Պ Ա Յ Մ Ա Ն Ա Գ Ի Ր

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՈՒԿՐԱԻՆԱՅԻ ՄԻՋԵՎ ԲԱՐԵԿԱՄՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ

Հայաստանի Հանրապետությունը և Ուկրաինան, այսուհետ` Բարձր պայմանավորվող կողմեր,

հենվելով իրենց ժողովուրդների միջև պատմականորեն ստեղծված կապերի, բարեկամական հարաբերությունների և փոխադարձ հարգանքի ավանդույթների վրա,

տոգորված իրենց տարածքներում դեմոկրատական անկախ պետություններ կառուցելու վճռականությամբ,

համարելով, որ իրենց միջև բարեկամության և փոխշահավետ համագործակցության հարաբերությունների հետագա զարգացումն ու ամրապնդումը համապատասխանում են երկու պետությունների ժողովուրդների արմատական շահերին և ծառայում խաղաղության և անվտանգության գործին,

հաստատելով իրենց նվիրվածությունը միջազգային իրավունքի հանրաճանաչ նորմերին, Միավորված ազգերի կազմակերպության Կանոնադրության նպատակներին ու սկզբունքներին, Հելսինկիի Եզրափակիչ ակտի և Եվրոպայում անվտանգության ու համագործակցության խորհրդակցության մյուս փաստաթղթերի դրույթներին,

հաստատ համոզված, որ մարդու իրավունքների ու հիմնական ազատությունների պահպանումը խաղաղության ու անվտանգության ամրապնդման, դեմոկրատիայի և արդարության անբաժանելի պայմանն է,

ճանաչելով իրենց երկկողմ հարաբերություններին որակական նոր մակարդակ հաղորդելու և իրենց պայմանագրային հիմքը ամրապնդելու անհրաժեշտությունը,

պայմանավորվեցին ներքոհիշյալի մասին.

Հոդված 1

Բարձր պայմանավորվող կողմերը կզարգացնեն իրենց հարաբերությունները ինչպես բարեկամ պետություններ: Կողմերը իրենց հարաբերություններն հիմնում են փոխադարձ վստահության և համաձայնության վրա` առաջնորդվելով անկախության, պետական ինքնիշխանության, իրավահավասարության և միմյանց ներքին գործերին չմիջամտելու, ուժի կամ ուժի սպառնալիքի չկիրառման, ներառյալ ճնշման տնտեսական և այլ միջոցները, վեճերի խաղաղ կարգավորման, մարդու իրավունքների և հիմնական ազատությունների հարգման, միջազգային պարտավորությունների բարեխիղճ կատարման և միջազգային իրավունքի այլ հանրաճանաչ նորմերով և սկզբունքներով:

Հոդված 2

Բարձր պայմանավորվող կողմերը փոխգործակցելու են խաղաղությունն ամրապնդելու, կայունությունն ու անվտանգությունը` ինչպես համընդհանուր, այնպես էլ տարածաշրջանային մասշտաբով ամրապնդելու նպատակով: Նրանք նպաստելու են զինաթափման գործընթացը շարունակելուն, ինչպես նաև ՄԱԿ-ի խաղաղարար դերը ուժեղացնելուն: Նրանք ջանքեր կգործադրեն Կողմերի շահերը շոշափող բախումների և այլ իրադրությունների խաղաղ կարգավորմանն աջակցելու համար և այդ նպատակով կանցկացնեն խորհրդակցություններ:

Հոդված 3

Բարձր պայմանավորվող կողմերից յուրաքանչյուրը պարտավորվում է ձեռնպահ մնալ մյուս Կողմի դեմ ուղղված որևէ գործողության կամ միջոցառման մասնակցելուց կամ դրանց աջակցելուց և թույլ չի տա իր տարածքն օգտագործել մյուս Կողմի դեմ ագրեսիա կամ բռնի այլ գործողություններ նախապատրաստելու և իրականացնելու նպատակով:

Հոդված 4

Բարձր պայմանավորվող կողմերից յուրաքանչյուրն իր տարածքում մշտական բնակվող քաղաքացիներին և քաղաքացիություն չունեցող անձանց (այսուհետ` քաղաքացիներ), անկախ նրանց ազգային պատկանելությունից, սեռից, լեզվից, կրոնից, քաղաքական կամ այլ համոզմունքներից, երաշխավորում է քաղաքացիական, քաղաքական, սոցիալական, տնտեսական ու մշակութային իրավունքներ և ազատություններ` մարդու իրավունքների բնագավառում միջազգային հանրաճանաչ ստանդարտներին համապատասխան:

Բարձր պայմանավորվող կողմերից յուրաքանչյուրը պաշտպանում է մյուս Կողմի տարածքում բնակվող իր քաղաքացիների իրավունքները, հովանավորություն և աջակցություն է ցույց տալիս նրանց` միջազգային իրավունքի նորմերին համապատասխան:

Հոդված 5

Բարձր պայմանավորվող կողմերը հաստատում են, որ ազգային փոքրամասնություններին պատկանող քաղաքացիների իրավունքների` որպես մարդու հանրաճանաչ իրավունքների մի մասի հարգում, խաղաղության, արդարության, կայունության ու դեմոկրատիայի էական գործոնն է:

Կողմերը երաշխավորում են ազգային փոքրամասնություններին պատկանող քաղաքացիների` մարդու իրավունքների և հիմնական ազատությունների լրիվ ծավալ և արդյունավետ իրականացում, դրանց օգտագործումը առանց որևէ խտրականության և նրանց առջև լիակատար հավասարության պայմաններում:

Հոդված 6

Բարձր պայմանավորվող կողմերը պարտավորվում են օրենսդրական, վարչական և այլ անհրաժեշտ միջոցներ ձեռնարկել իրենց տարածքում թույլ չտալու ազգային փոքրամասնության պատկանելու հատկանիշով քաղաքացիների որևէ խտրականություն, ինչպես նաև այնպիսի քարոզչություն, որն ազգամիջյան թշնամանք կառաջացներ կամ սպառնալիք կներկայացներ ազգային փոքրամասնությունների գոյության համար:

Կողմերն իրենց տարածքում ապահովում են ազգային փոքրամասնություններին էթնիկական, մշակութային, լեզվական ու կրոնական ինքնատիպությունը և պայմաններ են ստեղծում այն պահպանելու և զարգացնելու համար:

Հոդված 7

Բարձր պայմանավորվող կողմերը իրավահավասար և փոխշահավետ համագործակցություն կծավալեն բարեկամական հարաբերությունների զարգացման ու ամրապնդման, մարդու իրավունքների պաշտպանության, ինչպես նաև քաղաքական, տնտեսական, գիտատեխնիկական, մշակութային, հումանիտար և էկոլոգիական բնագավառներում: Կողմերն անհրաժեշտ են համարում այդ բնագավառներում համագործակցության համապատասխան համաձայնագրեր կնքել:

Հոդված 8

Մի Բարձր պայմանավորվող կողմի տարածքում գտնվող մյուս Բարձր պայմանավորվող կողմի պետական գույքի, իրավական անձանց ու քաղաքացիների գույքի իրավական վիճակը կարգավորվելու է գույքի գտնվելու տեղի Կողմի օրենսդրությամբ, եթե այլ բան նախատեսված չէ Կողմերի միջև կնքված համաձայնագրով:

Եթե Կողմերից մեկը հայտարարի մյուս Կողմի տարածքում գտնվող գույքը իրեն պատկանելու մասին, որի նկատմամբ պահանջ են ներկայացնում երրորդ անձինք կամ պետություններ, ապա մյուս Կողմը պարտավոր է այդպիսի գույքը պահելու և պահպանելու բոլոր անհրաժեշտ միջոցները ձեռնարկել և մինչև դրա պատկանելության հարցի վերջնական լուծումը այն որևէ մեկին չհանձնել առանց պաշտոնական համաձայնության, առանց այդ բանի համար առաջին Կողմի համաձայնության:

Սեփականության վերաբերյալ բոլոր հարցերը, որ շոշափում են Կողմերի շահերը, ենթակա են առանձին համաձայնագրերով կարգավորման:

Հոդված 9

Բարձր պայմանավորվող կողմերը կնպաստեն իրենց միջև գոյություն ունեցող տնտեսական կապերի և առևտրատնտեսական հարաբերությունների փոխշահավետ հիմունքով խորացմանն ու ընդլայնմանը:

Կողմերից յուրաքանչյուրը ձեռնպահ կմնա այնպիսի գործողություններից, որոնք կարող են տնտեսական վնաս հասցնել մյուս Կողմին:

Բարձր պայմանավորվող կողմերը պայմանավորվել են, որ տնտեսական հարաբերությունների, առևտրային փոխանակման կոնկրետ մեխանիզմները կարգավորելու են համապատասխան համաձայնագրերով:

Հոդված 10

Բարձր պայմանավորվող կողմերը տրանսպորտի բնագավառում համագործակցության հետագա զարգացման նպատակով երկկողմ համաձայնագրերով նախատեսված պայմաններով կնպաստեն տրանսպորտային գործառնությունների իրականացմանն իրենց տարածքում գտնվող ծովային և գետային նավահանգիստների, օդանավակայանների, երկաթուղային և ավտոմոբիլային ցանցերի միջոցով:

Հոդված 11

Բարձր պայմանավորվող կողմերը երկկողմ Համաձայնագրեր կկնքեն արտարժութային-ֆինանսական հարաբերությունների, առևտրային փոխանակման, վճարումների, արժեթղթերի և մաքսային հարցերով համագործակցության բնագավառում:

Հոդված 12

Բարձր պայմանավորվող կողմերը ճանաչում են կրթության, տեղեկատվության, արվեստի, առողջապահության, սպորտի, զբոսաշրջության և այլ բնագավառներում համագործակցության ու փոխանակման անհրաժեշտությունը: Այդ հարցերի վերաբերյալ Կողմերը կկնքեն առանձին համաձայնագիր:

Կողմերն ամեն կերպ կխրախուսեն մյուս Կողմի լեզվի ուսումնասիրումը, այդ թվում` իրենց դպրոցներում և բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում: Նրանք պետական, տարածաշրջանային ու տեղական մակարդակով կնպաստեն ստեղծագործական կոլեկտիվների, գիտության ու մշակույթի գործիչների, մասնագետների միջև ուղիղ կապերի ընդլայնմանը: Կողմերը կուսումնասիրեն միմյանց տարածքներում երկու պետությունների մշակութային կենտրոններ բացելու հնարավորությունները:

Հոդված 13

Բարձր պայմանավորվող կողմերը կզարգացնեն համագործակցությունը հիմնավոր և կիրառական գիտությունների, առաջավոր տեխնիկայի ու տեխնոլոգիայի ոլորտում, ինչպես նաև պաշտպանելու համար երկու երկրների գիտնականների, հետազոտողների, գիտահետազոտական ինստիտուտների, բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների, հիմնարկների, գիտությունների ակադեմիաների և գիտաարտադրական միավորումների անմիջական կապերն ու համատեղ նախաձեռնությունները: Կողմերն անմիջականորեն և միջազգային կազմակերպությունների միջոցով կհամագործակցեն մտավոր և արդյունաբերական սեփականության նկատմամբ իրավունքների պահպանության հարցերում:

Հոդված 14

Բարձր պայմանավորվող կողմերը կզարգացնեն համագործակցությունը շրջակա միջավայրի պահպանության բնագավառում` նպաստելով այդ ոլորտում համաձայնեցված գործողություններին և ձգտելով էկոլոգիական անվտանգության միջազգային համապարփակ համակարգի ստեղծմանը:

Հոդված 15

Բարձր պայմանավորվող կողմերը կհամագործակցեն հանցագործության, այդ թվում` միջպետական ու միջտարածաշրջանային բնույթ ունեցող հանցագործության կազմակերպված ձևերի դեմ, ահաբեկչության, օդահենության ու ծովահենության, անլեգալ գաղթի, կաշառակերության ու ֆինանսական ապօրինի գործառնությունների, դրամանենգության, թմրանյութերի և հոգեներգործող նյութերի ապօրինի շրջանառության, զենքի, զինամթերքի, պայթուցիկ, թունավոր ու ռադիոակտիվ նյութերի ապօրինի գործառնությունների, մաքսանենգության դեմ պայքարի ոլորտում` ներառյալ մշակութային, պատմական ու հնագիտական արժեքների ապօրինի դուրսբերումը:

Հոդված 16

Բարձր պայմանավորվող կողմերը կկնքեն միջպետական ու միջգերատեսչական հարաբերությունների` փոխադարձ հետաքրքրություն ներկայացնող այլ ոլորտներում համագործակցելու առանձին պայմանագրեր ու համաձայնագրեր:

Հոդված 17

Սույն Համաձայնագրի դրույթները չեն շոշափում Բարձր պայմանավորվող կողմերի այն իրավունքներն ու պարտավորությունները, որոնք բխում են երրորդ պետությունների հետ կնքած երկկողմ ու բազմակողմ պայմանագրերից:

Հոդված 18

Բարձր պայմանավորվող կողմերը անհրաժեշտության դեպքում, սակայն տարեկան առնվազն մեկ անգամ, հերթականությամբ Երևանում ու Կիևում կանցկացնեն սույն Պայմանագրի կատարման հարցերին վերաբերող երկկողմ խորհրդակցություններ և բանակցություններ:

Սույն Պայմանագրի մեկնաբանման ու կիրառման առնչությամբ ծագած վեճերը ենթակա են լուծման Բարձր պայմանավորվող կողմերի բանակցությունների միջոցով:

Հոդված 19

Սույն Պայմանագրի դրույթները լրացվել կամ փոփոխվել կարող են Բարձր պայմանավորվող կողմերի համաձայնությամբ:

Հոդված 20

Սույն Պայմանագիրը ենթակա է վավերացման Բարձր պայմանավորվող կողմերի ներքին օրենսդրությանը համապատասխան և ուժի մեջ կմտնի վավերագրերի փոխանակման օրը:

Հոդված 21

Սույն Պայմանագիրը կնքվում է հինգ տարով: Դրա գործողությունը հաջորդ հնգամյա ժամանակամիջոցի համար ինքնաբերաբար կերկարաձգվի, եթե Կողմերից ոչ մեկը Պայմանագրի ժամկետը լրանալուց առնվազն վեց ամիս առաջ գրավոր չծանուցի Պայմանագիրը չեղյալ հայտարարելու իր ցանկության մասին:

Հոդված 22

Սույն Պայմանագիրը կգրանցվի ՄԱԿ-ի Քարտուղարությունում` Միավորված ազգերի կազմակերպության Կանոնադրության 102-րդ հոդվածին համապատասխան:

Կատարված է Երևան քաղաքում 1996 թվականի մայիսի 14-ին, երկու օրինակով, յուրաքանչյուրը` հայերեն և ուկրաիներեն, ընդ որում երկու տեքստերն էլ հավասարազոր են:

Պայմանագիրն ուժի մեջ է մտել 1997 թվականի մայիսի 29-ից: