Հայաստանի Հանրապետության
վարչապետ

2012 թ. սեպտեմբերի 25

Երևան

Հավելված N 1

ՀՀ կառավարության 2012 թվականի

սեպտեմբերի 13-ի N 1181-Ն որոշման

Մեծությունը

Միավորը

անվանումը

չափայնությունը

անվանումը

նշագիրը

սահմանումը

միջազգային

հայերեն

1

2

3

4

5

6

Երկարություն

L

մետր

m

մ

Մետրը վակուումում լույսի անցած ճանապարհի երկարությունն է 1/299 792 458 վ ժամանակահատվածում:

Զանգված

M

կիլոգրամ

kg

կգ

Կիլոգրամը հավասար է կիլոգրամի միջազգային նախատիպի զանգվածին:

Ժամանակ

T

վայրկյան

s

վ

Վայրկյանը հավասար է ցեզիում-133 ատոմի հիմնական վիճակի 2 գերնուրբ մակարդակների միջև անցմանը համապատասխանող ճառագայթման
9 192 631 770 պարբերության տևողությանը:

Էլեկտրական հոսանք
(էլեկտրական հոսանքի ուժ)

I

ամպեր

A

Ա

Ամպերն էլեկտրական հաստատուն հոսանքի ուժն է, որն անցնելով վակուումում իրարից 1 մ հեռավորության վրա գտնվող իրար զուգահեռ, անվերջ երկար և անվերջ փոքր շրջանաձև լայնական կտրվածքի
2 հաղորդիչներով, առաջ է բերում 2 . 10^-7  Ն փոխազդեցության ուժ` նրանցից յուրաքանչյուրի 1 մ երկարության հատվածի վրա:

Ջերմադինամիկական ջերմաստիճան

Ø

կելվին

K

Կ

Կելվինը հավասար է ջրի եռակի կետի ջերմադինամիկական ջերմաստիճանի 1/273,16 մասին:

Նյութի քանակ

N

մոլ

mօl

մոլ

Մոլը նյութի այն քանակն է, որը պարունակում է այնքան կառուցվածքային տարր, որքան ատոմ է պարունակում 0,012 կգ զանգվածով ածխածին-12-ը (6,022 10²³  ատոմ):

Լույսի ուժ

J

կանդելա

cd

կդ

Կանդելան աղբյուրի տրված ուղղությամբ լույսի ուժն է, որն արձակում է 5,40 . 10¹² Հց հաճախականությամբ միագույն ճառագայթում, որի լույսի էներգիական ուժը տվյալ ուղղությամբ կազմում է 1/683 Վտ/սռ:

Մեծությունը

Միավորը

անվանումը

չափայնությունը

անվանումը

նշագիրը

միջազգային

հայերեն

Մակերես

L² 

քառակուսի մետր

m² 

մ²

Ծավալ,
տարողություն

L³ 

խորանարդ մետր

m³ 

մ³

Արագություն

LT^-1 

մետր վայրկյանում

m/s

մ/վ

Ալիքային թիվ

L^-1 

մետր` մինուս մեկ աստիճան

m^-1 

մ^-1 

Արագացում

LT^-2 

մետր՝ բաժանած վայրկյան քառակուսի

m/s² 

մ/վ²

Խտություն

L^-3  M

կիլոգրամ՝ բաժանած մետր խորանարդ

kg/m³ 

կգ/մ³

Տեսակարար ծավալ

L³  M^-1 

մետր խորանարդ՝ բաժանած կիլոգրամ

m³  /kg

մ³  /կգ

Էլեկտրական հոսանքի խտություն

L^-2 I

ամպեր՝ բաժանած մետր քառակուսի

A/m² 

Ա/մ²

Մագնիսական դաշտի լարվածություն

L^-1  I

ամպեր՝ բաժանած մետր

A/m

Ա/մ

Մոլային խտություն

L^-3  N

մոլ՝ բաժանած մետր խորանարդ

mօl/m³ 

մոլ/մ³

Պայծառություն

L^-2  J

կանդելա՝ բաժանած մետր քառակուսի

cd/m² 

կդ/մ²

Մեծությունը

Միավորը

անվանումը

չափայնությունը

անվանումը

նշագիրը

արտահայտությունը` հիմնական և ածանցյալ միավորներով

միջազգային

հայերեն

1

2

3

4

5

6

Հարթ անկյուն

1

ռադիան

rad

ռադ

m.m^-1  =1

Մարմնային անկյուն

1

ստեռադիան

sr

սռ

m²  . m^-2  =1

Հաճախականություն

T^-1 

հերց

Hz

Հց

s^-1 

Ուժ

LMT^-2 

նյուտոն

N

Ն

m kg s^-2 

Ճնշում

L^-1  MT^-2 

պասկալ

Pa

Պա

m^-1  kg s^-2 

Էներգիա, աշխատանք, ջերմաքանակ

L²  MT^-2 

ջոուլ

J

Ջ

m²  kg s^-2 

Հզորություն

L²  MT-³ 

վատտ

W

Վտ

m²  kg s^-3 

Էլեկտրական լիցք, էլեկտրականության քանակ

TI

կուլոն

C

Կլ

sA

Էլեկտրական լարում, էլեկտրական պոտենցիալ, էլեկտրական պոտենցիալների տարբերություն, էլեկտրաշարժ ուժ

L²  MT^-3  I^-1 

վոլտ

V

Վ

m²  kg s^-3  A^-1

Էլեկտրաունակություն

L^-2  M^-1  T⁴  I² 

ֆարադ

F

Ֆ

m^-2  kg^-1  s⁴  A²

Էլեկտրական դիմադրություն

L²  MT^-3  I^-2 

օհմ

Ω

Օմ

m²  kg s^-3  A^-2

Էլեկտրահաղորդականություն

L^-2  M^-1  T³  I² 

սիմենս

S

Սմ

m^-2  kg^-1  s^-3  A²

Մագնիսական ինդուկցիայի հոսք, մագնիսական հոսք

L²  MT^-2  I^-1 

վեբեր

Wb

Վբ

m²   kg s^-2   A^-1 

Մագնիսական հոսքի խտություն, մագնիսական ինդուկցիա

MT^-2  I^-1

տեսլա

T

Տլ

kg s^-2  A^-1

Ինդուկտիվություն, փոխինդուկտիվություն

L²  MT^-2  I^-2 

հենրի

H

Հն

m² kg s^-2  A^-2

Ցելսիուսի ջերմաստիճան

Θ

Ցելսիուսի ջերմաստիճան

^օC

^օC

K

Լուսային հոսք

J

լյումեն

lm

լմ

cd sr

Լուսավորվածություն

L^-2  J

լյուքս

lx

լք

m^-2  cd sr

Ռադիոակտիվ նյութի ակտիվություն

T^-1 

բեքերել

Bq

Բք

s^-1 

Իոնացնող ճառագայթման կլանված բաժնեչափ (դոզա), կերմա

L²  T^-2 

գրեյ

Gy

Գր

m²   s^-2 

Իոնացնող ճառագայթման համարժեք բաժնեչափ, իոնացնող ճառագայթման արդյունարար բաժնեչափ

L²  T^-2 

զիվերտ

Sv

Զվ

m²  s^-2 

Կատալիզատորի ակտիվություն

NT^-1 

կատալ

kat

կատ

mօl . s^-1 

Մեծությունը անվանումը

Միավորը

անվանումը

նշագիրը

արժեքը

միջազգային

հայերեն

1

2

3

4

5

1. Հարաբերական մեծություն (մեծության չափազուրկ հարաբերություն որպես ելակետային ընդունված համանուն մեծությանը)` ՕԳԳ, հարաբերական երկարացում, հարաբերական խտություն, դեֆորմացիա,

