ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ՎՃՌԱԲԵԿ ԴԱՏԱՐԱՆ

ՀՀ քաղաքացիական վերաքննիչ դատարանի վճիռ Քաղաքացիական գործ թիվ 07-2277

Քաղաքացիական գործ թիվ 3-1483 (ՎԴ) 2007 թ.

Նախագահող դատավոր՝	Տ. Սահակյան
դատավորներ՝	Ն. Հովսեփյան
	Մ. Ասատրյան

Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ

ՀԱՆՈՒՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ՀՀ վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական պալատը (այսուհետ` Վճռաբեկ դատարան),

	նախագահությամբ`	Հ. Մանուկյանի
	մասնակցությամբ դատավորներ`	Ս. Անտոնյանի
		Վ. Աբելյանի
		Ս. Գյուրջյանի
		Ս. Սարգսյանի

2007 թվականի հոկտեմբերի 10-ին

դռնբաց դատական նիստում, քննելով Հայկարամ Գալոյանի և Արփենիկ Հովհաննիսյանի վճռաբեկ բողոքը ՀՀ քաղաքացիական վերաքննիչ դատարանի 19.07.2007 թվականի վճռի դեմ՝ ըստ հայցի Հայկարամ Գալոյանի ընդդեմ Հասմիկ Սիմոնյանի, երրորդ անձ ՀՀ կառավարությանն առընթեր անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի` տան մասի և տնամերձ հողամասի նկատմամբ սեփականության իրավունքը ճանաչելու և բաժինն առանձնացնելու, վեճի նկատմամբ ինքնուրույն պահանջ ներկայացնող Արփենիկ Հովհաննիսյանի դիմումի ընդդեմ Հասմիկ Սիմոնյանի և ՀՀ կառավարությանն առընթեր աշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի` տան մասի և տնամերձ հողամասի նկատմամբ սեփականության իրավունքը ճանաչելու և բաժինն առանձնացնելու, և ըստ Հասմիկ Սիմոնյանի հակընդդեմ հայցի ընդդեմ Հայկարամ Գալոյանի, Կարինե, Էլմիրա, Հայկ Գալոյանների, Արփենիկ Հովհաննիսյանի, Արաքսյա Գալոյանի և Էմմա Մարտիրոսյանի` բնակելի տարածության օգտագործման իրավունքը փոխհատուցմամբ, ինչպես նաև անհատույց դադարեցնելու և վտարելու պահանջների պահանջի մասին,

ՊԱՐԶԵՑ

1. Գործի դատավարական նախապատմությունը.

Դիմելով դատարան՝ Հայկարամ Գալոյանը պահանջել է ճանաչել Երևանի Նոր Արեշի 34 փողոցի 1-ին նրբանցքի թիվ 11 տան մասի և տնամերձ հողամասի նկատմամբ սեփականության իրավունքը և առանձնացնել իր բաժինը:

Դիմելով դատարան՝ Արփենիկ Հովհաննիսյանը պահանջել է ճանաչել Երևանի Նոր Արեշի 34 փողոցի 1-ին նրբանցքի թիվ 11 տան մասի և տնամերձ հողամասի նկատմամբ սեփականության իրավունքը և առանձնացնել իր բաժինը:

Հակընդդեմ հայցով Հասմիկ Սիմոնյանը պահանջել է փոխհատուցմամբ դադարեցնել Հայկարամ Գալոյանի բնակելի տարածության օգտագործման իրավունքը վերը նշված տան նկատմամբ, իսկ Կարինե, Էլմիրա, Հայկ Գալոյանների, Արփենիկ Հովհաննիսյանի, Արաքսյա Գալոյանի և Էմմա Մարտիրոսյանի բնակելի տարածության օգտագործման իրավունքը դադարեցնել առանց փոխհատուցման:

Էրեբունի և Նուբարաշեն համայնքների առաջին ատյանի դատարանի (այսուհետ՝ Դատարան) 07.05.2007 թվականի վճռով հայցը` տան մասի նկատմամբ սեփականության իրավունքը ճանաչելու մասով գործի վարույթը կարճվել է, հայցը մնացած մասով մերժվել է, Արփենիկ Հովհաննիսյանի դիմումը մերժվել է, իսկ Հասմիկ Սիմոնյանի հակընդդեմ հայցը բավարարվել է:

ՀՀ քաղաքացիական վերաքննիչ դատարանի (այսուհետ՝ Վերաքննիչ դատարան) 19.07.2007 թվականի վճռով հայցը` տան մասի նկատմամբ սեփականության իրավունքը ճանաչելու մասով գործի վարույթը կարճվել է, հայցը մնացած մասով մերժվել է, Արփենիկ Հովհաննիսյանի դիմումը մերժվել է, իսկ Հասմիկ Սիմոնյանի հակընդդեմ հայցը բավարարվել է:

Սույն գործով վճռաբեկ բողոք են ներկայացրել Հայկարամ Գալոյանը և Արփենիկ Հովհաննիսյանը:

Վճռաբեկ բողոքին պատասխան չի ներկայացվել:

2. Վճռաբեկ բողոքի հիմքերը, փաստարկները և պահանջը.

Սույն վճռաբեկ բողոքը քննվում է հետևյալ հիմքի սահմաններում ներքոհիշյալ հիմնավորումներով.

Դատարանը խախտել է ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 53-րդ հոդվածը և 109-րդ հոդվածի 2-րդ կետը, որի արդյունքում չի կիրառել ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 172-րդ հոդվածի 5-րդ կետը, 187-րդ հոդվածի 1-ին կետը և 280-րդ հոդվածի 1-ին և 2-րդ կետերը:

Բողոք բերած անձինք նշված պնդումը պատճառաբանել են հետևյալ փաստարկներով.

Կիրառելով ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 109-րդ հոդվածի 2-րդ կետը և կարճելով գործի վարույթը, դատարանը անտեսել է այն հանգամանքը, որ սույն քաղաքացիական գործով ներկայացված պահանջի հիմքում ընկած է ձեռքբերման վաղեմության ուժով սեփականության իրավունքի ճանաչման պահանջը, իսկ 1995 թվականին քննված գործով այդ հիմքը բացակայում էր: Այսինքն, առկա է դատարանի օրինական ուժի մեջ մտած վճիռ, որը նույն անձանց միջև է, նույն առարկայի մասին է, սակայն հիմքերը տարբեր են:

Դատարանը, խախտելով ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 53-րդ հոդվածի և 109-րդ հոդվածի պահանջները, չի հետազոտել ոչ մի ապացույց, որի արդյունքում գնահատման առարկա չի դարձրել ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 187-րդ հոդվածի ուժով Հայկարամ Գալոյանի և Արփենիկ Հովհաննիսյանի կողմից վեճի առարկա տան մասի նկատմամբ սեփականության իրավունքի ձեռքբերման հանգամանքը:

Մասնավորապես, սույն քաղաքացիական գործով հատկանշական է այն հանգամանքը, որ Պատասխանողը իրեն սեփականության իրավունքով պատկանող գույքի նկատմամբ դրսևորել է անտարբեր վերաբերմունք, այսինքն հրաժարվել է գույքի տիրապետումից, օգտագործումից և տնօրինումից` առանց գույքի նկատմամբ որևէ իրավունքը պահպանելու մտադրության: Իսկ բողոք բերած անձինք և նրանց ընտանիքների անդամները տասը տարվա ընթացքում բարեխղճորեն, բացահայտ և անընդմեջ տիրապետում են իրենց կողմից առանձնացված և օգտագործվող տարածքները՝ որպես սեփական գույք:

Վերոգրյալի հիման վրա բողոք բերած անձինք պահանջել են բեկանել ՀՀ քաղաքացիական վերաքննիչ դատարանի 19.07.2007 թվականի վճիռը և գործն ուղարկել նույն դատարան՝ այլ կազմով նոր քննության:

3. Վճռաբեկ բողոքի քննության համար նշանակություն ունեցող փաստերը.

Վճռաբեկ բողոքի քննության համար էական նշանակություն ունեն հետևյալ փաստերը՝

1) Էրեբունու շրջանի ժողդատարանի թիվ 2-258 քաղաքացիական գործով 18.04.1995 թվականի վճռով բավարարվել է Հայկարամ Գալոյանի հայցը ընդդեմ Հասմիկ Սիմոնյանի` տան մասի նկատմամբ կառուցման հիմքով սեփականության իրավունքի ճանաչման պահանջով:

2) ՀՀ Գերագույն դատարանի քաղաքացիական դատական կոլեգիայի 23.06.1995 թվականի որոշմամբ մասնակիորեն բեկանվել է Էրեբունու շրջանի ժողդատարանի 18.04.1995 թվականի վճիռը` Հ. Գալոյանի մասով, իսկ մնացած մասով վճիռը թողնվել է անփոփոխ:

3) Վերաքննիչ դատարանը կարճել է ձեռքբերման վաղեմության ուժով տան մասի նկատմամբ սեփականության իրավունքը ճանաչելու մասով գործի վարույթը, վճռի հիմքում դնելով այն հանգամանքը, որ նույն անձանց միջև, նույն առարկայի մաuին և միևնույն հիմքերով առկա է Էրեբունու շրջանի ժողդատարանի թիվ 2-258 քաղաքացիական գործով 18.04.1995 թվականի oրինական ուժի մեջ մտած վճիռ:

4. Վճռաբեկ դատարանի պատճառաբանությունները և եզրահանգումները.

Քննելով վճռաբեկ բողոքը նշված հիմքերի սահմաններում՝ Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ բողոքը հիմնավոր է հետևյալ պատճառաբանությամբ.

ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 109-րդ հոդվածի 2-րդ կետի համաձայն` դատարանը կարճում է գործի վարույթը, եթե նույն անձանց միջև, նույն առարկայի մաuին և միևնույն հիմքերով վեճի վերաբերյալ առկա է դատարանի` oրինական ուժի մեջ մտած վճիռ:

Սույն քաղաքացիական գործով Վերաքննիչ դատարանը կարճել է ձեռքբերման վաղեմության ուժով տան մասի նկատմամբ սեփականության իրավունքը ճանաչելու մասով գործի վարույթը, վճռի հիմքում դնելով այն հանգամանքը, որ նույն անձանց միջև, նույն առարկայի մաuին և միևնույն հիմքերով առկա է Էրեբունու շրջանի ժողդատարանի թիվ 2-258 քաղաքացիական գործով 18.04.1995 թվականի oրինական ուժի մեջ մտած վճիռ:

Մինչդեռ 18.04.1995 թվականի Էրեբունու շրջանի ժողդատարանի վճռից հետևում է, որ այդ քաղաքացիական գործով հայցապահանջի հիմքը գույքի կառուցումն է, իսկ սույն քաղաքացիական գործով՝ ձեռքբերման վաղեմության ուժով սեփականության իրավունքի ճանաչումը: Հետևաբար, Էրեբունու շրջանի ժողդատարանի թիվ 2-258 գործով 18.04.1995 թվականին կայացված վճռով և սույն քաղաքացիական գործով վեճի հիմքերը տարբեր են: Բացի այդ տարբեր է նաև գործին մասնակցող անձանց կազմը: Մասնավորապես, Էրեբունու շրջանի ժողդատարանի թիվ 2-258 գործով բացակայում է սույն քաղաքացիական գործով վեճի նկատմամբ ինքնուրույն պահանջ ներկայացնող երրորդ անձ՝ Արփենիկ Հովհաննիսյանը: Հետևաբար, ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 109-րդ հոդվածի 2-րդ կետի կիրառման հիմքերըԽսույն քաղաքացիական գործով բացակայում են:

Հիմք ընդունելով վերոնշյալը Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ Վերաքննիչ դատարանը պետք է անդրադառնար և գնահատման առարկա դարձներ ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 187-րդ հոդվածի ուժով Հայկարամ Գալոյանի և Արփենիկ Հովհաննիսյանի կողմից վեճի առարկա տան մասի նկատմամբ սեփականության իրավունքի ձեռքբերման հարցը:

Այսպիսով, բողոքի հիմքի հիմնավոր լինելը բավարար է ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 226-րդ հոդվածների համաձայն վճռաբեկ բողոքը բավարարելու և ՀՀ քաղաքացիական վերաքննիչ դատարանի 19.07.2007 թվականի վճիռը բեկանելու համար:

Ելնելով վերոգրյալից և ղեկավարվելով ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 236-239-րդ հոդվածներով՝ Վճռաբեկ դատարանը

ՈՐՈՇԵՑ

1. Վճռաբեկ բողոքը բավարարել: Բեկանել ՀՀ քաղաքացիական վերաքննիչ դատարանի 19.07.2007 թվականի վճիռը և գործն ուղարկել նույն դատարան` այլ կազմով նոր քննության:

2. Սույն որոշումն օրինական ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից և ենթակա չէ բողոքարկման:

Նախագահող՝	Հ. Մանուկյան
Դատավորներ՝	Ս. Անտոնյան
	Վ. Աբելյան
	Ս. Գյուրջյան
	Ս. Սարգսյան