«ԳՐԱՆՑՎԱԾ Է»
ՀՀ ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹՅԱՆ
ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ԿՈՂՄԻՑ
13 հունիսի 2003 Թ.
ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԹԻՎ 12403201
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆՆ ԱՌԸՆԹԵՐ ՀԱՐԿԱՅԻՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆ
15 մայիսի 2003 թ. |
N 03/12-Ն |
Հ Ր Ա Մ Ա Ն
«ՊԱՐԶԵՑՎԱԾ ՀԱՐԿԻ ՀԱՇՎԱՐԿՄԱՆ ԵՎ ՎՃԱՐՄԱՆ ԿԱՐԳԻ ՄԱՍԻՆ» ՀՐԱՀԱՆԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
Հիմք ընդունելով «Պարզեցված հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 17-րդ հոդվածը և նպատակ ունենալով պարզաբանել առևտրային կազմակերպությունների, անհատ ձեռնարկատերերի և նոտարների կողմից Հայաստանի Հանրապետությունում պարզեցված հարկի հաշվարկման և բյուջե վճարման հարցերը`
ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ`
1. Հաստատել «Պարզեցված հարկի հաշվարկման և վճարման կարգի մասին» հրահանգը:
2. Ուժը կորցրած ճանաչել Հայաստանի Հանրապետության պետական եկամուտների նախարարության 2000 թվականի հունիսի 30-ի «Պարզեցված հարկի հաշվարկման և վճարման կարգի մասին» հրահանգը հաստատելու մասին» N 02/549 հրամանը (գրանցված ՀՀ արդարադատության նախարարության կողմից 2000 թվականի հուլիսի 3-ին, պետական գրանցման թիվ 12400058):
ՀՀ կառավարությանն |
Ե. Զախարյան |
Հաստատված է |
Համաձայնեցված է |
Համաձայնեցված է |
Հ Ր Ա Հ Ա Ն Գ
ՊԱՐԶԵՑՎԱԾ ՀԱՐԿԻ ՀԱՇՎԱՐԿՄԱՆ ԵՎ ՎՃԱՐՄԱՆ ԿԱՐԳԻ ՄԱՍԻՆ
Սույն հրահանգը մշակված է հիմք ընդունելով «Պարզեցված հարկի մասին» 2000 թ. հունիսի 19-ի Հայաստանի Հանրապետության օրենքը ու նպատակ ունի պարզաբանել «Պարզեցված հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի դրույթները` կապված իրավաբանական անձանց, անհատ ձեռնարկատերերի և նոտարների կողմից Հայաստանի Հանրապետությունում պարզեցված հարկի հաշվարկման և բյուջե վճարման հարցերի հետ:
1. ՊԱՐԶԵՑՎԱԾ ՀԱՐԿԻ ՀԱՍԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ՊԱՐԶԵՑՎԱԾ ՀԱՐԿ ՎՃԱՐՈՂՆԵՐԸ
1.1. Պարզեցված հարկը օրենքով սահմանված չափերով ու ժամկետներում ձեռնարկատիրական գործունեության համար Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջե վճարվող` շահութահարկին (եկամտահարկին) և (կամ) ավելացված արժեքի հարկին (այսուհետ` ԱԱՀ) փոխարինող հարկ է: Պարզեցված հարկի ընդհանուր գումարի մեջ շահութահարկի (եկամտահարկի) հաշվարկային մեծությունն ընդունվում է 40%, իսկ ԱԱՀ-ի հաշվարկային մեծությունը` 60%:
Շահույթ ստանալու նպատակ հետապնդող (առևտրային) կազմակերպությունների համար պարզեցված հարկը փոխարինում է շահութահարկին և (կամ) ԱԱՀ-ին: Սույն հրահանգի դրույթները տարածվում են`
- Հայաստանի Հանրապետությունում ստեղծված (պետական գրանցում ստացած) առևտրային կազմակերպությունների (այսուհետ` ռեզիդենտ առևտրային կազմակերպություններ) վրա,
- օտարերկրյա պետություններում ստեղծված առևտրային կազմակերպությունների, միջազգային առևտրային կազմակերպությունների, միջազգային կազմակերպությունների կողմից Հայաստանի Հանրապետությունից դուրս ստեղծված առևտրային կազմակերպությունների (այսուհետ` ոչ ռեզիդենտ առևտրային կազմակերպություններ) վրա, եթե վերջիններս Հայաստանի Հանրապետությունում իրականացնում են ձեռնարկատիրական գործունեություն մասնաճյուղի (մասնաճյուղերի) միջոցով:
Անհատ ձեռնարկատերերի և նոտարների համար պարզեցված հարկը փոխարինում է եկամտահարկին և (կամ) ԱԱՀ-ին:
1.2. Պարզեցված հարկ վճարող առևտրային կազմակերպությունների համար պարզեցված հարկով հարկվող գործունեության մասով կասեցվում են շահութահարկի և ԱԱՀ-ի, իսկ պարզեցված հարկ վճարող անհատ ձեռնարկատերերի և նոտարների համար` եկամտահարկի և ԱԱՀ-ի գծով օրենքով սահմանված հարկային արտոնությունները:
Հայաստանի Հանրապետության անունից կնքված և վավերացված միջազգային պայմանագրերով պարզեցված հարկից ազատելու արտոնության մասին ուղղակիորեն նշված չլինելու դեպքում պարզեցված հարկի գծով արտոնությունը չի կիրառվում և պարզեցված հարկը հաշվարկվում է ընդհանուր սահմանված կարգով:
1.3. Պարզեցված հարկ վճարողների պարզեցված հարկով հարկվող օբյեկտը որոշելիս հաշվի չեն առնվում.
ա) առևտրային կազմակերպությունների համար` շահութահարկի գծով համախառն եկամտից նվազեցումները (ծախսեր, կորուստներ, այլ նվազեցումներ).
բ) անհատ ձեռնարկատերերի` եկամտահարկի գծով համախառն եկամտից նվազեցումները (նվազեցվող եկամուտներ, անձնական նվազեցումներ, ծախսեր).
գ) նոտարների համար`
- եկամտահարկի գծով համախառն եկամտից նվազեցումները (նվազեցվող եկամուտներ, անձնական նվազեցումներ, ծախսեր),
- «Ավելացված արժեքի հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 3-րդ հոդվածով սահմանված` ԱԱՀ վճարող համարվելու համար չափը:
1.4. Հայաստանի Հանրապետությունում պարզեցված հարկ վճարող են համարվում իրենց հաշվառման վայրի հարկային մարմիններին սահմանված ժամկետներում և կարգով հայտարարագիր ներկայացրած առևտրային կազմակերպությունները, անհատ ձեռնարկատերերը և նոտարները (բացառությամբ` սույն հրահանգի 1.5 կետում նշվածներից), եթե նախորդ տարվա ընթացքում նրանց կողմից մատակարարված ապրանքների, կատարված աշխատանքների և մատուցված ծառայությունների իրացման շրջանառության (իրացումից հասույթի) ընդհանուր գումարը (այդ թվում` պարզեցված հարկով հարկվող, հաստատագրված վճարով հարկվող) չի գերազանցել 50,0 մլն դրամը (առանց ԱԱՀ-ի):
Օրինակ 1. Առևտրային կազմակերպությունը իրականացնում է տրիկոտաժի արտադրություն, խանութի միջոցով պարենային ապրանքների առևտրական գործունեություն և առևտրի իրականացման վայրի կազմակերպման գործունեություն: 2002 թ. ընթացքում կազմակերպությունը հանդիսացել է`
- տրիկոտաժի արտադրության մասով` շահութահարկ և ԱԱՀ վճարող, այդ գործունեության մասով իրացման շրջանառությունը (առանց ԱԱՀ-ի) կազմել է 10,0 մլն դրամ,
- խանութի միջոցով պարենային ապրանքների առևտրական գործունեության մասով` պարզեցված հարկ վճարող, այդ գործունեության մասով իրացման շրջանառությունը (իրացումից հասույթը) կազմել է 5,0 մլն դրամ,
- առևտրի իրականացման վայրի կազմակերպման գործունեության մասով` հաստատագրված վճար վճարող, այդ գործունեության մասով իրացման շրջանառությունը (իրացումից հասույթը) կազմել է 40,0 մլն դրամ:
Տվյալ դեպքում առևտրային կազմակերպությունը չի կարող 2003 թ. հունվարի 1-ից դառնալ պարզեցված հարկ վճարող, ինչպես տրիկոտաժի արտադրանքի իրացման, այնպես էլ խանութի միջոցով պարենային ապրանքների առևտրական գործունեության մասով:
Օրինակ 2. Առևտրային կազմակերպությունը 2002 թ. ընթացքում հանդիսանալով պարզեցված հարկ վճարող իրականացրել է խանութի միջոցով պարենային ապրանքների առևտրական գործունեություն, որի գծով իրացման շրջանառությունը (իրացումից հասույթը) կազմել է 55,0 մլն դրամ: 2003 թ. ընթացքում առևտրային կազմակերպությունը փոխում է գործունեության տեսակը և նպատակ ունի զբաղվելու տրիկոտաժի արտադրությամբ:
Տվյալ դեպքում առևտրային կազմակերպությունը չի կարող 2003 թ. հունվարի 1-ից դառնալ պարզեցված հարկ վճարող տրիկոտաժի արտադրության իրացման մասով:
Օրինակ 3. Առևտրային կազմակերպությունը 2002 թ. ընթացքում իրականացրել է հաստատագրված վճարով հարկվող առևտրի իրականացման վայրի կազմակերպման գործունեություն, որի գծով իրացման շրջանառությունը (իրացումից հասույթը) կազմել է 55,0 մլն դրամ: 2003 թ. ընթացքում առևտրային կազմակերպությունը որոշում է զբաղվել նաև տրիկոտաժի արտադրությամբ:
Տվյալ դեպքում առևտրային կազմակերպությունը չի կարող 2003 թ. հունվարի 1-ից դառնալ պարզեցված հարկ վճարող տրիկոտաժի արտադրության իրացման մասով:
Իրացման շրջանառության (իրացումից հասույթի) նկատմամբ սույն կետում նշված սահմանափակումը տարածվում է.
ա) ռեզիդենտ առևտրային կազմակերպությունների համար` Հայաստանի Հանրապետության տարածքում և նրա սահմաններից դուրս ստացված եկամուտների մեջ ներառված, ինչպես նաև անհատույց (մասնակի հատուցմամբ) իրացման շրջանառության (իրացումից հասույթի) վրա.
բ) ոչ ռեզիդենտ առևտրային կազմակերպությունների համար` միայն հայաստանյան աղբյուրներից ստացված եկամուտների մեջ ներառված, ինչպես նաև անհատույց (մասնակի հատուցմամբ) իրացման շրջանառության (իրացումից հասույթի) վրա.
գ) չի տարածվում նոտարների վրա:
1.5. Պարզեցված հարկ վճարողներ չեն կարող համարվել.
ա) «Հաստատագրված վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի համաձայն հաստատագրված վճար վճարող անձինք` գործունեության այդ մասով (այդ թվում` «Հաստատագրված վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված համապատասխան սահմանային չափերը գերազանցելու դեպքում).
բ) ակցիզային հարկով հարկման ենթակա (այդ թվում` դրան փոխարինող հաստատագրված վճարով հարկվող) ապրանքներ արտադրողները.
գ) այն անձինք, որոնց կողմից նախորդ տարվա ընթացքում Հայաստանի Հանրապետություն «ներմուծում` ազատ շրջանառության համար» մաքսային ռեժիմով ներմուծված և չիրացված` ներմուծման պահին ԱԱՀ-ով չհարկվող ապրանքների մնացորդը (հաշվարկված մաքսային արժեքով) հայտարարագրի ներկայացման ամսվա 1-ի դրությամբ գերազանցում է 1,0 մլն դրամը.
դ) տվյալ տարվա հունվարի 1-ին 100,0 հազար և ավելի դրամը գերազանցող ժամկետանց հարկային պարտավորություններ (այդ թվում` վճարման ենթակա պարզեցված հարկը և (կամ) հաստատագրված վճարները, ինչպես նաև հարկային օրենսդրությամբ սահմանված տույժերի և տուգանքների գումարը) ունեցող անձինք.
ե) բանկերը, գրավատները, վարկային կամ ապահովագրական կազմակերպությունները, ներդրումային հիմնադրամները, արժեթղթերի շուկայում մասնագիտացված մասնակիցները` արժեթղթերի շուկայում մասնագիտացված գործունեություն իրականացնող անձինք (բրոքերային (դիլերային) ընկերություններ, արժեթղթերի հավատարմագրային կառավարիչներ, արժեթղթերի պահառուներ և օրենքով սահմանված այլ անձինք), խաղատների, շահումով խաղերի կամ վիճակախաղերի (բացառությամբ` մեկենասային վիճակախաղերի) կազմակերպիչները.
զ) իրավունքի, հաշվապահական հաշվառման և աուդիտի բնագավառի գործունեություն, առևտրային գործունեության և կառավարման հարցերով խորհրդատվություն իրականացնողները (այդ թվում` փաստաբանների վարչանու գործունեություն, խորհրդատվություններ իրավաբանական հարցերով, գործունեություն հաշվապահական հաշվառման բնագավառում, աուդիտորական գործունեություն, շուկայի իրավիճակի հետազոտում և հասարակական կարծիքի բացահայտում, խորհրդատվություններ առևտրային գործունեության և կառավարման հարցերով, կազմակերպությունների կառավարմանը վերաբերող գործունեություն)` բացառությամբ խորհրդատվական ծառայություններ մատուցող նոտարների.
է) այն անձինք, որոնք դադարել են համարվել այդպիսիք` մինչև տվյալ տարվա դեկտեմբերի 31-ը (ներառյալ).
ը) գյուղատնտեսական արտադրանք արտադրողները:
Սույն կետի «բ», «ե», «զ» և «ը» ենթակետերի կիրառման առումով հիմք է ընդունվում նախորդ տարվա որևէ ժամանակահատվածում նշված գործունեության տեսակներով զբաղվելու փաստը (այն գործունեության տեսակների մասով, որոնց զբաղվելու համար նախատեսված է լիցենզիա, հիմք է հանդիսանում նաև տվյալ գործունեության լիցենզիայի առկայությունը):
Սույն կետի «գ» ենթակետի կիրառման առումով ապրանքներ են համարվում Հայաստանի Հանրապետության մաքսային սահմանով տեղափոխվող` հարկատուին սեփականության իրավունքով պատկանող գույքը (բացառությամբ` դրամական միջոցների): Ընդ որում, հիմնական միջոցների և արագամաշ առարկաների մաշվածքը (ամորտիզացիան) հաշվի չի առնվում, իսկ արտադրական (տեխնոլոգիական) պրոցեսում հումք և նյութերի օգտագործման (սպառման) դեպքում մնացորդ չի հաշվարկվում:
Սույն կետի «ա» ենթակետում նշված գործունեություն իրականացնող անձինք կարող են պարզեցված հարկ վճարող դառնալ «Հաստատագրված վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում չնշված գործունեության տեսակների մասով, իսկ սույն կետի «բ»-ից «ը»` բոլոր ենթակետերում (ներառյալ) նշված անձանց համար պարզեցված հարկ վճարող համարվելու իրավունքի բացառումը վերաբերում է ամբողջ գործունեությանը:
1.6. Առևտրային կազմակերպությունները, անհատ ձեռնարկատերերը և նոտարները պարզեցված հարկ վճարող համարվելու համար իրենց հաշվառման վայրի հարկային մարմին են ներկայացնում սույն հրահանգի հավելված 1-ում բերված ձևի հայտարարագիր:
Տվյալ տարում պարզեցված հարկ վճարող համարվելու համար գրավոր հայտարարագիրը հարկային մարմին է ներկայացվում հունվարի 1-ից 25-ը (ներառյալ): Տվյալ տարում պարզեցված հարկ վճարող հանդիսացող անձինք հաջորդ տարում ևս այդպիսին համարվելու (որպես պարզեցված հարկ վճարող գործունեությունը շարունակելու) համար գրավոր հայտարարագիրը հարկային մարմին են ներկայացնում հաջորդ տարվա հունվարի 1-ից 25-ը (ներառյալ): Անկախ նշված ժամկետից.
ա) նոր ստեղծված (պետական գրանցում ստացած) առևտրային կազմակերպությունները և անհատ ձեռնարկատերերը (բացառությամբ` սույն հրահանգի 1.5 կետում նշվածների) պետական գրանցում ստանալու օրվանից համարվում են պարզեցված հարկ վճարողներ, եթե նրանք պետական գրանցման օրվանից մեկամսյա ժամկետում (բայց ոչ ուշ, քան պետական գրանցման եռամսյակի վերջին օրը) իրենց հաշվառման վայրի հարկային մարմին են ներկայացնում գրավոր հայտարարագիր: Նշված ժամկետում այդպիսի գրավոր հայտարարագիր չներկայացրած առևտրային կազմակերպությունները համարվում են շահութահարկ վճարողներ, իսկ անհատ ձեռնարկատերերը` եկամտահարկ վճարողներ` պետական գրանցում ստանալու օրվանից:
Նոր ստեղծված (պետական գրանցում ստացած) առևտրային կազմակերպությունների համար պարզեցված հարկ վճարող համարվելու վերը նշված հնարավորությունը վերաբերում է վերակազմակերպման միայն հետևյալ դեպքերին` իրավաբանական անձանց միաձուլման արդյունքում նոր առաջացած առևտրային կազմակերպությանը, իրավաբանական անձից առանձնացված առևտրային կազմակերպությանը, իրավաբանական անձից բաժանված առևտրային կազմակերպությանը,
բ) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով նոտարի պաշտոնում նշանակված անձինք նոտարի պաշտոնում նշանակվելու օրվանից համարվում են պարզեցված հարկ վճարողներ, եթե նրանք մինչև նոտարի պաշտոնում նշանակվելու եռամսյակին հաջորդող ամսվա 1-ը իրենց բնակության վայրի հարկային մարմին չեն ներկայացրել գրավոր դիմում` ընդհանուր կարգով հարկման, հաշվառման և հաշվետվությունների համակարգին անցնելու մասին: Նշված ժամկետում այդպիսի գրավոր դիմում ներկայացրած անձինք համարվում են եկամտահարկ վճարողներ` նոտարի պաշտոնում նշանակվելու օրվանից:
1.7. Պարզեցված հարկ վճարողը դադարում է համարվել այդպիսին հետևյալ փաստերից որևէ մեկի տեղի ունենալու եռամսյակին հաջորդող ամսվա 1-ից, եթե պարզեցված հարկ վճարողը.
ա) գրավոր դիմում է ներկայացրել իր հաշվառման վայրի հարկային մարմին` ընդհանուր կարգով (այսինքն` շահութահարկով (եկամտահարկով) և (կամ) ԱԱՀ-ով) հարկման, հաշվառման և հաշվետվությունների համակարգին անցնելու վերաբերյալ (այդ դեպքում պարզեցված հարկ վճարողը դադարում է համարվել այդպիսին դիմումում նշված գործունեության (գործունեությունների) մասով).
բ) այդպիսին համարվելու ժամանակաշրջանում թույլ է տվել ակցիզային հարկով հարկման ենթակա ապրանքների դրոշմավորման կարգին վերաբերող` Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքի հետևյալ հոդվածների երկու և ավելի խախտման դեպքեր`
- սահմանված կարգով ձեռք բերված կամ օգտագործված ակցիզային դրոշմանիշներն օտարելը, եթե դրանց քանակը չի գերազանցում 1000 հատ (հոդված 1707),
- ապօրինի ձեռք բերված ակցիզային դրոշմանիշերով ապրանքներ դրոշմավորելը, եթե այդ ապրանքների ընդհանուր արժեքը վաճառողի մոտ նշված (չնշված լինելու դեպքում` օրենսդրությամբ սահմանված կարգով որոշված) գներով չի գերազանցում 200,0 հազար դրամը (հոդված 1707),
- ակցիզային դրոշմանիշերով դրոշմավորման ենթակա չդրոշմավորված (չվերադրոշմավորված) ապրանքներ իրացնելը, եթե այդ ապրանքների ընդհանուր արժեքը վաճառողի մոտ նշված (չնշված լինելու դեպքում` օրենսդրությամբ սահմանված կարգով որոշված) գներով չի գերազանցում 200,0 հազար դրամը (հոդված 1708),
- ակցիզային դրոշմանիշերի մեկից ավելի անգամ օգտագործման հնարավորությունը չբացառող ձևով կամ դրոշմավորման ենթակա ապրանքները ոչ այդ արտադրատեսակի դրոշմավորման համար տրամադրված ակցիզային դրոշմանիշերով դրոշմավորված, ինչպես նաև որոշակի տարողության համար տրամադրված դրոշմանիշերով այլ տարողություն ունեցող տարաներով (տուփերով) տարայավորված` դրոշմավորված ապրանքներն իրացնելը, եթե այդ ապրանքների ընդհանուր արժեքը վաճառողի մոտ նշված (չնշված լինելու դեպքում` օրենսդրությամբ սահմանված կարգով որոշված) գներով չի գերազանցում 200,0 հազար դրամը (հոդված 1709).
գ) թույլ է տվել 100,0 հազար դրամ և ավելի ժամկետանց հարկային պարտավորություններ (այդ թվում` հարկային օրենսդրությամբ սահմանված տույժերի և տուգանքների գումարի): Սույն դրույթը կիրառվում է այն դեպքում, եթե հաշվետու ժամանակաշրջանին (եռամսյակին) հաջորդող առաջին ամսվա 1-ի դրությամբ պարզեցված հարկ վճարողը շարունակում է ունենալ 100,0 հազար դրամ և ավելի ժամկետանց հարկային պարտավորություններ: Ընդ որում, 100,0 հազար դրամ և ավելի ժամկետանց հարկային պարտավորություններ ունեցող պարզեցված հարկ վճարողը դադարում է համարվել այդպիսին նաև այն դեպքում, երբ արձանագրված հարկային պարտավորությունների մասով հարկ վճարողը բողոքարկել է հարկային մարմինների պաշտոնատար անձանց գործողությունները (այսինքն` արձանագրված հարկային պարտավորությունների բողոքարկումը հաշվի չի առնվում): Սույն դրույթը չի կիրառվում հարկ վճարողի մոտ հետագայում կատարված ստուգման արդյունքներով կազմված ակտում արձանագրված խախտումների հետևանքով առաջադրված հարկային պարտավորությունների նկատմամբ:
Պարզեցված հարկ վճարողը դադարում է համարվել այդպիսին հետևյալ փաստերից որևէ մեկի տեղի ունենալու պահից` պարզեցված հարկ վճարողի կողմից այդպիսին համարվելու ժամանակաշրջանում.
ա) իրականացվում է ակցիզային հարկով հարկման ենթակա (այդ թվում` դրան փոխարինող հաստատագրված վճարով հարկվող) ապրանքների արտադրություն.
բ) իրականացվում է բանկերի, գրավատների, վարկային կամ ապահովագրական կազմակերպությունների, ներդրումային հիմնադրամների, արժեթղթերի շուկայում մասնագիտացված մասնակիցների` արժեթղթերի շուկայում մասնագիտացված գործունեություն իրականացնող անձանց (բրոքերային (դիլերային) ընկերություններ, արժեթղթերի հավատարմագրային կառավարիչներ, արժեթղթերի պահառուներ և օրենքով սահմանված այլ անձինք), խաղատների, շահումով խաղերի կամ վիճակախաղերի (բացառությամբ` մեկենասային վիճակախաղերի) կազմակերպիչների գործունեություն.
գ) իրականացվում է իրավունքի, հաշվապահական հաշվառման և աուդիտի բնագավառի գործունեություն, առևտրային գործունեության և կառավարման հարցերով խորհրդատվություն (այդ թվում` փաստաբանների վարչանու գործունեություն, խորհրդատվություններ իրավաբանական հարցերով, գործունեություն հաշվապահական հաշվառման բնագավառում, աուդիտորական գործունեություն, շուկայի իրավիճակի հետազոտում և հասարակական կարծիքի բացահայտում, խորհրդատվություններ առևտրային գործունեության և կառավարման հարցերով, կազմակերպությունների կառավարմանը վերաբերող գործունեություն)` բացառությամբ խորհրդատվական ծառայություններ մատուցող նոտարների.
դ) հաշվետու ժամանակաշրջանի (եռամսյակի) ընթացքում Հայաստանի Հանրապետություն «ներմուծում»` ազատ շրջանառության համար» մաքսային ռեժիմով ներմուծված ապրանքների (որոնց համար նախատեսված չէ ԱԱՀ-ի գանձում ներմուծման պահին) ներմուծման ծավալը (հաշվարկված մաքսային արժեքով) գերազանցում է 250,0 հազար դրամը (նշված փաստի տեղի ունենալու պահը որոշվում է մաքսային մարմինների կողմից մաքսային հայտարարագրի կնքման ամսաթվով): Սույն ենթակետի կիրառման առումով ապրանքներ են համարվում Հայաստանի Հանրապետության մաքսային սահմանով տեղափոխվող` հարկատուին սեփականության իրավունքով պատկանող գույքը (բացառությամբ` դրամական միջոցների), որի մեջ ներառվում են հիմնական միջոցները, արագամաշ առարկաները, հումքը և նյութերը:
Եթե հարկ վճարողը սույն կետի համաձայն պարզեցված հարկ վճարող լինելու դադարեցման հիմքերի առկայության դեպքում շարունակում է համարել իրեն պարզեցված հարկ վճարող և կատարված գործողությունները ձևակերպել սույն հրահանգի դրույթներին համապատասխան, ապա այդ փաստը ստուգմամբ հայտնաբերվելու դեպքում սույն կետով սահմանված ժամկետներից սկսած հարկերը և պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարները հաշվարկվում են Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված ընդհանուր կարգով: Այդ դեպքում հարկ վճարողի կողմից հաշվարկված պարզեցված հարկի գումարները հաշվանցվում են ընդհանուր սահմանված կարգով հաշվարկված շահութահարկից (եկամտահարկից) և ԱԱՀ-ից (40% և 60% համամասնությամբ), իսկ ընդհանուր սահմանված կարգով հաշվարկված պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարներից հաշվանցվում են պարզեցված հարկ վճարող համարվելու ժամանակահատվածում հաշվարկված պարտադիր սոցիալական ապահովագրության հաստատագրված վճարները:
2. ՊԱՐԶԵՑՎԱԾ ՀԱՐԿՈՎ ՀԱՐԿՎՈՂ ՕԲՅԵԿՏԸ
2.1. Պարզեցված հարկով հարկվող օբյեկտ է համարվում հաշվետու ժամանակաշրջանի (եռամսյակի) ընթացքում պարզեցված հարկ վճարողի կողմից մատակարարված ապրանքների, կատարված աշխատանքների և մատուցված ծառայությունների իրացման շրջանառությունը (իրացումից հասույթը): Իրացման շրջանառությունը (իրացումից հասույթը) ներառում է նաև ռոյալթիները և փոխառության տոկոսները:
Սույն հրահանգի իմաստով` ապրանքների մատակարարում է համարվում գործարքը, որն իրականացվում է ապրանքների (այդ թվում` արտադրանքի, հիմնական միջոցների, արագամաշ առարկաների, հումքի և նյութերի) և այլ գույքի սեփականության իրավունքը այլ անձի փոխանցելու միջոցով (ապրանքների մատակարարում է համարվում նաև ոչ նյութական ակտիվների իրացումը), իսկ աշխատանքների կատարման և ծառայությունների մատուցման դեպքում կատարողը պատվիրատուի առաջադրանքով կատարում է որոշակի գործողություններ կամ իրականացնում է որոշակի գործունեություն (ծառայությունների մատուցում է համարվում նաև վարձակալությունը):
2.2. Ապրանքների մատակարարման, աշխատանքների կատարման կամ ծառայությունների մատուցման դեպքում իրացման շրջանառությունը (իրացումից հասույթը) որոշվում է այդ գործարքների (գործառնությունների) ամբողջ արժեքից ելնելով: Անհատույց (մասնակի հատուցմամբ), ինչպես նաև փոխանակման գործարքների (գործառնությունների) դեպքում իրացման շրջանառությունը (իրացումից հասույթը) որոշվում է տվյալ գործարքների (գործառնությունների) համար սովորաբար կիրառվող (իրական) գներից ելնելով:
Վարձակալության գործարքներ իրականացնելու դեպքում պարզեցված հարկ վճարող հանդիսացող վարձատուի իրացման շրջանառություն (իրացումից հասույթ) է համարվում այդ գործարքների համար նախատեսված հատուցումը` վարձավճարները:
Փոխառության գործարքներ իրականացնելու դեպքում պարզեցված հարկ վճարող հանդիսացող փոխատուի իրացման շրջանառություն (իրացումից հասույթ) է համարվում այդ գործարքների համար նախատեսված հատուցումը (տոկոսները): Փոխառության առարկա հանդիսացող գույքի (բացառությամբ` դրամական միջոցների) նկատմամբ սեփականության իրավունքի փոփոխության դեպքում իրացման շրջանառությունը (իրացումից հասույթը) որոշվում է ապրանքների մատակարարումից առաջացող իրացման շրջանառությանը (հասույթի) համապատասխան:
Օրենսդրությամբ սահմանված կարգով իրականացված հանձնարարության, կոմիսիայի և գործակալության գործարքներ իրականացնելու դեպքում պարզեցված հարկ վճարող հանդիսացող հանձնակատարի, կոմիսիոների և գործակալի իրացման շրջանառություն (իրացումից հասույթ) է համարվում այդ գործարքների համար նախատեսված հատուցումը (միջնորդավճարները` գանձույթ, պարգևավճար և հատուցման համանման այլ ձևեր):
Նոտարների կողմից մատուցված վճարովի ծառայությունների իրացման շրջանառությունը որոշվում է «Նոտարիատի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով նախատեսված` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից համապատասխան ծառայությունների համար սահմանված սակագներով:
3. ՊԱՐԶԵՑՎԱԾ ՀԱՐԿԻ ԴՐՈՒՅՔԱՉԱՓԵՐԸ ԵՎ ՀԱՇՎԱՐԿՈՒՄԸ
3.1. Պարզեցված հարկի գծով հաշվետու ժամանակաշրջան է համարվում եռամսյակը:
3.2. Պարզեցված հարկ վճարողները պարզեցված հարկի գումարների հաշվարկումը կատարում են ինքնուրույն, յուրաքանչյուր հաշվետու ժամանակաշրջանի (եռամսյակի) արդյունքներով հետևյալ դրույքաչափերով.
ա) խանութների, կրպակների (տաղավարների) միջոցով առևտրական գործունեության մասով առևտրային կազմակերպությունները և անհատ ձեռնարկատերերը ընթացիկ եռամսյակի համար որոշվող հարկվող օբյեկտի նկատմամբ պարզեցված հարկը հաշվարկում են իրացման շրջանառության (իրացումից հասույթի) նկատմամբ 3.5% դրույքաչափով.
բ) վարձակալության մասով առևտրային կազմակերպությունները և անհատ ձեռնարկատերերը ընթացիկ եռամսյակի համար որոշվող հարկվող օբյեկտի նկատմամբ պարզեցված հարկը հաշվարկում են իրացման շրջանառության (իրացումից հասույթի) նկատմամբ 10% դրույքաչափով.
գ) խանութների, կրպակների (տաղավարների) միջոցով առևտրական գործունեության և վարձակալությունից տարբերվող այլ գործունեության (այսուհետ` այլ գործունեություն) մասով (այդ թվում` ռոյալթիների, փոխառության տոկոսների, հիմնական միջոցների, ոչ նյութական ակտիվների, արագամաշ առարկաների և այլ պաշարների օտարման մասով) առևտրային կազմակերպությունները և անհատ ձեռնարկատերերը ընթացիկ տարվա համար որոշվող հարկվող օբյեկտի նկատմամբ պարզեցված հարկը հաշվարկում են իրացման շրջանառության (իրացումից հասույթի) նկատմամբ հետևյալ դրույքաչափերով`
- մինչև 30,0 մլն դրամ գումարի նկատմամբ` |
7%, |
- 30,0 մլն դրամը գերազանցող գումարի նկատմամբ` |
12%. |
դ) նոտարները ընթացիկ եռամսյակի համար որոշվող հարկվող օբյեկտի նկատմամբ պարզեցված հարկը հաշվարկում են իրացման շրջանառության նկատմամբ 20% դրույքաչափով:
Օրինակ 4. Առևտրային կազմակերպությունը 2003 թ. ընթացքում և տրիկոտաժի արտադրանքի իրացման մասով և խանութի միջոցով պարենային ապրանքների առևտրական գործունեության մասով հանդիսանում է պարզեցված հարկ վճարող, որոնց մասով իրացման շրջանառությունը (իրացումից հասույթը) կազմում է.
(մլն դրամ) |
Հաշվետու |
Տրիկոտաժի |
Պարենային ապրանքների |
Ընդամենը |
1-ին |
15,0 |
5,0 |
20,0 |
Ընդամենը |
120,0 |
40,0 |
160,0 |
Առևտրային կազմակերպության պարզեցված հարկը 2003 թ. համար (ըստ եռամսյակների) հաշվարկվում է.
(մլն դրամ) |
Հաշվետու |
Տրիկոտաժի արտադրանքի |
Պարենային ապրանքների |
Ընդամենը պարզեցված հարկ |
1-ին |
1,05(15,0x7 %) |
0,175(5,0x3,5%), |
1,225 |
Ընդամենը |
12,90 |
1,40 |
14,30 |
3.3. Սույն հրահանգի իմաստով խանութների, կրպակների (տաղավարների) միջոցով առևտրական գործունեությունը ներառում է խանութների, կրպակների (տաղավարների) միջոցով (այդ թվում` առևտրի իրականացման վայրերում (տոնավաճառ, շուկա և այլն) գտնվող) մանրածախ, մեծածախ և (կամ) կոմիսիոն առևտուրը:
Խանութը առևտրի իրականացման համար կառուցված կամ այդ նպատակին հարմարեցված ու սարքավորված, գնորդների սպասարկման համար առևտրական դահլիճ ունեցող մշտական (ստացիոնար) շենքն է կամ շինությունը (մասնավորապես, դեղատունը): Կրպակը (տաղավարը) առևտրի իրականացման համար կառուցված կամ այդ նպատակին հարմարեցված, գնորդների սպասարկման համար առևտրական դահլիճ չունեցող շինություն է (մասնավորապես, դեղատնային կրպակը): Առևտրական դահլիճը ներառում է ապրանքների ցուցադրման և վաճառքի համար առևտրական սարքավորումների և գույքի զբաղեցրած մակերեսը:
Առևտրի իրականացման վայրերում (տոնավաճառ, շուկա և այլն) և այդ վայրերից դուրս գտնվող վրանների, շարժական կետերի, վաճառատեղերի (մասնավորապես,` սեղանների) և որոշակիորեն առանձնացված համանման այլ տարածքների միջոցով առևտրական գործունեությունը, ինչպես նաև բենզինի, դիզելային վառելիքի և (կամ) գազի (հեղուկ և (կամ) բնական) իրացումը (վաճառքը) չի դիտվում որպես խանութների, կրպակների (տաղավարների) միջոցով իրականացվող առևտրական գործունեություն և գործունեության այդ մասով կիրառվում են սույն հրահանգի իմաստով այլ գործունեությանը վերաբերող դրույթները:
Խանութների, կրպակների (տաղավարների) միջոցով սեփական արտադրանքի, հիմնական միջոցների, արագամաշ առարկաների, հումք և նյութերի իրացումը (վաճառքը) չի դիտվում որպես խանութների, կրպակների (տաղավարների) միջոցով իրականացվող առևտրական գործունեություն և գործունեության այդ մասով կիրառվում են սույն հրահանգի իմաստով այլ գործունեությանը վերաբերող դրույթները:
4. ՊԱՐԶԵՑՎԱԾ ՀԱՐԿԻ ԳՈՒՄԱՐԻ ՆՎԱԶԵՑՈՒՄԸ
4.1. Առևտրային կազմակերպությունների և անհատ ձեռնարկատերերի կողմից իրականացված վարձակալության և այլ գործունեության մասով, իսկ նոտարների կողմից իրականացված նոտարական գործունեության մասով հաշվետու ժամանակաշրջանում հաշվարկված պարզեցված հարկի գումարը նվազեցվում է տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանում ձեռք բերված` գործունեության իրականացումն ապահովելու նպատակով ապրանքների և ծառայությունների արժեքի, ինչպես նաև աշխատանքի վարձատրության համար կատարված` փաստաթղթերով հիմնավորված ծախսերի (ներառյալ` անուղղակի հարկերը) 5% չափով: Ընդ որում, եթե նվազեցումներից հետո պարզեցված հարկի գումարը տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար կազմում է իրացման շրջանառության 3.5%-ից պակաս, ապա պարզեցված հարկը վճարվում է իրացման շրջանառության 3.5%-ի չափով, իսկ պարզեցված հարկի գումարի չնվազեցված մասը (որպես «փոխանցվող ծախս») նվազեցվում է հաջորդ հաշվետու ժամանակաշրջանների համար հաշվարկված պարզեցված հարկի գումարից:
Խանութների, կրպակների (տաղավարների) միջոցով առևտրական գործունեության մասով հաշվետու ժամանակաշրջանում հաշվարկված պարզեցված հարկի գումարից ձեռքբերումների չափով նվազեցումներ չեն կատարվում:
Օրինակ 5. Սույն հրահանգի օրինակ 4-ում բերված պայմաններում առևտրային կազմակերպությունը 2003 թ. ընթացքում (ըստ եռամսյակների) կատարել է փաստաթղթերով հիմնավորված ծախսեր ըստ գործունեության տեսակների, համապատասխանաբար.
(մլն դրամ) |
Հաշվետու |
Տրիկոտաժի |
Պարենային |
Ընդամենը |
1-ին |
20,0 |
3,0 |
23,0 |
Ընդամենը |
190,0 |
35,0 |
225,0 |
Առևտրային կազմակերպության պարզեցված հարկը 2003 թ. համար (ըստ եռամսյակների) հաշվարկվում է.
(մլն դրամ) |
Հաշվետու |
Տրիկոտաժի արտադրանքի իրացման շրջանառության մասով |
Պարենային ապրանքների առևտրից իրացման շրջանառության մասով |
Ընդամենը պարզեցված հարկ |
1-ին |
1,05(15,0x7 %) |
0,175(5,0x3,5%), |
1,225 |
Ընդամենը |
12,90 |
1,40 |
14,30 |
ա) Առևտրային կազմակերպության 2003 թ. համար (ըստ եռամսյակների) տրիկոտաժի արտադրանքի արտադրության մասով վճարման ենթակա պարզեցված հարկը հաշվարկվում է.
(մլն դրամ) |
Հաշվետու |
Նվազեցվող |
Պարզեցված |
Վճարման ենթակա |
Հաջորդ եռամսյակ |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
1-ին |
1,00 |
0,525 |
0,525 |
0,475 |
Ընդամենը |
9,50 |
4,200 |
4,225 |
0,825 |
Հաշվարկը կատարվել է հետևյալ եղանակով.
- 2003 թ. 1-ին եռամսյակում` քանի որ հաշվարկված պարզեցված հարկի (1,05 մլն դրամ) և նվազեցվող ծախսերի (1,00 մլն դրամ) տարբերությունը (0,05 մլն դրամ) պակաս է պարզեցված հարկի նվազագույն գումարից (հաշվարկված պարզեցված հարկի գումարի 3,5% դրույքաչափով` 0,525 մլն դրամ), ապա վճարման ենթակա պարզեցված հարկը ընդունվում է պարզեցված հարկի նվազագույն գումարի չափով (0,525 մլն դրամ), իսկ 2-րդ եռամսյակ «փոխանցվող» ծախսերը որոշվում են որպես 1-ին եռամսյակում կատարված նվազեցվող ծախսերի ընդհանուր գումարի (1,00 մլն դրամ) և 1-ին եռամսյակի հաշվարկված պարզեցված հարկից նվազեցվող ծախսերի (հաշվարկված պարզեցված հարկի գումարի (1,05 մլն դրամ) և պարզեցված հարկի նվազագույն գումարի (0,525 մլն դրամ) տարբերություն` 0,525 մլն դրամ) տարբերություն (0,475 մլն դրամ),
- 2003 թ. 2-րդ եռամսյակում` քանի որ հաշվարկված պարզեցված հարկի (0,70 մլն դրամ) և նվազեցվող ծախսերի (1-ին եռամսյակից «փոխանցված» ծախսերի (0,475 մլն դրամ) և 2-րդ եռամսյակում կատարված նվազեցվող ծախսերի (1,25 մլն դրամ) հանրագումար` 1,725 մլն դրամ) տարբերությունը (-1,025 մլն դրամ) պակաս է պարզեցված հարկի նվազագույն գումարից (հաշվարկված պարզեցված հարկի գումարի 3,5% դրույքաչափով` 0,350 մլն դրամ), ապա վճարման ենթակա պարզեցված հարկը ընդունվում է պարզեցված հարկի նվազագույն գումարի չափով (0,350 մլն դրամ), իսկ 3-րդ եռամսյակ «փոխանցվող» ծախսերը որոշվում են որպես 1-ին եռամսյակից «փոխանցվող» ծախսերի (0,475 մլն դրամ) և 2-րդ եռամսյակում կատարված նվազեցվող ծախսերի ընդհանուր գումարի (1,25 մլն դրամ) ու 2-րդ եռամսյակի հաշվարկված պարզեցված հարկից նվազեցվող ծախսերի (հաշվարկված պարզեցված հարկի գումարի (0,70 մլն դրամ) և պարզեցված հարկի նվազագույն գումարի (0,350 մլն դրամ) տարբերություն` 0,350 մլն դրամ) տարբերության (0,350 մլն դրամ) հանրագումար (1,375 մլն դրամ),
- 2003 թ. 3-րդ եռամսյակում` քանի որ հաշվարկված պարզեցված հարկի (4,55 մլն դրամ) և նվազեցվող ծախսերի (2-րդ եռամսյակից «փոխանցված» ծախսերի (1,375 մլն դրամ) և 3-րդ եռամսյակում կատարված նվազեցվող ծախսերի (1,75 մլն դրամ) հանրագումար` 3,125 մլն դրամ) տարբերությունը (1,425 մլն դրամ) գերազանցում է պարզեցված հարկի նվազագույն գումարը (հաշվարկված պարզեցված հարկի գումարի 3,5% դրույքաչափով` 1,400 մլն դրամ), ապա վճարման ենթակա պարզեցված հարկը ընդունվում է որպես հաշվարկված պարզեցված հարկի (4,55 մլն դրամ) և նվազեցվող ծախսերի (3,125 մլն դրամ) տարբերություն (1,425 մլն դրամ), իսկ 4-րդ եռամսյակ ծախսեր չեն փոխանցվում,
- 2003 թ. 4-րդ եռամսյակում` քանի որ հաշվարկված պարզեցված հարկի (6,60 մլն դրամ) և նվազեցվող ծախսերի (5,500 մլն դրամ) տարբերությունը պակաս է պարզեցված հարկի նվազագույն գումարից (հաշվարկված պարզեցված հարկի գումարի 3,5% դրույքաչափով` 1,925 մլն դրամ), ապա վճարման ենթակա պարզեցված հարկը ընդունվում է պարզեցված հարկի նվազագույն գումարի չափով (1,925 մլն դրամ), իսկ 2004 թ. 1-ին եռամսյակ «փոխանցվող» ծախսերը որոշվում են որպես 4-րդ եռամսյակում կատարված նվազեցվող ծախսերի ընդհանուր գումարի (5,500 մլն դրամ) ու 4-րդ եռամսյակի հաշվարկված պարզեցված հարկից նվազեցվող ծախսերի (հաշվարկված պարզեցված հարկի գումարի (6,60 մլն դրամ) և պարզեցված հարկի նվազագույն գումարի (1,925 մլն դրամ) տարբերություն` 4,675 մլն դրամ) տարբերություն (0,825 մլն դրամ):
բ) Առևտրային կազմակերպության 2003 թ. համար (ըստ եռամսյակների) պարենային ապրանքների առևտրի մասով վճարման ենթակա պարզեցված հարկը կազմում է 1,40 մլն դրամ (0,175+0,525+,035+0,35).
Այսպիսով, 2003 թ. ընթացքում առևտրային կազմակերպությունը հաշվարկում է վճարման ենթակա պարզեցված հարկ (ըստ եռամսյակների) ընդամենը`
- 1-ին եռամսյակ` |
0,700 մլն դրամ (0,525+0,175), |
- 2-րդ եռամսյակ` |
0,875 մլն դրամ (0,350+0,525), |
- 3-րդ եռամսյակ` |
1,775 մլն դրամ (1,425+0,350), |
- 4-րդ եռամսյակ` |
2,275 մլն դրամ (1,925+0,350), |
տարեկան` |
5,625 մլն դրամ (4,225+1,400): |
Օրինակ 6. Առևտրային կազմակերպությունը հանդիսանում է պարզեցված հարկ վճարող տրիկոտաժի արտադրության և խանութի միջոցով պարենային ապրանքների առևտրական գործունեության մասով, և չի իրականացնում ընդհանուր կարգով և (կամ) հաստատագրված վճարով հարկվող գործունեություն: Առևտրային կազմակերպության 2003 թ. 3-րդ եռամսյակի տրիկոտաժի արտադրանքի իրացման շրջանառությունը (իրացումից հասույթը) կազմել է 20,0 մլն դրամ, իսկ պարենային ապրանքների առևտրից` 30,0 մլն դրամ: Նույն եռամսյակում առևտրային կազմակերպությունը կատարել է ուղղակի ծախսեր տրիկոտաժի արտադրանքի իրացման գծով` 15,0 մլն դրամ և պարենային ապրանքների առևտրի գծով` 25,0 մլն դրամ, ընդհանուր տնտեսական ծախսերը կազմում են` 8,0 մլն դրամ:
ա) առանձին գործունեության գծով տեսակարար կշիռը կազմում է`
- տրիկոտաժի արտադրանքի արտադրության գծով` |
0,4(20,0:(20,0+30,0)), |
- պարենային ապրանքների առևտրի գծով` |
0,6(30,0:(20,0+30,0)). |
բ) ընդհանուր տնտեսական ծախսերի այն մասը, որը վերագրվում է`
- տրիկոտաժի արտադրանքի արտադրությանը` |
3,2 մլն դրամ (8,0x0,4), |
- պարենային ապրանքների առևտրին` |
4,8 մլն դրամ (8,0x0,6). |
- տրիկոտաժի արտադրանքի արտադրությանը` |
18,2 մլն դրամ (15,0+3,2), |
- պարենային ապրանքների առևտրին` |
29,8 մլն դրամ (25,0+4,8): |
4.4. Եթե առևտրային կազմակերպությունը կամ անհատ ձեռնարկատերը միաժամանակ իրականացնում է պարզեցված հարկով և ընդհանուր կարգով (կամ հաստատագրված վճարով) հարկվող գործունեություն, ապա ընդհանուր տնտեսական ծախսերը, որոնք ըստ գործունեության առանձին տեսակների հնարավոր չէ առանձնացնել, պարզեցված հարկը հաշվարկելիս հաշվի չեն առնվում:
4.5. Ընդհանուր տնտեսական ծախսերն են` կառավարման ապարատի աշխատավարձը, պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարները, կառավարման տեխնիկական միջոցների և ոչ արտադրական (ընդհանուր տնտեսական) նշանակության հիմնական միջոցների նորոգման, պահպանման և շահագործման, խորհրդատվական և տեղեկատվական ծառայություններ, գրասենյակային, փոստային, հեռախոսային, հեռագրային և նմանատիպ այլ ծախսերը:
5. ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐԻ (ԻՐԱՑՄԱՆ ՇՐՋԱՆԱՌՈՒԹՅԱՆ) ԵՎ ԾԱԽՍԵՐԻ ՀԱՇՎԱՌՈՒՄԸ
5.1. Հարկվող օբյեկտը որոշելիս եկամուտների (իրացման շրջանառության) և ծախսերի հաշվառումն իրականացվում է հաշվեգրման եղանակով:
Հաշվեգրման եղանակով հաշվառման դեպքում պարզեցված հարկ վճարողը այդպիսին համարվելու հաշվետու ժամանակաշրջանում եկամուտների (իրացման շրջանառության) և ծախսերի հաշվառումն իրականացնում է համապատասխանաբար ելնելով իր կողմից եկամուտների ստացման իրավունքը ձեռք բերելու կամ դրա համար այդ ծախսերը ճանաչելու պահից` անկախ եկամտի փաստացի ստացման կամ վճարումների իրականացման ժամկետից:
5.2. Հաշվեգրման եղանակով եկամուտները (իրացման շրջանառությունը) հաշվառելիս պարզեցված հարկ վճարողը հաշվի է առնում հետևյալ առանձնահատկությունները.
ա) եկամտի ստացման իրավունքը համարվում է ձեռք բերված, եթե համապատասխան գումարը ենթակա է պարզեցված հարկ վճարողին անվերապահ վճարման (հատուցման) կամ հարկատուն կատարել է գործարքից կամ պայմանագրից բխող պարտավորությունները, եթե նույնիսկ այդ իրավունքի բավարարման պահը հետաձգվել է, կամ վճարումներն իրականացվում են մաս-մաս.
բ) պարզեցված հարկ վճարողի կողմից ծառայություններ մատուցելու դեպքում նշված իրավունքը համարվում է ձեռք բերված գործարքից բխող ծառայությունների մատուցումն ավարտելու (այդ թվում նաև` ըստ փուլերի) պահից.
գ) փոխառության դիմաց եկամուտներ (տոկոսներ) կամ գույքը վարձակալության տալու դիմաց եկամուտներ (վարձավճարներ) ստանալու դեպքում եկամտի ստացման իրավունքը համարվում է ձեռք բերված պարտքի կամ վարձակալության պայմանագրի ժամկետը լրանալու պահից (եթե պարտքի կամ վարձակալության պայմանագրի ժամկետը ներառում է մի քանի հաշվետու ժամանակաշրջան, ապա հաշվետու ժամանակաշրջաններում եկամուտը բաշխվում է դրա հաշվեգրմանը համապատասխան):
5.3. Այն պարզեցված հարկ վճարողները, որոնք հանդիսանում են պարզեցված հարկ վճարող` չիրականացնելով ընդհանուր կարգով և (կամ) հաստատագրված վճարով հարկվող գործունեություն, պարզեցված հարկով հարկվող գործունեությանը ուղղակիորեն չվերաբերող այլ եկամուտները, «Շահութահարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված այլ նվազեցումները և «Եկամտահարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված անձնական նվազեցումը հաշվի չեն առնում պարզեցված հարկը հաշվարկելիս: Հարկ վճարողները այդ մասով չեն հանդիսանում նաև ընդհանուր կարգով հարկ վճարող:
Սույն կետում նշված դեպքում պարզեցված հարկ վճարողները այդպիսին համարվելու ժամանակահատվածում հարկման նպատակով պահուստներ չեն ստեղծում և պարտքեր (դեբիտորական, կրեդիտորական) դուրս չեն գրում:
5.4. Այն հարկ վճարողները, որոնք միաժամանակ իրականացնում են պարզեցված հարկով և ընդհանուր կարգով (կամ հաստատագրված վճարով) հարկվող գործունեություն, պարզեցված հարկով հարկվող գործունեությանը ուղղակիորեն չվերաբերող այլ եկամուտները և ծախսերը (մասնավորապես` ընդհանուր տնտեսական ծախսերը և դրանց գծով մատակարարների հարկային հաշիվներում առանձնացված ԱԱՀ-ի գումարները), ինչպես նաև «Շահութահարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված այլ նվազեցումները և «Եկամտահարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված անձնական նվազեցումը հաշվառում են օրենսդրությամբ սահմանված ընդհանուր կարգով և հաշվի չեն առնում պարզեցված հարկը հաշվարկելիս:
5.5. Այլ եկամուտների թվին են դասվում, մասնավորապես.
ա) ավանդների և արժեթղթերից ստացվող տոկոսները և այլ հատուցումը.
բ) շահաբաժինները.
գ) ապահովադիրների կողմից ստացվող ապահովագրական հատուցումների գումարները.
դ) անհատույց ստացված գույքը և ծառայությունները (աշխատանքները).
ե) պարտավորությունների զեղչումից կամ ներումից ստացվող եկամուտները.
զ) հարկատուին պատճառված վնասի (կրած կորստի) հատուցումից ստացվող եկամուտները.
է) տուժանքների (տույժեր, տուգանքներ) և գույքային այլ սանկցիաների տեսքով ստացվող եկամուտները.
ը) Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած կարգով դուրս գրված (դուրս գրման ենթակա) անհուսալի կրեդիտորական պարտքերի գումարները, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած կարգով նախկինում դուրս գրված անհուսալի դեբիտորական պարտքերի մարման գումարները (դուրս չգրված դեբիտորական պարտքի մարման դեպքում` սահմանված կարգով դեբիտորական պարտքերի հնարավոր կորուստների պահուստին կատարված մասհանումների գումարները), հաշվետու տարում հայտնաբերված նախորդ տարիներում պակաս ցույց տրված եկամուտները (ավել ցույց տրված ծախսերը):
5.6. Պարզեցված հարկ վճարողի գործունեության հետ կապված փաստաթղթերով հիմնավորված ծախսերը ճանաչվում են այն հաշվետու ժամանակաշրջանի ընթացքում, որում դրանք կատարվել են:
Մինչև պարզեցված հարկի հաշվարկի սահմանված ժամկետներում հարկային մարմին փաստացի ներկայացումը հաշվետու ժամանակաշրջանի համար կատարված ծախսերի վերաբերյալ հիմնավոր փաստաթղթերի առկայության դեպքում ծախսերը ճանաչվում են այն հաշվետու ժամանակաշրջանում, որում դրանք կատարվել են: Եթե ծախսերը հիմնավորող փաստաթղթերը ստացվել են պարզեցված հարկի հաշվարկը հարկային մարմին ներկայացնելուց հետո, ապա ծախսերը (մասնավորապես, էլեկտրաէներգիայի, կապի) ճանաչվում են այդ փաստաթղթերը ստացվելու հաշվետու ժամանակաշրջանում:
Պարզեցված հարկով հարկման նպատակով պարզեցված հարկ վճարողները այդպիսին համարվելու հաշվետու ժամանակաշրջանում.
ա) հիմնական միջոցների ամորտիզացիան չեն հաշվարկում և հաշվի չեն առնում, իսկ դրանց գծով կատարված ծախսերը (ձեռք բերում, ստեղծում, ընթացիկ, կապիտալ և այլն) ճանաչվում են այն հաշվետու ժամանակաշրջանի ընթացքում, որում դրանք կատարվել են.
բ) ոչ նյութական ակտիվների և արագամաշ առարկաների գծով մաշվածք չեն հաշվարկում, իսկ դրանց գծով կատարված ծախսերը (ձեռք բերում, ստեղծում և այլն) ճանաչվում են այն հաշվետու ժամանակաշրջանի ընթացքում, որում դրանք կատարվել են.
գ) կատարված ծախսերի ճանաչման համար հաշվի չեն առնում Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված նորմաները (սահմանային չափերը)` այդ ծախսերը ճանաչվում են ամբողջ ծավալով, եթե դրանք բավարարում են ծախսերը հաստատող փաստաթղթերի նկատմամբ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված պահանջներին.
դ) ձեռք բերված ապրանքների գծով կատարված ծախսերի չափով չեն ավելացնում ապրանքների ձեռք բերման արժեքին և այդ ծախսերը ճանաչվում են այդպիսին այդ ապրանքների ձեռք բերման հաշվետու ժամանակաշրջանում.
ե) հաշվի են առնվում տույժերը, տուգանքները և այլ գույքային սանկցիաները (բացառությամբ` պետական կամ համայնքների բյուջեներ, ինչպես նաև պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարների դիմաց գանձվող տույժերը, տուգանքները և այլ գույքային սանկցիաները), ինչպես նաև օրենքով սահմանված կարգով չհաշվանցված (չհաշվանցվող) անուղղակի հարկերը, եթե դրանց գծով ձեռքբերումների արժեքը ընդունվում է որպես ծախս.
զ) հաշվի չեն առնվում փաստաթղթերով չհիմնավորված (այդ թվում` օրապահիկի և դաշտային բավարարման) ծախսերը (այսինքն` սահմանված կարգով հաշվարկված պարզեցված հարկի գումարից փաստաթղթերով չհիմնավորված ծախսերի գծով նվազեցում չի կատարվում):
5.7. Պարզեցված հարկ վճարողները այդպիսին համարվելու հաշվետու ժամանակաշրջանում պարզեցված հարկով հարկվող գործունեության մասով վարում են եկամուտների և ծախսերի հաշվառում, ինչպես նաև հարկային օրենսդրությանն առնչվող գրանցումներ` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած կարգով:
Պարզեցված հարկ վճարողները այդպիսին համարվելու հաշվետու ժամանակաշրջանում հարկման նպատակով պարզեցված հարկով հարկվող գործունեության մասով այլ հաշվառում (այդ թվում` հաշվապահական հաշվառում) կարող են չվարել:
6. ՊԱՐԶԵՑՎԱԾ ՀԱՐԿԻ ՀԱՇՎԱՐԿՆԵՐԻ ՆԵՐԿԱՅԱՑՄԱՆ ԵՎ ՊԱՐԶԵՑՎԱԾ ՀԱՐԿԻ ՎՃԱՐՄԱՆ ԿԱՐԳԸ ԵՎ ԺԱՄԿԵՏՆԵՐԸ
6.1. Պարզեցված հարկ վճարողները մինչև հաշվետու ժամանակաշրջանին հաջորդող ամսվա 25-ը սույն հրահանգի հավելված 2-ում բերված ձևով իրենց հաշվառման վայրի հարկային մարմին են ներկայացնում պարզեցված հարկի հաշվարկ` ըստ գործունեության տեսակների: Պարզեցված հարկով հարկվող մեկից ավելի գործունեություն (խանութների, կրպակների (տաղավարների) միջոցով առևտրական գործունեություն, վարձակալություն, այլ գործունեություն) իրականացնելու դեպքում յուրաքանչյուր գործունեության տեսակի համար ներկայացվում է պարզեցված հարկի առանձին հաշվարկ:
Պարզեցված հարկի հաշվարկների ներկայացման ժամկետի մեջ չի ներառվում հաշվետու ժամանակաշրջանին հաջորդող ամսվա 25-ը, սակայն եթե այդ օրվա նախորդող օրը համընկնում է ոչ աշխատանքային օրվա հետ, ապա ներկայացնելու ժամկետը տեղափոխվում է դրան (24-ը) հաջորդող առաջին աշխատանքային օրը:
6.2. Նախորդ հաշվետու ժամանակաշրջանների համար պարզեցված հարկի ներկայացված հաշվարկներում հարկ վճարողի կողմից սխալներն ինքնուրույն հայտնաբերելու դեպքում հարկ վճարողը կարող է սույն հրահանգի հավելված 2-ում բերված ձևով իր հաշվառման վայրի հարկային մարմին ներկայացնել ճշգրտված հաշվարկներ, որոնց հիման վրա օրենքով սահմանված կարգով կատարվում է այդ ժամանակաշրջանների համար հարկային պարտավորությունների (այդ թվում` տույժերի) վերահաշվարկ:
Հարկային մարմինների կողմից հարկ վճարողների մոտ իրականացվող ստուգումների ընթացքում հարկային օրենսդրությամբ հարկ վճարողի կողմից հարկային մարմիններ ներկայացվող ստուգվող ժամանակաշրջանին վերաբերող պարզեցված հարկի հաշվարկների ճշգրտում չի իրականացվում (պարզեցված հարկի ճշգրտված հաշվարկներ չեն ներկայացվում): Պարզեցված հարկի ճշգրտված հաշվարկներ չեն ներկայացվում նաև այն հաշվետու ժամանակաշրջանների համար, որում կատարվել է պարզեցված հարկի գծով բյուջեի հետ հարաբերությունների ստուգում: Ստուգված ժամանակաշրջանի համար պարզեցված հարկի գծով պարտավորությունները կարող են ճշգրտվել միայն հարկ վճարողի կողմից ներկայացված դիմումի հիման վրա իրականացվող կրկնակի ստուգման արդյունքներով:
6.3. Պարզեցված հարկ վճարողները պարզեցված հարկի գումարը պետական բյուջե են վճարում մինչև հաշվետու ժամանակաշրջանին հաջորդող ամսվա 25-ը (այդ ժամկետի մեջ չի ներառվում հաշվետու ժամանակաշրջանին հաջորդող ամսվա 25-ը):
6.4. Առևտրային կազմակերպությունները այդ գործունեության մասով շահութահարկի, իսկ անհատ ձեռնարկատերերը` եկամտահարկի, կանխավճարներ չեն կատարում: Դա, մասնավորապես, նշանակում է, որ.
ա) այն պարզեցված հարկ վճարողները, որոնք հանդիսանում են պարզեցված հարկ վճարող` չիրականացնելով ընդհանուր կարգով հարկվող գործունեություն, այդպիսին համարվելու հաշվետու ժամանակաշրջանում շահութահարկի (եկամտահարկի) կանխավճարներ չեն կատարում.
բ) այն հարկ վճարողները, որոնք միաժամանակ իրականացնում են պարզեցված հարկով և ընդհանուր կարգով հարկվող գործունեություն, այդպիսին համարվելու հաշվետու ժամանակաշրջանում շահութահարկի (եկամտահարկի) կանխավճարներ կատարում են ընդհանուր սահմանված կարգով:
6.5. Տարվա ընթացքում միայն պարզեցված հարկով հարկվող գործունեություն իրականացնող պարզեցված հարկ վճարող առևտրային կազմակերպությունները հարկային մարմիններին ֆինանսական (հաշվապահական) հաշվետվություններ կարող են չներկայացնել:
6.6. Եթե առևտրային կազմակերպությունները տարվա ընթացքում հանդիսացել են և պարզեցված հարկ վճարող և շահութահարկ վճարող, ապա տվյալ տարվա համար իրենց հաշվառման վայրի հարկային մարմին ներկայացվող հաշվապահական հաշվետվություններում և փաստացի շահութահարկի հաշվարկներում (ոչ ռեզիդենտ առևտրային կազմակերպությունները` հայտարարագրում) չեն ներառում պարզեցված հարկ վճարող հանդիսանալու ժամանակաշրջանում պարզեցված հարկով հարկվող գործունեության մասով ստացված եկամուտները և կատարված ծախսերը:
Եթե անհատ ձեռնարկատերերը և նոտարները տարվա ընթացքում հանդիսացել են և պարզեցված հարկ վճարող և եկամտահարկ վճարող, ապա տվյալ տարվա համար իրենց հաշվառման վայրի հարկային մարմին ներկայացվող տարեկան եկամուտների մասին հայտարարագրում չեն ներառում պարզեցված հարկ վճարող հանդիսանալու ժամանակաշրջանում պարզեցված հարկով հարկվող գործունեության մասով ստացված եկամուտները և կատարված ծախսերը:
7. ՊԱՐԶԵՑՎԱԾ ՀԱՐԿ ՎՃԱՐՈՂՆԵՐԻ ԿՈՂՄԻՑ ԱՅԼ ՀԱՐԿԵՐԻ ՎՃԱՐՈՒՄԸ
7.1. Պարզեցված հարկ վճարողների համար այդպիսին համարվելու հաշվետու ժամանակաշրջանում պահպանվում է օրենսդրությամբ սահմանված դեպքերում գույքահարկի և հողի հարկի, մաքսային սահմանին գանձվող ԱԱՀ-ի և ակցիզային հարկի, ինչպես նաև օրենսդրությամբ սահմանված դեպքերում այլ պարտադիր վճարների (այդ թվում` բնապահպանական և բնօգտագործման վճարներ, պետական տուրքեր, տեղական տուրքեր և վճարներ) հաշվարկման և վճարման կարգը:
Պարզեցված հարկ վճարողների համար իրենց կողմից վճարած կամ վճարման ենթակա գույքահարկը, հողի հարկը, օրենսդրությամբ սահմանված դեպքերում` նաև այլ պարտադիր վճարները (այդ թվում` բնապահպանական և բնօգտագործման վճարներ, պետական տուրքեր, տեղական տուրքեր և վճարներ) ներառվում են ծախսերի մեջ և հաշվի են առնվում պարզեցված հարկը հաշվարկելիս, եթե այդ ծախսերը կապված են պարզեցված հարկով հարկվող գործունեության հետ:
7.2. Պարզեցված հարկ վճարողները այդպիսին համարվելու հաշվետու ժամանակաշրջանում ձեռք բերված ապրանքների, աշխատանքների և ծառայությունների դիմաց մատակարարներին վճարած կամ վճարման ենթակա (ինչպես նաև ապրանքների ներմուծման ժամանակ մաքսային մարմիններում վճարած կամ վճարման ենթակա) անուղղակի հարկերի գումարները միացնում են այդ ապրանքների և ծառայությունների ձեռք բերման արժեքին:
7.3. Պարզեցված հարկ վճարող առևտրային կազմակերպությունները և անհատ ձեռնարկատերերը այդպիսին համարվելու հաշվետու ժամանակաշրջանում օրենսդրությամբ սահմանված դեպքերում հանդիսանում են նաև հարկային գործակալ` շահութահարկի և եկամտահարկի գծով, ինչպես նաև հաշվարկում և վճարում են ԱԱՀ` «Ավելացված արժեքի հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 8 հոդվածի 4-րդ կետով սահմանված դեպքերում:
Պարզեցված հարկ վճարող առևտրային կազմակերպությունները և անհատ ձեռնարկատերերը այդպիսին համարվելու հաշվետու ժամանակաշրջանում ազատվում են «Եկամտահարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 21 հոդվածի 1-ին կետի «ա» ենթակետով հարկային գործակալի համար սահմանված պարտավորությունների կատարումից (այսինքն` առանց հիմնավորող փաստաթղթերի ֆիզիկական անձանց եկամուտներ վճարելիս պարզեցված հարկ վճարողները վճարված եկամուտներից չեն հաշվարկում և պետական բյուջե չեն վճարում եկամտահարկ 3% դրույքաչափով):
7.4. Պարզեցված հարկ վճարող նոտարները չեն հանդիսանում հարկային գործակալ:
Պարզեցված հարկ վճարող նոտարները, իրենց գործունեությունն ապահովելու նպատակով ֆիզիկական անձանց վճարված եկամուտների մասով, պարտավոր են.
ա) ֆիզիկական անձանց պահանջով տալ հաշվարկված և վճարված եկամուտների վերաբերյալ տեղեկանքներ` հարկային մարմիններ ներկայացնելու.
բ) եռամսյակը մեկ` հաջորդ եռամսյակի երկրորդ ամսվա 1-ից ոչ ուշ, իրենց հաշվառման վայրի հարկային մարմիններին գրավոր տեղեկություններ ներկայացնել անցած եռամսյակում ֆիզիկական անձանց վճարված եկամտի գումարների և նրանց բնակության (հաշվառման) վայրի հասցեների մասին (գործունեության դադարեցման դեպքում տեղեկությունները հարկային մարմիններին ներկայացվում են այդ մասին պետական գրանցում իրականացնող մարմնին դիմում տալու օրվանից 5-օրյա ժամկետում):
Պարզեցված հարկ վճարող նոտարները կազմակերպություններին և անհատ ձեռնարկատերերին իրենց մատուցած ծառայությունների դիմաց ստացած եկամուտների մասով ազատվում են աղբյուրի մոտ եկամտահարկի պահումից:
7.5. Պարզեցված հարկ վճարող առևտրային կազմակերպությունները (անհատ ձեռնարկատերերը) որպես գործատու և վարձու աշխատողների համար վճարման ենթակա (2003 թվականի ապրիլի 1-ից հետո` հաշվարկված) պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարների մասով վճարում են հաստատագրված վճար` յուրաքանչյուր վարձու աշխատողի համար ամսական 6,0 հազար դրամի չափով, որը փոխարինում է պարզեցված հարկ վճարողների պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարների համար «Պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով և չափով վճարվող վճարներին (գործատուների կողմից աշխատանքի վարձատրությանն ուղղվող միջոցների և վարձու աշխատանք կատարող ֆիզիկական անձանց աշխատավարձի ու դրան հավասարեցված եկամուտների մասով): Ընդ որում, 6,0 հազար դրամի մեջ վարձու աշխատողի համար վճարման ենթակա պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարի մեծությունը որոշվում է 3/31 հարաբերակցությամբ, կազմում է 580 դրամ և եկամտահարկով հարկման նպատակով ենթակա է նվազեցման համախառն եկամտից` «Եկամտահարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով:
Այն առևտրային կազմակերպությունները (անհատ ձեռնարկատերերը), որոնք միաժամանակ իրականացնում եմ պարզեցված հարկով և ընդհանուր կարգով (կամ հաստատագրված վճարով) հարկվող գործունեություն, պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարների փոխարեն հաստատագրված վճարները վճարում են միայն այն վարձու աշխատողների մասով, որոնք անմիջականորեն կատարում են պարզեցված հարկով հարկվող գործունեության հետ կապված աշխատանքներ: Ընդհանուր տնտեսական աշխատանքներով զբաղված վարձու աշխատողների (մասնավորապես, կառավարման ապարատի) մասով պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարները կատարվում են «Պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված ընդհանուր կարգով:
Այն պարզեցված հարկ վճարող անհատ ձեռնարկատերերը, որոնք հանդիսանում են պարզեցված հարկ վճարող` չիրականացնելով ընդհանուր կարգով և (կամ) հաստատագրված վճարով հարկվող գործունեություն, պարզեցված հարկով հարկվող գործունեության մասով պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարները վճարում են ամսական 6,0 հազար դրամի հաստատագրված վճարի չափով, որը փոխարինում է նրանց համար պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարների համար «Պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով և չափով վճարվող վճարներին:
Այն անհատ ձեռնարկատերերը, որոնք միաժամանակ իրականացնում են պարզեցված հարկով և ընդհանուր կարգով (կամ հաստատագրված վճարով) հարկվող գործունեություն, պարզեցված հարկով հարկվող գործունեության մասով պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարները վճարում են ամսական 6,0 հազար դրամի հաստատագրված վճարի չափով` պարզեցված հարկով հարկվող գործունեության մասով, իսկ պարզեցված հարկով չհարկվող գործունեության մասով` «Պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված ընդհանուր կարգով:
Պարզեցված հարկ վճարողները պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով յուրաքանչյուր հաշվետու ժամանակաշրջանի համար հաշվետվությունները ներկայացնում են պարտադիր սոցիալական ապահովագրության մարմիններ` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով և ժամկետներում: Պարզեցված հարկ վճարող առևտրային կազմակերպությունները և անհատ ձեռնարկատերերը հայտարարագրում են նաև հաշվետու ժամանակաշրջանում այն վարձու աշխատողների թվաքանակը (ըստ ամիսների), որոնց համար պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարները հաշվարկվում են սույն կետով սահմանված կարգով:
8. ՊԱՐԶԵՑՎԱԾ ՀԱՐԿ ՎՃԱՐՈՂՆԵՐԻ ԿՈՂՄԻՑ ՀԱՇՎԱՐԿԱՅԻՆ ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐԻ ԴՈՒՐՍԳՐՈՒՄԸ
8.1. Պարզեցված հարկ վճարողներն այդպիսին համարվելու հաշվետու ժամանակաշրջանում գործունեության այդ մասով իրենց կողմից առաքվող, տրամադրվող, վաճառվող ապրանքների, կատարվող աշխատանքների և մատուցվող ծառայությունների գծով գնորդներին (ծառայություններից օգտվողներին) դուրս են գրում հաշվարկային փաստաթղթեր` օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:
8.2. Պարզեցված հարկ վճարողներն այդպիսին համարվելու հաշվետու ժամանակաշրջանում (այդ թվում` հայտարարագրի ներկայացման համար սահմանված ժամանակահատվածում) գործունեության այդ մասով իրենց կողմից դուրս գրվող հաշվարկային փաստաթղթերում ԱԱՀ-ի դրույքաչափի և գումարի վերաբերյալ նշում չեն կատարում (հարկային հաշիվ դուրս չեն գրում):
Հարկային հաշիվ դուրս գրելու (ԱԱՀ-ի դրույքաչափի և գումարի առանձնացնելու) դեպքում պարզեցված հարկ վճարողները պարտավոր են առանձնացված հարկի գումարը վճարել պետական բյուջե «Ավելացված արժեքի հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով և ժամկետներում` առանց այդ ապրանքների մատակարարման, աշխատանքների կատարման և ծառայությունների մատուցման համար մատակարարներին վճարած ԱԱՀ-ի գումարների նվազեցմամբ:
Հարկային հաշվում նշված գումարը ներառվում է պարզեցված հարկով հարկվող իրացման շրջանառության մեջ` առանց պետական բյուջե վճարման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարի:
9. ՀԱՐԿՄԱՆ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԿԱՐԳԻՑ ՊԱՐԶԵՑՎԱԾ ՀԱՐԿՈՎ ՀԱՐԿՄԱՆՆ ԱՆՑՆԵԼԸ
9.1. Այն պարզեցված հարկ վճարողները, որոնք հանդիսանում են պարզեցված հարկ վճարող` չիրականացնելով ընդհանուր կարգով և (կամ) հաստատագրված վճարով հարկվող գործունեություն, պարզեցված հարկ վճարող դառնալուն նախորդող ժամանակահատվածներում իրացման շրջանառության նկատմամբ հաշվարկված ԱԱՀ-ի գումարները գերազանցող` մատակարարների հարկային հաշիվներում առանձնացված, ինչպես նաև մաքսային մարմիններում վճարված (վճարման ենթակա) ԱԱՀ-ի գումարների մնացորդը միացնում են ծախսերին (պարզեցված հարկ վճարող համարվելու առաջին հաշվետու ժամանակաշրջանում):
9.2. Գործունեության որևէ տեսակով պարզեցված հարկ վճարող դարձած և միաժամանակ ընդհանուր կարգով (կամ հաստատագրված վճարով) հարկվող գործունեություն իրականացնող անձինք որպես այդպիսիք դառնալու պահին նախորդող ժամանակահատվածներում իրացման շրջանառության նկատմամբ հաշվարկված ԱԱՀ-ի գումարները գերազանցող` մատակարարների հարկային հաշիվներում առանձնացված, ինչպես նաև մաքսային մարմիններում վճարված (վճարման ենթակա) ԱԱՀ-ի գումարների մնացորդը, որը վերաբերում է պարզեցված հարկով հարկվող գործունեության մեջ օգտագործվող ձեռքբերումների (մասնավորապես` ապրանքային) մնացորդներին, միացնում են ծախսերին (տվյալ գործունեության մասով պարզեցված հարկ վճարող համարվելու առաջին հաշվետու ժամանակաշրջանում):
10. ՊԱՐԶԵՑՎԱԾ ՀԱՐԿՈՎ ՀԱՐԿՄԱՆ ԿԱՐԳԻՑ ՀԱՐԿՄԱՆ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԿԱՐԳԻՆ ԱՆՑՆԵԼԸ
10.1. Պարզեցված հարկով հարկման կարգից հարկման ընդհանուր կարգին անցնելու պահից տվյալ տարվա մնացած ժամանակահատվածում հարկ վճարողները շահութահարկը (եկամտահարկը), այդ թվում` կանխավճարները, և ԱԱՀ-ը հաշվարկում և վճարում են օրենսդրությամբ սահմանված ընդհանուր կարգով:
10.2. Պարզեցված հարկով հարկման կարգից հարկման ընդհանուր կարգին անցնելու պահից ԱԱՀ-ով հարկվող շրջանառության նկատմամբ հաշվարկված ԱԱՀ-ի գումարներից չեն հաշվանցվում պարզեցված հարկ վճարող համարվելու ժամանակահատվածում մատակարարների հարկային հաշիվներում, ինչպես նաև մաքսային մարմիններում վճարված (վճարման ենթակա) առանձնացված ԱԱՀ-ի գումարները:
10.3. Ընթացիկ տարում պարզեցված հարկով հարկման կարգից հարկման ընդհանուր կարգին անցնելիս հարկ վճարողները շահութահարկի (եկամտահարկի) կանխավճարները հաշվարկում են նախորդ տարվա շահութահարկի (եկամտահարկի) և (կամ) պարզեցված հարկի գումարում ներառված (40% համամասնությամբ որոշվող) շահութահարկի (եկամտահարկի) գումարի հիման վրա` օրենքով սահմանված ընդհանուր կարգով:
Այդ դեպքում շահութահարկի (եկամտահարկի) կանխավճարները հաշվարկվում և վճարվում են պարզեցված հարկ վճարող լինելու դադարեցման պահից «Շահութահարկի մասին» («Եկամտահարկի մասին») Հայաստանի Հանրապետության օրենքով կանխավճարների համար սահմանված առաջիկա ժամկետում և չափերով:
10.4. Եթե անհատ ձեռնարկատերը տվյալ տարվա մի մասի ընթացքում համարվել է պարզեցված հարկ վճարող` հարկման ընդհանուր կարգին անցնելիս եկամտահարկի դրույքաչափը որոշվում է տվյալ տարում պարզեցված հարկ վճարող համարվելու ժամանակաշրջանում հաշվարկված վճարման ենթակա պարզեցված հարկի գումարում ներառված (40% համամասնությամբ որոշվող) եկամտահարկի գումարին համապատասխանող հաշվարկային եկամտի` «Եկամտահարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 18 հոդվածով սահմանված աղյուսակով:
Օրինակ 7. Անհատ ձեռնարկատերը 2003 թ. 1-ին և 2-րդ եռամսյակների ընթացքում հանդիսացել է պարզեցված հարկ վճարող` 3-րդ եռամսյակից դադարելով լինել այդպիսին (անցել է հարկման ընդհանուր կարգին): 1-ին կիսամյակի համար հաշվարկվել է վճարման ենթակա պարզեցված հարկ 50,0 հազ. դրամ գումարի չափով:
2003 թ. 2-րդ կիսամյակի եկամտահարկի դրույքաչափը և գումարը որոշվում է հետևյալ ձևով.
ա) վճարման ենթակա պարզեցված հարկի գումարից առանձնացվում է եկամտահարկի մասը` 50,0x40%=20,0 հազ. դրամ.
բ) «Եկամտահարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 18 հոդվածով սահմանված եկամտահարկի աղյուսակի համաձայն 20,0 հազ. դրամ եկամտահարկին համապատասխանում է այն հարկվող եկամուտը, որը գտնվում է 10% դրույքաչափի միջակայքում, և հաշվարկային եղանակով հաշվարկվում է եկամտահարկին համապատասխանող հարկվող եկամուտը` 20,0:10%=200,0 հազ. դրամ.
գ) եթե անհատ ձեռնարկատիրոջ 2-րդ կիսամյակի գործունեության արդյունքներով հարկվող եկամուտը կազմել է`
- 600,0 հազ. դրամ, ապա նշված աղյուսակի համաձայն եկամտահարկը հաշվարկվում է 10% դրույքաչափով (600,0+200,0=800,0 հազ. դրամ <= 960,0 հազ. դրամ), տարեկան եկամտահարկը հաշվարկվում է միայն 2-րդ կիսամյակի համար` 600,0x10%=6,0 հազ. դրամ,
- 800,0 հազ. դրամ, ապա նշված աղյուսակի համաձայն եկամտահարկը հաշվարկվում է 20% դրույքաչափով (960,0 հազ. դրամ < 800,0+200,0=1000,0 հազ. դրամ), տարեկան եկամտահարկը հաշվարկվում է միայն 2-րդ կիսամյակի համար` (96,0-20,0)+(800,0-(960,0-200,0))x20%=76,0+8,0=84,0 հազ. դրամ:
Օրինակ 8. Անհատ ձեռնարկատերը 2003 թ. 1-ին և 2-րդ եռամսյակների ընթացքում հանդիսացել է պարզեցված հարկ վճարող` 3-րդ եռամսյակից դադարելով լինել այդպիսին (անցել է հարկման ընդհանուր կարգին): 1-ին կիսամյակի համար հաշվարկվել է վճարման ենթակա պարզեցված հարկ 250,0 հազ. դրամ գումարի չափով, իսկ 2-րդ կիսամյակի գործունեության արդյունքներով հարկվող եկամուտը կազմել է 200,0 հազ. դրամ:
2003 թ. 2-րդ կիսամյակի եկամտահարկի դրույքաչափը և գումարը որոշվում է հետևյալ ձևով.
ա) վճարման ենթակա պարզեցված հարկի գումարից առանձնացվում է եկամտահարկի մասը` 250,0x40%=100,0 հազ. դրամ.
բ) «Եկամտահարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 18 հոդվածով սահմանված եկամտահարկի աղյուսակի համաձայն 100,0 հազ. դրամ եկամտահարկին համապատասխանում է այն հարկվող եկամուտը, որը գտնվում է 20% դրույքաչափի միջակայքում.
գ) տարեկան եկամտահարկը հաշվարկվում է միայն 2-րդ կիսամյակի համար` 200,0x20%= 40,0 հազ. դրամ:
10.5. Առևտրային կազմակերպությունները և անհատ ձեռնարկատերերը նախորդ տարիների ընթացքում ստացած վնասը կարող են նվազեցնել պարզեցված հարկով հարկման դադարեցման պահից (հարկման ընդհանուր կարգին անցնելուց) հետո գործունեությունից ստացված համախառն եկամտից, իսկ պարզեցված հարկով հարկման ժամանակաշրջանում ստացած վնասը ենթակա չէ նվազեցման:
Վնասի չափով նվազեցման կիրառման նպատակով հաշվետու և նախորդող տարիներին հարկ վճարողի գործունեությունից վնաս ունենալու դեպքում այն փոխանցվում է վնասի ստացման տարվան հաջորդող 5 տարիներ (ներառյալ` պարզեցված հարկով հարկվող ժամանակահատվածը):
10.6. Պարզեցված հարկով հարկման կարգից հարկման ընդհանուր կարգին անցնելիս ստացվող եկամուտներից չեն նվազեցվում պարզեցված հարկ վճարող համարվելու ժամանակաշրջանում հարկ վճարողների կողմից կատարված ծախսերը:
Առևտրային կազմակերպությունները և անհատ ձեռնարկատերերը նախորդ (ընդհանուր կարգով հարկվող) տարիների ընթացքում կատարված ուղղակի ծախսերը, որոնք չեն նվազեցվել ընդհանուր կարգով հարկվող ժամանակահատվածում, պարզեցված հարկով հարկման դադարեցման պահից ենթակա են նվազեցման հարկման ընդհանուր կարգին անցնելու ժամանակահատվածում ստացված եկամուտներից` ընդհանուր սահմանված կարգով:
Հավելված 1 |
Հայտարարագրի ներկայացման ժամկետը |
Հայտարարագիր |
Փաստաթղթի հերթական համարը | |||||||
1. Հարկ վճարողի հաշվառման համարը | ||||||||
2. Անհատ ձեռնարկատերի կամ նոտարի անուն, ազգանունը |
3. Առևտրային կազմակերպության անվանումը | |||||||
4.Հասցե (բնակության վայրը) | 5.Հեռախոսի համարը |
Հանդիսանալու եմ պարզեցված հարկ վճարող | |
6. Պարզեցված հարկով հարկվող գործունեության բոլոր տեսակներով | |
7. Խանութների, կրպակների (տաղավարների) միջոցով առևտրական գործունեության մասով | |
8. Վարձակալության մասով | |
9. Այլ գործունեության մասով | |
10. Նոտարական գործունեության մասով |
Սույնով հայտարարում եմ, որ. ա) սույն հայտարարագրի 7, 8 և 9-րդ տողերում նշված գործունեության մասով նախորդ տարում մատակարարված ապրանքների, կատարված աշխատանքների և մատուցված ծառայությունների իրացման շրջանառության (առանց ԱԱՀի) ընդհանուր գումարը (այդ թվում` պարզեցված հարկով հարկվող, հաստատագրված վճարով հարկվող) չի գերազանցում 50,0 մլն. դրամը բ) տվյալ տարվա հունվարի 1-ի դրությամբ ժամկետանց հարկային պարտավորությունները (այդ թվում` տույժերը և տուգանքները) կազմում են 100,0 հազ. դրամից պակաս գումար գ) նախորդ տարում Հայաստանի Հանրապետություն «ազատ շրջանառության համար» մաքսային ռեժիմով ներմուծված ապրանքների (որոնց համար նախատեսված չէ ավելացված արժեքի հարկի գանձում ներմուծման պահին) չիրացված` մաքսային արժեքով հաշվարկված մնացորդը տվյալ տարվա հունվարի 1-ի դրությամբ չի գերազանցում 1,0 մլն. դրամը դ) չեմ հանդիսանում ակցիզային հարկով (դրա փոխարեն` հաստատագրված վճարով) հարկվող ապրանքներ արտադրող ե) չեմ հանդիսանում բանկ, գրավատուն, վարկային կամ ապահովագրական կազմակերպություն, ներդրումային հիմնադրամ, արժեթղթերի շուկայում մասնագիտացված մասնակից, խաղատների, շահումով խաղերի կամ վիճակախաղերի կազմակերպիչ զ) սույն հայտարարագրի 7, 8 և 9-րդ տողերում նշված գործունեության մասով չեմ իրականացնում իրավունքի, հաշվապահական հաշվառման և աուդիտի բնագավառի գործունեություն, առևտրային գործունեության և կառավարման հարցերով խորհրդատվություն է) չեմ հանդիսանում գյուղատնտեսական արտադրանք արտադրող Տեղյակ եմ սույն հայտարարագրի մեջ տրվող ոչ ճիշտ տեղեկությունների համար ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված պատասխանատվությանը |
Հարկ վճարողի (պատասխանատու անձի) ստորագրություն |
Հարկ վճարողի կնիքը | Տարածքային հարկային տեսչության պետ` Տեսուչ` |
___ _______________200__թ. |
Հայտարարագիրը լրացվում է 2 օրինակից, որոնք ներկայացվում են հարկ վճարողի հաշվառման (գրանցման) վայրի ՏՀՏ: ՏՀՏ-ի կողմից գրանցելուց հետո 1 օրինակը հանձնվում է հարկ վճարողին:
Հայտարարագրի լրացման կարգը
[1] - Լրացվում է ՀՀ հարկային մարմինների կողմից տրամադրված հարկ վճարողի հաշվառման համարը (ՀՎՀՀ)
[2] - Լրացվում է անհատ ձեռնարկատիրոջ կամ նոտարի անուն, ազգանունը
[3] - Լրացվում է առևտրային կազմակերպության լրիվ անվանումը
[4] - Լրացվում է հարկ վճարողի հասցեն (անհատ ձեռնարկատիրոջ կամ նոտարի համար` բնակության վայրը)
[5] - Լրացվում է հարկ վճարողի աշխատանքային (անհատ ձեռնարկատիրոջ կամ նոտարի համար` բնակության վայրի) հեռախոսահամարը
[6] - Նշվում է, եթե առևտրային կազմակերպությունը կամ անհատ ձեռնարկատերը տվյալ տարում ցանկանում է դառնալ պարզեցված հարկ վճարող պարզեցված հարկով հարկվող գործունեության բոլոր տեսակներով:
[7], [8] և [9] - Նշվում են գործունեության տեսակները, որոնց մասով առևտրային կազմակերպությունը կամ անհատ ձեռնարկատերը տվյալ տարում ցանկանում է դառնալ պարզեցված հարկ վճարող (այլ գործունեության համար գործունեության կոնկրետ տեսակի նշումը պարտադիր չէ), ընդ որում`
ա) եթե նշումները կատարվում են [6] տողում և (կամ) միաժամանակ [7], [8] և [9] տողերում, ապա հարկ վճարող տվյալ տարում հանդիսանում է պարզեցված հարկ վճարող գործունեության բոլոր տեսակներով
բ) եթե [6] տողում նշում չի կատարվել, ապա հարկ վճարողը տվյալ տարում հանդիսանում է պարզեցված հարկ վճարող [7], [8], [9] տողերում նշված այն գործունեության տեսակների մասով, որոնց համար կատարվել է համապատասխան նշում
[10] - Նշվում է, եթե նոտարը տվյալ տարում ցանկանում է դառնալ պարզեցված հարկ վճարող:
Հավելված 2 |
Պարզեցված հարկի հաշվարկ |
Փաստաթղթի հերթական համարը | |||||||
1. Հարկ վճարողի հաշվառման համարը | ||||||||
2. Անհատ ձեռնարկատերի կամ նոտարի անուն, ազգանունը |
3. Առևտրային կազմակերպության անվանումը | |||||||
4.Հասցե (բնակության վայրը) | 5.Հեռախոսի համարը | |||||||
6. Հաշվետու (ճշգրտման) ժամանակաշրջան` 200_ թ. ___ եռամսյակ |
Գործունեության տեսակ |
Նշում |
7. Խանութների, կրպակների (տաղավարների) միջոցով առևտրական գործունեություն | |
8. Վարձակալություն | |
9. Այլ գործունեություն | |
10. Նոտարական գործունեություն |
(հազար դրամ) |
11. Իրացման շրջանառություն | |
12. Պարզեցված հարկի դրույքաչափը (%) | |
13. Պարզեցված հարկի գումար | |
14. Հաշվետու ժամանակաշրջանում կատարված ծախսեր | |
15. Կատարված ծախսերի նվազեցման դրույքաչափ (%) | |
16. Կատարված ծախսերի նվազեցման մաս ([14]x[15]) | |
17. Նախորդ ժամանակաշրջաններից «փոխանցվող» ծախսեր | |
18. Ընդամենը նվազեցվող ծախսեր ([16]+[17]) | |
19. Պարզեցված հարկի նվազագույն դրույքաչափ (%) | |
20. Պարզեցված հարկի նվազագույն գումար ([11]x[19]) | |
21. Վճարման ենթակա պարզեցված հարկի գումար ա) [13]-[18], եթե ([13]-[18])>=[20] բ) [20], եթե ([13]-[18])<[20] |
|
22. Հաջորդ հաշվետու ժամանակաշրջան «փոխանցվող» ծախսեր ա) 0, եթե ([13]-[18])>=[20] բ) ([18]-([13]-[20])), եթե ([13]-[18])<[20] |
Հարկ վճարողի (պատասխանատու անձի) ստորագրություն |
Հարկ վճարողի կնիքը | Տարածքային հարկային տեսչության պետ` Տեսուչ` |
Հաշվարկի ներկայացման ժամկետը |
Հաշվարկը լրացվում է 2 օրինակից, որոնք ներկայացվում են հարկ վճարողի հաշվառման (գրանցման) վայրի ՏՀՏ: ՏՀՏ-ի կողմից գրանցելուց հետո 1 օրինակը հանձնվում է հարկ վճարողին:
Հաշվարկի լրացման կարգը
[1] - Լրացվում է ՀՀ հարկային մարմինների կողմից տրամադրված հարկ վճարողի հաշվառման համարը (ՀՎՀՀ)
[2] - Լրացվում է անհատ ձեռնարկատիրոջ կամ նոտարի անուն, ազգանունը
[3] - Լրացվում է առևտրային կազմակերպության լրիվ անվանումը
[4] - Լրացվում է հարկ վճարողի հասցեն (անհատ ձեռնարկատիրոջ կամ նոտարի համար` բնակության վայրը)
[5] - Լրացվում է հարկ վճարողի աշխատանքային (անհատ ձեռնարկատիրոջ կամ նոտարի համար` բնակության վայրի) հեռախոսահամարը
[6] - Լրացվում է հաշվետու (ճշգրտման) ժամանակաշրջանը (ճշգրտման դեպքում աջ սյունակում կատարվում է «X» նշագրումը)
[7], [8] [9] և [10] - Նշվում են գործունեության տեսակները, որոնց մասով հարկ վճարողը հանդիսանում է պարզեցված հարկ վճարող
[11] - Լրացվում է հաշվետու (ճշգրտման) ժամանակաշրջանում պարզեցված հարկ վճարողի կողմից մատակարարված ապրանքների, կատարված աշխատանքների և մատուցված ծառայությունների իրացման շրջանառությունը
[12] - Լրացվում է պարզեցված հարկի դրույքաչափը (այլ գործունեության դեպքում, եթե հաշվետու եռամսյակում կատարվում է դրույքաչափի փոփոխություն, ապա նշվում է առավելագույն դրույքաչափը)
[13] - Լրացվում է հաշվետու (ճշգրտման) ժամանակաշրջանում հաշվարկված պարզեցված հարկի գումարը
[14] - Լրացվում է հաշվետու (ճշգրտման) ժամանակաշրջանում պարզեցված հարկ վճարողի կողմից կատարված` փաստաթղթերով հիմնավորված ամբողջ ծախսերը
[15] - Լրացվում է հաշվետու (ճշգրտման) ժամանակաշրջանում պարզեցված հարկի գումարից կատարված ծախսերի նվազեցման համար սահմանված դրույքաչափը
[16] - Լրացվում է հաշվետու (ճշգրտման) ժամանակաշրջանում հաշվարկված պարզեցված հարկի գումարից կատարված ծախսերի նվազեցվող մասը
[17] - Լրացվում են նախորդ հաշվետու (ճշգրտման) ժամանակաշրջաններից «փոխանցվող» ծախսերը (այն ծախսերը, որոնք նախորդ հաշվետու ժամանակաշրջանում չեն նվազեցվել պարզեցված հարկի գումարից)
[18] - Լրացվում է պարզեցված հարկ վճարողի կողմից հաշվետու (ճշգրտման) ժամանակաշրջանում կատարված և նախորդ ժամանակաշրջաններից «փոխանցված» ծախսերի հանրագումարը
[19] - Լրացվում է պարզեցված հարկի նվազագույն գումարի հաշվարկման համար կիրառվող դրույքաչափը
[20] - Լրացվում է պարզեցված հարկի նվազագույն գումարը
[21] - Լրացվում է վճարման ենթակա պարզեցված հարկի գումարը, ընդ որում`
ա) եթե հաշվարկված պարզեցված հարկի գումարից ծախսերի մասով նվազեցումները կատարելուց հետո պարզեցված հարկի գումարը գերազանցում (կամ հավասար) է պարզեցված հարկի նվազագույն գումարը, ապա վճարման ենթակա պարզեցված հարկի գումարը ընդունվում է հաշվարկված պարզեցված հարկի գումարի և կատարված ծախսերի (հաշվետու (ճշգրտման) ժամանակաշրջանում և նախորդ հաշվետու ժամանակաշրջաններից «փոխանցված») տարբերության չափով (հաշվի առած արտոնությունները)
բ) եթե հաշվարկված պարզեցված հարկի գումարից ծախսերի մասով նվազեցումները կատարելուց հետո պարզեցված հարկի գումարը պակաս է պարզեցված հարկի նվազագույն գումարից, ապա վճարման ենթակա պարզեցված հարկի գումարը ընդունվում է պարզեցված հարկի նվազագույն գումարի չափով (հաշվի առած արտոնությունները)
[22] - Լրացվում են հաջորդ հաշվետու (ճշգրտման) ժամանակաշրջանում «փոխանցվող» ծախսերը, ընդ որում`
ա) [21ա] դեպքում` 0
բ) [21բ] դեպքում` հաշվետու (ճշգրտման) ժամանակաշրջանում պարզեցված հարկի գումարից չնվազեցվող մասը