(գանգատ թիվ 19186/20)

Վ Ճ Ի Ռ

ՍՏՐԱՍԲՈՒՐԳ

16 հունվարի 2025թ.

Սույն վճիռը վերջնական է, սակայն կարող է ենթարկվել խմբագրական փոփոխությունների։

Չիլինգարյանն ընդդեմ Հայաստանի գործով,

Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը (Հինգերորդ բաժանմունք), հանդես գալով Կոմիտեի հետևյալ կազմով՝

Դիանա Սարկու [Diana Sârcu]` Նախագահ,

Կատերինա Շիմաչկովա [Kateřina Šimáčková],

Միկոլա Գնատովսկի [Mykola Gnatovskyy]՝ դատավորներ,

և Վիկտորյա Մարադուդինա [Viktoriya Maradudina]՝ Բաժանմունքի քարտուղարի տեղակալի պաշտոնակատար,

2024 թվականի դեկտեմբերի 5-ին անցկացնելով դռնփակ խորհրդակցություն,

կայացրեց հետևյալ վճիռը, որն ընդունվեց նույն օրը.

ԸՆԹԱՑԱԿԱՐԳԸ

1. Սույն գործը հարուցվել է «Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին» կոնվենցիայի (Կոնվենցիա) 34-րդ հոդվածի համաձայն ընդդեմ Հայաստանի՝ 2020 թվականի ապրիլի 20-ին Դատարան ներկայացված գանգատի հիման վրա:

2. Դիմումատուին ներկայացրել է Երևանում գործող իրավաբան պրն Ալումյանը։

3. Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը (Կառավարություն) ծանուցվել է գանգատի մասին։

ՓԱՍՏԵՐԸ

4. Դիմումատուի գանգատի առնչությամբ կարևորություն ներկայացնող մանրամասները և տեղեկությունները ներկայացված են կից աղյուսակում:

5. Դիմումատուն բողոք է ներկայացրել ներպետական մակարդակով կայացված որոշումը չկատարելու վերաբերյալ։

ԻՐԱՎՈՒՆՔԸ

I. ԿՈՆՎԵՆՑԻԱՅԻ 6-ՐԴ ՀՈԴՎԱԾԻ 1-ԻՆ ԿԵՏԻ ԵՎ ԹԻՎ 1 ԱՐՁԱՆԱԳՐՈՒԹՅԱՆ 1-ԻՆ ՀՈԴՎԱԾԻ ԵՆԹԱԴՐՅԱԼ ԽԱԽՏՈՒՄՆԵՐԸ

6. Դիմումատուն բողոք է ներկայացրել իր օգտին ներպետական մակարդակով կայացված որոշումը չկատարելու վերաբերյալ։ Նա հիմնվել է Կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածի 1-ին կետի և թիվ 1 արձանագրության 1-ին հոդվածի վրա:

7. Կառավարությունը պնդել է, որ գանգատն անընդունելի է ակնհայտ անհիմն լինելու և ներպետական միջոցները չսպառելու հիմքերով։ Դատարանը, ուսումնասիրելով Կառավարության փաստարկները և դրանք հիմնավորող ապացույցները, բավարար հիմքեր չի տեսնում ընդունելու դրա առարկությունները, որոնք, հետևաբար, պետք է մերժվեն:

8. Դատարանը վերահաստատում է, որ 6-րդ հոդվածի նպատակներով որևէ դատարանի կողմից կայացված վճռի կատարումը, այսպիսով, պետք է համարվի «լսումների» անբաժանելի մասը։ Այն նաև վկայակոչում է իր նախադեպային իրավունքը, որը վերաբերում է ներպետական վերջնական վճիռների չկատարմանը կամ դրանց կատարումը հետաձգելուն (տե՛ս Հորսնբին ընդդեմ Հունաստանի [Hornsby v Greece], թիվ 18357/91, կետ 40, Վճիռների և որոշումների մասին զեկույցներ 1997II):

9. Խաչատրյանն ընդդեմ Հայաստանի (թիվ 31761/04, 2009 թվականի դեկտեմբերի 1) և Նիկողոսյանն ընդդեմ Հայաստանի ([Հանձնաժողով], թիվ 75651/11, 2017 թվականի մայիսի 18) հիմնական գործերում Դատարանն արդեն խախտում է հայտնաբերել սույն գործում առկա նմանատիպ հարցերի առնչությամբ:

10. Դատարանը, ուսումնասիրելով իրեն ներկայացված բոլոր նյութերը, չի հայտնաբերել սույն բողոքների ընդունելիության կամ էության վերաբերյալ այլ եզրակացության հանգելու համար համոզիչ փաստեր կամ փաստարկներ։ Հաշվի առնելով թեմայի վերաբերյալ իր նախադեպային իրավունքը՝ Դատարանը համարում է, որ սույն գործում իշխանությունները չեն գործադրել բոլոր անհրաժեշտ ջանքերը` ապահովելու որոշման լիարժեք և ժամանակին կատարումը` հօգուտ դիմումատուի:

11. Հետևաբար սույն բողոքներն ընդունելի են և բացահայտում են Կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածի 1-ին կետի խախտումը։

II. ԿՈՆՎԵՆՑԻԱՅԻ 41-ՐԴ ՀՈԴՎԱԾԻ ԿԻՐԱՌՈՒՄԸ

12. Դատարանը, հաշվի առնելով իր տրամադրության տակ եղած փաստաթղթերը և իր նախադեպային իրավունքը (տե՛ս վերևում հիշատակված՝ մասնավորապես Խաչատրյանի և Նիկողոսյանի գործերը), Դատարանը ողջամիտ է համարում շնորհել կից աղյուսակում նշված գումարները։

13. Դատարանը նաև նշում է, որ պատասխանող պետությունն ունի չմարված պարտավորություն՝ դիմումատուի օգտին ի կատար ածելու վերջնական վճիռը, որը ենթակա է կատարման:

ԱՅՍ ՀԻՄՆԱՎՈՐՄԱՄԲ ԴԱՏԱՐԱՆԸ ՄԻԱՁԱՅՆ՝

1. Հայտարարում է գանգատն ընդունելի.

2. Վճռում է, որ սույն գանգատով բացահայտվում է Կոնվենցիայի՝ ներպետական մակարդակով կայացված որոշումը չկատարելու վերաբերյալ 6-րդ հոդվածի 1-ին կետի և թիվ 1 արձանագրության 1-ին հոդվածի խախտումը.

3. Վճռում է, որ պատասխանող պետությունը պետք է համապատասխան միջոցներով երեք ամսվա ընթացքում ապահովի կից աղյուսակում նշված ակնկալվող ներպետական մակարդակով կայացված որոշման կատարումը.

4. Վճռում է, որ՝

ա) պատասխանող պետությունը երեք ամսվա ընթացքում պետք է դիմումատուին վճարի կից ներկայացված աղյուսակում նշված գումարը, որը պետք է փոխարկվի պատասխանող պետության արժույթով՝ վճարման օրվա դրությամբ գործող փոխարժեքով,

բ) վերը նշված եռամսյա ժամկետի ավարտից հետո՝ մինչև վճարման օրը, պետք է հաշվարկվի վերոնշյալ գումարի նկատմամբ պարզ տոկոսադրույք՝ չկատարման ժամանակահատվածում Եվրոպական կենտրոնական բանկի սահմանած՝ լոմբարդային ռեպոյի տոկոսադրույքի չափով՝ գումարած երեք տոկոսային կետ։

Կատարված է անգլերենով և գրավոր ծանուցվել է 2024 թվականի հունվարի 16-ին՝ համաձայն Դատարանի կանոնակարգի 77-րդ կանոնի 2-րդ և 3-րդ կետերի։

Վիկտորյա Մարադուդինա՝	Դիանա Սարկու՝
Բաժանմունքի քարտուղարի տեղակալի պաշտոնակատար	Նախագահ

ՀԱՎԵԼՎԱԾ

Գանգատում բարձրացված են հիմնականում Կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածի 1-ին կետի և թիվ 1 արձանագրության 1-ին հոդվածի համաձայն ներկայացված բողոքները

(ներպետական մակարդակով կայացված որոշումը չկատարելը կամ դրա կատարումը հետաձգելը)

Գանգատ թիվ Ներկայացման ամսաթիվը	Դիմումատուի անունը Ծննդյան տարեթիվը	Ներկայա-ցուցչի անունը և գտնվելու վայրը	Կատարման ենթակա համապա-տասխան ներպե-տական մակար-դակով կայացված որոշումը	Որոշումը չկատարելու ժամանա-կահատվածի մեկնարկի ամսաթիվը	Որոշումը չկատարելու ժամանա-կահատվածը լրանալու ամսաթիվը Կատարո-ղական վարույթի տևողությունը	Ներպետական կարգը	Դիմումա-տուներից յուրաքան-չյուրին ոչ նյութական վնասի դիմաց շնորհվող գումարը (եվրոյով)1	Յուրա-քանչյուր գանգատի մասով ծախսերի և ծախքերի համար շնորհվող գումարը (եվրոյով)2
19186/20 2020 թվականի ապրիլի 20	Նելլի ՉԻԼԻՆԳԱՐՅԱՆ 1945	Ալումյան Հայկ Երևան	Վարչական դատարան, 2017 թվականի հունիսի 29	2018 թվականի նոյեմբերի 21	ընթացքի մեջ է 5 տարի և 8 ամիս և 9 օր	Դիմումատուն իրավունք է ունեցել համապատասխան կառավարության որոշմամբ դիմելու բնակարան ստանալու համար՝ որպես քանդված օբյեկտի փոխհատուցում: Քանի որ բոլոր ներպետական մարմինները, որոնց դիմումատուն դիմել էր, մերժել են բավարարել բնակարան տրամադրելու վերաբերյալ նրա դիմումը՝ վկայակոչելով իրավասության բացակայությունը, դիմումատուն վարույթ է հարուցել՝ փորձելով Կառավարությանը պարտավորեցնել իր դիմումն ուղարկելու իրավասու մարմին։ Վարչական դատարանը 2017 թվականի հունիսի 29-ի իր վճռի մեջ նշել է, որ դիմումատուի դիմումով զբաղվող իրավասու մարմինը Երևանի քաղաքապետարանն է, և պարտադրել է Կառավարությանը դիմումն ուղարկել այդ մարմին։ Այս վճիռը անփոփոխ է թողնվել Վերաքննիչ վարչական դատարանի կողմից, որը նաև վճռել է, որ դիմումատուն ունեցել է «իրավաչափ ակնկալիք»՝ թիվ 1 արձանագրության 1-ին հոդվածի իմաստով։ Չնայած Վարչական դատարանի՝ օրինական ուժի մեջ մտած վճռին՝ Երևանի քաղաքապետարանը կրկին պնդել է իրավասության բացակայության մասին և մերժել է բավարարել դիմումատուի դիմումն այն բանից հետո, երբ դիմումն ուղարկվել է վերջինիս՝ քննարկման համար։	3,600	250

__________________