ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ԱԶԳԱՅԻՆ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅԱՆ ՏՆՕՐԵՆ
|
«26» 11 2024 թ. |
N 2-Ն |
Ե Ր Ե Վ Ա Ն
Հ Ր Ա Մ Ա Ն
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ՄԱՐՄԻՆՆԵՐՈՒՄ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅԱՆ ԱՆՑՆԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ ԹԵԿՆԱԾՈՒՆԵՐԻ ԱՌՈՂՋԱԿԱՆ ՎԻՃԱԿԻ ՀԵՏ ԿԱՊՎԱԾ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ ՍԱՀՄԱՆԵԼՈՒ ԵՎ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՆԵՐՔԻՆ ԳՈՐԾԵՐԻ ԵՎ ԱԶԳԱՅԻՆ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐԻ 1997 ԹՎԱԿԱՆԻ ՀՈՒՆՎԱՐԻ 20-Ի N 2 ՀՐԱՄԱՆՆ ՈՒԺԸ ԿՈՐՑՐԱԾ ՃԱՆԱՉԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
Հիմք ընդունելով «Ազգային անվտանգության մարմիններում ծառայության մասին» օրենքի 14-րդ հոդվածի 2-րդ մասը, ղեկավարվելով «Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին» օրենքի 37-րդ հոդվածով
ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ`
1․ Սահմանել՝ Հայաստանի Հանրապետության ազգային անվտանգության մարմիններում ծառայության անցնելու համար թեկնածուների առողջական վիճակի հետ կապված պահանջները՝ համաձայն հավելվածի:
2. Հայաստանի Հանրապետության ազգային անվտանգության ծառայության սահմանապահ զորքերի և հատուկ ստորաբաժանումների ծառայողների, ինչպես նաև այդ ստորաբաժանումներում զինվորական ծառայության անցնելու համար թեկնածուների առողջական վիճակը ստուգելիս ղեկավարվել Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2018 թվականի ապրիլի 12-ի «Զինվորական ծառայության համար քաղաքացու կամ զինծառայողի պիտանիության աստիճանը որոշող հիվանդությունների ցանկը, ինչպես նաև քաղաքացու կամ զինծառայողի առողջական վիճակին հակացուցված զինվորական ծառայության պայմանները սահմանելու մասին» N 404-Ն որոշմամբ սահմանված պահանջներով։
3. Հայաստանի Հանրապետության ազգային անվտանգության մարմինների ծառայողների առողջական վիճակը ստուգելիս ղեկավարվել սույն հրամանի 1-ին կետով սահմանված պահանջներով:
4. Ուժը կորցրած ճանաչել Հայաստանի Հանրապետության ներքին գործերի և ազգային անվտանգության նախարարի 1997 թվականի հունվարի 20-ի «Ազգային անվտանգության մարմինների ռազմաբժշկական հանձնաժողովի կարգը, ազգային անվտանգության մարմիններում բժշկական փորձաքննության կարգը, ազգային անվտանգության մարմիններում ծառայությանը խոչընդոտող հիվանդությունների և ֆիզիկական թերությունների ցանկը և ռազմաբժշկական հանձնաժողովի աշխատանքի հաշվետվության ձևը սահմանելու մասին» N 2 հրամանը:
5. Սույն հրամանն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակմանը հաջորդող օրվանից:
|
ՀՀ ազգային անվտանգության |
Ա. Աբազյան |
|
Հավելված ՀՀ ԱԱԾ տնօրենի 2024թ. 11 «26»-ի N 2-Ն հրամանի |
ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ՄԱՐՄԻՆՆԵՐՈՒՄ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅԱՆ ԱՆՑՆԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ ԹԵԿՆԱԾՈՒՆԵՐԻ ԱՌՈՂՋԱԿԱՆ ՎԻՃԱԿԻ ՀԵՏ ԿԱՊՎԱԾ
|
|
ՓՈՐՁԱՔՆՆՎՈՂՆԵՐ | |||||
|
Կետ |
Հիվանդությունների և ֆիզիկական թերությունների անվանումները |
Օպերատիվ ծառայություն |
Օպերատիվ-պահակային ծառայություն |
Օպերատիվ-տեխնիկական ծառայություն |
Վարչական, տնտեսական, ինժեներա-տեխնիկական, բժշկական ծառայություն |
Վարորդ, հերթապահ պարետի օգնական, վերահսկիչ |
|
I |
II |
III |
IV |
V | ||
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
|
1․ Հոգեկան և վարքային խանգարումներ, հոգեբանական առանձնահատկություններ | ||||||
|
1. |
Մտավոր հետամնացություն, ուսման հետ կապված խնդիրներ (F 70-F 79, Z 55) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
2. |
Օրգանական հոգեկան խանգարումներ (F00-F09) ա) խիստ արտահայտված խանգարումներ, ձգձգվող փսիխոտիկ, կայուն ինտելեկտուալ-մնեստիկ, անձնային խանգարումներ` պսիխոօրգանական բնույթի կամ չափավոր արտահայտված ասթենիկ, աֆեկտիվ դիսոցիատիվ, ճանաչողական խանգարումներ |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
բ) անցողիկ, կարճատև փսիխոտիկ և ոչ պսիխոտիկ օրգանական բնույթի խանգարումներ (բուժում պահանջող) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
3. |
Շիզոֆրենիա, շիզոտիպային և զառանցանքային խանգարումներ ( F20-F29, բացի F-23) ա) Շիզոֆրենիա (անկախ ձևից, ընթացքից, ելքից), քրոնիկական զառանցանքային խանգարումներ, շիզոաֆեկտիվ խանգարումներ, շիզոտիպային խանգարումներ |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
4. |
Տրամադրության (աֆեկտիվ) խանգարումներ, մանիակալ դեպրեսիվ փսիխոզ (F30-F39, F23) ա) հաճախակի կրկնվող, կարճատև ռեմիսիաներով ընթացող աֆեկտիվ խանգարումներ (երկբևեռ աֆեկտիվ խանգարումներ, հետադարձ դեպրեսիվ խանգարումներ), երկարատև ռեմիսիայով ընթացող աֆեկտիվ խանգարումներ, ծանր մանիակալ և դեպրեսիվ էպիզոդներ` փսիխոտիկ խանգարումներով, չափավոր դեպրեսիվ էպիզոդ` ձգձգվող ընթացքով, տրամադրության քրոնիկական խանգարումներ |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
բ) թեթև արտահայտված եզակի մանիակալ և դեպրեսիվ էպիզոդներ, հիպոմանիակալ և մանիակալ էպիզոդներ |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
5. |
Ախտանիշային և այլ հոգեկան խանգարումներ (F00-F09, F50-59) ա) երկարատև փսիխոտիկ խանգարումներ` անձի փոփոխություններով, չափավոր արտահայտված կամ կրկնվող փսիխոտիկ և ոչ փսիխոտիկ խանգարումներ, որոնք կարող են առաջացնել անձի ախտաբանական փոփոխություններ կամ երկարատև ասթենիկ վիճակ |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
բ) թեթև արտահայտված կարճատև փսիխոտիկ և ոչ փսիխոտիկ խանգարումներ (բուժում կամ դիտարկում պահանջող) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
6. |
Նևրոտիկ, սթրեսով պայմանավորված և սոմատոֆորմ խանգարումներ հակազդումներ, հարմարվողականության խանգարումներ, ակցենտուացիաներ, վարքային և էմոցիոնալ խանգարումներ՝ դեռահասության տարիքում սկսվող (F40, F48, F90-98, Z73) ա) կայուն հիվանդագին արտահայտություններով, հաճախակի սրացումներով, բուժմանը դժվար ենթարկվող դեպքեր |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից պիտանի չեն | ||||||
|
բ) չափավոր արտահայտված, երկարատև հիվանդագին արտահայտություններով դեպքեր, հարմարվողականության խանգարումներ, ինչպես նաև կրկնվող իրավիճակային, անձնային և փսիխոպաթանման ռեակցիաներ, անձի նևրոտիկ զարգացում |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
գ) թեթև և կարճատև հոգեկան գործունեության խանգարումներ (կոմպուլսիվ, օբսեսիվ, ֆոբիկ, հիստերիկ բնույթի, անձնային, իրավիճակային, դեզադապտացիոն և այլ տիպի ռեակցիաներ) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | |||||
|
Զինծառայողներ Ենթակա են բուժման | ||||||
|
դ) կարճատև և բարենպաստ ընթացքով դեպքեր (բուժում կամ դիտարկում պահանջող) |
Նոր ընդունվողներ | |||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիության աստիճանը |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայության համար | ||||||
|
ե) տարած թեթև և կարճատև արտահայտություններով հոգեկան գործունեության խանգարումներ, էմոցիոնալ և վեգետատիվ բնույթի խանգարումներ, որոնք ենթարկվել են բուժման և ավարտվել են առողջացմամբ |
Նոր ընդունվողներ պիտանիությունը որոշվում է անհատապես | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայության համար | ||||||
|
7. |
Հասուն անձի խանգարումներ և մեծահասակի վարքի խանգարումներ, զարգացման ընդհանուր խանգարումներ (F60-F69, F84) ա) խիստ արտահայտված և երկարատև հոգեկան գործունեության խանգարումների առկայությամբ |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
բ) մնացորդային, չափավոր արտահայտված հոգեկան գործունեության խանգարումների առկայությամբ |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
գ) հոգեկան գործունեության ամբողջական վերականգնման և վերջին 3 տարիների ընթացքում ուղեղի փակ վնասվածքից հետո նյարդային համակարգի օրգանական փոփոխությունների բացակայություն, որը հաստատվել է բուժական հաստատության կողմից |
Նոր ընդունվողներ | |||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիության աստիճանը |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
8. |
Հոգեկան և վարքային խանգարումներ հոգեակտիվ նյութերի գործածման հետևանքով (F10-F19) ա) քրոնիկական փսիխոտիկ խանգարումներ, անձի արտահայտված փոփոխություններով և ինտելեկտուալմնեստիկ խանգարումներով՝ հոգեակտիվ նյութերի գործածման հետևանքով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
բ) սուր պսիխոտիկ խանգարումներ` անձի չափավոր կամ թեթև արտահայտված փոփոխություններով, կախվածության համախտանիշ, դադարեցման վիճակներ և այլ բարդություններ, վնասակար հետևանքներ (սոմատիկ և հոգեկան)՝ հոգեակտիվ նյութերի գործածման հետևանքով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | |||||
|
պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ |
պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||
|
գ) հոգեակտիվ նյութերի չարաշահում (կրկնակի օգտագործում առանց կախվածության համախտանիշի), որոնք զուգորդվում են հոգեկան և ֆիզիկական հետևանքներով, բուժումից հետո |
Նոր ընդունվողներ | |||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
2․ Նյարդային համակարգի հիվանդություններ եվ վնասվածքների հետևանքներ | ||||||
|
9. |
Էպիզոդիկ և պարօքսիզմալ խանգարումներ (G40-G47 բացի G45-G46) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
10. |
Գլխուղեղի և ողնուղեղի անոթային հիվանդություններ և նյարդային համակարգի այլ հիվանդություններ (G45, G46, I60-I69, R55, G90) ա) գործառույթների խիստ արտահայտված խանգարումներով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
բ) գործառույթների չափավոր արտահայտված խանգարումներով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
գ) առանց գործառույթների խանգարման կամ ֆունկցիաների աննշան արտահայտված խանգարումով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են ոչ շարային ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 1-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
11. |
Կենտրոնական նյարդային համակարգի վարակիչ (մանրէային, վիրուսային) և վարակիչ-ալերգիկ հիվանդությունների հետևանքներ, գլխուղեղի և ողնուղեղի օրգանական ախտահարումներ` ընդհանուր վարակների, սուր և քրոնիկական ինտոքսիկացիաների ժամանակ (G00G09, A17, A80-89) ա) գործառույթների խիստ արտահայտված խանգարումով կամ զարգացող ընթացքով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
բ) գործառույթների չափավոր արտահայտված խանգարումով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
գ) գործառույթների աննշան արտահայտված խանգարումով կամ առանց դրա |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
դ) սուր հիվանդությունից հետո առանց օրգանական ախտահարման երևույթների |
Նոր ընդունվողներ պիտանիությունը որոշվում է անհատապես | |||||
|
Զինծառայողներ արձակուրդ հիվանդության պատճառով | ||||||
|
12. |
Գանգուղեղի և ողնուղեղի վնասվածքների հետևանքներ (T90, 91.3, 98.1) ա) գործառույթների զգալի արտահայտված խանգարումով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
բ) գործառույթների չափավոր արտահայտված խանգարումով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
գ) գործառույթների աննշան արտահայտված խանգարումով կամ առանց գործառույթների խանգարման |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
դ) վիճակ` սուր, բաց և փակ վնասվածքից հետո` առանց օրգանական ախտահարման երևույթների |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | |||||
|
Զինծառայողներ արձակուրդ հիվանդության պատճառով | ||||||
|
13. |
Կենտրոնական նյարդային համակարգի արատներ (զարգացման արատներ), օրգանական զարգացող հիվանդություններ (G10-G13, G20-G26, G30-G32, G35- G37, G70-G73, G80-G83, G90-G99, C70-C72, D32, D33, Q00-Q07) ա) գործառույթների խիստ արտահայտված խանգարումով և արագ զարգացող ընթացքով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
բ) գործառույթների չափավոր արտահայտված խանգարումով և դանդաղ զարգացող ընթացքով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանհամար խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
գ) գործառույթների աննշան արտահայտված խանգարումով կամ առանց գործառույթների խանգարման կամ առանց կլինիկական դրսևորումների |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
14. |
Պերիֆերիկ նյարդերի վնասվածքների հետևանքներ (T90.3, T92.4, T93.4) ա) գործառույթների խիստ արտահայտված խանգարումով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
բ) գործառույթների չափավոր արտահայտված խանգարումով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
գ) գործառույթների աննշան արտահայտված խանգարումով կամ առանց խանգարման |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
դ) վիճակ պերիֆերիկ նյարդերի վնասվածքից կամ վիրահատությունից հետո |
Նոր ընդունվողներ պիտանիությունը որոշվում է անհատապես | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայությանը | ||||||
|
15. |
Պերիֆերիկ նյարդային համակարգի հիվանդություններ կամ դրանց հետևանքներ (G50-G59, G60-G64) ա) քրոնիկ, երկարատև սրացումներով սուր արտահայտված ցավերով ուղեկցվող, ինչպես նաև պերիֆերիկ նյարդերի բազմակի ախտահարումների մնացորդային երևույթներ՝ շարժոումների, զգայունության և տրոֆիկի կայուն և խորացված խանգարումով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
բ) մնացորդային երևույթներ՝ հաղորդականության կայուն կամ մասնակի խանգարումով, որը խիստ խանգարում է վերջույթի ֆունկցիան |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
գ) քրոնիկական և հաճախակի կրկնվող հիվանդություններ՝ շարժոումների և զգայունության չափավոր խանգարումով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են ոչ շարային զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
դ) հաղորդականության մասնակի խանգարումով, ոըը չափավոր խանգարում է վերջույթի ֆունկցիան |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
ե) մնացորդային երևույթներ՝ շարժումների և զգայունության թույլ արտահայտված ձևով |
Նոր ընդունվողներ պիտանիությունը որոշվում է անհատապես | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայությանը | ||||||
|
3․ Ներքին հիվանդություններ | ||||||
|
16. |
Արտահայտվում է ֆիզիկական անբավարար զարգացումով (մկանային և ոսկրային համակարգը, ենթամաշկային ճարպաբջջանքը թույլ են զարգացած, կրծքավանդակը նեղ է, հասակը՝ 150սմ-ից ցածր, քաշը՝ 45կգ և պակաս) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
- | ||||||
|
17. |
Սուր վարակային, մակաբուծային հիվանդություններից հետո առաջացած այն վիճակները, երբ առկա են ժամանակավոր ֆունկցիոնալ խանգարումներ կամ առաջին անգամ հայտնաբերված վարակային, մակաբուծային հիվանդություններ (А00-А09, А20-А28, А31-А49, А68, А69.2, А75-А79, А90-А99, В00-В09, B20-В34, В50-В64, В65-В83, В99, B15-B19, B95-97) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ արձակուրդ հիվանդության պատճառով | ||||||
|
18. |
Քրոնիկական ինֆեկցիոն հիվանդություններ՝ Այն դեպքում, եթե դրանք չեն ենթարկվում բուժմանը ա) ֆունկցիաների խիստ, կայուն խանգարումով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
|
բ) ֆունկցիաների չափավոր խանգարումով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են ոչ շարային զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
19. |
Նյութափոխանակության և Էնդոկրին համակարգի հիվանդություններ. (E00-E90) ա) ծանր ձևեր |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) միջին ծանրության ձևեր՝ արտահայտված ախտանիշների առկայությամբ |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
|
գ) թեթև ձևեր՝ ֆունկցիաների չափավոր խանգարումով |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանությունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային զինվորական ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
|
դ) վիճակ՝ էնդոկրին գեղձերի սուր հիվանդություններից, վնասվածքներից, վիրահատական միջամտություններից հետո |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես | |||||
|
Զինծառայողներ արձակուրդ հիվանդության պատճառով | ||||||
|
20. |
Արյան համակարգի հիվանդություններ, լեյկոզներ, ռետիկուլյոզներ, էրիթրեմիա, տարբեր էթիոլոգիայի անեմիաներ, հեմոռագիկ դիաթեզներ և այլն (D50-D53, D55-D77) ա) արագ պրոգրեսիվող |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) դանդաղ պրոգրեսիվող, արյան բաղադրության զգալի փոփոխություններով և պարբերական սրացումներով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
|
գ) դանդաղ զարգացող, արյունաստեղծ համակարգի ֆունկցիաների չափավոր փոփոխություններով և հազվադեպ սրացումներով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են ոչ շարային զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
|
դ) մնացորդային երևույթներ արյան սուր ոչ համակարգային հիվանդություններից հետո, ինչպես նաև չափավոր երկրորդային անեմիաներ, լեյկոպենիաներ և տրոմբոցիտոպենիաներ՝ ստացիոնար բուժում չպահանջող |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայությանը կամ արձակուրդ հիվանդության պատճառով | ||||||
|
21. |
Տարած սուր կամ քրոնիկական էկզոգեն ինտոքսիկացիաների և ազդեցությունների հետևանքներ. (T51-T78, T96, T97) ա) զգալի արտահայտված խանգարումներով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) չափավոր արտահայտված խանգարումներով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
|
գ) աննշան մնացորդային երևույթներով՝ հոսպիտալային բուժում չպահանջող |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ արձակուրդ հիվանդության պատճառով | ||||||
|
22. |
Թոքերի, պլևրայի, ներկրծքային լիմֆատիկ հանգույցների տուբերկուլյոզ (A15, A16 A18, A19) ա) ակտիվ պրոգրեսիվող, բոլոր տեսակները տուբերկուլյոզային միկոբակտերիաների արտազատումով կամ քայքայումով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) ակտիվ, առանց տուբերկուլյոզային միկոբակտերիաների արտազատման, որը սահմանել է բուժական հաստատությունը |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
|
գ) ակտիվ մարող, որը սահմանել է բուժական հաստատությունը |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայությանը շարքից դուրս խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
|
դ) ոչ ակտիվ, 3 տարուց ավելի ակտիվության նշանների բացակայությամբ Ծանոթագրություն. Եզակի կալցինատների առկայությունը խոչընդոտ չի հանդիսանում ռազմական ուսումնական հաստատություններ ընդունվելու համար |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատապես | ||||||
|
23. |
Մնացորդային երևույթներ տարած տուբերկուլյոզային էքսուդատիվ պլևրիտից հետո՝ հետագայում ստացիոնար բուժում չպահանջող |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ արձակուրդ հիվանդության պատճառով | ||||||
|
24. |
Թոքերի, շնչուղիների, պլևրայի ոչ տուբերկուլյոզային էթիոլոգիայի հիվանդություններ, զարգացման արատներ և սուր հիվանդություններից հետո կայուն մնացորդային երևույթներ (J40-J99, բացի J45) ա) ֆունկցիաների խիստ խանգարումով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) ֆունկցիաների չափավոր խանգարումով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
|
գ) ֆունկցիաների աննշան խանգարումով և թույլ արտահայտված ախտանիշներով |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայությանը | ||||||
|
|
դ) սուր հիվանդություններից հետո առկա մնացորդային երևույթներ՝ հետագա ստացիոնար բուժում չպահանջող |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն մինչ առողջացում | ||||
|
Զինծառայողներ արձակուրդ կամ ծառայությունից կարճ ժամկետով ազատում | ||||||
|
25. |
Բրոնխիալ ասթմա ( J45) ա) ծանր ձևեր |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) միջին ծանրության ձևեր |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
|
գ) թեթև ձևեր |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ Պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
26. |
Սրտամկանի, կորոնար (պսակաձև) անոթների, փականային ապարատի, պերիկարդի և աորտայի օրգանական հիվանդություններ և զարգացման արատներ՝ ընդհանուր կամ կորոնար արյան շրջանառության խանգարումներով ուղեկցվող (I00-I09, I34-I52) (I20-I25) ա) III աստիճան |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) II աստիճան |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
|
գ) I աստիճան |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են ոչ շարային զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
|
դ) սրտի օրգանական հիվանդություններ՝ կայուն կոմպենսացիայով |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայության համար | ||||||
|
27. |
Հիպերտոնիկ հիվանդություն (I10- I15) ա) III ստադիա (շրջան) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիչեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) II ստադիա |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
|
գ) I ստադիա |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային զինվորական ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
28. |
Սրտանոթային համակարգի ֆունկցիոնալ խանգարումներ (նեյրոցիրկուլյատոր ասթենիա՝ հիպերտենզիվ, հիպոտենզիվ, սրտային կամ խառը ձևերը) (I99) |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայությանը, ենթակա են բուժման | ||||||
|
|
ա) I ստադիա |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայության համար, ենթակա են բուժման |
| ||||
|
|
բ) II ստադիա |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայությանը, ենթակա են բուժման | ||||||
|
|
գ) III ստադիա |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանի են | |||||
|
| ||||||
|
29. |
Պարբերական հիվանդություն (E85,0) ա) հաճախակի սրացումներով և ներքին օրգանների ախտահարմբ |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն | ||||||
|
բ) հազվադեպ նոպաներով, առանց ներքին օրգանների ախտահարման |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը որոշվում է անհատանապես | ||||||
|
գ) Միայն անամնեստիկ տվյալներով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի են | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են | ||||||
|
30. |
Որովայնի խոռոչի օրգանների հիվանդություններ, դրանց վնասվածքների և վիրահատական միջամտության հետևանքները (K20-K23, K25-K28, K29-K31, K35-K38, K50-K52, K55-K63, K65-K67, K70-K77, K80-K87) ա) ծանր ձևեր՝ ֆունկցիաների խիստ խանգարումով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) միջին ծանրության ձևեր՝ ֆունկցիաների չափավոր խանգարումով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
|
գ) թեթև ձևեր՝ ֆունկցիաների աննշան խանգարումով կամ առանց դրանց |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատապես | ||||||
|
|
դ) ժամանակավոր բնույթի՝ հոսպիտալային բուժում չպահանջող |
Նոր ընդունվողներ պիտանիությունը որոշվում է անհատապես | ||||
|
Զինծառայողներ արձակուրդ հիվանդության պատճառով | ||||||
|
31. |
Երիկամների քրոնիկ դիֆուզ և օջախային բորբոքային և դիստրոֆիկ հիվանդություններ. (N01-N08, N10, N11.8, N11.9, N12, N14-N16, N18-N19, N26) ա) ֆունկցիաների կտրուկ խանգարումով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) ֆունկցիաների չափավոր խանգարումով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
|
գ) ֆունկցիաների աննշան արտահայտված խանգարումով և թույլ արտահայտված ախտանիշներով |
Նորը նդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են ոչ շարային զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
|
դ) ժականակավոր բնույթի՝ հոսպիտալային բուժում չպահանջող |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն մինչ առողջացում | ||||
|
Զինծառայողներ արձակուրդ հիվանդության պատճառով | ||||||
|
32. |
Հոդերի, մկանների, ջլերի ինֆեկցիոն ծագման, ինչպես նաև էնդոկրին-փոխանակային խանգարումների հողի վրա հիվանդություններ (М00-М03, М05-М14, М30-М36, М45) ա) ֆունկցիաների կտրուկ խանգարումով ՝ հոդերում կայուն փոփոխություններով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) ֆունկցիաների չափավոր խանգարումով՝ հաճախակի սրացումներով |
Նո րընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
|
գ) ֆունկցիաների աննշան խանգարումով՝ հազվադեպ սրացումներով |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային զինվորական ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
|
դ) սուր հիվանդություններից հետո առկա մնացորդային երևույթներ՝ հոսպիտալային բուժում չպահանջող |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն մինչ առողջացում | ||||
|
Զինծառայողներ արձակուրդ | ||||||
|
4․ Վիրաբուժական հիվանդություններ | ||||||
|
33. |
Տարածուն սպիներ և հարող հյուսվածքներին միաձուլված սպիներ ա) խոցոտվող կամ շարժումներն զգալի չափով սահմանափակող կամ հագուստի, կոշիկի կամ հանդերձանքի կրումը խոչընդոտող |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) շարժումները չափավոր սահմանափակող կամ հագուստի, կոշիկի և հանդերձանքի կրումը դժվարացնող |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
|
գ) շարժումներն աննշան սահմանափակող և հագուստի, կոշիկի կամ հանդերձանքի կրումը չդժվարացնող |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային զինվորական ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
34. |
Վիրահատություններից, վիրավորումներից հետո չապաքինված սպիներ, ինֆիլտրատներ: Վնասվածքներից, վիրահատություններից, բորոբոքային պրոցեսներից, կոտրվածքներից, հոդախախտերից հետո վերջույթների կամ ողնաշարի շարժումների ժամանակավոր սահմանափակում: Մետաղական օստեոսինթեզող կոնստրուկցիաների առկայությունը կոտրվածքների շրջանում |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն մինչ առողջացում | ||||
|
Զինծառայողներ Արձակուրդ կամ ծառայությունից կարճ ժամկետով ազատում | ||||||
|
35. |
Գանգի ոսկրերի վնասվածքների հետևանքներ, բնածին զարգացման արատներ՝ առանց կենտրոնական նյարդային համակարգի ախտահարման նշանների (S02.0, S02.1, Т90,2) ա) գանգի կամարի թափանցող վերքերից կամ վնասվածքներից հետո առաջացած տարբեր մեծության արատները՝ ուղեղանյութի մեջ օտար մարմնի առկայությամբ: Գանգոսկրի (եթե այն փոխարինված չէ պլաստիկ նյութով ավելի քան 8սմ2) կամ (եթե այն փոխարինված է պլաստիկ նյութով ավելի քան 20 սմ2 մակերեսով) արատի և ուղեղանյութի մեջ օտար մարմնի առկայության դեպքում՝ առանց կլինիկական դրսևորումների |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) գանգի ոսկրերի ոչ մեծ դեֆեկտ, փոխակայված պլաստիկ նյութով, ամուր շարակցահյուսվածքային սպիով կամ ոսկրային պլաստիկայով՝ առանց կենտրոնական նյարդային համակարգի օրգանական ախտահարման նշանների |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
36. |
Ողնաշարի և կրծքավանդակի հիվանդություններ, զարգացման արատներ, վնասվածքների և հիվանդությունների հետևանքներ (М40-М43, М46-М49, М50-М54) ա) նշանակալի արտահայտված՝ ֆունկցիայի կտրուկ խանգարումով կամ արագ պրոգրեսիվող |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) կայուն արտահայտված կամ դանդաղ զարգացող ֆունկցիայի չափավոր խանգարումով |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
|
գ) ոչ կտրուկ արտահայտված աննշան ֆունկցիայի խանգարումով կամ առանց ֆունկցիայի խանգարման՝ օբյեկտիվ տվյալների առկայությամբ |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանիութ-յունը որոշվում է անհատապես |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային զինվորական ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
37. |
Կոնքի ձևախախտումները, կապված զարգացման արատների, վնասվածքների և հիվանդությունների հետևանքների հետ (M55) ա) կոնքի օրգանների ֆունկցիայի կամ շարժումների զգալի չափով արտահայտված խանգարումով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար՝ հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) կոնքի օրգանների ֆունկցիայի կամ շարժումների չափավոր խանգարումով |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
|
գ) կոնքի օրգանների չափավոր արտահայտված խանգարումով |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային զինվորական ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
38. |
Ոսկրերի, աճառների, մկանների, կապանների և հոդերի քրոնիկ հիվանդություններ (М15-М19, М20-М25, М60-М63, М65-М68, М80-М85, М86-М90, М91-М94) (S12, S22, M46.8, M46.9, S32, S42, S52, S72, S82, Т91.1, Т91.2, Т92.1, Т93.1, Т93.2) ա) ֆունկցիայի զգալի խանգարումով, հաճախակի սրացումներով կամ պրոգրեսիվող ընթացքով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) ֆունկցիայի չափավոր խանգարումով, հազվադեպ սրացումներով |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
|
գ) ֆունկցիայի աննշան խանգարումով՝ օբյեկտիվ տվյալների առկայությամբ |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանիութ-յունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային զինվորական ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
39. |
Վնասվածքների, հիվանդությունների հետևանքներ, ինչպես նաև ոսկրերի, աճառների մկանների, կապանների և հոդերի բնածին դեֆեկտներ (M65, M43, M43.0, M43.2 , M43.3, M43.4, M43.5, M43.6, M43.8, M46.1, M46.2, M48.0, M48.3, M48.4, M 48.5) ա) խիստ արտահայտված անատոմիական փոփոխությունների առկայությամբ ֆունկցիայի նշանակալի խանգարումով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) կայուն փոփոխությունների առկայությամբ, ֆունկցիայի չափավոր խանգարումով |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
|
գ) ֆունկցիայի աննշան խանգարումով, օբյեկտիվ տվյալների առկայությամբ |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանիութ-յունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային զինվորական ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
40. |
Վերջույթների ծռվածություն կամ կարճացում՝ ֆունկցիայի խանգարումով կամ հագուստի և կոշիկի կրումը դժվարացնող (М21.7 М21.9) ա) ձեռքի կամ ոտքի կարճացում ավելի քան 4 սմ-ով: Ոտքերի ծռում դեպի ներս («Օ»-աձև), երբ ազդրոսկրերի ներսային կոճերի միջև տարածությունը 20 սմ ավելի է կամ ոտքերի ծռում դեպի դուրս («X»-աձև), երբ մեծ սրունքոսկրերի ներսային պճեղների միջև տարածությունը 15 սմ ավելի է: |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
|
բ) ձեռքի կամ ոտքի կարճացում 2-ից 4սմ ներառյալ, ոտքերի ծռվածություն դեպի ներս («Օ»-աձև) երբ ազդրոսկրերի միջային կոճերի միջև տարածությունը 9-ից 20 սմ է կամ դեպի դուրս («X»-աձև), երբ սրունքոսկրերի ներսային պճեղների միջև տարածությունը 9-ից 15 սմ է: |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են ոչ շարային զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
41. |
Հնացած կամ սովորույթային հոդախախտեր (S43, S48) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
42. |
Ձեռքերի մատների, դաստակների ձևախախտումներ և արատներ (М20-М21.3, М21.5) ա) մեկ ձեռքի վրա 3 և ավելի մատների կամ ցուցամատի և բութ մատի աջ ձեռքի վրա, կամ 4 մատների բացակայություն, լրիվ անզգայացում կամ անշարժություն |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
|
բ) բութ մատի կամ մեկ ձեռքի վրա երկու մատների բացակայություն, լրիվ անզգայացում կամ անշարժություն |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են ոչ շարային զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
|
գ) աջ ձեռքի վրա ցուցամատի կամ որևէ ձեռքի վրա 2 կամ ավելի մատների եղունգային ֆալանգների բացակայություն, լրիվ անզգայացում կամ անշարժություն՝ եթե այն խանգարում է դաստակի ֆունկցիան |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային զինվորական ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
43. |
Ոտքերի մատների ձևախախտումներ (M20) ա) երկու ոտքերի բոլոր մատների բացակայություն կամ անզգայացում |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
|
բ) ոտքերի մատների բացակայություն, անզգայացում, անշարժություն, ոտքերի մատների ծռվածություն, քայլքի և կոշիկի կրման դժվարացումով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
|
գ) ոտքերի մատների բացակայություն, անզգայացում, անշարժություն, ոտքերի մատների ծռվածություն, քայլքի և կոշիկի կրման աննշան աստիճանի դժվարացումով |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են ոչ շարային զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
44. |
Ոտնաթաթի ձևափոխումներ (սուպինացված ձիանման, կրնկային և այլն) (М21, Q66, բացի М21.7) ա) քայլքը զգալի դժվարացնող և պրոթեզավորում պահանջող |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
|
բ) քայլքը չափավոր դժվարացնող (այդ թվում նաև հարթաթաթություն) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
|
գ) քայլքը աննշան դժվարացնող (այդ թվում նաև հարթաթաթություն) |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիություն ըորոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային զինվորական ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
|
դ) I և II աստիճանի հարթաթաթություն առանց ֆունկցիաների խանգարման և առանց օստեոարթրոզի երևույթների |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի են |
պիտանի չեն |
պիտանի են | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայությանը | ||||||
|
45. |
Վերջույթի, դաստակի կամ ոտնաթաթի բացակայություն (Z89) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
46. |
Լիմֆատիկ հանգույցների տուբերկուլյոզ (A15.4) ա) ակտիվ պրոցես (քայքայումով և թարախակալումով) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) ոչ ակտիվ պրոցես (առանց քայքայման և թարախակալման) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
47. |
Խպիպ (E04) ա) մոտ գտնվող օրգանների ֆունկցիաների խանգարում առաջացնող |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) հագուստի կրումը դժվարացնող |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
48. |
Չարորակ նորագոյացություններ (C01-C97) ա) բոլոր չարորակ նորագոյացությունները և սպիները հեռացումից հետո (բացի մաշկի քաղցկեղի և ստորին շուրթի հեռացումից հետո սպիների) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) սպիներ՝ մաշկի քաղցկեղի և ստորին շուրթի հեռացումից հետո՝ առանց մետաստազների |
Նոր ընդունվողներ պիտանիությունը որոշվում է անհատապես | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայությանը | ||||||
|
49. |
Բարորակ նորագոյացություններ (D10-D36.9) ա) օրգանների ֆունկցիաների խիստ խանգարում առաջացնող կամ վերջույթների շարժումները սահմանափակող |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) հագուստի, հանդերձանքի կրումը դժվարացնող |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
50. |
Մագիստրալ և պերիֆերիկ անոթների հիվանդություններ, վնասվածքների հետևանքներ (օբլիտերացնող էնդարտերիիտ, վերջույթների աթերոսկլերոզ, տրոմբոֆլեբիտ, անևրիզմներ, երակների վարիկոզ լայնացում, անգիոտրոֆոնևրոզներ, հեմանգիոմաներ) (I70-I79, I80-I89 բացի I84) ա) խիստ արտահայտված՝ արյան շրջանառության և վերջույթների ֆունկցիաների ծանր խանգարումով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) արյան շրջանառության և ֆունկցիաների չափավոր խանգարում առաջացնող |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
|
գ) արյան շրջանառության աննշան խանգարում առաջացնող |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային զինվորական ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
|
դ) երակների վարիկոզ լայնացում վերջույթների սահմանափակ տարածքների վրա առանց արյան շրջանառության խանգարման |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի են |
պիտանի չեն |
պիտանի են | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայությանը | ||||||
|
51. |
Ճողվածքներ՝ աճուկային, ազդրային, ստոծանիական, հետվիրահատական և այլ (K40-K46) ա) չափից շատ մեծ, կրկնվող, սեղմվող, քայլքը դժվարացնող |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
|
բ) միջին չափերի՝ առանց վերը նշված բարդությունների |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են ոչ շարային զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
52. |
Սերմնալարի երակների վարիկոզ լայնացում (I86.2) ա) ցավային համախտանիշով արյան շրջանառության զգալի խանգարումով և ընդարձակ լայնացումով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
բ) արյան շրջանառության չափավոր խանգարումով և խիստ արտահայտված լայնացումով |
Նոր ընդունվողներ | |||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայության համար | ||||||
|
գ) առանց արյան շրջանառության խանգարման և աննշան լայնացումով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայության համար | ||||||
|
53. |
Ամորձու և սերմնալարի ջրգողություն (N43, I86.1) ա) կտրուկ արտահայտված, քայլքը դժվարացնող |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
|
բ) չափավոր արտահայտված |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայության համար | ||||||
|
54. |
Ամորձիների տեղակայում աճուկային խողովակներում կամ արտաքին անցքերում (50.8, Q55.0 |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայության համար | ||||||
|
55. |
ա) առնանդամի բացակայություն, միզածորանի և միզապարկի զարգացման արատներ, միզածորանի զգալի նեղացում |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) միզուկի խուղակ, որը տեղակայված է առնանդամի արմատից մինչև մեջտեղը |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են ոչ շարային զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
|
գ) ֆիմոզ, բալանիտ, բալանապոստիտ, միզատար խողովակի և մակամորձու կիստա |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն մինչ ապաքինում | ||||
|
Զինծառայողներ ենթակա են բուժման | ||||||
|
56. |
Միզաքարային հիվանդություն, ինչպես նաև միզատար ուղիների կայուն քրոնիկական հիվանդություններ (պիելիտ, ցիստիտ, շագանակագեղձի ադենոմա, քրոնիկական պրոստատիտ) (N11.0, N11.1, N13, N20-N23, N25-N29, բացի N26, N30-N39, N39.3, N39.4, F98.0, R32) ա) ծանր ձևեր |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) միջին ծանրության |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
|
գ) թեթև ձևեր |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես |
Պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայությանը | ||||||
|
57. |
Երիկամների և միզուղիների տուբերկուլյոզ (N29.1) ա) ակտիվ, տուբերկուլյոզի միկոբակտերիայի արտազատմամբ բոլոր ձևերը կամ քայքայմամբ |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) ակտիվ, առանց տուբերկուլյոզի միկոբակտերիայի արտազատմամբ և ֆունկցիայի չափավոր խանգարումով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
|
գ) ոչ ակտիվ, ակտիվության նշանների անհետանալուց հետոմ ոտ 3 տարի, առանց ֆունկցիայի խանգարման |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են ոչ շարային զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
|
դ) ոչ ակտիվ, ակտիվության նշանների բացակայությամբ ավելի քան 3 տարի |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային զինվորական ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
58. |
Ուղիղ աղու արտանկում (K62.2, K62.3) ա) թեթև ճիգի ժամանակ, ինքնուրույն տեղը չընկնող |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) ուժեղ ճիգի ժամանակ, ինքնուրույն տեղը ընկնող |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային զինվորական ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
59. |
Ոչ բնական հետանցք, կղանքային խուղակ, հետանցքային անցքի նեղացում, ֆունկցիայի զգալի խանգարումով (K62.4, R15) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
60. |
Քրոնիկական պարապրոկտիտ (K60, K61, K62.8, K62,9) ա) քրոնիկական պարապրոկտիտ կայուն կամ հաճախ բացվող խուղակներով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
|
բ) պոչուկի կիստա, էպիթելային պոչուկային ուղիներ խուղակային անցքերի առկայությամբ և թարախային անջատումով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն մինչ ապաքինում | ||||
|
Զինծառայողներ ենթակա են բուժման | ||||||
|
61. |
Թութք (I84) ա) ծանր ձևեր՝ հաճախակի արյունահոսությամբ և երկրորդային սակավարյունություն. |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) հանգույցների արտանկումով |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
5․ Ականջի, քթի, կոկորդի, բերանի խոռոչի և ծնոտի հիվանդություններ | ||||||
|
62. |
Քրոնիկական թարախային էպիտիմպանիտ (H66) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
63. |
Քրոնիկական թարախային մեզոտիմպանիտ (H65, H67-H73) ա) երկկողմանի կամ միակողմանի, որն ուղեկցվում է կարիեսով, պոլիպներով, թմբկախոռոչում գրանուլյացիաներով, խիստ արտահայտված քրոնիկ ատրոֆիկ ռինոֆարինգիտով, քթի խոռոչների քրոնիկական հիվանդություններով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
|
բ) միակողմանի, որը չի ուղեկցվում «ա» պարբերությունում նշված բարդություններով |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային զինվորական ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
64. |
Տարած օտիտից հետո խիստ արտահայտված մնացորդային երևույթներ (ընդարձակ սպիացած փոփոխություններ, սերտաճումներ թմբկախոռոչում, թմբկաթաղանթի երկկողմանի կամ միակողմանի թափածակում և այլն) (H74-H75) |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանիությ-ունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայության համար | ||||||
|
65. |
Վեստիբուլյար ապարատի ֆունկցիաների խանգարում (H81) ա) կայուն, խիստ արտահայտված վեստիբուլյար-վեգետատիվ խանգարումներ, մեների հիվանդության ախտանիշներով ուղեկցվող |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) կայուն և խիստ արտահայտված զգայունություն վեստիբուլյար գրգռիչների հանդեպ |
Նոր ը նդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային զինվորական ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
66. |
Երկու ականջի կայուն լրիվ խլություն կամ խուլհամրություն, հաստատված բուժհաստատության կողմից (H93, H80) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համա համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
67. |
Լսողության իջեցում (H90, H91) ա) Երկու ականջի նեյրոսենսոր 4-րդ աստիճանի (71-90db) ծանրալսություն |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
|
բ) մեկ ականջի նեյրոսենսոր 4-րդ աստիճանի (56-70db) ծանրալսություն |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
|
գ) մեկ ականջի 3-րդ աստիճան, մյուս ականջով 2-րդ աստիճան |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային զինվորական ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
|
դ) երկու ականջի 3-րդ աստիճան |
Նոր ընդունվողներ Պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային զինվորական ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
|
ե) մեկ ականջի 2-րդ աստիճան մյուս ականջի 1-ին աստիճան կամ երկու ականջի 2-րդ աստիճան |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
| ||||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային զինվորական ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
|
զ) երկու ականջի 1-ին աստիճան |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայության համար | ||||||
|
68. |
Ականջի կամ հարքթային խոռոչների բարոֆունկցիաների խիստ կայուն խանգարում |
Նոր ընդունվողներ պիտանիությունը որոշվում է անհատապես | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայության համար | ||||||
|
69. |
Հարքթային խոռոչների հիվանդություններ (J32) ա) քրոնիկական պոլիպոզ կամ թարախային, քթի պոլիպների կամ վերին շնչուղիների լորձաթաղանթի խիստ արտահայտված դիստրոֆիայի նշանների առկայությամբ |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
|
բ) քրոնիկական պոլիպոզ կամ թարախային, որոնք չեն ուղեկցվում վերը նշված ընթացքի բարդություններով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայությանը | ||||||
|
|
գ) սինուսիտների քրոնիկական ոչ թարախային ձևերը (կատարալ, սերոզ, վազոմոտոր, ալերգիկ և այլն), հայմորյան խոռոչի կիստա |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայության համար | ||||||
|
70. |
Կտրուկ արտահայտված գարշահոտ հարբուխ (օզենա) J31.0 |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ Պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
71. |
Քրոնիկական տոնզիլիտ (դեկոմպենսացված ձև) (J35.0) |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայության համար | ||||||
|
72. |
Վերին շնչուղիների կամ ականջի գայլախտ, տուբերկուլյոզ, կարծրախտություն (սկլերոմա) զարգացման ցանկացած փուլում (A15.5, A16.4) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
73. |
Դեմքի կայուն այլանդակվածության, քթի, բերանի խոռոչի, ծնոտի, ըմպանի, շնչափողի, կերակրափողի կայուն փոփոխություններ (Q30) ա) խիստ արտահայտված՝ հոտառական, շնչառական, խոսակցական, կլանման կամ ծամելու ֆունկցիաների չափավոր խանգարումներով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) ֆունկցիայի զգալի արտահայտված փոփոխություններով |
Նոր ընդունվողներ պիտանիությունը որոշվում է անհատապես | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
74. |
Խոսքի թերություններ, ձայնագոյացման խանգարումներ (F98.5, R47, R49) ա) բարձր աստիճանի կակազում, որն ընդգրկում է ողջ խոսակցական ապարատը՝ շնչառության խանգարումով և նևրոտիկ կտրուկ դրսևորումներով: Խոսքը սակավ ըմբռնելի դարձնող թլվատություն |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
|
բ) չափավոր կակազում կամ թլվատություն, որն անբավարար հստակության խոսքի պատճառ է հանդիսանում |
Նոր ընդունվողներ պիտանիությունը որոշվում է անհատապես | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային զինվորական ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
75. |
Կոկորդի բարորակ նորագոյացություն (Ֆիբրոմա, պապիլոմա և այլն) (D14.1, D10.7) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ ենթակա են բուժման | ||||||
|
76. |
Ադենտիա: 10 և ավելի ատամների բացակայություն մեկ ծնոտի վրա կամ հանովի պրոթեզներով նրանց փոխարինում (K00.0, K07, K11, K14) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայության համար | ||||||
|
77. |
Պարոդոնտոզ (ամֆոդոնտոզ, ալվեոլար պիոռեա) (K04.6, K09.8, K06.9, K04.7, K10.3) ա) III ստադիա |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայության համար | ||||||
|
|
բ) II ստադիա |
Նոր ընդունվողներ պիտանիությունը որոշվում է անհատապես | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայության համար | ||||||
|
78. |
Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի, կայուն, բուժման չենթարկվող գինգիվիտներ, ստոմատիտներ, խեյլիտներ, լեյկոպլակիաներ և այլ հիվանդությունները, ներառյալ նախաքաղցկեղներ (K05, K05.1, K05.0, A69.1, A69.0, K12, K12.1, B37.0, B00.2, B08.4, K12.0, K13.0, K13.2) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայության համար | ||||||
|
79. |
Վնասվածքների, ինչպես նաև ականջի, քթի, հարքթային խոռոչների, ըմպանիի, կոկորդի և ծնոտի տարած վիրահատություններից կամ հիվանդություններից անմիջապես հետո հետևանքներ, հոսպիտալային բուժում չպահանջող, երբ օրգանների ֆունկցիաները լիովին չեն վերականգնվել |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ արձակուրդ կամ ծառայությունից կարճ ժամկետով ազատում | ||||||
|
6․ Աչքի հիվանդություններ | ||||||
|
80. |
Կոպերի սերտաճում միմյանց կամ ակնագնդի հետ, որը սահմանափակում է աչքի ֆունկցիաները, կոպերի ներանկում կամ թարթիչների աճ դեպի ակնագունդը, կոպերի արտանկում, կոպի սպիական ձևախախտում և դիրքի անբավարարություն, որոնք խանգարում են եղջերենու փակմանը: Կայուն լագօֆթալմ: Ակնակապճի խնդիրներ (H00, H02, բացի` H02.4, H05 բացի` H05.5, H06) ա) խիստ արտահայտված (այդ թվում՝ տարած տրախոմայի հետևանքներ) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) չափավոր աստիճանի արտահայտված |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային զինվորական ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
81. |
Վերին կոպի կայուն նշանակալի արտահայտված իջեցում (H02.4) ա) երկու աչքում |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
|
բ) մեկ աչքում |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային զինվորական ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
82. |
Խիստ արտահայտված հաճախակի ռեցիդիվող (հաճախակի սրացող) քրոնիկ խոցային բլեֆարիտներ, կոնյուկտիվիտներ, կոնյուկտիվիտներ` պտկիկների գերաճով և ենթալորձային շերտի ինֆիլտրացիայով, կոնյուկտիվալ այլ փոփոխություններ (H01, H03, H10, H11) ա) ստացիոնարում անհաջող բուժումից հետո |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
|
բ) բուժման ենթարկվող |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային զինվորական ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
83. |
Արցունքային ապարատի ախտահարում: Արցունքային ապարատի ախտահարման հետևանքով չընդհատվող արցունքահոսություն մեկ կամ երկու աչքում (H04, H06) ա) չբուժվող |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
|
բ) բուժելի |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն մինչ առողջացում | ||||
|
Զինծառայողներ ենթակա են բուժման | ||||||
|
84. |
Ակնագնդի շարժիչ նյարդերի կայուն կաթված՝ մեկ կամ երկու աչքում (H49, H50,H51.0, H51.1, H51.2, H52.5, H53.2) ա) դիպլոպիայի առկայությամբ |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
|
բ) դիպլոպիայի բացակայությամբ |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանիութ-յունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն | |||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային զինվորական ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
85. |
Ակնագնդի շարժիչ մկանների ֆունկցիայի խանգարում, համագործակցված շլություն 30 0 և ավել (H49, H50, H51.8, H51.9, H53.3) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
|
ա) Ակնագնդի շարժիչ մկանների ֆունկցիայի խանգարում, համագործակցված շլություն մինչև 30 0 |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի են |
պիտանի չեն |
պիտանի են |
Պիտանիութ-յունը որոշվում է անհատապես | |||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայության համար | ||||||
|
86. |
Ակնագնդի մկանների հստակ արտահայտված տատանվող սպազմ, նիստագմ (H55) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայության համար | ||||||
|
87. |
Աչքի թաղանթները ախտահարող բորբոքային կամ դեգեներատիվ բնույթի հիվանդություններ (H13, H15-H22, H30-H32, H34-H36 H43, H44.0-H44.2, H44.8, H44.9. H45) ա) խիստ արտահայտված՝ զարգացող ընթացքով կամ հախաճախակի սրացումներով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) չափավոր արտահայտված՝ չզարգացող ընթացքով կամ հազվադեպ սրացումներով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
88. |
Աֆակիա (H25-H28, H59.0) ա) երկու աչքի |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) մեկ աչքի |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
Պիտանի չեն |
Պիտանիությունը որոշվում է անհատապես |
Պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստրճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
89. |
Գլաուկոմա (H40-H42, Q15.0, H44.5, H59.8) ա) կոմպենսացիայի խանգարումով (այդ թվում՝ վիրահատված) ՝ տեսողական ֆունկցիաների պրոգրեսիվող (զարգացող) անկմամբ |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) կոմպենսացված |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
90. |
Ցանցաթաղանթի շերտազատում ցանկացած էթիոպաթոգենեզի մեկ կամ երկու աչքում (H33) ա) երկու աչքում |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) մեկ աչքում |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
91. |
Տեսողական նյարդի վնասվածային և ոչ վնասվածքային էթիոլոգիայի ատրոֆիա (ապաճում): Տեսողական նյարդի ախտահարում՝ տեսողական ֆունկցիայի կայուն իջեցմամբ կամ պրոգրեսիվող նվազմամբ (H46,H47, H48, H53.1, H53.4) ա) երկու աչքում |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) մեկ աչքում |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
92. |
Օտար մարմին աչքի մեջ, որը ենթակա չէ հեռացման (H44.6, H47.7, H05.5) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
93. |
Տեսողության սրության նվազում՝ կապված բեկող միջավայրերի պղտորվածության կամ ակնահատակի կայուն փոփոխությունների, ռեֆրակցիայի անոմալիայի կամ այլ պատճառի հետ Ծանոթագրություն. 1. Տեսողության սրությունը նշված է կորեկցիայով «ա»-«զ» պարբերություններում 2. Կորեկցիայի թույլատրելի սահմանները նշված են բացատրությունում. (H52, բացի H52.5, H53.0, H53.6) ա) ակնագնդի բացակայություն, կամ մեկ աչքի կուրություն, կամ մեկ աչքի տեսողությունը 0,05 –ից ցածր, մյուս աչքինը՝ 0,4-ից ցածրի դեպքում |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) նույնը ինչ «ա» պարբերությունում մեկ աչքի համար երբ մյուս աչքինը 0,4-ից բարձր է |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
|
գ) զույգ աչքի տեսողությունը 0,3-ից ցածր |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
դ) մեկ աչքի տեսողությունը 0,3 մյուսինը՝ 0,3-ից մինչ 0,05 |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
|
ե) մեկ աչքի տեսողությունը 0,4, մյուսինը՝ 0,4-ից մինչ 0,05 |
Նորը նդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
|
զ) մեկ աչքի տեսողությունը 0,5 մյուսինը՝ 0,5-ից մինչ 0,05 |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանի են |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայության համար | ||||||
|
94. |
Գունազգացողության խանգարում Ծանոթագրություն. Ըստ սյունակների զինծառայողների պիտանիությունը որոշելիս որոշումներ կայացնել՝ համաձայն սույն կետի բացատրության (H53.5) ա) դիխրոմազիա, անոմալ տրիխրոմազիա A և B տիպերի |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայության համար | ||||||
|
|
բ) անոմալ տրիխրոմազիա C տիպի |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
Պիտանիութ-յունը որոշվում է անհատապես |
Պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես |
Պիտանի չեն | |||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայության համար | ||||||
|
95. |
Աչքի ֆունկցիայի ժամանակավոր խանգարումներ վնասվածքների, վիրահատական միջամտության կամ տարած հիվանդությունների հետևանքով, առանց ստացիոնար բուժման անհրաժեշտության. |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ արձակուրդ կամ ծառայությունից կարճ ժամկետով ազատում | ||||||
|
7․ Մաշկային հիվանդություններ և սեռավարակներ | ||||||
|
96. |
Մաշկի քրոնիկական, բուժման չենթարկվող հիվանդություններ (L94.0, L10, M33, L93.0, E70.3, C86.6, Q85.0, Q82.1, Q81, L10-L10.9, C84.0, L40, L73.0, L70.1, L88, L30, L28.0, Q80, L02.2, L80, L43.0, Q82.2, L41) ա) բշտախտ, սկլերոդերմիա, սնկաձև միկոզ, դերմատոմիոզիտ, էրիթեմատոզ գայլախտ, ալբինիզմ, մաշկի լիմֆոմա, բշտային էպիդերմոլիզ, գունակային քսերոդերմա, նեյրոֆիբրոմատոզ (ուռուցքային ձև), աուտոիմուն բշտային մաշկախտեր |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) էկզեմա, նեյրոդերմիտ, պսորիազ, խիստ արտահայտված իխթիոզ, քրոնիկական աբսցեսվող խոցային պիոդերմիա, բուժման նկատմամբ կայուն ֆուրունկուլոզ և այլ քրոնիկական դժվար բուժվող մաշկի հիվանդություններ, վիտիլիգո, գերաճական կարմիր տափակ որքին, ծանր աստիճանի կորյակային հիվանդություն, մաստոցիտոզ, պարապսորիազ, կելոիդային հիվանդություն |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
97. |
Առանց սրացման հակվածության մաշկի քրոնիկական հիվանդությունների սահմանափակ ձևեր (էկզեմա, պսորիազ, նեյրոդերմիտ, սկլերոդերմիա, սկավառակային կարմիր գայլախտ, կարմիր տափակ որքին, պարապսորիազ, ատոպիկ մաշկաբորբ, սեբորեային մաշկաբորբ, կորյակային հիվանդության միջին և թեթև ձևեր, մաշկի կերատոզներ, ասբեստանման որքին, մաստոցիտոզ), եղունգների ոչ սնկային ախտահարումներ (L70.0, L21, L30, L40, L28.0, L94.0, L93.0, L43, L41, L20, L85.1, L44.8, L82.2, L60) |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիությունը որոշվում է անհատապես |
պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ ենթակա են բուժման | ||||||
|
98. |
Օջախային մազաթափության ունիվերսալ և համապարփակ ձևեր, վիտիլիգո (L63.1, L63.0, L80) |
Նոր ընդունվողներ | ||||
|
պիտանի չեն |
պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | |||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
99. |
Տարածված կամ զգալիորեն արտահայտված սահմանափակ հիպերկերատոզներ, մաշկի նախաքաղցկեղային հիվանդություններ, ռենտգեն և ռադիոմաշկաբորբեր: Ֆոտոմաշկախտներ (L85.1, Q82.2, L85.2, L85.9, L87, L55-L59, T20-T31, D22, D23, Q82.5, I78.1) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային զինվորական ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
100. |
Սուր մաշկախտներ պայմանավորված ընդհանուր սննդային, նյութափոխանակության խանգարումների կամ նյարդային համակարգի հիվանդությունների հետ (մաշկաբորբ, տոքսիդերմիաներ, եղնջացան), այդ թվում վարակիչ (պիոդերմիա, քոս և այլն) (L50.0, L23, B86, L08.0, B85, L27) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն մինչ առողջացում | ||||
|
Զինծառայողներ ենթակա են բուժման | ||||||
|
101. |
Ինֆեկցիոն քրոնիկական և մակաբուծական մաշկային հիվանդություններ (A30, A18.4, B55) ա) բոր |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) մաշկի տուբերկուլյոզ |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
|
գ) լեյշմանիոզ |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն մինչ առողջացում | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային զինվորական ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
102. |
Մաշկի և նրա հավելումների սնկային և վիրուսային հիվանդություններ (գոնջ (սիկոզ), տրիխոֆիտիա, մակաբուծական) (B35, B36 B37, B02, B08.1, L08.1, B35.1) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն մինչ առողջացում | ||||
|
Զինծառայողներ ենթակա են բուժման | ||||||
|
103. |
Սուր և քրոնիկական միզուկաբորբեր անկախ էթիոլոգիայից (սեռավարակներ), սրածայր կոնդիլոմա, փափուկ շանկր, աճուկային լիմֆոգրանուլեմատոզ (A55, A57, A54-A64) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ ենթակա են բուժման | ||||||
|
104. |
Սիֆիլիս (A50-A53) ա) առաջնային, երկրորդային, վաղ գաղտնի, ուշացած գաղտնի, շճակայուն (սերոռեսիստենտ) սիֆիլիս |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ ենթակա են բուժման | ||||||
|
|
բ) երրորդային, բնածին, նյարդային և ընդերային |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ ենթակա են բուժման | ||||||
|
|
գ) թաքնված |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ ենթակա են բուժման | ||||||
|
105. |
ՄԻԱՎ, ՁԻԱՀ (B20-B24) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ ենթակա են բուժման, պիտանիության աստիճանը որոշվում է բուժումից հետո և անհատապես | ||||||
|
8․ Կանանց հիվանդություններ | ||||||
|
106. |
Սեռական օրգանների ինֆանտիլիզմ ընդհանուր ֆիզիկական բավարար զարգացումով՝ առանց ձվարան-դաշտանային ֆունկցիայի խանգարման |
Նոր ընդունվողներ պիտանի են | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի են զինվորական ծառայության համար | ||||||
|
107. |
Կանացի սեռական օրգանների տարբեր չափերի բարորակ նորագոյացություններ (D26) |
Նոր ընդունվողներ պիտանիությունը որոշվում է անհատապես | ||||
|
Զինծառայողներ ենթակա են բուժման | ||||||
|
108. |
Միզասեռական և աղիքասեռական խուղակներ (N37.8, K12.3, N32.1, N82) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
109. |
Կանացի սեռական օրգանների արտանկում կամ շեքի լրիվ պատռվածք՝ սեղմիչի ամբողջականության խանգարումով (N81) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ Պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
110. |
Կանացի սեռական օրգանների իջեցում (81.2) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես | ||||||
|
111. |
Սեռական ֆունկցիայի խանգարումով ուղեկցվող արգանդի և դրա հավելումների անատոմիկան դասավորվածության խախտումներ (բուժական հաստատությունում հետազոտվելիս) (N81.8-N83.0) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
112. |
Արգանդի և նրա հավելումների, կոնքային որովայնամզի և բջջանքի կպումային փոփոխություններ, ինչպես առաջնային (բորբոքային պրոցեսի հետևանքով), այնպես էլ երկրորդային (հետվիրահատական), որոնք ուղեկցվում են սեռական համակարգի ֆունկցիայի խանգարմամբ (N70-N71) (N73.6) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
113. |
Արգանդի, արգանդի փողերի, ձվարանների, կոնքի որովայնամզի և բջջանքի քրոնիկական մեկուսացված կամ համակցված բորբոքային հիվանդություններ (բուժական հաստատությունում հետազոտվելիս) (N70-N71) ա) հաճախակի սրացումներով |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար` հանելով զինվորական հաշվառումից | ||||||
|
|
բ) հազվադեպ սրացումներով |
Նոր ընդունվողներ պիտանիությունը որոշվում է անհատապես | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային զինվորական ծառայության համար որոշվում է անհատապես | ||||||
|
114. |
Արգանդի, արգանդի փողերի, ձվարանների, կոնքի որովայնամզի և բջջանքի սուր բորբոքային հիվանդություններ (N70-N71) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն մինչ առողջացում | ||||
|
Զինծառայողներ ենթակա են բուժման | ||||||
|
115. |
Արգանդի վզիկի էրոզիա, էնդոցերվիցիտներ և դրանց զուգակցություն (N70-N71) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն մինչ առողջացում | ||||
|
Զինծառայողներ ենթակա են բուժման | ||||||
|
116. |
Ձվարանային-դաշտանային ֆունկցիայի կայուն խանգարումներ (ամենորեա, մենորագիա, մետրորագիա, հիպոմենորեա, դիսմենորեա) (M83-N83.9, N91.2-N94) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
117. |
Վազոմոտոր ռեակցիաներով, անոթների սպազմով, զարկերակային ճնշման տատանումներով, ասթենիկ բնույթի նոպաներով, աղեստամոքսային տրակտի խանգարումներով, դիզուրիկ երևույթներով, մկաններում, հոդերում և ոսկորներում ցավային զգացողություններով և այլ երևույթներով ուղեկցվող կլիմաքս (N95, N95.1) |
Նոր ընդունվողներ պիտանի չեն | ||||
|
Զինծառայողներ պիտանի չեն զինվորական ծառայության համար խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են պատերազմի ժամանակ | ||||||
|
Ծանոթագրություն ԱԱ մարմինների կուրսանտները և ուսումնական հաստատությունների ունկնդիրները փորձաքննվում են Հիվանդությունների ցանկի այն սյունակով, որը համապատասխանում է ուսումնական հաստատության ուղղությանը կամ նրա ֆակուլտետին, 6 ամսից ավելի տևողությամբ կատարելագործման կամ վերապատրաստման դասընթացների ուղարկվող զինծառայողները ենթակա են ՌԲՀ կողմից փորձաքննության՝ և նրանց վերաբերյալ որոշումները, կախված դասընթացների ուղղությունից, կայացվում են «Հիվանդությունների ցանկ»-ի «Զինծառայողներ» բաժնի համապատասխան: | ||||||
ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԵՎ ՖԻԶԻԿԱԿԱՆ ԱՐԱՏՆԵՐԻ ՑԱՆԿԻ ԿԻՐԱՌՄԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ԲԱՑԱՏՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
Փորձաքննության ընթացքում «պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես» պայմանի առկայության դեպքում փորձաքննվողի պիտանիության վերաբերյալ որոշումը կայացվում է հաշվի առնելով կառուցվածքային ստորաբաժանման հրամանատարի (պետի) կողմից տրված բնութագիրը և փորձաքննվողի՝ ծառայությունը շարունակելու անձնական ցանկությունը, ինչպես նաև զինծառայողի հիվանդության բնույթը, ծառայության առանձնահատկությունները, փորձը և փաստացի աշխատունակությունը։
1․ ՀՈԳԵԿԱՆ ԵՎ ՎԱՐՔԱՅԻՆ ԽԱՆԳԱՐՈՒՄՆԵՐ, ՀՈԳԵԲԱՆԱԿԱՆ ԱՌԱՆՁՆԱՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
1․ Այս կետին են վերաբերում մտավոր հետամնացության բոլոր տեսակները, անկախ ծանրության աստիճանից:
Ձեռքբերովի թուլամտությունը՝ դեմենցիան, դիտարկվում է «Հիվանդությունների ցանկի» կետերի համաձայն՝ կախված թուլամտության էթիոլոգիայից: Էպիլեպտիկ դեմենցիան, ծերունական և օրգանական դեմենցիան (ուղեղի սիֆիլիս, պրոգրեսիվող պարալիճ, արթերոսկլերոզ)՝ 5-րդ կետի համաձայն։
Ծանր, միջին և թեթև արտահայտված օլիգոֆրենիայով տառապող բոլոր հետազոտված անձինք ճանաչվում են ԱԱ մարմիններում ծառայության համար ոչ պիտանի։
2․Ներառում է օրգանական հոգեկան խանգարումները: Ախտորոշման համար չափանիշ են գլխուղեղի օրգանական բնույթի ախտահարման նշանները՝ ըստ անամնեզի և օբյեկտիվ տվյալների, ինչպես նաև հոգեախտաբանական նշանները, նյարդաբանական ախտանշանները, հարկլինիկական տվյալները: Կլինիկական ախտորոշման համար էական նշանակություն ունեն նաև բժշկական փաստաթղթերի առկայությունը և անձնական գործի ուսումնասիրությունը:
Այս կետը ներառում է փսիխոզով և հոգեկան խանգարումներով ընթացող գլխուղեղի անոթային ախտահարումները (աթերոսկլերոզ, հիպերտոնիկ հիվանդություն, թրոմբանգիիտ), ինվոլյուցիոն (ծերունական) փսիխոզները, փսիխոզով և հոգեկան խանգարումներով մնացորդային երևույթները՝ տարած ինֆեկցիոն կամ թունավոր մենինգոէնցեֆալիտից հետո, սիֆիլիտիկ փսիխոզները, գլխուղեղի ուռուցքով պայմանավորված փսիխոզները։ Վնասվածքների, նեյրոինֆեկցիաների, օրգանական հիվանդությունների և վնասվածքների բուժման փաստը հաստատվում է բժշկական փաստաթղթերով:
«ա» պարբերությունը ներառում է ինվոլյուցիոն փսիխոզները, շարունակական ընթացքով փսիխոզները՝ անոթային հիվանդությունների և կենտրոնական նյարդային համակարգի այլ օրգանական հիվանդությունների ժամանակ։ Այստեղ պետք է ներառել նաև գլխուղեղի աթերոսկլերոզով և սիֆիլիսով պայմանավորված թուլամտությունը: Հիվանդությունների այս խմբի ախտորոշումը պետք է հաստատվի սոմատիկ և նյարդաբանական հետազոտությունների տվյալներով, ինչպես նաև՝ լրացուցիչ հետազոտությունների՝ էլեկտրաէնցեֆալոգրաֆիայի, գլխուղեղի ՄՌՏ հետազոտության, ակնահատակի հետազոտության, բիոմիջավայրերի և հատկապես՝ ողնուղեղային հեղուկի լաբորատոր քննությունների (մասնավորապես, սպիտակուցային ֆրակցիաների հետազոտություն, Լանգեի, Կանի ռեակցիաներ և այլն) միջոցով։
«բ» պարբերությունը ներառում է մենինգոէնցեֆալիտի՝ չափավոր արտահայտված մնացորդային երևույթները, որոնք արտահայտվում են ինտելեկտի, հիշողության, հուզական և աֆեկտիվ խանգարումների որոշակի նվազմամբ։ «բ» պարբերության համաձայն, խաղաղ և պատերազմական ժամանակ զինծառայողների պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես՝ կախված հիվանդության դրսևորումների աստիճանից, բուժման արդյունքներից և կատարած աշխատանքի բնույթից:
3․ Առնվազն մեկ անգամ շիզոֆրենիայի նոպա ունեցած անձինք պիտանի չեն զինվորական ծառայության՝ անկախ հիվանդության վաղեմությունից և ռեմիսիայի տևողությունից։
Հաշվի առնելով հնարավոր սոցիալական դժվարությունները, որոնց բախվում են հետազոտվող անձինք նման ախտորոշման պարագայում, շիզոֆրենիայի ախտորոշմանը հատուկ խնամքով պետք է վերաբերվել․ միայն անվերապահ դեպքերում՝ համոզիչ տվյալների հիման վրա։
Շիզոֆրենիայի ախտորոշիչ սխալների պատճառը, երբեմն, անհատական ախտանիշների մեկուսացված վերագնահատումն է՝ առանց դրանք կապելու այլ հոգեկան խանգարումների կամ բնավորության և վարքի առանձնահատկությունների հետ, որոնք հիմնված չեն հիվանդության ընթացքի վրա: Հիվանդության գագաթնակետին (բարձրակետին) ախտորոշումը պետք է հիմնված լինի հիվանդի հոգեախտաբանական ախտանիշների, հուզական ոլորտի և մտածողության սպեցիֆիկ փոփոխությունների, ընկալման խանգարումների և այլնի վրա: Երբեմն շիզոֆրենիան ընթանում է առանց հիվանդության հստակ նոպաների՝ հանգեցնելով հիվանդի անհատականության փոփոխությանը։ Այդպիսի դեպքերում ծառայության համար ոչ պիտանիության մասին եզրակացությունը դրվում է հոգեբուժական հիվանդանոցների և նյարդահոգեբուժական դիսպանսերների բժշկական փաստաթղթերի, ինչպես նաև՝ օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ անամնեզի տվյալների հիման վրա։
Բոլոր կասկածելի դեպքերում պետք է ձգտել պարզաբանել ախտորոշումը՝ օգտագործելով հոգեբուժական ստացիոնարում կատարված հետազոտությունները։
4. Այս կետին են վերաբերում հաճախակի կրկնվող, կարճատև ռեմիսիաներով ընթացող աֆեկտիվ խանգարումները (երկբևեռ աֆեկտիվ խանգարումներ, հետադարձ դեպրեսիվ խանգարումներ), երկարատև ռեմիսիայով ընթացող աֆեկտիվ խանգարումները, ծանր մանիակալ և դեպրեսիվ էպիզոդները` փսիխոտիկ խանգարումներով, չափավոր դեպրեսիվ էպիզոդները` ձգձգվող ընթացքով, տրամադրության քրոնիկական խանգարումները։ Ախտորոշման չափանիշներն են օբյեկտիվ անամնեստիկ տվյալները, նախկին էպիզոդը հաստատող բժշկական փաստաթղթերի առկայությունը, կլինիկական պատկերը և ստացած դեղորայքային բուժման նվազ արդյունավետությունը:
Ներառում է մանիակալ-դեպրեսիվ փսիխոզի բոլոր ձևերը։ Ցիկլոթիմիան մանիակալ-դեպրեսիվ փսիխոզի թույլ ձևերից է, որտեղ ֆազային վիճակները (դեպրեսիվ և հիպոմանիակալ) չեն հասնում փսիխոզի աստիճանի։ Մանիակալ-դեպրեսիվ փսիխոզի կամ ցիկլոթիմիայի նոպաները՝ տարբեր տևողության ռեմիսիաներով, կարող են կրկնվել ողջ կյանքի ընթացքում։
Մանիակալ-դեպրեսիվ փսիխոզի բոլոր ձևերը, ինչպես նաև՝ հաճախ կրկնվող ֆազաներով ցիկլոթիմիան, բացառում են զինվորական ծառայության հնարավորությունը բոլոր նոր հաշվառվածների և բոլոր կատեգորիաների զինծառայողների համար:
Հազվադեպ նոպաներ և լիարժեք հոգեկան առողջության երկարատև դադարներ (մի քանի տարի) ունեցող ցիկլոթիմիայով տառապող զինծառայողների՝ զինվորական ծառայությանը պիտանի լինելու հարցը որոշվում է խիստ անհատապես՝ հաշվի առնելով պարտականություների բնույթը։
«ա» պարբերությանն են վերաբերում հաճախակի կրկնվող, կարճատև ռեմիսիաներով ընթացող աֆեկտիվ խանգարումները, երկարատև ռեմիսիայով ընթացող աֆեկտիվ խանգարումներ, ծանր մանիակալ և դեպրեսիվ էպիզոդներ՝ ձգձգվող ընթացքով, տրամադրության քրոնիկական խանգարումները: Ախտորոշման չափանիշներն են օբյեկտիվ անամնեստիկ տվյալները, նախկին էպիզոդը հաստատող բժշկական փաստաթղթերի առկայությունը և կլինիկական պատկերը:
«բ» պարբերությանն են վերաբերում թեթև արտահայտված մանիակալ և դեպրեսիվ էպիզոդները, հիպոմանիակալ և մանիակալ էպիզոդները՝ առանց փսիխոզի, բուժումից և կայուն լավացումից հետո: Ռեմիսիայի բացակայության դեպքում ենթակա են փորձաքննության «ա» պարբերությունով:
5․ Ներառում է տարբեր էկզոգեն ծագման (բացառությամբ` հոգեակտիվ նյութերի գործածման) և ԿՆՀ ախտահարումով ուղեկցվող ինֆեկցիաների /վիրուսային, բակտերիալ, ՄԻԱՎ և այլն/, տարաբնույթ տոքսիկ նյութերով թունավորումների /ինտոքսիկացիաների/, սոմատիկ հիվանդությունների հետևանքով առաջացած խանգարումները, ինչպես նաև ֆիզիոլոգիական խանգարումներով և ֆիզիկական գործոններով պայմանավորված վարքային համախտանիշների գերակշիռ մեծամասնությունը: Ախտորոշման չափանիշներն են փաստարկված և օբյեկտիվ տվյալները՝ ինտոքսիկացիաների, ինֆեկցիաների, սոմատիկ հիվանդությունների և խանգարումների վերաբերյալ՝ հաստատվող հարկլինիկական հետազոտությունների արդյունքներով, հոգեախտաբանական նշանների առկայությունը:
Այս կետը ներառում է փսիխոզով և հոգեկան խանգարումներով ընթացող գլխուղեղի անոթային ախտահարումները (աթերոսկլերոզ, հիպերտոնիկ հիվանդություն, թրոմբանգիիտ), ինվոլյուցիոն (ծերունական) փսիխոզները, փսիխոզով և հոգեկան խանգարումներով մնացորդային երևույթները տարած ինֆեկցիոն կամ թունավոր մենինգոէնցեֆալիտից հետո, սիֆիլիտիկ փսիխոզները, գլխուղեղի ուռուցքով պայմանավորված փսիխոզները։ Վնասվածքների, նեյրոինֆեկցիաների, օրգանական հիվանդությունների և վնասվածքների բուժման փաստը հաստատվում է բժշկական փաստաթղթերով:
«ա» պարբերությունը ներառում է ինվոլյուցիոն փսիխոզները, շարունակական ընթացքով փսիխոզները՝ անոթային հիվանդությունների և կենտրոնական նյարդային համակարգի այլ օրգանական հիվանդությունների ժամանակ։ Այստեղ պետք է ներառել նաև գլխուղեղի աթերոսկլերոզով և սիֆիլիսով պայմանավորված թուլամտությունը: Հիվանդությունների այս խմբի ախտորոշումը պետք է հաստատվի սոմատիկ և նյարդաբանական հետազոտությունների տվյալներով, ինչպես նաև՝ լրացուցիչ հետազոտությունների՝ էլեկտրաէնցեֆալոգրաֆիայի, գլխուղեղ ՄՌՏ հետազոտության, ակնահատակի հետազոտության, բիոմիջավայրերի և հատկապես՝ ողնուղեղային հեղուկի լաբորատոր քննությունների (մասնավորապես, սպիտակուցային ֆրակցիաների հետազոտություն, Լանգեի, Կանի ռեակցիաներ և այլն) միջոցով։
«բ» պարբերությունը ներառում է մենինգոէնցեֆալիտի՝ չափավոր արտահայտված մնացորդային երևույթները, որոնք արտահայտվում են ինտելեկտի, հիշողության, հուզական և աֆեկտիվ խանգարումների որոշակի նվազմամբ։ «բ» պարբերության համաձայն, խաղաղ և պատերազմական ժամանակ զինծառայողների պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատապես՝ կախված հիվանդության դրսևորումների աստիճանից, բուժման արդյունքներից և կատարած աշխատանքի բնույթից:
6․ Այս կետը, որպես կանոն, ներառում է նևրոտիկ, դիսոցացված, սոմատոֆորմ խանգարումները, հիստերիկ պսիխոզները, անձի նևրոտիկ զարգացումը, քրոնիկական հետտրավմատիկ խանգարումները, հետվնասվածքային սթրեսային խանգարումները, սուր սթրեսային ռեակցիաները և վիճակները, հարմարվողականության խանգարումները:
Շրջելի հոգեկան խանգարումները, որոնք առաջանում են անբարենպաստ (բացասական) հանգամանքների ազդեցությամբ և փսիխոգեն իրավիճակների սուր կամ երկարատև փորձառությունների հետևանքով: Ըստ հոգեկան խանգարումների աստիճանի՝ բոլոր փսիխոգեն հիվանդությունները բաժանվում են 3 խմբի՝ ռեակտիվ փսիխոզներ, նևրոզներ և նևրոտիկ ռեակցիաներ։ Դրանց առաջացմանը նպաստում է նյարդային համակարգի բնածին (փսիխոպաթիա, օլիգոֆրենիա, ինֆանտիլիզմ) և կյանքի ընթացքում ձեռքբերված (գանգուղեղային տրավմաները, վնասվածքները, սոմատիկ և ինֆեկցիոն հիվանդությունները և դրանց դրսևորումները, որոնք հանգեցնում են էնդոկրին և վեգետատիվ-անոթային համակարգերի գործառույթների խանգարմանը) թերարժեքությունը։
Ռեակտիվ փսիխոզների և նևրոզների փորձաքննությունը դրանց առաջացման պայմանների մտածված վերլուծություն է պահանջում, իսկ ծառայությանը պիտանիության հարցը մեծապես կախված է նրանից, թե վերացված են արդյոք հիվանդագին վիճակի պատճառ դարձած երևույթները։
«ա» պարբերությանն են պատկանում երկարատև ընթացքով ռեակտիվ փսիխոզները (գիտակցության փսիխոգեն մթագնում, ռեակտիվ դեպրեսիա, պսևդո-դեմենցիա և ռեակտիվ պարանոիդ): Պետք է հատկապես ուշադիր լինել օպերատիվ անձնակազմի մոտ ռեակտիվ պարանոիդ հայտնաբերելու դեպքում։ Նման դեպքերում ՌԲՀ ուղղորդումը միանգամայն պարտադիր է, եթե նույնիսկ տեղի է ունեցել ամբողջական ապաքինում։ Այս կետի մեջ կարող են ներառվել նաև նևրոզների շատ ծանր և երկարատև առանձին դեպքերը, որոնք, չնայած բուժմանը, հանգեցնում են աշախատունակության երկարատև կորստին, զինվորական ծառայության պարտականությունների իրականացման անհնարինությանը (նևրասթենիայի առանձին դեպքերը, օբսեսիվ վիճակներով նևրոզը, հիստերիկ նևրոզը)։
Ի տարբերություն ռեակտիվ փսիխոզների, նևրոզների դեպքում հոգեկան գործընթացների (ընկալման, հիշողության, մտածողության և այլն) խորը խանգարումներ տեղի չեն ունենում։ Նևրոզների դեպքում նյարդային համակարգի օրգանական ախտահարման նշաններ չեն դիտվում, պահպանվում է կրիտիկական վերաբերմունքը հիվանդության նկատմամբ։ Ըստ կրիտիկական ձևի՝ նեևրոզները ներառում են հիստերիկ նևրոզը, նևրասթենիան և կպչուն նևրոզը։ Ըստ ընթացքի՝ նպատակահարմար է նևրոզները բաժանել իսկական նևրոզների (երկարատև, խրոնիկ ձևեր) և նևրոտիկ ռեակցիաների (կարճաժամկետ հիվանդագին վիճակներ՝ հոգետրավմատիկ գործոններով պայմանավորված)։
Ըստ «բ» պարբերության՝ նևրոտիկ ռեակցիաների կրկնությամբ երկարատև նևրոզ ունեցող նոր հաշառվածները ճանաչվում են ոչ պիտանի ԱԱ մարմիններում ծառայության համար՝ բոլոր սյունակների համաձայն։ Ինչ վերաբերում է երկարատև ընթացքով նևրոզ ունեցող զինծառայողների՝ հետագա ծառայությանը պիտանելի լինելուն, ապա նախ և առաջ պետք է միջոցներ ձեռնարկել նրանց բուժական-կանխարգելիչ միջոցառումներով ապահովելուն՝ ինչպես ամբուլատոր, այնպես էլ` ստացիոնար պայմաններում։ Առանձին դեպքերում կարելի է տրամադրել հիվանդության արձակուրդ։ Միայն բուժման բոլոր միջոցառումների անարդյունավետության դեպքում են զինծառայողները ճանաչվում ոչ պիտանի հետագա ծառայության համար։ Այդպիսի եզրակացությունից առաջ անհրաժեշտ է ևս մեկ անգամ մտածել․ սպառվել են արդյոք հիվանդության վիճակի կոմպենսացիայի բոլոր հնարավորությունները։ Բուժական-կանխարգելիչ միջոցառում կարող է լինել նաև նյարդային լարվածության գործոնը բացառող ժամանակավոր ծառայությունը։
Ռազմաբժշկական փորձաքննության պրակտիկայում հանդիպում են սոմնաբուլիզմի դեպքեր։ Եթե ստացիոնար դիտարկման դեպքում սոմնամբուլիզմը (լուսնոտություն) հաստատվում է, իսկ հիմնական հիվանդության (էպիլեպսիա, գլխուղեղի օրգանական ախտահարումներ) ախտորոշման համար հիմքեր չկան (որի դեպքում հնարավոր է սոմնամբուլիզմ), ապա «տառապանքը» դիտարկվում է որպես նևրոզ և փորձագիտական որոշումը կայացվում է ըստ դրա։
Պաթոլոգիական զարգացման բնույթով նևրոզները դիտարկվում են 7-րդ կետի «ա» պարբերության համաձայն։ Նևրոտիկ ռեակցիաները որպես կարճատև, անցողիկ վիճակներ հաշվի են առնվում միայն սրացման ժամանակ. զինծառայողները պիտանի են բուժումից հետո։
«դ» պարբերությունը նախատեսում է սպասվող ծառայությանը ոչ պիտանիություն՝ փսիխոֆիզիոլոգիական հետազոտության արդյունքում հայտնաբերված բացարձակ հակացուցումների հիման վրա․
- նյարդային համակարգի թուլ տիպ,
- հուզական անկայունություն,
- սթրեսային բնույթի ծանրաբեռնվածության նկատմամբ նյարդային համակարգի ցածր ադապտացիոն հնարավորություններ,
- բնավորության արտահայտված փսիխոպաթիկ գծեր,
- հոգեկան հիվանդությունների ժառանգական ծանրաբեռնվածություն։
«ե» պարբերությունը նախատեսում է հետազոտվողների անհատական պիտանիություն սպասվող ծառայությանը՝ փսիխոֆիզիոլոգիական հետազոտությամբ հայտնաբերված հարաբերական հակացուցումների արդյունքում․
- իներտություն կամ նյարդային պրոցեսների անհավասարակշռվածություն,
- բարձր հուզական գրգռվածություն՝ առանց գործունեության վրա էական բացասական ազդեցության նշանների,
- առանձին փսիխոֆիզիոլոգիական պրոցեսների թերություններ (մտածողության, հիշողության, ուշադրության և այլն),
- անձի շեշտադրում, բնավորության ոչ հստակ արտահայտված փսիխոպաթիկ գծեր։
Երեք և ավելի հարաբերական հակացուցումների համադրությունը բժիշկ-փորձագետների կողմից պետք է գնահատվի որպես բացարձակ հակացուցում։ Հետազոտվողների մոտ ծառայությանը պիտանի լինելը չսահմանափակող հարաբերական հակացուցումները որոշելիս, դրանք նշվում են ՌԲՀ-ի ձևաթղթի և փսիխոֆիզիոլոգիական հետազոտության եզրակացության մեջ։
6-րդ կետի «դ» և «ե» պարբերությունների համաձայն՝ ՌԲՀ-ի միաձայն որոշումը ձևակերպվում է տեղեկանքով և փսիխոֆիզիոլոգիական եզրակացությամբ:
7. Ներառում է արտահայտված, կոմպենսացիայի չենթարկվող հասուն անձի և մեծահասակի վարքային խանգարումները, դեկոմպենսացիաներով կամ կոմպենսացված անձի խանգարումները։ Այս կետով են փորձաքննվում նաև սեռական նույնացման, նախընտրության, զարգացման և կողմնորոշման հետ կապված հոգեբանական և վարքային խանգարումների գերակշիռ մեծամասնությունը:
Փսիխոպաթիաները պետք է հասկանալ որպես անձի անոմալ տարբերակներ, որոնց առաջացումը պայմանավորված է նյարդային համակարգի կենսաբանական (ժառանգական կամ բնածին) թերարժեքությամբ և շրջակա միջավայրի անբարենպաստ գործոններով: Փսիխոպաթիկ անհատականություններն առանձնանում են մտավոր հատկությունների մշտական աններդաշնակությամբ և սոցիալական միջավայրի սովորական, առօրյա գրգռիչներին արձագանքելու անադեկվատությամբ, ինչի հետևանքով վարքագիծը քիչ թե շատ խաթարվում է, և դժվարանում է նրանց ակտիվ հարմարվողականությունը շրջա-պատող պայմաններին:
Փսիխոպաթների նյարդային համակարգի կենսաբանական թերարժեքությունը կարող է կանխորոշվել անբարենպաստ ժառանգականությամբ, հղիության ընթացքում մոր թունավորումներով, վնասվածքներով և հիվանդություններով, ինչպես նաև՝ կյանքի առաջին ամիսներին երեխայի վրա արտաքին վնասակար ագենտների ազդեցությամբ․ պակաս կարևոր չէ ծննդաբերական վնասվածքը: Անուղղակի «վկայություններ» կարող են լինել ծանր հիվանդությունները, ալկոհոլիզմը և ծնողների հուզական անհավասարակշռությունը, ընտանիքում առկա հոգեկան հիվանդություններն ու արատները:
Հարկավոր է զգուշավորություն ցուցաբերել փսիխոպաթիայի ընդլայնված ախտորոշումից, որը հաճախ շփոթում են փսիխոպաթանման վիճակների հետ: Պետք է նկատի ունենալ, որ վերջիններիս համար որպես էթիոլոգիկ նախադրյալներ են հանդիսանում էկզոգեն վնասակարությունները՝ վնասվածքներ, վարակներ, թունավորումներ, որոնք տարել են ավելի ուշ՝ դպրոցական, երիտասարդ կամ հասուն տարիքում: Փսիխոպաթանման վիճակների կլինիկական դրսևորումները ստերեոտիպային են, աֆեկտիվ պոռթկումներից հետո հաճախ գերակշռում են ասթենիկ դրսևորումները. պաթոհոգեբանական ուսումնասիրությունները հաճախ ուշադրության, հիշողության, ինտելեկտի անկում են հայտնաբերում:
Փսիխոպաթիայից (հիվանդագին վիճակներից) պետք է տարբերել նաև պսևդո-պսիխոպաթիան․ սխալ արձագանքման և վարքագծի այն ձևերը, որոնք ոչ մի ընդհանուր բան չունեն նյարդահոգեբուժական պաթոլոգիայի հետ, և հանդիպում են կոպիտ, եսասեր, վատ դաստիարակված մարդկանց մոտ՝ իրենց սոցիալ-մանկավարժական անտեսման պատճառով:
Փսիխոպաթների արձագանքման աններդաշնակությունը և անադեկվատությունը նկատվում է ողջ կյանքի ընթացքում՝ ենթարկվելով տատանումների ըստ ծանրության աստիճանի (վիճակի «կոմպենսացիա» և «դեկոմպենսացիա»)՝ կախված սոցիալական և կենսաբանական գործոնների ազդեցությունից։
Պսիխոպաթներին բնորոշ է բարձր անկայունությունն ու խոցելիությունը, ինչի արդյունքում վերոհիշյալ տատանումները առանձնանում են իրենց բնորոշ սրությամբ և ծավալով։ Արտաքին անբարենպաստ պայմանները փսիխոպաթներին արագ հանում են հունից և ազդում նրանց վարքագծի վրա: Նրանցից շատերը իրենց բնույթով հեշտությամբ կարող են կոնֆլիկտի մեջ մտնել շրջապատող մարդկանց հետ, խախտել վարքագծի՝ համընդհանուր ընդունված նորմերը։ Պսիխոպաթիայի ախտորոշման հաստատման համար անհրաժեշտ է մանրակրկիտ և օբյեկտիվ հավաքված անամնեզ, որից կհետևի, որ դրսևորումները «համառ» են և երկարատև: Անհրաժեշտ է նախապես վերլուծել հետազոտվող անձի գործողությունները, վարքը, հարաբերությունները շրջապատող մարդկանց հետ ողջ կյանքի ընթացքում։
Փսիխոպաթիայի դասակարգումը հիմնված է առաջատար դրսևորումների վրա: Տարբերակում են բարձր աֆեկտիվությամբ գրգռված փսիխոպաթներ՝ արտաքին գրգռիչների նկատմամբ անադեկվատ ռեակցիայով, ասթենիկ փսիխոպաթներ, որոնք ունեն հյուծվածությամբ զուգորդվող բարձր զգայունություն, փսիխասթենիկներ, հիստերիկներ, պարանոիկ փսիխոպաթներ, կվերուլյանտներ, ինչպես նաև պսիխոպաթիայի այլ ձևեր ունեցող անձինք։
ԱԱ մարմիններում ծառայության համար պիտանիության հարցի քննարկման ժամանակ փսիխոպաթիայի փորձագիտական գնահատականում էական նշանակություն ունի ոչ թե փսիխոպաթիայի ձևը, այլ կլինիկական երևույթների արտահատվածությունը և կոմպենսացիայի հնարավորությունը։
Փսիխոպաթիայի դեկոմպենսացված ձևերի դեպքում զինծառայողները ճանաչվում են ոչ պիտանի զինվորական ծառայության՝ հանվելով զինվորական հաշվառումից։ Անկայուն կոմպենսացիայով փսիխոպաթիաների դեպքում, որոնք արտահայտվում են ոչ խիստ, պարբերաբար կրկնվող աֆեկտիվ խանգարումներով, տրամադրության անկայունությամբ, նևրոտիկ ռեակցիայի զարգացման հեշտությամբ, զինծառայողներին պետք է ճանաչել որպես ոչ պիտանի զինվորական ծառայության՝ խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի՝ պատերազմի ժամանակ:
Եթե առկա է կայուն կոմպենսացիա (վարքագիծը ճիշտ է, անհատականության առանձնահատկությունները խիստ արտահայտված չեն), ապա զինվորականների պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային ծառայությանը որոշվում է անհատապես։
Այս կետի համաձայն բոլոր նոր հաշվառվածները պիտանի չեն՝ անկախ կոմպենսացիայի աստիճանից:
Այն դեպքերում, երբ փսիխոպաթանման վիճակները զարգանում են որևէ այլ հիվանդության պատճառով, հետազոտվողները հետազոտվում են ըստ հիմնական հիվանդության:
7-րդ կետի համաձայն՝ հետազոտման ենթակա են պաթոլոգիական զարգացումներով (պարանոյիկ, օբսեսիվ-ֆոբիկ) անձինք և մտավոր ինֆանտիլիզմով (ներդաշնակ, աններդաշնակ և օրգանական տարբերակ), արտահայտված և «համառ» պաթոլոգիական ռեակցիաների նկատմամբ հակումով անհատները։ Ֆիզիկական զարգացման խիստ ընդգծված ուշացումը, որն ուղեկցվում է մտավոր ինֆանտիլիզմով, ենթակա է դիտարկման 16-րդ կամ 19-րդ կետերի համաձայն։
8. Ներառում է հոգեկան և վարքային խանգարումները՝ հոգեակտիվ նյութերի գործածման հետևանքով, այդ թվում` սուր թունավորում, գործածում` վնասակար հետևանքով, դադարեցման վիճակ, դադարեցման վիճակ` դելիրիումով, փսիխոտիկ խանգարումներով, ամնեստիկ համախտանիշ, մնացորդային փսիխոտիկ, հոգեկան և վարքային այլ խանգարումներ:. Այս կետը ներառում է նաև տարբեր՝ սոմատիկ, ինֆեկցիոն և էնդոկրին հիվանդությունների ժամանակ նյութափոխանակության խանգարումների արդյունքում առաջացած սիմպտոմատիկ փսիխոզները, որոնք հանդիսանում են հիմնական (սոմատիկ) հիվանդության կլինիկական դրսևորումներից մեկը։
Ուղեղի տարբեր կառուցվածքների նկատմամբ մանրէների և տոքսինների ունեցած ընտրողականությունից, դրանց ազդեցության տևողությունից ու ինտենսիվությունից և օրգանիզմի ընդհանուրի մունոկենսաբանական ռեակտիվությունից կախված՝ հոգեկան խանգարումների կլինիկական պատկերը կարող է տարբեր լինել ինչպես դրսևորումամբ, այնպես էլ՝ ընթացքի տևողությամբ։ Հետևաբար, սույն կետի համաձայն՝ փսիխոզների և հոգեկան խանգարումների փորձագիտական գնահատումը պետք է լինի խիստ անհատական՝ հաշվի առնելով հոգեկան և սոմատիկ խանգարումների տևողությունն ու արտահայտվածությունը (ծանրության աստիճանը), իրականացված թերապիայի արդյունավետությունը, ռեմիսիայի խորությունն ու տևողությունը, աշխատունակության փաստացի վերականգնումը։
Սուր ինֆեկցիոն հիվանդությունների ժամանակ փսիխոզներն ամենից հաճախ ընթանում են գիտակցության մթագնման անցումային ձևով՝ շշմեցում, դելիրիում, դեմենցիա, և, որպես կանոն, ունենում են բարենպաստ պրոգնոզ ապաքինման ելքով, ինչը թելադրում է հետազոտության իրականացման անհրաժեշտություն՝ համաձայն «գ» պարբերության: Փսիխոզների երկարատև ընթացքը կամ ընթացքի սրացումը պահանջում է հետազոտություն՝ համաձայն «բ» կամ «ա» պարբերությունների։
Նոր հաշվառվածները հետազոտվում են լիարժեք ապաքինվելուց երեք տարի հետո. 1-ին, 2-րդ և 5-րդ սյունակների համաձայն՝ նրանք պիտանի չեն, 3-րդ և 4-րդ սյունակների համաձայն՝ պիտանիությունը որոշվում է անհատապես։
Խրոնիկական ինֆեկցիաների և թունավորումների դեպքում՝ առանց գիտակցության ֆորմալ խանգարումների (ինչպիսիք են՝ հալյուցինոզը, հալյուցինատոր-զառանցական, դեպրեսիվ-զառանցական և մանիակալ-էյֆորիկ վիճակները), անձի պաթոլոիգական փոփոխության կամ երկարատև ասթենիզացիայի անցման, հետազոտվում են «բ» պարբերության 1-2-5 սյունակների համաձայն և ճանաչվում ոչ պիտանի զինվորական ծառայությանը՝ խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի՝ պատերազմի ժամանակ: 3-4 սյունակների համաձայն՝ զինվորական ծառայությանը պիտանի լինելու աստիճանը որոշվում է անհատապես։
Երկարատև վիճակներից ավելի ծանր ձևերի անցման դեպքում (հոգեօրգանական և էնցեֆալոպաթիկ (ամնեստիկ կամ Կորսակովյան) համախտանիշ, որը վկայում է գլխուղեղի ծանր օրգանական ախտահարման մասին) փորձագիտական եզրակացությունները կատարվում են «ա» պարբերության բոլոր սյունակների համաձայն:
Ալկոհոլային ծագման փսիխոզները, անձի ալկոհոլային դեգրադացիան նույնպես դիտարկվում են այս կետի համաձայն։ Խրոնիկական ալկոհոլիզմի ախտորոշման դեպքում մեծ զգուշավորություն է պահանջվում։ Երբեմն, առանց բավարար հիմնավորման, հիվանդության այս ձևին են վերագրում ալկոհոլի չարաշահման կենցաղային դեպքերը։ Անձի դեգրադացման համախտանիշից բացի, խրոնիկ ալկոհոլիզմի ախտորոշման համար հիմք է ծառայում ալկոհոլային զրկանքի (խումարի) համախտանիշը և սոմատիկ թունավորման ֆոնի առկայությունը։
Այն դեպքերում, երբ ալկոհոլի չարաշահումն ընթանում է որևէ մեկ այլ հիվանդության (սիմպտոմատիկ ալկոհոլիզմ) ֆոնին, հետազոտվողներին հետազոտում են ըստ հիմնական հիվանդության։
Երկարատև ու խրոնիկ կամ հաճախ կրկնվող ընթացքով ալկոհոլային փսիխոզով (ալկոհոլային էնցեֆալոպաթիայի ֆոնին ընթացող) տառապող անձինք հետազոտվում են «ա» կետի համաձայն։
«բ» պարբերությանն են պատկանում սուր ալկոհոլային փսիխոզ տարած անձինք, որոնք ալկոհոլի խրոնիկ չարաշահումից ազատվելու վերաբերյալ դրական վերաբերմունք չունեն։ Նմանատիպ փորձագիտական որոշում է կայացվում անձի դեգրադացման երևույթներով (սովորաբար տեղի է ունենում հիվանդության 2-րդ կամ 3-րդ փուլում՝ ֆունկցիոնալ-օրգանական սոմատիկ խանգարումների (մարսողական օրգանների ախտահարման տարատեսակ դրսևորումներ՝ գաստրիտներ, լյարդի ալկոհոլային ճարպային դիստրոֆիա, հեպատիտ, լյարդի ցիռոզ, բրոնխերի, թոքերի, սրտի, անոթների և նյարդային համակարգի ախտահարում՝ ալկոհոլային պոլինևրոպաթիայի տեսքով) առկայության դեպքում) ուղեկցվող խրոնիկ ալկոհոլիզմով տառապողների դեպքում։
Հատուկ հիվանդանոցային կրկնակի բուժման անհաջողության դեպքում խրոնիկ ալկոհոլիզմի 1-ին փուլին պատկանող անձինք հետազոտվում են «բ» պարբերության համաձայն։
Ալկոհոլիզմի հետևանքների վերաբերյալ փորձագիտական եզրակացություն տալիս պարտադիր պետք է օգտվել ոչ միայն բժշկական տվյալներից, այլև՝ ծառայության վայրից ստացված տեղեկություններից։ Ցանկալի է օգտվել այլ օբյեկտիվ աղբյուրներից (հովանավորչական հետաքննություն, զրույց հարազատների հետ և այլն)։
Անձի փոփոխության նշաններով և սոմատիկ խանգարումենրով ուղեկցվող նարկոմանիայի (տոքսիկոմանիա) փորձաքննությունն իրականացվում է ալկոհոլիզմի փորձագիտական գնահատման նման։
Փորձագիտական պրակտիկայում ստիպված ենք հանդիպել ալկոհոլային (թմրամոլային) ծագման անձի դեգրադացիայի սխալ ախտորոշմանը, երբ ալկոհոլի (թմրամիջոցների) սովորական չարաշահումը զուգորդվում է սոցիալական վարքագծի նորմերի կոպիտ խախտմամբ, երբեմն՝ միանգամայն անտանելի ձևով, որը դիտվում է որպես դեգրադացիայի դրսևորում։ Այս դեպքերը պետք է գնահատվեն որպես հարբածության վիճակում սովորական վարքագծի ձևեր, որոնք բժշկական հետազոտության տեղիք չեն տա ՌԲՀ-ում (Ռազմաբժշկական հանձնաժողով)։
Սուր սիմպտոմատիկ փսիխոզներ տանելուց հետո զինվորական ծառայությանը պիտանի լինելու աստիճանը որոշվում է կախված բուժման արդյունավետությունից, ռեմիսիայի խորությունից և տևողությունից, փաստացի աշխատունակությունից։
«գ» պարբերության 3-րդ և 4-րդ սյունակների համաձայն հաշվառվածների համար որոշումը կարող է կայացվել ռեմիսիայից երեք տարի հետո։
2․ ՆՅԱՐԴԱՅԻՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ՎՆԱՍՎԱԾՔՆԵՐԻ ՀԵՏԵՎԱՆՔՆԵՐ
9. Ներառում է էպիլեպսիան՝ զուգակցված ուժեղ, ընդլայնված կամ ընդհատվող ջղաձգական ցնցումներով և դրանց համարժեքներով՝ աբսանսներով, թույլ նոպաներով, սոմնամբուլիզմով (լուսնոտություն), գիտակցության մթագնումով, նարկոլեպսիայով, անհասկանալի էթիոլոգիա ունեցող կատալեպսիայով, էպիլեպտիկ նոպաներով:
Էպիլեպսիան, որը կապված է գլխուղեղային տրավմատիկ վնասվածքի (անմիջապես կամ տրավմայից մինչև 10 շաբաթ հետո), ուռուցքների, ինֆեկցիաների, դեղորայքային, ալկոհոլի հանման, ուղեղի անոթների սկլերոզի հետ, այսպես կոչված սիմպտոմատիկ էպիլեպսիան 2-րդ կետին չի վերաբերում, այլ դիտարկվում է ըստ էթիոլոգիայի՝ «Հիվանդությունների ցանկի» համապատասխան կետերի համաձայն:
Ցանկացած ծագման առնվազն մեկ էպիլեպտիկ նոպայի առկայությունն անամնեզում հիմք է հանդիսանում դիմողներին բոլոր կետերով ոչ պիտանի ճանաչելու համար: Զինծառայողները պիտանի չեն զինվորական ծառայության՝ հանվելով զինվորական հաշվառումից:
Նոպայի առկայությունը պետք է հաստատվի բժշկական դիտարկմամբ: Որոշ դեպքերում, ոչ բժշկական անձնակազմի կողմից ստորագրված տեղեկանքները կարող են հաշվի առնվել, եթե դրանցում նկարագրված նոպաները և հետնոպայական վիճակները բավարար հիմքեր են տալիս դրանք էպիլեպտիկ համարելու համար: Կասկածելի դեպքերում տեղեկատվություն պետք է ստանալ հետազոտվող անձանց հարազատներից կամ նրանց նախկին կամ ներկա աշխատանքի վայրից: Նոպայի վերաբերյալ ակտերը, որոնք կազմվել են դրա ականատեսների (ոչ բժիշկների) կողմից, պետք է դիտարկել որպես կարևոր, բայց ոչ վճռորոշ փաստաթղթեր: Էպիլեպսիայի ախտորոշման համար շատ կարևոր է հիվանդի անձի առանձնահատկությունների ուսումնասիրությունը՝ կիրառելով կլինիկական և հոգեբանական հետազոտության մեթոդները։ Էպիլեպսիան հաճախ ուղեկցվում է անհատականության որոշակի փոփոխություններով, որոնց շրջանակը լայն է և ներառում է մտավոր բոլոր գործընթացների դանդաղումը, մանրուքներից կառչելը, մանրակրկիտությունը, պեդանտիզմը (մանրախնդրություն), ճշգրտությունը,դյուրագրգռվածությունը, կեղծավորությունը: Այս էպիլեպտոիդ հատկանիշները հաճախ ի հայտ են գալիս շատ ավելի վաղ, քան հիվանդության ջղաձգական դրսևորումները (նոպաները)։
Էպիլեպսիայի ամբուլատոր փորձագիտական եզրակացություն կարող է տրվել խիստ հազվադեպ, բայց կլինիկորեն ակնհայտ, բժշկական տեսանկյունից լավ փաստագրված դեպքերում: Որպես կանոն, էպիլեպսիայով տառապողների փորձաքննությունը պահանջում է նրանց ստացիոնար հետազոտություն։ Այն դեպքերում, երբ կասկածվում է սիմպտոմատիկ էպիլեպսիա, կամ, նոպան (ցնցումը) միակն է, իսկ պատճառն՝ անհայտ, հետազոտվողը պետք է ուղղորդվի նյարդաբանական կլինիկա։ Ուժեղ նոպաների բացակայության կամ գիտակցության կորստի անհասկանալի նոպաների (հոգեկան փոփոխություններով) առկայության դեպքում, ինչպես նաև` մեղմ և հազվադեպ թույլ արտահայտված նոպաների դեպքում, խորհուրդ է տրվում հետազոտություն անցկացնել հոգեբուժական կլինիկայում: Հետազոտության ընթացքում հակացնցումային թերապիա չպետք է իրականացվի: Վերջնական ախտորոշման համար իրականացվում է երկարատև ԷԷԳ-մոնիթորինգ, ինչպես նաև գիշերային ԷԷԳ գրանցում:
10. Ներառում է գլխուղեղի արյան շրջանառության բոլոր տեսակի խանգարումները՝ տարբեր անոթային հիվանդությունների դեպքում՝ սուբարախնոիդալ արյունազեղում, իշեմիկ ախտահարում, ՏԻԳ, դիսցիրկուլյատոր էնցեֆալոպաթիա:
«ա» պարբերությանն են վերաբերում նյարդային համակարգի խորը խանգարումները (հեմիպլեգիաներ, խորը հեմիպարեզներ, խոսքի խանգարումներ և այլն), որոնք ի հայտ են եկել գլխուղեղում արյունազեղման, գլխուղեղի անոթների թրոմբոզի արդյունքում, կրկնակի ինսուլտները՝ անկախ ֆունկցիայի խանգարման աստիճանից, դիսցիրկուլյատոր էնցեֆալոպաթիան III, որը ներառում է 3 և ավելի կլինիկական նշաններ՝ պսևդոբուլբար, պիրամիդալ, ուղեղիկային, զգացողական, էքստրապիրամիդալ, դեմենցիա, աֆազիա, ցնցումային համախտանիշ և փոքր կոնքի օրգանների ֆունկցիայի խանգարում:
«բ» պարբերությունը ներառում է բարենպաստ ընթացքով և չափավոր արտահայտված օջախային խանգարումներով (առանց խոսքի խանգարման) գլխուղեղի անոթային հիվանդության դեպքերը (ոչ խիստ արտահայտված հեմիպարեզ՝ առանց շարժումների, քայլվածքի, կոորդինացիայի և զգայական սուր խանգարումների), դիսցիրկուլյատոր էնցեֆալոպաթիան II, որի ժամանակ նյարդաբանական նշանները կրում են կայուն և արտահայտված բնույթ, ընդգրկելով ոչ պակաս քան 2 նյարդաբանական նշաններ, ՏԻԳ (որոնք կրկնվում են տարեկան կտրվածքով 3 և ավել անգամ), հիպերտոնիկ կրիզներ, որոնք պարտադրում են ստացիոնար ախտորոշում և բուժում ։
«գ» պարբերությունը ներառում է գլխուղեղի անոթների աթերոսկլերոզի առաջնային ձևը (I փուլ), որի դեպքում ցերեբրալ (ուղեղային) ախտանիշները հիմնականում ֆունկցիոնալ բյութ են կրում։ Կլինիկորեն առաջին փուլին բնորոշ է նևրասթենիկ համախտանիշը, որը դրսևորվում է տարբեր նևրոտիկ և վեգետատիվ խանգարումներով։ Ուղեղի անոթային անբավարարությունը սովորաբար դրսևորվում է ֆիզիկական և մտավոր գերլարումից հետո։ Հետազոտելիս հնարավոր է ի հայտ գան թույլ օրգանական նշաններ՝ դանդաղ բբային ռեակցիան լույսի հանդեպ, նազոլաբիալ (քիթ-շրթունքային) ծալքերի, որովայնային ռեֆլեքսների ասիմետրիա և այլն։ Այս պարբերությանն են վերաբերում հազվադեպ՝ ոչ ավելի քան 2 անգամ ՏԻԳ-ները, ՈՒԱՇՍԽ՝ նյարդաբանական դեֆեկտի ամբողջական վերականգնումով, ՆՔԶ-Ի և/կամ ՔԶ խցանումը 70, առանց կլինիկական դրսևորումները: Միգրենի տարբեր ձևեր՝ հաճախակի 1 և ավել անգամ 1 ամսում, երկարատև ընթացքով, որոնք պահանջում են ստացիոնար բուժում: Վեգետո-անոթային դիստոնիան հաճախակի՝ 1 և ավել անգամ 1 ամսում, որոնք ուղեկցվում են ցնցումային նոպաներով կամ գիտակցության մթագնումով, հիմնավորված բժշկական փաստաթղթով: Անևրիզմաները և անոթային մալֆորմացիաները, որոնք հանդիսանում են էպիլեպտիկ ցնցման կամ ՈՒԱՇՍԽ- պատճառ և չի ենթարկվում վիրահատական բուժման, փորձաքննվում են «ա» պարբերությամբ:
Անախտանիշ անևրիզմանեևը և արտերիո-վենոզ մալֆորմացիաները փորձաքննվում են «գ» պարբերությամբ։
Առանձին դեպքերում զինծառայողները «Բժշկական հետազոտության դրութների» 2-րդ կետի «գ» պարբերության համաձայն կարող են պիտանի ճանաչվել ոչ շարային ծառայությանը՝ ըստ 10-րդ կետի «բ» պարբերության, և պիտանի զինվորական ծառայությանը՝ ըստ «գ» պարբերության։
Ուղեղի արյան շրջանառության անցողիկ խանգարումների դեպքում որոշումը կայացվում է համաձայն «ա», «բ» կամ «գ» պարբերությունների՝ կախված խանգարումների ծանրությունից և տեղակայումից։
11. Ներառում է կենտրոնական նյարդային համակարգի ինֆեկցիոն հիվանդությունները, ինչպես նաև կենտրոնական նյարդային համակարգի ախտահարումները ընդհանուր ինֆեկցիաների, սուր և խրոնիկ թունավորումների դեպքում (էնցեֆալիտ, միելիտ, մենինգիտ, արախնոիդիտ, ցրված սկլերոզ, կողային ամիոտրոֆիկ սկլերոզ, նյարդային համակարգի ախտահարում՝ արյան հիվանդությունների դեպքում, տուբերկուլյոզ և այլն)։
«ա» պարբերությունը ներառում է այն հիվանդությունները, որոնք ուղեկցվում են խիստ արտահայտված ֆունկցիոնալ խանգարումներով (ծանր պարալիճ, տարածուն զգայական խանգարումներով խորը պարեզ, խոսքի, կոնքի օրգանների խանգարումներ, տրոֆիկ խանգարումներ, արտահայտված պարկինսոնիզմ՝ էպիդեմիկ էնցեֆալիտից հետո, ներգանգային ճնշման կտրուկ բարձրացմամբ արախնոիդիտ և այլն), ինչպես նաև՝ բնույթով ծանր կենտրոնական նյարդային համակարգի հիվանդությունները՝ անկախ հիվանդության կլինիկական պատկերի ծանրության աստիճանից (կողային ամիոտրոֆիկ սկլերոզ, ուղեղանյութի և նրա թաղանթների տուբերկուլյոզային ախտահարման բոլոր դեպքերը)։
Այս պարբերության մեջ կարելի է ներառել նաև նյարդային համակարգի ախտահարումը արյան հիվանդությունների դեպքում, եթե նյարդային համակարգի ախտահարման կլինիկական պատկերը օբյեկտիվ արտահայտված է։
«բ» պարբերությունը ներառում է նաև նյարդային համակարգի՝ ինֆեկցիոն և ինտոքսիկացիոն հիվանդությունների հետևանքները՝ չափավոր արտահայտված ֆունկցիոնալ խանգարումներով։ Այս պարբերությանն են վերաբերում նաև նյարդային համակարգի ախտահարումները բարենպաստ ընթացքով արյան հիվանդությունների դեպքում՝ բուժման ազդեցության տակ հիվանդության ախտանիշների հակադարձ զարգացմամբ։
«գ» պարբերությունը ներառում է նյարդային համակարգի ինֆեկցիոն և ինտոքսիկացիոն հիվանդությունների կայուն մնացորդային երևույթները՝ ցրված օրգանական նշանների տեսքով, որոնք համակցված են վեգետատիվ անկայունության և նևրոտիկ դրսևորումների հետ։
Ըստ «գ» պարբերության՝ զինծառայողների պիտանիությունը շարային կամ ոչ շարային ծառայությանը որոշվում է անհատապես՝ կախված ծառայության տեսակից և ծառայողական պարտականությունների կատարումից։
«դ» պարբերությունը ներառում է վիճակը տարած սուր հիվանդություններից հետո՝ ապաքինման ելքով։
ԱԱ մարմիններում զինվորական ծառայության համար նոր հաշվառվածների պիտանիությունը «դ» պարբերության համաձայն որոշելիս, անհրաժեշտ է հաշվի առնել հիվանդության տևողությունը, հիվանդությունից հետո անցած ժամանակը, նյարդահոգեկան ֆունկցիաների խանգարման առկայությունը կամ բացակայությունը, ենթադրյալ ծառայության բնույթը։ 1, 2, 5 սյունակների համաձայն, նոր հաշվառվածների՝ ծառայությանը պիտանի լինելու վերաբերյալ որոշումները պետք է կայացնել զգուշավորությամբ՝ հաշվի առնելով մեծ նյարդահոգեբանական լարվածությունը, ինչը կարող է ասթենիկ վիճակ առաջացնել նույնիսկ հիվանդությունից երկար ժամանակ անց:
12․ Ներառում է գլխուղեղի և ողնուղեղի տրավմաների անմիջական և երկարաժամկետ հետևանքները, ինչպես նաև՝ կենտրոնական նյարդային համակարգի տրավմատիկ խանգարումների բարդությունները։
«ա» պարբերությունը ներառում է գլխուղեղի և ողնուղեղի վնասվածքների կայուն հետևանքները՝ ծանր արատայտված օրգանական անկման ախտանիշներով (կայուն պարալիչ, խորը պարեզ, խոսքի, հիշողության, ինտելեկտի խանգարումներ և այլն), ինչպես նաև՝ տրավմատիկ արախնոիդիտի արդյունքում ներգանգային ճնշման կտրուկ բարձրացմամբ, հաճախակի՝ ընդհանուր կամ տեղային էպիլեպտիկ նոպաներով դեպքերը, որոնք տեղի են ունենում վնասվածքից հետո՝ տարբեր ժամանակահատվածներում։
«բ» պարբերությունը ներառում է կենտրոնական նյարդային համակարգի տրավմաների կայուն հետևանքները, որոնց դեպքում օջախային սիմպտոմատիկան և ֆունկցիայի խանգարումները չափավոր են արտահատված։
«գ» պարբերությունը ներառում է կենտրոնական նյարդային համակարգի տրավմաների հետևանքները, որոնց դեպքում առկա են օրգանական նշաններ (նազոլաբիալ ծալքերի ասիմետրիա, անիզոռեֆլեքսիա, զգայական թույլ խանգարումներ և այլն), և որոնք համակցված են վեգետատիվ անկայունությամբ և նևրոտիկ դրսևորումներով։
«դ» պարբերությունը ներառում է վիճակը ծանր տրավմայից հետո, երբ ուղեղանյութերի օրգանական ախտահարման նշաններ չկան, բայց կան ասթենիզացիայի և վեգետոանոթային խանգարումների կլինիկական նշաններ։
13․ Ներառում է գլխուղեղի և ողնուղեղի պրոգրեսիվող օրգանական ախտահարումները (ուռուցքներ, սիրինգոմիելիա, հեպատոլենտիկուլյար դեգեներացիա, Ֆրիդրեյխի հիվանդություն և այլն), ինչպես նաև՝ նյարդամկանային և մկանային համակարգերի հիվանդությունները (միոպաթիա, նյարդային ամիոտրոֆիա, միոտոնիա, միոպլեգիա և այլն), էքստրապիրամիդալ համակարգի հիվանդությունները, հիվանդություններ որոնք ուղեկցվում են տիկերով։ Գլխուղեղի և ողնուղեղի ուռուցքները, այլ ծավալային գոյացություններ ինչպիսիք են կիստաները (հետվնասվածքային, հետբորբոքային, պարազիտար և այլն), դրանք հեռացնելուց հետո մնացած հետևանքները: Հիվանդության ընթացքից և ֆունկցիոնալ խանգարումների արտահայտվածության աստիճանից կախված՝ կիրառվում են «ա» «բ» և «գ» պարբերություննները։
«ա» պարբերությանը վերաբերում են ծանր բնածին արատները և նյարդային այն հիվանդությունները որոնք արագ հարաճում են և ուղեկցվում են ֆունկցիայի արտահայտված խանգարումով (սիրինգոմիոլիա, կողմնային ամիոտրոֆիկ սկլերոզ, միասթենիա, ատաքսիայի ժառանգական ձևերը, Պարկինսոնի հիվանդություն, էսենցիալ դողը, որը ուղեկցվում է արտահայտված կոպիտ խանգարումներով): Գլխուղեղի և ողնուղեղի ուռուցքները վերաբերում են «ա» պարբերությանը։
«բ» պարբերությանն են վերաբերում այն հիվանդությունները, որոնց ժամանակ ֆունկցիաների խանգարումն արտահայտված է չափավոր և թեթև, ընթացքը դանդաղ է, երկարատև, ախտանիշներն ունեն հետագա զարգացման միտում:
Ըստ «գ» պարբերության՝ ԱԱ մարմիններում զինվորական ծառայության համար պիտանիության աստիճանի անհատական որոշման դեպքում անհրաժեշտ է հաշվի առնել ծառայության բնույթն ու պայմանները, ինչպես նաև՝ հետազոտվողի հարմարվողականության աստիճանը դրան։
14. «ա» պարբերությունը ներառում է նյարդային ցողունների և հյուսակների ախտահարման հետևանքները, որոնք ուղեկցվում են ծանր տրոֆիկ խանգարումներով (դժվար լավացող խոցերը, խիստ արտահայտված մկանային ատրոֆիա՝ կոնտրակտուրաներով և այլն) կամ կայուն ցավերով (կաուզալգիա, նևրոմա, սուր ցավոտ զգայունություն առաջացնող, և այլն)։
Այն դեպքերում, երբ կատարվել է վիրաբուժական միջամտություն, որոշումը կայացվում է բուժման արդյունքների և ֆունկցիոնալ խանգարումների աստիճանի հիման վրա՝ սույն կետի համապատասխան պարբերությունների համաձայն:
«բ» պարբերությունը ներառում է նյարդային ցողունների և հյուսակների ախտահարման հետևանքները, որոնց դեպքում կտրուկ խանգարվում են վերջույթի ֆունկցիաները։
«գ» պարբերությունը ներառում է պերիֆերիկ նյարդերի և հյուսակների ախտահարման հետևանքները, որոնց դեպքում վերջույթի ֆունկցիան կտրուկ չի խանգարվում (արմնկային կամ ճաճանչային նյարդերի ախտահարում, երբ տարածիչ մկանների ուժը նվազում է, սահմանափակվում է թիկունքային ֆլեքսիան և այլն)։
ԱԱ մարմիններում հետագա ծառայության համար զինծառայողների պիտանիության անհատական որոշման դեպքում պետք է հաշվի առնել ախտահարման տեղակայումը, ինչպես նաև՝ ծառայության բնույթը, զինծառայողի փաստացի հարմարվողականության աստիճանը դրան։
«դ» պարբերությունը ներառում է պերիֆերիկ նյարդերի ախտահարման հետևանքները, որոնց դեպքում ախտահարված նյարդերի ֆունկցիան գրեթե ամբողջությամբ վերականգված է և առկա աննշան արտահայտված խանգարումները գործնականում չեն սահմանափակում վերջույթի ֆունկցիան։
ԱԱ մարմիններում զինվորական ծառայության համար կրկին հաշվառվածների պիտանիությունը որոշվում է անհատապես՝ հաշվի առնել խանգարման տեղակայումը, ծառայության բնույթը, ծառայության կողմից՝ ֆիզիկական վիճակի պահանջները։
Առանձին դեպքերում զինծառայողներին կարող է տրամադրվել հիվանդության արձակուրդ՝ «դ» պարբերության համաձայն։
15․ Ներառում է խրոնիկ հիանդությունները, ինչպես նաև՝ պերիֆերիկ նյարդային համակարգի հիվանդությունների մնացորդային երևույթները (ռադիկուլիտներ, նևրիտներ, պոլինևրիտներ, պլեքսիտներ, սիմպատալգիաներ)։ Այս պարբերությանն են վերաբերում նաև միջողնային սկավառակների ճողվածքները, որոնք ուղեկցվում են ողնուղեղի և արմատիկի ճնշման նշաններով:
Ֆունկցիոնալ խանգարումների արտահայտվածության (շարժումների, զգայականության, տրոֆիկայի, ցավային համախտանիշի խանգարում), տարածվածության, տեղակայման, պաթոլոգիական պրոցեսի բնույթի և ընթացքի, բուժման արդյունավետության արտահայտվածության աստիճանից կախված կիրառվում են «ա», «բ», «գ» և «դ» պարբերությունները։
«ա» պարբերությունը ներառում է շարժունակության, զգայունակության և տրոֆիկայի կայուն և խորը խանգարումներով ինֆեկցիոն և թունավոր պոլինևրիտները, բուժման անարդյունավետությամբ՝ եռվորյակ նյարդի ծանր նևրալգիաները, երկարատև (4-6 ամիս) ծանր սրացումներով կրկնվող ռադիկուլիտները՝ սրացումից առաջ խիստ արտահայտված ցավային համախտանիշի առկայությամբ։
«բ» պարբերությունը ներառում է պերիֆերիկ նյարդային հիվանդությունների հետևանքները՝ որոնք ուղեկցվում են վերջույթի ֆունկցիայի խիստ արտահայտված խանգարմամբ։ Այս պարբերությանն են վերաբերում նաև միջնողային սկավառակների 5մմ-ից ավելի չափեր ունեցող ճողվածքները՝ անգամ ֆունկցիայի աննշան խանգարումով, ինչպես նաև 4մմ-ից ավելի չափեր ունեցող հետին կողմնային ճողվածքները ողնաշարի գոտկասրբանային հատվածում, եթե առկա է նյարդարմատիկային համախտանիշ (հաստատված ԷՆՄԳ-ով) և ֆորամենալ կոմպոնենտով, նաև միջողնային սկավառակների 4մմ-ից ավելի չափեր ունեցող ճողվածքները՝ անգամ ֆունկցիայի աննշան խանգարումով ողնաշարի կրծքային հատվածում և 3մմ-ից ավելի չափեր ունեցող ճողվածքները՝ անգամ ֆունկցիայի աննշան խանգարումով ողնաշարի պարանոցային հատվածում, եթե առկա է նյարդարմատիկային համախտանիշ (հաստատված ԷՆՄԳ-ով) և ֆորամենալ կոմպոնոնտով:
«գ» պարբերությունը ներառում է խրոնիկ, կրկնվող ռադիկուլիտները, որոնք լավ են արձագանքում բուժմանը և ուղեկցվում են չափավոր արտահայտված ֆունկցիոնալ խանգարումներով։
«դ» պարբերությունը ներառում է վերջույթի ֆունկցիայի չափավոր արտահայտված խանգարումներով հիվանդությունների հետևանքները։
«դ» պարբերության համաձայն՝ զինծառայողների վերաբերյալ որոշում կայացնելիս անհրաժեշտ է հաշվի առնել ախտահարման տեղակայումը, ծառայության բնույթը և զինծառայողի հարմարվողականությունը դրան։
«ե» պարբերությունը ներառում է պերիֆերիկ նյարդերի հիվանդությունների թույլ արտահայտված հետևանքները, երբ առկա աննշան խանգարումները գործնականում չեն սահմանափակում վերջույթի ֆունկցիան։
Նոր հաշվառվածների պիտանիությունը որոշվում է անհատապես՝ հաշվի առնելով խանգարման տեղակայումը, ծառայության բնույթը, ծառայության կողմից պահանջվող առողջական վիճակը։
Ողնաշարում պաթոլոգիական փոփոխությունների առկայության դեպքում (միջողնային օստեոխոնդրոզ, դեֆորմացնող սպոնդիլոարթրոզ, սպոնդիլոլիսթեզ և այլն), որոնք առաջացնում են պերիֆերիկ նյարդային համակարգի երկրորդային ախտահարումներ, պետք է կիրառել նաև «Հիվանդությունների ցանկի» վիրաբուժական բաժնի համապատասխան կետը։
3․ ՆԵՐՔԻՆ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
16․ Ֆիզիկական զարգացմանը գնահատական տալու դեպքում պետք է հաշվի առնել ոչ միայն մարդաչափական ցուցանիշները, տվյալների ամբողջականությունը, որոնք ստացվել են օբյեկտիվ հետազոտության ընթացքում (հասակը, քաշը, մարմնակազմությունը, կեցվածքը, կմախքի լայնական չափերը, մարմնի առանձին մասերի համաչափությունը), այլև փորձաքննվողի տարիքը, քանի որ օրգանիզմի ինտենսիվ աճի շրջանում (17-19տարեկան) կարող են նկատվել քաշի և հասակի անհամաչափություններ։
Ծառայությանը նոր ընդունվողները, կրծքավանդակի զգալի դեֆորմացիայով կամ մարմնի այլ մասերի դեֆեկտներով, փորձաքննության են ենթարկվում ըստ վիրաբուժական բաժնի համապատասխան կետերի:
Ֆիզիկական զարգացման ինդեքսը նորմայում և սնուցման խանգարումների ժամանակ՝ համաձայն աղյուսակ 1-ի:
Աղյուսակ 1
ՖԻԶԻԿԱԿԱՆ ԶԱՐԳԱՑՄԱՆ ԻՆԴԵՔՍԸ ՆՈՐՄԱՅՈՒՄ ԵՎ ՍՆՈՒՑՄԱՆ ԽԱՆԳԱՐՈՒՄՆԵՐԻ ԺԱՄԱՆԱԿ
ա) 18-25 տարեկան անձանց մոտ
|
Սնուցման |
Նորմա ՖԶԻ-18,5-24,99 կգ/մ2 |
Ճարպակալում | |||||
|
Մարմնի զանգվածը |
Հասակը |
մ2 |
ՖԶԻ 27,5- |
I0 |
II0 |
III0 | |
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
|
33.72 |
41,6 |
150 |
2,25 |
61,8-67,4 |
67,5-78,7 |
78,8-89,9 |
90,0 |
|
34.20 |
42,1 |
151 |
2,28 |
62,7-68,3 |
68,4-79,7 |
79,8-91,1 |
91,2 |
|
34.66 |
42,7 |
152 |
2,31 |
63,5-69,2 |
69,3-80,8 |
80,9-92,3 |
92,4 |
|
35.11 |
43,3 |
153 |
2,34 |
64,3-70,1 |
70,2-81,8 |
81,9-93,5 |
93,6 |
|
35.57 |
43,8 |
154 |
2,37 |
65,2-71,0 |
71,1-82,9 |
83,0-94,7 |
94,8 |
|
36.04 |
44,4 |
155 |
2,40 |
66,0-71,9 |
72,0-83,9 |
84,0-95,9 |
96,0 |
|
36.50 |
44,9 |
156 |
2,43 |
66,8-72,8 |
72,9-84,9 |
85,0-97,1 |
97,2 |
|
36.97 |
45,5 |
157 |
2,46 |
67,7-73,7 |
73,8-86,0 |
86,1-98,3 |
98,4 |
|
37.45 |
46,1 |
158 |
2,49 |
68,5-74,6 |
74,7-87,1 |
87,2-99,5 |
99,6 |
|
37.92 |
46,6 |
159 |
2,52 |
69,3-75,5 |
75,6-88,1 |
88,2-100,7 |
100,8 |
|
38.40 |
47,3 |
160 |
2,56 |
70,4-76,7 |
76,8-89,5 |
89,6-102,3 |
102,4 |
|
38.88 |
47,9 |
161 |
2,59 |
71,2-77,6 |
77,7-90,6 |
90,7-103,5 |
103,6 |
|
39.37 |
48,5 |
162 |
2,62 |
72,1-78,5 |
78,6-91,6 |
91,7-104,7 |
104,8 |
|
39.85 |
49,0 |
163 |
2,65 |
72,9-79,4 |
79,5-92,7 |
92,8-105,9 |
106,0 |
|
40.34 |
49,6 |
164 |
2,68 |
73,7-80,3 |
80,4-93,7 |
93,8-107,1 |
107,2 |
|
40.84 |
50,3 |
165 |
2,72 |
74,8-81,5 |
81,6-95,1 |
95,2-108,7 |
108,8 |
|
41.33 |
50,8 |
166 |
2,75 |
75,6-82,4 |
82,5-96,2 |
96,3-109,9 |
110,0 |
|
41.83 |
51,6 |
167 |
2,78 |
76,5-83,3 |
83,4-97,2 |
97,3-111,1 |
111,2 |
|
42.37 |
52,2 |
168 |
2,82 |
77,6-84,5 |
84,6-98,6 |
98,7-112,7 |
112,8 |
|
42.84 |
52,7 |
169 |
2,85 |
78,4-85,4 |
85,5-99,7 |
99,8-113,9 |
114,0 |
|
43.35 |
53,4 |
170 |
2,89 |
79,5-86,6 |
86,7-101,1 |
101,2-115,5 |
115,6 |
|
43.86 |
54,0 |
171 |
2,92 |
80,3-87,5 |
87,6-102,1 |
102,2-116,7 |
116,8 |
|
44.38 |
54,5 |
172 |
2,95 |
81,1-88,4 |
88,5-103,2 |
103,3-117,9 |
118,0 |
|
44.89 |
55,3 |
173 |
2,99 |
82,2-89,6 |
89,7-104,6 |
104,7-119,5 |
119,6 |
|
45.41 |
55,8 |
174 |
3,02 |
83,1-90,5 |
90,6-105,6 |
105,7-120,7 |
120,8 |
|
45.94 |
56,6 |
175 |
3,06 |
84,2-91,7 |
91,8-107,0 |
107,1-122,3 |
122,4 |
|
46.46 |
57,1 |
176 |
3,09 |
85,0-92,6 |
92,7-108,1 |
108,2-123,5 |
123,6 |
|
46.99 |
57,9 |
177 |
3,13 |
86,1-93,8 |
93,9-109,5 |
109,6-125,1 |
125,2 |
|
47.53 |
58,4 |
178 |
3,16 |
86,9-94,7 |
94,8-110,5 |
110,6-126,3 |
126,4 |
|
48.06 |
56.7 |
180 |
3,24 |
89,1-97,1 |
97,2-113,3 |
113,4-129,5 |
129,6 |
|
48.60 |
59,9 |
181 |
3,27 |
89,9-98,0 |
98,1-114,4 |
144,5-130,7 |
130,8 |
|
49.14 |
60,5 |
182 |
3,31 |
91,0-99,2 |
99,3-115,8 |
115,9-132,3 |
132,4 |
|
49.69 |
61,2 |
183 |
3,34 |
91,9-100,1 |
100,2-116,8 |
116,9-133,5 |
133,6 |
|
50.23 |
61,8 |
184 |
3,38 |
93,0-101,3 |
101,4-118,2 |
118,3-135,1 |
135,2 |
|
50.78 |
62,5 |
185 |
3,42 |
94,1-102,5 |
102,6-119,6 |
119,7-136,7 |
136,8 |
|
51.34 |
63,3 |
186 |
3,45 |
94,9-103,4 |
103,5-120,7 |
120,8-137,9 |
138,0 |
|
51.89 |
63,8 |
187 |
3,49 |
96,0-104,6 |
104,7-122,1 |
122,2-139,5 |
139,6 |
|
52.45 |
64,5 |
188 |
3,53 |
97,1-105,8 |
105,9-123,5 |
123,6-151,1 |
141,2 |
|
53.02 |
65,3 |
189 |
3,57 |
98,2-107,0 |
107,1-124,9 |
125,0-142,7 |
142,8 |
|
53.58 |
66,0 |
190 |
3,61 |
99,3-108,2 |
108,3-126,3 |
126,4-144,3 |
144,4 |
|
54.72 |
62.02 |
191 |
3,64 |
100,1-109,1 |
109,2-127,3 |
127,4-145,5 |
145,6 |
|
55.30 |
62.67 |
192 |
3,68 |
101,2-110,3 |
110,4-128,7 |
128,8-147,1 |
147,2 |
|
55.87 |
63.32 |
193 |
3,72 |
102,3-111,5 |
111,6-130,1 |
130,2-148,7 |
148,8 |
|
56.45 |
63.98 |
194 |
3,76 |
103,4-112,7 |
112,8-131,5 |
131,6-150,3 |
150,4 |
|
57.04 |
64.64 |
195 |
3,80 |
104,5-113,9 |
114,0-132,9 |
133,0-151,9 |
152,0 |
|
57.62 |
65.31 |
196 |
3,84 |
105,6-115,1 |
115,2-134,3 |
134,4-153,5 |
153,6 |
|
58.21 |
65.98 |
197 |
3,88 |
106,7-116,3 |
116,4-135,7 |
135,8-155,7 |
155,2 |
|
58.81 |
66.65 |
198 |
3,92 |
107,8-117,5 |
117,6-137,1 |
137,2-156,7 |
156,8 |
|
59.40 |
67.32 |
199 |
3,96 |
108,9-118,7 |
118,8-138,5 |
138,6-158,3 |
158,4 |
|
60.00 |
68.0 |
200 |
4,00 |
110,0-119,9 |
120,0-139,9 |
140,0-159,9 |
160,0 |
17. Նախատեսում է վիճակներ տարած սուր հիվանդություններից և ինտոքսիկացիաներից հետո, երբ հետագա հոսպիտալային բուժում չի պահանջվում, բայց առկա է ընդհանուր սնուցման խանգարում, ուժերի անկում և երկրորդային սակավարյունություն, ինչպես նաև հիվանդություններ և վնասվածքներ, որոնց արդյունքում զարգացել են զգալի արյան կորուստներ, որոնք պահանջում են երկար ժամանակ առողջության վերականգնման համար:
Նոր ընդունվողները, ովքեր տարել են Բոտկինի հիվանդության կամ շիճուկային հեպատիտի, պիտանի չեն, եթե բուժման ավարտից հետո չի անցել 6 ամիս: Ստացիոնար բուժումից հետո մեկ տարվա ընթացքում հակացուցված է արտասահմանյան գործուղումների մեկնելը, քանի որ ռեկոնվալեսցենտ են այդ ընթացքում գտնվում են վարակաբանի դինամիկ հսկողության ներքո և ժամկետի ընթացքում հակացուցված են կանխարգելիչ պատվաստումները։
Վիրուսային հեպատիտ Ա տարած զինծառայողներին հիվանդության պատճառով արձակուրդը տրվում է 30-40 օրով` կախված հիվանդության ծանրությունից:
18․ «ա» պարբերությանն են վերաբերում հիվանդությունների քրոնիկ ռեցիդիվող (կրկնվող) ձևերը (բրուցելյոզ, տոքսոպազմոզ, օպիստորխոզ, ամյոբիազ՝ աղիքային ձևերը ծանր ընթացքով, կամ ոչ աղիքային ձևերը): Դրական սեռոլոգիական կամ ալերգոլոգիկ ռեակցիաների առկայությունը, առանց կլինիկական դրսևորումների բրուցելյոզը, տոսոպլազմոզը կամ վերը թվարկված հիվանդությունները չեն կարող հիմք հանդիսնալ պիտանիության բացասական եզրակացության համար:
Տիֆ-պարատիֆային հիվանդությունների, դիզինտերիայի և սալմոնելյոզի վարակակիրները փորձաքննվում են «ա» պարբերությունով:
Հիվանդությունների սուր ընթացքի շրջանում փորձաքննությունը կատարվում է բուժման ավարտից հետո:
Զինվորական ծառայության ընդունվող անձինք, որոնք տարել են սուր ինֆեկցիոն հեպատիտ Բ, Ց, Դ ճանաչվում են ոչ պիտանի 6 ամսով հետագա խորացված բուժզննումով՝ բացառելու համար քրոնիկ հեպատիտի ձևավորումը:
Ցանկացած տեղակայման ալվեոկոկոզով կամ էխինակոկոզով ընդունվողները փորձաքննվում են «ա» պարբերությունով:
Բրուցելյոզի և տոքսոպլազմոզի ռեցիդիվի դեպքում փորձաքննությունը անց է կացվում «ա» պարբերությունով:
Տուլարեմիայի ոչ բարդ դեպքերում, ստացիոնար բուժումից հետո, անհրաժեշտ է հիվանդության պատճառով արձակուրդ տրամադրել 1-2 ամսով։
19. Սույն կետին են վերաբերում ներզատիչ գեղձերի ֆունկցիայի խանգարումները և նյութափոխանակության հիվանդությունները։ Հիպոֆիզի հիվանդությունները (ակրոմեգալիա, հիպոֆիզար կախեքսիա, ոչ շաքարային դիաբետ) և բրոնզե հիվանդություն (մակերիկամների հիպոֆունկցիա, էմբոլիա և մակերիկամների անոթների թրոմբոզ) պետք է սահմանված լինեն բուժական հաստատության կողմից։
Շաքարային դիաբետը, թիրեոտոքսիկոզը, միքսեդեման դիտարկվում են ըստ հիվանդության ծանրության արտահայտվածության։
«ա» պարբերությունը նախատեսում է հիպոֆիզի, մակերիկամների, հարվահանաձև գեղձերի, սեռական գեղձերի հիվանդությունները ֆունկցիայի խանգարումներով և բուժման անարդյունավետության դեպքում, ինչպես նաև վահանաձև գեղձի կամ այլ էնդոկրին գեղձի բացակայությունը, վիրահատությունից հետո հիվանդությունների կապակցությամբ, կայուն զգալի արտահայտված խանգարումները պայմանավորված բարդացած հիպոթիրեոզով (սրտային անբավարարությամբ, պոլիսերոզիտներով և այլն), հանգուցավոր և դիֆուզ տոքսիկ խպիպի ծանր ձևերը (մարմնի քաշի զգալի նվազումով 25-50% հիվանդության սկզբից, ադինամիայով, արտահայտված էկզօֆթալմով, հևոցով հանգիստ վիճակում, պուլսը 120 զարկ և ավելի, թիրեօտոքսիկ կարդիոմիոպաթիաներով, քրոնիկ սրտային անբավարարությամբ 3-4 ՖԴ (NYHA)):
Այս պարբերությանն է վերաբերվում շաքարային դիաբետի ծանր ձևերը: Ծանր ձևին է դասվում անկախ հիպերգլիկեմիայի մակարդակից և բուժման տարբերակից հետևյալ բարդությունների առկայության դեպքում.
1. Պրոլիֆերատիվ ռետինոպաթիան
2. Արտահայտված անգիոպաթիան և նեյրոպաթիան, ստորին վերջույթների տրոֆիկ խոցեր, գանգրենա, նեյրոպաթիկ այտուցներ, օստեոարթրոպաթիաներ
3. Դիաբետիկ նեֆրոպաթիա՝ մակրոպրոտեինուրինայով և կծիկային ֆիլտրացիայի խանգարումով նաև ռեցիդիվող կետոացիդոտիկ պրեկոմաները և կոմաները
Այս պարբերությանն է վերաբերվում նաև կայուն զգալի արտահայտված խանգարումները՝ պայմանավորված ծանր կլիմակտերիկ համախտանիշով, անարդյունաավետ բուժման դեպքում:
Սահմանային տարիքի չհասած սպաները՝ վահանաձև գեղձի կամ այլ էնդոկրին գեղձի բացակայության դեպքում, եթե ֆունկցիան կոմպենսացված է բուժումով, զինվորական պարտականությունները կատարելու ունկությունը պահպանված լինելու դեպքում, կարող են փորձաքննվել համաձայն «բ» պարբերության:
«բ» պարբերությանն են վերաբերում միջին ծանրության դեպքերը, 3-րդ աստիճանի ալիմենտար ճարպակալումը:
«գ» պարբերությանն են վերաբերում թիրեոտոքսիկոզի սկզբնական փուլերը, շաքարային դիաբետի թեթև աստիճանը: Սպայական կազմի ծառայողները ըստ «գ» պարբերության կարող են ճանաչվել պիտանի զինվորական ծառայության համար: Նոր ընդունվողները 1-ին աստիճանի ալիմենտար ճարպակալումով (մարմնի քաշի 10-29% ավելցուկ) և 2-րդ աստիճանի (մարմնի քաշի 30-49% ավելցուկ) ճանաչվում են պիտանի III, IV սյունակներով, իսկ I, II և V սյունակներով՝ պիտանիությունը որոշվում է անհատապես: Զինծառայողները պիտանի են զինվորական ծառայության բոլոր սյունակներով:
20. Ըստ «ա», «բ», «գ» պարբերությունների բոլոր սյունակների նոր ընդունվողները պիտանի չեն՝ անկախ հիվանդությունների աստիճանից և ձևից։ «դ» պարբերության 3-րդ, 4-րդ սյունակների համաձայն փորձաքննության ժամանակ որոշումը կարող է կայացվել անհատականորեն՝ հաշվի առնելով ծառայության բնույթը:
Սպայական կազմի անձինք այն դեպքերում, երբ բուժումը տալիս է դրական արդյունքներ երկար ժամանակով, ըստ «գ» պարբերության կարող են պիտանի ճանաչվել զինվորական ծառայությանը շարքից դուրս խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի ռազմական ժամանակ:
Անեմիայի, լեյկոպենիայի և տարբեր էթիոլոգիայի թրոմբոցիտոպենիայի դեպքում, որոնք պայմանավորված չեն արյան համակարգի սիստեմային հիվանդություններով, որոնք ուղեկցվում են սննդի անկումով, ընդհանուր տկարությունով, արագ հոգնածությունով և աշխատունակության իջեցումով որոշումը կայացվում է «դ» պարբերության համաձայն:
Պերիֆերիկ արյան պաթոլոգիական փոփոխությունների գնահատումը պետք է զուգակցվի դինամիկ հսկողությունների և հիվանդի ընդհանուր կլինիկական հետազոտության տվյալների հետ:
Արյան պատկերով նման վիճակներ կարող են դիտվել ճառագայթային հիվանդության, վարակների, ինտոքսիկացիաների և նեյրո-էնդոկրին խանգարումների ժամանակ:
Հոսպիտալային բուժումից հետո առանձին դեպքերում կարող է տրամադրվել արձակուրդ հիվանդության պատճառով «դ» պարբերության:
Արյան համակարգի հիվանդությունների դեպքում զինվորական ծառայության համար ոչ պիտանի լինելու մասին որոշումը պետք է հիմնավորվի հոսպիտալային հետազոտությամբ:
21. Սույն կետին են վերաբերում հրթիռային վառելիքի բաղադրամասերով, ՄԹՆ և այլ թունանյութերով թունավորումների հետևանքները, ինչպես նաև ճառագայթային հիվանդությունը: Փորձաքննությունը կատարվում է բուժման ավարտից հետո։ Ճառագայթային հիվանդություն տարած անձանց փորձաքննության ժամանակ հաշվի են առնվում ոչ միայն պերիֆերիկ արյան բաղադրության մեջ փոփոխությունները, այլև մյուս օրգանների և համակարգերի կողմից փոփոխությունները։ Գերբարձր հաճախականության դաշտի սուր և քրոնիկ ազդեցության հետևանքներով անձինք ստացիոնար բուժումից հետո փորձաքննվում են սույն կետի համաձայն:
Գերբարձր հաճախականության դաշտի II, ինչպես նաև III աստիճանի քրոնիկական ներգործության համախտանիշի կրկնության դեպքում (նույնիսկ հիվանդության բարենպաստ ելքի պայմաններում) փորձաքննվողները ճանաչվում են ոչ պիտանի՝ գերբարձր հաճախականության գեներատորի հետ աշխատելու համար:
Ըստ «գ» պարբերության, արձակուրդ կարող է տրամադրվել այն դեպքերում, երբ հիմք կա հույս դնել ախտահարված օրգանների և համակարգերի ֆունկցիաների վերականգնման վրա առաջիկա 1-2 ամիսների ընթացքում: Արձակուրդից հետո զինվորական ծառայության պիտանիության աստիճանը պետք է որոշվի անհատականորեն՝ հաշվի առնելով բուժման արդյունքները, օրգանների և համակարգերի խանգարված ֆունկցիաների վերականգնման աստիճանը, աշխատանքում օգտագործման հնարավորությունները, որոնք կապված չեն մասնագիտական վնասակարությունների հետ:
22. «ա» պարբերությանն են վերաբերում ակտիվ պրոգրեսիվող ընթացքով թոքային տուբերկուլյոզի բոլոր ձևերը՝ քայքայման պրոցեսի առկայությամբ (կավերնայի), սպիական փոփոխությունները՝ միջնորմի օրգանների տեղաշարժով, դրանց արտաքին շնչառկան ֆունկցիաների խանգարումով, օպերատիվ (վիրահատական) միջամտությունների հետևանքները՝ արտահայտված թոքային անբավարարությամբ: Նույն կետին են վերաբերում տուբերկուլյոզային բրոնխոադենիտների խուղակային ձևը և բրոնխների տուբերկուլյոզային ախտահարումները՝ միկրոբակտերիաների արտազատմամբ, որոնք հաստատվել են բրոնխոսկոպիկ հետազոտության ընթացքում:
«բ» պարբերությանն են վերաբերում թոքերի տուբերկուլյոզի, պլևրայի և ներկրծքային լիմֆատիկ հանգույցների ախտահարման ձևերը, որոնք չեն ուղեկցվում բացիալ արտադրությամբ: Ընթանում են տուբերկուլյոզային փոփոխությունների ակտիվության արտահայտված կլինիկական և ռենտգենագրաֆիկ նշաններով, ինչպես նաև ռադիկալ վիրահատական միջամտությունների հետևանքները՝ արտաքին շնչառական ֆունկցիայի չափավոր խանգարումով։
Զինվորական ծառայության պիտանիության հարցը որոշվում է բուժումից հետո՝ կախված պրոցեսի ընթացքից, տարածվածությունից, ակտիվությունից, կոմպենսացիայի սկզբից և փաստացի կատարվող ծառայությունից։
«ա» պարբերությանն են վերաբերում բոլոր տուբերկուլյոզային ախտահարումները հետադարձ զարգացման փուլում՝ 3 տարիների ընթացքում պրոցեսի սրացման բացակայության դեպքում, վիրաբուժական միջամտությունների հետևանքները, այդ թվում 1-2 սեգմենտների ռեզեկցիաները լավ կլինիկական էֆեկտով՝ առանց արտաքին շնչառության ֆունկցիայի խախտման:
Ճանաչվում են պիտանի զինվորական ծառայությանը շարքից դուրս խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի ռազմական ժամանակ այն զինծառայողները, ովքեր տարել են փոքր ինֆիլտրատներ, որոնք իրենց հետևից թողել են սկլերոտիկ դաշտ կամ եզակի տուբերկուլեմաներ, օջախային և դիսեմինացված պրոցեսներ, որոնք չունեն տարածման միտում, ներծծման, խտացման և պետրիֆիկացիայի հակումով ՝ առանց ինտոքսիկացիայի երևույթների և ֆունկցիոնալ խանգարումներիկայուն կոմպենսացիայի փուլում:
«բ» և «գ» պարբերություններով զինծառայողներին հոսպիտալային բուժումից հետո արձակուրդ հիվանդության պատճառով կարող է տրամադրվել միայն տուբերկուլյոզային առողջարանում բուժումը շարունակելու համար՝ հետագա փորձաքննությամբ:
Սպաների շարունակական հիվանդանոցային և առողջարանային բուժման տևողությունը, նախքան փորձաքննությունը «գ» պարբերության համաձայն, պետք է լինի առնվազն 6 ամիս:
«դ» պարբերությանն են վերաբերում հետադարձ զարգացման փուլում բոլոր տուբերկուլյոզային կայուն կոմպենսացված (հանգած) ախտահարումները (խտացում, ինդուրացիոն դաշտ, կալցիֆիկացված ինվոլյուցիոն տուբերկուլյոմա)՝ վերջին 3 տարվա ընթացքում պրոցեսի սրացման բացակայության դեպքում, թոքերի ռենտգենաբանական հետազոտության միջոցովորոշվող կայուն փոփոխությունները' կալցինատների, ֆիբրոզ լարերի, միջբլթային կպումների (շվարտերի) տեսքով, այդ թվում՝ մնացորդային փոփոխությունները հաջող սեգմենտային ռեզեկցիաներից հետո, առանց հիվանդության կլինիկական դրսևորումների վերջին 3 տարիների ընթացքում և առանց շնչառական օրգանների ֆունկցիայի խանգարման:
Սպաներին և ենթասպաներին տուբերկուլյոզի առողջարանում բուժման համար «դ» կետով արձակուրդ հիվանդության պատճառով չի տրամադրվում: Նրանց տուբերկուլյոզայինառողջարան ուղեգրումը կատարվում է ընդհանուր հիմունքներով ՝ ըստ բժշկական ցուցումների:
Թոքերում կայուն մնացորդային փոփոխություններով զինծառայողներին ծառայության համար չուղեգրել ցուրտ, ինչպես նաև շոգ կլիմա ունեցող շրջաններ:
Զինվորական ծառայության պիտանիությունը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն՝ կախված ծառայության կոնկրետ պայմաններից:
23. Նախատեսում է 3 տարուց ոչ ավելի վաղեմության թարմ էքսուդատիվ պլեվրիտների կամ պլեվրիտների հետևանքները, բնորոշ ախտանիշաբանությամբ ֆիբինային (չոր) պլեվրիտներ, որոնց տուբերկուլյոզային էթիոլոգիան հաստատված է ստացիոնար հետազոտությամբ:
Ավելի քան 3 տարի առաջ էքսուդատիվ պլեվրիտ տարած անձանց զինվորական ծառայության պիտանիության աստիճանը որոշվում է 24 կետի համաձայն՝ կախված շնչառական օրգանների ֆունկցիայի խանգարման աստիճանից:
Արձակուրդ հիվանդության պատճառով տրամադրվում է միայն տուբերկուլյոզային առողջարաններում բուժումը շարունակելու համար: Առողջարանային բուժման ավարտին, շնչառական օրգանների ֆունկցիան խանգարող կայուն մնացորդային փոփոխությունների առկայության դեպքում, փորձաքննությունն իրականացվում է 24 կետի համաձայն:
24. Նախատեսում է շնչառական օրգանների (քրոնիկ թոքաբորբ, քրոնիկ բրոնխիտ, պնևմոսկլերոզ, բրոնխեեկտատիկ հիվանդություն, թոքային էմֆիզեմա, թոքերի աբսցես և գանգրենա, պլեվրալ (թոքամզի) կպումներ արտաքրտնուկային (էքսուդատիվ), թարախային և փտային պլևրիտներից հետո) քրոնիկական հիվանդությունները (ոչ տուբերկուլյոզային ծագումով) և կրծքավանդակի ներթափանցող վերքերի և շնչառական օրգանների վիրաբուժական միջամտությունների հետևանքները: Զինվորական ծառայության համար պիտանիության աստիճանը որոշելու առաջատարը շնչառական ֆունկցիաների վիճակն է:
«ա» պարբերությանն են վերաբերում պլևրայի, շնչուղիների, թոքերի վնասվածքների և վիրավորումների, օպերատիվ միջամտությունների՝ շնչառական օրգանների ֆունկցիայի կտրուկ խանգարումով հետևանքները, ինչպես նաև 2-րդ և 3-րդ փուլի քրոնիկական թոքաբորբը, թոքերի արտահայտված էմֆիզեման՝ I-III աստիճանի շնչառական անբավարարությամբ, բուժման չենթարկվող թոքերի թարախակալումով հիվանդությունները, ինչպես նաև կրկնակի արյունաթքումները՝ խոշոր անոթների մոտ օտար մարմնի գտնվելու պատճառով, թոքի կամ նրա բլթի բացակայությունը:
Այս պարբերությանն է վերաբերվում 3-րդ աստիճանի սարկոիդոզը, ալվեոլյար պրոտեինոզը, թոքային ալվեոլյար միկրոլիցիազը, իդեոպաթիկ ֆիզրոզող ալվեոլիտը՝ անկախ շնչառական անբավարարության աստիճանից, հաստատված համակարգչային տոմոգրաֆիկ կամ հիստոլոգիական քննությամբ:
Խոշոր օտար մարմնի առկայության դեպքում, որը չի առաջացնում բարդություններ և ֆունկցիոնալ խանգարումներ, սպայական կազմի անձանց պիտանիության աստիճանը խաղաղ և ռազմական ժամանակ 1-5 սյունակներով որոշվում է անհատականորեն՝ «բ» պարբերության համաձայն:
«բ» պարբերությանն են վերաբերում թոքերի առաջնային էմֆիզեման, մուկովիսցիդոզը, բրոնխոէկտատիկ հիվանդությունը, քրոնիկ օբլիտերացնող թոքերի բուլյոզ հիվանդությունը՝ անկախ շնչառական անբավարարությունից, հաստատված համակարգչային տոմոգրաֆիկ հետազոտությամբ:
Բրոնխոթոքային ապարատի և պլևրայի քրոնիկ հիվանդությունները՝ արտաքին շնչառական ֆունկցիայի չափավոր խանգարումով:
Սարկոիդոզի 1-ին և 2-րդ շրջանները՝ հաստատված համակարգչային տոմոգրաֆիկ և հիստոլոգիական քննությամբ:
Այս պարբերությամբ են փորձաքննվում նաև բրոնխոթոքային ապարատի կայուն մնացորդային փոփոխությունները՝ արտաքին շնչառական ֆունկցիայի չափավոր աստիճանի խանգարումով: Թոքերում առկա նմանատիպ փոփոխությունների ժամանակ անհրաժեշտ է փորձաքննությունն իրականացնել սպեցիֆիկ պրոցեսի ժխումից հետո: Աննշան կպումների առկայության դեպքում՝ փորձաքննությունն իրականացվում է ըստ «ա» կամ «բ» պարբերության՝ կախված ԱՇՖ խանգարման աստիճանից:
Թոքերի հյուսվածքում առանց կլինիկական դրսևորումների փոքր (0,5x0,5 սմ-ից պակաս) օտար մարմինների առկայությունը, ինչպես նաև ծխողի բրոնխիտը՝ առանց շնչառական ֆունկցիայի խանգարման, հիմք չեն հանդիսանում զինծառայողների համար սույն կետի կիրառման համար:
«գ» պարբերությամբ են փորձաքննվում բրոնխոթոքային համակարգի և պլևրայի ոչ տուբերկուլյոզային բնույթի քրոնիկ հիվանդությունները՝ ԱՇՖ-ի աննշան խանգարումով:
Քրոնիկ թարախային օբստրուկտիվ բրոնխիտներով անձանց պիտանիությունը որոշվում է ռեմիսիայի փուլում՝ ըստ ԱՇՖ խանգարման:
Հիվանդության սրացումները պետք է փաստարկված լինեն՝ բացի ակտերը նաև այլ բժշկական փաստաթղթերով: Եթե թոքերի քրոնիկ հիվանդությունը զուգակցվում է բրոնխոսպաստիկ համախտանիշով, ապա փորձաքննությունը կատարվում է նաև 25-րդ կետի «բ» պարբերությամբ: Փորձագիտական եզրակացության համար անհրաժեշտ է ԱՇՖ քննությունը կատարել ֆիզիկական բեռնվածությունից առաջ և հետո, ինչպես նաև բրոնխոդիլատատորներով և առանց դրանց (ըստ անհրաժեշտության):
«դ» պարբերությամբ են փորձաքննվում ստացիոնար բուժում չպահանջող սուր հիվանդությունների, քրոնիկ հիվանդությունների սրացումները, ինչպես նաև ժամանակավոր ֆունկցիոնալ մնացորդային երևույթները (հաստատված բժշկական փաստաթղթերով):
Ըստ «դ» պարբերության թափանցող վիրավորումների մնացորդային երևույթներով կամ շնչառական օրգանների սուր հիվանդություններից հետո (հեմոթորաքս, ինքնաբուխ պնևմոթորաքս, թոքաբորբ, արտաքրտնուկային պլևրիտ և այլն) զինծառայողներին կարող է տրամադրվել արձակուրդ հիվանդության պատճառով:
Շնչառական համակարգի գործունեության ցուցանիշները՝ համաձայն աղյուսակ 2-ի:
Աղյուսակ 2
ՇՆՉԱՌԱԿԱՆ ԱՆԲԱՎԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ԱՍՏԻՃԱՆՆԵՐ
|
1. |
Կլինիկական ցուցանիշներ |
Նորմա |
Ֆունկցիաների անբավարարության ցուցանիշներ | ||
|
I աստիճան |
II աստիճան |
III աստիճան | |||
|
1) |
Հևոց |
Չկա |
Նախկինում անսովոր ծանրաբեռնված ության |
Սովորական ծանրաբեռնված ության ժամանակ |
Մշտապես հանգստի պայմաններում |
|
2) |
Շնչական ակտերի |
մինչև 20 |
մինչև 24 |
25-28 |
29 և ավելի |
|
3) |
Ցիանոզ |
չկա |
արտահայտված է |
արտահայտված է |
տարածուն է, խիստ |
|
4) |
Անոթազարկը 1 րոպե |
մինչև 80 |
85-90 |
95-100 |
105 և ավելի |
|
2. |
Գործիքային տվյալներ |
||||
|
1) |
Արյան հագեցվածությունը թթվածնով (%) |
94-ից ավելի |
90-80 |
79-60 |
59-ից ցածր |
|
2) |
Թոքերի կենսատարողությունը %` համեմատած անհրաժեշտ մեծության հետ |
90-85 |
84-70 |
69-50 |
49-ից ցածր |
|
3) |
Թոքերի առավելագույն օդափոխությունը %` համեմատած անհրաժեշտ մեծության հետ |
85-75 |
74-55 |
54-35 |
34-ից ցածր |
|
4) |
Արագացված արտաշնչական ծավալը 1վրկ %` համեմատած անհրաժեշտ մեծության հետ |
80-ից բարձր |
75-65 |
64-50 |
49-ից ցածր |
|
5) |
Տիֆնոյի ինդեքս |
70-ից բարձր |
69-55 |
54-40 |
39-ից ցածր |
25. Բրոնխիալ ասթմայի ախտորոշումը և դրա նոպաների հաճախականությունը պետք է հաստատված լինեն ստացիոնար հետազոտումից հետո:
«ա» պարբերությանն են վերաբերում կրկնակի ստացիոնար բուժում պահանջող բրոնխիալ ասթման՝ ծանր, երկարատև նոպաներով կամ ասթմատիկ ստատուսուվ, որոնք ուղեկցվում են թոք-սրտային անբավարարությամբ II-III-րդ աստիճանի:
Բուժման մեջ պահանջվում է մշտական ընդունում ինհալյացիոն կորտիկոստերոիդներ բարձր դոզայով և երկարատև ազդեցության բրոնխոլիտիկներ:
«բ» պարբերությունը նախատեսում է միջին ծանրության ձևերը՝ հաճախակի, բայց ոչ երկարատև սրացումներով, որոնք կարող են բուժվել սովորական միջոցներով ստացիոնար պայմաններում: Միջնոպայական շրջանում կարող է պահպանվել ԱՇՖ խանգարում I-ին աստիճանի:
«գ» պարբերությանն են վերաբերում բրոնխիալ ասթմայի մեղմ ձևերը՝ հազվադեպ (տարեկան 1-3 անգամ) և կարճատև նոպաներով, որոնք լավ են ենթարկվում բուժմանը: Միջնոպայական շրջանում կարող է պահպանվել ԱՇՖ 0-ից I-ին աստիճանի խանգարում:
Ասթմոիդ կոմպոնենտով քրոնիկական բրոնխիտի դեպքում պետք է կիրառել 24-րդ կետը:
26. «ա» պարբերությունը նախատեսում է սիրտ-անոթային համակարգի հիվանդությունները, որոնց դեպքում առկա են III-րդ աստիճանի կամ III-IV-րդ աստիճանի ընդհանուր կամ կորոնար շրջանառության խանգարումներ, ինչպես նաև II-րդ աստիճանի ընդհանուր և կորոնար շրջանառության խանգարումների զուգակցում: Անկախ անբավարարության աստիճանից, ըստ «ա» պարբերության, փորձաքննվում են.
1. Սրտապարկի համընդգրկուն խցանումը,
2. Սրտի կամ աորտայի անևրիզման,
3. Սրտի ռիթմի կամ հաղորդականության խանգարման առանձին կայուն, դժվար բուժվող ձևերը,
4. Սրտի կամ սրտպարկի նորագոյացությունները,
5. Դիլատացիոն և ռեստրիկտիվ կարդիոմիոպաթիաները, ինչպես նաև հիպերտրոֆիկ կարդիոմիոպաթիան, եթե առկա է ձախ փորոքի արտամղիչ տրակտի օբստրուկցիա,
6. Տարած տարածուն և տրանսմուրալ միոկարդի ինֆարկտներից հետո առաջացած խոշոր օջախային կարդիոսկլերոզ, երկրորդվող և կրկնվող միոկարդի ինֆարկտներ,
7. Սիստեմային վասկուլիտներ (հանգուցային պերիարտրիտ, հեմոռագիկ վասկուլիտ, օբլիտերացնող թրոմբանգիիտ, Տակայասուի հիվանդություն), ինչպես նաև երկրորդային գեներալիզացված վասկուլիտներ՝ կոլագենային հիվանդությունների ժամանակ,
8. Իզոլացված կամ ակնհայտ գերակշռող միտրալ ստենոզ, աորտալ, համակցված, կոմբինացված, բնածին սրտի արատներ,
9. Հետադարձ և հաճախակի կրկնվող էնդո-, միո-, պերիկարդիտ, ձգձգվող սեպտիկ էնդոկարդիտ, Աբրամով-Ֆիդլերի իդիոպաթիկ միոկարդիտ,
10. Ձեռքբերովի և բնածին սրտի արատների դեպքում վիրահատություններից հետո, օտար մարմինների հեռացման և սրտի այլ վիրահատություններից հետո,
11. Կրծքավանդակի կույր թափանցող վիրավորումներ՝ սրտի, սրտապարկի, աորտայի և խոշոր անոթների շրջանում օտար մարմնի (մետաղական բեկոր, փամփուշտ):
«բ» պարբերությունը նախատեսում է ընդհանուր կամ կորոնար շրջանառության 2-րդ աստիճանի խանգարում, ընդհանուր և կորոնար շրջանառության 1-2-րդ աստիճանի անբավարարության զուգակցում, տարած միոկարդի ինֆարկտի հետևանքներ, լարվածության ստենոկարդիայի հաճախակի նոպաներ և հանգստի ստենոկարդիայի հազվադեպ նոպաներ, աթերոսկլերոտիկ և պոստմիոկարդիտիկ կարդիոսկլերոզ՝ սրտի ռիթմի և հաղորդունակության զգալի խանգարումով (շողացող առիթմիա, էքստրասիստոլիա, պաշարում):
«բ» պարբերությանն է վերաբերվում նաև սրտի բնածին և ձեռքբերովի արատները՝ անկախ հեմոդինամիկայի խանգարման աստիճանից, սրտի ռիթմի արհեստական կարգավորիչի իմպլանտացիաները (ԿՎԴ), սրտի հաղորդականության հավելյալ ուղիների կրկնակի աբլյացիները, առանց սրտի ֆունկցիոնալ խանգարման դեքստրակարդիաները և ներքին օրգանների լրիվ ինվերսիաները, պսակաձև անոթների հիվանդությունները:
Առանձին դեպքերում զինծառայողները, սահմանային տարիքի չհասած սպաները, ովքեր սրտի ռիթմի արհեստական կարգավորիչի իմպլանտացիայից, սրտի հաղորդականության հավելյալ ուղիների կրկնակի աբլյացիայից, ԱԿՇ-ից պսկաձև անոթների ստենտավորումից, ինչպես նաև սրտի ռիթմի և հաղորդականության անցողիկ խանգարումով սրտամկանի սահմանափակ ինֆարկտից հետո պահպանել են աշխատունակությունը կարող են ճանաչվել պիտանի զինվորական ծառայության համար համաձայն «գ» պարբերության:
«գ» պարբերությանն են վերաբերում սիրտ-անոթային հիվանդությունները, որոնք ուղեկցվում են արյան շրջանառության I-ին աստիճանի խանգարումներով:
Այս պարբերությանն են վերաբերվում նաև միտրալ փականի արտանկումները (պրոլապս) II-րդ աստիճանի (6 մմ և ավելի), II-րդ աստիճանի հետհոսքով, աորտալ հետհոսք I-ին աստիճանի և ավելի, ինչպես նաև երկու և ավելի փականների համակցված հետհոսքերը, եթե դրանից մեկը II-րդ աստիճանի է:
Այս պարբերությանն են վերաբերվում նաև ակտիվ սուր ռևմատիկ տենդը, որի ստացիոնար հետազոտումից ու բուժումից հետո առնվազն 45 օր պահպանվում են սրտի կամ այլ օրգանների ախտահարման օբյեկտիվ նշանները (սրտի արատ և այլն): Արյան շրջանառության խանգարումը պետք է առարկայացվի էխոկարդիոգրաֆիկ, տրեդմիլլ թեստի ցուցանիշներով՝ համադրված կլինիկական տվյալների հետ:
Նույն պարբերությանն է վերբերվում նաև սրտի ռիթմի և հաղորդականության մշտական, կայուն բնույթի խանգարումները՝ WPW համախտանիշը, AV I-II պաշարումները (PQ կայուն 0.22 վայրկյանից ավել), սինուսային հանգույցի թուլության համախտանիշը, SA պաշարումները՝ կլինիկական դրսևորումներով (ֆունկցիոնալ բնույթի և անցողիկ եզակի AV և SA պաշարումները) փորձաքննվում են «դ» պարբերության համաձայն:
«դ» պարբերությանն են վերաբերվում փորոքային և վերփոքային պարոքսիզմալ տախիկարդիայի էպիզոդները, հաճախակի էքստրասիստոլաները, հաճախակի փորոքային (24 ժամում 2000 և ավելի ըստ Հոլտեր մոնիտորինգի) և վերփորոքային (24 ժամում 4000 և ավելի էքստրասիստոլաները), մշտական ոչ սինուսային ռիթմը Հիսի խրձի աջ կամ ձախ ոտիկի լրիվ պաշարումներ, երկճյուղանի բիֆասցիկուլյար ոչ լրիվ պաշարումները, եթե չկան հեմոդինամիկ ռիթմի խանգարումները:
Սինուսային առիթմիա, Հիսի խրձի աջ ոտիկի մասնակի պաշարում ունեցող անձինք ճանաչվում են պիտանի եթե չկան ռիթմի և հաղորդակչականության այլ «գ» պարբերությամբ նախատեսված դրսևորումներ: Հիսի խրձի ձախ ոտիկի որևէ ճյուղի մասնակի պաշարման ժամանակ ահրաժեշտ է կատարել էխոսրտագրություն:
C-L-C համախտանիշի (PQ 0.11 վայրկյան) առկայության դեպքում անհրաժեշտ է կատարել Հոլտեր մոնիտորինգ, եթե PQ ինտերվալի կարճացումը չի գերազանցում 0.11 վայրկյան և ուղեկցվում է PQ սեգմենտի բացակայությամբ, ռիթմի և հաղորդականության այլ կայուն խանգարումներով, ապա փորձաքննությունը կատարվում է համաձայն «գ» պարբերության: Եթե PQ ինտերվալի կարճացումը չի ուղեկցվում ռիթմի կամ հաղորդականության այլ խանգարումներով («գ» պարբերությամբ նախատեսված), առկա է PQ սեգմենտը, բացաակայում են կլինիկական ախտանիշները, ապա տվյալ վիճակը գնահատվում է որպես էլեկտրոկարդիոգրաֆիկ C-L-C ֆենոմեն և փորձաքննվողները ճանաչվում են պիտանի:
Եթե առկա է ռիթմավարի միգրացիայի էպիզոդներ, որոնք չեն ուղեկցվում ռիթմի կամ հաղորդականության այլ կայուն («գ» պարբերությամբ նախատեսված) խանգարումներով, ապա փորձաքննությունը կատարվում է համաձայն «դ» պարբերության:
Սրտի ռիթմավարի մշտական կամ երկարատև միգրացիա ունեցող անձինք փորձաքննվում են «դ» պարբերությամբ:«դ» պարբերությանն են վերաբերվում սիրտ-անոթային համակարգի այն հիվանդությունները, որոնք ունեն բարեհաջող ելք և չեն ուղեկցվում հեմոդինամիկ խանգարումներով:
«դ» պարբերությանն են վերաբերվում նաև մեկուսացված, ոչ մեծ չափսերի (մինչև I-ինը աստիճան ներառյալ) պրոլապսները:
«դ» պարբերությանն են փորձաքննվում տրիկուսպիդալ, միտրալ թոքային զարկերակի համակցված I-ին աստիճանի հետհոսքերը (3-ը միասին): Մինչև 3 մմ ներառյալ միտրալ փականի պրոլապս ունեցող անձինք ճանաչվում են պիտանի զինվորական ծառայության համար՝ բոլոր սյունակներով: 3 մմ-մինչև 6 մմ ներառյալ միտրալ փականի պրոլպս ունեցող անձինք փորձաքննվում են «դ» պարբերության համաձայն:
Տախիկարդիայի պարոքսիզմների, շողացումների և այլ ռիթմի խանգարումների դեպքում փորձաքննությունը կատարվում է համաձայն «գ» պարբերությունը:
27. «ա» պարբերությանն են վերաբերում դանդաղ պրոգրեսիվող ընթացքով հիպերտոնիկ հիվանդության 3-րդ փուլի, որը բնութագրվում է զարկերակային ճնշմաան կայուն ցուցանիշներով (180մմ և ավելի): Այս ցուցանիշները կարող են նվազել սրտամկանի ինֆարկտ տարած անձանց մոտ: Կլինիկական պատկերում գերակշռում են անոթային ծանր խանգարումները՝ պայմանավորված սրտի, ուղեղի, երիկամների և աչքի հատակի ախտահարումով, որոնք հանգեցնում են օրգանների և համակարգերի ֆունկցիայի չափավոր խանգարման, սակայն բարեհաջող բուժման դեպքում հնարավոր է լրիվ կամ մասնակի վերականգնել աշխատունակությունը:
«բ» պարբերություն․ II-րդ փուլի զարկերակային հիպերտենզիան բնութագրվում է նվազագույնը 100-109մմ, առավելագույնը 160-179մմ և առանց ախտածագումնաբանական բուժման չի կարգավորվում: ԶՀ II-րդ փուլի համար հատուկ է սրտամկանի գերաճ, գերբեռնվածություն, հիպոքսիայի և իշեմիայի նշաններով: Այն հաստատվում է չափավոր ծանրաբեռնվածության փորձերի միջոցով և կլինիկորեն, ինչպես նաև գործիքային հետազոտություններվ: Օրգանների և համակարգերի ֆունկցիան չափավոր խանգարված է:
«գ» պարբերությունը նախատեսում է հիվանդության 1-ին աստիճանը, որը բնութագրվում է զ/ճ բարձրացումով նվազագույնը 90-99մմ, առավելագույնը՝ 140-159մմ: Կլինիկական պատկերում սովորաբար բացակայում է գլխուղեղի, երիկամների օրգանակն փոփոխությունները, առկա է աչքերի հատակի զարկերակների չափավոր նեղացում, սրտամկանի գերաճի նշաններ:
28. Նեյրոցիրկուլյատոր ասթենիային բնորոշ է վեգետա-անոթային խանգարումների համախտանիշը, զ/ճ ոչ ադեկվատ պատասխանով տարբեր հանգամանքների: ՆՑ ասթենիան հիպոտենզիվ ռեակցիաներով պետք է տարբերել առողջ մարդկանց ֆիզիոլոգիկան հիպոտոնիայից: Վերջին դեպքում մարդիկ պահպանում են աշխատունակությունը 100/60, 90/60 դեպքում և չունեն ոչ մի գանգատ: Ասթենիայի ախտորոշումը պետք է կատարվի նյարդաբանի, ակնաբույժի անհրաժեշտության դեպքում նաև այլ մասնագետների մաասնկցությամբ: Պետք է տարբերակել հիպոտոնիան, որը պայմանավորված է էնդոկրին գեղձերի, ստամոքս-աղիքային և թոքերի հիվանդություններով:
«ա» պարբերությանն է վերաբերվում հիպոտենզիվ տիպի ՆՑԱ զարկերակային ճնշումը 90/50 ցուցանիշից կայուն ցածր է, առկա են մշտական գանգտներ, հաճախակի ուշագնացություն, սրտի ռիթմմի կայուն խանգարում, աշխատունակությունը զգալիորեն նվազած է:
Հիպերտենզիվ տիպի ՆՑԱ-ն զ/ճ անկայուն է (սիստոլիկը տատանվում է 140-180մմ), առկա են մշտական գանգատներ, աշխատունակությունը զգալիորեն նվազած է, վեգետո-անոթային բնույթի դրսևորումները ցայտուն են և կայուն:
Սրտային տիպի (տախիկարդիկ) ՆՑԱ-ն սրտի ռիթմը կայուն միտված է հաճախասրտության 120 և ավելի ըստ էլեկտրասրտգրության և 180 և վելի ըստ Հոլտեր մոնիգորինգի և առկա է կայուն կարդիալգիա՝ վեգետո-անոթային խանգարումների ֆոնի վրա:
Սրտային բրադիկադիտիկ տիպի ՆՑԱ-ն սրտի ռիթմը կայուն միտված է հազվասրտության (50 զարկից պակաս ըստ էլեկտրասրտագրության և 36-ից պակաս ըստ Հոլտեր մոնիտորինգի):
«բ» պարբերությանն է վերաբերվում ուղեղի ժամանակավոր սակավարյունությամբ ուղեկցվող ֆունկցիոնալ ուշագնացությունը վեգետատիվ- անոթային ճգնաժամերը (կրիզերը), ինչպես նաև առանց կենտրոնական նյարդային համակարգի օրգանական ախտահարման նշանների` արմատական վիրահատությունից հետո առաջացած վիճակները:
ՆՑԱ-ն ախտորոշվում է միայն այն դեպքում, երբ նպատակաուղղված հետազոտությամբ նյարդային համակարգի վեգետատիվ խանգարումներով զուգորդվող այլ հիվանդություններ չեն հայտնաբերվում:
Հիպոտենզիվ ՆՑԱ-ն 90-50 զ/ճ ոչ կայուն ցածր, հազվադեպ ուշագնցություն, սրտի ռիթմի աննշան խանգարում, վեգետա-անոթային խանգարումների աննշան արտահայտվածություն:
Հիպերտենզիվ չափավոր ՆՑԱ-ն զ/ճ անկայուն է (սիստոլիկը տատանվում է 130-160մմ) առկա են վեգետո-անոթային բնույթի աննշան, ոչ կայուն դրսևորումներ:
Սրտային տիպի (տախիկարդիկ) ՆՑԱ-ն սրտի ռիթմը միտված է անցողիկ հաճախասրտության (մինչև 120 զարկ ըստ ԷՍԳ և մինչև 180 զարկ ըստ Հոլտեր մոնիտորինգի):
Սրտային բրադիկադիտիկ տիպի չափավոր ՆՑԱ-ն սրտի ռիթմը միտված է անցողիկ հազվասրտության (մինչև 60-50 զարկ ըստ ԷՍԳ և 36 զարկ և ավելի ըստ Հոլտեր մոնիտորինգի)
«գ» պարբերությանն են վերբերվում 60-100 զարկ սրտի ռիթմի հաճախականությամբ (զ/ճ տատանումներով մինչև 140 սիստոլիկ և մինչև 90 դիաստոլիկ) վիճակները առանց սիրտ-անոթային համակարգի օրգանական ախտահարման նշանների:
29․ Ներառում է ՊՀ բոլոր ձևերը (որովայնային, կրծքային և խառը) և դրանց բարդությունները: Այդ ձևերը կարող են ուղեկցվել հոդային համախտանիշով՝ խոշոր հոդերի ցավերով:
Փորձաքննությունը կատարվում է հաշվի առնելով ստորև թվարկվող ենթակետերը՝
1) Գանգատները և անամնեստիկ տվյալները (որովայնի, կրծքավանդակի շրջանում պարբերաբար առաջացող 24-48 ժամ տևողությամբ, դողէրոցքով, ջերմության բարձրացմամբ ուղեկցվող նոպայաձև ցավերով, պարբերաբար կրկնվող հոդաբորբերով և ամբուլատոր հիմնարկների փաստաթղթերը մինչև 2 տարվա վաղեմությամբ):
2) Ժառանգական գործոնը (մերձավոր հարազատների հիվանդությունը հաստատող բժշկական փաստաթղթերը):
3) Ստացիոնար հետազոտման տվյալները.
5) Ստացիոնար պայմաններում նոպայի արձանագրում
6) Առնվազն 3 անգամ լաբորատոր գործիքային հետազոտությունների արդյունքներ
7) Արյան գենետիկ հետազոտություն MEFV գենի մուտացիաների վերաբերյալ
8) Հիվանդությունը հաստատող լրացուցիչ վկայություն է որովայնի պատի հետվիրահատական սպիների առկայությունը:
«ա» պարբերությանն է վերաբերում ՊՀ հաճախակի նոպաները՝ ներքին օրգանների արտահայտված օրգանական փոփոխություններով (երիկամների ամելոիդոզ, լյարդի, փայծախի դիստրոֆիկ փոփոխություններ և այլն):
«բ» պարբերության է վերաբերում ՊՀ-ն հազվադեպ նոպաներով՝ առանց ներքին օրգանների ֆունկցիաների խամգարման:
Նույն պարբերությանն է վերաբերվում առանց արձանագրված կլինիկական դրսևորումների, ընդամենը մեկ հետերոզիգոտ վիճակում գտնվող գենետիկ մուտացիաներ ունեցող անձինք, ինչպես նաև վերջին երեք և ավելի տարիների ընթացքում նոպաների բացակայությամբ կամ ներքին օրգանների ախտահարման բացակայությամբ ընդամենը մեկ հետերոզիգոտ մուտացիայով փորձաքննվողները ճանաչվում են պիտանի զինվորական ծառայության համար:
30․ Ստամոքսի, լյարդի, լեղապարկի և լեղուղիների, ենթաստամոքսային գեղձի, աղիների, փայծաղի, մեզենտերիալ գեղձերի հիվանդությունները, դրանց վնասվածքների և վիրահատական միջամտությունների հետևանքները:
«ա» պարբերությունն են վերաբերում․
- անընդհատ ռեցիդիվող ընթացքով խոցային հիվանդության ծանր ձևեր և արյունահոսությամբ, պենետրացիայով, պերֆորացիայով, պիլորոստենոզի բարդացած ձևեր՝ անկախ վերջին սրացման ժամկետից, բուժման դժվար ենթարկվող կալոզային խոցեր՝ արտահայտված ցավային համախտանիշով, քրոնիկական գաստրիտների ծայրահեղ ծանր ձևեր՝ արտահայտված ֆունկցիոնալ խանգարումներով, բարդացած երկաթ պակասորդային երկրորդային անեմիայով (սակավարյունությամբ), պրոցեսին հարակից օրգանների ընդգրկումով, հիպոքոնդրիական ասթենիկ ռեակցիաներով՝ ստամոքսի, աղիների մի մասի ռեզեկցիա (մասնահատում), վիրահատված ստամոքսի հիվանդություններ՝ մարսողական ֆունկցիայի զգալի խանգարումով։
- լյարդի ցիռոզ;
- քրոնիկական հեպատիտի արագ պրոգրեսիվող ("ագրեսիվ") և հաճախ ռեցիդիվող ձևեր;
- կրկնվող կալկուլյոզային և քարազուրկ խոլեցիստիտներ՝ տարեկան մինչև 5 և ավելի անգամ սրացումներով, լյարդային խիթերի հաճախակի նոպաներով, պարկի կծկողական և կոնցենտրացիոն ֆունկցիայի արտահայտված խանգարումներով, բարդացած խոլոնգիտով, հեպատիտով, լյարդի բիլիար ցիռոզով, պերիխոլեցիստիտով և այլն,
- ոչ սպեցիֆիկ խոցային կոլիտների և էնետրիտների ծանր ձևեր,
- քրոնիկական պանկրեատիտների ծանր ձևեր,
- սպլենէկտոմիա ՝ արյունաստեղծման խանգարումով,
- մեզենտերիալ լիմֆատիկ հանգույցների տուբերկուլյոզ և տուբերկուլյոզային էթիոլոգիայի քրոնիկական մակերիկամային անբավարարություն,
- որովայնի խոռոչի օրգանների վնասվածքների և վնասվածքների հետևանքները՝ դրանց ֆումնցիաների կտրուկ խանգարումով:
«բ» պարբերությանն են վերաբերում․
- խոցային հիվանդության հաճախ ռեցիդիվող ձև (միջին ծանրության ձև) ՝ տարեկան 1-2 անգամ սրացումներով, արտահայտված ֆունկցիոնալ խանգարումներով, պրոցեսին հարակից օրգանների ընդգրկումով,
- քրոնիկական գաստրիտների և դուոդենիտների ծանր ձևեր՝ կայուն ցավային համախտանիշով, սննդի անկումով, հաճախակի սրացումներով, բարդացած պերիվիսցերիտներով, հարակից օրգանների հիվանդություններով, երկաթ պակասորդային անեմիայով, ինչպես նաև անտրալային, հսկայական հիպերտրոֆիկ (Մենետրիերի հիվանդություն), պոլիպոզային և էրոզիվ գաստրիտի տարբերակներ,
- քրոնիկական հեպատիտներ՝ «պերսիստող» և ռեցիդիվող ձևեր՝ ոչ խիստ արտահայտված ֆունկցիոնալ խանգարումներով,
- քրոնիկական ռեցիդիվող պանկրեատիտներ, միջին ծանրության խոլեցիստիտներ՝ չափավոր արտահայտված ֆունկցիոնալ խանգարումներով;
- խոցային կոլիտներ և էնտերոկոլիտներ, որոնք հազվադեպ են սրվում,
- սպլենէկտոմիա՝ լավ կլինիկական ազդեցությամբ, առանց արյունաստեղծման խանգարման;
- խոլեցիստէկտոմիա
- վիճակ՝ վիրահատություններց, հետո՝ ստամոքսի, աղիների ռեզեկցիա, աղեստամոքսային անաստոմոզի ձևավորումի, թափածակող խոցի կարումից հետո, առանց մարսողական ֆունկցիայի արտահայտված խանգարումների,
- վիճակ՝ որովայնի խոռոչի օրգանների վերքերից և վնասվածքներից հետո, դրանց ֆունկցիաների չափավոր խանգարմամբ:«գ» պարբերությանն են վերաբերում․
- խոցային հիվանդության հազվադեպ ռեցիդիվող ձև (թեթև ձև),
- միջին ծանրության քրոնիկական գաստրիտներ՝ տարեկան մինչև 3-4 անգամ սրացումների հաճախականությամբ, ցավային և դիսպեպտիկ համախտանիշով,
- հազվադեպ սրվող ոչ քարային խոլեցիստիտ ՝ ֆունկցիայի ոչ խիստ խանգարումով,
- բարորակ ֆունկցիոնալ հետհեպատիտային հիպերբիլիռուբինեմիաներ, Ժիլբերի, Դուբին-Ջոնսի տիպի և այլն:
Սպայական կազմի անձինք խոլեցիստէկտոմիայից հետո, ֆունկցիոնալ աննշան խախտումների կամ դրանց բացակայության դեպքում, կարող են ճանաչվել պիտանի զինվորական ծառայությանը շարքից դուրս խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի ռազմական ժամանակ:
Խոցային հիվանդության բարենպաստ ընթացքի, 3 և ավելի տարիներ ընթացքում սրացումների և ֆունկցիոնալ տեղաշարժերի բացակայության դեպքում զինծառայողները կարող են ճանաչվել պիտանի զինվորական ծառայության համար: Խոցային հիվանդության սուր ձևի ավելի քան 3 տարի անց ռեմիսիայի դեպքում, այս ընթացքում սրացումների, ֆունկցիոնալ խանգարումների և էնդոսկոպիկ փոփոխությունների բացակայության դեպքում, նոր ընդունվողները կարող են ճանաչվել պիտանի ծառայության համար:
Հազվադեպ սրացումներով և ֆունկցիաների չափավոր խանգարումներով ընթացող քրոնիկական խոլեցիստիտով և գաստրիտով զինծառայողները պիտանի են զինվորական ծառայության համար: Քրոնիկական գաստրիտի մեղմ ձևերը չեն խոչընդոտում նոր ընդունվածների ծառայության ընդունմանը:
Ֆունկցիոնալ բիլիռուբինեմիայով (Ժիլբերի հիվանդություն) զինվորական ծառայության նոր ընդունվողները, առանց լյարդի այլ ֆունկցիաների խախտման, 3-4 սյունակների համաձայն («բ» պարբերության նկատմամբ կիրառվող) փորձաքննվողները ճանաչվում են պիտանի զինվորական ծառայության համար: Ըստ 1-2-րդ և 5-րդ սյունակների պիտանիությունը որոշվում է անհատականորեն: Զինծառայողները պիտանի են զինվորական ծառայության համար ըստ բոլոր սյունակների:
31․ Ներառում է քրոնիկ դիֆուզ և օջախային բորբոքային և դիստրոֆիկ հիվանդություններ:
«ա» պարբերությանն են վերաբերում երիկամների այն հիվանդությունները, որոնք բարդացած են III-րդ աստիճանի ՔԵԱ-ով (կրեատինինի մակարդակը 176մկմ/լ, կրեատինինի կլիրենսը 60մլ/րոպե-ից ցածր է, Կոկրոֆթ - Գաուլտի բանաձևով):
Նեֆրոտիկ համախտանիշով բարդացած երիկամների քրոնիկ հիվանդությունները եթե նեֆրոտիկ սինդրոմը պահպանվում է 3 և ավել ամիսներ, կամ անընդհատ սրացումներով ընթացքի դեպքում անկախ երիկամների արտազատիչ և կոնցենտրացիոն հնարավորություններից:
Հիստոլոգիական հաստատում ունեցող երիկամների ամիլոիդոզը կլինիկական դրսևորումների ժամանակ (երիկամների ֆունկցիայի խանգարումների դեպքում):
«բ» պարբերությանն է վերաբերում երիկամների այն քրոնիկ հիվանդությունները, որոնք ընթանում են երիկամների աարտազատիչ ֆունկցիայի խանգրմամբ (կրեատինինի մաակարդակը գերազանցում է նորմայի ցուցանիշները, բայց ոչ ավել քան 176 մկմ/լ, կրեատինինի կլիրենսով 89-59մլ/լ Կոկրոֆթ - Գաուլտի բանաձևով):
Երիկամների քրոնիկ հիվանդություններով պայմանավորված և դեղորայքային կարգավորում պահանջող զարկերակային գերճնշումը:
«գ» պարբերությանն են վերաբերում այն հիվանդությունները, որոնց դեպքում մեզի մեջ հայտնաբերված են պաթոլոգիկ փոփոխություններ (պրոթեին և արյան էլեմենտներ), 4 ամիս և ավելի սուր հիվանդությունից հետո երիամների արտազատիչ և կոնցենտրացիոն ֆունկցիայի պահպանման դեպքում (կրեանտինին՝ նորմա, կրեատինինի կլիրենս՝ 90մլ րոպե և ավել)
Բոլոր տիպի զինվորական ծառայության ընդունվողները, որոնք ունեն քրոնիկ երիկամային հիվանդություններ՝ անկախ երիկամային անբարարության առկայությունից պիտանի չեն զինվորական ծառայության բոլոր սյունակներվ: Նոր ընդունվող անձան մոտ աբումինուրիայի, էրիթրոցիտուրիայի հայտաբերելուց հետո, անհրաժեշտ է ստացիոնար հետազոտություն՝ ախտորոշման ճշտման նպատակով:
Երիկամների զարգացման անոմալիաները, նեֆրոպտոզը, միզաքարային հիվանդությունը, երիկամների տուբերկուլյոզը, վնասվածքների և վիրահատությունների հետևանքները հետազոտվում են ըստ «Հիվանդությունների ցանկ»-ի վիրաբուժական բաժնի համապատասխան կետերի:
32․ Նախատեսում է շարակցական հյուսվածքի համակարգային հիվանդություններ, այդ թվում հոդերի, մկանների և ջլերի ինֆեկցիոն և ինֆեկցիոն-ալերգիկ հիվանդություններ, ինչպես նաև էնդոկրին-փոխանակության խանգարումների հիման վրա հոդերի դիստրոֆիկ փոփոխություններ:
Ներառում է ռևմատիկ հոդաբորբերը, ներառյալ դրա հոդային և ներհոդային ձևերը, անկիլոզացնող սպոնդիլոարթրիտը (Բեխտերևի հիվանդությունը):
«ա» պարբերությանն է վերաբերում հոդերի ֆունկցիան նկատելիորեն սահմանափակող կայուն և անշրջելի փոփոխությունները՝ աշխատունակոության կորստով, ծանր և միջին ծանրության ձևերը, ինչպես նաև շարակցական հյուսվածքի զարգացող համակարգային հիվանդությունները (կարմիր գայլատախտ, դերմատոմիոզիտ, հաամաակարգային սկլերոդերմիա, համակարգային վասկուլիտ):
«բ» պարբերությանն են վերաբերում ռևմատոիդ հոդաբորբի թեթև ձևերը, Բեխչետի և Մարֆանի համախտանիշները, հոդերի քրոնիկական համակարգային դրսևորումներով հիվանդույունների դանդաղ զարգացող ձևերը, հոդերի չափավոր արտահայտված էքսուդատիվ-պրոլիֆերատիվ փոփոխություններով և ֆունկցիոնալ անբավարարությամբ՝ առանց այլ օրգանների և համակարգրի ախտահարման և տարվա մեջ մեկ անգամից ոչ ավելի սրացումներով, սակայն մասնակի աշխատունակության պահպանմամբ:
Այս կետին են վերաբերում խոշոր հոդերի քրոնիկական հաճախակի (տարվա մեջ 2 և վելի անգամ) սրացումներով ոչ սպեցիֆիկ սինովիտները ու համակարգային հիվանդությունները՝ անկախ ֆունկցիայի աստիճանից:
«գ» պարբերությանն են վերաբերում հոդերի սուր վարակիչ, վարակաաալերգիկ հիվնդությունների հետևանքները՝ հոդերի ֆունկցիայի աննշան խանգարումով և առանց աշխատունակության կորստի խոշոր հոդերի քրոնիկական, հազվադեպ սրացող (տարվա մեջ մեկ անգամ) ոչ սպեցիֆիկ սինովիտները՝ բուժումից հետո:
Միակողմանի սակրոիլեիտը՝ առանց կլինկոլաբորատոր ակտիվության, խոչընդոտ չէ զինվորական ծառայության համար: Ֆունկցիայի աննշան խանգարում է դիտվում հոդերի ախտահարման օբյեկտիվ նշանների բացակայության դեպքում՝ ֆիզիկաական ծանրաբեռնվածության ժամանակ չափավոր, արագ անցնող ցավի առկայությունը:
«դ» պարբերությանն է վերաբերում սրացումներից հետո մնացորդային երևույթների ժամանակ ստացիոնար բուժում չպահանջող ձևերը:
4․ ՎԻՐԱԲՈՒԺԱԿԱՆ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
33. «ա» պարբերությանն է վերաբերում պարանոցի, իրանի և վերջույթների շրջանում ուռուցքանման, մեծ, գերաճած կելոիդային սպիները, որոնք սերտորեն միացած են հյուսվածքներին, խոցոտված, կամ հեշտ վերքոտվող են ու առաջացնում են անշարժություն կամ զգալի սահմանփակում են շարժումները՝ վիրահատական բուժման անբավարար արդունքների կամ դրանից հրաժարվելու դեպքում:
«բ» պարբերությանն են վերաբերում հազվադեպ խոցոտվող, ուռուցքանման, գերաճած և ապաճած սպիները վիրաահատաական բուժման ոչ բավարար արդյունքների կամ դրանից հրաժարվելու դեպքում:
Այս կետին են պատկանում ցրտահարումների և այրվածքների հետևանքները:
34. Վիրահատությունից (ապենդէկտոմիա, ճողվածքահատում) հետո չամրացած սպիներով փորձաքննվողներն արձակուրդի կարիք չունեն: Սակայն հիվանդության կամ վնասվածքի բարդացման դեպքերում կարող է տրամադրվել արձակուրդ հիվանդության պատճառով:
Հոդախախտերից, կոտրվածքներից հետո շարժունության սահմանափակման պարագայում զինծառայողների պիտանիության աստիճանը որոշվում է` կախված վնասվածքի տեղայնությունից, բնույթից և կատարվող պարտավորություններից:
Խողովակավոր երկար ոսկրերի կոտրվածքների` բարեհաջող ելքով ավարտված հոսպիտալային բուժում անցած զինծառայողներին տրվում է արձակուրդ: Բուժման անբավարար արդյունքների դեպքում արձակուրդ չտրամադրել, այլ կայացնել զինվորական ծառայության պիտանիության աստիճանի վերաբերյալ վերջնական որոշում կետ 39-ով:
Մետաղաօսթեոսինթեզով (ինչպես նաև այլ մեթոդներով) տվյալ խողովակավոր ոսկրերի կոտրվածքների` բարեհաջող ելքով ավարտված հոսպիտալային բուժում անցած զինծառայողներին տրամադրել արձակուրդ:
Շտիֆտերի, թիթեղների և այլ կոնստրուկցիաների հեռացումից հետո տրամադրել հանգիստ:
35. «ա» պարբերությանը հարկ է դասել գլխուղեղի նյութում օտարածին մարմնի առկայությամբ ներթափանցող վնասվածքներից հետո գանգաթաղի ոսրկերի տարբեր մեծության արատները, 4սմ2-ից մեծ չներթափանցող վնասվածքներից հետո գանգաթաղի ոսկրերի արատները, եթե դրանք չեն փոխարինվել ալոպլաստիկ կամ այլ նյութով, ինչպես նաև գանգաթաղի ոսկրերի` 20սմ2-ից մեծ արատները, եթե դրանք փոխարինվել են պլաստիկ որևէ նյութով:
«գ» պարբերությանն են վերաբերում գանգաթաղի ոսկրերի` 20սմ2-ից ոչ ավել արատներով անձինք, պլաստիկ նյութով փոխարինված չներթափանցող վնասվածքներից հետո, խիտ շարակցական սպիով փակված` մինչև 4սմ2 արատով, ինչպես նաև գանգաթաղի ոսկրերի հին ճզմված կոտրվածքների առկայությամբ` առանց կենտրոնական նյարդային համակարգի օրգանական ախտահարման երևույթների: Կենտրոնական նյարդային համակարգի ախտահարման երևույթների դեպքում որոշումը կայացվում է կետ 12-ով:
36. «ա» պարբերությանն են վերաբերում ողնաշարի բնածին և ձեռքբերովի արատներն ու դեֆորմացիաները, որոնք ուղեկցվում են կրծքավանդակի դեֆորմացիայով և շնչառական ակտի խանգարմամբ; տուբերկուլյոզային սպոնդիլիտը և դրա հետևանքները; ողների օստեոմիելիտը; անկիլոզացնող սպոնդիլոարթրիտը` անկախ հիվանդության աստիճանից; բազմակի դեֆորմացնող սպոնդիլոզը և օստեոխոնդրոզը` ողնեզրերի ոսկրային նշանակալի ընդարձակման կամ դրանց միջև կպումների առկայությամբ, որոնք զգալիորեն սահմանափակում են ողնաշարի շարժունությունը, կամ` բարդացած իշիոռադիկուլիտով; 3-րդ աստիճանի կամ պակաս արտահայտված, բայց մշտական ցավային համախտանիշով սպոնդիլոլիսթեզը; օտարածին մարմինը ողնուղեղային խողովակում կամ ողնաշարի ոսկրանյութում; ողների մարմինների եզակի կամ բազմակի կոտրվածքները ողնաշարի դեֆորմացիայով, ստատիկայի խանգարմամբ կամ շարժումների զգալի խանգարմամբ: Ողնուղեղի ախտահարման կամ սեղմման երևույթների առկայության պարագայում փորձաքննությունն իրականացվում է կետ 12-ով:
«բ» պարբերությանն են վերաբերում 2-րդ աստիճանի սպոնդիլոլիսթեզը, ողնաշարի վնասվածքների հետևանքները կամ բնածին դեֆորմացիաները` վերջինի գործառույթի չափավոր խանգարմամբ, դեֆորմացնող սպոնդիլոզը ողնեզրերի բազմակի կտցաձև ընդարձակումների առկայությամբ: 3-րդ և 4-րդ սյունակով փորձաքննվող զինծառայողների պիտանիությունը որոշվում է անհատականորեն:
«գ» պարբերությանն են վերաբերում առաջին աստիճանի սպոնդիլոլիսթեզը, ողնաշարի վնասվածքների հետևանքները կամ բնածին դեֆորմացիաները` դրա գործառույթի չնչին խանգարմամբ, ողի մարմնի` առանց գործառույթի խանգարման կոմպրեսիոն կոտրվածքի հետևանքները:
Ողնաշարի գործառույթի խանգարման բացակայությամբ քիստավոր և լայնակի ելունդների հին կոտրվածքները, ինչպես նաև գոտկային հինգերորդ ողի սակրալիզացիան ու սրբոսկրի առաջին ողի լյումբալիզացիան և նշված ողների չսերտաճումը առանց նյարդաբանական սիմպտոմատիկայի առկայության չեն սահմանափակում պիտանիությունը զինվորական ծառայությանը և ռազմաուսումնական հաստատություններ դիմելը:
«գ» պարբերությանն են վերաբերում նաև դեֆորմացնող սպոնդիլոզի սկզբնական երևույթները գոտկային լորդոզի կարծրացմամբ կամ ուժեղացմամբ, ողների մարմինների ձգված կամ սուր եզրերի առկայությամբ, այդ թվում` օսթեոխոնդրոպաթիկ կիֆոզը:
Միջողային օստեոխոնդրոզի (Շմորլի ճողվածք) անախտանիշ ընթացքի կամ դեֆորմացնող սպոնդիլոզի մեկուսացված երևույթների դեպքում պիտանիությունը զինվորական ծառայությանը չի սահմանափակվում:
37․ «ա» պարբերությանն են վերաբերում կոնքի ոսկրերի զարգացման անոմալիաները կամ հիվանդությունների հետևանքներ՝ կոնքային օղի խիստ արտահայտված ձևափոխումով և կազմվածքի ու քայլքի խանգարումով, կոնքի ոսկրերի կոտրվածքի հետևանքները՝ վիրահատական անբավրար արդյունքների հետևանքով, ներքին օրգանների վնասումով, կոնքի ոսկրերի սխալ սերտաճած բազմաթիվ ուղղահայաց կոտրվածները՝ կոնքային օզի միասնականության խախտումով, ազդոսկրագլխիկի խոռոչի շրջանում կոնքի ոսկրերի կոտրվածքի հետևանքները՝ ֆունկցիայի զգալի խանգարումով:
«բ» պարբերությանն են վերաբերում կոնքի ոսկրերի զարգացման անոմալիաները, կոնքազդրային հոդերում կամ ողնաշարում հիվանդությունների ու վնասվածքների հետևանքով առաջացած ձևախախտումները՝ ֆունկցիայի չափավոր խանգարումով:
«գ» պարբերությանն են վերաբերում կոնքազդրային հոդերում կամ ողնաշարում շարժումներն աննշան սահմանափակող, աշխատունակությանն չազդող դեպքերը:
Պետք է հաշվի առնել, որ կոնքի ծանր վնասվածքների դեպքում դրանք հաճախ զուգորդվում են ողնաշարի, ացետաբուլի, ազդրի կոտրվածքի և ներքին օրգանների վնասման հետ, ինչը որոշում է վնասվածքի ամբողջ ծանրությունը: Կոնքի առանձին ոսկորների սերտաճած մեկուսացված կոտրվածքների դեպքում ՝ առանց կոնքի օղակի ձևի խախտման և առանց կոնքի ոսկորների ֆունկցիայի խանգարման, պիտանիության աստիճանը չի սահմանափակվում:
38․ Նախատեսում է հենաշարժական համակարգի քրոնիկական հիվանդություններ, որոնք առաջացել են սուր կամ քրոնիկական ինֆեկցիաների, ինչպես նաև օստեոխոնդրոպաթիայի և այլնի հիման վրա:
«ա» պարբերությանն են վերաբերում ոսկրերի և հոդերի տուբերկուլյոզը անկախ պրոցեսի տարածվածությունից և կոմպենսացիայի ժամանակահատվածի տևողությունից՝ օստեոմիելիտ' սեկվեստրալ խոռոչների, սեկվեստրների, երկարատև չբուժող կամ հաճախ բացվող խուղակների առկայությամբ (տարեկան 2-3 անգամ սրացման դեպքում)՝ ազդրի գլխիկի օստեոխոնդրոպաթիա (Լեգգ-Կալվե-Պերտեսի հիվանդություն)՝ ֆունկցիայի զգալի խանգարումով ՝ խոշոր հոդերի արտահայտված դեֆորմացնող օստեոարթրիտ:
«բ» պարբերությանն են վերաբերում խոշոր հոդերից մեկում դեֆորմացնող օստեոարթրիտի երևույթները, հազվադեպ սրացումներով (տարին մեկ անգամ և ավելի հազվադեպ) օստեոմիլետը, առաջնային քրոնիկական օստեոմիելիտները, անավարտ պրոցես ունեցող օստեոխոնդրոպաթիաները: Ավարտված դիստրոֆիկ պրոցեսի դեպքում պիտանիության աստիճանը որոշվում է՝ կախված տեղի ունեցած անատոմիական փոփոխություններից, դրանց տեղայնացումից և ֆունկցիայի խանգարումից։
«գ» պարբերությանն հարկ է վերաբերել հենաշարժական համակարգի կրած հիվանդությունների հետևանքները՝ ավարտված բորբոքային կամ դիստրոֆիկ պրոցեսի դեպքում, ֆունկցիայի աննշան խանգարումով:
Օսգուդ-Շլաթերի հիվանդությունը, որն ընթանում է առանց հոդի ֆունկցիայի խանգարման, հիմք չի տալիս սահմանափակել զինվորական ծառայության համար պիտանիությունը։
Օստեոմիելիտիկ գործընթացը պետք է ավարտված համարել երկու կամ ավելի տարի սրացման բացակայության դեպքում, ինչպես նաև սեկվեստր խոռոչների և սեկվեստրների բացակայության դեպքում:
39․ Կետում նշված փոփոխությունների և դեֆեկտների դեպքում զինվորական ծառայության պիտանիության աստիճանի գնահատումն իրականացվում է կախված հենաշարժական համակարգի անատոմիական և ֆունկցիոնալ խանգարումների արտահայտվածությունից:
«ա» պարբերությանը հարկ է վերագրել մեծ հոդի անկիլոզը, շարժումների զգալի սահմանափակումը կամ, ընդհակառակը, հիվանդության կամ վնասվածքի հետևանքով առաջացած պաթոլոգիկ շարժունակությունը:
Հետագա ծառայության համար զինծառայողների պիտանիությունը որոշելիս հարկ է հաշվի առնել, որ կմախքային մկանային ապարատի առկա թերություններին հարմարվածության աստիճանը սովորաբար շատ բարձր է և կախված է վնասվածքի կամ հիվանդության վաղեմությունից, տվյալ ծառայության մեջ գտնվելու տևողությունից և կատարվող ծառայողական պարտականությունների ծավալից:
Ծայրանդամների տարբեր սեգմենտների համար այն տարբեր է: Ուսային հոդերի համար ելման դիրքը համարվում է, երբ ձեռքը ազատ կախված է իրանին զուգահեռ: Արմնկային հոդի, ճաճանչ-դաստակային, կոնք-ազդրային, ծնկան հոդերի ելման դիրքը համարվում է տարածումը 1800, սրունք-թաթային հոդի ելման դիրքը համարվում է, երբ ոտնաթաթը ծնկան հետ կազմում է 900 անկյուն:
Հոդերում շարժումների սահմանափակումները գնահատվում են հետևյալ ցուցանիշներով (աստիճաններով).
Վերջույթների հոդերի շարժումների ծավալը գնահատվում է՝ համաձայն աղյուսակ 3-ի:
Աղյուսակ 3
ՀՈԴԵՐՈՒՄ ՇԱՐԺՈՒՄՆԵՐԻ ԾԱՎԱԼԻ ԳՆԱՀԱՏՈՒՄԸ
|
Հոդի անվանումը |
Շարժումների ձևը |
Նորմայի սահմանները |
Շարժումների | ||
|
Աննշան |
չափավոր |
զգալի | |||
|
Ուսային ուսագոտու հետ |
ծալում |
180 |
115 |
100 |
80 |
|
տարածում |
40 |
30 |
20 |
15 | |
|
զատում |
180 |
115 |
100 |
80 | |
|
Արմնկային |
ծալում |
40 |
80 |
90 |
100 |
|
տարածում |
180 |
150 |
140 |
120 | |
|
վարհակում |
180 |
135 |
90 |
600 | |
|
Դաստակային |
ծալում |
75 |
35 |
20-25 |
15 |
|
տարածում |
60 |
30 |
20-25 |
15 | |
|
ճաճանչային զատում |
20 |
10 |
5 |
2-3 | |
|
ծղիկային զատում |
40 |
25 |
15 |
10 | |
|
Կոնքազդրային |
ծալում |
75 |
100 |
110 |
120 |
|
տարածում |
180 |
170 |
160 |
150 | |
|
արտուղղում |
50 |
25 |
20 |
15 | |
|
Ծնկային |
ծալում |
40 |
60 |
90 |
110 |
|
տարածում |
180 |
175 |
170 |
160 | |
|
Սրունք-թաթային |
ներբանային ծալում |
130 |
120 |
110 |
100 |
|
թիկնային ծալում |
70 |
80 |
85 |
90 | |
41. Կրկնակի հոդախախտի մասին փաստը պետք է գրանցված լինի բժշկական հաստատությունում կամ աշխատավայրում՝ հոդախախտի վերաբերյալ պարտադիր ռենտգենոլոգիական թղթաբանությամբ հաստատված:
Oպերատիվ բուժումից հետո սովորական հոդախախտի վերականգնումը անհատական է՝ կախված բուժման արդյունքներից:
42. Մատի բացակայության պարագայում պետք է հաշվի առնել, բութ մատի, այսինքն` եղունգային ֆալանգի բացակայությունը, իսկ մյուս մատների պարագայում՝ երկու ֆալանգների բացակայությունը:
Ձախլիկների դեպքում՝ բութ մատի բացակայության պարագայում, պետք է կիրառել սույն կետի «բ» պարբերությունը:
43. Ոտնաթաթի մեկ մատի բացակայության դեպքում (բութ մատից բացի) և առանց նրա ֆունկցիայի խանգարման՝ բոլոր զինծառայողները համարվում են ենթակա զինվորական ծառայության բոլոր տեսակի համար:
Ոտնաթաթի բութ մատի բացակայության դեպքում զինծառայողները համարվում են ծառայության համար ենթակա միայն երկրում տիրող խաղաղ իրավիճակում, իսկ պատերազմական իրավիճակում՝ համարվում են սահմանափակ պիտանի, կրկին՝ 1,2,5 սյունակների համաձայն:
44. «ա» պարբերությանն են վերաբերում են ձիանման, կրնկոսկրային, վարուսային, սնամեջ ոտնաթաթը և այլ խիստ արտահայտված բնածին և ձեռք բերովի ոտնաթաթի ձևափոխումները, որոնք ուղեկցվում են ֆունկցիայի խանգարումով, նշանակալի դժվարացնում քայլելը կամ դարձնում անհնար ստանդարտ կոշիկ կրելը: Սնամեջ ոտնաթաթ համարվում է այն դեֆորմացիան, որն ուղեկցվում է հետնամասի սուպինացիայով և առաջամասի պրոնացիայով՝ ներքին և արտաքին բարձր կամարի առկայությամբ (այսպես կոչված շեշտակի ոլորված թաթ): Ոտնաթաթի առջևի մասը փռված է լայն և քիչ առբերված: Նախագարշապարի գլխիկների շրջանում առկա են կոշտուկներ:
«բ» պարբերությանն են վերաբերում բնածին և ձեռքբերովի կորությունները, որոնք բավարար չափով դժվարեցնում են քայլքը, 2-րդ և 3-րդ աստիճանի հարթաթաթությունները, օստեոարթրոզի առկայությունը թալոկալկանային-նավային հոդում:
«գ» պարբերությանն են վերաբերում ոտնաթաթի կորությունները, դժվարեցնում են քայլքը, ինչպես նաև 2-րդ աստիճանի հարթաթաթությունը:
2-րդ սյունակով ծառայության նոր ընդունողները, երկար ոտքի վրա գտնվելու պատճառով, ճանաչվում են ծառայության համար ոչ պիտանի՝ հարթաթաթություն ցանկացած աստիճան ունենալու դեպքում: Որպես վարորդ նոր ընդունողները հարթաթաթության 1-ին կամ 2-րդ աստիճանի առկայության դեպքում ճանաչվում են պիտանի, իսկ հերթապահ պարետի օգնականը 2-րդ աստիճանի հարթաթաթությունով ՝ ոչ պիտանի:
Հարթաթաթությունը չպետք է շփոթել ոտքերի կամարների հաճախ նկատվող հարթեցման հետ, որը խոչընդոտ չէ որևէ տեսակի ծառայության համար (ստատիկայի կամ քայլքի ֆունկցիայի խախտում մատնանշող տվյալների բացակայության դեպքում):
1-2-րդ աստիճանի հարթաթաթությունը՝ առանց օստեոարթրիտի ախտանիշների, խոչընդոտ չէ ռազմաուսումնական հաստատություններ ընդունվելու համար, բացառությամբ այն ռազմաուսումնական հաստատությունների, որոնց պրոֆիլը կապված է պահակային ծառայության հետ։
Հարթաթաթության աստիճանը որոշելու համար կարելի է օգտվել հետևյալ մեթոդներից.
- Ոտնահետքի չափում: Ոտնաթաթի հետքի վրա չափվում է հետքի լայնությունը և ոտնաթաթի կամարի լայնությունը։ Առաջին մեծության և երկրորդի հարաբերակցությունը որոշում է հարթեցման աստիճանը։ Այսպիսով, 0-ից 1 հարաբերակցությունը համարվում է նորմալ, 1-ից 2-ը՝ հարթեցում, 2-ից բարձր՝ հարթաթաթություն:
- Կլինիկական մեթոդ՝ եռանկյունի գծելու եղանակով: Եռանկյունու հիմքը կազմում է գարշապարի առաջին ոսկրի գլխիկից մինչև կրնկոսկրի թումբը տարած գիծը: Կողերը կազմում են գծերը, որոնք տարվում են գարշապարի 1-ին ոսկրի գլխիկից մինչև ներսային պճեղի կատարը և պճեղից մինչև կրնկոսկրի թումբը: Նորմայում ոտնաթաթի կամարի բարձրությունը 55-60 մմ է, կամարի անկյունը 900: Առաջին աստիճանի հարթաթաթության դեպքում կամարի անկյունը հավասարվում է 100-ից մինչև 1200. Կրնկոսկրի անկյունը նորմայում 600 է, հարթաթաթության դեպքում՝ 56-500;
- Հարթաթաթության աստիճանը ճշգրիտ որոշելու համար անհրաժեշտ է օգտվել ռենտգենաբանական կամ պոդոմետրիկ հետազոտություններից: Ոտնաթաթի պրոֆիլային ռենտգենագրամմայի վրա (կանգնած դիրքում) չափվում է երկայնական կամարի անկյունը, որի չափերը որոշվում են նավակասեպաձև հոդի ներքևի եզրից մինչև կրնկոսկրի թմբի կատարը և առաջին գարշապարային ոսկրի գլխիկը տարած գծերով կազմված անկյունով: Նորմայում այդ անկյունը կազմում է 125-1300:
Ոտնաթաթի կամարի բարձրությունը չափվում է անկյան գագաթից հիմին իջեցված ուղղահայացի երկարությամբ, որը նորմայում հավասար է 39 մմ-ի: Առաջին աստիճանի հարթաթաթության դեպքում կամարի անկյունը հասնում է մինչև 1400, կամարի բարձրությունը՝ 35 մմ-ից ոչ ավել, ոսկրերի դեֆորմացիա չի նշվում:
Երկրորդ աստիճանի հարթաթաթության դեպքում կամարի անկյունը հասնում է մինչև 1550, կամարի բարձրությունը՝ 25 մմ, վեգոսկրը կարճացած է, երբեմն նկատվում են դեֆորմացնող օստեոարթրոզի երևույթներ թալոնավիկուլյար հոդում կամ կապանային ապարատի կալցիֆիկացում:
Կլինիկորեն նշվում է ոտքի ծռում դեպի դուրս, ծանրության կենտրոնի տեղափոխում կրունկի ներսային եզրին, ինչպես նաև սուբյեկտիվ նշաններ (գանգատներ):
Երրորդ աստիճանի հարթաթաթության դեպքում ոտնաթաթի կորությունը բացակայում է և կորության անկյունը՝ 170-1750 է, այդ իսկ պատճառով՝ ծանրությունը ընկնում է վեգոսկրի վրա և ոտնաթաթի առջևի բաժնի վրա:
46. Միջընդերային ավշահանգույցների տուբերկուլոզը հարկ է դիտարկել համաձայն 30-րդ կետի «ա» պարբերության։ Ախտորոշումը, որպես կանոն, պետք է հաստատված լինի կենսազննման հիստոլոգիական հետազոտությամբ:
Երկու կամ ավել տարվա վաղեմության պարանոցի հին սպիացած վերքերը տուբերկուլյոզային լիմֆադենիտից հետո, ավշահանգույցների տուբերկուլյոզի այլ դրսևորումենրի բացակայության պարագայում, չեն տալիս հիմք կայացնել որոշում ըստ սույն կետի: Որոշումը պետք է կայացնել ըստ 33-րդ կետի։
47. Սույն կետին կարելի է վերագրել վահանաձև գեղձի էութիրոիդ խպիպը, որը առաջացնում է հարակից օրգանների ֆունկցիայի խանգարում, որն իր հերթին դժվարեցնում է զինվորական համազգեստ կրելը: Զինծառայողները կարիք ունեն օպերատիվ բուժման, որից հետո նրանց պիտանիության հարցը պետք է որոշվի ըստ օպերատիվ բուժման ելքի։ էնդոկրին խանգարումների ժամանակ՝ զինվորական ծառայության պիտանի լինելը որոշվում է ըստ 19-րդ կետի:
Վահանաձև գեղձի հանգուցային խպիպ ունեցող անձիք համարվում են ոչ պիտանի զինվորական ծառայության համար:
48. Մետաստազների և ստորին շուրթի կամ մաշկի քաղցկեղի ռեցեդիվի դեպքում, որոշումը կայացվում է ըստ «ա» պարբերության:
Այս կետին հարկ է վերաբերել ցիլինդրոմաները և թքագեղձերի մուկոէպիդերմոիդ ուռուցքները։
49. Բարորակ ուռուցքի հայտնաբերման և հակացուցումների բացակայության դեպքում ենթակա են օպերատիվ բուժման:
Բարորակ ուռուցքի հայտնաբերման և առկայության դեպքում նոր ընդունվողները՝ համարվում են ոչ պիտանի զինվորական ծառայության համար ըստ բոլոր սյունակների: Զինվորականների ծառայությանը պիտանի լինելը որոշվում է ելնելով օպերատիվ բուժումից:
50. «ա» պարբերությանն են վերաբերում կենտրոնական զարկերակային անրևիզման, քրոնիկ զարկերակային անբավարարություն III-IV աստիճան (կրիտիկական իշեմիա), պորտալ երակի թրոմբոզը, աորտոարտերիտը, խցանող թրոմբանգիտը՝ վիրահատության ոչ բավարար արդյունքի կամ վիրահատությունից հրաժարվելու դեպքում, անոթների ֆունկցիոնալ հիվանդությունները՝ տրոֆիկ խանգարումների փոուլում, պրոթեզների և շունտերի կիրառմամբ խոշոր անոթների վերականգնողական վիրահատությունից հետո առաջացած վիճակները, սուր ֆլեբոթրոմբոզները՝ երակային արյան շրջնառության դեկոմպենսացիայի փուլում, IV-րդ աստիճանի երակային անբավարաւոթյամբ հետթրոմբոտիկ և վարիկոզ հիվանդությունը, IV-րդ աստիճանի լիֆեդեման:
«բ» պարբերությանն են վերաբերում քրոնիկ զարկերակային անբավարությամբ II-րդ աստիճանի աթերոսկլերոզը, աորտոարտերիիտը, խցանող թրոմբանգիտը, խոշոր անոթների վերականգողական վիրահատությունից հետո առաջացած վիճակները՝ անկախ արյան շրջանառության խանգարումից, ֆլեբոթրոմբոզները՝ ենթասուր շրջանում և երակային արյան շրջանառությամբ սուբկոմպենսացիայով, III-րդ աստիճանի երակային անբավարարությամբ հետթրոմբոտիկ և վարիկոզ հիվանդությունը, այդ կապակցությամբ ցողունային երակահատումներից հետո առաջացած վիճակները, III-րդ աստիճանի լիմֆեդեման, սպաստիկ փուլում գտնվող էնդարտերիիտը, անգիոտրոֆոնևրոզները՝ ուղեկցվող ֆունկցիայի զգալի խանգարումով:
«գ» պարբերությանն են վերաբերում քրոնիկ զարկերակային անբավարությամբ I-ին և II-րդ ատիճանի աթերոսկլերոզը, աորտոարտերիիտը, խցանող թրոմանգիտը, I կամ II աստիճանի երակային անբավարությամբ վարիկոզ հիվանդությոունը՝ բարդացած թրոմբոֆլեբիտով, II աստիճանի լիֆեդեման, անգիտրոֆոնևրոզները՝ ուղեկցվող ֆունկցիայի չափավոր խանգարումով:
դ» պարբերությանն են վերաբերում I աստիճանի լիմֆեդեման, I աստիճանի երակային անբավարարությամբ վարիկոզ հիվանդությունը, ինչպես նաև լոկալ վարիոզ լայնացած երակների հեռացումից հետո առաջացած վիճակները:
Խոշոր անոթների հրազենային վնասվածքներից և այլ վնասվածքներից հետո, երբ վերականգնվում են արյան շրջանառությունը և ֆունկցիաները, կիրառվում է «բ» պարբերությունը:
Ստորին վերջույթների առանձին հատվածներում առանց երկային անբավարարության նշանների երակների լայնացումը (այդ կապակցությամբ հետվիրահատական վիճակները խոչընդոտ չեն զինվորական ծառայության և ռազմաուսումնական հաստատություններ ընդունվելու համար):
51․ Միանգամյա ռեցիդիվը հիմք չի հանդիսանում որոշում ընդունելու «ա» պարբերության համաձայն, քանի որ կրկնակի վիրահատության դեպքում արատը կարող է բուժվել և միայն ճողվածքի ռեցիդիվվող փոփոխություններն են հիմք հանդիսանում որոշում ընդունելու համաձայն սույն կետի «ա» պարբերության:
Բուժումից հետո փորձաքննվողների մոտ ախտադարձության բացակայության դեպքում պետք է պիտանի համարել բոլոր տեսակի ծառայությունների համար:
Փոքր չափսերի պորտային ճողվածքները նախապերիտոնալ լիպոմաները և աճուկային օղակների լայնացումը բոլոր սյունակների համաձայն՝ խոչնդոտ չեն հանդիսանում ծառայության համար և հակացուցում չեն ռազմաուսումնական հաստատություններ ընդունվելու համար:
52. «ա» պարբերությանն են վերաբերում սերմնալարի երակների ընդարձակ վարիկոզային լայնացումը ուղեկցվող ամորձիների ատրոֆիայով և ցավի սինդրոմով:
«բ» պարբերությանն են վերաբերում առանց ամորձիների ատրոֆիայի և ցավի սինդրոմի՝ սերմնալարի երակների ընդարձակ վարիկոզային լայնացումը:
Սերմնալարի չնչին լայնացումը խոչընդոտ չի հանդիսանում զինվորական ծառայություն անցնելու և ռազմաուսումնական հաստատություններ ընդունվելու համար:
53. Ամորձու և սերմնալարերի ջրգողությության բարեհաջող ելքով վիրահատությունից հետո փորձաքննվողները բոլոր սյունակներով ճանաչվում են պիտանի զինվորական ծառայության համար՝ առանց սահմանափակումների:
54. Կրիպտօրխիզմով տառապող փորձաքննվողների պիտանիության մասին որոշման կայացումը սահմանվում է աճուկային խողովակում ամորձու ոլորման հնարավորությամբ, եթե ծառայության բնույթով կարող է առաջանալ նման բարդություն, ապա նոր ընդունվողները պետք է ճանաչվեն ոչ պիտանի:
Ամորձու իջեցման վիրահատության համար ցուցումների առկայության դեպքում նոր ընդունվողները և զինծառայողները ենթակա են վիրահատական բուժման:
56. Երիկամների զարգացման անոմալիայի և նեֆրոպտոզի դեպքում զինվորական ծառայության պիտանիության աստիճանը որոշվում է՝ կախված ֆունկցիոնալ խանգարումների աստիճանից:
«ա» պարբերությամբ են փորձաքննվում միզասեռական համակարգի հիվանդությունները կամ արատները, որոնք ուղեկցվում են երիկամների էքսկրետոր (արտազատիչ) գործառույթի զգալի խանգարումով: Այս պարբերությանն են վերաբերում նաև՝
1) քրոնիկական միզային խուղակներ, խրոնիկական գործող նեֆրոստոմա, խրոնիկական էպիցիստոստոմա, խրոնիկական ուրեթերոստոման՝ անկախ գործառույթից,
2) միակ երիկամը՝ անկախ գործառույթից, հինգերորդ սյունակի համար կիրառվում է «բ» պարբերությունը` կախված գործառույթի խանգարման աստիճանից,
3) երիկամներից մեկի գործառույթի բացակայությունը կամ զգալի իջեցումը, անկախ մյուս երիկամի գործառույթից,
4) երիկամների պոլիկիստոզը՝ անկախ գործառույթից, հինգերորդ սյունակի համար կիրառվում է «բ» պարբերությունը՝ կախված գործառույթի խանգարման աստիճանից,
5) երիկամների հիպոպլազիան 6սմ և պակաս` անկախ գործառույթից,
6) երիկամների սերտաճման բոլոր արատները՝ պայտաձև, նաև L-ձև, S-ձև երիկամները՝ անկախ գործառույթից, հինգերորդ սյունակի համար կիրառվում է «բ» պարբերությունը,
7) 3-րդ աստիճանի հիդրոնեֆրոզը՝ անկախ գործառույթից,
8) 3-րդ աստիճանի երկկողմանի նեֆրոպտոզը՝ անկախ գործառույթից, կատարվում է ռենտգեն հետազոտություն կոնտրաստավորումով, հինգերորդ սյունակի համար կիրառվում է «բ» պարբերությունը,
9) երիկամի կոնքային դիստոպիան կամ էկտոպիան՝ անկախ գործառույթից, հինգերորդ սյունակի համար կիրառվում է «բ» պարբերությունը,
10) միզաքարային հիվանդությունը երկու երիկամների ախտահարումով՝(քարերի չափերը 2սմ և ավել) անարդյունավետ բուժմամբ (հիդրոնեֆրոզ, պիոնեֆրոզ),
11) զույգ երիկամների լրիվ երկատումը՝ անկախ գործառույթից, հինգերորդ սյունակի համար կիրառվում է «բ» պարբերությունը,
12) միզապարկի վզիկի սկլերոզի կամ այլ պատճառներով միզապարկ-միզածորանային ռեֆլյուքսը՝ բարդացած հիդրոուրետերոնեֆրոզով, միզապարկի պատերի տռաբեկուլյացիայով, միզապարկի դիվերտիկուլներով,
13) երիկամային անոթների անոմալիան՝ հաստատված ՀՇ անգիոգրաֆիայով՝ ուղեկցվող վազոռենալ հիպերտենզիայով և (կամ) երիկամային արյունահոսությամբ,
14) երկկողմանի ախտահարման դեպքում՝ յուրաքանչյուր երիկամում պարզ կիստան կամ կիստաները (Բոսնիակ դասակարգման I և II ստադիաներ), որոնց գումարային չափսը յուրաքանչյուր երիկամում կազմում է 4,0 սմ և ավելի, անկախ գործառույթից՝ ախտորոշվում է համակարգչային շերտագրումով, ցուցման առկայության դեպքում կատարվում ՀՇ կոնտրաստավորում (հինգերորդ սյունակի համար կիրառվում է «բ» պարբերությունը),
15) մեգալոուրեթերը՝ հաստատված կոնտրաստային համակարգչային շերտագրումով, հինգերորդ սյունակի համար կիրառվում է «բ» պարբերությունը,
16) վիճակ միզածորանների ռեկոնստրուկտիվ վիրահատություններից հետո:
«բ» պարբերությունով են փորձաքննվում միզասեռական համակարգի հետևյալ հիվանդությունները կամ արատները․
1) հիդրոնեֆրոզը՝ ավազանի լայնակի չափսը 3,0 սմ և ավելի, անկախ գործառույթի խանգարումից,
2) միզաքարային հիվանդությունը՝ հաճախակի (տարեկան 3 կամ ավելի անգամ) երիկամային խիթի նոպաներով, միզային քարերի արտազատմամբ՝ հաստատված պարտադիր ստացիոնարում բուժման էպիկրիզներով և սոնոգրաֆիկ կամ ՀՇ հետազոտություններով,
3) երիկամների հիպոպլազիան մինչև 9սմ՝ անկախ գործառույթից, հինգերորդ սյունակի համար` կախված գործառույթի խանգարման աստիճանից,
4) մեկ երիկամի լրիվ երկատումը,
5) երիկամի պարզ կիստան կամ կիստաները (Բոսնիակ դասակարգման I և II ստադիաներ), որոնց գումարային չափսը կազմում է 4,0 սմ և ավելի, անկախ գործառույթից՝ ախտորոշման համար սահմանային դեպքերում հիմք է հանդիսանում ՀՇ-հետազոտության տվյալները,
6) երիկամների կամ միզածորանի եզակի 0,7 սմ և ավելի միզային քարերի առկայությունը, նույն երիկամում՝ երկու 0,5սմ և ավելի բազմակի քարեր անկախ գործառույթից,
7) 3-րդ աստիճանի միակողմանի նեֆրոպտոզ՝ անկախ ֆունկցիայի խանգարման աստիճանից, կատարվում է ռենտգեն հետազոտություն կոնտրաստավորումով,
8) երկկողմանի 2-րդ աստիճանի նեֆրոպտոզը,
9) երիկամի զստային և զստակոնքային դիստոպիան կամ էկտոպիան՝ անկախ գործառույթից:
«գ» պարբերությամբ են փորձաքննվում միզասեռական համակարգի հիվանդությունները կամ արատները, որոնք ուղեկցվում են երիկամների էքսկրետոր գործառույթի աննշան խանգարումով: «գ» պարբերությանն են վերաբերում՝
1) երիկամների գոտկային, գոտկազստային դիստոպիա կամ էկտոպիա,
2) երիկամների (մինչև 0,7 սմ) միզային քարերի առկայությունը,
3) երկկողմանի I աստիճանի նեֆրոպտոզը, կատարվում է ռենտգեն հետազոտություն կոնտրաստավորումով,
4) 2-րդ աստիճանի միակողմանի նեֆրոպտոզը,
5) 1-ին աստիճանի հիդրոնեֆրոզը, երբ ավազանի լայնակի չափսը փոքր է 3,0 սմ-ից,
6) երիկամի պարզ կիստան կամ կիստաները, որոնց գումարային չափսը 4,0սմ-ից պակաս է:
Մեկ քարի դուրս գալը՝ առանց երիկամների գործունեության խանգարման և կրկնակի քարի ձևավորման, առնանդամի գլխիկի հիպոսպադիան մինչև կորոնար ակոս, որը չի խանգարում միզարձակման ակտին, ինչպես նաև երիկամների վնասվածքներից հետո վիճակները, որոնք ուղեկցվում են կարճաժամկետ միկրոհեմատուրիայով, ամորձու կամ մակամորձու հեռացումը ոչ տուբերկուլյոզային բնույթի հիվանդությունների կամ վնասվածքների պատճառով խոչընդոտ չեն զինվորական ծառայության համար:
Բացի միզաքարային հիվանդությունից և միզուղիների քրոնիկական բորբոքային հիվանդություններից, այս կետին են վերաբերում նեֆրոպտոզը, երիկամների և միզածորանի զարգացման բնածին անոմալիաները (պոլիկիստոզ, հիպոպլազիա և այլն), երիկամների վնասվածքները:
Այս կետը ներառում է նաև անմիզապահությունը: Որոշումը կայացվում է ըստ հիմնական հիվանդության, երբ անմիզապահությունը նյարդային կամ միզասեռական համակարգի հիվանդության ախտանիշներից մեկն է:
Եթե հնարավոր չէ հաստատել էթիոլոգիան, բայց անմիզապահության փաստը կասկած չի հարուցում, ապա նոր ընդունվողները ճանաչվում են ոչ պիտանի, իսկ զինծառայողները՝ խաղաղ ժամանակ զինվորական ծառայության համար ոչ պիտանի, պատերազմի ժամանակ՝ II աստիճանի սահմանափակումով պիտանի:
57. «ա» պարբերությանն են վերաբերում երիկամների, միզուղիների տուբերկուլյոզի պրոգրեսիվ ընթացքով բոլոր ձևերը՝ երիկամային ավազանի և միզածորանի սպիական փոփոխությունները, որոնք հանգեցրել են երիկամի գործունեության դադարեցման կամ նրա գործունեության կտրուկ նվազման. վիրահատական միջամտությունների հետևանքները՝ գործունեության զգալի խանգարումով:
«ա» պարբերությանն են վերաբերում նաև շագանակագեղձի պրոգրեսիվ տուբերկուլյոզը՝ թարախակույտով և ուղիղ աղիքում խուղակների առաջացմամբ՝ ամորձիների և մակամորձիների տարածված երկկողմանի ախտահարումը՝ վիճակը երկկողմանի օրխոէպիդիդիմեկտոմիայից (կրտումից) հետո։
«բ» պարբերությանն են վերաբերում երիկամային տուբերկուլյոզի ստացիոնար ձևերը՝ ստացիոնար պայմաններում հաստատված ակտիվության նշանների առկայության դեպքում, վիրահատական միջամտությունների հետևանքները' գործունեության չափավոր խանգարումով՝ շագանակագեղձի սահմանափակ տուբերկուլյոզը սպիացման կամ կրակալման փուլում առանց միզարձակման ակտի խանգարման՝ վիճակը մեկ կամ երկկողմանի էպիդի-դիմէկտոմիայի կամ միակողմանի օրխոէպիդիդիմեկտոմիայի (հեմիկաստրացիա) հետո, վիճակը հակաբակտերիալ դեղամիջոցներով ստացիոնար և առողջարանային պայմաններում առնվազն չորս ամիս բուժումից հետո:
«գ» պարբերությանն են վերաբերում երիկամների ռեգրեսիվ տուբերկուլյոզը (ապաքինված կիստաներ, բաժակների աննշան դեֆորմացիա)՝ առանց գործունեության խանգարման: Այս նույն կետով պետք է որոշումներ կայացվեն այն զինծառայողների վերաբերյալ, որոնց մոտ կայուն կլինիկական արդյունք է ձեռք բերվել հակաբակտերիալ և վիրաբուժական բուժումով, առնվազն վեց ամիս շարունակական դիտարկման և ստացիոնար և առողջարանային պայմաններում բուժման պայմանով, ինչպես նաև պետք է ներառել շագանակագեղձի սահմանափակ վնասվածքների մշտական ոչ ակտիվ հետևանքները՝ վիճակը միակողմանի էպիդիդիմեկտոմիայից հետո երեք տարվա ընթացքում սրացման բացակայության դեպքում:
«դ» պարբերությանն են վերաբերում ռենտգենաբանորեն հաստատված երիկամների սահմանափակ կայուն փոփոխությունները (փոքր կիստոզային խոռոչներ, բաժակների աննշան դեֆորմացիաներ, հատվածային մասնահատումներից հետո մնացորդային փոփոխություններ) առանց երիկամների գործունեության խանգարման, երեք տարվա ընթացքում սրացման բացակայության դեպքում:
58. «ա» պարբերությանն է վերաբերում ուղիղ աղիքի III-րդ աստիճանի արտանկումը, երբ արտանկած աղիքը ինքնուրույն տեղը չի ընկնում, հետանցքը խորը բացված է սֆինկտերը թուլացած է, կղանքն ու գազերը չեն պահվում, այսինքն առկա է՝ հետանցքի սֆինկտերի III-րդ աստիճանի անբավարարություն:
«բ» պարբերությանն է վերաբերում ուղիղ աղիքի II-րդ աստիճանի արտանկումը, երբ արտանկած աղիքը տեղն է ընկնում ինքնուրույն, կամ ձեռքի օգնությամբ հետանցքը ներքաշված է կամ կարծրացած, առկա է սֆինկտերի I-ին կամ II-րդ աստիճանի անբավարարություն:
Ուղիղ աղիքի արտանկման դեպքում առաջարկվում է վիրահատություն: Զինվորական ծառայության համար պիտանիությունը որոշվում է ըստ բուժման արդյունքների: Հաջող վիրահատությունից հետո համարվում են պիտանի զինվորական ծառայության համար:
59. Ուժեղ լարվածության դեպքում ուղիղ աղիքի արտանկումը, որը կարող է ինքնուրույն տեղն ընկնել, սովորաբար չի խանգարում զինվորական ծառայությանը՝ այն դեպքերում, երբ հարցը լուծվում է անհատապես, պետք է հաշվի առնել, որ ծառայության այս տեսակը չպետք է պահանջի երկարատև կանգնել կամ զգալի ֆիզիկական լարվածություն։ Վիրահատական բուժումից հետո ուղիղ աղիքի արտանկման կրկնության դեպքում որոշումը կայացվում է «ա» պարբերությամբ:
60. «ա» պարբերությանն է վերաբերում պարապրոկտիտի հաճախակի սրացումները (սրացումներ, որոնք առաջանում են տարեկան առնվազն 2 անգամ՝ խուղակների առկայությամբ կամ առանց դրանց):
«բ» պարբերությանն է վերաբերում ոչ կայուն կամ երբեմն բացվող խուղակները, դերմոիդ կիստաների առկայությունը՝ բորբոքման, թարախակալման և խուղակների, ինչպես նաև պոչուկի էպիթելային ուղիների շիճուկաթարախային արտաթորանքի առկայությամբ։
61. Օպերատիվ, օպերատիվ-պահակային ծառայության նոր ընդունվողները, ինչպես նաև ուսումնական հաստատություններ ընդունվողները՝ հստակ արտահայտված թութքի առկայության դեպքում (բազմաթիվ արտաքին թութքային հանգույցների բորբոքման նշանների առկայությամբ և առանց դրանց) ճանաչվում են որպես ոչ պիտանի: Զինծառայողներին հետազոտելիս զինվորական ծառայության համար ոչ պիտանի լինելու հարցը կարող է դրվել միայն թութքի ծանր ձևերի դեպքում՝ հաճախակի արյունահոսություն, երկրորդային սակավարյունություն և վիրաբուժական բուժման անհաջողություն:
5․ ԱԿԱՆՋԻ, ԿՈԿՈՐԴԻ, ՔԹԻ, ԲԵՐԱՆԻ ԽՈՌՈՉԻ ԵՎ ԾՆՈՏՆԵՐԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
62. Ներառում է քրոնիկական թարախային մեզո և էպիտիմպանիտները, այդ պատճառով կատարված վիրահատությունից հետո վիրահատական խոռոչի մասնակի էպիթելիզացիան՝ թարախի, մսամոլման (գրանուլյացիա) կամ խոլեստեատոմակերպ զանգվածի առկայությամբ: Քրոնիկական էպիտիմպանիտների ժամանակ առաջարկվում է վիրահատական բուժում:
Այս կետով են փորձաքննվում նաև ականջի արմատական վիրահատություն, ատիկոանթրոտոմիա և լսողության պրոթեզավորում տարած զինծառայողները:
Թմբկաթաղանթի էպիտիմպանալ հատվածի կայուն, չոր թափածակումների դեպքում եզրակացություն է կայացվում ` համաձայն 64-րդ կետի:
Զինծառայողները, որոնք ենթարկվել են միջին ականջի արմատական կամ վերականգնման վիրահատության՝ բավարար մոտակա արդյունքներով, պետք է ծառայությունից ազատվեն մինչև 10 օր՝ օտոլարինգոլոգի մոտ ամբուլատոր բուժման համար:
63. Ներառում է լսողության վատացմամբ և ականջի բարոֆունկցիայի խանգարմամբ, վերականգնողական վիրահատությունից հետո պրոցեսի լիակատար դադարեցումով և վիրահատական խոռոչների կայուն էպիթելիզացիայով ուղեկցվող և չոր միջին ականջաբորբերին (կամ միջին ականջի քրոնիկական կատառին), բացի այն դեպքերից, երբ նախկին թափածակումների տեղում սպիներ են առաջացել, թմբկաթաղանթը կրակալվել է, բայց շարժունությունը լավ է պահպանվել, ականջի բարոֆունկցիան չի խանգարվել:
Սույն կետի «ա» պարբերությունը վերաբերում է թմբկաթաղանթի երկկողմանի չոր պերֆորացիան՝ առանց բարդությունների և միակողմանի, ուղեկցվող խիստ ատրոֆիկ ռինոֆարինգիտով, քրոնիկական թարախային սինուսիտով, քթի շնչառության կայուն և կտրուկ խանգարմամբ, հստակ արտահայտված քրոնիկական տոնզիլիտով: թմբկաթաղանթի երկկողմանի չոր շաղափումը, առանց բարդությունների և միակողմանի, ուղեկցվում է սուր ատրոֆիկ ռինոֆարինգիտով, քրոնիկ թարախային սինուսիտով, քթի շնչառության կայուն և կտրուկ խանգարմամբ, հստակ արտահայտված քրոնիկ տոնզիլիտով:
Ծառայության համար պիտանիության անհատական գնահատման ժամանակ անհրաժեշտ է հաշվի առնել ծառայության բնույթը (սրացումների հաճախականությունը, լսողության կորստի աստիճանը) և ծառայության պայմանները:
64. Սույն կետին են վերաբերում այսպես կոչված միջին չոր օտիտը (միջին ականջի քրոնիկական ոչ թարախային ականջաբորբ), որն ուղեկցվում է լսողության նվազմամբ և ականջի բարոֆունկցիայի խանգարմամբ։ Այս կետին պետք է վերաբերել նաև արմատական և վերականգնողական վիրահատությունից հետո՝ պրոցեսի ամբողջական դադարեցմամբ և հետվիրահատական խոռոչի ամբողջական կայուն էպիթելիզացմամբ վիճակները:
1-ին, 3-րդ, 4-րդ, 5-րդ սյունակների համաձայն թմբկաթաղանթի միակողմանի չոր պերֆորացիայով նոր ընդունվաողների ծառայության պիտանիությունը որոշվում է անհատականորեն՝ կախված ծառայողական պարտականությունների բնույթից:
Նախկին պերֆորացիաների տեղում սպիները և թմբկաթաղանթի կրակալումը՝ դրա լավ շարժունակությամբ, քիչ տուժած լսողությամբ և ականջի անխախտ բարոֆունկցիայով, հիմք են հանդիսանում այս կետը կիրառելու համար:
Այս կետին պետք է վերաբերել ականջի լսողական արտաքին անցուղու ականջախեցու կամ հարականջային շրջանի քրոնիկ էկզեման: Նոր ընդունվողները, որոնք տառապում են այս հիվանդությամբ, պիտանի չեն սաղավարտ կրելու կամ բանակցային սարքավորումներ օգտագործելու հետ կապված ծառայությանը։
65. Կետի «ա» պարբերությանն են վերաբերում կտրուկ արտահայտված մենիերանման հիվանդությունները, ինչպես նաև օրգանական կամ ֆունկցիոնալ բնույթի վեստիբուլյար խանգարումների այլ ծանր ձևերը, որոնց նոպաները նկատվել են ստացիոնար հետազոտության ժամանակ կամ հաստատվում են մասնագիտացված բուժհաստատությունների տեղեկանքներով:
«բ» պարբերությանն են վերաբերում կայուն և խիստ արտահայտված զգայունություն վեստիբուլյար գրգռիչների հանդեպ:
Այն անձանց, որոնց վեստիբուլյար ապարատի նկատմամբ ավելի մեծ պահանջներ են ներկայացվում աշխատանքի բնույթից ելնելով (ըստ 1-2-րդ սյունակների, վարորդների և նշված ուղղության ուսումնական հաստատություններ ընդունվողների), ծառայության համար պիտանի կամ ոչ պիտանի լինելու մասին որոշումը հիմնվում է փորձարարական հետազոտության արդյունքների վրա (ստացիոնարում կամ մասնագիտացված բուժհաստատությունների տեղեկանքերով):
Վեստիբուլոմետրիայի արդյունքները որոշ դեպքերում պետք է գնահատվեն նյարդաբանի հետ միասին:
67. «ա» պարբերությանն է վերաբերում երկու ականջի նեյրոսենսոր IV-րդ (71-90db) աստիճանի ծանրալսությունը:
«բ» պարբերությանն է վերաբերում երկու ականջի III-րդ (56-70db) աստիճանի կամ II-րդ (41--55db) աստիճանի ծանրասլություն, մեկ ականջում III-րդ, մյուս ականջում I-ին կամ II-րդ աստիճանի ծանրալսություն:
«գ» պարբերությանն է վերաբերում I-ին (26-40db) ծանրալսությունը երկու ականջում կամ մեկ ականջում II-րդ, մյուս ականջում I-ին ծանրալսություն, ինչպես նաև միակողմանի ծանրալսություն III-րդ աստիճանի:
Լսողության իջեցման աստիճանի որոշման ժամանակ անհրաժեշտ է, բացի շշուկով խոսքի սովորական հետազոտությունից, անցկացնել կրկնակի հատուկ հետազոտություն խոսակցական և շշուկային խոսքով, կամերտոնով կամ աուդիոմետրիայով:
68. Կետը ներառում է ականջի բարոֆունկցիայի կայուն և կտրուկ խանգարումները, ինչը որոշվում է ականջի ճնշաչափակաան կրկնակի հետազոտությունների միջոցով: Հրազենային կամ ականապայթյունային վիրավորումների դեպքում փորձաքննության ներկայացնելիս պարտադիր կարգով կատարել նաև նյարդաբանի և հոգեբույժի կոնսուլտացիա:
69. Հարքթային խոռոչների քրոնիկական թարախային հիվանդությունների ախտորոշումը պետք է հաստատվի ռինոսկոպիկ տվյալներով (թարախային արտադրություն), քթի խոռոչների ռենտգենալուսանկարմամբ, իսկ հայմորյան խոռոչի դեպքում՝ փորձնական ծակումով:
Հարքթային խոռոչների վիրահատությունից հետո մնացորդային երևույթները (նախաբերանի անցումային ծալքի գծային սպի, վիրահատական խոռոչից դեպի քթի խոռոչ ելանցքի առկայությամբ ռենգենգենոգրամայով) արգելք չեն հանդիսանում նոր ընդունվողների և զինծառայողների համար։
«ա» պարբերությանն են վերաբերում թարախային կամ պոլիպոզ սինուիտները, որոնք ուղեկցվում են վերին շնչուղիների դիստրոֆիայով՝ լորձաթաղանթի ատրոֆիկ կամ հիպերտրոֆիկ պրոցեսներով արտահայտված, ինչպես նաև լորձաթաղանթի պոլիպոզները, քթային շնչառության խանգարումով:
Սույն պարբերությանն են վերաբերում նաև քրոնիկական թարախային և պոլիպոզ սինուիտները առանց զգալի բարդությունների, սակայն հաճախակի սրացումներով և անաշխատունակությամբ ընթացող (տարին 2 անգամից ոչ պակաս), ինչպես նաև թարախային սինուիտները, որոնք ուղեկցվում են խիստ արտահայտված քրոնիկական տոնզիլիտով:
«բ» պարբերությանն են վերաբերում հարքթային խոռոչների քրոնիկական թարախային կամ պոլիպոզ հիվանդությունները՝ առանց վերին շնչուղիների հյուսվածքների դիստրոֆիայի, անաշխատունակություն առաջացնող հաճախակի սրացումների և ուղեկցող քրոնիկական հիվանդությունների: Քթի հարքթային խոռոչների ռադիկալ վիրահատություն տարած նոր ընդունվողների վերափորձաքննությունը անցկացնել վիրահատությունից ոչ շուտ քան 6 ամիս հետո: «բ» պարբերությանն են վերաբերում նաև քթի միջնապատի ծռվածությունը՝ շնչառության նշանակալի խանգարումով։ Քթի միջնապատի ծռվածությունը՝ թեկուզ և միակողմանի ազատ շնչառությամբ, հիմք չեն հանդիսանում սույն կետը կիրառելու համար:
Քթի հարքթային խոռոչների ոչ թարախային հիվանդություններ (կատարալ, սերոզ, վազոմոտոր, ալերգիկ սինուսիտի և այլ ոչ թարախային ձևեր, հայմարյան խորոչների կիստա) խոչընդոտներ են ԱԱ մարմինների ուսումնական հաստատություններ ընդունվելու համար: Ալերգիկ սինուսիտի ախտորոշման համար անհրաժեշտ է ալերգոլոգների եզրակացությունը:
71․ Քրոնիկական տոնզիլիտի առավել օբյեկտիվ նշաններն են՝ նշիկի վրա բահիկով ճնշում գործադրելիս փոսորակներից թարախի կամ կազեոզ խցանների արտահոսքը, քիմային նշիկների վրա կոպիտ սպիների առկայությունը, քիմքի աղեղների հիպերեմիան և այտուցվածությունը և դրանց սերտաճումը նշիկների հետ, ենթաէպիթելային շերտում թարախակալած ֆոլիկուլների առկայությունը, լիմֆատիկ գեղձերի մեծացումը կրծքաանրակապտկային մկանների առջևի եզրագծով: Նշագեղձերի հիպերտրոֆիան հաճախակի անգինայի բացակայության դեպքում չի կարող հիմք հանդիսանալ քրոնիկական տոնզիլիտի ախտորոշման համար:
Երկկողմանի տոնզիլեկտոմիայից հետո, ներքին օրգանների և նորմալ ԷՍԳ-ի բացակայության դեպքում, նոր ընդունվողները և ԱԱ մարմինների ուսումնական հաստատություններ ընդունվողները ճանաչվում են պիտանի:
73․ Դեմքի և կետում նշված օրգանների կայուն այլանդակումը ներառում է ինչպես բնածին դեֆորմացիաներ, այնպես էլ ձեռք բերված փոփոխություններ, որոնք չեն կարող վերացվել պլաստիկ վիրահատությունների միջոցով: 3-րդ աստիճանի (Կենտրոնական կտրիչների միջև 1 սմ հեռավորության վրա) արտահայտված պրոգնատիան, եթե վիրաբուժական բուժումն անհնար է, ինչպես նաև ականջի խեցու արտաքին լսողական անցքի գերաճով բնածին դեֆորմացիաներ՝ վերաբերում են սույն կետի «բ» պարբերությանը:
74․ Կակազության դեպքում փորձագիտական որոշումը կայացվում է նյարդաբանի, հոգեբույժի և օտոլարինգոլոգի միասնական եզրակացության հիման վրա:
Երկարատև, կանոնավոր բուժման դժվար ենթարկվող աֆոնիաները, ֆունկցիայի կայուն խանգարումներով քրոնիկական հիպերտրոֆիկ և մուտացիոն լարինգիտը, ձայնալարերի պարեզները և պարալիչը, ձայնալարերի նախաքաղցկեղային հիվանդությունները և բարորակ նորագոյացությունները, խոսքային ամբողջ ապարատն ընդգրկող բարձր աստիճանի կակազությունը և թլվատությունը փորձաքննվում է «ա» պարբերությամբ:
«բ» պարբերությամբ նոր ընդունվողների և զինծառայողների պիտանիությունը որոշվում է անհատապես՝ կախված ծառայողական պարտականությունների բնույթից:
Նոր ընդունվողները և կակազության թեթև աստիճան ունեցող զինծառայողները ճանաչվում են պիտանի ծառայության համար:
«բ» պարբերությանը հարկ է վերաբերել նաև ֆունկցիոնալ բնույթի կայուն աֆոնիաները և ձայնային ֆունկցիայի կայուն խանգարումներով քրոնիկական հիպերտրոֆիկ լարինգիտները:
75․ Կոկորդի բարորակ նորագոյացություններով նոր ընդունվողները և զինծառայողները, որոնք չեն հանգեցնում ձայնային ֆունկցիայի խանգարման և ենթակա չեն բուժման, պիտանի են ըստ բոլոր սյունակների:
76․ Զինվորական ծառայության համար պիտանիության աստիճանը որոշելիս՝ անշարժ պրոթեզներով փոխարինված ատամները չեն համարվում բացակայող: Ատամների ընդհանուր թվաքանակը հաշվելիս` իմաստության ատամները հաշվի չեն առնվում: Ատամների արմատները համարվում են բացակայող ատամներ:
Նույն կետին հարկ է դասել 8 սեղանատամի բացակայություն մեկ ծնոտի վրա, ինչպես նաև իրար հետևից 4 սեղանատամի բացակայություն վերին ծնոտի վրա` մի կողմից և նույնքան սեղանատամների բացակայություն ստորին ծնոտի վրա` մյուս կողմից, եթե դրանք հնարավոր չէ փոխարինել անշարժ պրոթեզներով:
77․ Պարոդոնտոզը բնութագրվում է ատամնախորշիկի ոսկրանյութի պրոգրեսիվող կորստով (ատրոֆիա) և դրան հաջորդող լնդերի բորբոքային փոփոխություններով։ Պարոդոնտոզ ախտորոշումը պետք է հաստատվի ամբողջ ատամնածնոտային համակարգի մանրազնին ռենտգենաբանական հետազոտության միջոցովատամի II-III աստիճանի շարժունակությամբ:
«ա» պարբերության է վերաբերում պարոդոնտոզի 3-րդ աստիճանը, որի ժամանակ նկատվում է ատամնաբնի ոսկրահյուսվածքի 2/3 չափով ներծծում (ռեզոբցիա), ատամները շարժուն են, ատամների արմատները մերկացած են, որոշ դեպքերում նկատվում է լնդագրպանիկներց թարախի անջատում, ուժեղանում է լնդերի ցավը ու արյունահոսությունը, բերանի տհաճ հոտը և արդյունքում՝ ատամների կտրուկ շարժունություն ու կորուստ:
«բ» պարբերությունը նախատեսում է պարոդոնտոզի 2-րդ աստիճանը, (առկա է լնդերի եզրերի այտուցվածություն և կարմրություն, դրանք անջատվում են ատամներից, արյունահոսությամբ, ատամնաբնի ոսկրահյուսվածքի կես չափով ներծծմամբ), ինչպես նաև խեյլիտների գլանդուլյար և օդերևութաբանական ձևերը (կարմիր եզրագծի, լորձաթաղանթի և շրթունքների մաշկի բորբոքում)։ Նոր ընդունվողներին հարկ է ճանաչել ոչ պիտանի բոլոր ուսումնական հաստատություններ ընդունվելու, բացօթյա երկարատև մնալու հետ կապված, ինչպես նաև էկզոգեն թունավոր բաղադրիչների ազդեցության հետ կապված ծառայության համար:
79․ Զինծառայողներին արձակուրդ տրամադրվում է միայն ստացիոնար բուժումից հետո կախված ընդհանուր վիճակից:
Ականջի, կոկորդի, քթի, վերին շնչուղիների և ծնոտի վնասվածքի կամ հիվանդության պատճառով վիրահատության ենթարկված զինծառայողներին (ականջի արմատական վիրահատություն, ճակատային խոռոչի բացում և այլն) արձակուրդ տրամադրվում է միայն այն պայմանով, որ հատուկ բուժումն ավարտված է, բայց հիվանդի աշխատունակությունը դեռ չի վերականգնվել:
Ծնոտի վնասվածքների հետևանքներով արձակուրդի տրամադրման պատճառ կարող են հանդիսանալ՝
- երկարատև չներծծվող ինֆիլտրատներ՝ հեռացման համար չցուցված օտար մարմնի առկայության պատճառով, ինչպես նաև սուր բորբոքային երևույթների վերացումից կամ սկվեստրոտոմիայից հետո մնացած զգալի ինֆիլտրատների առկայություն:
- փափուկ հյուսվածքների ամուր դանդաղ ներծծվող սպիներ՝ ծնոտների արտահայտված կծկման ժամանակ (վերին և ստորին կտրիչների կտրող եզրերի միջև հեռավորությունը 4 սմ-ից ոչ ավելի),
- Ծնոտների սերտաճած կոտրվածքներ, որոնք ուղեկցվում են օստեոմիելիտով կամ սեկվեստրացիայով (ընդհանուր սննդակարգի պահպանումից 2 շաբաթ անց):
6․ ԱՉՔԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
80. Կոպերի դիրքային տարբեր թերությունների առկայության դեպքում հաշվի է առնվում նաև տեսողական ու շարժողական ֆունկցիաների խանգարման աստիճանը: Այն դեպքում, երբ կարելի է վիրահատության միջոցով լավացնել վիճակը, վիրահատությունը կատարել մինչև փորձագիտական որոշման կայացումը:
81. Սույն կետին է վերաբերում բնածին կամ ձեռքբերովի իսկական պտոզը, երբ ճակատային մկանների լարվածության բացակայության պայմաններում մեկ աչքում վերին կոպը ծածկում է բբի 1/2-ից ավելին կամ երկու աչքում 1/3-ից ավելին: Հնարավոր վիրահատական միջամտությունից հետո եզրակացությունը կայացվում է համաձայն վիրահատական ելքի:
82. «ա» պարբերությանն են վերաբերում խիստ արտահայտված խոցային բլեֆարիտները` կոպեզրի սպիական վերասերումով և զգալի մազաթափությամբ, քրոնիկական կոնյուկտիվիտները` գերաճով և ենթալորձային հյուսվածքի զգալի արտահայտված ինֆիլտրացիայով, ստացիոնար բուժման անբավարար արդյունքի դեպքում` մեկ տարում երկու և ավելի սրացումներով կոնյուկտիվիտները` հաստատված բժշկական փաստաթղթերով , ինչպես նաև` շաղկապենու տրախոմատոզ ախտահարումը: Աչքի գործառույթի կայուն խանգարումներով տրախոմայի տարբեր բարդացումների դեպքում եզրակացություն է կայացվում` այդ խանգարումները նախատեսող սույն կարգի կետերի հիման վրա (կոպերինը` ըստ 80-րդ, արցունքատար խողովակներինը՝ ըստ 83-րդ, եղջերաթաղանթինը՝ ըստ 87-րդ, տեսողության թուլությունը՝ ըստ 93-րդ կետերի):
«բ» պարբերությանն են վերաբերում չափավոր արտահայտված խրոնիկական բլեֆարիտները և հաջող բուժման դեպքում՝ եզակի սրացումներով կոնյուկտիվիտները:
Սեզոնային (սենիլ) ալերգիկ ակնային դրսևորումների դեպքում եզրակացությունը կայացվում է՝ ելնելով դրսևորման աստիճանից, բուժման արդյունավետությունից և ծառայության բնույթից:
Գարնանային կատար ախտորոշմամբ փորձաքննվողը ոչ պիտանի է ուսումնական հաստատությունում ուսանելու համար: Մյուս սյունակներով փորձաքննվողների պիտանիությունը որոշվում է` կախված հիվանդության արտահայտվածությունից, դրա ընթացքի ծանրության աստիճանից և բուժման արդյունավետությունից:
Հետագա զարգացման միտումներ չունեցող կեղծ կամ իսկական մսամոլը խոչընդոտ չէ զինվորական ծառայության և ԱԱ մարմինների ուսումնական հաստատություններ ընդունվելու համար:
Թևակերպ թաղանթի դեպքում եզրակացությունը կայացվում է արտահայտվածության աստիճանից ելնելով: 3-րդ, 4-րդ աստիճանի թևակերպ թաղանթը ցուցում է վիրահաատական բուժման:
Թևակերպ թաղանթի կրկնակի ստացիոնար անհաջող բուժումից հետո եզրակացություն է կայացվում համաձայն «ա» պարբերության:
83. «ա» պարբերությանն է վերաբերում արցունքապարկի բացակայությունը կամ ատրեզիան, ինչպես նաև արցունքատար ուղիների այլ հիվանդությունները, եթե դրանք հնարավոր չէ բուժել հիվանդանոցային պայմաններում՝ ըստ ցուցման վիրաբուժական մեթոդներով:
Զինծառայողները զինվորական ծառայության համար պիտանի են ճանաչվում անհատականորեն՝ կախված ծառայության բնույթից:
Ուսումնական հաստատություններ ընդունվողների մոտ արցունքային ապարատը պետք է լինի առանց ախտաբանական փոփոխություների։
84. Աչքի ակոմոդացիոն սպազմի կամ կաթվածի դեպքում հետազոտություններին ընդգրկվում է նաև նյարդաբան, նեյրոակնաբույժ և այլ բժիշկ-մասնագետներ: Փորձաքննական եզրակացություն է կայացվում` ըստ հիմնական հիվանդության:
Հաստատված կոմոդացիայի սպազմը, կաթվածը և կիսակաթվածը, անկախ արտահայտվածության աստիճանից՝ ոչ պիտանի է ռազմաուսումնական հաստատությունում ուսանելու համար:
85. Մինչև 300 համագործակցված շլության դեպքում ծառայության համար պիտանիությունը որոշվում է անհատականորեն՝ կախված տեսողության սրությունից:
Շլությունը հակացուցում է համարվում այնպիսի ծառայության համար, որը պահանջում է բինոկուլյար (երկաչյա) տեսողություն:
Շլության անկյան աստիճանը ճշտվում է Հիշբերգի եղանակով, անհրաժեշտության դեպքում (շլության ոչ կայուն ձևեր) հապլոսկոպիկ սարքերի օգնությամբ (սինօպտոֆոր):
86․ Եթե նիստագմը նյարդային համակարգի կամ օտոլարինգոլոգիական օրգանների ախտահարման հետևանք է, ապա որոշումը կայացվում է ըստ հիմնական հիվանդության: Նիստագմի (տատանվող սպազմ) ժամանակ տեսողության սրության զգալի թուլացման դեպքում որոշումն ընդունվում է համաձայն 93-րդ կետի: Եզրային դիրքում աչքի նիստագմոիդ շարժումը խոչընդոտ չէ զինվորական ծառայության համար։
87․ Այս կետին են վերաբերում ակնագնդի բոլոր թաղանթների բորբոքային կամ դեգեներատիվ ծագման, դժվարությամբ բուժվող կամ անբուժելի հիվանդությունները:
Ավարտված պրոցեսի դեպքում ծառայությանը պիտանիությունը որոշվում է հաշվի առնելով աչքերի ֆունկցիոնալ վիճակը:
Տարվա մեջ 2 և ավելի սրացումները համարվում են հաճախակի:
«ա» պարբերությանն են վերաբերում տեսողական ֆունկցիայի զարգացող վատացման և կոնսերվատիվ ու վիրահատական բուժման տեսակետից անհեռանկարային հիվանդությունները: Այն դեպքերում, երբ պրոցեսն ավարտված է կամ հիվանդությունը չի խորանում և սրացումները հազվադեպ են, փորձաքննվողները ճանաչվում են ոչ պիտանի զինվորական ծառայության համար ելնելով աչքի ֆոինկցիոնալ վիճակից:
Ցանցենու պիգմենտային կամ ոչ պիգմենտային դեգեներացիայի ախտորոշումը դրվում է ստացիոնար պայմաններում և պետք է հիմնավորված լինի ադապտոմետրիկ, պերիմետրիկ, էլեկտրոռետինոգրաֆիկ տվյալներով:
Ցանցենու պիգմենտային և ոչ պիգմենտային դեգերերացիան, որն ուղեկցվում է մթնշաղային տեսողության խանգարմամբ (հիմնավորված` ադապտոմետրիայով և էլեկտրոֆիզիոլոգիական հետազոտություններով) և տեսադաշտերի կայուն նեղացմամբ, երկու աչքերում, երբ ստորին և դրսային հատվածներում տեսադաշտը պահպանված է ֆիքսացիայի կետից մինչև 45 աստիճան, վերաբերում է «ա» պարբերությանը: Տեսադաշտի նույնպիսի նեղացում մեկ աչքում վերաբերում է «բ» պարբերությանը:
Երկկողմանի քրոնիկական ուվեիտները, որոնք ուղեկցվում են ներակնային ճնշման բարձրացմամբ (այդ թվում` գլաուկոմացիկլիկ կրիզները) և ախտորոշված են ստացիոնար պայմաններում, վերաբերում են «ա» պարբերությանը:
«բ» պարբերությանն են վերաբերում ներակնային ճնշման բարձրացմամբ ուղեկցվող ուվեիտը` մեկ աչքում կամ ներակնային ճնշման բարձրացմամբ չուղեկցվող, սակայն հաճախակի սրացումներով (տարին 2 և ավելի անգամ) ուվեիտները:
Կերատոպրոթեզավորումից հետո փորձաքննվողները բոլոր սյունակներով ճանաչվում են ոչ պիտանի զինվորական ծառայության համար՝ անկախ տեսողական ֆունկցիայից:
Կերատոկոնուսի ախտորոշումը և աստիճանը որոշելու համար կիրառվում են վիզոմետրիկ, բիոմիկրոսկոպիկ, կերատոմետրիկ, կերատոտոպոգրաֆիկ, պախիմետրիկ հետազոտություններ ելնելեվ ուցումից:
Կերատոկոնուսը ըստ արտահայտվածության աստիճանի դասակարգվում է՝
|
I աստիճան - |
1- կոնաձև եղջերաթաղանթ /ի հայտ է գալի Ֆոգտի գիծը/ |
|
II-աստիճան - |
1- Ֆոգտի գծերի առկայություն |
|
III-աստիճան |
1- աստիգմատիզմ-8,0-10,0D |
|
IV-աստիճան |
1- Կերատոմետրիա -55,0D և ավելի |
Երկկողմանի երրորդ և չորրորդ կամ միակողմանի չորրորդ աստիճանի կերատոկոնուսները վերաբերում են «ա» պարբերությանը:
Միակողմանի երրորդ աստիճանի կերատոկոնուսները վերաբերում են «բ» պարբերությանը:
Երկրորդ աստիճանի կերատոկոնուսի դեպքում կամ առաջարկված վիրահատական միջամտությունից հրաժարվելու դեպքում փորձագիտական եզրակացություն է կայացվում` նկատի ունենալով տեսողական ֆունկցիաները՝ ըստ 93-րդ կետի։
Սույն կետով փորձաքննվողները, ովքեր ենթարկվել են վիրահատության աչքի ծակող-թափանցող վնասվածքների կապակցությամբ, լիարժեք բուժումից և վերականգնումից հետո ճանաչվում են անկախ տեսողության սրությունից:
Հրազենային կամ ականապայթյունային վիրավորումների դեպքում փորձաքննության ներկայացնելիս պարտադիր կարգով կատարել նաև հոգեբույժի կոնսուլտացիա:
Վերը նշված վիրավորումների հետևանքով առաջացած ակնային փոփոխությունները դիտարկել ըստ համապատասխան կետերի:
Աչքի ֆունկցիան խանգարող բարորակ նորագոյացությունների դեպքում, զինծառայողները ենթակա են բուժման: Աչքի ֆունկցիան չխանգարող այսպիսի նորագոյացությունները ծառայության հակացուցում չեն համարվում, բայց խոչընդոտում են ուսումնական հաստատություններ ընդունվելուն:
Չարորակ ուռուցքի դեպքում որոշումն ընդունվում է համաձայն վիրաբուժական հիվանդություններին վերաբերվող կետի (կետ 48):
88. Ներառում է երկկողմանի ու միակողմանի աֆակիան և արտիֆակիան, անկախ տեսողության սրությունից, ինչպես նաև` ոսպնյակի երկկողմանի և միակողմանի հոդախախտերը և կիսահոդախախտերը, անկախ տեսողության սրությունից:
Զույգ աչքի ինտրաօկուլյար կորեկցիայի դեպքում V սյունակով փորձաքննվողների պիտանիությունը որոշվում է` կախված աչքերի գործառույթից: Ինտրաօկուլյար կորեկցիա ունեցող անձինք ոչ պիտանի են ռազմաուսումնական հաստատությունում ուսանելու համար:
89. Գլաուկոմայի ախտորոշումը պետք է հաստատված լինի ստացիոնար հետազոտությամբ: Սույն կետին է վերաբերում նաև երկրորդային գլաուկոման: Կոմպենսացված գլաուկոմայի դեպքում, զինծառայողները կարող են ճանաչվել պիտանի զինվորական ծառայությանը շարքից դուրս խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի՝ ռազմական ժամանակ՝ պարտադիր սիստեմատիկ բուժման և ակնաբույժի վերահսկողության ներքո գտնվելու պայմանով:
91. Տեսողական նյարդի չզարգացող ատրոֆիայի (ապաճման), սուբարտրոֆիայի դեպքում նոր ընդունվողները ըստ բոլոր սյունակների պիտանի չեն: Զինծառայողների պիտանիությունը շարքում կամ դրանից դուրս որոշվում է անհատականորեն՝ ըստ աչքերի ֆունկցիայի: Ուսումնական հաստատություններ ընդունվողները պիտանի չեն:
Զույգ աչքի տեսողական գործառույթը խանգարող կայուն հեմիանօպիկ սկոտոմայի, համակենտրոն սկատոմաների առկայության դեպքում փորձաքննվողները ոչ պիտանի են զինվորական ծառայության համար:
92. Սույն կետին են վերաբերում եղջերաթաղանթի խորը շերտերում տեղակայված օտար մարմինները, եթե նրանք մասնակիորեն դուրս են գալիս առաջնային խցիկ։ Ակնագնդի ներսում օտար մարմնի առկայության դեպքում՝ առանց բորբոքային պրոցեսի վերջին 3 ամիսների ընթացքում, զինծառայողների պիտանիությունը որոշվում է անհատականորեն՝ հաշվի առնելով աչքի վիճակը և ֆունկցիան:
93. Նոր ընդունվողները 1-ին սյունակով փորձաքննվելիս, առանց կորեկցիայի պետք է ունենան տեսողության սրություն ամեն աչքում 0.6-ից ոչ պակաս, աստիգմատիզմի աստիճանը՝ մինչև 4,0 Դ։ Նոր ընդունվողներին 2, 5 սյունակով փորձաքննվելիս, առանց կորեկցիայի պետք է ունենան տեսողության սրություն ամեն աչքում 0.7-ից ոչ պակաս:
Ամետրոպիայի աստիճանը սահմանվում է սկիասկոպիկ եղանակով և ըստ ցուցման՝ ցիկլոպլեգիայի վիճակում:
1-ին սյունակի համաձայն նոր ընդունվողների մոտ 4,0 Դ-ից ավելի հեռատեսության, հեռատեսային աստիգմատիզմի կամ ցանկացած բնույթի աստիգմատիզմ երկու գլխավոր առանցքներում ռեֆրակցիայի տարբերությամբ 4,0 Դ-ից ավելի առկայության դեպքում՝ անկախ տեսողության սրությունից համարվում են ոչ պիտանի ԱԱ մարմիններում ծառայության համար:
2-րդ և 5-րդ սյունակների համաձայն փորձաքննվողների հեռատեսությունը չպետք է գերազանցի 2,5 Դ-ն, իսկ աստիգմատիզմի՝ 2,0 Դ-ն:
Նոր ընդունվողների տեսողության սրությունը՝ համաձայն 3-րդ և 4-րդ սյունակների որոշվում է կորեկցիայով:
Նոր ընդունվողները 3-րդ սյունակի համաձայն փորձաքննվելիս, տեսողության սրությունը յուրաքանչյուր աչքում ակնոցային կորեկցիայով 0,6-ից ոչ պակաս՝ ըստ ծառայության բնույթի, որոշումը կայացվում է հետևյալ ձևակերպումով՝ «օպերատիվ-տեխնիկական ծառայության համար, որը թույլ է տալիս ակնոց կրել, պիտանի է»:
Նոր ընդունվողները՝ անկախ տեսողության սրությունից, համաձայն 3-րդ և 4-րդ սյունակների, ոչ պիտանի են ճանաչվում ԱԱ մարմիններում ծառայության համար, եթե վատագույն աչքում հայտնաբերված սկիասկոպիկ ամետրոպիայի աստիճանը գերազանցում է 10 Դ-ն (նույնիսկ միջօրեականներից մեկում) կամ որևէ տեսակի աստիգմատիզմի դեպքում 2 հիմնական միջօրեականներում տարբերությունը 4,5 Դ-ն:
ԱԱ մարմինների ռազմաուսումնական հաստատություններ ընդունվողները I-ին սյունակով փորձաքննվելիս պետք է ունենան տեսողության սրություն առանց ակնոցային կորեկցիայի յուրաքանչյուր աչքում 0,6 –ից ոչ պակաս:
Բոլոր սյունակներով փորձաքննվող զինծառայողները՝ շտկված տեսողությամբ, անկախ տեսողության սրությունից ճանչվում են ոչ պիտանի եթե լավ տեսողությամբ աչքում ամետրոպիայի աստիճանը 12,0 Դ-ից բարձր է (նույնիսկ միջօրեականներից մեկում), որևէ տեսակի աստիգմատիզմի դեպքում՝ եթե աստիճանը 4,5 Դ-ից բարձր է:
2-րդ և 5-րդ սյունակների համաձայն փորձաքննվող զինծառայողների տեսողության սրությունը որոշվում է առանց շտկման և յուրաքանչյուր աչքում պետք է լինի 0,6 -ից ոչ պակաս:
1-ին սյունակի համաձայն փորձաքննվող զինծառայողների տեսողության սրությունը որոշվում է շտկմամբ և ծառայությանը պիտանիության որոշումը ծանոթագրություններում նշվում է. «Օպերատիվ ծառայության համար, որը թույլ է տալիս ակնոց կրել, պիտանի է»:
1-ին 3-դ, 4-րդ սյունակների համաձայն փորձաքննվող կերատոտոմիա՝ ռեֆրեկցիայի վիրաբուժական շտկում անցած նոր ընդունվողների հանդեպ փորձագիտական մոտեցումը պետք է խիստ անհատական լինի՝ կախված աչքի հետվիրահատական վիճակից ամետրոպիայի շտկման երկարաժամկետ արդյունքից և նախատեսվող ծառայության բնույթից: Որոշումն ընդունվում է վիրահատությունից հետո 1 տարուց ոչ պակաս ժամանակի ընթացքում:
Առաջնային կերատոտոմիայի տիպի վիրահատություն տարած անձինք ոչ պիտանի են ռազմաուսումնական հաստատություններում ուսանելու համար: Առանձին դեպքերում ԱԱ մարմինների ուսումնական հաստատություններ ընդունվելու համար պիտանիությունը որոշվում է վիրահատությունից առնվազն մեկ տարի անց, աչքի հատակում բարդությունների և դեգեներատիվ փոփոխությունների բացակայության պարագայում:
Կարճատեսության, հեռատեսության բոլոր տեսակի աստիգմատիզմների դեպքում եղջերաթաղանթի վրա էքսիմեր-լազերային օպտիկավերականգնողական վիրահատություններից հետո վիճակը գնահատվում է առնվազն 6 ամիս անց` նկատի ունենալով տեսողական ֆունկցիաները, ինչպես նաև եղջերաթաղանթի, ապակենման մարմնի և ցանցենու անոթաթաղանթի ախտաբանական փոփոխությունները (հետվիրահատական եղջերաթաղանթի մթեցումները, կարճատեսության արտահայտություններ` վիտրեիտներ, խորեոռետինիտներ) առկայությունն ու դրանց արտահայտվածության աստիճանը:
94. Գունազգացողությունը որոշվում է համաձայն Ռաբկինի, Իշիհարայի և այլ պոլիխրոմատիկ (գունային) աղյուսակների՝ ըստ դրանցում ցուցված մեթոդիկայի:
3-րդ և 4-րդ սյունակների համաձայն նոր ընդունվողների պիտանիությունը բոլոր տեսակների գունազգացողության խանգարումների դեպքում՝ ըստ ծառայողական պարտականությունների տեսակի որոշվում է անհատականորեն: Նման դեպքերում որոշումը ձևավորվում է հետևյալ կերպ. «Նորմալ գունազգացողություն չպահանջող (նշել ծառայության բնույթը) ծառայության համար պիտանի է»:
Օպերատիվ ծառայության նոր ընդունվողների համար C աստիճանի գունազգացողության խանգարումը թույլատրելի է: Որոշում ընդունելու դեպքում նշել. «Նորմալ գունազգացողություն չպահանջող օպերատիվ աշխատանքի համար պիտանի է»:
1-ին սյունակի համաձայն ԱԱ մարմինների ուսումնական հաստատություններ նոր ընդունվողները պետք է ունենան նորմալ գունազգացողականություն:
Համաձայն 1-ին, 3-րդ և 4-րդ սյունակների փորձաքննվող զինծառայողների զինվորական ծառայության պիտանիության որոշում ընդունելու դեպքում՝ հաշվի առնելով գույները տարբերակելու ծառայության կողմից պահանջները պիտանիության որոշման ծանոթագրություններում նշվում է. «Նորմալ գունազգացողություն չպահանջող (նշել ծառայության բնույթը) ծառայության տեսակի համար պիտանի է»:
Գունազգացողության խանգարումների դեպքում 2-րդ սյունակի համաձայն փորձաքննվող զինծառայողների զինվորական ծառայությանը պիտանիության որոշումն ընդունելու դեպքում նշել. «Պիտանի չէ օպերատիվ-պահակային ծառայության համար»:
Գունազգացողության խախտման դեպքում 5-րդ սյունակի համաձայն փորձաքննելիս, զինվորական ծառայության պիտանիության որոշում ընդունելու դեպքում նշել «որպես վարորդ պիտանի չէ»:
7․ ՄԱՇԿԱՅԻՆ ԵՎ ՎԵՆԵՐԱԿԱՆ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
96. Ընթացող սնկային միկոզի մի քանի բարորակ վահանիկները առկայությունը չի հանդիսանում խոչընդոտ հետագա՝ շարքից դուրս ծառայության անցնելու համար: Բոլոր զինծառայողները օջախային տեսակների դրսևորման դեպքում ենթակա են հսկողության: Բազմաթիվ գնդաձև կորյակային հիվանդությունը վերաբերում է քրոնիկական թարախակույտային (աբսցես) պիոդերմայի շարքին:
97. Հաճախ կրկնվող, բուժման չենթարկվող սահմանափակ տեսակի էկզեմաներով և նեյրոդերմիտով՝ գլխի և մաշկի բաց հատվածներում սահմանափակ, բայց մեծ վահանիկներով պսորիազի դեպքում զինծառայողները փորձաքննվում են նույն կետի «բ» պարբերության համաձայն։
Այն դեպքերում, երբ էկզեմայի, նեյրոդերմիտի կամ պսորիազի ախտորոշումը հաստատվում է բուժական հաստատության փաստաթղթով, 1-ին, 2-րդ, 4-րդ սյունակի համաձայն՝ ուսումնական հաստատություն դիմող փորձաքննվողները ոչ պիտանի են համարվում անգամ լրիվ ախտադադարի շրջանում: Հակացուցված է այնպիսի ծառայությունը, որը գործ կունենա մաշկը գրգռող նյութերի, ջերմաստիճանի կտրուկ փոփոխությունների հետ:
Այն մաշկային հիվանդությունները, որոնք ենթարկվում են լիարժեք դեղորայքային բուժման, չեն խոչընդոտում անցնելու զինվորական ծառայությանը:
Կորյակային հիվանդությունը փորձաքննվում է ծանր, միջին և թեթև աստիճանների սկզբունքով՝
1) թեթև աստիճան` դեմքի մաշկին և/կամ իրանին բազմաթիվ ոչ բորբոքային (բաց և փակ կոմեդոններ) և եզակի բորբոքային (հանգուցիկաթարախաբշտիկային` ֆոլիկուլային հանգույցիկներ, թարախաբշտիկներ, ինդուրատիվ հանգույցներ) ձևաբանական տարրերի առկայությամբ:
2) միջին աստիճան կամ հանգուցիկաթարախաբշտիկային` դեմքի մաշկին և/կամ իրանին բազմաթիվ բորբոքային (հանգուցիկաթարախաբշտիկային` ֆոլիկուլային հանգույցիկներ, թարախաբշտիկներ, ինդուրատիվ հանգույցներ) ձևաբանական տարրերի առկայությամբ:
3) ծանր աստիճան` դեմքի մաշկին և/կամ իրանին բազմաթիվ թարախակալվող ֆլեգմոնային և գնդաձև (կոնգլոբատ) հանգույցների առկայությամբ:
98. Սահմանափակ ախտահարված օջախներով զինծառայողները պիտանի են ճանաչվում շարքում կամ շարքից դուրս՝ կախված ծառայության բնույթից և պայմաններից:
Ունիվերսալ – համարվում է մարմնի 3 և ավելի անատոմիական գոտիներում մազածածկ տեղամասերի մազերի բացակայությունը գումարային 5%-ից ավել:
Համապարփակ – համարվում է գլխի մազածածկ հատվածի մազերի բացակայությունը գումարային 2%-ից ավել:
Սահմանափակ – համարվում է գլխի և մարմնի տարբեր անատոմիական գոտիներում մազերի բացակայությունը գումարային 2-5% կամ գլխի մազածածկ մասում մազերի բացակայությունը գումարային 1-2%:
Օջախային - հարմարվում է գլխի մազածածկ մասում մազերի բացակայությունը գումարային մինչև 1%:
99. 2-րդ և 5-րդ սյունակների համաձայն փորձաքննվող զինծառայողները, որոնց ծառայությունը կապված է օդերևութաբանական ոչ բարենպաստ պայմանների հետ համարվում են շարքում ոչ պիտանի՝ ֆոտոդերմատոզի առկայության դեպքում:
Ճառագայթային և ռադիոդերմատիտով ունեցող զինծառայողները, որոնք շփում ունեն իոնացնող ճառագայթների աղբյուրի հետ ճանաչվում են պիտանի ծառայությանը շարքից դուրս խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի՝ ռազմական ժամանակ։ Մաշկի նախաքաղցկեղային հիվանդությունների առաջացման դեպքում զինծառայողները ենթարկվում են դինամիկ վերահսկողության:
Չափազանց ընդգծված հիպերկերատոզով զինծառայողները (որոնց ծառայությունը կապված է երկար ոտքի վրա մնալու հետ) 2-րդ և 5-րդ սյունակների համաձայն՝ պիտանի են ճանաչվում շարքից դուրս ծառայության համար: Այս կետին է վերաբերում նաև մաշկի նորագոյացությունները (գունակավոր մազակալված, անոթային խալերը (բաց տեղամասերում 1%, փակ տեղամասերում 7% և ավելի) գերաճական, գունակագորտնուկային, ճարպագեղձային լիպոիդ խալերը (բաց տեղամասերում 4սմ2 և ավելի, փակ տեղաամասերում 8 սմ2 և ավելի)):
Սահմանային պիգմենտային խալերը՝ ակռալ տեղակայումով, որոնք գերազանցում են 1սմ2 և ավելի մակերեսը, երկնագույն խալը, պապիլոմատոզ գերաճական մակերեսով գունակային խալերը՝ 10 սմ և ավելի տրամագծով:
Օտայի, Իտոյի և Կլարկի նևուսները:
Այն դեպքերում, երբ կլինիկական, մակրոսկոպիկ կամ միկրոսկոպիկ առանձնահատկություններից ելնելով կատարվում է դերմատոսկոպիկ հատկանիշների ABCD ալգորիթմով հաշվարկ և արդյունքում ստացվում է 4,75 նիշ և ավել ցուցանիշ, ապա փորձաքննությունը իրականացվում է «ա» պարբերության համաձայն՝ հաշվի չառնելով գոյացության տեղեկայումը և չափերը։
100. Հիվանդությունների՝ քրոնիկական վիճակի վերածվելու դեպքում, զինծառայողները ենթակա են փորձաքննության, «Հիվանդությունների ցանկ»-ի համապատասխան կետեր:
101. Համապատասխան առողջապահական մարմինների կողմից գրանցված, լեպրոզ ընտանիքի անդամները համարվում են ոչ պիտանի զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից:
102. Իր մեջ ներառում է մաշկի բուժելի վարակիչ և սնկային հիվանդությունները, մաշկային ալերգիկ-կոնտակտային մաշկախտները (թունամաշկաբորբ, ստրեպտոստաֆիլոդերմիաներ, շանկրանման պիոդերմիա թարախածին գրանուլոմա, էրիթրազմա, բազմաձև արտաքիրտային էրիթեմա, հպավարակիչ մոլյուսկ, քոս, ոջլոտություն, ֆլեբոտոդերմիա, դերմատոֆիթիա, կանդիդոզ, տրիխոմիկոզ, օնիխոմիկոզ, գոտևորող որքին և այլն):
Գունափոփոխ որքինը խոչընդոտ չէ զինվորական ծառայության համար:
Ոչ քրոնիկական մաշկախտների պարագայում ամբողջական բուժումը հաջող ավարտելու դեպքում կարող է ճանաչվել պիտանի՝ ռազմաուսումնական հատատությունում ուսանելու համար։
Անարդյունավետ բուժման դեպքում տվյալ կետում նշված սնկային հիվանդություններով տառապող զինծառայողները ենթակա են փորձաքննության՝ համաձայն 96 կետի «բ» պարբերության: Մաշկի էպոդերմիֆիտի և դրա հավելումների, ռուբրոֆիտիայի առկայության դեպքում նոր ընդունվողները պիտանի չեն սննդի բաժնում, մանկական հաստատություններում հատուկ օբյեկտներում ծառայության համար:
103. Հիվանդացած զինծառայողները ենթակա են բուժման: Նոր ընդունվողները պիտանի չեն մինչ առողջացում:
104. Վարակների ընթացքում հիվանդացած զինծառայողները ենթակա են բուժման ստացիոնար բաժանմունքում: Ներքին օրգանների, կենտրոնական նյարդային համակարգի և այլ օրգանների երրորդական սիֆիլիսի դեպքում եզրակացությունները տրվում են «Հիվանդությունների ցանկ»-ի համապատասխան կետերի: Բուժման բոլոր փուլերը հաջողությամբ ավարտածները պիտանի են զինվորական ծառայության համար:
105. Արյունաստեղծ համակարգի, այլ օրգանների ախտաբանական փոփոխություններով ուղեկցվող բնածին կամ ձեռքբերովի իմունոդեֆիցիտային վիճակների դեպքում փորձաքննվողները ճանաչվում են ոչ պիտանի զինվորական ծառայության համար: Իմունադեֆիցիտային վիճակները պետք է հաստատվեն արյան շիճուկի իմունոգլոբուլինների լաբորատոր հետազոտությունների արդյունքներով:
8․ ԿԱՆԱՑԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
106. Ֆիզիկական զարգացման հետամնացության կամ օվարիալ-մենստրուացիոն ֆունկցիաների խանգարման հետ զուգակցվող սեռական ոլորտի ինֆանտիլիզմի դեպքում փորձաքննությունը կատարվում է` ըստ 19 կամ 116 կետերի:
107. Մեծ չափերի արգանդի միոմայի (10-12 շաբաթից ավել հղիություն նման) և արգանդի միոմայի, որը ուղեկցվում է Ֆունկցիոնալ խանգարումներով (արյունահոսություն, ցավեր, ուռուցքի մեծացում, աճող անեմիա), կին զինծառայողները ենթակա են օպերատիվ բուժման:
Արգանդի ֆիբրոմատոզի դեպքում (արգանդի սեղմվածության դեպքում, հղիության 5-6 շաբաթականից սկսած չափով) և առանց նախանշանների միոմաների դեպքում (հղիության 10-12 շաբաթականից սկսած չափսով) կանայք պիտանի են զինվորական ծառայության համար:
Արգանդի վզիկի կամ արգանդի խոռոչի պոլիպները ենթակա են բուժման (պոլիպների և արգանդի խոռոչի հեռացում):
Հյուսվածաբանական հետազոտության ընթացքում հեռացված պոլիպի կամ արգանդի՝ պոլիպի վերափոխված լորձաթաղանթի մեջ չարորակ ուռուցքի էլեմենտներ հայտնաբերելու դեպքում կիրառվում է 48-րդ կետը:
108. Հիվանդացած զինծառայողները հեռացվում են զինվորական գրանցումից և ոչ պիտանի են համարվում զինվորական ծառայության համար:
109. Արգանդի արտանկում է համարվում այն վիճակը, երբ կանգնած (կամ կծկված վիճակով պառկած) դիրքում արգանդն ամբողջությամբ դուրս է գալիս սեռական ճեղքից` իր հետևից դուրս գցելով նաև հեշտոցի պատերը:
Շեքի լրիվ պատռվածք է համարվում այն պատռվածքը, որի դեպքում շեքի մկանների ամբողջականությունն իսպառ խախտված է, դրանք փոխարինվել են ուղիղ աղիքի պատին անցնող սպիական հյուսվածքով, հետանցքը խորաբացված է, չունի կանոնավոր ուրվագծեր:
110. Այս կետին է վերաբերվում այնպիսի կարգավիճակը, երբ պրկումից սեռական ճեղքը խորը բացվում է և այնտեղից երևում է արգանդի վզիկը, հեշտոցի առջևի և հետևի պատերը։ Զինծառայողների պիտանիության աստիճանը որոշվում է անհատականորեն: Ծառայության են ընդունվում այն անձինք, ում աշխատանքային պայմանները չեն ենթադրում ոտքի վրա երկար անցկացրած ժամանակ և ֆիզիկական ծանրաբեռնվածություն:
111. Արգանդի ոչ ճիշտ դիրքը չի կարող պատճառ հանդիսանալ ծառայության պիտանիությանը սահմանափակման համար: Միայն այն դեպքում եթե դրանք ցավեր են առաջացնում և ուղեկցվում են մենորագիայի կարգի ֆունկցիոնալ խանգարումներով, համաձայն բոլոր սյունակների կին զինծառայողները համարվում են ոչ պիտանի՝ զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի՝ ռազմական ժամանակ։
116. Դաշտանային ցիկլի խանգարման դեպքում պետք է նկատի ունենալ`
1) յուվենիլ արյունահոսությունները (մինչև 20 տարեկան), այսինքն՝ դաշտանի երկարաձգվելը մինչև 8 օր, կամ դաշտանից անկախ` անընդհատ կրկնվող արյունահոսությունները, կամ ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության հետևանքով առաջացող արյունահոսությունները,
2) ալգոդիսմենորեան կամ սեռական և հարակից օրգանների ֆունկցիաների արտահայտված խանգարումները, որոնք պայմանավորված են սեռական օրգանների խիստ արտահայտված թերզարգացածությամբ (հեշտոցի ատրեզիա, արգանդի խիստ արտահայտված թերզարգացածություն և այլն),
3) սեռական օրգանների զարգացման անոմալիաները, եթե դրանք առաջացնում են մշտական ցավեր և ուղեկցվում են հեշտոցում կամ արգանդում արյունալի ուռուցքների գոյացմամբ: Այդ դեպքերում անհրաժեշտ է հետազոտվել բժշկական (ռազմաբժշկական) հիմնարկներում: Ամենորեայի երևույթների դեպքում պարզվում են դրա պատճառները:
Հղիների բժշկական փորձաքննությունը կատարվում է անհատապես՝ գինեկոլոգի, թերապևտի, նյարդաբանի, անհրաժեշտության դեպքում նաև այլ բժիշկ մասնագետի մասնակցությամբ: Թունավոր հղիության դեպքում, կախված ախտաբանական երևույթների ուժգնությունից` ուղեգրվում են ստացիոնար բուժման, ինչպես նաև կարող է մասնակի ազատվել ծառայողական պարտականությունների կատարումից կամ տրվել հիվանդության պատճառով (վերականգնողական) արձակուրդ, որոնց անհրաժեշտության մասին եզրակացությունը հիմնվում է որևէ օրգանի կամ համակարգի առավելագույն ախտահարման վրա և ընդունվում է ըստ համապատասխան կետերի: Հղիները, անկախ հղիության ժամկետից ԱԱ մարմիններում ծառայության նոր ընդունվելու և ռազմաուսումնական հաստատությունում ուսանելու համար համարվում են ոչ պիտանի:
Պաշտոնական հրապարակման օրը՝ 28 նոյեմբերի 2024 թվական:
