Հայաստանի Հանրապետության
վարչապետ

2002 թ. օգոստոսի 26
Երևան

Հավելված
ՀՀ կառավարության 2002 թվականի
օգոստոսի 8-ի N 1315-Ն որոշման

Կ Ա Ն Ո Ն Ա Դ Ր ՈՒ Թ Յ ՈՒ Ն

«ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ՃԱՐՏԱՐԱԳԻՏԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆ» ՊԵՏԱԿԱՆ ՈՉ ԱՌԵՎՏՐԱՅԻՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅԱՆ

I. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

1. «Հայաստանի պետական ճարտարագիտական համալսարան» պետական ոչ առևտրային կազմակերպությունը (այսուհետ` համալսարան) կրթական ու գիտական պետական բարձրագույն ուսումնական հաստատություն է, որի գործունեությունը նպատակաուղղված է ճարտարագիտական, ճարտարագիտատնտեսագիտական ու բնագիտական, հիմնարար գիտական հետազոտությունների և ուսումնառության կազմակերպմանը` միջին, բարձրագույն ու հետբուհական մասնագիտական մակարդակներում` օրենքով նախատեսված կարգով և կրթական ծրագրերին համապատասխան:

2. Համալսարանի հիմնադիրը Հայաստանի Հանրապետությունն է` ի դեմս Հայաստանի Հանրապետության կառավարության:

3. Համալսարանը շահույթ ստանալու նպատակ չհետապնդող, պետական ոչ առևտրային, իրավաբանական անձի կարգավիճակ ունեցող կրթական ու գիտական կազմակերպություն է, որը Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության համաձայն ձեռք է բերում և իրականացնում սույն կանոնադրությամբ իրեն ամրագրված խնդիրներին համապատասխան իրավունքներ ու պարտականություններ:

Համալսարանը կարող է իր գործունեության նպատակներին համապատասխան իրականացնել ուսումնական, հետազոտական, խորհրդատվական, փորձագիտական, գիտաարտադրական վճարովի ծառայություններ և ուսուցում` օրենքով ու Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված կարգով:

Համալսարանն ունի ինքնուրույն հաշվեկշիռ, եկամուտների ու ծախսերի նախահաշիվ, բանկային հաշիվ:

Համալսարանն ունի Հայաստանի Հանրապետության զինանշանի պատկերով և իր անվանմամբ կլոր կնիք, դրոշմակնիք և մեդալ:

4. Համալսարանի անվանումն է`

հայերեն լրիվ` Հայաստանի պետական ճարտարագիտական համալսարան,

հայերեն կրճատ` ՀՊՃՀ,

ռուսերեն լրիվ` Государственный инженерный университет Армении,

ռուսերեն կրճատ` ГИУА,

անգլերեն լրիվ` State Engineering University of Armenia,

անգլերեն կրճատ` SEUA.

5. Համալսարանի գտնվելու վայրն է` Հայաստանի Հանրապետություն, քաղ. Երևան, 375009, Տերյան 105:

Համալսարանն ունի մասնաճյուղեր Գյումրիում, Վանաձորում, Կապանում և Գորիսում:

II. ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԻ ՆՊԱՏԱԿՆԵՐԸ, ԽՆԴԻՐՆԵՐԸ ԵՎ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԸ

6. Համալսարանի հիմնական նպատակներն են`

ա) կրթական-հետազոտական ծրագրերի ստեղծումն ու իրականացումը և ծառայությունների մատուցումը` Հայաստանի Հանրապետության տնտեսության և հասարակության կրթական ու տեխնոլոգիական կարիքներն առավելագույնս բավարարելու նպատակով.

բ) ուսանողների կյանքին, կարիերայի ընտրությանը, մասնագիտական առաջընթացին նախապատրաստելը` փոփոխվող սոցիալ-տնտեսական պայմաններում գործելու համար.

գ) նպաստավոր միջավայրի ստեղծումը` անհատի համակողմանի զարգացման, ազգային մտածելակերպով ու նկարագրով օժտված մտավորականի և քաղաքացու ձևավորման համար:

7. Համալսարանի հիմնական խնդիրներն են`

ա) բարձրագույն կրթությամբ որակյալ մասնագետների պատրաստումը ճարտարագիտության, ճարտարագիտատնտեսագիտության և բնագիտության բնագավառներում.

բ) բարձրագույն որակավորմամբ գիտամանկավարժական կադրերի պատրաստումը.

գ) մասնագետների վերապատրաստումը և որակավորման բարձրացումը.

դ) տեխնիկական և այլ գիտությունների բնագավառներում գիտական, գիտամեթոդական, ուսումնամեթոդական հետազոտությունների ու գիտատեխնիկական աշխատանքների իրականացումը.

ե) ուսումնական և գիտատեխնիկական գրականության ստեղծումն ու հրատարակումը, գիտելիքների տարածումը:

8. Առաջադրված խնդիրներին համապատասխան` համալսարանն իրավասու է`

ա) որոշելու իր կառուցվածքը.

բ) սահմանված կարգով, լիազորված պետական մարմնի համաձայնությամբ, ստեղծելու դեպարտամենտներ, բաժանմունքներ և կառուցվածքային այլ ստորաբաժանումներ, իսկ հիմնադրի որոշմամբ` ունենալու նաև հիմնարկներ, մասնաճյուղեր, ներկայացուցչություններ.

գ) պետական կրթական չափորոշիչների համաձայն մշակելու ուսումնական պլաններ և առարկայական ծրագրեր.

դ) շնորհելու մասնագիտական կրթության` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված որակավորման աստիճաններ, համալսարանի պատվավոր կոչումներ, սահմանելու մրցանակներ, կրթաթոշակներ.

ե) իր կողմից կնքված պայմանագրերի հիման վրա` իրականացնելու երկկողմանի ու բազմակողմանի ուղղակի կապեր Հայաստանի Հանրապետության և օտարերկրյա պետությունների համալսարանների, գիտական կազմակերպությունների, իրավաբանական ու ֆիզիկական անձանց հետ, կատարելու համատեղ աշխատանքներ (կադրերի վերապատրաստում, ուսանողների և ասպիրանտների ուսուցում, մասնագետների փոխանակում, գիտական, մշակութային-լուսավորչական և այլ գործունեություն, գիտական խորհրդակցությունների ու արշավախմբերի կազմակերպում, բնակչությանը վճարովի ծառայությունների մատուցում և այլն).

զ) իրականացնելու հրատարակչական գործունեություն, ստեղծելու հրատարակչություն և տպարան.

է) կազմակերպելու մագիստրանտների, ասպիրանտների, դոկտորանտների, հայցորդների ընդունելություն, այլ բուհերի ուսանողների փոխադրում համալսարան, ընդունելություն` երկրորդ մասնագիտությամբ ուսուցման, ինչպես նաև լրացուցիչ կրթական ծրագրերով.

ը) վարձակալության հանձնելու ամրացված գույքը` օրենքով սահմանված կարգով.

թ) տնօրինելու իր ֆինանսական միջոցները.

ժ) ստեղծելու մարզաառողջարարական բազաներ, մանկապարտեզ, սննդի և այլ սոցիալական օբյեկտներ:

9. Համալսարանն իրավունք ունի իրականացնելու ձեռնարկատիրական գործունեության հետևյալ տեսակները`

ա) բարձրագույն, միջին և հետբուհական մասնագիտական կրթության կազմակերպում.

բ) օտարերկրյա դիմորդների նախապատրաստական կրթության կազմակերպում.

գ) գիտամանկավարժական կադրերի պատրաստում, վերապատրաստում և որակավորման բարձրացում.

դ) գիտահետազոտական աշխատանքների իրականացում.

ե) ուսումնագիտաարտադրական գործունեության ծավալում և դրա արդյունքների իրացում.

զ) հրատարակչական գործունեության ծավալում և դրա արդյունքների իրացում.

է) սովորողների հանրային սննդի կազմակերպում.

ը) համակարգչային ծրագրերի և լեզուների ուսուցման կազմակերպում.

թ) հանրակացարանաբնակ ուսանողների կենցաղի կազմակերպում և սպասարկում.

ժ) սովորողների և աշխատողների հանգստի կազմակերպում.

ժա) մշակութային գործունեության ծավալում:

10. Համալսարանում արհեստակցական միության և այլ հասարակական կազմակերպությունների գործունեությունը կարգավորվում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ և իրենց կանոնադրություններով:

III. ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԻ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒՄԸ

11. Համալսարանի կառավարումն իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությանն ու սույն կանոնադրությանը համապատասխան: Հիմնադիրն ունի համալսարանի գործունեությանը և կառավարմանը վերաբերող ցանկացած հարց վերջնական լուծելու իրավունք` բացառությամբ օրենքով նախատեսված դեպքերի: Համալսարանի ընդհանուր կառավարումն իրականացնում է լիազորված պետական մարմինը:

12. Համալսարանի կառավարումը հիմնված է ինքնավարության, միանձնյա և կոլեգիալ կառավարման զուգակցման, ինչպես նաև կարևորագույն հարցերի լուծմանը համալսարանի կոլեկտիվի մասնակցության սկզբունքների վրա:

13. Համալսարանի հոգաբարձուների խորհուրդը համալսարանի կառավարման հասարակական մարմինն է, որի նպատակը ֆինանսական միջոցների, նյութատեխնիկական բազայի և արտաքին կապերի զարգացմանը նպաստելն է:

14. Հոգաբարձուների խորհուրդը`

ա) լսում է ռեկտորի հաղորդումը տվյալ ուսումնական տարում համալսարանի գործունեության մասին.

բ) քննարկում է համալսարանի զարգացման հիմնախնդիրները և աջակցում դրանց լուծմանը.

գ) իրավասու է համալսարանի ստորաբաժանումներից և պաշտոնատար անձանցից պահանջելու տեղեկատվություն, որն անհրաժեշտ է իր լիազորություններն իրականացնելու համար.

դ) իր իրավասության սահմաններում ներկայացնում է համալսարանն այլ կազմակերպություններում:

15. Հոգաբարձուների խորհուրդը կարող է ունենալ 25-35 անդամ: Խորհրդի անդամներին (հոգաբարձուներին) նշանակում և ազատում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը: Հոգաբարձու կարող է լինել Հայաստանի Հանրապետության` 20 տարին լրացած ցանկացած քաղաքացի կամ օտարերկրյա քաղաքացի:

16. Հոգաբարձուների խորհրդի` ի պաշտոնե անդամներ են Հայաստանի Հանրապետության վարչապետը, Հայաստանի Հանրապետության կրթության և գիտության նախարարը, Հայաստանի Հանրապետության առևտրի և տնտեսական զարգացման նախարարը, Հայաստանի Հանրապետության գիտությունների ազգային ակադեմիայի նախագահը, Երևանի քաղաքապետը, Հայաստանի Հանրապետության Սյունիքի մարզպետը, Հայաստանի Հանրապետության Շիրակի մարզպետը, Հայաստանի Հանրապետության Լոռու մարզպետն ու համալսարանի ռեկտորը:

17. Հոգաբարձուները նշանակվում են 3-5 տարի ժամկետով, ոչ ավելի, քան 2 ժամկետ անընդմեջ` շրջափոխման սկզբունքով: Հոգաբարձուների խորհրդի անդամների առնվազն 1/5-ը համալսարանի ներկայացուցիչներն են:

18. Հոգաբարձուների խորհրդի նիստը համարվում է իրավազոր` նրա անդամների պարզ մեծամասնության ներկայության դեպքում: Որոշումներն ընդունվում են նիստին ներկա անդամների ձայների 2/3-ով:

19. Համալսարանի կառավարման բարձրագույն մարմինը խորհուրդն է` կոլեկտիվի ներկայացուցչական ժողովը, որի լիազորությունների ժամկետը 5 տարի է` այդ ընթացքում խորհրդի անդամների մասնակի շրջափոխությամբ: Խորհրդի կազմը չի կարող գերազանցել համալսարանի աշխատողների թվի 10 տոկոսը: Խորհրդի անդամների 65 տոկոսը պետք է կազմեն դասախոսները և գիտական աշխատողները, 25 տոկոսը` ուսանողները, մնացածը` այլ աշխատողներ: Խորհրդի կազմում ի պաշտոնե ընդգրկվում են ռեկտորը (խորհրդակցական ձայնի իրավունքով), պրոռեկտորները, մասնաճյուղերի, համալսարանական քոլեջների, ավագ դպրոցների և գրադարանի տնօրենները, դեպարտամենտների վարիչները, գլխավոր հաշվապահը, արհեստակցական միությունների ու ուսանողական խորհրդի նախագահները, համալսարանի կազմում գործող այլ ստորաբաժանումների ղեկավարները և գիտական խորհրդի մյուս անդամները: Խորհրդի մնացած անդամներն ընտրվում են համալսարանի կոլեկտիվի կողմից` ըստ ստորաբաժանումների, ռեկտորատի սահմանած համամասնությամբ:

20. Խորհրդի նիստերը գումարվում են տարեկան 2 անգամ: Դրանք համարվում են իրավազոր` խորհրդի անդամների առնվազն 2/3-ի մասնակցության դեպքում: Խորհրդի որոշումներն ընդունվում են նիստին ներկա անդամների ձայների պարզ մեծամասնությամբ, եթե խորհուրդը դրա մասին այլ որոշում չի ընդունում: Խորհրդի որոշումները կենսագործվում են ռեկտորի հրամաններով: Արտահերթ նիստերը հրավիրվում են խորհրդի նախագահի կամ խորհրդի անդամների առնվազն 1/3-ի առաջարկությամբ:

21. Խորհուրդը`

ա) ընտրում է նախագահ.

բ) հաստատում է իր աշխատակարգը.

գ) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով մշակում ու հաստատում է ռեկտորի ընտրության կանոնակարգը և կազմակերպում ռեկտորի ընտրությունը.

դ) ռեկտորի ներկայացմամբ հաստատում է համալսարանի զարգացման, ինչպես նաև միջազգային համագործակցության գլխավոր ուղղությունները.

ե) քննարկում և սահմանված կարգով լիազորված պետական մարմին է ներկայացնում առաջարկություններ համալսարանի կանոնադրության կամ դրանում փոփոխություններ ու լրացումներ կատարելու վերաբերյալ.

զ) սահմանված կարգով լիազորված պետական մարմին է ներկայացնում առաջարկություններ համալսարանի տարեկան ծախսերի նախահաշվի նախագծի վերաբերյալ.

է) քննարկում է համալսարանի տարեկան գործունեության մասին ռեկտորի հաշվետվությունը և հաստատում այն.

ը) քննարկում ու հաստատում է համալսարանի հիմնարկների, մասնաճյուղերի և ներկայացուցչությունների կանոնադրությունները:

22. Համալսարանի գիտական խորհուրդը ռեկտորի նախագահությամբ գործող ուսումնական, գիտական և գիտատեխնիկական գործունեությունը համակարգող և կարգավորող կառավարման մարմին է: Գիտական խորհրդի լիազորությունների ժամկետը 5 տարի է: Խորհրդի նիստերը գումարվում են առնվազն յուրաքանչյուր ամիսը մեկ անգամ:

23. Համալսարանի գիտական խորհուրդը`

ա) հաստատում է իր կանոնակարգը.

բ) հատկացված ընդհանուր չափաքանակների շրջանակներում, ռեկտորի ներկայացմամբ, հաստատում է վճարովի հիմունքներով ըստ մասնագիտությունների ընդունելության տեղերը.

գ) քննարկում է համալսարանի ուսումնական մասնագիտությունների ու մասնագիտացումների անվանացանկերը.

դ) հաստատում է ուսումնական պլաններն ըստ մասնագիտությունների` դրանք ներկայացնելով լիազորված մարմին.

ե) որոշում է շրջանավարտների համար ըստ կրթական ծրագրերի ամփոփիչ ատեստավորման պահանջները.

զ) հաստատում է համալսարանի պրոֆեսորադասախոսական կազմի հաստիքացուցակը, կազմակերպում թափուր տեղերի թեկնածուների մրցութային ընտրությունը, քննարկում միջտարակարգային առաջքաշման հարցերը.

է) ներկայացնում է առաջարկություններ հիմնարկներ, մասնաճյուղեր, ներկայացուցչություններ ստեղծելու վերաբերյալ, ինչպես նաև ընդունում է որոշումներ բաժանմունքներ, դեպարտամենտներ, ամբիոններ, կառուցվածքային այլ ստորաբաժանումներ ստեղծելու մասին.

ը) սահմանում և շնորհում է համալսարանի պատվավոր կոչումներ, մրցանակներ, անվանական կրթաթոշակներ, ներկայացնում թեկնածություններ` գիտական կոչումների, հանրապետական ու միջազգային մրցանակների և պարգևների համար.

թ) քննարկում և ռեկտորի հաստատմանն է ներկայացնում համալսարանի կառուցվածքային ստորաբաժանումների օրինակելի կանոնակարգերը.

ժ) քննարկում է համալսարանի մասնաճյուղերի տարեկան գործունեության մասին հաշվետվությունները.

ժա) քննարկում է համալսարանի արտասահմանյան կապերի ուղղությունները, միջազգային համագործակցության ծրագրերը և համալսարանի կողմից կնքվող միջազգային պայմանագրերի նախագծերը.

ժբ) իրականացնում է սույն կանոնադրությունից բխող և համալսարանի ուսումնամեթոդական և գիտահետազոտական գործունեության կազմակերպմանն առնչվող այլ լիազորություններ:

24. Գիտական խորհրդի անդամների ընդհանուր թիվը չի կարող գերազանցել 80-ը:

25. Գիտական խորհրդի կազմի մեջ մտնում են ռեկտորը (նախագահ), պրոռեկտորները, համալսարանի մասնաճյուղերի տնօրենները, համալսարանի գիտական քարտուղարը, դեպարտամենտների վարիչները, գրադարանի տնօրենը, ուսանողական խորհրդի նախագահը` ի պաշտոնե: Ի պաշտոնե, ինչպես նաև ռեկտորի առաջարկությամբ ընտրված անդամների թիվը չի կարող գերազանցել գիտական խորհրդի անդամների թվի 50 տոկոսը: Գիտական խորհրդի մնացած անդամներն ընտրվում են համալսարանի համապատասխան ստորաբաժանումների կողմից` ռեկտորի հաստատած թվաքանակներով և կարգով:

26. Գիտական խորհրդի նիստը համարվում է իրավազոր` նրա անդամների առնվազն 2/3-ի մասնակցության դեպքում: Որոշումներն ընդունվում են գիտական խորհրդի անդամների ձայների պարզ մեծամասնությամբ, եթե գիտական խորհուրդը դրա մասին այլ որոշում չի ընդունել, և կենսագործվում են ռեկտորի հրամաններով:

27. Համալսարանի զարգացման հիմնական ուղղությունները մշակելու և գիտական խորհրդի գործունեության անընդհատությունն ապահովելու նպատակով գիտական խորհրդին կից, նրա որոշմամբ, ստեղծվում են մշտական հանձնաժողովներ, որոնց կազմերը հաստատում է ռեկտորը` 3-5 տարի ժամկետով: Հանձնաժողովների կառուցվածքը և աշխատակարգը սահմանվում են գիտական խորհրդի կանոնակարգով:

28. Ռեկտորատը ռեկտորին կից գործող խորհրդակցական մարմին է, որը համալսարանի խորհրդի և գիտական խորհրդի նիստերի միջև ընկած ժամանակահատվածում իր կանոնակարգի համաձայն և իր լիազորությունների սահմաններում քննարկում է համալսարանի գործունեության բոլոր ոլորտներին վերաբերող հարցերը:

29. Ռեկտորատի կազմում ընդգրկվում են ռեկտորը, պրոռեկտորները, գիտական քարտուղարը, գլխավոր հաշվապահը, արհեստակցական միության և ուսանողական խորհրդի նախագահները, մասնաճյուղերի տնօրենները, դեպարտամենտների վարիչները և ռեկտորի որոշմամբ` համալսարանի այլ կառուցվածքային ստորաբաժանումների ղեկավարները: Ռեկտորատի որոշումները կենսագործվում են ռեկտորի հրամաններով:

30. Համալսարանի ընթացիկ ղեկավարումը, իր իրավասության սահմաններում և սույն կանոնադրությանը համապատասխան, իրականացնում է ռեկտորը, որն ընտրվում է հինգ տարի ժամկետով:

31. Համալսարանի ռեկտոր կարող է ընտրվել տեխնիկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսորը:

32. Ռեկտորի ընտրությունները կատարվում են խորհրդի կողմից սահմանված կարգով` փակ գաղտնի քվեարկությամբ: Ռեկտորի լիազորությունները դադարեցվում են օրենքով սահմանված կարգով:

33. Համալսարանի ռեկտորը`

ա) ղեկավարում է համալսարանի կրթական, գիտական, արտադրական, տնտեսական, ֆինանսական, միջազգային և այլ գործունեություն, առանց լիազորագրի հանդես է գալիս համալսարանի անունից ու ներկայացնում նրա շահերը.

բ) կազմակերպում է համալսարանի կառուցվածքային ստորաբաժանումների աշխատանքը` ապահովելով դրանց ներդաշնակ գործունեությունը.

գ) հրավիրում է համալսարանի գիտական խորհրդի ու ռեկտորատի նիստեր.

դ) համալսարանի խորհրդի հաստատմանն է ներկայացնում տարեկան հաշվետվություն.

ե) ապահովում է համալսարանի խորհրդի և գիտական խորհրդի որոշումների կատարումը.

զ) սահմանում է համալսարանի կառուցվածքը և կառուցվածքային ստորաբաժանումների իրավասությունները.

է) սույն կանոնադրությանը համապատասխան կնքում է աշխատանքային պայմանագրեր սահմանված կարգով ընտրված մասնաճյուղերի տնօրենների, դեպարտամենտների, բաժանմունքների, ամբիոնների (սեկտորների) վարիչների, պրոֆեսորադասախոսական կազմի հետ.

ը) արձակում է հրամաններ ուսանողների ընդունելության, նրանց նույն կուրսում թողնելու, հեռացնելու, վերականգնելու, համապատասխան արձակուրդ ձևակերպելու և որակավորման աստիճաններ շնորհելու մասին.

թ) պաշտոնի նշանակում ու պաշտոնից ազատում է համալսարանի պրոռեկտորներին, համալսարանի հիմնարկների, առանձնացված և կառուցվածքային ստորաբաժանումների ղեկավարներին, որոշում նրանց գործունեության ոլորտներն ու իրավասությունները.

ժ) պետական լիազորված մարմնի համաձայնությամբ կնքում է խոշոր գործարքներ.

ժա) իր բացակայության ժամանակ ռեկտորի պարտականությունների կատարումը դնում է պրոռեկտորներից մեկի վրա.

ժբ) իրականացնում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ և սույն կանոնադրությամբ սահմանված այլ լիազորություններ:

34. Պրոռեկտորներն իրականացնում են համալսարանի գործունեության որոշակի ոլորտի անմիջական ղեկավարությունը` ռեկտորի հանձնարարություններին և հրամաններին համապատասխան: Ռեկտորի լիազորությունների ժամկետն ավարտվելու կամ դրանք վաղաժամկետ դադարեցվելու դեպքում պրոռեկտորները շարունակում են իրենց պարտականությունների կատարումը` մինչև նոր ռեկտորի նշանակումը:

Համալսարանի ռեկտորը և պրոռեկտորներն իրավունք ունեն կատարելու վճարովի գիտամանկավարժական աշխատանք` համատեղության կարգով: Լիազորությունների ժամկետի ավարտից հետո նրանք համալսարանում ապահովվում են իրենց գիտամանկավարժական որակավորմանը համապատասխան պաշտոնով:

35. Համալսարանում բոլոր ընտրովի պաշտոններն զբաղեցվում են պայմանագրային հիմունքներով` պաշտոններում ընտրված թեկնածուների հետ կնքված ժամկետային պայմանագրերի հիման վրա: Համալսարանում չի թույլատրվում նույն անձին միաժամանակ զբաղեցնել երկու ղեկավար պաշտոն:

36. Համալսարանի ռեկտորը գույքային պատասխանատվություն է կրում իր մեղքով համալսարանին պատճառված վնասի համար:

IV. ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԻ ԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔԸ

37. Համալսարանը բաղկացած է կենտրոնական և մասնաճյուղային կրթահամալիրներից:

Կրթահամալիրը համալսարանի կամ նրա մասնաճյուղի գտնվելու վայրում տեղաբաշխված` տարբեր կրթական ծրագրեր իրականացնող կրթական միավորում է, որի կազմում գործում են այլ ուսումնական հաստատություններ` դպրոցներ, համալսարանական քոլեջներ և այլն:

Կրթահամալիրի գործունեության սկզբունքները և դրա կազմում գործող ուսումնական հաստատությունների փոխհարաբերությունները կարգավորվում են համալսարանի (մասնաճյուղի) և միավորման մյուս հաստատությունների կանոնադրություններով ու այդ հաստատությունների` համալսարանի (մասնաճյուղի) հետ կնքած պայմանագրերով:

38. Համալսարանի կառուցվածքը սահմանվում է ռեկտորի կողմից` գիտական խորհրդի առաջարկությամբ: Համալսարանի կառուցվածքային ստորաբաժանումներ են համարվում` դեպարտամենտները, բաժանմունքները, ամբիոնները (սեկտորները), գրադարանը, հրատարակչությունը, գիտական կենտրոնները և այլ ստորաբաժանումներ: Համալսարանի կառուցվածքային ստորաբաժանումների իրավասությունները սահմանվում են սույն կանոնադրությամբ և իրենց կանոնակարգերով:

39. Համալսարանի դեպարտամենտը (այսուհետ` դեպարտամենտ) համալսարանի ուսումնամեթոդական և գիտահետազոտական գործընթացը կազմակերպող հիմնական ստորաբաժանումն է, որն իրականացնում է մասնագետների պատրաստումը` մեկ կամ մեկից ավելի հարակից մասնագիտությունների գծով, և (կամ) ընդհանուր ճարտարագիտական կրթության առանձին բաղադրամասերի ուսուցումը:

40. Դեպարտամենտն ստեղծվում, վերակազմակերպվում և վերացվում է ռեկտորի կողմից` գիտական խորհրդի առաջարկությամբ:

41. Դեպարտամենտը կազմված է ամբիոններից (սեկտորներից), լաբորատորիաներից և այլ ուսումնական ու գիտական օղակներից: Դեպարտամենտն ինքնուրույն է տնօրինում իրեն հատկացված ֆինանսական միջոցները:

42. Դեպարտամենտի կառուցվածքը, իրավասությունն ու գործունեության սկզբունքները կարգավորվում են սույն կանոնադրությամբ և համալսարանի դեպարտամենտի օրինակելի կանոնակարգով, որը հաստատում է համալսարանի ռեկտորը գիտական խորհրդի առաջարկությամբ:

43. Դեպարտամենտի կառավարման մարմիններն են դեպարտամենտի ժողովը և դեպարտամենտի վարիչը: Դեպարտամենտի ժողովի անդամներ են դեպարտամենտի հիմնական հաստիքային դասախոսները` պրոֆեսորները, դոցենտները, ասիստենտները, դասախոսները, ինչպես նաև դեպարտամենտի ուսանողական համակազմի ներկայացուցիչներ` ժողովի անդամների ընդհանուր թվի առնվազն 25 տոկոսի չափով: Դեպարտամենտի մյուս աշխատողները կարող են մասնակցել դեպարտամենտի ժողովին` խորհրդակցական ձայնի իրավունքով:

44. Դեպարտամենտի ժողովը`

ա) ընտրում է դեպարտամենտի վարիչին և նրա ամբիոնների (սեկտորների) վարիչներին.

բ) գիտական խորհուրդ ներկայացնում է առաջարկություններ ամբիոններ (սեկտորներ) և այլ ստորաբաժանումներ ստեղծելու, վերակազմակերպելու և վերացնելու վերաբերյալ.

գ) հաստատում է դեպարտամենտի ֆինանսական միջոցների տարեկան նախահաշիվը, դեպարտամենտի տարեկան աշխատանքային պլանը և տարեկան հաշվետվությունը.

դ) քննարկում և գիտական խորհուրդ է ներկայացնում դեպարտամենտի թափուր պրոֆեսորադասախոսական հաստիքների զբաղեցման համար ներկայացված թեկնածուների մասին երաշխավորությունները.

ե) ընտրում է համալսարանի գիտական խորհրդում դեպարտամենտի ներկայացուցիչներին.

զ) լուծում է սույն կանոնադրությունից բխող` դեպարտամենտի ուսումնամեթոդական և գիտահետազոտական գործունեությանն առնչվող այլ հարցեր:

45. Դեպարտամենտը ղեկավարում է դեպարտամենտի վարիչը, որի թեկնածությունն առաջադրում է դեպարտամենտի ժողովը` մրցութային ընտրության արդյունքների հիման վրա: Առաջադրված թեկնածուին պաշտոնի է նշանակում համալսարանի ռեկտորը` համալսարանի գիտական խորհրդի առաջարկությամբ, մինչև 5 տարի ժամկետով:

46. Դեպարտամենտի վարիչը ղեկավարում է դեպարտամենտի ուսումնական, գիտաարտադրական, միջազգային և այլ գործունեություն, ապահովում դեպարտամենտի ժողովի որոշումների կատարումը, ռեկտորի հաստատմանն է ներկայացնում դեպարտամենտի վարիչի տեղակալների թեկնածուներին, սահմանված կարգով ռեկտորին է ներկայացնում առաջարկություններ դեպարտամենտի ուսանողներին կուրսից կուրս փոխադրելու, կուրսում թողնելու, հեռացնելու, վերականգնելու, համապատասխան արձակուրդ ձևակերպելու վերաբերյալ:

47. Համալսարանի բաժանմունքը համալսարանի` սեփական գիտամանկավարժական կազմ չունեցող կառուցվածքային ստորաբաժանում է, որն ստեղծվում է ռեկտորի կողմից գիտական խորհրդի առաջարկությամբ` ուսուցման առանձին ձևերի և աստիճանների, ինչպես նաև լրացուցիչ կրթության ծրագրերի կազմակերպման համար: Բաժանմունքի կառուցվածքը, իրավասությունը, գործունեության սկզբունքները կարգավորվում են համալսարանի բաժանմունքի կանոնակարգով, որը հաստատում է համալսարանի ռեկտորը` գիտական խորհրդի առաջարկությամբ:

48. Բաժանմունքի գործունեությունը կազմակերպում և ղեկավարում է բաժանմունքի վարիչը, որին ընտրում է համալսարանի գիտական խորհուրդը և պաշտոնի է նշանակում համալսարանի ռեկտորը` մինչև հինգ տարի ժամկետով:

49. Ամբիոնը (սեկտորը) համալսարանի կամ դեպարտամենտի ուսումնագիտական կառուցվածքային ստորաբաժանում է, որը, միավորելով մասնագիտական ընդհանրություն ունեցող գիտամանկավարժական կազմը, իրականացնում է որոշակի ուսումնական մասնագիտության (մասնագիտացման) կամ ուսումնական պլանի որոշակի մասի ուսուցումը և համապատասխան մեթոդական ու հետազոտական գործընթաց:

Ըստ ենթակայության` համալսարանի ամբիոնները կարող են լինել դեպարտամենտային ամբիոններ` սեկտորներ, և համահամալսարանական ամբիոններ: Համալսարանի համահամալսարանական ամբիոններն իրականացնում են դեպարտամենտին համարժեք կազմակերպչական գործառույթներ:

50. Ամբիոնը (սեկտորը) ստեղծվում է ռեկտորի կողմից` գիտական խորհրդի առաջարկությամբ, որին ամբիոնի (սեկտորի) ստեղծման առաջարկություն է ներկայացնում դեպարտամենտը (մասնաճյուղը): Ամբիոնը (սեկտորը) գործում է սույն կանոնադրությանը և համալսարանի ամբիոնի (սեկտորի) կանոնակարգին համապատասխան:

51. Ամբիոնը (սեկտորը) մշակում է իր կողմից իրականացվող մասնագիտության (մասնագիտացման) ուսումնական պլանները և այդ պլաններով նախատեսվող առարկայական ծրագրերը, իրականացնում ուսումնական գործընթաց` մշակված ուսումնական պլաններին ու առարկայական ծրագրերին համապատասխան, պլանավորում և իրականացնում է հետազոտական աշխատանքներ ու մշակումներ, մասնակցում արտադրական և հետազոտական աշխատանքներ իրականացնող կազմակերպությունների հետ պայմանագրային կապեր հաստատելու գործընթացին, առաջադրում թեկնածություններ` ամբիոնի (սեկտորի) վարիչի ու պրոֆեսորադասախոսական կազմի թափուր տեղերի համար, ստեղծում է իր պրոֆիլին բնորոշ դասագրքեր, ուսումնական ձեռնարկներ և այլ հրատարակություններ:

52. Ամբիոնը (սեկտորը) ղեկավարում է ամբիոնի (սեկտորի) վարիչը, որը մրցութային հիմունքներով ընտրվում է դեպարտամենտի ժողովի կողմից` ամբիոնի (սեկտորի) գիտամանկավարժական կազմի նիստի երաշխավորությամբ: Դեպարտամենտի ժողովի որոշումը փակ գաղտնի քվեարկությամբ հաստատվում է համալսարանի գիտական խորհրդում, որից հետո ընտրված թեկնածուն ռեկտորի կողմից նշանակվում է ամբիոնի (սեկտորի) վարիչի պաշտոնում` մինչև հինգ տարի ժամկետով, և նրա հետ կնքվում է աշխատանքային պայմանագիր:

Համահամալսարանական ամբիոնների վարիչներին ընտրում է համալսարանի գիտական խորհուրդը` ամբիոնի գիտամանկավարժական կազմի նիստի երաշխավորությամբ:

53. Ամբիոնի (սեկտորի) ուսումնագիտական հիմնական հարցերը քննարկվում են ամբիոնի (սեկտորի) գիտամանկավարժական կազմի նիստերում: Ամբիոնի (սեկտորի) գիտամանկավարժական կազմում ընդգրկվում են ամբիոնի (սեկտորի) հիմնական հաստիքային դասախոսները: Ամբիոնի (սեկտորի) այլ աշխատողներ այդ նիստերին մասնակցում են խորհրդակցական ձայնի իրավունքով:

V. ՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ ԵՎ ԳԻՏԱԿԱՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑԻ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒՄԸ

54. Համալսարանում ուսուցումն իրականացվում է բարձրագույն կրթության եռաստիճան համակարգով` բակալավրի, դիպլոմավորված մասնագետի և մագիստրոսի որակավորման աստիճանների, ինչպես նաև` համալսարանի ասպիրանտուրայում հետբուհական մասնագիտական կրթական ծրագրով` հետազոտողի որակավորման աստիճանի շնորհմամբ:

Համալսարանն իրականացնում է նաև միջին մասնագիտական կրթական ծրագրեր` կրտսեր մասնագետի որակավորման աստիճանի շնորհմամբ:

Ուսուցման մեկ աստիճանից մյուսին անցումը կատարվում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

55. Հիմնական կրթական ծրագրերով համալսարանի ընդունելությունն իրականացվում է մրցութային հիմունքներով` քաղաքացիների անձնական դիմումների համաձայն, ընդունելության կանոններին համապատասխան:

56. Համալսարանը բոլոր կրթական ծրագրերի դիմորդներին ծանոթացնում է համալսարանի կանոնադրությանը, ընդունելության կարգին և պահանջներին:

57. Համալսարանում ուսուցումն իրականացվում է առկա, հեռակա և դրսեկության ձևերով:

58. Ուսումնական գործընթացը կազմակերպվում է երկու կիսամյակից բաղկացած ուսումնական տարով. յուրաքանչյուր կիսամյակն ավարտվում է քննաշրջանով: Յուրաքանչյուր կրթական ծրագրի համար ուսումնական գործընթացի նորմատիվային տևողությունը, ուսումնական տարվա սկիզբն ու վերջը որոշվում են համապատասխան պետական կրթական չափորոշիչներով:

59. Համալսարանում սահմանվում են ուսուցման հետևյալ հիմնական տեսակները` դասախոսություն, գործնական (սեմինար) ու լաբորատոր պարապմունքներ, խորհրդատվություն, ուսումնական և արտադրական պրակտիկա:

60. Ուսուցման բովանդակությունը և մասնագիտական ուղղվածությունը տարբերակվում են համաձայն ուսումնական մասնագիտությունների, որոնց ցանկը, իրականացվող յուրաքանչյուր հիմնական կրթական ծրագրի համար, հաստատում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը: Համալսարանի գիտական խորհրդի որոշմամբ յուրաքանչյուր մասնագիտության շրջանակներում կարող են ստեղծվել մասնագիտացումներ:

61. Յուրաքանչյուր մասնագիտության համար ուսումնական գործընթացի կազմակերպումը կարգավորվում է մասնագիտության ուսումնական պլանով, որը որոշում է համապատասխան կրթական ծրագրի բովանդակության բաշխումն ըստ ուսուցման տարիների, ուսումնական դասընթացների և առարկաների, ինչպես նաև` տարեկան ուսումնական ժամանակացույցով:

62. Ուսումնական պլանները կազմում են համալսարանի դեպարտամենտներն ու համահամալսարանական ամբիոնները (սեկտորները)` պետական կրթական չափորոշիչներին համապատասխան, և հաստատվում են համալսարանի գիտական խորհրդի կողմից ու ներկայացվում լիազորված պետական մարմին:

63. Ըստ նշանակության` ուսումնական առարկաները (դասընթացները) դասակարգվում են 2 խմբի` պարտադիր ուսուցման առարկաներ և ընտրովի առարկաներ (էլեկտիվներ):

64. Ուսումնական առարկաների նպատակները, բովանդակությունը, տրամաբանական հաջորդականությունը, փոխադարձ կապը, երաշխավորվող գրականությունը, ուսումնական պլանով հատկացված ժամաքանակի բաշխումն ըստ պարապմունքների ձևերի և քննական պահանջները սահմանվում են համալսարանի համապատասխան ամբիոնների (սեկտորների) կողմից կազմվող առարկայական ծրագրերով, որոնք հաստատում է համալսարանի ուսումնամեթոդական աշխատանքների գծով պրոռեկտորը:

65. Թույլատրվում է համալսարանի ուսանողներին, որոնք կատարել են ուսումնական պլանի բոլոր պահանջները, մասնակցել ամփոփիչ պետական ատեստավորմանը, որն իրականացվում է ամփոփիչ պետական քննությունների, դիպլոմային (ավարտական) աշխատանքների պաշտպանության միջոցով: Պետական ամփոփիչ քննությունն իրականացվում է ուսումնական պլանով նախատեսված բոլոր ուսումնական առարկաների ուսումնառությունն ավարտվելուց հետո և նախորդում է դիպլոմային (ավարտական) աշխատանքի պաշտպանությանը:

66. Դիպլոմային (ավարտական) աշխատանքի և մագիստրոսական թեզի պաշտպանության իրավունք վերապահվում է համապատասխան կրթական ծրագրով սովորող այն անձանց, ովքեր լրիվ ծավալով ուսումնասիրել ու հանձնել են մասնագիտության (մասնագիտացման) ուսումնական պլանով նախատեսված բոլոր առարկաները, անցել են պահանջվող ուսումնական և արտադրական բոլոր պրակտիկաներն ու հանձնել պետական ամփոփիչ քննություն:

67. Համալսարանի` ամփոփիչ պետական ատեստավորում անցած շրջանավարտներին սահմանված կարգով շնորհվում է որակավորման համապատասխան աստիճան և հանձնվում որակավորման` շնորհված աստիճանը հաստատագրող ավարտական վկայական` պետական նմուշի դիպլոմ, որի ձևը հաստատվում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից:

Ավարտական վկայականում նշվում են ուսումնասիրված դասընթացներն ու մասնագիտությունը (մասնագիտացումը):

Տվյալ աստիճանի կրթությունը չավարտած ուսանողին տրվում է համապատասխան տեղեկանք:

68. Պետական նմուշի դիպլոմի առկայությունը համալսարանում հաջորդ աստիճանի կրթական ծրագրով ընդունելության պարտադիր պայման է:

69. Բարձրագույն մասնագիտական կրթության տարբեր աստիճանների կրթական ծրագրերով առաջին անգամ կրթություն ստանալը չի դիտվում որպես երկրորդ բարձրագույն մասնագիտական կրթության ստացում:

70. Հետազոտողի հետբուհական կրթական ծրագրի ամփոփիչ ատեստավորման արդյունքների հիման վրա հետազոտողի որակավորման աստիճան ստացած համալսարանի ասպիրանտները ասպիրանտուրայի ուսուցման երրորդ տարին շարունակում են համալսարանի գիտական խորհրդի որոշմամբ` գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճանի հայցման ատենախոսական աշխատանքի ընթացիկ ատեստավորման արդյունքների հիման վրա:

71. Համալսարանում գիտամանկավարժական կադրերի պատրաստումը` ասպիրանտուրայի, դոկտորանտուրայի և հայցորդության ձևերով, իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած կարգով և համալսարանի գիտական խորհրդի հաստատած կանոնակարգի համաձայն:

72. Գիտական աստիճաններ շնորհում են համալսարանում գործող մասնագիտական խորհուրդները` հիմք ընդունելով ատենախոսության պաշտպանությունը: Մասնագիտական խորհուրդներն ստեղծվում և գործում են Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

73. Համալսարանի գիտական և գիտատեխնիկական գործունեության ֆինանսավորման աղբյուրներն են`

ա) Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեն.

բ) պայմանագրերից գոյացած միջոցները.

գ) հիմնադրամների` ներառյալ արտասահմանյան ու միջազգային կազմակերպությունների հատկացումները, քաղաքացիների ներդրումները և այլն.

դ) դրամաշնորհները.

ե) գիտական, հրատարակչական, խորհրդատվական և օրենքով չարգելված այլ գործունեությունից գոյացած միջոցները.

զ) գիտական արդյունքների ներդրումից և իրացումից գոյացած միջոցները:

74. Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի միջոցներով ֆինանսավորվող գիտահետազոտական աշխատանքների պլանավորումը, ֆինանսավորումն ու հաշվետվությունն իրականացվում են Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

75. Գիտահետազոտական աշխատանքներին կարող են մասնակցել համալսարանի դասախոսները, գիտաշխատողները, ասպիրանտները, հետազոտողները, հայցորդները և ուսանողները, ինչպես նաև պայմանագրային կարգով հրավիրված այլ մասնագետներ:

76. Համալսարանը կազմակերպում է գիտական համաժողովներ, խորհրդակցություններ և սեմինարներ:

77. Համալսարանի գործունեության գիտական և գիտատեխնիկական արդյունքների տիրապետման ու օգտագործման պայմանները որոշվում են Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ:

VI. ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԻ ԿՈԼԵԿՏԻՎԸ

78. Համալսարանի կոլեկտիվը կազմում են պրոֆեսորները, դոցենտները, ասիստենտները, դասախոսները, դոկտորանտները, ասպիրանտները, գիտական, վարչական և այլ աշխատողներ, ուսանողները:

Աշխատողները բաժանվում են գիտամանկավարժական (պրոֆեսորադասախոսական կազմ, գիտական աշխատողներ), ինժեներատեխնիկական, վարչատնտեսական, արտադրական, ուսումնաօժանդակ և այլ տարակարգերի:

Համալսարանի աշխատողների և սովորողների իրավունքներն ու պարտականությունները սահմանվում են Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ և սույն կանոնադրությամբ:

79. Համալսարանի կոլեկտիվի անդամներն իրավունք ունեն`

ա) ընտրելու և ընտրվելու համալսարանի (մասնաճյուղի) խորհրդում, գիտական խորհրդում, դեպարտամենտների ժողովներում և համալսարանի ընտրովի այլ մարմիններում.

բ) մասնակցելու համալսարանի գործունեությանն առնչվող բոլոր հարցերի քննարկմանն ու ընտրովի մարմինների աշխատանքներին.

գ) միավորվելու արհեստակցական միություններում և հասարակական այլ կազմակերպություններում.

դ) վիճարկելու ղեկավար մարմինների որոշումները և հրամանները` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով.

ե) օգտվելու համալսարանի ուսումնական, գիտական, սոցիալ-կենցաղային ստորաբաժանումների, ինչպես նաև գրադարանի ծառայություններից:

Համալսարանի պրոֆեսորադասախոսական կազմը, գիտաշխատողները, ասպիրանտները և ուսանողներն օժտված են ակադեմիական ազատություններով:

80. Համալսարանի կոլեկտիվի անդամները պարտավոր են`

ա) պահպանել և կատարել սույն կանոնադրության դրույթները.

բ) կատարել համալսարանի ղեկավար մարմինների որոշումները.

գ) ապահովել ուսումնական գործընթացի, իրականացվող գիտական հետազոտությունների արդյունավետությունը.

դ) մշտապես բարձրացնել իրենց որակավորումը.

ե) պահպանել և արդյունավետ ու խնայողաբար օգտագործել համալսարանի գույքը.

զ) նպաստել համալսարանի հեղինակության բարձրացմանը:

81. Համալսարանի գիտամանկավարժական կազմը ձևավորվում է կրթության պետական կառավարման լիազորված մարմնի սահմանած կարգով:

82. Համալսարանի գիտամանկավարժական աշխատողներն ունեն`

ա) իրենց մասնագիտական գործունեության կազմակերպման և նյութատեխնիկական ապահովման,

բ) գիտական հետազոտության ակադեմիական ազատության,

գ) սեփական նախաձեռնությամբ հետազոտական թեմաներ ընտրելու և մշակելու ազատության,

դ) պետական կրթական չափորոշիչներին համապատասխան` ուսումնական դասընթացների բովանդակության, ծրագրերի ազատ որոշման,

ե) իրենց անհատական առանձնահատկություններին համապատասխանող և ուսումնական գործընթացի բարձր որակ ապահովող ծրագրային նյութի շարադրման, դասավանդման մեթոդների և միջոցների ազատ ընտրության,

զ) համատեղությամբ գիտական, մանկավարժական և այլ բնույթի աշխատանքներ կատարելու իրավունքներ:

Գիտության և մանկավարժության բնագավառներում ակնառու նվաճումների համար համալսարանի աշխատողներին շնորհվում են համալսարանի մրցանակներ, որոնց կանոնադրությունները հաստատում է համալսարանի գիտական խորհուրդը: Երիտասարդ գիտնականների համար սահմանվում են հատուկ մրցանակներ:

83. Համալսարանի ուսանողներ են համարվում բակալավրի, մագիստրոսի և դիպլոմավորված մասնագետի կրթական ծրագրերով բարձրագույն մասնագիտական կրթություն, ինչպես նաև կրտսեր մասնագետի կրթական ծրագրով միջին մասնագիտական կրթություն ստանալու համար համալսարան ընդունված և ռեկտորի կողմից հրամանագրված անձինք: Ուսանողների ընդունելությունն իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

84. Հանրակրթական ուսումնառություն ստացած յուրաքանչյուր ոք կարող է դառնալ համալսարանի ուսանող` վճարովի կամ անվճար հիմունքներով մրցութային ընդունելության քննությունները հաջողությամբ հանձնելու, իսկ առանձին մասնագիտությունների գծով` հարցազրույց անցնելու դեպքում:

Օտարերկրյա քաղաքացիների և քաղաքացիություն չունեցող անձանց վճարովի հիմունքներով ուսուցումն իրականացվում է կնքված պայմանագրի ու կրթության պետական կառավարման լիազորված մարմնի սահմանած կարգի համաձայն:

85. Համալսարանի ուսանողն իրավունք ունի`

ա) ստանալու գիտության, տեխնիկայի ու մշակույթի զարգացման ժամանակակից մակարդակին համապատասխանող և մասնագիտական կրթական ծրագրերով նախատեսված գիտելիքներ.

բ) հաճախելու համալսարանում անցկացվող ուսումնական պարապմունքների բոլոր ձևերին.

գ) ըստ նախասիրությունների` մասնակցելու համալսարանում անցկացվող ուսանողական գիտահետազոտական աշխատանքներին.

դ) մասնակցելու ուսուցման որակն ապահովող գործառույթներին և գնահատելու պրոֆեսորադասախոսական կազմի գործունեության արդյունավետությունը.

ե) սովորելու անհատական ուսումնական պլաններով, այդ թվում` ուսուցման կրճատված տևողությամբ, սահմանված կարգով յուրացնելու դասընթացներ, որոնք չեն նախատեսված ուսումնական պլանով.

զ) օգտվելու համալսարանի գրադարանից, մարզական ու առողջարանային կառույցներից, մշակութային-լուսավորչական, սննդի և այլ սոցիալական ծառայություններից.

է) համատեղելու հիմնական մասնագիտական ուսուցումը երկրորդ մասնագիտական ուսուցման հետ և ստանալու 2 որակավորման աստիճան.

ը) ստեղծելու ուսանողական հասարակական կազմակերպություններ և (կամ) ընդգրկվելու դրանց կազմում.

թ) սահմանված կարգով ընդգրկվելու համալսարանի և նրա ստորաբաժանումների ընտրովի մարմինների կազմում.

ժ) մեկ ուսումնական տարվա ընթացքում ունենալու երկուսից ոչ պակաս արձակուրդ` առնվազն 7 շաբաթ տևողությամբ:

86. Պետական պատվերով համալսարան ընդունված ուսանողների ուսման վարձը Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով հատուցվում է Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի միջոցների հաշվին: Պետական պատվերից դուրս համալսարան ընդունված ուսանողները, ինչպես նաև այլ բուհերից տեղափոխվածները և երկրորդ մասնագիտությամբ սովորողները սահմանված կարգով վճարում են ուսման վարձ:

87. Պետական պատվերով համալսարան ընդունված ուսանողները Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով ստանում են կրթաթոշակ:

88. Համալսարանը նպաստում է սովորողների կենցաղի, սննդի, առողջության պահպանման, հանգստի, ֆիզիկական և հոգևոր զարգացման անհրաժեշտ պայմանների ստեղծմանը:

89. Արգելվում է ուսանողներին ներգրավել արտաուսումնական աշխատանքներում` առանց նրանց և (կամ) նրանց ծնողների (որդեգրողների կամ հոգաբարձուների) համաձայնության: Արգելվում է սովորողների նկատմամբ ֆիզիկական կամ հոգեբանական ճնշման միջոցների կիրառումը:

90. Համալսարանի ուսանողները պարտավոր են`

ա) սահմանված ժամկետներում կատարել ուսումնական պլանով նախատեսված առաջադրանքների բոլոր տեսակները.

բ) տիրապետել որակավորման պահանջներով սահմանված գիտելիքներին և հմտություններին.

գ) պահպանել համալսարանի կանոնադրության պահանջները.

դ) հաճախել ուսումնական պլանով նախատեսված բոլոր պարապմունքներին.

ե) բարձր պահել համալսարանի պատիվն ու հեղինակությունը:

91. Վճարովի հիմունքներով կրթություն ստացող ուսանողները պարտավոր են ժամանակին վճարել ուսման վարձը: Ուսման վարձը ժամանակին չվճարելու դեպքում ուսանողները կարող են հեռացվել համալսարանից:

92. Ուսանողները, որոնք չեն կատարում ուսումնական պլաններով և ուսումնական գործընթացի ժամանակացույցով նախատեսված առաջադրանքները, ցուցաբերում են ակադեմիական անբավարար առաջադիմություն, համալսարանի ներսում և դրսում խախտում են հասարակական կարգն ու կարգապահական կանոնները, ռեկտորի կամ նրա կողմից լիազորված անձի հրամանով կարող են ենթարկվել կարգապահական տույժերի` ընդհուպ մինչև համալսարանից հեռացվելը:

93. Համալսարանի ուսանողության ինքնակառավարման և նրա շահերը պաշտպանող մարմինն ուսանողական խորհուրդն է, որն ապահովում է ուսանողների մասնակցությունը համալսարանի կառավարման համապատասխան մարմիններում, քննարկման ներկայացնում ուսանողությանն առնչվող հարցեր: Ուսանողական խորհրդի ձևավորման և գործունեության կարգը սահմանվում է խորհրդի կանոնակարգով:

VII. ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԻ ԳՈՒՅՔԸ ԵՎ ՖԻՆԱՆՍԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆԸ

94. Համալսարանի սեփականությունը ձևավորվում է հիմնադրման ժամանակ և հետագայում հիմնադրի կողմից սեփականության իրավունքով նրան հանձնվող, ինչպես նաև համալսարանի գործունեության ընթացքում արտադրված ու ձեռք բերված գույքից:

95. Համալսարանն իրավունք ունի օրենքին, հիմնադրի որոշումներին ու իր կանոնադրությանը համապատասխան` իր հայեցողությամբ տիրապետելու, տնօրինելու և օգտագործելու սեփականության իրավունքով իրեն պատկանող գույքը:

96. Համալսարանը կարող է անժամկետ և անհատույց օգտագործել հիմնադրի կողմից իրեն ամրացված ցանկացած գույք: Ամրացված գույքի օգտագործման արդյունքում ստացված եկամուտները համալսարանի սեփականությունն են` բացառությամբ ամրացված գույքի վարձակալությունից գոյացած վճարների, որոնք սահմանված կարգով ուղղվում են Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջե:

97. Համալսարանի միջոցները գոյանում են հետևյալ աղբյուրներից`

ա) հիմնադրի կողմից համալսարանին սեփականության իրավունքով հատկացված գույք.

բ) Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեից հատկացված միջոցներ.

գ) միջոցներ, որոնք գոյանում են վճարովի ուսումնական, հետազոտական, գիտաարտադրական, խորհրդատվական, հրատարակչական և Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ չարգելված այլ աղբյուրներից.

դ) Հայաստանի Հանրապետության և օտարերկրյա պետությունների իրավաբանական ու ֆիզիկական անձանց կատարած նվիրատվություններ, բարեգործական, հովանավորչական, նպատակային մուծումներ և կտակված գույք.

ե) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությանը չհակասող այլ աղբյուրներ:

98. Համալսարանն օրենքով սահմանված կարգով ինքնուրույն է որոշում իրեն ամրացված գույքի, այդ թվում` բյուջետային միջոցների, ինչպես նաև սեփականության իրավունքով իրեն պատկանող գույքի օգտագործման, տիրապետման և տնօրինման կարգը:

99. Համալսարանն իրավունք ունի պետական լիազորված մարմնի համաձայնությամբ իրականացնելու ուսանողների ընդունելություն, մասնագետների պատրաստում ու վերապատրաստում` վճարովի պայմանագրային հիմունքներով:

100. Համալսարանի գործունեության ընթացքում առաջացած շահույթն օգտագործվում է միայն նրա կանոնադրությամբ նախատեսված նպատակների իրականացման համար:

101. Համալսարանի գործունեության տարեկան ֆինանսական հաշվետվությունների հավաստիությունը կարող է ենթարկվել աուդիտի (վերստուգման)` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված կարգով:

VIII. ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԻ ՎԵՐԱԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒՄԸ ԵՎ ԼՈՒԾԱՐՈՒՄԸ

102. Համալսարանի վերակազմակերպումը (միացում, միաձուլում, բաժանում, առանձնացում, վերակազմավորում) և լուծարումը կատարվում են օրենքով սահմանված կարգով:

Համալսարանի լուծարման դեպքում պարտատերերի պահանջների բավարարումից հետո մնացած գույքն ուղղվում է Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջե: