1. Սույն հրահանգը սահմանում է «Տեղեկատվություն ապրանքների վաճառքի և մնացորդի վերաբերյալ» Ձև 3-առևտուր (տարեկան) պետական վիճակագրական հաշվետվության (այսուհետ` հաշվետվություն) լրացման կարգը:

2. Հաշվետվությունը ներկայացնում են իրավաբանական անձինք, հիմնարկները, անհատ ձեռնարկատերերը, որոնք այդ մասին իրազեկվում են Հայաստանի Հանրապետության վիճակագրության պետական խորհրդի` 2016 թվականի հունիսի 20-ի թիվ 05-Ն որոշմամբ հաստատված կարգի դրույթներին համապատասխան:

3. Հաշվետվությունը ներկայացվում է Հայաստանի Հանրապետության ազգային վիճակագրական ծառայության Երևան քաղաքի և մարզային գործակալություններ (տարածքային բաժին)` հաշվետվության ձևի վրա նշված ժամկետներում և պարբերականությամբ:

4. Հաշվետվությունների իմաստով փաստացի գործունեության հիմնական տեսակ է համարվում գործունեության այն տեսակը, որը հաշվետու ժամանակաշրջանում հավելյալ արժեքի ընդհանուր ծավալում փաստացի ունեցել է առավել մեծ տեսակարար կշիռ: Առավել մեծ տեսակարար կշռի որոշման համար առաջարկվում է կողմնորոշվել ընդհանուր հասույթի, հավելյալ արժեքի կամ աշխատողների ընդհանուր թվաքանակի մեջ ունեցած բաժնով և այլ համանման բնութագրող ցուցանիշներով:

5. Վիճակագրական տեղեկությունների ներկայացման հետ կապված այլ հարցերը կարգավորվում են Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ:

II. ՄԵԹՈԴԱԲԱՆԱԿԱՆ ՊԱՐԶԱԲԱՆՈՒՄՆԵՐ

6. Հաշվետվության մեջ ներառվում են ցուցանիշներ մանրածախ, մեծածախ և ավտոմեքենաների առևտրի վերաբերյալ:

7. Մանրածախ առևտրի շրջանառությունը վերջնական սպառման կամ տնային տնտեսությունում օգտագործման համար նախատեսված սպառողական ապրանքների վաճառքն է արժեքային արտահայտությամբ:

8. Մեծածախ է համարվում առևտրի այն տեսակը (գործունեությունը), երբ գնորդը մեծ խմբաքանակով ապրանքներ է ձեռք բերում դրանց հետագա վերավաճառքի համար այլ վաճառողներին, վերամշակողներին, բայց ոչ վերջնական սպառողներին` համապատասխան հաշվարկային փաստաթղթերով:

9. Մեծածախ առևտրի շրջանառության ցուցանիշը ներառում է նաև արտահանման ծավալները (բացառությամբ արտադրողների կողմից անմիջական արտահանումը):

10. Ավտոմեքենաների առևտուրը ներառում է ինչպես մասնագիտացված առևտրի կետերի միջոցով իրականացված ավտոմեքենաների, դրանց մասերի և պարագաների վաճառքը, այնպես էլ դրանց տեխնիկական սպասարկումը և նորոգումը:

11. Առևտրի շրջանառությունը ներառում է բոլոր տեսակի հարկերը, բացառությամբ ավելացված արժեքի հարկը և այլ նմանատիպ (անուղղակի) հարկերը:

12. Մանրածախ առևտրի շրջանառության մեջ չի ներառվում

1) գնորդի կողմից վերադարձված ապրանքի արժեքը,

2) ապակե տարաներով վաճառված և հետ վերադարձված, կամ ապրանքի հետ փոխանակման դիմաց տրված տարայի արժեքը,

3) ապրանքափոխանակությամբ կատարված առևտուրը,

4) միջազգային կապի և լիցքավորման քարտերի արժեքը,

5) տրանսպորտի բոլոր տեսակներով ուղևորափոխադրման տոմսերի արժեքը, վիճակախաղի տոմսերի արժեքը և այլն:

13. Ապրանքային մնացորդը մինչև իրացման պահը շրջանառության ոլորտում գտնվող փաստացի առկա ապրանքների քանակն է` հաշվարկված վաճառքի ընթացիկ գներով:

14. Հաշվետվությունը ներառում է.

1) առևտրի բնագավառի գործունեության տեսակները (համաձայն փաստացի գործունեության հիմնական տեսակի ծածկագրի ըստ «Տնտեսական գործունեության տեսակների Հայաստանի Հանրապետության դասակարգչի» (ՏԳՏԴ) (հաստատված Հայաստանի Հանրապետության էկոնոմիկայի նախարարի 19.09.2013թ., թիվ 874-Ն հրամանով, գրանցված Հայաստանի Հանրապետության արդարադատության նախարարությունում` 24.10.2013թ. (պետ. գրանցման թիվ` 10313406) և հրապարակված Հայաստանի Հանրապետության գերատեսչական նորմատիվ ակտերի 04.11.2013թ. թիվ 30(474).1 տեղեկագրում).

2) ըստ գործունեության տեսակների արտադրանքները (համաձայն «Արտադրանքի դասակարգում ըստ գործունեության տեսակների Հայաստանի Հանրապետության դասակարգչի» (ԱԴԳՏ) (հաստատված Հայաստանի Հանրապետության էկոնոմիկայի նախարարի 19.09.2013թ., թիվ 875-Ն հրամանով և հրապարակված Հայաստանի Հանրապետության գերատեսչական նորմատիվ ակտերի 04.11.2013թ. թիվ 30(474).1 տեղեկագրում):

 III. ԼՐԱՑՄԱՆ ԿԱՐԳԸ

15. Հաշվետվությունը կազմված է չորս բաժնից և երեք ենթաբաժիններից.

1) բաժին 1` ապրանքների մանրածախ վաճառքը և մնացորդն ըստ տեսակների,

2) բաժին 1.1` երկարաժամկետ օգտագործման ապրանքների մանրածախ վաճառքը և մնացորդը,

3) բաժին 1.2` ոգելից խմիչքների մանրածախ վաճառքը և մնացորդը,

4) բաժին 2` ավտոմեքենաների և մոտոցիկլների մանրածախ ու մեծածախ վաճառքը և նորոգումը,

5) բաժին 2.1` մարդատար ավտոմոբիլների և թեթև բեռնատար ավտոտրանսպորտային միջոցների տեխնիկական սպասարկումը և նորոգումը,

6) բաժին 3` ապրանքների մեծածախ վաճառքը և մնացորդն ըստ տեսակների,

7) բաժին 4` ընդհանուր տեղեկություններ:

16. 1-ին բաժնի 1-ին և 2-րդ սյունակներում ներառվում են պարենային և ոչ պարենային ապրանքների մանրածախ վաճառքը և մնացորդը` դրամական արտահայտությամբ (հազ. դրամ), 1.1 բաժնի ցուցանիշները լրացվում են քանակային (հատ) և դրամական (հազ. դրամ) արտահայտությամբ, իսկ 1.2 բաժնի ցուցանիշները` քանակային (լիտր) և դրամական (հազ. դրամ) արտահայտությամբ:

17. 2-րդ բաժնի 1-ին և 2-րդ սյունակներում ներառվում են ավտոմեքենաների և մոտոցիկլների մեծածախ վաճառքը և մնացորդը` դրամական արտահայտությամբ (հազ. դրամ), 2.1 բաժնի ցուցանիշները լրացվում են միայն դրամական (հազ. դրամ) արտահայտությամբ:

18. 3-րդ բաժնի 1-ին և 2-րդ սյունակներում ներառվում են ապրանքների մեծածախ վաճառքը և մնացորդը` դրամական արտահայտությամբ (հազ. դրամ):

19. 4-րդ բաժնում լրացվում է զբաղեցրած մակերեսը (քառ. մ) և աշխատավարձի հաշվարկման համար կիրառվող աշխատողների թվաքանակը (մարդ):

20. Հաշվետվության 1-ին բաժնի 110 տողը ներառում է 115, 120-140, 145, 150-175, 180-205, 210-235 տողերի հանրագումարը:

21. Տող 115-ը ներառում է ըստ ԱԴԳՏ-ի 47.00.13 ծածկագրով, տող 120-ը` 47.00.14, տող 130-ը` 47.00.15,տող 140-ը` 47.00.22, տող 145-ը` 47.00.18, տող 150-ը` 47.00.12, տող 155-ը` 47.00.19, տող 165-ը` 47.00.17, տող 175-ը` 47.00.21, տող 190-ը` 47.00.16, տող 205-ը` 47.00.11, տող 215-ը` 47.00.23, տող 220-ը` 47.00.25, տող 225-ը` 47.00.26, տող 230-ը` 47.00.27 և տող 235-ը` 47.00.24 ծածկագրերով ապրանքների վաճառքը և մնացորդը:

22. Տող 240-ը ներառում է 245, 295, 315, 360, 410, 465, 515 տողերի հանրագումարը:

23. Տող 245-ը ներառում է 250 տողի` ըստ ԱԴԳՏ-ի 47.00.51 ծածկագրով, տող 255-ը` 47.00.52, տող 260-ը` 47.00.53, տող 265-ը` 47.00.54, տող 270-ը` 47.00.55, տող 275-ը` 47.00.56, տող 280-ը` 47.00.57, տող 285-ը` 47.00.58, տող 290-ը` 47.00.59 ծածկագրերով ապրանքների վաճառքը և մնացորդը:

24. Տող 295-ը ներառում է 300-310 տողերի հանրագումարը:

25. Տող 300-ը ներառում է ըստ ԱԴԳՏ-ի 47.00.31 ծածկագրով, տող 305-ը` 47.00.32, տող 310-ը` 47.00.33 ծածկագրերով ապրանքների վաճառքը և մնացորդը:

26. Տող 315-ը ներառում է 320-355 տողերի հանրագումարը:

27. Տող 320-ը ներառում է ըստ ԱԴԳՏ-ի 47.00.41 ծածկագրով, տող 325-ը` 47.00.42, տող 330-ը` 47.00.43, տող 335-ը` 47.00.44, տող 340-ը` 47.00.45, տող 345-ը` 47.00.46, տող 350-ը` 47.00.47, տող 355-ը` 47.00.49, ծածկագրերով ապրանքների վաճառքը և մնացորդը:

28. Տող 360-ը ներառում է 365-405 տողերի հանրագումարը:

29. Տող 365-ը ներառում է ըստ ԱԴԳՏ-ի 47.00.61 ծածկագրով, տող 370-ը` 47.00.62, տող 375-ը` 47.00.63, տող 380-ը` 47.00.64, տող 385-ը` 47.00.65, տող 390-ը` 47.00.66, տող 395-ը` 47.00.67, տող 400-ը` 47.00.68, տող 405-ը` 47.00.69 ծածկագրերով ապրանքների վաճառքը և մնացորդը:

30. Տող 410-ը ներառում է 415-440 և 445-455 տողերի հանրագումարը:

31. Տող 415-ը ներառում է ըստ ԱԴԳՏ-ի 47.00.71 ծածկագրով, տող 420-ը` 47.00.72, տող 425-ը` 47.00.73, տող 430-ը` 47.00.74, տող 435-ը` 47.00.75, տող 440-ը` 47.00.76, տող 445-ը` 47.00.77, տող 450-ը` 47.00.78, տող 455-ը` 47.00.79 ծածկագրերով ապրանքների վաճառքը և մնացորդը։

32. Տող 460-ը ներառում է 465, 470-510 տողերի հանրագումարը:

33. Տող 465-ը ներառում է ըստ ԱԴԳՏ-ի 47.00.81 ծածկագրով, տող 470-ը` 47.00.82, տող 475-ը` 47.00.83, տող 480-ը` 47.00.84, տող 490-ը` 47.00.85, տող 495-ը` 47.00.86, տող 500-ը` 47.00.87, տող 505-ը` 47.00.88, տող 510-ը` 47.00.89 ծածկագրերով ապրանքների վաճառքը և մնացորդը:

34. Տող 515-ը ներառում է 520-530 տողերի հանրագումարը:

35. Տող 520-ը ներառում է ըստ ԱԴԳՏ-ի 47.00.91 ծածկագրով, տող 525-ը` 47.00.92, տող 530-ը` 47.00.99 ծածկագրերով ապրանքների վաճառքը և մնացորդը:

36. Տող 535-ը ներառում է 110 և 240 տողերի հանրագումարը:

37. Հաշվետվության բաժին 1.1-ի 2-րդ սյունակի 540 տողը լրացվում է բաժին 1-ի 1-ին սյունակի 470 տողից, 545-ից 580 տողերը` 265 տողից, 585 տողը` 290 տողից, 590 տողը` 390 տողից, 605-ից 615 տողերը` 310 տողից, 620 տողը` 475 տողից, 625 տողը` 305 տողից, 630 տողը` 300 տողից, 635 տողը` 510 տողից, իսկ 600 տողի 2-րդ սյունակը լրացվում է բաժին 2-ի 1-ին սյունակի 675 տողից:

38. Հաշվետվության բաժին 1.2-ի 640 տողի 2-րդ սյունակը լրացվում է բաժին 1-ի 1-ին սյունակի 220 տողից:

39. Հաշվետվության 2-րդ բաժնի 650 տողը ներառում է ըստ ԱԴԳՏ-ի 45.11.21 ծածկագրով , տող 655-ը` 45.11.23, տող 660-ը` 45.11.41, տող 675-ը` 45.40.20, տող 680` 45.40.10, տող 685-ը` 45.31.1, տող 685.1-ը` 45.31.11, տող 685.2-ը` 45.31.12, տող 690-ը` 45.32.1, տող 690.1-ը` 45.32.11 և տող 690.2-ը 45.32.22 ծածկագրերով ապրանքների վաճառքը և մնացորդը:

40. Հաշվետվության 2.1 բաժնի 695 տողը ներառում է ըստ ԱԴԳՏ-ի 45.20.11 ծածկագրով , տող 700-ը` 45.20.12, տող 705-ը` 45.20.13, տող 710-ը` 45.20.14, տող 715-ը` 45.20.15, տող 720-ը` 45.20.30, և տող 725-ը` 45.40.50 ծածկագրերով ապրանքների վաճառքը և մնացորդը:

41. Հաշվետվության 3-րդ բաժնի 735 տողը ներառում է 740-825 տողերի հանրագումարը:

42. Տող 740-ը ներառում է ըստ ԱԴԳՏ-ի 46.32.11 ծածկագրով, տող 745-ը` 46.32.12, տող 750-ը` 46.33.11, տող 755-ը` 46.33.12, տող 760-ը` 46.33.13, տող 765-ը` 46.31.11, տող 770-ը` 46.31.12, տող 775-ը` 46.34.12, տող 780-ը` 46.34.11, տող 785-ը` 46.35.10, տող 790-ը` 46.36.11, տող 795-ը` 46.36.12, տող 800-ը` 46.36.13, տող 805-ը` 46.37.10, տող 810-ը` 46.38.10, տող 815-ը` 46.38.21, տող 820-ը` 46.39.11 և տող 825-ը` 46.38.29 ծածկագրերով ապրանքների վաճառքը և մնացորդը:

43. Տող 830-ը ներառում է 835, 985, 1010 և 1095 տողերի հանրագումարը:

44. Տող 835-ը ներառում է 840-980 տողերի հանրագումարը:

45. Տող 840-ը ներառում է ըստ ԱԴԳՏ-ի 46.41.11 ծածկագրով, տող 845-ը` 46.41.12, տող 850-ը` 46.41.13, տող 855-ը` 46.41.14, տող 860-ը` 46.42.11, տող 865-ը` 46.42.12, տող 870-ը` 46.43.11, տող 875-ը` 46.43.12, տող 880-ը` 46.43.13, տող 885-ը` 46.44.11, տող 890-ը` 46.44.12, տող 895-ը` 46.45.10, տող 900-ը` 46.46.11, տող 905-ը` 46.46.12, տող 910-ը` 46.47.11, տող 915-ը` 46.47.12, տող 920-ը` 46.47.13, տող 925-ը` 46.48.10, տող 930-ը` 46.49.11, տող 935-ը` 46.49.12, տող 940-ը` 46.49.19, տող 945-ը` 46.49.21, տող 950-ը` 46.49.22, տող 955-ը` 46.49.23, տող 960-ը` 46.49.31, տող 965-ը` 46.49.32, տող 970-ը` 46.49.33, տող 975-ը` 46.49.34 և տող 980-ը` 46.49.36 ծածկագրերով ապրանքների վաճառքը և մնացորդը:

46. Տող 985-ը ներառում է 990-1005 տողերի հանրագումարը:

47. Տող 990-ը ներառում է ըստ ԱԴԳՏ-ի 46.51.10 ծածկագրով, տող 995-ը` 46.52.11, տող 1000-ը` 46.52.12 և տող 1005-ը` 46.52.13 ծածկագրերով ապրանքների վաճառքը և մնացորդը:

48. Տող 1010-ը ներառում է 1015-1090 տողերի հանրագումարը:

49. Տող 1015-ը ներառում է ըստ ԱԴԳՏ-ի 46.61.11 ծածկագրով, տող 1020-ը` 46.61.12, տող 1025-ը` 46.62.11, տող 1030-ը` 46.62.12, տող 1035-ը` 46.62.19, տող 1040-ը` 46.63.10, տող 1045-ը` 46.64.10, տող 1050-ը` 46.65.10, տող 1055-ը` 46.66.10, տող 1060-ը` 46.69.11, տող 1065-ը` 46.69.12, տող 1070-ը` 46.69.13, տող 1075-ը` 46.69.14, տող 1080-ը` 46.69.15, տող 1085-ը` 46.69.16 և տող 1090-ը` 46.69.19 ծածկագրերով ապրանքների վաճառքը և մնացորդը:

50. Տող 1095-ը ներառում է 1100-1220 տողերի հանրագումարը:

51. Տող 1100-ը ներառում է ըստ ԱԴԳՏ-ի 46.71.11 ծածկագրով, տող 1105-ը` 46.71.12, տող 1110-ը` 46.72.11, տող 1115-ը` 46.72.12, տող 1120-ը` 46.72.13, տող 1125-ը` 46.72.14, տող 1130-ը` 46.73.11, տող 1135-ը` 46.73.12, տող 1140-ը` 46.73.13, տող 1145-ը` 46.73.14, տող 1150-ը` 46.73.15, տող 1155-ը` 46.73.16, տող 1160-ը` 46.73.17, տող 1165-ը` 46.73.18, տող 1170-ը` 46.74.11, տող 1175-ը` 46.74.12, տող 1180-ը` 46.74.13, տող 1185-ը` 46.75.11, տող 1190-ը` 46.75.12, տող 1195-ը` 46.76.11, տող 1200-ը` 46.76.12, տող 1205-ը` 46.76.13, տող 1210-ը` 46.76.19, տող 1215-ը` 46.77.10 և տող 1220-ը` 46.90.10 ծածկագրերով ապրանքների վաճառքը և մնացորդը:

52. Տող 1225-ը ներառում է ըստ ԱԴԳՏ-ի 46.1 ծածկագրով, տող 1230-ը` 46.11.11, տող 1235-ը` 46.11.12, տող 1240-ը` 46.11.19, տող 1245-ը` 46.12.11, տող 1250-ը` 46.12.12, տող 1255-ը` 46.12.13, տող 1260-ը` 46.13.11, տող 1265-ը` 46.13.12, տող 1270-ը` 46.14.11, տող 1275-ը` 46.14.12 և 46.14.19, տող 1280-ը` 46.15.11, տող 1285-ը` 46.15.12, տող 1290-ը` 46.15.13, տող 1295-ը` 46.15.19, տող 1300-ը` 46.16.11, տող 1305-ը` 46.16.12, տող 1310-ը` 46.16.13, տող 1315-ը` 46.17.11, տող 1320-ը` 46.17.12, տող 1325-ը` 46.17.13, տող 1330-ը` 46.18.11, տող 1335-ը` 46.18.12, տող 1340-ը` 46.19.10, տող 1345-ը` 46.21.14 և տող 1350-ը` 46.24.10 ծածկագրերով ապրանքների վաճառքը և մնացորդը:

53. Տող 1360-ը ներառում է 735, 830, 1225 տողերի հանրագումարը:

54. Տող 1370-ի ցուցանիշը հաշվարկվում է հաշվետու տարվա բոլոր ամիսների աշխատողների միջին ամսական թվաքանակների հանրագումարը տարվա ամիսների թվին` 12-ի, բաժանելով: