	Հ
10				ԽԱՉՔԱՐ	13-րդ դ.	գյուղի մեջ	Հ
11				ԽԱՉՔԱՐ	16-րդ դ.	գյուղի մեջ	Հ
12				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1980 թ.	գյուղի հս-ամ եզրին	Տ
13				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆՆԵՐԻ ՀԱՄԱԼԻՐ	10-19-րդ դդ.	գյուղի մոտ	Հ

5.3. Ախթալա քաղաք

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ	13-րդ դ.	Ախթալա կայարանի հս մասում, Դեբեդ և Ախթալա ձորերի միացման անկյունում	Հ	ավերված, ժայռոտ բլրի գագաթին
2				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ		քաղաքից հս-աե, մայրուղուց աջ	Հ
	2.1			Գերեզմանոց	9-14-րդ դդ.	մատուռի շուրջ	Հ	ավերված
		2.1.1		Խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ
		2.1.2		Խաչքար	13-րդ դ.	մատուռից 30 մ հս	Հ	բլրի վրա
		2.1.3		Խաչքար	13-րդ դ.	մատուռի հվ ճակատի մոտ	Հ
		2.1.4		Խաչքար	13-րդ դ.		Հ
	2.2			Մատուռ	12-13-րդ դդ.		Հ	կիսավեր
		2.2.1		Խաչքար	13-րդ դ.	մատուռում	Հ	կոտրված
		2.2.2		Խաչքար	13-րդ դ.	մատուռում	Հ	հատված
3				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 2-1 հազ.	քաղաքի մեջ	Հ	պեղել է Ժակ դը Մորգանը
4				ԵԿԵՂԵՑԻ	10-12-րդ դդ.	կայարանում	Հ
5				ԵԿԵՂԵՑԻ	19-րդ դ.	քաղաքի մեջ	Տ
6				ԽԱՉՔԱՐ	13-րդ դ.	Ախթալա մտնող ճանապարհից ձախ, ճաշարանի մոտ	Հ
7				ԽԱՉՔԱՐ «ԱՄԵՆԱՓՐԿԻՉ»	12-13-րդ դդ.	պանսիոնատ տանող ճանապարհի աջ եզրին	Հ
8				ՄԱՏՈՒՌ		Ախթալա կայարանում	Հ
9				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆՆԵՐԻ ՀԱՄԱԼԻՐ		Ախթալա կայարանում	Հ

5.4. Թումանյան քաղաք

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	9-15-րդ դդ.	քաղաքի ամ եզրին	Հ
	1.1			Խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ
	1.2			Խաչքար	14-րդ դ.		Հ
2				ԽԱՉՔԱՐ	1247 թ.	քաղաքի հվ եզրին	Հ	արձանագիր
3				ԽԱՉՔԱՐ	12-13-րդ դդ.	Կարի գործարանից ոչ հեռու, քարայրի մուտքի մոտ	Հ
4				ԽԱՉՔԱՐ	13-րդ դ.	Կարի գործարանից 50 մ հս-ամ	Հ
5				ԽԱՉՔԱՐ	13-րդ դ.	քաղաքի մեջ	Հ
6				ԽԱՉՔԱՐ	13-14-րդ դդ.	երկաթուղու կամրջի մոտ	Հ
7				ԽԱՉՔԱՐ	14-րդ դ.	նոր գերեզմանոցում	Հ
8				ԽԱՉՔԱՐ	14-15-րդ դդ.	քաղաքի հվ-ամ եզրին	Հ
9				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԹՈՒՄԱՆՅԱՆԻ	1986 թ.	քաղաքի մեջ	Հ

5.4.1. Քոբեր կայարանի գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ «ԱՎԱՆԱՔԱՐ»	14-15-րդ դդ.	Քոբեր կայարանից 5 կմ հվ	Հ	հնագիտական գտածոները պահվում են Թումանյան քաղաքի թանգարանում
2.				ԱՄՐՈՑ «ԿՈՒԼԵԹ»		վանքից 5 կմ հվ-աե, Դեբեդի աջափնյա ժայռերի վրա
Հ
	2.1			Խաչքար	10-12-րդ դդ.	ամրոցում	Հ
	2.2			Խաչքար		ամրոցում	Հ
3.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	10-12-րդ դդ.	Քոբեր կայարանից 1.8 կմ աե, թունելի մոտ	Հ	ավտոճանապարհով բաժանվել է երկու մասի
4.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	10-16-րդ դդ.	Քոբեր կայարանից 2 կմ հս	Հ
	4.1			Խաչքար	1361 թ.		Հ	պատվանդանի վրա, երկատված
	4.2			Խաչքար	1492 թ.		Հ	հատված, ընկած է գետնին
	4.3			Խաչքար	15-րդ դ.		Հ	բարձր պատվանդանի վրա
	4.4			Խաչքար	15-րդ դ.		Հ
	4.5			Խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա
	4.6			Խաչքար պարոն Դավթի	1512 թ.		Հ	պատվանդանի վրա, երկատված
5.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԻԳԱՀԱՏ»	10-16-րդ դդ.	Քոբեր կայարանից 1.6 կմ հս-ամ, Քոբերի վանքից 2 կմ հս, Դեբեդի ձորալանջի վրա	Հ	«Գեղատեղ» վայրում
	5.1			Գերեզմանոց	10-16-րդ դդ.	կայարանից 1-1.5 կմ հս, վանքի շուրջ	Հ
		5.1.1		Թևավոր խաչ	12-13-րդ դդ.		Հ	հատված, ընկած է գետնին
		5.1.2		Խաչքար	9-րդ դ.	վանքից 8 մ հս-աե	Հ	ընկած է գետնին
		5.1.3		Խաչքար	12-րդ դ.	վանքից 60 մ հս-աե	Հ
		5.1.4		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	վանքից 8 մ աե, զառիթափին	Հ	ընկած է գետնին
		5.1.5		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
		5.1.6		Խաչքար	1214 թ.		Հ	արձանագիր
		5.1.7		Խաչքար	1223 թ.		Հ	քառաստիճան պատվանդանի վրա
		5.1.8		Խաչքար	1295 թ.	վանքից հվ	Հ	ընկած է գետնին
		5.1.9		Խաչքար	13-րդ դ.	վանքից հս, պատի մոտ	Հ	ստորին մասը, արձանագիր
		5.1.10		Խաչքար	13-րդ դ.	վանքից 6 մ աե, թեք լանջին	Հ
		5.1.11		Խաչքար	13-րդ դ.	վանքից 6 մ աե, թեք լանջին	Հ
		5.1.12		Խաչքար	13-րդ դ.		Հ
		5.1.13		Խաչքար	13-րդ դ.		Հ
		5.1.14		Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	տեղահանված
		5.1.15		Խաչքար	14-րդ դ.	մատուռի մոտ	Հ
		5.1.16		Խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	եռաստիճան պատվանդանի վրա
		5.1.17		Խաչքար	1513 թ.	Գողգոթավանքից հվ	Հ
		5.1.18		Խաչքար	1521 թ.	Գողգոթավանքից հս, ավերակների մեջ	Հ	երկատված
		5.1.19		Խաչքար	1579 թ.	Գողգոթավանքի մոտ
		5.1.20		Խաչքար Արևշատի	13-րդ դ.	Գողգոթավանքից հս	Հ	պատվանդանից ընկած
		5.1.21		Խաչքար Խոցադեղի	1472 թ.	Գողգոթավանքի գերեզմանոցում	Հ
		5.1.22		Խաչքար Սաքելի	1292 թ.	Գողգոթավանքից քիչ հեռու, այգիների մեջ	Հ
		5.1.23		Խաչքար Վարդնպրայի	1295 թ.	Գողգոթավանքից հվ-ամ	Հ
	5.2			Եկեղեցի Գողգոթավանք Սբ. Աստվածածին (Սբ. Կաթողիկե)	1180-ական թթ.		Հ	վերանորոգվել է 1223 թ.
	5.3			Խաչքար	1580 թ.	Գողգոթավանք տանող ճանապարհի աջ կողմում	Հ
	5.4			Խաչքար Գրիգորի	1223 թ.	Գողգոթավանքի և Քոբայրավանքի միջև	Հ	պատվանդանի վրա, երեք կոթողներից կենտրոնականը
	5.5			Խաչքար Սարուխի	1214 թ.	Գողգոթավանքի և Քոբայրավանքի միջև	Հ	նույն պատվանդանի վրա
	5.6			Խաչքար Լաշերի	1211 թթ.	Սբ. Գրիգորից ներքև	Հ	երկատված
	5.7			Խաչքար Խոցադեղի	1511 թ.	Գողգոթավանք տանող ճանապարհի աջ կողմոմ	Հ
	5.8			Խաչքար Չտլի	1291 թ.	Գողգոթավանքից քիչ հս-աե, գյուղատեղիի եզրին	Հ
	5.9			Մատուռ	13-րդ դ.	եկեղեցուց հս-ամ, բարձունքի վրա	Հ	կիսավեր
	5.10			Մատուռ	13-րդ դ.	նախորդին կից	Հ	կիսավեր
6				ԽԱՉՔԱՐ	14-15-րդ դդ.		Հ	Կ. Շահվերդյանի այգում
7				ՎԱՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ՔՈԲԱՅՐ (ՔՈԲԵՐ)	12-13-րդ դդ.	կայարանից հվ-ամ, Դեբեդի կիրճի բարձրադիր դարավանդների վրա	Հ
	7.1			Գերեզմանոց	12-13-րդ դդ.	համալիրի տարածքում	Հ	կան վրացերեն արձանագրությամբ տապանաքարեր
	7.2			Գերեզմանոց	12-17-րդ դդ.	համալիրից 100 մ ամ	Հ	ավերված
	7.3			Եկեղեցի	12-րդ դ. վերջ	համալիրի հվ-աե եզրին	Հ	միանավ մեծ սրահ, կիսավեր, կառուցել են Կյուրիկյանները, պատերը ծածկված են որմնանկարներով
		7.3.1		Գավիթ (սրահ )	12-13-րդ դդ.	կից է մեծ եկեղեցուն հս-ից, մատուռ-ավանդատանը՝ ամ-ից	Հ
		7.3.2		Մատուռ-ավանդատուն	13-րդ դ.	կից է մեծ եկեղեցուն հս-ից	Հ	ունի որմնանկարներ
	7.4			Եկեղեցի	13-րդ դ.	պարսպի գլխավոր մուտքի դիմաց	Հ	թաղակապ սրահ
		7.4.1		Սրահ	13-րդ դ.	կից է եկեղեցուն հվ-ից	Հ
	7.5			Եկեղեցի Մարիամաշեն	1171 թ.	մեծ եկեղեցուց աե, ժայռի եզրին	Հ	կառուցել է Կյուրիկե Բ թագավորի դուստր Մարիամը
		7.5.1		Մատուռ	12-13-րդ դդ.	կից է Մարիամաշեն եկեղեցուն հվ-ից	Հ	զույգ մատուռներից աե-ն է
		7.5.2		Մատուռ	12-13-րդ դդ.	կից է Մարիամաշեն եկեղեցուն հվ-ից	Հ	զույգ մատուռներից ամ-ն է
	7.6			Եկեղեցի «Չիթախանց վանք» (Չիթխավանք)	13-րդ դ.	վանքից մոտ 0.5 կմ հվ-աե, ձորալանջի հարթակի վրա	Հ	միանավ դահլիճ, կրկնահարկ դամբարան-եկեղեցի
		7.6.1		Գերեզմանոց	13-15-րդ դդ.	Չիթխավանքի շրջակայքում	Հ
		7.6.2		Դամբարան		եկեղեցում	Հ	ստորգետնյա, տոհմական
	7.7			Զանգակատուն-տապանատուն	13-րդ դ.	մեծ եկեղեցուց հս	Հ	կառուցել են Շահնշահի որդի Միխարգրձելը և կինը՝ Վանենին
	7.8			Մատուռ	12-13-րդ դդ.	մեծ եկեղեցուց 10 մ ամ	Հ	պահպանվել են աե պատի ստորին շարքերը
	7.9			Մատուռ	1295 թ.	մեծ եկեղեցուց 25 մ հս	Հ
	7.10			Միաբանության շենքը	13-17-րդ դդ.	մեծ եկեղեցուց ամ, զառիթափ ժայռի տակ	Հ
	7.11			Շինություն	12-13-րդ դդ.	համալիրից 20-30 մ աե, ձորում, ժայռին կից	Հ	ավերված
	7.12			Շինություն	12-13-րդ դդ.	համալիրից 30 մ աե, ձորում	Հ	կիսավեր
	7.13			Պարիսպ	13-րդ դ.	համալիրի հս և հս-աե կողմում	Հ
	7.14			Սեղանատուն	13-րդ դ.	մեծ եկեղեցու հս-ամ կողմում	Հ	պահպանվել են պատերը
8				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆՆԵՐԻ ՀԱՄԱԼԻՐ	12-17-րդ դդ.	Քոբերի վանքի մոտ, ձորի բարձրադիր քարափներում	Հ	քարայրներից մի քանիսը վերածվել են մատուռների և ճգնավորների կացարանների

5.5. Շամլուղ քաղաք

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ		քաղաքից 3 կմ հվ	Հ
	1.1			Խաչքար			Հ
2				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	միջնադար	քաղաքից 5 կմ հվ-ամ	Հ
	2.1			Գերեզմանոց	10-15-րդ դդ.	գյուղատեղիում, «Սատանի» եկեղեցու մոտ	Հ
	2.2			Եկեղեցի «Սատանի վանք» («Շեյթան քիլիսա»)	13-րդ դ.	գյուղատեղիում	Հ
3				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԲԱՐՁՅԱԼ»			Հ
	3.1			Խաչքար	13-րդ դ.		Հ
4				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԲԵՐԴԱՁՈՐ»		քաղաքի եզրին	Հ
	4.1			Խաչքար	17-րդ դ.		Հ
5				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՂՈՐՈՒՂ»	10-13-րդ դդ.	քաղաքից 12 կմ ամ	Հ
	5.1			Գերեզմանոց	10-13-րդ դդ.	գյուղատեղիում	Հ	գերեզմանոցը գտնվում է դամբարանադաշտի տարածքում
6				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՈՒՉՔԻԼԻՍԱ»	10-15-րդ դդ.	քաղաքից 5 կմ ամ	Հ
	6.1			Գերեզմանոց	10-13-րդ դդ.		Հ
	6.2			Եկեղեցի	10-13-րդ դդ.		Հ
	6.3			Եկեղեցի «Սբ. Երրորդության» («Ուչքիլիսա»)	12-13-րդ դդ.	եկեղեցուց 300 մ աե	Հ
7				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2-1 հազ.	քաղաքից 5 կմ ամ	Հ	«Ուչքիլիսա» վայրում
8				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2-1 հազ.	քաղաքից 8 կմ հվ-ամ	Հ	«Մուսիէրի» վայրում
9				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2-1 հազ.	քաղաքից 12 կմ ամ	Հ	«Ղորուղ» վայրում, միջնադարյան գերեզմանոցի տարածքում
10				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2-1 հազ.	քաղաքի ամ եզրին	Հ
11				ԵԿԵՂԵՑԻ «ՍՎԱ»	1909 թ.	քաղաքի ամ եզրին	Հ	վերանորոգ. 1970-ական թթ.
	11.1			Խաչքար	11-12-րդ դդ.	եկեղեցուց 5 մ հվ	Հ
12				ԽԱՉՔԱՐ	13-րդ դ.	Լալվար սարի վրա	Հ
13				ԽԱՉՔԱՐ	13-րդ դ.	գյուղից ամ, դամբանաբլրի վրա	Հ	հատված
14				ԽԱՉՔԱՐ	13-14-րդ դդ.	գյուղից ամ, դամբանաբլրի վրա	Հ	հատված
15				ԽԱՉՔԱՐ «ԳԻՆԶԴԱՐԻ ԽԱՉ»	13-14 դդ	քաղաքից հս-ամ	Հ
16				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1972 թ.	քաղաքի կենտրոնում	Տ
17				ՁԻԹՀԱՆ	19-րդ դ.		Տ
18				ՄԱՏՈՒՌ	13-րդ դ.	քաղաքից 1 կմ հս	Հ	«Շիշթափա» վայրում
	18.1			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հատված
19				ՄԱՏՈՒՌ ՍԲ. ՍԱՐԳԻՍ	10-11-րդ դդ.	գյուղից 13 կմ հվ-ամ, Լալվար սարի գագաթին	Հ

5.5.1. Ախթալա գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ ԱԽԹԱԼԱ (ՊՂՆՁԱՀԱՆՔ, ՄԻՍԽԱՆԱ)	10-13-րդ դդ.	գյուղի մեջ, հրվանդանի վրա	Հ
	1.1			Վանական համալիր Ախթալա (Պղնձահանքի վանք, Մարիամ Աննայի վանք, Մեյրիման)	13-րդ դ.		Հ
		1.1.1		Գերեզմանոց	13-14-րդ դդ.		Հ	Զաքարյանների տոհմական գերեզմանոցն է
		1.1.2		Եկեղեցի	13-րդ դ.	կից է Սբ. Աստվածածին եկեղեցուն հվ-ամ-ից	Հ
		1.1.3		Եկեղեցի	13-րդ դ.	Սբ. Աստվածածին եկեղեցուց հս-ամ, պարսպապատի մոտ	Հ
		1.1.4		Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին	13-րդ դ. առաջին քառորդ	համալիրի կենտր. մասում	Հ	կառուցել է Իվանե Զաքարյանը, ունի որմնանկարներ
			1.1.4.1	Տապանաքար Մոսէս քահանայի	10-րդ դ.	եկեղեցու հս-աե ավանդատան մեջ	Հ
		1.1.5		Մատուռ	13-րդ դ.	կից է Սբ. Աստվածածին եկեղեցուն հս-ից	Հ
		1.1.6		Միաբանության շենքը		Սբ. Աստվածածին եկեղեցու հս-աե կողմում, աե պարսպապատին կից	Հ	տանիքը փլված
		1.1.7		Նախագավիթ-սրահ	13-14-րդ դդ.	կից է Սբ. Աստվածածին եկեղեցուն ամ-ից	Հ
2				ԱՄՐՈՑ -ԴԻՏԱԿԵՏ	10-13-րդ դդ.	«Թոխմախ կալա» ամրոցից 3 կմ աե
3				ԱՄՐՈՑ «ԹՈԽՄԱԽ ԿԱԼԱ»	Ք. ա. 2-1 հազ.,10-13-րդ դդ.	գյուղից հվ-ամ, համանուն լեռան գագաթին, անտառում	Հ
4				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԲԱՐԻՏ»	9-16-րդ դդ.	գյուղի հս-աե կողմում	Հ
	4.1			Գերեզմանոց	9-16 դդ		Հ
		4.1.1		Խաչքար Հակոբ երեցի	1245 թ.	եկեղեցու հվ պատի տակ	Հ
	4.2			Եկեղեցի	13-րդ դ.		Հ
		4.2.1		Խաչքար	13-րդ դ.	եկեղեցում
	4.3			Խաչքար Մարիամ Կյուրիկյանի	1188 թ.	գյուղատեղիից ամ, խճուղու աջ կողմում, ձորալանջին	Հ	պատվանդանի վրա
5				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 8-7-րդ դդ.	Ախթալայի վանքից աե՝ «Սբ. Գևորգ» բլրի գագաթին և լանջերին	Հ
6				ԵԿԵՂԵՑԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐԻ	13-րդ դ.	Ախթալա ամրոցից 1 կմ ամ	Հ
	6.1			Եկեղեցի	13-րդ դ.	զույգ եկեղեցիներից հս կողմինը	Հ	թաղածածկ
	6.2			Եկեղեցի	13-րդ դ.	կից է նախորդին հվ-ից		թաղածածկ, աե կեսում ունի կամարակապ մուտքով գետնահարկ
7				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԲԱՐՍԵՂ	13-րդ դ.	գյուղի աե կողմում	Հ	բլրի գագաթին
8				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԳԵՎՈՐԳ	1242-1250 թթ.	գյուղից 200 մ աե, բարձր բլրի վրա	Հ	կառուցել է վանքի առաջնորդ Պետրեն
	8.1			Գերեզմանոց	13-20-րդ դդ.	եկեղեցու մոտ	Հ
	8.2			Կառույցներ` օժանդակ	13-րդ դ.		Հ
9				ԽԱՉՔԱՐ	9-10-րդ դդ.		Հ	Ռ. Շալաղոյանի տնամերձում
10				ԽԱՉՔԱՐ	12-13-րդ դդ.		Հ	Ժ. Մխիթարյանի տնամերձում
11				ԽԱՉՔԱՐ	13-րդ դ.		Հ	Ռ. Շալաղոյանի տնամերձում
12				ՄԱՏՈՒՌ	13-րդ դ.	գյուղի կենտր. մասում	Հ	Մ. Բուռնաձեի բակում
	12.1			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	մատուռում
13				ՄԱՏՈՒՌ ԻՎԱՆԵԻ ԵՎ ԴԵՄԵՏՐԵԻ		Ախթալա ամրոցից մոտ 100 մ ամ	Հ
	13.1			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
14				ՎԱՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ՍԲ. ԵՐՐՈՐԴՈՒԹՅՈՒՆ	13-րդ դ.	գյուղի կենտր. մասում, Ախթալայի վանքից 0.5 կմ հս-աե	Հ
	14.1			Եկեղեցի	13-րդ դ.		Հ
	14.2			Եկեղեցի	13-րդ դ.	կից է նախորդին	Հ
	14.3			Մատուռ	13-րդ դ.		Հ
	14.4			Սրահ	13-րդ դ.		Հ

5.5.2. Բենդիկ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	11-14-րդ դդ.	գյուղից 0,5 կմ հվ	Հ
	1.1			Խաչքար	13-րդ դ.		Հ
	1.2			Խաչքար	13-րդ դ.		Հ
	1.3			Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ
	1.4			Խաչքար Կալեցու	1245 թ.		Հ	հենած ավերակ մատուռի պատին
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	12-17-րդ դդ.	գյուղի հվ-ամ մասում	Հ
3				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 11-19-րդ դդ.	գյուղի մեջ	Հ	Նարգիզ Աղաբաբյանի տան մոտ
4				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ	19-րդ դ.	գյուղի մեջ	Հ
	4.1			Գերեզմանոց	10-19-րդ դդ.		Հ
5				ԵԿԵՂԵՑԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ	10-13-րդ դդ.	գյուղի մեջ	Հ
	5.1			Եկեղեցի	10-13-րդ դդ.		Հ	հս կողմինը
	5.2			Եկեղեցի	10-13-րդ դդ.		Հ	հվ կողմինը
6				ԽԱՉՔԱՐ	1645 թ.	գյուղից 7 կմ հս-ամ, ձորաբերանին	Հ

5.6. Սպիտակ քաղաք

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ	Ք.ա. 2 հազ.	քաղաքի հս-աե մասում, Փամբակ գետի ձախ ափին, ալրաղաց կոմբինատի դիմաց	Հ
	1.2			Դամբարանադաշտ	Ք.ա. 2 հազ.	կոմբինատի տարածքում և շրջակայքում	Հ
2				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ «ՍԱՐԴԱՐԻ ԲԼՈՒՐ» («ՍԱՐԴԱՐԻ ԿՈՆԴ»)	Ք.ա. 3-1 հազ.	քաղաքի ամ մասում	Հ
3				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	19-20-րդ դդ.	Շահումյան փող.	Տ
4				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	19-20-րդ դդ.	N 1 դպրոցի մոտ	Տ
	4.1			Տապանաքար	1841 թ.		Տ
5				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԲԱԿԵՐ»	Ք.ա. 4-3 հազ., 15-16-րդ դդ.	քաղաքի հվ մասում	Հ	«Գյոռներ» կոչվող վայրում
	5.1			Գերեզմանոց	15-16-րդ դդ.		Տ
6				ԴԱՄԲԱՆԱԲԼՈՒՐ	Ք.ա. 3 հազ. 2 կես	Սպիտակ-Վանաձոր ճանապարհի ձախ եզրին	Հ
7				ԵԿԵՂԵՑԻ	2001 թ.	քաղաքի մեջ	Հ
8				ԿԱՄՈՒՐՋ	19-րդ դ.	քաղաքի մեջ, ավտոկայանից ոչ հեռու	Տ	միաթռիչք
9				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1968 թ.	քաղաքային զբոսայգում	Տ	ճարտ՝. Գ. Գյուլխասյան
10				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԱԼ. ՄՅԱՍՆԻԿՅԱՆԻ	1966 թ.	N 1 դպրոցի բակում	Տ
11				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ Դ. ՏԵՐ-ՍԻՄՈՆՅԱՆԻ	1965 թ.	N 2 դպրոցի բակում	Հ

5.7. Ստեփանավան քաղաք

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ	Ք. ա. 4-3 հազ.	քաղաքից 1 կմ ամ	Հ
2				ԱՄՐՈՑ	Ք.ա. 2-1 հազ.	Արմանիս-Կաթնաղբյուր ճանապարհին	Հ	բլրակի վրա, ավերված
	2.1			Բնակատեղի «Օրան-Լոռի»	Ք. ա. 2-1 հազ.	Տաղեր և Դեղն գետերի միացման կետից ամ	Հ	«Բուզեր» վայրում
3				ԲՆԱԿԱՎԱՅՐ	10-13-րդ դդ.	քաղաքի ամ եզրին, Օրան Լոռե գետի ձախ ափին	Հ	քարանձավային, «Գալոյի բոստանի» դիմաց
4				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ	Ք. ա. 2-1 հազ.	քաղաքից 1.5 կմ ամ, Աչաջուր տեղանքում	Հ
5				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ «ՉԵՉՄԱՆԻՍ»	Ք. ա. 4-1 հազ.	քաղաքի ամ եզրին	Հ	բլրի գագաթին
	5.1			Դամբարանադաշտ «Չեչմանիս»	Ք. ա. 13-9 դդ,	բնակատեղիում, խճուղու շրջակայքում	Հ
6				ԲՆԱԿԵԼԻ ՇԻՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ	10-11-րդ դդ.	քաղաքից 3 կմ հս-աե, Ձորագետի կիրճում	Հ
7				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	12-13-րդ դդ.	անտառտնտեսության տարածքում, Պրիվոլնի-Ախքյորփի ճանապարհից ձախ	Հ
	7.1			Մատուռ	12-13-րդ դդ.	գերեզմանոցում	Հ
8				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	12-17-րդ դդ.	քաղաքից ամ	Հ	«Գալոյի բոստան» վայրում, բլրի վրա, ավերված
9				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	միջնադար	քաղաքի ամ կողմում, Տաշիր գետի ձորում	Հ
10				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԱՉԱՋՈՒՐ»	5-17-րդ դդ.	քաղաքից 3 կմ հս-աե, Ձորագետի կիրճում	Հ
	10.1			Եկեղեցի	4-5-րդ դդ.	քաղաքից 3 կմ հս-աե, Աչաջուր գյուղատեղիում, Ձորագետի կիրճում	Հ
	10.2			Եկեղեցի	12-13-րդ դդ.	Ձորագետի ձախ ափին, Աչաջրի սկզբնամասում	Հ	կիսավեր
11				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՕՐԱՆ ԼՈՌԵ»	12-17-րդ դդ.	քաղաքից ամ	Հ	հրվանդանի վրա
	11.1			Գերեզմանոց	15-17-րդ դդ.	Կաթնաղբյուրի ճանապարհին	Հ
	11.2			Եկեղեցի «Օրան-Լոռե»	12-13-րդ դդ.	քաղաքից ամ,	Հ	հարթության վրա, երևում են միայն հիմնապատերը
	11.3			Զանգակատուն	19 դ.	եկեղեցու մոտ	Հ
	11.4			Ճանապարհ	10-20-րդ դդ.	Ձորագետի ձախ ափին, կիրճում	Հ
12				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2-1 հազ.	քաղաքի ամ մասում	Հ	«Գալոյի բոստան» կոչվող բլրի վրա
13				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2-1 հազ.	քաղաքից 1 կմ ամ, Արմանիս-Կաթնաղբյուր խճուղու մոտ	Հ
14				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2-1 հազ.	քաղաքից 2 կմ հվ-ամ, Ստեփանավան- Տաշիր խճուղուց աջ	Հ	լճերի մոտ
15				ԵԿԵՂԵՑԻ	10-11-րդ դդ.	քաղաքի ամ մասում	Հ
	15.1			Գերեզմանոց	10-19-րդ դդ.	եկեղեցու շրջակայքում	Հ
16				ԵԿԵՂԵՑԻ «ՉԻՉՄԱՆԻՍ»	5-6-րդ դդ.	քաղաքի ամ եզրին	Հ	ավերված
	16.1			Գերեզմանոց	17-18-րդ դդ.	քաղաքի ամ մասում, եկեղեցու շուրջը	Տ
	16.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	եկեղեցու մեջ	Հ
	16.3			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին	Հ
	16.4			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին	Հ
17				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ՍԱՐԳԻՍ	19 դ.	քաղաքի մեջ	Հ
	17.1			Զանգակատուն	1903 թ.	կից է եկեղեցուն հվ-ից	Հ
	17.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու աե ճակատին	Հ
	17.3			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու աե ճակատին	Հ
	17.4			Խաչքար	1217 թ.	ագուցված է եկեղեցու աե պատին	Հ	արձանագիր
	17.5			Խաչքար	13 դ.	ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին	Հ
	17.6			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	եկեղեցու բակում	Հ
18				ԽԱՉՔԱՐ	12-13-րդ դդ.	թիվ 51866 զին. մասի տարածքում	Հ	ընկած է գետնին
19				ԽԱՉՔԱՐ	1210 թ.	թիվ 51866 զին. մասի տարածքում	Հ	ընկած է գետնին
20				ԿԱՄՈՒՐՋ	1927 թ.	քաղաքից 1 կմ հս, Օլան-Լոռե գետի վրա, Աչաջուր տեղանքում	Տ
21				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԹՈՒՄԱՆՅԱՆԻՆ	1969 թ.	քաղաքի մեջ	Տ
22				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ՍՏԵՓԱՆ ՇԱՀՈՒՄՅԱՆԻՆ	1982 թ.	քաղաքի մեջ	Տ
23				ՀՈՒՇԱՀԱՄԱԼԻՐ ՍՏԵՓԱՆ ՇԱՀՈՒՄՅԱՆԻ	1978 թ.	կենտրոնական հրապարակում	Հ
24				ՁԻԹՀԱՆ	19 դ.		Տ
25				ՄԱՏՈՒՌ	12-13-րդ դդ.	քաղաքի ամ մասում, Ձորագետի ձախ ափին	Հ	ժայռափոր
26				ՄԱՏՈՒՌ	12-13-րդ դդ.	քաղաքի ամ մասում, Ձորագետի ձախ ափին	Հ	«Գալոյի բոստան»-ի դիմաց
27				ՄԱՏՈՒՌ ՍԲ. ՆՇԱՆ	1871 թ.	քաղաքից 2 կմ ամ, Արմանիսի ճանապարհին	Հ
	27.1			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է մատուռի պատի մեջ	Հ	հատված
	27.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է մատուռի պատի մեջ	Հ	հատված
	27.3			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	մատուռի պատի մեջ	Հ	հատված
	27.4			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	մատուռի պատի մեջ	Հ	հատված
	27.5			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է մատուռի պատի մեջ	Հ	հատված
	27.6			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է մատուռի պատի մեջ	Հ	հատված
	27.7			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է մատուռի պատի մեջ	Հ	հատված
	27.8			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է մատուռի պատի մեջ	Հ	հատված
28				ՋՐԱՆՑՔ	17-19-րդ դդ.	քաղաքից 3 կմ հս-աե, Ձորագետի կիրճում	Տ
29				ՋՐԱՆՑՔ	19-20-րդ դդ.	քաղաքից 1 կմ աե, Ձորագետի կիրճում	Տ
30				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆ	Ք. ա. 2-1 հազ.	քաղաքի հվ մասում, «Մայորի ձոր»-ում	Հ
31				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆ	10-11-րդ դդ.	քաղաքից հս-աե	Հ	կիրճում
32				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆՆԵՐԻ ՀԱՄԱԼԻՐ	Ք. ա. 2-1 հազ. միջնադար–	քաղաքի ամ մասում	Հ
	32.1			Մատուռ	12-13-րդ դդ.		Հ	ժայռափոր
	32.2			Քարայր-կացարան	Ք. ա. 2-1 հազ.		Հ

5.7.1. Արմանիս գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԴԱՄԲԱՐԱՆ	Ք. ա. 2-1 հազ.	Արմանիս-Ստեփանավան ճանապարհից ձախ	Հ

5.8 Տաշիր քաղաք

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ	Ք. ա. 3-2 հազ.	քաղաքից 1 կմ աե	Հ
2				ԲԵՐԴԱՔԱՂԱՔ		Տաշիր կամ Կըզլկալա վայրում	Հ
3				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ		Տաշիր գետի ձախ ափին, խճուղու մոտ	Հ
4				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ		քաղաքից աե, ճանապարհի ձախ կողմում	Հ	ավերված
5				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	միջնադար	քաղաքից հս-աե, Տաշիր գետակի ափին	Հ	«Գալոյի» վայրում
	5.1			Եկեղեցի «Միլիտկա»	10-12-րդ դդ.		Հ
6				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 2 հազ. 1 կես		Հ
7				ԵԿԵՂԵՑԻ	13-14 դ դ.	Տաշիր բերդի աե կողմի ձորում, քաղաքից մոտ 1 կմ աե	Հ	ավերված
8				ԿԱՄՈՒՐՋ		Տաշիրի ձորում	Հ	ավերված
9				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1961 թ.	քաղաքի մեջ	Տ
10				ՋՐԱՂԱՑ		Տաշիր գետի ձորում	Հ
11				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆ		Տաշիր գետի ձորում	Հ
12				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆ		Ձորագետի ձորում	Հ	ամրացված

5.9 Ագարակ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՂԲՅՈՒՐ	1950 թ.	գյուղի կենտրոնում	Տ
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	12-13-րդ դդ.	գյուղի հվ եզրին	Հ
	2.1			Մատուռ	12-13-րդ դդ.		Հ
3				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	12-17-րդ դդ.	գյուղի հս-աե եզրին, բլրալանջին	Հ
	3.1			Խաչքար	8-9-րդ դդ.		Հ
	3.2			Խաչքար	1268 թ.		Հ
	3.3			Խաչքար	13 դ.		Հ
	3.4			Խաչքար	13 դ.		Հ
	3.5			Խաչքար	13 դ.		Հ
	3.6			Խաչքար	13 դ.		Հ
4				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԳՈՄԵՐ»	18-19-րդ դդ.	գյուղից 3 կմ հս-աե, Սպիտակ ջուր գետակի ափին	Հ
	4.1			Գերեզմանոց	12-13-րդ դդ.		Հ
		4.1.1		Խաչքար	12-13 դ.		Հ
		4.1.2		Խաչքար	12-13 դ.		Հ
		4.1.3		Խաչքար	12-13 դ.		Հ
		4.1.4		Խաչքար	13 դ.		Հ
		4.1.5		Խաչքար	13 դ.		Հ
		4.1.6		Խաչքար	13 դ.		Հ
	4.2			Մատուռ	12-13-րդ դդ.		Հ
5				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԴԱՐՄՆԱԹԱՂ»	10-13-րդ դդ.	գյուղի 500 մ ամ	Հ	ավերված
	5.1			Գերեզմանոց	13-18-րդ դդ.		Հ
		5.1.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
6				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2-1 հազ.	Լոռի-բերդ-Ագարակ ճանապարհի ձախ կողմում, Կենտագեղից 500մ հեռու	Հ
7				ԵԿԵՂԵՑԻ	19 դ.	գյուղում	Տ	կանգուն
	7.1			Գերեզմանոց	12-17-րդ դդ.	եկեղեցու շրջակայքում	Հ
8				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ	5-6-րդ դդ.		Հ	կանգուն
9				ԵԿԵՂԵՑԻ «ՃԳՆԱՎՈՐ»	12-13-րդ դդ.	գյուղից աե, ջրամբարից քիչ վեր, ժայռի մեջ		որպես ծածկ ծառայում է բնական ժայռը
10				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ՍԻՈՆ (ԿԵՆԴԱԳԵՂ)	1202 թ.	գյուղի հվ	Հ	ձորի մեջ, կիսավեր
	10.1			Խաչքար	1202 թ.	եկեղեցու մեջ, բեմի վրա	Հ	արձանագիր
11				ԿԱՄՈՒՐՋ	12-13-րդ դդ.	գյուղից հս-աե, Ձորագետի վրա	Հ	վերականգ. 19 դ.
12				ԿԱՄՈՒՐՋ	1893 թ.	Ագարակի ձորում, Ձորագետի վրա	Տ	արձանագիր
13				ԽԱՉՔԱՐ	12-13-րդ դդ.	Ագարակ-Յաղդան ճանապարհի վրա	Հ
14				ՀՈՒՇԱԿՈԹՈՂ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1983 թ.	գյուղի մեջ	Տ
15				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1949 թ.	դպրոցի հանրակացարանի դիմաց	Տ
16				ՄԱՏՈՒՌ	12-13-րդ դդ.	գյուղից հվ-աե, գյուղամիջի եկեղեցուց 50 մ հվ-աե	Հ	Վ. Զաքարյանի բակում, պահպանվել են հիմքերը
	16.1			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	մատուռի մոտ	Հ
	16.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է մատուռի հս պատին	Հ	հատված
	16.3			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է մատուռի հս պատին	Հ	հատված
	16.4			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	մատուռի հս պատին հենած	Հ	հատված
17				ՄԱՏՈՒՌ	12-13-րդ դդ.	գյուղի հս-աե մասում	Հ	Ս. Չատինյանի տնամերձ հողամասում
18				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆ «ՃԳՆԱՎՈՐԻ»	12-13-րդ դդ.	գյուղից հվ-աե, Ձորագետի եզրին	Հ

5.11. Աթան գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՇԱՀՆԱՐԵԿ» («ՇԱՀՆԱՐ ԲԵԿ»)	13-14-րդ դդ.	գյուղից 13 կմ հվ-աե	Հ
	1.1			Գերեզմանոց	13-15-րդ դդ.		Հ
		1.1.1		Խաչքար	13 դ.		Հ
		1.1.2		Խաչքար	14 դ.		Հ
		1.1.3		Խաչքար	16 դ.		Հ
	1.2			Եկեղեցի	13-14-րդ դդ.	գյուղատեղից մոտ 200 մ հվ, բլրալանջի վրա	Հ	ավերված, վերակառուցվել է 17 դ.
		1.2.1		Թևավոր խաչ	13 դ.		Հ
2				ԽԱՉՔԱՐ	13 դ.	գյուղի ամ մասում	Հ
3				ՄԱՏՈՒՌ	13 դ.	գյուղի մեջ	Հ
4				ՄԱՏՈՒՌ	13 դ.	գյուղից 3 կմ հս	Հ
	4.1			Խաչքար Վարդանի	1210 թ.	մատուռի մեջ	Հ
5				ՄԱՏՈՒՌ	15 դ.	գյուղի հվ եզրին	Հ
6				ՄԱՏՈՒՌ	17 դ.	գյուղից 100 մ հս-ամ	Հ
	61			Գերեզմանոց	13-15-րդ դդ.	գյուղի մեջ	Հ
		6.1.1		Խաչքար	13 դ.	գերեզմանոցում	Հ
		6.1.2		Խաչքար	13 դ.		Տ	հատված
		6.1.3		Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Տ	հատված
	6.2			Խաչքար	13 դ.	մատուռում	Տ	բեկորներ
7				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ` ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1961 թ.	գյուղի հս-աե եզրին	Տ
8				ՀՈՒՇԱԿՈԹՈՂ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1955 թ.	գյուղի աե եզրին	Տ

5.12. Ահնիձոր գյուղ

1	2	3	4	5	6	8	8	9
1				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղից 3 կմ հվ	Հ
	1.1			Դամբարանադաշտ	Ք. ա. 2-1 հազ.		Հ
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	11-14-րդ դդ.	գյուղի մեջ	Հ
	2.1			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	2.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հատված
	2.3			Խաչքար	13 դ.		Հ
	2.4			Մատուռ	13-14-րդ դդ.		Հ
		2.4.1		Խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	հատված
		2.4.2		Խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ
3				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԺԱՄԻ ԳԱԴՈՒԿ»	10-16-րդ դդ.	գյուղից 2-3 կմ հվ-աե	Հ
	3.1			Գերեզմանոց	10-15-րդ դդ.		Հ	ավերված
		3.1.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	գերեզմանոցի կենտր. մասում	Հ
		3.1.2		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	գերեզմանոցի ամ եզրին	Հ
		3.1.3		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	գերեզմանոցի հվ-ամ եզրին	Հ	հատված
	3.2			Եկեղեցի	13 դ.		Հ	ավերված
4				ԽԱՉՔԱՐ	11-12-րդ դդ.	գյուղի աե եզրին	Հ
5				ԽԱՉՔԱՐ	14-15-րդ դդ.	գյուղի աե եզրին	Տ	հատված
6				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1978 թ.	գյուղի կենտրոնում	Տ
7				ՄԱՏՈՒՌ		գյուղ տանող ճանապարհի ձախ կողմում	Հ	վերակառուցված
	7.1			Գերեզմանոց		մատուռի մոտ	Հ
		7.1.1		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	հենած է մատուռի աե պատին	Հ
		7.1.2		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	մատուռից հվ	Հ
	7.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	մատուռում	Հ	հատված
	7.3			Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	հատված
	7.4			Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ

5.13. Ամրակից գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	13-18-րդ դդ.	գյուղի հս եզրին	Հ
2				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԱՄՐԱԿԻՑ»	միջնադար	Ստեփանավանից աե, Ստեփանավան-Քոլագերան խճուղու մոտ, Ձորագետի աջ ափին	Հ	ավերված
	2.1			Եկեղեցի	13 դ.		Հ
	2.2			Եկեղեցի	13 դ.		Հ
3				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղից 220 մ հեռու, ճանապարհի աջ կողմում	Հ
4				ԵԿԵՂԵՑԻ	1910-1914 թթ.	գյուղից մեջ, դպրոցի մոտ	Հ	ռուսական
	4.1			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	4.2			Խաչքար	13 դ.	հենած է եկեղեցու ամ պատին	Հ	հատված
5				ԽԱՉՔԱՐ	13 դ.	գյուղում	Հ	հատված, Կիրակոսյան Արտյուշայի բակում
6				ԽԱՉՔԱՐ	13 դ.	գյուղում	Հ	հատված, Բաղդասարյան Անուշի բակում
7				ԽԱՉՔԱՐ	13 դ.	գյուղում	Հ	հատված, Բաղդասարյան Անուշի բակում
8				ԽԱՉՔԱՐ	13-14-րդ դդ.	գյուղում	Հ	հատված, Բաղդասարյան Անուշի բակում
9				ԽԱՉՔԱՐ	13-14-րդ դդ.	գյուղում	Հ	հատված, Խավթարյան Վոլոդյայի բակում
10				ԽԱՉՔԱՐ	14-15-րդ դդ.	գյուղում	Հ	հատված, Սարուխանյան Սիրեկանի բակում
11				ԽԱՉՔԱՐ	14-15-րդ դդ.	գյուղում	Հ	հատված, Ներկարարյան Արտոյի բակում
12				ԽԱՉՔԱՐ	15 դ.	գյուղի հս-աե մասում	Հ	հատված
13				ԿԱՄՈՒՐՋ	9-13-րդ դդ.	Ձորագետի վրա	Հ	ավերված
14				ԿԱՄՈՒՐՋ	11 դ.	գյուղի մեջ	Հ
15				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1970-ական թթ.	գյուղի մեջ	Տ

5.14. Այգեհատ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԲԵՐԴՇԵՆ	Ք. ա. 4-3 հազ.		Հ
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	7-13-րդ դդ.	գյուղի հվ եզրին	Հ
	2.1			Եկեղեցի	12 դ.		Հ
	2.2			Մատուռ Սբ. Կիրակի	13 դ.		Հ
		2.2.1		Խաչքար	12 դ.		Հ
		2.2.2		Խաչքար	13 դ.		Հ
		2.2.3		Խաչքար	13 դ.		Հ
		2.2.4		Կոթող	7 դ.		Հ	քառակող
3				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	միջնադար		Հ
4				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	միջնադար		Հ
5				ԵԿԵՂԵՑԻ	միջնադար		Հ
6				ԹԵՎԱՎՈՐ ԽԱՉ «ԲԵՄ»	12 դ.	գյուղից հվ-աե	Հ
7				ԽԱՉՔԱՐ	12-13-րդ դդ.	գյուղից հվ	Հ
8				ԽԱՉՔԱՐ	12-13-րդ դդ.	գյուղից հվ	Հ
9				ՄԱՏՈՒՌ	12 դ.	գյուղից աե	Հ
10				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆ-ՆԵՐԻ ՀԱՄԱԼԻՐ	միջնադար		Հ

5.15. Անտառամուտ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ «ԽՈՒՇՈՒՐԻ ԹԱԼԱ»	Ք. ա. 2 հազ.	գյուղից 3 կմ ամ, Արզաքան գյուղատեղիից 0,5 կմ հս, բարձունքի վրա	Հ
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	միջնադար	գյուղից 1 կմ հվ-ամ, «Չայիրներ» հանդամասի «Ճլկուտ» հատվածում, Անտառամուտ գետակի աջ ափին	Հ
	2.1			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	գերեզմանոցի հս մասում	Հ	զույգ խաչքարերից աջակողմյանը
	2.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	գերեզմանոցի հս մասում	Հ	զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը
3				ՄԱՏՈՒՌ «ԹՈՒԽ ՄԱՆՈՒԿ»	միջնադար	գյուղի աե եզրին, Վահագնի տանող ճանապարհի եզրին, Անտառամուտ գետակի աջափնյա բլրակի վրա	Հ	ավերված
				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ «ԹՈՒԽ ՄԱՆՈՒԿ»	միջնադար	գյուղի աե եզրին, Անտառամուտ գետակի աջափնյա բլրակին	Հ	ավերված
4				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԱՐԶԱՔԱՆ	միջնադար	գյուղից 3 կմ ամ, Անտառամուտ գետակի աջ ափին, այգիների մեջ	Հ
	4.1			Գերեզմանոց	միջնադար	գետակի ձախ ափին	Հ
5				ԴԱՄԲԱՐԱՆՆԵՐ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղի ամ եզրին	Հ
6				ԵԿԵՂԵՑԻ	18-19-րդ դդ.	գյուղի հս եզրին, գործող գերեզմանոցի մուտքի մոտ	Հ
	6.1			Գերեզմանոց	14-20-րդ դդ.		Հ
	6.2			Խաչքար	14-15-րդ դդ.	եկեղեցու խորանում	Հ
	6.3			Խաչքար	18 դ.	եկեղեցու խորանում	Հ
7				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1968 թ.	գյուղի կենտրոնում	Տ
8				ՄԱՏՈՒՌ ՍԲ. ԿԻՐԱԿԻ («ԶՈՐԱՎՈՐ ԾԱՌ»)	18-19-րդ դդ. 13 դ.	գյուղից 300 մ հվ, «Չայիրներ» հանդամասի աե եզրին, ջրամբարի մոտ	Հ	պահպանվել են պատերի հիմնամասերը
	8.1			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա, երեք խաչքարերից ձախակողմյանը
	8.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա, երեք խաչքարերից կենտրոնինը
	8.3			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա, երեք խաչքարերից աջակողմյանը

5.17. Արդվի գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	7-13-րդ դդ.	գյուղից 300 մ հս-աե	Հ
	1.1			Խաչքար	10 դ.		Հ
	1.2			Խաչքար	12 դ.		Հ
	1.3			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հատված
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ		7-13-րդ դդ.	գյուղի հվ-աե եզրին, գյուղ մտնող ճանապարհից ներքև	Հ
	2.1			Եկեղեցի	վաղմիջնադար	կոթողի մոտ	Հ	միանավ դահլիճ, պահպանվել են հիմքերը
		2.1.1		Խաչքար	9-10-րդ դդ.	եկեղեցու մեջ	Հ
	2.2			Եկեղեցի Կարմիր վանք	10-11-րդ դդ.	ճանապարհի մոտ	Հ
	2.3			Խաչքար	15 դ.		Հ
	2.4			Խաչքար «Բեմեր»	13 դ.		Հ
	2.5			Կոթող	7 դ.	եկեղեցու մոտ	Հ	քառակող
3				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԱՐԴՎԻ	7-13-րդ դդ.	գյուղի հվ կողմում	Հ	տարածքը վերածվել է մշակովի հողերի
	3.1			Եկեղեցի Սբ. Կիրակի	10-13-րդ դդ.	գյուղատեղիում	Հ	ավերված
4				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2 –1 հազ.	գյուղից հս-աե, բլրալանջին	Հ
5				ԽԱՉՔԱՐ	12-13-րդ դդ.	գյուղից 1 կմ հվ-աե, դաշտի մեջ	Հ	պատվանդանի վրա
6				ԽԱՉՔԱՐ	12-13-րդ դդ.	գյուղից 1 կմ հվ-աե, դաշտի մեջ	Հ	ընկած է գետնին
7				ՁԻԹՀԱՆ	18 դ.	գյուղի հս-աե եզրին	Հ
8				ՁԻԹՀԱՆ	18-19-րդ դդ.	գյուղի կենտրոնում	Հ	պահպանվել է քարը
9				ՁԻԹՀԱՆ	18-19-րդ դդ.	գյուղի աե կողմում, բլրի ստորոտում	Հ
10				ՎԱՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ՍԲ. ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ (ՍՐԲԱՆԵՍ, ՀՈՎՀԱՆ ՕՁՆԵՑՈՒ ՎԱՆՔ)	8-19-րդ դդ., վերակառ. 17 դ., 1902 թ.	գյուղից 1 կմ հս, լեռան լանջին	Հ	Լորիս-Մելիքյանների և Մելիք-Քալանթարյանների տոհմական գերեզմանոցը
	10.1			Աղբյուր «Օձի պորտ»		համալիրից 100 մ հս-ամ	Հ	ըստ ավանդության ունի հիվանդություններ բուժելու հատկություն
	10.2			Գերեզմանոց	7-19-րդ դդ.	եկեղեցու շուրջը	Հ
		10.2.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	զանգակատան հս կողմում	Հ	երկատված
		10.2.2		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	գերեզմանոցի հս մասում	Հ
		10.2.3		Խաչքար	14-15-րդ դդ.	զանգակատան հս պատին կից	Հ
		10.2.4		Խաչքար	1685 թ.	զանգակատան ամ կողմում	Հ	պատվանդանի վրա
		10.2.5		Կոթող	17 դ.	զանգակատան հվ-աե անկյունում	Հ	քառակող
		10.2.6		Տապանաքար	15-16-րդ դդ.	եկեղեցուց հս	Հ	օրորոցաձև
		10.2.7		Տապանաքար	15-16-րդ դդ.	գերեզմանոցի աե մասում	Հ	կենցաղային քանդակներով
		10.2.8		Տապանաքար	1558 թ.	գերեզմանոցում	Հ
	10.3			Գերեզմանոց	12-17 դ.	վանքից 40 մ ամ, շրջապարսպից դուրս, բլրի վրա	Հ	տարածքի աե կողմում Քալան-թարյան տոհմի շառավիղների տապանաքարերն են
		10.3.1		Խաչքար	12 դ.		Հ	եռատված, արձանագիր, ընկած է գետնին
		10.3.2		Խաչքար	15 դ.		Հ	պատվանդանի վրա
		10.3.3		Խաչքար	15 դ.		Հ	արձանագիր
		10.3.4		Խաչքար Հովհանի	15 դ.		Հ
		10.3.5		Խաչքար Մաթևոսի	15 դ.		Հ	պատվանդանի վրա
		10.3.6		Խաչքար պարոն Խաճի	1451 թ.		Հ	եռաստիճան պատվանդանի վրա
		10.3.7		Խաչքար պարոն Վազի	1491 թ.		Հ
		10.3.8		Խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	վերին աջ անկյունը կոտրված
		10.3.9		Խաչքար տեր Մարտիրոսի	15-16-րդ դդ.		Հ
		10.3.10		Խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա
		10.3.11		Խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	արձանագիր
		10.3.12		Խաչքար	1512 թ.		Հ
		10.3.13		Խաչքար	1512 թ.		Հ
		10.3.14		Խաչքար Շահում խաթունի	1512 թ.		Հ
		10.3.15		Խաչքար պարոն Խաթունջանի	1513 թ.		Հ
		10.3.16		Խաչքար տեր Շմավոնի	1517 թ.		Հ
		10.3.17		Խաչքար պարոն Ամիրջանի	1518 թ.		Հ
		10.3.18		Խաչքար պարոն Սմբատի	1518 թ.		Հ
		10.3.19		Խաչքար	1541 թ.		Հ	քարաբեկորի վրա, արձանագիր
		10.3.20		Խաչքար պարոն Մարկոսի	1541 թ.		Հ
		10.3.21		Խաչքար Դավիթ եպիսկոպոսի	1542 թ.		Հ	պատվանդանի վրա
		10.3.22		Խաչքար	1551 թ.		Հ	արձանագիր, երկատված
		10.3.23		Խաչքար Ավագի	1551 թ.		Հ
		10.3.24		Խաչքար Պրհալվի	1551 թ.		Հ	պատվանդանի վրա, արձանագիր
		10.3.25		Խաչքար	1565 թ.		Հ	տեղահանված
		10.3.26		Խաչքար	1565 թ.		Հ
		10.3.27		Խաչքար	1572 թ.		Հ
		10.3.28		Խաչքար	1576 թ.		Հ	արձանագիր
		10.3.29		Խաչքար պարոն Դավթի	1581 թ.		Հ	արձանագիր
		10.3.30		Խաչքար պարոն Շալվայի	1581 թ.		Հ
		10.3.31		Խաչքար պարոն Խաթունի	1582 թ.		Հ
		10.3.32		Խաչքար պարոն Մելիքի	1582 թ.		Հ	արձանագիր
		10.3.33		Խաչքար	16 դ.		Հ	պատվանդանի վրա
		10.3.34		Խաչքար	16 դ.		Հ
		10.3.35		Խաչքար	16 դ.		Հ	արձանագիր
		10.3.36		Խաչքար	16 դ.		Հ	տեղահանված
		10.3.37		Խաչքար պարոն Խաչատուրի	16 դ.		Հ	ընկած է գետնին
		10.3.38		Խաչքար Կիրակոսի	16 դ.		Հ
		10.3.39		Խաչքար պարոն Մանթաշի	16 դ.		Հ
		10.3.40		Խաչքար պարոն Մոսինի	16 դ.		Հ
		10.3.41		Խաչքար պարոն Սուլթանի	16 դ.		Հ	արձանագիր, պատվանդանի վրա
		10.3.42		Խաչքար պարոն Եղսաբեթի	1600 թ.		Հ
		10.3.43		Խաչքար	1625 թ.		Հ	պատվանդանի վրա
		10.3.44		Խաչքար	1625 թ.		Հ
		10.3.45		Խաչքար	16-17-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա
	10.4			Եկեղեցի	17 դ.	կից է նախորդին հվ-ից	Հ	միանավ մեծ սրահ, նորոգել է Մ. Քալանթարյանցը 1902 թ.
		10.4.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է խորանի հվ կողմում	Հ
		10.4.2		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու հվ-աե անկյունում	Հ
		10.4.3		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է խորանի հս կողմում	Հ
		10.4.4		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու ամ շքամուտքի վերևում	Հ	հատված
		10.4.5		Խաչքար Վահրամի	13-14-րդ դդ.	ագուցված է խորանի աե պատին	Հ
	10.5			Եկեղեցի Սբ. Հովհաննես	718-729 թթ., վերակառ. 17 դ.		Հ	կառուցել է Հովհաննես Գ Օձնեցի կաթողիկոսը, միանավ փոքր սրահ է
		10.5.1		Դամբարան Հովհաննես Գ Օձնեցու	8 դ.	եկեղեցու խորանի առջև	Հ
	10.6			Զանգակատուն	17 դ.	հվ եկեղեցու հվ կողմում՝ առանձին կանգնած	Հ	գմբեթավոր, նորոգել է Մ. Քալանթարյանցը 1902 թ.
		10.6.1		Խաչքար	11-12-րդ դդ.	ագուցված է զանգակատան հվ պատին	Հ
		10.6.2		Խաչքար	12 դ.	ագուցված է զանգակատան հս պատին	Հ
		10.6.3		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է զանգակատան հվ պատին	Հ
		10.6.4		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է զանգակատան հվ պատին	Հ
		10.6.5		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	ագուցված է զանգակատան հս պատին	Հ
		10.6.6		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	ագուցված է զանգակատան աե պատին	Հ
		10.6.7		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	ագուցված է զանգակատան աե պատին	Հ
		10.6.8		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	ագուցված է զանգակատան աե պատին	Հ
		10.6.9		Խաչքար Խոցադեղի	1344 թ.	ագուցված է զանգակատան պատի մեջ	Հ
		10.6.10		Խաչքար	14-15-րդ դդ.	ագուցված է զանգակատան աե պատին	Հ	գլխիվայր դիրքով
		10.6.11		Խաչքար	15 դ.	ագուցված է զանգակատան աե պատին	Հ
		10.6.12		Խաչքար Պողոս եպիսկոպոսի	1685 թ.	զանգակատան աե պատի տակ	Հ
		10.6.13		Կոթող	5-7-րդ դդ.	զանգակատան մոտ	Հ	քառակող
		10.6.14		Տապանաքար	15-16-րդ դդ.	ագուցված է զանգակատան տանիքի հս-աե անկյունում	Հ
	10.7			Միաբանության շենքը	17 դ		Հ	պահպանվել են մնացորդները
	10.8			Շրջապարիսպ	17 դ.		Հ
		10.8.1		Խաչքար	13 դ.	պարսպի մուտքի ձախ կողմում	Հ
	10.9			Պորտաքար		«Օձի պորտ» աղբյուրի մոտ	Հ	չբեր կանանց հրաշագործ հղիություն պարգևող քար
	10.10			Սրահ	17 դ.	կից է փոքր եկեղեցուն ամ-ից	Հ
	10.11			Սրբատեղի «Օխտը մոնթի»		համալիրի ստորին մասում, «Օձի պորտ» աղբյուրի մոտ	Հ	ըստավանդության այստեղ օձի խայթից մահացել են Հովհաննես Գ օձնեցու 7 աշակերտները

5.18. Արծնի գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԵԿԵՂԵՑԻ	10-13-րդ դդ.	գյուղի կենտրոնում		ավերված
	1.1			Գերեզմանոց	10-13-րդ դդ.	եկեղեցու շրջակայքում

5.20. Արևածագ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՇՏԱՐԱԿ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղի ամ մասում, Ձորագետի ձախ ափին, բարձր լեռան վրա	Հ	պահպանվել են հիմքերը
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	9-20-րդ դդ.	գյուղի աե մասում	Հ
	2.1			Խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա
	2.2			Խաչքար	15 դ.		Հ	պատվանդանի վրա
	2.3			Մատուռ Սբ. Սարգիս	958 թ.		Հ	ավերված
3				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 11-10 դդ, 8-6-րդ դդ.	գյուղի տարածքում	Հ
4				ԽԱՉՔԱՐ	11-12-րդ դդ.	գյուղի հվ մասում, ձոր տանող ճանապարհի եզրին	Հ	պատվանդանի վրա
5				ԽԱՉՔԱՐ	13 դ.	գյուղի գերեզմանոցից 200 մ ամ	Հ	մասնատված, վերին բեկորը պատվանդանի վրա
6				ԽԱՉՔԱՐ	14-15-րդ դդ.	նախորդի մոտ	Հ
7				ՄԱՏՈՒՌ «ՁՈՐԻ»	12 դ.	գյուղից 2-3 կմ հվ-աե, ձորում	Հ	բեմին դրված է արձանագիր քար (13 դ.)
	7.1			Գերեզմանոց	12-13-րդ դդ.	մատուռի մոտ	Հ
		7.1.1		Թևավոր խաչ	12 դ.		Հ
		7.1.2		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հատված
		7.1.3		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հատված
		7.1.4		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հատված
		7.1.5		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
		7.1.6		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հատված
		7.1.7		Խաչքար	13 դ.		Հ
	7.2			Խաչքար	12 դ.	մատուռի բեմում	Հ	հատված
	7.3			Խաչքար	13 դ.	մատուռի բեմում	Հ	հատված
	7.4			Խաչքար	13 դ.	մատուռի բեմում	Հ	հատված
	7.5			Խաչքար	13 դ.	ագուցված է մատուռի աե պատին	Հ
8				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1970 թ.	գյուղի մեջ	Տ
9				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1975 թ.	գյուղի սկզբնամասում	Տ

5.21. Արևաշող գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ	Ք.ա. 2-1 հազ.	գյուղի ամ մասում, «Ճշմարտանց ձոր»-ում	Հ
	1.1			Բնակատեղի	Ք.ա. 1 հազ.		Հ
	1.2			Դամբարանադաշտ	Ք.ա. 1 հազ. սկիզբ		Հ
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	19-20-րդ դդ.	գյուղի ամ մասում	Տ
3				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	միջնադար	գյուղի շրջակայքում	Հ
4				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	միջնադար	գյուղի շրջակայքում	Հ
5				ԵԿԵՂԵՑԻ	19 դ.	գյուղի մեջ	Տ
6				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1975 թ.	գյուղի մեջ	Տ

5.22. Աքորի գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	10-13-րդ դդ.	գյուղի մեջ, դպրոցի բակում	Հ
	1.1			Խաչքար	11 դ.		Հ
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	13 դ.	գյուղից 0.5 կմ հվ	Հ
	2.1			Հուշարձան՝ երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին	1968 թ.		Հ	ճարտ՝ Ռ. Հակոբյան
3				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԱԳԵՂՑԻ»	5-7-րդ դդ.	գյուղից աե	Հ
	3.1			Գերեզմանոց		եկեղեցու մոտ	Հ
		3.1.1		Խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ
		3.1.2		Խաչքար	1262 թ.		Հ
		3.1.3		Խաչքար	13 դ.		Հ
		3.1.4		Խաչքար	1303 թ.		Հ
	3.2			Եկեղեցի	10-12-րդ դդ.		Հ	ավերված
		3.2.1		Խաչքար Ալեքսիոս քահանայի	1271 թ.	եկեղեցու մեջ	Հ
		3.2.2		Խաչքար Սարգսի	1271 թ.	եկեղեցու մեջ	Հ
		3.2.3		Խաչքար Դավթի	13 դ.	եկեղեցու մեջ	Հ
4				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԲԱԳԵՐ» («ԲԳԱՎՈՐ»)		գյուղից 3 կմ հս-ամ, Լալվար սարի փեշին	Հ
	4.1			Գերեզմանոց	10-14-րդ դդ.		Հ
	4.2			Եկեղեցի		12-13-րդ դդ.		Հ
	4.3			Եկեղեցի «Բգավոր»	13 դ.		Հ	եռանավ դահլիճ, կիսավեր
5				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԴԱՐՔ»	12-20-րդ դդ.	գյուղից 4 կմ հս-աե	Հ
	5.1			Գերեզմանոց	10-12-րդ դդ.		Հ
		5.1.1		Խաչքար	1263 թ.		Հ
		5.1.2		Խաչքար	1271 թ.		Հ
		5.1.3		Խաչքար	13 դ.		Հ
		5.1.4		Խաչքար	13 դ.		Հ
		5.1.5		Խաչքար	13 դ.		Հ
		5.1.6		Խաչքար	15 դ.		Հ
	5.2			Գերեզմանոց	12-20-րդ դդ.	գյուղից 1,5 կմ ամ	Հ
		5.2.1		Խաչքար Սբ. Սարգիս	1233 թ.		Հ
		5.2.2		Խաչքար, կերտող` Խաչիկ վարդապետ	13 դ.		Հ
6				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2 հազ.	գյուղից 3 կմ հս-ամ, «Բգավոր» եկեղեցու շրջակայքում
7				ԵԿԵՂԵՑԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ՍԲ. ԳԵՎՈՐԳ		գյուղի մեջ	Հ
	7.1			Գերեզմանոց	10-20-րդ դդ.
		7.1.1		Խաչքար	13 դ.		Հ
		7.1.2		Խաչքար	13 դ.		Հ
		7.1.3		Տապանաքար Անթառանի	1735 թ.	եկեղեցու մոտ	Տ
	7.2			Եկեղեցի	13 դ.		Հ	միանավ սրահ
		7.2.1		Խաչքար Ջանազիզի	14 դ.	ագուցված է եկեղեցու պատին	Հ
		7.2.2		Խաչքար Վարդանի	1608 թ.	ագուցված է եկեղեցու հս պատին	Հ
	7.3			Եկեղեցի	19 դ.	կից է եկեղեցուն ամ-ից	Հ
8				ԽԱՉՔԱՐ ԴԱՎԹԻ, ԿԵՐՏՈՂ ՎԱՐԴԱՊԵՏ ՍՊԱՆԴԱՐ	1233 թ.	գյուղից աե, «Լազի ձոր» վայրում	Հ
9				ԽԱՉՔԱՐ ԱՂԵԿԱՃՈՐԳԻ	1262 թ.	գյուղի աե մասում, աղբյուրի մոտ	Հ	Մ. Գալստյանի բակում
10				ԽԱՉՔԱՐ	13 դ.	գյուղի հվ եզրին	Հ
11				ԽԱՉՔԱՐ	14 դ.	գյուղի հվ եզրին	Հ
12				ՄԱՏՈՒՌ ՍԲ. ՍԱՐԳԻՍ		գյուղից 1 կմ հս-աե	Հ
13				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆՆԵՐԻ ՀԱՄԱԼԻՐ	12-17-րդ դդ.	գյուղից 4 կմ հս-աե	Հ

5.23. Բազում գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ «ԲԵՐԴԱՏԵՂ»	Ք. ա. 2 հազ.	գյուղի աե եզրին, Բազումթառ գետակի ձախ վտակի ձախ ափին	Հ	բլրի վրա
2				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ	Ք.ա. 2-1 հազ.	եկեղեցու մոտ, Գյոզալդարա տանող ճամփի աջ կողմում	Հ	հողի կտրվածքում դիտվում են խեցեղենի բեկորներ, մոխրաշերտ
3				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	17-19-րդ դդ.	գյուղի կենտրոնում, Վանաձոր-Ստեփանավան ճանապարհի աջ կողմում	Տ
4				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	19-20-րդ դդ.	գյուղի ամ եզրին, «Բերդատեղ» ամրոցից հս	Տ
5				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	19-20-րդ դդ.	գյուղի հս-ամ մասում	Տ
6				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղամիջում, Բազումթառ գետակի ձախ ափին	Հ	ավերված
7				ԵԿԵՂԵՑԻ	12-13-րդ դդ.	գյուղի մեջ, Գյոզալդարա տանող ճանապարհի աջ եզրին	Տ
	7.1			Խաչքար	13-15-րդ դդ.	եկեղեցու մեջ	Տ	միջնամաս
	7.2			Տապանաքար	13-15-րդ դդ.	եկեղեցու մեջ	Տ
	7.3			Տապանաքար	18-19-րդ դդ.	եկեղեցու մեջ	Տ
	7.4			Գերեզմանոց	12-19-րդ դդ.	եկեղեցու շրջակայքում	Տ
8				ՀՈՒՇԱԿՈԹՈՂ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1978 թ.	գյուղի կենտրոնում, ուշ միջնադարյան գերեզմանոցի մոտ	Տ
9				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1967 թ.	գյուղի կենտրոնում	Տ
10				ՁԻԹՀԱՆ	19 դ.	գյուղի կենտրոնում, Բազումթառ գետի աջ ափին	Տ	տնամերձ այգում, թաղված է հողի մեջ

5.24. Բլագոդարնոյե գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ	Ք. ա. 3-2 հազ.	գյուղից 1 կմ հվ	Հ
	1.1			Բնակատեղի	Ք. ա. 3-2 հազ.		Հ
	1.2			Դամբարանադաշտ	Ք. ա. 2-1 հազ.		Հ

5.25. Բովաձոր գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 3-1 հազ.	գյուղից 300-400 մ ամ	Հ

5.27. Գարգառ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ	Ք. ա. 3-2 հազ.	գյուղի հս եզրին	Հ
2				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	10-13-րդ դդ.	գյուղից 1 կմ ամ, Երևան-Ստեփանավան մայրուղուց աջ	Հ
3				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ	1907 թ.	գյուղի հս կողմում	Տ	ավերված
	3.1			Գերեզմանոց	16-19-րդ դդ.	եկեղեցու հս կողմում	Տ
		3.1.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	եկեղեցու հս կողմում	Տ
		3.1.2		Խաչքար	1854 թ.	եկեղեցու հվ կողմում	Տ
4				ՀՈՒՇԱԿՈԹՈՂ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1974 թ.	գյուղից հվ-ամ	Տ
5				ՄԱՏՈՒՌ	12-13-րդ դդ.	գյուղի հվ մասում	Հ	վերականգ. 1846 թ.
	5.1			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	մատուռի աե պատի մեջ	Հ	հատված
	5.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	մատուռի մեջ	Հ
	5.3			Խաչքարի	12-13-րդ դդ.	մատուռի ամ պատի տակ	Հ	հատված
	5.4			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	մատուռից 25 մ աե	Հ

5.28. Գեղասար գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԲՆԱԿԱՎԱՅՐ (ՎԻՄԱՓՈՐ)	12-17-րդ դդ.	Սպիտակ-Գյումրի խճուղու 10-րդ կմ-ի վրա, Փամբակ գետի ձախ ափին	Հ
	1.1			Եկեղեցի	12-13-րդ դդ.	բնակավայրի կենտրոնում	Հ	վիմափոր
	1.2			Տապանատուն	12-13-րդ դդ.		Հ
	1.3			Քարավանատուն	12-13-րդ դդ.	բնակավայրի աե ծայրամասում	Հ	վիմափոր
2				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ	Ք. ա. 3 հազ.	գյուղի դիմաց, խճուղու աջ կողմում, «Սողեր» վայրում	Հ
3				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	19-20-րդ դդ.	գյուղի հվ-աե եզրին	Տ
4				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2 -1 հազ. սահման.	գյուղից ամ	Հ
5				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ՍԱՐԳԻՍ	19 դ.	գյուղի մեջ	Տ
	5.1			Գերեզմանոց	19 դ.		Տ
6				ՄԱՏՈՒՌ ՍԲ. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ		գյուղից 2 կմ հվ	Հ	կիսավեր

5.29. Գյուլագարակ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	13-15-րդ դդ.	գյուղից 3 կմ հվ-ամ	Հ
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	13-19-րդ դդ.	գյուղից 3 կմ հս-աե	Հ
3				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	15-20-րդ դդ.	գյուղի հս կողմում, Ստեփանավան տանող ճանապարհի ձախ եզրին
4				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	13-19-րդ դդ.	գյուղի մեջ	Տ
5				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	11-14-րդ դդ.	գյուղի աե եզրին	Հ
	5.1			Կոթող	11-14-րդ դդ.	գյուղի աե եզրին	Հ
6				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՏՈՐՄԱԿԱԴՈՒՌ»	6 դ.	գյուղից 2 կմ հվ, բարձրավանդակի հս մասում	Հ	անտառածածկ հարթության վրա
	6.1			Գերեզմանոց	6-17-րդ դդ.	եկեղեցուց աե	Հ	բլրալանջին
	6.2			Եկեղեցի «Տորմակ»	5-6-րդ դդ.	գյուղատեղիում	Հ	ավերված, միանավ սրահ, շրջափակված է եղել պարսպով
7				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 1 հազ.	գյուղից 2 կմ հվ	Հ
8				ԵԿԵՂԵՑԻ	7 դ.	գյուղի հվ-ամ կողմում	Հ
9				ԵԿԵՂԵՑԻ	1874 թ.	գյուղի մեջ	Հ
	9.1			Գերեզմանոց	17-19-րդ դդ.	եկեղեցու շուրջ	Հ
	9.2			Զանգակատուն	1817-20 թթ.	եկեղեցուն կից	Հ
10				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԳԵՎՈՐԳ	4-5-րդ դդ.	գյուղի ամ կողմում	Հ
	10.1			Գերեզմանոց	13-19-րդ դդ.	եկեղեցու շուրջ	Հ
	10.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
11				ԽԱՉՔԱՐ ԱՐՑԱԽՅԱՆ ԱԶԱՏԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾ ՆԳ ԱՇԽԱՏԱԿԻՑՆԵՐԻՆ	2002 թ.	ՆԳ բաժանմունքի շենքի մոտ	Հ
12				ՀՈՒՇԱԿՈԹՈՂ` ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1973 թ.	գյուղի մեջ	Տ
13				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ` ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ («ԺԱՄԻ ԱՂԲՅՈՒՐ»)	1949 թ.	գյուղի մեջ	Տ
14				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԱՐՑԱ-ԽՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾ ԱԶԱՏԱՄԱՐՏԻԿՆԵՐԻՆ	1990-ական թթ.	գյուղի մեջ	Հ
15				ՁԻԹՀԱՆ	19 դ.		Տ
				ՄԱՏՈՒՌ ՍԲ. ԳԵՎՈՐԳ	4-5-րդ դդ.	գյուղից 2 կմ ամ	Հ
	15.1			Գերեզմանոց	13-19-րդ դդ.		Հ
		15.1.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ

5.30. Գոգարան գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ «ՍԱՆԳՅԱՌ» (ԳՈԳԱՐԱՆԻ ԱՄՐՈՑ)	Ք.ա. 2 -1 հազ. սահմ., միջնադար	գյուղից հս-ամ	Հ
2				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	ուշ միջնադար	գյուղից հս-ամ	Հ	«Բաբախանլու» վայրում
3				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 2-1 հազ. սահմ.	գյուղից հվ-ամ	Հ
4				ԵԿԵՂԵՑԻ	18-19-րդ դդ.	գյուղի մեջ	Հ
	4.1			Գերեզմանոց	18-20-րդ դդ.	եկեղեցու շուրջ	Տ
	4.2			Զանգակատուն	19 դ.	կից է եկեղեցուն հվ-ից	Տ
5				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1970 թ.	գյուղ մտնող ճանապարհի եզրին	Տ
6				ՄԱՏՈՒՌ «ԹՈՒԽ ՄԱՆՈՒԿ»	19 դ.	գյուղից հվ	Տ
	6.1			Գերեզմանոց	19 դ.		Տ
7				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆՆԵՐԻ ՀԱՄԱԼԻՐ	միջնադար	«Սանգյառ» ամրոցի տակ, տուֆե ժայռերի մեջ	Հ

5.31. Գուգարք գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԲԵՐԴՇԵՆ «ԲԱԴԱԼԻ ԲԱԳԵՐ»	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղի աե կողմում	Հ	երևում են պարսպապատերի հետքերը
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	18-20-րդ դդ.	գյուղի հս-ամ եզրին	Տ
	2.1			Տապանաքար	18 դ.		Տ	հարթ, 2 մարդու պատկերով
3				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՄԵԾ ԲԱԳԵՐ»	13-17-րդ դդ.	գյուղից 4 կմ հս-աե	Հ	ավերված
	3.1			Գերեզմանոց	13-17-րդ դդ.		Հ	ավերված
		3.1.1		Խաչքար	13 դ.	գերեզմանոցում	Հ	տեղահանված, վերնամասը կոտրված
		3.1.2		Խաչքար	13 դ.	գերեզմանոցում	Հ	վերնամաս
		3.1.3		Խաչքար	13 դ.	գերեզմանոցում	Հ	երկատված
		3.1.4		Խաչքար	13 դ.	գերեզմանոցում	Հ	վերնամաս
		3.1.5		Խաչքար	14-15-րդ դդ.	գերեզմանոցում	Հ	հատված
		3.1.6		Խաչքար	14-15-րդ դդ.	գերեզմանոցում	Տ	շրջված
		3.1.7		Խաչքար	14-15-րդ դդ.	գերեզմանոցում	Տ	հատված
		3.1.8		Խաչքար	15-16-րդ դդ.	գերեզմանոցում	Տ
		3.1.9		Տապանաքար	16-17-րդ դդ.	գերեզմանոցում	Տ
4				ԽԱՉՔԱՐ	12-13-րդ դդ.	գյուղի հս-աե եզրին, գոմերի մոտ	Տ	ժայռախաչ
5				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1975 թ.	գյուղի հս-ամ կողմում, Վանձոր տանող ճանապարհից ձախ	Տ
6				ՄԱՏՈՒՌ ՍԲ. ՍԱՐԳԻՍ	19-20-րդ դդ.	գյուղից 100 մ հս, բլրագագաթին	Հ	կանգուն, քանդված է միայն բեմը
	6.1			Խաչքար	11-13-րդ դդ.	մատուռի մեջ	Տ	վերին մասը կոտրված, թիկունքն արձանագիր
	6.2			Մատաղանրան	19-20-րդ դդ.	մատուռից աե	Տ

5.33 Դարպաս գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	միջնադար-20 դ.	գյուղի հվ եզրին	Տ	գերեզմանոցի հս-աե եզրին առկա են խաչքարերի պատվանդաններ
	1.1			Տապանաքար	17-18-րդ դդ.	գերեզմանոցի հս-աե մասում	Տ	հարթ, մարդու պատկերով
	1.2			Տապանաքար	17-18-րդ դդ.	գերեզմանոցի հս-աե մասում	Տ	հարթ, մարդու պատկերով
	1.3			Տապանաքար	17-18-րդ դդ.	գերեզմանոցի հվ-աե մասում	Տ	հարթ, մարդու պատկերով
2				ՀՈՒՇԱԿՈԹՈՂ` ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1970 թ.	գյուղի մեջ, բլրի վրա	Տ

5.34 Դեբեդ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	12-20-րդ դդ.	գյուղի մեջ, Ալերեքս գետակի աջ ափին	Հ	բլրակի վրա
	1.1			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա, վերին աջ անկյունը կոտրված
	1.2			Խաչքար	1221 թ.		Հ	թեք պատվանդանի վրա, մասնատված (3 կտոր)
	1.3			Խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	19-20-րդ դդ.	գյուղի հս-աե մասում, դպրոցի մոտ	Տ
3				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԹԱՔՈՒՆ ԲԱԳԵՐ»	միջնադար	գյուղի աե կողմում	Հ
4				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԽԱՉԻ ԳՅՈՒՂ»	միջնադար	գյուղի աե կողմում	Հ
	4.1			Գերեզմանոց	միջնադար	գյուղից 1 կմ աե, անտառ տանող դաշտամիջյան ճանապարհի ձախ կողմում	Հ	ավերված, անտառապատ բլրի վրա
		4.1.1		Թևավոր խաչ	12-13-րդ դդ.	գերեզմանոցի ամ մասում, եկեղեցուց հվ	Հ
	4.2			Եկեղեցի	12-13-րդ դդ.	գյուղատեղիի հս-ամ եզրին, բլրի գագաթին	Հ	ավերված
		4.2.1		Խաչքար	13 դ.	եկեղեցում, հս պատի մոտ	Հ	մասնատված, ընկած է գետնին
		4.2.2		Խաչքար	13 դ.	եկեղեցում, հս պատի մոտ	Հ	երկատված, ընկած է գետնին
		4.2.3		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	եկեղեցում, հս պատի մոտ	Հ	հատված
		4.2.4		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	եկեղեցում, հս պատի մոտ	Հ	հատված
		4.2.5		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	եկեղեցու մեջ	Հ
5				ԽԱՉՔԱՐ	16 դ.	գյուղի մեջ, կամրջի մոտ	Հ
6				ՀՈՒՇԱԿՈԹՈՂ` ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1973 թ.	գյուղի մեջ	Տ

5.35. Դսեղ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ	Ք. ա. 2-1 հազ., միջնադար	Դեբեդ գետի աջ ափին, գյուղից ամ	Հ
	1.1			Գաղտնուղի	Ք. ա. 2-1 հազ.	ամրոցի ամ եզրին	Հ
	1.2			Ձիթհան	ուշ միջնադար	ամրոցի ստորին մուտքի մոտ	Հ
	1.3			Ձիթհան	ուշ միջնադար	ամրոցի հս-աե մասում	Հ
	1.4			Պալատ` «Թագավորի աղջկա բաղնիս»	միջնադար		Հ	ըստ Հ. Թումանյանի 1887 թ. հրատ. «Մի ավանդություն» հրապարակախոսության, այստեղ բացվել է կարմիր ներկած աղյուսներից սալահատակ
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	13-14-րդ դդ.	գյուղից 1.5 կմ հս-աե	Հ
	2.1			Խաչքար	13 դ.		Հ
	2.2			Խաչքար	13 դ.		Հ
	2.3			Խաչքար	13 դ.		Հ
	2.4			Խաչքար	13 դ.		Հ
	2.5			Խաչքար	13 դ.		Հ
	2.6			Խաչքար	14 դ.		Հ
3				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	18-20-րդ դդ.	գյուղի հս-ամ եզրին	Տ
	3.1			Խաչքար	12 դ.	գյուղի հս եզրին	Հ
4				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	18-20-րդ դդ.	գյուղի մեջ	Տ
5				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	ուշ միջնադար	գյուղի դպրոցի մոտ, Դիտ բլրի ստորոտում	Տ
6				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	ուշ միջնադար	գյուղ մտնող ճանապարհից ձախ, էլեկտր. ենթակայանի մոտ	Տ	պահպանվել են 10-ի չափ տապանաքարեր
7				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ «ԹՈՓՈՒԿ ԽԱՉ»	12-14-րդ դդ.	գյուղից 2-3 կմ հս-աե, Քարինջ տանող ճանապարհին	Հ
	7.1			Խաչքար	13 դ.		Հ
	7.2			Խաչքար Սբ. Սարգիս	13 դ.		Հ
	7.3			Խաչքար Սբ. Հակոբ	1265 թ.		Հ
	7.4			Խաչքար Սբ. Գրիգոր	1273 թ.		Հ	եռաստիճան պատվանդանին
	7.5			Խաչքար	1283 թ.		Հ
	7.6			Խաչքար	14 դ.		Հ
	7.7			Խաչքար	14 դ.		Հ
8				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ «ԾԱՂԿԱԽԱՉ»	միջնադար	«Թոփուկ խաչ»-ի և «Ծովեր» լճակի միջև	Հ	պահպանվել են կառույցների հիմքեր և մի քանի խաչքարերի կտորներ
9				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	միջնադար	«Ծովեր» լճակից հվ-աե, «Կովատեղ» վայրում	Հ
10				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	միջնադար	«Ծովեր» լճակի մոտ, «Չխալի թալա» վայրում	Հ
11				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	միջնադար	«Ծովեր» լճակի մոտ, «Խնձրոխտի» վայրում	Հ
12				ԴԱՄԲԱՆԱԲԼՈՒՐ	Ք.ա. 2-1 հազ.	գյուղի մեջ	Հ
13				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 2-1 հազ.	գյուղից 2 կմ աե	Հ
14				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 2-1 հազ.	մայրուղուց գյուղ թեքվող ճանապարհի ձախ կողմում, 1-ին կմ-ի վրա	Հ
15				ԵԿԵՂԵՑԻ	654 թ.	գյուղի կենտր. հրապարակից հվ	Հ	միանավ դահլիճ, պահպանվել են հիմնապատերը
	15.1			Գերեզմանոց	7-19-րդ դդ.	գյուղի մեջ	Հ
		15.1.1		Խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	կանգնեցված է զարդաքանդակ պատվանդանի վրա
		15.1.2		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	հենած է ավերակ եկեղեցու աե պատին
		15.1.3		Խաչքար, գործ Ներսես նկարողի	1228 թ.		Հ
		15.1.4		Խաչքար Մխիթարչի	1228 թ.		Հ
		15.1.5		Խաչքար Հայրապետ քահանայի	1277 թ.		Հ
		15.1.6		Խաչքար Խաչելության, կազմող՝ Վարդան	1281 թ.	գերեզմանոցի եզրին, կոթողից հվ-աե	Հ	եռաստիճան պատվանդանի վրա
		15.1.7		Խաչքար	1295 թ.		Հ
		15.1.8		Խաչքար	13 դ.	գերեզմանոցի կենտր. մասում	Հ	հատված
		15.1.9		Խաչքար	13 դ.	գերեզմանոցի կենտր. մասում	Հ	հատված
		15.1.10		Խաչքար, կերտող` Սարգիս վարդապետ	13 դ.		Հ
		15.1.11		Խաչքար Խաչատուրի և Խաթունի	1557 թ.		Հ
		15.1.12		Խաչքար	1621 թ.	գերեզմանոցի կենտր. մասում	Հ
		15.1.13		Խաչքար	1628 թ.	գերեզմանոցի կենտր. մասում	Հ
		15.1.14		Խաչքար	17 դ.	գերեզմանոցի կենտր. մասում	Հ	հատված
		15.1.15		Կոթող	6-7-րդ դդ.		Հ
		15.1.16		Կոթող	7 դ.	եկեղեցուց հվ-ամ	Հ	քառակող, պատվանդանն արձանագիր (13 դ.)
		15.1.17		Տապանաքար	14-16-րդ դդ.	գերեզմանոցի հվ-աե եզրին	Հ	հեծյալի հարթաքանդակով
		15.1.18		Տապանաքար	15-16-րդ դդ.		Հ	հարթ, քանդակազարդ
		15.1.19		Տապանաքար	15-16-րդ դդ.	գերեզմանոցի հս-աե մասում	Հ	մարդու գծապատկերով
		15.1.20		Տապանաքար Մխիթար Սարկավագի	1648 թ.		Տ
		15.1.21		Տապանաքար Հակոբի	1813 թ.		Հ	կենցաղային քանդակներով
		15.1.22		Տապանաքար Ուստա Սարգիս Անդոնովի	1895 թ.	գերեզմանոցում, հանրախանութից հս-ամ	Տ
16				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԳՐԻԳՈՐ ԼՈՒՍԱՎՈՐԻՉ	վաղ միջնադար	գյուղի կենտրոնում, Հովհ. Թումանյանի տուն-թանգարանի մոտ	Հ	վերակառ.՝ 13 դ. և 1900 թ, շրջապատված է քարե ցանկապատով, 1969-ից՝ երկրագիտական թանգարան
	16.1			Գերեզմանոց	6-19-րդ դդ.	եկեղեցու շուրջ	Հ
		16.1.1		Խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	տեղահանված
		16.1.2		Խաչքար	13 դ.	եկեղեցուց 3 մ հվ-ամ	Հ
		16.1.3		Խաչքար	13 դ.	նախորդի մոտ	Հ	հատված
		16.1.4		Խաչքար	13 դ.	եկեղեցուց 5 մ հվ-աե	Հ
		16.1.5		Տապանաքար	15-16-րդ դդ.	եկեղեցու հս պատի տակ	Հ	քանդակազարդ
		16.1.6		Տապանաքար Հովհաննես աղայի	1869 թ.	եկեղեցուց 8 մ հվ	Հ	Հովհ. Թումանյանի պապի տապանաքարը
		16.1.7		Տապանաքար Տեր Թադևոսի	18.. թ.	եկեղեցուց 8 մ հվ	Հ	Հովհ. Թումանյանի հոր տապանաքարը
	16.2			Զանգակատուն	13 դ.		Հ	եկեղեցու հվ-աե ավանդատունը 13 դ. վերածվել է զանգակատան
	16.3			Խաչքար	13 դ.	ագուցված է եկեղեցու հվ-աե ավանդատան ճակատին	Հ
	16.4			Խաչքար	13 դ.	ագուցված է եկեղեցու աե պատին	Հ
17				ԽԱՉՔԱՐ	11-12-րդ դդ.	գյուղի մեջ	Հ	Գ. Եղիկյանի տան մոտ, պատվանդանի վրա
18				ԽԱՉՔԱՐ	12 դ.	Սբ. Գրիգոր Բարձրաքաշ վանքի ճանապարհին	Հ
19				ԽԱՉՔԱՐ	12-13-րդ դդ.	Սբ. Գրիգոր Բարձրաքաշ վանքի ճանապարհին	Հ
20				ԽԱՉՔԱՐ ՀԱՄԼԻԿԻ	1247 թ.	Դեբեդի աջ կողմում, Ձաղիձորի ժայռի տակ
21				ԽԱՉՔԱՐ	1250 թ.	գյուղի աե կողմում, Քարինջ տանող ճանապարհին	Հ
22				ԽԱՉՔԱՐ «ՍՈՒՐԲ ՏԵՐՈՒՆԱԿԱՆ», «ՍԻՐՈՒՆ ԽԱՉ»	1251 թ.	Սբ. Գրիգոր Բարձրաքաշի վանք տանող ճանապարհի աջ կողմում, Մարց ձորի եզրին	Հ	եռաստիճան պատվանդանի վրա
23				ԽԱՉՔԱՐ ՍԲ. ՀԱԿՈԲ	1268 թ.	գյուղից 2 կմ հս-աե, Քարինջ տանող ճանապարհի եզրին	Հ
24				ԽԱՉՔԱՐ	1273 թ.	գյուղից 2 կմ հս-աե, Քարինջ տանող ճանապարհի եզրին	Հ
25				ԽԱՉՔԱՐ ՀԱՅՐԱՊԵՏ ՔԱՀԱՆԱՅԻ	1274 թ.	գյուղի մեջ	Հ	Ղ. Առաքելյանի հողամասում, պատվանդանի վրա
26				ԽԱՉՔԱՐ ՈՍԿԻ ՏԻԿՆԱ	1283 թ.	գյուղից 2 կմ հս-աե, Քարինջ տանող ճանապարհի եզրին	Հ	կանգնեցրել է Լուսիկը
27				ԽԱՉՔԱՐ	13 դ.	գյուղի մեջ	Հ	Ե. Թամազյանի տան մոտ
28				ԽԱՉՔԱՐ	13 դ.	գյուղի հս-ամ եզրին	Հ	հատված
29				ԽԱՉՔԱՐ	13-14-րդ դդ.	Սբ. Գրիգոր Բարձրաքաշ վանքի ճանապարհին	Հ
30				ԽԱՉՔԱՐ	1305 թ.	գյուղի մեջ	Հ	պատվանդանի վրա
31				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1947 թ.	գյուղի կենտրոնում	Տ
32				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1968 թ.	գյուղի մեջ	Տ
33				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԹՈՒՄԱՆՅԱՆԻՆ	1969 թ.	գյուղի կենտրոնում	Հ	ճարտ.՝ Լ. Սադոյան, քանդ՝. Ղ. Չուբարյան
34				ՁԻԹՀԱՆ	ուշ միջնադար	գյուղ մտնող ճանապարհի 1 խաչմերուկից 200 մ աե
35				ՄԱՏՈՒՌ	10-12-րդ դդ.	գյուղից 1.5 կմ ամ	Հ	ավերված
	35.1			Խաչքար Գևորգի	13 դ.		Հ
	35.2			Խաչքար Սարգսի	13 դ.		Հ
36				ՄԱՏՈՒՌ ՍԲ. ԳՐԻԳՈՐ	18-19-րդ դդ.	գյուղի հս եզրին, գործող գերեզմանոցում, Դիտ վայրում	Հ	ավերված
37				ՄԱՏՈՒՌ ՍԲ. ՍԱՐԳԻՍ	12-13-րդ դդ.	գյուղից 2 կմ հվ-աե, «Ծովեր» լճակի մոտ	Հ	ավերված
38				ՄԵՆՀԻՐ	Ք.ա. 2-1 հազ.	գյուղ մտնող ճանապարհի 1 խաչմերուկից 200 մ աե	Հ
39				ՎԱՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ՍԲ. ԳՐԻԳՈՐ ԲԱՐՁՐԱՔԱՇ	10-14-րդ դդ.	գյուղից 2 կմ հս-աե, Մարցաջուր գետակի ձախակողմյան ձորալանջի նեղ հարթակի վրա, անտառում	Հ	կիսավեր, կառուցել է Մարծպան Մամիկոնյան իշխանը
	39.1			Գավիթ	1236-46 թթ.	կից է մեծ եկեղեցուն հվ-ից	Հ
	39.2			Գերեզմանոց	10-14-րդ դդ.	համալիրից աե	Հ	Մամիկոնյան իշխանների տոհմական գերեզմանոցն է
		39.2.1		Խաչքար	12 դ.		Հ
		39.2.2		Խաչքար	13 դ.		Հ
		39.2.3		Խաչքար	13 դ.		Հ
		39.2.4		Խաչքար	13 դ.		Հ
		39.2.5		Խաչքար	13 դ.		Հ
		39.2.6		Խաչքար	13 դ.		Հ
		39.2.7		Խաչքար	13 դ.		Հ
		39.2.8		Խաչքար	14 դ.		Հ
		39.2.9		Խաչքար Հովհաննեսի	14 դ.		Հ	պատվանդանի վրա
		39.2.10		Տապանաքար Էրէմիա Սբ. Ծերունու	1256 թ.	եկեղեցու աե պատի տակ	Հ
		39.2.11		Տապանաքար	13 դ.	եկեղեցու աե պատի տակ	Հ	արձանագիր սալատապանը բացվել է 2003 թ.
		39.2.12		Տապանաքար	13 դ.	եկեղեցու աե պատի տակ	Հ	արձանագիր սալատապանը բացվել է 2003 թ.
	39.3			Եկեղեցի Սբ. Գրիգոր	10-11-րդ դդ.	համալիրի հյուսիսային կողմում	Հ	փոքր, միանավ դահլիճ
	39.4			Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին	1221 թ.	կից է փոքր եկեղեցուն հվ-ից	Հ	մեծ, գմբեթավոր
	39.5			Խաչքար Սահակի	10 դ.	վանքից 100 մ ամ	Հ
	39.6			Խաչքար Սիմոն վարդապետի	13 դ.	վանքից 100 մ ամ	Հ
	39.7			Կամուրջ	13 դ.	Մարցաջուր գետակի վրա	Հ	պահպանվել է ձախակողմյան խելը
	39.8			Ձիթհան	1266 թ.	Սբ. Հարություն մատուռի հվ կողմում, Սրբաղբյուրի մոտ	Հ	պահպանվել են պատերի ստորին շարքերը, մամլաքարն արձանագիր է, կառուց. է Գևորգ վարդապետը
	39.9			Մատուռ Սբ. Հարություն («Ագռավի տապան»)	1234 թ.	վանական համալիրից 200 մ հվ	Հ	Կառուցել են Հովհաննես վարդապետը և նրա եղբայր Սարգիսը: 1234 թ. պատվանդանի մոտ բացվել են հոյակերտ խաչքարի 3 կտոր
		39.9.1		Խաչքար	9 դ.	հենած է մատուռի պատին	Հ
		39.9.2		Խաչքար	13 դ.	մատուռից աե	Հ	հայտնաբերվել է 2003 թ. բարեկարգման աշխատանքների ժամանակ
		39.9.3		Խաչքար	13 դ.	մատուռից աե	Հ	հայտնաբերվել է 2003 թ. բարեկարգման աշխատանքների ժամանակ
		39.9.4		Խաչքար	13 դ.	մատուռից աե	Հ	հայտնաբերվել է 2003 թ. բարեկարգման աշխատանքների ժամանակ
		39.9.5		Խաչքար	13 դ.	մատուռից աե	Հ	հայտնաբերվել է 2003 թ. բարեկարգման աշխատանքների ժամանակ
		39.9.6		Խաչքար	13 դ.	մատուռից աե	Հ	հայտնաբերվել է 2003 թ. բարեկարգման աշխատանքների ժամանակ
		39.9.7		Խաչքար	13 դ.	մատուռից աե	Հ	հայտնաբերվել է 2003 թ. բարեկարգման աշխատանքների ժամանակ
		39.9.8		Խաչքար	13-14 դ.	մատուռից աե	Հ	հայտնաբերվել է 2003 թ. բարեկարգման աշխատանքների ժամանակ
		39.9.9		Խաչքար	13-14 դ.	մատուռից աե	Հ	հայտնաբերվել է 2003 թ. բարեկարգման աշխատանքների ժամանակ
		39.9.10		Խաչքար	13-14 դ.	մատուռից աե	Հ	հայտնաբերվել է 2003 թ. բարեկարգման աշխատանքների ժամանակ
		39.9.11		Խաչքար	14 դ.	մատուռից աե	Հ	հայտնաբերվել է 2003 թ. բարեկարգման աշխատանքների ժամանակ
		39.9.12		Խաչքար	14 դ.	մատուռից աե	Հ	հայտնաբերվել է 2003 թ. բարեկարգման աշխատանքների ժամանակ
		39.9.13		Խաչքար	14 դ.	մատուռից աե	Հ	հայտնաբերվել է 2003 թ. բարեկարգման աշխատանքների ժամանակ
		39.9.14		Խաչքար	14 դ.	մատուռից աե	Հ	հայտնաբերվել է 2003 թ. բարեկարգման աշխատանքների ժամանակ
		39.9.15		Խաչքար	14 դ.	մատուռից աե	Հ	հայտնաբերվել է 2003 թ. բարեկարգման աշխատանքների ժամանակ
		39.9.16		Խաչքար	14 դ.	մատուռից աե	Հ	հայտնաբերվել է 2003 թ. բարեկարգման աշխատանքների ժամանակ
40				ՎԱՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ՔԱՌՍՆԻՑ ՄԱՆԿԱՆՑ ՎԱՆՔ	11-15-րդ դդ.	գյուղի հս-ամ մասում, Դեբեդի կիրճի աջակողմյան լանջին, «Տախտեր» վայրում	Հ
	40.1			Աղբյուր նավաքարով	13-15-րդ դդ.	եկեղեցուց ամ	Հ
	40.2			Գավիթ-ժամատուն	13-15-րդ դդ.	եկեղեցուց ամ	Հ	պահպանվել են հվ մասի հիմնապատերը և բարավորի արձանագիր քարը
	40.3			Գերեզմանոց	11-17-րդ դդ.	եկեղեցու շուրջ	Հ
		40.3.1		Խաչքար	13 դ.	եկեղեցուց 8 մ հվ	Հ
		40.3.2		Խաչքար	13 դ.	նախորդի մոտ	Հ
		40.3.3		Խաչքար	13 դ.	նախորդի մոտ	Հ
		40.3.4		Խաչքար	13 դ.	նախորդի մոտ	Հ
		40.3.5		Խաչքար	13 դ.	եկեղեցուց 8 մ հվ-ամ	Հ
		40.3.6		Խաչքար	13 դ.	եկեղեցուց 10 մ հվ	Հ
		40.3.7		Խաչքար	13 դ.	նախորդի մոտ	Հ
		40.3.8		Խաչքար	13 դ.	եկեղեցուց 2 մ ամ	Հ	հատված
		40.3.9		Խաչքար	13 դ.	նախորդի մոտ	Հ	հատված
		40.3.10		Խաչքար	13 դ.	եկեղեցուց 3 մ հս-ամ	Հ	հատված
		40.3.11		Խաչքար	13 դ.	եկեղեցուց հս, պատի փլվածքի մեջ	Հ	հատված
		40.3.12		Խաչքար	13 դ.	եկեղեցուց 8 մ հս-ամ	Հ	հատված
		40.3.13		Խաչքար	13 դ.	եկեղեցուց 10 մ հս-ամ	Հ	հատված
		40.3.14		Խաչքար	13 դ.	եկեղեցուց 12 մ հս	Հ	հատված
		40.3.15		Խաչքար	13 դ.	եկեղեցուց 12 մ հս	Հ	հատված
		40.3.16		Խաչքար	13 դ.	եկեղեցուց 13 մ հս-աե	Հ
		40.3.17		Խաչքար	13 դ.	եկեղեցուց 3 մ աե	Հ	հատված
		40.3.18		Խաչքար	13 դ.	եկեղեցուց 1 մ հս	Հ	հատված
		40.3.19		Տապանաքար Վարդան սարկավագի	1692 թ.	եկեղեցու հվ կողմում	Տ
	40.4			Գերեզմանոց	վաղ միջնադար	եկեղեցուց 100 մ հվ	Հ	բարձունքի վրա
	40.5			Եկեղեցի	1241 թ.		Հ
	40.6			Եկեղեցի	1256 թ.		Հ	գմբեթավոր դահլիճ
41				ՏՈՒՆ-ԹԱՆԳԱՐԱՆ ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԹՈՒՄԱՆՅԱՆԻ	1939 թ.	գյուղի մեջ	Հ
	41.1			Հուշարձան Հովհաննես Թումանյանին	1953 թ.	թանգարանի բակում	Հ	քանդ.՝ Ա. Ուրարտու

5.36 Եղեգնուտ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղի հվ կողմում,	Հ	բլրի վրա, պահպանվել են պատերի մնացորդներ
	1.1			Բնակատեղի	Ք. ա. 4-3 հազ.	ամրոցից 500 մ հվ, Սև ջուր գետակի ափին	Հ
	1.2			Դամբարանադաշտ	Ք. ա. 2-1 հազ.		Հ	դամբարանները մասամբ թալանված են
	1.3			Խաչքար	14-15-րդ դդ.	քարաժայռի վրա, ամրոցի հվ-աե մասում	Հ	տեղափոխվել է «Պետոյի բացատ» գերեզմանոցից
2				ԱՄՐՈՑ «ԲԵՐԴԱՂ»	Ք. ա. 4-3 հազ.	գյուղի հվ-աե կողմում, «Կարմիր քարի տալ» վայրում	Հ	պահպանվել են պատերի մնացորդներ
	2.1			Բնակատեղի	Ք. ա. 4-3 հազ.		Հ
3				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	10-13-րդ դդ.	գյուղի աե եզրին, «Կապի գլուխ» վայրում	Հ	ավերվել է ջրագիծը կառուցելիս
	3.1			Խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	երկատված, հենած է բարձր պատվանդանին
	3.2			Խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ
	3.3			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	երկատված
4				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	11-19-րդ դդ.	գյուղի կենտրոնում, Եղեգնուտ-Դեբեդ ճանապարհի աջ կողմում	Տ
	4.1			Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	ստորին մասը
	4.2			Խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ
	4.3			Տապանաքար	16-17 դ.		Տ
5				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	միջնադար	գյուղի հվ կողմում, «Մասրեք» վայրում, Բերդաղից 500 մ հս	Հ
	5.1			Գերեզմանոց	միջնադար		Հ
6				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	միջնադար	Վահագնաձոր տանող ճանապարհի ձախ կողմում, «Խաս Բախչա» վայրում	Հ
	6.1			Գերեզմանոց	միջնադար		Հ
7				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	միջնադար	գյուղի հվ կողմում, «Դրնդատափ» վայրում	Հ
	7.1			Գերեզմանոց	միջնադար		Հ
	7.2			Թևավոր խաչ	միջնադար	գյուղից 100 մ աե	Հ
8				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	միջնադար	գյուղի հվ կողմում, «Բկատեղեր» վայրում	Հ
	8.1			Գերեզմանոց	միջնադար		Հ
9				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԴԱՄԲԼՈՒՐ»	միջնադար	Դեբետ տանող ճանապարհին, «Փիջվուտ հողեր» վայրում	Հ
	9.1			Գերեզմանոց	միջնադար		Հ
10				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՊԵՏՈՅԻ ԲԱՑԱՏ»	12-16-րդ դդ.	գյուղից 1 կմ հվ, Սև ջուր գետակի ձախ ափին	Հ	անտառապատ լանջին
	10.1			Գերեզմանոց	12-16-րդ դդ.		Հ
		10.1.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա, ստորին մասը կոտրված
		10.1.2		Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	վերնամաս
		10.1.3		Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	ստորին մասը, ընկած է գետնին
		10.1.4		Խաչքար	15 դ.		Հ	արձանագիր
		10.1.5		Խաչքար	15 դ.		Հ	վերին կեսը
		10.1.6		Խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	վերնամաս, թաղված է հողի մեջ
		10.1.7		Խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	վերնամասը կոտրված
	10.2			Մատուռ	միջնադար		Հ	պահպանվել են հիմքերը
11				ԵԿԵՂԵՑԻ	19 դ.	գյուղի մեջ	Հ	կիսավեր
	11.1			Գերեզմանոց	19 դ.	եկեղեցու շրջակայքում	Տ
	11.2			Խաչքար	15 դ.		Տ
	11.3			Խաչքար	15-16-րդ դդ.		Տ
	11.4			Խաչքար	16 դ.		Տ
12				ԽԱՉՔԱՐ	12-13-րդ դդ.	գյուղից 1 կմ հվ, ճանապարհի եզրին	Հ
13				ԿԱՄՈՒՐՋ ԵՐԿԱԹՈՒՂՈՒ	19 դ.	Փամբակ գետի վրա	Տ	քառաթռիչք
14				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1941-45 թթ.	գյուղի սկզբնամասում, ճանապարհի ձախ կողմում	Տ
15				ՄԱՏՈՒՌ ՍԲ. ԿԻՐԱԿԻ	18-19-րդ դդ.	գյուղից 2 կմ հվ-աե, ճանապարհի աջ եզրին	Տ	վերակառուցվում է
	15.1			Գերեզմանոց	12-19-րդ դդ.		Հ
		15.1.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	պահպանվել է չորս բեկոր
		15.1.2		Խաչքար	15 դ.		Տ	պահպանվել է երեք բեկոր
		15.1.3		Խաչքար	15-16-րդ դդ.		Տ	եռատված
		151.4		Խաչքար	15-16-րդ դդ.		Տ	պահպանվել է երկու բեկոր
	15.2			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	մատուռի մեջ	Հ	կանգնեցված է տուֆե սրբատաշ պատվանդանի վրա

5.37. Թեղուտ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ	13 դ.	գյուղից 4 կմ հեռու	Հ
	1.1			Խաչքար «Կարմիր Վարդան», «Վարդան Զորավար»	13-14-րդ դդ.		Հ
2				ԱՄՐՈՑ «ԲԵՐԴՇԵՆ»	Ք. ա. 4-3 հազ.	գյուղից հս	Հ	բլրի վրա, ավերված
	2.1			Մատուռ	4-5-րդ դդ.	ամրոցի կենտր. մասում	Հ
3				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՂԱՓՈՒՐ»	միջնադար	գյուղից 4 կմ աե	Հ
	3.1			Եկեղեցի «Ղարաքոթուկ»	12-17-րդ դդ.		Հ
4				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղից 2 կմ աե, «Փիջվուտ» վայրում	Հ
5				ԵԿԵՂԵՑԻ	12 դ.	գյուղից 1 կմ հվ-ամ	Հ	ավերված
	5.1			Գերեզմանոց	12-17-րդ դդ.		Տ
		5.1.1		Խաչքար	12 դ.		Հ
		5.1.2		Խաչքար	13 դ.		Հ
6				ԵԿԵՂԵՑԻ	13 դ.	գյուղից 3 կմ հվ-աե	Հ
7				ԿԱՄՈՒՐՋ	17 դ.	գյուղի ամ մասում, Մանստև գետակի վրա	Հ	միաթռիչք
8				ՁԻԹՀԱՆ	19 դ.		Տ
9				ՄԱՏՈՒՌ	12-13-րդ դդ.	գյուղից 2 կմ հս, «Ագեղցի» վայրում	Հ
	9.1			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	9.2			Խաչքար	13 դ.		Հ
10				ՄԱՏՈՒՌ	4-5-րդ դդ.	գյուղից 1 կմ հվ-աե	Հ
11				ՎԱՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ՄԱՆՍՏԵՎ	13 դ.	գյուղից 3 կմ հս-աե, Մանստև գետակի աջ ափին	Հ	անտառում
	11.1			Եկեղեցի	13 դ.		Հ	միանավ սրահ
	11.2			Թևավոր խաչ	13 դ.		Հ	3 կտոր՝ սրբերի պատկերաքանդակներով, տեղափոխվել են Շնողի դպրոցի թանգարան
	11.3			Միաբանության շենքը	13 դ.		Հ	պահպանվել են հետքեր
	11.4			Շրջապարիսպ	13 դ.		Հ	պահպանվել են հետքեր
12				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆ	միջնադար		Հ

5.38. Լեջան գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	12-20-րդ դդ.	գյուղից հվ-աե, գետի ձախ ափին	Տ	բլրալանջին, գործող գերեզմանոցում
2				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 4-3 հազ.	գոմեր տանող ճանապարհին	Հ
3				ԵԿԵՂԵՑԻ «ԿԱՐՄԻՐ ՎԱՆՔ»	1892 թ.	գյուղի մեջ	Հ	կանգուն
	3.1			Գերեզմանոց	12- 20 դ. սկիզբ		Հ
		3.1.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա
	3.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	եկեղեցու մեջ	Հ
4				ԽԱՉՔԱՐ	12-13-րդ դդ.	գյուղից հս, «Ղաշի գլուխ» վայրում	Հ
5				ԿՈԹՈՂ	7 դ.	գյուղի հվ-աե եզրին	Հ
6				ՀՈՒՇԱԿՈԹՈՂ` ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1970 թ.	գյուղի մեջ	Տ
7				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ	1908 թ.	գյուղի մեջ	Տ

5.39 Լեռնահովիտ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ «ՄԱՄՈՒՌԴՈՇ»		գյուղից հվ-ամ	Հ
2				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ «ԿԱՐՃԱԴՈՇ»	բրոնզե դար	գյուղից աե	Հ
3				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	միջնադար	գյուղից 3 կմ հվ-ամ	Հ	ավերված
4				ԵԿԵՂԵՑԻ	12-13-րդ դդ.	գյուղի հս-աե մասում	Հ	ավերված
	4.1			Գերեզմանոց	12-19-րդ դդ.		Հ

5.40. Լեռնանցք գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ	Ք.ա. 3-1 հազ.	գյուղի ամ մասում	Հ
	1.1			Դամբարանադաշտ	Ք.ա. 3-1 հազ.		Հ
2				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ «ԲԵՐԴԻ ԴԱՇՏ»	Ք.ա. 3-1 հազ.	գյուղից հվ, «Պարլու ղարա» վայրում	Հ
	2.1			Դամբարանադաշտ	Ք.ա. 3-1 հազ.		Հ
3				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 3-1 հազ.	գյուղի մեջ	Հ
4				ԵԿԵՂԵՑԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ՍԲ.ՄԻՆԱՍ	5-19-րդ դդ.	գյուղի մեջ	Հ
	4.1			Գերեզմանոց	18-19-րդ դդ.	եկեղեցու շուրջ	Տ
		4.1.1		Կոթող	5-6-րդ դդ.		Հ	քառակող
	4.2			Եկեղեցի	միջնադար	գերեզմանոցում, Սբ. Մինաս եկեղեցու մոտ	Հ	պահպանվել են հիմքերը
	4.3			Եկեղեցի Սբ. Մինաս	վերակառ. 19 դ.	գերեզմանոցի մոտ	Հ
	4.4			Զանգակատուն	1910 թ.	կից է եկեղեցուն հս-ից	Տ
5				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1975 թ.	գյուղի հս մասում	Տ

5.41 Լեռնապատ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ	Ք. ա. 4-3 հազ.	գյուղից 1 կմ հվ, Լեռնաջուր գետի աջ ափին	Հ	ավերված
2				ԱՄՐՈՑ	Ք. ա. 3 հազ.	գյուղից 0.5 կմ ամ, Լեռնաջուր գետի ձախ կողմում	Հ	բլրի վրա, ավերված
	2.1			Մատուռ Սբ. Գաբրիել, «Գաբրիել-Մուքել»	վաղ միջնադար		Տ	բլրի գագաթին, ավերված
3				ԱՄՐՈՑ «ԲԵՐԴԱՂ»	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղի աե կողմի	Հ	բլրի գագաթին, ավերված
	3.1			Դամբարանադաշտ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղից 1 կմ աե, «Եվքլու» հանդամա-սում, «Բերդաղ» ամրոցից աե	Հ	ավերված
4				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	12-20-րդ դդ.	գյուղի հվ-աե մասում, Լեռնաջուր գետի աջակողմյան վտակի ափին	Հ	գյուղի գործող գերեզմանոցն է
	4.1			Եկեղեցի	17-18-րդ դդ.	գերեզմանոցում	Հ	ավերված
5				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	18-19-րդ դդ.	գյուղի հս-աե մասում	Տ
	5.1			Մատուռ Սբ. Կիրակի	19 դ.	Լեռնաջրի աջ ափին,	Տ	բլրի գագաթին
6				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԲԱԳԵՐ»	16-18-րդ դդ.	գյուղից 1.5 կմ հվ-ամ	Հ	ավերված
	6.1			Եկեղեցի	16-18-րդ դդ.		Հ
7				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՈՒՌՈՒՏ»	5-15-րդ դդ.	գյուղից 1 կմ հվ, ճանապարհի աջ կողմում	Հ
	7.1			Դամբարանադաշտ	Ք.ա. 4-3 հազ.	Ուռուտ հանդամասում, գետի մոտ	Հ	զուրկ է վերգետնյա նշաններից
	7.2			Գերեզմանոց	10-19-րդ դդ.		Հ	ավերված
		7.2.1		Խաչքար	10-11-րդ դդ.	եկեղեցուց աե	Հ	հատված
		7.2.2		Խաչքար	11 դ.	եկեղեցուց հվ-աե	Հ	պատվանդանի վրա
		7.2.3		Խաչքար	12 դ.	եկեղեցուց աե	Հ	հատված
		7.2.4		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	եկեղեցուց աե	Հ	հատված
		7.2.5		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	եկեղեցու հս-աե անկյան մոտ	Հ	ընկած է գետնին
		7.2.6		Տապանաքար	16-17-րդ դդ.	եկեղեցուց հվ-ամ	Տ	խիստ հողմահարված արձանագրությամբ, կիսով չափ թաղված հողի մեջ
	7.3			Եկեղեցի	5-7-րդ դդ.		Հ	ավերված, եկեղեցու մեջ և շուրջը կան արձանագիր որմնաքարեր
		7.3.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	եկեղեցու խորանում	Հ
		7.3.2		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	եկեղեցու մեջ	Հ
8				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՔԻԼԻՍԱ»	միջնադար	գյուղից 8 կմ հս	Հ
	8.1			Եկեղեցի	5-7-րդ դդ.	գյուղատեղիի հվ-աե մասում, Լեռնաջուր գետի աջակողմյան վտակի աջ ափին	Հ	ավերված
	8.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	Քիլիսա և Գյուլլուդարա լքված գյուղերի դպրոցի շենքի բակում, ճանապարհի մոտ	Հ	տեղափոխվել է եկեղեցուց
9				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղից աե	Հ
10				ԴՈԼՄԵՆՆԵՐ		գյուղի մոտ	Հ
11				ԵԿԵՂԵՑԻ	6-7-րդ դդ.	գյուղից 1 կմ հս	Հ	ավերված, հողով ծածկված
	11.1			Գերեզմանոց	միջնադար	եկեղեցուց մոտ 200 մ հվ-աե, Լեռնաջուր գետի աջ ափին	Հ
12				ՀՈՒՇԱԿՈԹՈՂ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1976 թ.	գյուղի հս-աե կողմում, բլրի վրա	Տ
14				ՄԱՏՈՒՌ ՍԲ. ՆՇԱՆ	17-18-րդ դդ.	գյուղի հս-աե կողմում, բլրի վրա	Տ	վերակառուցվել է վերջերս
15				ՄԱՏՈՒՌ ՍԲ. ՍԱՐԳԻՍ	19 դ.	գյուղի հվ-աե կողմում, զոհվածների հուշարձանի մոտ	Տ
	15.1			Հուշակոթող Մեծ եղեռնի զոհերին	1977 թ.	բլրի վրա	Հ	Ղարաքիլիսայի ճակատամարտի վայրում
16				ՍՐԲԱՏԵՂԻ	միջնադար	գյուղից 7 կմ հվ, «Քիլիսա» գյուղատեղի տանող ճանապարհի ձախ կողմում	Տ	ժայռի վրա պատկերված են պարզ խաչեր

5.42. Լեռնավան գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	19-20-րդ դդ.	գյուղի ամ եզրին	Հ
2				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	միջնադար	գյուղից 2 կմ ամ, «Խարաբեք» վայրում	Հ
3				ԵԿԵՂԵՑԻ	19 դ.	գյուղի մեջ	Հ
4				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1985 թ.	գյուղի հս մասում, բլրագագաթին	Տ
5				ՋՐԱՂԱՑ	19 դ.	գյուղի մեջ	Տ

5.44 Լոռու-Բերդ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ	Ք. ա. 2 հազ.	գյուղի հս-աե եզրին	Հ
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	10-14-րդ դդ.	Լոռի Բերդ ամրոցից ամ	Հ
	2.1			Խաչքար	12 դ.	գերեզմանոցում	Հ	ընկած է գետնին, վերնամասը կոտրված
3				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղի տարածքում և ամ	Հ	1971-2002 թթ. պեղել է Ս. Դևեջյանը
	3.1			Դամբարան N 1	Ք. ա. 2 հազ. 1 կես	գյուղի ամ եզրին, դաշտի մեջ, ճանապարհի հվ եզրին	Հ	բազալտե սալերով ձևավորված դամբարանը պեղվել է 1968, 2002 թթ.
	3.2			Դամբարան N 6	Ք. ա. 2 հազ.1 կես	գյուղի ամ եզրին, դաշտի մեջ, ճանապարհի հվ եզրին	Հ	բազալտե սալերով ձևավորված դամբարանը պեղվել է 1971 թ., հայտ. բրոնզե կաթսա
	3.3			Դամբարան N 7	Ք. ա. 15-14-րդ դդ.	գյուղի ամ եզրին, դաշտի մեջ, ճանապարհի հվ եզրին	Հ	բազալտե սալերով ձևավորված դամբարանը պեղվել է 1971 թ., հայտ. մարտակառք
	3.4			Դամբարան N 56` արքայական	Ք. ա. 7-6-րդ դդ.	Ստեփանավանի նորակառույց թաղամասից աե, գյուղ տանող ճանապարհի ձախ կողմում	Հ	բազալտե սալերով ձևավորված եռախուց դամբարանը պեղվել է 1989 թ., հայտ. զոհաբերված ձիեր, առյուծի ծնոտ
	3.5			Դամբարան N 60	Ք. ա. 2 հազ. 1 կես	Ստեփանավանի նորակառույց թաղամասում, գյուղ տանող ճանապարհի ձախ կողմում	Հ	բազալտե սալերով ձևավորված դամբարանը պեղվել է 1989 թ., ծածկված է հողով
	3.6			Դամբարան N 61	Ք. ա. 2 հազ.1 կես	Ստեփանավանի նորակառույց թաղամասում, գյուղ տանող ճանապարհի ձախ կողմում	Հ	բազալտե սալերով ձևավորված դամբարանը պեղվել է 1989 թ., ծածկված է հողով
	3.6			Դամբարան N 63	Ք. ա. 7-6-րդ դդ.	Ստեփանավանի նորակառույց թաղամասից աե, գյուղ տանող ճանապարհի ձախ կողմում	Հ	բազալտե սալերով ձևավորված երկխուց դամբարանը պեղվել է 1989 թ., հայտ. զոհաբերված ձիեր
	3.7			Դամբարան N 64	Ք. ա. 7-6-րդ դդ.	Ստեփանավանի նորակառույց թաղամասից աե, գյուղ տանող ճանապարհի ձախ կողմում	Հ	բազալտե սալերով ձևավորված երկխուց դամբարանը պեղվել է 1990թ., հայտ. զոհաբերված ձիեր
	3.8			Դամբարան N 65	Ք. ա. 3-2 հազ. սահմ.	Ստեփանավանի նորակառույց թաղամասում, մանկապարտեզից ամ	Հ	բազալտե սալերով ձևավորված դամբարանը պեղվել է 1991թ., հայտ. բրոնզե սուսեր և դաշույն
	3.9			Դամբարան N 74	Ք. ա. 3-2 հազ. սահմ.	Ստեփանավանի նորակառույց թաղամասում, բլրի մոտ	Հ	բազալտե սալերով ձևավորված դամբարանը պեղվել է 1990թ., հայտ. բրոնզե գեղարդ
	3.10			Դամբարան N 75	Ք. ա. 3-2 հազ. սահմ.	Ստեփանավանի նորակառույց թաղամասում, բլրի վրա	Հ	բազալտե սալերով ձևավորված դամբարանը պեղվել է 1990թ.
	3.11			Դամբարան N 77	Ք. ա. 3-2 հազ. սահմ.	Ստեփանավանի նորակառույց թաղամասում, բլրի վրա	Հ	բազալտե սալերով ձևավորված դամբարանը պեղվել է 1992թ., հայտ. բրոնզե գեղարդ
	3.12			Դամբարան N 79	Ք. ա. 3-2 հազ. սահմ.	Ստեփանավանի նորակառույց թաղամասում, բլրի աե ստորոտում	Հ	պեղվել է 1998թ., քարե զրահով և կրոմլեխով հիմնահողային դամբարանում հայտնաբերվել են գունանկարների դաջվածքներ
	3.13			Դամբարան N 93	Ք. ա. 7-6-րդ դդ.	գյուղ տանող ճանապարհի ձախ կողմում	Հ	բազալտե սալերով ձևավորված երկ-խուց դամբարանը պեղվել է 1997թ., հայտ. զոհաբեված ձիեր
	3.14			Դամբարան N 94	Ք. ա. 3-2 հազ. սահմ.	գյուղ տանող ճանապարհի աջ կողմում	Հ	բազալտե սալերով ձևավորված կեղծ թաղակապ ծած-կով դամբարանը պեղվել է 1996թ., հայտ. գունազարդ կարասներ
	3.15			Դամբարան N 100` արքայական	Ք. ա. 3-2 հազ. սահմ.	Ստեփանավանի նորակառույց թաղամասից աե, ճանապարհից հս	Հ	բազալտե սալերով ձևավորված դամբարանը պեղվել է 1997թ., հայտ. զոհաբերված ձիեր
4				ԵԿԵՂԵՑԻ	4-5-րդ դդ.	Լոռի Բերդ քաղաքատեղիի պարիսպներից 300 մ հս-աե	Հ	պահպանվել են հիմնապատերը
5				ԵԿԵՂԵՑԻ	12-13-րդ դդ.	Լոռի Բերդ ամրոց տանող ճանապարհի ձախ կողմում	Հ	ավերված
	5.1			Խաչքար	12 դ.	եկեղեցու հս մուտքից աջ	Հ	հենած է պատին
	5.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	եկեղեցու հս մուտքից աջ	Հ	ընկած է գետնի վրա
6				ԽԱՉՔԱՐ	11-12-րդ դդ.	Ձորագետի կիրճում, Միսխանայի և Ձորագետի միախառնման վայրում	Հ	ընկած է գետնի վրա
7				ԽԱՉՔԱՐ	12-13-րդ դդ.	գյուղից Լոռի Բերդ քաղաքատեղի տանող ճանապարհին, 1 կմ հեռ. Միսխանա կիրճից	Հ
8				ԽԱՉՔԱՐ	12-13-րդ դդ.	գյուղից Լոռի Բերդ քաղաքատեղի տանող ճանապարհին, 1 կմ հեռ. Միսխանա կիրճից	Հ
9				ԽԱՉՔԱՐ	12-13-րդ դդ.	գյուղում, տան բակում	Հ
10				ԽԱՉՔԱՐ	12-13-րդ դդ.	Լոռի Բերդ ամրոցից մոտ 400 մ հս	Հ	վերնամաս
11				ԽԱՉՔԱՐ	1284 թ.	գյուղից 1.5 կմ աե, ձորափին	Հ	պատվանդանի վրա
12				ՔԱՂԱՔԱՏԵՂԻ ԼՈՌԻ ԲԵՐԴ	11-18-րդ դդ.	գյուղից 2 կմ աե, Ձորագետ և Միսխանա գետերի միախառնման վայրում	Հ	հրվանդանի վրա
	12.1			Միջնաբերդ	11-18-րդ դդ.	հրվանդանի աե մասում	Հ
		12.1.1		Պարիսպ	11-14-րդ դդ.	միջնաբերդի ամ եզրագծով, երկու կիրճերի միջև	Հ
		12.1.2		Մուտք	11-16-րդ դդ.	պարսպի հս-աե ծայրին, կիրճի եզրին	Հ	ամրացված է երկու աշտարակներով
		12.1.3		Խանդակ	11-16-րդ դդ.	պարսպի երկարությամբ, արտաքուստ	Հ
		12.1.4		Պալատ	11 դ.	միջնաբերդի հվ եզրին	Հ
		12.1.5		Եկեղեցի	11 դ.	միջնաբերդի կենտրոնական մասում	Հ	վերակառ. 14-15-րդ դդ., 19 դ.
			12.1.5.1	Խաչքար	12-13-րդ դդ.	եկեղեցու մոտքի մոտ	Հ	հատված
			12.1.5.2	Խաչքար	12-13-րդ դդ.	եկեղեցու մուտքի աջ կողմում	Հ	բազալտից
			12.1.5.3	Խաչքար	12-13-րդ դդ.	եկեղեցու մուտքի ձախ կողմում	Հ	բազալտից
			12.1.5.4	Խաչքար	12-14-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու խորանի հս պատին	Հ
			12.1.5.5	Խաչքար	12-14-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու հս պատին	Հ	հատված
			12.1.5.6	Խաչքար	12-14-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու հս պատին	Հ	հատված
		12.1.6		Եկեղեցի	12-13-րդ դդ.	միջնաբերդի հս-աե մասում	Հ
			12.1.6.1	Խաչքար	13-14-րդ դդ.	եկեղեցու ներսում		հատված
		12.1.7		Մատուռ-դամբարան	1251 թ.	միջնաբերդի կենտրոնական մասում
		12.1.8		Բաղնիք	11-13-րդ դդ.	միջնաբերդի մուտքից մոտ 100 մ հվ	Հ
		12.1.9		Բաղնիք	11-13-րդ դդ.	Ձորագետի կիրճի եզրին, պալատից աե	Հ	ավերված
		12.1.10		Ջրավազան	12-13-րդ դդ.	Ձորագետի կիրճի եզրին, երկրորդ բաղնիքի մոտ	Հ
		12.1.11		Ջրավազան	12-13-րդ դդ.	Ձորագետի կիրճի եզրին, առաջին ջրավազանից 4 մ աե	Հ
		12.1.12		Բնակելի տուն	12-13-րդ դդ.	ջրավազաններից 4 մ հս	Հ
		12.1.13		Քարայր-մթերանոց	միջնադար	ջրավազանների մոտ	Հ
		12.1.14		Ջրամբար	11-12-րդ դդ.	միջնաբերդի կենտրոնական մասում	Հ
		12.1.15		Ձիթհան	11-12-րդ դդ.	միջնաբերդի հվ-աե մասում	Հ	պահպանվել է քարը
		12.1.16		Գաղտնուղի	11 դ.	միջնաբերդի հս-աե եզրին, Միսխանա գետի ձորում	Հ
		12.1.17		Խաչքար	9 դ.	Լոռի Բերդ ամրոցի աե մասում
		12.1.18		Խաչքար	12 դ.	Լոռի Բերդ ամրոցից 500 մ հս-աե		ընկած է գետնին
		12.1.19		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	Լոռի Բերդից մոտ 300 մ հս		ընկած է գետնին, արձանագիր մասը
		12.1.20		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	Լոռի Բերդ ամրոցից 300 մ հս		ընկած է գետնին, արձանագիր մասը
		12.1.21		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	Լոռի Բերդ ամրոցի աե մասում
	12.2			Թաղամաս Շահաստան	12-13-րդ դդ.	քաղաքատեղիի ամ հատվածում	Հ	սարահարթի վրա
		12.2.1		Պարիսպ	12-13-րդ դդ.	թաղամասի ամ եզրագծով, երկու կիրճերի միջև	Հ
		12.2.2		Եկեղեցի	13 դ.	թաղամասի հս-աե մասում	Հ
			12.2.2.1	Խաչքար	12-13-րդ դդ.	եկեղեցու մոտ	Հ
		12.2.3		Գերեզմանոց	11-14-րդ դդ., 20 դ.	թաղամասի ամ մասում	Հ
			12.2.3.1	Խաչքար	միջնադար	գերեզմանոցի հս-աե մասում	Հ	հատված
			12.2.3.2	Խաչքար	16-17-րդ դդ.	գերեզմանոցի աե մասում	Հ
			12.2.3.3	Խաչքար	միջնադար	գերեզմանոցի հս մասում	Հ	պահպանված է խաչաքանդակ պատվանդանը
			12.2.3.4	Խաչքար	միջնադար	գերեզմանոցի հս մասում	Հ	պահպանված է խաչաքանդակ պատվանդանը
		12.2.4		Ջրատար	11 դ.	թաղամասի կենտրոնական մասի ողջ երկարությամբ	Հ	ձգվում է ամ-ից աե
		12.2.5		Ճանապարհ	11 դ.	միջնաբերդի պարսպի հս անկյունից մինչև Միսխանա գետի ափը	Հ
		12.2.6		Կամուրջ	11-12-րդ դդ.	Միսխանա գետի վրա	Հ
		12.2.7		Կամուրջ	11-12-րդ դդ.	Ձորագետի և Միսխանա գետերի միացման մասում	Հ	ավերված
		12.2.8		Աշտարակ	11-13-րդ դդ.	Միսխանա գետի աջ ափին	Հ	կառույցում կա աղբյուրի ակունք
		12.2.9		Քարայր-կացարան	12-13-րդ դդ.	Ձորագետի կիրճում	Հ
		12.2.10		Քարայր-կացարանների համալիր	12-13-րդ դդ.	Միսխանա գետի կիրճում	Հ
	12.3			Արվարձան «Կենտագեղ»	10-15-րդ դդ.	Միսխանա գետի հս սարահարթի վրա, միջնաբերդի դիմաց	Հ	պահպանվել են հիմնապատերը, արվարձանը մատենագիր աղբյուրներում երբեմն նշվում է որպես գյուղ
		12.3.1		Եկեղեցի «Կենտագեղցու Ժամ»	12-13-րդ դդ.	գյուղից 3 կմ հվ-աե	Հ	կիսավեր
	12.4			Արվարձան «Ամրակից»	12-13-րդ դդ.	Ձորագետի կիրճի աե սարահարթի վրա, միջնաբերդի դիմաց	Հ
13				ՋՐԱՂԱՑ	11-12-րդ դդ.	Ձորագետի կիրճում, Միսխանայի և Ձորագետի միախառմնան վայրում	Հ

5.45. Լորուտ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ	Ք.ա. 3-2 հազ.	գյուղից 3 կմ աե, «Վարար աղբյուր» վայրում	Հ
2				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ	Ք.ա. 3-2 հազ.	գյուղից 3 կմ հվ	Հ
	2.1			Դամբարանադաշտ	Ք.ա. 3-2 հազ.		Հ
3				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ	Ք.ա. 2 հազ.	գյուղից 15 կմ հվ, սարի գագաթին, «Փռվաշեն» վայրում	Հ
4				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	14-15-րդ դդ.	գյուղից 5 կմ հվ	Հ
5				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	միջնադար	գյուղից 4 կմ աե	Հ
6				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԿԾՎՈՒՏ»	13-14-րդ դդ.	գյուղից 10 կմ հվ	Հ
7				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՄՈՏՔՈՐ»	11-17-րդ դդ.	գյուղից 7 կմ հվ-ամ	Հ
	7.1			Եկեղեցի	12-13-րդ դդ.		Հ
	7.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	7.3			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	7.4			Խաչքար	13 դ.		Հ
8				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՎԱՐԴԱՊԵՏԻ ԱՅՐ (ԷՐ)»	12-17-րդ դդ.	գյուղից 18 կմ հվ, Սարի բուլաղ գետակի աջ ափին	Հ

	8.1			Գերեզմանոց	10-15-րդ դդ.		Հ
		8.1.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
		8.1.2		Խաչքար	13 դ.		Հ
		8.1.3		Խաչքար	14 դ.		Հ
	8.2			Քարայր «Սոթա Վարդապետի էր»	Ք. ա. 13-9 դդ, 10-12-րդ դդ.	«Ծակ քար» հանդամասում	Հ
		8.2.1		Խաչքար «Սիրուն խաչ»	13 դ.	քարայրի մոտ	Հ
9				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՔՈՒՐԹԻԿ»	միջնադար		Հ
10				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 3-2 հազ.	գյուղից 18 կմ հվ, «Դաշտաբաց» վայրում	Հ
11				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 3-2 հազ.	Լորուտ գետի աջ ափին	Հ
12				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 2 հազ.	«Ջոմնի» վայրում	Հ
13				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 2-1 հազ.	գյուղից 15 կմ հեռու, «Նազարի դաշտ» վայրում	Հ
14				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 2-1 հազ.	գյուղի մեջ, «Վերին թաղ»-ում	Հ
15				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ՍԱՐԳԻՍ	1898 թ.	գյուղի մեջ	Տ
	15.1			Գերեզմանոց	12-17-րդ դդ.		Հ
16				ԿԱՄՈՒՐՋ	միջնադար	Լորուտ գետի վրա	Հ
17				ԿԱՄՈՒՐՋ	միջնադար	Լորուտ գետի վրա	Հ

5.46. Լուսաղբյուր գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	19-20-րդ դդ.	գյուղի ամ մասում
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	19-20-րդ դդ.	գյուղի հս-ամ մասում
3				ԵԿԵՂԵՑԻ	12-13-րդ դդ.	գյուղից 2,5 կմ հս-աե
	3.1			Գերեզմանոց	6-15-րդ դդ.
	3.2			Կոթող	6 դ.	եկեղեցու բեմի վրա
4				ԵԿԵՂԵՑԻ	19 դ.	գյուղի մեջ	Տ
	4.1			Գերեզմանոց	19-20-րդ դդ.		Տ
		4.1.1		Տապանաքար	1812 թ.		Տ
5				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1970 թ.	գյուղի մեջ	Տ
6				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ «ԼՈՒՍԱՂԲՅՈՒՐ»	1977 թ.	գյուղի մեջ, նախորդից ոչ հեռու	Հ

5.47. Խնկոյան գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	19-20-րդ դդ.	գյուղի ամ մասում	Տ
2				ԵԿԵՂԵՑԻ	1863 թ.	գյուղի մեջ	Տ
	2.1			Գերեզմանոց	19 դ.	եկեղեցու շուրջը	Տ
3				ՏՈՒՆ-ԹԱՆԳԱՐԱՆ ԽՆԿՈ-ԱՊՈՐ	1970 թ.	գյուղի մեջ	Հ
	3.1			Հուշարձան Խնկո-Ապոր	1970 թ.	թանգարանի դիմաց	Հ

5.48. Ծաթեր գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	10-13-րդ դդ.	գյուղից 1 կմ հս, «Ճգնավորի վանք» տանող ճանապարհին	Հ	ձորի պռնկին
	1.1			Խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ
	1.2			Խաչքար	12 դ.		Հ
2				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 2-1 հազ.		Հ
3				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 2-1 հազ.		Հ
4				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ	12 դ.	գյուղի հվ եզրին	Հ
	4.1			Գերեզմանոց	12-13-րդ դդ.		Հ
		4.1.1		Խաչքար	12 դ.		Հ
	4.2			Զանգակատուն	13 դ.		Հ
		4.2.1		Խաչքար	10 դ.	ագուցված է զանգակատան հս պատի մեջ	Հ	հատված
		4.2.2		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է զանգակատան հս պատի մեջ	Հ
		4.2.3		Խաչքար	13 դ.	ագուցված է զանգակատան ամ ճակատին	Հ	հատված
		4.2.4		Խաչքար պարոն Դեղի	1303 թ.	ագուցված է զանգակատան ամ ճակատին	Հ
		4.2.5		Խաչքար	1557 թ.	ագուցված է զանգակատան աե պատի մեջ	Հ
	4.3			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու բեմում	Հ
	4.4			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու աե պատուհանի մեջ, աջ կողմում	Հ
	4.5			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու աե պատուհանի մեջ, ձախ կողմում	Հ
	4.6			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու խորանի ձախ խորշում	Հ
	4.7			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու խորանի ձախ խորշում	Հ	հատված
	4.8			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու հվ պատի խորշում	Հ
	4.9			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու հվ պատի խորշի վերևում	Հ	հատված
	4.10			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու հվ պատի խորշում	Հ
	4.11			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու հվ պատի խորշի վերևում	Հ
5				ԵԿԵՂԵՑԻ «ՃԳՆԱՎՈՐԻ ՎԱՆՔ»	11-12-րդ դդ.	գյուղից 1 կմ հս	Հ
	5.1			Խաչքար Զաքարեի	13 դ.	ագուցված է եկեղեցու աե պատին	Հ
6				ԽԱՉՔԱՐ	10 դ.	գյուղից 350 մ աե	Հ	ձորում
7				ԽԱՉՔԱՐ	12-13-րդ դդ.	գյուղից 1.5 կմ հս	Հ	դաշտում
8				ԽԱՉՔԱՐ	12-13-րդ դդ.	գյուղից 1.5 կմ հս	Հ	դաշտում
9				ԽԱՉՔԱՐ	12-13-րդ դդ.	գյուղից 300 մ աե	Հ	ձորում, հատված
10				ԽԱՉՔԱՐ	13 դ.	գյուղից 800 մ հս-ամ	Հ	դաշտում
11				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1946 թ.	գյուղի մեջ	Տ
12				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1972 թ.	գյուղի մեջ	Տ
13				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆՆԵՐԻ ՀԱՄԱԼԻՐ	Ք.ա. 3-1 հազ.	գյուղի աե մասում, Դեբեդի կիրճում	Հ

5.49. Ծաղկաբեր գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	18-20-րդ դդ.	գյուղից հս-աե	Հ
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	18-20-րդ դդ.	գյուղի աե մասում	Հ
3				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԱԳՈՅԻ ՔԱՐԵՐԻ ԽԱՐԱԲԱ»	15-18-րդ դդ.	գյուղից 1,5 կմ հվ	Հ
4				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՇԱՐԱՆ ՔԱՐԵՐԻ ԽԱՐԱԲԱ»	15-18-րդ դդ.	գյուղից 1,2 կմ հվ	Հ
5				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՊԵՌՆՈՒՑԻ ԽԱՐԱԲԱ»	15-18-րդ դդ.	գյուղից 0,6 կմ հվ	Հ
6				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՓԱՐՉԱԽԼՈՒԻ ԽԱՐԱԲԱ»	15-18-րդ դդ.	գյուղից 0,8 կմ հվ	Հ
7				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ	10-12-րդ դդ.	գյուղից 3,5 կմ հս-ամ	Հ
8				ԵԿԵՂԵՑԻ	19 դ.	գյուղի մեջ	Տ
	8.1			Գերեզմանոց	19-20-րդ դդ.		Տ
9				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1975 թ.	գյուղի մեջ	Տ

5.50. Ծաղկաշատ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	9-20-րդ դդ.	գյուղի մեջ	Հ
	1.1			Եկեղեցի	13 դ.		Հ
		1.1.1		Խաչքար	13 դ.	եկեղեցու խորանում	Հ
	1.2			Խաչքար	11 դ.	հենած է եկեղեցու ամ ճակատին	Հ
	1.3			Խաչքար	13 դ.	եկեղեցու ամ պատի մոտ	Հ	ստորին հատվածը՝ երկատված
	1.4			Խաքար	13 դ.	եկեղեցուց հս	Հ	պատվանդանի վրա
	1.5			Խաչքար	13 դ.	եկեղեցու հս անկյան մոտ	Հ	տեղահանված, վերին եզրի կենտրոնը վնասված
	1.6			Թևավոր խաչ	13 դ.	հենած է եկեղեցու հս ճակատին	Հ	արձանագիր բեկոր
	1.7			Շինություն	17 դ.	եկեղեցուց 8 մ հս-ամ	Տ	ավերված
2				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	միջնադար	գյուղից 2 կմ հս-աե	Հ
	2.1			Գերեզմանոց	13 դ.		Հ
		2.1.1		Խաչքար	13 դ.		Հ
3				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 12-10-րդ դդ.	գյուղից 3 կմ հս-ամ, ճանապարհի վրա	Հ
4				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 8-7-րդ դդ.	գյուղից 4 կմ հվ-աե, «Քաչալ թափա» վայրում	Հ	1982 թ. կատարվել են մասնակի պեղումներ
5				ԵԿԵՂԵՑԻ		գյուղից 3 կմ հվ-ամ	Հ
6				ԽԱՉՔԱՐ	13 դ.	գյուղից աե	Հ
7				ՄԱՏՈՒՌ ՍԲ. ՍԱՐԳԻՍ	13 դ.	գյուղից հվ	Հ

5.52. Կաթնաջուր գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	19-20-րդ դդ.	գյուղի ամ եզրին	Տ
2				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՂՈԹՈՒՐ»	միջնադար	գյուղից 4-5 կմ հվ	Հ
3				ԵԿԵՂԵՑԻ	1866 թ.	գյուղի մեջ	Հ
4				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1967 թ.	գյուղի մեջ	Տ
5				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1980 թ.	գյուղի մեջ	Տ
6				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ՍՏԵՓԱՆ ՇԱՀՈՒՄՅԱՆԻՆ	1961 թ.	գյուղի մեջ	Հ

5.54. Կաճաճկուտ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ ՍԵԴՎԻ («ՍԵԴՎԱ ՂԱԼԱ»)	13-14-րդ դդ.	գյուղից 2 կմ հվ, Սեդվու վանքից 0.5 կմ հվ-աե, «Ղուլի ղաշ» վայրում	Հ
	1.1			Աշտարակ	13 դ.		Հ	եռահարկ
2				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՍԵԴՎԻ	10-13-րդ դդ.		Հ
	2.1			Գերեզմանոց			Հ
		2.1.1		Խաչքար	13 դ.		Հ
		2.1.2		Խաչքար	13 դ.		Հ
		2.1.3		Խաչքար	13 դ.		Հ
		2.1.4		Խաչքար	13 դ.		Հ
		2.1.5		Խաչքար	13 դ.		Հ
		2.1.6		Խաչքար	13 դ.		Հ
		2.1.7		Խաչքար	13 դ.		Հ
3				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	10-13-րդ դդ.	Աքորի գյուղ տանող ճանապարհին	Հ
	3.1			Խաչքար	12 դ.		Հ
	3.2			Խաչքար	13 դ.		Հ
	3.3			Խաչքար	13 դ.		Հ
	3.4			Խաչքար	13 դ.		Հ
	3.5			Խաչքար	13 դ.		Հ
4				ԽԱՉՔԱՐ	13 դ.	գյուղի մեջ	Հ
5				ԽԱՉՔԱՐ	13 դ.	Սեդվու վանքից 500 մ հս	Հ
6				ԽԱՉՔԱՐ	13 դ.	Սեդվու վանքից 2 կմ աե	Հ
7				ԽԱՉՔԱՐ	13 դ.	Սեդվու վանքից 2 կմ աե	Հ
8				ԽԱՉՔԱՐ	13 դ.	Սեդվու վանքից 6 կմ հվ-աե	Հ
9				ՄԱՏՈՒՌ	13 դ.	Սեդվու վանքից 800 մ հս-աե	Հ
	9.1			Գերեզմանոց	13 դ.	մատուռի մոտ	Հ
		9.1.1		Խաչքար	13 դ.		Հ
		9.1.2		Խաչքար	13 դ.		Հ
		9.1.3		Խաչքար	13 դ.		Հ
10				ՎԱՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ՍԵԴՎՈՒ ՍԲ. ՆՇԱՆ	13-14-րդ դդ.	գյուղից 3 կմ հվ	Հ	ձորում
	10.1			Գերեզմանոց	12-14-րդ դդ.		Հ
		10.1.1		Խաչքար	13 դ.		Հ
		10.1.2		Տապանաքար	13-14-րդ դդ.		Հ	հարթ, զարդանախշ
		10.1.3		Տապանաքար	13-14-րդ դդ.	նախորդի մոտ	Հ	հարթ, խաչապատկերով
	10.2			Եկեղեցի	12-13-րդ դդ.	կից է Սբ. Նշան եկեղեցուն հս-ից	Հ	փոքր, միանավ դահլիճ
	10.3			Եկեղեցի Սբ. Նշան	13 դ.		Հ
	10.4			Զանգակատուն	13 դ.	կից է Սբ. Նշան եկեղեցուն հվ-ից	Հ
	10.5			Միաբանության շենք	13-14-րդ դդ.	Սբ. Նշան եկեղեցուց հվ	Հ
	10.6			Շրջապարիսպ	13 դ.		Հ
11				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆ-ՆԵՐԻ ՀԱՄԱԼԻՐ	միջնադար	ձորում	Հ

5.55. Կարմիր Աղեկ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ «ՍՂՆԱԽԻ ԶԱՌ»	10-16-րդ դդ.	գյուղից հվ	Հ
	1.1			Գերեզմանոց	10-13-րդ դդ.		Հ
		1.1.1		Խաչքար	11 դ.		Հ
		1.1.2		Խաչքար	12 դ.		Հ
		1.1.3		Խաչքար	13 դ.		Հ
		1.1.4		Խաչքար	15 դ.		Հ
		1.1.5		Խաչքար	15 դ.		Հ
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	16-17-րդ դդ.	գյուղի հս մասում	Հ
	2.1			Խաչքար Ավագի	15 դ.		Հ
	2.2			Խաչքար	16 դ.		Հ
3				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԱՂԵԳԻ»	10 դ.	գյուղի ամ եզրին	Հ
	3.1			Գերեզմանոց	10-13-րդ դդ.	եկեղեցու մոտ	Հ
		3.1.1		Թևավոր խաչ	12-13-րդ դդ.		Հ
		3.1.2		Խաչքար	12 դ.		Հ
		3.1.3		Խաչքար	13 դ.		Հ
		3.1.4		Խաչքար	13 դ.		Հ
	3.2			Եկեղեցի	10 դ.		Հ
4				ՄԱՏՈՒՌ		գյուղից 1 կմ ամ	Հ
	4.1			Խաչքար	1207 թ.	մատուռի մեջ	Հ
	4.2			Խաչքար Խոսրովի	13 դ.	մատուռի մոտ	Հ
	4.3			Խաչքար Հովհաննեսի	13 դ.	մատուռի մեջ	Հ
	4.4			Խաչքար «Տերունական»	13 դ.	մատուռի մեջ	Հ
5				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆՆԵՐԻ ՀԱՄԱԼԻՐ			Հ

5.56. Կողես գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	13-17-րդ դդ.	գյուղի ամ եզրին, գյուղ տանող ճանապարհից աջ	Հ
	1.1			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա
	1.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	արձանագիր, խրված է հողի մեջ
	1.3			Խաչքար	1241 թ.		Հ	պատվանդանի վրա, 3 խաչքարերից մեջտեղինը
	1.4			Խաչքար	1241 թ.		Հ	բարձր պատվանդանի վրա, 3 խաչքարերից հս-ը
	1.5			Խաչքար	1509 թ.		Հ
	1.6			Խաչքար Տուտիկ Իշխանի	1241 թ.		Հ	բարձր պատվանդանի վրա, 3 խաչքարերից հվ-ը
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	12-17-րդ դդ.	գյուղից ամ, գյուղ տանող ճանապարհի ձախ կողմում	Տ
	2.1			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա, արձանագիր
3				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՏՈՒՏԿԱԴՈՒՌ»	միջնադար	գյուղից ամ	Հ
4				ԴԱՄԲԱՐԱՆ «ՏԱԴԵՈՐԴՈՒ»	միջնադար	գյուղի ամ ծայրին	Հ
5				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2-1 հազ.		Հ
6				ԵԿԵՂԵՑԻ	10 դ.	գյուղի հվ եզրում, Կողեսի ձորում, Ձորագետի աջ ափին	Հ
	6.1			Գերեզմանոց	12-13-րդ դդ.	եկեղեցու մոտ, Ձորագետի ձախ ափին, քարայրի դիմաց	Հ
		6.1.1		Խաչքար «Բեմ»	13 դ.		Հ
		6.1.2		Խաչքար	13 դ.		Հ
		6.1.3		Խաչքար	13 դ.		Հ
		6.1.4		Կոթող	7 դ.		Հ	քառակող
7				ԵԿԵՂԵՑԻ	16-17-րդ դդ.	գյուղի մեջ	Հ	պահպանվել են հիմքերը
	7.1			Գերեզմանոց		եկեղեցու շրջակայքում	Հ
		7.1.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
		7.1.2		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
		7.1.3		Տապանաքար	1554 թ.		Հ
		7.1.4		Տապանաքար	16 դ.		Հ
		7.1.5		Տապանաքար	16 դ.		Հ
		7.1.6		Տապանաքար	16 դ.		Հ
		7.1.7		Տապանաքար	16 դ.		Հ
		7.1.8		Տապանաքար	16 դ.		Հ
8				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ՍԱՐԳԻՍ	գյուղից հվ	բլրի լանջին

9				ԵԿԵՂԵՑԻ «ՎԱՆՔ»	11-13-րդ դդ.	գյուղից հվ-ամ	Հ
10				ԵԿԵՂԵՑԻ	12-13-րդ դդ.	գյուղի դպրոցամերձ հողամասի մոտ, «Քարի գլուխ» վայրում	Հ	ավերված
	10.1			Գերեզմանոց	միջնադար	եկեղեցու շրջակայքում	Հ
		10.1.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա
		10.1.2		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա
		10.1.3		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հենած է քարե ցանկապատին
		10.1.4		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	երկու խաչքարերից հս-ը
		10.1.5		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	երկու խաչքարերից հվ-ը
	10.2			Կոթող	6 դ.	եկեղեցու մեջ	Հ
11				ԽԱՉՔԱՐ	9 դ.	գյուղից հվ-աե	Հ	քարե ցանկա-պատին հենած
12				ԽԱՉՔԱՐ	12-13-րդ դդ.	գյուղի ժամանակակից գերեզմանոցի հվ-աե եզրին	Հ	պատվանդանի վրա
13				ԽԱՉՔԱՐ	13-14-րդ դդ.	գյուղի հս-ամ եզրին, Երկրորդ աշխարհա-մարտում զոհվածների հուշարձանից 30 մ հեռու	Հ	պատվանդանի վրա
14				ԽԱՉՔԱՐ	13-14-րդ դդ.	գյուղից ամ, գյուղ մտնող ճանապարհի ձախ եզրին	Հ	պատվանդանի վրա
15				ԿԱՄՈՒՐՋ	12-13-րդ դդ.	գյուղի ամ եզրում, Տուտկաջուր վտակի վրա	Հ
16				ՀՈՒՇԱԿՈԹՈՂ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1979 թ.	գյուղից 1 կմ ամ	Տ
17				ՄԱՏՈՒՌ	10-11-րդ դդ.	ձորի մեջ, ժայռին կից	Հ
	17.1			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	մատուռի ամ մասում	Հ
18				ՄԱՏՈՒՌ	12-13-րդ դդ.	ձորում	Հ
19				ՄԱՏՈՒՌ	13 դ.	գյուղի մեջ	Տ
	19.1			Թևավոր խաչ	13 դ.	հենած է մատուռի հվ պատին		արձանագիր, ստորին մասը կոտրված
	19.2			Խաչքար	10-11-րդ դդ.	մատուռի մոտ	Հ	հատված
	19.3			Խաչքար	11-12-րդ դդ.	մատուռի մեջ	Հ
	19.4			Խաչքար	11-12-րդ դդ.	մատուռի մոտ	Հ
	19.5			Խաչքար	11-12-րդ դդ.	մատուռի մոտ	Հ
20				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆ	10-13-րդ դդ.	ձորում	Հ

5.57. Կուրթան գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ «ԾՏԱԲԵՐԴ»	Ք. ա. 3-1 հազ.	գյուղից հվ-ամ, Գյառգյառ գետի ձախ ափին	Հ
	1.1			Բնակատեղի	Ք. ա. 3-1 հազ.		Հ	ամրացված
2				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ	Ք. ա. 4-3 հազ.	գյուղից 1 կմ հվ-ամ, Գտեվանքից աե	Հ	վերգետնյա նյութերը պահվում են գյուղի թանգարանում
	2.1			Դամբարանադաշտ	Ք. ա. 4-3 հազ.		Հ
3				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	10-20-րդ դդ.	գյուղի հս-աե եզրին	Հ
	3.1			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա, ստորին մասը
	3.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	գերեզմանոցի հս կողմում	Հ	պատվանդանի վրա, վերնամասը
	3.3			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	գերեզմանոցի աե մասում	Հ	պատվանդանի վրա
	3.4			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	մատուռից հվ	Հ	գետնի վրա կանգնեցված
	3.5			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	գերեզմանոցի կենտրոնում	Հ	պատվանդանի վրա, ստորին հատվածը, երկատված
	3.6			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	մատուռից աե	Հ	վերնամաս
	3.7			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	3.8			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	3.9			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	3.10			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	3.11			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	գերեզմանոցի ամ մասում	Հ
	3.12			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	գերեզմանոցի աե մասում	Հ
	3.13			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	մատուռից աե	Հ
	3.14			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	մատուռից աե	Հ
	3.15			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	գերեզմանոցի աե մասում	Հ
	3.16			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	գերեզմանոցի աե մասում	Հ
	3.17			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	գերեզմանոցի աե մասում	Հ
	3.18			Խաչքար	1246 թ.	գերեզմանոցի կենտրոնում	Հ
	3.19			Խաչքար	1248 թ.	գերեզմանոցի ամ մասում	Հ
	3.20			Խաչքար	13 դ.	գերեզմանոցի կենտրոնում	Հ
	3.21			Խաչքար	13 դ.	գերեզմանոցի կենտրոնում	Հ
	3.22			Խաչքար	13 դ.	գերեզմանոցի աե մասում	Հ	պատվանդանի վրա
	3.23			Խաչքար	13 դ.	մատուռից աե	Հ
	3.24			Խաչքար	13 դ.	գերեզմանոցի կենտրոնում	Հ	պատվանդանի վրա
	3.25			Խաչքար	13 դ.	մատուռից հվ	Հ	պատվանդանի վրա
	3.26			Խաչքար	13 դ.	մատուռից աե	Հ	պատվանդանի վրա
	3.27			Խաչքար	13 դ.		Հ	պատվանդանի վրա, երկատված
	3.28			Խաչքար	13 դ.	գերեզմանոցի աե մասում	Հ	պատվանդանի վրա
	3.29			Խաչքար	13 դ.	գերեզմանոցի կենտրոնում	Հ
	3.30			Խաչքար	13 դ.	գերեզմանոցի հվ-աե մասում	Հ
	3.31			Խաչքար	13 դ.	գերեզմանոցի կենտրոնում	Հ
	3.32			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	գերեզմանոցի աե մասում	Հ	պատվանդանի վրա
	3.33			Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ
	3.34			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	գերեզմանոցի աե մասում	Հ
	3.35			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	գերեզմանոցի կենտրոնում	Հ
	3.36			Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ
	3.37			Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ
	3.38			Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ
	3.39			Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ
	3.40			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	գերեզմանոցի հվ-աե մասում	Հ
	3.41			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	գերեզմանոցի աե մասում	Հ	պատվանդանի վրա
	3.42			Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ
	3.43			Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ
	3.44			Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ
	3.45			Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ
	3.46			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	մատուռից աե	Հ
	3.47			Խաչքար	13-15-րդ դդ.	մատուռից աե	Հ
	3.48			Խաչքար	14 դ.	գերեզմանոցի հվ-աե մասում	Հ
	3.49			Խաչքար	14-15-րդ դդ.	գերեզմանոցի հս մասում	Հ
	3.50			Խաչքար	15 դ.	գերեզմանոցի կենտրոնում	Հ	պատվանդանի վրա
	3.51			Խաչքար	15-16-րդ դդ.	գերեզմանոցի հս մասում	Հ
	3.52			Խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ
	3.53			Խաչքար	15-16-րդ դդ.	գերեզմանոցի հս մասում	Հ
	3.54			Խաչքար	15-16-րդ դդ.	գերեզմանոցի կենտրոնում	Հ
	3.55			Խաչքար	16 դ.	գերեզմանոցի աե մասում	Հ
	3.56			Խաչքար Բեկիջանի	15-16-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա
	3.57			Խաչքար Սբ. Գևորգ	1086 թ.		Հ
	3.58			Խաչքար Էլիազի և Ճանանի	13-14-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա
	3.59			Մատուռ	10-11-րդ դդ.		Հ
	3.60			Մատուռ Սբ. Կիրակի	13 դ.		Հ	վերակառ. 1940-ական թթ.
4				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	12-17-րդ դդ.	գյուղից ամ, Գտեվանքից 100 մ հս	Հ	դաշտի մեջ
	4.1			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	4.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	4.3			Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ
5				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	12-14-րդ դդ.	Կուրթանի ձորում	Հ
	5.1			Խաչքար	1229 թ.		Հ
	5.2			Խաչքար	13 դ.		Հ
	5.3			Խաչքար	13 դ.		Հ	երկու խաչքարերից հվ-ը
	5.4			Խաչքար	13 դ.		Հ	երկու խաչքարերից հս-ը
	5.5			Մատուռ	13 դ.		Հ
6				ԵԿԵՂԵՑԻ	5 դ.	գյուղի հվ-ամ եզրին, գոմերի մոտ	Հ
	6.1			Գերեզմանոց	5-18-րդ դդ.	եկեղեցու շուրջ	Հ
		6.1.1		Խաչքար	13 դ.	եկեղեցուց աե	Հ
7				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ	5-6-րդ դդ.	գյուղի մեջ	Հ	կիսավեր, միանավ
	7.1			Գերեզմանոց	12-17-րդ դդ.	եկեղեցու շուրջ	Հ
		7.1.1		Տապանաքար Պարապ Քյոխվի	1722 թ.	եկեղեցու մոտ	Հ	գյուղի հիմնադրի գերեզմանն է
	7.2			Զանգակատուն	1884 թ.	եկեղեցուն կից է ամ-ից	Տ
8				ԵԿԵՂԵՑԻ ԳՏԵՎԱՆՔ	6 դ.	Վարդաբլուր և Կուրթան գյուղերի միջև, խճուղու եզրին	Հ	միանավ, կիսավեր
	8.1			Գերեզմանոց	12-17-րդ դդ.		Հ
		8.1.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
		8.1.2		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
		8.1.3		Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ
	8.2			Խաչքար	12 դ.	եկեղեցու մեջ	Հ
9				ԵԿԵՂԵՑԻ «ՃԳՆԱՎՈՐԻ ԱՅՐ»	11 դ.	գյուղի աե ծայրին, ձորում	Հ	ժայռափոր
	9.1			Խաչքար	9-10-րդ դդ.	քարայր-եկեղեցու առջև	Հ	պատվանդանի վրա
10				ԽԱՉՔԱՐ	10-11-րդ դդ.	գյուղի թանգարանի բակում	Հ
11				ԽԱՉՔԱՐ	12-13-րդ դդ.	գյուղի թանգարանի բակում	Հ
12				ԿԱՄՈՒՐՋ	12-13-րդ դդ.	Ձորագետի վրա	Հ	ավերված, պահպանվում են հետքերը
13				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1950-60 ական թթ.	գյուղի մեջ, ձոր տանող ճանապարհի ձախ եզրին	Տ
14				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԱՆԴՐԱՆԻԿԻՆ	1990-ական թթ.	«Մշակույթի տան» մոտ	Հ
	14.1			Խաչքար	12 դ.	հուշարձանի մոտ	Հ
15				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1969 թ.	գյուղի ամ կողմում	Տ
16				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ Ա. ՄԻԿՈՅԱՆԻՆ		դպրոցի բակում	Տ
17				ՄԱՏՈՒՌ ՍԲ. ԿԱՐԱՊԵՏ	5-7-րդ դդ.	Կուրթանի ձորում, կիրճի ձախ ափին	Հ
18				ՋՐԱՂԱՑ	13 դ.	Կուրթանի ձորում, գետի ձախ ափին	Հ
19				ՎԱՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ՀՆԵՎԱՆՔ	7-12-րդ դդ.	գյուղից 4 կմ հվ-աե, Կուրթանի ձորում	Հ	լեզվակաձև հրվանդանի վրա
	19.1			Գավիթ	12 դ.	կից է եկեղեցուն ամ-ից	Հ	պահպանվել են որմնախարիսխները
	19.2			Գերեզմանոց	9-14-րդ դդ.		Հ
		19.2.1		Խաչքար	15 դ.	եկեղեցու հս պատի տակ	Հ
	19.3			Եկեղեցի	7 դ.		Հ	վերակառ. 1154 թ., եռախորան
		19.3.1		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	աե պատի տակ	Հ	պահպանվել է վերնամասը
		19.3.2		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	աե պատի տակ	Հ	ստորին մասը
	19.4			Եկեղեցի	12-13 դ.		Հ	պահպանվել է խորանը
	19.5			Զանգակատուն	13 դ.		Հ
	19.6			Մատուռ	12-13-րդ դդ.	վանքից աե	Հ	բլրակի վրա, ավերված
	19.7			Միաբանության շենք	9-14-րդ դդ.	եկեղեցուց 50 մ աե	Հ
	19.8			Շրջապարիսպ	միջնադար	եզերում է համալիրը	Տ	պահպանվել են հիմնապատերը
	19.9			Տապանատուն	12-13-րդ դդ.	եկեղեցու մոտ	Հ
	19.10			Օժանդակ շինություն	12-13-րդ դդ.	եկեղեցուց հվ-աե	Հ
20				ՔԱՐԱՅՐ-ՄԱՏՈՒՌ «ԹՈՒՐՓԱՆԴԱՑ»	միջնադար	Հնեվանքի և Կուրթանի ձորերում	Հ
21				ՔԱՐԱՅՐ-ՄԱՏՈՒՌ «ՍՂՆԱԽ»	միջնադար	գյուղից հվ-ամ, Հնեվանքի ձորում	Հ

5.58. Հագվի գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ	12-13-րդ դդ.	գյուղի մեջ	Հ
	1.1			Գերեզմանոց	10-15 դ.		Հ
		1.1.1		Խաչքար	13 դ.		Հ
		1.1.2		Խաչքար	13 դ.		Հ
		1.1.3		Խաչքար	13 դ.		Հ
		1.1.4		Խաչքար	1487 թ.		Հ
		1.1.5		Խաչքար	15 դ.		Հ
		1.1.6		Խաչքար	15 դ.		Հ
	1.2			Հուշաղբյուր	1972 թ.		Տ
2				ԽԱՉՔԱՐ	12-13-րդ դդ.	գյուղից 0.5 կմ հս	Հ
3				ԽԱՉՔԱՐ ՄԵՏԱԲԻ	1204 թ.	գյուղ մտնող ճանապարհի եզրին	Հ
4				ԽԱՉՔԱՐ	1287 թ.	գյուղի մեջ	Հ	երկաստիճան պատվանդանի վրա
5				ԽԱՉՔԱՐ	13 դ.	գյուղից 0.5 կմ հս	Հ
6				ԽԱՉՔԱՐ	16 դ.	գյուղից 0.5 կմ հս	Հ
7				ԽԱՉՔԱՐ «ԽԵՉԻ ԽՈՐ»	12-13-րդ դդ.	գյուղից հվ-ամ	Հ
8				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ	20 դ. սկիզբ	գյուղի հվ-ամ մասում	Տ
	8.1			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	ագուցված է հս պատին	Հ
9				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ԳՆԴԱՊԵՏ Հ. ՕՀԱՆՅԱՆԻՆ	1975 թ.	գյուղում	Տ	Է. Օհանյանի տան մոտ
10				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1980 թ.	գյուղից 0.5 կմ հս-աե	Տ

5.59.2 Հայդարլի գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ		գյուղից հվ-աե	Հ

5.59.3 Քիլիսա գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՔԻԼԻՍԱ»	միջնադար	գյուղի հս-աե եզրին	Հ
	1.1			Եկեղեցի	5-7-րդ դդ.	գյուղի մեջ	Հ
		1.1.1		Խաչքար	միջնադար	դպրոցի բակում	Հ

5.60. Հաղպատ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ «ԱԹՈՌԻԿ»	Ք. ա. 2-1 հազ.	Ալավերդու ջրամաքրման կայանից մոտ 1 կմ հս	Հ
	1.1			Բնակատեղի	Ք. ա. 2-1 հազ.		Հ
	1.2			Գյուղատեղի	10-13-րդ դդ.	Կայան ամրոցի դիմաց	Հ
		1.2.1		Խաչքար	13 դ.		Հ
		1.2.2		Խաչքար	13 դ.		Հ
		1.2.3		Խաչքար Սբ. Սարգիս	1279 թ.		Հ	հատված, ընկած է գետնին, կանգնեցրել են Մանուելը և այլոք
	1.3			Դիտակետ-աշտարակ	10-13-րդ դդ.		Հ	ավերված
	1.4			Մատուռ «Աթոռիկ»	13 դ.		Հ	ավերված
	1.5			Ջրանցույց	10-15-րդ դդ.		Հ	կիսավեր
2				ԱՄՐՈՑ «ԿԱՅԱՆԲԵՐԴ»	1233 թ.	գյուղի հվ-ամ մասում, հրվանդանի վրա	Հ	կառուցել է Հաղպատի վանահայր Հովհաննեսը
	2.1			Դսեվանք (Դրսեվանք, Սբ. Աստվածածին)	1233 թ.	ամրոցի հվ-աե մասում, ժայռի գլխին	Հ	կառուցել է Հաղպատի վանահայր Հովհաննեսը
		2.1.1		Խաչքար	13 դ.
		2.1.2		Տապանաքար	1835 թ.		Հ
		2.1.3		Օժանդակ շինություններ	13 դ.		Հ
3				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	11-12-րդ դդ.	գյուղից 7 կմ հս-ամ, Ալավերդի-Ախթալա ճանապարհի ձախ կողմում	Հ
4				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	12-15-րդ դդ.	գյուղից 2 կմ հս-աե	Հ
	4.1			Խաչքար	13 դ.		Հ
5				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	12-15-րդ դդ.	նախկին ԲՄԿ-ի տարածքում	Հ
	5.1			Եկեղեցի	13 դ.		Հ
		5.1.1		Խաչքար	13 դ.		Հ
6				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	10-20-րդ դդ.	գործող գերեզմանոցում	Հ
	6.1			Խաչքար	1193 թ.		Հ
	6.2			Խաչքար	1195 թ.		Հ
	6.3			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	6.4			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	6.5			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	6.6			Խաչքար	1222 թ.		Հ
	6.7			Խաչքար	1223 թ.		Հ
	6.8			Խաչքար Հովհաննես քահանայի	1231 թ.		Հ
	6.9			Խաչքար Աբրահամի	1275 թ.		Հ	կանգնեցրել է Տերտեր իր մոր Խորասուի հետ
	6.10			Խաչքար	13 դ.		Հ
	6.11			Խաչքար	13 դ.		Հ
	6.12			Խաչքար	15 դ.		Հ
	6.13			Խաչքար	15 դ.		Հ
	6.14			Տապանաքար Վարդան վարդապետի	1193 թ.		Հ
	6.15			Տապանաքար հայր Անդրեասի	13 դ.		Հ
	6.16			Տապանաքար Պողոսի	13 դ.
	6.17			Տապանաքար Պետրոս վարդապետի	14 դ.		Հ
	6.18			Տապանաքար Սարգսի	14 դ.		Հ
	6.19			Տապանաքար Դեղի	15 դ,		Հ
	6.20			Տապանաքար Սարգիս քահանայի	15 դ.		Հ
	6.21			Տապանաքար Հարությունի	1731 թ.		Հ
	6.22			Տապանաքար Մարիամի	1731 թ.		Հ
7				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՍԲ. ՏԵՐՈՒՆԱԿԱՆ	10-13-րդ դդ.	գլխավոր մայրուղուց Հաղպատ տանող ճանապարհի ձախ կողմում, Սրբատեղ վայրում	Հ	լեռնալանջին
8				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՍՈՒՐԲ ԼՈՒՅՍ, ՍԲԼԻՍ	Ք.ա. 2-1 հազ., 13-17-րդ դդ.	գյուղից 6 կմ հս-աե, Սրբատեղ վայրում	Հ	անտառապատ ձորալանջին
9				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	միջնադար	գյուղից 4 կմ հս	Հ
	9.1			Աղբյուր	13 դ.		Հ
10				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԲԵՐԴԻԿ»		գյուղից 7 կմ աե	Հ
	10.1			Գերեզմանոց			Հ
		10.1.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
		10.1.2		Խաչքար Հովհաննեսի	1212 թ.		Հ	թիկունքին արձանագրություն
	10.2			Մատուռ	13 դ.		Հ	հս կողմինը
	10.3			Մատուռ	13 դ.		Հ	հվ կողմինը
		10.3.1		Խաչքար	11-12-րդ դդ.	ագուցված է մատուռի ամ ճակատին	Հ
		10.3.2		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է մատուռի ամ ճակատին	Հ
11				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԳԱԴՈՒԿ»	10-17-րդ դդ.	գյուղից 4 կմ հվ	Հ
	11.1			Գերեզմանոց	10-17-րդ դդ.		Հ
		11.1.1		Խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	թիկունքին արձանագրություն
		11.1.2		Խաչքար	1212 թ.		Հ
		11.1.3		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
		11.1.4		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	11.2			Եկեղեցի	13 դ.		Հ
12				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԺԻՎԱՆՔ»	10-19-րդ դդ.	գյուղից 3 կմ հվ	Հ
	12.1			Գերեզմանոց	12-19-րդ դդ.		Հ
		12.1.1		Խաչքար	13 դ.		Հ
13				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՋՐԱՂԱՑԱՁՈՐ»			Հ
	13.1			Գերեզմանոց	12-13-րդ դդ.		Հ
14				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ «ԱԳՌԱՎԻ ՏԱՊԱՆ»	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղի տարածքում	Հ
15				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԳԵՎՈՐԳ (ԶՈՐԱՎԱՆՔ)	1279 թ.	գյուղի հվ մասում, «Ագեղցի» վայրում	Հ
	15.1			Գերեզմանոց		եկեղեցու մոտ	Հ
		15.1.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	եկեղեցու հվ կողմում	Հ
		15.1.2		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	եկեղեցու հվ կողմում	Հ
16				ԵԿԵՂԵՑԻ ԿՈՒՍԱՆԱՑ ԱՆԱՊԱՏ (ՏԻՐԱՄՈՐ ԵԿԵՂԵՑԻ)	13 դ.	Հաղպատի վանքից աե	Հ	նորոգվել է 1676 թ.
	16.1			Գերեզմանոց	միջնադար	եկեղեցու շուրջ	Հ
		16.1.1		Խաչքար	1222 թ.	եկեղեցուց ամ	Հ
		16.1.2		Խաչքար	1242 թ.	եկեղեցուց ամ	Հ
		16.1.3		Խաչքար Հակոբի	1255 թ.	աղբյուրի մոտ	Հ
		16.1.4		Խաչքար	13 դ.	եկեղեցու հվ-ամ անկյան մոտ	Հ	պատվանդանի վրա
		16.1.5		Խաչքար	13 դ.	նախորդի մոտ	Հ	պատվանդանի վրա
		16.1.6		Խաչքար	13 դ.	նախորդի մոտ	Հ	պատվանդանի վրա
		16.1.7		Խաչքար	13 դ.	եկեղեցուց ամ	Հ
		16.1.8		Տապանաքար Ստեփանոս Սոփեստոսի, կազմող` Յոհանես	1225 թ.	եկեղեցու առաջ	Հ
		16.1.9		Տապանաքար տեր Գևորգի	13 դ.	եկեղեցու հվ կողմում	Հ
		16.1.10		Տապանաքար Իգնատիոս վարդապետի	13 դ.	եկեղեցու մոտ	Հ
		16.1.11		Տապանաքար տեր Հովհաննեսի	13 դ.	եկեղեցու հվ կողմում	Հ
		16.1.12		Տապանաքար Սարգիս վարդապետի	1609 թ.	եկեղեցու հվ կողմում	Հ
17				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ՍԻՈՆ (ԱՌԱՋԱԴԵՄ)	1268 թ.	Հաղպատավանքից հվ-ամ, գյուղի կենտրոնում	Հ
	17.1			Խաչքար	10 դ.	եկեղեցու մուտքից հվ	Հ	պատվանդանի վրա, արձանագիր
	17.2			Խաչքար	10 դ.	նախորդի մոտ	Հ	պատվանդանի վրա, արձանագիր
	17.3			Խաչքար Աթանագինի	1005 թ.	եկեղեցում	Հ	արձանագիր
	17.4			Խաչքար	12 դ.		Հ
	17.5			Խաչքար	1207 թ.		Հ	արձանագիր
	17.6			Խաչքար	1247 թ.		Հ	արձանագիր
	17.7			Խաչքար	1268 թ.	եկեղեցու մուտքի մոտ	Հ	արձանագիր
	17.8			Խաչքար	13 դ.		Հ
	17.9			Խաչքար	13 դ.		Հ
18				ԽԱՉՔԱՐ	1089 թ.	Ալավերդի-Նոյեմբերյան խճուղու վրա, խանութի դիմաց, Նեղուց գյուղ չհասած	Հ	կանգնեցրել է Հաղպատի առաջնորդ Սարգիսը ջրաղաց կառուցելու և այգի տնկելու կապակցությամբ
19				ԽԱՉՔԱՐ ՍԲ. ԿԻՐԱԿԻ (ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ)	1188 թ.	գյուղի հվ-ամ եզրին, Ջաղացաձոր տանող ճանապարհին	Հ
20				ԽԱՉՔԱՐ ԹՈՄԱ ՔԱՀԱՆԱՅԻ	1201 թ.	գյուղից 2.5 կմ ամ	Հ
21				ԽԱՉՔԱՐ ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ՔԱՀԱՆԱՅԻ	1223 թ.	ավտոտեխսպասարկման կայանի տարածքում	Հ
22				ԽԱՉՔԱՐ	1273 թ.	Բերդաձորում	Հ
23				ԽԱՉՔԱՐ ՄԽԻԹԱՐԻ	13 դ.	ավտոտեխսպասարկման կայանի տարածքում	Հ
24				ԿԱՄՈՒՐՋ	13 դ.	Շերեք գետակի վրա, Ջրաղացաձորում	Հ
25				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ` ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1960 թ.	Ալավերդի-Ախթալա ճանապարհի ձախ կողմում	Տ
26				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ` ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1963 թ.	գյուղի կենտրոնում	Տ
27				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1982 թ.	գյուղի հվ եզրին	Տ	քանդ.՝ Կ. Կարախանյան
28				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԱՍԱՏՈՒՐ ԿԱԽՈՅԱՆԻՆ	1978 թ.	Հաղպատավանքի ճանապարհին	Տ
29				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԱՐԱՄԱՅԻՍ ԵՐԶՆԿՅԱՆԻՆ	1960 թ.	գյուղի մեջ	Տ
30				ՁԻԹՀԱՆ	19 դ.		Տ
31				ՄԱՏՈՒՌ	14-15-րդ դդ.	«Տերունական» բլրի գագաթին, գյուղից 2 կմ աե	Հ	կիսավեր
32				ՄԱՏՈՒՌ	միջնադար	«Զվարի գադուկ» հանդամասում	Հ
33				ՎԱՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ՀԱՂՊԱՏ	10-20-րդ դդ.	գյուղի հվ-աե եզրին	Հ
	33.1			Աղբյուր	1258 թ.	շրջապարսպից 100 մ աե	Հ	կառուց. է վանքի առաջնորդ Հովհաննեսը: Վերակառ. է Անտոն արքեպիսկոպոսը՝ 1827 թ.
		33.1.1		Խաչքար	1228 թ.	աղբյուրի մոտ	Հ
		33.1.2		Խաչքար	1255 թ.	ագուցված է աղբյուրի պատին
		33.1.3		Տապանաքար Վասիլի	1027 թ.	աղբյուրի մոտ	Հ
		33.1.4		Տապանաքար հայր Խուչիրի	13 դ.	աղբյուրի մոտ	Հ
	33.2			Բնակարան	13 դ.	զանգակատնից 20 մ հս-աե	Հ	հազարաշեն, վերակառ.՝ 1643-ին
	33.3			Գավիթ Սբ. Նշան եկեղեցու	1210 թ.	կից է եկեղեցուն ամ-ից	Հ	կառուցել է Հովհաննես Խաչենցի առաջնորդը
		33.3.1		Խաչքար Ատոմ վերակացուի	1004 թ.	ագուցված է աե պատին՝ ներքուստ	Հ
		33.3.2		Խաչքար Մեսրոպի	1008 թ.	աե պատի մոտ՝ ներքուստ	Հ	պատվանդանի վրա
		33.3.3		Խաչքար	11-12-րդ դդ.	աե պատի տակ, Սբ. Նշան եկեղեցու մուտքից ձախ	Հ	հենած է պատին
		33.3.4		Խաչքար	1185 թ.		Հ
		33.3.5		Խաչքար	12 դ.	գավթում, Սբ. Նշան եկեղեցու մուտքից աջ	Հ
		33.3.6		Խաչքար	13 դ.	ագուցված է հս խորշի մեջ՝ ներքուստ	Հ
		33.3.7		Խաչքար	13 դ.	ագուցված է նախորդի մոտ	Հ
		33.3.8		Խաչքար	13 դ.	ագուցված է նախորդի մոտ	Հ
		33.3.9		Խաչքար	13 դ.	ագուցված է հվ խորշի մեջ	Հ
		33.3.10		Տապանաքար Դավթի	11-12-րդ դդ.		Հ
		33.3.11		Տապանաքար Կյուրիկե Բ թագավորի	1100 թ.		Հ
		33.3.12		Տապանաքար Աբաս թագավորի	1145-1150 թթ.		Հ
		33.3.14		Տապանաքար Կյուրիկե թագավորի	1154 թ.		Հ
		33.3.15		Տապանաքար Վասակի	1189 թ.		Հ
		33.3.16		Տապանաքար Աբաս թագավորի	1192 թ.		Հ
		33.3.17		Տապանաքար Թամար թագուհու	12 դ.		Հ
		33.3.18		Տապանաքար Փուրթուխանի	12 դ.		Հ
		33.3.19		Տապանաքար Սաթունի	1282-84 թթ.		Հ
		33.3.20		Տապանաքար Բորինայի	13 դ.		Հ
		33.3.21		Տապանաքար Գրիգոր Ամիրայի	13 դ.		Հ
		33.3.22		Տապանաքար տեր Գրիգորեսի	13 դ.		Հ
		33.3.23		Տապանաքար Դավթի	13 դ.		Հ
		33.3.24		Տապանաքար Դոփի	13 դ.		Հ
		33.3.25		Տապանաքար Թայիկի	13 դ.		Հ
		33.3.26		Տապանաքար Թուրթուխանի	13 դ.		Հ
		33.3.27		Տապանաքար Խաթունի	13 դ.		Հ
		33.3.28		Տապանաքար Խոռասի	13 դ.		Հ
		33.3.29		Տապանաքար Խոստրովիկի	13 դ.		Հ
		33.3.30		Տապանաքար Կավթելի	13 դ.		Հ
		33.3.31		Տապանաքար Կարապետի	13 դ.		Հ
		33.3.32		Տապանաքար Համզեի	13 դ.		Հ
		33.3.33		Տապանաքար Հասանի	13 դ.		Հ
		33.3.34		Տապանաքար Հովհաննես եպիսկոպոսի	13 դ.		Հ
		33.3.35		Տապանաքար Մարիամի	13 դ.		Հ
		33.3.36		Տապանաքար Մկրտիչ վարդապետի	13 դ.		Հ
		33.3.37		Տապանաքար Նանայի	13 դ.		Հ
		33.3.38		Տապանաքար Նուսթի	13 դ.		Հ
		33.3.39		Տապանաքար Ռուսուգանի	13 դ.		Հ
		33.3.40		Տապանքար Ռուսուքանի	13 դ.		Հ
		33.3.41		Տապանաքար Սաթի	13 դ.		Հ
		33.3.42		Տապանաքար Սասնա	13 դ.		Հ

