ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ
«23» սեպտեմբեր 2024 թ. |
N 287-Ն |
Հ Ր Ա Մ Ա Ն
ՄԱՍՏՈԻԴԻՏՈՎ ՊԱՑԻԵՆՏԻ ՎԱՐՄԱՆ ԳՈՐԾԵԼԱԿԱՐԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
Հիմք ընդունելով «Բնակչության բժշկական օգնության և սպասարկման մասին» օրենքի 2-րդ հոդվածի 1-ին մասի 31-րդ կետը.
ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ
1. Հաստատել մաստոիդիտով պացիենտի վարման գործելակարգը` համաձայն հավելվածի:
2. Սույն հրամանն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը:
23.09.2024 |
Ա. ԱՎԱՆԵՍՅԱՆ |
Հավելված ՀՀ առողջապահության նախարարի 2024 թվականի սեպտեմբեր «23»-ի N 287-Ն հրամանի |
ԳՈՐԾԵԼԱԿԱՐԳ
ՄԱՍՏՈԻԴԻՏՈՎ ՊԱՑԻԵՆՏԻ ՎԱՐՄԱՆ
1. Նոզոլոգիաների խումբ` ըստ հիվանդությունների և առողջության հետ կապված խնդիրների վիճակագրական 10–րդ վերանայման դասակարգչի.
Հ/Հ |
Կոդը |
Անվանում |
1) |
H70 |
Մաստոիդիտ և համանման վիճակ |
2) |
H70.0 |
Սուր մաստոիդիտ (պտկաձև ելունի բորբոքում) |
3) |
H70.1 |
Քրոնիկ մաստոիդիտ |
4) |
H70.2 |
Վիմաբորբ (պետրոզիտ) |
5) |
H70.8 |
Այլ մաստոիդներ և համանման վիճակներ |
2․ Նոզոլոգիաների խումբը կիրառելի է՝ ըստ սույն հավելվածով սահմանված Ձև 1–ի.
Ձև 1
1) |
Տարիքային խումբ |
Երեխաներ |
2) |
Սեռ |
արական, իգական |
3) |
Բարդություններ |
առանց բարդությունների (ԱԲ), բարդություններով (Բ) |
4) |
Հիվանդության փուլը |
Սուր, ենթասուր, քրոնիկ |
5) |
Բժշկական օգնության և սպասարկման պայմանները /հիվադնաոցային, արտահիվանդանոցային, շտապօգնության/ |
հիվանդանոցային, արտահիվանդանոցային |
6) |
Բուժօգնության տրամադրման ձևը /անհետաձգելի, պլանային/ |
անհետաձգելի |
7) |
Կիրառման շրջանակը |
Մանկաբույժներ, քիթ-կոկորդ-ականջաբաններ, նյարդավիրաբույժներ |
8) |
Գանգատներ |
Ջերմություն Ականջացավ Ականջախեցու տեղաշարժ առաջ |
9) |
Անամնեզ |
Սուր սկիզբ Իմուն անբավարարության առկայություն անամնեզում Ստացած պատվաստումներ Նախորդող տարած վիրուսային վարակ |
10) |
Զննման արդյունք/Ցուցում |
Տեղային նշաններ՝ ետականջային շրջանի կարմրություն այտուց և պնդություն Թմբկաթաղանթի բորբոքային նշաններ |
3․ Բժիշկ-մասնագետի կողմից զննումը, խորհրդատվությունը իրականացվում է ըստ Ձև 2–ի (անհրաժեշտության դեպքում անհրաժեշտ է նշել հիվանդության փուլերը)․
Ձև 2
Հ/Հ |
Խորհրդատվության տեսակը |
Տրամադրման քանակը | |
ԱԲ |
Բ | ||
1) |
Քիթ-կոկորդ-ականջաբան |
1 |
3 |
2) |
Նյարդավիրաբույժ |
1 |
2 |
4․ Սույն հավելվածի Ձև 2–ում նշված տրամադրվող քանակների համար նշվում է միջինացված ցուցանիշ, նկատի ունենալով տվյալ զննման, խորհրդատվության իրականացման հաճախականությունը։ Հաճախականության հաշվարկման միավորը պետք է լինի 0-ից 1 միջակայքում և հաշվի առնի նմանատիպ 100 դեպքերում տվյալ զննման, խորհրդատվության իրականացման հաճախականությունը։
5․ Լաբորատոր-գործիքային ախտորոշիչ հետազոտություններն իրականացվում են՝ ըստ Ձև 3–ի (անհրաժեշտության դեպքում նշել հիվանդության փուլերը)․
Ձև 3
Լաբորատոր հետազոտություններ | ||||
Հ/Հ |
Անվանումը |
Տրամադրման քանակը |
Արդյունք | |
1) |
ԱԲ |
Բ |
||
2) |
Արյան ընդհանուր քննություն լեյկոֆորմուլայով |
2 |
3 |
Լեյկոցիտոզ, ձախ թեքում, թրոմբոցիտոզ |
3) |
Ց-ռեակտիվ սպիտակուց |
2 |
3 |
Բարձր/նորմա |
4) |
Պունկտատի ցանքս |
1 |
1 |
Մանրէի աճ |
Գործիքային հետազոտություններ | ||||
5) |
Համակարգչային շերտագրություն կոնտրաստով |
1 |
2 |
Աբսցես, ոսկրային դեստրուկցիա |
6) |
Մագնիսառեզոնանսային շերտագրություն կոնտրաստով |
1 |
2 |
Աբսցես, օստեոմիելիտ |
6․ Սույն հավելվածի Ձև 3–ում սահմանված տրամադրվող քանակների համար նշվում է միջինացված ցուցանիշ, նկատի ունենալով տվյալ հետազոտության իրականացման հաճախականությունը։ Հաճախականության հաշվարկման միավորը պետք է լինի 0-ից 1 միջակայքում և հաշվի առնի նմանատիպ 100 դեպքերում տվյալ հետազոտության իրականացման հաճախականությունը։
7․ Օգտագործվող դեղերի ցանկը սահմանվում է ըստ Ձև 4–ի (անհրաժեշտության դեպքում նշել հիվանդության փուլերը)․
Ձև 4
Հ/Հ |
Անվանումը, դեղաչափը, դեղաձևը, փաթեթավորումը |
Անվանում (ջեներիկ) |
Չափ-ման միա-վոր |
Միջի-նացված ցուցա-նիշ՝ տրամա-դրման հաճա-խակա-նու-թյուն |
Մի-ջին օրա-կան չափա-քա-նակ |
Բուժ-ման կուր-սի միջին չափա-քա-նակ |
Օրե-րի քա-նակ | |
1) |
Ամոքսիցիլին քլավուլինաթթու |
Ամոքսիցիլին քլավուլինաթթու |
սրվակ |
3 |
90-150 մգ/կգ |
14 |
14 |
|
2) |
Ամօքսիցիլին (ամօքսիցիլինի տրիհիդրատ), քլավուլանաթթու (կալիումի քլավուլանատ) |
Ամօքսիցիլին (ամօքսիցիլինի տրիհիդրատ), քլավուլանաթթու (կալիումի քլավուլանատ) |
դեղահա-տեր |
3 |
90 մգ/կգ |
14 |
14 |
|
Ամօքսիցիլին (ամօքսիցիլինի տրիհիդրատ), քլավուլանաթթու (կալիումի քլավուլանատ) դեղափոշի ներքին ընդունման դեղակախույթի 125մգ/5մլ+31,25մգ/5մլ , |
Ամօքսիցիլին (ամօքսիցիլինի տրիհիդրատ), քլավուլանաթթու (կալիումի քլավուլանատ) դեղափոշի ներքին ընդունման դեղակախույթի 125մգ/5մլ+31,25մգ/5մլ , |
շշիկ |
3 |
90 մգ/կգ |
14 |
7-14 |
||
3) |
Ցեֆտրիաքսոն (ցեֆտրիաքսոն նատրիում) դեղափոշի մ/մ և ն/ե ներարկման լուծույթի 1000մգ |
Ցեֆտրիաքսոն (ցեֆտրիաքսոն նատրիում) դեղափոշի մ/մ և ն/ե ներարկման լուծույթի 1000մգ |
սրվակ |
1 |
100 մգ/կգ |
14 |
14 |
|
4) |
Ցեֆոտաքսիմ (ցեֆոտաքսիմ նատրիում) դեղափոշի ներարկման կամ կաթիլաներարկման լուծույթի 1000մգ |
Ցեֆոտաքսիմ (ցեֆոտաքսիմ նատրիում) դեղափոշի ներարկման կամ կաթիլաներարկման լուծույթի 1000մգ |
սրվակ |
3 |
200 մգ/կգ |
14 |
14 |
|
5) |
Ցեֆտազիդիմ (ցեֆտազիդիմի պենտահիդրատ), ավիբակտամ (ավիբակտամ նատրիում) դեղափոշի կաթիլաներարկման լուծույթի 2գ+0,5գ |
Ցեֆտազիդիմ (ցեֆտազիդիմի պենտահիդրատ), ավիբակտամ (ավիբակտամ նատրիում) դեղափոշի կաթիլաներարկման լուծույթի 2գ+0,5գ |
սրվակ |
3 |
150 մգ/կգ |
14 |
14 |
|
6) |
Ցեֆազոլին (ցեֆազոլին նատրիում) դեղափոշի ներարկման կամ կաթիլաներարկման լուծույթի 1000մգ |
Ցեֆազոլին (ցեֆազոլին նատրիում) դեղափոշի ներարկման կամ կաթիլաներարկման լուծույթի 1000մգ |
սրվակ |
3 |
150 մգ/կգ |
14 |
14 |
|
7) |
Վանկոմիցին ներարկման լուծույթի, 250մգ, 500մգ, 1000մգ |
Վանկոմիցին ներարկման լուծույթի, 250մգ, 500մգ, 1000մգ |
սրվակ |
4 |
40 մգ/կգ |
14 |
14 |
|
8) |
Վանկոմիցին 25մգ, 250մգ |
Վանկոմիցին 25մգ, 250մգ |
դեղապա-տիճ |
3 |
30 մգ/կգ |
14 |
14 |
|
9) |
Ցեֆեպիմ (ցեֆեպիմի հիդրոքլորիդ) դեղափոշի ներարկման լուծույթի 1000մգ |
Ցեֆեպիմ (ցեֆեպիմի հիդրոքլորիդ) դեղափոշի ներարկման լուծույթի 1000մգ |
սրվակ |
3 |
150 մգ/կգ |
14 |
14 |
|
10) |
Մերոպենեմ դեղափոշի ն/ե ներարկման/ |
Մերոպենեմ դեղափոշի ն/ե ներարկման/ |
սրվակ |
3 |
60 մգ/կգ |
14 |
14 |
|
11) |
Մետրոնիդազոլ 500մգ |
Մետրոնիդազոլ 500մգ |
դեղահա-տեր |
3 |
30 մգ/կգ |
14 |
14 |
|
12) |
Մետրոնիդազոլ լուծույթ ն/ե կաթիլաներարկման5մգ/մլ |
Մետրոնիդազոլ լուծույթ ն/ե կաթիլաներարկման5մգ/մլ |
պլաստիկե փաթեթ |
3 |
10 մգ/կգ |
14 |
14 |
|
13) |
Ամպիցիլին (ամպիցիլին նատրիում), սուլբակտամ (սուլբակտամ նատրիում) դեղափոշի ներարկման լուծույթի 1000մգ+500մգ |
Ամպիցիլին (ամպիցիլին նատրիում), սուլբակտամ (սուլբակտամ նատրիում) դեղափոշի ներարկման լուծույթի 1000մգ+500մգ |
սրվակ |
3 |
200 մգ/կգ |
14 |
14 |
|
14) |
Լինեզոլիդ լուծույթ կաթիլաներարկման 2մգ/մլ |
Լինեզոլիդ լուծույթ կաթիլաներարկման 2մգ/մլ |
պլաստիկե փաթեթ |
3 |
30 մգ/կգ |
14 |
14 |
|
15) |
Իբուպրոֆեն օշարակ 20մգ/մլ |
Իբուպրոֆեն օշարակ 20մգ/մլ |
ապակե շշիկ |
3 |
30 մգ/կգ |
5 |
5 |
|
16) |
Իբուպրոֆեն 200մգ, 400մգ, 600մգ |
Իբուպրոֆեն 200մգ, 400մգ, 600մգ |
դեղահատեր |
3 |
30 մգ/կգ |
5 |
5 |
|
17) |
Պարացետամոլ օշարակ 120մգ/5մլ մոմիկ |
Պարացետամոլ օշարակ 120մգ/5մլ մոմիկ |
Մոմիկ |
3 |
30 մգ/կգ |
5 |
5 |
|
18) |
Պարացետամոլ 500մգ |
Պարացետամոլ 500մգ |
դեղահատեր |
3 |
30 մգ/կգ |
5 |
5 |
|
19) |
Պարացետամոլ օշարակ 120մգ/5մլ մոմիկ |
Պարացետամոլ օշարակ 120մգ/5մլ մոմիկ |
Մոմիկ |
3 |
30 մգ/կգ |
5 |
5 |
8․Սույն հավելվածի Ձև 4–ում սահմանված՝
1) նշանակված դեղի նկատմամբ անհատական անտանելիության դեպքում ավագ բուժաշխատողը իրավասու է նշանակել այլ դեղ:
2) տրամադրվող քանակների համար նշվում է միջինացված ցուցանիշ, նկատի ունենալով տվյալ դեղի օգտագործման հաճախականությունը։ Հաճախականության հաշվարկման միավորը պետք է լինի 0-ից 1 միջակայքում և հաշվի առնի նմանատիպ 100 դեպքերում տվյալ դեղի օգտագործման հաճախականությունը։
9․ Բուժական այլ միջոցառումներ սահմանվում են Ձև 5–ում (անհրաժեշտության դեպքում նշել հիվանդության փուլեր:
Ձև 5
Հ/Հ |
Բժշկական ծառայության տեսակը |
Տրամադրման քանակը | |
ԱԲ |
Բ | ||
1) |
Միրինգոտոմիա |
0-1 |
1 |
2) |
Տիմպանոտոմիա |
0-1 |
1 |
10․ Սույն հավելվածի Ձև 5–ում սահմանված տրամադրվող քանակների համար նշվում է միջինացված ցուցանիշ, նկատի ունենալով, թե ինչ հաճախականությամբ է իրականացվում տվյալ բուժական միջոցառումը։ Հաճախականության հաշվարկման միավորը պետք է լինի 0-ից 1 միջակայքում և հաշվի առնի նմանատիպ 100 դեպքերում տվյալ բուժական միջոցառման կիրառման հաճախականությունը։
11. Սույն հավելվածի Ձև 6–ում ներկայացված է մաստոիդիտով երեխաների վարման վերաբերյալ լրացուցիչ տեղեկատվություն.
Ձև 6
* CT կամ MRI - միջին ականջի և պտկաձև օդային խորշիկների պղտորումը սպեցիֆիկ չէ սուր մաստոիդիտի համար, քանի որ այն կարող է դիտվել նաև բակտերիալ կամ վիրուսային չբարդացած օտիտների ժամանակ: Սուր մաստոիդիտին բնորոշ փոփոխությունները ներառում են պտկաձև ելունի սեպտաների, միջնապատերիի քայքայումը, պերիոստեումի հաստացումը կամ սուբպերիօստեալ թարախակույտը |
Հակաբակտերիալ թերապիա | ||
Չբարդացած մաստոիդիտ |
Բարդացած մաստոիդիտ | |
Եթե չկա կրկնվող օտիտների և վերջին ամսում հակաբակտերիալ թերապիայի անամնեզ |
● Ամպիցիլին-սուլբակտամ 150-ից 200 մգ/կգ/օր ն/ե բաժանված 6 կամ 8 ժամը մեկ (առավելագույնը 2 գ/դեղաչափ) ● Կամ Ամոքսիկլավ ն/ե 90 մգ/կգ/օր, բաժանված 8 ժամը մեկ (առավելագույն 1000 գ (ամոքսիցիլին)/դեղաչափ) ● Կամ Ցեֆտրիաքսոն ն/ե 50-75մգ/կգ/օր մեկ անգամ մեկ (առավելագույնը 2 գ/դեղաչափ) ● Կամ. Ցեֆոտաքսիմ ն/ե 200 մգ/կգ/օր բաժանված 6 ժամը մեկ (առավելագույնը 2 գ/դեղաչափ) |
● Ցեֆտազիդիմ 150 մգ/կգ/օր ն/ե բաժանված 8 ժամը մեկ (առավելագույնը 2 գ մեկ դեղաչափ) ● Կամ Ցեֆեպիմ 150 մգ/կգ/օր ն/ե բաժանված 8 ժամը մեկ (առավելագույնը 2 գ /դեղաչափ) ● Կամ Ցեֆտրիաքսոն 50-75մգ/կգ/օրական մեկ անգամ մեկ (առավելագույնը 2 գ/դեղաչափ) ● Կամ Ցեֆոտաքսիմ ն/ե 200 մգ/կգ/օր բաժանված 6 ժամը մեկ (առավելագույնը 2 գ/դեղաչափ) +/- ● Վանկոմիցին 40-60 մգ/կգ/օր ն/ե բաժանված 6 ժամը մեկ (առավելագույնը 4 գ/օրը) ● Կամ Լինեզոլիդ 30 մգ/կգ/օր ն/ե բաժանված 8 ժամը մեկ (առավելագույնը 600 մգ /դեղաչափ) + ● Մետրոնիդազոլ 30 մգ/կգ/օրը, բաժանած 8 ժամը մեկ, առավելագույնը 500մգ/դեղաչափ |
Ոչ անաֆիլակտիկ կամ ոչ ծանր տեսակի պենիցիլինային ալերգիայի դեպքում |
● Ցեֆտազիդիմ 150 մգ/կգ/օր ն/ե բաժանված 8 ժամը մեկ (առավելագույնը 2 գ մեկ դեղաչափ) ● Կամ Ցեֆեպիմ 150 մգ/կգ/օր ն/ե բաժանված 8 ժամը մեկ (առավելագույնը 2 գ /դեղաչափ) ● Կամ Ցեֆտրիաքսոն 50-75մգ/կգ/օրական մեկ անգամ մեկ (առավելագույնը 2 գ/դեղաչափ) ● Կամ Ցեֆոտաքսիմ ն/ե 200 մգ/կգ/օր բաժանված 6 ժամը մեկ (առավելագույնը 2 գ/դեղաչափ) | |
Եթե առկա է պենիցիլինների նկատմամբ ծանր ալերգիկ ռեակցիայի ռիսկ |
● Լևոֆլոքսացին 10 մգ/կգ/օրը ն/ե բաժանված 12 ժամը մեկ, առավելագույնը 375 մգ/դեղաչափ |
● Մերոպենեմ 60 մգ/կգ/օր ն/ե բաժանված 8 ժամը մեկ, Կամ/+ ● Վանկոմիցին 40-60 մգ/կգ/օր ն/ե բաժանված 6 ժամը մեկ (առավելագույնը 1 գ/դեղաչափ) կամ ● Լինեզոլիդ 30 մգ/կգ/օր ն/ե բաժանված 8 ժամը մեկ (առավելագույնը 600 մգ /դեղաչափ) + ● Մետրոնիդազոլ 30 մգ/կգ/օրը, բաժանած 8 ժամը մեկ, առավելագույնը 500մգ/դեղաչափ |
Բուժման ընդհանուր տևողությունը առնվազն 2 շաբաթ: Կլինիկական հստակ բարելավումից հետո անցում բերանային կո-ամոքսիցիլինի: Եթե առկա են ներգանգային բարդություններ, բուժման տևողությունը առնվազն 4 շաբաթ, (2 շաբաթ ն/ե+ 2 շաբաթ բերանային) |
ԳՈՐԾԵԼԱԿԱՐԳԻ ՄՇԱԿՄԱՆ ԱՂԲՅՈՒՐԸ
1. https://emedicine.medscape.com/article/966099-treatment#showall
2. https://publications.aap.org/pediatricsinreview/article-abstract/30/6/233/35689/Mastoiditis?
redirectedFrom=fulltext
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9443014/
4. https://www.hopkinsallchildrens.org/getattachment/c57c9029-1764-4105-ae75-5a7c69bcdff6/Mastoiditis
5. https://www.childrens.health.qld.gov.au/wp-content/uploads/PDF/ams/Antibiocard.pdf#page=11
6. https://www.bsuh.nhs.uk/library/wp-content/uploads/sites/8/2020/09/Paediatric-guidelines-otitis-media-and-externa-and-mastoiditis.pdf
7. https://secure.rlbuht.nhs.uk/sites/Antibiotic/Documents/Alder%20Hey%20Antimicrobial%20Prescribing%
20Guidelines.pdf
8. https://idmp.ucsf.edu/content/mastoiditis
9. Up to date Acute mastoiditis in children: Treatment and prevention May 12, 2022. Սուր մաստոիդիտ երեխաների մոտ․ Բուժում և կանխարգելում․ 2022թ․ մայիս 12
Պաշտոնական հրապարակման օրը՝ 30 սեպտեմբերի 2024 թվական: