Հ Ա Մ Ա Ձ Ա Յ Ն Ա Գ Ի Ր
Հայաստանի Հանրապետության կառավարության ԵՎ Եգիպտոսի Արաբական Հանրապետության կառավարության միջԵՎ ներդրումների խրախուսման ԵՎ պաշտպանության մասին
Հայաստանի Հանրապետության Կառավարությունը և Եգիպտոսի Արաբական Հանրապետական Կառավարությունը (այսուհետ` Պայմանավորվող կողմեր)
ցանկանալով բարենպաստ պայմաններ ստեղծել մի Պայմանավորվող կողմի ներդրողների` մյուս Պայմանավորվող կողմի տարածքում ներդրումներ կատարելու համար
ընդունելով, որ այդպիսի ներդրումների խրախուսումը և փոխադարձ պաշտպանությունը միջազգային համաձայնագրով կնպաստի մասնավոր գործունեության նախաձեռնության խթանմանը և բարգավաճմանը երկու պետություններում,
պայմանավորվում են հետևյալի մասին
Հոդված 1.
Սահմանումներ
Սույն Համաձայնագրի շրջանակներում տեքստում օգտագործվող տերմիններն ունեն հետևյալ նշանակությունը`
1. «ներդրումներ» տերմինի տակ հասկացվում են գույքի բոլոր տեսակները, որոնք ներառում են մասնավորապես, բայց ոչ բացառապես.
ա) շարժական ու անշարժ գույքը և գույքային իրավունքները, ինչպիսիք են պարտապանի գույքի վրա կալանք դնելու, գրավի և հիպոթեքի իրավունքը,
բ) ընկերության բաժնեմասերը, բաժնետոմսերը և պարտատոմսերը և ձեռնարկությունում այլ նման տեսակի մասնակցությունը,
գ) դրամական միջոցների, և ֆինանսական արժեք ունեցող ցանկացած պարտավորության գծով պահանջների իրավունքները,
դ) մտավոր սեփականության իրավունքները, բարի համբավը, տեխնիկական գործընթացները և «նոուհաուն»,
ե) օրենքով կամ պայմանագրով շնորհված գործունեության կոնցեսիաներ` ներառյալ բնական ռեսուրսների հետազոտությունների, ուսումնասիրությունների կամ շահագործման իրավունքի համար տրվող կոնցեսիաները,
Նման ունեցվածքների ձևի ինչպիսին, որ եղել է ներդրման պահին, փոփոխությունը չի ազդում ներդրման բնույթի վրա և «ներդրում» տերմինը ներառում է բոլոր ներդրումները, որոնք կատարվել են սույն Համաձայնագրի ուժի մեջ մտնելու օրվանից հետո,
2. «եկամուտ» տերմինը նշանակում է ներդրումներից ստացված գումարները, և մասնավորապես, բայց ոչ բացառապես, ներառում է շահույթները, տոկոսները, կապիտալի աճից ստացված եկամուտները, դիվիդենտները, ռոյալթիները և այլ վարձատրությունները,
3. «քաղաքացի» տերմինի տակ հասկացվում են.
ա) Հայաստանի Հանրապետության դեպքում` Հայաստանի Հանրապետության գործող օրենսդրությամբ Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացու կարգավիճակ ունեցող ֆիզիկական անձինք,
բ) Եգիպտոսի Արաբական Հանրապետության դեպքում` Եգիպտոսի Արաբական Հանրապետության գործող օրենսդրությամբ Եգիպտոսի Արաբական Հանրապետության քաղաքացու կարգավիճակ ունեցող ֆիզիկական անձինք,
4. «ընկերություններ» նշանակում են`
ա) Հայաստանի Հանրապետության դեպքում` կորպորացիաները, ձեռնարկությունները և ընկերակցություններ, որոնք կազմավորվել կամ հիմնադրվել են Հայաստանի Հանրապետության ցանկացած տարածքում համաձայն գործող օրենքի և նրա տարածքում ունեն իրենց գլխադասային մարմինը,
բ) Եգիպտոսի Արաբական Հանրապետության դեպքում` կորպորացիաները, ձեռնարկությունները և ընկերակցություններ, որոնք կազմավորվել կամ հիմնադրվել են Եգիպտոսի Արաբական Հանրապետության ցանկացած տարածքում համաձայն գործող օրենքի և նրա տարածքում ունեն իրենց գլխադասային մարմինը,
5. «տարածք» տերմինը նշանակում է`
ա) Հայաստանի Հանրապետության դեպքում` Հայաստանի Հանրապետության տարածքը,
բ) Եգիպտոսի Արաբական Հանրապետության դեպքում` Եգիպտոսի Արաբական Հանրապետության տարածքը:
Հոդված 2.
Ներդրումների խրախուսում և պաշտպանություն
1. Յուրաքանչյուր Պայմանավորվող կողմ պետք է խրախուսի և բարենպաստ պայմաններ ստեղծի մյուս Պայմանավորվող կողմի քաղաքացիների և ընկերությունների համար` իր տարածքում ներդրումներ կատարելու համար, և ընդունի այդպիսի ներդրումները` համաձայն իր օրենքների:
2. Յուրաքանչյուր Պայմանավորվող կողմի քաղաքացիների և ընկերությունների ներդրումները մյուս Պայմանավորվող կողմի տարածքում միշտ կարժանանան հավասար և արդար վերաբերմունքի և կօգտվեն լիակատար պաշտպանությունից և անվտանգությունից: Ոչ մի Պայմանավորվող կողմ իր տարածքում չպետք է անխոհեմ կամ խտրական միջոցներով որևէ կերպ խոչընդոտի մյուս Պայմանավորվող կողմի քաղաքացիների կամ ընկերությունների ներդրումների կառավարմանը, պահպանմանը, օգտագործմանը, շահագործմանը կամ տնօրինմանը կամ փոխանցմանը: Յուրաքանչյուր Պայմանավորվող կողմ կկատարի մյուս Պայմանավորվող կողմի քաղաքացիների կամ ընկերությունների ներդրումների նկատմամբ ստանձնած ցանկացած պարտավորություն:
Հոդված 3.
Ազգային և առավել բարենպաստության ռեժիմ
1. Պայմանավորվող կողմերից ոչ մեկը իր տարածքում չպետք է մյուս Պայմանավորվող կողմի քաղաքացիների և ընկերությունների ներդրումների և եկամուտների նկատմամբ կիրառի ավելի պակաս բարենպաստ ռեժիմ, քան իր քաղաքացիների կամ ընկերությունների ներդրումների կամ եկամուտների կամ երրորդ պետության քաղաքացիների կամ ընկերությունների ներդրումների կամ եկամուտների նկատմամբ կիրառվող ռեժիմն է:
2. Պայմանավորվող կողմերից ոչ մեկը իր տարածքում չպետք է խոչընդոտի մյուս Պայմանավորվող կողմի քաղաքացիներին կամ ընկերություններին` կառավարելու, պահպանելու, շահագործելու, օգտագործելու և տնօրինելու իրենց ներդրումները և պետք է տրամադրի ոչ պակաս բարենպաստ ռեժիմ, քան այն, որը տրամադրում է իր սեփական կամ որևէ երրորդ պետության քաղաքացիներին կամ ընկերություններին:
3. Կասկածներից խուսափելու համար հավաստիացվում է, որ առաջին և երկրորդ կետերում նշված վերաբերմունքը կկիրառվի սույն Համաձայնագրի 1-11 հոդվածների նկատմամբ:
Հոդված 4.
Վնասների փոխհատուցում
1. Եթե մի Պայմանավորվող կողմի քաղաքացիների կամ ընկերությունների ներդրումները մյուս Պայմանավորվող կողմի տարածքում վնաս են կրում պատերազմի կամ այլ զինված ընդհարումների, հեղափոխության, արտակարգ իրավիճակի, խռովության, ապստամբության կամ զանգվածային անկարգությունների կամ այլ պատճառներով, ապա վերջին Պայմանավորվող կողմը կապված վնասի վերականգնման, փոխհատուցման կամ այլ բնույթի կարգավորումների հետ, պետք է ցուցաբերի ոչ պակաս բարենպաստ վերաբերմունք, քան այն, որը ցուցաբերում է իր սեփական քաղաքացիների կամ ընկերությունների նկատմամբ կամ որևէ երրորդ պետության քաղաքացիների կամ ընկերությունների նկատմամբ: Որպես փոխհատուցում կատարվող վճարումները պետք է լինեն ազատ փոխանցելի:
2. Առանց հակասելու սույն հոդվածի 1-ին կետին, մի Պայմանավորվող կողմի քաղաքացիները և ընկերությունները, որոնք սույն կետում նշված որևէ իրավիճակում վնաս են կրել մյուս Պայմանավորվող կողմի տարածքում հետևյալ պատճառներով`
ա) զինված ուժերի կամ իշխանությունների կողմից նրանց ունեցվածքի բռնագրավում, կամ
բ) զինված ուժերի կամ իշխանությունների կողմից նրանց ունեցվածքի ոչնչացում, որը հետևանք չէ պատերազմական գործողությունների կամ չի բխում իրադրության անհրաժեշտությունից,
պետք է ստանան համարժեք փոխհատուցում: Որպես փոխհատուցում կատարվող վճարումները պետք է լինեն ազատ փոխանցելի:
Հոդված 5.
Սեփականազրկում
1. Յուրաքանչյուր Պայմանավորվող կողմի քաղաքացիների կամ ընկերությունների ներդրումները մյուս Պայմանավորվող կողմի տարածքում չեն կարող ազգայնացվել, բռնագրավվել կամ ենթարկվել ազգայնացմանը կամ բռնագրավմանը համարժեք ազդեցություն ունեցող միջոցների (այսուհետ` սեփականազրկում), բացառությամբ այն դեպքերի, երբ դա կատարվում է ի շահ պետության` ելնելով այդ Կողմի ներքին կարիքներից, անխտրականության հիման վրա և արագ, համարժեք և արդյունավետ փոխհատուցման դիմաց: Այդպիսի փոխհատուցումը պետք է հավասար լինի անմիջապես մինչև սեփականազրկումը բռնագրավված ներդրումների բուն արժեքին, պետք է ներառի մինչև վճարման օրը եղած սովորական առևտրային տոկոսները, պետք է կատարվի առանց ոչ խելամիտ ձգձգումների, լինի գործնականում իրագործելի և ազատ փոխանցելի: Քաղաքացիները կամ ընկերությունները, որոնց շահերը ոտնահարվել են, իրավունք ունեն սեփականազրկում իրականացնող Պայմանավորվող կողմի օրենսդրությանը համապատասխան դիմելու այդ Կողմի դատական կամ այլ անկախ մարմին իրենց խնդրի քննության և իրենց ներդրումների գնահատման համար` սույն կետում նշված սկզբունքների համաձայն:
2. Եթե Պայմանավորվող կողմը սեփականազրկում է մի ընկերության ունեցվածքը, որը կազմավորվել կամ հիմնադրվել է իր տարածքում` գործող օրենսդրության համաձայն, և որում մյուս Պայմանավորվող կողմի քաղաքացիները կամ ընկերությունները բաժնեմաս ունեն, ապա առաջին Պայմանավորվող կողմը պետք է ապահովի, որպեսզի սույն հոդվածի առաջին կետի դրույթները կիրառվեն անհրաժեշտ չափով` երաշխավորելու համար մյուս Պայմանավորվող կողմի` բաժնեմաս ունեցող քաղաքացիների կամ ընկերությունների ներդրումների արագ, համարժեք և արդյունավետ փոխհատուցումը:
Հոդված 6.
Եկամուտների և ներդրումների հայրենադարձումը
Յուրաքանչյուր Պայմանավորվող կողմ մյուս Պայմանավորվող կողմի քաղաքացիների կամ ընկերությունների ներդրումների համար պետք է երաշխավորի այդ ներդրումների և եկամուտների փոխանցումը` առանց որևէ սահմանափակման: Փոխանցումները պետք է կատարվեն արագ, փոխարկելի տարադրամով, որով որ ներդրվել էր սկզբնական կապիտալը կամ այլ` ներդրողի և համապատասխան Պայմանավորվող կողմի միջև համաձայնեցված տարադրամով: Ներդրողի հետ այլ համաձայնության բացակայության դեպքում փոխանցումները պետք է կատարվեն փոխանցման օրվա տվյալ երկրի փոխանակման տոկոսադրույքով` համաձայն փոխանակման գործող կանոնակարգերի:
Հոդված 7.
Բացառություններ
Սույն Համաձայնագրի այն դրույթները, որոնք վերաբերում են յուրաքանչյուր Պայմանավորվող կողմի կամ որևէ երրորդ պետության քաղաքացիներին կամ ընկերություններին տրամադրվող ռեժիմից ոչ պակաս բարենպաստ ռեժիմի տրամադրմանը չպետք է մեկնաբանվեն որպես պարտավորեցնող Պայմանավորվող կողմերից որևէ մեկին մյուս Պայմանավորվող կողմի քաղաքացիների կամ ընկերությունների վրա տարածելու այլ ռեժիմի շահավետություն, նախապատվություն կամ արտոնություններ, որոնք հետևանք են`
ա) գոյություն ունեցող կամ ապագայում ստեղծվելիք ցանկացած մաքսային միության կամ համանման միջազգային համաձայնության, որոնց Պայմանավորվող կողմերից յուրաքանչյուրը անդամ է կամ կարող է անդամ դառնալ,
բ) ցանկացած միջազգային համաձայնագրի կամ պայմանավորվածության, որը ամբողջապես կամ գլխավորապես առնչվում է հարկերին կամ ամբողջապես կամ գլխավորապես հարկերին առնչվող այլ տեղական օրենսդրությանը:
Հոդված 8.
Մի պայմանավորվող կողմի և մյուս Պայմանավորվող կողմի ներդրողի միջև վեճերի լուծումը
1. Պայմանավորվող կողմերը կաշխատեն մի Պայմանավորվող կողմի և մյուս Պայմանավորվող կողմի ներդրողի միջև ցանկացած վեճ լուծել բարեկամական ճանապարհով:
2. Եթե որևէ այդպիսի վեճ է առաջանում և այն չի լուծվում վեց ամսվա ընթացքում, ապա այն, Կողմերից յուրաքանչյուրի խնդրանքով, պետք է ներկայացվի Միջնորդ դատարան: Միջնորդ դատարանը պետք է ղեկավարվի Միավորված Ազգերի Կազմակերպության Միջազգային առևտրի իրավունքի Հանձնաժողովի արբիտրաժային Կանոններով` ընդունված Միավորված Ազգերի Գլխավոր ասամբլեայի 1976թ. դեկտեմբերի 15-ի 31/98 Բանաձևով, եթե Կողմերը այլ համաձայնության չգան:
3. Միջնորդ դատարանի որոշումը պետք է լինի վերջնական և պարտադիր վեճի բոլոր կողմերի համար: Յուրաքանչյուր Պայմանավորվող կողմ այդ որոշումը կկատարի իր օրենսդրությանը համապատասխան:
Հոդված 9.
Պայմանավորվող կողմերի միջև վեճերի լուծումը
1. Պայմանավորվող կողմերը համագործակցության ոգով կփնտրեն սույն Համաձայնագրի մեկնաբանման կամ կիրառման կապակցությամբ ծագած վեճերի արագ և արդարացի լուծում:
2. Եթե Պայմանավորվող կողմերի միջև վեճը հնարավոր չլինի լուծել այս ճանապարհով վեց ամսվա ընթացքում, ապա Պայմանավորվող կողմերի համաձայնությամբ վեճը կներկայացվի ad hoc Միջնորդ դատարանին:
3. Միջնորդ դատարանը կստեղծվի հետևյալ ճանապարհով: Միջնորդ դատարանին դիմելու խնդրանք ստանալուց հետո, վեց ամսվա ընթացքում յուրաքանչյուր Պայմանավորվող կողմ կնշանակվի միջնորդ դատարանի մեկ անդամի: Նշանակված երկու անդամները այնուհետև կընտրեն երրորդ երկրի քաղաքացու, որը Պայմանավորվող կողմերի հավանությամբ կնշանակվի Միջնորդ դատարանի Նախագահ (այսուհետ` Նախագահ): Նախագահը կնշանակվի երկու ամսվա ընթացքում` Միջնորդ դատարանի երկու անդամների նշանակման օրվանից սկսած:
4. Եթե սույն հոդվածի 3-րդ կետում նշված ժամկետում անհրաժեշտ նշանակումները չեն կատարվում, ապա, որևէ այլ համաձայնության բացակայության դեպքում, Պայմանավորվող կողմերից յուրաքանչյուրը կարող է հրավիրել Արդարադատության միջազգային դատարանի Նախագահին` կատարելու այդ նշանակումները: Եթե Նախագահը Պայմանավորվող կողմերից որևէ մեկի քաղաքացի է, կամ, եթե որևէ այլ բան խոչընդոտում է նրա կողմից նշված գործառույթը կատարելուն, ապա անհրաժեշտ նշանակումները կատարելու համար պետք է հրավիրվի փոխնախագահը: Եթե փոխնախագահը նույնպես Պայմանավորվող կողմերից որևէ մեկի քաղաքացի է կամ որևէ այլ բան խոչընդոտում է նշված գործառույթը կատարելուն, նշանակումներ կատարելու համար պետք է հրավիրվի Արդարադատության միջազգային դատարանի ըստ պաշտոնի ավագության հաջորդ անդամը, որը Պայմանավորվող կողմերից ոչ մեկի քաղաքացի չէ:
5. Միջնորդ դատարանը իր որոշումը կկայացնի ձայների մեծամասնությամբ: Այդ որոշումը պարտադիր է Պայմանավորվող կողմերի համար: Միջնորդ դատարանը ինքն է որոշում իր աշխատակարգը:
Հոդված 10.
Սուբրոգացիա
1. Եթե Պայմանավորվող կողմերից մեկը կամ նրա կողմից որոշված մարմինը (առաջին Պայմանավորվող կողմ) կատարում է վճարումներ մյուս Պայմանավորվող կողմի (երկրորդ Պայմանավորվող կողմ) տարածքում ներդրումների հետ կապված հատուցումներով, ապա երկրորդ Պայմանավորվող կողմ կճանաչի.
ա) օրենքով կամ իրավական ակտով հատուցում ստացող կողմի բոլոր իրավունքների և պահանջների փոխանցումը առաջին Պայմանավորվող Կողմին, և
բ) որ առաջին Պայմանավորվող կողմին սուբրոգացիաների շնորհիվ իրավունք է վերապահվում միևնույն չափով գործադրել այնպիսի իրավունքներ և կիրառել այնպիսի պահանջներ, ինչպիսին գործադրում և կիրառում է հատուցվող կողմը:
2. Առաջին Պայմանավորվող կողմը բոլոր պարագաներում կունենա նույն վերաբերմունքը.
ա) փոխանցման շնորհիվ ձեռք բերված իրավունքների և պահանջների նկատմամբ, և
բ) այսպիսի իրավունքներից և պահանջներից բխող ցանկացած վճարումների նկատմամբ,
ինչպիսիք սույն Համաձայնագրի համաձայն ունի հատուցվող կողմը ներդրումների և դրանց հետ կապված եկամուտների նկատմամբ:
3. Ձեռք բերված իրավունքների և պահանջների դիմաց առաջին Պայմանավորվող կողմից ոչ փոխարկելի տարադրամով ստացված ցանկացած վճարում, պետք է ազատորեն մատչելի լինի երկրորդ Պայմանավորվող կողմի տարածքում կատարված ցանկացած ծախսեր վճարելու համար:
Հոդված 11.
Այլ կանոնների կիրառում
Եթե յուրաքանչյուր Պայմանավորվող կողմի օրենքի դրույթները կամ Պայմանավորվող կողմերի միջև գործող կամ ապագայում կնքվելիք միջազգային պայմանագրերով սահմանված պարտավորությունները, ի լրումն սույն Համաձայնագրի, պարունակում են ընդհանուր կամ առանձնահատուկ կանոններ, որոնք մյուս Պայմանավորվող կողմի քաղաքացիների կամ ընկերությունների ներդրումներին կտրամադրեն առավել բարենպաստ ռեժիմ, քան սահմանված է սույն Համաձայնագրով, ապա այդպիսի կանոնները կգերակայեն սույն Համաձայնագրի նկատմամբ առավել բարենպաստության մասով:
Հոդված 12.
Ուժի մեջ մտնելը
Յուրաքանչյուր Պայմանավորվող կողմ մյուս Կողմին գրավոր կծանուցի իր տարածքում սույն Համաձայնագրի ուժի մեջ մտնելու համար սահմանված իրավական ընթացակարգերն ավարտելու:
Սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ կմտնի երկու ծանուցումների փոխանակման օրվանից:
Հոդված 13.
Տևողությունը և դադարեցումը
Սույն Համաձայնագրի գործողության ժամկետը 10 տարի է: Այն կշարունակի ուժի մեջ մնալ 12 ամսվա ընթացքում` հաշված այն օրվանից, երբ Պայմանավորվող կողմերից յուրաքանչյուրը գրավոր կծանուցի մյուս Կողմին դրա գործողությունը դադարեցնելու մասին: Համաձայնագրի գործողության ժամանակահատվածում կատարված ներդրումների նկատմամբ Համաձայնագրի դրույթները կշարունակեն գործել սույն Համաձայնագրի գործողությունը դադարեցնելուց հետո 20 տարի ժամանակահատվածով և առանց հակասելու ընդհանուր միջազգային իրավունքի կանոններին:
Ի հաստատումն վերը նշվածի համապատասխան կառավարությունների կողմից պատշաճ կերպով լիազորվածներ ներքոստորագրողները ստորագրեցին սույն Համաձայնագիրը:
Կատարված է Երևան քաղաքում, 1996թ. հունիսի 9-ին, երկու բնօրինակից` հայերեն, արաբերեն և անգլերեն. ընդ որում, բոլոր տեքստերն էլ հավասարազոր են: Մեկնաբանության ժամանակ տարաձայնությունների դեպքում գերակայությունը կտրվի անգլերեն տեքստին:
Հ ա յ ա ս տ ա ն ի Հ ա ն ր ա պ ե տ ո ւ թ յ ա ն հ ա յ տ ա ր ա ր ու թ յ ու ն ը
Հայաստանի Հանրապետության կառավարության ԵՎ Եգիպտոսի Արաբական Հանրապետության կառավարության միջԵՎ 1996 թ. հունիսի 9-ին ստորագրված ներդրումների խրախուսման ԵՎ պաշտպանության մասին Համաձայնագիրը վավերացնելու վերաբերյալ
Հայաստանի Հանրապետությունը հայտարարում է, որ Եգիպտոսի Արաբական Հանրապետությունում Հայաստանի Հանրապետության դեսպանության 2004 թվականի նոյեմբերի 30-ի թիվ 01/2109 հայտագիրը և Եգիպտոսի Արաբական Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարության 2005 թվականի հունվարի 25-ի թիվ 193 հայտագիրը կկազմեն համաձայնություն «Հայաստանի Հանրապետության կառավարության և Եգիպտոսի Արաբական Հանրապետության կառավարության միջև ստորագրված ներդրումների խրախուսման և պաշտպանության մասին» Համաձայնագրի 5-րդ հոդվածի մեկնաբանության վերաբերյալ:
Նշված հայտագրերը հանդիսանում են Համաձայնագրի անբաժանելի մասը:
Համաձայնագիրն ուժի մեջ է մտել 2006 թ. փետրվարի 21-ից:
