Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ

1 հուլիսի 1995 թվականի N 396

քաղ. Երևան

ՄԻԱՅՆԱԿ ՄԱՅՐԵՐԻՆ ԱՄԵՆԱՄՍՅԱ ՊԵՏԱԿԱՆ ՆՊԱՍՏԻ ՆՇԱՆԱԿՄԱՆ ՈՒ ՎՃԱՐՄԱՆ ԿԱՐԳԻ ՄԱՍԻՆ ԿԱՆՈՆԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ՄԻՆՉԵՎ 2 ՏԱՐԵԿԱՆ ԵՐԵԽԱ ՈՒՆԵՑՈՂ ԱՆՁԱՆՑ ԵՐԵԽԱՆԵՐԻ ԽՆԱՄՔԻ ՀԱՄԱՐ ԱՄԵՆԱՄՍՅԱ ՊԵՏԱԿԱՆ ՆՊԱՍՏԻ ՆՇԱՆԱԿՄԱՆ ՈՒ ՎՃԱՐՄԱՆ ԿԱՐԳԻ ՄԱՍԻՆ ԿԱՆՈՆԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Միայնակ մայրերին և մինչև 2 տարեկան երեխա ունեցող անձանց երեխաների խնամքի համար ամենամսյա պետական նպաստի նշանակման և վճարման հարցերը կանոնակարգելու նպատակով Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է`

1. Հաստատել`

ա) միայնակ մայրերի ամենամսյա պետական նպաստի նշանակման ու վճարման կարգի մասին կանոնադրությունը (կցվում է).

բ) մինչև 2 տարեկան երեխա ունեցող անձանց երեխաների խնամքի համար ամենամսյա պետական նպաստի նշանակման ու վճարման կարգի մասին կանոնադրությունը (կցվում է):

2. Սույն որոշումը կիրարկել 1995 թվականի հուլիսի 1-ից:

Կ Ա Ն Ո Ն Ա Դ Ր ՈՒ Թ Յ ՈՒ Ն

միայնակ մայրերին ամենամսյա պետական նպաստի նշանակման ու վճարման կարգի մասին

I. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

1. Միայնակ մայրերին (ամուսնության մեջ չգտնվող) պետական նպաստներ (հետագայում` նպաստ) նշանակվում ու վճարվում է երեխաներին կերակրելու և դաստիարակելու համար, եթե երեխայի ծննդյան վկայականում բացակայում է երեխայի հոր մասին գրանցումը, կամ, եթե երեխայի հոր մասին գրանցումը կատարվել է սահմանված կարգով` մոր ցուցումով:

2. Նպաստ ստանալու իրավունք ունեցող մայրերը նպաստի նշանակման համար կարող են դիմել այդ իրավունքը ծագելուց հետո ցանկացած ժամանակ, առանց ժամկետի սահմանափակման:

3. Անկախ երեխաների թվից, միայնակ մորը վճարվում է նպաստ` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված չափով:

Միայնակ մայրերին նպաստ վճարվում է մինչև 17 տարեկան երեխաների (պետպատվերով սովորող և կրթաթոշակ չստացողներին` մինչև 18 տարեկան), բացի ուսման 10 ամսից ավելի տևողությամբ պրոֆեսիոնալ-տեխնիկական ուսումնարանների սովորողներից) համար:

4. Նախկինում ամուսնության մեջ եղած կանանց նպաստ նշանակվում է այն երեխաների համար, ովքեր ծնվել են ամուսնալուծությունից, ամուսնու մահվանից կամ նրա անհայտ կորչելուց առաջ, կամ հետո` այլ անձանցից, եթե երեխայի ծննդյան վկայականում բացակայում է հոր մասին գրանցումը, կամ, եթե երեխայի հոր մասին գրանցումը կատարվել է սահմանված կարգով` մոր ցուցումով:

5. Միայնակ մոր ամուսնանալու դեպքում նրան իրավունք է վերապահվում ստանալու նշանակված նպաստը:

6. Նպաստ չի նշանակվում և նախկինում նշանակված նպաստի վճարումը դադարեցվում է այն դեպքում, երբ մայրը երեխայի համար կերակրողին կորցնելու գծով կենսաթոշակ կամ ալիմենտ է ստանում, ինչպես նաև այն դեպքում, եթե այն անձը, որից մայրը նախկինում երեխա է ունեցել, սահմանված կարգով իրեն ճանաչել է երեխայի հայր, կամ եթե երեխան որդեգրված է, կամ, եթե երեխան գտնվում է պետության լրիվ ապահովության տակ:

7. Կինը, որը երեխաներ ունի այն անձից, որի հետ եղել և մնում է չգրանցված ամուսնության մեջ, բայց ապրում է նրա հետ համատեղ, վարում է ընդհանուր տնտեսություն և համատեղ դաստիարակում երեխաներին` որպես միայնակ մայր, սահմանված պետական նպաստի իրավունք չունի:

8. Միայնակ մոր երեխաներին սահմանված կարգով խնամակալի դաստիարակությանը հանձնելու դեպքում (մոր մահվան, նրա հիվանդության և այլ պատճառներով) հասանելիք պետական նպաստը նշանակվում և վճարվում է խնամակալին, անկախ մոր մահվան համար երեխաներին կենսաթոշակ նշանակելուց:

9. Եթե ամուսնական հարաբերությունների մեջ չգտնվող կինը որդեգրման ակտի ծնողների սյունակում գրանցվել է որպես իր կողմից որդեգրվող երեխայի մայր, և, եթե որդեգրման ակտի ծնողների գրանցման սյունակում հոր անունը բացակայում է, կամ լրացված է մոր ցուցումով, ապա նրան, որպես միայնակ մոր, նպաստ նշանակվում է ընդհանուր հիմունքներով, բայց ոչ շուտ այն ամսվանից, երբ նա գրանցվել է որպես մայր:

II. ՆՊԱՍՏԻ ՆՇԱՆԱԿՄԱՆ ԿԱՐԳԸ

10. Նպաստի նշանակման համար գրավոր դիմումները ներկայացվում են ըստ բնակության վայրի պատգամավորների շրջանային (քաղաքային) խորհուրդների գործադիր կոմիտեների սոցիալական ապահովության բաժիններին:

11. Նպաստի նշանակման համար դիմումին կցվում են`

ա) երեխայի ծննդյան վկայականի պատճենը, որը վավերացված է նոտարական կարգով կամ սոցիալական ապահովության բաժնի կողմից.

բ) տեղեկանք բնակության վայրի և ընտանիքի կազմի մասին` տրված բնակշահագործման մարմինների կողմից.

գ) քաղաքացիական կացության ակտերի գրանցման բաժնի (բյուրոյի) տեղեկանքը` երեխայի ծննդյան վկայականում հոր մասին տեղեկություններ մտցնելու հիմքի վերաբերյալ:

12. Նպաստը նշանակվում է պատգամավորների շրջանային (քաղաքային) խորհրդի գործադիր կոմիտեի սոցիալական ապահովության բաժինը:

13. Նպաստի նշանակման համար դիմումը քննության է առնվում բոլոր անհրաժեշտ փաստաթղթերի ստացման օրվանից` 10-օրյա ժամկետում:

14. Նպաստի նշանակումը մերժելու մասին համապատասխան որոշում ընդունելուց հետո սոցիալական ապահովության բաժինը ոչ ուշ` որոշման ընդունման օրվանից սկսած 5-օրյա ժամկետում դիմողին գրավոր կամ բանավոր տեղյակ է պահում մերժման մասին, նշելով պատճառներն ու գանգատարկման կարգը, միևնույն ժամանակ դիմողին վերադարձնելով բոլոր փաստաթղթերը:

Նպաստի նշանակման համար դիմումը և մերժման արձանագրությունը պահվում են սոցիալական ապահովության բաժնում: Նպաստի նշանակման կամ մերժման մասին ընդունված որոշումը կարող է գանգատարկվել երկշաբաթյա ժամկետում` վերադասության կամ դատական կարգով:

15. Նպաստի գործերը պահվում են մոր բնակության վայրի սոցիալական ապահովության բաժնում:

16. Սոցիալական ապահովության բաժինը նպաստի նշանակման օրվանից երկշաբաթյա ժամկետում միայնակ մորը տալիս է գրքույկ, որի ձևը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության աշխատանքի և սոցիալական ապահովության նախարարությունը:

17. Նպաստը նշանակվում է դիմելու ամսվանից, սույն կանոնադրության 11-րդ կետում նշված բոլոր փաստաթղթերի ներկայացման դեպքում:

Փաստաթղթերը ոչ լրիվ ներկայացնելու դեպքում դիմողին գրավոր տեղյակ է պահվում լրացուցիչ փաստաթղթեր ներկայացնելու մասին, դրանք 3-ամսյա ժամկետում ներկայացնելու դեպքում նպաստ նշանակվում է դիմելու ամսվանից, իսկ նշված ժամկետն անցնելուց հետո` վերջին փաստաթղթերը ներկայացնելու ամսվանից:

Երեխա ծնվելու դեպքում նպաստը նշանակվում է երեխայի ծննդյան հաջորդ ամսվանից, եթե նպաստի նշանակման համար դիմում են երեխայի ծնվելուց հետո 3-ամսյա ժամկետում:

18. Այլ պետություններից մշտական բնակության համար Հայաստանի Հանրապետությունում վերաբնակեցված քաղաքացիներին միայնակ մայրերի համար սահմանված նպաստը նշանակվում է սույն կանոնադրությամբ նախատեսված կարգով, բայց ոչ շուտ Հայաստանի Հանրապետություն ժամանելու օրվանից:

III. ՆՊԱՍՏԻ ՎՃԱՐՄԱՆ ԿԱՐԳԸ

19. Նպաստի սահմանված չափով վճարումը կատարում են պատգամավորների շրջանային (քաղաքային) խորհուրդների գործադիր կոմիտեների սոցիալական ապահովության բաժինները:

20. Միայնակ մայրերին ամենամսյա նպաստը վճարվում է ընթացիկ ամսվա համար:

21. Միայնակ մոր` այլ բնակավայր մշտական բնակության համար տեղափոխվելու դեպքում նրա նախկին բնակության վայրից պահանջվում է նպաստի գործը և նոր բնակության վայրում շարունակվում է նպաստի վճարումը` դրա դադարեցման պահից:

22. Նշանակված նպաստի գումարը մոր կողմից ժամանակին չպահանջվելու դեպքում, դիմումը ներկայացնելուց, անցած ժամանակի համար վճարվում է ոչ ավելի քան երեք տարվա համար: Նպաստներ նշանակող և վճարող մարմնի մեղքով ժամանակին չվճարված նպաստի գումարը վճարվում է անցած ժամանակի համար, առանց որևէ ժամկետի սահմանափակման:

Այդ դեպքում նպաստի գումարը վճարվում է միանվագ:

23. Նպաստի վճարումը դադարեցնելու կամ վերականգնելու հանգամանքների առաջացման դեպքում (երեխայի` պետության լրիվ ապահովության տակ գտնվելու, մանկական հիմնարկներից հետ վերցնելու, երեխային որդեգրելու, հայրությունը ճանաչելու, երեխայի մահանալու և այլ դեպքերում) նպաստի վճարումը դադարեցվում կամ վերականգնվում է նշված հանգամանքների առաջացմանը հաջորդող ամսվանից:

24. Նպաստ ստացող միայնակ մայրերը պարտավոր են սոցիալական ապահովության բաժնին տեղյակ պահել ընտանիքի կազմում տեղի ունեցած այն բոլոր փոփոխությունների մասին, որոնք ազդում են նպաստի վճարման վրա:

Միայնակ մոր երեխայի հայրությունը ճանաչելու և հոր վերաբերյալ տվյալները երեխայի ծննդյան մասին գրանցման ակտ մտցնելու դեպքում քաղաքացիական կացության ակտերի գրանցման բաժինը (բյուրոն) երեխայի մոր բնակության վայրի սոցիալական ապահովության բաժնին հայտնում է երեխայի ծննդյան գրանցման ակտում փոփոխություն մտցնելու մասին:

25. Միայնակ մայրերի կողմից ակնհայտ ոչ ճիշտ տվյալներով փաստաթղթեր ներկայացվելու, նպաստի վճարման վրա ազդող հանգամանքները թաքցվելու հետևանքով նպաստի ավելի վճարված գումարները գանձվում են նպաստ նշանակող սոցիալական ապահովության բաժնի կամ դատարանի որոշմամբ` յուրաքանչյուր ամիս նպաստի 20 տոկոսի չափով կամ նպաստ ստացողի գրավոր համաձայնությամբ` ավելի չափով, մինչև նպաստի ավելի վճարված գումարի մարումը: Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով նպաստի ավելի վճարված գումարները կարող են հետ պահվել նաև մոր վաստակից, կրթաթոշակից կամ կենսաթոշակից:

Կ Ա Ն Ո Ն Ա Դ Ր ՈՒ Թ Յ ՈՒ Ն

մինչԵՎ 2 տարեկան երեխա ունեցող անձանց երեխաների խնամքի համար ամենամսյա պետական նպաստի նշանակման ու վճարման կարգի մասին

I. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

1. Մինչև 2 տարեկան երեխա ունեցող անձանց երեխաներին խնամելու համար մասնակի վճարովի արձակուրդում գտնվելու դեպքում ամենամսյա պետական նպաստ (հետագայում` նպաստ) ստանալու իրավունք ունեցող մայրերը նպաստի նշանակման համար կարող են դիմել մինչև երեխայի 2 տարին լրանալը:

2. Որդեգրված երեխայի խնամքի համար նպաստը նշանակվում և վճարվում է նրա որդեգրողին:

3. Նպաստի իրավունք ունեն նաև առանց մոր երեխաներ դաստիարակող հայրերը (մոր մահվան, ծնողական իրավունքներից զրկելու, երեխաների նկատմամբ մոր խնամքի բացակայության և այլ դեպքերում), ինչպես նաև երեխայի խնամակալը:

4. Հայաստանի Հանրապետությունում բնակվող օտարերկրյա քաղաքացին կամ քաղաքացիություն չունեցող անձը, որն ունի մինչև 2 տարեկան երեխա, խնամքի նպաստի իրավունք ունի, եթե Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ այլ բան չի նախատեսված:

II. ՆՊԱՍՏԻ ՆՇԱՆԱԿՄԱՆ ԿԱՐԳԸ

5. Նպաստի նշանակման համար դիմումը ներկայացվում է ձեռնարկության, հիմնարկի, կազմակերպության (անկախ սեփականության ձևից), ուսման վայրի ադմինիստրացիային, զորամասի հրամատարությանը:

6. Նպաստի նշանակման համար դիմումին կցվում են`

ա) մինչև 2 տարեկան երեխաների ծննդյան վկայականների պատճենները` վավերացված նոտարական կարգով կամ ձեռնարկության, հիմնարկի, կազմակերպության կողմից.

բ) մինչև 2 տարեկան երեխային խնամելու համար արձակուրդում գտնվելու մասին հրամանի քաղվածքը:

III. ՆՊԱՍՏ ՍՏԱՆԱԼՈՒ ԻՐԱՎՈՒՆՔ ՈՒՆԵՑՈՂ ԱՆՁԻՆՔ

7. Նպաստ ստանալու իրավունք ունեն`

ա) ձեռնարկություններում, հիմնարկներում, կազմակերպություններում (անկախ սեփականության ձևից) աշխատող անձինք.

բ) պետական ուսումնական հաստատությունների ցերեկային բաժանմունքներում սովորող անձինք.

գ) զինծառայության մեջ գտնվող անձինք:

8. Նպաստ նշանակվում է այդ իրավունքը ծագելու օրվանից, ոչ շուտ հղիության և ծննդաբերության արձակուրդը վերջանալուց հետո:

Մինչև երեխայի 2 տարին լրանալը նրան խնամելու համար արձակուրդի ժամանակաշրջանում ձեռնարկության, հիմնարկի, կազմակերպության լուծարման հետևանքով աշխատանքից ազատված անձանց երեխայի խնամքի համար նպաստի վճարումը դադարեցվում է:

Գործազուրկի կարգավիճակ ստանալու դեպքում նպաստի վճարումը շարունակվում է նրանց համար նախատեսված կարգով:

9. Նպաստ վճարվում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված չափով:

IV. ՆՊԱՍՏԻ ՎՃԱՐՈՒՄԸ

10. Նպաստի վճարումը կատարում են ձեռնարկությունները, հիմնարկները, կազմակերպությունները, զորամասերը, ուսումնական հաստատությունները:

11. Նշանակված նպաստի գումարը նպաստառուի կողմից ժամանակին չպահանջվելու դեպքում, դիմումը ներկայացնելուց, անցած ժամանակի համար վճարվում է ոչ ավելի քան մեկ տարվա համար:

Նպաստ նշանակող և վճարող մարմնի մեղքով ժամանակին չվճարված նպաստի գումարը վճարվում է անցած ժամանակի համար, առանց ժամկետի սահմանափակման: Այդ դեպքում նպաստի գումարը վճարվում է միանվագ:

12. Նպաստի վճարումը դադարեցնելու կամ վերականգնելու հանգամանքների առաջացման դեպքում (երեխայի` պետության լրիվ ապահովության տակ գտնվելու, այլ անձի կողմից երեխայի որդեգրման, երեխայի 2 տարին լրանալու, երեխայի մահանալու և այլ դեպքերում) նպաստի վճարումը դադարեցվում կամ վերականգնվում է այդպիսի հանգամանքների առաջացմանը հաջորդող օրվանից:

13. Նպաստի վճարումը սկսելու կամ դադարեցնելու հանգամանքների առաջացման դեպքում դրա չափը որոշվում է այդպիսի հանգամանքներ առաջանալու ամսվա օրացուցային օրերի թվից ելնելով:

14. Նպաստ ստացողները նպաստի վճարման վրա ազդող բոլոր փոփոխությունների մասին պարտավոր են հայտնել այն նշանակող մարմնին:

15. Հղիության և ծննդաբերության արձակուրդի ժամանակաշրջանի օրերի ընթացքում դադարեցվում է նպաստի վճարումը:

16. Նպաստ ստացողների կողմից ակնհայտ ոչ ճիշտ տվյալներով փաստաթղթեր ներկայացնելու, նպաստի վճարման վրա ազդող հանգամանքները թաքցնելու հետևանքով նպաստի ավելի վճարված գումարները գանձվում են նպաստ նշանակող մարմնի կամ դատարանի որոշմամբ` յուրաքանչյուր ամիս 20 տոկոսի չափով, կամ նպաստ ստացողի գրավոր համաձայնությամբ` ավելի չափով, մինչև ավելի վճարված նպաստի գումարի մարումը:

Նպաստի ավելի վճարված գումարները կարող են հետ պահվել նաև մոր վաստակից, կրթաթոշակից կամ կենսաթոշակից: