9 հուլիսի 2002 թ.
ք. Երևան

Հայաստանի Հանրապետության
կենտրոնական բանկի նախագահ

2002 թ. հուլիսի 17
ք. Երևան

Հավելված

Հաստատված է

ՀՀ կենտրոնական բանկի խորհրդի

2002 թվականի հուլիսի 9-ի թիվ 233-Ն որոշմամբ

8.1.

(Ընդհանուր կապիտալ - դասակարգված ակտիվներ)/(ընդհանուր ակտիվներ-դասակարգված ակտիվներ)

>=12% = 5
<12% & =>8% = 4
<8% & >=4% = 3
<4% & >=0% = 2
<0% = 1

Բնութագրում է բանկի կապիտալի համարժեքությունը՝ հաշվի առնելով չաշխատող ակտիվների փաստացի ծավալը՝ վերջիններս դիտարկելով որպես հավանական կորուստ: Հավանական կորստում հսկվող և ռիսկային ակտիվները ներառվում են 20, ոչ ստանդարտ ակտիվները՝ 50, միջին ռիսկային ակտիվները՝ 70, կասկածելի և բարձր ռիսկային ակտիվները՝ 100 տոկոս կշիռներով: Հաշվարկվում է որպես ընդհանուր կապիտալի (նորմատիվային դիսկրետ ընդհանուր կապիտալ գումարած ակտիվների հնարավոր կորուստների պահուստաֆոնդ) և չաշխատող ակտիվների (այդ թվում՝ վարկային ռիսկ պարունակող արտահաշվեկշռային հոդվածներ, համաձայն ակտիվների դասակարգման կարգի) տարբերության ու ընդհանուր ակտիվների (դիսկրետ ընդհանուր ակտիվներ և վարկային ռիսկ պարունակող արտահաշվեկշռային հոդվածներ՝ համաձայն ակտիվների դասակարգման կարգի, առանց ակտիվների հնարավոր կորուստների պահուստաֆոնդի նվազեցման) և չաշխատող ակտիվների տարբերության հարաբերություն:

8.2.

Ընդհանուր կապիտալ (միջին)/ռիսկով կշռված ակտիվներ (միջին)

>=20% = 5
<20% & =>16% = 4
<16% & >=12% = 3
<12% & >=8% = 2
<8% = 1

Ն1¹ տնտեսական նորմատիվ, բնութագրում է ընդհանուր կապիտալի համարժեքության մակարդակն ըստ ակտիվների ռիսկայնության աստիճանի: Ընդհանուր կապիտալը և ռիսկով կշռված ակտիվները վերցված են միջին օրական հաշվարկով:

8.3.

Հիմնական կապիտալ (միջին)/ռիսկով կշռված ակտիվներ (միջին)

>=16% = 5
<16% & >=12% = 4
<12% & >=8% = 3
<8% & >=4% = 2
<4% = 1

Ն1² տնտեսական նորմատիվ, բնութագրում է հիմնական կապիտալի համարժեքության մակարդակն ըստ ակտիվների ռիսկայնության աստիճանի: Հիմնական կապիտալը և ռիսկով կշռված ակտիվները վերցված են միջին օրական հաշվարկով:

8.4.

Ընդհանուր կապիտալ (միջին)/ընդհանուր ակտիվներ (միջին)

>14% = 5
<=14% & >10% = 4
<=10% & >6% = 3
<=6% & >2% = 2
<=2% = 1

Բնութագրում է բանկի ընդհանուր վճարունակության մակարդակը: Ընդհանուր կապիտալը և ընդհանուր ակտիվները վերցված են միջին օրական հաշվարկով՝ համաձայն Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի խորհրդի 2001 թվականի մայիսի 31-ի թիվ 146 որոշմամբ հաստատված կանոնակարգ 3-ի (այսուհետև՝ կանոնակարգ 3) թիվ 3 հաշվետվության:

8.5.

Բանկի հետ կապված բոլոր անձանց պարտավորությունների հանրագումար/ ընդհանուր կապիտալ (միջին)

>60%=1
>40% & <=60% = 2
>20% & <=40% = 3
>10% & <=20% = 4
<=10%= 5

Ն4² տնտեսական նորմատիվ, բնութագրում է բանկի հետ կապված բոլոր անձանց գծով ռիսկի առավելագույն չափը: Ք տարրի հաշվարկում ներառվում է 50% կշռով:

8.6.

Ռիսկով կշռված խոշոր պարտապանների պարտավորությունների հանրագումար/ ընդհանուր կապիտալ (միջին)

>400%=1
>300% & <=400% = 2
>200% & <=300% = 3
>100% & <=200% = 4
<=100%= 5

Բնութագրում է բանկի կողմից տրամադրված խոշոր փոխառությունների ապահովվածությունը սեփական կապիտալով: Ռիսկով կշռված խոշոր պարտավորությունների հաշվարկը կատարվում է համաձայն կանոնակարգ 3-ի թիվ 14 հաշվետվության: Ընդհանուր կապիտալը հաշվարկվում է համաձայն 8.4 կետի:

8.7.

Կապիտալի համարժեքության սուբյեկտիվ գնահատական

Գնահատվում է 1-5
միավորներով

Գնահատվում է կապիտալի համարժեքության սուբյեկտիվ գնահատման չափանիշների հիման վրա.

1. բանկի չափերն ըստ ակտիվների և կապիտալի, դրանց հարաբերական աճի միտումները,
2. սպասվելիք իրադարձությունները (այդ թվում՝ արտահաշվեկշռային պայմանական պարտավորությունները), որոնք կարող են ազդել բանկի կապիտալի մեծության և համարժեքության վրա,
3. շուկայից նոր ռեսուրսների (բաժնետերերի) ներգրավման հնարավորությունները, բանկի բաժնետերերի՝ լրացուցիչ ներդրումներ կատարելու հնարավորությունները,
4. նախորդ ժամանակաշրջաններում կապիտալի համարժեքության հարաբերակցությունների փաստացի փոփոխությունները,
5. ռիսկով կշռված ակտիվների ծավալը, հնարավոր փոփոխությունները,
6. ակտիվների որակը, գործառնական, իրացվելիության, շուկայական և այլ ռիսկերի հետ կապված հնարավոր կորուստները,
7. բանկի կողմից շահաբաժինների վճարումները նախկինում, ինչպես նաև ապագայում նախատեսվող, համեմատվում է խմբի միջինի հետ,
8. բանկի կողմից կապիտալի նվազագույն պահանջի և կապիտալի համարժեքության բավարարման պայմանը (կապիտալի համարժեքությունը սահմանայինին մոտ լինելու դեպքում հնարավոր է նվազեցնել գնահատականը):

9. Ա - Ակտիվների որակ

9.1.

Դասակարգված վարկեր/վարկային ներդրումներ

<3% = 5
>=3% & <6% = 4
>=6% & <10% = 3
>=10% & <15% = 2
>=15% = 1

Դասակարգված վարկեր են համարվում չաշխատող վարկերը: Վարկային ներդրումները ներառում են Կենտրոնական բանկում, այլ բանկերում տեղաբաշխված ավանդները, այլ բանկերին, իրավաբանական, ֆիզիկական և բանկի հետ կապված անձանց ու աշխատակիցներին տրամադրված վարկերը: Բնութագրում է վարկային պորտֆելի որակը:

9.2.

Դասակարգված ակտիվներ/ընդհանուր ակտիվներ

<2% = 5
>=2% & <4% = 4
>=4% & <6% = 3
>=6% & <9% = 2
>= 9% = 1

Դասակարգված ակտիվներ են համարվում չաշխատող ակտիվները (այդ թվում՝ վարկային ռիսկ պարունակող արտահաշվեկշռային հոդվածները): Ընդհանուր ակտիվները ներառում են հաշվետու օրվա դրությամբ հաշվեկշռային ակտիվները և վարկային ռիսկ պարունակող արտահաշվեկշռային հոդվածները՝ համաձայն ակտիվների դասակարգման կարգի, գումարած ակտիվների հնարավոր կորուստների պահուստը (բացառությամբ՝ վարկային ռիսկ պարունակող արտահաշվեկշռային հոդվածների գծով պահուստի): Բնութագրում է ակտիվների պորտֆելի որակը՝ հաշվի առնելով դասակարգված վարկերը, դեբիտորական պարտքերը, արժեթղթերում ներդրումները և վարկային ռիսկ պարունակող արտահաշվեկշռային հոդվածները:

9.3.

Լրացուցիչ պահուստաֆոնդ/ հիմնական կապիտալ (միջին)

<2% = 5
>=2% & <4% = 4
>=4% & <7% = 3
>=7% & <10% = 2
>= 10% = 1

Բնութագրում է չաշխատող ակտիվների (այդ թվում՝ վարկային ռիսկ պարունակող արտահաշվեկշռային հոդվածները) կապիտալով ապահովվածության աստիճանը: Լրացուցիչ պահուստաֆոնդը ձևավորվում է ամենախիստ պահանջներով՝ 0.02 x ստանդարտ և ոչ ռիսկային ակտիվներ + 0.15 x հսկվող ակտիվներ + 0.2 x ռիսկային ակտիվներ + 0.25 x ոչ ստանդարտ ակտիվներ+ 0.7 x կասկածելի և միջին ռիսկային ակտիվներ + 1 x բարձր ռիսկային ակտիվներ - փաստացի ձևավորված պահուստաֆոնդ: Հիմնական կապիտալը հաշվարկվում է միջին օրական հաշվարկով՝ համաձայն 8.3 կետի: 

9.4.

Ոչ եկամտաբեր ակտիվներ/ընդհանուր ակտիվներ

<20% = 5
<=30% & >20% = 4
<=40% & >30% = 3
<=50% & >40% = 2
>50% = 1

Բնութագրում է բանկի ակտիվների որակը՝ հաշվի առնելով դրանցում ոչ եկամտաբեր ակտիվների տեսակարար կշիռը: Ոչ եկամտաբեր ակտիվները հաշվարկվում են՝ ընդհանուր ակտիվներ - վարկային ներդրումների, տեղաբաշխված դեպոզիտների, ֆակտորինգի (առանց 0.5 x հսկվող + ոչ ստանդարտ + կասկածելի) և արժեթղթերում (բացառությամբ՝ ռիսկային, միջին ռիսկային, բարձր ռիսկային արժեթղթերի) կատարված ներդրումների գումարը: Ընդհանուր ակտիվները վերցվում են որպես հաշվետու օրվա դրությամբ հաշվեկշռային ակտիվների և ակտիվների կորուստի պահուստաֆոնդի (առանց վարկային ռիսկ պարունակող արտահաշվեկշռային հոդվածների գծով պահուստի) գումար:

9.5.

Պահուստ/ դասակարգված ակտիվներ

>35% = 5
<=35% & >30% = 4
<=30% & >20% = 3
<=20% & >15% = 2
<=15% = 1

Դասակարգված ակտիվներ են համարվում չաշխատող ակտիվները, այդ թվում՝ վարկային ռիսկ պարունակող արտահաշվեկշռային հոդվածները: Բնութագրում է վատորակ ակտիվներին համարժեք պահուստի առկայությունը, ակտիվները հաշվարկի մեջ ներառվում են առանց պահուստաֆոնդի նվազեցման:

9.6.

Խոշոր ներդրումների հանրագումար/ ընդհանուր ներդրումներ

<30% = 5
>=30% & <40% = 4
>=40% & <50% = 3
>=50% & <60% = 2
>=60% = 1

9.7.

Ակտիվների կենտրոնացման աստիճանը

<0.15 = 5
>=0.15 & <0.25 = 4
>=0.25 & <0.4 = 3
>=0.4 & <0.6 = 2
>=0.6 = 1

9.8.

Դասակարգված և դուրս գրված վարկերի փոփոխությունը ընդհանուր վարկային ներդրումներում

Հավասար է նախորդ
ամսվա ակտիվների
որակի
գնահատականին՝
ճշգրտված + կամ - 0.5,
1 միավոր՝ հիմնվելով
ակտիվների որակի
փոփոխության առկա
միտումների վրա

9.9.

Ակտիվների որակի սուբյեկտիվ գնահատական

Գնահատվում է
1-5 միավորներով

Գնահատվում է ակտիվների որակի սուբյեկտիվ գնահատման չափանիշների հիման վրա.

1. բանկի ակտիվների, այդ թվում՝ վարկային ռիսկ պարունակող արտահաշվեկշռային հոդվածների, վարկային և այլ ներդրումների ծավալն ու որակը (խնդրահարույց և չաշխատող ակտիվների տեսակարար կշիռները), դրանց հարաբերական փոփոխության միտումները, տնտեսության այն ճյուղերի կամ ոլորտների վիճակը, որտեղ կատարվել են ներդրումները,
2. բանկի տնտեսական ծրագրով նախատեսված ընդլայնումները և ծրագրի իրագործումը,
3. դասակարգման հաշվառման հուսալիությունը,
4. ակտիվների ապահովվածությունը,
5. օֆշորային և ռիսկային գոտիներում ներդրումների ծավալները,
6. վարկային ռիսկի կառավարման հուսալիությունը, համապատասխան ընթացակարգերի առկայությունը և կիրառությունը,
   
7. տնտեսության զարգացման միտումները, իրադարձությունները,
8. ներդրումների կենտրոնացման աստիճանը և փոփոխության միտումները:

10. Մ - Կառավարում

10.1.

Կառավարման սուբյեկտիվ կարծիք

Գնահատվում է
1-5 միավորներով

Գնահատվում է կառավարման սուբյեկտիվ գնահատման չափանիշների հիման վրա.

1. բանկի ընդհանուր ցուցանիշները, դրանց փոփոխությունն ու միտումները,
2. բանկի տեխնիկական հագեցվածությունը,
3. ընդարձակման ստրատեգիան,
4. վերահսկողության պահանջներին իրազեկության աստիճանը,
5. թույլ տրված խախտումների հաճախականությունը և դրանց վերացման հնարավորությունները, հաշվետվությունների արժանահավատությունը,
6. բանկի, որպես ֆինանսական միջնորդի, կայացածության աստիճանը,
7. ներքին հսկողության համակարգի առկայությունը և որակը,
8. բանկի հեռանկարային զարգացման ծրագրի և բյուջեի իրատեսականությունը և կատարման մակարդակը,
9. բանկի կառավարման ընթացակարգերի արդյունավետությունը,
10. ղեկավարների և կադրերի մասնագիտական պատրաստվածության աստիճանը,
11. բանկի կառավարման տարբեր մակարդակների միջև փոխհարաբերությունների և համագործակցության արդյունավետությունն ու դրանց վրա արտաքին ազդեցության առկայությունը,
12. բանկի կողմից ռիսկերի կառավարման համակարգի արդյունավետությունը:

10.2.

Վերապատրաստումների թիվ/աշխատողների թվաքանակ

10.3.

Խախտումներ

<1 = 5
>=1 & <2 = 4
>=2 & <3 = 3
>=3 & <4 = 2
>=4 = 1

Տնտեսական յուրաքանչյուր նորմատիվի խախտումը համարվում է 1 միավոր, յուրաքանչյուր հաշվետվության ուշացումը՝ 0.5 միավոր, հաշվապահական հաշվառման սխալը՝ 0.25, անարժանահավատ տվյալների ներկայացումը՝ 1, այլ խախտումները՝ 0.5 միավոր:

10.4.

ՔԱԵԼՍ միջին

Ք, Ա, Ե, Լ, Ս տարրերի
թվաբանական միջին

Հաշվարկվում է որպես համակարգի հինգ տարրերի (առանց կառավարման (Մ)) թվաբանական միջին: Շուկայի փոփոխությունների նկատմամբ զգայունության գնահատականը միջինի հաշվարկում (Ս) ընդգրկվում է 50 տոկոսով:

11. Ե - Եկամտաբերություն

11.1.

Զուտ շահույթ (միջին ամսական)/ընդհանուր ակտիվներ (միջին տարեսկզբից)

>=0.7% = 5
<0.7% & >=0.5% = 4
<0.5% & >=0.2% = 3
<0.2% & >=0% = 2
<0% = 1

Ցույց է տալիս ընդհանուր ակտիվների մեկ միավորի առաջացրած միջին ամսական շահույթը կամ բնութագրում է ակտիվների շահութաբերությունը: Զուտ շահույթը հաշվարկվում է տարեսկզբից կուտակված զուտ շահույթը բաժանած ամիսների թվին: Ընդհանուր ակտիվները հաշվարկվում են տարեսկզբից յուրաքանչյուր ամսվա դիսկրետ հաշվեկշռային ընդհանուր ակտիվների գումարը բաժանած ամիսների թվին:

11.2.

Զուտ շահույթ (միջին ամսական)/ընդհանուր կապիտալ (միջին տարեսկզբից)

>=2% = 5
<2% & >=1.3% = 4
<1.3% & >=0.7% = 3
<0.7% & >=0% = 2
<0% = 1

Բնութագրում է ընդհանուր կապիտալի մեկ միավորին բաժին ընկնող միջին ամսական շահույթը կամ կապիտալի շահութաբերությունը: Զուտ շահույթը հաշվարկվում է տարեսկզբից կուտակված զուտ շահույթը բաժանած ամիսների թվին: Ընդհանուր կապիտալը հաշվարկվում է տարեսկզբից յուրաքանչյուր ամսվա դիսկրետ հաշվեկշռային ընդհանուր կապիտալների գումարը բաժանած ամիսների թվին:

11.3.

Զուտ տոկոսային եկամուտ (միջին ամսական)/եկամտաբեր ակտիվներ (միջին տարեսկզբից)

<0% = 1
>=0% & <0.5% = 2
>=0.5% & <1.0% = 3
>=1.0% & <1.5% = 4
>=1.5% = 5

Հաշվարկվում է որպես տոկոսային եկամուտների հարաբերակցություն վարկային ներդրումների, տեղաբաշխված դեպոզիտների, ֆակտորինգի (առանց 0.5 x հսկվող + ոչ ստանդարտ + կասկածելի) և արժեթղթերում (բացառությամբ՝ ռիսկային, միջին ռիսկային, բարձր ռիսկային արժեթղթերի) կատարված ներդրումների գումարին: Բնութագրում է եկամտաբեր ակտիվների օգտագործման արդյունավետությունը: Զուտ տոկոսային եկամուտը հաշվարկվում է տարեսկզբից կուտակված զուտ տոկոսային եկամուտը բաժանած ամիսների թվին: Եկամտաբեր ակտիվները հաշվարկվում են տարեսկզբից յուրաքանչյուր ամսվա վերջի դրությամբ եկամտաբեր ակտիվների գումարը բաժանած ամիսների թվին:

11.4.

Զուտ գործառնական եկամուտներ (կուտակային)/զուտ մասհանումներ (կուտակային)

Զ.Գ.Ե.>0 & Զ.Մ.<0 = 5
Զ.Գ.Ե<0 & Զ.Մ.>0 = 1
Զ.Գ.Ե.>0 & Զ.Մ.>0,
ապա
>400% = 5
>250% & <=400% = 4
>150% & <=250% = 3
>100% & <=150% = 2
<=100 % = 1
Զ.Գ.Ե.<0 & Զ.Մ.<0
ապա
>100% = 1
>75% & <=100% = 2
>50% & <=75% = 3
>25% & <=50% = 4
<=25 % = 5

Բնութագրում է բանկի եկամտաբերության աստիճանը՝ հաշվի առնելով կատարված մասհանումները: Զուտ գործառնական եկամուտները և զուտ մասհանումները հաշվարկվում են որպես հաշվետու ամսվա վերջի դրությամբ ստացված զուտ գործառնական եկամուտներ և կատարված զուտ մասհանումներ՝ համաձայն կանոնակարգ 3-ով սահմանված թիվ 5 հաշվետվության:

11.5.

Զուտ տոկոսային եկամուտներ (կուտակային)/ ընդհանուր ծախսեր (կուտակային)

>40% = 5
<=40% & >35% = 4
<=35% & >25% = 3
<=25% & >15% = 2
<=15% = 1

Բնութագրում է հաշվետու ժամանակաշրջանի ընթացքում զուտ տոկոսային եկամուտների հաշվին բանկի ընդհանուր ծախսերը բավարարելու ունակությունը: Զուտ տոկոսային եկամուտները և ընդհանուր ծախսերը հաշվարկվում են որպես հաշվետու ամսվա վերջի դրությամբ ստացված զուտ տոկոսային եկամուտներ և կատարված ընդհանուր ծախսեր՝ համաձայն կանոնակարգ 3-ի թիվ 5 հաշվետվության:

11.6.

Զուտ դրամական հոսքեր՝ մինչև գործառնական ակտիվներում և պարտավորություններում փոփոխությունները/ հաշվարկված վճարվելիք տոկոսներ

>400% = 5
<=400% & >250% = 4
<=250% & >100% = 3
<=100% & 0% = 2
<=0% = 1

Բնութագրում է բանկի ունակությունը՝ մարելու հաշվարկված վճարվելիք տոկոսները՝ հաշվետու ժամանակաշրջանի ընթացքում գործառնական գործունեությունից ստացված դրամական միջոցների հաշվին:

11.7.

Եկամտաբերության սուբյեկտիվ գնահատական

Գնահատվում է
1-5 միավորներով

Գնահատվում է եկամտաբերության սուբյեկտիվ գնահատման չափանիշների հիման վրա.

1. բանկի շահութաբերության կայունությունը,
2. շահութաբերության ցուցանիշների միտումները,
3. ապագայում շահութաբերության բարձրացման հնարավորությունները,
4. պատահական և արտասովոր գործարքներից (այդ թվում՝ ակտիվների վերադարձից) ստացված եկամուտները և կատարված ծախսերը,
5. եկամտաբեր գործարքների հնարավոր ընդարձակումը,
6. գործառնական գների շուկայականությունը, ճկունությունը,
7. եկամտաբեր ակտիվների մեծությունը և միտումները,
8. եկամուտների ու ծախսերի կառուցվածքը, միտումները,
9. եկամուտների ու ծախսերի պլանավորման (բյուջեի) առկայությունը և դրա կատարումը:

12. Լ - Իրացվելիություն

12.1.

Բարձր իրացվելի ակտիվներ (միջին)/ ընդհանուր ակտիվներ (միջին)

Եթե իրացվելիության
ճեղքվածքը բացասական է՝
>30% = 5
<=30% & >27.5% = 4
<=27.5% & >25% = 3
<=25% & >20% = 2
<=20% = 1

Եթե իրացվելիության
ճեղքվածքը դրական է՝
>=25% = 5
<25% & >=20% = 4
<20% & >15% = 3
<15% & >=10% = 2
<10% = 1

Ն2¹ տնտեսական նորմատիվ, բնութագրում է բանկի իրացվելիության ընդհանուր մակարդակը:

12.2.

Բարձր իրացվելի ակտիվներ/ցպահանջ պարտավորություններ

>100% = 5
<=100% & >90% = 4
<=90% & >80% = 3
<=80% & >60% = 2
<=60% = 1

Ն2² տնտեսական նորմատիվ, բնութագրում է ցպահանջ պարտավորությունները պատշաճ կատարելու բանկի ունակությունը:

12.3.

Մինչև 180 օր մարման ժամկետով ակտիվներ/մինչև 180 օր մարման ժամկետով պարտավորություններ

>140% = 5
<=140% & >120% = 4
<=120% & >100% = 3
<=100% & >80% = 2
<=80% = 1

Բնութագրում է բանկի կողմից մինչև 180 օր մարման ժամկետով պարտավորությունների բավարարման մակարդակը: Մինչև 180 օր մարման ժամկետով ակտիվների և պարտավորությունների (այդ թվում՝ արտահաշվեկշռային պայմանական պարտավորությունները) մեծությունները հաշվարկվում են համաձայն կանոնակարգ 3-ի թիվ 9 հաշվետվության:

12.4.

Դրամական հոսք գործառնական գործունեությունից/ (ցպահանջ հաշիվներ + մինչև 1 ամիս ժամկետայնությամբ պարտավորություններ)

>35% = 5
<=35% & >20% = 4
<=20% & >10% = 3
<=10% & >0% = 2
<=0% = 1

Բնութագրում է բանկի ունակությունը՝ բավարարելու դրամական զուտ հոսքերի միջոցով ցպահանջ և կարճաժամկետ պարտավորությունները: Մինչև 1 ամիս ժամկետայնությամբ պարտավորությունների ծավալը հաշվարկվում է որպես հաշվետու ամսվան նախորդող եռամսյակի միջին թվաբանական: Մինչև 1 ամիս մարման ժամկետով պարտավորությունների մեծությունը (այդ թվում՝ արտահաշվեկշռային պայմանական պարտավորությունները) հաշվարկվում է համաձայն կանոնակարգ 3-ի թիվ 9 հաշվետվության:

12.5.

Իրացվելիության սուբյեկտիվ կարծիք

Գնահատվում է
1-5 միավորներով

Գնահատվում է իրացվելիության սուբյեկտիվ գնահատման չափանիշների հիման վրա.

1. բանկի իրացվելիության ճկունությունն ու կայունությունը,
2. ապագայում իրացվելիության հնարավոր փոփոխությունները, այդ թվում՝ պայմանավորված հետհաշվեկշռային պայմանական պարտավորություններով,
3. միջբանկային ռեսուրսների հասանելիությունը,
4. աննախադեպ իրավիճակներում բանկի կողմից իրացվելիության արագ ճշգրտման հնարավորությունները,
5. ներդրումները սահմանված ժամկետներում հետ ստանալու հնարավորությունը,
6. կարճաժամկետ միջոցների ներգրավման հաշվին երկարաժամկետ ակտիվների ֆինանսավորման գործարքների առկայությունը,
7. իրացվելիության կառավարման ռազմավարության առկայությունը,
8. նախորդ տարիների ընթացքում իրացվելիության մակարդակի միտումները,
9. իրացվելիության գործող նորմատիվների բավարարման պայմանը (իրացվելիության գործող նորմատիվները սահմանային արժեքներին մոտ լինելու դեպքում իրացվելիության գնահատականը կարող է նվազեցվել):

13. Ս - Շուկայի փոփոխությունների նկատմամբ զգայունություն

13.1.

Համախառն արտարժութային դիրք/ ընդհանուր կապիտալ

>30% = 1
>=25% & < 30% =2
>=20% & <25% = 3
>= 15% & < 20% = 4
<= 15% =5

Բնութագրում է համախառն արտարժութային ռիսկի աստիճանը: Կանոնակարգ 2-ով սահմանված արտարժույթի տնօրինման նորմատիվն է:

13.2.

II խմբի արտարժութային դիրք/ ընդհանուր կապիտալ

>6% = 1
>=5% & <6% =2
>=3% & <5% = 3
>= 2% & <3% = 4
<= 2% =5

Բնութագրում է բանկի ռիսկի մակարդակը II խմբի մեջ ընդգրկված արտարժույթների գծով: Կանոնակարգ 2-ով սահմանված արտարժույթի տնօրինման նորմատիվն է:

13.3.

Հիմնական միջոցներ/ հիմնական կապիտալ (միջին)

<20% = 5
>=20% & <30% = 4
>=30% & <50% = 3
>=50% & <70% = 2
>=70% = 1

Բնութագրում է շուկայում հիմնական միջոցների գների փոփոխությունների հետ կապված բանկի ռիսկը: Սույն մեթոդիկայի իմաստով՝ հիմնական միջոցները ներառում են բանկի կողմից օգտագործվող հիմնական միջոցները, գրավի տնօրինման արդյունքում կամ այլ պահանջներից առաջացած սեփականացված անշարժ գույքը և այլ հիմնական միջոցները, շահագործումից դուրս հիմնական միջոցները՝ արտահայտված հաշվեկշռային արժեքով:

13.4.

Տոկոսաբեր ակտիվների և ծախսատար պարտավորությունների ճեղքվածք/ընդհանուր կապիտալ (դիսկրետ)

<20% = 5
>=20% & <40% = 4
>=40% & <60% = 3
>=60% & <80% = 2
>=80% = 1

Բնութագրում է շուկայում տոկոսադրույքների փոփոխությունների հետ կապված բանկի ռիսկը: Տոկոսաբեր ակտիվների և ծախսատար պարտավորությունների ճեղքվածքը հաշվարկվում է մինչև 180 օր մարման ժամկետով տոկոսաբեր ակտիվների և ծախսատար պարտավորությունների համար: Մինչև 180 օր մարման ժամկետով տոկոսաբեր ակտիվների և ծախսատար պարտավորությունների մեծությունները հաշվարկվում են համաձայն կանոնակարգ 3-ի թիվ 9 հաշվետվության:

13.5.

Արտարժութային ակտիվների և պարտավորությունների ճեղքվածք/ընդհանուր կապիտալ (դիսկրետ)

<20% = 5
>=20% & <35% = 4
>=35% & <50% = 3
>=50% & <65% = 2
>=65% = 1

Բնութագրում է շուկայում արտարժութային փոխարժեքների տատանումների հետ կապված բանկի ռիսկը: Արտարժութային ակտիվների և պարտավորությունների ճեղքվածքը հաշվարկվում է մինչև 180 օր մարման ժամկետ ունեցող արտարժութային ակտիվների և պարտավորությունների համար: Մինչև 180 օր մարման ժամկետով արտարժութային ակտիվների և պարտավորությունների մեծությունները հաշվարկվում են՝ համաձայն կանոնակարգ 3-ի թիվ 9 հաշվետվության: Արտարժութային ակտիվների և պարտավորությունների ճեղքվածքը (մինչև 180 օր) ներառում է առաջին և երկրորդ խմբի արտարժույթների գծով ճեղքվածքների բացարձակ արժեքով գումարը:

13.6.

Շուկայական ռիսկի նկատմամբ զգայունության սուբյեկտիվ կարծիք

Գնահատվում է
1-5 միավորներով

Գնահատվում է շուկայի փոփոխությունների նկատմամբ զգայունության սուբյեկտիվ գնահատման չափանիշների հիման վրա.

1. շուկայական ռիսկերն ապակենտրոնացնելու ունակությունը,
2. շուկայական փոփոխություններին արագ և նվազագույն կորուստներով հարմարվելու բանկի ունակությունները,
3. ռիսկերի գնահատման մեթոդների, մոդելների, ռիսկերի վերահսկման ռազմավարության առկայությունը,
4. ներքին վերահսկողության մակարդակը,
5. շուկայական ռիսկերի ծածկման համար կապիտալի բավարարությունը,
6. բանկի հեռանկարային զարգացման ծրագրով նախատեսված ակտիվային, պասիվային գործառնությունների ռիսկայնության հիմնավորվածությունը,
7. արտաքին միջավայրի, շուկայի և նրա տարբեր հատվածների փոփոխությունների նկատմամբ զգայունությունը,
8. բանկի և իր խմբի (հոլդինգի) անդամների փոխազդեցության աստիճանը,
9. ածանցյալ գործիքներով տոկոսային և արտարժութային ռիսկերի կարգավորման փորձը,
10. բանկի կողմից գործառնական ռիսկերի կառավարման մակարդակը և արդյունավետությունը,
11. բանկի մրցունակությունը, այն է՝ նոր շուկաներ գրավելու և առկա շուկաներում ունեցած դիրքերն ընդլայնելու կարողությունը: