Ք Ա Ղ Վ Ա Ծ Ք

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՆԻՍՏԻ

Ա Ր Ձ Ա Ն Ա Գ Ր ՈՒ Թ Յ ՈՒ Ն Ի Ց

7 նոյեմբերի 2013 թվականի N 46

16. ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆՆ ԱՌԸՆԹԵՐ ՊԵՏԱԿԱՆ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐԻ ԿՈՄԻՏԵԻ ՄԱՔՍԱՅԻՆ ՎԱՐՉԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ՌԱԶՄԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ 2013-2014 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ԾՐԱԳՐԻՆ ՀԱՎԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՏԱԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

(անվավեր է ճանաչվել 21.10.21 N 1728-Ն որոշման 1-ին կետով)

Հավանություն տալ Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր պետական եկամուտների կոմիտեի մաքսային վարչարարության ռազմավարության 2013-2014 թվականների ծրագրին` համաձայն հավելվածի:

Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ	Տ. Սարգսյան
2013 թ. նոյեմբերի 22 Երևան

Հավելված ՀՀ կառավարության 2013 թ. նոյեմբերի 7-ի նիստի N 46 արձանագրային որոշման

ՀՀ ԿԱ պետական եկամուտների կոմիտեի մաքսային վարչարարության ռազմավարության 2013-2014 թվականների ծրագիր

Ներածություն

Սույն ծրագրի մշակման և հաստատման կարևորագույն նպատակն է հանդիսանում սահմանել ՀՀ կառավարությանն առընթեր պետական եկամուտների կոմիտեի (այսուհետ՝ ՊԵԿ) մաքսային ծառայությունում գալիք երկու տարիների ընթացքում նախատեսվող բարեփոխումների ռազմավարական ուղղությունները:

Փաստաթուղթը կազմվել է ՊԵԿ մաքսային վարչարարության ռազմավարության 2009-2012 թվականների ծրագրի շարունակականության ապահովման տրամաբանությամբ: Սույն ծրագրում ներկայացված է մաքսային մարմնի առաքելությունը, երկարաժամկետ հատվածում մաքսային համակարգում իրականացվող ռազմավարական բարեփոխումների նպատակները, այդ նպատակների իրագործման ընթացքում ի հայտ եկող խնդիրներն, ինչպես նաև մանրամասնորեն նկարագրված են առաջադրվող խնդիրների լուծման միջոցառումներ:

Հաշվի առնելով Հայաստանի Հանրապետության Եվրոպական միության հետ համագործակցության և Եվրասիական մաքսային միությանը ՀՀ անդամակցության ուղղությամբ իրականացվող միջոցառումներում ՊԵԿ ներգրավվածությունը` այս ծրագրում հատուկ ուշադրություն է դարձվել նաև ՊԵԿ մաքսային ծառայության կողմից ստանձնած պարտավորությունների ճիշտ և ժամանակին իրականացմանը` այդ ուղղությամբ իրականացվող բարեփոխումները տեղափոխելով ռազմավարական հենքի վրա:

Հաշվի առնելով գործարար միջավայրի լայն շրջանակների հետաքրքրվածությունը և շահագրգռվածությունը ՊԵԿ մաքսային համակարգում իրականացվող բարեփոխումներին` այս ծրագրում արտացոլված հիմնական նպատակների ու խնդիրների լուծման վերաբերյալ քննարկումներ են կազմակերպվել նաև գործարար միջավայրի ներկայացուցիչների և տարբեր շահագրգիռ այլ անձանց հետ:

Մաքսային վարչարարության ռազմավարության 2013-2014 թվականների ծրագրի մշակման ժամանակ հաշվի են առնվել նաև ՀՀ Նախագահի 2011 թվականի մայիսի 18-ի թիվ ՆԿ-92-Ն կարգադրությամբ հաստատված մաքսային համակարգի բարեփոխումների 2011-2013թթ. ծրագիրը, ինչպես նաև մաքսային վարչարարության ռազմավարության 2009-2012թթ. ծրագրի իրականացման արդյունքները: Բացի այդ, հաշվի առնելով, որ բազմաթիվ միջազգային տարբեր ծրագրերի շրջանակներում ՀՀ մաքսային ծառայությունը նույնպես հանդես է գալիս որպես շահագրգիռ կողմ, ծրագրի մշակման գործընթացում հաշվի են առնվել նաև միջազգային տարբեր կազմակերպությունների, խորհրդատվական խմբերի և փորձագետների առաջարկությունները: Մասնավորապես ծրագրում տեղ են գտել ՊԵԿ-ում մեկնարկած «Թվինինգ» ծրագրի փորձագետների կողմից ներկայացված մաքսային համակարգի բարեփոխումներին, ինչպես նաև Եվրասիական մաքսային միությանը ՀՀ անդամակցությանը վերաբերող ուղղություններ և միջոցառումներ:

Սույն ծրագրի մշակման աշխատանքների ընթացքում վեր են հանվել նաև այն հնարավոր ռիսկերը և խոչընդոտները, որոնք կարող են անուղղակի կամ ուղղակի ձևով ազդեցություն ունենալ այս ծրագրի դրույթների իրականացման վրա:

Առաքելություն և տեսլական

Մաքսային մարմնի առաքելությունը

ՀՀ տնտեսական քաղաքականության մեջ մաքսային մարմիններին վերապահված է հետևյալ նպատակների իրականացումը` ՀՀ տնտեսական անվտանգության ապահովումը, ՀՀ անձանց տնտեսական շահերի պաշտպանությունը և ՀՀ արտաքին առևտրի դյուրացումը:

ՀՀ մաքսային մարմնի առաքելությունն է.

- ՀՀ ֆիսկալ շահերի պաշտպանություն,

- ՀՀ պետական սահմանին անազնիվ և ապօրինի առևտրի կանխում, օրինական ձեռնարկատիրության զարգացման խթանում,

- ՀՀ համապատասխան մարմինների հետ համագործակցության միջոցով ՀՀ պետական և հասարակական անվտանգության ապահովում, այդ թվում նաև շրջակա միջավայրի պահպանության ուղղված միջոցառումների իրականացման միջոցով,

- Արդյունավետ մաքսային հսկողության իրականացում, օրինական առևտրի դյուրացման և մաքսային հսկողության միջև պատշաճ հավասարակշռության ապահովում:

ՀՀ մաքսային մարմինն իր առաքելության իրականացման ժամանակ առաջնորդվում է հետևյալ հիմնական ուղղություններով.

- Հասարակության և պետության ֆիսկալ շահերի պաշտպանության նպատակով վերահսկելի (սահմանափակված) և արգելված ապրանքների ապօրինի առևտրի դեմ պայքարի իրականացում` ռիսկերի գնահատման համակարգի կիրառման արդյունավետության բարձրացման միջոցով,

- Մաքսային համապատասխան ընթացակարգերի կիրառման միջոցով տեղական արտադրանքի մրցունակության բարձրացում,

- Մաքսային հսկողության բարելավման և կատարելագործման արդյունքում ՀՀ մաքսային սահմանով ապրանքների հոսքին նվազագույն միջամտության և ձեռնարկատիրության նկատմամբ նվազագույն վարչարարական գործիքների կիրառության ապահովում,

- Գնահատվող ռիսկերի վերաբերյալ տեղեկատվության արդյունավետ և պարբերական ընդլայնման միջոցով ապրանքների միջազգային փոխադրումների մատակարարման շղթաների վերահսկում և կառավարում,

- Ձեռնարկատիրության, պետական շահագրգիռ գերատեսչությունների և այլ պետությունների մաքսային մարմինների հետ համագործակցության զարգացում և ընդլայնում:

Մաքսային մարմնի տեսլականը

Միջազգային առևտրի ծավալների մեծացման, տնտեսական ինտեգրացիայի բարձր աստիճանի համատեքստում մաքսային մարմինը ևս պետք է դրսևորի վերակառուցման, ժամանակին համընթաց դինամիկ զարգացմանն ուղղված քաղաքականություն: Հետևաբար ՀՀ մաքսային մարմինն իր առջև դրված խնդիրների լուծման կարևորագույն բաղադրիչ է համարում հստակ պլանավորված միջոցառումների իրականացմանն ուղղված քայլերի իրականացումը, որոնք էլ իրենց հերթին կապահովեն ռազմավարական ծրագրում արտացոլված նպատակները և խնդիրների լուծումը:

Մաքսային վարչարարության ռազմավարության մշակման հիմք է հանդիսացել երկարաժամկետ կտրվածքում մաքսային վարչարարության որակապես նոր մակարդակի ձևավորման, բիզնես միջավայրի բարելավման և բիզնես գործընթացների պարզեցման ապահովման անհրաժեշտությունը:

Այսպիսով երկարաժամկետ հատվածում մաքսային մարմնի համար մաքսային վարչարարության զարգացման հեռանկարն է.

Միջազգային բոլոր չափանիշներին համապատասխան մաքսային համակարգի առկայություն` ապահովելով

- Արտաքին տնտեսական գործունեություն իրականացնողներին բարձրորակ մաքսային ծառայությունների մատուցում,

- Արդյունավետ մաքսային հսկողություն,

- Պետական բյուջե մուտքագրվող մաքսային և այլ եկամուտների սահմանված ժամկետներում հավաքագրում:

ՄԱՔՍԱՅԻՆ ՎԱՐՉԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ՌԱԶՄԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ 2013-2014 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ԾՐԱԳՐԻ ՆՊԱՏԱԿՆԵՐԸ

Ռազմավարական նպատակ 1.

1. ՀՀ մաքսային օրենսդրության կատարելագործում հիմք ընդունելով առաջավոր փորձ ունեցող երկրներում և միություններում ներդրված համակարգերը

Մաքսային համակարգում իրականացվող բարեփոխումներն իրենց բնույթով շարունակական են` պայմանավորված ոլորտի դինամիկ զարգացման և տնտեսական առաջընթացի արագ տեմպերին մաքսային համակարգի ինտեգրման անհրաժեշտությամբ: Հետևաբար վերջին շրջանում ՊԵԿ մաքսային համակարգում իրականացվող բարեփոխումները թևակոխել են մի նոր, որակապես էլ ավելի բարձր մակարդակ: ՊԵԿ-ի մաքսային ծառայությունը, հանդիսանալով արտաքին առևտրի կարգավորման առանցքային մարմիններից մեկը, ներգրավված է միջազգային համագործակցության ընդլայնմանն ուղղված տարբեր գործընթացներում, որոնք ենթադրում են ՀՀ մաքսային օրենսդրության վերանայում` միջազգային առևտրի զարգացման միտումների փոփոխությանը, ինչպես նաև ՀՀ միջազգային մակարդակներում ստանձնած իրավունքներին և պարտավորություններին համապատասխան: Այս բարդ և ժամանակատար օրենսդրական բարեփոխումների գործընթացն ավելի արդյունավետ կազմակերպելու համար ՊԵԿ-ն նաև օգտվում է Եվրոպական Միության «Թվինինգ» աջակցման գործիքից և Եվրասիական մաքսային միության շրջանակներում ընդունված մաքսային օրենսդրական կարգավորումներից :

Հիմնական խնդիրներ

1) Միջազգային տնտեսական և քաղաքական գործընթացներին համահունչ օրենսդրական և ինստիտուցիոնալ բարեփոխումների իրականացում,

2) ՀՀ մաքսային օրենսդրության մշակում Եվրոպական միության և Եվրասիական մաքսային միության շրջանակներում ՀՀ որդեգրած քաղաքականության սկզբունքներին և ուղղություններին համապատասխան,

3) ՊԵԿ-ում մեկնարկած` «Թվինինգ» ծրագրի շրջանակներում միջազգային փորձագետների կողմից ներկայացված առաջարկությունների հիման վրա օրենսդրական բարեփոխումների իրականացում` Եվրասիական մաքսային միությանը ՀՀ անդամակցությանն ուղղված միջոցառումների համադրմամբ

Միջոցառումներ առաջադրված խնդիրները լուծելու համար

1. Սահմանների համալիր կառավարման համակարգի սկզբունքներին համահունչ պետական սահմանի անցման կետերում մաքսային ընթացակարգերի մշակում և ներդրում` հաշվի առնելով նաև «մեկ կանգառ/մեկ պատուհան» սկզբունքը:

Միջազգային բեռնափոխադրումների և ուղևորափոխադրումների աճին զուգընթաց անհրաժեշտություն է առաջանում պետական սահմանի անցման կետերում որակյալ ծառայությունների ապահովման` քաղաքացիների և տնտեսվարող սուբյեկտների համար առավել աննկատ դարձնելով սահմանահատման ընթացակարգերը: Ժամանակակից չափանիշներին համապատասխան պետական սահմանի անցման կետեր ունենալու խնդիրը համարվում է ՊԵԿ-ի գերակա խնդիրներից մեկը: Սակայն ժամանակակից պետական սահմանի անցման կետեր ունենալու խնդիրը չի կարող փոխկապակցված չլինել պետական սահմանում մաքսային և այլ ընթացակարգերի պարզեցման և այդ ընթացակարգերի իրականացման համար ծախսվող ժամանակահատվածի կրճատման հետ: Հետևաբար ՊԵԿ-ը պետական սահմանի անցման կետերը հիմնովին վերակառուցելու հետ մեկտեղ ձեռնամուխ է եղել ներդնել պետական սահմանի անցման կետերում սահմանահատման գործընթացների առավելագույն միասնականացված` սահմանների համալիր կառավարման համակարգի սկզբունքները: Միաժամանակ, ՊԵԿ-ը, հաշվի առնելով ոլորտում իրականացվող աշխատանքների միասնական իրականացման անհրաժեշտությունը, սահմանների համալիր կառավարման համակարգի ներդրման աշխատանքներն իրականացնում է պետական սահմանի անցման կետերում պետական մարմինների կողմից ծառայություններ մատուցող տարբեր մարմինների հետ սերտ փոխհամագործակցությամբ:

Հիմնական խնդիրներ

1) Պետական սահմանի անցման կետերում միջգերատեսչական և ներգերատեսչական համագործակցության ընդլայնում և կանոնակարգում, տեղեկատվության նույնականացման սկզբունքների մշակում,

2) Միջգերատեսչական աշխատանքային խմբի շրջանակներում «Մեկ կանգառ, մեկ պատուհան» սկզբունքի ներդրման և կրկնվող գործառույթների բացառման աշխատանքների համակարգում:

Միջոցառումներ առաջադրված խնդիրները լուծելու համար

Ռազմավարական նպատակ 3.

1. Մշակել և ներդնել մաքսային ծառայողների պարբերաբար վերապատրաստման, ուսուցման համակարգ, կազմակերպել համապատասխան դասընթացներ հասարակության լայն շերտերի համար:

Մաքսային համակարգում վարչարարության կատարելագործման կարևոր և առաջնային ուղղություններից է նաև մաքսային ծառայողների վերապատրաստման ծրագրերի մշակման և իրականացման աշխատանքները: Մաքսային համակարգում իրականացվող ցանկացած բարեփոխում օբյեկտիվ անհրաժեշտություն է ստեղծում կազմակերպել համապատասխան դասընթացներ` դինամիկ փոփոխություններին և կիրառվող նոր տեխնոլոգիաներին ծանոթանալու և դրանք պատշաճ օգտագործելու նպատակով: Որպես որակյալ աշխատակիցների առկայության լավագույն մեթոդ միանշանակ կարևորվում է յուրաքանչյուր մաքսային ծառայողի վերապատրաստումը` ոլորտային մասնագիտական հմտությունների և կարողությունների զարգացման միջոցով: Մյուս կողմից ՊԵԿ-ի վերապատրաստման ծրագրերի իրականացման արդյունավետության ապահովման տեսանկյունից կարևորվում է ինչպես օտարերկրյա պետություններից և միջազգային կազմակերպություններից լավագույն փորձագետների ներգրավմամբ վերապատրաստման դասընթացների կազմակերպումը, այնպես էլ տարբեր միջազգային ծրագրերի շրջանակներում միջազգային լավագույն ուսումնական հաստատություններում մաքսային ծառայության դասախոսական կազմի վերապատրաստման և դասավանդման հմտությունների կատարելագործման անհրաժեշտությունը:

Հիմնական խնդիրներ

1) Յուրաքանչյուր տարի մշակել մաքսային ծառայողների վերապատրաստման ծրագիր,

2) Ըստ անհրաժեշտության մշակել և կազմակերպել համապատասխան ուսուցողական դասընթացներ տարբեր շահագրգիռ կողմերի համար:

Միջոցառումներ առաջադրված խնդիրները լուծելու համար

Ռազմավարական նպատակ 4.

1. Ընդլայնել պետական կառավարման այլ մարմինների, տնտեսվարող սուբյեկտների և հասարակության հետ փոխհամագործակցությունը` բարձրացնելով փոխվստահության և տեղեկատվության արագ ապահովման մակարդակը:

Արտաքին աշխարհի հետ առևտրային հարաբերությունների ընդլայնման, ապրանքաշրջանառության մեծացման համատեքստում մաքսային ծառայությունները տնտեսվարող սուբյեկտներին դիտարկում են որպես գործընկերներ` որպես մաքսային հսկողության արդյունավետության բարձրացման նոր, ժամանակակից մեթոդ: Վերջին մի քանի տարիների ընթացքում զարգացած երկրներում «մաքսային ծառայություն-տնտեսվարող սուբյեկտ» փոխհարաբերությունները ձևավորվում են որակապես նոր մակարդակում` ինչպես փոխվստահության, այնպես էլ փոխհամագործակցության տեսանկյունից: ՊԵԿ-ի առաջնային խնդիրներից է տնտեսվարող սուբյեկտների հետ հարաբերությունները ձևավորել գործընկերային մթնոլորտում, որի համար անհրաժեշտ է վստահության երաշխիքներ ինչպես տնտեսվարող սուբյեկտների կողմից, այնպես էլ մաքսային ծառայության կողմից: Գործընկերային փոխհամագործակցությունը կարևոր է նաև պետական կառավարման մարմինների միջև անհրաժեշտ տեղեկատվության փոխանակման և տրամադրման տեսանկյունից: Այս ամենը համակարգված կիրառելու պայմաններում ՊԵԿ-ը նպատակ ունի ընդհանուր բարձրացնել հասարակության լայն շերտերում տեղեկացվածության և փոխվստահության մակարդակը` շահագրգիռ կողմերին մասնակից դարձնելով համակարգում իրականացվող բազմաոլորտ բարեփոխումների մշակման և իրականացման գործընթացներում:

Հիմնական խնդիրներ

1) ՊԵԿ պաշտոնական կայքի և հեռախոսազանգերի կենտրոնի կարողությունների կատարելագործում,

2) ՊԵԿ-ում գործող խորհրդակցական մարմնի հանդիպումների կազմակերպման և հարցերի քննարկման ընթացակարգի սահմանում,

3) Մշակել ներմուծման և արտահանման մաքսատուրքերի և հարկերի կառավարման ժամանակակից համակարգ` հիմնված ապրանքների դասակարգման, սակագների և ծագման երկրի, մաքսային արժեքի որոշման ու արդյունավետ հսկողության և աուդիտի կազմակերպման վրա:

Միջոցառումներ առաջադրված խնդիրները լուծելու համար

Ռազմավարական նպատակ 5.

1. Ընդլայնել այլ երկրների մաքսային մարմինների, Եվրոպական և Եվրասիական միությունների կառույցների և այլ միջազգային կազմակերպությունների հետ համագործակցությունը:

ՊԵԿ-ն ակտիվորեն ներգրավված է միջազգային տարբեր կառույցների շրջանակներում համագործակցության տարբեր ծրագրերում: ՊԵԿ-ի առաջնային խնդիրներից է ոչ միայն բազմակողմ համագործակցության ընդլայնումը, տարբեր ձևաչափերով մաքսային հարցերի վերաբերյալ հանդիպումներին ակտիվ մասնակցության ապահովումը, այլ նաև երկկողմանի հարաբերությունների ընդլայնումը և մաքսային հարցերով փոխօգնության և փոխհամագործակցության հուշագրերի և համաձայնագրերի նախապատրաստման և կնքման միջոցով ավելի սերտ երկկողմանի հարաբերությունների զարգացումը: Վերջին տարիների ընթացքում ՊԵԿ-ն ակտիվ ներգրավված է Համաշխարհային մաքսային կազմակերպության շրջանակներում իրականացվող տարբեր ծրագրերում և միջոցառումներում, ինչն էլ ավելի արդյունավետ և որակյալ է դարձնում մաքսային ծառայության առջև դրված ռազմավարական խնդիրների լուծման ուղիների մշակումը: ՊԵԿ-ն առանձնահատուկ ուշադրության կենտրոնում է պահում նաև տարածաշրջանային մակարդակում երկկողմ հարաբերությունների դինամիկ զարգացման հեռանկարները և ուղղությունները: Այդ առումով հայ-վրացական և հայ-իրանական հարաբերությունները զարգանում են փոխվստահության բարձր մակարդակի վրա` հաշվի առնելով սերտ համագործակցության, փոխօգնության, մաքսային ընթացակարգերի միասնականացման սկզբունքները:

Հիմնական խնդիրներ

1) Տարածաշրջանային և ենթատարածաշրջանային մակարդակում տարբեր միջազգային կազմակերպությունների հետ համագործակցության և արդյունավետության ընդլայնում, մասնավորապես Սևծովյան տնտեսական համագործակցության կազմակերպության, Հարավային Կովկասում սահմանների համալիր կառավարման ծրագրի և այլ ծրագրերի շրջանակներում,

2) Այլ երկրների մաքսային մարմինների հետ փոխօգնության համաձայնագրերի և փոխըմբռնման հուշագրերի կնքում:

Միջոցառումներ առաջադրված խնդիրները լուծելու համար

Ռազմավարական նպատակ 6.

1. Մաքսային բնագավառում հանցագործությունների և մաքսային կանոնների խախտումների դեմ պայքարի մեթոդների ուժեղացում և կատարելագործում:

Համաշխարհային առևտրի ծավալների աճին զուգընթաց մեծանում է նաև ապրանքային հոսքերի շղթայի ընթացքում մաքսային կանոնների խախտման հավանականությունը: Այս հանգամանքը չի կարող չանդրադառնալ մաքսային մարմինների գործելակերպի և ձեռնարկվող միջոցառումների վրա, մասնավորապես` մաքսային ծառայությունը նախատեսում է կազմակերպել տարբեր ուսուցողական գործնական դասընթացներ թիրախավորված մաքսային ծառայողների համար: Բացի այդ ակտիվ համագործակցության շրջանակներում բարեփոխումներ են իրականացվում նաև օրենսդրական ոլորտում` նպատակ ունենալով իրավական բազան համահունչ դարձնել միջազգային լավագույն փորձին և չափանիշներին: Ոլորտում իրականացվող աշխատանքներն իրականացվում են ոչ միայն ազգային, տարածաշրջանային մակարդակներում, այլ նաև միջազգային տարբեր կոնվենցիաների և համաձայնագրերի անդամակցության համատեքստում:

Հիմնական խնդիրներ

1) Մաքսային կանոնների խախտումների դեմ պայքարի արդյունավետության բարձրացման նպատակով տեխնիկական և մարդկային ռեսուրսների զարգացում,

2) ՀՀ մաքսային տարածքում օպերատիվ մաքսային հսկողության կարողությունների ընդլայնում:

Միջոցառումներ առաջադրված խնդիրները լուծելու համար

Ռազմավարական նպատակ 7.

1. Մշակել և ներդնել պարզեցված մաքսային ընթացակարգերի կիրառման համակարգ բարեխիղճ տնտեսվարող սուբյեկտների համար` անհրաժեշտ օրենսդրական և ինստիտուցիոնալ հիմք ստեղծելով «Լիազորված տնտեսվարող օպերատորների» համակարգի ներդրման և կիրառման համար:

Տարբեր միջազգային կազմակերպությունների շրջանակներում մաքսային համագործակցության առանցքային առաջնահերթություններից է մաքսային ընթացակարգերի պարզեցման և ներդաշնակեցման հիմնախնդիրները: Զարգացած երկրներում այս խնդրի լուծման վերաբերյալ արդեն իսկ իրականացվել են լուրջ աշխատանքներ` մաքսային ընթացակարգերի պարզեցված համակարգի մշակումը և ներդրում տեղափոխելով որակապես նոր մակարդակի վրա: Մաքսային ծառայությունը, կարևորելով երկրում մաքսային ընթացակարգերի առավելագույնս պարզեցման աշխատանքները` իր առջև նպատակ է դրել մշակել, սահմանել և փուլային տարբերակով ներդնել պարզեցված մաքսային ընթացակարգերի կիրառման համակարգ այն տնտեսվարող սուբյեկտների համար, որոնք իրենց գործունեության ողջ ընթացքում ՊԵԿ-ի կողմից կճանաչվեն որպես «բարեխիղճ»: Այդ համակարգի մշակումը և ներդրումը մաքսային համակարգում հնարավորություն կստեղծի շարունակել զարգացած երկրներում արդեն իսկ կիրառվող «Լիազորված տնտեսվարող օպերատորների» համակարգի ներդրմանն ուղղված աշխատանքները:

Հիմնական խնդիրներ

1) ՀՀ մաքսային օրենսդրությունում համապատասխան դրույթների ապահովում պարզեցված մաքսային ընթացակարգերի սահմանման համար,

2) Բարեխիղճ տնտեսվարող սուբյեկտների ընտրության չափորոշիչների մշակում, հաստատում և ներդրում:

Միջոցառումներ առաջադրված խնդիրները լուծելու համար

Ռազմավարական նպատակ 8.

1. Մաքսային համակարգի տեխնիկական և մասնագիտական կարողությունների ընդլայնում, հսկողական տարբեր մեթոդների ներդրում և կատարելագործում

Մաքսային ընթացակարգերի պարզեցումը և ընդհանրապես տնտեսվարող սուբյեկտ – մաքսային ծառայություն անմիջական կապի նվազեցումը չի ենթադրում մաքսային հսկողության թուլացում: ՊԵԿ-ը մի կողմից ակտիվ քայլեր է ձեռնարկում պարզեցնել մաքսային ընթացակարգերը, մյուս կողմից պարբերաբար վերազինում է մաքսային հսկողության տեխնիկական սարքակազմը, վերանայում է մաքսային հսկողության տարբեր մեթոդներ և եղանակներ: Մաքսային ընթացակարգերի պարզեցմանը զուգահեռ ՊԵԿ-ի նպատակն է զարգացնել ոչ միայն մաքսային հսկողության տեխնիկական և մեթոդական կարողությունները, այլ նաև ընդլայնել հետբացթողումային մաքսային հսկողության կարողությունները ինչպես օրենսդրական, այնպես էլ տեխնիկական և մարդկային ռեսուրսների առումով:

Մաքսային համակարգում իրականացվող օրենսդրական և ինստիտուցիոնալ բարեփոխումներն օբյեկտիվորեն անհրաժեշտություն են առաջացնում մաքսային համակարգը վերազինել ժամանակակից տեխնիկական միջոցներով և համակարգերով: Ապրանքների առավել արագ զննման, ճշգրիտ դասակարգման, խնդրահարույց ապրանքների փորձաքննությունն արագ կազմակերպելու և տնտեսվարող սուբյեկտներին արագ և որակյալ սպասարկելու կարևորագույն պայմաններից է հանդիսանում մաքսային ծառայությունում մաքսային լաբորատորիաների առկայությունը և դրանց պատշաճ ձևով շահագործումը: Այդ առումով ՊԵԿ-ն ձեռնամուխ է եղել համակարգում ստեղծել ժամանակակից մաքսային լաբորատորիա` անհրաժեշտ սարքավորումներով և սպասարկման անձնակազմով:

Հիմնական խնդիրներ

1) Մաքսային հսկողության ժամանակակից տեխնիկական միջոցների կիրառության ընդլայնում,

2) Հետբացթողումային մաքսային հսկողության համակարգի զարգացում,

3) Ռիսկային ապրանքների դասակարգման և փորձաքննության նպատակով մաքսային լաբորատորիաների ստեղծում,

4) Մաքսային լաբորատորիաների արդյունավետ շահագործում:

Միջոցառումներ առաջադրված խնդիրները լուծելու համար

Ռազմավարական նպատակ 9.

1. Մաքսային համակարգում ապրանքների ծագման երկրի հավաստագրերի տրամադրման համակարգի մշակում և ներդրում:

ՀՀ կառավարության և ՊԵԿ-ի առջև դրված կարևոր խնդիրների շարքին է դասվում ապրանքների ծագման երկրի հավաստագրերի տրամադրման ինստիտուտի և գործառույթների վերապահումը ՊԵԿ-ին: Այս գործընթացը մաքսային ձևակերպումների ընթացակարգերի հետ միևնույն պետական մարմնում կազմակերպելու համար պահանջվում է ինչպես միջազգային փորձագիտական աջակցություն, այնպես էլ ինստիտուցիոնալ և որակյալ կադրային ռեսուրսների ապահովվածություն, որին հասնելու համար ՊԵԿ-ն իր առջև դրել է հստակ նպատակներ և խնդիրներ:

Հիմնական խնդիրներ

1) Ապրանքների ծագման երկրի հավաստագրերի տրամադրման ընթացակարգերի սահմանում և գործարկում,

2) Ծագման երկրի հավաստագրերի տրամադրման գործընթացում ծագող ռիսկերի կառավարման մեխանիզմների մշակում:

Միջոցառումներ առաջադրված խնդիրները լուծելու համար

Ռազմավարական նպատակ 10.

1. Մաքսային համակարգում տեղեկատվական տեխնոլոգիաների համակարգի կարողությունների զարգացում

Մաքսային հսկողության համակարգի զարգացման ուղղությամբ ՊԵԿ-ի կողմից իրականացվում են համալիր միջոցառումներ, որոնք ամրագրված են տարբեր իրավական ակտերով: Սակայն, գիտակցելով հսկողական միջոցառումների և մեթոդների դինամիկ զարգացման, տեղեկատվական հոսքերի արդյունավետ կառավարմամբ թիրախային միջոցառումների ձեռնարկման անհրաժեշտությունը, ինչպես նաև տեղեկատվական տարբեր համակարգերի ինտեգրման հրամայականն ինչպես ազգային, այնպես էլ տարածաշրջանային և գլոբալ շրջանակներում, ՊԵԿ-ն տեխնիկական, ֆինանսական, փորձագիտական աջակցության տարբեր գործիքների միջամտությամբ նպատակ է դրել դինամիկ կերպով զարգացնել ՊԵԿ տեղեկատվական տեխնոլոգիաների համակարգը և կենտրոնական, և տարածաշրջանային ենթակառուցվածքներում: Այս նպատակի արդյունավետ իրականացումը հնարավորություն կընձեռնի համակարգում ունենալ միասնական տեղեկատվական դաշտ` տնտեսվարող սուբյեկտների համար ապահովելով արդյունավետ տեղեկատվական հոսքերի կառավարում և դյուրացում:

Հիմնական խնդիրներ

1) Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների համակարգի կարողությունների և գործառույթների զարգացում,

2) Ռիսկերի կառավարման համակարգի հնարավորությունների ընդլայնում և կիրառում:

Միջոցառումներ առաջադրված խնդիրները լուծելու համար

Հ/հ	Միջոցառում	Կատարման վերջնաժամկետ
1.	Զարգացած երկրների լավագույն փորձի կիրառմամբ մշակել մաքսային ձևակերպումների ընթացքում «Մեկ պատուհան» համակարգերի տեխնիկական նկարագիր	2013թ. IV եռամսյակ և շարունակական
2.	Զարգացած երկրների լավագույն փորձի կիրառմամբ իրականացնել մաքսային ձևակերպումների ընթացքում «Մեկ պատուհան» համակարգերի շարունակական ներդրումը	2014թ. IV եռամսյակ և շարունակական (ֆինանսավորման առկայության դեպքում)
3.	Ներդնել համապատասխան ընթացակարգ, ըստ որի նախքան իրավական ակտերի նախագծերի և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների համակարգերի մշակումը անհրաժեշտ կլինի պատրաստել բիզնես գործընթացի նկարագիր/մոդել	2013թ. IV եռամսյակ
4.	ՊԵԿ-ի տեղեկատվական համակարգերի վերաբերյալ տեխնիկական աջակցություն տրամադրելու նպատակով համապատասխան մասնագիտական խմբի ստեղծում (Help Desk)	2013թ. IV եռամսյակ
5.	Ներդնել մաքսային հայտարարագրերում լրացումների և փոփոխությունների իրականացման ընթացակարգ	2013թ. IV եռամսյակ
6.	Ընդունված իրավական ակտերի հիման վրա մշակել նախնական հայտարարագրման և ամբողջովին էլեկտրոնային հայտարարագրման համար անհրաժեշտ համակարգերի տեխնիկական նկարագրերը	2014թ. I եռամսյակ
7.	Ներդնել նախնական հայտարարագրման և ամբողջովին էլեկտրոնային հայտարարագրման համակարգերը	2014թ. IV եռամսյակ (ֆինանսավորման առկայության դեպքում)
8.	Իրականացնել ՀՀ մաքսային օրենսգրքի և ենթաօրենսդրական ակտերի՝ ռիսկերի կառավարման ոլորտին առնչվող փոփոխություններ` հիմք ընդունելով զարգացած երկրների լավագույն փորձը	2014թ. II եռամսյակ
9.	Մշակել TWM համակարգում ռիսկի պրոֆիլների շրջանակում իրականացվելիք միջոցառումների և մաքսային հսկողության արդյունքների արտացոլման համակարգերի տեխնիկական նկարագրերը	2014թ. II եռամսյակ
10.	Ռիսկի պրոֆիլների և ընտրողականության համակարգի զարգացում	2014թ. II եռամսյակ
11.	Դեղերի և դեղամիջոցի ներմուծման հավաստագրի էլեկտրոնային ստացման ներդրում «Մեկ պատուհան» համակարգի միջոցով	2013թ. IV եռամսյակ

Մաքսային վարչարարության ռազմավարության 2013-2014թթ. ծրագրի իրագործման հավանական ռիսկեր և ենթադրություններ

Մաքսային վարչարարության ռազմավարության 2013-2014թթ. ծրագրի իրականացմանը խոչընդոտող ռիսկերը կարող են կրել ինչպես ներքին, այնպես էլ արտաքին բնույթ, որոնք կարող են ուղղակի կամ անուղղակի ձևով ազդել սույն ռազմավարությամբ մաքսային մարմինների որդեգրած հիմնական նպատակների ամբողջովին և արդյունավետ իրականացմանը: Մասնավորապես այդ ռիսկերն են. ՀՀ տնտեսական թիրախների առաջնահերթության վերադասավորումը ինչպես ներքին, այնպես էլ արտաքին գործոնների փոփոխության պայմաններում, ինչպես նաև բավարար ֆինանսական ռեսուրսների պակասը կամ բացակայությունը: