ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ
«19» նոյեմբեր 2024 թ. |
N 355-Ն |
Հ Ր Ա Մ Ա Ն
ՔՐՈՆԻԿ ՍԻՆՈՒՍԻՏՈՎ ՊԱՑԻԵՆՏԻ ՎԱՐՄԱՆ ԳՈՐԾԵԼԱԿԱՐԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
Հիմք ընդունելով «Բնակչության բժշկական օգնության և սպասարկման մասին» օրենքի 2-րդ հոդվածի 1-ին մասի 31-րդ կետը`
ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ
1. Հաստատել քրոնիկ սինուսիտով պացիենտի վարման գործելակարգը՝ համաձայն hավելվածի:
2. Սույն հրամանն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը:
19.11.2024 |
Ա. ԱՎԱՆԵՍՅԱՆ |
|
Հավելված ՀՀ առողջապահության նախարարի«19» նոյեմբեր 2024 թվականի N 355-Ն հրամանի |
ԳՈՐԾԵԼԱԿԱՐԳ
ՔՐՈՆԻԿ ՍԻՆՈՒՍԻՏՈՎ ՊԱՑԻԵՆՏԻ ՎԱՐՄԱՆ
1. Նոզոլոգիաների խումբ` ըստ հիվանդությունների և առողջության հետ կապված խնդիրների վիճակագրական 10–րդ վերանայման դասակարգչի․
Հ/Հ |
Կոդը |
Անվանում |
1) |
J32 |
Քրոնիկ սինուսիտ, ներառյալ` աբսցես (թարախակույտ) էմպիեմա վարակ թարախակալում Բացառությամբ` սուր սինուսիտի (J01.-) |
2) |
J32.0 |
Քրոնիկ վերին ծնոտային սինուսիտ (քրոնիկ հայմորիտ) Անտրիտ (քրոնիկ) Վերին ծնոտային սինուսիտ` ԱՀՃ |
3) |
J32.1 |
Քրոնիկ ճակատային սինուսիտ (քրոնիկ ճակատաբորբ) (ֆրոնտիտ) Ճակատային սինուսիտ` ԱՀՃ |
4) |
J32.2 |
Քրոնիկ էթմոիդային սինուսիտ Էթմոիդային սինուսիտ` ԱՀՃ |
5) |
J32.4 |
Քրոնիկ պանսինուսիտ Պանսինուսիտ` ԱՀՃ |
6) |
J32.8 |
Այլ քրոնիկ սինուսիտներ սինուսիտ (քրոնիկ) ընդգրկող մեկից ավել ծոցեր, բայց ոչ պանսինուսիտ |
7) |
J32.9 |
Քրոնիկ սինուսիտ` չճշտված Սինուսիտ (քրոնիկ)` ԱՀՃ |
2․ Նոզոլոգիաների խումբը կիրառելի է՝ ըստ սույն հավելվածով սահմանված Ձև 1–ի․
Ձև 1
1) |
Տարիքային խումբ (նորածին, երեխա, դեռահաս, մեծահասակ) |
Երեխա, դեռահաս, մեծահասակ |
2) |
Սեռ (արական, իգական) |
Արական, իգական |
3) |
Բարդություններ (առանց բարդությունների (ԱԲ), բարդություններով (Բ)) |
ԱԲ, Բ |
4) |
Հիվանդության փուլը (նկարագրել) |
Կիրառելի չէ |
5) |
Բժշկական օգնության և սպասարկման պայմանները (բժշկական կազմակերպությունից դուրս, արտահիվանդանոցային պայմաններում, ցերեկային ստացիոնարի պայմաններում, հիվանդանոցային պայմաններում) |
Արտահիվանդանոցային պայմաններում, ցերեկային ստացիոնարի պայմաններում, հիվանդանոցային պայմաններում` վիրահատական բուժման դեպքում |
6) |
Բժշկական օգնության և սպասարկման ծառայությունների մատուցման ձևը (շտապ, անհետաձգելի, պլանային) |
Պլանային, շտապ |
7) |
Կիրառման շրջանակը (նշել մասնագետների շրջանակը) |
Քիթ-կոկորդ-ականջաբան, անեսթեզիոլոգիայի և ինտենսիվ թերապիայի մասնագետ, ռևմատոլոգ, ալերգոլոգ–իմունոլոգ, նյարդավիրաբույժ, ակնաբույժ |
8) |
Գանգատներ |
Հիմնական ախտանիշներ՝ քթային դժվարաշնչություն, քթի խոռոչի լորձաթաղանթից արտադրություն, գլխացավեր, ցավեր դիմային շրջանում, հոտառության խանգարում, ընդհանուր թուլություն: |
9) |
Անամնեզ |
Քթային դժվարաշնչություն, սինուսիտ, ադենոիդ հյուսվածքի գերաճ, քթի և քթըմպանի բարորակ և չարորակ նորագոյացություններ, առաջնային ցիլիար դիսկինեզիա, ցիստիկ ֆիբրոզ, էոզինոֆիլային գրանուլեմատոզ պոլիանգիիտով, գրանուլեմատոզ պոլիանգիիտով, իմունոսուպրեսված վիճակ, ատամնաբուժական միջամտություններ, ատամների ախտահարումներ, սարկոիդոզ, ստորին շնչուղիների այլ բորբոքային հիվանդություններ։ Հիվանդության սկիզբ վաղ մանկական հասակում։ |
10) |
Զննման արդյունք/Ցուցում |
Քթային խեցիների այտուց, քթի խոռոչի լորձաթաղանթից ախտաբանական բնույթի արտադրություն, քթի խոռոչի լորձաթաղանթի հիպերեմիա, լորձաթաղանթի պոլիպոզ փոփոխություններ, ըմպանի հետին պատով ախտաբանական բնույթի արտադրության հետհոսք: Լրացվում է սինո-նազալ արդյունքային հարցաշար (SNOT – 22): |
11) |
Հոսպիտալացման ցուցում |
Սուր դեպքերում, բարդությունների կասկածի կամ առկայության կամ վիրահատական բուժման դեպքում՝ ցերեկային ստացիոնարի պայմաններում: |
3․ Բժիշկ-մասնագետի կողմից պացիենտի զննումը, խորհրդատվությունը իրականացվում է ըստ Ձև 2–ի (անհրաժեշտության դեպքում անհրաժեշտ է նշել հիվանդության փուլերը)․
Ձև 2
Հ/հ |
Խորհրդատվության տեսակը |
Տրամադրման քանակը | |
ԱԲ |
Բ | ||
1) |
Քիթ-կոկորդ-ականջաբանի խորհրդատվություն |
1 |
1 |
2) |
Անեսթեզիոլոգիայի և ինտենսիվ թերապիայի մասնագետի խորհրդատվություն |
0.01 |
0․1 |
3) |
Ռևմատոլոգի խորհրդատվություն |
0․1 |
0․1 |
4) |
Ալերգոլոգ-իմունոլոգի խորհրդատվություն |
0․1 |
0․1 |
5) |
Նյարդավիրաբույժի խորհրդատվություն |
- |
0․5 |
6) |
Ակնաբույժի խորհրդատվություն |
- |
0․5 |
4․ Սույն հավելվածի Ձև 2–ում նշված տրամադրվող քանակների համար նշվում է միջինացված ցուցանիշ, նկատի ունենալով տվյալ զննման, խորհրդատվության իրականացման հաճախականությունը։ Հաճախականության հաշվարկման միավորը պետք է լինի 0-ից 1 միջակայքում և հաշվի առնի նմանատիպ 100 դեպքերում տվյալ զննման, խորհրդատվության իրականացման հաճախականությունը։
5․ Լաբորատոր-գործիքային ախտորոշիչ հետազոտություններն իրականացվում են՝ ըստ Ձև 3–ի (անհրաժեշտության դեպքում անհրաժեշտ է նշել հիվանդության փուլերը)․
Ձև 3
Լաբորատոր հետազոտություններ | |||||
Հ/Հ |
Կոդը |
Անվանումը |
Տրամադրման քանակը |
Արդյունք | |
ԱԲ |
Բ | ||||
1) |
Առկա չէ |
Արյան ընդհանուր հետազոտություն + էրիթրոցիտների նստեցման արագություն (ԷՆԱ) |
1 |
1 |
Հոմեոստազի տարբեր խանգարումներ՝ պայմանավորված վիճակի ծանրությամբ |
2) |
Առկա չէ |
C-ռեակտիվ սպիտակուց |
0․5 |
1 |
Օրգանիզմի բորբոքային ռեակցիայի անուղղակի ցուցանիշի որոշում |
3) |
Առկա չէ |
Ասպարտատամինատրանսֆերազ (ԱՍՏ) որոշում |
- |
1 |
Ցուցանիշների բարձրացում որպես լյարդի ախտահարման նշան։ |
4) |
Առկա չէ |
Ալանինամինատրանսֆերազ (ԱԼՏ) որոշում |
- |
1 | |
5) |
Առկա չէ |
Ընդհանուր բիլիռուբինի որոշում |
- |
1 |
Բիլիռուբինի զգալի բարձրացում, որպես օրգանիզմում ազատ հեմոգլոբինի տրանսֆորմացիայի աղբյուր: |
6) |
Առկա չէ |
Ուղղակի բիլիռուբինի որոշում |
- |
1 | |
7) |
Առկա չէ |
Անուղղակի բիլիռուբինի որոշում |
- |
1 | |
8) |
Առկա չէ |
Կրեատինին |
- |
0.2 |
Նեֆրոպաթիայի դեպքում ցուցանիշների աճ, հետագա սուր երիկամային անբավարարության զարգացումով: |
9) |
Առկա չէ |
Միզանյութ |
- |
0.2 | |
10) |
Առկա չէ |
Մեզի ընդհանուր հետազոտություն |
- |
1 |
Ախտաբանական փոփոխությունների հայտնաբերում |
11) |
Առկա չէ |
Քթի խոռոչի փոփոխված լորձաթաղանթի հյուսվածքաբանական հետազոտություն |
0․08 |
0․08 |
Քրոնիկական ռինոսինուսիտի տիպի և բուժման տակտիկայի որոշման նպատակով |
12) |
Առկա չէ |
Քթի խոռոչի փոփոխված լորձաթաղանթում էոզինոֆիլների քանակական որոշում |
0․1 |
0․1 | |
13) |
Առկա չէ |
Քթի խոռոչից արտադրության մեջ էոզինոֆիլների քանակական որոշում |
0․2 |
0․2 | |
14) |
Առկա չէ |
Քթի խոռոչի լորձաթաղանթում իմունոգլոբուլին E–ի քանակական որոշում |
0․01 |
0․01 | |
15) |
Առկա չէ |
Արյան շիճուկում իմունոգլոբուլին E–ի քանակական որոշում |
0․3 |
0․3 | |
16) |
Առկա չէ |
Քթի խոռոչից քսուկի մանրէաբանական հետազոտություն |
0․8 |
0․8 |
Բուժման պլանավորման նպատակով |
17) |
Առկա չէ |
Մաշկային պրիկ թեստեր` տարբեր ալերգեններով |
0․08 |
0․08 |
Քրոնիկական ռինոսինուսիտի տիպի և բուժման տակտիկայի որոշման նպատակով |
Գործիքային հետազոտություններ | |||||
18) |
Առկա չէ |
Ֆարինգոսկոպիա |
1 |
1 |
Քթի ու հարակից խոռոչների պաթոլոգիաների հայտնաբերում, քթային անցուղիների վիճակի գնահատում, քթային շնչառության օբյեկտիվ գնահատում, ըմպանի լորձաթաղանթի վիճակի գնահատում և պաթոլոգիաների հայտնաբերում |
19) |
Առկա չէ |
Առաջային ռինոսկոպիա |
1 |
1 | |
20) |
Առկա չէ |
Ռինոէնդոսկոպիա |
1 |
1 | |
21) |
Առկա չէ |
Ռինոմանոմետրիա |
0.1 |
- | |
22) |
Առկա չէ |
Քթի և հարակից խոռոչների համակարգչային տոմոգրաֆիա |
0.95 |
1 | |
23) |
Առկա չէ |
Քթի և հարակից խոռոչների գերձայնային հետազոտություն |
0,01 |
0,01 | |
24) |
Առկա չէ |
Քթի հարակից խոռոչների ռենտգենաբանական հետազոտություն |
0,02 |
0,02 | |
25) |
Առկա չէ |
Քթի հարակից խոռոչների միջուկամագնիսային-ռեզոնանսային տոմոգրաֆիա |
0․01 |
- | |
26) |
Առկա չէ |
Գլխուղեղի համակարգչային տոմոգրաֆիա` կոնտրաստավորմամբ |
- |
0․5 | |
27) |
Առկա չէ |
Գլխուղեղի միջուկամագնիսային-ռեզոնանսային տոմոգրաֆիա` կոնտրաստավորմամբ |
- |
0․5 | |
28) |
Առկա չէ |
Օլֆակտոմետրիա |
0․1 |
- | |
29) |
Առկա չէ |
Սախարինային թեստ |
0․01 |
- |
6․ Սույն հավելվածի Ձև 3–ում սահմանված տրամադրվող քանակների համար նշվում է միջինացված ցուցանիշ, նկատի ունենալով տվյալ հետազոտության իրականացման հաճախականությունը։ Հաճախականության հաշվարկման միավորը պետք է լինի 0-ից 1 միջակայքում և հաշվի առնի նմանատիպ 100 դեպքերում տվյալ հետազոտության իրականացման հաճախականությունը։
7․ Օգտագործվող դեղերի ցանկը սահմանվում է ըստ Ձև 4–ի (անհրաժեշտության դեպքում նշել հիվանդության փուլերը)․
Ձև 4
Հ/հ |
Անվանում, դեղաչափ, դեղաձև, փաթեթավորում |
Անվանում /ջեներիկ/ |
Չ/Մ |
Միջինաց-ված ցուցանիշ՝ տրա-մադրման հաճախա-կանություն |
Միջին օրական չափա-քանակ |
Բուժման կուրսի միջին չափա-քանակ |
Օրերի քանակ |
1) |
Ամօքսիցիլին (ամօքսիցիլինի տրիհիդրատ), քլավուլանաթթու (կալիումի քլավուլանատ) 875մգ+125մգ |
Ամօքսիցիլին (ամօքսիցիլինի տրիհիդրատ), քլավուլանաթթու (կալիումի քլավուլանատ) 875մգ+125մգ |
դեղա-հատեր |
0․2 |
1.6/0.25 |
18/0.2 |
14 |
2) |
Կլարիտրոմիցին 500 մգ |
Կլարիտրոմիցին 500 մգ |
դեղա-հատեր |
0․2 |
0.5 |
12.5 |
7 - 56 |
3) |
Դօքսիցիկլին 100մգ |
Դօքսիցիկլին 100մգ |
դեղապա-տիճներ |
0․2 |
0․1 |
1․5 |
7 - 21 |
4) |
Ցեֆտրիաքսոն (ցեֆտրիաքսոն նատրիում տրիսեսկվիհիդրատ) դեղափոշի ն/ե և մ/մ ներարկման լուծույթի 1000մգ |
Ցեֆտրիաքսոն (ցեֆտրիաքսոն նատրիում տրիսեսկվիհիդրատ) դեղափոշի ն/ե և մ/մ ներարկման լուծույթի 1000մգ |
սրվակ |
0․3 |
1 |
7 |
7 |
5) |
Ցեֆեպիմ (ցեֆեպիմի հիդրոքլորիդ) դեղափոշի ներարկման լուծույթի 1000մգ |
Ցեֆեպիմ (ցեֆեպիմի հիդրոքլորիդ) դեղափոշի ներարկման լուծույթի 1000մգ |
սրվակներ |
0.2 |
2 |
14 |
7 |
6) |
Ֆրամիցետին սուլֆատ 1,25% |
Ֆրամիցետին սուլֆատ 1,25% |
ցողաշիթ քթի |
0․3 |
5 |
40 |
7-10 |
7) |
Քսիլոմետազոլին (քսիլոմետազոլինի հիդրոքլորիդ) 1մգ/մլ |
Քսիլոմետազոլին (քսիլոմետազոլինի հիդրոքլորիդ) 1մգ/մլ |
ցողաշիթ քթի |
0.1 |
3 |
15 |
3-7 |
8) |
Մոնտելուկաստ (մոնտելուկաստ նատրիում) 10մգ |
Մոնտելուկաստ (մոնտելուկաստ նատրիում) 10մգ |
դեղա-հատեր |
0,1 |
4 |
60 |
20 |
9) |
Մոմեթազոն ֆուրոատ մոնոհիդրատ 50 մկգ |
Մոմեթազոն ֆուրոատ մոնոհիդրատ 50 մկգ |
ցողաշիթ քթի |
0.3 |
200 |
8000 |
20-60 |
10) |
Ֆլյուտիկազոն ֆուրոատ 27,5 մկգ |
Ֆլյուտիկազոն ֆուրոատ 27,5 մկգ |
ցողաշիթ քթի |
0․3 |
110 |
2000 |
20-40 |
11) |
Բուդեսոնիդ 250մկգ/1մլ |
Բուդեսոնիդ 250մկգ/1մլ |
Մգ |
0․3 |
0․5 |
10 |
20-30 |
12) |
Ցիպրոֆլոքսացին 250մգ, 500մգ |
Ցիպրոֆլոքսացին 250մգ, 500մգ |
դեղա-հատեր |
0․1 |
2 |
14 |
7 |
13) |
Ցիտիրիզին դիհիդրոքլորի 10մգ |
Ցիտիրիզին դիհիդրոքլորի 10մգ |
դեղա-հատեր |
0․001 |
10 |
70 |
7 |
14) |
Լևոցիտիրիզին 5մգ |
Լևոցիտիրիզին 5մգ |
դեղա-հատեր |
0․001 |
5 |
7 |
7 |
15) |
Դեքսամեթազոն (դեքսամեթազոն նատրիումի ֆոսֆատ) լուծույթ ներարկման 4մգ/մլ |
Դեքսամեթազոն (դեքսամեթազոն նատրիումի ֆոսֆատ)լուծույթ ներարկման 4մգ/մլ |
ամպուլներ |
0.1 |
8մգ |
26 |
6 |
16) |
Մեթիլպրեդնիզոլոն 16մգ |
Մեթիլպրեդնիզոլոն 16մգ |
դեղա-հատեր |
0․2 |
16 |
300 |
20 |
17) |
Իբուպրոֆեն (իբուպրոֆենի լիզինատ) 200մգ,400մգ |
Իբուպրոֆեն (իբուպրոֆենի լիզինատ) 200մգ,400մգ |
դեղա-հատեր |
0․2 |
800 |
2000 |
5 |
18) |
Ծովի ջրի իզոտոնիկ լուծույթ |
Ծովի ջրի իզոտոնիկ լուծույթ |
ցողաշիթ քթի |
0․5 |
10 |
70 – 900+ |
7-90+ |
19) |
Ամօքսիցիլին (ամօքսիցիլինի տրիհիդրատ), քլավուլանաթթու (կալիումի քլավուլանատ) 875մգ+125մգ |
Ամօքսիցիլին (ամօքսիցիլինի տրիհիդրատ), քլավուլանաթթու (կալիումի քլավուլանատ) 875մգ+125մգ |
դեղա-հատեր |
0․2 |
1.6/0.25 |
18/0.2 |
14 |
8․ Սույն հավելվածի Ձև 4–ում սահմանված`
1) նշանակված դեղի նկատմամբ անհատական անտանելիության դեպքում ավագ բուժաշխատողը իրավասու է նշանակել այլ դեղ.
2) տրամադրվող քանակների համար նշվում է միջինացված ցուցանիշ, նկատի ունենալով տվյալ դեղի օգտագործման հաճախականությունը։ Հաճախականության հաշվարկման միավորը պետք է լինի 0-ից 1 միջակայքում և հաշվի առնի նմանատիպ 100 դեպքերում տվյալ դեղի օգտագործման հաճախականությունը:
9․ Բուժական այլ միջոցառումներ սահմանվում են Ձև 5–ում (անհրաժեշտության դեպքում անհրաժեշտ է նշել հիվանդության փուլերը)․
Ձև 5
Հ/հ |
Բժշկական ծառայության տեսակը |
Տրամադրման քանակը | |
ԱԲ |
Բ | ||
1) |
Քթի խոռոչի լվացում` վակում արտածծիչով հետվիրահատական շրջանում |
1 |
1 |
2) |
Քթի խոռոչի լվացում հակասեպտիկ լուծույթներով և դեղի ներմուծում հետվիրահատական շրջանում |
0․1 |
1 |
3) |
Հարքթային խոռոչների պունկցիա |
0.02 |
0.02 |
4) |
Էնդոսկոպիկ սինուսոտոմիա |
0.5 |
1 |
5) |
Բաց սինուսոտոմիա |
0․001 |
0․01 |
10․ Սույն հավելվածի Ձև 5–ում սահմանված տրամադրվող քանակների համար նշվում է միջինացված ցուցանիշ, նկատի ունենալով, թե ինչ հաճախականությամբ է իրականացվում տվյալ բուժական միջոցառումը։ Հաճախականության հաշվարկման միավորը պետք է լինի 0-ից 1 միջակայքում և հաշվի առնի նմանատիպ 100 դեպքերում տվյալ բուժական միջոցառման կիրառման հաճախականությունը։
ԳՈՐԾԵԼԱԿԱՐԳԻ ՄՇԱԿՄԱՆ ԱՂԲՅՈՒՐԸ
1. RHINOLOGY Official Journal of the European and International Rhinologic Societies and of the Confederation of European ORL-HNS/ Եվրոպական և Միջազգային Ռինոլոգիական Միությունների և Եվրոպական Համադաշնության «Ռինոլոգիա» պաշտոնական ամսագիր` https://www.rhinologyjournal.com/,
2. «European Position Paper on Rhinosinusitis and Nasal Polyps», 2020/ Ռինոսինուսիտի և քթի պոլիպների վերաբերյալ եվրոպական դիրքորոշման փաստաթուղթ 2020թ
3. W.J. Fokkens, V.J. Lund, C. Hopkins, P.W. Hellings, R. Kern, S. Reitsma, M. Bernal-Sprekelsen, J. Mullol etal./Եվրոպական դիրքային փաստաթուղթ ռինոսինուսիտի և քթի պոլիպների վերաբերյալ 2020թ․, Վ․ Ջ․ Ֆոկկենս, Վ․ Ջ․ Լունդ, Կ․ Հոպկինս, Պ․ Վ․ Կեռն, Ս․ Ռեիցմա, Մ․ Բերնալ-Սպրեկելսեն, Ջ․ Մուլլոլ և այլք․
Պաշտոնական հրապարակման օրը՝ 26 նոյեմբերի 2024 թվական: