ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ
9 մարտի 2017 թվականի N 240-Ն
ԱԽՈՒՐՅԱՆԻ ՋՐԱՎԱԶԱՆԱՅԻՆ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՏԱՐԱԾՔԻ 2017-2022 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՊԼԱՆԸ ԵՎ ԱՐԴՅՈՒՆԱՎԵՏ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆՆ ՈՒՂՂՎԱԾ ԱՌԱՋՆԱՀԵՐԹ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
Հիմք ընդունելով Հայաստանի Հանրապետության ջրային օրենսգրքի 17-րդ հոդվածը` Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.
1. Հաստատել`
1) Ախուրյանի ջրավազանային կառավարման տարածքի 2017-2022 թվականների կառավարման պլանը` համաձայն N 1 հավելվածի.
2) Ախուրյանի ջրավազանային տարածքի արդյունավետ կառավարմանն ուղղված առաջնահերթ միջոցառումները` համաձայն N 2 հավելվածի:
2. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակմանը հաջորդող օրվանից:
2017 թ. մարտի 13 Երևան
Հայաստանի Հանրապետության
վարչապետԿ. Կարապետյան
Հավելված N 1 |
Կ Ա Ռ Ա Վ Ա Ր Մ Ա Ն Պ Լ Ա Ն
ԱԽՈՒՐՅԱՆԻ ՋՐԱՎԱԶԱՆԱՅԻՆ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՏԱՐԱԾՔԻ 2017-2022 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ
I. ԱԽՈՒՐՅԱՆԻ ՋՐԱՎԱԶԱՆԱՅԻՆ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՏԱՐԱԾՔԻ ՆԿԱՐԱԳԻՐԸ ԵՎ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՊԼԱՆԻ ՆՊԱՏԱԿԸ
1. Ախուրյանի ջրավազանային կառավարման պլանի նախագծի հիմնական նպատակը Ախուրյանի ջրավազանային տարածքում ջրօգտագործողների` ներառյալ համայնքների, էներգետիկայի, արդյունաբերության, գյուղատնտեսության և շրջակա միջավայրի փոխկապակցված հարաբերությունները հավասարակշռելն է: Այն նպատակ ունի նաև աջակցելու ջրային ռեսուրսների կառավարման համար պատասխանատու մարմիններին` ներառյալ Ախուրյանի ջրավազանային տարածքային կառավարման բաժնին, վարչական մարմիններին, քաղաքականությամբ զբաղվողներին և հանրությանը` ջրային ռեսուրսների ոլորտում որոշումներ ընդունելիս:
2. Ախուրյանի ջրավազանային կառավարման տարածքը (Ախուրյանի ՋԿՏ) գտնվում է Հայաստանի Հանրապետության հյուսիս-արևմուտքում, սահմանակից է Վրաստանին և Թուրքիային: Տարածքը ներառում է Ախուրյանի և Մեծամորի գետավազանները և զբաղեցնում է 5029 կմ2 մակերես: Ախուրյանի ՋԿՏ-ն վարչական տեսանկյունից ներառում է Հայաստանի Հանրապետության Շիրակի մարզն ամբողջությամբ, Հայաստանի Հանրապետության Արմավիրի մարզի Բաղրամյանի և Արմավիրի տարածաշրջաններն ամբողջությամբ և Էջմիածնի տարածաշրջանի 11 համայնքների վարչական տարածքները, Հայաստանի Հանրապետության Արագածոտնի մարզի Թալինի տարածաշրջանն ամբողջությամբ, Հայաստանի Հանրապետության Արարատի մարզի Մասիսի տարածաշրջանի Ռանչպարի համայնքի վարչական տարածքը:
II. ԱԽՈՒՐՅԱՆԻ ՋՐԱՎԱԶԱՆԱՅԻՆ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՏԱՐԱԾՔԻ ՋՐԱՅԻՆ ՌԵՍՈՒՐՍՆԵՐԸ
3. Ախուրյանի ջրավազանային կառավարման տարածքի ջրային ռեսուրսներն ընդամենը կազմում են 3752,7 մլն մ3, այդ թվում` բազմամյա բնական գետային հոսքը` 2593,4 մլն մ3, ստորերկրյա ջրային պաշարները` 1130,1 մլն մ3, բնական լճերը` 0,023 մլն մ3, ջրամբարների մեռյալ ծավալը` 28,09 մլն մ3, ձնաբծերը` 1,07 մլն մ3.
1) բազմամյա բնական գետային հոսքը ներառում է նաև Մեծամորի գետավազանում Արաքս և Ախուրյան գետերի միախառնումից ներքև ընկած հատվածից վերցվող Հայաստանի հասանելի ջրի քանակը` 1114,9 մլն մ3, ինչպես նաև Ախուրյանի գետավազանի գետերի էկոլոգիական թողքը` 194,5 մլն մ3 և Մեծամորի գետավազանի գետերի էկոլոգիական թողքը` 106,0 մլն մ3.
2) Ախուրյանի ջրավազանային կառավարման տարածքի ստորերկրյա ջրերի պաշարները կազմում են 1130,1 մլն մ3, այդ թվում` A+B կարգի ստորերկրյա ջրերի շահագործական պաշարները` 895,4 մլն մ3, C1 կարգով հաստատված ստորերկրյա ջրերի շահագործական պաշարները` 35,1 մլն մ3 և C2 կարգով հաստատված ստորերկրյա պաշարները կամ խորքային հոսքը` 199,6 մլն մ3:
4. Ախուրյանի ջրավազանային կառավարման տարածքի օգտագործելի ջրային ռեսուրսները, ռազմավարական և ազգային ջրային պաշարները որոշվում են «Ջրի ազգային ծրագրի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի պահանջների համաձայն:
5. Ախուրյանի ջրավազանային կառավարման տարածքի օգտագործելի ջրային ռեսուրսները, ռազմավարական և ազգային ջրային պաշարները սահմանված են սույն հավելվածի N 1 աղյուսակում:
Աղյուսակ N 1
Ջրային ռեսուրսները, մլն մ3 |
Գետավազան |
Ախուրյանի ՋԿՏ | |
Ախուրյան |
Մեծամոր | ||
Օգտագործելի ջրային ռեսուրսներ | |||
Գետային հոսքը |
506,2 |
1786,7 |
2292,9 |
A+B կարգով հաստատված ստորերկրյա ջրերի շահագործական պաշարները |
102,9 |
792,5 |
895,4 |
Ընդամենը |
609.1 |
2579.2 |
3188,3 |
Ռազմավարական ջրային պաշար | |||
Բնական լճերի ծավալի 1/3 մասը |
0,005 |
0,003 |
0,008 |
Ջրամբարների մեռյալ ծավալի 2/3 մասը |
5,382 |
1,34 |
6,726 |
C1 կարգով հաստատված ստորերկրյա ջրերի շահագործական պաշարները |
35,1 |
- |
35,1 |
Ընդամենը |
40,49 |
1,343 |
41,83 |
Ազգային ջրային պաշար | |||
Գետերի էկոլոգիական թողքը |
194,5 |
106,0 |
300,5 |
Բնական լճերի ծավալի 2/3 մասը |
0,009 |
0,006 |
0,015 |
Ջրամբարների մեռյալ ծավալի 1/3 մասը |
2,693 |
0,67 |
3,363 |
Արփի լճի ջրամբարի մեռյալ ծավալը |
18,0 |
- |
18,0 |
Ձնաբծեր և ֆիոնների դաշտերը |
1,05 |
0,02 |
1,07 |
C2 կարգով հաստատված պաշարները կամ խորքային հոսքը |
56,1 |
143,52 |
199,62 |
Ընդամենը |
272.35 |
250.22 |
522,57 |
(աղյուսակը խմբ. 22.03.18 N 293-Ն)
1) սույն հավելվածի N 1 աղյուսակի Մեծամորի գետավազանի օգտագործելի գետային հոսքի 1786,7 մլն մ3 ջրաքանակը ներառում է նաև Արաքս և Ախուրյան գետերի միախառնումից ներքև ընկած հատվածից վերցվող Հայաստանի Հանրապետությանը հասանելի ջրի քանակը` 1114,9 մլն մ3.
2) պաշարների պետական հանձնաժողովի կողմից 1984 թվականին Արարատյան արտեզյան ավազանի համար հաստատվել են ստորերկրյա ջրերի շահագործական պաշարները` համաձայն որի Մեծամորի գետավազանում A+B կարգով հաստատված ստորերկրյա ջրերի շահագործական պաշարները կազմում են 1585,0 մլն մ3: Սակայն, վերջին տարիներին Արարատյան արտեզյան ավազանի ստորերկրյա ջրերի հյուծմամբ պայմանավորված, ստորերկրյա ջրերի շահագործական պաշարները կրճատվել են շուրջ 2 անգամ` համաձայն փորձագիտական գնահատականի: Ուստի սույն հավելվածի N 1 աղյուսակում որպես Մեծամորի գետավազանում օգտագործելի ստորերկրյա ջրային ռեսուրսներ առաջարկվում է համարել տարեկան 792,5 մլն մ3 ծավալը` մինչև Արարատյան արտեզյան ավազանի ստորերկրյա ջրերի շահագործական պաշարների վերագնահատումը և հաստատումը.
3) սույն հավելվածի N 1 աղյուսակի ազգային ջրային պաշարում ներառված Արփի լճի մեռյալ ծավալի 18,0 մլն մ3 սահմանելու հարցը կքննարկվի Կապսի ջրամբարի կառուցման աշխատանքների իրականացումից հետո:
4) սույն հավելվածի N 1 աղյուսակում Ախուրյանի ջրամբարի մեռյալ ծավալը հաշվարկված է 50%-ով` 7,5 մլն մ3, որպես անդրսահմանային ջրամբար:
(5-րդ կետը լրաց., խմբ. 22.03.18 N 293-Ն)
III. ՋՐԱՎԱԶԱՆՈՒՄ ԷԿՈԼՈԳԻԱԿԱՆ ԹՈՂՔԻ ՈՐՈՇՈՒՄԸ
6. Հայաստանի Հանրապետությունում գետերի էկոլոգիական թողքը որոշվում է համաձայն Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2011 թվականի հունիսի 30-ի N 927-Ն որոշմամբ հաստատված մեթոդիկայի:
7. Հիդրոլոգիական դիտակետերում Ախուրյանի ՋԿՏ-ի գետերի ամսական էկոլոգիական թողքի արժեքները նշված են N 2 աղյուսակում:
(7-րդ կետը խմբ. 18.08.21 N 1347-Ն)
Հիդրոլոգիական դիտակետերում Ախուրյանի ՋԿՏ-ի գետերի ամսական էկոլոգիական թողքի արժեքները
Աղյուսակ N 2
NN ը/կ |
Գետ/Դիտակետ |
Էկոլոգիական թողք, մ3/վ | |||||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 | ||
1 |
Ախուրյան-Պաղակն |
0.067 |
0.067 |
0.067 |
0.067 |
0.067 |
0.067 |
0.067 |
0.067 |
0.067 |
0.067 |
0.067 |
0.067 |
2 |
Ախուրյան-Ամասիա |
1.75 |
1.75 |
1.76 |
1.76 |
1.77 |
1.83 |
2.14 |
2.97 |
2.38 |
1.86 |
1.75 |
1.75 |
3 |
Ախուրյան-Կապս |
2.07 |
2.07 |
2.07 |
2.07 |
2.07 |
2.07 |
2.07 |
2.07 |
2.07 |
2.07 |
2.07 |
2.07 |
4 |
Ախուրյան-Ախուրիկ |
2.29 |
2.30 |
2.39 |
2.44 |
2.46 |
2.31 |
2.30 |
2.29 |
2.29 |
2.30 |
2.30 |
2.29 |
5 |
Ախուրյան-Հայկաձոր |
1.90 |
1.90 |
1.90 |
1.90 |
1.90 |
1.90 |
1.90 |
1.90 |
1.90 |
1.90 |
1.90 |
1.90 |
6 |
Ախուրյան-Բագարան |
1.90 |
1.90 |
1.90 |
1.90 |
1.90 |
1.90 |
1.90 |
1.90 |
1.90 |
1.90 |
1.90 |
1.90 |
7 |
Կարմրաջուր-Շաղիկ |
0.062 |
0.068 |
0.077 |
0.131 |
0.253 |
0.137 |
0.089 |
0.087 |
0.088 |
0.084 |
0.062 |
0.062 |
8 |
Եղնաջուր-Գառնառիճ |
0.093 |
0.11 |
0.082 |
0.21 |
0.44 |
0.17 |
0.14 |
0.12 |
0.12 |
0.12 |
0.080 |
0.079 |
9 |
Ձկնուտ-Զորակերտ |
0.031 |
0.040 |
0.040 |
0.066 |
0.069 |
0.059 |
0.050 |
0.049 |
0.047 |
0.037 |
0.023 |
0.024 |
10 |
Թավշուտ-Թավշուտ |
0.026 |
0.026 |
0.036 |
0.119 |
0.307 |
0.050 |
0.044 |
0.034 |
0.032 |
0.030 |
0.020 |
0.026 |
11 |
Աշոցք-Կրասար |
1.56 |
1.56 |
1.56 |
1.56 |
1.56 |
1.56 |
1.56 |
1.56 |
1.56 |
1.56 |
1.56 |
1.56 |
12 |
Իլլիգետ-Ջրաձոր |
0.11 |
0.11 |
0.14 |
0.18 |
0.18 |
0.15 |
0.13 |
0.11 |
0.10 |
0.10 |
0.10 |
0.11 |
13 |
Կարակաչան-Ղարիբջանյան |
0.16 |
0.17 |
0.24 |
0.27 |
0.29 |
0.16 |
0.16 |
0.16 |
0.16 |
0.17 |
0.17 |
0.16 |
14 |
Ջաջուռ-Ջաջուռ |
0.025 |
0.025 |
0.038 |
0.056 |
0.053 |
0.038 |
0.025 |
0.025 |
0.025 |
0.028 |
0.028 |
0.025 |
15 |
Մեծամոր-Տարոնիկ |
0.24 |
0.24 |
0.24 |
0.24 |
0.24 |
0.24 |
0.24 |
0.24 |
0.24 |
0.24 |
0.24 |
0.24 |
16 |
Մեծամոր-Էջմիածին |
2.14 |
2.14 |
2.14 |
2.14 |
2.14 |
2.14 |
2.14 |
2.14 |
2.14 |
2.14 |
2.14 |
2.14 |
17 |
Արաքս-Սուրմալու |
10.5 |
10.1 |
10.0 |
13.4 |
14.5 |
14.0 |
12.5 |
11.2 |
11.9 |
11.9 |
11.7 |
10.5 |
(աղյուսակը խմբ. 18.08.21 N 1347-Ն)
8. Ախուրյանի ՋԿՏ-ի այն գետերի էկոլոգիական թողքի արժեքները, որոնց վրա չկան և չեն եղել հիդրոլոգիական դիտակետեր նշված են N 3 աղյուսակում: Գետերի այն հատվածները, որոնց հոսքի վերաբերյալ չկան փաստացի դիտարկման տվյալներ, հաշվարկային էկոլոգիական թողքերը կարող են ունենալ ±10% սխալանք։
(8-րդ կետը լրաց. 18.08.21 N 1347-Ն)
Ախուրյանի ՋԿՏ-ի այն գետերի էկոլոգիական թողքի արժեքները, որոնց վրա չկան և չեն եղել հիդրոլոգիական դիտակետեր (հաշվարկված գետաբերաններում)
Աղյուսակ N 3
NN ը/կ |
Ջրային մարմնի անվանումը |
Էկոլոգիական թողք, մ3/վ | |||||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 | ||
1 |
Կարախանգետն իր վտակներով |
0.074 |
0.081 |
0.091 |
0.155 |
0.300 |
0.163 |
0.106 |
0.104 |
0.104 |
0.100 |
0.074 |
0.074 |
2 |
Արփի լիճ թափվող գետեր |
0.236 |
0.259 |
0.293 |
0.498 |
0.963 |
0.523 |
0.339 |
0.333 |
0.334 |
0.320 |
0.236 |
0.236 |
3 |
Ախուրյան գետը, Արփի լճից մինչև Պաղակն բնակավայրի կամուրջը |
0.067 |
0.067 |
0.067 |
0.067 |
0.067 |
0.067 |
0.067 |
0.067 |
0.067 |
0.067 |
0.067 |
0.067 |
4 |
Ախուրյան գետը Պաղակնի կամուրջից մինչև Գիժգետի միախառնումը |
0.078 |
0.079 |
0.080 |
0.087 |
0.096 |
0.120 |
0.260 |
0.640 |
0.380 |
0.130 |
0.085 |
0.080 |
5 |
Ախուրյան գետի ձախափնյա վտակները Բերդաշեն և Փոքր Սեպասար բնակավայրերի միջև |
0.026 |
0.029 |
0.033 |
0.056 |
0.107 |
0.058 |
0.038 |
0.037 |
0.037 |
0.036 |
0.026 |
0.026 |
6 |
Ախուրյան գետի աջափնյա վտակը Բերդաշեն և Փոքր Սեպասար բնակավայրերի միջև |
0.006 |
0.006 |
0.007 |
0.012 |
0.023 |
0.012 |
0.008 |
0.008 |
0.008 |
0.008 |
0.006 |
0.006 |
7 |
Թավշուտի ջրամբար թափվող գետեր |
0.003 |
0.003 |
0.004 |
0.014 |
0.037 |
0.006 |
0.005 |
0.004 |
0.004 |
0.004 |
0.002 |
0.003 |
8 |
Գիժգետը Թավշուտի ջրամբարից մինչև գետաբերան |
0.034 |
0.034 |
0.046 |
0.153 |
0.396 |
0.064 |
0.057 |
0.044 |
0.041 |
0.039 |
0.026 |
0.034 |
9 |
Ախուրյան գետը Գիժգետի միախառնումից մինչև Շիրակ ՀԷԿ-ի կասկադ |
1.73 |
1.73 |
1.73 |
1.74 |
1.76 |
1.81 |
2.11 |
2.92 |
2.37 |
1.84 |
1.74 |
1.73 |
10 |
Ղազանչի գետն իր վտակներով |
0.012 |
0.012 |
0.016 |
0.053 |
0.138 |
0.022 |
0.020 |
0.015 |
0.014 |
0.014 |
0.009 |
0.012 |
11 |
Աշոցք գետն ակունքից մինչև Աշոցք բնակավայր |
0.232 |
0.232 |
0.295 |
0.380 |
0.387 |
0.311 |
0.274 |
0.232 |
0.211 |
0.211 |
0.211 |
0.232 |
12 |
Աշոցք գետն Աշոցք բնակավայրից մինչև գետաբերան |
1.56 |
1.56 |
1.56 |
1.56 |
1.56 |
1.56 |
1.56 |
1.56 |
1.56 |
1.56 |
1.56 |
1.56 |
13 |
Ախուրյան գետը Շիրակ ՀԷԿ-ի կասկադից մինչև Ամասիա բնակավայր |
1.75 |
1.75 |
1.76 |
1.76 |
1.77 |
1.83 |
2.14 |
2.97 |
2.38 |
1.86 |
1.75 |
1.75 |
14 |
Ախուրյան գետի Ցողամարգ վտակը |
0.028 |
0.028 |
0.035 |
0.045 |
0.046 |
0.037 |
0.033 |
0.028 |
0.025 |
0.025 |
0.025 |
0.028 |
15 |
Ախուրյան գետի Հորթաջուր վտակ |
0.042 |
0.042 |
0.053 |
0.068 |
0.070 |
0.056 |
0.049 |
0.042 |
0.038 |
0.038 |
0.038 |
0.042 |
16 |
Ախուրյան գետը Ամասիա բնակավայրերից մինչև Կապսի ջրամբար |
1.76 |
1.76 |
1.77 |
1.77 |
1.78 |
1.84 |
2.15 |
2.98 |
2.39 |
1.87 |
1.76 |
1.76 |
17 |
Իլլիգետ գետն իր վտակներով |
0.10 |
0.11 |
0.14 |
0.18 |
0.18 |
0.15 |
0.13 |
0.11 |
0.10 |
0.10 |
0.10 |
0.10 |
18 |
Ախուրյան գետը Կապսի ջրամբարից մինչև Մարմարաշեն բնակավայր |
2.07 |
2.07 |
2.07 |
2.07 |
2.07 |
2.07 |
2.07 |
2.07 |
2.07 |
2.07 |
2.07 |
2.07 |
19 |
Ախուրյան գետի աջակողմյան Գթաշեն վտակը |
0.011 |
0.011 |
0.015 |
0.019 |
0.019 |
0.015 |
0.014 |
0.011 |
0.010 |
0.010 |
0.010 |
0.011 |
20 |
Ախուրյան գետը Մարմարաշեն բնակավայրից մինչև Կումայրի վտակի միախառնումը |
2.07 |
2.07 |
2.07 |
2.07 |
2.07 |
2.07 |
2.07 |
2.07 |
2.07 |
2.07 |
2.07 |
2.07 |
21 |
Կումայրի գետն ակունքից մինչև Գյումրի բնակավայր |
0.025 |
0.025 |
0.032 |
0.041 |
0.042 |
0.034 |
0.030 |
0.025 |
0.025 |
0.025 |
0.025 |
0.025 |
22 |
Կումայրի գետը Գյումրի բնակավայրից մինչև գետաբերան |
0.060 |
0.060 |
0.076 |
0.098 |
0.100 |
0.080 |
0.071 |
0.060 |
0.059 |
0.059 |
0.059 |
0.060 |
23 |
Կումայրիի վտակ Գյումրի գետը |
0.035 |
0.035 |
0.045 |
0.057 |
0.058 |
0.047 |
0.041 |
0.035 |
0.035 |
0.035 |
0.035 |
0.035 |
24 |
Ախուրյան գետը Կումայրի վտակի միախառնումից մինչև Ախուրյանի ջրամբար |
2.29 |
2.30 |
2.39 |
2.44 |
2.46 |
2.31 |
2.30 |
2.29 |
2.29 |
2.30 |
2.30 |
2.29 |
25 |
Ախուրյան գետի աջակողմյան վտակ Հայկավան գետը |
0.030 |
0.030 |
0.038 |
0.049 |
0.050 |
0.040 |
0.035 |
0.030 |
0.030 |
0.030 |
0.030 |
0.030 |
26 |
Ջրառատ գետը Կառնուտի ջրամբարից մինչև գետաբերան |
0.016 |
0.016 |
0.016 |
0.016 |
0.016 |
0.016 |
0.016 |
0.016 |
0.016 |
0.016 |
0.016 |
0.016 |
27 |
Ջաջուռ գետն ակունքից մինչև Ջրառատ գետի հետ միախառնումը |
0.025 |
0.025 |
0.038 |
0.056 |
0.053 |
0.038 |
0.025 |
0.025 |
0.025 |
0.028 |
0.028 |
0.025 |
28 |
Ջաջուռ գետը Ջրառատ վտակի միախառնումից մինչև աջակողմյան |
0.040 |
0.040 |
0.060 |
0.090 |
0.085 |
0.060 |
0.040 |
0.040 |
0.040 |
0.045 |
0.045 |
0.040 |
Կարմրաքար վտակի միախառնումը |
|||||||||||||
29 |
Ջաջուռ գետի աջակողմյան Կարմրաքար վտակը |
0.025 |
0.025 |
0.038 |
0.056 |
0.053 |
0.038 |
0.025 |
0.025 |
0.025 |
0.028 |
0.028 |
0.025 |
30 |
Ջաջուռ գետը աջակողմյան Կարմրաքար վտակի միախառնումից մինչև գետաբերան |
0.064 |
0.064 |
0.096 |
0.144 |
0.136 |
0.096 |
0.064 |
0.064 |
0.064 |
0.072 |
0.072 |
0.064 |
31 |
Մանթաշ գետն ակունքից մինչև Մանթաշի ջրամբար |
0.12 |
0.15 |
0.15 |
0.15 |
0.16 |
0.21 |
0.14 |
0.13 |
0.13 |
0.15 |
0.15 |
0.13 |
32 |
Մանթաշ գետը Մանթաշի ջրամբարից մինչև Փոքր Մանթաշ բնակավայր |
0.10 |
0.10 |
0.10 |
0.10 |
0.10 |
0.10 |
0.10 |
0.10 |
0.10 |
0.10 |
0.10 |
0.10 |
33 |
Մանթաշ գետը Փոքր Մանթաշ բնակավայրից մինչև Վարդաքարի ջրամբար |
0.110 |
0.130 |
0.140 |
0.160 |
0.180 |
0.210 |
0.130 |
0.110 |
0.130 |
0.130 |
0.120 |
0.110 |
34 |
Արթիկջուր գետն ակունքից մինչև Արթիկ բնակավայր |
0.016 |
0.016 |
0.018 |
0.021 |
0.023 |
0.032 |
0.028 |
0.023 |
0.020 |
0.025 |
0.022 |
0.017 |
35 |
Արթիկջուր գետը Արթիկ բնակավայրից հետո մինչև գետաբերան |
0.018 |
0.018 |
0.021 |
0.024 |
0.026 |
0.037 |
0.032 |
0.026 |
0.023 |
0.029 |
0.025 |
0.020 |
36 |
Մանթաշ գետը Վարդաքարի ջրամբարից մինչև Մեծձորիջուր վտակի միախառնումը |
0.040 |
0.040 |
0.040 |
0.040 |
0.040 |
0.040 |
0.040 |
0.040 |
0.040 |
0.040 |
0.040 |
0.040 |
37 |
Մեծձորիջուր գետն ակունքից մինչև Սառնաղբյուրի ջրամբար |
0.061 |
0.103 |
0.107 |
0.114 |
0.122 |
0.201 |
0.091 |
0.065 |
0.066 |
0.074 |
0.077 |
0.070 |
38 |
Մեծձորիջուր գետը Հայրենյաց բնակավայրից մինչև գետաբերան |
0.024 |
0.041 |
0.043 |
0.046 |
0.049 |
0.081 |
0.037 |
0.032 |
0.032 |
0.044 |
0.043 |
0.032 |
39 |
Կարկաչուն գետը Մեծձորիջուր վտակի միախառնումից մինչև գետաբերան |
0.160 |
0.170 |
0.240 |
0.270 |
0.290 |
0.160 |
0.160 |
0.160 |
0.160 |
0.170 |
0.170 |
0.160 |
40 |
Ախուրյան գետը Ախուրյանի ջրամբարից մինչև գետաբերան |
1.90 |
1.90 |
1.90 |
1.90 |
1.90 |
1.90 |
1.90 |
1.90 |
1.90 |
1.90 |
1.90 |
1.90 |
41 |
Արաքս գետը Ախուրյան և Մեծամոր գետերի միջև |
10.5 |
10.1 |
10.0 |
13.4 |
14.5 |
14.0 |
12.5 |
11.2 |
11.9 |
11.9 |
11.7 |
10.5 |
42 |
Սելավ Մաստարա գետը Մեծամոր քաղաքից մինչև Մեծամոր գետ |
0.050 |
0.050 |
0.060 |
0.090 |
0.110 |
0.120 |
0.120 |
0.120 |
0.120 |
0.090 |
0.070 |
0.050 |
43 |
Մեծամոր գետն ակունքից մինչև Քասախ գետի հետ միախառնվելը |
0.24 |
0.24 |
0.24 |
0.24 |
0.24 |
0.24 |
0.24 |
0.24 |
0.24 |
0.24 |
0.24 |
0.24 |
44 |
Մեծամոր գետը Քասախ վտակի միախառնումից մինչև գետաբերան |
2.32 |
2.32 |
2.32 |
2.32 |
2.32 |
2.32 |
2.32 |
2.32 |
2.32 |
2.32 |
2.32 |
2.32 |
(աղյուսակը լրաց. 22.03.18 N 293-Ն, խմբ. 18.08.21 N 1347-Ն)
IV. ԱԽՈՒՐՅԱՆԻ ՋՐԱՎԱԶԱՆԱՅԻՆ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՏԱՐԱԾՔՈՒՄ ՋՐԱՅԻՆ ՌԵՍՈՒՐՍՆԵՐԻ ԲԱՐԵԼԱՎՄԱՆ ՍՑԵՆԱՐՆ ԸՍՏ ՈԼՈՐՏՆԵՐԻ
9. Ախուրյանի ջրավազանային կառավարման տարածքում ջրային ռեսուրսների բարելավումն ըստ ոլորտների տալու նպատակով կանխատեսվում է գետավազաններում ջրառաջարկն ու տնտեսական զարգացմամբ պայմանավորված ջրապահանջարկը՝ կառավարման պլանավորման առաջին վեցամյա ժամանակահատվածի համար: Կանխատեսվող ջրառաջարկը գնահատվում է` հաշվի առնելով գետավազաններում տնտեսական զարգացման միտումները և կլիմայի փոփոխությամբ պայմանավորված ազդեցությունը ջրային ռեսուրսների վրա, ինչպես նաև գնահատվում է` հաշվի առնելով Ախուրյանի ջրավազանային կառավարման տարածքի գետավազանների ազգային, ռազմավարական և օգտագործելի ջրային ռեսուրսների մեծությունները, որոնք սահմանված են սույն հավելվածի N 1 աղյուսակում: Տնտեսական զարգացման վրա հիմնված ջրապահանջարկի կանխատեսումներ անելիս կիրառվում են տարբեր մոտեցումներ ջրօգտագործման տարբեր ոլորտների համար` պայմանավորված ոլորտների տնտեսական զարգացման առանձնահատկություններով:
10. Ջրօգտագործման կանխատեսումը կատարվում է բազիսային (ելակետային) սցենարով, որով ոլորտների աճի տեմպերի կանխատեսումները հիմնականում հիմնված են ոլորտային զարգացման ծրագրերով սահմանված նպատակային ցուցանիշների վրա:
11. Ախուրյանի ջրավազանային կառավարման տարածքում ջրառաջարկի կանխատեսվող փոփոխությունը 2017-2022 թվականների համար սահմանվում է սույն հավելվածի N 4 աղյուսակում:
Աղյուսակ N 4
Գետավազան |
Ջրառաջարկի տիպը |
Ջրառաջարկը, մլն մ3 | |||||
2017 թ. |
2018 թ. |
2019 թ. |
2020 թ. |
2021 թ. |
2022 թ. | ||
Ախուրյան |
մակերևութային |
504,8 |
503,3 |
501,9 |
500,4 |
499,0 |
497,6 |
ստորերկրյա |
102,6 |
102,3 |
102,0 |
101,7 |
101,4 |
101,1 | |
ընդամենը |
607,4 |
605,6 |
603,9 |
602,1 |
600,4 |
598,7 | |
Մեծամոր |
մակերևութային |
1776,0 |
1765,3 |
1754,7 |
1744,2 |
1733,7 |
1723,3 |
ստորերկրյա |
787,7 |
783,0 |
778,3 |
773,7 |
769,0 |
764,4 | |
ընդամենը |
2564,5 |
2549,72 |
2535,0 |
2520,2 |
2505,5 |
2490,8 | |
Ախուրյանի ՋԿՏ |
մակերևութային |
2280,7 |
2268,6 |
2256,6 |
2244,6 |
2232,7 |
2220,9 |
ստորերկրյա |
890,4 |
885,3 |
880,3 |
875,4 |
870,4 |
865,5 | |
Ընդամենը՝ Ախուրյանի ՋԿՏ-ում |
3188,3 |
3171,8 |
3155,3 |
3138,9 |
3122,4 |
3105,9 |
12. Ախուրյանի ջրավազանային կառավարման տարածքում կանխատեսված ջրառաջարկի և ջրապահանջարկի համադրությամբ գնահատվում է ջրավազանում ջրային ռեսուրսների դեֆիցիտը կամ պրոֆիցիտը` 2017 թվականից մինչև 2022 թվականը: Ախուրյանի ջրավազանային կառավարման տարածքի ջրառաջարկի և ջրապահանջարկի վերլուծությունը տրվում է ելակետային սցենարով` ըստ ջրօգտագործման ոլորտների: Ախուրյանի ջրավազանային կառավարման տարածքում ջրառաջարկի և ջրապահանջարկի միտումները մինչև 2022 թվականը, ըստ ջրօգտագործման ոլորտների, սահմանվում են N 5 աղյուսակում:
Աղյուսակ N 5
Գետավազան |
Ջրօգտագործումն |
2017թ. |
2018թ. |
2019թ. |
2020թ. |
2021թ. |
2022թ. |
Ախուրյան |
Խմելու-կենցաղային |
64,0 |
65,3 |
66,6 |
67,9 |
69,2 |
70,5 |
Ոռոգում |
212,1 |
219,0 |
227,3 |
235,6 |
243,9 |
252,1 | |
Արդյունաբերություն |
0,30 |
0,31 |
0,32 |
0,33 |
0,34 |
0,35 | |
Ձկնաբուծություն |
15,3 |
15,3 |
15,3 |
15,3 |
15,3 |
15,3 | |
Հիդրոէներգետիկա |
218,0 |
215,4 |
212,7 |
210,1 |
207,4 |
204,8 | |
Ընդամենը՝ ջրապահանջարկը |
509,7 |
515,3 |
521,0 |
526,6 |
532,3 |
537,9 | |
Ջրառաջարկը |
607,4 |
605,6 |
603,9 |
602,1 |
600,4 |
598,7 | |
Դեֆիցիտը/պրոֆիցիտը |
97,7 |
90,3 |
82,9 |
75,5 |
68,1 |
60,8 | |
Մեծամոր |
Խմելու-կենցաղային |
90,1 |
91,4 |
92,7 |
94,0 |
95,3 |
96,6 |
Ոռոգում |
1152,2 |
1163,7 |
1176,8 |
1190,0 |
1203,1 |
1216,9 | |
Արդյունաբերություն |
41,9 |
43,4 |
44,9 |
46,4 |
47,9 |
49,4 | |
Ձկնաբուծություն |
142,0 |
142,0 |
142,0 |
142,0 |
142,0 |
142,0 | |
Հիդրոէներգետիկա |
0,00 |
0,00 |
0,00 |
0,00 |
0,00 |
0,00 | |
Ընդամենը՝ ջրապահանջարկը |
1426,2 |
1440,5 |
1455,1 |
1469,8 |
1484,4 |
1499,7 | |
Ջրառաջարկը |
2564,5 |
2549,7 |
2535,0 |
2520,2 |
2505,5 |
2490,8 | |
Դեֆիցիտը/պրոֆիցիտը |
1138,3 |
1109,2 |
1079,9 |
1050,4 |
1021,1 |
991,1 | |
Ախուրյանի ՋԿՏ |
Խմելու-կենցաղային |
152,5 |
150,8 |
149,3 |
147,7 |
146,2 |
144,6 |
Ոռոգում |
1365,9 |
1388,6 |
1411,5 |
1434,6 |
1457,5 |
1481,1 | |
Արդյունաբերություն |
42,2 |
43,7 |
45,2 |
46,7 |
48,2 |
49,8 | |
Ձկնաբուծություն |
157,3 |
157,3 |
157,3 |
157,3 |
157,3 |
157,3 | |
Հիդրոէներգետիկա |
218,0 |
215,4 |
212,7 |
210,1 |
207,4 |
204,8 | |
Ընդամենը՝ |
1935,9 |
1955,8 |
1976,1 |
1996,4 |
2016,7 |
2037,5 | |
Ջրառաջարկը |
3171,9 |
3155,3 |
3138,9 |
3122,3 |
3105,9 |
3089,5 | |
Դեֆիցիտը/պրոֆիցիտը |
1236,0 |
1199,5 |
1162,8 |
1125,9 |
1089,2 |
1052,0 |
13. Մեծամորի գետավազանի արդյունաբերական նպատակով ջրառի ծավալում ներառված է նաև «Հայկական ատոմային էլեկտրակայան» փակ բաժնետիրական ընկերությանը հատկացվող` 37,0 մլն մ3 ջրաքանակը, մոտավորապես 97%-ը:
14. Մեծամորի գետավազանում, որպես Արարատյան դաշտի մաս, ձկնաբուծության նպատակով նոր հորատանցքերի հորատումն արգելվում է: Ընդ որում, հորատված հորատանցքերը հետագայում ենթակա են շահագործման` բացառապես հորատման ժամանակ տրված ջրօգտագործման թույլտվությամբ սահմանված նպատակով:
(14-րդ կետը խմբ. 22.03.18 N 293-Ն, փոփ. 21.05.20 N 798-Ն)
15. Մեծամորի գետավազանում, որպես Արարատյան դաշտի մաս, արգելվում է ստորերկրյա քաղցրահամ ջրերից ձկնաբուծության նպատակով նոր ջրօգտագործման թույլտվությունների տրամադրումը:
(15-րդ կետը խմբ. 22.03.18 N 293-Ն, փոփ. 21.05.20 N 798-Ն)
16. Ախուրյանի գետավազանի հիդրոէներգետիկ նպատակով ջրապահանջարկը հաշվարկելիս ներառվել է միայն գետավազանի ստորին հատվածում գտնվող «Մարմարաշեն» հիդրոէլեկտրակայանի ջրապահանջարկը, քանի որ գետավազանի վերին հատվածներում հիդրոէներգետիկ նպատակներով օգտագործվող ջուրը վերադարձնելուց հետո օգտագործվում է նաև այլ ոլորտներում և համապատասխանաբար հաշվի է առնված ըստ այդ ոլորտների ջրապահանջարկում:
17. Ախուրյանի գետավազանում բնական ջրահոսքի վրա արգելել նոր կառուցվող փոքր հիդրոէլեկտրակայաններին ջրօգտագործման թույլտվությունների տրամադրումը` բացառությամբ Ախուրյանի ջրամբարից ոռոգման սեզոնի և Ախուրյանի ջրամբարից ազատ հոսքի ջրառ իրականացնելու դեպքերի:
(17-րդ կետը լրաց. 22.03.18 N 293-Ն)
17.1ուղղ. Ոռոգման սեզոնին Ախուրյան գետից սնվող աջափնյա ջրանցքի ջուրը պետք է օգտագործվի միայն ոռոգման նպատակով:
(17.1-ին կետը լրաց. 18.08.21 N 1347-Ն)
V. ՋՐԱԷԿՈՀԱՄԱԿԱՐԳԵՐԻ ՍԱՆԻՏԱՐԱԿԱՆ ՊԱՀՊԱՆՄԱՆ, ՀՈՍՔԻ ՁԵՎԱՎՈՐՄԱՆ, ՍՏՈՐԵՐԿՐՅԱ ՋՐԵՐԻ ՊԱՀՊԱՆՄԱՆ, ՋՐԱՊԱՀՊԱՆ, ԷԿՈՏՈՆԻ ԵՎ ԱՆՕՏԱՐԵԼԻ ԳՈՏԻՆԵՐ
(բաժինը լրաց. 18.08.21 N 1347-Ն)
18. Էկոտոնի տարածքներն առանձնացվել են hիմք ընդունելով Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2005 թվականի հունվարի 20-ի N 64-Ն որոշմամբ սահմանված չափանիշները՝ մինչև 150 մետր շառավղով գետերի, լճերի, լճակների, բնական ջրագոյացումների խոցելի ջրամերձ և ափամերձ հատվածները: Ախուրյանի ՋԿՏ-ում տարանջատվել է 14 էկոտոնի տարածք, որոնց մակերեսները տատանվում են 0,19-4,45 կմ2 միջակայքում։ Էկոտոնի տարածքների ընդհանուր մակերեսը կազմում է մոտ 12.55 կմ2: Ախուրյանի ՋԿՏ-ում էկոտոնի տարածքները սահմանվում են N 6 աղյուսակում: Էկոտոնի որոշման համար աշխարհագրական տեղեկատվական համակարգում (այսուհետ` ԱՏՀ-համակարգում) բարձր լուծաչափի տիեզերական լուսանկարների միջոցով որոշվել են Ախուրյանի ՋԿՏ-ի հնարավոր էկոտոնի վայրերը, գոտիները և կոորդինատային կետերը։ Այնուհետև, նշված վայրերում դաշտային հետազոտությունների միջոցով հստակեցվել է էկոտոնի առկայությունը և որոշվել էկոտոնի չափերը։
Ախուրյանի ՋԿՏ-ում էկոտոնի տարածքները
Աղյուսակ N 6
NN ը/կ |
Անվանումը |
Մակերես, կմ2 |
1 |
Արաքս, Ջրառատ գյուղից հարավ |
0.68 |
2 |
Ջրաձոր աղբյուր |
0.22 |
3 |
Ջրաձոր համայնքից 0.5 կմ հյուսիս |
0.19 |
4 |
Արդենիս համայնքից հյուսիս |
0.20 |
5 |
Իլիգետի ափամերձ հատվածը Գոգովիտ համայնքի մոտակայքում |
0.47 |
6 |
Արաքս գետի հին հունը Երվանդաշատ համայնքից հարավ |
1.01 |
7 |
Մեծամոր գետի գերխոնավ տարածքները Արաքս և Ռանչպար համայնքների միջև |
1.08 |
8 |
Մեծամոր գետ |
1.40 |
9 |
Մեծամոր գետի խոնավ տարածքներ |
0.48 |
10 |
Մեծամոր գետի խոնավ տարածքները Ապագա համայնքի մոտ |
1.20 |
11 |
Ախուրյան գետը Ղարիբջանյան համայնքի մոտ |
0.27 |
12 |
Արաքսի գետահովիտը Երվանդաշատ համայնքի մոտ |
0.35 |
13 |
Արաքսի գետահովիտը ծածկված անտառով |
0.53 |
14 |
Ախուրյան գետի ոլորանները |
4.45 |
Ընդամենը |
12.55 |
19. Հոսքի ձևավորման տարածքների ջրապահպան գոտիները տարանջատվել են հիմք ընդունելով Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2005 թվականի հունվարի 20-ի N 64-Ն որոշմամբ սահմանված չափանիշները մինչև 4000 մ շառավղով: Միայն Ախուրյանի գետավազանի Արագածի հյուսիսային և հյուսիսարևմտյան լանջերից սկիզբ առնող գետերի հոսքի ձևավորման գոտիները որոշվել են մինչև 5600 մ շառավղով։ Ժամանակավոր հոսքերի համար ջրապահպան գոտիներ չեն առանձնացվել: Ախուրյանի ՋԿՏ-ում առանձնացվել են 67 հոսքի ձևավորման տարածք, որոնց ընդհանուր մակերեսը կազմում է մոտ 458,51 կմ2: Ախուրյանի ՋԿՏ-ում հոսքի ձևավորման տարածքները սահմանվում են N 7 աղյուսակում: Հոսքի ձևավորման տարածքները որոշվել են ԱՏՀ-համակարգում բարձր լուծաչափի տիեզերական լուսանկարների և 30 մետրանոց ռելիեֆի թվային մոդելի միջոցով: Տարածքի որոշման համար հիմք են ընդունվում գետի ակունքները և ջրբաժանային գիծը:
Ախուրյանի ՋԿՏ-ում հոսքի ձևավորման տարածքները
Աղյուսակ N 7
NN ը/կ |
Մակերես, կմ2 |
Անունը |
NN ը/կ |
Մակերես, կմ2 |
Անունը |
1 |
6.37 |
Արփի լճի անանուն վտակ |
35 |
2.53 |
Ղուկասյան աջ վտակ 3 |
2 |
3.56 |
Ախուրյանի ջրմբ. անանուն վտակ |
36 |
5.86 |
Ղուկասյան աջ վտակ 4 |
3 |
11.93 |
Աչքաջուր |
37 |
4.19 |
Գիժգետ |
4 |
7.58 |
Աչքաջուրի աջ վտակ |
38 |
6.70 |
Գիժգետ աջ վտակ |
5 |
9.07 |
Ախուրյանի ձախ վտակ 1 |
39 |
1.45 |
Հայկավան |
6 |
4.57 |
Ախուրյանի ձախ վտակ 2 |
40 |
4.12 |
Հայկավան ձախ վտակ 1 |
7 |
6.17 |
Ախուրյանի ձախ վտակ 3 |
41 |
3.46 |
Հայկավան ձախ վտակ 2 |
8 |
4.54 |
Ախուրյանի աջ վտակ 1 |
42 |
4.90 |
Ջաջուռ |
9 |
5.01 |
Ախուրյանի աջ վտակ 2 |
43 |
9.65 |
Ջաջուռի աջ վտակ |
10 |
5.74 |
Ախուրյանի աջ վտակ 3 |
44 |
6.61 |
Ջրառատ |
11 |
4.56 |
Ախուրյանի աջ վտակ 4 |
45 |
9.86 |
Կարախանգետ |
12 |
3.86 |
Ախուրյանի աջ վտակ 5 |
46 |
4.93 |
Կարմրաջուր |
13 |
5.01 |
Ախուրյանի աջ վտակ 6 |
47 |
8.04 |
Կարմրաջրի ձախ վտակ |
14 |
8.86 |
Արևաձոր |
48 |
7.33 |
Կարմրաքար |
15 |
12.14 |
Արթիկջուր |
49 |
9.48 |
Կատարաջուր |
16 |
9.29 |
Աշնակ |
50 |
7.25 |
Ղազանչի |
17 |
9.18 |
Աշնակի ձախ վտակ |
51 |
4.36 |
Ղազանչի ձախ վտակ 1 |
18 |
9.34 |
Այգաբաց |
52 |
6.66 |
Ղազանչի ձախ վտակ 2 |
19 |
7.41 |
Բեթնաձոր |
53 |
5.40 |
Հարթաշեն |
20 |
18.52 |
Բեթնաձորի ձախ վտակ |
54 |
3.70 |
Հարթաշենի աջ վտակ |
21 |
5.77 |
Չլկան |
55 |
11.12 |
Կումայրի |
22 |
9.87 |
Ձկնագետ |
56 |
4.90 |
Կումայրու աջ վտակ |
23 |
5.39 |
Ձկնագետի աջ վտակ |
57 |
17.49 |
Մանթաշ |
24 |
11.61 |
Եղնաջուր |
58 |
16.61 |
Մեծձորջուր |
25 |
2.80 |
Եղնաջուրի աջ վտակ |
59 |
5.57 |
Սելավ-Մաստարա |
26 |
4.49 |
Էլարգետ |
60 |
5.55 |
Սելավ-Մաստարա ձախ վտակ |
27 |
6.08 |
Գառնովիտ |
61 |
11.88 |
Ծազամարգ |
28 |
4.89 |
Գեղաձոր |
62 |
9.28 |
Ծաղկաշեն |
29 |
4.96 |
Ղուկասյան |
63 |
4.38 |
Ծաղկաշենի ձախ վտակ 1 |
30 |
4.91 |
Ղուկասյանի ձախ վտակ 1 |
64 |
4.61 |
Ծաղկաշենի ձախ վտակ 2 |
31 |
2.64 |
Ղուկասյանի ձախ վտակ 1 |
65 |
3.35 |
Ծաղկաշենի ձախ վտակ 3 |
32 |
4.39 |
Ղուկասյանի ձախ վտակ 2 |
66 |
5.97 |
Ծաղկաշենի ձախ վտակ 4 |
33 |
8.24 |
Ղուկասյանի աջ վտակ 1 |
67 |
7.75 |
Անանուն վտակ |
34 |
4.77 |
Ղուկասյանի աջ վտակ 2 |
20. Ստորերկրյա ջրերի պահպանման գոտիները սահմանվել են Ախուրյանի ՋԿՏ-ում գտնվող 1571 հորատանցքերի համար՝ 150 մ շառավղով: Ստորերկրյա ջրի պահպանման գոտու մակերեսը կազմում է 87,67 կմ2։
21. Ջրապահպան գոտիները սահմանվել են գետերի ափամերձ հատվածների համար: Տարանջատումը կատարվել է հետևյալ սկզբունքով՝ վտակները ստացել են 1-ին կարգ, երկու 1-ին կարգերի միախառնումից ձևավորված գետը ստացել է 2-րդ կարգ և այսպես շարունակ։ Եթե երկու իրար միախառնվող գետեր չեն ունեցել նույն կարգը, ապա դրանց միախառնումից հետո սկիզբ առնող գետին տրվել է այդ երկուսից առավել բարձր կարգ ունեցողի կարգը։ Բացառություն է կազմել միայն Մեծամոր գետը, քանի որ այն չի ձևավորվում մանր վտակներից, այլ սկիզբ է առնում խոշոր աղբյուրներից և համարվում է լիարժեք գետ։ Ախուրյան ՋԿՏ-ի գետերը դասակարգվել են 1-ից մինչև 7-րդ կարգ։ Ջրապահպան գոտու մակերեսը կազմում է 29,34 կմ2։ Ախուրյանի ՋԿՏ-ում ջրապահպան գոտիների տարածքները սահմանվում են N 8 աղյուսակում:
Ախուրյանի ՋԿՏ-ում ջրապահպան գոտիների տարածքները
Աղյուսակ N 8
Գետի կարգը |
Ջրապահպան |
Մակերես, կմ2 |
1 |
5 |
10.15 |
2 |
10 |
5.01 |
3 |
15 |
3.48 |
4 |
20 |
3.71 |
5 |
25 |
1.71 |
6 |
30 |
2.61 |
7 |
32 |
2.67 |
22. Անօտարելի գոտիների տարածքները տարանջատվել են ջրանցքների և դրանց ջրառ հանգույցների, ջրամբարների պատվարների համար։ Ջրամբարների պատվարների անօտարելի գոտիների տարածքները կազմում են 0,386 կմ2։ Ջրանցքների և դրանց ջրառ հանգույցների անօտարելի գոտիների տարածքները կազմում են 11,97 կմ2։ Ախուրյանի ՋԿՏ-ում անօտարելի գոտիների տարածքները սահմանվում են N 9 աղյուսակում:
Ախուրյանի ՋԿՏ-ում ջրապահպան գոտիների տարածքները
Աղյուսակ N 9
NN ը/կ |
Անվանում |
Մակերես կմ2 |
Մայր ջրանցքների անօտարելի գոտիները (10 մ երկարությամբ) | ||
1 |
Ախուրյանի աջափնյա ջրանցք |
0.56 |
2 |
Արմավիրի մայր ջրանցք |
0.95 |
3 |
Արզնի-Շամիրամ ջրանցք |
0.58 |
4 |
Այգաբացի ջրանցք |
0.33 |
5 |
Ստորին Հրազդանի ջրանցք |
0.63 |
6 |
Շիրակի մայր ջրանցք |
0.54 |
7 |
Թալինի մայր ջրանցք |
0.83 |
8 |
Թալինի մայր ջրանցքի 2-րդ հերթ |
0.48 |
9 |
Թալինի մայր ջրանցք 3-րդ հերթ |
0.50 |
Միջտնտեսային ջրանցքների անօտարելի գոտիները (9 մ երկարությամբ) | ||
1 |
#10 ներտնտեսային բաժանարար |
0.05 |
2 |
1-3k-1 բաժանարար |
0.04 |
3 |
#15 բաժանարար |
0.04 |
4 |
#16 բաժանարար |
0.05 |
5 |
#17 բաժանարար |
0.03 |
6 |
#18 բաժանարար |
0.05 |
7 |
#25 բաժանարար |
0.15 |
8 |
#26 բաժանարար |
0.51 |
9 |
#7 բաժանարար |
0.03 |
10 |
Այգեշատի Շահ Արխ ջրանցք |
0.03 |
11 |
Ակնալճի ստորին ջրանցք |
0.16 |
12 |
Ակնալճի վերին ջրանցք |
0.08 |
13 |
Ապագա-Լուսագյուղ ջրանցք |
0.12 |
14 |
Արեգ ջրանցք |
0.15 |
15 |
Աշնակ-Զովասար ջրանցք |
0.07 |
16 |
Աշնակ բաժանարար |
0.10 |
17 |
Աշնակ նոր բաժանարար |
0.08 |
18 |
B-9 բաժանարար |
0.10 |
19 |
Բագարան-Երվանդասհատ ջրանցք |
0.09 |
20 |
Բամբակաշատի ջրանցք |
0.20 |
21 |
Մերձափնյա ճյուղի ջրանցք |
0.17 |
22 |
Գեղանիստի բաժանարար |
0.09 |
23 |
Գետափ-Արթիկ ջրանցք |
0.09 |
24 |
Գետափի բաժանարար |
0.09 |
25 |
Ղարաղալայի պոմպակայանի հեռացնող ջրանցք |
0.11 |
26 |
Ղարանղուի ձափափնյա ջրանցք |
0.10 |
27 |
Ղարաղուի աջափնյա ջրանցք |
0.24 |
28 |
Հուշակերտի Ջ/Կ հեռացնող ջրանցք |
0.05 |
29 |
Ջրառատի ջրանցք |
0.23 |
30 |
Կապսի ջրանցք |
0.27 |
31 |
Կոշի բաժանարար |
0.17 |
32 |
Ձախափնյա ներտնտեսային բաժանարար B-1 |
0.15 |
33 |
Ստորին Հրազդան ջրնց #3ա ճյուղ |
0.04 |
34 |
Ստորին Հրազդան ջրանցքի #5-րդ ճյուղ |
0.05 |
35 |
Մարգարայի ջրանցք |
0.17 |
36 |
Մաստարայի բաժանարար |
0.24 |
37 |
Մեղրաշենի բաժանարար |
0.05 |
38 |
Մեծամորի ջրանցք |
0.12 |
39 |
Մեծամորի Ջ/Կ հեռացնող ջրանցք |
0.04 |
40 |
MKH-3 բաժանարար |
0.10 |
41 |
MKH-7 բաժանարար |
0.07 |
42 |
Մրգաշատի ջրանցք |
0.25 |
43 |
R-10 բաժանարար |
0.04 |
44 |
R-11 բաժանարար |
0.18 |
45 |
R-3 բաժանարար |
0.25 |
46 |
R-4 բաժանարար |
0.13 |
47 |
R-6 բաժանարար |
0.13 |
48 |
Աջափնյա ճյուղ B-8 բաժանարար |
0.03 |
49 |
Աջափնյա ջրանցքի վերին ջրանցք |
0.07 |
50 |
Սևջրի ձախափնյա ջրանցք |
0.05 |
51 |
Սուսերի բաժանարար |
0.15 |
52 |
Թալինի մայր ջրանցքի ձախ ճյուղ |
0.25 |
53 |
Տանձուտի ջրանցք |
0.19 |
54 |
VR-2 |
0.02 |
55 |
VR-3 |
0.06 |
Խոշոր ջրամբարների պատվարների անօտարելի գոտիները (100 մ երկարությամբ) | ||
1 |
Ախուրյանի ջրամբար |
0.03 |
2 |
Արփիլիճ ջրամբար |
0.04 |
3 |
Կառնուտի ջրամբար |
0.09 |
4 |
Կապսի ջրամբար (կիսակառույց) |
0.13 |
Փոքր ջրամբարների պատվարների անօտարելի գոտիները (10 մ երկարությամբ) | ||
1 |
Վերին Սասնաշեն |
0.006 |
2 |
Կաքավաձոր 1 |
0.003 |
3 |
Ներքին Բազմաբերդ |
0.002 |
4 |
Ներքին Թալին |
0.002 |
5 |
Աշնակ 1 |
0.005 |
6 |
Եղնիկ |
0.002 |
7 |
Կաթնաղբյուր 2 |
0.003 |
8 |
Թավշուտ |
0.005 |
9 |
Սարալիճ |
0.001 |
10 |
Ջաջուռ |
0.004 |
11 |
Ազատան |
0.002 |
12 |
Վարդաքար |
0.005 |
13 |
Հոռոմ |
0.001 |
14 |
Արթիկ |
0.006 |
15 |
Մանթաշ |
0.005 |
16 |
Շենիկ |
0.005 |
17 |
Ոսկեթաս |
0.002 |
18 |
Զովասար |
0.001 |
19 |
Սառնաղբյուր |
0.001 |
20 |
Մարալիկ |
0.003 |
21 |
Հացաշեն |
0.001 |
22 |
Մաստարա |
0.003 |
23 |
Վերին Թալին |
0.002 |
24 |
Վերին Թալին |
0.001 |
25 |
Աշնակ 2 |
0.001 |
26 |
Շղարշիկ |
0.002 |
27 |
Կոշ |
0.004 |
28 |
Թալիշ |
0.001 |
29 |
Ագարակ |
0.002 |
30 |
Ներքին Սասնաշեն |
0.002 |
31 |
Վերին Բազմաբերդ |
0.004 |
32 |
Կաքավաձոր 2 |
0.003 |
33 |
Դավթաշեն |
0.003 |
34 |
Իրինդ |
0.002 |
35 |
Կաթնաղբյուր 1 |
0.003 |
23. Ջրաէկոհամակարգերի սանիտարական պահպանման տարածքներն առանձնացվել են աղբյուրների, լճերի և լճակների, ջրամբարների համար՝ ըստ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2005 թվականի հունվարի 20-ի N 64-Ն որոշմամբ սահմանված չափանիշների: Ախուրյանի ՋԿՏ-ում ջրաէկոհամակարգերի սանիտարական պահպանման տարածքները սահմանվում են N 10 աղյուսակում:
Ախուրյանի ՋԿՏ-ում ջրաէկոհամակարգերի սանիտարական պահպանման տարածքները
Աղյուսակ N 10
Տեսակ |
Քանակ |
Մակերես, կմ2 |
Խմելու ջրի համար մատակարարվող աղբյուրներ |
49 |
1.25 |
Աղբյուրներ |
249 |
5.15 |
Լեռնային փոքր լճեր և լճակներ |
15 |
0.94 |
Ջրամբարներ |
38 |
10.61 |
VI. ՆԻՏՐԱՏՆԵՐԻ ՆԿԱՏՄԱՄԲ ԽՈՑԵԼԻ ՏԱՐԱԾՔՆԵՐԸ
(բաժինը լրաց. 18.08.21 N 1347-Ն)
24. Նիտրատների նկատմամբ խոցելի տարածքները տարանջատվել են մակերևութային և ստորերկրյա ջրերում նիտրատի կոնցենտրացիայի հիման վրա: Տարածքների որոշումը կատարվել է հիմք ընդունելով մակերևութային և ստորերկրյա ջրերի որակի մոնիթորինգի՝ մասնավորապես նիտրատի կոնցենտրացիայի արժեքները և Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2011 թվականի հունվարի 27-ի N 75-Ն որոշման նիտրատների կոնցենտրացիայի արժեքները, որի համաձայն այդ արժեքները դասակարգվում են 5 դասի: Շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության ռիսկը դիտարկվում է այն դեպքում, երբ նիտրատների կոնցենտրացիան բարձր է երկրորդ դասի սահմանային շեմի արժեքից (11 մգ/լ, «լավ» որակ): Համաձայն մակերևութային ջրերի որակի մոնիթորինգի տվյալների երկրորդ դասի սահմանային շեմի արժեքը գերազանցվում է Մեծամոր, Կարկաչուն և Ախուրյան գետերի ջրի որակի 4 դիտակետում, և նիտրատների նկատմամբ խոցելի տարածքները բերված են N 11 աղյուսակում:
Ախուրյանի ՋԿՏ-ի Մեծամոր, Կարկաչուն և Ախուրյան գետերի նիտրատների նկատմամբ խոցելի տարածքները
Աղյուսակ N 11
Գետ |
Մոնիթորինգի դիտակետի նկարագրություն |
Նիտրատի դասը |
Ազդեցությունը |
Ախուրյան |
5 կմ ք. Գյումրիից ներքև |
3-րդ դաս (միջակ) |
Չմաքրված կոմունալկենցաղային և սննդի արդյունաբերության կեղտաջրեր |
Կարկաչուն |
Գետաբերան |
3-րդ դաս (միջակ) |
Չմաքրված կոմունալկենցաղային կեղտաջրեր և գյուղատնտեսական հոսքաջրեր |
Մեծամոր |
10 կմ ք. Վաղարշապատից հարավ |
3-րդ դաս (միջակ) |
Չմաքրված կոմունալկենցաղային կեղտաջրեր և գյուղատնտեսական հոսքաջրեր՝ այդ թվում ձկնաբուծական |
Մեծամոր |
11 կմ ք. Վաղարշապատից հարավ-արևելք |
3-րդ դաս (միջակ) |
Չմաքրված կոմունալկենցաղային կեղտաջրեր և գյուղատնտեսական հոսքաջրեր՝ այդ թվում ձկնաբուծական |
25. Ստորերկրյա ջրերում նիտրատների կոնցենտրացիան դասակարգվել է հիմք ընդունելով Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2011 թ. հունվարի 27-ի N 75-Ն որոշման նիտրատների կոնցենտրացիայի դասային արժեքները: Ախուրյանի ՋԿՏ-ում նիտրատների պարունակությունը ստուգվում է ստորերկրյա ջրերի որակի 20 դիտակետում, տարեկան երկու անգամ: Ստորերկրյա ջրերի դիտակետերում նիտրատների կոնցենտրացիայի արժեքների գնահատականները և նիտրատների նկատմամբ խոցելի տարածքները բերված են N 12 աղյուսակում:
Ստորերկրյա ջրերի դիտակետերում նիտրատների կոնցենտրացիայի արժեքների գնահատականները և նիտրատների նկատմամբ խոցելի տարածքները
Աղյուսակ N 12
Դիտակետի համարը |
Դիտակետի տեսակը |
Դիտակետի գտնվելու վայրը |
Նիտրատի դասը |
108 |
Շատրվանող հորատանցք |
Ակնաշեն համայնքի տարածքում |
3-րդ դաս (միջակ) |
198 |
Հորատանցք |
Ակնաշեն համայնքի տարածքում |
3-րդ դաս (միջակ) |
199 |
Հոր |
Ակնաշեն համայնքի տարածքում |
4-րդ դաս (անբավարար) |
2055 |
Շատրվանող հորատանցք |
Ակնաշեն համայնքի տարածքում |
3-րդ դաս (միջակ) |
2002 |
Շատրվանող հորատանցք |
Տարոնիկ համայնքի տարածքում |
3-րդ դաս (միջակ) |
2020 |
Գրունտային ջրհոր |
Ապագա համայնքի տարածքում |
5-րդ դաս (վատ) |
2022 |
Գրունտային ջրհոր |
Լուսագյուղ համայնքի տարածքում |
3-րդ դաս (միջակ) |
2030 |
Աղբյուր |
Գյումրի քաղաքի տարածքում |
4-րդ դաս (անբավարար) |
2035 |
Աղբյուր |
Մարմաշեն համայնքի տարածքում |
5-րդ դաս (վատ) |
2037 |
Աղբյուր |
Գյումրի քաղաքի տարածքում |
4-րդ դաս (անբավարար) |
2042 |
Գրունտային ջրհոր |
Առափի համայնքի տարածքում |
5-րդ դաս (վատ) |
(հավելվածը լրաց., խմբ. 22.03.18 N 293-Ն, փոփ. 21.05.20 N 798-Ն, խմբ., լրաց. 18.08.21 N 1347-Ն)
Հայաստանի Հանրապետության կառավարության աշխատակազմի ղեկավար-նախարար |
Դ. Հարությունյան |
Հավելված N 2 |
ԱԽՈՒՐՅԱՆԻ ՋՐԱՎԱԶԱՆԱՅԻՆ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՏԱՐԱԾՔԻ ԱՐԴՅՈՒՆԱՎԵՏ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆՆ ՈՒՂՂՎԱԾ ԱՌԱՋՆԱՀԵՐԹ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԸ
NN |
Միջոցառման անվանումը |
Կատարողը |
Կատարման ժամկետը |
Ֆինանսավորման աղբյուրը |
1. |
(կետն ուժը կորցրել է 10.10.18 N 1124-Ն) | |||
2. |
Ախուրյանի ՋԿՏ-ում մակերևութային և ստորերկրյա ջրերի մոնիթորինգի համակարգի մշակում |
ՀՀ բնապահպանության նախարարություն ՀՀ արտակարգ իրավիճակների նախարարություն |
2019 թ. |
Ֆինանսավորում չի պահանջվում: |
3. |
Ախուրյանի ՋԿՏ-ում տրամադրված ջրօգտագործման թույլտվությունների պայմանների վերանայում |
ՀՀ բնապահպանության նախարարություն |
2019 թ. |
Ֆինանսավորում չի պահանջվում: |
(հավելվածը փոփ. 10.10.18 N 1124-Ն)
Հայաստանի Հանրապետության կառավարության աշխատակազմի ղեկավար-նախարար |
Դ. Հարությունյան |