ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

 

Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ

 

15 հոկտեմբերի 2015 թվականի N 1192-Ն

 

ՊԵՍՏԻՑԻԴՆԵՐԻ ՈՒ ԱԳՐՈՔԻՄԻԿԱՏՆԵՐԻ ՓՈՐՁԱՔՆՆՈՒԹՅԱՆ ԱՆՑԿԱՑՄԱՆ ԿԱՐԳԸ ԵՎ ՊԵՍՏԻՑԻԴՆԵՐԻ ՈՒ ԱԳՐՈՔԻՄԻԿԱՏՆԵՐԻ ՆԵՐՄՈՒԾՄԱՆ ԵՎ ԱՐՏԱՀԱՆՄԱՆ ՄԱՍԻՆ ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅԱՆ ՁԵՎԵՐԸ ՍԱՀՄԱՆԵԼՈՒ ԵՎ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ 2007 ԹՎԱԿԱՆԻ ՀՈԿՏԵՄԲԵՐԻ 4-Ի N 1151-Ն ՈՐՈՇՈՒՄՆ ՈՒԺԸ ԿՈՐՑՐԱԾ ՃԱՆԱՉԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

 

Հիմք ընդունելով «Բուսասանիտարիայի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 5-րդ հոդվածի 1-ին մասի 5-րդ կետը՝ Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.

1. Սահմանել՝

1) պեստիցիդների և ագրոքիմիկատների փորձաքննության անցկացման կարգը` համաձայն N 1 հավելվածի.

2) պեստիցիդների և ագրոքիմիկատների ներմուծման և արտահանման մասին եզրակացության ձևերը՝ համաձայն NN 2 և 3 հավելվածների:

2. Ուժը կորցրած ճանաչել Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2007 թվականի հոկտեմբերի 4-ի «Բույսերի պաշտպանության միջոցների և պարարտանյութերի փորձաքննության անցկացման կարգը և բույսերի պաշտպանության միջոցների ներմուծման և արտահանման ու պարարտանյութերի ներմուծման մասին եզրակացության ձևերը սահմանելու և Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2004 թվականի հունիսի 10-ի N 1052-Ն որոշումն ուժը կորցրած ճանաչելու մասին» N 1151-Ն որոշումը:

3. Հայաստանի Հանրապետության սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմնի ղեկավարին` երկամսյա ժամկետում հաստատել պեստիցիդների արտադրության, պահպանման և իրացման մասին եզրակացության ձևը:

(3-րդ կետը փոփ. 14.01.21 N 47-Ն)

4. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը:

 

Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ	Հ. Աբրահամյան
2015 թ. հոկտեմբերի 19 Երևան

 

Հավելված N 1 ՀՀ կառավարության 2015 թվականի հոկտեմբերի 15-ի N 1192-Ն որոշման

 

Կ Ա Ր Գ

 

ՊԵՍՏԻՑԻԴՆԵՐԻ ԵՎ ԱԳՐՈՔԻՄԻԿԱՏՆԵՐԻ ՓՈՐՁԱՔՆՆՈՒԹՅԱՆ ԱՆՑԿԱՑՄԱՆ

 

I. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

 

1. Սույն կարգով սահմանվում է Հայաստանի Հանրապետություն ներմուծվող և Հայաստանի Հանրապետությունից արտահանվող, ինչպես նաև Հայաստանի Հանրապետությունում արտադրվող, պահպանվող և իրացվող (այսուհետ` իրացվող) պեստիցիդների ու ագրոքիմիկատների փորձաքննության գործընթացը:

2. Սույն կարգը չի տարածվում «Տարանցիկ փոխադրում» մաքսային ռեժիմով Հայաստանի Հանրապետություն ներմուծվող պեստիցիդների և ագրոքիմիկատների վրա:

 

II. ՕԳՏԱԳՈՐԾՎՈՂ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՀԱՍԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

 

3. Սույն կարգում օգտագործվող հիմնական հասկացություններն են`

1) լիազորված մարմին` Հայաստանի Հանրապետության սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմին.

2) փորձաքննություն` պեստիցիդների և ագրոքիմիկատների խմբաքանակից վերցված նմուշների լաբորատոր փորձարկում` սահմանված չափորոշչին՝ ազդող նյութի համապատասխանության որոշման նպատակով.

3) խմբաքանակ` ցանկացած քանակությամբ` նույնանման որակական հատկանիշներ ունեցող համասեռ պեստիցիդ և ագրոքիմիկատ, որը նախատեսվում է միաժամանակյա ներմուծման կամ արտահանման համար.

4) կետային նմուշ` պեստիցիդների և ագրոքիմիկատների ոչ մեծ քանակություն, որը խմբաքանակից վերցվում է մեկ գործողության ընթացքում միացյալ նմուշի ձևավորման համար.

5) միացյալ նմուշ` մի քանի կետային նմուշներից կազմված նմուշ.

6) միջին նմուշ` միացյալ նմուշի մաս` առանձնացված` լաբորատոր փորձաքննության համար.

7) պահեստային նմուշ` իրացնողի ցանկությամբ միացյալ նմուշից առանձնացված նմուշ, որը ծածկագրված, կապարակնքված կամ դրոշմակնքված հանձնվում է իրացնողին.

8) իրացնող` պեստիցիդներ և ագրոքիմիկատներ ներմուծող, արտահանող, արտադրող, պահպանող ու իրացնող ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձ.

9) լաբորատորիա` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով հավատարմագրված փորձարկման լաբորատորիա:

(3-րդ կետը փոփ. 14.01.21 N 47-Ն)

 

III. ՊԵՍՏԻՑԻԴՆԵՐԻ ԵՎ ԱԳՐՈՔԻՄԻԿԱՏՆԵՐԻ ԽՄԲԱՔԱՆԱԿԻՑ ՆՄՈՒՇԱՌՈՒՄԸ

 

4. Պեստիցիդների և ագրոքիմիկատների նմուշառումը (այսուհետ` նմուշառում) իրականացնում է լիազորված մարմինը (այսուհետ` նմուշառու):

5. Նմուշառման տարաները և դրանց կափարիչները, ինչպես նաև կապարակնքման նպատակով օգտագործվող փաթեթավորող նյութերը պետք է պատրաստված լինեն պահման ու փոխադրման ժամանակ նմուշները փոփոխություններից պաշտպանող նյութերից։

6. Նմուշառումը պետք է իրականացվի ընտրանքային կարգով` խմբաքանակի տարբեր մասերից:

7. Պեստիցիդների խմբաքանակից կետային նմուշները վերցվում են հետևյալ չափաքանակներով`

 

NN ը/կ	Խմբաքանակի տարավորված միավորի քանակը (հատ)	Կետային նմուշառման քանակը (հատ)
1.	մինչև 50	3
2.	51-150	5
3.	151-400	8
4.	401-800	12
5.	801-1500	16
6.	1501-3000	22
7.	3001-5000	28
8.	5000-ից ավելի	30

 

8. Տարայով պահպանվող կամ փոխադրվող ագրոքիմիկատից նմուշառումը կատարվում է`

1) մինչև 50 տարայի դեպքում` յուրաքանչյուր հինգերորդ տարայից.

2) 51-100 տարայի դեպքում` յուրաքանչյուր քսաներորդ տարայից.

3) 101-500 տարայի դեպքում` յուրաքանչյուր հիսուներորդ տարայից.

4) 501-1000 տարայի դեպքում` յուրաքանչյուր հարյուրերորդ տարայից.

5) 1001-5000 տարայի դեպքում` յուրաքանչյուր երկուհարյուրերորդ տարայից:

9. Կետային նմուշառումը կատարվում է ճեղքաձև նմուշառման սարքի միջոցով` հորիզոնական դիրքում գտնվող տարայի հակադիր կողմերից:

10. Առանց փաթեթավորման, շարժման մեջ գտնվող կամ շեղջով լցված ագրոքիմիկատից նմուշառումը կատարվում է`

1) ագրոքիմիկատի բեռնման, բեռնաթափման կամ փաթեթավորման գործընթացների ժամանակ՝ մեխանիկական նմուշառման սարքի միջոցով կամ ձեռքով` անընդմեջ կամ հավասարաչափ դադարներով.

2) շեղջով լցված ագրոքիմիկատից նմուշառումը կատարվում է ձեռքի փակվող նմուշառման սարքի միջոցով, շեղջի` առնվազն 30 սանտիմետր խորությունից, երկու հակադիր կողմերից: Ընդհանուր զանգվածից նմուշների միջև եղած հեռավորությունը պետք է կազմի 20-25 սանտիմետր: Չի թույլատրվում շեղջի գագաթից 50 սանտիմետր ցածր և շեղջի հատակից 50 սանտիմետրից բարձր նմուշառում կատարել:

11. Յուրաքանչյուր վագոնից ագրոքիմիկատի նմուշը վերցվում է կարճակոթ գոգավոր թիակով, երկու անգամ`

1) առաջին` ագրոքիմիկատի բեռնաթափման ընթացքում` վագոնի դռան բացվածքից.

2) երկրորդ` ագրոքիմիկատի բեռնաթափումից հետո.

3) վերցվում է 3-ական կետային նմուշ` վերին, միջին և ներքին շերտերից, աջ և ձախ կողմերից: Կետային նմուշները միախառնում և կազմում են միացյալ նմուշ, որից առանձնացվում է միջին նմուշը: Միջին նմուշի քանակը պետք է կազմի յուրաքանչյուր վագոնում առկա ագրոքիմիկատի քաշի 0,002 տոկոսից ոչ պակաս:

12. Ավտոմեքենաների բեռնախցիկից նմուշառումը կատարվում է`

1) մինչև 5 տոննա տարողությամբ ավտոմեքենայում առկա ագրոքիմիկատի մակերեսն անկյունագծերով բաժանվում է 7 քառակուսու, և յուրաքանչյուր քառակուսուց վերցվում է մեկ կետային նմուշ.

2) 5 տոննայից ավելի տարողությամբ ավտոմեքենայում առկա ագրոքիմիկատի մակերեսը բաժանվում է 10 քառակուսու, և յուրաքանչյուր քառակուսուց վերցվում է մեկ կետային նմուշ:

13. Յուրաքանչյուր կետային նմուշի քանակը պետք է կազմի 400 գրամից ոչ պակաս:

14. Կետային նմուշները միախառնում, կազմում են միացյալ նմուշ և համապատասխան սարքավորմամբ բաժանում միջին նմուշների` 1-2.5 կիլոգրամ քաշով:

15. Պեստիցիդների յուրաքանչյուր կետային նմուշ պետք է լինի 30 գրամից (միլիլիտրից) ոչ ավելի:

16. Փորձաքննության համար նմուշառումն իրականացվում է, նմուշները ծածկագրվում, կապարակնքվում կամ դրոշմակնքվում են, և նմուշառման ակտը ձևակերպվում է լիազորված մարմնի ներկայացուցչի կողմից` իրացնողի կամ նրա լիազոր ներկայացուցչի մասնակցությամբ։

17. Նմուշառման ընթացքում նմուշառուի կողմից կազմվում է նմուշառման մասին ակտ՝ համաձայն N 1 ձևի, որում ներառվում են`

1) նմուշառման վայրը, տարեթիվը, ամիսը, ամսաթիվը.

2) նմուշառուի պաշտոնը, անունը, ազգանունը.

3) իրացնողի կամ նրա լիազոր ներկայացուցչի պաշտոնը, անունը, ազգանունը, ում ներկայությամբ է իրականացվել նմուշառումը.

4) պեստիցիդի կամ ագրոքիմիկատի անվանումը, արտաքին տնտեսական գործունեության ապրանքային անվանացանկի ծածկագիրը (ԱՏԳԱԱ-ի ծածկագիր).

5) արտադրող երկիրը, կազմակերպության կամ մատակարարի անվանումը, գտնվելու վայրը.

6) թողարկման տարեթիվը և ամիսը, պիտանիության ժամկետը.

7) խմբաքանակը (զանգվածը կամ ծավալը).

8) միջին նմուշի և պահեստային նմուշի (առկայության դեպքում) քանակը (զանգվածը կամ ծավալը)։

 

IV. ՊԵՍՏԻՑԻԴՆԵՐԻ ԵՎ ԱԳՐՈՔԻՄԻԿԱՏՆԵՐԻ ՓՈՐՁԱՔՆՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ԴՐԱ ԱՐԴՅՈՒՆՔՆԵՐԻ ՁԵՎԱԿԵՐՊՈՒՄԸ

 

18. Նմուշառուն խմբաքանակից վերցրած կետային նմուշներից կազմում է միացյալ նմուշ, որից վերցվում է միջին նմուշ: Նմուշառուն կատարում է նմուշների համապատասխան ծածկագրում և կապարակնքումից կամ դրոշմակնքումից հետո` ուղեկցող նամակով դրանք ներկայացնում է լաբորատոր փորձաքննության։

19. Նմուշն ընդունում է լաբորատորիայի ներկայացուցիչը, որն ստուգում է`

1) ուղեկցող նամակի առկայությունը.

2) փաթեթավորման պահպանվածությունը.

3) ծածկագրի և կապարակնիքի կամ դրոշմակնիքի առկայությունը։

20. Եթե լաբորատորիայի ներկայացուցիչը հայտնաբերում է, որ նմուշը ներկայացվել է սույն կարգի 19-րդ կետի պահանջների խախտմամբ, ապա նմուշը չի ընդունվում և վերադարձվում է գրավոր հիմնավորմամբ։

21. Լիազորված մարմինը փորձաքննության ներկայացված նմուշները հաշվառում է առանձին գրանցամատյանում՝ համաձայն N 2 ձևի։

22. Լաբորատորիան մեկօրյա ժամկետում` վերցված նմուշների փորձաքննության արդյունքների մասին կազմում է արձանագրություն՝ համաձայն N 3 ձևի, երկու օրինակից, որոնցից մեկն ուղարկում է լիազորված մարմին, իսկ երկրորդը մնում է լաբորատորիայում։

23. Փորձաքննության մասին արձանագրությունն ստորագրում են փորձաքննություն կատարողը և լաբորատորիայի ղեկավարը։ Փորձաքննության մասին արձանագրությունը վավերացվում է լաբորատորիայի կնիքով։

24. Լիազորված մարմինը փորձանմուշի փորձաքննության մասին արձանագրությունն ստանալուց հետո 24 ժամվա ընթացքում տալիս է պեստիցիդների և ագրոքիմիկատների մասին եզրակացություն։

 

Հայաստանի Հանրապետության կառավարության աշխատակազմի ղեկավար-նախարար

Դ. Հարությունյան

 

Ձև N 1

 

Հայաստանի Հանրապետության սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմին

(վերնագիրը փոփ. 14.01.21 N 47-Ն)

 

Ն Մ ՈՒ Շ Ա Ռ Մ Ա Ն  Մ Ա Ս Ի Ն  Ա Կ Տ  N ____

 

____ _____________ 20  թ.

 

_____________________________________________________________________________ ում

(վայրը, որտեղ կատարվել է նմուշառումը)

ես` _____________________________________________________________________________,

(նմուշառուի պաշտոնը, անունը, ազգանունը)

________________________________________________________________________________- ի

(իրացնողի կամ նրա լիազոր ներկայացուցչի պաշտոնը, անունը, ազգանունը)

 

ներկայությամբ` փորձաքննության նպատակով հաստատված կարգով վերցրել եմ միջին նմուշ։

__________________________________________________________________________________

(պեստիցիդի կամ ագրոքիմիկատի անվանումը, ԱՏԳԱԱ-ի ծածկագիրը)

Արտադրող` ______________________________________________________________________

(երկիրը, կազմակերպության կամ մատակարարի անվանումը, գտնվելու վայրը)

 

Թողարկման ամսաթիվը

______________________, (ամիսը, տարեթիվը)

պիտանիության ժամկետը _____________

 

 

Խմբաքանակը ___________________________________________________________________

(զանգվածը կամ ծավալը)

Միջին նմուշի քանակը ____________________________________________________________

(զանգվածը կամ ծավալը)

 

Պահեստային նմուշի (առկայության դեպքում) քանակը

_______________________________ (զանգվածը կամ ծավալը)

 

 

 

Նմուշառու ___________________    (ստորագրությունը)

________________________ (անունը, ազգանունը)

 

Իրացնող (ներկայացուցիչ)

____________________________ (ստորագրությունը)

____________________________ (անունը, ազգանունը)

(ձևը փոփ. 14.01.21 N 47-Ն)

 

Ձև N 2

 

Գ Ր Ա Ն Ց Ա Մ Ա Տ Յ Ա Ն

 

ՊԵՍՏԻՑԻԴՆԵՐԻ ԿԱՄ ԱԳՐՈՔԻՄԻԿԱՏՆԵՐԻ ՓՈՐՁԱՔՆՆՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՐ ՎԵՐՑՎԱԾ ՆՄՈՒՇՆԵՐԻ

 

NN ը/կ	Պեստիցիդներ կամ ագրոքիմիկատներ ներմուծողի, արտահանողի, արտադրողի, պահպանողի կամ իրացնողի անվանումը կամ անունը, ազգանունը և նմուշի ծածկագիրը	Պեստիցիդի կամ ագրոքիմիկատի անվանումը, ԱՏԳԱԱ-ի ծածկագիրը	Արտադրող երկիրը, կազմակերպությունը կամ մատակարարը, գտնվելու վայրը	Նմուշառման ակտի համարը, ամսաթիվը, ամիսը, տարեթիվը	Նմուշի քանակը (գրամ, միլիլիտր)	Փորձաքննության արդյունքները (արձանագրության համարը, ամսաթիվը)
1	2	3	4	5	6	7

Ձև N 3

 

_______________________________________________________________________

(փորձաքննությունն իրականացնող լաբորատորիայի անվանումը և գտնվելու վայրը)

 

Փ Ո Ր Ձ Ա Ք Ն Ն ՈՒ Թ Յ Ա Ն  Մ Ա Ս Ի Ն  Ա Ր Ձ Ա Ն Ա Գ Ր ՈՒ Թ Յ ՈՒ Ն  N ____

 

 

___ _________ 20  թ.

 

 

 

Պեստիցիդի կամ ագրոքիմիկատի անվանումը ___________________________________

 

Ուղեկցող նամակի համարը, ամսաթիվը _______________________________________

 

Նմուշի ծածկագիրը ____________, նմուշն ստանալու ամսաթիվը ___________________

 

Փորձարկվող նմուշի (նմուշների) քանակը ______________________________________

 

Ազդող նյութի քանակի որոշման մեթոդիկան ____________________________________

 

_______________________________________________________________________

 

Պեստիցիդի կամ ագրոքիմիկատի անվանումը, ԱՏԳԱԱ-ի ծածկագիրը	Ազդող նյութը	Արտադրող երկիրը, կազմակերպությունը կամ մատակարարը	Ցուցանիշը		Եզրակացություն սահմանված չափորոշիչներին համապատաս- խանության մասին
			ըստ սահմանված չափորոշիչների	փաստացի` ըստ փորձաքննության

 

Արձանագրությունը կազմված է __________ օրինակից:

 

Փորձաքննություն կատարող

______________________ (ստորագրությունը)

______________________ (անունը, ազգանունը)

 

Լաբորատորիայի ղեկավար

_____________________ (ստորագրությունը)

_____________________ (անունը, ազգանունը)

 

     Կ.Տ.

(հավելվածը փոփ. 14.01.21 N 47-Ն)

 

Հավելված N 2 ՀՀ կառավարության 2015 թվականի հոկտեմբերի 15-ի N 1192-Ն որոշման

 

Ձև

 

Հայաստանի Հանրապետության սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմին

(վերնագիրը փոփ. 14.01.21 N 47-Ն)

 

Ե Զ Ր Ա Կ Ա Ց ՈՒ Թ Յ ՈՒ Ն  N _____

 

ՊԵՍՏԻՑԻԴՆԵՐԻ ԵՎ ԱԳՐՈՔԻՄԻԿԱՏՆԵՐԻ ՆԵՐՄՈՒԾՄԱՆ ՄԱՍԻՆ

 

Հայտատու __________________________________________________________________

(իրավաբանական անձի անվանումը կամ ֆիզիկական անձի անունը, ազգանունը)

_____________________________________________________________________________

(գտնվելու վայրը կամ հասցեն)

 

Արտադրող երկիրը, կազմակերպությունը կամ մատակարարը ___________________

 

Պեստիցիդի կամ ագրոքիմիկատի անվանումը	ԱՏԳԱԱ-ի ծածկագիրը	Քանակը (կգ կամ լ)	Թողարկման ամիսը, տարեթիվը

Համաձայն ____ ____________ 20 թվականի N _______ փորձաքննության մասին արձանագրության՝ ________________ պեստիցիդը կամ ագրոքիմիկատը համապատասխանում է սահմանված չափորոշիչներին:

Թույլատրվում է _______________________ պեստիցիդը կամ ագրոքիմիկատը ներկրել Հայաստանի Հանրապետություն:

 

Եզրակացությունն ուժի մեջ է մինչև _____ ______________ 20  թ.

 

Պատասխանատու ստորաբաժանման ղեկավար`

___________________ (ստորագրությունը)

______________________ (անունը, ազգանունը)

 ________ __________ 20 թ.

 

Կ.Տ.

(հավելվածը փոփ. 14.01.21 N 47-Ն)

 

Հայաստանի Հանրապետության կառավարության աշխատակազմի ղեկավար-նախարար

Դ. Հարությունյան

 

Հավելված N 3 ՀՀ կառավարության 2015 թվականի հոկտեմբերի 15-ի N 1192-Ն որոշման

 

Ձև

 

Հայաստանի Հանրապետության սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմին

(վերնագիրը փոփ. 14.01.21 N 47-Ն)

 

Ե Զ Ր Ա Կ Ա Ց ՈՒ Թ Յ ՈՒ Ն  N _____

 

ՊԵՍՏԻՑԻԴՆԵՐԻ ԵՎ ԱԳՐՈՔԻՄԻԿԱՏՆԵՐԻ ԱՐՏԱՀԱՆՄԱՆ ՄԱՍԻՆ

 

Հայտատու __________________________________________________________________

(իրավաբանական անձի անվանումը կամ ֆիզիկական անձի անունը, ազգանունը)

_____________________________________________________________________________

(գտնվելու վայրը կամ հասցեն)

 

Արտադրող երկիրը, կազմակերպությունը կամ մատակարարը ______________________________

______________________________________________________________________________

 

Պեստիցիդի կամ ագրոքիմիկատի անվանումը	ԱՏԳԱԱ-ի ծածկագիրը	Քանակը (կգ կամ լ)	Թողարկման ամիսը, տարեթիվը

Համաձայն ____ ____________ 20 թվականի N _______ փորձաքննության մասին արձանագրության՝ _________ պեստիցիդը կամ ագրոքիմիկատը համապատասխանում է սահմանված չափորոշիչներին:

Թույլատրվում է _______________________ պեստիցիդը կամ ագրոքիմիկատն արտահանել Հայաստանի Հանրապետությունից:

 

Եզրակացությունն ուժի մեջ է մինչև _____ ______________ 20  թ.

 

Պատասխանատու ստորաբաժանման ղեկավար`

___________________ (ստորագրությունը)

______________________ (անունը, ազգանունը)

 

________ __________ 20 թ.

 

Կ.Տ.

(հավելվածը փոփ. 14.01.21 N 47-Ն)

 

Հայաստանի Հանրապետության կառավարության աշխատակազմի ղեկավար-նախարար

Դ. Հարությունյան