ՀՀ  ՖՆ

Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների նախարարություն

ՄՄ

Մաքսային միություն

ՄՏՏ

Միասնական տնտեսական տարածք

ՏՇ

Տվյալների շտեմարան

TWM

Trade World Manager

ՊԱՀԱՆՋ 1 

Նախագծի կառավարման պլանը պետք է ներառի, բայց չսահմանափակվի հետևյալով՝

• նախագծի իրականացման պլան (միջոցառումներ, ժամկետներ, փոխկախվածություններ, ռեսուրսներ և այլն)՝ ներառյալ պիլոտային փուլի իրականացման պլանը,
• հաղորդակցման պլան,
• նախագծի որակի կառավարման պլան (ներառյալ համակարգերի թեստավորման, ընդունման պլան, մոնիթորինգ և այլն),
• ուսուցման պլան,
• ռիսկերի կառավարում,
• սպասարկման և տեխնիկական աջակցության պլան,
• նախագծի կազմակերպչական կառուցվածք, նախագծի խմբի նկարագրություն:

ՊԱՀԱՆՋ 2 

Հաշվետվության ներկայացում, որն ի թիվս այլ բաների պետք է ներառի՝

• ՀՀ մաքսային մարմնի տեղեկատվական ենթակառուցվածքի վերլուծություն,
• Հաշվի առնելով Մաքսային միությանը և Բելառուսի Հանրապետության, Ղազախստանի Հանրապետության և Ռուսաստանի Դաշնության միասնական տնտեսական տարածքին Հայաստանի Հանրապետության անդամակցության շրջանակներում տեղեկատվական համակարգերի արդիականացման և (կամ) նոր տեղեկատվական համակարգերի ներդրման աշխատանքների իրականացումը՝ տեղեկատվական ենթակառուցվածքի նոր ճարտարապետություն:

ՊԱՀԱՆՋ 3 

Կապալառու ընկերությունը պետք է յուրաքանչյուր միջոցառման համար տրամադրի տեխնիկական առաջադրանքներ, որոնք պետք է ունենան հետևյալ կառուցվածքը (ելնելով համակարգից՝ հնարավոր է տեխնիկական առաջադրանքների կառուցվածքի փոփոխություն՝ պատվիրատուի հետ համաձայնեցնելուց հետո)՝

1. Ներածություն
   1.1. Առկա իրավիճակ
   1.2. Մասնակիցներ
   1.3. Նպատակ
   1.4. Հղումներ
       1.4.1. Բաղադրիչ փաստաթղթեր
       1.4.2. Հարակից փաստաթղթեր
       1.4.3. Տերմիններ
       1.4.4. Հապավումներ
2. Տեղեկատվական համակարգի համառոտ նկարագրություն
   2.1. Ենթահամակարգեր
3. Գործառութային նախագիծ
   3.1. Գործառութային ընդհանուր նկարագրություն
   3.2. Գործառութային մանրամասն նկարագրություն
   3.3. Ինտերֆեյսային մանրամասն նկարագրություն
4. Տեխնիկական նախագիծ
   4.1. Տեղեկատվական հոսքերի կառուցվածքային նկարագրություն
   4.2. Տեղեկատվության նկարագրություն
          4.2.1. Մուտքային տեղեկատվության նկարագրություն
          4.2.2. Ելքային տեղեկատվության նկարագրություն
          4.2.3. Տեղեկատվական շտեմարանի ամբողջական նկարագրություն
   4.3. Իրականացման մեթոդաբանության, ծրագրավորման լեզուների, տեղեկատվական շտեմարանի և օպերացիոն համակարգի ընտրության սահմանում
   4.4. Տեխնիկական միջոցների կառուցվածքային նկարագրություն
   4.5. Տեխնիկական միջոցների պահանջների նկարագրություն:

ՊԱՀԱՆՋ 4

Համակարգերի տեխնիկական նկարագրերը պետք է մշտապես լրամշակվեն` կապված համակարգերի, գործառութային, օրենսդրական փոփոխությունների և այլ գործոնների հետ:

ՊԱՀԱՆՋ 5 

Կապալառու ընկերությունը պետք է մշակի Մաքսային միության և Բելառուսի Հանրապետության, Ղազախստանի Հանրապետության ու Ռուսաստանի Դաշնության Միասնական տնտեսական տարածքի մաքսային օրենսդրությունից բխող Հայաստանի Հանրապետության մաքսային ոլորտը կարգավորող կառավարության որոշումների և գերատեսչական ակտերի նախագծեր և համաձայնեցնի պատվիրատուի հետ:

ՊԱՀԱՆՋ 6 

Ծրագրային ապահովումները պետք է նախքան տեղադրումը փորձարկվեն թեստային միջավայրում:

ՊԱՀԱՆՋ 7

Համակարգերի յուրաքանչյուր գործառույթի թեստավորման համար պետք է կազմվի համապատասխան թեստավորման պլան, որը կսահմանի թեստավորման քայլերի և գործողությունների հաջորդականությունը՝ ըստ համակարգի կիրառման դեպքերի և սցենարների:

ՊԱՀԱՆՋ 8

Ցանկացած գործառույթի փոփոխման դեպքում փոփոխության պետք է ենթարկվի նաև համապատասխան թեստավորման պլանը՝ վերաթեստավորում կատարելու նպատակով:

ՊԱՀԱՆՋ 9

Համակարգի ընդունման թեստավորման և շահագործման ընթացքում բացահայտված թերությունները պետք է գրանցվեն կապալառու ընկերության հատուկ համակարգում, որին մուտք պետք է տրամադրվի ՀՀ մաքսային մարմնի աշխատողներին: Յուրաքանչյուր այդպիսի գրառում իրենից ներկայացնելու է էլեկտրոնային թերթիկ (ticket), որը կներառի խնդրի (թերության) մանրամասն նկարագրությունը, վերարտադրման քայլերը և այլ լրացուցիչ տեղեկատվություն (օր.՝ լուծման առաջարկ, հղում փաստաթղթին):

ՊԱՀԱՆՋ 10 

Համակարգերի թեստավորման համար պետք է առնվազն կիրառվեն հետևայլ ֆունկցիոնալ և ոչ ֆունկցիոնալ թեստավորման տեսակները:

Թեստի տեսակը	Նպատակը
Կոդի թեստավորում Code testing	Իրականացվում է ծրագրավորման ինժեներների կողմից՝ ծրագրային միավորի իրականացման ժամանակ:
Համակարգի միավորի թեստ Սnit testing	Կիրառվում է արդեն պատրաստ մեկ միավորի՝ ենթագործառույթի ստուգման համար:
Ինտեգրման թեստ Integration testing	Ուղղված է բացահայտելու տարբեր ենթահամակարգերի և երրորդ կողմի համակարգերի հետ ինտեգրման արդյունքում առաջացած խնդիրները:
Հետանցման թեստ Regression testing	Իրականացվում է նոր ծրագրային միավորի կամ նոր համակարգի գործառույթի ներդրման ժամանակ՝ բացառելու նոր հավելումների արդյունքում նախորդ գործառույթների թերությունները:
Արտադրողականության թեստ Performance testing	Բացահայտում է համակարգի արձագանքները ոչ ստանդարտ և չնախատեսված իրավիճակներում, ինչպես նաև երրորդ կողմերի համակարգերի հետ փոխազդեցության արդյունքում առաջացած համակարգի արտադրողականության խնդիրները:
Բեռնավորման թեստ Load te ting	Նպատակն է պարզել համակարգի կարողությունները մեծաքանակ օգտագործողների համաժամանակյա աշխատանքների կամ մեծածավալ տվյալների հոսքի ժամանակ:
Համատեղելիության թեստ Compatibility testing	Գնահատում է համակարգի համատեղելիությունը համակարգչային տարբեր միջավայրների հետ՝ ներառյալ գործավար համակարգը, սարքաշարը, ցանցային թողունակությունը, զննիչները, տվյալների շտեմարանները և այլն:
Օգտագործման հարմարավետության թեստ Սsability testing	Ուղղված է բացահայտելու համակարգի կիրառման թերությունները, օգտագործման հարմարավետության աստիճանը և համապատասխանությունը համակարգի օգտագործողների լսարանին՝ վերջնական օգտագործողներին:
Անվտանգության թեստ Security testing	Ստուգում է համակարգի անվտանգությունը, այնտեղ փոխանակվող և պահվող տվյալների ապահովությունն ու մատչելիության վավերականությունը:
Համընդհանուր թեստ System testing	Համակարգի համընդհանուր թեստավորումն է, որն ուղղված է ստուգիչ վերջնական թեստավորում իրականացնելու համար՝ ըստ համակարգի բիզնես տրամաբանության և գործառույթների փոխազդեցության:
Օգտագործողի ընդունման թեստ Սser Acceptance Testin (ՍAT)	Կատարում է նախագծի գլխավոր պատվիրատուն/շահառուն՝ կապալառու կազմակերպության բիզնես վերլուծաբանների օգնությամբ` համակարգի ամբողջական ֆունկցիոնալությունը վավերացնելու համար: Սովորաբար իրականացվում է ընդհանուր համակարգի կամ դրա որևէ ենթահամակարգի ամբողջական թողարկումից առաջ:

ՊԱՀԱՆՋ 11 

Կապալառու ընկերությունը պետք է իրականացնի ներդրված համակարգերի վերաբերյալ ուսուցումներ։ Ուսուցումն իրականացվելու է 800 օգտվողի համար։

ՊԱՀԱՆՋ 12

Կապալառու ընկերությունը մինչև համակարգերի ներդրումը պետք է ներկայացնի ուսուցման ծրագիր։
Ուսուցման ծրագիրը պետք է կազմված լինի՝

1. Համակարգից օգտվողների ուսուցման սկզբունքով,
2. Վերապատրաստողների վերապատրաստման սկզբունքով,
3. ՀՀ մաքսային մարմնի ՏՏ ոլորտի աշխատողների ուսուցման սկզբունքով,
4. ԱՏԳ-ի իրականացնողների իրազեկման սկզբունքով:

ՊԱՀԱՆՋ 13

Դասընթացի նկարագրությունը պետք է ներառի, բայց չսահմանափակվի հետևյալով՝

• դասընթացի անվանում,
• դասընթացի նպատակ, մատուցման մեթոդներ,
• դասընթացի տևողությունը և մասնակիցների քանակը՝ մեկ դասընթացի համար,
• դասընթացի բովանդակության և պլանի նկարագրություն,
• դասընթացն անցկացնողի որակավորումն ու փորձը:

ՊԱՀԱՆՋ 14

Ուսուցման ընթացքում պետք է ներկայացվեն համակարգի օգտվողի ձեռնարկներ, որոնք պետք է առնվազն ներառեն հետևյալը՝

• համակարգի/ենթահամակարգի նկարագրություն,
• գործառույթների նկարագրություն,
• հաղորդագրությունների նկարագրություն՝ ներառյալ համակարգի սխալների վերաբերյալ հաղորդագրությունների նկարագրություն,
• գործնական օրինակներ/պատկերներ,
• համակարգերի վերականգնման, պահուստավորման (backup, restore) ընթացակարգերի նկարագրություն (ՏՏ անձնակազմի համար):

ՊԱՀԱՆՋ 15

Ուսուցման լեզուն պետք է լինի հայերեն: Եթե կապալառու ընկերությունն ուսուցումներ անցկացնելու համար ներգրավում է օտարերկրյա փորձագետ, ապա թարգմանչական ծառայությունները վճարվում են իր կողմից:

ՊԱՀԱՆՋ 16

Փոխանցված բոլոր տեսակի տեղեկություններն ու գիտելիքները պետք է լինեն փաստաթղթավորված և կապալառու ընկերությունը պետք է բոլոր փաստաթղթերը տրամադրի պատվիրատուին թե տպված, և թե էլեկտրոնային կրիչով:

ՊԱՀԱՆՋ 17 

Համակարգերը պետք է համապատասխանեն Մաքսային միության և Բելառուսի Հանրապետության, Ղազախստանի Հանրապետության և Ռուսաստանի Դաշնության միասնական տնտեսական տարածքի և ՀՀ մաքսային օրենսդրությունների պահանջներին:
Պետք է ապահովվեն հետևյալ փաստաթղթերի պահանջները՝

– ՀՀ կառավարության 2014 թվականի հունվարի 23-ի N 61-Ն որոշմամբ հաստատված՝ Մաքսային միությանը և Բելառուսի Հանրապետության, Ղազախստանի Հանրապետության ու Ռուսաստանի Դաշնության Միասնական տնտեսական տարածքին Հայաստանի Հանրապետության անդամակցության միջոցառումների ծրագիր (ճանապարհային քարտեզ),

– նորմատիվ և այլ փաստաթղթերի ցանկ, որոնց պահանջները պետք է նախատեսվեն Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների նախարարության տեղեկատվական-ծրագրային միջոցներով:

ՊԱՀԱՆՋ 18

Կապալառու ընկերությունը պետք է առաջարկի այնպիսի տեխնոլոգիաներ, որոնք համազոր են պատվիրատուի կողմից ներկայումս կիրառվող տեխնոլոգիաներին, գործող ենթակառուցվածքը և գործընթացները խթանելու նպատակով պետք է առավելագույնս օգտագործվի գործող ՏՏ ենթակառուցվածքը:

ՊԱՀԱՆՋ 19

Եթե կապալառու ընկերությունը կիրառելու է այնպիսի տեխնոլոգիաներ, որոնք տարբերվում են պատվիրատուի կողմից ներկայումս կիրառվող տեխնոլոգիաներից, ապա կապալառու ընկերությունը պետք է պատվիրատուի հետ նախօրոք համաձայնեցնի համապատասխան լիցենզիաների ձեռքբերման եղանակներն ու պայմանները:

ՊԱՀԱՆՋ 20

Կապալառու ընկերությունը համակարգերի մշակման, զարգացման, փոփոխությունների և հավելումների իրականացման ընթացքում պետք է հաշվի առնի համատեղելիությունը ներկայումս կիրառվող տեղեկատվական համակարգերի հետ:

ՊԱՀԱՆՋ 21

Համակարգերը պետք է ներդրվեն չորս առանձին միջավայրերում՝ արտադրություն, թեստավորում, ուսուցում, պահուստային:

ՊԱՀԱՆՋ 22

Դերերի կառավարման համակարգը պետք է լինի միասնական: Պետք է տրամադրվի դերերի կառավարման արդյունավետ գործիք, որը թույլ կտա ստեղծել համակարգի ցանկացած մոդուլի և գործառույթի օգտագործման թույլտվություններ, խմբեր և այլն:

ՊԱՀԱՆՋ 23

Կիրառվող դասակարգիչները պետք է լինեն միասնական:

ՆԱԽԸՆՏՐԵԼԻ ՊԱՀԱՆՋ 1

Ազգային համակարգերի հետ արտաքին միջերեսների մշակման ընթացքում նախապատվություն տրվի IBM Websphere MQ ծրագրային ապահովման օգտագործմանը:

ՆԱԽԸՆՏՐԵԼԻ ՊԱՀԱՆՋ 2

Նախընտրելի օպերացիոն համակարգն է RedHat Linux-ը:

ՆԱԽԸՆՏՐԵԼԻ ՊԱՀԱՆՋ 3

Նախընտրելի ապարատային ապահովման պլատֆորմը՝ HP:

ՆԱԽԸՆՏՐԵԼԻ ՊԱՀԱՆՋ 4

Նախընտրելի տվյալների շտեմարանը՝ Օracle 11 RDBMS:

ՊԱՀԱՆՋ 24 

Համակարգերը պետք է աշխատեն 24/7 ռեժիմով:

Համակարգի սարքին վիճակում լինելու ժամանակը պետք է լինի 99.5 տոկոսից ավելի: Սա նշանակում է, որ համակարգի՝ տարեկան անսարք վիճակում լինելու ժամանակը պետք է լինի 1.83 օրից պակաս: Սպասարկման և թարմացումների նպատակով համակարգերի անջատումները պետք է լինեն պլանային և անպայմանորեն համաձայնեցվեն մաքսային մարմնի համապատասխան աշխատողների հետ: Համակարգերի վթարային անջատումները չեն կարող գերազանցել 4 (չորս) ժամը, եթե պատճառն անսարք սարքավորման փոխանակման նպատակով նոր սարքավորման բացակայությունը չէ:

ՊԱՀԱՆՋ 25

Համակարգերը պետք է կարողանան արդյունավետ կերպով սպասարկել առավելագույնը 5000 օգտվողի:
Համաժամանակյա ակտիվ օգտվողների առավելագույն շեմը սահմանվում է մինչև 400 օգտվող։

ՊԱՀԱՆՋ 26

Առավելագույն ծանրաբեռնվածության պայմաններում համակարգի 95% ֆունկցիոնալության արձագանքման ժամանակահատվածը պետք է կազմի առավելագույնը 7 վայրկյան:

ՊԱՀԱՆՋ 27

Համակարգերը պետք է մշակված լինեն տվյալների մեկանգամյա մուտքի սկզբունքով (յուրաքանչյուր համակարգ/ենթահամակարգ պետք է ստանա աշխատանքի համար պահանջվող տվյալները՝ առանց նույն տեղեկատվության կրկնակի մուտքագրման պահանջի): Պետք է լինի ուղղակի կապ համակարգերի/ենթահամակարգերի միջև, աշխատանքի գործընթացը պետք է կառավարվի համակարգչի կողմից և սկիզբ դրվի գործընթացներին ինչպես նույն, այնպես էլ այլ համակարգերում/ենթահամակարգերում՝ համաձայն նախապես սահմանված կանոնների:

ՊԱՀԱՆՋ 28 

Համակարգերի կոնֆիգուրացիոն փոփոխությունները և թարմացումները պետք է հեշտորեն իրականացվեն և որևէ ազդեցություն չունենան համակարգերի աշխատանքի վրա:

ՊԱՀԱՆՋ 29

Պատվիրատուն պետք է հնարավորություն ունենա համակարգերում կատարել կոնֆիգուրացիոն փոփոխություններ, որոնք կհամաձայնեցվեն կապալառու ընկերության հետ տեխնիկական առաջադրանքների մշակման փուլում:

ՊԱՀԱՆՋ 30

Համակարգերը պետք է լինեն ընդլայնվող։

ՆԱԽԸՆՏՐԵԼԻ ՊԱՀԱՆՋ 5

Համակարգերի յուրաքանչյուր փոփոխություն պետք է իրականացվի ծրագրային ապահովման կոդերի նվազագույն փոփոխություններով։

ՊԱՀԱՆՋ 31 

Համակարգերը պետք է առանց էական կառուցվածքային փոփոխությունների կարողանան աշխատել այլ համակարգերի և ծրագրերի հետ:

ՊԱՀԱՆՋ 32

Համակարգերի նախագծումը պետք է իրականացվի այնպես, որ համակարգերի միջերեսների միջոցով տվյալների մուտքագրումից բացի օգտվողները կարողանան ներկայացվող տեղեկատվությունը փոխանցել xml հաղորդագրությունների միջոցով առանց անմիջական համակարգ մուտք գործելու:

ՊԱՀԱՆՋ 33 

Ցանցային մակարդակում անվտանգության միջոցառումները պետք է ներառեն անվտանգ ցանցային սարքերի և ծրագրային ապահովման տեղադրում (firewalls, VPN)։ Պետք է կատարվեն նաև միջոցառումներ` ուղղված «ծառայության մերժման» գրոհներից (DDoS attack) պաշտպանության աստիճանի բարձրացմանը:

ՊԱՀԱՆՋ 34

Սերվերային մակարդակում պետք է օգտագործվեն անվտանգության SSL, SSH, IPSec ստանդարտ գաղտնագրության հաղորդակարգերը (encryption protocols): Բացի դրանից՝ պետք է իրականացվի սերվերների մակարդակների (server layers) տարաբաժանում, որոնց շնորհիվ տվյալների հոսքը մի սերվերային մակարդակից մյուսը հնարավոր է լինելու միայն թույլատրված անվտանգ կապուղիներով:

ՊԱՀԱՆՋ 35

Ծրագրային մակարդակում պետք է իրականացվեն մուտքի թույլատրման (access/authorizaton) մի շարք միջոցառումներ, որոնք ապահովելու են վավերացված մուտքը միայն նախատեսված օգտվողների համար: Մուտքի իրավունքները պետք է հիմնված լինեն դերերի վրա։ Յուրաքանչյուր դերի համար պետք է սահմանված լինեն կոնկրետ իրավունքներ։
Պետք է իրականացվեն նաև գաղտնաբառերի պարբերական թարմացման (password expire policy) և մուտքային տարբեր մակարդակների (access level control) ապահովման միջոցառումներ:

ՊԱՀԱՆՋ 36

Համակարգերը պետք է ապահովեն էլեկտրոնային թվային ստորագրություն կիրառելու հնարավորություն: Օգտվողների նույնականացումը համակարգերում իրականացվում է անձի նույնականացման քարտի միջոցով:

ՊԱՀԱՆՋ 37

Տվյալների մակարդակում պետք է կատարվեն միջոցառումներ՝ անձնական տվյալների անվտանգությունը տվյալների շտեմարանների անվտանգ կառուցվածքի միջոցով ապահովելու համար:

ՊԱՀԱՆՋ 38

Համակարգերը պետք է իրականացնեն տեղեկատվության ցանկացած փոփոխության, ցանկացած գործողության գրանցում (logging): Օգտագործողի բոլոր գործողությունները պետք է գրանցվեն գրանցամատյանում: Գրանցամատյանների միջոցով պետք է հնարավոր լինի հետևել, թե երբ և ում կողմից ինչ գործողություններ են իրականացվել համակարգում:
Գրանցումը, ի լրումն այլ տեղեկատվության, պետք է ներառի գործողության ժամը, IP հասցեն, կատարողի ինքնությունը և այլն։

ՊԱՀԱՆՋ 39

Համակարգերը պետք է ավտոմատ կերպով «արգելակեն» օգտվողի աշխատաշրջանը՝ օգտվողի «անգործության» սահմանված ժամանակաշրջանից հետո՝ դրա մասին հաղորդագրություն ուղարկելով օգտվողին:

ՊԱՀԱՆՋ 40 

Օգտվողի միջերեսը պետք է լինի հարմար օգտագործման և դյուրին յուրացման համար: Կիրառվող տերմինները պետք է լինեն հասկանալի և մատչելի վերջնական օգտվողի համար:

ՊԱՀԱՆՋ 41

Համակարգերը պետք է ապահովեն օգտվողի հեշտ և հարմար տեղաշարժը տարբեր մոդուլների միջև:

ՊԱՀԱՆՋ 42

Համակարգերի տեղակայման/թարմացման գործընթացը պետք է դյուրին լինի վերջնական օգտվողների համար:

ՊԱՀԱՆՋ 43

Համակարգերի յուրաքանչյուր մոդուլ պետք է ունենա որոնման արդյունավետ մեխանիզմ: Պետք է հնարավոր լինի իրականացնել որոնում և զտում ըստ տվյալային տարրի կամ դրա համակցության:

ՊԱՀԱՆՋ 44 

Համակարգերը պետք է ունենան հաշվետվությունների ձևավորման գործիք, որը պետք է լինի հարմարեցվող՝ համապատասխան լիազորություններով օժտված համակարգի օգտվողի պահանջների համաձայն:

ՊԱՀԱՆՋ 45

Համակարգի կիրառական ծրագրին հատուկ (ֆիքսված) հաշվետվությունները պետք է ինտեգրվեն յուրաքանչյուր մոդուլում:
Բոլոր դինամիկ (ճկուն) (մի քանի մոդուլների տվյալների համակարգմամբ և մշակմամբ) հաշվետվությունները պետք է լինեն առանձին «հաշվետվությունների» մոդուլում: Հաշվետվություննների մոդուլը պետք է համակարգի՝ համապատասխան լիազորություն ունեցող օգտվողին հնարավորություն ընձեռի կիրառել ցանկացած ժամկետներ և թվաբանական գործողություններ, ինչպես նաև սահմանել տողեր և սյունակներ: Համակարգերը պետք է հնարավորություն ընձեռեն կազմել նոր հաշվետվություններ՝ առանց օգտագործելու ծրագրավորման որևէ գործիք:

ՊԱՀԱՆՋ 46

Տվյալների շտեմարանում պահված ցանկացած տվյալի վերաբերյալ պետք է հնարավոր լինի ձևավորել հաշվետվություն:

ՊԱՀԱՆՋ 47

Հաշվետվությունները պետք է հնարավոր լինի ձևավորել PFD, XLS, TXT ձևաչափերով:

ՊԱՀԱՆՋ 48 

Համակարգերի միջերեսները պետք է լինեն երեք լեզվով՝ հայերեն, անգլերեն և ռուսերեն:

ՊԱՀԱՆՋ 49

Պետք է հնարավոր լինի տվյալները, ինչպես նաև տեղեկատու աղյուսակները մուտքագրել երեք լեզվով՝ հայերեն, անգլերեն և ռուսերեն:

ՊԱՀԱՆՋ 50 

Կապալառու ընկերության տրամադրած ծրագրային ապահովումները և մատուցված ծառայությունները պետք է զերծ լինեն նախագծման, ծրագրային և այլ թերություններից, որոնք կարող են հանգեցնել համակարգերի և (կամ) վերջինիս բաղկացուցիչ մասերի ոչ պատշաճ աշխատանքին, նախանշված պահանջների չկատարմանը, կատարողականության, հուսալիության, ընդլայնման, արտադրողականության խափանմանը:

ՊԱՀԱՆՋ 51

Երաշխիքային սպասարկման ընթացքում համակարգերի նախագծման, ծրագրավորման կամ կապալառու ընկերության կողմից մատուցված ծառայությունների հետ կապված որևէ թերության բացահայտման դեպքում կապալառու ընկերությունը պետք է պատվիրատուի հետ խորհրդակցի և բացառապես իր ֆինանսական միջոցներով վերացնի խնդիրը:

ՊԱՀԱՆՋ 52

Կապալառու ընկերությունը պատասխանատու չի լինի երևան եկած վնասի կամ թերության վերացման համար հետևյալ դեպքում`

• պատվիրատուի կողմից համակարգերի ոչ պատշաճ գործարկում կամ պահպանում,
• բնական մաշվածություն,
• պատվիրատուի կամ երրորդ կողմի միջոցով համակարգում փոփոխություններ անելու դեպքում, որը չի հաստատվել կապալառու ընկերության կողմից:

ՊԱՀԱՆՋ 53

Թերության բացահայտման դեպքում պատվիրատուն կծանուցի կապալառու ընկերությանն այդ մասին` ներկայացնելով թերության նկարագրությունը` առկա ամբողջ փաստարկներով:

ՊԱՀԱՆՋ 54

Համակարգերի ընդունման թեստի արդյունքները դասակարգվելու են հետևյալ սկզբունքով.

ՊԱՀԱՆՋ 55

Թեստավորման արդյունքում ներքոնշյալ դեպքերում համակարգերը չեն ընդունվելու պատվիրատուի կողմից՝

- Արգելափակող (Blocker) որևէ սխալի առկայություն,

- Կրիտիկական (Critical) որևէ սխալի առկայություն,

- Հիմնարար/կարևոր (Major) 2-ից ավելի սխալի առկայության դեպքում,

- Աննշան (Minor) 10-ից ավելի սխալի առկայության դեպքում,

- Չնչին (Trivial) 30-ից ավելի սխալի առկայության դեպքում:

ՊԱՀԱՆՋ 56 

Կապալառու ընկերությունը պետք է իրականացնի մեկ տարվա երաշխիքային սպասարկում՝ յուրաքանչյուր տեղադրված և ընդունված ծրագրային ապահովման համար: Յուրաքանչյուր համակարգի մեկ տարվա երաշխիքային սպասարկումն սկսվում է պատվիրատուի կողմից յուրաքանչյուր համակարգի շահագործումն սկսելու վերաբերյալ կապալառու ընկերությանը տեղեկացնելու պահից:

ՊԱՀԱՆՋ 57

Համակարգի սպասարկման ժամերն են 9:00 մինչև 18:00-ն երկուշաբթիից շաբաթ՝ բացի տոն օրերից: Անհրաժեշտության դեպքում համակարգերի անխափան աշխատանքի ապահովման նպատակով կապալառու ընկերությունը կիրականացնի նաև ընդլայնված սպասարկում՝ ստանալով ծանուցում դրա մասին պատվիրատուից:

ՊԱՀԱՆՋ 58

Ծրագրային ապահովումների երաշխիքային սպասարկումը պետք է առնվազն ներառի՝

• համակարգերի անխափան աշխատանքն ապահովելու նպատակով անհրաժեշտ ոչ ծավալուն փոփոխությունների իրականացում (համակարգերի ոչ ծավալուն ծրագրային փոփոխություններ, որոնք կապված են օրենսդրական փոփոխությունների, ինչպես նաև մաքսային վարչարարության առանձին հարցերի լուծման հետ),
• սերվերների սպասարկում՝
  - համակարգերի փոփոխությունների թարմացում և կարգաբերում,
  - համակարգերի օգտվողներին խորհրդատվություն և տեխնիկական աջակցություն ցուցաբերող մասնագիտացված խմբերի մոտ ծրագրային ապահովումների մասով ի հայտ եկած հարցերի շուրջ պարզաբանումների տրամադրում,
  - սերվերների ծրագրային ապահովման (օպերացիոն համակարգի) պարբերական վերաթարմացում,
  - նոր սերվերների կոնֆիգուրացում՝ ապահովելով համակցումը դրանց և համակարգում առկա սերվերների միջև, սերվերային համակարգում նոր սարքերի ներդրման դեպքում սերվերի և սարքավորումների ծրագրային ապահովման կարգաբերում,
  - նոր սերվերներն ու սերվերային սարքավորումները համակարգչային մյուս սարքերի հետ համապատասխան համակցման վերաբերյալ խորհրդատվության տրամադրում,
  - սերվերների ծրագրային բաղադրիչների պարբերական վերաթարմացում,
  - սերվերներում պարունակվող տեղեկատվության ամբողջականության և անվտանգության ապահովման կազմակերպման վերաբերյալ խորհրդատվության տրամադրում,
• տվյալների շտեմարանի (ՏՇ) կարգավորում և սպասարկում՝
  - ՏՇ-ի ծրագրային ապահովման թարմացումների իրականացում,
  - ՏՇ-ի արխիվացումն իրականացնող ծրագրային ապահովման սպասարկում և արխիվացման կազմակերպման խորհրդատվություն,
  - ՏՇ-ի հետ առնչվող խնդիրների կարգավորման շուրջ խորհրդատվություն, իսկ անհրաժեշտության դեպքում խնդիրների վերացման նպատակով միջամտություն,
  - ՏՇ-ի օպտիմալացման խնդիրների վերաբերյալ խորհրդատվություն:
• սերվերների և կապուղիների անվտանգության ապահովման, ինչպես նաև օգտվողների համակարգիչներ անթույլատրելի ներխուժումներին, վիրուսային վտանգներին, անթույլատրելի ծրագրերի տեղադրմանն ու չարտոնված այլ գործողություններին հակազդելու վերաբերյալ խորհրդատվության տրամադրում,
• համակարգերի և նրա օգտվողների միջև տվյալների փոխանակման ցանցի կարգավորման և սպասարկման վերաբերյալ խորհրդատվության տրամադրում,
• համակարգերի անխափան աշխատանքն ապահովող սարքավորումների կարգավորման և սպասարկման վերաբերյալ խորհրդատվության տրամադրում,
• համակարգերում սխալների/թերությունների հետազոտություն և դրանց շտկում՝ ներառյալ ժամանակավոր լուծումների տրամադրում և թերությունների շրջանցում մինչև համակարգերի կարգաբերումները և թարմացումները,
• թարմացումների մշակում, թեստավորում, տեղադրում,
• ծրագրային ապահովման նոր տարբերակների տրամադրում և տեղադրում, ինչպես նաև համապատասխան փաստաթղթերի և նյութերի թարմացում,
• համակարգերի կարգավորում, երբ դրա անգործելիությունը վերագրվում է ծրագրային թերություններին կամ սխալներին,
• կորած, վնասված տվյալների վերականգնման և շտկման, սխալ տվյալների ուղղմանն աջակցություն,
• համակարգերի օգտվողների սպասարկման Help Desk ծառայություն,
• այլ խորհրդատվության տրամադրում:

ՊԱՀԱՆՋ 59 

Կապալառու ընկերությունը պետք է սերտ համագործակցի պատվիրատուի հետ:

ՊԱՀԱՆՋ 60

Կապալառու ընկերությունն իր անունից ծառայություններ մատուցող ենթակապալառու ընտրելիս պետք է համաձայնեցնի պատվիրատուի հետ:

ՊԱՀԱՆՋ 61

Կապալառու ընկերությունը և (կամ) վերջինիս անունից ծառայություններ մատուցող ենթակապալառուն պարտավոր են աջակցել պատվիրատուին՝ ստուգելու մատուցվող ծառայության ընթացքը և որակը:

ՊԱՀԱՆՋ 62

Կապալառու ընկերությունը պետք է ներկայացնի հաշվետվություններ պատվիրատուին՝

• արձանագրած առաջընթացի, խնդիրների և դրանց լուծումների մասին եռամսյակային հաշվետվություններ, որոնք պետք է ներկայացվեն յուրաքանչյուր եռամսյակի ավարտից հետո 5 աշխատանքային օրվա ընթացքում,
• աշխատանքների իրականացման յուրաքանչյուր փուլի ավարտից հետո հաշվետվություն` դրան կցված համապատասխան փաստաթղթերով և հանձնման-ընդունման արձանագրությամբ,
• յուրաքանչյուր ուսուցման ավարտից հետո հաշվետվություն` դրան կցված ուսուցման արդյունքներով,
• վերջնական հաշվետվություն:

ՊԱՀԱՆՋ 63

Հաշվետվությունները պետք է տրամադրվեն էլեկտրոնային տարբերակով:

ՊԱՀԱՆՋ 64 

Պայմանագրով նախատեսված աշխատանքի արդյունքները հանդիսանում են պատվիրատուի սեփականությունը: Պատվիրատուն իրավունք ունի օգտագործելու, հրատարակելու, փոխանցելու, տեղափոխելու դրանք իր հայեցողությամբ՝ առանց որևէ սահմանափակման՝ չխախտելով հեղինակների անձնական ոչ գույքային իրավունքները:

ՊԱՀԱՆՋ 65

Կապալառու ընկերությունը պատվիրատուին տրամադրում է ծրագրային ապահովման օգտագործման անժամկետ լիցենզիա, որը հնարավոր չէ հետ կանչել:

ՊԱՀԱՆՋ 66

Լիցենզիան պատվիրատուին հնարավորություն է տալիս լրամշակել, ընդլայնել, պատճենել կամ մշակել ածանցյալ ծրագրային ապահովում, ինչպես նաև առանց որևէ սահմանափակման կարգաբերել ծրագրից օգտվելու անհատական աշխատատեղեր:

ՊԱՀԱՆՋ 67

Լիցենզիայի շրջանակներում պատվիրատուն իրավասու է վեր հանել և փոխանցել նախագծման ալգորիթմները և ծրագրային կոդերը, ինչպես նաև ծրագրային փաստաթղթերը, գրառումները պատվիրատուի համար կապալառու հանդիսացող երրորդ կողմին` տեխնիկական աջակցության, համակարգերը լրացուցիչ գործառույթներով հավելելու նպատակով այն դեպքում, երբ պատվիրատուն երրորդ կողմից ստանա գրավոր պարտավորություն այն մասին, որ առևտրային նպատակներով չի օգտագործի վերոնշյալը, ինչպես նաև չի փոխանցի այլ կողմի առանց գրավոր համաձայնության:

ՊԱՀԱՆՋ 68

Յուրաքանչյուր աշխատանքի իրականացումից առաջ կապալառու ընկերությունը պետք է ստանա պատվիրատուի համաձայնությունը՝ սկսելու համապատասխան աշխատանքի կատարումը: Համակարգի ընդունման թեստից հետո մինչև հանձնման-ընդունման արձանագրության ստորագրումը կապալառու ընկերությունը պատվիրատուին է տրամադրում ծրագրային ապահովմանն առնչվող ամբողջ նյութերը (ծրագրային կոդեր, տվյալների շտեմարանի և այլ կիրառական ծրագրերի տեղակայման սցենարներ, կիրառական ծրագրեր, գրադարաններ, ֆայլեր, փաթեթներ և այլ ծրագրային ապահովումներ, որոնք հարկավոր են համակարգի բնականոն աշխատանքի և նոր ապարատային ապահովման վրա համակարգի ներդրման, կոնֆիգուրացման, շահագործման համար, համակարգերի ներդրումը նկարագրող մանրամասն փաստաթուղթ, որտեղ հմուտ մասնագետների համար հասկանալի ձևով նշված կլինեն համակարգերի ներդրման համար անհրաժեշտ ծրագրային ապահովումները, կիրառական սերվերները, գրադարանները, դրանց տարբերակները, ներդրման քայլերի հաջորդականությունը և այլն, համակարգերը նկարագրող տեխնիկական փաստաթղթերը) և այլ փաստաթղթերը:
Կապալառու ընկերությունը պատվիրատուին ներկայացնում և երաշխավորում է, որ՝

• Պատվիրատուին տրված ծրագրային ապահովման կոդը և փաստաթղթերն ամբողջական են, պատշաճ կերպով կազմված և ճշգրիտ պատճեն են ծրագրային ապահովման վերջնական ընդունման ժամանակահատվածում շահագործվող ծրագրային ապահովման տարբերակի:
• Ցանկացած լրամշակումից հետո 15 օրվա ընթացքում կապալառու ընկերությունը պատվիրատուին կտրամադրի փոփոխված ծրագրային կոդը, ինչպես նաև համապատասխան փաստաթղթերը, որոնք նույնպես պետք է լինեն ամբողջական, պատշաճ կերպով կազմված և համապատասխանեն լրամշակված ծրագրային ապահովման գործող տարբերակին:
• Ծրագրային կոդը կպարունակի ամբողջ տեղեկատվությունը`ընթեռնելի տարբերակով այնպես, որ ծրագրավորողը կամ վերլուծաբանը կարողանա պահպանել և բարելավել ծրագրային ապահովումը: Ծրագրային կոդը և համապատասխան փաստաթղթերը պետք է պարունակեն ծրագրավորողի բոլոր մեկնաբանությունները, տեղեկատվության մոդելները, գործընթացների հերթագայության սխեմաները և այլն:

ՊԱՀԱՆՋ 69

Ծրագրային ապահովումների լիցենզիան պետք է լինի՝

• ոչ մենաշնորհային,
• ամբողջությամբ վճարված և անչեղարկելի,
• ՀՀ-ում գործող
  թույլ տա, որպեսզի ծրագրային ապահովումը հնարավոր լինի՝

  - օգտագործել կամ պատճենել, նաև պահեստային/սերվերային համակարգիչներում, որոնք կլինեն նույն կամ համանման հզորությամբ: Այն դեպքում, երբ առաջնային համակարգիչները շահագործումից դուրս են եկել, ծրագրային ապահովումը պետք է հնարավոր լինի խելամիտ անցումային շրջանում փոխանցել առաջնային համակարգչից պահուստային համակարգիչ.

  - օգտագործվել, պատճենվել կամ տեղափոխվել փոխարինող համակարգիչների վրա կամ օգտագործումը հիմնական և փոխարինող համակարգիչների վրա կարող է իրականացվել զուգահեռ.

  - այլ համակարգիչներից միանալ հիմնական կամ փոխարինող համակարգիչներին և օգտագործվել կամ պատճենվել այլ համակարգիչներում այնքանով, որքանով պահանջվում է տվյալ հասանելիության ապահովման համար.

  - վերարտադրել անվտանգ պահպանման կամ փոխարինման նպատակով.

  - պատվիրատուի կողմից օգտագործման նպատակով ադապտացվել, հարմարեցվել և համակցվել այլ ծրագրերի հետ այնպես, որ ածանցյալ ծրագրային ապահովումը կներառի տրամադրված ծրագրային ապահովման ցանկացած նշանակալից մասը:

ՊԱՀԱՆՋ 70

Պատվիրատուին սույն պայմանագրի համաձայն տրամադրված ծրագրային ապահովումների և նյութերի պատճենումը չի խախտի երրորդ կողմի մտավոր սեփականության իրավունքը, և պատվիրատուն ունի իրավունք և իր իսկ միջոցներով` գրավոր կերպով հավաստագրված, իրականացնելու իրավունքների, ինչպես նաև մյուս համաձայնությունների փոխանցում, որն անհրաժեշտ է հանձնարարականների իրականացման, լիցենզիաների և սեփականության իրավունքների փոխանցման, ինչպես նաև պայմանագրում ներկայացվող այլ երաշխիքների փոխանցման համար, իսկ պատվիրատուի համար` պայմանագրում նշված այդ իրավունքներն ստանձնելու համար: Առանց որևէ սահմանափակման կապալառու ընկերությունը կապահովի ձեռք բերված բոլոր գրավոր համաձայնությունները, ինչպես նաև իրավունքների փոխանցումն իր աշխատողներից և այլ անձանցից, որոնք մասնակցել են աշխատանքների կատարմանը:

ՊԱՀԱՆՋ 71

Կապալառու ընկերությունը պետք է ներկայացնի յուրաքանչյուր պահանջի ապահովման նկարագրությունը:

ՊԱՀԱՆՋ 72

Կապալառու ընկերությունը պետք է հրավերի նախագծով ներկայացնի աշխատանքային ծրագրում նշված յուրաքանչյուր աշխատանքի կատարման գինը:

ՆԱԽԸՆՏՐԵԼԻ ՊԱՀԱՆՋ 6

Կապալառու ընկերությունը ներկայացնում է հնարավոր գների կրճատման/իջեցման առաջարկ:

Չափորոշիչները

Ցուցանիշների փոփոխություն
(ավելացումները նշված են դրական նշանով)

ոչ ֆինանսական ցուցանիշներ

ֆինանսական ցուցանիշներ

տարի

տարի

ՄԱՍ Գ: Կառավարչական հիմնարկի անմիջական գործունեության արդյունքները
2. Հանրային սեփականության կառավարման արդյունքների ցուցանիշները
2.1. Կարողությունների զարգացում
2.1.1. Ֆիզիկական կապիտալ. Կառավարչական հիմնարկի կողմից ուղղակիորեն օգտագործվող ակտիվներ (ակտիվների ձեռքբերում, կառուցում կամ հիմնանորոգում)

Ծրագրային
դասիչը

Ակտիվի անվանումը
Ոչ նյութական հիմնական միջոցներ

Նկարագրությունը
Մաքսային Միությանը և Բելառուսի, Ղազախստանի Հանրապետությունների, Ռոսաստանի Դաշնության միասնական տնտեսական տարածքին Հայաստանի Հանրապետության անդամակցության շրջանակներում Հայաստանի Հանրապետության մաքսային մարմինների տեղեկատվական համակարգերի արդիականացում և (կամ) նոր տեղեկատվական համակարգերի ներդրում

1023

ԿՀ11

Քանակական

Տեղեկատվական համակարգեր (հատ)

1

X

Տվյալ տարվա ՀՀ պետական բյուջեից ակտիվի ձեռքբերման, կառուցման կամ հիմնանորոգման վրա կատարվող ծախսերը (հազ. դրամ)

X

1 000 000

Ակտիվի ծառայության կանխատեսվող ժամկետը

5 տարի

Ակտիվի ընդհանուր արժեքը (հազ. դրամ)

Կիրառելի չէ

Տվյալ բյուջետային տարվան նախորդող բյուջետային տարիների ընթացքում ակտիվի վրա կատարված ծախսերը (հազ. դրամ)

Կիրառելի չէ

Ակտիվն օգտագործող կազմակերպության անվանումը

ՀՀ ֆինանսների նախարարություն

Փոխարինող ակտիվների նկարագրությունը

Կիրառելի չէ

Ազդեցությունը կազմակերպության կարողությունների զարգացման վրա, մասնավորապես՝

Քանակական, որակական, ժամկետայնության և այլ չափորոշիչների փոփոխությունների վրա

Մշակված չէ

Ծախսային արդյունավետության բարելավման վրա

Մշակված չէ

Ծրագիրը (ծրագրերը), որի (որոնց) շրջանակներում իրականացվում է քաղաքականության միջոցառումը
1023 Հարկային և մաքսային ծառայություններ

Վերջնական արդյունքի նկարագրությունը
Հարկային և մաքսային վարչարարության արդյունավետության բարձրացում

Ծրագրային
դասիչը

Գործառական դասիչը
(բաժինը/խումբը/դասը)

Ծրագիրը/քաղաքականության միջոցառումը

Ցուցանիշների փոփոխությունը
(ավելացումները նշված են դրական նշանով)

ծրագիրը

միջոցառումը

ՀՀ 2014 թվականի պետական բյուջե
(հազ. դրամ)

1023

ԾՐԱԳԻՐԸ

Հարկային և մաքսային ծառայություններ

1 000 000

Ծրագրի նկարագրությունը
Հարկային և մաքսային քաղաքականության մշակման, պլանավորման, մոնիթորինգի, ծրագրերի համակարգման, գանձնման, վերահսկողության և աջակցության ծառայություններ

Վերջնական արդյունքի նկարագրությունը
Հարկային և մաքսային վարչարարության արդյունավետության բարձրացում

Կառավարչական հիմնարկի կողմից օգտագործվող ակտիվներ

ԿՀ11

Ոչ նյութական հիմնական միջոցներ

1 000 000

Ակտիվի նկարագրությունը
Մաքսային միությանը և Բելառուսի, Ղազախստանի Հանրապետությունների, Ռուսաստանի Դաշնության միասնական տնտեսական տարածքին Հայաստանի Հանրապետության անդամակցության շրջանակներում Հայաստանի Հանրապետության մաքսային մարմինների տեղեկատվական համակարգերի արդիականացում և (կամ) նոր տեղեկատվական համակարգերի ներդրում

Ակտիվն օգտագործող կազմակերպության անվանումը
ՀՀ ֆինանսների նախարարություն

Ծրագիրը (ծրագրերը), որի (որոնց) առնչվում է ակտիվը
1023 Հարկային և մաքսային ծառայություններ

Կոդը

Անվանումը

Գնման ձևը

Չափի միավորը

Ցուցանիշների փոփոխությունը
(ավելացումները նշված են դրական նշանով)

քանակը

գումարը
(հազ. դրամ)

ՀՀ ֆինանսների նախարարություն                                                                          1,000,000.0

Բաժին N 11, Խումբ N 01, Դաս N 01 ՀՀ կառավարության պահուստային ֆոնդ

72262000-1

Ծրագրային ապահովման մշակում

ԲԸԱՀ

դրամ

1

1,000,000.0