ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱԳԱՀԻ

Հ Ր Ա Մ Ա Ն Ա Գ Ի Ր Ը

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԴԵՍՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՕՐԻՆԱԿԵԼԻ ԿԱՆՈՆԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Հայաստանի Հանրապետության դեսպանությունների գործունեության իրավական կարգավորումը հստակեցնելու նպատակով, որոշում եմ.

1. Հաստատել Հայաստանի Հանրապետության դեսպանության օրինակելի կանոնադրությունը (կցվում է):

2. Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարությանը` Հայաստանի Հանրապետության դեսպանության օրինակելի կանոնադրության հիման վրա եռամսյա ժամկետում մշակել և հաստատել արտասահմանյան պետություններում հիմնված Հայաստանի Հանրապետության դեսպանությունների անհատական կանոնադրությունները` այդ աշխատանքներն իրականացնելով դեսպանությունների ակտիվ մասնակցությամբ:

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԴԵՍՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՕՐԻՆԱԿԵԼԻ

Կ Ա Ն Ո Ն Ա Դ Ր Ո Ւ Թ Յ Ո Ւ Ն Ը

1. Ընդհանուր դրույթներ

1.1. Հայաստանի Հանրապետության դեսպանությունը (այսուհետ` դեսպանություն) Հայաստանի Հանրապետության դիվանագիտական ներկայացուցչություն է դեսպանընկալ պետությունում:

1.2. Իր գործունեության մեջ դեսպանությունը ղեկավարվում է 1961 թ. դիվանագիտական հարաբերությունների մասին և 1963 թ. հյուպատոսական հարաբերությունների մասին Վիեննայի կոնվենցիաների դրույթներով, Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով, Հայաստանի Հանրապետության նախագահի հրամանագրերով և կարգադրություններով, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշումներով և կարգադրություններով, սույն կանոնադրությամբ, Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարության կանոնադրությամբ, հրահանգներով և ցուցումներով:

1.3. Դեսպանությունն իր գործունեության ընթացքում հանդես է գալիս որպես իրավաբանական անձ: Այն ունի Հայաստանի Հանրապետության պետական զինանշանով և իր անվանումով կլոր կնիք և դրոշմ:

1.4. Դեսպանության լուծարումը կատարվում է միջազգային իրավունքի նորմերին և Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությանը համապատասխան:

2. Դեսպանության խնդիրները

2.1. Դեսպանության հիմնական խնդիրներն են`

- ներկայացնել Հայաստանի Հանրապետությունը դեսպանընկալ պետությունում և ապահովել պաշտոնական հարաբերությունները այդ պետության հետ,

- պաշտպանել Հայաստանի Հանրապետության և նրա քաղաքացիների իրավունքներն ու շահերը դեսպանընկալ պետությունում,

- վարել բանակցություններ դեսպանընկալ պետության իշխանությունների հետ,

- խրախուսել և ամրապնդել Հայաստանի Հանրապետության և դեսպանընկալ պետության միջև բարեկամական կապերը, ներառյալ` քաղաքական, տնտեսական, մշակութային, գիտական և այլ բնագավառներում փոխշահավետ կապերի զարգացումը,

- օրինական միջոցներով հավաքել, մշակել և Հայաստանի Հանրապետության իշխանություններին փոխանցել տեղեկություններ դեսպանընկալ պետությունում տեղի ունեցող իրադարձությունների և իրավիճակի մասին,

- իրականացնել միջազգային իրավունքի նորմերով և Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված հյուպատոսական գործողություններ,

- պարզաբանել դեսպանընկալ պետությունում Հայաստանի Հանրապետության արտաքին և ներքին քաղաքականությունը,

- իրականացնել հսկողություն Հայաստանի Հանրապետության և դեսպանընկալ պետության միջև կնքված և ուժի մեջ մտած պայմանագրերի, այդ թվում` բազմակողմ միջազգային պայմանագրերի կատարման նկատմամբ,

- հովանավորել Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների և դեսպանընկալ պետությունում բնակվող հայրենակիցների միջև կապերը:

3. Դեսպանության հիմնումը եվ նրա գործունեության ղեկավարումը

3.1. Դեսպանությունը հիմնվում է Հայաստանի Հանրապետության նախագահի որոշումով, դեսպանընկալ պետության հետ կնքված համապատասխան պայմանագրի հիման վրա:

 3.2. Դեսպանության անձնակազմի թվաքանակը (նրա հաստիքացուցակը) սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարությունը, ղեկավարվելով դեսպանընկալ պետության հետ ձեռք բերված համաձայնությամբ:

 Հայաստանի Հանրապետության դեսպանության անձնակազմի վարձատրության տարեկան ֆոնդը հաստատում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

 3.3. Դեսպանությունը ղեկավարում է Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ և լիազոր դեսպանը (այսուհետ` դեսպան), որը նշանակվում է այդ պաշտոնում Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի հրամանագրով:

3.4. Դեսպանը հանդիսանում է Հայաստանի Հանրապետության նախագահի ներկայացուցիչը, որը հավատարմագրվում է դեսպանընկալ պետության ղեկավարին առընթեր և ուղղակիորեն անմիջական պատասխանատվություն է կրում դեսպանընկալ պետությունում գտնվող Հայաստանի Հանրապետության բոլոր պաշտոնական ներկայացուցչությունների և հիմնարկների գործունեության կոորդինացման համար:

3.5. Դեսպանընկալ պետությունում գտնվող Հայաստանի Հանրապետության պաշտոնական ներկայացուցչությունները և հիմնարկները, դրանց պաշտոնատար անձինք պարտավոր են կատարել դեսպանի` իր իրավասության սահմաններում տված ցուցումները և ամեն կերպ աջակցել դեսպանության վրա դրված խնդիրների իրագործմանը:

 3.6. Դեսպանի բացակայության դեպքում նրա պարտականությունները դեսպանընկալ պետությունում ամբողջ ծավալով կատարում է Հայաստանի Հանրապետության գործերի ժամանակավոր հավատարմատարը, որին նշանակում է Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարը:

4. Դեսպանության գործունեության կազմակերպումը

4.1. Դեսպանությունը Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարության կառուցվածքային ստորաբաժանումն է, ուղղակիորեն ենթարկվում և հաշվետու է նրան:

4.2. Բոլոր այն հրահանգները, որոնք պարտադիր կերպով պետք է կատարվեն դեսպանության կողմից, հայտնվում են վերջինիս` բացառապես Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարության միջոցով կամ նրա հետ համաձայնեցված:

4.3. Դեսպանընկալ պետությունում գտնվող Հայաստանի Հանրապետության ներկայացուցչությունները և հիմնարկները իրենց գործունեության մասին պարտավոր են պարբերաբար տեղեկացնել դեսպանությանը:

4.4. Դեսպանընկալ պետությունում գտնվող միջազգային կազմակերպություններին առընթեր Հայաստանի Հանրապետության դիվանագիտական ներկայացուցչությունները կոորդինացնում են դեսպանության հետ իրենց գործունեության այն կողմերը, որոնք շոշափում են Հայաստանի Հանրապետության և դեսպանընկալ պետության միջև երկկողմ հարաբերությունները: Նրանք պարտավոր են տեղյակ պահել դեսպանությանը այն տվյալների մասին, որոնք վերջինիս համար կարող են գործնական հետաքրքրություն ներկայացնել:

4.5. Դեսպանությունը օժանդակում է դեսպանընկալ պետություն գործուղված Հայաստանի Հանրապետության պաշտոնական պատվիրակությունների, ներկայացուցիչների գործունեության արդյունավետ իրականացմանը:

Դեսպանությունը կազմակերպում է Հայաստանի Հանրապետության պաշտոնական պատվիրակությունների և ներկայացուցիչների հաշվառում և Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարության կողմից հաստատված կարգով, պարբերաբար տեղեկություն է ներկայացնում Հայաստանի Հանրապետության նախագահին, կառավարությանը և արտաքին գործերի նախարարությանը:

4.6. Դեսպանությունը իրականացնում է Հայաստանի Հանրապետության սեփականության բոլոր ձևերի իրավական պաշտպանությունը դեսպանընկալ պետությունում:

4.7. Դեսպանընկալ պետության իշխանությունների օգնությամբ, դեսպանությունը կազմակերպում է իր ծառայողական և բնակելի տարածքների պաշտպանությունը, դեսպանության աշխատակիցների և նրանց ընտանիքների անդամների անվտանգության ապահովման միջոցառումները, աջակցում նմանատիպ միջոցառումների անցկացմանը Հայաստանի Հանրապետության այլ պաշտոնական ներկայացուցչություններում և հիմնարկներում, որոնք գտնվում են տվյալ պետությունում:

4.8. Դեսպանընկալ պետությունում արտակարգ իրավիճակի կամ դրա առաջանալու սպառնալիքի դեպքում դեսպանությունը ղեկավարվում է Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարության համապատասխան հրահանգներով և ցուցումներով, իրականացնում է Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների անվտանգության և Հայաստանի Հանրապետության սեփականության պահպանման միջոցառումների կոորդինացումը:

Դեսպանընկալ պետությունում գտնվող Հայաստանի Հանրապետության բոլոր պաշտոնատար անձինք պետք է ենթարկվեն նշված հրահանգներին և ցուցումներին:

4.9. Դեսպանը ղեկավարվելով Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարության հրահանգներով և ցուցումներով, իրականացնում է դեսպանության ֆինանսական և տնտեսական գործունեության ընդհանուր ղեկավարումը:

4.10. Դեսպանության աշխատակցի կարգավիճակը հավասարեցված է Հայաստանի Հանրապետության պետական ծառայողի կարգավիճակին:

4.11. Դեսպանության աշխատակիցների գործունեության կարգը և նրանց իրավունքների իրագործումը կանոնակարգվում է Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարության հաստատած «ներքին կարգապահական կանոններով»:

4.12. Դեսպանության աշխատակցի և ղեկավարության միջև վեճերը լուծվում են Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությանը համապատասխան:

4.13. Դեսպանության աշխատակիցները իրենց գործունեության համար կրում են անմիջական պատասխանատվություն և կարող են ենթարկվել կարգապահական, վարչական, քաղաքացիական և քրեական պատասխանատվության Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությանը համապատասխան:

4.14. Համաձայն միջազգային իրավունքի նորմերի և Հայաստանի Հանրապետության դեսպանընկալ պետության միջև կնքված պայմանագրերի, դեսպանության աշխատակիցները և նրանց ընտանիքների անդամները օգտվում են դիվանագիտական անձեռնմխելիությունից և արտոնություններից:

5. Դեսպանության անձնակազմը

5.1. Դեսպանության դիվանագիտական անձնակազմի անդամները, որպես կանոն, պետք է լինեն Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի:

5.2. Դեսպանության անձնակազմը, ըստ ծառայողական պարտականությունների, բաժանվում է` դիվանագիտականի, վարչատեխնիկականի և սպասարկողի:

5.3. Դիվանագիտական աշխատակիցներ են համարվում այն անձինք, ովքեր դեսպանությունում զբաղեցնում են արտակարգ դեսպանորդ և լիազոր նախարարի, խորհրդականի, առաջին, երկրորդ, երրորդ քարտուղարի, կցորդի և նրանց հավասարեցված գլխավոր հյուպատոսի, հյուպատոսի, փոխհյուպատոսի, հյուպատոսական գործակալի, առևտրական ներկայացուցչի կամ նրանց խորհրդականների պաշտոնները:

5.4. Միջազգային իրավունքի նորմերին համապատասխան դեսպանընկալ պետությունը դեսպանության աշխատակցին տալով մուտքի դիվանագիտական այցագիր կամ դիվանագիտական վկայական (քարտ) հաստատում է նրանց դիվանագիտական կարգավիճակը:

5.5. Վարչատեխնիկական աշխատակիցներ են համարվում այն անձինք, ովքեր ղեկավարում են դեսպանության տնտեսական և տեխնիկական ծառայությունները: Դեսպանության հաստիքացուցակով և ծառայողական դիրքով նրանք հավասարեցված են դիվանագիտական աշխատակիցներին, իսկ անհրաժեշտության դեպքում նրանց տրվում է դիվանագիտական կարգավիճակ:

5.6. Դեսպանության մնացած բոլոր աշխատակիցները համարվում են սպասարկող անձնակազմ:

6. Դեսպանության կառուցվածքը

6.1. Դեսպանության կառուցվածքը հաստատում է Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարությունը:

6.2. Դեսպանությունում կարող են գործել քաղաքական, առևտրատնտեսական, մամուլի և տեղեկատվության, հումանիտար կապերի, հյուպատոսական, ֆինանսատնտեսական և այլ բաժիններ (խմբեր):

6.3. Դեսպանության տրամադրության տակ գտնվում են կապի փակ և բաց միջոցներ, որոնց միջոցով նա հաղորդակցվում է Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարության հետ: Կապի այդ միջոցների օգտագործման կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարությունը:

6.4. Դեսպանության բաժինների (խմբերի) խնդիրները, այդ թվում աշխատակիցների ծառայողական հրահանգները, սահմանում է դեսպանը:

7. Հյուպատոսական բաժին

7.1. Դեսպանության հյուպատոսական բաժնի գործունեությունը կարգավորվում է միջազգային իրավունքի նորմերով, Հայաստանի Հանրապետության հյուպատոսական կանոնադրությամբ և Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարության հրահանգներով ու ցուցումներով:

7.2. Դեսպանության հյուպատոսական բաժնի վարիչը, Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարության որոշմամբ, կարող է պաշտոնապես անվանվել Հայաստանի Հանրապետության գլխավոր հյուպատոս կամ Հայաստանի Հանրապետության հյուպատոս:

8. Զինվորական աշխատակազմ

8.1. Դեսպանընկալ պետության հետ կնքված հատուկ պայմանագրի հիման վրա դեսպանությանը կից կարող են հիմնվել զինվորական կցորդություններ, որոնք ղեկավարվում են զինվորական, ռազմածովային կամ ռազմաօդային կցորդի կողմից:

Դեսպանընկալ պետությունում նշված պաշտոնները զբաղեցնող անձանց տրվում է դիվանագիտական կարգավիճակ:

9. Դեսպանության աշխատակիցների պարտականությունները

9.1. Դեսպանության աշխատակիցները և նրանց ընտանիքի անդամները պարտավոր են պահպանել դեսպանընկալ պետության օրենքներն ու հարգել սովորույթները:

10. Պետական խորհրդանիշներ

10.1. Հայաստանի Հանրապետության և դեսպանընկալ պետության արարողակարգին համաձայն, դեսպանության ծառայողական շենքերի վրա բարձրացվում է Հայաստանի Հանրապետության պետական դրոշը և ամրացվում պետական զինանշանը:

10.2. Դեսպանությունում պետական խորհրդանիշների օգտագործման կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարությունը` ղեկավարվելով Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրական ակտերի պահանջներով: