ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ
26 հունիսի 2009 թվականի N 725-Ն
ԱՆԱԶԱՏ ԵՎ ԿԻՍԱԱԶԱՏ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐՈՒՄ ՎԱՅՐԻ ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԻ, ԱՅԴ ԹՎՈՒՄ` ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՐՄԻՐ ԳՐՔՈՒՄ ԳՐԱՆՑՎԱԾ ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԻՆ ՊԱՀԵԼՈՒ ԵՎ ՕԳՏԱԳՈՐԾԵԼՈՒ ԿԱՐԳԸ ՍԱՀՄԱՆԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
Հիմք ընդունելով «Որսի և որսորդական տնտեսության վարման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 7-րդ հոդվածի 4-րդ մասը` Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.
1. Սահմանել անազատ և կիսաազատ պայմաններում վայրի կենդանիների, այդ թվում` Հայաստանի Հանրապետության կարմիր գրքում գրանցված կենդանիներին պահելու և օգտագործելու կարգը` համաձայն հավելվածի:
2. Հայաստանի Հանրապետության բնապահպանության նախարարին` սույն որոշումն ուժի մեջ մտնելու օրվանից եռամսյա ժամկետում ստեղծել մասնագիտական հանձնաժողով` անազատ և կիսաազատ պայմաններում վայրի կենդանիներին պահելու և օգտագործելու նկատմամբ վերահսկողությունն ապահովելու նպատակով և հաստատել նրա կազմն ու աշխատակարգը:
3. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը:
Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ |
Տ. Սարգսյան |
2009 թ. հուլիսի 6 Երևան |
|
Հավելված ՀՀ կառավարության 2009 թվականի հունիսի 26-ի N 725-Ն որոշման |
Կ Ա Ր Գ
ԱՆԱԶԱՏ ԵՎ ԿԻՍԱԱԶԱՏ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐՈՒՄ ՎԱՅՐԻ ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԻ, ԱՅԴ ԹՎՈՒՄ` ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՐՄԻՐ ԳՐՔՈՒՄ ԳՐԱՆՑՎԱԾ ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԻՆ ՊԱՀԵԼՈՒ ԵՎ ՕԳՏԱԳՈՐԾԵԼՈՒ
I. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ
1. Սույն կարգով սահմանվում է անազատ և կիսաազատ պայմաններում վայրի կենդանիների, այդ թվում` Հայաստանի Հանրապետության կարմիր գրքում գրանցված կենդանիներին պահելու և օգտագործելու կարգը:
2. Սույն կարգում օգտագործվող «վայրի կենդանի» հասկացությունն ունի հետևյալ իմաստը` բնության կողմից ստեղծված, բնական ընտրությամբ (առանց մարդու (միջամտության) առաջացած, բնական ազատ պայմաններում ապրող անողնաշարավոր և ողնաշարավոր կենդանատեսակներ, ինչպես նաև դրանց անազատ և կիսաազատ պայմաններում պահվող առանձնյակներն ու դրանց սերունդները:
3. Անազատ և կիսաազատ պայմաններում վայրի կենդանիների, այդ թվում` Հայաստանի Հանրապետության կարմիր գրքում գրանցված կենդանիներին (այսուհետ` վայրի կենդանիներ) պահելու նպատակը վայրի կենդանիների պահպանության, պաշտպանության, վերարտադրության ու կայուն օգտագործման ապահովումն է:
II. ՎԱՅՐԻ ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԻ ԱՆԱԶԱՏ ԵՎ ԿԻՍԱԱԶԱՏ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐՈՒՄ ՊԱՀԵԼՈՒ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԸ
4. Վայրի կենդանիներն անազատ և կիսաազատ պայմաններում պահելու դեպքում անհրաժեշտ է ապահովել կենսամիջավայրի հանդեպ այդ կենդանիների կենսաբանական, անհատական և տեսակային առանձնահատկություններից բխող ու դրանց գոյատևման համար անհրաժեշտ կարիքները բավարարող պայմանները` բացառելով պահելու վայրից դրանց փախուստը:
5. Անազատ և կիսաազատ պայմաններում վայրի կենդանիները պահվում են վանդակներում, մեծավանդակներում և դրանց պահելու համար նախատեսված այլ տարածքներում, որոնց չափերը համապատասխանում են սույն կարգի աղյուսակով առաջարկվող նվազագույն նորմերին:
6. Անազատ և կիսաազատ պայմաններում նույն տարածքում երկու և ավելի վայրի կենդանիներ պահելու դեպքում տարածքների չափերը որոշվում են հետևյալ բանաձևերով`
1) թռչունների և կաթնասունների համար`
Մ,նվ. = Մնվ. + 0.7(Ք-1)Մնվ.,
2) սողունների և երկկենցաղների համար`
Մ,նվ. = Մնվ. + 0.5(Ք-1)Մնվ.,
Որտեղ`
Մ,նվ. -ն` տարածքի նվազագույն նորմն է` տվյալ կենդանատեսակի մի քանի առանձնյակներ պահելու համար,
Մնվ. -ն` տարածքի նվազագույն նորմն է` տվյալ կենդանատեսակի մեկ առանձնյակ պահելու համար,
Ք-1–-ն` պահվող կենդանիների քանակությունն է:
7. Սույն կարգի 5-րդ և 6-րդ կետերում նշված պահանջները չեն տարածվում այն վայրի կենդանիների վրա, որոնք բազմացվում և աճեցվում են ուսումնական փորձերի, կենսաբանական թեստավորման, սննդում կամ այլ կենդանիների համար որպես կեր օգտագործելու և մորթի ստանալու նպատակներով:
III. ՎԱՅՐԻ ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԻ ԱՆԱԶԱՏ ԵՎ ԿԻՍԱԱԶԱՏ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐՈՒՄ ՕԳՏԱԳՈՐԾՈՒՄԸ
8. Վայրի կենդանիների անազատ և կիսաազատ պայմաններում օգտագործումը թույլատրվում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ նախատեսված` վերարտադրության, կլիմայավարժեցման, առևտրի, գիտահետազոտական, ուսումնական, կենսաբանական թեստավորման, սննդի կամ այլ կենդանիների համար որպես կեր օգտագործելու, մորթի ստանալու, որսի, մշակութային և գեղագիտական նպատակներով:
9. Անազատ և կիսաազատ պայմաններում վայրի կենդանիներ պահող ֆիզիկական և իրավաբանական անձինք այդ կենդանիների և դրանցից ստացված սերնդի սեփականատերերն են և իրավունք ունեն դրանք տնօրինելու սույն կարգի 8-րդ կետով ամրագրված նպատակներով` բացառությամբ Հայաստանի Հանրապետության կարմիր գրքում գրանցված կենդանիների:
10. Ֆիզիկական և իրավաբանական անձինք, որոնք անազատ և կիսաազատ պայմաններում պահում են Հայաստանի Հանրապետության կարմիր գրքում գրանցված կենդանիներ, իրավունք ունեն դրանք օգտագործելու միայն վերարտադրության, կլիմայավարժեցման, մշակութային, գեղագիտական ու գիտահետազոտական նպատակներով, իսկ դրանցից ստացած սերունդը տնօրինելու և տիրապետելու Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքի 144-րդ հոդվածի համաձայն:
Հայաստանի Հանրապետության կառավարության աշխատակազմի ղեկավար |
Դ. Սարգսյան |
Աղյուսակ
ՎԱՅՐԻ ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԻ ՄԵԿ ԱՌԱՆՁՆՅԱԿԻ ՊԱՀՄԱՆ ՀԱՄԱՐ ՏԱՐԱԾՔԻ ՆՎԱԶԱԳՈՒՅՆ ՉԱՓԵՐԸ
NN |
Կենդանիների անվանումները |
Տարածքի |
Տարածքի |
Տարածքի |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
1. |
Կաթնասուններ | |||
1.1. |
Մանր կրծողներ |
մեծավանդակ, վանդակ |
0,05 |
0,2 |
1.2. |
Մանր գիշատիչներ |
մեծավանդակ, վանդակ |
1,0 |
1,5 |
1.3. |
Միջին կրծողներ (սկյուռանմաններ և այլն) |
մեծավանդակ, վանդակ |
3,0 |
2,0 |
1.4. |
Խոշոր կրծողներ (մացառախոզ, ճահճակուղբ և այլն) |
մեծավանդակ, վանդակ |
4,0 |
2,5 |
1.5. |
Միջին գիշատիչներ (կզաքիս, աղվես և այլն) |
մեծավանդակ, վանդակ |
6,0 |
2,5 |
1.6. |
Գայլ, միջին կատվազգիներ (լուսան, հովազ և այլն) |
մեծավանդակ, վանդակ |
20,0 |
3,0 |
1.7. |
Խոշոր կատվազգիներ (առյուծ, վագր և այլն), արջեր |
մեծավանդակ, վանդակ |
25,0 |
3,0 |
1.8. |
Վարազներ, այծյամներ, մանր այծեղջյուրներ |
մեծավանդակ, վանդակ |
20,0 |
2,5 |
1.9. |
Այծեր, ոչխարներ |
մեծավանդակ, վանդակ |
25,0 |
3,0 |
1.10. |
Խոշոր եղնիկներ, խոշոր այծեղջյուրներ, ձիեր |
մեծավանդակ, վանդակ |
50,0 |
4,0 |
1.11. |
Ցուլեր |
մեծավանդակ, վանդակ |
100,0 |
4,0 |
1.12. |
Ընձուղտներ |
մեծավանդակ, վանդակ |
100,0 |
8,0 |
1.13. |
Մաշկոտանիներ (ծովափիղ, փոկեր և այլն) |
մեծավանդակ, վանդակ |
20,0 |
2,5 |
1.14. |
Գետաձի |
մեծավանդակ, վանդակ |
40,0 |
3,0 |
1.15. |
Ռնգեղջուր |
մեծավանդակ, վանդակ |
50,0 |
3,0 |
1.16. |
Փիղ |
մեծավանդակ, վանդակ |
120,0 |
6,0 |
1.17. |
Թերատամներ (մրջնակերներ, զրահակիրներ, համրուկներ) |
մեծավանդակ, վանդակ |
4,0 |
2,5 |
1.18. |
Միջին կենգուրուներ |
մեծավանդակ, վանդակ |
5,0 |
3,0 |
1.19. |
Խոշոր կենգուրուներ |
մեծավանդակ, վանդակ |
20,0 |
3,0 |
1.20. |
Մանր պրիմատներ (տամարիններ և այլն) |
մեծավանդակ, վանդակ |
2,0 |
2,0 |
1.21. |
Միջին պրիմատներ (մակակներ, պավիաններ և այլն) |
մեծավանդակ, վանդակ |
5,0 |
3,0 |
1.22. |
Խոշոր պրիմատներ |
մեծավանդակ, վանդակ |
20,0 |
4,0 |
2. |
Թռչուններ | |||
2.1. |
Մանր ճնճղուկանմաններ և թութակներ |
մեծավանդակ, վանդակ |
0,09 |
0,3 |
2.2. |
Աղավնանմաններ |
մեծավանդակ, վանդակ |
0,2 |
0,25 |
2.3. |
Փասիանանմաններ, մանր բվանմաններ և բազեանմաններ, միջին թութակներ |
մեծավանդակ-ներ, վանդակ |
1,5 |
1,5 |
2.4. |
Սագանմաններ (սագեր, բադեր) |
մեծավանդակ, ոչ պակաս, |
4,0 |
1,0 |
2.5. |
Խոշոր թութակներ |
մեծավանդակ, վանդակ |
1,0 |
2,0 |
2.6. |
Պինգվիններ |
մեծավանդակ, ոչ պակաս, քան 1 մ խորությամբ ջրավազանով |
4,0 |
2,5 |
2.7. |
Հավալուսիններ, կարապներ |
մեծավանդակ, ոչ պակաս, քան 0,5 մ խորությամբ ջրավազանով |
4,0 |
2,5 |
2.8. |
Միջին և խոշոր գիշատիչ թռչուններ, կռունկանմաններ, բվանմաններ, արագիլներ, ձկնկուլներ |
մեծավանդակ, |
5,0 |
3,0 |
2.9. |
Ջայլամանմաններ (բացառությամբ աֆրիկական ջայլամի) |
մեծավանդակ, վանդակ |
10,0 |
2,5 |
2.10. |
Աֆրիկական ջայլամ |
մեծավանդակ, վանդակ |
12,0 |
2,5 |
3. |
Սողուններ | |||
3.1. |
Օձեր` մինչև 20 սմ |
տերարիում |
0,015 |
0,08/0,15 |
3.2. |
Օձեր` 20-40 սմ, |
տերարիում |
0,025 |
0,08/0,15 |
3.3. |
Օձեր` 40 սմ-ից մինչև 1 մ |
տերարիում |
0,1 |
0,15/0,3 |
3.4. |
Օձեր` 1- 2 մ |
տերարիում |
0,5 |
0,25/0,5 |
3.5. |
Օձեր` 2- 3 մ |
տերարիում |
1,0 |
0,4/0,7 |
3.6. |
Օձեր` 3 մ ավելի |
տերարիում |
2,0 |
0,6/1,0 |
3.7. |
Մանր մողեսներ` մինչև 20 սմ |
տերարիում |
0,1 |
0,15/0,3 |
3.8. |
Մանր և միջին չափի մողեսներ` |
տերարիում |
0,4 |
0,3/0,6 |
3.9. |
Մողեսներ` 50 սմ-ից խոշոր |
տերարիում |
1,0 |
0,5/1,0 |
3.10. |
Մանր և միջին կրիաներ (միջերկրական, ճահճային, կասպիական) |
տերարիում |
0,2 |
0,5 |
3.11. |
Խոշոր ցամաքային կրիաներ (սեյշելյան, փղային) |
տերարիում |
2,0 |
1,0 |
3.12. |
Կոկորդիլոսներ` մինչև 50 սմ |
տերարիում, ոչ պակաս, |
0,4 |
0,4 |
3.13. |
Կոկորդիլոսներ` մինչև 2 մ |
տերարիում, ոչ պակաս, |
2,0 |
1,0 |
3.14. |
Կոկորդիլոսներ` 2 մ-ից ավելի |
տերարիում, ոչ պակաս, |
3,0 |
1,5 |
4. |
Երկկենցաղներ | |||
4.1. |
Ջրային երկկենցաղներ |
ակվարիում կամ ակվատերարիում |
0,06 |
0,3 |
4.2. |
Մանր սալամանդրեր, գորտեր, դոդոշներ |
ակվատերարիում |
0,04 |
0,15/0,3 |
4.3. |
Խոշոր սալամանդրեր |
ակվատերարիում |
0,8 |
0,5 |