		33.3.43		Տապանաքար Սենաքերիմի	13 դ.		Հ
		33.3.44		Տապանաքար Սմբատի	13 դ.		Հ
		33.3.46		Տապանաքար Սմբատի	13 դ.		Հ
		33.3.47		Տապանաքար Սևադայի	13 դ.		Հ
		33.3.48		Տապանաքար Վանենու	13 դ.		Հ
		33.3.49		Տապանաքար Տիրիթի	13 դ.		Հ
		33.3.50		Տապանաքար Քուրդ Ամիրիայի	13 դ.		Հ
		33.3.51		Տապանաքար Փիլիպոս արքեպիսկոպոսի	16 դ.		Հ
		33.3.52		Տապանաքար Մինաս վարդապետի	1651 թ.		Հ
	33.4			Գավիթ Սբ. Նշան եկեղեցու	1258-1262 թթ.		Հ	փոքր
		33.4.1		Խաչքար Ամենափրկիչ	1273 թ.	փոքր գավթում, Սբ. Նշան եկեղեցու մուտքի մոտ	Հ
		33.4.2		Տապանաքար տեր Հովհաննեսի	13 դ.		Հ
		33.4.3		Տապանաքար Աբլհասանի	14 դ.		Հ
		33.4.4		Մատուռ-դամբարան	1280 թ.		Հ	կառուցել են Պածած իշխանը և նրա կինը՝ Դուդան
			33.4.2.1	Տապանաքար Պածած իշխանի	13 դ.	մատուռում	Հ
	33.5			Գերեզմանոց	11-20-րդ դդ.	վանքի բակում	Հ
		33.5.1		Խաչքար	11 դ.		Հ	պատվանդանի վրա
		33.5.2		Խաչքար	12 դ.		Հ	պատվանդանի վրա
		33.5.3		Տապանաքար Սարկավագ Սոփեստոսի	1129 թ.	գրատան և զանգակատան միջև	Հ
		33.5.4		Տապանաքար Ավետիքի	13 դ.	զանգակատան մոտ	Հ
		33.5.5		Տապանաքար տեր Դանելի	13 դ.	գրատան և զանգակատան միջև	Հ
		33.5.6		Տապանաքար Դավիթ քահանայի	1435 թ.	զանգակատան մոտ	Հ
		33.5.7		Տապանաքար Պետրոս հայրապետի	1491 թ.	զանգակատան մոտ	Հ
		33.5.8		Տապանաքար Ղուկաս քահանայի	1551 թ.	զանգակատան մոտ	Հ
		33.5.9		Տապանաքար Ալեքսանի	16 դ.	զանգակատան մոտ	Հ
		33.5.10		3. Տապանաքար Խոսրովի	16 դ.	զանգակատնից 8 մ հվ	Հ
		33.5.11		Տապանաքար Կիրակոս եպիսկոպոսի	1629 թ.	զանգակատան մոտ	Հ
		33.5.12		Տապանաքար Պետրոս վարդապետի	1751 թ,	զանգակատան հվ կողմում	Հ
	33.6			Գրատուն	11 դ. վերակառ. 1258-1262 թթ.	Սբ. Նշան եկեղեցու հս-աե անկյունից 2.5 մ հեռու	Հ
		33.6.1		Խաչքար	12 դ.	գրատանը	Հ
		33.6.2		Խաչքար	13 դ.		Հ
		33.6.3		Խաչքար	13 դ.		Հ
		33.6.4		Խաչքար	15 դ.		Հ
		33.6.5		Խաչքար	15 դ.		Հ
		33.6.6		Խաչքար	1519 թ.		Հ
		33.6.7		Սրահ-միջանցք	13 դ.	կցված է գրատանը ամ և հվ կողմերից	Հ	կամարակապ սրահ
			33.6.7.1	Խաչքար	10 դ.	աե պատի մոտ	Հ
			33.6.7.2	Խաչքար	1023 թ.		Հ	պատվանդանի վրա
			33.6.7.3	Խաչքար	12-13-րդ դդ.	հս պատի մոտ	Հ
			33.6.7.4	Խաչքար	12-13-րդ դդ.	հս պատի մոտ	Հ
			33.6.7.5	Խաչքար	12-13-րդ դդ.	աե պատի մոտ	Հ
			33.6.7.6	Խաչքար	1201 թ.		Հ
			33.6.7.7	Խաչքար	1246 թ.		Հ	պատվանդանի վրա
			33.6.7.8	Խաչքար	13 դ.	աե պատի մոտ	Հ
			33.6.7.9	Խաչքար	13 դ.	աե պատի մոտ	Հ
			33.6.7.10	Խաչքար	13 դ.	աե պատի մոտ	Հ
			33.6.7.11	Խաչքար	13 դ.	աե պատի մոտ	Հ	արձանագիր
			33.6.7.12	Խաչքար	13 դ.	աե պատի մոտ	Հ
			33.6.7.13	Խաչքար	13 դ.	աե պատի մոտ	Հ
			33.6.7.14	Խաչքար	15 դ.		Հ
			33.6.7.15	Խաչքար	15 դ.		Հ
			33.6.7.16	Խաչքար	15 դ.		Հ
			33.6.7.17	Խաչքար	15 դ.		Հ	արձանագիր
			33.6.7.18	Խաչքար Հոնավար իշխանի	1023 թ.	աե պատի մոտ	Հ	պատվանդանի վրա
			33.6.7.19	Խաչքար Հովհաննես առաջնորդի	13 դ.	սրահի աե պատի մոտ, ներքուստ	Հ	պատվանդանի վրա ունի արձանագրություն գավթի, գրատան և սրահի շինարա-րության մասին
			33.6.7.20	Տապանաքար Ծիլթոսանի	13 դ.		Հ
			33.6.7.21	Տապանաքար Ազիզ Մահդասու	1669 թ.		Հ
			33.6.7.22	Տապանաքար Գայրան Մահդասու	1669 թ.		Հ
	33.7			Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին (Խաթունաշեն)	13 դ.	Սբ. Նշան եկեղեցու մեծ գավթի հս կողմում	Հ	կառուցել է Դեսումյանց Հասան իշխանի դուստր Խաթունը
		33.7.1		Տապանաքար Հովսեփ քահանայի	17 դ.	եկեղեցու բակում	Հ
		33.7.2		Տապանաքար Մարինոսի	1730 թ.	եկեղեցու բակում	Հ
		33.7.3		Տապանաքար Մանանիա Երզնկյանցու և վեց որդիների	1893 թ.	եկեղեցու մեջ	Հ
	33.8			Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին (Ջգրաշեն)	1195 թ.	վանքի շրջապարսպից դուրս՝ հվ-ամ մասում	Հ	կառուցվել է Սելաման հին եկեղեցու տեղում
		33.8.1		Խաչքար	13 դ.	ագուցված է եկեղեցու ամ պատին, մուտքից հվ	Հ
		33.8.2		Խաչքար	13 դ.	ագուցված է եկեղեցու ամ պատին, մուտքից հս	Հ
	33.9			Եկեղեցի Սբ. Գրիգոր	1025 թ.	Սբ. Նշան եկեղեցու գավթի հվ կողմում	Հ
	33.10			Եկեղեցի Սբ. Նշան	976-991 թթ.		Հ	կառուցել է Բագրատունյաց Խոսրովանուշ թագուհին
	33.11			Զանգակատուն	1245 թ.	համալիրի աե, բարձրադիր մասում	Հ
		33.11.1		Դամբարան Դավիթ Քոբայրեցու	1208 թ.	զանգակատան ամ կողմում	Հ
		33.11.2		Դամբարան Հովհաննես Երզնկացու	1326 թ.	զանգակատան ամ կողմում	Հ
		33.11.3		Դամբարան Հովհաննես Իմաստասերի	1129 թ.	զանգակատան հս-ամ կողմում	Հ
		33.11.4		Դամբարան Պետրոս հայրապետի	1491 թ.	զանգակատան ամ կողմում	Հ
		33.11.5		Խաչքար	11-12-րդ դդ.	ագուցված է ամ պատին, մուտքից հս	Հ
		33.11.6		Խաչքար	11-12-րդ դդ.	ագուցված է ամ պատին, մուտքից հվ	Հ
		33.11.7		Խաչքար	13 դ.		Հ
		33.11.8		Խաչքար Դավիթ քահանայի	1435 թ.	զանգակատան հվ պատի տակ	Հ
	33.12			Ժամատուն Համազասպի	1257 թ.		Հ	կառուցել է Համազասպ առաջնորդը
		33.12.1		Տապանաքար Զնոսադի	1145 թ.		Հ
		33.12.2		Տապանաքար Գրիգոր քահանայի	13 դ.		Հ
		33.12.3		Տապանաքար Խիկարի	13 դ.		Հ
		33.12.4		Տապանաքար Ամիր Սարգսի	13 դ.		Հ
		33.12.5		Տապանաքար Գասպար Թիֆլիսեցու	1729 թ.		Հ
	33.13			Մատուռ	13 դ.		Հ
	33.14			Մատուռ-ավանդատուն	11 դ.	կից է Սբ. Նշան եկեղեցու գավթի աե պատին հս-ից	Հ
	33.15			Մատուռ-ավանդատուն	11 դ.	կից է նույն պատին հվ-ից	Հ
	33.16			Մատուռ Բարսեղի, Սմբատի և Բագրատի	13 դ.	համալիրի հս-ամ մասում, պարսպին կից	Հ	այս և հաջորդ երկու մատուռները Ուքանանց տոհմի մատուռ-դամբարաններն են: Սրանց վրա կանգնեցված խաչքարերից կենտրոնակը ընկած է
		33.16.1		Խաչքար	13 դ.	մատուռի վրա	Հ
	33.17			Մատուռ Նաջմադինի	1211 թ.	նախորդի մոտ	Հ
		33.17.1		Խաչքար	1211 թ.	մատուռի վրա	Հ
	33.18			Մատուռ Քուրդ իշխանի	1220 թ.	նախորդի մոտ	Հ
	33.19			Շրջապարիսպ	13 դ.		Հ
		33.19.1		Թևավոր խաչ	12-13-րդ դդ.	կանգնեցված է աե մուտքի վրա	Հ
		33.19.2		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է հս մուտքի ամ կողմում	Հ
		33.19.3		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է նույն մուտքի աե կողմում	Հ
		33.19.4		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	ագուցված է պարսպի շարվածքում, մուտքից ձախ	Հ
		33.19.5		Խաչքար	14-15-րդ դդ.	ագուցված է ամ աշտարակի շարվածքում	Հ
		33.19.6		Խաչքար	14-15-րդ դդ.	ագուցված է ամ աշտարակի շարվածքում	Հ
		33.19.7		Խաչքար Ղուկասի	1563 թ.	ագուցված է հս-ամ աշտարակի շարվածքում	Հ
	33.20			Սեղանատուն	13 դ.	համալիրի հս-աե մասում, պարսպին կից	Հ	19 դ. վերածվել է ձիթհանի
		33.20.1		Խաչքար	13 դ.	ագուցված է աե պատին՝ խորշի մեջ	Հ
		33.20.2		Խաչքար	13 դ.	մուտքի հս կողմում, արտաքուստ	Հ
		33.20.3		Խաչքար	13 դ.	մուտքի հվ կողմում, արտաքուստ	Հ
34				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆ «ԼԱՍՏԻ ԱՅՐ»	10-15-րդ դդ.	Շերեքաձորի ձախ, բարձրադիր լանջին, Կայան ամրոց տանող արահետի ձախ կողմում	Հ
35				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆ	10-17-րդ դդ.	Զարնի և Պարնի այրերը տանող ճանապարհին, Հաղպատի սարահարթի տակ	Հ
36				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆ	10-17-րդ դդ.	նախորդից ոչ հեռու	Հ
37				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆ	15 դ.	գյուղի ամ մասում, «Այգիներ» տանող ճանապարհին	Հ
38				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆ «ԳՐՈՑ ԱՅՐ»	15-17-րդ դդ.	նախորդից ոչ հեռու	Հ
39				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆ «ԶԱՐՆԻ ԱՅՐ»	15-17-րդ դդ.	գյուղից 2 կմ ամ, Շերեք գետի աջ ափին	Հ	ամրացված
40				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆ «ՊԱՐՆԻ ԱՅՐ»	10-13-րդ դդ.	Կայան ամրոցի դիմաց, Շերեքաձորում	Հ	ամրացված

5.61. Հարթագյուղ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղից 5 կմ հվ	Հ
2				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԲՈՅԱՂՋԻ ԽԱՐԱԲԱ»	15-18-րդ դդ.	5 կմ հվ	Հ
3				ԵԿԵՂԵՑԻ	19 դ.	գյուղի ամ մասում	Հ
	3.1			Գերեզմանոց	18-20-րդ դդ.	եկեղեցու մոտ	Տ
		3.1.1		Հուշաքար	1994 թ.		Տ
4				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1972 թ.	գյուղի մեջ	Տ
5				ՄԱՏՈՒՌ	19 դ.	գյուղի ամ մասում	Տ

5.62. Հոբարձ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	7-19-րդ դդ.	գյուղի աե եզրին	Հ
	1.1			Խաչքար	12-13-րդ դդ.
2				ԵԿԵՂԵՑԻ	6 դ.	գյուղի մեջ	Հ	միանավ, վերականգ. 19 դ.
	2.1			Գերեզմանոց	15-16-րդ դդ.	եկեղեցուց աե	Հ
	2.2			Խաչքար	15-16-րդ դդ.	եկեղեցու հս պատի մոտ	Տ
	2.3			Խաչքար	15-16-րդ դդ.	եկեղեցու հս պատի մոտ	Տ	հատված
3				ԿՈԹՈՂ	7 դ.	գյուղի մեջ	Հ
4				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1980 թ.	գյուղի մեջ	Տ

5.63. Հովնանաձոր գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՂԲՅՈՒՐ	19 դ.	գյուղի կենտրոնում	Տ
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	10-15-րդ դդ.	գյուղի մեջ	Հ
	2.1			Խաչքար	10-12-րդ դդ.		Հ
	2.2			Խաչքար	11 դ.		Հ
	2.3			Խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	հենած է մի քարի
	2.4			Խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	ընկած է գետնին
	2.5			Խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	հենած է մի քարի
	2.6			Խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	հենած է մի քարի
3				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	17-20-րդ դդ.	գյուղի աե մասում	Հ
4				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	17-20-րդ դդ.	գյուղի հվ աե մասում, գյուղ տանող ճանապարհից ձախ	Հ
5				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	10-15-րդ դդ.	գյուղի հս-աե մասում, դարավանդի վրա	Հ
6				ՄԱՏՈՒՌ ՍԲ. ՍԱՐԳԻՍ	19 դ.	գյուղից 700-800 մ հս-ամ	Տ	բարձունքի վրա

5.64. Ձյունաշող գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԵԿԵՂԵՑԻ		գյուղի ամ եզրին, բարձունքի վրա		ավերված

5.65. Ձորագետ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղի հս կողմում, «Բերդ» վայրում	Հ	սարի գագաթին
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	միջնադար	գյուղի հս-ամ կողմում, «Ճլկուտ» վայրում	Հ
3				ԴԱՄԲԱՐԱՆՆԵՐ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղում և նրա շրջակայքում	Հ
4				ԴՈԼՄԵՆՆԵՐ	Ք. ա. 3-2 հազ.	գյուղի շրջակայքում, «Լոբատեղի չայիրներ» և «Խաչերի տափ» վայրում	Հ
5				ՄԱՏՈՒՌ ԹՈՒԽ-ՄԱՆՈՒԿ	18-19-րդ դդ.	Վահագնի տանող ճանապարհի ձախ կողմում	Հ
	5.1			Գերեզմանոց	միջնադար		Հ
6				ՄԱՏՈՒՌ ՍԲ. ԿԻՐԱԿԻ	միջնադար	գյուղի հվ կողմում	Հ
	6.1			Գերեզմանոց	միջնադար		Հ

5.66. Ձորագյուղ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ «ՔԻՐ ՈՒ ԱԽՊԵՐ»	10-13-րդ դդ.	գյուղից հս, Ձորագետի էլեկտրակայանի մոտ, Ձորագետի աջ և ձախ ափերին	Հ	երկու ժայռերի կատարների վրա, ավերված
2				ԲԵՐԴՇԵՆ	Ք. ա. 4-3 հազ.	գյուղից 1,5 կմ հվ	Հ
3				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	13-14-րդ դդ.	Ձորագետի ամ կողմում, Ստեփանավան տանող խճուղու եզրին	Հ	սարահարթի վրա
4				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԲԱԽԱՏՄԱՏ»	միջնադար	գյուղի աե կողմում	Հ	ավերված
5				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԿԱՏԱՐ»	միջնադար	գյուղի հվ կողմում	Հ
6				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՆԵՐՔԻՆ ՇԲՈՉ»	միջնադար	Վահագնի տանող ճանապարհի աջ կողմում, Վ. Շբոչից քիչ հեռու	Հ
7				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՎԵՐԻՆ ՇԲՈՉ»	միջնադար	Վահագնի տանող ճանապարհի աջ կողմում	Հ
8				ԴԱՄԲԱՐԱՆՆԵՐ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղից 700 մ ամ, «Խասիկներ» հանդամասում	Հ
9				ԵԿԵՂԵՑԻ	13 դ.	գյուղի մեջ	Հ	խորհրդային կարգերի օրոք դարձվել էր պահեստ
	9.1			Գերեզմանոց	16-17-րդ դդ.	եկեղեցու շուրջ	Տ
10				ԵԿԵՂԵՑԻ	1906 թ.	գյուղի հվ-ամ մասում	Հ
11				ՀՈՒՇԱԿՈԹՈՂ` ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1976 թ.	գյուղի մեջ	Տ

5.67.1 Գոգավան գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ	Ք. ա. 2-1 հազ., 12-17-րդ դդ.		Հ
	1.1			Դամբարանադաշտ	Ք. ա. 2-1 հազ.		Հ
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	19-20-րդ դդ.	գյուղից 2 կմ հվ-ամ	Տ
3				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	19-20-րդ դդ.	գյուղից 250 մ ամ	Տ
4				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	19-20-րդ դդ.	գյուղից 1 կմ հս	Տ
5				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԲԱԲԱԽԱՆԼՈՒ»	14-18-րդ դդ.	գյուղից 6-7 կմ հս	Հ
6				ԵԿԵՂԵՑԻ	4-5-րդ դդ.	գյուղի մեջ	Հ
7				ԵԿԵՂԵՑԻ	19 դ.	գյուղի ամ մասում	Հ
	7.1			Գերեզմանոց	17-19-րդ դդ.		Տ
		7.1.1		Կոթող	7 դ.		Հ
		7.1.2		Տապանաքար	17-18-րդ դդ.		Տ
	7.2			Խաչքար	10-13-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու պատին	Հ

5.68. Դուրսալ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ	Ք. ա. 3-2 հազ.	Փամբակ գետի ձախ ափին, կամրջից 10 մ հս	Հ	ճանապարհով բաժանված է երկու մասի
2				ԴԱՄԲԱՐԱՆ ՀԱՅ ԵՎ ՌՈՒՍ ԶԻՆՎՈՐՆԵՐԻ	19 դ.	երկաթուղու մոտ	Հ	եղբայրական
3				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղի հս մասում	Հ
4				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԳԵՎՈՐԳ	6 դ. առաջին կես	գյուղի հս-ամ մասում	Հ	վերականգ. 2001 թ., խաչաձև, կենտրոնագմբեթ
	4.1			Գերեզմանոց	միջնադար	եկեղեցու մոտ	Հ
		4.1.1		Թևավոր խաչ	13 դ.		Հ	պահպանվել են բեկորներ

5.69. Ճոճկան գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	10-18-րդ դդ.	«Ագեղցի» վայրում	Հ
	1.1			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	1.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	1.3			Խաչքար	13 դ.		Հ
	1.4			Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ
	1.5			Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ
	1.6			Կոթող	5-6-րդ դդ.		Հ
	1.7			Մատուռ	16-17-րդ դդ.		Հ
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	12-20-րդ դդ.	գյուղի ամ մասում	Հ
	2.1			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	2.2			Խաչքար	13 դ.		Հ
3				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	13-15-րդ դդ.	գյուղից 2 կմ ամ, Շփրթնավանք տանող ճանապարհից ձախ	Հ
	3.1			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	3.2			Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ
	3.3			Խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ
4				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	միջնադար	Դեբեդ գետի ձախ ափին, «Խարաբա ճալա» ձորաբերանին	Հ	ավերված
	4.1			Գերեզմանոց	միջնադար		Հ	առկա են 11-13-րդ դդ. խաչքարերի բեկորներ
5				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 2-1 հազ.	գյուղից 5 կմ հս-ամ, «Շեյթան դաշ» վայրում	Հ
6				ԵԿԵՂԵՑԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ «ՇՏՐԹԱՆԱ ՎԱՆՔ», «ՇՓՐԹՆԱՎԱՆՔ»	17 դ.	գյուղից 4 կմ ամ	Հ
	6.1			Գերեզմանոց	10-17-րդ դդ.	համալիրի աե և հվ մասում	Հ
	6.2			Եկեղեցի	17 դ.		Հ	հվ-ային գլխավոր կառույցը
	6.3			Եկեղեցի	17 դ.		Հ	հս-ային փոքր կառույցը
	6.4			Օժանդակ շինություններ	17 դ.		Հ	ավերված
7				ԵԿԵՂԵՑԻ	1886 թ.	գյուղի հվ եզրին	Հ
8				ԽԱՉՔԱՐ	12-13-րդ դդ.	Շփրթնավանքից 2.5 կմ աե	Հ
9				ԽԱՉՔԱՐ	15 դ.	գյուղի հս կողմում	Հ
10				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1980 թ.	գյուղի սկզբնամասում	Տ
11				ՄԱՏՈՒՌ ԹՈՒԽ ՄԱՆՈՒԿ	13 դ.	գյուղից հվ-աե	Տ
	11.1			Խաչքար	10-11-րդ դդ.	մատուռում	Հ
12				ՎԱՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ՆԱՀԱՏԱԿ	1621 թ.	գյուղից 3 կմ ամ, «Նահատակ» վայրում	Հ
	12.1			Գերեզմանոց	11-18-րդ դդ.		Հ
		12.1.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
		12.1.2		Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	որմնափակ
		12.1.3		Խաչքար	14 դ.		Հ
	12.2			Եկեղեցի	1621 թ.		Հ	կառուցել է Կիրակոս քահանան
	12.3			Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին	1621 թ.	նախորդից հվ	Հ	կառուցել է Կիրակոս քահանան
		12.3.1		Թևավոր խաչ	13 դ.	եկեղեցում	Հ
		12.3.2		Խաչքար Ուրէչափի	1703 թ.	եկեղեցու խորանում	Հ	հատված
		12.3.3		Տապանաքար	17 դ.	եկեղեցում	Հ	օրորոցաձև
		12.3.4		Տապանաքար	17 դ.	եկեղեցում	Հ	օրորոցաձև
	12.4			Մատուռ	17 դ.	համալիրի հս կողմում	Հ	ավերված
	12.5			Շրջապարիսպ	17 դ.		Հ	ավերված
	12.6			Օժանդակ շինություններ	17 դ.	համալիրի հս և հս-ամ կողմում	Հ
13				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆՆԵՐԻ ՀԱՄԱԼԻՐ	միջնադար		Հ

5.70. Մարգահովիտ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ	Ք. ա. 4-3 հազ.	գյուղի հս եզրին, ճանապարհի ձախ կողմում	Հ	զառիթափ լանջին
2				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ «ՍԱՐԻ ՍՈՓ»	Ք. ա. 3-1 հազ.	գյուղի ամ եզրին	Հ	ոչ բարձր բլրի վրա
3				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	19-20-րդ դդ.	եկեղեցուց 70 մ ամ	Տ
4				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԿԱՐԱՊԵՏ	1872 թ.	գյուղի հվ մասում, բլրակի վրա	Հ	հվ-աե ավանդատան մուտքից վեր ագուցված է վաղ միջնադարյան հավասարաթև խաչապատկերով քար
	4.1			Գերեզմանոց	17-20-րդ դդ.	եկեղեցու շրջակայքում	Տ
		4.1.1		Եկեղեցի	վաղ միջնադար	գերեզմանոցի հվ մասում	Տ	ավերված
		4.1.2		Խաչքար	17-18-րդ դդ.		Տ	ընկած է գետնին
		4.1.3		Տապանաքար	16-17-րդ դդ.	գերեզմանոցի հվ եզրին, ճանապարհի մոտ	Հ	ուղղանկյուն, քանդակազարդ
		4.1.4		Տապանաքար	18-19-րդ դդ.		Տ	հարթ, մարդու գծապատկերով
	4.2			Զանգակատուն	19 դ.	եկեղեցուն կից	Տ
	4.3			Խաչքար	15-16-րդ դդ.	եկեղեցու մուտքի աջ անկյունում	Տ
	4.4			Խաչքար	15-16-րդ դդ.	եկեղեցու աե պատի վրա	Տ
5				ԽԱՉՔԱՐ	17 դ.	գյուղի ամ եզրին, «Սարի սոփ» կոչվող բլրի վրա	Հ	երկատված, ընկած է գետնին
6				ՀՈՒՇԱԿՈԹՈՂ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1970-ական թթ.	գյուղի աե եզրին, Վանաձոր - Դիլիջան մայրուղուց ձախ	Տ	լեռնալանջին
7				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ		գյուղի խնայդրամարկղի մոտ	Տ
8				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ՍՏ. ՇԱՀՈՒՄՅԱՆԻՆ		հիվանդանոցի մոտ	Տ

5.71. Մարց գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	1907 թ.	գյուղի կենտրոնում	Հ
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	9-13-րդ դդ.	գյուղից հվ, Ահնիձոր տանող ճանապարհի աջ կողմում	Հ	զառիթափի վրա
3				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	10-14-րդ դդ.	գյուղի հս-ամ եզրին, «Բեմի խաչքար» տանող ճանապարհի աջ կողմում	Հ	բլրի վրա
4				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	10-17-րդ դդ.	գյուղի հվ մասում, «Քարի գլուխ» վայրում	Հ
	4.1			Խաչքար Վռիկի	1322 թ.		Հ
5				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	12-17-րդ դդ.	գյուղից 3 հվ, «Իգատակ» տանող ճանապարհի ձախ կողմում	Հ	բլրի գագաթի վրա
6				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	13-19-րդ դդ.	գյուղի մեջ	Հ
	6.1			Եկեղեցի «Մեծ Պապ»	վերակառ. 1825 թ.		Հ
		6.1.1		Խաչքար	11-12-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու հվ պատին, մուտքից աե	Հ
		6.1.2		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու հվ պատին, մուտքից ամ	Հ
		6.1.3		Խաչքար Գեորգ ճարտարապետի	13 դ.	ագուցված է եկեղեցու աե պատուհանի հվ կողմում	Հ
		6.1.4		Խաչքար	13 դ.	ագուցված է եկեղեցու հվ պատին	Հ
		6.1.5		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	վերին բեկորն ագուցված է աե ճակատին, ստորին բեկորը՝ հվ	Հ	երկատված
		6.1.6		Խաչքար	13 դ.	ագուցված է եկեղեցու բեմի ճակատին	Հ	վերնամաս
	6.2			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	ընկած է եկեղեցուց հվ	Հ
7				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	13-15-րդ դդ.	գյուղից 4 կմ հվ-աե, «Բայդա» վայրում	Հ
	7.1			Խաչքար	13 դ.		Հ
8				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	17-20-րդ դդ.	գործող գերեզմանոցի աե մասում	Հ
9				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	10-14-րդ դդ.	գյուղից 1 կմ հս-ամ	Հ
	9.1			Խաչքար «Բեմ»	1211 թ.		Հ	կանգնեցրել է Կոստանդ Մամիկոնյանը
10				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ «ԽԱՉԻ ՅԱԼ»	16-17-րդ դդ.	գյուղից 7 կմ աե	Հ	կիսաքանդ

11				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԱՂԱՔԱՐ ԴԱՇ»	11-14-րդ դդ.	գյուղից 4 կմ հվ-աե, Թարղուտ վայրում	Հ
	11.1			Գերեզմանոց	11-13-րդ դդ.		Հ
		11.1.1		Խաչքար	12 դ.		Հ
		11.1.2		Խաչքար	13 դ		Հ
		11.1.3		Խաչքար	13 դ.		Հ
12				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԱՐՓԱ ԹԱԼԱ»	13-14-րդ դդ.	գյուղից 7 կմ հս-ամ	Հ
	12.1			Գերեզմանոց	13-14-րդ դդ.		Հ	ավերված

		12.1.1		Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ
13				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԲԱՐԴՈՒՏ»	10-13-րդ դդ.	գյուղից 3 կմ աե, նույնանուն հանդամասում	Հ
	13.1			Գերեզմանոց	10-13-րդ դդ.	գյուղատեղիի հս-ամ մասում	Հ
14				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԶԱՂԻ ՏՆԵՐ»	12-19-րդ դդ.	գյուղից 10 կմ հս-աե, Չատինդաղ լեռան ստորոտում	Հ
	14.1			Գերեզմանոց	12-19-րդ դդ.		Հ
		14.1.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հատված
		14.1.2		Խաչքար	13 դ		Հ
15				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԻԳԱՏԱԿ»	9-15-րդ դդ.	գյուղից 4 կմ հվ-ամ	Հ	ավերված
	15.1			Գերեզմանոց	9-15-րդ դդ.	եկեղեցուց 200 մ հս	Հ
		15.1.1		Խաչքար	13 դ		Հ	խրված է հողի մեջ
		15.1.2		Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	խրված է հողի մեջ
		15.1.3		Խաչքար Գրիգոր Մամիկոնյանի	1236 թ.		Հ	հենած է պատվանդանին
	15.2			Գերեզմանոց	12-15-րդ դդ.	վանքից հվ	Հ
		15.2.1		Թևավոր խաչ	13 դ.		Հ
		15.2.2		Խաչքար	12 դ		Հ
		15.2.3		Խաչքար	13 դ.		Հ
		15.2.4		Խաչքար	13 դ.		Հ
	15.3			Եկեղեցի «Իգատակ» («Իգատակի վանք»)	1255 թ.		Հ	միանավ
		15.3.1		Խաչքար	1154 թ.	ագուցված է եկեղեցու խորանում, լուսամուտից հվ	Հ
	15.4			Մատուռ Սբ. Կիրակի	13 դ.		Հ
		15.4.1		Խաչքար	13 դ.	հենած է մատուռի աե պատին	Հ
		15.4.2		Խաչքար	13 դ.	նախորդի մոտ	Հ
16				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԻՐԻՑԱՆՑ ՀՈՂԵՐ»	12-16-րդ դդ.	գյուղից 4 կմ հս-աե, նույնանուն հանդամասում	Հ
	16.1			Գերեզմանոց	12-16-րդ դդ.		Հ
		16.1.1		Խաչքար	12 դ.		Հ
		16.1.2		Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ
17				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՂԶԱՂԱՁՈՐ»	13-14-րդ դդ.	գյուղից 4 կմ աե, «Ղզագոմեր» վայրում	Հ	անտառի մեջ
	17.1			Գերեզմանոց	13-14 դդ		Հ
		17.1.1		Խաչքար	13 դ.
18				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՄՈՏԿՈՐ»	13-17-րդ դդ.	գյուղից 10 կմ հս-աե	Հ	անտառում, կիսավեր
	18.1			Գերեզմանոց	13-17-րդ դդ.		Հ
19				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՃԳՆԱՎՈՐԻ ԽԱՉ» («ՃԳՆԱՎՈՐԻ ԹԱԼԱ»)	10-13-րդ դդ.	գյուղից 4-5 կմ աե, նույնանուն հանդամասում	Հ
	19.1			Գերեզմանոց	12-14-րդ դդ.		Հ
		19.1.1		Խաչքար	1170 թ.		Հ
		19.1.2		Խաչքար	12 դ.		Հ
		19.1.3		Խաչքար	1231 թ.		Հ
		19.1.4		Խաչքար, գործ Սարգիս քարգործի	1235 թ.		Հ	արձանագիր
		19.1.5		Խաչքար	1245 թ.		Հ
		19.1.6		Խաչքար «Ամենափրկիչ»	1285 թ.		Հ	կերտել է Վահրամ Մամիկոնյանը
	19.2			Եկեղեցի Ամենափրկիչ «Ճգնավոր»	1170 թ.		Հ
20				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 1 հազ.	գյուղից 2 կմ հս, «Մեծ Պապ» մատուռի մոտ	Հ	բլրի գագաթին
21				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղից 14 կմ հվ-աե, Լորուտի սար տանող ճանապարհին, «Պողոսի գոմեր» հանդամասում	Հ	տարածվում է երկու բլուրների միջև
22				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղից 14 կմ հվ-աե, «Նազարի սար» հանդամասում	Հ
23				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղից 15 կմ հվ-աե, «Նավի թալա» հանդամասում	Հ
24				ԽԱՉՔԱՐ	9-10-րդ դդ.	գյուղի սկզբնամասում՝ գյուղամիջյան ճանապարհի ձախ կողմում	Հ
25				ԽԱՉՔԱՐ	12-13-րդ դդ.	գյուղի մեջ	Հ	Ք. Խաչատրյանի տան քարե ցանկապատի շարվածքում
26				ԽԱՉՔԱՐ	12-13-րդ դդ.	Իգատակ գյուղատեղի տանող ճանապարհի աջ եզրին, կամրջից 50 մ հեռու	Հ	խաչազարդ պատվանդանի վրա
27				ԽԱՉՔԱՐ	1217 թ.	գյուղից 1 կմ հս-աե	Հ
28				ԽԱՉՔԱՐ	13 դ.	ագուցված է գյուղի գլխավոր փողոցի աջ կողմում՝ քարե ցանկապատի շարվածքում	Հ
29				ԽԱՉՔԱՐ	13-14-րդ դդ.	Իգատակ գյուղատեղի տանող ճանապարհի աջ եզրին	Հ	խաչազարդ պատվանդանի վրա
30				ԽԱՉՔԱՐ	13-14-րդ դդ.	գյուղից մոտ 5 կմ հվ, Ահնիձոր տանող ճանապարհի ձախ կողմում, աղբյուրի մոտ	Հ	ստորին մասը, պատվանդանի վրա
31				ԽԱՉՔԱՐ «ՄԵԾ ՊԱՊ»	13-14-րդ դդ.	գյուղից 2 կմ հս	Հ
31				ԿԱՄՈՒՐՋ	12-13-րդ դդ.	Քարինջ-Մարց գյուղերի միջև, Քարինջ գյուղից 1 կմ հեռու, ճանապարհի աջ կողմում, Մարցաջուր գետի վրա	Հ	պահպանվել են խելերը
32				ԿԱՄՈՒՐՋ	15-17-րդ դդ.	Իգատակ գյուղատեղիից 1 կմ հվ, Մարցաջուր գետի վրա	Հ	ավերված
33				ԿԱՄՈՒՐՋ ՄՈՏԿՈՐԻ	12-13-րդ դդ.	Մարցաջուր գետի վրա, գյուղից 3 կմ հեռու՝ Լորուտի ճանապարհին	Հ	ավերված
34				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ	1981 թ.	գյուղի կենտրոնում	Տ
35				ՄԱՏՈՒՌ	13-14-րդ դդ.	գյուղի մեջ	Հ
36				ՄԱՏՈՒՌ «ԿԱՐՄԻՐ ԽԱՉ»	13 դ.	«Իգարակ» գյուղատեղից հվ-ամ	Հ
37				ՄԱՏՈՒՌ «ՄԵԾ ՊԱՊ»	13 դ.	գյուղից 2 կմ հս,	Հ	անտառի բացատում, ավերված
38				ՍՐԲԱՏԵՂԻ «ՓԻՐ ՂԱՇ»	Ք. ա. 2-1 հազ.	«Զաղի տներ» հանդամաս տանող ճանա պարհի ձախ կողմում	Հ	բլրի վրա

5.72 Մեդովկա գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	միջնադար	գյուղի մոտ	Հ	բլրի մոտ, ավերված

5.72.1 Կրուգլայա Շիշկա գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղից 2.5 կմ հվ	Հ	սարի գագաթին, ավերված
2				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԿԱՐՄՐԱԿԱՆ»	միջնադար	գյուղի ամ եզրին	Հ	ավերված
	2.1			Գերեզմանոց	միջնադար	գյուղից ամ	Հ	սարալանջին

5.74. Մեծավան գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղից 1 կմ աե	Հ	սարի գագաթին
2				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԽԱՐԱԲԵՔ»	միջնադար	գյուղից 5 կմ հս	Հ	ավերված
	2.1			Գերեզմանոց	միջնադար		Հ
		2.1.1		Տապանաքար Մանգասարի	1661 թ.		Հ
	2.2			Եկեղեցի	վաղ միջնադար	գյուղատեղիում	Հ	միանավ, պահպանվել են աե, հս, մասամբ հվ պատերի մնացորդները
		2.2.1		Թևավոր խաչ	միջնադար	գյուղատեղիի հս եզրին, հայ-վրացական սահմանի մոտ	Հ	կանգնեցված է գետնի վրա
	2.3			Եկեղեցի «Պողոս-Պետրոս»	5-6-րդ դդ.	նախորդից ոչ հեռու	Հ	միանավ, վերակառ. 20 դ. սկզբին: Որոշ քարեր տեղափոխվել են «Կոկո-Բոգո» կոչվող մատուռը
3				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղից 5 կմ հս, «Խարաբեք» վայրում	Հ	պահպանվել են մի քանի դամ-բանաբլուրներ
	3.1			Մենհիր	Ք. ա. 2-1 հազ.	դամբարանադաշտի տարածքում	Հ	կանգնեցված է գետնի վրա
2				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ	13 դ.	գյուղի կենտր. մասում	Հ	միանավ սրահ, վերակառ.՝ 19 դ.
	2.1			Գերեզմանոց		եկեղեցու շուրջ	Հ
		2.1.1		Տապանաքար Մխիթար վարդապետի	1853 թ.	եկեղեցու հվ-աե կողմում	Հ	եղել է եկեղեցու մուտքի ճակատակալ քար՝ վրացերեն արձանագրությամբ (13 դ. 30-40-ական թթ.): Մխիթար վարդապետը 1820-ական թթ. վերջին վերաբնակված ալաշկերտցիների առաջնորդն էր
	2.2			Սրահ	19 դ.	կից է եկեղեցուն ամ-ից	Տ
3				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԳԵՎՈՐԳ	ուշ միջնադար	գյուղի կենտր. մասում, Սբ. Հովհաննեսից ոչ հեռու	Հ	ուղղանկյուն դահլիճ է՝ առանց խորանի
	3.1			Գերեզմանոց		եկեղեցու մոտ	Հ
4				ՄԱՏՈՒՌ	20 դ. սկզբ	թևավոր խաչից քիչ հեռու	Տ	անշուք
5				ՄԱՏՈՒՌ «ԿՈԿՈ-ԲՈԳՈ»	20 դ. սկզբ	գյուղից 1 կմ հս, դաշտ տանող ճանապարհի ձախ եզրին	Տ	անշուք

5.75. Մեծ Պառնի գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԲԵՐԴՇԵՆ	Ք.ա. 4-3 հազ.	գյուղի հվ-ար եզրին	Հ
	1.1			Դամբարանադաշտ	Ք.ա. 4-3 հազ.	բնակատեղիի շրջակայքում	Հ
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	19-20-րդ դդ.	գյուղի հս եզրին	Տ
3				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 2-1 հազ.	գյուղի հվ-աե մասում, եկեղեցուց աե
4				ԵԿԵՂԵՑԻ	19 դ.	գյուղի մեջ	Հ
5				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1973-1974 թթ.	գյուղի հս եզրին, բլրի վրա	Տ
6				ՄԱՏՈՒՌ	13-14-րդ դդ.	գյուղի մեջ	Հ

5.78. Մղարթ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՂԲՅՈՒՐ			Տ
2				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՀՈՂՈՑԻՄ»	7-13-րդ դդ.	գյուղից աե	Հ
	2.1			Գերեզմանոց	7-13-րդ դդ.		Հ
		2.1.1		Խաչքար	12 դ.		Հ
		2.1.2		Խաչքար	12 դ.		Հ
		2.1.3		Խաչքար	13 դ.		Հ
		2.1.4		Խաչքար	13 դ.		Հ
		2.1.5		Խաչքար	13 դ.		Հ
		2.1.6		Խաչքար	13 դ.		Հ
	2.2			Եկեղեցի			Հ
3				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 2-1 հազ.		Հ
4				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 2-1 հազ.		Հ
5				ԵԿԵՂԵՑԻ	վերակառ. 19 դ.	գյուղի մեջ
	Հ
	5.1			Գերեզմանոց	13-19-րդ դդ.		Հ
		5.1.1		Խաչքար	13 դ.	հենած է եկեղեցու հվ պատին	Հ
		5.1.2		Խաչքար	13 դ.		Հ
		5.1.3		Խաչքար	13 դ.		Հ
		5.1.4		Խաչքար	13 դ.		Հ
	5.2			Զանգակատուն	1900 թ.		Տ
	5.3			Խաչքար	13 դ.	ագուցված է եկեղեցու հվ պատին	Հ	հատված
6				ԹԵՎԱՎՈՐ ԽԱՉ	9-10-րդ դդ.	գյուղի ամ եզրին	Հ
7				ԽԱՉՔԱՐ	1183 թ.	գյուղի մեջ	Հ	Ա. Մոսինյանի բակում
8				ԽԱՉՔԱՐ ՍԲ. ՍԱՐԳԻՍ	1201 թ.		Հ	Շալիկ Մամաջանյանի բակում
9				ԽԱՉՔԱՐ	1217 թ.	գյուղից 1.5 կմ աե	Հ
10				ԽԱՉՔԱՐ ՍԲ. ՍԱՐԳԻՍ	1225 թ.	գյուղից 1.5 կմ աե	Հ
11				ԽԱՉՔԱՐ ԲՈՒԲԱՔԻ	1303 թ.	գյուղից հս-աե	Հ
14				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1966 թ.	գյուղի եզրին	Տ
15				ՄԱՏՈՒՌ «ԾԱՂԿԱՎԱՆՔ»	14 դ.	գյուղի ամ եզրին	Հ
	15.1			Խաչքար	13 դ.	մատուռում	Հ
16				ՄԱՏՈՒՌ ՍԲ. ՀԱԿՈԲ	12 դ.	գյուղից 2 կմ ամ	Հ
	16.1			Գերեզմանոց	13-19-րդ դդ.	մատուռի շուրջը	Հ
		16.1.1		Խաչքար	13 դ.		Հ
	16.2			Խաչքար	13 դ.	մատուռում	Հ

5.79. Յաղդան գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	12-13-րդ դդ.	գյուղի մեջ, Կողես տանող ճանապարհի ձախ եզրին	Հ
	1.1			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հատված
	1.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա
	1.3			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա
	1.4			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	12-17-րդ դդ.	գյուղից հվ-աե, Ձորագետի և վտակի միախառնման վայրում	Հ
	2.1			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	2.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա, վերնամասը կոտրված
	2.3			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ընկած է գետնին, վերին եզրը կոտրված
	2.4			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	2.5			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	2.6			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա, վերին ձախ անկյունը կոտրված
	2.7			Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ
3				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	միջնադար	գյուղի աե եզրին, Կողես տանող ճանապարհի 1-ին կիլոմետրի աջ կողմում	Հ
	3.1			Խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա
	3.2			Խաչքար	11 դ.		Հ	պատվանդանի վրա
	3.3			Խաչքար	13 դ.		Հ	պատվանդանի վրա
	3.4			Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա
	3.5			Խաչքար	14 դ.		Հ
4				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	12-15-րդ դդ.	գյուղից ամ, Ագարակ-Յաղդան ճանապարհի աջ եզրին	Հ
	4.1			Խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա
	4.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա
	4.3			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հենած է մի քարի
	4.4			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա
	4.5			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա
	4.6			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա
	4.7			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա
	4.8			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա
	4.9			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա
	4.10			Խաչքար	13 դ.	գերեզմանոցի հս-աե մասում, ճանապարհի մոտ	Հ
	4.11			Խաչքար	13 դ.	գերեզմանոցի հս-աե մասում, ճանապարհի մոտ	Հ
	4.12			Խաչքար	1268 թ.		Հ	պատվանդանի վրա, թիկունքն արձանագիր
	4.13			Խաչքար	14 դ.		Հ	կանգնեցված է գետնի վրա
	4.14			Խաչքար	1461 թ.		Հ	պատվանդանի վրա
	4.15			Տապանաքար	15 դ.		Հ	հարթ, մարդու գծապատկերով
	4.16			Տապանաքար Ղանվեսուն	1461 թ.		Հ	արձանագիր հարթ սալատապան
5				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	13-17-րդ դդ.	գյուղից ամ, Ձորագետի վտակի ձախ ափին	Հ	ավերված
6				ԵԿԵՂԵՑԻ	17 դ.	գյուղի կենտրոնում	Հ	կառուցված է հին եկեղեցու հիմքերի վրա
	6.1			Գերեզմանոց	13-20-րդ դդ.		Հ
		6.1.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	գերեզմանոցի հվ պատի մոտ	Հ
		6.1.2		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	գերեզմանոցի հվ պատի մոտ	Հ
		6.1.3		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	գերեզմանոցի հվ պատի մոտ	Հ	ստորին մասը
		6.1.4		Խաչքար	15-16-րդ դդ.	եկեղեցու բակում	Հ	պատվանդանի վրա
7				ԹԵՎԱՎՈՐ ԽԱՉ	13 դ.	գյուղի հվ եզրին, Յաղդան-Ագարակ ճանապարհի 0.5 կմ վրա, աջ կողմում	Հ	երկաստիճան պատվանդանի վրա
8				ԽԱՉՔԱՐ	14-15-րդ դդ.	գյուղի հվ եզրին, Յաղդան-Ագարակ ճանապարհի 0.5 կմ վրա, աջ կողմում	Հ	ստորին մասը, ընկած է գետնին
9				ԽԱՉՔԱՐ	12-13-րդ դդ.	գյուղի հվ ծայրին, Յաղդան-Ագարակ ճանապարհի 0.5 կմ վրա, աջ կողմում	Հ
10				ԿԱՄՈՒՐՋ	13 դ..	գյուղի հս-աե եզրին, Յաղդան-Կողես ճանապարհի աջ կողմում, Յաղդանջուր վտակի վրա	Հ
11				ԿԱՐՄԻՐ ԽԱՉ	12-13-րդ դդ.	գյուղից հս, բարձունքի վրա	Հ	իրար կից 3 խաչքարեր, բարձր պատվանդանի վրա
	11.1			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հս եզրինը
	11.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	կենտրոնինը
	11.3			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հվ եզրինը
12				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1978 թ.	գյուղի հվ ծայրին	Հ
13				ՄԱՏՈՒՌ	19 դ.	գյուղից 250 մ հս	Տ
	13.1			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	մատուռում	Հ	հատված
	13.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է մատուռի աե պատին	Հ
	13.3			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է մատուռի աե պատին	Հ
	13.4			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է մատուռի աե պատին	Հ	հատված
	13.5			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է մատուռի աե պատին	Հ	հատված
	13.6			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է մատուռի աե պատին	Հ	հատված
	13.7			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է մատուռի աե պատին	Հ	հատված
	13.8			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է մատուռի աե պատին	Հ	հատված
14				ՄԱՏՈՒՌ	19 դ.	գյուղից 400 մ հվ-աե	Հ
	14.1			Գերեզմանոց	12-17-րդ դդ.	մատուռից 50 մ հվ-ամ	Հ
		14.1.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հատված
		14.1.2		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հատված
		14.1.3		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հատված
		14.1.4		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հատված
		14.1.5		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հատված
	14.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	մատուռում	Հ	հատված
	14.3			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	մատուռում	Հ	հատված
	14.4			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	մատուռում	Հ	հատված
	14.5			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	մատուռում	Հ	հատված
	14.6			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	մատուռում	Հ	հատված
15				ՄԱՏՈՒՌ «ԱՅՂՈՐՂՈՒ»	12-13-րդ դդ.	Յաղդանի ձորում, Կողես տանող ճանապարհից ձախ	Հ
	15.1			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	մատուռում	Հ
16				ՄԱՏՈՒՌ ՍԲ. ՊՈՂՈՍ	13 դ.	գյուղից մոտ 0.5 կմ հս-ամ	Հ	կիսավեր
	16.1			Գերեզմանոց	14-17-րդ դդ.	մատուռի մոտ	Հ
		16.1.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
		16.1.2		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
		16.1.3		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
		16.1.4		Խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ
17				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆ	միջնադար		Հ

5.80. Նեղոց գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	10-13-րդ դդ.	գյուղի հվ-աե մասում	Հ
	1.1			Խաչքար	11 դ.		Հ
	1.2			Խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ
	1.3			Խաչքար	12 դ.		Հ
	1.4			Խաչքար	13 դ.		Հ
2				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	10-15-րդ դդ.	գյուղի հս-աե մաաում	Հ
	2.1			Գերեզմանոց	10-15-րդ դդ.		Հ
		2.1.1		Խաչքար	10-11-րդ դդ.		Հ
		2.1.2		Խաչքար	11 դ.		Հ
		2.1.3		Խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ
		2.1.4		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
		2.1.5		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
3				ԽԱՉՔԱՐ ԽԱՉԵՆԵՍԻ	1004 թ.	գյուղի աե եզրին	Հ	տան բակում
4				ԽԱՉՔԱՐ «ՏԵՐՈՒՆԱԿԱՆ», ԳՈՐԾ` ՔԻԹ ԵՐԵՑ ՎԱՐԴԱՊԵՏԻ	1086 թ.	գյուղից 1 կմ ամ, «Տաշտաձոր» վայրում	Հ	կանգնեցրել է Խաղբագի Սարգիս առաջնորդը
5				ԽԱՉՔԱՐ	11-12-րդ դդ.	գյուղի մեջ	Հ	Զ. Բեկջանյանի այգու մոտ
6				ԽԱՉՔԱՐ	11-12-րդ դդ.	գյուղի մեջ	Հ	Զ. Բեկջանյանի այգու մոտ
7				ՏԱՊԱՆԱՔԱՐ	13 դ.	գյուղի մեջ	Հ	Զ. Բեկջանյանի այգու մոտ

5.80. Նովոսելցովո գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ	միջնադար	գյուղից հվ-աե	Հ
	1.1			Բնակետեղի	միջնադար		Հ

5.82 Նորաշեն գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ	Ք. ա. 4-3 հազ.	գյուղից ամ, բլրի գագաթին	Հ	ավերված
2				ԱՄՐՈՑ «ՔՅՈՐ ՕՂԼԻ»		գյուղից ամ, բլրի գագաթին	Հ
3				ԵԿԵՂԵՑԻ	12-13-րդ դդ.	գյուղի ամ մասում	Հ
	3.1			Գերեզմանոց	17-19-րդ դդ.		Հ
4				ԵԿԵՂԵՑԻ	19 դ.	գյուղի մեջ	Հ
5				ՔԱՐԱՅՐ-ՏԱՃԱՐ	13 դ.	գյուղից 2,5 կմ հվ-ամ	Հ	հեթանոսական ուխտատեղի

5. 83 Նոր Խաչակապ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ՀՈՒՇԱՀԱՄԱԼԻՐ՝ ԱՐԵՎԵԼՅԱՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԸ ՌՈՒՍԱՍՏԱՆԻՆ ՄԻԱՑՆԵԼՈւ 150-ԱՄՅԱԿԻՆ	1978 թ.	Սպիտակ-Վանաձոր ճանապարհին	Հ	ճարտ.՝ Գր. Աղաբաբյան
	1.1			Գերեզման ռուս զինվորների	1804 թ.		Հ	եղբայրական

5.85. Շամուտ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ	Ք.ա. 4-3 հազ.	գյուղամերձ «Սեռ» բլրի վրա	Հ
	1.1			Բնակատեղի	Ք.ա. 4-3 հազ.
	1.2			Գերեզմանոց	12-20-րդ դդ.	ամրոցի տարածքում	Հ
	1.3			Մատուռ Սբ. Սարգիս	12-13-րդ դդ.	ամրոցի տարածքում	Հ
		1.3.1		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	մատուռում	Հ
2				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ	Ք.ա. 2-1 հազ.	գյուղից 1 կմ հվ, Լորուտ-Շամուտ ճանապարհի աջ կողմում	Հ	ոչ բարձր բլրի գագաթին և լանջերի վրա
3				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	10-16-րդ դդ.	գյուղի ամ եզրին	Հ	կիսավեր
	3.1			Թևավոր խաչ «Բեմ», Դեղ աբեղայի	1315 թ.		Հ	երկաստիճան պատվանդանի վրա
	3.2			Խաչքար Հովհաննեսի	13 դ.		Հ	հենած է թևավոր խաչի պատվանդանին
4				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԼԱՍՏՈՒ»	13-17-րդ դդ.		Հ
	4.1			Գերեզմանոց	13-17-րդ դդ.		Հ
		4.1.1		Խաչքար	13 դ.		Հ
		4.1.2		Խաչքար	13 դ.		Հ
		4.1.3		Խաչքար	15 դ.		Հ
5				ԴԱՄԲԱՐԱՆ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղի մեջ, գործող գերեզմանոցում	Հ	բլրի գագաթին
6				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղից 1.5 կմ հվ, գոմերի մոտ	Հ	տարածքը միջնադարում վերածվել է գերեզմանոցի
7				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ	17 դ.	գյուղի մեջ	Հ
	7.1			Գերեզմանոց	13-17-րդ դդ.	եկեղեցու շուրջ	Հ
		7.1.1		Խաչքար	13 դ.		Հ
		7.1.2		Խաչքար	17 դ.		Հ
8				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1962 թ.	գյուղի աե եզրին	Տ

5. 86. Շենավան գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ «ԿՐՄԶԻ ԽԱՐԱԲԱ»	Ք.ա. 2-1 հազ.	գյուղից հս	Հ
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	19-20-րդ դդ.	գյուղի հվ եզրին	Տ
3				ԵԿԵՂԵՑԻ	6-7-րդ դդ.	գյուղի մեջ	Հ	միանավ սրահ, ավերված
4				ԿԱՄՈՒՐՋ	19 դ.	գյուղ տանող ճանապարհին	Տ	միաթռիչք
5				ՄԱՏՈՒՌ	19 դ.	գյուղի հս մասում	Տ
6				ՔԱՐԱՅՐ		գյուղի ամ մասում	Հ

5. 87. Շիրակամուտ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ «ԴՊՐՈՑԻ ԲԼՈՒՐ»	Ք.ա. 3-1 հազ.	գյուղի եզրին	Հ
2				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	10-15-րդ դդ.	գյուղից 5 կմ հս-ամ	Հ
	2.1			Գերեզմանոց	10-15-րդ դդ.		Հ
	2.2			Մատուռ	10-11-րդ դդ.		Հ
		2.2.1		Խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ
		2.2.2		Խաչքար	14 դ.		Հ
3				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՉԻՉԽԱՆԻ ԽԱՐԱԲԱ»	10-15-րդ դդ.	գյուղից 0,6 կմ հս	Հ
	3.1			Եկեղեցի	6-7-րդ դդ.		Հ
	3.2			Գերեզմանոց	10-15-րդ դդ.		Հ
4				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 3-1 հազ.	գյուղի մեջ	Հ
5				ԵԿԵՂԵՑԻ	19-20-րդ դդ.	երկաթուղու կայարանի մոտ	Տ
6				ԵԿԵՂԵՑԻ «ՉԻՉԽԱՆԻ ՎԱՆՔ» («ՍԵՎ ՎԱՆՔ»)	6 դ.	գյուղից հս	Հ
7				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1967 թ.	գյուղի հս եզրին	Տ
8				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1980 թ.	երկաթուղու կայարանի մոտ	Տ
9				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆՆԵՐԻ ՀԱՄԱԼԻՐ	7-17-րդ դդ.	գյուղից 1.5 կմ աե	Հ

5.88. Շնող գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղից 6 կմ հվ-ամ, Կոզման սարի վրա	Հ
2				ԱՄՐՈՑ ԿԱՅԾՈՆ	10 դ.	գյուղի հս-ամ մասում	Հ	եռանկյունաձև հրվանդանի վրա, ավերված է
	2.1			Գաղտնուղի	10 դ.	հվ կողմից իջնում է դեպի «Առվի ձորը»	Հ	բացվել է 1966 թ. ճանապարհի լայնացման ժամանակ
	2.2			Գերեզմանոց	միջնադար	եկեղեցու շուրջը	Հ
		2.2.1		Տապանաքար	15-16-րդ դդ.		Հ	արձանագիր, խաչազարդ
		2.2.2		Տապանաքար Սահակի	17-18-րդ դդ.	գերեզմանոցի հս-ամ մասում	Հ	երկլանջ
	2.3			Գերեզմանոց	12-19-րդ դդ.	Սբ. Գևորգ եկեղեցու մոտ	Հ	տարածքը փոքր է
		2.3.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Տ
		2.3.2		Տապանաքար Ավետիս քահանայի	1198 թ.	նախորդի մոտ	Հ	հարթ, կոտրված
		2.3.3		Տապանաքար Թոմայի	1826 թ.		Հ	հարթ
	2.4			Եկեղեցի	10 դ.	ամրոցի ամ մասում	Հ	միանավ, թաղածածկ դահլիճ
		2.4.1		Տապանաքար Երևանցի Սիմոնի	1811 թ.		Հ	հարթ
	2.5			Եկեղեցի Սբ. Գևորգ	1893 թ.	ամրոցի կենտրոնում	Հ	եռանավ դահլիճ
		2.5.1		Խաչքար	10-11-րդ դդ.	եկեղեցում	Հ	արձանագիր
		2.5.2		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	եկեղեցում	Հ
		2.5.3		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է խորանի հս պատին	Հ
	2.6			Զանգակատուն	19 դ.	կից է Սբ. Գևորգ եկեղեցուն ամ-ից	Հ
		2.6.1		Խաչքար	10-11-րդ դդ.	ագուցված է զանգակատան մուտքից վեր	Հ
	2.7			Մատուռ Սբ. Աստվածածին («Տերունական խաչարձան»)	1222 թ.	ամրոցից հս-աե	Հ
		2.7.1		Խաչքար	1222 թ.		Հ
		2.7.2		Խաչքար	1222 թ.		Հ
		2.7.3		Խաչքար Վանենու	1222 թ.		Հ
		2.7.4		Տապանաքար Վանենու	1222 թ.		Հ
3				ԱՄՐՈՑ «ՎԱՀԱՆԱԲԵՐԴ»	Ք.ա. 4-3 հազ.	գյուղի ամ եզրին, «Բերդատեղի մատ» անտառապատ վայրում	Հ	գտածոները պահվում են դպրոցի թանգարանում
	3.1			Դամբարանադաշտ	Ք.ա. 4-3 հազ.	ամրոցից 400 մ ամ	Հ
4				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ	Ք.ա. 14-12-րդ դդ.	գյուղի մոտ, «Մեծ Ուրթատեղ» վայրում	Հ
	4.1			Դամբարանադաշտ	Ք.ա. 14-12-րդ դդ.		Հ
5				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	5-20-րդ դդ.	գյուղի մեջ	Հ
	5.1			Եկեղեցի Սբ. Սարգիս	1894 թ.		Հ
		5.1.1		Խաչքար	12 դ.	ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին, մուտքից ամ	Հ
		5.1.2		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին, կենտրոնական պատուհանի մոտ	Հ
	5.2			Խաչքար	12 դ.	գերեզմանոցի մուտքի մոտ	Հ	պատվանդանի վրա
	5.3			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	եկեղեցուց 10 մ հվ-ամ	Հ	պատվանդանի վրա, ստորին մասը
	5.4			Խաչքար	15 դ.	եկեղեցուց 8 մ հս-ամ	Հ	արձանագիր, հենած է պատվանդանին
	5.5			Խաչքար	15 դ.	եկեղեցուց 5 մ ամ	Հ	պատվանդանի վրա
	5.6			Տապանաքար	16-17-րդ դդ.		Հ	վարդյակով
	5.7			Տապանաքար	16-17-րդ դդ.		Հ
6				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	10-13-րդ դդ.	«Բրդաձոր» հանդամասում	Հ
7				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	10-15-րդ դդ.	գյուղից 5 կմ աե	Հ
	7.1			Խաչքար	14 դ.		Հ
8				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	10-19-րդ դդ.	գյուղի մեջ	Հ
	8.1			Խաչքար	13 դ.		Հ
	8.2			Խաչքար	15 դ.		Հ
9				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	12-20-րդ դդ.	գյուղի մեջ	Հ
	9.1			Խաչքար	12 դ.		Հ
	9.2			Խաչքար	13 դ.		Հ
	9.3			Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ
10				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	13-17-րդ դդ.	գյուղից 1 կմ հս-ամ	Հ
	10.1			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	10.2			Տապանաքար	1196 թ.		Հ
11				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ «ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ»	13-20-րդ դդ.	գյուղի մեջ	Հ
	11.1			Խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ
	11.2			Խաչքար	13 դ.		Հ
	11.3			Խաչքար	15 դ.		Հ
	11.4			Մատուռ	16-17-րդ դդ.		Հ
12				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԲՈՎԵՐԻ ԽԵՉ»	12-13-րդ դդ.	գյուղից 7 կմ հվ	Հ	եղել է մետաղաձուլման կենտրոն
	12.1			Գերեզմանոց	12-13-րդ դդ.		Հ
	12.2			Գերեզմանոց	15-19-րդ դդ.		Հ
	12.3			Եկեղեցի	13 դ.		Հ
	12.4			Մատուռ «Բովեր»	5-7-րդ դդ.	անտառ տանող ճանապարհից ձախ, գետակից 100 մ հեռու	Հ	կիսավեր, տարածքում և պատերի շարվածքում պահպանվել են քանդակազարդ քարեր
		12.4.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	մատուռում	Հ
13				ԴԱՄԲԱՐԱՆ	Ք. ա. 2-1 հազ.	«Գադուկ» այգու մեջ	Հ
14				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղից 12 կմ հվ-ամ	Հ
15				ԵԿԵՂԵՑԻ	17 դ.	գյուղի մեջ	Հ
	15.1			Գերեզմանոց	17-19-րդ դդ.		Հ
		15.1.1		Խաչքար	9-10-րդ դդ.		Հ
		15.1.2		Խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ
		15.1.3		Խաչքար	13 դ.		Հ
		15.1.4		Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ
		15.1.5		Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ
		15.1.6		Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ
		15.1.7		Խաչքար	15 դ.		Հ
		15.1.8		Խաչքար	15 դ.		Հ
		15.1.8		Տապանաքար	1874 թ.		Հ
16				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1961 թ.	գյուղի մեջ	Տ
17				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1970 թ.	գյուղի մեջ	Տ
18				ՁԻԹՀԱՆ	19 դ.		Տ
19				ՄԱՏՈՒՌ ՍԲ. ՍԱՐԳԻՍ	միջնադար	գյուղի աե եզրին	Հ	բլրի վրա, կիսավեր
	19.1			Խաչքար	10-11-րդ դդ.	ագուցված է մատուռի մուտքի վերևում	Հ
	19.2			Խաչքար	12 դ.	ագուցված է մատուռի ամ ճակատին, մուտքից հվ	Հ
	19.3			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է մատուռի մուտքից հս	Հ
	19.4			Խաչքար	14-15-րդ դդ.	ագուցված է մատուռի պատուհանի մեջ	Հ
20				ՍՐԲԱՏԵՂԻ		գյուղի հվ մասում	Տ	Ա. Մեհրաբյանի տան մոտ, ավերված
21				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆՆԵՐԻ ՀԱՄԱԼԻՐ	միջնադար		Կ

5.89. Չկալով գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ		գյուղի մեջ, եկեղեցուց 200 մ հս-ամ	Հ
	1.1			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	1.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	1.3			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	1.4			Խաչքար	13 դ.		Հ
	1.5			Խաչքար	13 դ.		Հ
	1.6			Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ
2				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	13-14-րդ դդ.	գյուղից 10 կմ աե	Հ
	2.1			Գերեզմանոց			Հ
3				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՆԵՐՔԻՆ ՀԱՑՈՒՏ»	10-13-րդ դդ.	գյուղից 4,5 կմ հս-աե	Հ
	3.1			Գերեզմանոց	12-17-րդ դդ.		Հ
		3.1.1		Խաչքար	1641 թ.		Հ
4				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՎԵՐԻՆ ՀԱՑՈՒՏ»	15-17-րդ դդ.	գյուղից 4 կմ հս-աե	Հ
	4.1			Գերեզմանոց	9-13-րդ դդ.		Հ
	4.2			Գերեզմանոց	15-17-րդ դդ.		Հ
5				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՄՈՇՈՒՏ»	13-17-րդ դդ.	գյուղից 2 կմ աե, անտառի մեջ	Հ
	5.1			Գերեզմանոց	13-14-րդ դդ.		Հ
6				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 2-1 հազ.	գյուղի մեջ, դպրոցի շրջակայքում	Հ
7				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 2-1 հազ.	2,5 կմ հս-աե, «Կոտոշներ» հանդամասում	Հ
8				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 2-1 հազ.	2 կմ աե, «Մոշուտ» հանդամասում	Հ
9				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 2-1 հազ.	4 կմ հս-աե, «Վերին Հացուտ» հանդամասում	Հ
10				ԵԿԵՂԵՑԻ	1862 թ.	գյուղի մեջ	Հ
	10.1			Գերեզմանոց	12-20-րդ դդ.	եկեղեցու շուրջը	Տ	ավերված
		10.1.1		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	գերեզմանոցի հս մասում	Հ	կոտրված
	10.2			Խաչքար	12 դ.	ագուցված է եկեղեցու հս պատին	Հ
	10.3			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու պատին, մուտքից աջ	Հ
	10.4			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու խորանում	Հ
	10.5			Խաչքար	13 դ.	ագուցված է եկեղեցու պատին, մուտքից ձախ	Հ
	10.6			Խաչքար	13 դ.	նախորդի մոտ	Հ	կոտրված
	10.7			Խաչքար	13 դ.	ագուցված է եկեղեցու հվ պատի մեջ	Տ
	10.8			Խաչքար	13 դ.	ագուցված է եկեղեցու խորանում	Հ
11				ԽԱՉՔԱՐ	13 դ.	գյուղից աե	Հ	ձորում, հատված
12				ԽԱՉՔԱՐ	13 դ.	գյուղից աե	Հ	ձորում, հատված
13				ԽԱՉՔԱՐ	13-14-րդ դդ.	գյուղից աե	Հ	ձորում, հատված
14				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1970 թ.	գյուղից 500 մ հս	Հ	բլրի վրա

5.91. Պետրովկա գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	միջնադար	գյուղի հս-ամ եզրին	Հ

5.92. Պրիվոլնոյե գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ	Ք. ա. 1 հազ.	գյուղից 13 կմ հվ	Հ
	1.1			Դամբարանադաշտ	Ք. ա. 1 հազ.		Հ
2				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	միջնադար	Կամրջաձոր տանող ճանապարհի վրա, ձորի մեջ	Հ	ավերված
	2.1			Գերեզմանոց	միջնադար		Հ
3				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	միջնադար	Խուճապի վանքի շրջակայքում	Հ
	3.1			Եկեղեցի	միջնադար		Հ	ավերակ
4				ՄԱՏՈՒՌ	միջնադար	գյուղից հս-աե	Հ
5				ՄԱՏՈՒՌ	միջնադար	Պրիվոլնոյե-Կամրջաձոր ճանապարհի վրա, ձորի մեջ	Հ	կանգուն
6				ՎԱՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ԽՈՒՃԱՊ	12-13-րդ դդ.	գյուղից 19 կմ աե, Լալվարի հս փեշին	Հ	անտառի մեջ
	6.1			Աշտարակ	13 դ.	եկեղեցուց ամ	Հ	երկհարկանի, ավերված
	6.2			Գավիթ	13 դ.	կից է եկեղեցուն ամ-ից	Հ	մնացել են հետքերը
	6.3			Եկեղեցի	13 դ.	հուշարձանախմբի հվ կողմում	Հ	գլխավոր եկեղեցին
		6.3.1		Սրահ	13 դ.	կից է եկեղեցուն հվ-ից	Հ	հս մասը չի պահպանվել
		6.3.2		Տապանաքար	1727 թ.	եկեղեցու մեջ	Հ
	6.4			Եկեղեցի	12-13-րդ դդ.	գլխավոր եկեղեցուց 25 մ հս	Հ	միանավ դահլիճի մնացորդներ
	6.5			Եկեղեցի	12-13-րդ դդ.	միանավ եկեղեցուց հս	Հ
	6.6			Կացարան	13 դ.	եկեղեցուց ամ	Հ

5.90 Պաղաղբյուր գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 2-1 հազ.	գյուղի աե մասում, Սառնաղբյուր գետակի աջ և ձախ ափերին	Հ
2.				ԺԱՅՌԱՊԱՏԿԵՐՆԵՐ	Ք.ա. 5-1 հազ.	գյուղից 5 կմ հս-ամ, հայ-վրացական սահմանի մոտ	Հ
3.				ՔԱՐԱՆՁԱՎ	Ք.ա. 5-1 հազ.	գյուղից 7 կմ հվ-ամ	Հ	ներսում բխում է աղբյուր
	3.1			Ժայռապատկերներ	Ք.ա. 5-1 հազ.	քարանձավի ներսում, պատերի վրա	Հ	հիմնականում կենդանիների փորագիծ պատկերներ են

5.93 Պուշկինո գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	միջնադար	գյուղից հվ-ամ, գետակի ափին	Հ
	1.1			Եկեղեցի	միջնադար		Հ
		1.1.1		Գերեզմանոց	միջնադար		Հ

5.94. Ջիլիզա գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ ԲԱԶՄԱԲԵՐԴ (ԲԱԶԿԵՐՏ, ՉԱԽԿԱ-ԼԱԲԵՐԴ, ՉԸԽԼԱԲԵՐԴ, ՂԱԼԱ-ՂԱԼԱ)	10-12-րդ դդ.	գյուղից 2.5-3 կմ հս-ամ	Հ
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	5-20-րդ դդ.	գյուղից 100 մ հվ, գյուղ մտնող մայրուղու ոլորանի աջ կողմում	Տ	բլրակի վրա
3				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	16-18-րդ դդ.	գյուղից 3-4 կմ հվ-աե	Հ	ավերված
	3.1			Գերեզմանոց	16-18-րդ դդ.		Հ
		3.1.1		Խաչքար	1628 թ.		Հ
		3.1.2		Տապանաքար	1678 թ.	եկեղեցուց 3 մ հվ-աե	Հ
		3.1.3		Տապանաքար	17 դ.	եկեղեցուց 7 մ հվ	Հ
	3.2			Եկեղեցի	1711 թ.		Հ
		3.2.1		Խաչքար	16-17-րդ դդ.	եկեղեցու խորանում	Հ
		3.2.2		Խաչքար	17 դ.	եկեղեցու խորանում	Հ	կոտրված
4				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԽՈՐԱԿԵՐՏ (ԽՈՌԱԿԵՐՏ)	միջնադար	գյուղից 4.5 կմ հս-ամ	Հ	ավերված, տարածքում ֆերմաներ են
	4.1			Գերեզմանոց	10-13-րդ դդ.		Հ
5				ԴԱՄԲԱՐԱՆ	Ք. ա. 2 հազ.	գյուղից 3 կմ ամ
6				ԵԿԵՂԵՑԻ	11-12-րդ դդ.	վանքից 35 մ հս-աե	Հ
7				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ		գյուղի աե եզրին	Հ
	7.1			Զանգակատուն	16-17-րդ դդ.	գյուղի աե եզրին	Հ
		7.1.1		Խաչքար	17 դ.	զանգակատան մեջ	Հ	արձանագիր
		7.1.2		Տապանաքար	1661 թ.	զանգակատնից 10 մ հս-աե	Հ
		7.1.3		Տապանաքար պարոն Խոսրովի	1661 թ.	զանգակատնից 10 մ հս-աե	Հ
		7.1.4		Տապանաքար Փարինանի	17 դ.	զանգակատնից 10 մ հս-աե	Հ
8				ԽԱՉՔԱՐ	10-13-րդ դդ.	գյուղից 2 կմ հվ	Հ
9				ԽԱՉՔԱՐ	13 դ.	Խորակերտի վանքից 5 կմ հս	Տ	հատված
10				ԽԱՉՔԱՐ	13-14-րդ դդ.	գյուղից 2 կմ հվ	Հ
11				ԽԱՉՔԱՐ	13-14 դ.	գյուղից 2 կմ հվ	Հ
12				ՎԱՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ԽՈՐԱԿԵՐՏ	12-13-րդ դդ.	գյուղից 4 կմ հվ-ամ	Հ
	12.1			Գավիթ	1260-ական թթ.	կից է եկեղեցուն ամ-ից	Հ	կառուցել է Կարնեցի Հովհաննեսի որդի Ստեփանոսը
	12.2			Գերեզմանոց	միջնադար	հուշարձանախմբի մոտ	Հ
		12.2.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	գերեզմանոցի հվ-աե եզրին	Հ	ընկած է գետնին
		12.2.2		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	գերեզմանոցի հվ-աե եզրին	Հ	ընկած է գետնին
		12.2.3		Խաչքար Բալաբանի և Ելակի	1280 թ.	Սբ. Աստվածածին եկեղեցուց 20 մ աե	Հ	պահպանվել է պատվանդանը
		12.2.4		Տապանաքար	15-16-րդ դդ.	վանքից 20 մ հս	Հ
		12.2.5		Տապանաքար	ուշ միջնադար	եկեղեցուց 10 մ աե	Տ	հարթ, կոտրված
	12.3			Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին	1252 թ.		Հ	գմբեթավոր դահլիճ
	12.4			Եկեղեցի	վերակառ. 1701 թ.		Հ
	12.5			Մատուռ	13 դ.		Հ	ավերված
	12.6			Մատուռ	13 դ.		Հ	ավերված
	12.7			Շրջապարիսպ			Հ	պահպանվել են հետքեր
	12.8			Սեղանատուն	13 դ.	եկեղեցու հս-աե կողմում	Հ	ավերված

5. 95. Ջրաշեն գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ	4-3 հազ.	գյուղի մեջ, գետակի ձախ ափին	Հ	նյութերը պահվում են Լոռու երկրագիտական թանգարանում
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	19-20-րդ դդ.	գյուղի հվ եզրին	Տ
3				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	միջնադար	գյուղից ամ, «Արփադարասի» վայրում	Հ
4				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 2-1 հազ.	գյուղի աե եզրին		նյութերը պահվում են Լոռու երկրագիտական թանգարանում
5				ԵԿԵՂԵՑԻ	1884 թ.	գյուղի մեջ	Տ
	5.1			Զանգակատուն	19 դ.		Տ
6				ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1989 թ.	գյուղի մեջ	Հ

5.96 Սարալանջ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԵԿԵՂԵՑԻ	18-19-րդ դդ.	գյուղի հս-ամ եզրին	Տ
	1.1			Գերեզմանոց	19-20-րդ դդ.		Տ
2				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1976 թ.	գյուղի մեջ	Տ

5. 97. Սարահարթ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	19-20-րդ դդ.	գյուղի մեջ, կենցաղի տան մոտ	Տ
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	19-20-րդ դդ.	գյուղի հս մասում	Տ
3				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ		գյուղից 6 կմ հս	Հ
4				ԵԿԵՂԵՑԻ	1884 թ.	գյուղի մեջ	Տ
	4.1			Զանգակատուն	19 դ.	կից է եկեղեցուն հվ-ից	Տ
5				ԵԿԵՂԵՑԻ	18-19-րդ դդ.	գյուղի մեջ	Տ
6				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1949 թ.	գյուղի մեջ	Հ
7				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1975 թ.	գյուղի մեջ	Հ
8				ՍՐԲԱՏԵՂԻ	19 դ.	գյուղի մեջ	Տ

5. 98. Սարամեջ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղից 2,5 կմ հս	Հ
2				ԵԿԵՂԵՑԻ	19 դ.	գյուղի մեջ	Տ
	2.1			Գերեզմանոց	19-20-րդ դդ.		Տ
3				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆ		Սպիտակ տանող ճանապարհի աջ կողմում, «Դալլաք դաղ» վայրում

5.99.1 Գետավան գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղից 2,5-3 կմ հվ-աե	Հ
2	2.1			Դամբարանադաշտ	Ք. ա. 2-1 հազ.		Հ
3				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղից 1 կմ աե	Հ
4				ՔԱՂԱՔԱՏԵՂԻ «ՏԱՇԻՐ» («ԲԱԴԱՆ»)	10-11-րդ դդ.	գյուղից 3 կմ հվ-աե, Տաշիր հարթավայրի աե եզրին, Տաշիր գետի աջ ափին	Հ

5.100 Սարչապետ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ	17 դ.	գյուղի հս կողմում, Լոք լեռան գագաթին	Հ
2				ԵԿԵՂԵՑԻ	1913 թ.	գյուղի մեջ	Տ
	2.1			Գերեզմանոց	13-20-րդ դդ.	եկեղեցուց հս	Հ
		2.1.1		Խաչքար	13 դ.		Հ

5.101 Սվերդլով գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ «ԲԵՐԴԻ ԴՈՇ»	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղից 1 կմ հս-աե, «Բերդի դոշ» սարի գագաթին	Հ	ավերված
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	15-19-րդ դդ.	գյուղի մեջ, դպրոցից աե	Հ
	2.1			Մատուռ	5-7-րդ դդ.		Հ	ավերված
3				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	5-19-րդ դդ.	գյուղից ամ	Հ	բլրի լանջին
4				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	միջնադար	գյուղի հարավային մասում	Հ
5				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԴՈՐԲԱՆԴ»	6-19-րդ դդ.	գյուղից մոտ 3 կմ հս-աե	Հ	ավերված
	5.1			Գերեզմանոց	6-19-րդ դդ.	եկեղեցուց ամ	Հ
	5.2			Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին (Դորբանդավանք)	6 դ.		Հ
6				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա.2-1 հազ.		Հ
7				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԳԵՎՈՐԳ	6 դ.	գյուղի հս եզրին, բարձունքի վրա	Հ	արտաքին սրահով միանավ եկեղեցին վերանորոգ. 19 դ.
	7.1			Գերեզմանոց	13-19-րդ դդ.	եկեղեցու շուրջը	Հ
	7.2			Եկեղեցի	12-13-րդ դդ.	գյուղի մեջ, Սբ. Գևորգ եկեղեցուց հս	Հ	միանավ, կիսավեր
	7.3			Զանգակատուն	19 դ.	եկեղեցու հվ պատին կից	Հ
8				ՄԱՏՈՒՌ ՍԲ. ՍԱՐԳԻՍ	12-13-րդ դդ.	գյուղից 1 կմ հս-աե, բարձունքի վրա	Հ	կիսավեր
9				ՁԻԹՀԱՆ	19 դ.		Տ

5.102 Վահագնաձոր գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ «ՍԻՍԻ ԲԵՐԴ»	ուշ միջնադար	Լոռի հանգստյան տնից 7 կմ հվ-աե, բարձր քառաժայռի կատարին	Հ
	1.1			Խաչքար			Հ

5.103. Վահագնի գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ	Ք.ա. 2-1 հազ.	Հագնի հանդամասից 700 մ հս	Հ	Քյոր-Օղլու յալ վայրում
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	12-19-րդ դդ.	գյուղի հս եզրին	Հ	Օհանյանների թաղում
	2.1			Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	ստորին հատվածը
	2.2			Խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	ստորին մասը
3				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ «ՎԱՐԴՈՒՄՅԱՆՆԵՐԻ»	15-19-րդ դդ.	գյուղի կենտր. մասում	Հ	ավերված
	3.2			Խաչքար	15-րդ դդ.		Հ	հենած է քարե ցանկապատին
4				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	միջնադար	Զամառլուի ձորում	Հ	ավերված
5				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	13-19-րդ դդ.	գյուղից 4 կմ հս-ամ, «Կալատեղեր» վայրում	Հ	ավերված
6				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԿԱՏԱՏ»	12-19-րդ դդ.	Ձորագյուղ տանող ճանապարհին	Հ	ավերված
	6.1			Գերեզմանոց	12-19-րդ դդ.	գյուղատեղիից հվ	Հ
		6.1.1		Մատուռ	միջնադար	Անտառամուտ գետակի աջ ափին	Հ
			6.1.1.1	Խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ
7				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՀԱԳՆԻ»		գյուղից Կուրթան տանող ճանապարհի եզրին	Հ	ավերված
	7.1			Եկեղեցի	12-13-րդ դդ.	«Հագնու հողեր» վայրում	Հ
		7.1		Գերեզմանոց	12-17-րդ դդ.		Հ
8				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՎԻՐՈՒ ՀԱԳՆԻ»	միջնադար	գյուղից ամ	Հ	ավերված
	8.1			Գերեզմանոց		գյուղատեղում	Հ	ավերված
9				ԵԿԵՂԵՑԻ	5-6-րդ դդ.	գյուղից 3 կմ հս-ամ, Վահագնի-Անտառամուտ ճանապարհից 200 մ աջ	Հ	վարելահողերում, ավերված
	9.1			Գերեզմանոց	12-13-րդ դդ.	եկեղեցու շուրջ	Հ	կիսավեր
10				ԵԿԵՂԵՑԻ	12-13-րդ դդ.	գյուղից 2 կմ հս-ամ, «Վերու Հագնի» վայրի «Ղամշկուտ» հանդամասում, Անտառամուտ գետակի ձախ ափին	Հ
	10.1			Գերազմանոց	12-13-րդ դդ.	եկեղեցու հվ կողմում	Հ	ավերված
		10.1.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
		10.1.2		Խաչքար	13 դ.		Հ	պահպանվել է պատվանդանը
		10.1.3		Խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	պահպանվել է պատվանդանը
		10.1.4		Տապանաքար	16-17-րդ դդ.		Տ	մարդու հարթաքանդակով
		10.1.5		Տապանաքար	16-17-րդ դդ.		Տ	մարդու հարթաքանդակով
11				ԵԿԵՂԵՑԻ	19 դ.	գյուղի կենտրոնում, ակումբի մոտ	Հ
	11.1			Գերեզմանոց	18-19-րդ դդ.	եկեղեցու շրջակայքում	Հ
		11.1.1		Խաչքար	15-17-րդ դդ.		Հ
		11.1.2		Տապանաքար	19 դ.		Տ
	11.2			Զանգակատուն	19 դ.	կից է եկեղեցուն հվ-ամ-ից	Հ
	11.3			Խաչքար	10-11-րդ դդ.	ագուցված է բեմի ճակատին	Հ
	11.4			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է մկրտարանին խորշի պատին	Հ	վերնամաս
	11.5			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու հվ պատին, մուտքից վեր	Հ
	11.6			Խաչքար	17-18-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու մուտքից վերև	Տ
12				ԽԱՉՔԱՐ	12-13-րդ դդ.	գյուղի հվ-ամ, Վանաձոր-Ալավերդի ճանապարհի մոտ	Հ	բլրալանջի քարերի մեջ, վերին կեսը
13				ԽԱՉՔԱՐ	13 դ.	գյուղից 1 կմ հս, Վահագնի-Անտառամուտ ճանապարհից ձախ	Հ
14				ՀՈՒՇԱԿՈԹՈՂ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1974 թ.	գյուղի կենտրոնում, բարձունքի վրա	Տ
15				ՄԱՏՈՒՌ	5-7-րդ դդ.	գյուղից 2 կմ հս, «Ներքին Հագնի» վայրում	Հ	ավերված
	15.1			Խաչքար	9-10-րդ դդ.	մատուռի հվ պատի մոտ	Հ	երկատված
	15.2			Խաչքար	9-10-րդ դդ.	նախորդի մոտ	Հ
	15.3			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	նախորդի մոտ	Հ
	15.4			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	նախորդի մոտ	Հ

5.104. Վարդաբլուր գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ	10-11-րդ դդ.	գյուղից 3 կմ հվ	Հ	կիսավեր, պատկանել է Կյուրիկյաններին
	1.1			Եկեղեցի Սբ. Սարգիս	1071 թ.	Սբ. Սարգիս սարի գագաթի կենտրոնական մասում	Հ
	1.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	Կյուրիկյանների ամրոցից հվ	Հ
	1.3			Շինություն	1050 թ.	Կյուրիկյան ամրոցի տարածքում, Սբ. Սարգիս եկեղեցուց 100 մ ամ	Հ	հավանաբար սեղանատուն Է
2				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	12-19-րդ դդ.	գյուղի հվ լանջին	Հ
	2.1			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	վերնամաս, հենած է պատվանդանին
3				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	19 դ.	գյուղի հվ եզրին	Տ
4				ԵԿԵՂԵՑԻ	6-7-րդ դդ.	գյուղից 3 կմ հս, Ձորագետի կիրճի եզրին	Հ	ավերված
	4.1			Գերեզմանոց	12-13-րդ դդ.	եկեղեցու մոտ	Հ
		4.1.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	գերեզմանոցի հվ մասում	Հ
		4.1.1		Խաչքար	13 դ.	գերեզմանոցի հվ-աե մասում	Հ
5				ԵԿԵՂԵՑԻ	5-6-րդ դդ.	Ջգրաշենից 1 կմ հվ	Հ	ավերված
	5.1			Գերեզմանոց	12-13-րդ դդ.	եկեղեցու շուրջ	Հ
6				ԵԿԵՂԵՑԻ	10 դ.	Գետավան տանող խճուղու ձախ եզրին	Հ
7				ԵԿԵՂԵՑԻ	12-13-րդ դդ.	գյուղից 1.5 կմ հս, Ձորագետի աջ ափին	Հ
8				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ	1876 թ.	գյուղի մեջ	Հ	վերականգ. 19 դ.
	8.1			Գերեզմանոց	9-13-րդ դդ.	եկեղեցու շրջակայքում	Հ
		8.1.1		Խաչքար	9 դ.		Հ
		8.1.2		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
		8.1.3		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
		8.1.4		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	գերեզմանոցի ամ մասում	Հ
		8.1.5		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	գերեզմանոցի կենտրոնում	Հ
		8.1.6		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա
		8.1.7		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա
		8.1.8		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	հենած է գերեզմանոցը եզերող քարե ցանկապատին
		8.1.9		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ընկած է գետնին, վերին եզրը կոտրված
		8.1.10		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ընկած է գետնին
		8.1.11		Խաչքար	1234 թ.		Հ	պատվանդանի վրա
		8.1.12		Խաչքար	13 դ.	գերեզմանոցի աե մասում	Հ	վերնամասը կոտրված
		8.1.13		Խաչքար	13 դ.		Հ	ընկած է գետնին
		8.1.14		Խաչքար	13 դ.	եկեղեցու աե կողմում	Հ	վերնամաս
		8.1.15		Խաչքար	1198 թ.	եկեղեցու հվ կողմում	Հ	արձանագիր, պատվանդանի վրա
		8.1.16		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	եկեղեցուց հվ	Հ	պատվանդանի վրա
	8.2			Խաչքար	12 դ.	եկեղեցու ամ պատի մեջ	Հ
	8.3			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու հվ պատի մեջ	Հ	աջից առաջինն է
	8.4			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու հվ պատի մեջ	Հ	աջից երկրորդն է
	8.5			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու հս պատի մեջ	Հ	աջից չորրորդն է
	8.6			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու պատի մեջ	Հ
	8.7			Խաչքար	13 դ.	ագուցված է եկեղեցու հվ պատի մեջ	Հ
	8.8			Խաչքար	13 դ.	ագուցված է եկեղեցու հս պատի մեջ, մուտքի վերևում	Հ
9				ԵԿԵՂԵՑԻ «ՋԳՐԱՇԵՆ»	5-6-րդ դդ.	գյուղից 3 կմ հս, Ձորագետի վտակի ափին	Հ	բարձրադիր հարթակի վրա, ծածկը քանդված
	9.1			Գերեզմանոց	12-13-րդ դդ.	եկեղեցու շուրջ	Հ
		9.1.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
10				ԽԱՉՔԱՐ	12 դ.	գյուղի մեջ	Հ	Պ. Թումանյանի հողամասում, պատվանդանի վրա
11				ՀՈՒՇԱԿՈԹՈՂ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1978 թ.	գյուղի կենտրոնում	Տ
	11.1			Խաչքար		հուշակոթողի տարածքում	Հ	հատված
	11.2			Խաչքար երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին		հուշակոթողի տարածքում	Հ
12				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ	1966 թ.	գյուղի կենտրոնում	Տ
13				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ՍՏԱԼԻՆՅԱՆ ԲՌՆՈՒԹՅԱՆ ԶՈՀԵՐԻՆ	1987 թ.	գյուղից 500 մ հվ-աե	Տ
14				ՄԱՏՈՒՌ ՍԲ. ԽԱՉ	12 դ.	գյուղի հվ կողմում, գետի աջ ափին, բարձրունքի վրա	Հ
	14.1			Գերեզմանոց	12-13-րդ դդ.	գյուղի կենտրոնում, եկեղեցու շուրջ	Հ
		14.1.1		Խաչքար	1198 թ.	մատուռի մոտ	Հ
		14.1.2		Խաչքար	1234 թ.	մատուռի մոտ	Հ
		14.1.3		Խաչքար	13 դ.	մատուռի մոտ	Հ
		14.1.4		Խաչքար	13 դ.	մատուռի մոտ	Հ
		14.1.5		Խաչքար	13 դ.	մատուռի մոտ	Հ
15				ՄԱՏՈՒՌ ՍԲ. ՍԱՐԳԻՍ	12 դ.	գյուղից աե	Հ	սարի թեք լանջին, վերանորոգ. 1828 թ.
	15.1			Գերեզմանոց	12-18 դ.	մառուռի հվ-ամ մասում	Հ
		15.1.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	մատուռի հվ մասում	Հ
		15.1.2		Խաչքար	13 դ.	մատուռի հվ մասում	Հ	հատված
		15.1.3		Խաչքար	13 դ.	մատուռի ամ մասում	Հ	հատված
	15.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է մատուռի ամ պատի մեջ	Հ
16				ՔԱՐԱՅՐ-ԿԱՑԱՐԱՆ	12-13-րդ դդ.		Հ

5.105 Ուռուտ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԱՊԱՅԼՈՒ»	10-14-րդ դդ.	գյուղից 3 կմ ամ, «Խաչի ուս» հանդամասում		ավերված
2				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԱՄԵՆԱՓՐԿԻՉ	11 դ.	գյուղի մեջ	Հ	եռանավ
	2.1			Գերեզմանոց	12-20-րդ դդ.	եկեղեցու շրջակայքում	Հ
3				ՀՈՒՇԱԿՈԹՈՂ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1978 թ.	գյուղի մեջ	Տ
4				ՄԱՏՈՒՌ	13 դ.	գյուղից 2 կմ հվ-աե	Հ	բլրի վրա
	4.1			Գերեզմանոց		մատուռի շրջակայքում	Հ
	4.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	մատուռի խորանում	Տ
	4.3			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	մատուռի խորանում	Տ
	4.4			Խաչքար	12-13-րդ դդ.	մատուռի խորանում	Հ
	4.5			Խաչքար	13 դ.	ագուցված է մատուռի հս ճակատին	Հ
	4.6			Խաչքար	15 դ.	ագուցված է մատուռի հվ ճակատին	Հ	հատված

5.106. ՈՒրասար գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ-ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղից 1 կմ հս-աե	Հ
	1.1			Դամբարանադաշտ	Ք. ա. 2-1 հազ.	բնակատեղիի շուրջ
2				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ	Ք. ա. 3-1 հազ.	Ստեփանավան-Ուրասար ճանապարհի աջ կողմում, Սև գետի աջ ափին
	2.1			Դամբարանադաշտ	Ք. ա. 3-1 հազ.	Ստեփանավան-Ուրասար ճանապարհի երկու կողմում, գյուղի աե եզրին	Հ
3				ԵԿԵՂԵՑԻ	19 դ. վերջ-20 դ. սկիզբ	գյուղի մեջ	Տ
4				ՀՈՒՇԱԿՈԹՈՂ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1974 թ.	գյուղի մեջ	Տ
5				ՋՐԱՂԱՑ	19 դ.	գյուղի աե մասում, Սև գետի ձախ ափին		ավերված

5.107. Փամբակ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ «ՂԱՅԼՈՒՍ»		գյուղից 5 կմ ամ	Հ
2				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ	Ք. ա. 3-2 հազ.	գյուղից 1 կմ աե, մայրուղուց Քարաբերդ տանող ճանապարհի ձախ և աջ եզրին	Հ	բացվել է ճանապարհա-շինարարական աշխատանքների ժամանակ
3				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ «ԳՅՈՌԵՐԻ ԹՈՒՄԲ»	Ք. ա. 2 հազ.	գյուղից 0.5 կմ հս-ամ	Հ
	3.1			Դամբարանադաշտ	Ք. ա. 1 հազ.		Հ
4				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	12-18-րդ դդ.	գյուղի հս-աե կողմում, Թընթողլի վայրում	Հ	անտառի մեջ
	4.1			Մատուռ	12-13-րդ դդ.		Հ
5				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ «ՄԱՄԽՈՒՏ ԹՈՒՄԲ»	12-15-րդ դդ.	գյուղից 2 կմ հվ-աե, Փամբակ գետի աջ ափին	Հ	անտառապատ վայրում, ավերված
	5.1			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	տեղահանված, ստորին և վերին եզրերը կոտրված
	5.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	խաչքարի ստորին հատվածի 4 բեկոր
	5.3			Խաչքար	15 դ.		Տ	պարզ հորինվածքով
6				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԲՆՁՈՐ»	Ք.ա. 2-1 հազ.	գյուղից 3 կմ հվ-աե, Բնձոր վտակի աջ և ձախ ափին, Փամբակ կայարանի դիմաց		անտառում, գտածոները պահվում են Լոռու երկրագիտական թանգարանում
	6.1			Գերեզմանոց «Մոշուտ տախտ»	միջնադար	«Սվյազի տափ» վայրում	Հ
7				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ԽԱՉԻ ԹՈՒՄԲ» («ԽԱՉԻ ԹԱԼԱ»)		գյուղից 0.5 կմ հվ-աե, Փամբակ գետի աջ ափին, ճանապարհի մոտ	Հ
	7.1			Գերեզմանոց «Խաչի թումբ»	12-15-րդ դդ.		Հ	ավերված, տարածքում պահպանվել են դամբարանադաշտի մնացորդներ
		7.1.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	վերին կեսը
		7.1.2		Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ	երկատված, մասերը դրված են կողք կողքի
		7.1.3		Խաչքար	15 դ.		Հ	պարզ հորինվածքով
	7.2			Խաչքար	13 դ.		Հ	վերնամաս
	7.3			Խաչքար	13 դ.	գետակի ձախ ափին	Հ	տեղահանված
8				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 2-1 հազ.		Հ
9				ԽԱՉՔԱՐ	12-13-րդ դդ.	գյուղից 1 կմ հս, «Խաչի յալ» բլրի վրա	Հ	ուխտավայրում

5.107.1 Փամբակ կայարանին կից գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ՀՈՒՇԱԿՈԹՈՂ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1980 թ.	գյուղի հվ-ամ եզրին	Տ

5.108 Քարաբերդ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղի հս-ամ եզրին, գերեզմանոցի տարածքում	Հ	ավերվում է ժամանակակից թաղումների և բնակելի տների կառուցման պատճառով
2				ԵԿԵՂԵՑԻ	19 դ.	գյուղի հս-ամ եզրին	Հ	կիսագետնափոր
	2.1			Գերեզմանոց	19-20-րդ դդ.	եկեղեցու շուրջը	Հ	լեռնալանջին
		2.1.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	եկեղեցու մոտ	Հ	մի քարի հենած
3				ԽԱՉՔԱՐ	9-10-րդ դդ.	գյուղից հս եզրին	Հ	բլրի վրա

5.109. Քարաձոր գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	19-20-րդ դդ.	գյուղի հս մասում	Հ
2				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՋՐԱՄԻՋԻ ԽԱՐԱԲԱ»	15-18-րդ դդ.	գյուղից 7 կմ հս	Հ
3				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՍԶԻ ԾԱՌԻ ԽԱՐԱԲԱ»	15-18-րդ դդ.	գյուղից 1,5 կմ հս	Հ
4				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՍՈՒՍԱՄԲԱՐԻ ԽԱՐԱԲԱ»	10-15-րդ դդ.	գյուղից 4 կմ հս	Հ
5				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 2-1 հազ.	գյուղից 2 կմ հս	Հ
6				ԵԿԵՂԵՑԻ	1877 թ.	գյուղի մեջ	Հ
	6.1			Գերեզմանոց	19 դ.	եկեղեցու շուրջը	Տ

5.110 Քարինջ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ	Ք. ա. 2 հազ.	գյուղից 3 կմ ամ, կիրճից հս-ամ և հվ	Հ	սարահարթի վրա
2				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ	Ք. ա. 2-1 հազ.	Մարցագետի հովտից Դսեղ տանող հին ճանապարհին	Հ
3				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	10-13-րդ դդ.	գյուղի հս-աե եզրին	Հ
	3.1			Եկեղեցի Սբ. Սարգիս	5-7-րդ դդ.		Հ	կառուցել են Մարտիրոսն ու Սարգիսը
		3.1.1		Խաչքար	10-11-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու մկրտարանի ամ պատին	Հ
		3.1.2		Խաչքար	11-12-րդ դդ.	հենած է եկեղեցու հս պատին	Հ
		3.1.3		Խաչքար	12 դ.	եկեղեցու մեջ	Հ
		3.1.4		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	եկեղեցու խորանում, ագուցված պատի շարվածքում	Հ
		3.1.5		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու մկրտարանի պատին	Հ
		3.1.6		Խաչքար	13 դ.	հենած է եկեղեցու բեմի ճակատին	Հ	ստորին եզրը կոտրված

		3.1.7		Խաչքար	15 դ.	եկեղեցու մեջ	Հ	ստորին մասն ագուցված է խո-րանի աջ կողմում, վերինը`
	3.2			Խաչքար	11-12-րդ դդ.	եկեղեցուց աե	Հ	պատվանդանի վրա
4				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	10-14-րդ դդ.	գյուղից 3 կմ հվ-ամ, Չաթին լեռան գագաթին	Հ
5				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	10-14-րդ դդ.	գյուղից 3 կմ հս	Հ	ձորի մեջ
6				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	10-15-րդ դդ.	գյուղից 4 կմ հս	Հ	ձորի մեջ
	6.1			Խաչքար	11 դ.		Հ
	6.2			Խաչքար	13-14-րդ դդ.		Հ
7				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	10-15-րդ դդ.	գյուղից 3 կմ ամ	Հ	ամրոցի տարածքում
8				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	12-18-րդ դդ.	գյուղի քարհանքից 0.5 կմ հս-աե	Հ
	8.1			Խաչքար	1185 թ.		Հ
	8.2			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	8.3			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	8.4			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	8.5			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	ընկած է գետնին
	8.6			Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
	8.7			Խաչքար	13 դ.		Հ	ընկած է գետնին
	8.8			Խաչքար	14-15-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա
9				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	11-20-րդ դդ.	գյուղի մեջ	Հ	բլրի վրա
	9.1			Խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	ընկած է գետնին
	9.2			Խաչքար	11-12-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա
10				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	10-19-րդ դդ.	գյուղից 2 կմ աե, Մարց գետի ձախ ափին	Հ	ավերված
11				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԲԼՈՒՐ-ՆԵՐ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղի հս կողմում, Սբ. Սարգիս եկեղեցուց հս	Հ	տարածքում առկա են միջնադարյան թաղումներ
12				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք. ա. 2-1 հազ.	գյուղ տանող ճանապարհի աջ կողմում, «Կոստանդի հողեր» վայրում	Հ
13				ԵԿԵՂԵՑԻ	1850-60- ական թթ.	գյուղի կենտրոնում	Հ
	13.1			Խաչքար	11 դ.	ագուցված է եկեղեցու հս ավանդատան խորշում	Հ
	13.2			Խաչքար	11-12-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու բեմի ճակատին	Հ
	13.3			Խաչքար	13 դ.	ագուցված է եկեղեցու բեմի ճակատին	Հ
	13.4			Խաչքար	13-14-րդ դդ.	ագուցված է եկեղեցու բեմի ճակատին	Հ
	13.5			Խաչքար	15 դ.	ագուցված է եկեղեցու բեմի ճակատին	Հ
14				ԻՋԵՎԱՆԱՏՈՒՆ	10-13-րդ դդ.	Մարցագետի ձախ` բարձրադիր ափին	Հ	ավերված
15				ԽԱՉՔԱՐ	10-11-րդ դդ.	գյուղից 1 կմ հս-աե, քարհանք տանող ճանապարհին	Հ	ընկած է գետնին
16				ԽԱՉՔԱՐ	13 դ.	գյուղից 4 կմ աե	Հ	ընկած է գետնին
17				ԿԱՄՈՒՐՋ	17-18-րդ դդ.	գլխավոր մայրուղուց Քարինջ թեքվող ճանապարհից աջ, Մարց գետի վրա	Հ	ավերված, պահպանվել են խելերը
18				ՋՐԱՂԱՑ	10-15-րդ դդ.	Մարց գետի ձախ ափին	Հ	ավերված, պահպանվել են հիմնապատերը
19				ՋՐԱՂԱՑ	18-20-րդ դդ.	Մարց գետի ձախ ափին	Տ	կիսավեր
20				ՋՐԱՂԱՑ «ՅՈԹ ՔԱՐ»	18-20-րդ դդ.	Դսեղ տանող հին ճա-նապարհին, կամրջի ավերակների մոտ	Տ	կիսավեր

5.112 Օձուն գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	միջնադար		Հ
2				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	միջնադար		Հ
3				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 2-1 հազ.		Հ
4				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 2-1 հազ.		Հ
5				ԵԿԵՂԵՑԻ (ՕՁՈՒՆԻ ՏԱՃԱՐ, ՍԲ. ՀՈՎ-ՀԱՆՆԵՍ ԵԿԵՂԵՑԻ, ԽԱՉԳՈՒՆԴ ՎԱՆՔ)	6 դ.	գյուղի մեջ	Հ	գմբեթավոր, եռանավ սրահ, 19 դ. վերջին տանիքի աե մասում ավելացվել են զույգ զանգաշտարակներ
	5.1			Գերեզմանոց	5-19-րդ դդ.	եկեղեցու շուրջը	Հ
		5.1.1		Կոթող-մահարձան	5-6-րդ դդ.	եկեղեցուց հս-աե	Հ	երկու պատկերա-քանդակ մենասյուներով
		5.1.2		Խաչքար	10-11-րդ դդ.	հենած է եկեղեցու աե պատին	Հ
		5.1.3		Խաչքար	1158 թ.	եկեղեցու հվ կողմում	Հ
		5.1.4		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	ագուցված է շրջա-պարսպի մուտքից ձախ՝ ներքուստ	Հ
		5.1.5		Խաչքար	1205 թ.	եկեղեցու հվ կողմում	Հ
		5.1.6		Խաչքար Խաչգունդ քահանայի	1216 թ.	եկեղեցու աե կողմում	Հ	պատվանդանի վրա
		5.1.7		Խաչքար Հուկսենի	1235 թ.	եկեղեցու աե կողմում	Հ
		5.1.8		Խաչքար Վարդի	1235 թ.	եկեղեցու աե կողմում	Հ	պատվանդանի վրա
		5.1.9		Խաչքար Աստվածատուրի	1244 թ.	եկեղեցուց հվ	Հ	պատվանդանի վրա
		5.1.10		Խաչքար Պետրոսի	1244 թ.	եկեղեցու ամ մասում	Հ
		5.1.11		Խաչքար	1266 թ.	եկեղեցուց 15 մ հվ	Հ
		5.1.12		Խաչքար	13 դ.	եկեղեցու ամ մասում	Հ	պատվանդանի վրա, արձանագիր
		5.1.13		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	ագուցված է աե պարսպապատի մեջ	Հ
		5.1.14		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	հենած է պատին՝ եկեղեցու ամ մուտքի մոտ	Հ
		5.1.15		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	եկեղեցու հվ կողմում	Հ
		5.1.16		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	եկեղեցու աե կողմում	Հ
		5.1.17		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	եկեղեցու հվ կողմում	Հ
		5.1.18		Տապանաքար Սիմէօն եպիսկոպոսի	1801 թ.	եկեղեցու բակում	Հ
		5.1.19		Տապանաքար Վարդան արքեպիսկոպոսի	1897 թ.	եկեղեցու հս պատի տակ	Հ
	5.2			Խաչքար	15-16-րդ դդ.	հենած է բեմին՝ ձախ կողմում	Հ	հատված
	5.3			Պարիսպ	միջնադար		Հ	եկեղեցու բակը շրջափակվել է ուշ շրջանում
		5.3.1		Խաչքար Սարգսի	1228 թ.	ագուցված է պարսպի մեջ	Հ
		5.3.2		Խաչքար Մարանի	16 դ.	ագուցված է պարսպի մեջ	Հ
	5.4			Սրահ		հպված է եկեղեցուն հս, ամ և հվ կողմերից	Հ	արտաքին սրահ
6				ԵԿԵՂԵՑԻ ԾԻՐԱՆԱՎՈՐ- ԾԱՂԿԱՎԱՆՔ	5 դ.	գյուղի աե մասում, Դեբեդի ձորեզրին	Հ	միանավ սրահ, պահպանվել են հս և աե պատերը
	6.1			Գերեզմանոց	18-19-րդ դդ.	եկեղեցու հս, աե և ամ կողմերում	Հ
		6.1.1		Խաչքար Սորիկի, կազմող` Թուման	1576 թ.		Հ
		6.1.2		Տապանաքար Մանուել քահանայի	1521 թ.		Հ
	6.2			Սյունասրահ	5 դ.	կից է եկեղեցուն հս-ից	Հ	12-13-րդ դդ. աե բաց խորանը հիմնովին վերակառուցվել է և վերածվել եկեղեցու
7				ԽԱՉՔԱՐ ԳՈՒՆԴԵԽԻ	1228 թ.	գյուղամիջի աղբյուրի մոտ	Հ
8				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ	1960 թ.	գյուղի մեջ	Տ
9				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1970 թ.	գյուղից 1.5 կմ աե	Տ
10				ՎԱՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ՀՈՌՈՄԱՅՐԻ ՍԲ ՆՇԱՆ` ՍՏՈՐԻՆ ՀՈՒ-ՇԱՐՁԱՆԱԽՈՒՄԲ	10-13-րդ դդ.	գյուղից 1.5 կմ հվ-աե, Օձուն-Այգեհատ ճանապարհից ոչ հեռու, Դեբեդի ձախափնյա ձորալանջին	Հ	ավանդությունը վանքի հիմնադրումը վերագրում է հույն Վասիլ իշխանին (8 դ.)
	10.1			Գերեզմանոց	9-17-րդ դդ.	համալիրի շուրջը	Հ
		10.1.1		Խաչքար Տերունական	1201 թ.	զանգակատնից հս	Հ
		10.1.2		Խաչքար	15 դ.		Հ
	10.2			Եկեղեցի	12 դ. կեսեր		Հ	կառույցներից կենտրոնականը
	10.3			Եկեղեցի-մատուռ	1201 թ.	կից է կենտր. եկեղեցուն հվ-ից	Հ	փոքր չափերի համար կոչվել է նաև մատուռ
	10.4			Եկեղեցի-զանգակատուն Սբ. Նշան	1187 թ.	կից է կենտր. եկեղեցուն հս-ից	Հ	զանգաշտարակը ավելացվել է 1290 թ.
		10.4.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ
		10.4.2		Խաչքար	13 դ.		Հ
		10.4.3		Խաչքար Վագե եպիսկոպոսի	13 դ.	զանգակատանը կից փայտե սրահում	Հ
		10.4.4		Խաչքար «Տերունական»	13 դ.	Սբ. Նշանի տարածքում	Հ	կանգնեցրել է Առաքելը
		10.4.5		Խաչքար Վարդան եպիսկոպոսի	15-16-րդ դդ.	զանգակատանը կից փայտե սրահում	Հ
	10.5			Ժամատուն Սբ. Աստվածածին	1321 թ.	Սբ. Նշան եկեղեցուց 25 մ հս	Հ	կառուցել է Իգնատիոս վարդապետը
		10.5.1		Խաչքար	1321 թ.	ագուցված է Սբ. Աստվածածնի բեմի կամարի ձախ մասում	Հ	կանգնեցրել է Մխիթարը
	10.6			Կացարաններ		համալիրի հս կողմում	Հ
	10.7			Մատուռ	7-10-րդ դդ.	հիմնական հուշարձանախմբից 200 մ աե	Հ	ձորում, վիմափոր
	10.8			Մատուռ	13-14 դդ	հիմնական հուշարձանախմբից 150 մ հս	Հ	վիմափոր
	10.9			Քարայր		Սբ. Նշան եկեղեցու ամ պատին կից	Հ
11				ՎԱՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ՀՈՌՈՄԱՅՐԻ ՍԲ ՆՇԱՆ` ՎԵՐԻՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆԱԽՈՒՄԲ		գյուղից 1.5 կմ հվ-աե, Օձուն-Այգեհատ ճանապարհից ձախ, Դեբեդի ձորի եզրին	Հ
	11.1			Գավիթ	13 դ. կեսեր	երկու եկեղեցիների մեջտեղում	Հ
		11.1.1		Խաչքար	12 դ..	հենած է աե պատին	Հ
		11.1.2		Խաչքար	13 դ.		Հ
		11.1.3		Խաչքար	13 դ.		Հ
		11.1.4		Խաչքար	1552 թ.	հենած է աե պատին	Հ
	11.2			Գերեզմանոց	միջնադար	համալիրի ամ մասում	Հ	կան նաև ուշ ժամանակաշրջանի տապանաքարեր
		11.2.1		Խաչքար	11-րդ դդ.		Հ
		11.2.2		Խաչքար	11-12-րդ դդ..		Հ
		11.2.3		Խաչքար	15-16-րդ դդ.		Հ	պատվանդանի վրա
		11.2.4		Խաչքար	1639 թ.		Հ
	11.3			Եկեղեցի	1206 թ.	հուշարձանախմբի հվ կողմում	Հ	կառուցել է վանքի վանահայր Սամվելը, ճարտ.՝ Գրիգոր քարգործ
	11.4			Եկեղեցի	13 դ. կեսեր	հուշարձանախմբի հս կողմում	Հ

5.112.1 Ամոջ գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԵԿԵՂԵՑԻ	17 դ.	գյուղում	Հ
	1.1			Գերեզմանոց	15-20-րդ դդ.	եկեղեցու շուրջ	Հ
	1.2			Խաչքար	15 դ.	եկեղեցում	Հ
2				ԽԱՉՔԱՐ	13 դ.	գյուղից հս-աե	Հ
3				ԽԱՉՔԱՐ	13 դ.	գյուղից հվ-աե	Հ
4				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1946 թ.	գյուղի կենտրոնում	Տ
5				ՄԱՏՈՒՌ ՍԲ. ՀԱԿՈԲ	13 դ.	գյուղից 2 կմ հս	Հ
	5.1			Գերեզմանոց	12-13-րդ դդ.	մատուռի մոտ	Հ

5.113 Ֆիոլետովո գյուղ

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1				ԱՄՐՈՑ-ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ	Ք. ա. 4-3 հազ.	գյուղի աե եզրին, Դիլիջան տանող ճանապարհից աջ, երկաթուղու մոտ	Հ
	1.1			Շինություն	Ք. ա. 4-3 հազ.	բլրի գագաթի վրա	Հ	պահպանվել են պատերի հիմքերը
2				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ «ՇԱՎՐՈՒՂ»	4-19-րդ դդ.	գյուղից 1 կմ աե, Դիլիջան տանող ճանապարհից 300 մ ձախ	Հ	ավերված է, զառիթափ լանջին
	2.1			Գերեզմանոց	4-19-րդ դդ.	եկեղեցուց աե և ամ	Հ	ավերված է
		2.1.1		Թևավոր խաչ	13 դ.	եկեղեցու մոտ	Հ	արձանագիր
		2.1.2		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	եկեղեցու մոտ	Հ	վերնամաս
		2.1.3		Խաչքար	14-15-րդ դդ.	եկեղեցուց հվ	Տ
		2.1.4		Խաչքար	14-15-րդ դդ.	եկեղեցու մոտ	Հ	վերին կեսը
		2.1.5		Խաչքար	15-16-րդ դդ.	եկեղեցու մոտ	Հ	ստորին ձախ անկյունը կոտրված
		2.1.6		Խաչքար	15-16-րդ դդ.	եկեղեցու մոտ	Հ	վերնամաս
	2.2			Եկեղեցի Սբ. Սահակ	4-6-րդ դդ.	բլրի բարձրադիր մասում, գերեզմանոցի տարածքում	Հ	ավերված է, նշմարվում են հիմքերը
		2.2.1		Խաչքար	12-13-րդ դդ.	եկեղեցու աե պատի մոտ	Հ	երկատված
		2.2.2		Խաչքար	12-13-րդ դդ.		Հ	վերին աջ անկյունը կոտրված
		2.2.3		Խաչքար	13 դ.	եկեղեցու հվ պատի մոտ	Հ	ստորին հատվածը
		2.2.4		Խաչքար	13 -14-րդ դդ.	եկեղեցու աե պատի մոտ	Հ
		2.2.5		Խաչքար	13-14-րդ դդ.	եկեղեցու աե պատի մոտ	Հ	ստորին կեսը
		2.2.6		Խաչքար	14-15-րդ դդ.	եկեղեցու հվ պատի մոտ	Տ	վերնամաս

Հայաստանի Հանրապետության պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների Լոռու մարզի պետական ցուցակը ներառում է 3045 հուշարձան` 1050 պահպանական միավորով:

Հայաստանի Հանրապետության
կառավարության աշխատակազմի
ղեկավար-նախարար

Մ. Թոփուզյան

Տեղեկատվություն

Акт-инфо

Изменения и инкорпорации

Связи

ՀՀ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՈՒՄԸ ՀՀ ԼՈՌՈՒ ՄԱՐԶԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ԱՆՇԱՐԺ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ՑՈՒՑԱԿԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Номер

N 49-Ն

Тип

Որոշում

Тип документа

Исходный акт (26.02.2004-11.05.2007)

Статус

Գործում է

Первоисточник

ՀՀՊՏ 2004.02.25/11(310) Հոդ.209

Принимающий орган

ՀՀ կառավարություն

Дата принятия

29.01.2004

Место принятия

Երևան

Подписавший орган

ՀՀ վարչապետ

Дата подписания

04.02.2004

Ратифицирующий орган

ՀՀ Նախագահ

Дата ратификации

09.02.2004

Дата вступления в силу

26.02.2004

Основной документ 29.01.2004, N 49-Ն

История изменений

Измененные акты

Изменяющий акт Инкорпорация

15.12.2016, N 1294-Ն

20.12.2016, N 49-Ն

12.04.2007, N 456-Ն

11.05.2007, N 49-Ն

Փոփոխություններ է կատարել հետևյալ ակտերում Յուրաքանչյուր փոփոխվողին համապատասխանող ինկորպորացիան

Связи

Судебные прецеденты

Официальные разъяснения

Антиконституционный