ԵՎՐԱՍԻԱԿԱՆ ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ՀԱՆՁՆԱԺՈՂՈՎ

Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի խորհուրդը որոշեց.

1. Հավանություն տալ «Սպառողների իրավունքների պաշտպանության ոլորտում Եվրասիական տնտեսական միության անդամ պետությունների համատեղ գործողությունների ծրագրի մասին» Եվրասիական միջկառավարական խորհրդի կարգադրության նախագծին (կից ներկայացվում է) և այն ներկայացնել Եվրասիական միջկառավարական խորհրդի քննարկմանը:

2. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում դրա պաշտոնական հրապարակման օրվանից 10 օրացուցային օրը լրանալուց հետո։

Եվրասիական տնտեսական բարձրագույն խորհրդի 2020 թվականի դեկտեմբերի 11-ի թիվ 12 որոշմամբ հաստատված՝ մինչև 2025 թվականը եվրասիական տնտեսական ինտեգրումը զարգացնելու ռազմավարական ուղղությունների 4.12.1 կետի, ինչպես նաև «Եվրասիական տնտեսական միության մասին» 2014 թվականի մայիսի 29-ի պայմանագրի XII բաժնի դրույթների իրագործման նպատակով`

1. Հաստատել կից ներկայացվող՝ Սպառողների իրավունքների պաշտպանության ոլորտում Եվրասիական տնտեսական միության անդամ պետությունների համատեղ գործողությունների ծրագիրը (այսուհետ՝ Ծրագիր)։

2. Եվրասիական տնտեսական միության անդամ պետությունների կառավարություններին՝ Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի հետ փոխգործակցությամբ իրավասության շրջանակներում ապահովել Ծրագրի իրագործման մասով միջոցառումների պլանի կատարումը (Ծրագրին կից հավելված)։

3. Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովին` տեղեկացնել Եվրասիական միջկառավարական խորհրդին Ծրագրի իրագործման արդյունքների մասին 2026 թվականի առաջին կիսամյակում։

4. Սույն կարգադրությունն ուժի մեջ է մտնում Եվրասիական տնտեսական միության պաշտոնական կայքում դրա հրապարակման օրվանից։

Սպառողների իրավունքների պաշտպանության ոլորտում Եվրասիական տնտեսական միության անդամ պետությունների համատեղ գործողությունների

I. Ընդհանուր դրույթներ

1. Սույն Ծրագիրը Միության շրջանակներում սպառողների իրավունքների պաշտպանության ոլորտում համաձայնեցված քաղաքականության հիմնական ուղղությունների զարգացմանն ու իրագործմանն ուղղված` Եվրասիական տնտեսական միության անդամ պետությունների (այսուհետ համապատասխանաբար՝ Միություն, անդամ պետություններ) ընդհանուր մոտեցումների ամբողջություն է և միջոցառումների համալիր։

2. Սույն Ծրագիրը մշակվել է Եվրասիական տնտեսական բարձրագույն խորհրդի 2020 թվականի դեկտեմբերի 11-ի թիվ 12 որոշմամբ հաստատված՝ մինչև 2025 թվականը եվրասիական տնտեսական ինտեգրումը զարգացնելու ռազմավարական ուղղությունների 4.12.1 կետին համապատասխան, և հիմնվում է «Եվրասիական տնտեսական միության մասին» 2014 թվականի մայիսի 29-ի պայմանագրի (այսուհետ՝ Պայմանագիր) դրույթների վրա։

3. Սույն Ծրագիրը մշակելիս հաշվի են առնվել՝

ա) սպառողների իրավունքների պաշտպանության ոլորտում անդամ պետությունների օրենսդրությունը;

բ) ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի կողմից 2015 թվականի դեկտեմբերի 22-ի թիվ A/RES/70/186 բանաձևով ընդունված՝ Միացյալ ազգերի կազմակերպության ղեկավար սկզբունքները՝ սպառողների շահերը պաշտպանելու համար.

գ) «Սպառողների իրավունքների պաշտպանության ոլորտում համաձայնեցված քաղաքականություն իրականացնելու մասին» արձանագրության (Պայմանագրի թիվ 13 հավելված) դրույթներին համապատասխան ընդունված՝ Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի (այսուհետ՝ Հանձնաժողով) հանձնարարագրերը.

դ) Եվրասիական տնտեսական միության անդամ պետությունների սպառողների իրավունքների պաշտպանության հարցերով խորհրդատվական կոմիտեի (այսուհետ՝ Խորհրդատվական կոմիտե) կողմից պատրաստված ամփոփումներում արտացոլված՝ Միության շրջանակներում սպառողների իրավունքների պաշտպանության ոլորտում անդամ պետությունների կողմից համաձայնեցված քաղաքականության իրականացման փորձը.

4. Սույն Ծրագրով Միության շրջանակներում սահմանվում են սպառողների իրավունքների պաշտպանության ոլորտում համագործակցության զարգացման հայեցակարգային հիմքերը և այն չի ազդում ֆինանսական շուկայի ոլորտում Եվրասիական տնտեսական միության անդամ պետությունների օրենսդրության ներդաշնակեցման մասին 2018 թվականի նոյեմբերի 6-ի համաձայնագրի շրջանակներում անդամ պետությունների կողմից ընդունված պարտավորությունների վրա։

II. Ծրագրի իրագործման նպատակները, խնդիրներն ու ժամկետները

5. Սույն Ծրագրի նպատակն անդամ պետություններում սպառողների իրավունքների պաշտպանության ոլորտում համաձայնեցված քաղաքականության իրականացման համար պայմանների ստեղծման ապահովումն ու Պայմանագրի 60-րդ հոդվածով նախատեսված՝ սպառողների հավասար իրավական պաշտպանության սկզբունքների իրագործումն է։

6. Սույն Ծրագրի խնդիրներն են`

ա) Պայմանագրով և Միության շրջանակներում միջազգային պայմանագրերով սահմանված՝ տնտեսության ոլորտներում համաձայնեցված քաղաքականություն իրականացվելիս քաղաքացիների սպառողական իրավունքների հավասար պաշտպանության ապահովման համար անդամ պետությունների համատեղ գործողությունների կազմակերպումը՝ սպառողների շահերը հաշվի առնելու միջոցով (այսուհետ՝ սպառողների շահերը հաշվի առնելը).

բ) սպառողների իրավունքների պաշտպանության ոլորտում անդամ պետությունների լիազորված մարմինների (այսուհետ՝ լիազորված մարմիններ) միջև տեղեկատվության փոխանակման ապահովումը.

գ) սպառողների իրավունքների պաշտպանության ոլորտում անդամ պետությունների ընդհանուր մոտեցումների մշակումը՝ հաշվի առնելով միջազգային իրավունքի նորմերը և տվյալ ոլորտում Միության շրջանակներում մշակված ընդհանուր սկզբունքները․

դ) սպառողների իրավունքների պաշտպանության ոլորտում անդամ պետությունների քաղաքացիների գիտելիքների զարգացմանը, ինչպես նաև ռացիոնալ և կայուն սպառման ունակությունների ձևավորմանն ուղղված համատեղ միջոցառումների անցկացումը․

ե) իրավական պաշտպանության մատչելի միջոցների ներդրման համար բարենպաստ պայմանների ստեղծումը՝ ներառյալ խորհրդատվությունների տրամադրումն ու անդամ պետությունների տնտեսավարող սուբյեկտների, հասարակական միավորումների և սպառողների կազմակերպությունների ներգրավմամբ սպառողների մասնակցությամբ անդրսահմանային վեճերի լուծման այլընտրանքային մեխանիզմների օգտագործումը։

7. Սույն Ծրագրի իրագործումն իրականացվում է միջոցառումների պլանին համապատասխան՝ հավելվածի համաձայն։

III. Ծրագրի իրագործման համար պատասխանատուները

8. Սույն Ծրագրի իրագործումն ապահովվում է հետևյալ լիազորված մարմինների կողմից՝

Հայաստանի Հանրապետությունում՝ Հայաստանի Հանրապետության էկոնոմիկայի նախարարությունը, Հայաստանի Հանրապետության մրցակցության պաշտպանության հանձնաժողովը.

Բելառուսի Հանրապետությունում՝ Բելառուսի Հանրապետության հակամենաշնորհային կարգավորման և առևտրի նախարարությունը.

Ղազախստանի Հանրապետությունում՝ Ղազախստանի Հանրապետության առևտրի և ինտեգրման նախարարությունը.

Ղրղզստանի Հանրապետությունում՝ Ղրղզստանի Հանրապետության էկոնոմիկայի և առևտրի նախարարությունը, Ղրղզստանի Հանրապետության էկոնոմիկայի և առևտրի նախարարությանը կից Հակամենաշնորհային կարգավորման ծառայությունը.

Ռուսաստանի Դաշնությունում՝ Սպառողների իրավունքների պաշտպանության և մարդու բարեկեցության ոլորտում վերահսկողության դաշնային ծառայությունը.

այլ շահագրգիռ լիազորված մարմիններ (սահմանված իրավասության շրջանակներում)։

IV. Կազմակերպական հիմքի ստեղծում՝ սպառողների շահերը հաշվի առնելու մեխանիզմի ձևավորման համար

9. Անդամ պետությունները միջոցներ են ձեռնարկում՝ սպառողների իրավունքների պաշտպանության ոլորտում իրավական կարգավորման կատարելագործման ուղղությամբ, այդ թվում՝ սպառողների շահերը հաշվի առնելու մեխանիզմը ձևավորելու և սպառողների իրավունքների պաշտպանության ոլորտում Միության իրավունքի ինտեգրման և կատարելագործման արդիական հարցերի լուծմանն ուղղված առաջարկությունները նախապատրաստելու միջոցով։

10. Սպառողների շահերը հաշվի առնելու մեխանիզմի ձևավորումն իր մեջ է ներառում է՝

ա) սպառողների շահերը հաշվի առնելու ապահովմանն ուղղված՝ Հանձնաժողովի հանձնարարագրի մշակումն ու ընդունումը.

բ) էկոնոմիկայի առանձին ոլորտներում սպառողների շահերը հաշվի առնելու վերլուծության իրականացումը և դրա հիման վրա սպառողների իրավունքների պաշտպանության ոլորտում Միության իրավունքի ինտեգրման և կատարելագործման արդիական հարցերի լուծմանն ուղղված առաջարկությունների նախապատրաստումը։

11. Անդամ պետությունները որոշում են սպառողների պաշտպանվածության մակարդակի գնահատման նպատակով սոցիոլոգիական հետազոտությունների անցկացման նպատակահարմարությունը։

12. Սոցիոլոգիական հետազոտությունների անցկացումն ապահովելու համար լիազորված մարմինները Հանձնաժողովի հետ համատեղ մշակում և համաձայնեցնում են Միության մարմինների ակտերի նախագծերը՝ սոցիոլոգիական հետազոտությունները մեթոդական ուղեկցությամբ անցկացնելու մասով, սպառողների պաշտպանվածության մակարդակի գնահատման, ինչպես նաև անդամ պետություններում իրավական կարգավորումը կատարելագործելու համար ձեռնարկվող միջոցների արդյունավետության նպատակով։

V. Սպառողների իրավունքների պաշտպանության ոլորտում անդամ պետությունների ընդհանուր մոտեցումների մշակման միջոցներ

13. Հանձնաժողովն անդամ պետությունների աջակցությամբ մշակում է սպառողների իրավունքների պաշտպանության ոլորտում համաձայնեցված քաղաքականության իրականացման մասին Արձանագրության 3-րդ կետում սահմանված՝ հիմնական ուղղություններով ազգային մոտեցումների մոտարկմանն ուղղված հանձնարարագրերը (Պայմանագրի թիվ 13 հավելված), այդ թվում՝

սպառողների իրավունքների պաշտպանության նկատմամբ ընդհանուր մոտեցումները՝ էլեկտրոնային առևտուր իրականացնելիս

անդամ պետությունների օրենսդրության վերլուծական ամփոփումների անցկացման նկատմամբ ընդհանուր մոտեցումները՝ սպառողների իրավունքների պաշտպանության ոլորտում։

14. Հանձնաժողովն անդամ պետությունների հետ համատեղ ապահովում է վերլուծության անցկացումը անդամ պետությունների կողմից սպառողների իրավունքների պաշտպանության ոլորտում Հանձնաժողովի հանձնարարագրերի կիրառման արդյունքները գնահատելու նպատակով:

VI. Լիազորված մարմինների միջև տեղեկատվական փոխգործակցության զարգացում

15. Անդամ պետությունները միջոցներ են ձեռնարկում՝ լիազորված մարմինների միջև համագործակցությանն աջակցելու և զարգացնելու ուղղությամբ։

16. Լիազորված մարմինները փոխգործակցություն են իրականացնում սպառողների իրավունքների պահպանման նկատմամբ արդյունավետ հսկողության ապահովման, սպառողների շահերին դիպչող՝ խարդախ և ապակողմնորոշիչ անդրսահմանային առևտրային գործելակերպին հակազդելու արդյունավետ մեխանիզմների ստեղծման և ներդրման նպատակով, սպառողների իրավունքների պաշտպանության ոլորտում համագործակցության ընդլայնման հիման վրա։

17. Հանձնաժողովը լիազորված մարմինների հետ համատեղ մշակում և համաձայնեցնում է տեղեկատվության փոխանակման միջոցով փոխգործակցության զարգացմանն ու սպառողների մասնակցությամբ անդրսահմանային վեճերի լուծման աջակցությանն ուղղված փաստաթղթերը (այդ թվում՝ տեղեկատվության փոխանակման հարցերով Հանձնաժողովի հանձնարարագրերի ընդունման միջոցով), և սահմանում է այն տեղեկատվության կազմը, որով փոխանակվում են լիազորված մարմինները։

18. Սույն Ծրագրի 17-րդ կետում նշված փաստաթղթերը մշակելիս հաշվի են առնվում սահմանափակ տարածման (հասանելիության) տեղեկություններ համարվող տեղեկատվության պաշտպանության մասով անդամ պետությունների օրենսդրության պահանջները։

VII. Սպառողների իրավունքների պաշտպանության ոլորտում անդամ պետությունների քաղաքացիների գիտելիքների զարգացմանն ուղղված համատեղ միջոցառումների անցկացում, ինչպես նաև ռացիոնալ և կայուն սպառման ունակությունների ձևավորում

19. Անդամ պետությունները Հանձնաժողովի հետ համատեղ յուրաքանչյուր տարի սահմանում են այն թեմատիկան, որին համապատասխան, լիազորված մարմինների կողմից անցկացվում են սպառողների իրավունքների պաշտպանության ոլորտում անդամ պետությունների քաղաքացիների տեղեկացմանն ու գիտելիքների զարգացմանը, ինչպես նաև ռացիոնալ և կայուն սպառման ունակությունների ձևավորմանն ուղղված հանրային միջոցառումներ։

20. Հանձնաժողովը լիազորված մարմինների հետ համատեղ ապահովում է անդամ պետություններում սպառողների իրավունքների պաշտպանության ոլորտում անցկացվող հանրային միջոցառումների քարոզչությանն ու կանոնավոր լուսաբանմանը զանգվածային լրատվության միջոցների ներգրավումը։

21. Անդամ պետությունները նպաստում են սպառողների անկախ հասարակական միավորումների գործունեության համար պայմանների ստեղծմանը, սպառողների իրավունքների պաշտպանության ոլորտում համաձայնեցված քաղաքականություն ձևավորելու և իրագործելու, սպառողների իրավունքների քարոզչության ու պարզաբանման գործում նրանց մասնակցությանը։

VIII. Սպառողների մասնակցությամբ անդրսահմանային վեճերի կարգավորման մեխանիզմների ձևավորում

22. Անդամ պետությունները Հանձնաժողովի հետ համատեղ ապահովում են սպառողների մասնակցությամբ անդրսահմանային վեճերի կարգավորման մեխանիզմների ձևավորմանն ուղղված առաջարկությունների նախապատրաստումը։ Այդ նպատակով իրականացվում է սպառողների իրավունքների պաշտպանության բնագավառում անդրսահմանային վեճերի լուծման խնդիրների համատեղ վերլուծական հետազոտություն, այդ թվում՝ էլեկտրոնային առևտրում, որի հիման վրա նախապատրաստվում է Խորհրդատվական կոմիտեի և Հանձնաժողովի կոլեգիայի նիստերին ուսումնասիրելու համար ներկայացվող զեկույց։

IX. Ծրագրի իրագործման մշտադիտարկում

23. Անդամ պետությունների հետ համատեղ՝ Հանձնաժողովն իրականացնում է սույն Ծրագրի իրագործման մշտադիտարկումը։

24. Մշտադիտարկում իրականացնելու համար լիազորված մարմինները, մինչև յուրաքանչյուր տարվա մարտի 30-ը, տեղեկատվություն են ներկայացնում Հանձնաժողով ՝ նախորդ տարվա դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ սույն Ծրագրի 7-րդ կետում նշված միջոցառումների պլանի կատարման արդյունքների մասին։

25. Սույն Ծրագրի 24-րդ կետին համապատասխան ներկայացված տեղեկատվության հիման վրա Հանձնաժողովը կազմում է զեկույց՝ սույն Ծրագրի իրագործման մշտադիտարկման արդյունքների վերաբերյալ և ապահովում է այն ներկայացնելը Խորհրդատվական կոմիտեի և Հանձնաժողովի կոլեգիայի նիստերում։