ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹՅԱՆ ԽՈՐՀՈՒՐԴ

Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ

ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹՅԱՆ ԽՈՐՀՈՒՐԴԸ

2012 թվականի փետրվարի 10-ին Երևան քաղաքում` դռնփակ նիստում, քննարկելով ՀՀ Սյունիքի մարզի ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանի (այսուհետ` Դատարան) դատավոր Լ. Աթանյանին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու հարցը,

Պ Ա Ր Զ Ե Ց

1. Կարգապահական վարույթ հարուցելու առիթը.

Արդարադատության խորհրդի կարգապահական հանձնաժողովի (այսուհետ նաև` Կարգապահական հանձնաժողով) 28.12.2011թ. թիվ N-Կ-2-17/2011թ. որոշմամբ ՀՀ Սյունիքի մարզի ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանի դատավոր Լ.Աթանյանի նկատմամբ կարգապահական վարույթ հարուցելու առիթ է հանդիսացել ՀՀ վճռաբեկ դատարանի նախագահի 27.12.2011թ. թիվ Ե-7629 գրությունը` հասցեագրված Կարգապահական հանձնաժողովին:

2. Կարգապահական խախտման վերաբերյալ Կարգապահական հանձնաժողովի եզրակացությունը.

Ըստ եզրակացության`

Երևանի քրեական դատարանի 08.07.2008թ. դատավճռով Տարոն Գեորգիի Գալուստովը մեղավոր է ճանաչվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 176-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին, 2-րդ, 3-րդ կետերով և դատապարտվել ազատազրկման 3 (երեք) տարի ժամկետով: ՀՀ քրեական օրենսգրքի 70-րդ հոդվածի կիրառմամբ նշանակված պատիժը պայմանականորեն չի կիրառվել, սահմանվել է փորձաշրջան 2 (երեք) տարի ժամկետով:

Դատարանը, 27.06.2011թ. որոշմամբ բավարարելով ՀՀ ՊՆ թիվ 60913 զորամասի հրամանատարի միջնորդությունը, դատապարտյալ Տարոն Գալուստովի նկատմամբ կիրառել է «Հայաստանի Հանրապետության անկախության հռչակման 20-րդ տարեդարձի կապակցությամբ համաներում հայտարարելու մասին» ՀՀ Ազգային ժողովի 26.05.2011թ. որոշման 1-ին կետի 2-րդ ենթակետը և նրան ազատել վերը նշված դատավճռով նշանակված պատժի կրումից:

Դատարանի 27.06.2011թ. որոշման դեմ 19.08.2011թ. վերաքննիչ բողոք է բերել ՀՀ զինվորական դատախազը` խնդրելով բեկանել Դատարանի 27.06.2011թ. որոշումը և կայացնել նոր դատական ակտ:

ՀՀ վերաքննիչ քրեական դատարանի 19.09.2011թ. որոշմամբ վերաքննիչ բողոքը բավարարվել է, որի արդյունքում բեկանվել է Դատարանի 27.06.2011թ. որոշումը:

Ինչպես հետևում է վերը շարադրվածից, դատարանի որոշմամբ համաներումը կիրառվել է ՀՀ քրեական օրենսգրքի 176-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին, 2-րդ, 3-րդ կետերով դատապարտված անձի նկատմամբ: «Հայաստանի Հանրապետության անկախության հռչակման 20-րդ տարեդարձի կապակցությամբ համաներում հայտարարելու մասին» ՀՀ Ազգային ժողովի 26.05.2011թ. որոշման 9-րդ կետի 7-րդ ենթակետով արգելվում է համաներման կիրառումը ՀՀ քրեական օրենսգրքի 176-րդ հոդվածով դատապարտված անձանց նկատմամբ:

Այսպիսով, Դատարանի կողմից թույլ է տրվել «Հայաստանի Հանրապետության անկախության հռչակման 20-րդ տարեդարձի կապակցությամբ համաներում հայտարարելու մասին» ՀՀ Ազգային ժողովի 26.05.2011թ. որոշման 9-րդ կետի 7-րդ ենթակետի խախտում, որի արդյունքում ՀՀ քրեական օրենսգրքի 176-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին, 2-րդ, 3-րդ կետերով նախատեսված հանցագործության համար դատապարտված անձն անհիմն կերպով ազատվել է նշանակված պատժից:

Դատարանը, կիրառելով ՀՀ ԱԺ «Համաներում հայտարարելու մասին» 26.05.2011թ. որոշման 1-ին կետի 1-ին ենթակետը, թույլ է տվել նյութական օրենքի նորմի ակնհայտ և կոպիտ խախտում, որով դատարանն անտեսել է օրենսդրի կողմից նախատեսված ակնհայտ բացառությունը, և դրա արդյունքում դատապարտյալն ազատվել է պատժի կրումից:

Արդարադատության խորհրդի կարգապահական հանձնաժողովը գտնում է, որ ՀՀ Սյունիքի մարզի ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանի դատավոր Լ.Աթանյանի կողմից թույլ տրված խախտումը հանգեցրել է նրան, որ հանրորեն վտանգավոր արարք կատարած անձի նկատմամբ պատշաճ արդարադատություն չի իրականացվել, և վերջինս արդարացի հատուցում չի ստացել իր կատարած արարքի համար:

 Կարգապահական հանձնաժողովը գտնում է, որ դատական ակտը, որը պարունակում է նյութական օրենքի նորմի խախտում, չի կարող կայացվել դատավորի մեղքի բացակայությամբ: Տվյալ պարագայում դատավորի մեղավորությունն առկա է, քանի որ նա չի դրսևորել բավարար ուշադրություն և շրջահայացություն, որի արդյունքում չեն պահպանվել արդարության և օրինականության սկզբունքները, և թույլ է տրվել նյութական օրենքի նորմի ակնհայտ և կոպիտ խախտում:

3. Դատավորի բացատրությունում բերված փաստարկները Կարգապահական հանձնաժողովի կողմից հարուցված կարգապահական վարույթի վերաբերյալ.

ՀՀ Սյունիքի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Լ. Աթանյանը Կարգապահական հանձնաժողովին ներկայացրել է բացատրություն, որում մասնավորապես նշել է.

«16.06.2011թ. ՀՀ Սյունիքի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարան է ստացվել ՀՀ ՊՆ 60913 զորամասի հրամանատարի միջնորդությունը` դատապարտյալ Տարոն Գեորգիի Գալուստովի նկատմամբ ՀՀ Ազգային ժողովի կողմից 26.05.2011թ. ընդունված «ՀՀ անկախության հռչակման 20-րդ տարեդարձի կապակցությամբ համաներում հայտարարելու մասին» որոշումը կիրառելու մասին:

27.06.2011թ. նշանակվել է միջնորդության քննարկումը:

Դատաքննությանը ներկայացել էին դատապարտյալը, որը համարվում էր ժամկետային զինծառայող, ՀՀ ՊՆ թիվ 60913 զորամասի սպա իրավաբանը և Եղեգնաձորի կայազորի զինվորական դատախազության ավագ դատախազ Ա.Գաբրիելյանը:

Դատաքննության ժամանակ դատապարտյալ Գալուստովը կատարած հանցագործության վերաբերյալ հայտնել է, որ կատարել է գողություն:

Դատական նիստի ընթացքում սպա իրավաբանը պնդեց միջնորդությունն այն մասին, որ Տարոն Գեորգիի Գալուստովի նկատմամբ կիրառվի ՀՀ Ազգային ժողովի կողմից 26.05.2011թ. ընդունված «ՀՀ անկախության հռչակման 20-րդ տարեդարձի կապակցությամբ համաներում հայտարարելու մասին» որոշումը, և վերջինս ազատվի պատժի կրումից:

