Նախարար

Ս. Ավետիսյան

«Հաստատում եմ»
ՀՀ բնապահպանության նախարար
Ս. Ավետիսյան 05.12.1996 թ.

- ոչ թունավոր թափոններ

 Թափոնների  անվանումը և գոյացման վայրը

 Արտաքին տեսքը

 Առավել թունավոր կոմպոնենտ

 Օգտագործման, վնասազերծման և թաղման մեթոդների

 կիրառվող

 խորհուրդ տրվող

 1

2 

3

4

5

6

կիսահեղուկ շլամ

քլորային բենզիլ

պահեստավորվում է  ձեռնարկության
տարածքում

ջերմային
վնասազերծում արտադրական թափոնների պոլիգոնում

խեժափայտյա պերքլորածխածնի արտադրությունից ստացած թափոններ

մածուկատիպ

հեքսաքլորբենզոլ

-,,-

-,,-

Քիմիամետալուրգիական արտադրությունից ստացված թորիումի խտանյութի թափոն

կոշտ

թորիում

թաղում հատուկ գերեզմանոցում

թաղում
արդյունաբերական թափոնների պոլիգոնում

Քլորօրգանական թթվի արտադրության 4x3-57 պորոֆոր պարունակող թափոն

կոշտ

քլորօրգանական
միացություն

կուտակում
ձեռնարկության տարածքում

թաղում
արդյունաբերական թափոնների պոլիգոնում

1.5.

Փոշի-գալվանական արտադրություն, որը պարունակում է հինգ ծծմբային ֆոսֆոր

կոշտ

հինգ ծծմբային
ֆոսֆոր

այրվում է

ջերմային վնասազերծում արդ. թափոնների պոլիգոնում

1.6.

Գալվանական արտադրությունում չեզոքացված մշակված լուծույթներ (ճարպազերծված)

հեղուկ շլամ

ցիանիդներպղնձի,
քրոմի, կադմիումի,
նիկելի և այլ ծանր մետաղների օքսիդներ

թունավոր մետաղների կորզում, վնասազերծում և թաղում արդ. թափոնների պոլիգոնում

1.7.

Սնդիկ գրաիտի վրա կաուստիկ սոդայի արտադրության թափոն

կոշտ

սնդիկ

կուտակվում է ձեռնարկության
տարածքում

թաղում արդյուն.
պոլիգոնում կամ անցում անթափոն տեխնոլոգիայի

1.8.

Սնդիկ ակտիվացված ածխի վրա գրանոզանի արտադրությունից

-,,-

-,,-

-,,-

թաղում արդ.
թափոնների պոլիգոնում

1.9.

Ինսեկտիցիդների խառնուրդ

հեղուկ

ինսեկտիցիդ

-,,-

ջերմային վնասազերծում և թաղում պոլիգոնում

1.10.

Պոլիվինիլ քլորիդային թաղանթի և պլաստիկատային արտադրությունից ստացված կապարի, ծարիրի, կադմիումի միացությունների խառնուրդ

կոշտ

ծարիրի, կադմիումի
միացությունների

-,,-

թաղում
արդյունաբերական
թափոնների պոլիգոնում

1.11.

Արսենի և ֆոսֆինի խառնուրդի կլանիչ, հատուկ գազային խառնուրդների արտադրությունում

-,,-

արսեն
ֆոսֆին

-,,-

-,,-

1.12.

Լամպերի վերամշակումից ստացված ապակի

-,,-

սնդիկ

-,,-

օգտագործում լյումինեսցենտային լամպերից սնդիկի կորզման արտադրամասերում

1.13.

Քարածխային ռեսուրսներ կոքսաքիմիական
արտադրությունում

կոշտ

բենզապիլեն

հավելույթ բովախառնուրդների կոքսացման համար

օգտագործում որպես հավելանյութ բովախառնուրդների կոքսացման ընթացքում

1.14.

Թորիում պարունակող շլամ վոլֆրամի արտադրությունում

-,,-

թորիում

թաղում հատուկ գերեզմանոցում

թաղում այդ
թափոնների պոլիգոնում

1.15.

Շլամ սելենասնդիկային ծծմբաթթվի արտադրությունում

-,,-

սելեն
սնդիկ

-,,-

-,,-

Վտանգավորության 2-րդ դաս

2.1.

Նավթաքիմիական արտադրության թթու գուդրոն

խեժափայտի զանգված

ծծմբաթթու
նավթամթերք

չեզոքացում, թերմոլիզ ծծմբաթթվի ստացում ՊԱՎ լուծույթով, պահեստավորում ձեռնարկության տարածքում

օգտագործում ցեմենտի արտադրության մեջ

2.2.

Կատալիզատոր օգտագործված ջրածնազերծ էթիլենի արտադրությունում

կոշտ հատիկ

քրոմի օքսիդներ

թաղում հատուկ գերեզմանոցում

թանկարժեք կոմպոնենտների կորզում, գնդավորում, օգտագործում մետաղագործության մեջ

2.3.

Կատալիզատոր օգտագործված բուտադիոնի արտադրությունում

-,,-

նիկելի օքսիդ

պահպանվում է ձեռնարկության տարածքում

նիկելի կորզում

2.4.

Պղնձի արտադրության մկնդեղային սորախցուկ

կոշտ

մկնդեղի
միացություն

թաղում կավային մեկուսացումով

թաղում արդ.
թափոնների պոլիգոնում

2..5.

Անագի արտադրության  մկնդեղակալցիումական սորախցուկ

-,,-

մկնդեղ

թաղում հատուկ գերեզմանոցում

-,,-

2.6.

Նավթաթափոնների տարբեր արտադրություն

կապակցվող հեղուկ

նավթամթերք

ջերմային քայքայում
և թաղում

այրում արդ. թափոնների պոլիգոնում

2.7.

Գոլովաքսի արտադրության հեղուկ խեժափայտ

հեղուկ

քլոր-
նավթալին

կուտակում
ձեռնարկության
տարածում

ջերմային վնասազերծում
և թաղում արդ.
թափոնների պոլիգոնում

2.8.

Բրոմ օրգանական սինթեզի խեժափայտ

մածուկ

բրոմօրգանական
միացություն

-,,-

թաղում արդ.
թափոնների պոլիգոնում

2.9.

Ֆտալային ածխիդի արտադրության խեժափայտ

կոշտ

ֆտալային ածխիդ

-,,-

2.10.

Անիլինային ներկանյութերի արտադրության խեժափայտ

հեղուկ

մեթանաոլամինների
անիլինային
ածանցյալ

պահպանում և
ոչնչացում ձեռնարկության տարածքում

ջերմային վնասազերծում
և թաղում արդ.
թափոնների պոլիգոնում

2.11.

Պարամեթոքսիֆենոլի արտադրության խեժափայտ

հեղուկ

պարամեթոքսիֆենոլ

պահպանում ձեռնարկությունում

-,,-

2.12.

Դիմեթիլացետիմեդի արտադրության խեժափայտ

կապակցվող հեղուկ

դիմեթիլացետիմեդ

-,,-

-,,-

2.13.

Կարմիր մեթիլային ինդիկատորի խեժափայտ

-,,-

դիմեթիլ-ֆորմամիդ

-,,-

-,,-

2.14.

Սինթետիկ սոսնձի արտադրության թափոն

մածուկ

տրիկթեզիլ ֆոսֆատ
բեկնախեժ պոլիվինիլ քլորիդ

-,,-

-,,-

2.15.

Ամինային աղի 2,4 դ (պեստիցիդ) կուբային արտադրության մնացորդ

 հեղուկ

քլոֆենոքսի քացախային
թթու

այրում

ջերմային վնասազերծում
արդ.
թափոնների պոլիգոնում

2.16.

Ամիակի արտադրության մոնոէթանոլամինի կրկնաթորման մնացորդ

խեժատիպ

մենոէթանոլմին

պահեստավորում տարածքում

-,,-

2.17.

Հազվագյուտ մետաղների հեղուկ արտադրության կուբային թափոն

հեղուկ

մոնոսիլաններ,
տրիքլորսիլաններ

-,,-

անթափոն արտադրության պայմաններում վերականգնում

2.18.

Օրգանական ներկանյութերի արտադրության թափոն

մածուկ

անիլինի պիրիդինի
ածանցյալներ

-,,-

ջերմային վնասազերծում 
արդ.
թափոնների պոլիգոնում

2.19.

Դեֆենիլամինի հիմքի վրա ներկանյութերի արտադրության խեժային թափոն

-,,-

ցինկ, դիֆենիլամին

-,,-

-,,-

2.20.

Կոքսաքիմիական արտադրության բենզոլի բազմաթորումից կուբային թափոն

հեղուկ

բենզոլ

այրում

անթափոնային արտադրություն

2.21.

Ալկինիլացման արտադրության վերամշակված ծծմբային թթու

-,,-

ծծմբային թթու

ջերմային
ռեգեներացիա

ռեգեներացիա, օգտագործվում
է որպես երկրորդային
հումք

2.22.

Դիտոլիմեթանի արտադրության օգտագործված ծծմբային թթու

-,,-

-,,-

-,,-

-,,-

2.23.

Մեթիլէթիլկետոնի արտադրության օգտագործված ծծմբային թթու

-,,-

-,,-

-,,-

-,,-

2.24.

Մեթալոնի արտադրության խեժափայտ

խեժատիպ

դիքլորցենոլներ

այրում

ջերմային վնասազերծում արդ. թափոնների պոլիգոնում 

2.25.

Քլորիդների կոնդենսացման համակարգի թափոններ

կոշտ,
մածուկատիպ

տիտանի և
վանադիումի
օքսիդներ

պահպանում
տարածքում

օգտագործվում
է հումք մետաղի ստացման համար

2.26.

Կապարի արտադրության արսենակալցիումական թափոններ

կոշտ

արսենատ

պահեստավորում
հատուկ պոլիգոնում

թաղում արդ.
թափոնների պոլիգոնում

2.27.

Բրոմծջրածնային թթվի արտադրության ֆտորօրգանական միացությունների թափոններ

շլամ

ֆտորօրգանական
միացություններ

կուտակում
ձեռնարկության տարածքում

-,,-

2.28.

Տրիքլորէթիլենի արտադրության թափոն

-,,-

տրիքլորէթիլեն

կուտակում
ձեռնարկության տարածքում

ջերմային վնասազերծում 
արդ.
թափոնների պոլիգոնում

2.29.

Պերքլորէթիլենի արտադրության թափոն

-,,-

պերքլորէթիլեն

-,,-

-,,-

2.30.

Քլորպարաֆինի արտադրության թափոն

դոնդողատիպ

քլորպարաֆին

-,,-

-,,-

2.31.

Քլորվալենտական թթվի արտադրության թափոն

կապակցող հեղուկ

քլորօրգանական
միացություն

այրում

-,,-

2.32.

Լաքապատված թաղանթի արտադրության թափոն

հեղուկ

քլորֆենոլ

կուտակում
ձեռնարկության տարածքում

անթափոն արտադրության ստեղծում

2.33.

Լաքերի, խեժի, արծնի արտադրության թափոն

-,,-

կապարի, քրոմի,
ցինկի լուծիչ մ
իացություններ

-,,-

թանկարժեք կոմպոնենտների կորզում, անթափոն արտադրության մեջ

2.34.

Պիրիդինի լուծույթը ջրում

-,,-

պիրիդին

-,,-

ջերմային վնասազերծում 
արդ.
թափոնների պոլիգոնում

2.35.

Ռեակտիվ ացետոֆենոնի հեղուկ արտադրության քլորային ալյումինի և ացետոֆենոնի խառնուրդ

հեղուկ շլամ

ացետոֆենոն

պահպանում
տարածքում

թաղում արդ.
թափոնների պոլիգոնում

2.36.

Աղտոտված քառաքլորային ածխածնի թափոնը ռեակտիվային  արտադրությունում

հեղուկ

քառաքլորային
ածխածին

-,,-

ջերմային վնասազերծում 
արդ.
թափոնների պոլիգոնում

2.37.

Օրգանական ֆոսֆորի միացությունների թափոնների ֆոսֆորօրգանական կոմպլեքսների արտադրությունում

էմուլսիա

ֆոսֆորօրգանական
միացություններ

-,,-

-,,-

2.38.

Կադմիումի, նիկելի, կապարի, քրոմի, անագի, պղնձի, յոդի, վանադիումի աղերի թափոնների ռեակտիվների արտադրությունում

կոշտ

կադմիումի,
քրոմի և
կապարի աղեր

պահպանումը
տարածքում

թաղում արդ.
թափոնների պոլիգոնում

2.39.

Կենցաղային քիմիայի ապրանքների արտադրության թափոն

հեղուկ

նավթ, սպիրտ,
սուլվենտ

այրում

ջերմային վնասազերծում 
արդ.
թափոնների պոլիգոնում

2.40.

Էթիլբենզիլամինի արտադրության թափոն

մածուկատիպ

դիբենզիլամին

-,,-

-,,-

2.41.

«Լեյկոնտ» սոսնձի արտադրության թափոն

հեղուկ

քլորբենզոլ
տրիզոցիանիդ,
տրիֆենալմեթան

կուտակում հատուկ գերեզմանոցում

ջերմային վնասազերծում 
արդ.
թափոնների պոլիգոնում

2.42.

Հազվագյուտ մետաղների արտադրության, մագնիումի, տիտանի, վանադիումի փոշի

կոշտ

վանադիում

-,,-

թաղում արդ.
թափոնների պոլիգոնում

2.43.

Արսենածարիրային կապարացինկային արտադրության փոշի

-,,-

ծարիր
արսեն

-,,-

օգտագործել
որպես հումք

2.44.

Վակուումակարբոնատային մաքրման ցեխի վերամշակված լուծույթը առաջացած կոքսային գազի ծծմբից

 հեղուկ

սուլֆիդներ,
ռոդանիդներ

-,,-

վնասազերծում
և թաղում արդ.
թափոնների պոլիգոնում

2.45.

Արսենասոդային ցեխի մաքրման կոքսային գազից վերամշակված լուծույթ

-,,-

արսեն,
սուլֆիդ,
ռոդանիդ

բիո-քիմիական մաքրում
և օգտագործում կոքսի մաքրման համար

բիոմաքրում և օգտագործում
կոքսի մաքրման համար

2.46.

Մետաղյա իրերի և գլացվածքի ցեխերի խածատված վերամշակված լուծույթ

հեղուկ

ծծմբաթթու,
պղնձի և քրոմի
միացություններ

չեզոքացում

երկաթի քլորիդի, պղնձի քրոմի և միացությունների ստացում

2.47.

Ֆենոլային խեժի արտադրության ֆորմալդեհիդի և ֆենոլի ջրային լուծույթ

-,,-

ֆենոլֆորմալդեհիդ

վնասազերծում
մասնակի
օգտագործում

անթափոն արտադրության ստեղծում

2.48.

Խեժեր և յուղեր, որոնք գոյանում են կոքսաքիմիական արտադրության հոսքային ջրերի մեխանիկական մաքրումից

-,,-

խեժ,յուղ

-,,-

վերամշակում քարածխի խեժի
հետ

2.49.

Կոքսաքիմիական արտադրության բենզոլի բազմաթորման ցեխի սուլֆատային բաժանմունքի թթու խեժ

5 ածխային բովախառնուրդի կոքսացման համար

2.50.

Խեժերի տոլուոլի, ֆենոլի և ջրի խառնուրդով լաքաներկային արտադրության  թափոն

հեղուկ

ֆենոլ
տոլուոլ

այրում

ջերմային վնասազերծում 
արդ.
թափոնների պոլիգոնում

2.51.

Ֆուսեր-թրթաքարի վերամշակման թափոն

խեժատիպ

ֆենոլ

խեժի
արտադրությունում

ֆուսեր
այրումը
ՋԷԿ-ում

2.52.

Կապարացինկային արտադրության ծարիր արսենային խարամ

կոշտ

ծարիր
արսեն

պահվում է հատուկ տարածքում

օգտագործվում
է թափոնների
մշակման տեխնոլոգիայում

2.53.

Մանգանի երկօքսիդի էլեկտրոլիտային շլակներ

մածուկատիպ

մանգանի
երկօքսիդ

պահեստավորում տարածքում

թաղում արդ.
թափոնների պոլիգոնում

Վտանգավորության 3-րդ դաս

քլորային երկաթի, պղնձի, քրոմի և
այլ մետաղների կորզում

օգտագործվում
է որպես
վանադիում պարունակող հեղուկ

օգտագործվում է որպես քիմիական հումք

օգտագործվում է գունավոր մետաղների ստացման ժամանակ

-,,-

օգտագործվում է շինանյութերի և մետալուրգիայի արտադրությունում

Կիսահաղորդիչների արտադրությունում օգտագործված նյութեր

հեղուկ մածուկային
մասսա

ջերմային
վնասազերծում 
արդ. թափոնների պոլիգոնում

-,,-

օգտագործել
որպես ֆոսֆորա-կալիումական պարարտանյութ

Կարծր համահալվածքի արտադրության տրիքլորէթիլենի թափոն

ջերմային
վնասազերծում 
արդ. թափոնների պոլիգոնում

Նիտրիլ ակրիլային թթվի արտադրության թափոն

-,,-

-,,-

SU խտանյութերի արտադրության թափոններ

-,,-

-,,-

-,,-

-,,-

ջերմային
վնասազերծում 
արդ. թափոնների պոլիգոնում

Սուլֆոթթվի արտադրության թափոններ

ջերմային
վնասազերծում 
արդ. թափոնների պոլիգոնում

ներկանյութեր,
լուծույթներ

-,,-

-,,-

Հիպոֆոսֆատների արտադրության թափոններ

-,,-

-,,-

-,,-

-,,-

ջերմային
վնասազերծում 
արդ. թափոնների պոլիգոնում

-,,-

օգտագործվում է
խեժի և խայծղանի արտադրության
համար

կոշտ

օգտագործվում
է որպես պղինձ պարունակող
հումք

-,,-

թաղում արդ.
թափոնների
պոլիգոնում

մածուկ
մասսա

վնասերծում
արդ. թափոնների պոլիգոնում

Ծարիրի խառնուրդ
ֆտորի աղերի հետ
խլադոնի արտադրության թափոն

Էթիլենգլիկոլի
խառնուրդը պոլիկապրոամիդի հետ արհեստական թելքի արտադրության թափոն

-,,-

-,,-

Պոլիուրետային թելքի արտադրության թափոն

Պոլիվինիլտրիմեթիլսիլանի արտադրության թափոն

հեղուկ

-,,-

-,,-

-,,-

-,,-

ՊՎՏՄՍ
Ցիկլոգեքսան

-,,-

-,,-

Լաքապատված ժապավենի (թաղանթ) արտադրության թափոն

-,,-

եռաքլորաքացախային
թթու, ացետոն, տոլուոլ

-,,-

-,,-

Լաքապատված ժապավենի արտադրության
թափոն-դեֆենիլօքսիդի խառնուրդ  դեֆենիլի հետ

-,,-

Մաստիկայի արտադրության թափոն

-,,-

-,,-

Քիմիական ռեակտիվների արտադրության թափոն

-,,-

-,,-

-,,-

դիոքսան, հեպտան

-,,-

-,,-

Ֆտորային աղերի արտադրության ֆտոր-ֆազի չեզոքացման շլամ

Չեզոքացումից հետո գունավոր մետաղների հիդրօքսիդի շլամ

-,,-

օգտագործվում է բովախառնուրդի
յուղման համար

հանքային պարարտանյութերի օգտագործման համար

-,,-

օգտագործվում է
որպես հավելույթ մետաղագործության
մեջ

Վտանգավորության 4-րդ դաս

Կրեմնեգել-ֆտորային աղերի արտադրության թափան

Երկաթ-արջասպ-տիտանի երկօքսիդի արտադրության թափոն

-,,-

-,,-

վերականգնում,
կրկնակի
օգտագործում

-,,-

պահվում է հանքամնացուկների պահեստում

թաղում արդ.
թափոնների
պոլիգոնում

օգտագործվում
է մետաղների
ստացման համար

Կիսահաղորդիչների արտադրության մաքրման նյութեր

-,,-

Գալվանական արտադրության մաքրման կառույցների նստվածքներ

-,,-

-,,-

օգտագործում
կլինկերի
ստացման
համար

մաքսիմալ
օգտագործում թափոնների
պոլիգոնում

կուտակվում
է արտադր.
տարածքում

թաղում արդ.
թափոնների
պոլիգոնում

Կիսահաղորդիչների արտադրության հոսքային ջրերի վնասազերծված թափոններ

-,,-

բովախառնուրդի
հավելույթ

-,,-

-,,-

թաղում արդ.
թափոնների
պոլիգոնում

-,,-

վերականգնում
և անթափոն
տեխնոլոգիա

օգտագործում շինանյութերի արտադրության
մեջ

Տիտանի արտադրության հալ` քլորային

-,,-

-,,-

օգտագործել
որպես
հանքայնարար
նավթա և
գազահորերի
հոտարման
համար

օգտագործվում է
որպես հանքային
հումք

արտահանել շինարարության արդյունաբերություն

Կոբալտի արտադրության ամիակակարբոնատային ալկալահանման շլամի թափոնավայրի մնացորդ

օգտագործում մետալուրգիական արդյունաբերության
մեջ

Ֆոսֆոր պարունակող հանքային ջրերի մաքրման կրային շլամ

-,,-

Ֆոսֆորային թթվի ջերմային մաքրման շլամ

-,,-

-,,-

-,,-

-,,-

օգտագործվում
է ժողովրդական տնտեսության
մեջ

-,,-

-,,-

թաղում արդ.
թափոնների
պոլիգոնում

թաղվում է
սարքավորված հանքամնացուկների պահեստում

-,,-

օգտագործվում է
որպես հավելույթ ագլոբովախառնուրդի
և շինարարության
մեջ

Վտանգավորության 5-րդ դաս

Գործնականում հանդիպող մնացած բոլոր թափոնները, որոնք նշված չեն վերոհիշյալ ցուցակում, պատկանում են ոչ թունավոր թափոնների դասին:

Գրանցված է
Հայաստանի Հանրապետության արդարադատության
նախարարության կողմից
22.02.1997 թ.
պետական գրանցման N 07970008