ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ

«23» սեպտեմբեր 2024 թ.

N 287-Ն

Հ Ր Ա Մ Ա Ն

Հիմք ընդունելով «Բնակչության բժշկական օգնության և սպասարկման մասին» օրենքի 2-րդ հոդվածի 1-ին մասի 31-րդ կետը.

ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ

1. Հաստատել մաստոիդիտով պացիենտի վարման գործելակարգը` համաձայն հավելվածի:

2. Սույն հրամանն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը:

23.09.2024

Ա. ԱՎԱՆԵՍՅԱՆ

Հավելված ՀՀ առողջապահության նախարարի 2024 թվականի սեպտեմբեր «23»-ի N 287-Ն հրամանի

1. Նոզոլոգիաների խումբ` ըստ հիվանդությունների և առողջության հետ կապված խնդիրների վիճակագրական 10–րդ վերանայման դասակարգչի.

Հ/Հ	Կոդը	Անվանում
1)	H70	Մաստոիդիտ և համանման վիճակ
2)	H70.0	Սուր մաստոիդիտ (պտկաձև ելունի բորբոքում)
3)	H70.1	Քրոնիկ մաստոիդիտ
4)	H70.2	Վիմաբորբ (պետրոզիտ)
5)	H70.8	Այլ մաստոիդներ և համանման վիճակներ

2․ Նոզոլոգիաների խումբը կիրառելի է՝ ըստ սույն հավելվածով սահմանված Ձև 1–ի.

1)	Տարիքային խումբ	Երեխաներ
2)	Սեռ	արական, իգական
3)	Բարդություններ	առանց բարդությունների (ԱԲ), բարդություններով (Բ)
4)	Հիվանդության փուլը	Սուր, ենթասուր, քրոնիկ
5)	Բժշկական օգնության և սպասարկման պայմանները /հիվադնաոցային, արտահիվանդանոցային, շտապօգնության/	հիվանդանոցային, արտահիվանդանոցային
6)	Բուժօգնության տրամադրման ձևը /անհետաձգելի, պլանային/	անհետաձգելի
7)	Կիրառման շրջանակը	Մանկաբույժներ, քիթ-կոկորդ-ականջաբաններ, նյարդավիրաբույժներ
8)	Գանգատներ	Ջերմություն Ականջացավ Ականջախեցու տեղաշարժ առաջ
9)	Անամնեզ	Սուր սկիզբ Իմուն անբավարարության առկայություն անամնեզում Ստացած պատվաստումներ Նախորդող տարած վիրուսային վարակ
10)	Զննման արդյունք/Ցուցում	Տեղային նշաններ՝ ետականջային շրջանի կարմրություն այտուց և պնդություն Թմբկաթաղանթի բորբոքային նշաններ

3․ Բժիշկ-մասնագետի կողմից զննումը, խորհրդատվությունը իրականացվում է ըստ Ձև 2–ի (անհրաժեշտության դեպքում անհրաժեշտ է նշել հիվանդության փուլերը)․

Հ/Հ	Խորհրդատվության տեսակը	Տրամադրման քանակը
		ԱԲ	Բ
1)	Քիթ-կոկորդ-ականջաբան	1	3
2)	Նյարդավիրաբույժ	1	2

4․ Սույն հավելվածի Ձև 2–ում նշված տրամադրվող քանակների համար նշվում է միջինացված ցուցանիշ, նկատի ունենալով տվյալ զննման, խորհրդատվության իրականացման հաճախականությունը։ Հաճախականության հաշվարկման միավորը պետք է լինի 0-ից 1 միջակայքում և հաշվի առնի նմանատիպ 100 դեպքերում տվյալ զննման, խորհրդատվության իրականացման հաճախականությունը։

5․ Լաբորատոր-գործիքային ախտորոշիչ հետազոտություններն իրականացվում են՝ ըստ Ձև 3–ի (անհրաժեշտության դեպքում նշել հիվանդության փուլերը)․

Լաբորատոր հետազոտություններ
Հ/Հ	Անվանումը	Տրամադրման քանակը		Արդյունք
1)		ԱԲ	Բ
2)	Արյան ընդհանուր քննություն լեյկոֆորմուլայով	2	3	Լեյկոցիտոզ, ձախ թեքում, թրոմբոցիտոզ
3)	Ց-ռեակտիվ սպիտակուց	2	3	Բարձր/նորմա
4)	Պունկտատի ցանքս	1	1	Մանրէի աճ
Գործիքային հետազոտություններ
5)	Համակարգչային շերտագրություն կոնտրաստով	1	2	Աբսցես, ոսկրային դեստրուկցիա
6)	Մագնիսառեզոնանսային շերտագրություն կոնտրաստով	1	2	Աբսցես, օստեոմիելիտ

6․ Սույն հավելվածի Ձև 3–ում սահմանված տրամադրվող քանակների համար նշվում է միջինացված ցուցանիշ, նկատի ունենալով տվյալ հետազոտության իրականացման հաճախականությունը։ Հաճախականության հաշվարկման միավորը պետք է լինի 0-ից 1 միջակայքում և հաշվի առնի նմանատիպ 100 դեպքերում տվյալ հետազոտության իրականացման հաճախականությունը։

7․ Օգտագործվող դեղերի ցանկը սահմանվում է ըստ Ձև 4–ի (անհրաժեշտության դեպքում նշել հիվանդության փուլերը)․

	Հ/Հ	Անվանումը, դեղաչափը, դեղաձևը, փաթեթավորումը	Անվանում (ջեներիկ)	Չափ-ման միա-վոր	Միջի-նացված ցուցա-նիշ՝ տրամա-դրման հաճա-խակա-նու-թյուն	Մի-ջին օրա-կան չափա-քա-նակ	Բուժ-ման կուր-սի միջին չափա-քա-նակ	Օրե-րի քա-նակ
1)	Ամոքսիցիլին քլավուլինաթթու	Ամոքսիցիլին քլավուլինաթթու	սրվակ	3	90-150 մգ/կգ	14	14
2)	Ամօքսիցիլին (ամօքսիցիլինի տրիհիդրատ), քլավուլանաթթու (կալիումի քլավուլանատ) 500մգ+62,5մգ	Ամօքսիցիլին (ամօքսիցիլինի տրիհիդրատ), քլավուլանաթթու (կալիումի քլավուլանատ) 500մգ+62,5մգ	դեղահա-տեր	3	90 մգ/կգ	14	14
	Ամօքսիցիլին (ամօքսիցիլինի տրիհիդրատ), քլավուլանաթթու (կալիումի քլավուլանատ) դեղափոշի ներքին ընդունման դեղակախույթի 125մգ/5մլ+31,25մգ/5մլ , 250մգ/5մլ+62,5մգ/5մլ	Ամօքսիցիլին (ամօքսիցիլինի տրիհիդրատ), քլավուլանաթթու (կալիումի քլավուլանատ) դեղափոշի ներքին ընդունման դեղակախույթի 125մգ/5մլ+31,25մգ/5մլ , 250մգ/5մլ+62,5մգ/5մլ	շշիկ	3	90 մգ/կգ	14	7-14
3)	Ցեֆտրիաքսոն (ցեֆտրիաքսոն նատրիում) դեղափոշի մ/մ և ն/ե ներարկման լուծույթի 1000մգ	Ցեֆտրիաքսոն (ցեֆտրիաքսոն նատրիում) դեղափոշի մ/մ և ն/ե ներարկման լուծույթի 1000մգ	սրվակ	1	100 մգ/կգ	14	14
4)	Ցեֆոտաքսիմ (ցեֆոտաքսիմ նատրիում) դեղափոշի ներարկման կամ կաթիլաներարկման լուծույթի 1000մգ	Ցեֆոտաքսիմ (ցեֆոտաքսիմ նատրիում) դեղափոշի ներարկման կամ կաթիլաներարկման լուծույթի 1000մգ	սրվակ	3	200 մգ/կգ	14	14
5)	Ցեֆտազիդիմ (ցեֆտազիդիմի պենտահիդրատ), ավիբակտամ (ավիբակտամ նատրիում) դեղափոշի կաթիլաներարկման լուծույթի 2գ+0,5գ	Ցեֆտազիդիմ (ցեֆտազիդիմի պենտահիդրատ), ավիբակտամ (ավիբակտամ նատրիում) դեղափոշի կաթիլաներարկման լուծույթի 2գ+0,5գ	սրվակ	3	150 մգ/կգ	14	14
6)	Ցեֆազոլին (ցեֆազոլին նատրիում) դեղափոշի ներարկման կամ կաթիլաներարկման լուծույթի 1000մգ	Ցեֆազոլին (ցեֆազոլին նատրիում) դեղափոշի ներարկման կամ կաթիլաներարկման լուծույթի 1000մգ	սրվակ	3	150 մգ/կգ	14	14
7)	Վանկոմիցին ներարկման լուծույթի, 250մգ, 500մգ, 1000մգ	Վանկոմիցին ներարկման լուծույթի, 250մգ, 500մգ, 1000մգ	սրվակ	4	40 մգ/կգ	14	14
8)	Վանկոմիցին 25մգ, 250մգ	Վանկոմիցին 25մգ, 250մգ	դեղապա-տիճ	3	30 մգ/կգ	14	14
9)	Ցեֆեպիմ (ցեֆեպիմի հիդրոքլորիդ) դեղափոշի ներարկման լուծույթի 1000մգ	Ցեֆեպիմ (ցեֆեպիմի հիդրոքլորիդ) դեղափոշի ներարկման լուծույթի 1000մգ	սրվակ	3	150 մգ/կգ	14	14
10)	Մերոպենեմ դեղափոշի ն/ե ներարկման/ կաթիլաներարկման լուծույթի 500մգ, 1000մգ	Մերոպենեմ դեղափոշի ն/ե ներարկման/ կաթիլաներարկման լուծույթի 500մգ, 1000մգ	սրվակ	3	60 մգ/կգ	14	14
11)	Մետրոնիդազոլ 500մգ	Մետրոնիդազոլ 500մգ	դեղահա-տեր	3	30 մգ/կգ	14	14
12)	Մետրոնիդազոլ լուծույթ ն/ե կաթիլաներարկման5մգ/մլ	Մետրոնիդազոլ լուծույթ ն/ե կաթիլաներարկման5մգ/մլ	պլաստիկե փաթեթ	3	10 մգ/կգ	14	14
13)	Ամպիցիլին (ամպիցիլին նատրիում), սուլբակտամ (սուլբակտամ նատրիում) դեղափոշի ներարկման լուծույթի 1000մգ+500մգ	Ամպիցիլին (ամպիցիլին նատրիում), սուլբակտամ (սուլբակտամ նատրիում) դեղափոշի ներարկման լուծույթի 1000մգ+500մգ	սրվակ	3	200 մգ/կգ	14	14
14)	Լինեզոլիդ լուծույթ կաթիլաներարկման 2մգ/մլ	Լինեզոլիդ լուծույթ կաթիլաներարկման 2մգ/մլ	պլաստիկե փաթեթ	3	30 մգ/կգ	14	14
15)	Իբուպրոֆեն օշարակ 20մգ/մլ	Իբուպրոֆեն օշարակ 20մգ/մլ	ապակե շշիկ	3	30 մգ/կգ	5	5
16)	Իբուպրոֆեն 200մգ, 400մգ, 600մգ	Իբուպրոֆեն 200մգ, 400մգ, 600մգ	դեղահատեր	3	30 մգ/կգ	5	5
17)	Պարացետամոլ օշարակ 120մգ/5մլ մոմիկ	Պարացետամոլ օշարակ 120մգ/5մլ մոմիկ	Մոմիկ	3	30 մգ/կգ	5	5
18)	Պարացետամոլ 500մգ	Պարացետամոլ 500մգ	դեղահատեր	3	30 մգ/կգ	5	5
19)	Պարացետամոլ օշարակ 120մգ/5մլ մոմիկ	Պարացետամոլ օշարակ 120մգ/5մլ մոմիկ	Մոմիկ	3	30 մգ/կգ	5	5

8․Սույն հավելվածի Ձև 4–ում սահմանված՝

1) նշանակված դեղի նկատմամբ անհատական անտանելիության դեպքում ավագ բուժաշխատողը իրավասու է նշանակել այլ դեղ:

2) տրամադրվող քանակների համար նշվում է միջինացված ցուցանիշ, նկատի ունենալով տվյալ դեղի օգտագործման հաճախականությունը։ Հաճախականության հաշվարկման միավորը պետք է լինի 0-ից 1 միջակայքում և հաշվի առնի նմանատիպ 100 դեպքերում տվյալ դեղի օգտագործման հաճախականությունը։

9․ Բուժական այլ միջոցառումներ սահմանվում են Ձև 5–ում (անհրաժեշտության դեպքում նշել հիվանդության փուլեր:

Հ/Հ	Բժշկական ծառայության տեսակը	Տրամադրման քանակը
		ԱԲ	Բ
1)	Միրինգոտոմիա	0-1	1
2)	Տիմպանոտոմիա	0-1	1

10․ Սույն հավելվածի Ձև 5–ում սահմանված տրամադրվող քանակների համար նշվում է միջինացված ցուցանիշ, նկատի ունենալով, թե ինչ հաճախականությամբ է իրականացվում տվյալ բուժական միջոցառումը։ Հաճախականության հաշվարկման միավորը պետք է լինի 0-ից 1 միջակայքում և հաշվի առնի նմանատիպ 100 դեպքերում տվյալ բուժական միջոցառման կիրառման հաճախականությունը։

11. Սույն հավելվածի Ձև 6–ում ներկայացված է մաստոիդիտով երեխաների վարման վերաբերյալ լրացուցիչ տեղեկատվություն.

Ձև 6

* CT կամ MRI - միջին ականջի և պտկաձև օդային խորշիկների պղտորումը սպեցիֆիկ չէ սուր մաստոիդիտի համար, քանի որ այն կարող է դիտվել նաև բակտերիալ կամ վիրուսային չբարդացած օտիտների ժամանակ: Սուր մաստոիդիտին բնորոշ փոփոխությունները ներառում են պտկաձև ելունի սեպտաների, միջնապատերիի քայքայումը, պերիոստեումի հաստացումը կամ սուբպերիօստեալ թարախակույտը

Հակաբակտերիալ թերապիա
	Չբարդացած մաստոիդիտ	Բարդացած մաստոիդիտ
Եթե չկա կրկնվող օտիտների և վերջին ամսում հակաբակտերիալ թերապիայի անամնեզ	● Ամպիցիլին-սուլբակտամ 150-ից 200 մգ/կգ/օր ն/ե բաժանված 6 կամ 8 ժամը մեկ (առավելագույնը 2 գ/դեղաչափ) ● Կամ Ամոքսիկլավ ն/ե 90 մգ/կգ/օր, բաժանված 8 ժամը մեկ (առավելագույն 1000 գ (ամոքսիցիլին)/դեղաչափ) ● Կամ Ցեֆտրիաքսոն ն/ե 50-75մգ/կգ/օր մեկ անգամ մեկ (առավելագույնը 2 գ/դեղաչափ) ● Կամ. Ցեֆոտաքսիմ ն/ե 200 մգ/կգ/օր բաժանված 6 ժամը մեկ (առավելագույնը 2 գ/դեղաչափ)	● Ցեֆտազիդիմ 150 մգ/կգ/օր ն/ե բաժանված 8 ժամը մեկ (առավելագույնը 2 գ մեկ դեղաչափ) ● Կամ Ցեֆեպիմ 150 մգ/կգ/օր ն/ե բաժանված 8 ժամը մեկ (առավելագույնը 2 գ /դեղաչափ) ● Կամ Ցեֆտրիաքսոն 50-75մգ/կգ/օրական մեկ անգամ մեկ (առավելագույնը 2 գ/դեղաչափ) ● Կամ Ցեֆոտաքսիմ ն/ե 200 մգ/կգ/օր բաժանված 6 ժամը մեկ (առավելագույնը 2 գ/դեղաչափ) +/- ● Վանկոմիցին 40-60 մգ/կգ/օր ն/ե բաժանված 6 ժամը մեկ (առավելագույնը 4 գ/օրը) ● Կամ Լինեզոլիդ 30 մգ/կգ/օր ն/ե բաժանված 8 ժամը մեկ (առավելագույնը 600 մգ /դեղաչափ) + ● Մետրոնիդազոլ 30 մգ/կգ/օրը, բաժանած 8 ժամը մեկ, առավելագույնը 500մգ/դեղաչափ
Ոչ անաֆիլակտիկ կամ ոչ ծանր տեսակի պենիցիլինային ալերգիայի դեպքում	● Ցեֆտազիդիմ 150 մգ/կգ/օր ն/ե բաժանված 8 ժամը մեկ (առավելագույնը 2 գ մեկ դեղաչափ) ● Կամ Ցեֆեպիմ 150 մգ/կգ/օր ն/ե բաժանված 8 ժամը մեկ (առավելագույնը 2 գ /դեղաչափ) ● Կամ Ցեֆտրիաքսոն 50-75մգ/կգ/օրական մեկ անգամ մեկ (առավելագույնը 2 գ/դեղաչափ) ● Կամ Ցեֆոտաքսիմ ն/ե 200 մգ/կգ/օր բաժանված 6 ժամը մեկ (առավելագույնը 2 գ/դեղաչափ)
Եթե առկա է պենիցիլինների նկատմամբ ծանր ալերգիկ ռեակցիայի ռիսկ	● Լևոֆլոքսացին 10 մգ/կգ/օրը ն/ե բաժանված 12 ժամը մեկ, առավելագույնը 375 մգ/դեղաչափ	● Մերոպենեմ 60 մգ/կգ/օր ն/ե բաժանված 8 ժամը մեկ, Կամ/+ ● Վանկոմիցին 40-60 մգ/կգ/օր ն/ե բաժանված 6 ժամը մեկ (առավելագույնը 1 գ/դեղաչափ) կամ ● Լինեզոլիդ 30 մգ/կգ/օր ն/ե բաժանված 8 ժամը մեկ (առավելագույնը 600 մգ /դեղաչափ) + ● Մետրոնիդազոլ 30 մգ/կգ/օրը, բաժանած 8 ժամը մեկ, առավելագույնը 500մգ/դեղաչափ
Բուժման ընդհանուր տևողությունը առնվազն 2 շաբաթ: Կլինիկական հստակ բարելավումից հետո անցում բերանային կո-ամոքսիցիլինի: Եթե առկա են ներգանգային բարդություններ, բուժման տևողությունը առնվազն 4 շաբաթ, (2 շաբաթ ն/ե+ 2 շաբաթ բերանային)

ԳՈՐԾԵԼԱԿԱՐԳԻ ՄՇԱԿՄԱՆ ԱՂԲՅՈՒՐԸ

1. https://emedicine.medscape.com/article/966099-treatment#showall

2. https://publications.aap.org/pediatricsinreview/article-abstract/30/6/233/35689/Mastoiditis?

redirectedFrom=fulltext

3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9443014/

4. https://www.hopkinsallchildrens.org/getattachment/c57c9029-1764-4105-ae75-5a7c69bcdff6/Mastoiditis

5. https://www.childrens.health.qld.gov.au/wp-content/uploads/PDF/ams/Antibiocard.pdf#page=11

6. https://www.bsuh.nhs.uk/library/wp-content/uploads/sites/8/2020/09/Paediatric-guidelines-otitis-media-and-externa-and-mastoiditis.pdf

7. https://secure.rlbuht.nhs.uk/sites/Antibiotic/Documents/Alder%20Hey%20Antimicrobial%20Prescribing%

20Guidelines.pdf

8. https://idmp.ucsf.edu/content/mastoiditis

9. Up to date Acute mastoiditis in children: Treatment and prevention May 12, 2022. Սուր մաստոիդիտ երեխաների մոտ․ Բուժում և կանխարգելում․ 2022թ․ մայիս 12