Հայաստանի Հանրապետության
վարչապետ

2014 թ. օգոստոսի 26

Երևան

Հավելված N 1

ՀՀ կառավարության 2014 թվականի

օգոստոսի 14-ի N 860-Ն որոշման

Հայաստանի Հանրապետության
կառավարության աշխատակազմի
ղեկավար-նախարար

Հավելված N 2

ՀՀ կառավարության 2014 թվականի

օգոստոսի 14-ի N 860-Ն որոշման

NN

ը/կ

Տարբեր տեսակի վնասվածքների հետևանքները

Աշխատունա-կության կայուն կորստի տոկոսը

1

2

3

ԿԵՆՏՐՈՆԱԿԱՆ ԵՎ ԾԱՅՐԱՄԱՍԱՅԻՆ

ՆՅԱՐԴԱՅԻՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ

1.

Ծանր գանգուղեղային վնասվածքի մնացորդային երևույթներ`

1) ինտելեկտի զգալի նվազում, ծայրանդամներում ուժի և շարժման ծավալի զգալի նվազում, ներդաշնակվածության (կոորդինացիայի) խիստ կամ զգալի խանգարում, էպիլեպտիկ (ընկնավորության) նոպաներ (ոչ պակաս, քան յուրաքանչյուր ամիսը մեկ անգամ).

75

 2) արտահայտված մտածողական ունակության իջեցում, կաթվածներ, հաճախակի էպիլեպտիկ նոպաներ (ոչ պակաս, քան յուրաքանչյուր ամիսը մեկ անգամ), ճանաչման պրոցեսի խանգարում (ագնոզիա), նպատակամղված գործողությունների խանգարում (ապրաքսիա), խոսքի խիստ խանգարում (աֆազիա) կամ կորուստ, շարժողության ներդաշնակվածության բացակայություն (ատաքսիա), վեստիբուլյար և ուղեղիկային խիստ խանգարումներ:

100

2.

Ծանր գանգուղեղային վնասվածք, որի հետևանքով առաջացել են՝

1) շարժողության ներդաշնակվածության թեթև խանգարումներ, մկանային տոնուսի թեթև բարձրացում և վերջույթներում ուժի նվազում, չափավոր շարժողական խանգարումներ, զգացողության խանգարումներ, եզակի էպիլեպտիկ նոպաներ.

30

2) շարժողության ներդաշնակության չափավոր խանգարումներ, մկանային տոնուսի չափավոր բարձրացում և վերջույթներում ուժի նվազում, ոչ խիստ արտահայտված շարժողական խանգարումներ, զգացողության խանգարումներ, եզակի էպիլեպտիկ նոպաներ (տարեկան 2-3 անգամ).

45

3) շարժողության ներդաշնակության զգալի խանգարումներ, մկանային տոնուսի արտահայտված բարձրացում և վերջույթներում ուժի նվազում, ինտելեկտի նվազում, հիշողության թուլացում, էպիլեպտիկ նոպաներ (տարեկան 4-10 անգամ):

60

Ծանոթագրություն. Ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորստի որոշման համար անհրաժեշտ են ծանր գանգուղեղային վնասվածքի՝ սույն կետով նախատեսված՝ ոչ պակաս երկու հետևանքների առկայություն, կամ էպիլեպտիկ նոպաներ:

3.

Գանգուղեղային վնասվածք՝

1) որը չի առաջացրել կենտրոնական նյարդային համակարգի ախտաբանա-կան փոփոխություններ.

-

2) որն առաջացրել է արտահայտված վեգետատիվ ախտանիշներ (կոպերի և մատների դող (տրեմոր), բարձր ջլային ռեֆլեքսներ, անոթաշարժ խանգարումներ և այլն).

10

3) որն առաջացրել է առանձին օջախային ախտանիշներ (անիզոկորիա, ակնաճեղքերի անհավասարություն, լեզվի շեղում՝ կողմ (դեվիացիա) նիստագմ, քիթ-շրթունքային ծալքի հարթվածություն և այլն):

15

4.

Գլխուղեղի ցնցում, որը հանգեցրել է կենտրոնական նյարդային համակարգի կողմից առանձին օբյեկտիվ նշանների կամ վեգետատիվ ախտանիշների առաջացման (ակնաճեղքերի անհավասարություն, նիստագմ և այլն, վեգետաանոթային դիստոնիա, բարձր ջլային ռեֆլեքսներ, հիպերհիդրոզ, Ռոմբերգի դիրքում անկայություն և այլն):

5

5.

Գլխուղեղի ցնցում, որը չի առաջացրել նյարդային համակարգի կողմից խանգարումներ, ինչպես և կրկնակի գլխուղեղի ցնցումներ, հաստատված բժշկական հիմնարկությունում օբյեկտիվ նյարդաբանական ախտանիշներով, որոնք, սակայն, կենտրոնական նյարդային համակարգի կողմից չեն առաջացրել նոր ախտաբանական փոփոխություններ:

-

Ծանոթագրություն.

1) ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորստի չափանիշները, որոնք նախատեսված են սույն ցանկի 4-րդ և 5-րդ կետերով, կիրառվում են միայն այն դեպքերում, երբ գլխուղեղի ցնցում ախտորոշումը հաստատվում է տվյալ ձևի գանգուղեղային տրավմային բնորոշ օբյեկտիվ ախտանիշներով և հաստատվել են բժշկական հիմնարկություն առաջին անգամ դիմելու ժամանակ.

2) այն դեպքերում, երբ գլխուղեղի ցնցում ախտորոշումը չի հաստատվել օբյեկտիվ նյարդաբանական նշաններով, այլ դրվել է վերհուշական (անամնեստիկ) և սուբյեկտիվ գանգատների վրա, սույն ցանկի 4-րդ և 5-րդ կետերը չեն կիրառվում.

 3) այն անձանց մոտ, ովքեր տառապում են կենտրոնական նյարդային համակարգի օրգանական ախտահարումներով (արախնոիդիտ, էնցեֆալիտ, էպիլեպսիա, գլխուղեղի արյան շրջանառության խանգարում և այլն) կամ նախկինում կրել են ծանր գանգուղեղային վնասվածքներ, գլխուղեղի ցնցում ախտորոշման առկայության դեպքում, որը չի հաստատվել նևրոլոգիական ախտանիշների դինամիկայով, ընդհանուր աշխատունակության կորստի տոկոսը չի որոշվում:

6.

Ողնաշարի պարանոցային, կրծքային կամ գոտկային մակարդակի ողնուղեղի վնասում`

1) զգացողության, շարժումների կոպիտ խանգարումներ ծայրանդամներում (պարա- և տետրապլեգիա), կոնքի օրգանների ֆունկցիայի խիստ խանգարում, սնուցման կոպիտ խանգարումներ, սիրտ-անոթային գործունեության և շնչառության խանգարումներ.

100

2) զգացողության, շարժումների զգալի խանգարումներ, ծայրանդամներում (արտահայտված մոնոպարեզներ կամ չափավոր արտահայտված պարապարեզներ) ոչ խիստ արտահայտված ջղակծկում, սնուցման և կոնքային օրգանների ֆունկցիայի խանգարումներ.

60

3) զգացողության, ջլային ռեֆլեքսների չափավոր խանգարումներ, արմատային կամ ողնուղեղային բնույթի թեթև մոնոպարեզներ, մկանների ոչ խիստ արտահայտված ապաճում, շարժողության խանգարում, սնուցման և կոնքի օրգանների ֆունկցիայի չափավոր խանգարում.

40

4) ողնուղեղի ու հաղորդիչ ֆունկցիայի` զգացողության, ջլային ռեֆլեքսների թեթև խանգարումով, ծայրանդամներում առանց շարժողության և կոնքային օրգանների ֆունկցիայի ու սնուցման խանգարումների:

15

7.

«Ձիու պոչի» ֆունկցիայի խանգարում`

1) համապատասխան արմատի կամ արմատների խմբի նյարդավորման գոտում զգայունության խիստ խանգարում, շարժումների անկում, կոնքի օրգանների ֆունկցիայի զգալի խանգարում, սնուցման խանգարումներ (խոցեր, ցիանոզ, այտուցներ).

40

2) զգացողության զգալի խանգարումներ, հիպերպաթիա, հիպերալգեզիա, արտահայտված ցավային համախտանիշ, ռեֆլեկտոր աղեղի խանգարում (ռեֆլեքսների իջեցում կամ անկում), մկանների կոպիտ հետաճ՝ արմատների շրջանի նյարդավորմանը համապատասխան, չափավոր վեգետատիվ խանգարումներ (ծայրանդամների սառելու զգացում), կոնքի օրգանների ֆունկցիայի չափավոր խանգարում.

35

3) զգացողության թեթև խանգարումներ՝ առանց ռեֆլեքսների և ծայրանդամներում շարժումների խանգարման, առանց սնուցման ու կոնքի օրգանների ֆունկցիայի խանգարման (ցավային համախտանիշ):

5

8.

Վնասվածքային ռադիկուլոպաթիա՝ տարբեր տեղակայման (ողնաշարի ուղղակի վնասվածքի պատճառով)

5

9.

Եռորյակ, դիմային և ենթալեզվային նյարդերի ծայրամասային վնասվածքներ՝

1) չափավոր.

5

2) զգալի.

15

3) ուժեղ.

25

10.

Պարանոցային և բազկային հյուսակի և դրա նյարդերի վնասումներ՝

 1) զգացողության և ռեֆլեքսների թեթև խանգարում՝ առանց շարժողական խանգարումների, հետաճումների, պարեզների ու սահմանափակումների (կոնտրակտուրաների).

5

2) շարժումների և ռեֆլեքսների թեթև անկում, ուժի և զգացողության իջեցում, մկանների ոչ խիստ արտահայտված հետաճ.

15

3) շարժումների զգալի անկում, ուժի զգալի իջեցում և զգացողության խանգարում, մկանների զգալի հետաճ.

25

4) զգացողության, շարժողության խիստ խանգարումներ, սնուցման խանգարման հետ կապված խոցեր.

40

5) վերին վերջույթի հոդերում շարժումների բացակայություն, զգացողության բացակայություն, սնուցման խիստ խանգարումներ (սնուցախանգար խոցեր)։

70

11.

Գոտկային և սրբանային հյուսակների ու դրանց նյարդերի վնասվածքներ՝

 1) զգացողության և ռեֆլեքսների թեթև խանգարում, առանց շարժողական խանգարումների, հետաճումների, պարեզների և կոնտրակտուրաների.

5

2) շարժումների թեթև անկում, ուժի և զգացողության իջեցում, մկանների ոչ խիստ արտահայտված հետաճ.

10

3) շարժումների զգալի անկում, ուժի զգալի իջեցում, զգացողության խանգարում, մկանների զգալի հետաճ.

25

 4) շարժողության, զգացողության, սնուցման խիստ խանգարումներ, տրոֆիկ խոցեր.

40

5) ստորին վերջույթների հոդերում շարժումների բացակայություն, սնուցման խիստ խանգարումներ (սնուցախանգար խոցեր):

70

ՏԵՍՈՂԱԿԱՆ ՕՐԳԱՆՆԵՐ

12.

Հարմարման (ակկոմոդացիայի) կաթված՝

1) մեկ աչքի.

15

2) զույգ աչքի:

30

13.

Նույնանման կիսակուրություն (հեմիանոպսիա)

35

14.

Տեսադաշտի համակենտրոն նեղացում

յուրաքանչյուր աչքում` մինչև 60 աստիճան

10

մինչև 30 աստիճան

20

մինչև 5 աստիճան

30

15.

Կոպի իջեցում (պտոզ) և ակնային մկանների այլ կաթվածներ, ակնաճեղքի փակմանը խանգարող, կոպերի արատ (դեֆեկտ), ինչպես նաև կոպերի սերտաճում՝

1) մեկ աչքի՝

ա. միջին աստիճան (կոպը ծածկում է բբի վերին կեսը),

10

բ. ուժեղ աստիճան (կոպը լրիվ ծածկում է բիբը).

20

2) զույգ աչքի՝

ա. միջին աստիճան (կոպերը ծածկում են բբերի վերին կեսը),

25

բ. ուժեղ աստիճան (կոպերը լրիվ ծածկում են բիբերը):

40

16.

Բաբախող արտակնություն՝

1) մեկ աչքի՝

ա. թեթև աստիճան` չափավոր արտահայտված,

բ. միջին աստիճան` զգալի արտահայտված,

գ. ուժեղ աստիճան` խիստ արտահայտված.

20

30

40

2) զույգ աչքի՝

ա. թեթև աստիճան` չափավոր արտահայտված,

բ. միջին աստիճան` զգալի արտահայտված,

գ. ուժեղ աստիճան` խիստ արտահայտված:

30

35

60

17.

Քննման ժամանակ հաստատված շաղկապենու բորբոքում (կոնյունկտիվիտ), եղջերաթաղանթի բորբոքում (կերատիտ)՝

1) մեկ աչք.

2) զույգ աչք։

5

10

18.

Իրիդոցիկլիտ կամ խորիորետինիտ՝

1) մեկ աչք.

2) զույգ աչք:

10

20

19.

Արցունքատար ուղիների ֆունկցիայի խանգարում՝

1) արցունքային խողովակների կամ արցունքաքթային խողովակի սպիական անանցանելիություն.

10

2) արցունքապարկի վնասվածքային բորբոքում (դակրիոցիստիտ):

20

20.

Տեսողության լրիվ կորուստ՝

1) տեսողությամբ օժտված միակ աչքի.

65

2) տեսողությամբ օժտված զույգ աչքի:

100

21.

Տեսողությամբ չօժտված ակնագնդի հեռացում՝ վնասվածքի պատճառով

22.

Ակնակապիճի կոտրվածքի հետևանքներ՝

1) առանց մկանների վնասվածքի և ակնագնդի տեղաշարժի.

10

2) աչքի մկանների վնասվածքով և ակնագնդի տեղաշարժով:

20

23.

Ուղղակի վնասման պատճառով յուրաքանչյուր աչքի տեսողության սրության իջեցում (տես աղյուսակը):

Տեսողության

սրությունը

Ընդհանուր

աշխատու-նակության

կայուն կորստի

տոկոսը

Տեսողության

սրությունը

Ընդհանուր

աշխատու-նակության

կայուն կորստի

տոկոսը

Տեսողության

սրությունը

Ընդհանուր

աշխատու-նակության

կայուն կորստի

տոկոսը

Տեսողության

սրությունը

Ընդհանուր

աշխատու-նակության

կայուն կորստի

տոկոսը

մինչև վնաս-վածքը

վնաս-վածքից

հետո

մինչև վնաս-վածքը

վնաս-վածքից

հետո

մինչև վնաս-վածքը

վնաս-վածքից

հետո

մինչև վնաս-վածքը

վնաս-վածքից

հետո

0,9

4

0,7

4

0,5

4

0,2

4

0,8

5

0,6

5

0,4

5

0,1

5

0,7

5

0,5

10

0,3

5

0,3

0,1-ից ցածր

10

 0,6

5

0,8

0,4

10

0,2

10

0,0

15

1,0

0,5

10

0,3

15

0,6

0,1

15

0,1

4

0,4

10

0,2

20

0,1-ից ցածր

20

0,2

0,1-ից ցածր

10

0,3

15

0,1

25

0,0

25

0,0

15

0,2

20

0,1-ից ցածր

30

0,4

4

0,1

0,1-ից ցածր

5

0,1

25

0,0

35

0,3

5

0,1

10

0,1-ից ցածր

30

0,6

4

0,2

5

0,1-ից ցածր

0,0-ից ցածր

0,0

35

0,5

5

0,5

0,1

10

0,8

4

0,4

10

0,1-ից ցածր

15

0,7

5

0,7

0,3

10

0,0

20

0,6

5

0,2

15

0,3

4

0,5

10

0,1

20

0,2

5

0,9

0,4

10

0,1-ից ցածր

25

0,4

0,1

10

0,3

15

0,0

30

0,1-ից ցածր

15

0,2

20

0,0

20

0,1

25

0,1-ից ցածր

30

0,0

35

ԼՍՈՂՈՒԹՅԱՆ ՕՐԳԱՆՆԵՐ

24.

Միջին ականջի հետվնասվածքային թարախային բորբոքում (մեզոտիմպանիտի ձևով)՝

1) մեկ ականջ.

5

2) երկու ականջ։

10

25.

Հետվնասվածքային էպիտիմպանիտ կամ խոլեստատոմայով, հատիկավորումով (գրանուլյացիաներով) բարդացած էպիտիմպանիտ՝

1) մեկ ականջ.

10

2) երկու ականջ։

20

26.

Լսողական օրգանի ուղղակի վնասվածքի հետևանքով անդաստակային (վեստիբուլյար) ֆունկցիայի օբյեկտիվ խանգարումներ.

Ծանոթագրություն. Վեստիբուլյար խանգարումները, որոնք առաջացել են գանգուղեղային վնասվածքի հետևանքով, հաշվի են առնվում ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորստի չափանիշներով՝ նախատեսված սույն ցանկի 1-ին և 2-րդ կետերով:

15

27.

Ականջախեցիների բացակայություն՝

1) ականջախեցու՝ մինչև 1/3 մասի կորուստ, որն առաջացրել է դրա այլաձևում (դեֆորմացիա).

5

 2) մեկ ականջախեցու կամ դրա 1/3 –ից ավելի մասի կորուստ.

15

 3) զույգ ականջախեցու բացակայություն:

30

28.

Մեկ ականջում լսողության նվազում՝

1) ոչ ավելի, քան մեկ մետր հեռավորությունից շշուկային խոսք, խոսակցական` 1-3 մ, լսողության նվազում` 30-50 դեցիբել, 500, 1000, 2000, 4000 հերց հաճախականությամբ, թմբկաթաղանթի պատռվածք.

5

2) շշուկային խոսք` 0, խոսակցական` 1 մ, լսողության նվազում` 60-80 դեցիբել 500, 1000, 2000, 4000 հերց հաճախականությամբ.

15

3) լրիվ խլացում՝ շշուկային և խոսակցական խոսք` 0.

25

4) թմբկաթաղանթի հետտրավմատիկ պատռվածք, որը չի առաջացրել լսողության նվազում։

5

Ծանոթագրություն. Եթե վնասվածքի պատճառով առաջացել է թմբկաթաղանթի պատռվածք և առաջացել է լսողության նվազում, ապա ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորուստը որոշվում է սույն ցանկի 27-րդ կետով: Սույն ցանկի 28-րդ կետն այս դեպքում չի կիրառվում:

ՇՆՉԱԿԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ

29.

Քթի՝ ոսկրերի, աճառների և փափուկ հյուսվածքների բացակայություն և դրանց հետ կապված դեմքի արտաքին տեսքի խանգարում

70

30.

Քթի փափուկ մասերի բացակայություն՝

1) թևերի և ծայրի և դրանց հետ կապված՝ դեմքի արտաքին տեսքի խանգարում.

40

2) թևի կամ ծայրի և դրանց հետ կապված՝ դեմքի արտաքին տեսքի խանգարում։

10

31.

Քթային շնչառության խանգարում (քթի ոսկրերի կոտրվածք)`

1) միակողմանի.

5

2) երկկողմանի.

10

3) միակողմանի` քթային շնչառության բացակայություն.

15

4) երկկողմանի` քթային շնչառության բացակայություն։

30

32.

Վնասվածքի պատճառով կոկորդի և շնչափողի ֆունկցիայի խանգարում՝

1) ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության ժամանակ ձայնի խռպոտություն.

10

2) ձայնի խանգարում (դիսֆոնիա), շնչառության խանգարում՝ հանգիստ վիճակում (հևոց).

35

3) մշտապես տրախեոստոմիկ խողովակի կրում (ձայնի կորուստ):

60

33.

Վնասվածքային թոքամզի բորբոքման (կրծքամիզ` պլևրիտ), թոքաբորբի, կրծքաարյունահավաքի (հեմոթորաքսի), վնասվածքային կրծքաօդահավաքի (պնևմոթորաքսի) մնացորդային երևույթներ, որոնք ուղեկցվում են թոքի շնչական մակերեսի փոքրացմամբ, ատելեկտազով, թարախակալման պրոցեսներով ընթացող` թոքային անբավարարության զարգացմամբ, կամ բրոնխային խուղակներ՝

1) թեթև աստիճան` աննշան ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության ժամանակ հևոց, սրտխառնոց, ցավեր կրծքում.

15

2) միջին աստիճան` աննշան ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության ժամանակ հևոց, դեմքի կապտություն, թուլություն, զարկերակային ճնշման իջեցում, լյարդի մեծացում, ենթագդալային շրջանի բաբախում.

30

3) ուժեղ աստիճան` հևոց՝ հանգիստ վիճակում, խիստ հևոց՝ աննշան ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության ժամանակ, կապտություն, թոքերում կանգային երևույթներ, մաշկի՝ մարմարի տեսք, երակային ցանցի լայնացում:

60

34.

Թոքի հատվածի հեռացում

40

35.

Թոքի հեռացում

65

36.

Վնասվածքի հետևանքով առաջացած կրծքավանդակի ձևափոխություն.

1) շնչական ակտի ժամանակ շարժունակության չափավոր սահմանափակում.

20

2) շնչական ակտի ժամանակ շարժունակության զգալի սահմանափակում.

35

3) շնչական ակտի ժամանակ շարժունակության խիստ սահմանափակում:

60

ՍԻՐՏ-ԱՆՈԹԱՅԻՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ

37.

Սիրտ-անոթային անբավարարություն` սրտի, սրտապարկի կամ խոշոր գլխավոր անոթների վնասվածքների պատճառով՝

1) 1-ին աստիճան` երակազարկի հաճախացում, ֆիզիկական ծանրաբեռնվածությունից հետո հևոց, սրտի չափերի մեծացում, այտուցներ.

30

2) 2-րդ աստիճան` զգալի հևոց, թոքերում ու լյարդում կանգային երևույթներ. մշտական այտուցներ, ջրհավաք որովայնի խոռոչում, պարանոցի երակների ուռչում.

60

3) 3-րդ աստիճան` շնչական ռիթմի խանգարում, թոքերում կանգային երևույթներ, թոքամզի խոռոչում արտաքիրտ (էքսուդատ), արյունախխում, սրտակրանքի խոռոչում արտաքիրտ, ջրհավաք որովայնի խոռոչում, լյարդի կնճռոտում (ցիրոզ) և այլն:

90

38.

Արյան շրջանառության խանգարում՝ խոշոր ծայրամասային անոթների վնասվածքների պատճառով՝

1) չափավոր այտուցվածություն, երակազարկի իջեցում.

10

2) զգալի այտուցվածություն, կապտություն, երակազարկի խիստ թուլացում.

20

3) խիստ այտուցվածություն, կապտություն, երակազարկի խիստ թուլացում, ավշականգ, սնուցման խանգարումներ (խոցեր):

30

ՄԱՐՍՈՂՈՒԹՅԱՆ ՕՐԳԱՆՆԵՐ

39.

Ծամողական ակտի խանգարում՝ վերին կամ ստորին ծնոտի, այտոսկրի կոտրվածքների, ստորին ծնոտի հոդախախտերի՝

1) ծամիչ ակտի և կծվածքի չափավոր աստիճանի խանգարում.

10

2) կծվածքի և ծամիչ ակտի զգալի խանգարում.

15

3) կծվածքի և բերանի բացման խիստ խանգարում, ծնոտի այլաձևություն (դեֆորմացիա)։

20

40.

Վերին կամ ստորին ծնոտի հատվածի բացակայություն.

Ծանոթագրություն. Ծնոտի ալվեոլյար ելունի բացակայությունը հիմք չի հանդիսանում սույն ցանկի 40-րդ կետում նշված և ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորստի չափանիշների կիրառման համար։

40

41.

Ծնոտի բացակայություն

Ծանոթագրություն.

1) ընդհանուր աշխատունակության տոկոսները՝ նշված սույն ցանկի 40-41-րդ կետե-րում, հաշվի է առնվում և ատամների կորուստը՝ անկախ դրանց թվից.

2) այն դեպքերում, երբ վերին կամ ստորին ծնոտի վնասվածքն ուղեկցվել է բերանի խոռոչի, ըմպանի կամ կոկորդի վնասումներով, ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորուստը որոշվում է սույն ցանկի ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորստի համապատասխան չափանիշներով, տոկոսների գումարման միջոցով։

80

42.

Լեզվի վնասվածք ( այրվածք, վիրավորում, ցրտահարում)՝

1) կոպիտ սպիների առկայություն, որոնք դժվարացնում են սննդի ընդունումը.

5

2) լեզվի բացակայություն՝ առաջային երրորդի մակարդակին.

15

3) լեզվի բացակայություն՝ միջին երրորդի մակարդակին.

35

4) լեզվի բացակայություն՝ լեզվարմատից կամ լրիվ բացակայություն:

70

43.

1) Հիմնական ատամների կորուստ՝

ա. 1 ատամ.

-

բ. 2-3 ատամ.

5

գ. 4-6 ատամ.

10

դ. 7-10 ատամ.

20

ե. 11 և ավելի ատամ։

Ծանոթագրություն.

1) վնասվածքի պատճառով ատամի կոտրվածքը հավասարեցվում է դրա կորստին.

2) վնասվածքի պատճառով (պրոթեզավորված ոչ շարժական) ատամների կորստի ժամանակ ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորստի տոկոսները որոշվում են միայն հենարանային ատամների կորստով: Վնասվածքի հետևանքով հանովի պրոթեզների կորուստների ժամանակ ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորստի տոկոսները չեն որոշվում.

3) երեխաների մոտ կաթնատամների կորստի ժամանակ ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորստի տոկոսները որոշվում են միայն այն դեպքերում, երբ բժիշկ-ստոմատոլոգի եզրակացությամբ՝ վնասված կաթնատամը հետագայում չի փոխարինվի մշտականով.

4) ծնոտի կոտրվածքի պատճառով ատամի կորստի դեպքում ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորստի տոկոսները որոշվում են համապատասխան ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորստի չափանիշներով՝ նախատեսված սույն ցանկի 39-րդ և 43-րդ կետերով.

5) հիվանդագին կարիոզային ատամների (կարիես, պուլպիտ, պերիդոնտիտ) կամ ոչ կարիեսային ծագման (էմալի հիպոպլազիա, գլյուրոզ), այդ թվում՝ պլոմբացված ատամների պսակների կոտրվածքները կամ հոդախախտերը դիտվում են որպես ախտաբանական, և այդ դեպքերում ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորուստը չի որոշվում.

6) վնասվածքի հետևանքով ատամի կոտրվածքը (պսակի 1/4-ից պակաս չափով) հավասարեցվում է դրա կորստին:

44.

Բերանի խոռոչի նեղացում, թքային խուղակի առաջացում

20

45.

Որկորի կամ ըմպանի նեղացում, արյունահավաքի կամ վիրավորման պատճառով՝

1) չափավոր` կոշտ կերակրի անցման դժվարացում, նեղացումը՝ 0,6-1,5 սմ.

25

2) զգալի` փափուկ կերակրի անցման դժվարացում, նեղացումը՝ 0,3-0,5 սմ.

40

3) խիստ` հեղուկ կերակրի անցման դժվարացում, նեղացումը՝ մինչև 0,2 սմ.

70

4) անանցանելիություն (գաստրոստոմայի առկայություն), վիճակ՝ կերակրափողի պլաստիկայից հետո:

90

46.

Ստամոքս-աղիքային համակարգի ֆունկցիայի խանգարումներ՝ վնասվածքների և սուր թունավորումների հետևանքով՝

1) խոլեցիստիտ, ստամոքսաբորբ (գաստրիտ), ենթաստամոքսային գեղձի բորբոքում, բարակ և հաստ աղիների բորբոքում, պարապրոկտիտ.

15

2) կպումային հիվանդություն, կպումային անանցանելիություն (վիճակ՝ կպումային անանցանելիության կապակցությամբ կատարված վիրահատությունից հետո), ուղիղ աղիքի և հետանցքի սպիական նեղացում.

30

3) աղիքային խուղակ, աղիքահեշտոցային խուղակ.

50

4) ոչ (հակա) բնական հետանցքային ուղի (կոլոստոմա):

90

47.

Վնասվածքի հետևանքով մասի հեռացում (մասնահատում)՝

1) միջընդերք.

15

2) ստամոքսի, ենթաստամոքսային գեղձի.

Ծանոթագրություն. Այն դեպքերում, երբ մեկ տրավմայի հետ կապված կատարվել է օրգանի մասնահատում սույն կետի 1-ին և 2-րդ ենթակետերում նշված, ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորուստը որոշվում է 30 տոկոսի չափով՝ սույն կետի 2-րդ ենթակետում նշված ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորստի չափանիշներին համապատասխան:

30

48.

Վնասվածքի հետևանքով լյարդի հատվածի հեռացում

40

49.

Վնասվածքի հետևանքով փայծաղի հեռացում

30

50.

Վնասվածքի հետևանքով ստամոքսի հեռացում

80

51.

Վնասվածքի հետևանքով լեղապարկի հեռացում

20

ՄԻԶԱՍԵՌԱԿԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ

52.

Երիկամի հեռացում՝ վնասվածքի հետևանքով

60

53.

Միզարտադրիչ համակարգի ֆունկցիայի խանգարում՝

1) միզապարկի բորբոքում (ցիստիտ), միզուկի բորբոքում (ուրետրիտ), պիելոցիստիտ, միզածորանի, միզուկի չափավոր նեղացում.

15

2) միզածորանի, միզուկի զգալի նեղացում, միզապարկի ծավալի փոքրացում.

30

3) երիկամի հատվածի հեռացում.

35

4) միզասեռական խուղակների, միզածորանի, միզուկի անանցանելիություն:

40

54.

Սեռական համակարգի օրգանների վնասվածքների հետևանքներ` հաշվի առնելով վնասվածքների ծանրությունը`

1) թեթև աստիճան՝ միզուկի չափավոր նեղացում.

30

2) միջին աստիճան՝ միզուկի զգալի նեղացում.

3) ծանր աստիճան՝ միզուկի անանացանելիություն, հետանցք-հեշտոցային և (կամ) միզուկահեշտոցային խուղակներ։

50

ՓԱՓՈՒԿ ՀՅՈՒՍՎԱԾՔՆԵՐ

55.

Այրվածքների, ցրտահարությունների կամ վնասվածքների հետևանքով սպիներ` տեղակայված դեմքին կամ պարանոցի առաջակողմնային մակերեսներին` նշված հատվածների՝

ա. 10% մակերեսով,

5

բ. 10-20% մակերեսով,

15

գ. 20-30% մակերեսով,

25

դ.30% և ավելի մակերեսով։

35

Ծանոթագրություն.

1) դեմքի պայմանական անատոմիական սահմաններն են` վերին` գլխի մազածածկ մասի սահման՝

ա. կողմնային` ականջախեցու հիմքի առաջնային եզրը,

բ. ստորին` ծնոտի ճյուղի հետին եզրը,

գ. ստորին` ստորին ծնոտի մարմնի անկյունը և ստորին եզրը.

2) կոսմետիկ նկատելի սպիների շարքն են դասվում այն սպիները, որոնք տարբերվում են շրջակա մաշկից իրենց գույնով, բարձր են դրանց մակարդակից. հյուսվածքները ձգող են.

3) այլանդակում՝ մարդու դեմքի բնական տեսքի կտրուկ, խիստ փոփոխությունն է արտաքին ազդակների ներգործության (ներգործությունների) հետևանքով: Այդ դեպքում հիմնավորվում է հետևությունը՝ վնասվածքի անջնջելիության մասին:

56.

Իրանի, վերջույթների վրայի (առանց հոդերի ֆունկցիայի խանգարման), գլխի մազածածկ հատվածի սպիները, որոնք առաջացել են տարբեր վնասվածքներից`

1) մարմնի մակերեսի մինչև 0.5%-ի չափով.

5

2) մարմնի մակերեսի 0.5-ից մինչև 2.0%-ի չափով.

10

3) մարմնի մակերեսի 2.0-ից մինչև 4.0%-ի չափով.

15

4) մարմնի մակերեսի 4,0-ից մինչև 6,0%-ի չափով.

20

5) մարմնի մակերեսի 6,0-ից մինչև 8.0%-ի չափով.

25

6) մարմնի մակերեսի 8,0-ից մինչև 10.0%-ի չափով.

30

7) մարմնի մակերեսի 10% և ավելի։

35

Ծանոթագրություն.

1) սպիների առաջացման հետևանքով հոդերի ֆունկցիայի խանգարման ժամանակ ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորուստը որոշվում է սույն ցանկում ներկայացված համապատասխան չափանիշներով: Սույն կետում նշված չափանիշներն այդ դեպքում չեն կիրառվում, և սպիների մակերեսները, որոնք առաջացրել են կոնտրակտուրաներ, սպիական փոփոխությունների ընդհանուր մակերեսը որոշելիս՝ հաշվի չեն առնվում.

2) մարմնի մակերեսի մեկ տոկոսը հավասար է հետազոտվողի դաստակի և մատների ափային մակերեսին.

3) սպիերի մակերեսը որոշելիս՝ անհրաժեշտ է հաշվի առնել նաև մաշկի ախտահարված հատվածի դեֆեկտը լրացնող յուրաքանչյուր ինքնափոխպատվաստման (աուտոտրանսպլանտանտի) վերցված տեղում առաջացած սպիները ևս:

ՀԵՆԱՇԱՐԺԱԿԱՆ. ԱՊԱՐԱՏ, ՈՂՆԱՇԱՐ

57.

Ողնաշարի ֆունկցիայի խախտում՝ դրա ցանկացած հատվածի վնասվածքի պատճառով (բացառությամբ պոչուկի)՝

1) շարժունության չափավոր սահմանափակում.

30

2) շարժունության զգալի սահմանափակում.

40

3) շարժունության խիստ սահմանափակում.

50

4) ողնաշարի լրիվ անշարժություն (այդ թվում՝ և նրա մեկ հատվածի) խիստ դեֆորմացիա:

Ծանոթագրություն. Ողնաշարի տարբեր հատվածների ողերի կոտրվածքների կամ հոդախախտերի դեպքում, որոնք առաջացրել են դրա ֆունկցիայի խանգարում, ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորստի տոկոսները որոշվում են ֆունկցիայի առավել արտահայտված խանգարման՝ նախատեսված սույն կետի ենթակետերից որևէ մեկով։

70

58.

Վնասվածքի պատճառով պոչուկի կամ դրա մասի հեռացում

20

ՎԵՐԻՆ ԾԱՅՐԱՆԴԱՄ. ԹԻԱԿ ԵՎ ԱՆՐԱԿ

59.

Ուսագոտու ֆունկցիայի խանգարում` թիակի, անրակի, կոտրվածքի, անրակ-ուսելուստ կամ անրակ-կրծոսկրային հոդավորումների պատռվածքի պատճառով՝

1) չափավոր ձևափոխություն, մկանների թերաճ, ծայրանդամի ուժի իջեցում, ուսային հոդում շարժումների չափավոր սահմանափակում.

Աջ   Ձախ

15   10

 2) զգալի ձևափոխություն, մկանների արտահայտված թերաճ, հիպոտրոֆիա, ուսային հոդում շարժումների զգալի սահմանափակում.

 3) խիստ ձևափոխություն, ուսային գոտու մկանների խիստ թերաճ, ուսային հոդում շարժումների խիստ սահմանափակում:

 Ծանոթագրություն.

1) բազկային հոդում շարժումների սահմանափակման աստիճանի որոշման համար հարկավոր է օգտվել սույն ցանկի 56-րդ կետում ներկայացված ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորստի չափանիշներից.

2) այն դեպքերում, երբ աշխատող հանդիսանում է աջ կամ ձախ վերջույթը, ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորստի տոկոսները կիրառվում են սույն ցանկի 3-րդ սյունակով` համապատասխանաբար աջը կամ ձախը

ԲԱԶԿԱՅԻՆ ՀՈԴ

60.

Բազկային հոդում անշարժություն (անկիլոզ)

61.

Վնասվածքի հետ կապված ճոճվող ուսային հոդ` բազկոսկրի գլխիկի կամ թիակի հոդային մակերեսի մասնահատման (ռեզեկցիայի) հետևանքով

62.

Բազկային հոդում շարժումների սահմանափակում (կոնտրակտուրա)`

1) շարժումների չափավոր արտահայտված սահմանափակում՝

ա. բազուկը դեպի առաջ տանելը (ծալում)՝ 120-150 աստիճան,

բ. բազուկը դեպի հետ տանելը (տարածում)՝ 20-30 աստիճան,

գ. բազուկը դեպի կողմ տանելը՝ 120-150 աստիճան.

2) շարժումների՝ զգալի արտահայտված սահմանափակում՝

ա. բազուկը դեպի առաջ տանելը (ծալում)՝ 75-115 աստիճան,

բ. բազուկը դեպի հետ տանելը (տարածում)՝ 5-15 աստիճան,

գ. բազուկը դեպի կողմ տանելը՝ 75-115 աստիճան.

 3) շարժումների՝ խիստ արտահայտված սահմանափակում՝

ա. բազուկը դեպի առաջ տանելը (ծալում)՝ 5-75 աստիճան,

բ. բազուկը դեպի հետ տանելը՝ (տարածում)՝ 0 աստիճան,

գ. բազուկը դեպի կողմ տանելը՝ 5-70 աստիճանից քիչ։

Նորմայում ուսային հոդում շարժումների ծավալը՝

ա. բազուկը դեպի աջ տանելը (ծալում)՝ 180 աստիճան,

բ. բազուկը դեպի հետ տանելը (տարածում)՝ 40-60 աստիճան,

գ. բազուկը դեպի կողմ տանելը՝ 150-180 աստիճան,

դ. պտույտ (ռոտացիա)՝ ներսայինը՝ 90 աստիճան,

 դրսայինը` 50 աստիճան:

63.

Բազկային հոդի սովորութային հոդախախտ՝

Բազկի հոդախախտի ժամանակ, որն ուղեկցվում է ուսային հոդի ֆունկցիայի խանգարմամբ, ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորստի տոկոսը որոշվում է սույն ցանկի 69-րդ կետում նշված համապատասխան չափանիշներով։

ԲԱԶՈՒԿ

64.

Վերին վերջույթի և թիակի (կամ դրա մասի) բացակայություն

65.

Ուսային հոդում էկզարտիկուլյացիայից հետո վերին վերջույթի բացակայություն կամ ծայրատ՝ բազկի վերին երրորդի մակարդակի

66.

Ծայրատ` բազկի ստորին կամ միջին երրորդում

67.

Կեղծ հոդ կամ բազկոսկրի չսերտաճած կոտրվածք

68.

 Բազկի ֆունկցիայի խանգարում՝

1) բազկային և արմնկային հոդերում շարժումների չափավոր սահմանափակում.

2) շարժումների չափավոր սահմանափակում՝ հոդերից մեկում (բազկային կամ արմնկային) և շարժումների զգալի սահմանափակում՝ մյուսում.

3) շարժումների զգալի սահմանափակում՝ հոդերից մեկում (բազկային կամ արմնկային) և շարժումների խիստ սահմանափակում՝ մյուսում.

4) շարժումների խիստ սահմանափակում՝ արմնկային և բազկային հոդերում։

Ծանոթագրություն.

Բազկային և արմնկային հոդերում շարժումների սահմանափակման աստիճանի որոշման համար անհրաժեշտ է օգտվել ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորստի չափանիշներով նախատեսված սույն ցանկի 62-րդ և 71-րդ կետերից: Եթե դատաբժշկական փորձաքննության ժամանակ հաստատվի, որ բազկի վնասվածքն առաջացրել է հոդերից մեկում շարժումների սահմանափակում (արմնկային կամ բազկային), ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորստի տոկոսները որոշվում են սույն ցանկի 62-րդ և 71-րդ կետերին համապատասխան չափանիշներով:

ԱՐՄՆԿԱՅԻՆ ՀՈԴ

69.

Ճոճվող արմնկային հոդ՝ ուսային և արմնկային ոսկրերի հոդային մակերեսների մասնահատման (ռեզեկցիայի) պատճառով

70.

Արմնկային հոդի անշարժություն (անկիլոզ)՝

1) ֆունկցիոնալ ձեռնտու դիրքում (անկյունը՝ 60-90 աստիճան).

2) ֆունկցիոնալ ոչ ձեռնտու դիրքում (անկյունը՝ 60 աստիճանից փոքր կամ

90 աստիճանից մեծ):

71.

Արմնկային հոդում շարժումների սահմանափակում (կոնտրակտուրա)՝

1) չափավոր արտահայտված ծալում՝ 50-60 աստիճան, տարածում՝ 175-160 աստիճան.

2) զգալի արտահայտված` ծալում՝ 65-90 աստիճան, տարածում՝ 155-140 աստիճան.

3) խիստ արտահայտված` 95 աստիճանից 130 աստիճան։

Նորմայում արմնկային հոդի շարժումների ծավալը`

1) ծալում՝ 30-45 աստիճան.

2) տարածում՝ 175-180 աստիճան։

ՆԱԽԱԲԱԶՈՒԿ

72.

Արմնկային հոդում հոդախախտման (էկզարտիկուլյացիայի) պատճառով նախաբազկի բացակայություն կամ դրա վերին երրորդի մակարդակի ծայրատ

73.

Նախաբազկի միջին կամ ստորին երրորդում ծայրատ

74.

Կեղծ հոդ, չսերտաճած կոտրվածք դիաֆիզի կամ մետաֆիզի շրջանում (վերին, միջին կամ ստորին)՝

 1) նախաբազկի մեկ ոսկրի.

 2) նախաբազկի զույգ ոսկրի։

75.

Նախաբազկի ֆունկցիայի խանգարում՝

1) չափավոր խանգարում, ճաճանչ-դաստակային և արմնկային հոդերում շարժումների խանգարում, ստորհակման (պրոնացիայի) և վերհակման (սուպինացիայի) սահմանափակում՝ 45 աստիճանից 60 աստիճան) աստիճան.

2) շարժումների չափավոր խանգարում՝ արմնկային և ճաճանչ-դաստակային հոդերից մեկում, և զգալի՝ մյուսում` ստորհակման և վերհակման սահմանափակում՝ 25 աստիճանից 40 աստիճան.

3) շարժումների զգալի սահմանափակում՝ ճաճանչ-դաստակային և արմնկային հոդերում կամ շարժումների չափավոր սահմանափակում դրանցից մեկում, և խիստ՝ մյուսում, ստորհակման և վերհակման սահմանափակում՝ 0 աստիճանից 20 աստիճան.

4) շարժումների զգալի սահմանափակում՝ հոդերից որևէ մեկում (ճաճանչ-դաստակային կամ արմնկային), և խիստ՝ մյուսում.

5) շարժումների խիստ սահմանափակում՝ ճաճանչ-դաստակային և արմնկային հոդերում։

Ծանոթագրություն. Ճաճանչ-դաստակային և արմնկային հոդերում շարժումների սահմանափակման աստիճանը որոշելու համար անհրաժեշտ է օգտվել սույն ցանկի 71-րդ և 77-րդ կետերով նախատեսված չափանիշներից: Եթե դատաբժշկական փորձաքննության ժամանակ որոշվի, որ նախաբազկի վնասվածքն առաջացրել է հոդերից մեկում շարժումների սահմանափակում (ճաճանչ-դաստակային կամ արմնկային), ապա ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորստի տոկոսները որոշվում են սույն ցանկի 71-րդ և 77-րդ կետերով նախատեսված չափանիշներով: Պտտական շարժումների ամպլիտուդայի չափումը կատարվում է 0 (զրո) աստիճանից (պրոնացիայի և սուպինացիայի միջև դիրքը): Այդ ժամանակ ձեռքը պետք է ծալված լինի արմնկային հոդում՝ 90-100 աստիճան անկյան տակ:

30   25

35   30

ՃԱՃԱՆՉ-ԴԱՍՏԱԿԱՅԻՆ ՀՈԴ

76.

Ճաճանչ-դաստակային հոդի անշարժունություն (անկիլոզ)՝

1) ֆունկցիոնալ ձեռնտու վիճակում.

30   25

2) ֆունկցիոնալ ոչ ձեռնտու վիճակում:

40   35

77.

Ճաճանչ-դաստակային հոդում շարժումների սահմանափակում (կոնտակտուրա)՝

1) շարժումների՝ չափավոր արտահայտված սահմանափակում՝

ա. ծալում՝ 30- 40 աստիճան,

բ. տարածում՝ 30-40 աստիճան.

 10   10

2) շարժումների՝ զգալի արտահայտված սահմանափակում`

ա. ծալում՝ 20-25 աստիճան,

բ. տարածում՝ 20-25 աստիճան.

 15   15

3) շարժումների՝ խիստ արտահայտված սահմանափակում`

ա. ծալում՝ 0-15 աստիճան,

բ. տարածում՝ 0-15 աստիճան։

 25   20

Ծանոթագրություն. Ճաճանչ-դաստակային հոդում նորմայում շարժումների ծավալը`

ա. ծալում՝ 110- 115 աստիճան,

բ. տարածում՝ 135-140 աստիճան:

ՁԵՌՆԱԹԱԹ, ՆԱԽԱԴԱՍՏԱԿ, ԴԱՍՏԱԿ

78.

Դաստակի բացակայություն` դաստակի կամ նախադաստակի ոսկրերի մակարդակի

65   60

79.

Կեղծ հոդեր կամ դաստակի և նախադաստակի ոսկրերի չսերտաճած կոտրվածքներ

15   10

80.

Դաստակի ֆունկցիայի խանգարում՝ դաստակի, նախադաստակի վնասվածքի պատճառով (ձևափոխություն, մկանային ուժի իջեցում, բռնելու ունակության խանգարում)՝

 1) չափավոր արտահայտված.

10   10

 2) զգալի արտահայտված.

15   10

 3) խիստ արտահայտված։

20   15

ԴԱՍՏԱԿԻ ՄԱՏՆԵՐ. ԱՌԱՋԻՆ (ՄԵԾ) ՄԱՏ

81.

Եղունգային ֆալանգի փափուկ հյուսվածքների զգալի բացակայություններ (դեֆեկտներ), որոնք առաջացնում են ձևափոխում (դեֆորմացիա)։

5   5

82.

Ծայրատ՝ հետևյալ մակարդակի՝

 1) եղունգային ֆալանգի.

10   10

 2) միջֆալանգային հոդի.

15   15

 3) հիմային ֆալանգի:

20   15

83.

Մատի բացակայություն (էկզարտիկուլյացիա):

25   20

84.

Մատի բացակայություն՝ նախադաստակային ոսկրի կամ դրա մի մասի հետ

 30   25

85.

Միջֆալանգային հոդի անշարժություն (անկիլոզ)՝

1) մատի ֆունկցիոնալ ձեռնտու (կիսածալված) դիրքում.

 10   10

2) մատի ֆունկցիոնալ ոչ ձեռնտու (ուղղված կամ ծալված) դիրքում:

 15   10

86.

Երկու հոդի անշարժություն (անկիլոզ)՝

1) մատի ֆունկցիոնալ ձեռնտու (կիսածալված) դիրքում.

15   10

2) մատի ֆունկցիոնալ ոչ ձեռնտու (ուղղված կամ ծալված) դիրքում:

20   15

87.

Դաստակ-նախադաստակային հոդի և մատի երկու հոդի անշարժություն (անկիլոզ)՝

1) մատի ֆունկցիոնալ ձեռնտու (կիսածալված) դիրքում.

20   15

2) մատի ֆունկցիոնալ ոչ ձեռնտու (ուղղված կամ ծալված) դիրքում:

25   20

88.

Մատի ֆունկցիայի խանգարում՝ հոդերում շարժումների սահմանափակման (կոնտրակտուրայի) հետևանքով՝

1) չափավոր արտահայտված.

5    5

2) զգալի արտահայտված.

10   10

3) խիստ արտահայտված` ֆունկցիոնալ ոչ ձեռնտու (ուղղված կամ ծալված) դիրքում.

15   10

4) խիստ արտահայտված ֆունկցիոնալ ոչ ձեռնտու դիրքում (խիստ ծալված կամ տարածված)։

20   15

ԵՐԿՐՈՐԴ (ՑՈՒՑԱՄԱՏ) ՄԱՏ

89.

Եղունգային ֆալանգի փափուկ հյուսվածքների զգալի բացակայություններ (դեֆեկտներ), որոնք առաջացրել են ձևափոխություն, ինչպես և եղունգային ֆալանգի հեռակա կեսի մակարդակի ծայրատ:

5    5

90.

Ծայրատ՝ հետևյալ մակարդակի՝

 1) եղունգային ֆալանգի մոտակա կեսին կամ երկրորդ (հեռակա) միջֆալանգային հոդի.

10   10

 2) միջին ֆալանգի կամ առաջին (մոտակա միջֆալանգային հոդի).

15   10

 3) հիմային ֆալանգի կամ նախադաստակ-ֆալանգային հոդի (մատի) բացակայություն:

20   15

91.

Մատի բացակայություն՝ նախադաստակի ոսկրի կամ դրա մասի հետ

25   20

92.

Մատի ֆունկցիայի խանգարում՝

1) հոդերում շարժումների չափավոր արտահայտված սահմանափակում.

5    5

 2) հոդերում զգալի արտահայտված շարժումների սահմանափակում, երկրորդ (հեռակա) միջֆալանգային հոդում շարժումների խիստ սահմանափակում անշարժություն (անկիլոզ).

10   10

 3) հոդերում խիստ արտահայտված շարժումների սահմանափակում՝ ֆունկցիոնալ ձեռնտու (կիսածալված) դիրքում մատում (կոնտրակտուրա), ռենտգեն տվյալներով հաստատված առաջին (մոտակա) կամ նախադաստակ-ֆալանգային հոդի անշարժություն (անկիլոզ).

 15   15

4) հոդերում շարժումների խիստ արտահայտված շարժումների սահմանափակում՝ ֆունկցիոնալ ոչ ձեռնտու (ուղղված կամ ծալված) դիրքում, ռենտգեն տվյալներով հաստատված երկու կամ երեք հոդերում անշարժություն (անկիլոզ):

20   15

ԵՐՐՈՐԴ (ՄԻՋԻՆ), ՉՈՐՐՈՐԴ (ԱՆԱՆՈՒՆ)

ԿԱՄ ՀԻՆԳԵՐՈՐԴ (ՃԿՈՒՅԹ) ՄԱՏՆԵՐ

93.

Ծայրատ՝ հետևյալ մակարդակի՝

 1) եղունգային ֆալանգի կամ երկրորդ (հեռակա) միջֆալանգային հոդի.

 5    5

 2) միջին ֆալանգի կամ առաջին (մոտակա միջֆալանգային հոդի).

10   10

 3) հիմային կամ նախադաստակ-ֆալանգային հոդի (մատի) բացակայություն:

10   15

94.

Մատի բացակայություն նախադաստակի ոսկրի կամ դրա մասի հետ

20   15

95.

 Մեկ մատի ֆունկցիայի խանգարում՝

 1) մատի հոդերում շարժումների չափավոր արտահայտված սահմանափակում, անկիլոզ, երկրորդ (հեռակա) միջֆալանգային հոդում զգալի և խիստ արտահայտված շարժումների սահմանափակում.

5    5

2) մատում շարժումների սահմանափակում (կոնտրակտուրա), ֆունկցիոնալ ձեռնտու (կիսածալված) դիրքում, ռենտգեն տվյալներով հաստատված առաջին (մոտակա) կամ նախադաստակ-ֆալանգային հոդի անշարժություն (անկիլոզ).

10   10

3) մատի հոդերում (կոնտրակտուրա) ֆունկցիոնալ ոչ ձեռնտու (խիստ ծալված կամ ուղղված) դիրքում, ռենտգեն տվյալներով հաստատված երկու կամ երեք հոդերի անկիլոզ։

15   15

96.

Դաստակի երկու մատի կորուստ՝

1) առաջինի և երկրորդի (1+2).

 45   40

2) առաջինի երրորդի կամ չորրորդի կամ հինգերորդի հետ (1+3), (1+4), (1+5).

 40   35

3) երկրորդի երրորդի, չորրորդի կամ հինգերորդի (2+3), (2+4), (2+5).

 35   30

4) երրորդը չորրորդի կամ հինգերորդի հետ (3+4), (3+5).

30   25

5) չորրորդը հինգերորդի հետ (4+5)։

30   25

97.

Դաստակի երեք մատի կորուստ`

 1) առաջինը և երկրորդը երրորդի հետ, չորրորդի հետ կամ հինգերրորդի հետ (1+2+3), (1+2+4), (1+2+5).

 55   50

 2) առաջինը և երրրոդը չորրորդի կամ հինգերորդի հետ (1+3+4), (1+3+5).

50   45

3) առաջինը և չորրորդը հինգերորդի հետ (1+4+5).

50   45

4) երկրորդը և չորրորդը հինգերորդի հետ (2+4+5).

35   30

5) երրորդը և չորրորդը հինգերորդի հետ (3+4+5)։

40   35

98.

Մեկ դաստակի չորս մատի կորուստ՝

 1) առաջինը, երկրորդը և երրորդը չորրորդի կամ հինգերորդի հետ (1+2+3+4), (1+2+3+5).

60   55

 2) առաջինը, երկրորդը, չորրորդը և հինգերորդը (1+2+4+5).

 60   55

 3) առաջինը, երրորդը, չորրորդը և հինգերորդը (1+3+4+5)։

Ծանոթագրություն. Երկու ավելի մատների՝ նախադաստակի ոսկրերի կամ դրանց մասերի հետ կորուստի դեպքում՝ նախատեսված սույն ցանկի 97-րդ, 98-րդ և 99-րդ կետերով, դրանց աշխատունակության կայուն կորստի տոկոսն ավելանում է անկախ մատների թվից՝ միանվագ 5 տոկոսի չափով։

 55   45

99.

Մեկ դաստակի բոլոր մատների կորուստ

 65   60

100.

Դաստակի մատների ֆունկցիայի խանգարում՝

1) հոդերում շարժումների չափավոր սահմանափակում՝

ա. երկու մատների,

բ. երեք մատների,

գ. չորս մատների,

դ. հինգ մատների.

10   5

15   10

20   15

25   20

2) հոդերում շարժումների զգալի սահմանափակում, ինչպես նաև հեռակա միջֆալանգային հոդերում անկիլոզ՝

ա. երկու մատների,

բ. երեք մատների,

գ. չորս մատների,

դ. հինգ մատների.

15   10

20   15

25   20

30   25

3) հոդերում շարժումների խիստ սահմանափակում՝ ֆունկցիոնալ ձեռնտու (կիսածալված) դիրքում՝

ա. երկու մատների,

բ. երեք մատների,

գ. չորս մատների,

դ. հինգ մատների.

20   15

25   20

35   30

45   40

4) հոդերում շարժումների խիստ սահմանափակում ֆունկցիոնալ ոչ ձեռնտու (խիստ ծալված կամ ուղղված դիրքում), ինչպես նաև մոտակա միջֆալանգային հոդերի և նախադաստակ-ֆալանգային հոդերի անկիլոզ՝

ա. երկու մատների,

բ. երեք մատների,

գ. չորս մատների,

դ. հինգ մատների։

25   20

35   30

40   35

50   45

ԿՈՆՔ

101.

Կոնքի ֆունկցիայի խանգարում՝ ոսկրերի կոտրվածքի, ցայլային կամ սրբոսկր-զստային հոդավորման պատռվածքների պատճառով՝

1) կեցվածքի, քայլվածքի չափավոր խանգարում, մեկ կոնք-ազդրային հոդում շարժումների չափավոր սահմանափակում.

25

2) կեցվածքի, քայլվածքի զգալի խանգարում, երկու կոնք-ազդրային հոդերում շարժումների չափավոր սահմանափակում, կամ այդ հոդերից որևէ մեկում շարժումների զգալի սահմանափակում.

30

3) կեցվածքի, քայլվածքի խիստ խանգարում, երկու կոնք-ազդրային հոդերում շարժումների խիստ սահմանափակում, կամ այդ հոդերից որևէ մեկում շարժումների խիստ սահմանափակում։

50

Ծանոթագրություն. Քացախափոսի մեկուսացված կոտրվածքների ժամանակ ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորուստը որոշվում է սույն ցանկի 103-րդ կետի չափանիշներով։

ՍՏՈՐԻՆ ԾԱՅՐԱՆԴԱՄ. ԿՈՆՔԱԶԴՐԱՅԻՆ ՀՈԴ

102.

Կոնք-ազդրային հոդի (անկիլոզ) անշարժություն, ինչպես և ճոճվող կոնք-ազդրային հոդ՝ հաստատված ռենտգենաբանական ուսումնասիրությամբ՝

1) անկիլոզ ֆունկցիոնալ ձեռնտու (տարածած) դիրքում.

45

2) անկիլոզ ֆունկցիոնալ ոչ ձեռնտու (ծալված) դիրքում:

60

3) ճոճվող կոնք-ազդրային հոդի կամ ազդրոսկրի գլխիկի ռեզեկցիայի (մասնահատման) հետևանքով

70

103.

Կոնք-ազդրային հոդում շարժումների սահմանափակում (կոնտրակտուրա)՝

1) չափավոր արտահայտված՝

ծալում՝ 70-80 աստիճան, տարածում՝ 10 աստիճան, զատում՝ դեպի կողմ՝ 30-35 աստիճան.

25

2) զգալի արտահայտված

ծալում՝ 55-70 աստիճան,

տարածում՝ 0-5 աստիճան,

դեպի կողմ՝ 30-20 աստիճան.

30

3) խիստ արտահայտված

ծալում՝ մինչև 55 աստիճան,

տարածում՝ 0 աստիճանից փոքր,

դեպի կողմ՝ մինչև 20 աստիճան։

35

 Նորմայում կոնք-ազդրային հոդում շարժումների ծավալը՝

1) ծալում՝ 90-100 աստիճան.

2) տարածում՝ 15 աստիճան.

3) դեպի կողմ՝ 40-50 աստիճան (հաշվարկը կատարվում է 0 աստիճանից)։

Ծանոթագրություն.

1) կոնք-ազդրային հոդում էնդոպրոթեզի առկայության դեպքում, որը տեղադրվել է վնասվածքի կապակցությամբ, հիմք է տալիս կիրառելու ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորստի չափանիշները՝ նախատեսված սույն ցանկի 2-րդ ենթակետով: Սակայն, եթե դատաբժշկական փորձաքննության ժամանակ հաստատվի, որ առկա է խիստ արտահայտված կոնտրակտուրա, ապա ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորուստը որոշվում է սույն ցանկի 3-րդ ենթակետով:

2) ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորուստը սույն ցանկի 2-րդ և 3-րդ ենթակետերով որոշվում է այն դեպքերում, եթե դատաբժշկական փորձաքննության ժամանակ հաստատվում է կոնք-ազդրային հոդում շարժումների սահմանափակում՝ այն սահմաններում, որոնք բնորոշ են յուրաքանչյուր աստիճանին՝ ոչ պակաս, քան երկու ուղղություններով: Եթե նման սահմանափակումը հաստատվում է միայն մեկ ուղղությամբ, ապա ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորուստը որոշվում է սույն կետի 1-ին կամ 2-րդ ենթակետերով նախատեսված ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորստի չափանիշներով:

ԱԶԴՐ

104.

Ստորին ծայրանդամի բացակայություն՝ կոնքազդրային հոդում հոդախախտման պատճառով կամ ազդրի վերին երրորդի մակարդակի` ծայրատ:

70

105.

Ազդրի ծայրատ` դրա միջին կամ ստորին երրորդում

65

106.

Կեղծ հոդի կամ ազդրոսկրի չսերտաճած կոտրվածք

55

107.

Ազդրի ֆունկցիայի խանգարում` վնասվածքի պատճառով՝

1) շարժումների չափավոր խանգարում՝ կոնք-ազդրային կամ ծնկան հոդերում.

30

2) շարժումների չափավոր խանգարում՝ հոդերից մեկում (կոնք-ազդրային կամ ծնկային հոդում, և զգալի՝ մյուսում.

35

3) շարժումների զգալի խանգարում՝ կոնք-ազդրային և ծնկային հոդերում կամ շարժումների չափավոր սահմանափակում՝ հոդերից մեկում, և խիստ սահմանափակում՝ մյուսում.

4) շարժումների զգալի սահմանափակում՝ հոդերից մեկում (կոնք-ազդրային կամ ծնկային) և շարժումների խիստ սահմանափակում՝ մյուսում։

45

Ծանոթագրություն. Կոնք-ազդրային և ծնկային հոդերում շարժումների սահմանափակման աստիճանի որոշման համար հարկավոր է օգտվել սույն ցանկի 103-րդ կետի կամ 111-րդ կետի չափանիշներից: Եթե դատաբժշկական փորձաքննությամբ հաստատվում է, որ ազդրոսկրի վնասվածքը պատճառ է հանդիսացել հոդերից մեկում շարժումների սահմանափակման (կոնք-ազդրային կամ ծնկային), ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորստի տոկոսը որոշվում է սույն ցանկի 103-րդ և 111-րդ կետի չափանիշներով: Սույն ցանկի 107-րդ կետն այս դեպքում չի կիրառվում:

ԾՆԿԱՆ ՀՈԴ

108.

Ճոճվող ծնկան հոդ՝ ազդրի (կամ) և մեծ ոլոքոսկրի հոդային մակերեսի մասնահատման (ռեզեկցիայի) հետևանքով

45

109.

Հոդի անշարժություն (անկիլոզ)՝

1) ֆունկցիոնալ ձեռնտու (տարածած) դիրքում.

35

2) ֆունկցիոնալ ոչ ձեռնտու ( ոչ ավելի 160 աստիճան անկյան տակ ծալված) դիրքում:

50

110.

Հոդում ավելորդ (ախտաբանական) շարժունություն՝ կապանային ապարատի պատռման պատճառով

10

111.

Ծնկան հոդում շարժումների սահմանափակում (կոնտրակտուրա)՝

 1) չափավոր արտահայտված (ծալումը՝ 75-80 աստիճան, տարածումը՝ 170-175 աստիճան կամ ծալումը՝ 90-105 աստիճան, տարածումը՝ 170 աստիճանից 175 աստիճան).

20

2) զգալի արտահայտված (ծալումը՝ 90-105 աստիճան, տարածումը 150-165 աստիճան կամ ծալումը 105 աստիճանից ավելի, տարածումը՝ 150 աստիճանից 165 աստիճան).

25

3) խիստ արտահայտված (ծալումը՝ 105 աստիճանից ավելի, տարածումը՝ 150 աստիճանից քիչ)։

Ծանոթագրություն. Ծնկային հոդում շարժումների ծավալը նորմայում՝ ծալումը՝ 40-70 աստիճան, տարածումը՝ 180, ծալումը 80-85 աստիճան,

տարածումը՝ 170-175 աստիճան

30

ՍՐՈՒՆՔ

112.

Սրունքի բացակայություն՝ ծնկան հոդում էկզարտիկուլյացիայի պատճառով կամ սրունքի վերին երրորդում ծայրատ

60

113.

Սրունքի ծայրատ՝

1) միջին երրորդի մակարդակում.

2) ստորին երրորդի մակարդակում:

55

50

114.

Կեղծ հոդ կամ սրունքի ոսկրերի չսերտաճած կոտրվածք՝

1) զույգ ոսկրեր.

45

2) մեծ ոլոքոսկր.

35

3) փոքր ոլոքոսկր.

10

4) մեծ ոլոքոսկր և կոտրվածքից սերտաճած փոքր ոլոքոսկր.

5) փոքր ոլոքոսկր և կոտրվածքից սերտաճած մեծ ոլոքոսկր։

40

20

115.

Սրունքի ֆունկցիայի խանգարում՝

 1) շարժումների չափավոր խանգարում՝ ծնկային կամ սրունք-թաթային հոդերում.

25

 2) շարժումների չափավոր սահմանափակում՝ հոդերից մեկում (ծնկային կամ սրունք-թաթային), և զգալի սահմանափակում՝ մյուսում, շարժումների չափավոր սահմանափակում կամ նշված հոդերից մեկում՝ շարժումների զգալի սահմանափակում.

30

25

 3) շարժումների զգալի խանգարում՝ ծնկային և սրունք-թաթային հոդերում կամ շարժումների չափավոր սահմանափակում դրանցից մեկում և խիստ սահմանափակում՝ մյուսում.

35

4) շարժումների զգալի սահմանափակում՝ հոդերից մեկում (ծնկային կամ սրունք-թաթային) և խիստ սահմանափակում՝ մյուսում.

40

5) շարժումների խիստ սահմանափակում՝ ծնկային և սրունք-թաթային հոդերում։

Ծանոթագրություն. Ծնկային և սրունք-թաթային հոդերում շարժումների սահմանափակման աստիճանի որոշման համար հարկավոր է օգտվել սույն ցանկի 111-րդ և 118-րդ կետերից: Եթե դատաբժշկական փորձաքննությամբ հաստատվում է, որ սրունքի վնասվածքը հանգեցրել է հոդերից մեկում շարժումների սահմանափակման (ծնկային կամ սրունք-թաթային) ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորստի տոկոսը որոշվում է սույն ցանկի 111-րդ կամ 118-րդ կետերում նշված չափանիշներով:

45

 ՍՐՈՒՆՔ- ԹԱԹԱՅԻՆ ՀՈԴ

116.

Ճոճվող սրունք-թաթային հոդ

Ծանոթագրություն. Հաշվարկի նշված կետը կիրառվում է մեծ ոլոքոսկրի և վեգոսկրի հոդային մակերեսների մասնակի կամ լրիվ բացակայությունների դեպքում, որը հաստատված է ռենտգեն ուսումնասիրության տվյալներով։

35

117.

Սրունք-թաթային հոդի անշարժություն (անկիլոզ), հաստատված է ռենտգեն ուսումնասիրության տվյալներով՝

1) ֆունկցիոնալ ձեռնտու (90-95 աստիճանի անկյան տակ) դիրքում.

30

2) ֆունկցիոնալ ոչ ձեռնտու (որևէ այլ) դիրքում:

40

118.

Սրունք-թաթային հոդում շարժումների սահմանափակում (կոնտրակտուրա)՝

1) չափավոր արտահայտված (տարածում՝ 80-85 աստիճան, ծալում՝ 110-130 աստիճան).

15

2) զգալի արտահայտված (տարածում՝ 90-95 աստիճան, ծալում՝ 90-105 աստիճան).

20

3) խիստ արտահայտված (տարածումը և ծալումը՝ 10 աստիճանի սահմաններում):

Ծանոթագրություն. Սրունք-թաթային հոդում շարժումների ծավալը նորմայում՝ տարածում՝ 70-75 աստիճան, ծալում՝ 135-140 աստիճան: Հաշվարկումը կատարվում է ոտնաթաթի ձեռնտու դիրքի 90 աստիճան անկյունից։

25

ՈՏՆԱԹԱԹ

119.

Ոտնաթաթի բացակայություն՝ սրունք-թաթային հոդում էկզարտիկուլյացիայի կամ նախաթաթի ոսկրերի, կրունկոսկրի կամ վեգոսկրի մակարդակի անդամահատման պատճառով

45

120.

Ոտնաթաթի հեռակա հատվածի բացակայություն` թաթային ոսկրերի մակարդակին անդամահատման պատճառով

40

121.

Ոտնաթաթի ֆունկցիայի խանգարում վնասվածքների հետևանքով՝

 1) չափավոր արտահայտված այտուցվածություն, կեցվածքի չափավոր խանգարում.

15

 2) զգալի արտահայտված այտուցվածություն, կեցվածքի զգալի խանգարում, սրունք-թաթային հոդում շարժումների չափավոր սահմանափակում.

20

 3) խիստ արտահայտված այտուցվածություն, կեցվածքի խիստ արտահայտված խանգարում, սրունք-թաթային հոդում շարժումների զգալի արտահայտված սահմանափակում.

25

4) խիստ արտահայտված այտուցվածություն, կեցվածքի խիստ արտահայտված խանգարում, սրունք-թաթային հոդում շարժումների խիստ արտահայտված սահմանափակում։

30

ՈՏՆԱԹԱԹԻ ՄԱՏՆԵՐ

122.

Ոտնաթաթի բոլոր մատների բացակայությունը ոտնաթաթի գարշապար-ֆալանգային հոդերում էկզարտիկուլյացիայի կամ հիմային ֆալանգների մակարդակի անդամահատման պատճառով

25

123.

Առաջին մատի բացակայություն` ոտնաթաթի գարշապարային ոսկրի կամ դրա մի մասի հետ

15

124.

Առաջին մատի բացակայություն` ոտնաթաթի գարշապար-ֆալանգային հոդում էկզարտիկուլյացիայի կամ հիմային ֆալանգի մակարդակին ամպուտացիայի պատճառով

10

125.

Առաջին մատի ֆունկցիայի խանգարում վնասվածքի պատճառով կամ ծայրատ եղունգային ֆալանգի կամ միջֆալանգային հոդի մակարդակին

5

126.

 Մեկ ոտնաթաթի մատների բացակայություն` ոտնաթաթի գարշապար-ֆալանգային հոդում էկզարտիկուլյացիայի պատճառով կամ հիմային ֆալանգի մակարդակին ծայրատ (բացի առաջին մատից)՝

1) մեկ մատ.

5

2) երկու-երեք մատ.

10

3) չորս մատ։

15

127.

Մատի բացակայություն ոտնաթաթի գարշապարային ոսկորի կամ դրա մի մասի հետ միասին (բացառությամբ առաջին մատի)՝

1) մեկ մատ.

10

2) երկու-երեք մատ.

15

3) չորս մատ։

20

128.

Մատների ֆունկցիայի խանգարում կամ մեկ-երկու ֆալանգների բացակայություն (բացառությամբ առաջինի)՝

1) մեկ - երկու մատի.

5

2) երեք – չորս մատի:

10

Ծանոթագրություն. Եթե ոտնաթաթի երկու և ավելի մատների (բացառությամբ առաջինի) վնասվածքի պատճառով դրանցից մեկի ֆունկցիան վերականգնվել է, իսկ մյուսներինը մնացել է խանգարված, ապա ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորստի տոկոսները հաշվվում են սույն կետի չափանիշներով:

129.

Հետտրավմատիկ թրոմբոֆլեբիտ, ավշականգ, սնուցման խանգարում՝

 1) մաշկածածկույթների չափավոր այտուցվածություն, չափավոր պիգմենտացիա, գունատություն.

5

 2) խիստ այտուց, ցիանոզ, սնուցախանգար խոցեր՝ մինչև 4 սմ²  մակերեսով.

10

 3) վերջույթի խիստ այտուց («փղի ոտք»), սնուցախանգար խոցեր՝ 4 սմ²  մակերեսը գերազանցող:

Ծանոթագրություն. Ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորստի չափանիշները՝ նախատեսված սույն կետով, կիրառվում են տրոմբոֆլեբիտների, ավշականգի և սնուցման խանգարումների դեպքում, որոնք հետևանք են վերին և ստորին վերջույթների վնասվածքների՝ բացառությամբ ծայրամասային խոշոր անոթների և նյարդերի վնասվածքների։

15

130.

Վնասվածքային ոսկրաբորբ, գործող խուղակներ, թարախային պրոցեսներ՝

1) բորբոքային պրոցեսի բացակայության դեպքում.

2) ֆունկցիոնալ խուղակների և թարախային վերքերի դեպքում։

5

10

Հայաստանի Հանրապետության
կառավարության աշխատակազմի
ղեկավար-նախարար