ՀՀ ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐԻ ՀՐԱՄԱՆԸ ՀՀ ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐԻ 2010 ԹՎԱԿԱՆԻ ՍԵՊՏԵՄԲԵՐԻ 17-Ի N 18-Ն ՀՐԱՄԱՆՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

«Գրանցված է»

ՀՀ արդարադատության

նախարարության կողմից

28 հունիսի 2011 թ.

Պետական գրանցման թիվ 10011290

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ

12 ապրիլի 2011 թ.
ք. Երևան

N 03-Ն

Հ Ր Ա Մ Ա Ն

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐԻ 2010 ԹՎԱԿԱՆԻ ՍԵՊՏԵՄԲԵՐԻ 17-Ի N 18-Ն ՀՐԱՄԱՆՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Հիմք ընդունելով «Իրավական ակտերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի հոդված 70-ի 1-ին մասը, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2009 թվականի հոկտեմբերի 29-ի N 1275-Ն որոշումը, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2002 թվականի դեկտեմբերի 5-ի N 1936-Ն որոշման 2-րդ կետի 2-րդ ենթակետը, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2002 թվականի օգոստոսի 15-ի «Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարության աշխատակազմ պետական կառավարչական հիմնարկ ստեղծելու, ՀՀ առողջապահության նախարարության կանոնադրությունը և աշխատակազմի կառուցվածքը հաստատելու մասին» N 1300-Ն որոշման 12-րդ կետի «դ» ենթակետը.

Հրամայում եմ՝

1. Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարի 2010 թվականի սեպտեմբերի 17-ի «Ստոմատոլոգիական բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնողների կողմից պացիենտների հաշվառման կարգը, պացիենտների հաշվառման մատյանների, մեծահասակի ստոմատոլոգիական քարտի, Երեխայի ստոմատոլոգիական քարտի, պացիենտներին տրամադրվող այցելության քարտի ձևերը և մեծահասակի ստոմատոլոգիական քարտի և երեխայի ստոմատոլոգիական քարտի վարման և դրանց լրացման ուղեցույցները հաստատելու մասին» N 18-Ն հրամանում կատարել հետևյալ լրացումները.

1) հրամանի 1-ին կետը 7-րդ ենթակետից հետո լրացնել նոր 8) և 9)-րդ ենթակետերով հետևյալ բովանդակությամբ.

«8) Մեծահասակի և երեխայի օրթոդոնտիկ ստոմատոլոգիական քարտի ձևը` համաձայն N 9 հավելվածի.

9) Մեծահասակի և երեխայի օրթոդոնտիկ ստոմատոլոգիական քարտի լրացման ուղեցույցը` համաձայն N 10 հավելվածի»:

2. Հրամանը լրացնել հավելված 9-ով և 10-ով համաձայն հավելվածներ NN 1 և 2-ի:

3. Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարության աշխատակազմի իրավական ապահովման բաժնի պետ Ի. Աբգարյանին` սույն հրամանը սահմանված կարգով ներկայացնել Հայաստանի Հանրապետության արդարադատության նախարարություն` պետական իրավական փորձաքննության և պետական գրանցման:

4. Սույն հրամանի կատարման հսկողությունը ստանձնում եմ ինքս:

Հ. Քուշկյան

Հավելված N 1

ՀՀ առողջապահության նախարարի

2011 թվականի ապրիլի 12-ի

N 03-Ն հրամանի

Հավելված N 9

ՀՀ առողջապահության նախարարի

2010 թ-ի սեպտեմբերի 17-ի

N 18-Ն հրամանի

Ձև

_______________________________________________________________________

(ստոմատոլոգիական բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնողի անվանումը)

_______________________________________________________________________

«____» ______________ 201 թ.

ՕՐԹՈԴՈՆՏԻԿ ՔԱՐՏ N _____

Ազգանունը, անունը, հայրանունը _____________________________________________

Ծննդյան օրը, ամիսը, տարեթիվը _________________Սեռը` արական □ իգական □

Բնակության վայրը ________________________________________________________

Հեռախոսի համարը ________________________________________________________

Ուղեգրող բժշկական հաստատության կամ բժշկի տվյալները _________________________

__________________________________________________________________________

Բնակչության սոցիալապես անապահով և/կամ հատուկ խմբին պատկանելու փաստը հաստատող

փաստաթուղթ (պետական պատվեր) ____________________________________________

_________________________________________________________________________

Տալիս եմ համաձայնությունս մշակելու իմ ներկայացված անհատական տվյալները` օրենքով սահմանված

անհատական տվյալների պաշտպանության նորմերին համապատասխան, որի համար

ստորագրում եմ _____________________________________________________________

(երեխայի օրինական ներկայացուցչի

անունը, ազգանունը, ստորագրությունը)

ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՏԵՂԵԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

1. Ծնվել է. ժամանակին	□	ժամանակից շուտ □
Մինչև մեկ տարեկանը երեխայի կերակրման ձևը.
Բնական	□
Արհեստական` _______ ամսից	□
Խառը	□

Առաջին կաթնատամների ծկթման սկիզբը` ____________ ամսականում

Առաջային մշտական ատամների ծկթման սկիզբը` _________ տարեկանից

Կեցվածքի խանգարում ______________________________________________________

________________________________________________________________________

Այլ _____________________________________________________________________

________________________________________________________________________

2. Բուժվե՞լ եք նախկինում (եթե այո, նշել երբ և բուժման տևողությունը).

________________________________________________________________________

3. Պացիենտի կամ երեխայի օրինական ներկայացուցչի գանգատները.

Միջատամնային տարածությունների առկայություն	□
Թեք ատամների առկայություն	□
Դեմքի անհամաչափություն	□
Չգոհացնող կողապատկեր (պրոֆիլ)	□
Շրթունքների հպման բացակայություն	□
Խոսքի խանգարում	□
Ձայներ կամ ցավ ՔՍԾՀ-ի շրջանում	□
Ծամողական ֆունկցիայի անբավարարություն	□

Այլ գանգատներ _________________________________________________________

________________________________________________________________________

ՀԵՏԱԶՈՏՄԱՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑ

1. Կլինիկական հետազոտություն.

1.2. Դեմքի բնութագիրը.

Դեմքի լայնություն (zy – zy _____________մմ)

Դեմքի բարձրություն (n-me _____ մմ, n-sn ______ մմ)

Կողապատկերի ձևը.

Ուղիղ	□
Ուռուցիկ	□
Գոգավոր	□
Վերին շրթունքի դիրքը.
Նորմա	□
Արտացցված	□
Ներս ընկած	□
Ստորին շրթունքի դիրքը.
Նորմա	□
Արտացցված	□
Ներս ընկած	□

Վերին շրթունքի և վերին կտրիչների միջև եղած տարածությունը հանգստի վիճակում` __ մմ

Ժպտալու ժամանակ լնդերի մերկացման աստիճանը` __________ մմ

Ատամնածնոտային անկանոնությունների արտաբերանային արտահայտվածությունը

դեմքի փափուկ հյուսվածքները քողարկում են	□	չեն քողարկում	□
Կզակ` նորմա □ արտահայտված	□	հարթված	□
շեղված դեպի աջ	□	շեղված դեպի ձախ	□

Այլ _________________________________________________________________________________

1.3. Լեզվի և շրթունքների սանձիկների վիճակը _____________________________________________________

____________________________________________________________________________________

1.4. Ատամների անկանոնություններ

Գույնի
Ձևի
Դիրքի*
Ծկթման ժամկետների**
Քանակի***
Վ/ծ ատամներ	սաղմ 18			55	54	53	52	51	61	62	63	64	65			սաղմ 28
Վ/ծ ատամներ	սաղմ 18	17	16	15	14	13	12	11	21	22	23	24	25	26	27	սաղմ 28
Ս/ծ ատամներ	48 սաղմ	47	46	45	44	43	42	41	31	32	33	34	35	36	37	38 սաղմ
Ս/ծ ատամներ	48 սաղմ			85	84	83	82	81	71	72	73	74	75			38 սաղմ
Քանակի***
Ծկթման ժամկետների**
Դիրքի *
Ձևի
Գույնի

* - V – վեստիբուլյար, O – օրալ, D – դիստալ, M – մեզիալ, S - սուպրապոզիցիա, I – ինֆրապոզիցիա, T – տորտոանոմալիա, TP – տրանսպոզիցիա, Pt – պրոտրուզիա, Rt – ռետրուզիա

** - R – ռետենցիա, P – պերսիստենտ, E – վաղաժամ հեռացում

*** - PA – առաջնային ադենտիա, SA – երկրորդային ադենտիա, SC - գերկոմպլեկտային

1.5. Ատամնաշարերի ձևեր

Վ/Ծ _______________________
Ս/Ծ _______________________

1.6. Ատամների հարաբերակցություն

Վեցերորդ ատամների հարաբերակցությունը.

Աջից` դաս.	I □	II □ (ենթադաս I □ II □)	III □
Ձախից` դաս.	I □	II □ (ենթադաս I □ II □)	III □

Վեցերորդ ատամների հպման անհամապատասխանության չափը` աջից _______ մմ, ձախից _____ մմ

Ժանիքների հարաբերակցությունը` աջից (դաս - I □, II □, III □), ձախից (դաս - I □, II □, III □)

Սագիտալ ճեղք (օverjet) __________ մմ

Ուղղահայաց վերածածկ (օverbite) ___________ մմ

Կողմնային ուղղահայաց դիզօկլյուզիա` □ _______________ ատամների շրջանում

Խաչաձև օկլյուզիա` միակողմանի (աջ □, ձախ □), երկկողմանի □

Միջին գիծ` վ/ծ - շեղված դեպի աջ _______ մմ, դեպի ձախ _______ մմ

ս/ծ - շեղված դեպի աջ _______ մմ, դեպի ձախ _______ մմ

Այլ ____________________________________________________________________

1.7. ՔՍԾՀ-ի և ծամողական մկանների մորֆոֆունկցիոնալ վիճակը.

Բերանի բացում` նորմա □,	շեղումով դեպի _________
Բերանի փակում` նորմա □,	շեղումով դեպի _________

Ս/Ծ շարժումները` ուղղահայաց ___________ մմ, պրոտրուզիվ ___________ մմ

դեպի ձախ ___________ մմ, դեպի աջ ___________ մմ

Ձայներ քունքստործնոտային հոդում`	աջից	ձախից	չկա □
Բերանը բացելու ժամանակ	___________	___________
Բերանը փակելու ժամանակ	__________	__________
Կրեպիտացիա	___________	___________

Ցավի զգացողություն ծամող մկանների շրջանում շոշափման ժամանակ.

այո (նշել տեղակայումը) □ ____________________________________________, ոչ □

Լեզվի ֆունկցիան` նորմա □, շեղումով □_____________________________________

1.8. Վատ սովորություններ և այլ նշումներ _________________________________________

__________________________________________________________________________

2. Հարկլինիկական հետազոտություն.

2.1. Ծնոտների գիպսե մոդելների վերլուծություն (խառը կծվածքի շրջանում Tanaka և Johnson -ի վերլուծություն, 1974).

Ատամների մեզիոդիստալ չափերի գումարը` 16-26 _________մմ

Վերին ատամնաշարի լոնգիտուդինալ երկարությունը` 16-26 ________մմ

Տարբերությունը _____________մմ

Ատամների մեզիոդիստալ չափերի գումարը 36-46 _________մմ

Ստորին ատամնաշարի լոնգիտուդինալ երկարությունը 36-46 ________մմ

Տարբերությունը _____________մմ

Սիմետրոսկոպիայի տվյալները ____________________________________________

_______________________________________________________________________

2.2. Ռենտգենոգրամմաների ցեֆալոմետրիկ վերլուծություն.

Ծնոտների ոսկրերի կմախքային հարաբերակցությունը` դաս I □, II □, III □

Ստորին կտրիչների դիրքը.

Բավարար	□
Պրոտրուզիա	□
Ռետրուզիա	□
Ծնոտների աճի տեսակը.
Չեզոք	□
Ուղղահայաց	□
Հորիզոնական	□

Օրթոպանտոմոգրամմայի և ձեռքի դաստակի ռենտգենոլոգիական հետազոտությունը.

_______________________________________________________________________

2.3. Լրացուցիչ հետազոտություններ _______________________________________

_______________________________________________________________________

ԲՈՒԺՄԱՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑ

Ախտորոշում ___________________________________________________________

_______________________________________________________________________

Բուժում (բուժման նպատակը և պլանը) ____________________________________

_______________________________________________________________________

Ռետենցիոն շրջանի պլան ________________________________________________

_______________________________________________________________________

ԲՈՒԺՄԱՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑ

Ախտորոշում ____________________________________________________________

________________________________________________________________________

Բուժում (բուժման նպատակը և պլանը) _____________________________________

________________________________________________________________________

Ռետենցիոն շրջանի պլան _________________________________________________

________________________________________________________________________

Հավելված N 2

ՀՀ առողջապահության նախարարի

2011 թվականի ապրիլի 12-ի

N 03-Ն հրամանի

Հավելված N 10

ՀՀ առողջապահության նախարարի

2010 թ-ի սեպտեմբերի 17-ի

N 18-Ն հրամանի

ՄԵԾԱՀԱՍԱԿԻ ԵՎ ԵՐԵԽԱՅԻ ՕՐԹՈԴՈՆՏԻԿ ՔԱՐՏԻ ԼՐԱՑՄԱՆ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

I. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

1. Սույն ուղեցույցը սահմանում է օրթոդոնտիկ բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնողների կողմից օրթոդոնտիկ քարտի լրացման կարգը:

2. Օրթոդոնտիկ քարտը հանդիսանում է մեծահասակի կամ երեխայի ստոմատոլոգիական քարտին (այսուհետ` ստոմատոլոգիական քարտ) կից փաստաթուղթ: Օրթոդոնտիկ քարտի համարը պետք է համապատասխանի ստոմատոլոգիական քարտի համարին: Այն լրացվում է միայն ստոմատոլոգիական քարտի «Արձանագրային տեղեկություններ», «Տեղեկություններ առողջության վերաբերյալ», «Բերանի խոռոչի վիճակը» բաժինները լրացնելուց հետո:

II. ԱՐՁԱՆԱԳՐԱՅԻՆ ՏԵՂԵԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

3. Օրթոդոնտիկ քարտի «արձանագրային տեղեկություններ» բաժինը (էջ առաջին) լրացնում է բժշկական հաստատության մատենավարը:

III. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՏԵՂԵԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

4. Օրթոդոնտիկ քարտի «Ընդհանուր տեղեկություններ» բաժնի 1-ին և 2-րդ կետերը լրացնում է բժշկական հիմնարկի մատենավարը:

5. Այս բաժնի 3-րդ կետը մանրակրկիտ կերպով լրացնում է բժիշկ-օրթոդոնտը` համաձայն պացիենտի կողմից ներկայացված գանգատների (այցի պատճառը), ինչպես նաև իր (բժշկի) կողմից հայտնաբերված դիմածնոտային համակարգի ֆունկցիոնալ խանգարումների:

IV. ՀԵՏԱԶՈՏՄԱՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑ

6. Այս բաժինը լրացնում է բժիշկ-օրթոդոնտը` պացիենտի այցելության ժամանակ:

7. «Կլինիկական հետազոտություն» ենթաբաժինը լրացվում է պացիենտի դեմքի, կզակի, սանձիկների, ատամնաշարերի, քունքստործնոտային հոդի հետազոտությունների արդյունքում:

8. «Հարկլինիկական հետազոտության» ենթաբաժինը լրացվում է պացիենտի ատամնաշարերի գիպսե տիպարների և ցեֆալոմետրիկ ռենտգենոգրամմաների (օրթոպանտոմոգրամմա, տելեռենտգենոգրամմա) հետազոտությունների, հարկ եղած դեպքում այլ հետազոտման մեթոդների իրականացման արդյունքում:

V. ԲՈՒԺՄԱՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑ

11. «Բուժման գործընթաց» բաժինը լրացնում է բուժող բժիշկը:

12. Հիմք ընդունելով պացիենտի կողմից ներկայացված գանգատները և պացիենտի հետազոտության արդյունքները, բժիշկ-օրթոդոնտի կողմից դրվում է վերջնական ախտորոշում, ձևակերպվում է բուժման նպատակը և կազմվում է գործողությունների պլանը, որից հետո, անհրաժեշտության դեպքում պացիենտի մասնակցությամբ ընտրվում և նշվում է օրթոդոնտիկ բուժիչ սարքավորումների տեսակը:

13. Հաշվի առնելով օրթոդոնտիկ պացիենտի կլինիկական և հարկլինիկական տվյալները բուժումից առաջ և բուժումից հետո` կազմվում է հետբուժական (ռետենցիոն) շրջանի պլան, մանրամասն տեղեկացնելով պացիենտին ապագա անհրաժեշտ այցելությունների մասին:

14. Հետագա ընթացքի գրառումները կատարվում են մեծահասակի կամ երեխայի ստոմատոլոգիական քարտում:

15. Օրթոդոնտիկ բուժման ախտորոշման և պլանավորման գործընթացում օգտագործվող ծնոտների տիպարները (մոդելներ) և ռենտգենաբանական հետազոտության տվյալները պետք է պահվեն մինչև բուժման ավարտը:

Տեղեկատվություն

Ակտի վավերապայմաններ

ՓՈՓՈԽՈՂՆԵՐ ԵՎ ԻՆԿՈՐՊՈՐԱՑԻԱՆԵՐ

Կապեր

ՀՀ ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐԻ ՀՐԱՄԱՆԸ ՀՀ ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐԻ 2010 ԹՎԱԿԱՆԻ ՍԵՊՏԵՄԲԵՐԻ 17-Ի N 18-Ն ՀՐԱՄԱՆՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Համար

N 03-Ն

Տիպ

Հրաման

Փաստաթղթի տեսակ

Հիմնական ակտ (25.07.2011-մինչ օրս)

Կարգավիճակ

Գործում է

Սկզբնաղբյուր

ՀՀԳՏ 2011.07.15/17(400) Հոդ.276

Ընդունող մարմին

Առողջապահության նախարար

Ընդունման ամսաթիվ

12.04.2011

Ընդունման վայր

Երևան

Ստորագրող մարմին

Առողջապահության նախարար

Ստորագրման ամսաթիվ

12.04.2011

Ուժի մեջ մտնելու ամսաթիվ

25.07.2011

Հիմնական ակտ 12.04.2011, N 03-Ն

Փոփոխման պատմություն

Փոփոխվող ակտ

Փոփոխող ակտ Ինկորպորացիա

Փոփոխություններ է կատարել հետևյալ ակտերում Յուրաքանչյուր փոփոխվողին համապատասխանող ինկորպորացիան

11.11.2010, N 18-Ն

25.07.2011, N 18-Ն

Ընդհանուր կապեր

Դատական նախադեպեր

Պաշտոնական պարզաբանումներ

Հակասահմանադրական կապեր

03.04.2002, ՀՕ-320

ՀՀ ՕՐԵՆՔԸ ԻՐԱՎԱԿԱՆ ԱԿՏԵՐԻ ՄԱՍԻՆ

15.08.2002, N 1300-Ն

ՀՀ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՈՒՄԸ «ՀՀ ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ԱՇԽԱՏԱԿԱԶՄ» ՊԵՏԱԿԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՉԱԿԱՆ ՀԻՄՆԱՐԿ ՍՏԵՂԾԵԼՈՒ, ՀՀ ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ԿԱՆՈՆԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ԱՇԽԱՏԱԿԱԶՄԻ ԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

29.10.2009, N 1275-Ն

ՀՀ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՈՒՄԸ ՍՏՈՄԱՏՈԼՈԳԻԱԿԱՆ ԿԵՆՏՐՈՆՆԵՐԻ, ՊՈԼԻԿԼԻՆԻԿԱՆԵՐԻ ԵՎ ԿԱԲԻՆԵՏՆԵՐԻ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՐ ԱՆՀՐԱԺԵՇՏ ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ԵՎ ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ՈՐԱԿԱՎՈՐՄԱՆ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐՆ ՈՒ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ԵՎ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ 2002 ԹՎԱԿԱՆԻ ՀՈԿՏԵՄԲԵՐԻ 17-Ի N 1662-Ն ՈՐՈՇՈՒՄՆ ՈՒԺԸ ԿՈՐՑՐԱԾ ՃԱՆԱՉԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

05.12.2002, N 1936-Ն

ՀՀ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՈՒՄԸ ՊՈԼԻԿԼԻՆԻԿԱՆԵՐԻ (ԽԱՌԸ, ՄԵԾԱՀԱՍԱԿՆԵՐԻ ԵՎ ՄԱՆԿԱԿԱՆ), ԱՌԱՆՁԻՆ ՄԱՍՆԱԳԻՏԱՑՎԱԾ ԿԱԲԻՆԵՏՆԵՐԻ, ԸՆՏԱՆԵԿԱՆ ԱՎԱԳ ԲՈՒԺԱՇԽԱՏՈՂԻ ԳՐԱՍԵՆՅԱԿՆԵՐԻ, ԲԺՇԿԱԿԱՆ ԱՄԲՈՒԼԱՏՈՐԻԱՆԵՐԻ, ԳՅՈՒՂԱԿԱՆ ԱՌՈՂՋՈՒԹՅԱՆ ԿԵՆՏՐՈՆՆԵՐԻ, ԲՈՒԺԱԿ-ՄԱՆԿԱԲԱՐՁԱԿԱՆ ԿԵՏԵՐԻ, ԿԱՆԱՆՑ ԿՈՆՍՈՒԼՏԱՑԻԱՆԵՐԻ ԵՎ ՀԻՎԱՆԴԱՆՈՑԱՅԻՆ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐՈՒՄ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅԱՆ ՈՒ ՍՊԱՍԱՐԿՄԱՆ ՀԱՄԱՐ ԱՆՀՐԱԺԵՇՏ ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ԵՎ ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ՈՐԱԿԱՎՈՐՄԱՆ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐՆ ՈՒ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