Ծանրաբեռնվածությունից և ՀՀ Ազգային ժողովի կողմից 26.05.2011թ. ընդունված «ՀՀ անկախության հռչակման 20-րդ տարեդարձի կապակցությամբ համաներում հայտարարելու մասին» որոշումը կիրառելու կապակցությամբ ներկայացված միջնորդությունների քանակից ելնելով` օրենքով նախատեսված ժամկետները չխախտելու համար, շտապողականության պատճառով տեղի է ունեցել սխալ, համաձայն ՀՀ Ազգային ժողովի կողմից 26.05.2011թ. ընդունված «ՀՀ անկախության հռչակման 20-րդ տարեդարձի կապակցությամբ համաներում հայտարարելու մասին» որոշման 9-րդ հոդվածի 7-րդ կետի համաներում չէր կարող կիրառվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 176-րդ հոդվածով կատարված հանցագործության համար, սակայն վերը նշված պատճառաբանությամբ Տարոն Գեորգիի Գալուստովի նկատմամբ կիրառվել է Համաներման ակտը:

ՀՀ զինվորական դատախազի կողմից որոշման դեմ բերվել է վերաքննիչ բողոք»:

4. Կարգապահական պատասխանատվության հարցի քննության համար էական նշանակություն ունեցող փաստերը.

Խորհուրդը հիմք է ընդունում արձանագրված հետևյալ փաստերը.

1) Երևանի քրեական դատարանի 08.07.2008թ. դատավճռով Տարոն Գեորգիի Գալուստովը մեղավոր է ճանաչվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 176-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին, 2-րդ, 3-րդ կետերով և դատապարտվել ազատազրկման 3 (երեք) տարի ժամկետով: ՀՀ քրեական օրենսգրքի 69-րդ հոդվածի կիրառմամբ հաշվակցելով կալանքի տակ գտնվելու 1 (մեկ) ամիս 28 (քսանութ) օրը` Տարոն Գալուստովի նկատմամբ պատիժ է նշանակվել ազատազրկում 2 (երկու) տարի 10 (տասը) ամիս 2 (երկու) օր ժամկետով: ՀՀ քրեական օրենսգրքի 70-րդ հոդվածի կիրառմամբ նշանակված պատիժը պայմանականորեն չի կիրառվել, սահմանվել է փորձաշրջան 3 (երեք) տարի ժամկետով:

2) Դատարանը, 27.06.2011թ. որոշմամբ բավարարելով ՀՀ ՊՆ թիվ 60913 զորամասի հրամանատարի միջնորդությունը, դատապարտյալ Տարոն Գալուստովի նկատմամբ կիրառել է «Հայաստանի Հանրապետության անկախության հռչակման 20-րդ տարեդարձի կապակցությամբ համաներում հայտարարելու մասին» ՀՀ Ազգային ժողովի 26.05.2011թ. որոշման 1-ին կետի 2-րդ ենթակետը և նրան ազատել վերը նշված դատավճռով նշանակված պատժի կրումից:

5. Խորհրդի պատճառաբանությունները և եզրահանգումը.

Քննարկելով Դատարանի դատավոր Լեռնիկ Աթանյանին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու հարցը, լսելով Կարգապահական հանձնաժողովի անդամի զեկույցը, դատավորի բացատրությունը, ուսումնասիրելով վարույթի նյութերը և հետազոտելով ապացույցները` Խորհուրդը գտնում է, որ ներկայացված միջնորդությունը ենթակա է բավարարման հետևյալ պատճառաբանությամբ.

Համաներման ակտի 1-ին կետի 2-րդ ենթակետի համաձայն՝ պատժից ենթակա են ազատման այն անձինք, որոնց նկատմամբ պատիժը պայմանականորեն չի կիրառվել:

Համաներման ակտի 9-րդ կետի 7-րդ ենթակետի համաձայն` համաներումը չի կիրառվում մի շարք, այդ թվում` ՀՀ քրեական օրենսգրքի 176-րդ հոդվածով նախատեսված հանցագործությունները կատարելու համար դատապարտված անձանց նկատմամբ:

Համաներման կիրառման հարցին ՀՀ վճռաբեկ դատարանն անդրադարձել է Վարուժան Գագիկի Ավետիսյանի վերաբերյալ 2011 թվականի հոկտեմբերի 20-ի թիվ ՍԴ3/0013/01/11 որոշման մեջ, որի 16-րդ կետում դիրքորոշում է հայտնել այն մասին, որ «(...) համաներման կիրառման սահմանափակումները նախատեսված են համաներման ակտով և պետք է պահպանվեն անվերապահորեն: Մասնավորապես, անվերապահորեն պետք է պահպանվեն համաներման ակտում նախատեսված այն կանոնները, որոնք սահմանում են անձանց շրջանակը, որոնց նկատմամբ համաներումը կիրառելի չէ, ինչպես նաև սահմանում են, թե հանցանք կատարած անձինք ինչ չափով պետք է օգտվեն համաներումից` պետք է ազատվեն քրեական պատասխանատվությունից կամ պատժից, կամ կարող է մեղմացվել պատիժը, կամ վերացվել դատվածությունը: Այդ կանոններից շեղումները, այդ թվում` նախատեսված համաներման չկիրառումը կամ նախատեսվածից դուրս համաներման կիրառումը կարող են հանգեցնել օրինականության սկզբունքի խախտման և կամայականության, առաջացնել օրենքի ոչ միատեսակ կիրառություն»:

Գործի նյութերի ուսումնասիրությունից երևում է, որ Երևանի քրեական դատարանի 08.07.2008թ. դատավճռով Տարոն Գալուստովը դատապարտվել է ՀՀ քրեական օրենսգրքի 176-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին, 2-րդ, 3-րդ կետերով նախատեսված հանցագործություն կատարելու համար, և ՀՀ քրեական օրենսգրքի 70-րդ հոդվածի կիրառմամբ նշանակված պատիժը պայմանականորեն չի կիրառվել: Դատարանը 27.06.2011թ. որոշմամբ դատապարտյալ Տարոն Գալուստովի նկատմամբ կիրառել է Համաներման ակտի 1-ին կետի 2-րդ ենթակետը և նրան ազատել վերը նշված դատավճռով նշանակված պատժից:

Մեջբերված փաստերը վերլուծելով Համաներման ակտի 9-րդ կետի լույսի ներքո՝ Խորհուրդն արձանագրում է, որ դատավոր Լ.Աթանյանը Համաներման ակտով նախատեսված սահմանափակումն անտեսելու հետևանքով, մասնավորապես այն, որ Տարոն Գալուստովը դատապարտված է եղել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 176-րդ հոդվածով, որի նկատմամբ համաներումը կիրառելի չէր, Համաներման ակտի կիրառմամբ դատապարտյալին ազատել է Երևանի քրեական դատարանի 08.07.2008թ. դատավճռով նշանակված պատժի կրումից:

Վերոգրյալի հիման վրա Խորհուրդը գտնում է, որ դատավոր Լ. Աթանյանի կողմից թույլ տրված օրինականության սկզբունքի խախտման արդյունքում, Համաներման ակտով նախատեսված ուղղակի արգելքի պայմաններում Դատարանը դատապարտյալ Տարոն Գալուստովի նկատմամբ կիրառել է «Հայաստանի Հանրապետության անկախության հռչակման 20-րդ տարեդարձի կապակցությամբ համաներում հայտարարելու մասին» ՀՀ Ազգային ժողովի 26.05.2011թ. որոշումը, որը կիրառելի չէր:

Հետևաբար, Խորհուրդը գտնում է, որ ՀՀ Սյունիքի մարզի ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանի դատավոր Լ. Աթանյանն արդարադատություն իրականացնելիս թույլ է տվել նյութական օրենքի նորմի ակնհայտ և կոպիտ խախտում, որը ՀՀ դատական օրենսգրքի 153-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին կետի ուժով դատավորին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու հիմք է հանդիսանում:

Ելնելով վերոգրյալից և ղեկավարվելով ՀՀ դատական օրենսգրքի 111-րդ, 161-րդ հոդվածներով, 153-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին կետով, 157-րդ հոդվածի 1-ին մասի 3-րդ կետով՝ Խորհուրդը

Ո Ր Ո Շ Ե Ց

1. Արդարադատության խորհրդի կարգապահական հանձնաժողովի միջնորդությունը բավարարել: ՀՀ Սյունիքի մարզի ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանի դատավոր Լ. Աթանյանին հայտարարել խիստ նկատողություն` զուգորդված մեկ տարի ժամկետով աշխատավարձի քսանհինգ տոկոսից զրկելով:

2. Որոշումն օրինական ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից և ենթակա չէ բողոքարկման: