ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ՎՃՌԱԲԵԿ ԴԱՏԱՐԱՆ

Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ

ՀԱՆՈՒՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

Հայաստանի Հանրապետության վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական և վարչական պալատը
(այսուհետ՝ Վճռաբեկ դատարան)

	նախագահությամբ	Ե. Խունդկարյանի
	մասնակցությամբ դատավորներ	Ե. Սողոմոնյանի
		Վ. Աբելյանի
		Ս. Անտոնյանի
		Վ. Ավանեսյանի
		Ա. Բարսեղյանի
		Մ. Դրմեյանի
		Գ. Հակոբյանի
		Է. Հայրիյանի
		Տ. Պետրոսյանի

2012 թվականի դեկտեմբերի 25-ին

դռնբաց դատական նիստում, քննելով Վարդան Պապիկյանի վճռաբեկ բողոքը ՀՀ վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի 25.05.2012 թվականի որոշման դեմ` ըստ Մարիամ Պետրոսյանի հայցի ընդդեմ Վարդան Պապիկյանի, երրորդ անձ Հայկ Գրիգորյանի` գումար բռնագանձելու պահանջի մասին,

Պ Ա Ր Զ Ե Ց

1. Գործի դատավարական նախապատմությունը

Դիմելով դատարան` Մարիամ Պետրոսյանը պահանջել է Վարդան Պապիկյանից բռնագանձել 10.800.000 ՀՀ դրամ և ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 411-րդ հոդվածի 4-րդ կետի հիմքով 29.04.2011 թվականից սկսած մինչև պահանջված գումարի լրիվ վճարումն ընկած ողջ ժամանակահատվածի համար իրականացնել 10.800.000 ՀՀ դրամից հաշվարկված տոկոսների գանձում:

Երևանի Շենգավիթ վարչական շրջանի ընդհանուր իրավասության դատարանի (դատավոր` Ի. Բարսեղյան) (այսուհետ` Դատարան) 01.02.2012 թվականի վճռով հայցը բավարարվել է:

ՀՀ վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի (այսուհետ` Վերաքննիչ դատարան) 25.05.2012 թվականի որոշմամբ Վարդան Պապիկյանի վերաքննիչ բողոքը մերժվել է, և Դատարանի 01.02.2012 թվականի վճիռը թողնվել է օրինական ուժի մեջ:

Սույն գործով վճռաբեկ բողոք է ներկայացրել Վարդան Պապիկյանը:

Վճռաբեկ բողոքի պատասխան է ներկայացրել Մարիամ Պետրոսյանը:

2. Վճռաբեկ բողոքի հիմքերը, հիմնավորումները և պահանջը

Սույն վճռաբեկ բողոքը քննվում է հետևյալ հիմքի սահմաններում ներքոհիշյալ հիմնավորումներով.

Վերաքննիչ դատարանը չի կիրառել ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 10-րդ, 135-րդ, 176-րդ, 301-րդ, 302-րդ, 345-րդ հոդվածները, որոնք պետք է կիրառեր, խախտել է ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 53-րդ, 105-րդ, 123-րդ, 132-րդ հոդվածները:

Բողոք բերած անձը նշված պնդումը պատճառաբանել է հետևյալ փաստարկներով.

Վերաքննիչ դատարանն անտեսել է այն հանգամանքը, որ պարտավորության առկայություն վկայակոչող կողմը պարտավոր է դատարանին և գործին մասնակցող անձանց բացահայտել պարտավորության ծագման հիմքը: Սույն գործով Մարիամ Պետրոսյանը, վկայակոչելով գումարի բռնագանձման պարտավորությունը, որևէ կերպ չի նշել, թե ինչի հիման վրա է ծագել Վարդան Պապիկյանի` Մարիամ Պետրոսյանին 10.800.000 ՀՀ դրամ տրամադրելու պարտավորությունը: Ավելին, տվյալ դեպքում բացակայում է որևէ պարտավորության ծագման հիմքը, որի բացառումն ինքնին առարկայազուրկ է դարձնում պարտավորության կատարման պարտականությունը: Բացի այդ, Մարիամ Պետրոսյանը, վկայակոչելով բազմաթիվ հոդվածներ, որևէ կերպ չի հիմնավորել դրանք: Ընդհանրացված կերպով փաստարկելով գումարի բռնագանձման պահանջը` վերջինս չի կատարել հիմնական նյութաիրավական փաստի հաստատման վերաբերյալ իր ապացուցման պարտականությունը:

Վերաքննիչ դատարանն անտեսել է նաև այն հանգամանքը, որ Մարիամ Պետրոսյանի ներկայացուցիչները միջնորդել են Դատարանին Հայկ Գրիգորյանին ներգրավել որպես երրորդ անձ, որպիսի միջնորդությունը Դատարանը բավարարել է: Մինչդեռ, Դատարանը որևէ կերպ նույնիսկ փորձ էլ չի կատարել նշված միջնորդության վերաբերյալ Վարդան Պապիկյանի դիրքորոշումը պարզելու համար, իսկ Վերաքննիչ դատարանն էլ վերոգրյալ խախտմանը վերաբերող վերաքննիչ բողոքի պատճառաբանություններին որևէ կերպ չի անդրադարձել: Վերաքննիչ բողոքի այդ հիմքին փոխկապակցված` Դատարանը խախտել է նաև ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 21-րդ հոդվածը և ՀՀ դատական օրենսգրքի 91-րդ հոդվածը:

Վերաքննիչ դատարանը հաշվի չի առել, որ Վարդան Պապիկյանը 12.07.2011 թվականին ՀՀ վարչական դատարան է ներկայացրել հայցադիմում, որով վիճարկում է իր և Հայկ Գրիգորյանի միջև 10.02.2011 թվականին կնքված պայմանագիրը վավերացնող նոտարի գործողությունները, և նշված գործի ու սույն գործի միջև ակնհայտորեն առկա է փոխադարձ կապ, որը միաժամանակ անհնարին է դարձնում սույն գործի քննությունը: Մինչդեռ, Դատարանը չի կասեցրել սույն գործի վարույթը` չնայած դրա վերաբերյալ առկա միջնորդությանը, որպիսի խախտումն անտեսվել է նաև Վերաքննիչ դատարանի կողմից:

Վերաքննիչ դատարանը, անդրադառնալով պայմանագրին, չի հետազոտել Վարդան Պապիկյանի կողմից ներկայացված պարտավորագիրը և չի անդրադարձել վերջինիս հիմնավորումներին` կապված Դատարանի կողմից կատարված խախտումներին:

Վերաքննիչ դատարանը հաշվի չի առել նաև, որ Վարդան Պապիկյանի կողմից Մարիամ Պետրոսյանի անունից Հայկ Գրիգորյանի հետ կնքված պայմանագիրը պետական գրանցման չի ներկայացվել, հետևաբար օրենքի ուժով այդ գործարքն առոչինչ է: Մինչդեռ, Վերաքննիչ դատարանը, ինչպես նաև Դատարանը, առանց հաշվի առնելու նշված գործարքի առոչինչ լինելը, Վարդան Պապիկյանից բռնագանձել են 10.800.000 ՀՀ դրամ:

Վերոգրյալի հիման վրա բողոք բերած անձը պահանջել է Վերաքննիչ դատարանի 25.05.2012 թվականի որոշումը բեկանել և փոփոխել` հայցը մերժել կամ գործն ուղարկել նոր քննության:

2.1. Վճռաբեկ բողոքի պատասխանի փաստարկները

Բողոք բերած անձը վճռաբեկ բողոքը վարույթ ընդունելու հիմնավորումներում անդրադարձել է ապացուցման բեռի բաշխման կանոններին: Մինչդեռ, Վերաքննիչ դատարանն ապացուցման բեռի բաշխում չի իրականացնում, այլ վերաքննիչ բողոքը քննում է ներկայացված հիմքերի և հիմնավորումների սահմաններում:

Բողոք բերած անձը վերաքննիչ բողոքում չէր բարձրացրել Դատարանի կողմից ապացուցման բեռի բաշխման կանոնների խախտման հետ կապված որևէ հարց, ինչը նշանակում է, որ այդպիսի հարց չի կարող բարձրացվել նաև վճռաբեկ բողոքում:

Ավելին, Հայկ Գրիգորյանից գումար չստանալու հանգամանքի ապացուցման բեռը կրում էր բողոք բերած անձը, և այդ մասով Վերաքննիչ դատարանի կողմից որևէ խախտում թույլ չի տրվել:

3. Վճռաբեկ բողոքի քննության համար նշանակություն ունեցող փաստերը

Վճռաբեկ բողոքի քննության համար էական նշանակություն ունեն հետևյալ փաստերը.

1) 09.11.2007 թվականին տրված «Անշարժ գույքի սեփականության (օգտագործման) իրավունքի գրանցման» թիվ 2479995 վկայականի համաձայն` Երևանի Նար-Դոսի փողոցի թիվ 29 տան նկատմամբ գրանցված է Մարիամ Պետրոսյանի սեփականության իրավունքը: Նույն վկայականի համաձայն` նշված անշարժ գույքը բաղկացած է 54,6քմ մակերեսով բնակելի տնից և 0,00711հա մակերեսով ընդհանուր համատեղ սեփականություն հանդիսացող հողամասից (հատոր 1-ին, գ.թ. 14-16):

2) Մարիամ Պետրոսյանը` 17.01.2009 թվականին տված և նոտարական կարգով վավերացված լիազորագրով, լիազորել է Վարդան Պապիկյանին Երևանի Նար-Դոսի փողոցի թիվ 29 հասցեում գտնվող անշարժ գույքը տնօրինել, տիրապետել, վաճառել ցանկացած գնով ու պայմաններով իր հայեցողությամբ (հատոր 1-ին, գ.թ. 17):

3) Վարդան Պապիկյանի, որը գործում է Մարիամ Պետրոսյանի անունից (Վաճառող), և Հայկ Գրիգորյանի (Գնորդ) միջև 10.02.2011 թվականին կնքված նոտարական կարգով վավերացված «Անշարժ գույքի առուվաճառքի» պայմանագրի 1-ին կետի համաձայն` Վաճառողը վաճառում է, իսկ գնորդը ձեռք է բերում Երևանի Նար-Դոսի փողոցի թիվ 29 հասցեում գտնվող անշարժ գույքը` բաղկացած 54,6քմ ընդհանուր մակերեսով բնակելի տնից և 0,00711հա մակերեսով ընդհանուր համատեղ սեփականություն հանդիսացող հողամասից:

Նույն պայմանագրի 3-րդ կետի համաձայն` անշարժ գույքի վաճառքի գինը կողմերի համաձայնությամբ կազմում է 10.800.000 ՀՀ դրամ:

Նույն պայմանագրի 7-րդ կետի համաձայն` Գնորդը պարտավոր է անշարժ գույքի վաճառքի արժեքը պայմանագրի կնքման պահին վճարել նույն պայմանագրով սահմանված չափով:

Նույն պայմանագրում Մարիամ Պետրոսյանի լիազորված անձ Վարդան Պապիկյանը կատարել է նշում այն մասին, որ վաճառքի գումարը ստացել է ամբողջությամբ (հատոր 1-ին, գ.թ. 6):

4) Հայկ Գրիգորյանը 10.02.2011 թվականին տված պարտավորագրով պարտավորվել է իր կողմից գնված Երևանի Նար-Դոսի փողոցի թիվ 29 տան դիմաց 30.000 ԱՄՆ դոլարին համարժեք 10.800.000 ՀՀ դրամը վճարել Վարդան Պապիկյանին կամ Հենրիկ Պապիկյանին նշված տան սեփականության վկայականը ստանալուց հետո մեկ տարվա ընթացքում (հատոր 1-ին, գ.թ. 57):

5) Երևանի Կենտրոն վարչական շրջանի թիվ 9 տեղամասի լիազոր ներկայացուցչի 29.04.2011 թվականի տեղեկանքի համաձայն` Մարիամ Պետրոսյանը 1988 թվականից մշտական գրանցված բնակվում է Երևանի Նար-Դոսի փողոցի թիվ 29 տանը, որը սեփականության իրավունքով պատկանում է նրան:

Նույն տեղեկանքի համաձայն` այդ տանը բնակվում են Միլենա Ղազարյանը (ծննդյան թիվը` 1985 թվական, ազգակցական կապը տանտիրոջ նկատմամբ` աղջիկը), Դիաննա Մարտիրոսյանը (ծննդյան թիվը` 1988 թվական, ազգակցական կապը տանտիրոջ նկատմամբ` աղջիկը) և Մոնիկա Մարտիրոսյանը (ծննդյան թիվը` 1993 թվական, ազգակցական կապը տանտիրոջ նկատմամբ` աղջիկը) (հատոր 1-ին, գ.թ. 11):

6) ՀՀ հատուկ քննչական ծառայության հատկապես կարևոր գործերի քննիչի 28.09.2011 թվականի «Քրեական գործի հարուցումը մերժելու մասին» որոշման համաձայն` Հայկ Գրիգորյանը հայտնել է, որ Վարդան Պապիկյանից առուվաճառքի պայմանագրով ձեռք է բերել Երևանի Նար-Դոսի փողոցի թիվ 29 հասցեում տեղակայված անշարժ գույքը, և թեև Վարդան Պապիկյանի ու իր միջև 10.02.2011 թվականին կնքվել է նշված անշարժ գույքը 10.800.000 ՀՀ դրամով ձեռք բերելու պայմանագիր, սակայն ինքը որևէ գումար Վարդան Պապիկյանին դեռևս չի տվել և պայմանավորվել է, որ վերոգրյալ պայմանագրում նշված գումարը կվճարի մեկ տարվա ընթացքում: Նույն որոշմամբ հաստատվել է, որ Վարդան Պապիկյանն անշարժ գույքն անհատույց իրացրել է Հայկ Գրիգորյանին, իսկ վերջինս ձեռք բերված գույքի դիմաց Վարդան Պապիկյանին որևէ գումար չի վճարել (հատոր 1-ին, գ.թ. 117-120):

4. Վճռաբեկ դատարանի պատճառաբանությունները և եզրահանգումները

Քննելով վճռաբեկ բողոքը նշված հիմքի սահմաններում` Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ այն հիմնավոր է հետևյալ պատճառաբանությամբ.

ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 318-րդ հոդվածի 1-ին կետի 1-ին պարբերության համաձայն` մեկ անձի (ներկայացուցչի) կողմից ուրիշ անձի (ներկայացվողի) անունից լիազորագրի, օրենքի կամ դրա համար լիազորված պետական մարմնի կամ տեղական ինքնակառավարման մարմնի ակտի վրա հիմնված լիազորությունների ուժով կնքված գործարքը քաղաքացիական իրավունքներ և պարտականություններ է ստեղծում, փոփոխում ու դադարեցնում է անմիջականորեն ներկայացվողի համար:

Նշված նորմից հետևում է, որ անձին իրավունք է վերապահված գործարք կնքել նաև ներկայացուցչի միջոցով, որպիսի պայմաններում քաղաքացիական իրավունքներ և պարտականություններ են ստեղծվում, փոփոխվում ու դադարեցվում ոչ թե ներկայացուցչի, այլ անմիջականորեն ներկայացվողի համար:

ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 53-րդ հոդվածի 1-ին կետի համաձայն` դատարանը յուրաքանչյուր ապացույց գնահատում է գործում եղած բոլոր ապացույցների բազմակողմանի, լրիվ և օբյեկտիվ հետազոտության վրա հիմնված ներքին համոզմամբ:

ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 220-րդ հոդվածի 2-րդ կետի 5-րդ ենթակետի համաձայն` վերաքննիչ դատարանի որոշման մեջ պետք է նշվեն գործով պարզված և վերաքննիչ բողոքի քննության համար էական նշանակություն ունեցող փաստերը, ինչպես նաև այն օրենքները, Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերը և այլ իրավական ակտերը, որոնցով ղեկավարվել է վերաքննիչ դատարանը որոշում կայացնելիս:

Նշված նորմերի վերլուծությունից հետևում է, որ վերաքննիչ դատարանը բազմակողմանի, լրիվ և օբյեկտիվ հետազոտության վրա հիմնված ներքին համոզման հանգելու համար պարտավոր է յուրաքանչյուր ապացույց գնահատել գործում եղած բոլոր ապացույցների համակցությամբ, ինչի արդյունքում միայն հնարավոր կլինի պարզել գործի լուծման համար էական նշանակություն ունեցող փաստերը:

Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ տվյալ դեպքում սույն գործի լուծման համար էական նշանակություն ունի այն հարցը, թե արդյոք 10.02.2011 թվականին կնքված անշարժ գույքի առուվաճառքի պայմանագրով Հայկ Գրիգորյանը Վարդան Պապիկյանին վճարել է պայմանագրով նախատեսված գումարը, թե ոչ:

Սույն գործով Վերաքննիչ դատարանը վերաքննիչ բողոքը մերժելու հիմքում դրել է այն պատճառաբանությունը, որ Վարդան Պապիկյանը, հանդես գալով Մարիամ Պետրոսյանի կողմից տրված լիազորագրի հիման վրա, կնքել է նրան սեփականության իրավունքով պատկանող բնակարանի առուվաճառքի պայմանագիր և ստացել է այդ պայմանագրով սահմանված բնակարանի գինը, հետևաբար Դատարանն իրավացիորեն բավարարել է հայցը` Վարդան Պապիկյանից բռնագանձելով Մարիամ Պետրոսյանին սեփականության իրավունքով պատկանող բնակարանի առուվաճառքի պայմանագրով սահմանված գումարը:

Մինչդեռ, Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ Վերաքննիչ դատարանը սույն գործում առկա ապացույցները չի գնահատել բազմակողմանի, լրիվ և օբյեկտիվ հետազոտության վրա հիմնված ներքին համոզմամբ հետևյալ պատճառաբանությամբ.

Վճռաբեկ դատարանը բազմիցս արձանագրել է, որ քրեական գործերով հետաքննության և նախաքննության մարմինների կողմից ընդունված որոշումներով, այդ ընթացքում անձանց տված բացատրություններով հաստատված հանգամանքները ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 52-րդ հոդվածի իմաստով չունեն նախապես հաստատված ապացույցի ուժ, այդուհանդերձ դրանք դիտվում են որպես ինքնուրույն գրավոր ապացույցներ, որոնք կարող են պարունակել տեղեկություններ և գործում առկա այլ ապացույցների հետ համադրության արդյունքում հնարավորություն տալ դատարանին պարզելու գործին մասնակցող անձանց պահանջները և առարկությունները հիմնավորող, ինչպես նաև վեճի լուծման համար նշանակություն ունեցող այլ հանգամանքների առկայությունը կամ բացակայությունը, հետևաբար դատարանը տվյալ գործի շրջանակներում պարտավոր է տալ նաև այդ ապացույցների իրավական գնահատականը (տե'ս` ըստ Վարթկես Հագոփյանի հայցի ընդդեմ Անահիտ Հակոբջանյանի, Ալեքսանդր Դուրգարյանի, Աջափնյակ նոտարական տարածքի նոտար Ռ. Առաքելյանի` Անահիտ Հակոբջանյանին և նրա ներկայացուցիչ Ալեքսանդր Դուրգարյանին 7-օրյա ժամկետում 25.500 ԱՄՆ դոլարին համարժեք ՀՀ դրամը վճարելուն պարտավորեցնելու, այլապես գումարը 7-օրյա ժամկետում չվճարելու դեպքում պայմանագիրը լուծված համարելու, Անահիտ Հակոբջանյանի անվամբ գրանցումն անվավեր ճանաչելու պահանջների մասին, և ըստ հակընդդեմ հայցի Ալեքսանդր Դուրգարյանի ընդդեմ Վարթկես Հագոփյանի` դրամական պարտավորությունը մասնակի կատարած համարելու և պարտքի գումարի չափը նվազեցնելու պահանջի մասին թիվ ԱՐԱԴ/0093/02/09 քաղաքացիական գործով Վճռաբեկ դատարանի 22.04.2010 թվականի որոշումը):

Այսպես` սույն գործի փաստերի համաձայն` ՀՀ հատուկ քննչական ծառայության հատկապես կարևոր գործերի քննիչի 28.09.2011 թվականի «Քրեական գործի հարուցումը մերժելու մասին» որոշմամբ հաստատվում է, որ Հայկ Գրիգորյանը հայտնել է, որ Վարդան Պապիկյանից առուվաճառքի պայմանագրով ձեռք է բերել Երևանի Նար-Դոսի փողոցի թիվ 29 հասցեում տեղակայված անշարժ գույքը, և թեև Վարդան Պապիկյանի ու իր միջև 10.02.2011 թվականին ստորագրվել է նշված անշարժ գույքը 10.800.000 ՀՀ դրամով ձեռք բերելու պայմանագիր, սակայն ինքը որևէ գումար Վարդան Պապիկյանին դեռևս չի տվել և պայմանավորվել է, որ վերոգրյալ պայմանագրում նշված գումարը կվճարի մեկ տարվա ընթացքում: Նույն որոշմամբ հաստատվել է, որ Վարդան Պապիկյանն անշարժ գույքն իրացրել է Հայկ Գրիգորյանին, իսկ վերջինս ձեռք բերված գույքի դիմաց Վարդան Պապիկյանին որևէ գումար չի վճարել: Բացի այդ, Հայկ Գրիգորյանի կողմից 10.02.2011 թվականին տրված պարտավորագրով ևս հաստատվում է, որ վերջինս պարտավորվել է Երևանի Նար-Դոսի փողոցի թիվ 29 տան դիմաց 30.000 ԱՄՆ դոլարին համարժեք 10.800.000 ՀՀ դրամը վճարել Վարդան Պապիկյանին կամ Հենրիկ Պապիկյանին տան սեփականության վկայականը ստանալուց հետո մեկ տարվա ընթացքում:

Հիմք ընդունելով վերոգրյալը` Վճռաբեկ դատարանն արձանագրում է, որ սույն գործում առկա վերոնշյալ ապացույցներով հերքվում է Վերաքննիչ դատարանի վկայակոչած պատճառաբանությունն այն մասին, որ Վարդան Պապիկյանը, հանդես գալով Մարիամ Պետրոսյանի կողմից տրված լիազորագրի հիման վրա և կնքելով նրան սեփականության իրավունքով պատկանող բնակարանի առուվաճառքի պայմանագիր, ստացել է այդ պայմանագրով սահմանված բնակարանի գինը:

Նման պայմաններում Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ Մարիամ Պետրոսյանի հայցն անհիմն է և ենթակա է մերժման:

Այսպիսով, սույն վճռաբեկ բողոքի հիմքի առկայությունը Վճռաբեկ դատարանը համարում է բավարար` ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 228-րդ հոդվածի ուժով Վերաքննիչ դատարանի որոշումը բեկանելու համար:

Միաժամանակ, Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ սույն գործով անհրաժեշտ է կիրառել ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 240-րդ հոդվածի 1-ին կետի 4-րդ ենթակետով սահմանված` ստորադաս դատարանի դատական ակտը փոփոխելու Վճռաբեկ դատարանի լիազորությունը հետևյալ հիմնավորմամբ.

ՀՀ Սահմանադրության 19-րդ հոդվածի և «Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին» եվրոպական կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածի համաձայն` յուրաքանչյուր ոք ունի ողջամիտ ժամկետում իր գործի քննության իրավունք: Սույն գործով վեճի լուծումն էական նշանակություն ունի գործին մասնակցող անձանց համար: Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ գործը ողջամիտ ժամկետում քննելը հանդիսանում է ՀՀ Սահմանադրության և «Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին» եվրոպական կոնվենցիայի նշված հոդվածներով ամրագրված` անձի արդար դատաքննության իրավունքի տարր: Հետևաբար, գործի անհարկի ձգձգումները վտանգ են պարունակում նշված իրավունքի խախտման տեսանկյունից: Տվյալ դեպքում Վճռաբեկ դատարանի կողմից ստորադաս դատարանի դատական ակտը փոփոխելը բխում է արդարադատության արդյունավետության շահերից, քանի որ սույն գործով վերջնական դատական ակտ կայացնելու համար նոր հանգամանք հաստատելու անհրաժեշտությունը բացակայում է:

Դատական ակտը փոփոխելիս Վճռաբեկ դատարանը հիմք է ընդունում սույն որոշման պատճառաբանությունները, ինչպես նաև գործի նոր քննության անհրաժեշտության բացակայությունը:

Ինչ վերաբերում է գործին մասնակցող անձանց միջև դատական ծախսերի, այն է` պետական տուրքի բաշխմանը, ապա այդ մասով Վճռաբեկ դատարանը, հիմք ընդունելով ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 73-րդ հոդվածի 1-ին կետը, ըստ որի` դատական ծախսերը գործին մասնակցող անձանց միջև բաշխվում են բավարարված հայցապահանջների չափին համամասնորեն, և հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ տվյալ դեպքում հայցադիմումի, վերաքննիչ և վճռաբեկ բողոքների համար «Պետական տուրքի մասին» ՀՀ օրենքի 9-րդ հոդվածով սահմանված դրույքաչափերով պետական տուրքերի վճարումները հետաձգվել են, գտնում է, որ դրանք ենթակա են բռնագանձման Մարիամ Պետրոսյանից:

Ելնելով վերոգրյալից և ղեկավարվելով ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 240-241² -րդ հոդվածներով` Վճռաբեկ դատարանը

 Ո Ր Ո Շ Ե Ց

1. Վճռաբեկ բողոքը բավարարել: Բեկանել ՀՀ վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի 25.05.2012 թվականի որոշումը և այն փոփոխել. Մարիամ Պետրոսյանի հայցը մերժել:

2. Մարիամ Պետրոսյանից հօգուտ Հայաստանի Հանրապետության բռնագանձել 216.000 ՀՀ դրամ` որպես հայցադիմումի, 324.000 ՀՀ դրամ` որպես վերաքննիչ բողոքի և 324.000 ՀՀ դրամ` որպես վճռաբեկ բողոքի համար սահմանված պետական տուրքեր:

3. Որոշումն օրինական ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից, վերջնական է և ենթակա չէ բողոքարկման:

Նախագահող`		Ե. Խունդկարյան
Դատավորներ`		Ե. Սողոմոնյան
		Վ. Աբելյան
		Ս. Անտոնյան
		Վ. Ավանեսյան
		Ա. Բարսեղյան
		Մ. Դրմեյան
		Գ. Հակոբյան
		Է. Հայրիյան
		Տ. Պետրոսյան