հարաբերական դիէլեկտրական և մագնիսական թափանցելիություն, բաղադրիչի զանգվածային բաժնեչափ, մոլային բաժնեչափ և այլն)

միավոր

1

1

1

տոկոս

%

%

10^-2

պրոմիլե

‰

‰

10^-3

միլիոներորդ մաս

ppm

մլն^-1

10^-6 

2. Լոգարիթմական մեծություն (տվյալ մեծության և որպես ելակետային ընդունված համանուն մեծության չափազուրկ հարաբերության լոգարիթմը), ձայնային ճնշման մակարդակ, ուժեղացում, թուլացում և այլն

բել

B

Բ

1B=1 lg(P₂ /P₁ ),

երբ P₂  = 10 P₁ ,

1B=2 lg (F₁ /F₂ ),

երբ F2  = 10 F₁,

որտեղ` P₁ -ը, P₂ -ը համանուն էներգիական մեծություններ են (հզորություն, էներգիա, էներգիայի խտություն և այլն) F₁ -ը, F₂ -ը համանուն «ուժային» մեծություններ են (լարում, հոսանքի ուժ, դաշտի լարվածություն և այլն)

դեցիբել

dB

դԲ

0,1 B

3. Լոգարիթմական մեծություն (տվյալ մեծության և որպես ելակետային ընդունված համանուն մեծության չափազուրկ հարաբերության լոգարիթմը), ձայնի բարձրության մակարդակ

ֆոն

pհօո

ֆոն

1 pհօո-ը ձայնի ուժգնության այն մակարդակն է, որի համար ձայնային ճնշման մակարդակն իրեն հավասար ուժգնության 1000 Hz հաճախականությամբ ձայնի համար հավասար է 1 dB:

4. Լոգարիթմական մեծություն (տվյալ մեծության և որպես ելակետային ընդունված համանուն մեծության չափազուրկ հարաբերության լոգարիթմը), հաճախական տիրույթ

օկտավա

–

օկտ

1 օկտավը հավասար է

lօg₂  (f₂  /f₁ ),

երբ f₂  /f₁  = 2

դեկադ

–

դեկ

1 դեկադը հավասար է lg(f₂ /f₁ ), երբ f₂ /f₁ =10, որտեղ f₁ -ը և f₂ -ը հաճախականություններն են:

5. Լոգարիթմական մեծություն (տվյալ մեծության և որպես ելակետային ընդունված համանուն մեծության չափազուրկ հարաբերության լոգարիթմը), բնական լոգարիթմ

նեպեր

Np

Նպ

1 Np = 0, 8686…B=8, 680 …dB

Տասնապատիկ բազմապատկիչը

Նախածանցը

Նախածանցների նշագրերը

միջազգային

հայերեն

1

2

3

4

10²⁴  

իոտա

Y

Ի

10²¹

զետա

Z

Զ

10¹⁸

էքսա

E

Է

10¹⁵

պետա

P

Պ

10¹² 

տերա

T

Տ

10⁹ 

գիգա

G

Գ

10⁶ 

մեգա

M

Մ

10³

կիլո

k

կ

10²

հեկտա

հ

հ

10¹ 

դեկա

da

դե

10^-1

դեցի

d

դ

10^-2 

սանտի

c

ս

10^-3 

միլի

m

մ

10^-6 

միկրո

μ

մկ

10^-9 

նանո

ո

ն

10^-12

պիկո

p

պ

10^-15

ֆեմտո

f

ֆ

10^-18

ատտո

a

ա

10^-21

զեպտո

z

զ

10^-24

իոկտո

y

ի

Հայաստանի Հանրապետության

կառավարության աշխատակազմի

ղեկավար

Հավելված N 2

ՀՀ կառավարության 2012 թվականի

սեպտեմբերի 13-ի N 1181-Ն որոշման

HB=2P/[πD(D-√

D² -d² )]

Ապար

Կարծրության թիվը

Տալկ

1

Գիպս

2

Կալցիտ (կրաքարային սպաթ)

3

Ֆլյուորիտ (ֆտորասպաթ)

4

Ապատիտ

5

Օրթոկլազ (կալիումային դաշտային սպաթ)

6

Քվարց

7

Տոպազ

8

Կորունդ

9

Ալմաստ

10

Բալը

Երկրաշարժի անվանումը

Համառոտ բնութագիրը

1

2

3

1

Աննշմարելի

Հայտնաբերվում է միայն սեյսմաչափիչ գործիքներով:

2

Խիստ թույլ

Զգացվում է բացառիկ դեպքերում, հատկապես շենքերի վերին հարկերում, լիակատար հանգիստ վիճակում գտնվող մարդկանց կողմից:

3

Թույլ

Զգացվում է բնակչության փոքրամասնության կողմից՝ անցնող մարդատար մեքենայի առաջացրած թեթև ցնցման ձևով:

4

Չափավոր

Շենքից դուրս զգացվում է քչերի կողմից: Շենքի ներսում զգացվում և դիտվում է մարդկանց մեծամասնության կողմից՝ հատակների ճռռոցի, կահույքի թրթռոցի, սպասքի, ամանեղենի և պատուհանների ապակիների զնգզնգոցի ձևով: Նման է խորդուբորդ փողոցով անցնող բեռնատար մեքենայի առաջացրած ցնցմանը:

5

Բավական ուժեղ

Շենքի թեթևակի ցնցում, կահույքի և կախովի առարկաների ճոճում: Բարակ ճեղքեր` ծեփածածկում, ճաքեր` պատուհանների ապակիների վրա: Քնած մարդկանցից շատերն արթնանում են:

6

Ուժեղ

Զգում են բոլորը: Պատերից ընկնում են կախված նկարները: Թափվում են ծեփի կտորներ, և թեթև վնասվում են շենքերը:

7

Խիստ ուժեղ

Վատ կառուցված, խարխուլ և հնակառույց տներն զգալի վնասվում են: Քարե, բետոնե և երկաթբետոնե սովորական շենքերի կրող տարրերում առաջանում են ոչ մեծ ճեղքեր: Չեն վնասվում սեյսմակայուն շենքերը և որակով կառուցված փայտաշեն տները: Գետերում և լճերում դիտվում են ջրի պղտորում և տատանումներ:

8

Քայքայիչ

Փլվում են քարե ամուր ցանկապատերը և գործարանային որոշ ծխնելույզներ: Ժամանակակից կառուցման (սեյսմակայուն) շենքերում առաջանում են զգալի ճեղքեր և չափավոր քայքայումներ: Սովորական շենքերում դիտվում են լուրջ քայքայվածություններ և մասնակի փլուզումներ: Զառիթափ լանջերում և գետնի վրա առաջանում են ճեղքեր: Հուշարձանները տեղաշարժվում կամ տապալվում են:

9

Ավերիչ

Սեյսմակայուն շենքերում առաջանում են զգալի վնասվածքներ: Սովորական շենքերում քայքայվածությունը հասնում է մեծ չափերի, դիտվում են մասնակի կամ լրիվ փլուզումներ:

10

Կործանարար

Լավ կառուցված փայտե տները և կամուրջները քայքայվում են: Տեղի է ունենում գետնի ձևախախտում: Խզվում են ինժեներական (ճարտարագիտական) մայրագծերը: Քայքայվում են շենքերն ու հիմքերը, շենքերի մեծ մասը փլուզվում է: Գետնի վրա առաջանում են ճեղքեր, թեք լանջերին՝ սողանքներ և փլուզումներ: Վնասվում են ամբարտակներն ու ջրաթմբերը, ծռվում են երկաթգծերը, դիտվում է գետերի և լճերի ջրերի արտացայտում:

11

Աղետալի

Գրեթե բոլոր տները փլվում են, կամուրջների հենարանները խախտվում են: Ամբարտակներն ու ջրաթմբերը փլվում են: Գետնի վրա առաջանում են լայն ճեղքեր՝ հորիզոնական և ուղղաձիգ տեղաշարժերով, թեք լանջերին՝ մեծածավալ սողանքներ և փլուզումներ:

12

Խիստ աղետալի

Բոլոր շենքերն ու շինությունները լիակատար փլուզվում են: Գետնի մակերևույթը խիստ փոխվում է, և առաջանում են ալիքներ, հսկայական չափերի են հասնում սողանքներն ու փլուզումները: Գետերը փոխում են հոսանքի ուղղությունը, առաջանում են ջրվեժներ և լճեր:

Բալերը՝ ըստ Բոֆորտի

Արագությունը, մ/վրկ

Քամու բնութագիրը

Քամու ազդեցության նկարագիրը

1

2

3

4

0

0 - 0.2

անդորրություն

Քամու բացարձակ բացակայություն: Ծուխը ծխնելույզից բարձրանում է ուղղաձիգ:

1

0.3 - 1.5

խաղաղ

Ծուխը ծխնելույզից բարձրանում է ոչ այնքան ուղղաձիգ:

2

1.6 - 3.3

թեթև

Օդի շարժումն զգացվում է դեմքով, տերևները շարժվում են:

3

3.4 - 5.4

թույլ

Տատանվում են տերևներն ու մանր ոստերը, թեթև դրոշները:

4

5.5 - 7.9

մեղմ

Տատանվում են ծառերի բարակ ճյուղերը: Քամին բարձրացնում է ծուխն ու թղթի կտորները:

5

8.0 - 10.7

հով

Տատանվում են մեծ ոստերը: Ջրի վրա հայտնվում են ալիքներ:

6

10.8 - 13.8

ուժեղ

Տատանվում են ծառերի մեծ ճյուղերը:

7

13.9 - 17.1

ավելի ուժեղ

Ճոճվում են փոքր ծառերի բները: Ծովի վրա բարձրանում են փրփրող ալիքներ:

8

17.2 - 20.7

շատ ուժեղ

Կոտրվում են ծառերի ճյուղերը: Դժվար է քայլել քամուն հակառակ:

9

20.8 - 24.4

փոթորիկ

Փոքր ավերածություններ: Տեղից պոկվում են ծխնելույզներն ու կղմինդրը:

10

24.5 - 28.4

ուժեղ փոթորիկ

Զգալի ավերածություններ: Ծառերն արմատախիլ են արվում:

11

28.5 - 32.6

սաստիկ փոթորիկ

Լինում են մեծ ավերածություններ:

12

32.7 - 36.9

մրրիկ

Տեղի են ունենում ամայացումներ:

13

37.0 - 41.4

մրրիկ

Տեղի են ունենում ամայացումներ:

14

41.5 - 46.1

մրրիկ

Տեղի են ունենում ամայացումներ:

15

46.2 - 51.1

մրրիկ

Տեղի են ունենում ամայացումներ:

16

51.2 - 55.8

մրրիկ

Տեղի են ունենում ամայացումներ:

17

55.9 և ավելի

մրրիկ

Տեղի են ունենում ամայացումներ:

Հայաստանի Հանրապետության

կառավարության աշխատակազմի

ղեկավար

Հավելված N 3

ՀՀ կառավարության 2012 թվականի

սեպտեմբերի 13-ի N 1181-Ն որոշման

ճիշտ է

սխալ է

100 kW; 100 կՎտ

100 kW; 100 կՎտ

80 %

80%

20⁰ C

20⁰ C

(1/60) s^-1

1/60/ s^-1 

ճիշտ է

սխալ է

20⁰

20⁰

ճիշտ է

սխալ է

423,06 m; 423,06 մ

423m 0,6; 423 մ, 06

5,758⁰  կամ 5⁰ 45,48 կամ 5⁰ 4528,8''

5⁰ ,758 կամ 5⁰ 45,48 կամ 5⁰ 4528,8

ճիշտ է

սխալ է

(100,0+0,1) kg; (100,0+0,1) կգ

100,0+0,1kg; 100,0+0,1կգ

50 g+1 g; 50 գ+1 գ

50+1 g; 50+1 գ

ճիշտ է

սխալ է

v=3,6 s/t ,

v=3,6 s/t կմ/ժ,

որտեղ`
v-ն արագությունն է, կմ/ժ

s-ը ճանապարհն է, մ

t-ն՝ ժամանակը, վ

որտեղ`

s-ը՝ ճանապարհն է, մ

t-ն՝ ժամանակը, վ

ճիշտ է

սխալ է

N . m; Ն.մ

Nm, Նմ

A . m² ; Ա.մ²

Am² , Ամ²

Pa . s; Պա.վ

Pas, Պավ

ճիշտ է

սխալ է

W . m^-2  . K^-1  ; Վտ . մ-²  . Կ^-1 

W/m² /K ; Վտ/մ² /Կ

 W ;  
    ՎՏ

 W ;     ՎՏ

m² .K
      մ² .Կ

 m²         մ²

      ^{_____    _____}

K            Կ

ճիշտ է

սխալ է

m/s ; մ/վ

m/s ; մ/վ

W/(m. K) ; Վտ/(մ . Կ)

W/m . K ; Վտ/մ . Կ

ճիշտ է

սխալ է

80 կմ/ժ

80 կմ/ժամ

80 կիլոմետր ժամում

80կմ ժամ

ճիշտ է

սխալ է

կիլոպասկալ-վայրկյան/մետր

Պասկալ-կիլովայրկյան/մետր

kPa. s/m ; կՊա . վ/մ

Pa.k. s/m; Պա.կ.վ/մ

Հայաստանի Հանրապետության

կառավարության աշխատակազմի

ղեկավար

Հավելված N 4

ՀՀ կառավարության 2012 թվականի

սեպտեմբերի 13-ի N 1181-Ն որոշման

Մեծության
անվանումը

Արտահամակարգային միավորը

Անվա-
նումը

նշագիրը

արտահայտությունը միավորների միջազգային համակարգի միավորներով

կիրառման ոլորտը

Միջազ-
գային

հայերեն

1

2

3

4

5

6

Զանգված

տոննա

t

տ

1 x 10³  kg

բոլոր
ոլորտներում

զանգվածի ատոմային միավոր

ս

զ.ա.մ.

1,6605402 x
x 10^-27 kg
(մոտավոր)

ատոմային ֆիզիկա, քիմիա, բնագիտություն

ֆունտ

f

ֆ

0,453592 kg (մոտավոր)

առևտրի ոլորտ

կարատ

-

կար

2 x 10^-4  kg (ճշգրիտ)

թանկարժեք քարերի ոլորտ

գրամ

g

գ

10^-3  kg

բոլոր ոլորտներում

ցենտներ

q

ց

100 kg

Ժամանակ

րոպե

min

րոպե

60 s

բոլոր ոլորտներում

ժամ

h

ժ

3600 s

օր

d

օր

86400 s

Հարթ անկյուն

աստիճան

. . . ^օ 

. . .^օ 

(π/180)rad=
1,745329…x
x10^-2  rad

բոլոր ոլորտներում

րոպե

. . .

. . .

(π/10800)rad=
2,908882…x
x10-4 rad

վայրկյան

. . .''

. . .»

(π/648000)rad=
4,848137…x
x10^-6  rad

գրադ
(գոն)

gon

գրադ

(π/200)rad=
1,57080…x
x10^-2  rad

երկրաբաշխություն

Ծավալ, տարողություն

լիտր

l

լ

1 x 10^-3  m³

բոլոր ոլորտներում

գալոն (անգլ.)
գալոն (ամեր.)

gal
gal

գալ
գալ

4,546 x 10^-3  m³ 
3,785 x 10^-3  m³ 

բոլոր
ոլորտներում

բարել

barrel

բարել

1 նավթային
բարելը =
= 0,15899 մ³  =
= 158,99 լ

նավթարդյու-նաբերություն

Երկարություն

աստղագի-
տական միավոր

ua

ա. մ.

1,49598 x 10¹¹  m
(մոտավոր)

աստղագիտություն

լուսային տարի

ly

լուս. տարի

9,4605 x 10¹⁵  m (մոտավոր)

պարսեկ

pc

պկ

3,0857 x 10¹⁶  m

անգստրեմ

A

անգստրեմ

1 x 10^-10 m

ֆիզիկա, քիմիա, բնագիտություն

իքս միավոր

X

իքս-մ

1,00206 x 10^-13 m (մոտավոր)

միկրոն

 m

մկ

1 x 10^-6 m

բոլոր ոլորտներում

դյույմ

 incհ

դյույմ

25.4 x 10^-3 m

ծովային մղոն

n mile

ծ.մղ.

1852 m (ճշգրիտ)

ծովային նավագնացություն և օդագնացություն

Երկարություն (ուղղաձիգ)

ֆուտ

ft

ֆուտ

0,3048 m

օդագնացություն

Օպտիկական ուժ

դիօպտրիա

դպտր

1 m^-1 

օպտիկա

Մակերես

բարն

b

բ

1 x 10^-28  m² 

ֆիզիկա

հեկտար

ha

հա

1 x 104 m²

գյուղատնտեսություն, անտառատնտեսություն, շինարարություն

ար

a

ա

100 m² 

Էներգիա

էլեկտրոն-վոլտ

eV

էՎ

1,60218 x 10^-19 J
(մոտավոր)

ֆիզիկա

կիլովատտ-ժամ

kW x հ

կվտգժ

3,6 x 10⁶ J

կենցաղ, արդյունաբե-րություն, (էլեկտրաէներգիայի հաշվիչներ)

Լրիվ հզորություն

վոլտ-ամպեր

V x A

Վ x Ա

էլեկտրատեխնիկա

Ռեակտիվ հզորություն

վար

var

վար

Էլեկտրական լիցք

ամպեր-ժամ

Ագհ

Ագժ

3,6 x 10³ C

էլեկտրատեխնիկա

Ջերմաստիճան

ֆարենհայտ

^օF

^օՖ

^օ F=5/9^օC

Տեղեկատվու-
թյան քանակ

բիթ

bit

բիթ

1

տեղեկատվության հաղորդման և թվային մշակման սարքավորումներում

բայթ

B (byte)

Բ (բայթ)

1 Բայթ= 8 բիթ
1 ԿԲ =1024 Բայթ
1 ՄԲ = 1024 ԿԲ
1 ԳԲ= 1024 ՄԲ

Տեղեկատվու-
թյան հաղորդման արագություն

բոդ

baud

բոդ

1 բոդ = 1 բիթ/վ

Գծային խտություն

տեքս

tex

տեքս

1 x 10^-6  kg/m
(ճշգրիտ)

մանածագործական արդյունաբերություն

Արագություն

հանգույց

ku

հանգ.

0,514(4) m/s

ծովային և օդային նավագնացություն

Արագացում

գալ

Gal

Գալ

0,01 m/s² 

մեխանիկա

Պտտման հաճախություն

պտույտ
վայրկյանում

r/s

պտ/վ

1s^-1 

ֆիզիկա, էլեկտրատեխնիկա

պտույտ րոպեում

r/min

պտ/րոպ

(1/60)s^-1  = 0,016(6)s^-1 

Ուժ, կշիռ

դին

dyn

դին

1 x 10^-5  N

ֆիզիկա

կիլոգրամ-ուժ

kgf

կգուժ

9,80665 x N (ճշգրիտ)

պոնդ

p

-

9,80665 x 10^-3 N (ճշգրիտ)

տոննա-ուժ

tf

տուժ

9806,65 N (ճշգրիտ)

Ճնշում

բար

bar

բար

1 x 10⁵  Pa

ֆիզիկայի, օդագնացության և այլ ոլորտներ
ֆիզիկա

ֆիզիկա, ատոմային էներգետիկա, առողջապահություն

կիլոգրամ-ուժ քառակուսի սանտիմետրի վրա

kgf/cm²

կգուժ/սմ²

98066,5 Pa (ճշգրիտ)

կիլոպոնդ քառակուսի սանտիմետրի վրա

kp/cm² 

-

98066,5 Pa (ճշգրիտ)

միլիմետր ջրի սյուն

mm H₂ Օ

մմ ջր.ս.

9,80665 Pa (ճշգրիտ)

միլիմետր սնդիկի սյուն

mm Hg

մմ սնդ.ս.

133,332 Pa

տորր

Torr

-

133,332 Pa

Աշխատանք, էներգիա

էրգ

erg

էրգ

1 x 10^-7 J

Դինամիկական մածուցիկություն

պուազ

P

Պ

0,1Pa x s

Կինեմատի-
կական մածուցիկու-
թյուն

ստոքս

St

Ստ

1 x 10-4  m² /s

Տեսակարար էլեկտրական դիմադրություն

Օհմ միլիմետր քառակուսի մետրի վրա

Ω mm² /m

Օմ x մմ² /մ

1 x 10^-6 Ωm

Մագնիսական հոսք

մաքսվել

Mx

Մքս

1 x 10^-8  Wb

Մագնիսական ինդուկցիա

գաուս

Gs

Գս

1 x 10^-4 T

Մագնիսաշարժ ուժ, մագնիսական պոտենցիալների տարբերություն

գիլբերտ

Gb

Գբ

(10/4π) A= =0,795775 A

Մագնիսական դաշտի լարվածություն

էրստեդ

Օe

Էր

(10³ /4π)A/m= =79,5775A/m

Ջերմաքանակ, ջերմադինամի-
կական պոտենցիալներ (ներքին էներգիա, էնտալպիա, ազատ էներգիա և այլն), ֆազային փոխակերպման ջերմություն, քիմիական ռեակցիայի
ջերմություն

կալորիա (միջազգային)

cal

կալ

4,1868 J
(ճշգրիտ)

ջերմաքիմիա-
կան կալորիա

calth

կալթք

4,1840 J
(մոտավոր)

15 աստիճանանոց կալորիա

cal15

կալ15

4,1855 J
(մոտավոր)

Իոնացնող ճառագայթման կլանված բաժնեչափ, կերմա

ռադ

rad, rd

ռադ

0,01Gy

Իոնացնող ճառագայթման համարժեք բաժնեչափ, իոնացնող ճառագայթման արդյունարար բաժնեչափ

բէռ

rem

բէռ

0,01Sv

Ֆոտոնային ճառագայթման էքսպոզիցիոն բաժնեչափ (գամմա և ռենտգենյան ճառագայթման էքսպոզիցիոն բաժնեչափ

ռենտգեն

R

Ռ

2,58 x 10^-4 C/kg
(ճշգրիտ)

Ռադիոակտիվ նյութի ակտիվություն

կյուրի

Ci

Կի

3,7 x 10¹⁰ Bq
(ճշգրիտ)

ֆիզիկա, ատոմային էներգետիկա,
առողջապահություն

Պտույտի անկյուն

պտույտ

r

պտ

2 πռադ=6,28 rad

Մագնիսաշարժ ուժ, մագնիսական պոտենցիալների տարբերություն

ամպեր-գալար

At

ագ

1A

Պայծառություն

նիտ

nt

նտ

1 cd/m² 

Հայաստանի Հանրապետության

կառավարության աշխատակազմի

ղեկավար