ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ
|
«21» փետրվար 2024 թ. |
N 72-Ն |
Հ Ր Ա Մ Ա Ն
ՀԻՊՈՖԻԶԻ ԳԵՐՖՈՒՆԿՑԻԱՅՈՎ ՄԵԾԱՀԱՍԱԿ ՊԱՑԻԵՆՏԻ ՎԱՐՄԱՆ ԳՈՐԾԵԼԱԿԱՐԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
Հիմք ընդունելով «Բնակչության բժշկական օգնության և սպասարկման մասին» օրենքի 2-րդ հոդվածի 1-ին մասի 31-րդ կետը՝
Հրամայում եմ`
1․ Հաստատել հիպոֆիզի գերֆունկցիայով մեծահասակ պացիենտի վարման գործելակարգը՝ համաձայն Հավելվածի։
2. Սույն հրամանն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը:
|
21.02.2024 |
Ա. ԱվանեսՅԱՆ |
|
Հավելված ՀՀ առողջապահության նախարարի«21» փետրվար 2024 թվականի N 72-Ն հրամանի |
ԳՈՐԾԵԼԱԿԱՐԳ
ՀԻՊՈՖԻԶԻ ԳԵՐՖՈՒՆԿՑԻԱՅՈՎ ՄԵԾԱՀԱՍԱԿ ՊԱՑԻԵՆՏԻ ՎԱՐՄԱՆ
1. Նոզոլոգիաների խումբ` ըստ հիվանդությունների և առողջության հետ կապված խնդիրների վիճակագրական 10–րդ վերանայման դասակարգչի․
|
Հ/Հ |
Կոդը |
Անվանում |
|
1) |
E22 |
Հիպոֆիզի գերֆունկցիա |
|
2) |
E22.1 |
Հիպերպրոլակտինեմիա |
2․ Նոզոլոգիաների խումբը կիրառելի է՝ ըստ սույն հավելվածով սահմանված Ձև 1–ի․
Ձև 1
|
1) |
Տարիքային խումբ (նորածին, երեխա, դեռահաս, մեծահասակ) |
Մեծահասակ |
|
2) |
Սեռ (արական, իգական) |
Արական, իգական |
|
3) |
Բարդություններ (առանց բարդությունների (ԱԲ), բարդություններով (Բ)) |
Բարդություններ-հիպոֆիզի ուռուցքների դեպքում - հիպոֆիզի ապոպլեքսիա, տեսողական խանգարումներ, ներգանգային գերճնշում, լիկվորեա: |
|
4) |
Հիվանդության փուլը (նկարագրել) |
Դասակարգում. ա. Պաթոլոգիական հիպերպրոլակտինեմիա- ուռուցքային ծագումը` հիպոֆիզի պրոլակտին արտազատող ուռուցքներ (պրոլակտինոմա, մամմոսոմատոտրոպինոմա, խառը սեկրեցիայով ուռուցքներ), բ. հիպոթալամո-հիպոֆիզային շրջանի գրանուլոմատոզ և ինֆիլտրատիվ հիվանդություններ, գ. ոչ ուռուցքային` Հիպերպրոլակտինեմիա՝ պայմանավորված սոմատիկ հիվանդություններով, հիպոթիրեոզ, երիկամային անբավարարություն, լյարդի անբավարարություն, էնդոմետրիոզ/ադենոմիոզ, յատրոգեն (դեղորայքային), իդիոպաթիկ: |
|
5) |
Բժշկական օգնության և սպասարկման պայմանները (բժշկական կազմակերպությունից դուրս, արտահիվանդանոցային պայմաններում, ցերեկային ստացիոնարի պայմաններում, հիվանդանոցային պայմաններում) |
Արտահիվանդանոցային պայմաններում, ցերեկային ստացիոնարի պայմաններում, հիվանդանոցային պայմաններում |
|
6) |
Բժշկական օգնության և սպասարկման ծառայությունների մատուցման ձևը (շտապ, անհետաձգելի, պլանային) |
Պլանային, շտապ, անհետաձգելի |
|
7) |
Կիրառման շրջանակը (նշել մասնագետների շրջանակը) |
Էնդոկրինոլոգներ, ընտանեկան բժիշկներ, մանկաբարձ-գինեկոլոգներ, հիպերպրոլակտինեմիայով պացիենտների ախտորոշման և բժշկական հսկողության մեջ ներգրավված այլ բժիշկ-մասնագետների: |
|
8) |
Գանգատներ |
Կանայք կարող են բողոքել կաթնագեղձերից արտազատումների առկայությունից, դաշտանային անկանոնություններից, լիբիդոյի նվազման, սառնության և անպտղության մասին: Տղամարդկանց մոտ հիպերպրոլակտինեմիայի դրսևորումները կարող են լինել լիբիդոյի և պոտենցիայի նվազում կամ բացակայություն, երկրորդական սեռական բնութագրերի նվազում, անպտղություն, գինեկոմաստիա և գլխացավեր։ Մակրոպոլակտինոմա ունեցող պացիենտներին կարող են անհանգստացնել ծավալային գոյացության առկայության հետ կապված բողոքները՝ գլխացավ, ներգանգային ճնշման բարձրացում, տեսողական դաշտերի նեղացում: |
|
9) |
Անամնեզ |
Անհրաժեշտ է հարցնել ընթացիկ կամ նախկին դեղորայքային թերապիայի, ուղեկցող հիվանդությունների, գլխի և պարանոցի վնասվածքի կամ ճառագայթման, հիպոթալամոս-հիպոֆիզի շրջանում վիրաբուժական միջամտությունների մասին: |
|
10) |
Զննման արդյունք/Ցուցում |
Ընդհանուր զննում, կրծքագեղձերի ստուգում: |
|
11) |
Հոսպիտալացման Ցուցում |
Շտապ հոսպիտալացման ցուցումներն են` տեսողության սուր կորուստ, հիպոֆիզի ապոպլեքսիա՝ տեսողական խանգարումներով, ողնուղեղային հեղուկի արտահոսքի խանգարում, հիդրոցեֆալիա և ներգանգային գերճնշում, լիկվորեա: |
3․ Բժիշկ-մասնագետի կողմից պացիենտի զննումը, խորհրդատվությունը իրականացվում է ըստ Ձև 2–ի(անհրաժեշտության դեպքում անհրաժեշտ է նշել հիվանդության փուլերը)․
Ձև 2
|
Հ/հ |
Խորհրդատվության տեսակը |
Տրամադրման քանակը | |
|
ԱԲ |
Բ | ||
| 1) |
Նյարդավիրաբույժի խորհրդատվություն |
0,15-0,4 |
0,8-1 |
| 2) |
Ակնաբույժի կողմից զննում (եթե ուռուցքը սեղմում է խիազմը, ապա խորհուրդ է տրվում նախնական ամբողջական նյարդա-ակնաբուժական գնահատում, ներառյալ տեսողության սրությունը, արտաքին աչքի շարժումները) |
0,15- 0,4 |
0,8-1 |
4․ Սույն հավելվածի Ձև 2–ում նշված տրամադրվող քանակների համար նշվում է միջինացված ցուցանիշ, նկատի ունենալով տվյալ զննման, խորհրդատվության իրականացման հաճախականությունը։ Հաճախականության հաշվարկման միավորը պետք է լինի 0-ից 1 միջակայքում և հաշվի առնի նմանատիպ 100 դեպքերում տվյալ զննման, խորհրդատվության իրականացման հաճախականությունը։
5․ Լաբորատոր-գործիքային ախտորոշիչ հետազոտություններն իրականացվում են՝ ըստ Ձև 3–ի (անհրաժեշտության դեպքում անհրաժեշտ է նշել հիվանդության փուլերը)․
Ձև 3
|
|
Լաբորատոր հետազոտություններ | ||||
|
Հ/Հ |
Կոդը |
Անվանումը |
Տրամադրման քանակը |
Արդյունք | |
|
ԱԲ |
Բ | ||||
|
1) |
Առկա չէ |
Արյան շիճուկում պրոլակտինի որոշում (առնվազն երկու անգամ) |
1 |
1 |
Պրոլակտինի բարձր մակարդակի հայտնաբերում |
|
2) |
Առկա չէ |
Վահանաձև գեղձի խթանող հորմոնի ստուգում (TSH) արյան շիճուկում |
1 |
1 |
Վահանաձև գեղձի ֆունկցիոնալ վիճակի գնահատում |
|
3) |
Առկա չէ |
Արյան բիոքիմիական հետազոտություն |
1 |
1 |
Ընդհանուր վիճակի գնահատում |
|
4) |
Առկա չէ |
Հիպոֆիզի մակրոադենոմայի դեպքում - Արյան շիճուկում հիպոֆիզի բոլոր հորմոնների որոշում |
Հիպոֆիզի և/կամ հիպոֆիզի ադենոմայի ֆունկցիոնալ վիճակի գնահատում | ||
|
Գործիքային հետազոտություններ | |||||
|
5) |
Առկա չէ |
Գլխուղեղի մագնիսական ռեզոնանսային շերտագրություն (ՄՌՇ) ուռուցքային պրոցեսի կասկածի դեպքում (կոնտրաստային նյութով) |
0,5- 1 |
1 |
Հիպոթալամոս-հիպոֆիզի շրջանի ուռուցքների բացառում և/կամ հաստատում |
|
6) |
Առկա չէ |
Պերիմետրիա (պետք է իրականացվի մակրոադենոմայի դեպքում) |
0,2-0,4 |
1 |
Տեսադաշտի սահմանների որոշում |
|
7) |
Առկա չէ |
Օստեոդենսիտոմետրիա |
0,5-1 |
05-1 |
Օստեոպորոզի ախտորոշում |
|
8) |
Առկա չէ |
Էխոսրտագրություն (հիպերպրոլակտինեմիաի դեղորայքային բուժման ժամանակ |
0,5-0,8 |
0,5-0,8 |
Սրտի փականների վիճակի գնահատում |
6․ Սույն հավելվածի Ձև 3–ում սահմանված տրամադրվող քանակների համար նշվում է միջինացված ցուցանիշ, նկատի ունենալով տվյալ հետազոտության իրականացման հաճախականությունը։ Հաճախականության հաշվարկման միավորը պետք է լինի 0-ից 1 միջակայքում և հաշվի առնի նմանատիպ 100 դեպքերում տվյալ հետազոտության իրականացման հաճախականությունը։
7․ Օգտագործվող դեղերի ցանկը սահմանվում է ըստ Ձև 4–ի (անհրաժեշտության դեպքում նշել հիվանդության փուլերը)․
Ձև 4
|
Հ/հ |
Անվանում, դեղաչափ, դեղաձև, փաթեթավորում |
Անվանում (ջեներիկ) |
Չափման միավոր |
Միջինացված ցուցանիշ՝ տրամադրման հաճախա-կանություն |
Միջին օրական չափաքանակ |
Բուժման կուրսի միջին չափաքանակ |
Օրերի քանակ |
| 1) |
Կաբերգոլին դեղահատեր 0,5մգ |
Կաբերգոլին դեղահատեր 0,5մգ |
մգ |
0,8-1 |
Շաբաթական 1-2 անգամ |
6-24 ամիս |
- |
| 2) |
Բրոմոկրիպտին (բրոմոկրիպտինի մեզիլատ) դեղահատեր 2,5մգ |
Բրոմոկրիպտին (բրոմոկրիպտինի մեզիլատ) դեղահատեր 2,5մգ |
մգ |
0,3-0,5 |
Օրական 2 անգամ |
6-24 ամիս |
- |
|
3) |
Քինագոլիդ դեղահատեր 75մկգ |
Քինագոլիդ դեղահատեր 75մկգ |
Մգ |
0,05-0,2 |
Օրական 2 անգամ |
||
|
4) |
Թեմոզոլոմիդ դեղապատիճներ 20մգ; 100մգ; 250մգ |
Թեմոզոլոմիդ դեղապատիճներ 20մգ; 100մգ; 250մգ |
մգ |
0,005 |
Բժիշկը որոշում է անհատապես |
8․ Սույն հավելվածի Ձև 4–ում սահմանված՝
1) Նշանակված դեղի նկատմամբ անհատական անտանելիության դեպքում ավագ բուժաշխատողը իրավասու է նշանակել այլ դեղ:
2) Տրամադրվող քանակների համար նշվում է միջինացված ցուցանիշ, նկատի ունենալով տվյալ դեղի օգտագործման հաճախականությունը։ Հաճախականության հաշվարկման միավորը պետք է լինի 0-ից 1 միջակայքում և հաշվի առնի նմանատիպ 100 դեպքերում տվյալ դեղի օգտագործման հաճախականությունը։
9․ Բուժական այլ միջոցառումները սահմանվում են Ձև 5–ում (անհրաժեշտության դեպքում անհրաժեշտ է նշել հիվանդության փուլերը)․
Ձև 5
|
Հ/հ |
Բժշկական ծառայության տեսակը |
Տրամադրման քանակը | |
|
ԱԲ |
Բ | ||
|
1) |
Տրանսֆենոիդային ադենոմէկտոմիա |
0,0 5-0,3 |
0,5-0,9 |
|
2) |
Ճառագայթային թերապիա |
0,02 |
0,05-0,2 |
10․ Սույն հավելվածի Ձև 5–ում սահմանված տրամադրվող քանակների համար նշվում է միջինացված ցուցանիշ, նկատի ունենալով, թե ինչ հաճախականությամբ է իրականացվում տվյալ բուժական միջոցառումը։ Հաճախականության հաշվարկման միավորը պետք է լինի 0-ից 1 միջակայքում և հաշվի առնի նմանատիպ 100 դեպքերում տվյալ բուժական միջոցառման կիրառման հաճախականությունը։
ԳՈՐԾԵԼԱԿԱՐԳԻ ՄՇԱԿՄԱՆ ԱՂԲՅՈՒՐԸ
1. Հիպերպրոլակտինեմիա/ Անդրեա Գլեզեր, և Մարչելլո Դ. Բրոնշտեյն, Վերջին թարմացում՝ 2022թ. հունվարի 5. NIH (National library of Medicine) / Hyperprolactinemia/ Andrea Glezer, MD, PhD and Marcello D. Bronstein, MD, PhD. Last Update: January 5, 2022.NIH( National library of Medicine).
2. Կլինիկական ուղեցույցներ պրոլակտինոմայի և հիպերպրոլակտինեմիայի ախտորոշման և բուժման համար/Guía clínica de diagnóstico y tratamiento del prolactinoma y la hyperprolactinemia: Իրեն Հալպերին Ռաբինովիչա, Ռոզա Կամարա Գոմեզբ, Մարտա Գարսիա Մուրիցկ, Դոլորես Օլերո Գարսիա-Ագուլոկ՝ Նեյրոէնդոկրինոլոգիական խմբի կողմից /Servicio de Endocrinología y Nutrición, Hospital Clínic, Universitat de Barcelona, Բարսելոնա, Իսպանիա 2013թ. / Clinical guidelines for diagnosis and treatment of prolactinoma and hyperprolactinemia/Guía clínica de diagnóstico y tratamiento del prolactinoma y la hyperprolactinemia Irene Halperin Rabinovicha,, Rosa Cámara Gómezb, Marta García Mourizc, Dolores Ollero García-Agullóc, on behalf of the Neuroendocrinology Group /Servicio de Endocrinología y Nutrición, Hospital Clínic, Universitat de Barcelona, Barcelona, Spain,2013:
Պաշտոնական հրապարակման օրը՝ 29 փետրվարի 2024 թվական:
