«Գրանցված է»

ՀՀ արդարադատության

նախարարության կողմից

22 սեպտեմբերի 2005 թ.

Պետական գրանցման թիվ 10605378

 

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

 

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ

 

10 օգոստոսի 2005 թ. ք. Երևան

N 130-Ն

 

Հ Ր Ա Մ Ա Ն

 

ԱՆՏԱՌԱՅԻՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՊԼԱՆՆԵՐԻ ՀՐԱՀԱՆԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

 

Հիմք ընդունելով Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2005 թվականի հունիսի 1-ի «Հայաստանի Հանրապետության կառավարության և Համաշխարհային բանկի միջև աղքատության կրճատմանն աջակցության երկրորդ վարկի առաջընթացն ապահովելու միջոցառումների ծրագիրը հաստատելու մասին» N 939-Ն որոշմամբ հաստատված հավելվածի 42-րդ կետը

 

ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ`

 

Հաստատել անտառային տնտեսության կառավարման պլանների հրահանգը` համաձայն հավելվածի:

 

Նախարար`

Դ. Լոքյան

 

Հավելված ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարի 2005 թվականի օգոստոսի 10-ի N 130-Ն հրամանի

 

Հ Ր Ա Հ Ա Ն Գ

 

ԱՆՏԱՌԱՅԻՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՊԼԱՆՆԵՐԻ

 

Բ Ա Ժ Ի Ն  I

 

ԱՆՏԱՌՇԻՆՈՒԹՅԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒՄ ԵՎ ԴԱՇՏԱՅԻՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐ

 

Գ Լ ՈՒ Խ  I

 

ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

 

Սույն հրահանգը կարգավորում է անտառշինության և անտառկառավարման պլանավորման գործընթացը Հայաստանի Հանրապետությունում:

Անտառշինության և անտառային տնտեսության կառավարման պլանների մշակման նպատակը անտառային պաշարների կայուն և անընդմեջ օգտագործումն է` անտառի ազգային քաղաքականության և անտառի ազգային ծրագրերի դրույթներին համապատասխան:

Անտառշինությունը ներառում է`

1) անտառային տնտեսությունների սահմանների որոշումը և դրանց ներտնտեսական կազմակերպումը,

2) տեղագրական աշխատանքների կատարումը և անտառների քարտեզագրումը,

3) անտառային ֆոնդի հատվածների հայտնաբերումը, որոնցում անհրաժեշտ է իրականացնել Հայաստանի Հանրապետության անտառային օրենսգրքով սահմանված հատման տեսակները, անտառվերականգնման և անտառային տարածքների ընդլայնման միջոցառումները, անտառի պահպանության, պաշտպանության և այլ տնտեսական միջոցառումները, ինչպես նաև դրանց իրականացման կարգի և եղանակների սահմանումը,

4) անտառներն ըստ նպատակային նշանակության դասակարգելու հիմնավորումը և անտառները մի խմբից մյուսը փոխադրելու համար առաջարկությունների նախապատրաստումը,

5) անտառվերականգնման հատումների, հաշվարկային հատատեղերի և միջանկյալ օգտագործման հատումների ծավալների հաշվարկումը,

6) աճի և պաշարի գնահատումը,

7) անտառվերականգնման և անտառների ընդլայնման, անտառները հրդեհներից պահպանելու, վնասատուներից ու հիվանդություններից պաշտպանելու միջոցառումների և այլ անտառտնտեսական աշխատանքների ծավալների որոշումը,

8) կողմնակի և երկրորդական անտառօգտագործման ծավալների, անտառային ֆոնդի մշակութաառողջարարական, որսորդական տնտեսության կարիքների և այլ նպատակներով օգտագործման ծավալների որոշումը,

9) անտառկառավարման պլանների իրականացման նկատմամբ հեղինակային հսկողության սահմանումը,

10) անտառտնտեսական միջոցառումների կատարման որակի գնահատումը,

11) անտառային ռեսուրսների էկոլոգիական վիճակի վերլուծությունը:

 Անտառկառավարման պլանները (անտառաշինական նախագիծ) մշակվում և հաստատվում են անտառաշինության արդյունքում` անտառային տնտեսության վարման նպատակով` Հայաստանի Հանրապետության գյուղատնտեսության նախարարի կողմից:

Անտառկառավարման պլանը տարածքային պլանավորման փաստաթուղթ է, որի հիման վրա իրականացվում է անտառային հողերի և անտառների կայուն կառավարում: Անտառկառավարման պլանը կարող է վերանայվել անտառները հիվանդություններից, վնասատուներից, քամիներից, հրդեհներից, օդի աղտոտումից և այլնով խիստ վնասման դեպքերում:

Անտառշինական նախագծերը հիմք են հանդիսանում`

1) անտառտնտեսության վարման,

2) պետական անտառային կադաստրի վարման,

3) տեղեկատվական տվյալների բազայի ստեղծման և անտառների մոնիտորինգի իրականացման,

4) անտառօգտագործման տարեկան ծավալների պլանավորման,

5) պետական հսկողության,

6) վիճակագրական տեղեկատվության համար:

Անտառշինությամբ կազմված նյութերը հիմք են հանդիսանում տեխնիկական նախագծերի և այլ նպատակային առաջադրանքների կատարման համար:

 

Գ Լ ՈՒ Խ  II

 

ԱՆՏԱՌՇԻՆՈՒԹՅԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒՄ

 

1. Անտառշինությունը պատվիրվում է` նախօրոք ուսումնասիրելով անտառային տնտեսության և տնտեսության այլ ճյուղերի զարգացման հեռանկարները, հաշվի առնելով անտառկառավարման պլանների ժամկետները, անտառային տնտեսության վարման ինտենսիվությունը և անտառային ֆոնդի վիճակը առանձին անտառային տնտեսություններում` անտառկառավարման պլանների գործողության ժամկետի ավարտից առնվազն մեկ տարի առաջ:

2. Պետական անտառների անտառշինությունը իրականացվում է մրցութային կարգով:

3. Պատվիրատուի և կատարողի միջև օրենսդրությամբ սահմանված կարգով կնքվում է անտառշինության իրականացման և անտառկառավարման պլանների մշակման պայմանագիր` յուրաքանչյուր անտառային տնտեսության համար առանձին:

4. Անտառշինական աշխատանքները կազմված են նախապատրաստական և հիմնական (գույքագրում, վերլուծություն, պլանավորում) փուլերից և սկսվում են տեխնիկական ու անտառշինական խորհրդակցությունների միջոցով:

 

1. Տեխնիկական եվ անտառշինական խորհրդակցություններ

 

Տեխնիկական և անտառշինական խորհրդակցությունների նպատակն է ապահովել անտառշինական աշխատանքների կազմակերպումը, դրանց բազմակողմանի քննարկումը` բոլոր փուլերում ներգրավելով շահագրգիռ կողմերին:

Անտառշինության իրականացման ընթացքում հրավիրվում են երկու տեխնիկական և երկու անտառշինական խորհրդակցություններ: Տեխնիկական խորհրդակցությունները հրավիրվում և անցկացվում են տվյալ անտառային տնտեսության ղեկավարի կողմից` անտառշինություն իրականացնող կազմակերպության ղեկավարի, անտառգնահատողների, անտառապետերի, տեղական մասնագետների և այլ շահագրգիռ կազմակերպությունների ներկայացուցիչների մասնակցությամբ: Անտառշինական խորհրդակցությունները կազմակերպվում և անցկացվում են պատվիրատուի կողմից տվյալ անտառտնտեսության ներկայացուցիչների, անտառշինական կազմակերպության, հողաշինարարական, մարզպետարանի, անտառգնահատողների, ինչպես նաև գիտական և այլ շահագրգիռ կազմակերպությունների ներկայացուցիչների մասնակցությամբ:

 Առաջին տեխնիկական խորհրդակցության ժամանակ`

1) քննարկվում են հանձնարարականները և ընդունվում են որոշումներ` նախապատրաստական աշխատանքների փուլում նախատեսված հարցերի վերաբերյալ,

2) բացահայտվում և որոշվում են անտառշինական օբյեկտում իրականացվող նախապատրաստական աշխատանքների բոլոր առանձնահատկությունները,

3) նախապես որոշվում են նախատեսվող անտառշինական աշխատանքների բովանդակությունը և ծավալները։

Առաջին անտառշինական խորհրդակցության ժամանակ քննարկվում են`

1) անտառշինության դաշտային աշխատանքների իրականացման կարգը և առանձնահատկությունը,

2) անտառի գույքագրման և գնահատման մեթոդները,

3) անտառշինական օբյեկտի անտառների բաժանումն ըստ նպատակային և գործառնական նշանակության,

4) անտառշինական օբյեկտի և հարակից հողօգտագործողների սահմանների իրավաբանական ձևակերպումը,

5) անտառշինական օբյեկտի տարածքի կազմակերպման պլանը,

6) անտառշինական օբյեկտի ապահովվածությունը աերո կամ արբանյակային լուսանկարներով,

7) անտառի տնտեսական բաժինների կազմավորման առաջարկությունը և անտառի ծառերի հատման տարիքների սահմանումը,

8) անտառային ֆոնդի գնահատման տնտեսական միջոցառումների անհրաժեշտությունը,

9) նախորդ անտառշինության փորձահրապարակների առկայություն, կատարված գիտափորձարարական աշխատանքներ, նոր փորձահրապարակների տեղադրման անհրաժեշտություն,

10) անտառների ճանապարհային ցանցի կամ տրանսպորտային ճանապարհների շինարարության և վերականգնման տեղաբաշխման սխեմաների առկայությունը,

11) անտառգնահատման առանձնահատկությունը` հաշվի առնելով անտառների նպատակային նշանակությունը,

12) անտառշինական օբյեկտի ապահովվածությունը կադրերով, անշարժ և շարժական գույքով` անտառտնտեսական աշխատանքների կատարման համար,

13) անտառշինական աշխատանքների բարդության կատեգորիան,

14) անտառշինական աշխատանքների իրականացման ծրագրի տեխնիկական առաջադրանքը:

Դաշտային աշխատանքների ընթացքում կամ ավարտից հետո անց է կացվում երկրորդ տեխնիկական խորհրդակցությունը, որի ընթացքում քննարկվում են`

1) անտառշինական դաշտային աշխատանքների կատարման արդյունքները,

2) անտառների վիճակի և անտառտնտեսության վարման նախնական վերլուծությունը,

3) անտառօգտագործողների պահանջը` վառելափայտի, շինափայտի և այլ անտառային ռեսուրսների նկատմամբ,

4) տեղամասերի ցանկը, որտեղ նշանակված են հիմնական անտառտնտեսական միջոցառումներ,

5) համայնքների, հասարակական և այլ շահագրգիռ կազմակերպությունների առաջարկությունները:

Երկրորդ անտառշինական խորհրդակցությունը իրականացվում է անտառկառավարման ծրագրի հիմնական բաժինների մշակման ավարտից հետո, որի ընթացքում քննարկվում են`

1) անտառային ֆոնդի գնահատման հիմնական ցուցանիշները, առկա փոփոխությունների բնույթը և պատճառները նախորդ վերստուգիչ և ավելի վաղ ժամանակաշրջանի համար,

2) անտառային տնտեսության վարման վերլուծության արդյունքները,

3) անտառօգտագործման ծավալները, վայրը, իրականացման եղանակները և մեթոդները, հատումների տնտեսական և անտառագիտական և բնապահպանական հիմնավորումները,

4) անտառվերականգնման միջոցառումների և ցածրարժեք ծառուտների վերակառուցման ծավալները,

5) անտառսերմնային տնկարանային տնտեսության և պլանտացիաների կազմակերպումը,

6) բնապահպանական միջոցառումների պլանը, այդ թվում` անտառների հակահրդեհային, անտառպաշտպանական (վնասատուներ, հիվանդություններ) միջոցառումների ծրագիրը,

7) կողմնարդյունքի (ոչ բնափայտային հումքի պաշարների) գնահատումը:

 

2. Անտառշինական աշխատանքների հսկում

 

Անտառշինական աշխատանքների հսկումն իրականացվում է օրենսդրությամբ սահմանված կարգով սույն հրահանգի, անտառշինության իրականացման պայմանագրերի և խորհրդակցությունների պահանջների կատարման նպատակով:

Անտառների հատվածային գույքագրման ժամանակ անտառների օգտագործման, անտառվերականգնման և այլ միջոցառումների ծավալները որոշվում են անտառի գույքագրման ընթացքում` յուրաքանչյուր անտառտեղամասի համար նշանակված ծավալների գումարով: Անտառտեղամասային մեթոդով կատարվող անտառշինությունը հնարավոր է իրականացնել գույքագրողի կողմից, անցնելով յուրաքանչյուր տեղամասով, կատարելով մանրակրկիտ նկարագրում: Գույքագրման մանրամասն կատարման մեթոդի ժամանակ, հաշվի առնելով անտառի կարևորությունը, կիրառվում է գույքագրման աչքաչափային, աչքաչափային-չափողական և հաշվարկային մեթոդներ: Անտառգույքագրման և գնահատման մեթոդները յուրաքանչյուր անտառշինական օբյեկտի համար հաստատվում են պատվիրատուի կողմից: Անտառի գույքագրման, գնահատման մեթոդները և ճշտության նորմատիվները նշվում են տեխնիկական առաջադրանքում և անտառշինական աշխատանքների կատարման պայմանագրում:

Պատվիրատուն ընտրում է`

1) անտառգնահատման ցուցանիշների ճշտության աստիճանը,

2) տեխնիկական վարժանքների իրականացման մեթոդիկան,

3) անտառգնահատման քարտերի լրացման ձևը,

4) տվյալների բազայի ձևավորման և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կիրառման մեթոդիկան,

5) անտառշինական աշխատանքների հսկման մեթոդիկան:

Անտառշինության դաշտային աշխատանքների հանձնման-ընդունման ժամկետները և կարգը սահմանվում են պայմանագրով և անտառշինական աշխատանքների տեխնիկական առաջադրանքով:

Անտառշինության դաշտային աշխատանքների կատարման միջանկյալ ակտերը կազմվում են յուրաքանչյուր ամսվա վերջում/տոկոսային ակտ` համաձայն N 1 ձևի (կցվում է), իսկ վերջնական ակտը` դաշտային աշխատանքների ավարտից հետո 10-օրյա ժամկետում` անտառգնահատողների և անտառկառավարողների աշխատանքների կատարման համատեղ ստուգման արդյունքների հիման վրա:

Կատարված աշխատանքները ընդունվում են հանձնման-ընդունման ակտերով, որոնցում նշվում են կատարված դաշտային աշխատանքների ծավալները և գնահատականը` համաձայն N 2 ձևի (կցվում է): Ակտերը ստորագրվում են անտառշինական աշխատանքներն իրականացնողի և անտառկառավարողի կողմից և հանդիսանում են հիմք` կատարված դաշտային աշխատանքների հաշվարկման համար:

 

Գ Լ ՈՒ Խ  III

 

ԱՆՏԱՌՇԻՆՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՊԱՏՐԱՍՏԱԿԱՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐ

 

1. Նախապատրաստական աշխատանքների նպատակներն ու խնդիրները

 

Նախապատրաստական աշխատանքներն իրականացվում են մինչև դաշտային աշխատանքների սկիզբը: Այս աշխատանքների նպատակն է դաշտային և կամերալ աշխատանքների որակի ապահովումը:

Նախապատրաստական աշխատանքները ներառում են`

1) անտառշինական օբյեկտի սահմանների ուսումնասիրություն, և անհրաժեշտության դեպքում նրանց փոփոխման վերաբերյալ առաջարկության նախապատրաստում,

2) անտառշինական օբյեկտի տարածքների` ըստ անտառների նպատակային և գործառնական նշանակության վերլուծություն և անհրաժեշտության դեպքում` նրանց փոփոխության առաջարկի ձևակերպում,

3) օգտագործման հանձնված տարածքների սահմանների ճշտում,

4) քառակուսային և նշանոցանային ցանցերի պլանների մշակում,

5) անտառգնահատման ցուցանիշների ընտրություն,

6) նախորդ անտառշինության գնահատման, գեոդեզիական, պլան-քարտեզագրական նյութերի հավաքագրում, դրանց լրիվության, վիճակի և օգտագործման հնարավորությունների գնահատում,

7) անտառշինական օբյեկտի աերո կամ արբանյակային լուսանկարների և տոպոգրաֆիկ քարտեզագրական նյութերի ձեռքբերում,

8) նախորդ անտառշինությամբ նախատեսված բոլոր տեսակի անտառտնտեսական աշխատանքների ծավալների և տեղաբաշխման մասին տեղեկությունների հավաքում,

9) անտառների սանիտարական վիճակի մասին տեղեկությունների հավաքում և հատուկ անտառպաթոլոգիական ուսումնասիրության իրականացման անհրաժեշտության որոշում,

10) անցուղիների մաքրման և սահմանային գծերի հատումների ծավալների որոշում: Անտառտնտեսական կազմակերպությունների կողմից իրականացվող անցուղիների և սահմանային գծերի մաքրման աշխատանքների հսկում, քառակուսային սահմանային սյուների տեղադրման և այլ միջոցառումների իրականացում,

11) աերոլուսանկարների կամ արբանյակային նկարների ուսումնասիրություն և անտառշինական աշխատանքների առանձնահատկությունների ճշտման նպատակով նախնական մշակում,

12) փորձահրապարակների տեղադրում, նախքան դաշտային գույքագրման աշխատանքները կոլեկտիվ ուսուցում իրականացնելու նպատակով գնահատման քայլային գծերի նախապատրաստում,

13) անտառշինական առաջադրանքի նախագծի կազմում,

14) լանդշաֆտային-բնապահպանական և հողատիպոլոգիական ուսումնասիրության իրականացում,

15) անհրաժեշտության դեպքում հատման տարիքի վերանայման նպատակով ուսումնասիրություն և անհրաժեշտ առաջարկությունների նախապատրաստում:

 

2. Աերոլուսանկարների եվ արբանյակային նյութերի ապահովումն ու դրանց նկատմամբ ներկայացվող պահանջները

 

1. Աերոլուսանկարների և արբանյակային նյութերը հանդիսանում են անտառշինական աշխատանքների տեխնիկական հիմքը:

2. Տարածքի աերոլուսանկարումը պլանավորվում և կազմակերպվում է պատվիրատուի կողմից հաստատված կարգով:

3. Անտառշինության ժամանակ հիմնականում օգտագործվում են աերոլուսանկարների M1:10000 և M1:15000 մասշտաբները:

4. Աերոլուսանկարները օգտագործվում են`

1) ֆոտոուրվագծերի կազմման, սահմանների, անցուղիների, քայլային գծերի, տոպոգրաֆիկ իրավիճակների ճանաչման և անտառշինական աշխատանքների իրականացման ժամանակ անտառում հստակ կողմնորոշման համար,

2) վերծանման միջոցով անտառհատվածների գնահատման համար,

3) անտառշինական պլանշետների և այլ պլան-քարտեզագրական նյութերի կազմման համար:

5. Դաշտային և կամերալ աշխատանքներում օգտագործվող աերոլուսանկարման նյութերի հանձնման, հաշվառման, գրանցման և պահպանման կարգը որոշվում է համապատասխան պայմանագրով:

6. Նկարահանման նյութերի պիտանելիությունը որոշվում է հետևյալ պահանջներով.

ա) բաժանումը տեղանքում` ոչ պակաս 3 մետրից,

բ) նկարահանումների ժամկետը չպետք է գերազանցի մեկ տարին,

գ) որպես կանոն, նկարահանումները պետք է իրականացվեն ամռանը, ամպամածության բացակայության ժամանակ, երբ արևի բարձրությունը` 25 աստիճան է,

դ) օբյեկտի ընդհանուր տարածքի նկարահանումների ստվերապատումը պետք է լինի 3%-ից ոչ ավելի,

ե) երկայնական ծածկումը պետք է լինի 50%-ից ոչ պակաս, իսկ լայնականը մարշրուտների միջև ոչ պակաս 20%,

զ) գունավոր զոնալ լուսապատկերային հետքը պետք է ունենա հատուկ արտահայտված գունավոր բաժանում կամ հիմնական ծառատեսակների համար ունենա թվային ինֆորմացիոն շերտ:

7. Արբանյակային պատկերների վերծանման ծրագրային փաթեթի տեխնիկական առանձնահատկություններն են`

1) արբանյակային պատկերների վերծանման և մշակման բավարար հնարավորություններ,

2) երկրատեղեկատվական համակարգերի տարածված ծրագրային փաթեթների հետ համատեղելիություն,

3) տարբեր ձևաչափերի հեռազոնդավորման տվյալների հետ փոխանակման հնարավորություններ,

4) տվյալների մուտքագրման, մոդելավորման և վերլուծման հնարավորություններ,

5) սպեկտրալ և տարածաչափական ճշգրտման հնարավորություն,

6) արբանյակային պատկերների ավտոմատ և վերահսկվող դասակարգման կարողություն,

7) տվյալների վիճակագրական վերլուծության հնարավորություն,

8) թվային մոդելավորման և այլ հնարավորություններ:

8. Արբանյակային պատկերների և աերոլուսանկարների վերծանման արդյունքները մուտքագրվում են երկրատեղեկատվական համակարգ: Երկրատեղեկատվական համակարգում դրանց և տեղագրական քարտեզագրական նյութերի և գոյություն ունեցող անտառշինական քարտեզների հիման վրա ստեղծվում է անտառշինական աշխատանքների բազային քարտեզագրական հիմքը: Այնուհետև կապակցվում են գեոդեզիական և դաշտային գույքագրման աշխատանքների տվյալները միևնույն կոորդինատային համակարգում և ստեղծվում համապատասխան թվային (ռաստեր-վեկտորային) թեմատիկ քարտեզներ:

 

3. Նախագծի մշակման համար անհրաժեշտ հիմնական տնտեսական եվ այլ տեղեկությունների հավաքումը

 

1. Նախապատրաստական աշխատանքների շրջանում իրականացվում է անտառշինական օբյեկտի բնական և տնտեսական պայմանների վերաբերյալ հետևյալ տեղեկությունների հավաքումը.

ա) բնափայտային և ոչ բնափայտային արտադրանքի պահանջարկի և ըստ սպառողների` սպառման ծավալները,

բ) մթերվող բնափայտի ապրանքային և տեսակային կառուցվածքը,

 գ) ընդհանուր օգտագործման տրանսպորտային, անտառտնտեսական և հակահրդեհային նշանակության ճանապարհների վիճակը, ձգվածությունը (կմ) անտառշինական օբյեկտի 1000 հա տարածքի հաշվով:

2. Կազմակերպչական-տեխնիկական միջոցառումների պլանավորման հետ միաժամանակ կատարվում է տարածաշրջանի բնակլիմայական պայմանների ուսումնասիրություն և տվյալների հավաք`

ա) անտառշինական օբյեկտի տարածքի կլիմայական առանձնահատկությունները,

բ) տեղանքի ռելիեֆի բնութագիրը,

գ) գերակշռող հողերի բնութագիրը և գրունտային ջրերի մակարդակը:

 

4. Անտառային տնտեսության վարման եվ անտառօգտագործման հիմնական տեղեկությունների հավաքումը

 

Անտառային տնտեսության վարման և անտառօգտագործման մակարդակի բնութագրման և գնահատման անտառտնտեսական միջոցառումների ճիշտ ընտրության համար նախապատրաստական և դաշտային փուլերում իրականացվում է հետևյալ տվյալների հավաքումը.

1) անտառների բաժանումն ըստ նպատակային և գործառնական նշանակության,

2) նախկին անտառշինությամբ ընդունված ծառատեսակների հատման տարիքը և դրանց փոփոխության պատճառները վերստուգիչ ժամանակաշրջանի (առաջիկա տասը տարիներ) ընթացքում,

3) անտառտնտեսական կազմակերպությանն ամրացված անտառային ֆոնդի տեղաբաշխվածությունը` ըստ հողերի կատեգորիաների,

4) անտառածածկ հողերի և բնափայտային ընդհանուր պաշարների և աճի բաշխվածությունն ըստ գերակշռող ծառատեսակների և տարիքային խմբերի,

5) հիմնական անտառկազմող ծառատեսակների գնահատման միջին ցուցանիշները,

6) անտառտնտեսական և այլ աշխատանքների, անտառվերականգնման հատումների, անտառվերականգնման միջոցառումների ծավալները և բաշխվածությունը,

7) անտառների սանիտարական վիճակը և անտառային հրդեհները,

8) անտառգնահատման տվյալներով հատատեղերի հատկացումը և փաստացի հատված բնափայտի ծավալները,

9) ծառուտների վերակառուցման ծավալները և եղանակները,

10) տնկարանների առկայությունը, տեղադրությունը և բնութագիրը, այդ թվում` բազիսային, պլանտացիաներ և դպրոց-հողամասեր, դրական ծառեր և դրական ծառուտներ ունեցող անտառամասեր,

11) անտառտնտեսական աշխատանքների իրականացման ժամանակ օգտագործվող հաշվարկատեխնոլոգիական քարտեր, անտառանյութի պատրաստման և անտառտնտեսական աշխատանքների առանձին գործողությունների մեքենայացման աստիճանը,

12) բնափայտի տարեկան օգտագործման ծավալը,

13) անտառային պտուղների, հատապտուղների, սնկերի, դեղաբույսերի հավաքումն ու մշակումը,

14) լայն սպառման ապրանքների արտադրման տեսականին և ծավալները,

15) անտառշինական նյութերի մեջ ընթացիկ փոփոխությունների ընդգրկման ամբողջականությունը և որակը:

Անտառտնտեսության վարման և անտառօգտագործման մասին տվյալների հավաքումը կատարվում է վերջին վերստուգիչ ժամանակաշրջանի համար` ըստ տարիների:

 

5. Գեոդեզիական տվյալների եվ քարտեզագրական նյութերի հավաքումը, որակը եվ գնահատումը

 

1. Անտառշինական կազմակերպությունը, մինչև նախապատրաստական աշխատանքների սկսելը, հանրապետության կամ տարածքային հողաշինարարական պատասխանատու մարմիններից ստանում է համաձայնություն` ուսումնասիրվող տարածաշրջանի համայնքների և այլ հողօգտագործող կազմակերպությունների հողօգտագործման պլան-քարտեզագրական նյութերի հավաքագրման և կրկնօրինակման համար:

2. Անտառշինական օբյեկտի տարածքում նախապատրաստական փուլում ժամանակավոր օգտագործման համար պետք է հավաքվեն հետևյալ գեոդեզիական և քարտեզագրական նյութերը:

Անտառտնտեսական կազմակերպությունից`

1) նախորդ անտառշինության պլանշետները, որոնց վրա կատարվել են անտառային ֆոնդի փոփոխությունները վերջին վերստուգիչ շրջանում,

2) անտառային ծառուտների պլանները,

3) անտառշինական օբյեկտի քարտեզ-սխեմաները,

4) նախորդ անտառշինությամբ կատարված արտաքին սահմանների և պլանշետային շրջանակների կոորդինատային հաշվեցուցակը կամ գեոդեզիական մատյանները,

5) այլ օգտագործողներին ժամանակավոր օգտագործման հատկացված հողերի վերաբերյալ անտառպետությունների և պահաբաժինների քարտեզագրական նյութերի պատճենները։

Տարածքային հողաշինարարական մարմիններից`

1) անտառշինական օբյեկտի տարածքին հարակից հողօգտագործողների հաստատված սահմանների պատճենները,

2) քաղաքներում` անտառտնտեսական միավորի հետ ունեցած սահմանների պատճենները,

3) պետական ջրային ֆոնդի հողերի սահմանների պատճենները,

4) անտառշինական օբյեկտի տարածքում գտնվող պետական ջրային ֆոնդին պատկանող գետերի, լճերի և ջրամբարների ցուցակը,

5) անտառշինական օբյեկտի հողային քարտեզների պատճենները,

6) համայնքային ներտնտեսական հողօգտագործման նյութերը, որոնցում նշված են համայնքային կառավարման անտառները,

7) հանրապետական և մարզային նշանակության ճանապարհների տարանջատման շերտի պատճենը:

Գեոդեզիայի և քարտեզագրման մարմիններից`

ա) անհրաժեշտ մասշտաբներով անտառշինական օբյեկտի տոպոգրաֆիկ քարտեզները,

բ) մարզերի վարչական սահմանների պատճենները,

գ) անտառշինական օբյեկտի տարածքում այլ կազմակերպությունների կողմից իրականացված գեոդեզիական և տոպոգրաֆիկ աշխատանքների տվյալները, որոնք անհրաժեշտ են` իրականացվող հանույթների և ուսումնասիրությունների համար:

Համապատասխան պետական կառավարման մարմինների նախագծային, հետախուզական կազմակերպություններից`

 ա) հեռանկարային պլաններով անտառշինական օբյեկտի պետական անտառային ֆոնդի հողերից` արդյունաբերության և այլ արտադրական նշանակության, գյուղատնտեսական հողատեսքերի ընդարձակման, էներգետիկայի, տրանսպորտի, կապի, կոմունալ ենթակառուցվածքների օբյեկտների և այլ նպատակներով նախատեսվող տարածքների քարտեզների պատճենները,

բ) քաղաքների, քաղաքամերձ գոտիների պլանավորման նախագծերի պատճենները,

գ) ուսումնասիրության և նախագծային այլ տիպի աշխատանքների պլան-քարտեզագրական նյութերի պատճենները, որոնք կարող են օգտագործվել անտառային տնտեսության կազմակերպման և զարգացման պլանի մշակման համար:

3. Բոլոր քաղվածքները, ինչպես նաև պլան-քարտեզագրական նյութերի պատճենները, հաստատվում են համապատասխան կազմակերպությունների կողմից: Հարակից հողգօտագործողների տարածքները, որոնք չունեն գեոդեզիական տվյալներ, վիճելի սահմանները պետք է թվարկվեն հատուկ ակտի մեջ, որը ստորագրվում է մարզի գլխավոր հողաշինարարի կողմից և սահմանները որոշվում են վերջինիս և անտառտնտեսության մասնակցությամբ:

Հարակից հողօգտագործողների սահմանի գեոդեզիական տվյալների մեջ կոպիտ սխալների հայտնաբերման դեպքում դրանց ճշտումը կատարվում է անմիջապես անտառշինական կազմակերպության կողմից, անտառտնտեսվարող մարմինների և շահագրգիռ կողմերի մասնակցությամբ` կազմելով գեոտվյալների փոփոխությունների վերաբերյալ ակտ:

4. Անտառտնտեսվարող կազմակերպությունները հողաշինարարական մարմինների հետ կազմում և հաստատում են ակտ, որում թվարկվում են բոլոր այն հատվածները, որոնք մտել կամ դուրս են եկել անտառային կազմակերպության կազմից նախորդ անտառշինությունից հետո, նշելով դրանց տեղադրությունը, համարները և այլ փաստաթղթեր, որոնց հիման վրա կատարվել է հողերի հանձնումը կամ ընդունումը, և այն տրամադրում են անտառշինական կազմակերպությանը: Ակտի մեջ առանձին նշվում են այն հատվածները, որոնք տրվել են երկարատև օգտագործման այլ հողօգտագործողներին:

5. Նախապատրաստական փուլում անտառշինական օբյեկտի ճշտված հողերը համեմատվում են անտառի պետական հաշվառման և մարզի հողային հաշվեկշռի հետ և տարբերության դեպքում բացահայտվում են դրանց պատճառները:

Եթե օբյեկտը գտնվում է երկու կամ ավելի մարզերի վարչական տարածքներում, սահմանների ճշտումը և համաձայնեցումը կատարվում է յուրաքանչյուր մարզի հողաշինարարի հետ:

6. Հավաքված նյութերի և տարածքում սահմանների վիճակի հետազոտման հիման վրա որոշվում է անտառտնտեսվարող օբյեկտի սահմանների վերականգնման համար անհրաժեշտ նյութական և ֆինանսական միջոցները, որոնք պետք է իրականացվեն նախապատրաստական կամ դաշտային փուլերում:

7. Կախված գեոտվյալների լրիվությունից, նախորդ անտառշինական պլանշետների գեոդեզիական նյութերի ճշտության հիմքից և դրանց վիճակից, տոպոգրաֆիական համապատասխան մասշտաբների քարտեզների առկայությունից` անտառշինական կազմակերպության գլխավոր մասնագետի կողմից որոշվում է դրանց լրիվ կամ մասնակի օգտագործման հնարավորությունը և նոր անտառշինական պլանշետների կազմման եղանակը:

 

6. Անտառշինական օբյեկտի տարածքի կազմակերպման նախապատրաստական աշխատանքները

 

1. Նախապատրաստական փուլում կատարվում են անտառշինական օբյեկտի տարածքի կազմակերպման հետևյալ աշխատանքները.

ա) ճշտվում են անտառտնտեսվարող կազմակերպության անտառպետությունների սահմանները (փոփոխություն կամ պահպանում),

բ) անտառների` ըստ կարգերի և պաշտպանական կատեգորիաների գործող բաժանումների վերլուծություն և անհրաժեշտության դեպքում փոփոխությունների առաջարկների ներկայացում:

2. Անտառտնտեսական կազմակերպությունների և անտառպետությունների սահմանների պահպանման կամ փոփոխության հարցը քննարկվում է առաջին տեխնիկական խորհրդակցության ժամանակ, որի արձանագրությունը ուղարկվում է պատվիրատուին: Նշված սահմանների փոփոխության առաջարկները քննարկվում և սահմանված կարգով որոշվում է վերջինիս կողմից:

3. Անտառային տնտեսության կազմակերպման և զարգացման ծրագրերի մշակմանը նախորդում են դաշտային անտառշինական աշխատանքները, որոնք իրականացվում են` համաձայն անտառտնտեսությունների ու անտառպետությունների հաստատված սահմանների և անտառներն ըստ նպատակային և գործառնական նշանակության բաժանումների:

Նախորդ անտառշինական նյութերից, անտառտնտեսության վարման փաստաթղթերից դուրս են գրվում անտառների` ըստ նպատակային և գործառնական նշանակության հիմքերը (որոշումների և հրամանների համարները և տարեթվերը), ըստ պլան-քարտեզագրական նյութերի` որոշվում են դրանց տարածքային տեղաբաշխվածությունը:

Առանձին անտառային զանգվածների ունեցած դերի և անտառի նպատակային և գործառնական նշանակության անհամապատասխանության դեպքում անտառշինական նախագծի հեղինակը նախապատրաստում է հիմնավորում` անտառները մի խմբից մյուսը տեղափոխման կամ ըստ նպատակային նշանակության պատկանելիության ճշտման համար:

Նշված առաջարկությունները ներկայացվում են պատվիրատուին սահմանված կարգով քննարկման համար:

 4. Տարածքի կազմակերպումն իրականացվում է նախապատրաստող խմբերի կողմից նախապատրաստական աշխատանքների համար հատկացված միջոցներով:

Առաջին հերթին կատարվում են տեղերում այլ հողօգտագործողների հետ լիովին կամ մասնակիորեն կորած սահմանների վերականգնումը, որից հետո կատարվում են քառակուսային ցանցի հատումների և մաքրման աշխատանքներ, քառակուսային սահմանային բաժանարար նշանոցանային սյուների տեղադրում:

 

7. Քառակուսային եվ նշանոցանային ցանցի նախագծի կազմումը

 

1. Անտառտնտեսվարող օբյեկտի քառակուսային և նշանոցանային ցանցի նախագիծը կազմվում է յուրաքանչյուր անտառպետության համար առանձին` նախորդ անտառշինական պլան-քարտեզագրական, աերոլուսանկարների և տոպոքարտեզների նյութերի հիման վրա:

2. Քառակուսային ցանցի նախագծի կազմման ժամանակ որպես քառակուսային սահմաններ կարող են օգտագործվել մայրուղիներ, մշտական գործող անտառտնտեսական և հակահրդեհային նշանակության ճանապարհներ, հակահրդեհային անջրպետներ, էլեկտրական հաղորդակցության և գազատար ուղիներ, գետեր, գետակներ, լեռնաշղթաներ, կիրճեր:

3. Նախորդ անտառշինության ժամանակ հաստատված քառակուսային ցանցը և քառակուսիների համարակալումը հիմնականում պահպանվում են:

Քառակուսիների համարակալումը փոփոխություն է կրում անտառպետությունների առանձին տարածքների նկատելի փոփոխությունների դեպքում:

Քառակուսիների համարակալումը կատարվում է անտառպետությունների սահմաններում հյուսիս-արևմուտքից հարավ-արևելք:

4. Քառակուսային և նշանոցանային ցանցի նախագծի սխեմայի վրա անցկացվում են պլանշետների սահմանները, վարչական տարածքների սահմանները, անտառների կատեգորիաները և կարգերը, անտառհումքային բազաները, քառակուսիների հին և նոր համարները (համարակալման փոփոխության դեպքում), ինչպես նաև այլ ուրվագծային պատկերները, որոնք անհրաժեշտ են դաշտային աշխատանքների կատարման կազմակերպման համար:

5. Քառակուսային ցանցի կազմված նախագիծը ստորագրվում է անտառտնտեսվարող կազմակերպության և անտառշինական կազմակերպության ներկայացուցիչների կողմից: Միաժամանակ համաձայնեցվում է ճանապարհների, մայրուղիների, անտառային արահետների, գետերի ցանկը, հաստատվում են քառակուսիների նշանոցանային սյուների տեղերը:

Քառակուսային և նշանոցանային ցանցի նախագիծը ուսումնասիրվում և հաստատվում է առաջին անտառշինական խորհրդակցության ժամանակ:

 

8. Գնահատման եվ այլ տեղեկատվական նյութերի ընտրությունն ու հիմնավորումը

 

1. Անտառգնահատման աղյուսակների, անտառային տիպերի սխեմաների և այլ նորմատիվների ընտրությունը, որոնք կիրառելի են անտառշինական օբյեկտի պայմաններում, կատարվում է հետևյալ նյութերի ուսումնասիրության և վերլուծության հիման վրա.

ա) նախորդ անտառշինության ժամանակ օգտագործված աղյուսակներ և սխեմաներ,

բ) գիտահետազոտական և նախագծային կազմակերպությունների կողմից մշակված և տվյալ տարածքում օգտագործման նախընտրելի աղյուսակներ և սխեմաներ:

2. Անտառգնահատման աղյուսակների կիրառելիության ստուգում (ընդհանրական կամ տեղային աճման ընթացքի, ծառուտների ընդլայնական կտրվածքների մակերեսների և պաշարի հաշվարկման ստանդարտ աղյուսակներ, տեսակային թիվ և այլն) իրականացվում է փորձահրապարակների գնահատման և մոդելային ծառերի գործիքային չափման տվյալների համադրմամբ: Պաշարի որոշման աղյուսակը համարվում է պիտանի, եթե նրա սիստեմատիկական սխալը չի գերազանցում +- 5%: Գերազանցման դեպքում աղյուսակում մտցվում է ուղղման գործակից, կամ կազմվում է նորը: Անտառշինության օբյեկտի գնահատման արդյունքում մշակվում է անտառկառավարման պլան:

 

9. Օբյեկտների պատրաստում կոլեկտիվ ուսուցման համար

 

1. Կոլեկտիվ ուսուցման համար ընտրվում են անտառշինական օբյեկտում առավել բնութագրիչ, տեսակային կենսաբազմազանությամբ, հասակային տարբեր դասերով, ապրանքային կառուցվածքով, արտադրողականությամբ և աճման պայմանների բազմազանությամբ աչքի ընկնող ծառուտները:

2. Կոլեկտիվ ուսուցման համար օբյեկտների նախնական ընտրությունը կատարվում է նախորդ անտառշինական առկա նյութերի և աերոլուսանկարների նյութերով` ճշտելով բնական պայմաններում: Կոլեկտիվ ուսուցման համար հաշվի են առնվում և ըստ հնարավորության օգտագործվում են նախորդ անտառշինությամբ տեղադրված և պահպանված փորձահրապարակները:

 

10. Առաջադրանքի նախագծի կազմում անտառշինության դաշտային աշխատանքների իրականացման համար

 

1. Անտառտնտեսվարող կազմակերպություններում անտառշինության դաշտային աշխատանքների իրականացման համար առաջադրանքի նախագիծը կազմվում է` համաձայն նախապատրաստական աշխատանքների նյութերի և տեխնիկական խորհրդակցությունների որոշումների:

2. Անտառշինության դաշտային աշխատանքների իրականացման համար առաջադրանքի նախագծում նշվում է.

1) անտառտնտեսվարող կազմակերպության անվանումը, ընդհանուր տարածքը,

2) անտառշինության և գնահատման մեթոդներն անտառշինական օբյեկտի այն տարածքների նշմամբ, որտեղ դրանք պետք է կիրառվեն,

3) նախատեսվող հետազոտական աշխատանքների տեսակները և ծավալները ծառուտներում, մշտական և ժամանակավոր փորձահրապարակների քանակը ներքոհիշյալ հետազոտությունների իրականացման նպատակով.

ա) աճի ընթացքի,

բ) ապրանքային և տեսակային կառուցվածքի,

գ) անտառտնտեսական միջոցառումների արդյունավետության որոշման,

դ) անտառային մշակույթների,

ե) բնական վերաճի,

զ) ինժեներատեխնիկական անձնակազմի և մյուս աշխատողների ֆինանսավորման անհրաժեշտությունը:

 

11. Նախապատրաստական աշխատանքների արդյունքում պատրաստված նյութերը եվ դրանց դիտարկումը

 

1. Նախապատրաստական աշխատանքների արդյունքների հիման վրա անտառշինական խմբի ղեկավարը կազմում է զեկույց, որում նշվում են օբյեկտի բնական և տնտեսական պայմանների առանձնահատկությունները, որոնք ազդեցություն կունենան դաշտային անտառշինական աշխատանքների կազմակերպման վրա, տարածքի ուսումնասիրության աստիճանը, աերոլուսանկարներով, տոպոքարտեզներով և այլ տեղեկատվական նյութերով ապահովվածությունը, անտառային ֆոնդի սեղմ նկարագրությունը, կատարված նախապատրաստական աշխատանքների ծավալները և դրանց կազմակերպման բնութագիրը, աշխատուժի, տրանսպորտի, կապի միջոցների առկայությունը, և օբյեկտի այլ պայմաններ ու առանձնահատկություններ:

2. Նախապատրաստական աշխատանքների զեկույցին կցվում են հետևյալ նյութերը.

ա) ըստ անտառպետությունների համարակալված հարակից հողօգտագործողների և սահմանների պատճենները` հաստատված հողաշինարարական մարմինների կողմից,

բ) նախորդ վերստուգիչ շրջանում անտառային ֆոնդում ընդգրկված և օտարված հողերի քարտեզագրական նյութերի պատճենները և դրանց վերաբերյալ համապատասխան իրավական ակտերը,

գ) անտառտնտեսվարող կազմակերպության հետ համաձայնեցված քառակուսային և նշանոցանային ցանցի նախագիծը,

դ) անտառտնտեսվարող օբյեկտի քարտեզ-սխեման, որի վրա նշված են ճանապարհները, բնակավայրերը և այլն,

ե) երկարատև օգտագործման հանձնված, ըստ անտառների խմբերի և պաշտպանական կատեգորիաների, տարածքների քարտեզ-սխեմաների պատճենները,

 զ) պլանշետներից հանված վերստուգիչ շրջանում հատումների ուրվագծերի, հրդեհված տարածքների, անտառմշակույթների, վերակառուցված ծառուտների, մշտական անտառասերմնային հատվածների և պահախմբի ծառայողական հողակտորների համապատասխան նյութերի պատճենները,

է) բարձր տարիքի և վերստուգիչ ժամանակաշրջանում հիմնված անտառմշակույթների հաշվառման ցուցակը,

ը) նախորդ անտառշինական նյութերի մեջ ընթացիկ փոփոխությունների մասին տեղեկանք,

թ) անտառի պետական հաշվառման փաստաթղթերը սահմանված ձևերով,

ժ) կոլեկտիվ ուսուցման նախապատրաստման համար ընտրված տարածքների վերաբերյալ նյութերը,

ժա) անտառի գնահատման նորմատիվ տեղեկատվական նյութերը և առաջարկվող նորմատիվների ցուցակը,

ժբ) ծառերի հատման տարիքի առաջարկները,

ժգ) ճանապարհային ցանցի մասին տեղեկանք,

ժդ) հավաքված նյութերի գրանցումը,

ժե) անտառշինության դաշտային աշխատանքների անցկացման պլան-առաջադրանք:

3. Կատարվող նախապատրաստական աշխատանքների արդյունքները քննարվում են առաջին տեխնիկական խորհրդակցության ժամանակ:

4. Առաջին տեխնիկական խորհրդակցության որոշումը պատվիրատուի կողմից քննարկվում և հաստատվում է նախապատրաստական աշխատանքների ավարտից ոչ ուշ, քան մեկ ամիս հետո:

 

Գ Լ ՈՒ Խ  IV

 

ԱՆՏԱՌԱՅԻՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅԱՆ ԲՆԱԿԱՆ ԵՎ ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԻ ՈՒՍՈՒՄՆԱՍԻՐՈՒԹՅՈՒՆ

 

1. Բնական պայմանների ուսումնասիրությունը եվ անտառտնտեսության վարման առանձնահատկությունները

 

1. Անտառշինության նախապատրաստական և դաշտային փուլերում կատարվում են ռելիեֆի, լանդշաֆտի, հողի, կլիմայի, հիդրոգրաֆիայի և հիդրոլոգիայի վերաբերյալ նյութերի հավաքում, վերլուծություն, ընդհանրացում և անտառի աճի վրա նրանց ազդեցության գնահատում:

2. Կլիմայի, լանդշաֆտի և ռելիեֆի բնութագիրը պետք է պարունակի ամփոփ տեղեկություններ անտառտնտեսվարող օբյեկտի տարածքում դրանց առանձնահատկությունների վերաբերյալ:

3. Հողերի բնութագիրը տրվում է հողային հետազոտությունների նյութերի արդյունքներով` նշելով հողերի գերիշխող տիպերը, հողային տարատեսակները, դրանց փոխկապակցվածությունը անտառային տիպերի հետ:

4. Հիդրոլոգիական պայմանների բնութագիրը պետք է պարունակի տեղեկություններ անտառտնտեսվարող օբյեկտի տարածքում գետերի քանակի և ձգվածության, ջրահավաք ավազանների, լճերի, գրունտային ջրերի մակարդակի, չորացման ցանցի և նրանց վիճակի մասին:

Բնական պայմանների ուսումնասիրության ժամանակ որոշվում է ծառուտների նպատակային կազմը և հնարավոր անթրոպոգեն ծանրաբեռնվածությունը այս կամ այն լանդշաֆտի վրա` պահպանելով էկոլոգիական հավասարակշռությունը:

5. Անտառտնտեսության վարման վրա բնական պայմանների ազդեցության ուսումնասիրման ժամանակ որոշվում են անտառների տեսակային կազմի ձևավորման առանձնահատկությունները, ծառուտների կառուցվածքը և նրանց արտադրողականությունը, անտառային ֆոնդի հողերի կառուցվածքը, անտառօգտագործման ինտենսիվությունը, հատումների և անտառվերականգնման եղանակները, անտառմթերման տեխնիկայի և տեխնոլոգիաների օգտագործումը, բնափայտի փոխադրումները և այլն:

 

2. Տնտեսական եվ սոցիալական պայմանների ուսումնասիրությունը

 

1. Տնտեսական և սոցիալական պայմանների ուսումնասիրության ժամանակ կատարվում են գործող կազմակերպությունների և մարզի ժողտնտեսության տարբեր ճյուղերում բնակչության զբաղվածության, անտառանյութի տեղական սպառման ծավալների, բնափայտի ներմուծման և արտահանման ծավալների, տեղական բյուջեում անտառային եկամուտի չափի, մարզի տնտեսության մեջ անտառային համակարգի նշանակության մասին տեղեկությունների հավաքում և վերլուծություն:

2. Անտառային արտադրանքի սպառման ուսումնասիրման ժամանակ վերլուծվում են արմատի վրա բնափայտի վաճառքի եղանակները` դրա տեսակային կազմը և տեսակավորման կառուցվածքը, գները, անտառային արտադրանքի սպառման շուկաները:

3. Փոխադրման ճանապարհների ուսումնասիրման ժամանակ որոշվում է երկաթուղու և ցամաքային բոլոր ճանապարհների ձգվածությունը, դրանց վիճակը: Առանձին գնահատվում են ընդհանուր օգտագործման և հատուկ նշանակության ավտոմոբիլային ճանապարհները, դրանց ձգվածությունը 1000 հա-ի հաշվով:

4. Որոշվում է տարածաշրջանի վառելափայտի պահանջարկը, մթերման հնարավոր ծավալները: Ուսումնասիրվում են ոչ բնափայտային անտառային պաշարների օգտագործման հնարավորությունը և պահանջարկը, անտառշինական օբյեկտում անտառարդյունաբերության զարգացման նպատակահարմարությունը, ցածրարժեք և մանր բնափայտի, ինչպես նաև փայտամշակման թափոնների օգտագործման հնարավորությունները և տեղաբնակների վճարունակությունը:

5. Տարածաշրջանի բնակչության անտառային ռեսուրսների պահանջարկի որոշման նպատակով կատարվում է հաշվետվական փաստաթղթերի ուսումնասիրություն, ինչպես նաև տեղի բնակչության սոցիալական հարցում, որի համար կազմվում է հարցաթերթիկ` այն համաձայնեցնելով էկոլոգիական ուղղվածություն ունեցող հասարակական կազմակերպությունների հետ:

6. Ուսումնասիրվում է անտառտնտեսվարող օբյեկտի ապահովվածությունը կադրերով, անտառտնտեսական աշխատանքների կատարման համար անհրաժեշտ մեքենաներով և մեխանիզմներով:

7. Ստացված տվյալները, որոնք բնութագրում են բնական, տնտեսական և սոցիալական պայմանները, օգտագործվում են անտառտնտեսության կազմակերպման և վարման նախագծերի մշակման ժամանակ:

 

3. Նախորդ վերստուգման շրջանում անտառային տնտեսության վարման նյութերի հավաքումը եվ ուսումնասիրությունը

 

1. Նախորդ վերստուգիչ ժամանակաշրջանում անտառային տնտեսության վարման նյութերի հավաքումը կատարվում է նախապատրաստական և դաշտային փուլերում: Այդ նպատակով հավաքվում են վիճակագրական և հաշվետվության նյութեր` իրավաբանական անձի, ինչպես նաև անտառմթերող և փայտավերամշակող կազմակերպությունների գործունեության վերաբերյալ:

2. Վերլուծվում են անտառտնտեսական աշխատանքների նախագծային, պլանային և փաստացի ծավալները, անտառօգտագործման չափերը: Որոշվում է անտառային տնտեսության վարման և կազմակերպման նախագծից գործնականում անտառտնտեսության վարման շեղումները, դրանց պատճառները և հիմնավորումները:

3. Կատարվում է անտառտնտեսական յուրաքանչյուր միջոցառման որակի գնահատում: Հատուկ ուշադրություն պետք է դարձվի անտառվերականգնման և անտառօգտագործման աշխատանքների կատարման որակի և արդյունավետության վրա: Վերլուծվում է անտառշինության ժամանակ ի հայտ եկած անտառային մշակույթների փաստացի քանակությունը և հաշվետվական տվյալներ, նրանց հիմնադրման և դուրսգրման, ինչպես նաև անտառի պետական հաշվառման և պետական անտառային կադաստրի փաստաթղթերով արձանագրված տվյալները:

4. Նախորդ վերստուգիչ շրջանի անտառտնտեսության տնտեսական գործունեությունը և անտառօգտագործման հարցերը վերլուծվում են ըստ հիմնական ուղղությունների` համաձայն անտառային տնտեսության կազմակերպման և վարման նախագծի տիպային ձևերի:

 

Գ Լ ՈՒ Խ  V

 

ԱՆՏԱՌԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐԻ ՆՊԱՏԱԿՈՎ ԱՆՏԱՌՇԻՆԱԿԱՆ ՕԲՅԵԿՏԻ ՆԱԽԱՊԱՏՐԱՍՏՈՒՄ

 

1. Հանույթային-գեոդեզիական աշխատանքներ

 

1. Հանույթային-գեոդեզիական աշխատանքներն անտառշինության ժամանակ իրականացվում են հետևյալ նպատակներով.

 ա) անտառշինական օբյեկտի հարակից հողօգտագործողների և վարչական շրջանների հետ սահմանների վերականգնման` համաձայն հողաշինարարական գեոդեզիական տվյալների,

բ) անտառտնտեսվարող օբյեկտի ներտնտեսական սահմանների հաստատման (անտառպետություններ, տնտեսական մասեր, անտառմթերային բազաներ),

գ) պլանշետային շրջանակների գծագրման,

դ) ներքին իրավիճակի առավել նշանակալի առանձին տարրերի տնտեսապես արժեքավոր հատվածների, սահմանների, ճանապարհների, արահետների և այլնի գծագրման` դրանք օգտագործելով գնահատման քայլերի համար:

2. Հանույթային-գեոդեզիական աշխատանքների կատարման ժամանակ պարտադիր կարգով օգտագործվում են.

ա) նախորդ անտառշինության քարտեզագրական նյութեր,

բ) հարակից հողօգտագործողների սահմանների գեոդեզիական տվյալներ,

գ) այլ հաստատությունների կողմից իրականացված գեոդեզիական հանույթային նյութեր,

դ) աերոլուսանկարման կամ արբանյակային նկարահանման նյութեր, տոպոգրաֆիկ քարտեզներ (ցանկալի է վերջին տարիների):

3. Կատարվում է անտառային տնտեսությունների սահմանների ճշգրտում: Շրջակա սահմանների գործիքային վերականգնումը իրականացվում է այն հատվածներում, որտեղ դրանք կորած են:

Կորած սահմանների վերականգնման կարգը (բացակայում են կոորդինատային տվյալները և իրական սահմանային գծերը) որոշվում է հողաշինարարական մարմնի, անտառային տնտեսության և անտառշինական կազմակերպության համաձայնությամբ:

4. Եթե անտառշինական օբյեկտի շրջափակող սահմանները ճանաչվում են աերո կամ արբանյակային նկարների նյութերով և դիտարկվում են բնականում, կատարվում է միայն սահմանների մաքրում:

5. Սահմանների գործիքային վերականգնման ժամանակ մաքրումը կատարվում է ըստ լայնության` ապահովելով մի կետից մյուսի տեսանելիությունը:

Շրջափակող սահմանների շրջադարձերի անկյունների, սահմանագծային նշանների լրիվ կորստի դեպքում տեղադրում են սահմանային տնտեսական սյուներ:

6. Պլանշետային շրջանակների գծագրման ժամանակ հորիզոնական անկյունների չափումը և սահմանների վերականգնումը կատարվում է 1-ից ոչ պակաս ճշտությամբ, իսկ ներքին վիճակի գծագրման ժամանակ, ոչ պակաս, քան 10, գծերի չափումը չափիչ ժապավենով մեկ ուղղությամբ` մինչև 0.1 մ գծային կլորացմամբ:

7. Հողաշինարարական գեոդեզիական տվյալների և իրական չափումների տվյալների անհամապատասխանության դեպքում հայտնվում է հողաշինարարական տեղական մարմիններին և նրանց հետ համաձայնեցմամբ կատարվում են համապատասխան ճշտումները: Բոլոր ճշտումները, որոնք ներմուծվում են հողաշինարարական նյութերի մեջ, ձևակերպվում են ակտով, որը ստորագրվում է հողաշինարարական տեղական մարմնի և անտառշինական կազմակերպության կողմից:

8. Նախկին կոլխոզային և սովխոզային պատկանելության անտառների սահմանները, որոնք ստուգիչ ժամանակաշրջանում մտել են անտառտնտեսության կազմի մեջ, հաստատվում են առկա քարտեզագրական, աերոլուսանկարների և հողաշինարարական ներտնտեսական նյութերի ուրվագծերով (կոնտուրներով)` ճշտելով դաշտում և տեղադրելով սահմանային տնտեսական սյուներ:

 

2. Քառակուսային եվ նշանոցանային ցանցի սահմանների չափում, հատում եվ մաքրում

 

1. Քառակուսային նոր անցուղիների հատումները կատարվում են քառակուսային և նշանոցանային ցանցի նախագծի համաձայն:

Դաշտային անտառշինական աշխատանքների հանձնման-ընդունման ակտերում պետք է առանձին նշվեն անտառտնտեսական կազմակերպության կողմից տարածքների կազմակերպման նպատակով իրականացվելիք աշխատանքների ծավալները: Անտառտնտեսական կազմակերպությունները, որոնք անտառշինությունից հետո ընդունել են գեոդեզիական ցանցը, պետք է վերստուգիչ շրջանում ապահովեն քառակուսային սահմանների և անտառշինական նշանների պատշաճ վիճակը:

2. Սահմանները և քառակուսիների անցուղիները հատվում կամ մաքրվում են 0.5 մ, իսկ նշանոցանները` 0,3 մ լայնությամբ: Խոշոր ծառերը, որոնք գտնվում են նշանաձողերի գծում, որոնց նվազագույն տրամագիծը որոշվում է առաջին անտառշինական խորհրդակցության ժամանակ, չեն հատվում, և չափումները կատարվում են հիմնական գծին զուգահեռ նշանաձողերի միջոցով կամ գծի ուղղությամբ գործիքներով: Կոճղերի բարձրությունը չպետք է անցնի ծառերի տրամագծի 1/3-ից, իսկ երիտասարդ ծառուտում և թփուտներում կոճղերի բարձրությունը չպետք է գերազանցի 10 սմ: Նոր սահմանագծերի և նշանոցանների հատման ժամանակ, որոնք գտնվում են հատվող ծառերի գծին մոտ, իրականացվում է երեքկողմանի նշում: Հերթական անտառշինության ժամանակ, եթե քառակուսային սահմանները չեն հատվել, նշումները թարմացվում են:

3. Անտառշինական օբյեկտի սահմանային գծերի չափումները կատարվում են պահպանված սահմանագծային նշաններով (սյուներ, բլուրներ)` մի սահմանագծային նշանից մյուսը, քառակուսային անցուղիների, նշանոցանների և այլ ներքին իրավիճակի ելքերի նշանակմամբ:

 

3. Անտառշինական նշաններով տարածքների ձեվավորում

 

1. Անտառշինական աշխատանքների կատարման ժամանակ անտառտնտեսության տարածքում տեղադրվում են պիկետային ցցեր, որոնք ամրացվում են մշտական փորձահրապարակներում չափողական և հաշվարկային գնահատման ժամանակ:

2. Նախորդ անտառշինության քառակուսային ցանցի լրիվ կամ մասնակի փոփոխությունների դեպքում նոր նշանները (սյուները) տեղադրվում են անտառշինական կազմակերպության ուժերով: Միաժամանակ կատարվում են գրությունների փոփոխություններ հին սյուների վրա, որոնք ըստ իրենց վիճակի` ենթակա չեն փոփոխության:

3. Նախորդ անտառշինությամբ տեղադրված մաշված կամ ոչ պիտանի անտառշինական նշանները վերականգնվում են:

4. Քառակուսային սահմանի կամ նշանոցանի անանցանելի ոչ անտառային տեղանքի ելքի դեպքում, որում սյունի տեղադրումը այլ սահմանի հետ հատման կետում ըստ նախագծի հնարավոր չէ, ելքի տեղում տեղադրվում է համապատասխանաբար քառակուսային ցուցանիշային կամ նշանոցանային սյուն:

 

4. Կոլեկտիվ ուսուցում

 

1. Կոլեկտիվ ուսուցումը իրականցվում է նախօրոք ընտրված ծառուտներում դաշտային գույքագրումից առաջ:

Կոլեկտիվ ուսուցանման նպատակը անտառշինական կազմակերպության ինժեներատեխնիկական անձնակազմին նախապատրաստելն է և անտառի գնահատում իրականացնելը` կոնկրետ անտառշինական օբյեկտի պայմաններում պահանջվող ճշտությամբ, յուրաքանչյուր կատարողի մասնագիտական մակարդակի և անտառի արտադրական գնահատմանը նրա մասնակցության որոշումը և ճիշտ անտառտնտեսական միջոցառումներ նախագծելու հմտություն ուսուցանելը:

Կոլեկտիվ ուսուցումների ժամկետները, ծրագիրը և բովանդակությունը հաստատվում են անտառշինական կազմակերպության ղեկավարի կողմից: Ուսուցման տևողությունը 4-5 օր է` կախված աշխատողների մասնագիտական պատրաստվածությունից:

2. Կոլեկտիվ ուսուցման առաջադրանքների մեջ մտնում են.

ա) անտառգույքագրման չափումների կատարման հրահանգավորում, շրջանաձև ռելասկոպիկ և հաշվարկային հրապարակներով վարժանքներ, չափագրումների տվյալների օգտագործում` ինքնաստուգման համար, անտառհատվածի ընդհանուր գնահատման բնութագրի և գործիքների ու սարքավորումների հետ աշխատանքի հմտության բարձրացում,

բ) բոլոր մասնագետների ծանոթացումը համապատասխան իրավական ակտերին (աղյուսակներ, սխեմաներ, հրահանգներ), որոնք պետք է օգտագործվեն անտառի գնահատման ժամանակ: Դրանց օգտագործման համար տրվում են անհրաժեշտ բացատրություններ,

գ) անտառաճման պայմանների և անտառային տիպերի ծանոթացումը, նրանց փոխկապակցվածությունը ծառուտների տեսակային կազմի, բոնիտետային դասերի և ծառուտների գնահատման այլ ցուցանիշների հետ,

դ) ծառուտների, առանձին ծառերի վնասատուներով և հիվանդություններով վարակվածության նշանների հետ ծանոթացում, վտանգավոր վնասատուների բազմացման օջախների մասին ահազանգերի ներկայացում, որոնք պահանջում են հատուկ անտառապաթոլոգիական հետազոտություններ,

ե) ծառուտների և այլ հողային կատեգորիաների աերո կամ արբանյակային նկարների վերծանման ծանոթացում, գնահատման հատվածների սահմանների ճշտման և հատվածի ընդհանուր գնահատման բնութագրի պրակտիկ ցուցադրում,

զ) դաշտային տեխնիկական փաստաթղթերի ձևակերպման և դրանց լրացման պահանջներին տեղեկացում,

է) անտառշինական նշանների ձևակերպումը և տեղադրումը` անտառշինական և անտառտնտեսական նշանների տեսակներին և չափսեր ներկայացվող ընդհանուր տեխնիկական պահանջներին համապատասխան,

 ը) անտառտնտեսվարող օբյեկտի առանձնահատկությունների ուսումնասիրություններ, որոնք պետք է հաշվի առնվեն անտառի գնահատման ժամանակ,

թ) ուսուցման ժամանակ նախագծի հեղինակը տեխնիկական անձնակազմին ծանոթացնում է աերո կամ արբանյակային նկարներով քառակուսային սահմանների, հենքային կետերի և քայլային գծերի կապվածության, գնահատման հատվածների առանձնացման, ուրվապատկերների ձևակերպման, չափումների և գրանցամատյանի վարման, տարբեր նշանակության փորձահրապարակների տեղադրման մեթոդիկային, անտառշինական նշաններին, սահմանների մաքրման և հարակից հողօգտագործողների հետ սահմանների վերականգնման գործողությունների հետ:

Ուսուցանվողները տեղեկացվում են անտառշինական օբյեկտը բնութագրող նախորդ անտառշինական նյութերի, փաստաթղթերի հետ, որոնք օգտագործվում են ներկա կառավարման պլանների մշակման ժամանակ,

ժա) ըստ ուսուցանման արդյունքների կազմվում է ակտ, որը տրամադրվում է անտառշինական կազմակերպությանը, իսկ եզրակացությունները և հանձնարարականները գրանցվում են ղեկավարի կողմից, յուրաքանչյուր աշխատողի կոլեկտիվ ուսուցման օրագրի մեջ,

ժբ) ինժեներատեխնիկական անձնակազմի կոլեկտիվ ուսուցման ժամանակ միաժամանակ դիտարկվում են աշխատանքի անվտանգության պահանջները, կատարվում է նաև լրացուցիչ հրահանգավորում` անտառները հրդեհներից պահպանելու և այլ հարցերով:

 

5. Ներքառակուսային նախագծի նախապատրաստում

 

Ներքառակուսային նախագիծը` հատվածների սկզբնական սահմանազատումը կատարվում է օրթոֆոտոպլանների մեթոդով (անալոգային կամ թվայնացված), աերոլուսանկարների վերծանման, նաև արբանյակային լուսանկարների, եթե դրանց թույլատրելի ունակությունը և մշակման տեխնոլոգիաները թույլատրում են հատվածային սահմանազատում կատարելու, կամ էլ վերջիններիս բացակայության դեպքում` գործիքային եղանակով:

1. Բոլոր դեպքերում անհրաժեշտ է օգտագործել նախորդ անտառշինության պլանային և գնահատման նյութերը: Թվային կամ ստերեոսկոպիկ տեխնոլոգիաներով ստացված ֆոտոուրվագծերով քառակուսիների ներքին իրավիճակի նախագծերի սահմանները ստուգվում են բնականում և ճշտվում, եթե կան չճանաչված, չվերծանված, հին անտառշինական նյութերի վրա սխալ դրված կամ չհայտնված գծեր, կատարում են մասնակի գործիքային չափումներ:

Եթե չի օգտագործվում երկրատեղորոշման համակարգը (GPS) սարքը, մասնակի գործիքային հանույթի տարրերը հանդիսանում են քառակուսիների սահմանների երկարության և քառակուսիների շրջանակների գծերի չափումները (ճանապարհներ, մայրուղիներ, առուներ, անտառամասերի ուղղագծային սահմաններ), անտառամասերի սահմանների հայտնաբերված և վերծանված համակցությունը, ինչպես նաև անտառամասերի հայտնաբերված սահմանների չափման ուղղությունը և երկարությունը:

 2. Աերո կամ արբանյակային պատկերների վրա աշխատանքը կատարվում է աշխատանքային մակերեսի սահմաններում, որը սահմանափակվում է լայնակի և երկայնակի միջին գծերով ծածկված հարակից աերոլուսանկարներով:

Նպատակահարմար է պատկերներից անտառշինական պլանշետների վրա տեղափոխման ժամանակ որպես աշխատանքային մակերեսների սահմաններ օգտագործել տեսանելի քառակուսային անցուղիները, ճանապարհները և այլ գծեր, որոնք կազմում են տոպոքարտեզների և պլանշետների հիմնական ուրվագծային ծանրաբեռնվածությունը, ինչպես նաև հստակ արտահայտված ճանաչողական նշանների միջև անցկացված գծերը, եթե դրանք գտնվում են լայնակի կամ երկայնակի ծածկույթի միջին գծերին մոտ: Հարակից աերոլուսանկարների աշխատանքային մակերեսների սահմանները պետք է լիովին համընկնեն:

3. Անտառ դուրս գալուց առաջ աերոլուսանկարների կամ արբանյակային նկարների վրա կատարվում է սահմանների պլանշետային շրջանակների, տեսանելի այլ քայլային գծերի և կամերալ պայմաններում վիճելի կողմնորոշիչների ճանաչում: Ի հայտ են բերվում դիտարկվող սահմանները, պլանշետային շրջանակները: Քայլային գծերի տեղադրությունը որոշվում է խոշոր կողմնորոշիչներով (ճանապարհների հատումներ, գետերի բնորոշ թեքումներ) և դրանք տեղափոխվում են քառակուսային ցանցի նախագծից աերոլուսանկարների վրա, այնուհետև ճշտվում տարածքում:

4. Նոր հատված կամ աերո և արբանյակային նկարների վրա չդրված քառակուսային սահմանների և նշանոցանների ճշգրիտ տեղադրությունը որոշվում է հաստատ ճանաչման հենակետային կողմնորոշիչներով և ուրվագծային կետերով: Որպես ուրվագծային կետեր օգտագործվում են կառույցները, ոչ անտառածածկ հողերի վրա առանձին աճած ծառերը, ճանապարհների և գետերի բնութագրական թեքվածությունները, ոչ անտառային հատվածների ուրվագծերի անկյունները և այլ: Բոլոր հաստատ ճանաչման կողմնորոշիչները և ուրվագծային կետերը կետադրվում են նկարների վրա` +/- 0.2 մմ: Կետադրումները լուսանկարի հակառակ կողմում շրջագծվում է շրջանակով, որի մոտ նշում է արվում չափվող գծի կողմնորոշիչի կամ ուրվագծային կետի հետ կապվածության մասին:

5. Սահմանների, նշանոցների և այլ քայլային գծերի չափման տվյալները գրանցվում են միլիմետրային թղթի վրա պատրաստված գրանցամատյանի մեջ: Եթե քառակուսային ցանցը լիովին կամ քիչ բացառմամբ դիտարկվում է աերո կամ արբանյակային նկարների վրա, դաշտային չափումների բոլոր գրանցումները կատարվում են նկարների հակառակ կողմի վրա:

6. Աերո կամ արբանյակային նկարների վրա քայլային գծերի սենյակային և դաշտային ճանաչման, կատարված չափումների, հիմնական կողմնորոշիչների տվյալների և ուրվագծային կետերի հիման վրա կազմվում է ֆոտոուրվապատկեր:

Ֆոտոուրվապատկերի մասշտաբը որոշվում է տեղանքում չափման հիման վրա` ոչ պակաս, քան երկու հաստատ ճանաչման տարբեր ուղղվածության ոչ պակաս 20 մմ երկարության 18x18 սմ չափի գծերով և ոչ պակաս 40 մմ աերոլուսանկարների պատկերի վրա 30x30 սմ չափի: Լուսանկարի միջին չափը որոշվում է տեղանքի մասշտաբի միջին թվաբանականով` հաշվարկված յուրաքանչյուր գծի մասշտաբից: Խիստ կտրված տարածքի պայմաններում հաստատ ճանաչման կետերով որոշվում են տարբեր հատվածների համար աերոլուսանկարների առանձին մասշտաբներ:

7. Ֆոտոուրվապատկերի վերջնական ձևակերպումը կատարվում է քառակուսու չափման ավարտից հետո:

Գնահատման համար պատրաստված ֆոտոուրվապատկերը երեսի կողմում պետք է պարունակի.

ա) աշխատանքային մակերեսի սահմաններ (համատարած բարակ գծեր),

բ) սահմաններ, նշանոցաններ և այլ չափված քայլային գծեր` դրանց վրա դրված նշանաձողերով և նշանաձողերի զույգ համարներով,

գ) քառակուսիների բնական սահմաններ (երկարացված կետագծերով),

դ) աերոլուսանկարների վրա տեղադրված քառակուսիների համարներ, հարակից աերոլուսանկարների համարներ,

ե) հստակ ընդգծված գնահատման հատվածների սահմաններ,

զ) գետակներ, գետեր, ճանապարհներ, արահետներ, որոնք տեսանելի են միայն աերոլուսանկարների ստերեոսկոպիկ դիտարկման ժամանակ:

Աերոլուսանկարի հակառակ երեսին ցուցադրվում են գծերի չափումներով սահմանները և նշանոցանները` հորիզոնական դիրքով ցուցադրելով չափումների ուղղությունը մինչև հիմնական ճանաչման կետերը քայլային գծերի կապը շրջանագծված սահմաններին, ներքին իրավիճակի գծերին և հիմնական ճանաչման կետերին, մասշտաբների հաշվարկը, անտառտնտեսության և անտառպետության անվանումը, ֆոտոուրվապատկերի պատրաստման տարեթիվը, կատարողների ստորագրությունները:

8. Յուրաքանչյուր աերոլուսանկարի վրա աշխատանքային սահմանափակ հրապարակի սահմաններում գնահատողը, որպես կանոն, մինչև դաշտային աշխատանքների սկիզբը, կատարում է գնահատման հատվածների սահմանների սենյակային ստերեոսկոպիկ վերծանում (ուրվագծային գնահատման վերծանում): Կտրականապես արգելվում է բնականում գնահատումը սկսել առանց նախօրոք աերոլուսանկարների կոնտուրային վերծանման:

Ֆոտոուրվապատկերի վրա դրվում են նկարահանումից հետո հատկացված հատատեղերի ուրվագծերը` յուրաքանչյուր հատատեղի համար նշելով հատման տարին: Բացի դրանից, ֆոտոուրվապատկերի հակառակ երեսին նշվում են անտառմշակույթների հատվածների ուրվագծերը, այդ թվում նաև ֆոտոպատկեր չստացածների, ինչպես նաև վերակազմավորված մատղաշների, դրանց տարածքի և հիմնադրման տարվա նշումով:

Նախապես սենյակային պայմաններում ուրվապատկերի վրա տեղափոխված գնահատման հատվածների սահմանների ստուգումը և հստակեցումը կատարվում է անտառում գնահատման ժամանակ:

9. Ֆոտոաբրիսի մասշտաբը որոշվում է օթթոֆոտոպլանների ճշգրիտ պատրաստման նպատակով: Յուրաքանչյուր 20 ֆոտոաբրիսի համար որոշվում է մասշտաբը, որոշումը կատարվում է երկու տարբեր ուղղությունների գծերով, որոնց երկարությունը պետք է լինի ոչ պակաս, քան 40 մմ: Լեռնային պայմաններում գիծը անհրաժեշտ է վերցնել երկու ստույգ տեսանելի կետերի միջև, որոնցից մեկը պետք է գտնվի լանջի գագաթին, իսկ մյուսը` լանջի ստորոտում: Օրինակ` տեղանքում գծի երկարությունը 965 մ, իսկ նկարահանման վրա` 92,5:

 

Մասշտաբը = 965000/92,5 ≈ 10400

 

Գ Լ ՈՒ Խ  VI

 

ԱՆՏԱՌԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐ

 

1. Անտառգնահատման տարածքի բաժանումը գնահատման հատվածների

 

1. Անտառային տարածքների գնահատման ժամանակ յուրաքանչյուր քառակուսու տարածք բաժանվում է անտառտնտեսական հաշվարկային առաջնային միավորների` գնահատման հատվածների:

Գնահատման հատվածը իրենից ներկայացնում է անտառային ֆոնդում անտառային կամ ոչ անտառային հողերում սահմանափակ տարածք, որը կից անտառամասերից ունի հիմնական գնահատման ցուցանիշների սահմանված նորմատիվներից նկատելի տարբերություն և պահանջում է միանման անտառտնտեսական միջոցառումներ ամբողջ հատվածում: Գնահատման հատվածների նվազագույն մակերեսը տրվում է աղյուսակ N 3-ում:

Յուրաքանչյուր հատված ունի գնահատման բնութագիրը, որը և նկարագրվում է անտառշինական պլանշետներում:

Քառակուսիների բաժանումը անտառգնահատման հատվածների կատարվում է առաջին հերթին անտառային ֆոնդի հողերի դասակարգմամբ (աղյուսակ N 4):

2. Անտառածածկ հողերի բաժանումը անտառգնահատման հատվածների կատարվում է ծառուտների գնահատման հետևյալ ցուցանիշների տարբերության դեպքում` ծագում, կառուցվածք, տարիք, լրիվություն, բոնիտետային դաս, միջին տրամագիծ, միջին բարձրություն, ապրանքայնություն, անտառի տիպ:

Ծառուտները ըստ դիրքադրության բաժանվում են հյուսիս, հյուսիս-արևելք, հյուսիս-արևմուտք, հարավ, հարավ-արևմուտք, հարավ-արևելք, արևելք, արևմուտք:

Տեղամասերը ըստ լանջերի թեքության բաժանվում են, եթե լանջի թեքության տարբերությունը 10 տոկոսից ավելի է:

3. Ծառուտները ծագումով բաժանվում են բնական` սերմնային, կոճղաշիվային և արհեստական` սահմանված կարգով անտառածածկ փոխադրված անտառմշակույթներ:

Խառը ծագումով բնական ծառուտի պատկանելությունը սերմնային և կոճղաշիվային կատեգորիաների կատարվում է այս կամ այն ծագման ծառերի գերակշռումով:

Անտառային մշակույթներին են վերագրվում տնկումով կամ սերմնային ցանքսով ստեղծված անտառածածկ տարածքները: Նրանք բաժանվում են միակցված (փոխանցված անտառածածկ տարածք) և չմիակցված (չփոխանցված անտառածածկ տարածք):

Չմիակցված սաղարթով անտառային մշակույթներով զբաղեցված հողերը հաշվարկվում են որպես առանձին կատեգորիայի անտառային հողեր:

4. Ըստ կառուցվածքի` ծառուտները բաժանվում են.

ա) պարզ` միաշարահարկ և բարդ` բազմաշարահարկ,

բ) միահասակ և տարահասակ:

5. Ծառուտի կազմը որոշում են առանձին շարահարկերով` ցույց տալով յուրաքանչյուր տեսակի պաշարի հարաբերությունն ընդհանուր պաշարի նկատմամբ` ընդունելով բոլոր ծառատեսակների գործակիցների գումարը հավասար 10-ի:

Գնահատման անտառհատվածներում առանձնանում են ծառուտները, իրենց կազմում ունենալով ոչ պակաս, քան 10% (կազմի մեկ միավոր).

ա) առավել թանկարժեք կամ ռելիկտային ծառատեսակները,

բ) անտառային պտղատու ծառատեսակների մասնակցությամբ, եթե այնտեղ արտադրվում կամ նախատեսվում է վայրի պտուղների մթերում:

6. Ըստ տարիքի ծառուտները բաժանվում են, եթե նրանք պատկանում են տարբեր տարիքային դասերի, իսկ նշված խմբերի սահմաններում միջին տարիքի տարբերությունը գերազանցում է 1 հասակային դասը:

Ծառուտի տարիքը ընդունվում է հիմնական անտառկազմող տեսակի միջին տարիքը, իսկ վերջին տասնամյակի հիմնադրած անտառային մշակույթների փաստացի տարիքը որոշվում է հիմնադրման տարով:

7. Գնահատման մյուս ցուցանիշներով ծառուտները բաժանվում են հետևյալ տարբերությունների դեպքում.

1) հիմնական անտառ կազմող տեսակի միջին բարձրությունը 15% և ավելի,

2) հիմնական շարահարկի լրիվությունը 0.20 և ավելի,

3) բոնիտետի մեկ և ավելի դաս,

4) հիմնական անտառկազմող տեսակի միջին տրամագծի 6 սմ և ավելի տարբերություն:

8. Ծառուտները առանձին հատվածների բաժանվում են, երբ մայր սաղարթի տակ առկա են անտառային մշակույթներ կամ բավարար քանակության տնտեսապես արժեքավոր տեսակների հուսալի մատղաշ, ինչպես նաև այն տարածքները, որոնք ունեն նմանատիպ գնահատման ցուցանիշներ, սակայն պահանջում են տարբեր տնտեսական միջոցառումեր կամ նրանց կատարման տարբեր հերթականություն:

 

2. Գնահատման մեթոդներ եվ ճշտության նորմատիվներ

 

1. Անտառի գնահատումը պետք է կատարվի տնտեսապես անհրաժեշտ ճշտությամբ ծառուտների գնահատման ցուցանիշների որոշումով:

2. Անտառգնահատման աշխատանքների ճշտության պահանջները կանոնակարգվում են ծառուտների գնահատման ցուցանիշների ճշտության մակարդակով (աղյուսակ N 5):

3. Ծառուտների գնահատման ցուցանիշների քանակային նշանակությունը որոշվում է չափման միավորներով` ըստ աստիճանավորման (աղյուսակ N 6):

 

3. Անտառի գնահատման քարտ

 

1. Գնահատման բոլոր ցուցանիշները, անկախ կիրառվող մեթոդի գրանցվում են գնահատման քարտում, որը ֆոտոուրվագծերի հետ միասին հանդիսանում է հիմնական դաշտային անտառշինական փաստաթուղթը:

Գնահատման քարտը լրացվում է գնահատման յուրաքանչյուր անտառային հատվածի համար ներառյալ անտառշինության պլան-քարտեզագրական նյութերում մասշտաբից դուրս պայմանական նշաններով նշված հողային կատեգորիաները: Գնահատման քարտում լրացվում են բոլոր գնահատման ցուցանիշները և բնութագրերը, որոնց որոշումը պարտադիր է կոնկրետ հողային կատեգորիաների կամ ծառուտների` համապատասխան սույն հրահանգի պահանջների և գնահատման կանոնների:

Լեռնային պայմաններում գնահատման անտառհատվածների որոշման համար լրացուցիչ ցուցանիշներ են հանդիսանում` ծովի մակերևույթից միջին բարձրությունը, լանջերի թեքությունը, հատվածի տեղը լանջի վրա (լեռնաշղթայի գագաթ, լանջի միջին մասը և այլն), հողի պաշտպանության և էրոզիայի աստիճանը (ուժեղ, միջին, թույլ), թանկարժեք ռելիկտային տեսակներ և այլն: Լանջերի բաժանումը ըստ թեքության աստիճանի կատարվում է համաձայն լեռնային պայմաններում հատումների կատարման գործող կանոնների, համաձայն որի` լանջի միջին թեքության աստիճանը յուրաքանչյուր անտառային հատվածի համար որոշվում է +/- 5^o ճշտությամբ:

2. Ծառուտի գնահատումը իրականացվում է առանձնացված շարահարկերի անտառային էլեմենտներով, իսկ տարահասակային ծառուտներում` ըստ հասակի: Անտառի յուրաքանչյուր էլեմենտ բնութագրվում է միջին տարիքով, բարձրությամբ, տրամագծով, իսկ հասունացող, հասուն և գերհասուն ծառուտներում, ինչպես նաև խնամքի և սանիտարական հատումներ նշանակված ծառուտներում նաև ապրանքայնության կարգով:

3. Ծառուտներում շարահարկերի բաժանումը կատարում են հետևյալ պայմաններում.

ա) յուրաքանչյուր շարահարկի լրիվություն պետք է լինի ոչ պակաս 0.3,

բ) շարահարկների միջին բարձրության տարբերությունը պետք է կազմի ոչ պակաս 20%,

գ) շարահարկի միջին բարձրությունը կազմում է վերին շարահարկի բարձրության ոչ պակաս 1/4-ը:

Մյուս բոլոր դեպքերում ծառուտի ներքևի սաղարթը գնահատվում է մատղաշով: Հիմնական (առաջին) շարահարկ է համարվում, որն ունի առավել տնտեսական նշանակություն:

4. Տարահասակ ծառուտներում, որոնցում կազմավորվել է մեկ ուղղահայաց միակցված սաղարթը, որտեղ հնարավոր չէ որոշել շարահարկի սահմանը, գնահատում են հասակներով: Նույն տեսակի ծառուտների բաժանումը հասակների տարիքային խմբերի սահմաններում կատարվում է նրանց 2 և ավելի հասակային դասերի տարբերության դեպքում: Այդ ծառուտների հասակային դասերի միջին տրամագծի տարբերությունը պետք է կազմի ոչ պակաս, քան 8 սմ, իսկ հասակային դասերի մասնակցությունը ծառուտի կազմում` ոչ պակաս, քան 2 միավոր: Գերակշռող հասակային դաս է համարվում, որի պաշարը գերակշռում է ծառուտում:

5. Պարզ ծառուտներում տեսակային կազմը կամ բարդ ծառուտներում շարահարկը որոշվում է տոկոսային հարաբերությամբ անտառկազմող տեսակի պաշարից (անտառի էլեմենտ) և գրանցվում է ֆորմուլայով, որտեղ բերվում են յուրաքանչյուր ծառատեսակի կրճատ նշանակումը և յուրաքանչյուրի մասնակցության բաժինը ծառուտի կազմում` արտահայտված գործակցի տեսքով (ամբողջ թվով), որում յուրաքանչյուր միավորը համապատասխանում է 10% մասնակցության չափի ընդհանուր պաշարում:

Ծառատեսակը, որի պաշարը կազմում է մինչև 2- 5% ծառուտի ընդհանուր պաշարից (շարահարկ), գրվում է ֆորմուլայի կազմում + նշանով:

Մինչև 10 տարեկան երիտասարդ անտառում կազմը որոշվում է համապատասխան բների թվով: Եթե երիտասարդ անտառի սաղարթն ունի ենթանտառի տեսակներ, դրանք բանաձևի կազմում չեն ընդգրկվում, բայց հաշվի են առնվում լրիվության որոշման ժամանակ: Հիմնական անտառկազմող յուրաքանչյուր ծառատեսակի համար սահմանվում են կրճատ նշումներ:

6. Գնահատման գլխավոր խնդիրն է գերակշռող և գլխավոր ծառատեսակների ճիշտ որոշումը:

Տեսակը համարվում է գերակշռող, եթե նա կազմում է ծառուտի ընդհանուր պաշարի առավելագույն մասը (հիմնական շարահարկի):

Ծառուտում գլխավոր ծառատեսակը համարվում է այն տեսակը, որը առավելագույնն է համապատասխանում տնտեսական և էկոլոգիական նպատակներին:

Գլխավոր տեսակը համարվում է գերակշռող, եթե նրա պաշարը միջին հասակի, հասունացող, հասուն և գերհասուն ծառուտներում կազմում է ծառուտի ընդհանուր պաշարի (հիմնական շարահարկ) ոչ քիչ, քան 5/10, իսկ կաղնու, հաճարի, հացենու, ընկուզենու և այլ արժեքավոր ծառատեսակների համար` ոչ պակաս, քան 4/10 մասն ընդհանուր պաշարի:

Երիտասարդ տարիքում, ինչպես նաև խնամքի հատումներ նշանակված ծառուտներում գերակշռող տեսակները համարվում են գլխավոր տեսակներ ծառուտի ընդհանուր պաշարում 3/10 մասնակցության դեպքում: Անտառշինական օբյեկտում ծառատեսակների տնտեսական արժեքը անտառշինական օբյեկտում տնտեսական խմբերի սահմաններում որոշվում է առաջին անտառշինական խորհրդակցությունում:

7. Միջին տարիքը որոշվում և գրանցվում է անտառկազմող յուրաքանչյուր տեսակի համար գնահատաման քարտերում: Ծառուտի տարիքը (շարահարկի) հանդիսանում է գերակշռող տեսակի տարիքը: Տարահասակային ծառուտներում, որտեղ սերունդը առանձնացնել հնարավոր չէ, նշվում են ներքին և վերին տարիքային սահմանները:

8. Բոնիտետային դասը որոշվում է միջին տարիքով և միջին բարձրությամբ անտառի հիմնական էլեմենտի համար (շարահարկ): Մինչև 10 տարեկան երիտասարդ անտառում բոնիտետային դասը որոշվում է աճման տեղի պայմաններով (անտառի տիպ): Գնահատման ժամանակ պետք է ապահովվեն բոնիտետի կապը անտառային տիպի, կամ անտառաճման պայմանների հետ: Այն դեպքում, երբ միջին բարձրության և տարիքով հաշվարկված բոնիտետային դասը չի համապատասխանում տվյալ անտառային տիպին, անհամապատասխանության պատճառները գրանցվում են գնահատման քարտում:

9. Անտառային տիպերը և անտառաճման պայմանները անտառշինական օբյեկտի սահմաններում որոշվում են չափորոշիչներով` մշակված անտառաճման շրջանների համար:

10. Հարաբերական լրիվությունը որոշվում է առանձին ծառուտի ամեն շարահարկի համար աչքաչափով, կամ լրիվաչափի օգնությամբ ծառերի տրամագծերի ընդլայնական կտրվածքների ընդհանուր մակերեսների գումարով, կամ շրջանաձև հրապարակներում ծառերի հաշվառման ճանապարհով կամ էլ ժապավենային հաշվառումով:

Մինչև 3 մ բարձրության ծառուտների լրիվությունը որոշվում է սաղարթի միակցվածության աստիճանով: Սաղարթի միակցվածության աստիճանի չհասած բնական ծագումով երիտասարդի համար լրիվությունը որոշվում է ըստ ծառաբների քանակի` մեկ հեկտարի հաշվով: Եթե այն համապատասխանում է վերականգնման բավարար գնահատականի ներքին սահմանին, լրիվությունը ընդունվում է պայմանական` հավասար 0.4-ի:

11. Բնափայտի 1 հա-ի պաշարը որոշվում է անտառի գնահատման ժամանակ ծառուտների առանձին շարահարկերի համար անտառշինական օբյեկտի համար ընտրված ծավալային աղյուսակներով: Հասունացող, հասուն և գերհասուն խառը և բարդ ծառուտներում բնափայտի պաշարը մեկ հեկտարում որոշվում է ըստ ծառատեսակների խմբերի ընդհանուր պաշարների գումարի:

Երիտասարդ և միջին տարիքի ծառուտների պաշարը որոշվում է գերակշռող ծառատեսակների բարձրության և շարահարկի լրիվության միջին կշռայինով:

 20 Ե և ավելի թեքության լանջերի ծառուտներում պաշարի հաշվարկման ժամանակ ուղղում է մտցվում` հաշվարկված պաշարը բազմապատկելով կախված լանջի թեքությունից որոշված ուղղման գործակցով, և այդ ձևով պաշարը բերվում է հորիզոնական հարթության ծառուտի պաշարին համարժեք:

 

Լանջի թեքությունը աստիճաններով	20- 27	28- 31	32- 35	36- 38	39- 40	41- 43	45
ուղղման գործակից	1,10	1,15	1,20	1,25	1,30	1,35

 

12. Երիտասարդ և միջին տարիքի ծառուտներում առանձին ծառատեսակները, որոնք իրենց չափերով կտրուկ տարբերվում են հիմնական ծառուտներում գտնվող ծառատեսակներից, որոնք հնարավոր չէ առանձնացնել շարահարկ, ինչպես նաև ոչ անտառածածկ տարածքի և ոչ անտառային հողերում առկա ծառերը հաշվառվում են որպես առանձին ծառեր, որոնց համար նշվում է տեսակը, տարիքը և 1 հա-ում անտառանյութի պաշարը:

13. Ցցաչոր, թափուկ և առանձին ծառերը հաշվառվում են 1 հա-ում 5մ³ և ավելի առկայության դեպքում:

14. Լեռնային անտառների կայուն կառավարման համար անտառվերականգնումը և մատղաշի հաշվառումն ունեն կարևոր անտառագիտական նշանակություն:

Մատղաշի բնութագիրը որոշվում է աչքաչափային և հետազոտական մեթոդներով:

Հետազոտական մեթոդը կիրառվում է անտառվերականգնման հատում նշանակած ցածր և միջին լրիվության հասուն ծառուտներում, որի դեպքում գնահատման հատվածում ընտրողական տեղադրվում են 10-30 քառ.մ մակերեսով հրապարակներ` կախված մատղաշի խտությունից և կատարում մատղաշի հաշվարկ: Հետազոտվող մակերեսը պետք է լինի ոչ պակաս, քան 0,5% հատվածի մակերեսից:

Անտառի բնական վերաճի նկարագրության համար անհրաժեշտ են հետևյալ գնահատման ցուցանիշները.

1) տեսակային կազմը` կենսունակ նմուշների ընդհանուր քանակի համեմատությամբ,

2) տարիքը (միջին),

3) միջին բարձրությունը,

4) նմուշների քանակը` հազար հատ 1 հա-ի հաշվով:

5) տեղաբաշխվածությունը (համաչափ կամ խմբային):

Հատված, հրդեհված տարածքները և նոսրուտները, որոնք ունեն բավարար վերականգնում, գնահատվում են ծառուտներով:

 15. Ենթանտառի նկարագրության ժամանակ նշում են թփերի հիմնական տեսակները և նրանց խտության աստիճանը: Խտության աստիճանը որոշելու համար օգտագործում են հետևյալ չափանիշները. խիտ` տարածքի 50%-ից ավելի ծածկված, միջին խտության` 10-49% ծածկված և նոսր` 10%-ից պակաս: Պտղատու, հատապտղատու և տեխնիկական թփուտների համար նշվում է տեսակը, տարիքը 5 տարի աստիճանավորումով, միջին բարձրությունը 0.5 մետր աստիճանավորումով և նմուշների քանակը 1 հա-ում:

16. Խոտածածկը բնութագրվում է խոտաբույսերի հիմնական տեսակներով, առաջին հերթին որպես աճման տեղի պայմանների ինդիկատորներ:

17. Հողը նկարագրվում է տիպի նշմամբ, հզորությամբ և խոնավությամբ: Հողատարման առկայության դեպքում նշվում է նրա տեսակը և զարգացման աստիճանը: Լրացուցիչ նկարագրվում է մայրապարների մերկացման վիճակը:

Ըստ կայունության` հողերը բաժանվում են.

1) կայուն` հողի հզորությունը 50 սմ-ից ավելի,

2) միջին կայունության` հզորությունը 31-50 սմ,

3) քիչ կայունության` հզորությունը 21-30 սմ,

4) անկայուն` պակաս 20 սմ-ից:

Հողային նկարագրությունը կատարվում է տնկման տակ և անտառվերակառուցման նախագծած հատվածներում: Հողերի ավելի մանրամասն (աբորատոր) հետազոտությունները կատարվում են 1-ին անտառշինական խորհրդակցության արձանագրությամբ նշված հանձնարարականների դեպքում:

18. Դիրքը նկարագրվում է դիրքադրությամբ, լանջի թեքությամբ, հատվածի տեղադրմամբ ռելիեֆի էլեմենտների նկատմամբ և ծովի մակերևույթի բարձրությամբ:

Լանջի թեքության 5 աստիճան և ծովի մակերևույթից բարձրության 10 մ աստիճանավորումով գրանցումները կատարվում են բոլոր հատվածներում:

19. Միակցված անտառային մշակույթների գնահատման ժամանակ որոշվում են նույն գնահատման ցուցանիշները, ինչպես բնական ծառուտներում` նշելով նրանց հիմնման տարին:

Վերստուգիչ ժամանակաշրջանի բարձր տարիքի չմիակցված անտառային կուլտուրաների համար նշվում են հողի կատեգորիան, որտեղ հիմնադրվել են անտառային մշակույթները, հողի պատրաստման և կուլտուրաների հիմնադրման եղանակները, խառը տեսակների համատեղությունը, չմիակցված մշակույթների պահպանվածությունը, ոչ բավարար վիճակի կամ ոչնչացման պատճառները:

Անտառի սաղարթի տակ հիմնադրված անտառային մշակույթների առկայության դեպքում ծառուտները գնահատվում են երկրորդ հարկով, իսկ անտառային մշակույթները հիմնական ծառուտի բնութագրից առանձին` առաջին հարկով:

20. Բնական ծառուտների վերակառուցման եղանակով հիմնված անտառային մշակույթները, որոնք չեն միակցվել շարքերում, դասվում են չմիակցված անտառային մշակույթների կատեգորիային: Այս դեպքում գնահատման քարտում մշակույթները գրանցվում են առաջին հարկով, իսկ բնական ծագման ծառուտները` երկրորդ, իսկ հատվածը դասվում է չմիակցված անտառային մշակույթների կատեգորիային:

Ծառուտների վերակառուցման ճանապարհով հիմնադրված միակցված անտառային մշակույթները, եթե բարձրությամբ չեն տարբերվում բնական ծագման անտառային տեսակներից, գնահատվում են միասին: Հատվածը դասվում է անտառային մշակույթների կատեգորիային, եթե արհեստական ծագման անտառային տեսակները կազմում են ծառուտի կազմի ոչ պակաս 3/10-ը:

21. Վնասված ծառուտների նկարագրության ժամանակ ցույց է տրվում վնասվածքի տեսակը, տարին, վնասված ծառերի տոկոսը և վնասվածության աստիճանը, գլխավոր տեսակին էնտո և ֆիտովնասատուների կամ կենդանիների հասցրած վնասները: Վնասված ծառուտներում, որտեղ կենսունակ մասի լրիվությունը կազմում է 0.1-0.2, դասվում են նոսրուտներին, իսկ 0.1 լրիվությունից պակասի դեպքում ոչ անտառածածկ հողերի համապատասխան կատեգորիաները (վառված անտառ, քամատապալ, ձնետապալ և այլն): Այդ հատվածների գնահատման նկարագրության մեջ առանձին նշվում է կենսունակ և մահացած ծառուտների մասը և նշվում է կազմը, տարիքը, միջին բարձրությունը, բնափայտի իրացվող պաշարը 1 հա-ում նաև յուրաքանչյուր տեսակի միջին տրամագիծը և շինափայտի տոկոսը:

22. Ոչ անտառածածկ անտառային հողերի գնահատման ժամանակ որոշվում է. գլխավոր անտառկազմող ծառատեսակը, բոնիտետային դասը, հիմնական անտառային տիպը, որոնք որոշվում են աճման տեղի պայմաններով կամ հարակից ծառուտներով և ճշտվում են հատատեղերի հատկացման փաստաթղթերով, ինչպես նաև տրվում է բնական վերաճի բնութագիրը:

23. Հատված և հրդեհված ծառուտների համար որոշված է անտառի հատման կամ հրդեհման տարին, հրդեհի տեսակը (վերևի, ներքևի, վերգետնյա):

24. Ամբողջովին մահացած ծառուտների համար, որտեղ պահպանվել են բնափայտի ապրանքային որակը, որոշում են կազմը, տարիքը, միջին բարձրությունը, լրիվությունը, բոնիտետային դասը, անտառի տեսակը, իրացվող բնափայտի պաշարը 1 հա-ում: Յուրաքանչյուր ծառատեսակի համար որոշվում է նաև միջին տրամագիծը և շինափայտային բների տոկոսը:

25. Ոչ ապրանքային մահացած ծառուտների համար որոշվում է կազմը, տարիքը, բոնիտետային դասը, անտառի տիպը, ցցաչոր անտառի, թափուկի և միայնակ աճող ծառերի պաշարը 1 հա-ում, եթե դրանք կան:

26. Նոսրուտի գնահատման ժամանակ որոշվում են նույն գնահատման ցուցանիշները, ինչպես ընդհանուր ծառուտների համար: Նոսրուտները բաժանվում են փոխակերպված (ժամանակավոր) նոսրուտների և բնական նոսր ծառուտների - կենսաբանական նոսրուտների:

27. Ոչ անտառածածկ անտառային հողերի գնահատման ժամանակ հատկապես նշվում են նոսրուտների առաջացման, ծառուտների մահացման պատճառները, տնտեսական միջոցառումների համար հասանելիությունը:

28. Խոտհարքները և արոտավայրերը նկարագրվում են իրենց վիճակի և որակի նշումներով:

Խոտհարքի նկարագրության ժամանակ նշվում է ծառաթփային բուսականության, հողաթմբերի, քարերի և այլ գործոնների առկայությունը, որն ազդում է խոտի պատրաստման և մեքենայացված աշխատանքի հնարավորության վրա: Տրվում է խոտի բնութագիրը, խտությունը, գերակշռող խոտային բուսականության տեսակները:

Արոտավայրի նկարագրության ժամանակ տրվում է խոտածածկույթի բնութագիրը, նշվում է նախագծված ծածկույթը, խտությունը` գերակշռող խոտային բուսականության տեսակները:

Այն դեպքերում, երբ անասունների արածեցման կամ այլ պատճառներով դիտվում են հողատարման երևույթներ, դրանց վերաբերյալ գնահատման քարտում կատարվում են նշումներ և նշանակվում են համապատասխան տնտեսական միջոցառումներ:

Խոտհարքերը և արատավայրերն ըստ որակի բաժանվում են լավ, միջին և վատ կախված խոտածածկույթի բնույթից, վիճակից և բերքատվությունից:

29. Այգիների, խաղողի այգիների և այլ պտղատու-հատապտղային մշակույթների գնահատման ժամանակ որոշվում է. պտղաբերող կամ ոչ պտղաբերող ծառերի տեղաբաշխման սխեման, հիմնադրման տարին, ծառերի քանակը 1 հա-ի վրա, այդ թվում` պտղաբերող այգիներում, բերքատվությունը ցենտներներով` 1 հա-ի հաշվով:

30. Օգտագործման ոչ պիտանի (չօգտագործվող) հողերի համար որոշվում են նրանց կատեգորիաները (քարացրոններ, ժայռեր և այլն) և անտառզարգացման համար նրանց օգտագործման հնարավորությունը (օրինակ` ռեկուլտիվացիա և այլն):

31. Լեռնային բարդ ռելիեֆային անտառների նախագծման համար կարևոր նշանակություն ունի ճանապարհային հասանելիությունը, որը նշվում է յուրաքանչյուր հատվածի համար:

Մատչելի համարվում է հատվածը, եթե նրանով անցնում է ճանապարհը կամ հատվածի սահմանից մինչև ճանապարհը պակաս է 200 մ-ից: Ոչ մատչելի (հասանելի) հատվածներին վերաբերվում են մնացած հատվածները, որոնցում հատումներ նախագծելիս նշվում է մինչև մոտակա ճանապարհի հեռավորությանը: Գոյություն ունեցող բոլոր ճանապարհները պատկերվում են անտառային քարտեզներում:

Գնահատման ժամանակ տրվում են քառակուսիների միջով անցնող բոլոր ճանապարհների նկարագրությունը: Յուրաքանչյուր ճանապարհի համար նշվում է նշանակությունը (անտառտնտեսական կամ ընդհանուր օգտագործման) տիպը (արհեստական ծածկույթով ավտոճանապարհ, գրունտային ճանապարհ), մայրուղու լայնությունը և հողային շերտի լայնությունը, ձգվածությունը և ճանապարհի վիճակը. Նշվում է նաև կամուրջների և այլ ճանապարհային կառույցների վիճակը: Առկա ճանապարհները պետք է արտահայտված լինեն պլանաքարտեզագրական նյութերի վրա:

32. Անտառշինության ժամանակ հայտնաբերվում և նկարագրվում են անտառային ֆոնդի համապատասխան հատվածների շրջանակում գտնվող շինությունները, ինչպես նաև այլ օբյեկտներ, որոնք ոչ բավարար հողային տարածք զբաղեցնելու պատճառով չեն առանձնանում ինքնուրույն հատվածների:

33. Գնահատման հատվածների համարակալումը դաշտային ուրվապատկերի վրա կատարվում է ընդհանուր քառակուսու համար, անկախ դրա մեջ մտնող անտառպաշտպանական կատեգորիաներից: Հատվածները հաջորդաբար համարակալվում են արաբական թվանշաններով` քառակուսու հյուսիս-արևմուտքից դեպի հարավ-արևելք: Այն դեպքում, երբ հատվածը բաժանվում է պաշտպանական երկու և ավելի կատեգորիաների, այն բաժանվում է համապատասխան անտառհատվածների, որոնք առանձին համարակալվում են:

34. Պետական անտառային ֆոնդի հիմնական ինֆորմացիան գնահատման քարտում կոդավորվում է նախապես որոշված միասնական նշանով և ծածկագրով:

 

4. Կազմակերպության մակարդակով կամերալ նախագծում

 

Կազմակերպության մակարդակով նախագծման հիմքը հանդիսանում է սոցիալական և տնտեսական իրավիճակը և կազմակերպության տեղաբաշխման տարածաշրջանի պահանջարկը անտառային ռեսուրսների նկատմամբ:

Կազմակերպության մակարդակով նախագծվում է`

1) բոլոր տեսակի հատումների տարեկան ծավալները,

2) ճանապարհների կառուցումը և վերանորոգումը,

3) հատումների տեղաբաշխման նախագիծը,

4) անտառի վերականգնման ծավալները,

5) անտառսերմնային տեղամասերը,

6) տնկիներով ապահովվածությունը, տնկարանների զարգացումը,

7) անտառի հակահրդեհային պահպանությունը,

8) ոչ բնափայտային արտադրանքների պատրաստում,

9) կենսաբանական բազմազանության պահպանություն և հարստացում,

10) անտառային ֆոնդի բաժանումը պաշտպանական խմբերի և կատեգորիաների:

 

5. Նախագծման առանձնահատկությունները հատուկ պահպանվող տարածքների անտառներում

 

Ազգային պարկերի և արգելավայրերի կառավարման նախագծերը մշակվում են առանձին ծրագրով` օգտագործելով գիտական հետազոտությունները և լրացուցիչ թեմատիկ քարտեզագրական նյութերը:

Հատուկ պահպանվող տարածքների անտառներում (հատուկ նշանակության անտառներ) սահմանափակվում և արգելվում են անտառօգտագործման այն ձևերը, որոնք չեն համապատասխանում այդ տարածքների պահպանության ռեժիմին:

 

6. Նախագծման առանձնահատկությունները այլ օգտագործողների անտառներում

 

Անտառկառավարման նախագծերն այլ օգտագործողների անտառներում մշակվում են համաձայն կառավարման պլանների մշակման աշխատանքների անցկացման վերաբերյալ կողմերի կնքած պայմանագրի:

 

7. Նախագծման առանձնահատկությունները սոցիալական նշանակության անտառներում

 

Սոցիալական նշանակության անտառներում իրականացվում է լանդշաֆտային գնահատում` որոշելով լանդշաֆտի տիպը, ռեկրեացիոն, սանիտարահիգիենիկ և էսթետիկական գնահատականը, ծառուտների դեգրադացիան և կայունության աստիճանը: Գնահատման ժամանակ բացահայտվում են տեսանելի կետերը, որոնցից բացվում է գեղեցիկ տեսարան, ինչպես նաև մանրամասն բացատրվում է ճանապարհաարահետային ցանցի վիճակը:

Կառավարման պլանում վերլուծվում է անտառների քանակական և որակական վիճակի համապատասխանությունը սոցիալական նշանակության անտառների ֆունկցիաներին և նպատակներին, միաժամանակ նախագծվում են միջոցառումներ տարածքների բարեկարգման համար:

 

8. Նախագծման առանձնահատկությունները լանդշաֆտային էկոլոգիական հիմքի վրա

 

Լանդշաֆտը միատարր բնական-աշխարհագրական ամբողջություն է, որտեղ բոլոր հիմնական բաղադրամասերը` կլիման, ռելիեֆի երկրաբանական կառուցվածքը, խոնավությունը, բուսական և կենդանական աշխարհը գտնվում է բարդ փոխազդեցության մեջ` կազմավորելով զարգացման պայմաններում միասնական համակարգ:

Լանդշաֆտը կարելի է որոշել որպես տարածքի մեջ հողակտորների միավոր` ունենալով միատեսակ` համալիր ազդեցություն բուսականության և բնության գործոնի վրա:

Անտառգնահատման ժամանակ որոշվում են տվյալ լանդշաֆտի արմատական և ածանցավոր ծառուտները, որը հնարավորություն է տալիս որոշել անտառի պոտենցիալ հնարավորությունները հասուն տարիքում, ինչպես նաև որոշել լանդշաֆտաէկոլոգիական նպատակային ծառատեսակները և վերակառուցման փուլը:

Երկրատեղեկատվական համակարգում նախագծման ծավալները որոշելու նպատակով անտառգնահատման տվյալների բանկից` հաշվի առնելով լանդշաֆտի չափանիշը, կազմավորվում է տնտեսական սեկցիան:

 

Գ Լ ՈՒ Խ  VII

 

ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ՄԵԹՈԴՆԵՐԸ

 

1. Անտառգնահատման աչքաչափական մեթոդ

 

1. Ծառուտների աչքաչափային գնահատման ժամանակ գնահատման բոլոր ցուցանիշները հիմնականում որոշվում են աչքաչափային, հիմնված անտառգնահատողի աշխատանքային և կոլեկտիվ ու անհատական վարժանքների արդյունքում ձեռք բերած փորձառության վրա: Պարբերաբար և կասկածելի դեպքերում զուգընթաց կատարվում է գործիքային չափումներ` միջին ծառերի տրամագծերի, բարձրության և ընդլայնական կտրվածքների մակերեսների հաշվարկման համար: Հատվածում գրանցման հրապարակների թիվը կախված է հատվածի մեծությունից և անտառշինության կարգից, որոնց նվազագույն քանակը անտառշինության առաջին կարգի համար որոշվում է համաձայն աղյուսակ N 7-ի:

Խոշոր հատվածներում էական փոփոխություններ չլինելու դեպքում կրկնվող գրանցումները պարբերաբար կատարվում են հատվածի ներսում գնահատման քայլերով:

2. Անտառհատվածի ընդհանուր բնութագիրը երկու և ավելի կետերով կատարվում է անտառում գնահատման ավարտից անմիջապես հետո: Ինքնաթիռային կամ արբանյակային լուսանկարների կամ ուրվապատկերների վրա հատվածների նախնական բաժանումը 2 և ավելի կամ բնութագրերով համանման հատվածների միավորումը նույնպես որոշվում է անտառում տվյալ հատվածի գնահատումից անմիջապես հետո:

3. Աչքաչափային գնահատումը սուբյեկտիվ մեթոդ է, որի ժամանակ սխալների հավանականությունը մեծ է լեռնային անտառներում:

Ամբողջությամբ կամ մասնակի բնապայմանների դիտարկումների արդյունքում կազմվում է հատվածի անտառգնահատման բնութագիրը: Մեթոդը բնութագրվում է որպես սուբյեկտիվ:

 

2. Անտառգնահատման աչքաչափական-չափողական մեթոդ

 

Գնահատման աչքաչափական-չափողական մեթոդը հիմնված է աերո կամ արբանյակային պատկերների վերծանման, բնականում անտառի աչքաչափային` ընտրողական չափողական և հաշվարկային գնահատման համատեղման հետ:

1. Ծառուտի աչքաչափական-չափողական մեթոդով գնահատման դեպքում տեղադրվում են ռելասկոպիկ կամ շրջանաձև հաշվարկային հրապարակներ: Վերջինս, ինչպես ընդունված է, տեղադրվում է այն ծառուտներում, որոնցում առկա մատղաշը կամ ենթանտառը դժվարացնում են լրիվաչափով ծառերի հաշվառումը: Ռելասկոպիկ կամ շրջանաձև հրապարակները տեղադրվում են 1 հեկտարում ընդլայնական կտրվածքների մակերեսների չափման համար: Աչքաչափորեն ընտրվում է միջին ծառը և չափվում է նրա տրամագիծը, բարձրությունը և տարիքը: Ռելասկոպիկ հրապարակների և շրջանաձև հաշվարկային հրապարակների քանակությունը կախված է գնահատման պահանջվող ճշտությունից, հատվածի մեծությունից և ծառուտի լրիվությունից (Աղյուսակ N 8):

2. Հատվածում հրապարակների 4-ից ավելիի դեպքում տեղաբաշխվում են հավասարաչափ վիճակագրական, իսկ 4 և պակասի դեպքում ծառուտը առավել բնութագրող հատվածի տարբեր տեղերում:

Ռելասկոպիկ և հաշվողական հավասարաչափ-վիճակագրական բաշխվածության հրապարակները տեղադրվում են` համաձայն ինքնաթիռային կամ արբանյակային լուսանկարների կամ ուրվապատկերների վրա նախօրոք կազմված սխեմաների:

Հրապարակների կենտրոնում ամրացվում են ցցեր կամ նշումներ են կատարվում մոտակա ծառի վրա` նշելով համարը, հրապարակի կենտրոնից հեռավորությունը և ՋՓՌՍ-ով որոշում են կոորդինատները: Ռելասկոպիկ հրապարակներում որոշում են ընդլայնական կտրվածքների գումարը յուրաքանչյուր շարահարկի համար:

3. Ծառերի հաշվարկը կատարվում է ըստ տեսակների` առանձնացնելով շինափայտային մասը: Անտառի հիմնական էլեմենտի և առավել ներկայացված տեսակների միջին բարձրությունները հատվածում որոշվում է գործիքային չափումներով` 3-5 միջինին մոտ ծառերի համար և տարիքային բուրով որոշվում է նրանց տարիքը:

Միջին տրամագիծը և միջին բարձրությունը որոշվում է չափումների միջին թվաբանականով:

4. Ռելասկոպիկ չափումների բոլոր տվյալները գրանցվում են գնահատման քարտում:

5. Շրջանաձև հրապարակներում հաշվարկված ծառերի քանակությամբ յուրաքանչյուր տեսակի համար որոշվում է միջին թվաբանական մեծությամբ ընդլայնական կտրվածքների գումարը 1 հեկտարում:

Ըստ տեսակների ընդլայնական կտրվածքների մակերեսների մեծությունները հանդիսանում են հատվածի անտառի կազմի որոշման հիմքը, իսկ բոլոր տեսակների ընդլայնական կտրվածքների գումարով որոշում է ծառուտի լրիվությունը:

Ծառուտում բնափայտի ապրանքային ցուցանիշը որոշվում է շինափայտի ելքով և օգտագործվում են հասունացող, հասուն և գերհասուն ծառերի գնահատման ժամանակ (Աղյուսակ N 9): Գնահատման հատվածում միջինում պետք է լինի ոչ պակաս, քան 15 ծառ:

Հատվածում շրջանաձև հրապարակներում ծառերի հաշվարկը կատարվում է ներկայացված ծառատեսակներով` առանձնացնելով շինափայտային, կիսաշինափայտային և վառելափայտային ծառերը:

Հատվածում տեղադրված շրջանաձև հրապարակների ծառերի տվյալները մշակում կատարելու նպատակով մուտքագրվում են հատուկ հաշվեմատյանում:

Դաշտային-կամերալ մշակման արդյունքը հանդիսանում է առանձին տեսակների համար ըստ տրամագծի աստիճանների ընդլայնական կտրվածքների մակերեսների գումարը մեկ հեկտարի հաշվով:

Ստացված արդյունքներով որոշվում է ծառուտի կազմը, լրիվությունը և ապրանքայնության դասը:

 

3. Անտառգնահատման հաշվարկային մեթոդ

 

1. Անտառգնահատման հաշվարկային մեթոդն իրականացվում է հիմնական շառավղով շրջանաձև հրապարակների տեղադրմամբ:

Սահմանափակ հրապարակներում կրծքի բարձրության վրա (1,3 մ) տրամագծի չափումներով կատարվում է ծառերի համատարած հաշվարկ: Ծառերի հաշվարկը տարվում է անտառի բաղադրիչներով` ստորաբաժանելով շինափայտային, կիսաշինափայտային, վառելափայտային, և առանձին նշվում են ցցաչոր ծառերը և թափուկը:

Տեղամասի տարածքից կախված հիմնական շառավղով շրջանաձև հրապարակների քանակը համապատասխանում է չափողական մեթոդի ժամանակ տեղադրվող ռելասկոպիկ շրջանաձև հրապարակների քանակին:

2. Ծառերի բաշխումը շինափայտային, կիսաշինափայտային և վառելափայտային անհրաժեշտ է կատարել բնափայտի մասի երկարությամբ, ըստ որի`

շինափայտային - շինափայտի երկարությունը պետք է լինի 6,5 մ-ից ոչ պակաս, իսկ ծառերի համար, որոնց բարձրությունը 18 մ պակաս է, ծառի բարձրության 1/3 և ավելի,

կիսաշինափայտային - շինափայտի երկարությունը 2 - 6,4 մ,

վառելափայտային - շինափայտի երկարությունը 2 մ-ից պակաս:

Շինափայտի մաս է համարվում բնափայտի այն մասը, որը չունի ծռվածություն, ճյուղեր և ճյուղիկներ:

Վնասվածք ունեցող բնափայտով ծառերը կպատկանեն շինափայտային կարգի, եթե մնացած շինափայտի մասը լինի ոչ պակաս, քան 6,5 մ:

Ծառուտներում նախատեսվող ընտրովի հատումների յուրաքանչյուր տեսակում աչքաչափորեն որոշվում է ծառուտի հատվող իրացվող փայտանյութը և շինափայտի ելքի տոկոսը:

 Անտառգնահատման քարտում միջին տրամագիծը նշվում է 2 սմ աստիճանավորումով, իսկ միջին բարձրությունը գրանցվում է 1մ աստիճանավորումով:

3. Ընթացիկ աճը որոշելու դեպքում վիճակագրական-մաթեմատիկական մեթոդով որոշվում է ծառերի շառավղային աճը, որը որոշվում է հասակային բուրի միջոցով, ծառի բարձրության 1,3 մ-ի վրա լանջի վերի կողմից:

Աճի որոշման հետ միասին որոշվում է նաև հասակը: Հասակը որոշվում է տարեկան օղակների հաշվումով, իսկ աճը` 5 և 10 վերջին օղակների հաշվումով և չափումով: Օղակները հաշվելու համար օգտագործվում է խոշորացույց և ներկող հեղուկ:

4. Լեռնային անտառներում անտառտնտեսության ընտրովի վարման դեպքում մատղաշի հաշվարկը և անտառի վերականգնումը անտառագիտական տեսանկյունից ունի մեծ նշանակություն:

Մատղաշի բնութագիրը որոշվում է աչքաչափական և հետազոտական մեթոդներով:

Հետազոտական մեթոդը կիրառվում է ցածր և միջին լրիվության հասուն ծառուտներում, որտեղ նշանակված են անտառվերականգնման հատումներ:

Հետազոտական մեթոդի ժամանակ անտառգնահատման տեղամասում ընտրովի տեղադրվում են փորձահրապարակներ 10-30 քառակուսի մետր չափերով, կախված մատղաշի խտությունից: Փորձահրապարակներում հատուկ ցուցակների լրացումով կատարվում է մատղաշի հաշվում: Հետազոտվող տարածքը պետք է կազմի տեղամասի տարածքի 0,5%-ից ոչ պակաս:

 

4. Կոճղային (հատված) ծառուտների գնահատումը

 

Կոճղային ծառուտները բների 2 և ավելի մետր բարձրությամբ կատարված ինքնակամ հատումների արդյունքն են: Հետագայում հատված բներից աճում են շիվեր, որոնք սիստեմատիկաբար հատվում և օգտագործվում են որպես վառելափայտ, հենասյուներ և այլ նպատակներով:

Կոճղային են համարվում այն ծառուտները, որոնցում հատված կոճղերը կազմում են 50% և ավելին: Նման ծառուտներում հաշվառումը և գնահատման քարտերի լրացումը կատարվում է դիֆերենցված:

Կոճղային ծառերը բաժանվում են հիմնական մասի (բնի հատված մասից ներքև) և շիվային (հատված մասից վերև): Ծառուտների կազմը, ծագումը, տարիքը, տրամագիծը, ընդլայնական կտրվածքների գումարը և լրիվությունը որոշվում են բնի տվյալներով, իսկ ընդհանուր բարձրությունը` հաշվառելով նաև շիվերը: Բոնիտետը որոշվում է հողի հզորությամբ, իսկ լրիվությունը որոշվում է հետևյալ կերպ. չափվում է ընդլայնական կտրվածքների մակերեսը (3G), այնուհետև բոնիտետի և տարիքի տվյալներով բոնիտետային շկալայի աղյուսակից որոշվում է պոտենցիալ միջին բարձրությունը: Ստանդարտ աղյուսակներից պոտենցիալ միջին բարձրությամբ որոշվում է ընդլայնական կտրվածքների գումարը 1.0 լրիվության համար, այնուհետև հաշվարկվում հետազոտվող ծառուտի լրիվությունը:

Կոճղերի պաշարը հաշվարկվում է հետևյալ ֆորմուլայով

3G HH,

որտեղ 3G ընդլայնական կտրվածքի մակերեսն է, H-ը` կոճղերի միջին բարձրությունը:

 

Գ Լ ՈՒ Խ  VIII

 

ԱՆՏԱՌՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԵՎ ԱՅԼ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ԳՆԱՀԱՏԱԿԱՆԸ

 

1. Անտառտնտեսական միջոցառումների իրականացման գնահատականը

 

1. Անհրաժեշտ անտառտնտեսական միջոցառումների նշանակումը կատարվում է հատվածի գնահատման արդյունքով: Անտառտնտեսական միջոցառումները նշանակվում են` ելնելով ծառուտների և ոչ անտառածածկ հողերի վիճակի գնահատումից, դրանց արդյունավետության բարձրացման, որակական ցուցանիշների բարելավման, անցանկալի փոփոխությունների կանխարգելակման և արդյունավետ օգտագործման նպատակներով:

2. Իրականցվող անտառտնտեսական միջոցառումների գնահատման և անտառօգտագործման իրականացման ժամանակ հաշվի են առնվում հետևյալ հիմնական գործոնները.

ա) անտառվերականգնման հատումների համար- հատման կանոնների պահպանում (հատատեղի չափերը և կցման ժամկետը, հատման տարիքը և եղանակը), հատատեղային ֆոնդի` ըստ տեսակների օգտագործման լրիվությունը (հատատեղերում մնացած չօգտագործված բնափայտի քանակությունը, ըստ տեսակների և տեխնիկական պիտանելիության կատեգորիաների), վերաճի պահպանվածությունը, հողի հանքայնացման աստիճանը, հատատեղի մաքրման որակը, անտառշինական նախագծով նախատեսված հատատեղերի բաշխվածության և հատման եղանակներին համապատասխանությունը.

բ) նախորդ անտառշինության նշանակած խնամքի հատումների բաշխվածությունը, թույլ տված շեղումների հիմնավորումը, հատման տեսակի համապատասխանությունը ծառուտի տարիքին, հատման համար ծառերի ընտրության ճշտությունը, հատման իրականացման անտառագիտական նպատակահարմարությունը, հատվածի ներսում ծառերի ընտրության բաշխվածությունը, հատման ընթացքում կանգուն ծառերի վնասվածության աստիճանը, հատատեղերի մաքրումը հատման մնացորդներից, հատումների անցկացման անտառագիտական արդյունավետությունը (ծառուտների տեսակային կազմի և որակի բարելավումը, նրա փոխադրումը ավելի արժեքավոր տնտեսության).

գ) սանիտարական հատումների համար` ցցաչոր, հիվանդ և վնասատուներից վնասված ծառերի հեռացումը, առողջ ծառերի ընտրության չհիմնավորված դեպքեր, հատման մնացորդներից մաքրում, հատման ինտենսիվությունը.

դ) անտառային մշակույթների հիմնադրման համար - ընդունված տեխնոլոգիաների հետևում, ցանքսի և տնկման տեղերի բաշխվածությունը 1 հեկտարում, հողային ուսումնասիրությունների նյութերի օգտագործում, գլխավոր տեսակի հիմնավորումը, տնկանյութի և իրականացվող աշխատանքի որակը, խնամքի քանակությունը և որակը, կպչողականությունը, վիճակը և այլն.

ե) բնական վերականգնմանը օժանդակման համար - մատղաշի պահպանվածությունը, վիճակը, ինքնացանքսի առկայությունը և արդյունավետությունը.

զ) հիդրոանտառմելիորատիվ աշխատանքների համար չորացման միջոցառումների իրականացման համապատասխանությունը նախագծին (չորացման ցանցի վիճակը, ջրակարգավորիչ հարմարանքները), իրականացվող մելիորատիվ միջոցառումների ազդեցությունը ծառուտների վիճակի և ոչ անտառածածկ հողերի վրա:

 

2. Ծառուտների անտառպաթոլոգիական եվ սանիտարական վիճակի գնահատում

 

1. Ծառուտների վնասվածության աստիճանի որոշման հիմնական մեթոդը աչքաչափային գնահատումն է, որը կատարվում է բոլոր հատվածներում, որտեղ նկատվում է ծառուտների վնասատուներով և հիվանդություններով վարակվածություն: Վնասատուների զարգացման և հիվանդությունների վարակվածության մասսայական օջախների առկայության դեպքում կարող են նշանակվել հատուկ անտառպաթոլոգիական միջոցառումներ:

Այդ միջոցառումները պլանավորվում և ֆինանսավորվում են անտառշինական ծրագրից առանձին և իրականացվում են համաձայն տեխնիկական նորմատիվաիրավական ակտերի պահանջների:

Անտառպաթոլոգիական հետազոտությունների մեթոդները և ծավալները որոշվում են անտառշինության նախապատրաստական փուլում:

2. Ծառուտներում անտառի վնասատուներից և հիվանդություններից վնասի դեպքում, գնահատման քարտում նշվում է` վնասատուների և հիվանդությունների տեսակը, ծառուտների կամ առանձին ծառերի վարակվածության աստիճանը, վնասված ծառերի պաշարը, հատվածի ներսում վնասված ծառերի բաշխվածությունը (եզակի` 1-2 ծառ, խմբային` 3-10 ծառ, զանգվածային` ավելի քան 10 ծառ), տնտեսական միջոցառումները:

3. Վնասատուներից և հիվանդություններից վնասի և տարածվածության վտանգավոր չափերի օջախների առկայության դեպքում գնահատման ժամանակ տեղեկացվում է անտառշինական և տնտեսվարող կազմակերպությունների ղեկավարներին:

4. Ծառուտների և ոչ անտառածածկ հողերի սանիտարական վիճակի գնահատման ժամանակ որոշվում է ցցաչոր, քամատապալ, թափուկ ծառերի քանակությունը, նույն թվում իրացման և չարտահանման ենթակա փայտանյութի: Նշված փայտանյութերի հաշվառումը կատարվում է 1 հեկտարում խորանարդ մետրերով, աստիճաններով ընդունված 1-ին անտառշինական խորհրդակցությամբ:

5. Անբավարար սանիտարական վիճակի ծառուտներում նախատեսվում են առողջացման միջոցառումներ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության համաձայն:

6. Լրացուցիչ ֆինանսավորմամբ առանձին հանձնարարականով անտառշինությունը կարող է իրականացնել և որոշել ծառուտների վարակվածության և վնասվածության աստիճանը, ապրանքայնության, իրացման գնահատականը և սանիտարական միջոցառումների նշանակումը:

 

3. Անտառի վիճակի, աճի ընթացքի, արտադրողականության, ապրանքային կառուցվածքի եվ վերականգնման ուսումնասիրություն եվ գնահատում

 

1. Անտառշինության ժամանակ անտառի վիճակի, աճի ընթացքի և զարգացման, ապրանքային և տեսակային կառուցվածքի, անտառի հասունացման ու հատման տարիքի հիմնավորման և անտառտնտեսական միջոցառումների արդյունավետության և վերականգնման գնահատման նպատակով կատարում են հետազոտական աշխատանքներ ներառյալ մշտական և ժամանակավոր փորձահրապարակների տեղադրումը, անտառի բնական վերականգնման ուսումնասիրությունը անտառային մշակույթների, հատապտուղների, դեղաբույսերի և տեխնիկական հումքի հետազոտությունները:

Աճի ընթացքի ուսումնասիրման փորձահրապարակներով որոշում են կոնկրետ անտառաճման պայմաններում գործածվող աճի ընթացքի և ծառուտների արտադրողականության որոշման աղյուսակների պիտանելիությունը:

Ապրանքայնության և տեսակային կառուցվածքի ուսումնասիրման փորձահրապարակները տեղադրում են կոնկրետ անտառշինական օբյեկտում ապրանքային և տեսակային աղյուսակների կազմման, առկա աղյուսակների ստուգման ու ծառուտների ապրանքայնության ուսումնասիրման և ճշտման նպատակով:

Խնամքի հատումների և անտառվերականգնման հատումների անտառագիտական արդյունավետության ուսումնասիրման փորձահրապարակները տեղադրվում են այդ հատումների կրկնման հաճախականության և ինտենսիվության որոշման, ինքնացանքսի առաջացման պրոցեսի ուսումնասիրման, մատղաշի կազմավորման և այլ նպատակներով:

2. Այս կամ այն մշտական փորձահրապարակների տեղադրման, բնական վերականգնման, անտառային կուլտուրաների վիճակի և այլ հետազոտությունների անհրաժեշտությունը որոշվում է 1-ին անտառշինական խորհրդակցության ժամանակ և մտցվում է անտառշինության հանձնարարականի մեջ:

Փորձահրապարակների տեղադրումը իրականացվում է համաձայն ճյուղային ստանդարտների:

Բոլոր մշտական փորձահրապարակները դաշտային աշխատանքների ավարտից հետո պահպանության նպատակով ակտով հանձնվում են անտառտնտեսությանը:

4. Անտառի բնական վերականգնման հետազոտությունը կատարվում է որոշելու`

ա) անտառի տարբեր տիպերում բնական վերականգնման առանձնահատկությունները, մայրական ծառուտի կառուցվածքը, հատատեղի լայնությունը, հատման եղանակները և վաղեմությունը, անտառանյութի պատրաստման տեխնոլոգիան, կիրառությունը, մատղաշի քանակությունը և պահպանվածությունը հատման ժամանակ,

բ) հասունացող, հասուն և գերհասուն ծառուտներում սաղարթի տակ արժեքավոր մատղաշի քանակությունը և վիճակը,

գ) անտառվերականգնման ընթացքի վրա հատման եղանակների, հատատեղերի մաքրման, թողնված սերմնային ծառերի, բնական վերականգնման այլ միջոցառումների, անասունների արածեցման, անտառային հրդեհների և այլ գործոնների ազդեցությունը,

դ) անտառի բնական վերականգնման միջոցառումների արդյունավետությունը:

5. Բնական վերականգնման հետազոտություններն իրականացվում են վերականգնման փուլում գտնվող ոչ անտառածածկ հողերում և տարբեր տարիքային խմբերի ծառուտների սաղարթի տակ:

6. Բնական վերականգնման հետազոտության նյութերը համադրելով աչքաչափային գնահատման հետ օգտագործվում են նախորդ ստուգիչ շրջանի անտառվերականգնման ընթացքի գնահատման և առաջիկա վերստուգիչ շրջանի անտառվերականգնման միջոցառումների նախագծման համար:

7. Բնական վերականգնման օժանդակման միջոցառումների արդյունավետության գնահատականը տրվում է աշխատանքների իրականացումից 5 տարի անց:

8. Ստուգիչ շրջանում անտառմշակույթների վիճակի ուսումնասիրությունը կատարվում է արհեստական վերականգնման միջոցառումների նախագծման և հաշվողական մեթոդներով կիրառման արդյունավետության հիմնավորման գնահատման, նաև անտառային կուլտուրաների վիճակի և որակի աչքաչափային գնահատման համար անտառգնահատողի հմտության բարձրացման համար:

9. Հաշվարկային մեթոդներով անտառմշակույթների ուսումնասիրման ծավալը որոշվում է կախված անտառմշակույթների ընդհանուր մակերեսից` հիմնադրված ստուգիչ ժամանակաշրջանում անտառշինական օբյեկտում. մինչև 1000 հա — 30%, 1000-5000 հա — 15%, 5000 հա-ից բարձր — 10%:

Վերջին 2 տարիներին հիմնադրված անտառմշակույթները բնութագրելիս հիմք է հանդիսանում անտառտնտեսության կողմից իրականացված գույքագրման և աչքաչափային գնահատման տվյալները:

 

4. Անտառգույքագրման արդյունքներով անտառտնտեսական եվ այլ միջոցառումների նշանակում

 

1. Ծառուտների վիճակի և գնահատման բնութագրի հիման վրա և անտառային ֆոնդի հողերի յուրաքանչյուր հատվածի համար նշանակվում են անհրաժեշտ անտառտնտեսական միջոցառումներ, որոնք հիմք են հանդիսանում առաջիկա ստուգիչ շրջանում անտառային տնտեսության կազմակերպման և վարման ծրագրի մշակման համար:

Տնտեսական միջոցառումների նշանակման ժամանակ օգտագործվում են անտառային ֆոնդի կոնկրետ հատվածների կենսաբանական, լանդշաֆտային, տեխնոլոգիական և այլ առանձնահատկությունների վերաբերյալ համապատասխան փաստաթղթերը:

2. Գնահատման արդյունքներով նշանակված անտառտնտեսական համալիր միջոցառումները ներառում են.

ա) անտառմշակույթների ստեղծում, անտառի բնական վերականգնման աջակցում, ցածրարժեք ծառուտների վերակառուցում, անտառմշակույթների խնամք և լրացում.

բ) հակահրդեհային միջոցառումների իրականացում` հակահրդեհային ճեղքվածքների, արգելքների, կառուցում և դրանց խնամք, ջրափոսեր և դրանցում ջրի մուտք, հրդեհադիտողական աշտարակների ցանց, կապի միջոցների կատարելագործում, հրդեհաքիմիական կայանների և հակահրդեհային կետերի կառուցում և զարգացում, հակահրդեհային նշանակության ճանապարհների կառուցում և վերանորոգում.

գ) նշանակվում են նաև տնտեսական միջոցառումներ վարելահողերի, խոտհարքների, արոտավայրերի բարելավման ուղղությամբ անտառտնտեսական նշանակության ճանապարհների կառուցում և վերանորոգում, քառակուսիների անցուղիների և շրջապատող սահմանների, մելիորատիվ ցանցի մաքրում, տարածքի բարելավում և այլ միջոցառումներ, որոնք նախատեսված են առաջին անտառշինական խորհրդակցության արձանագրության մեջ:

3. Անտառվերականգնման հատումները նշանակվում են հասուն և գերհասուն ծառուտներում, իսկ նրանց անբավարարության դեպքում` նաև հասունացող ծառուտներում, որոնք հատման ժամանակ անցնում են հասուն խմբի մեջ:

4. Նորացման հատումները նշանակվում են հասուն և գերհասուն անտառներում, որոնք կորցրել են իրենց պաշտպանական ֆունկցիան և որտեղ, ըստ հատման կանոնակարգի, չի թույլատրվում գլխավոր օգտագործման հատումներ կատարել: Որպես կանոն, դրանք իրականացվում են ոչ համատարած եղանակով, այն հաշվարկով, որ ապահովվի հատվածի անտառածածկ վիճակը ծառուտների հետագա նորացման և ձևավորման ընթացքում:

Նորացման և կազմավորման հատումները վերաբերում են անտառվերակառուցման հատումներին: Վերակառուցման հատումները նախագծվում են ցածրարժեք, ցածր արդյունավետության ծառուտներում, դրանք բարձրարժեք ծառուտներով փոխարինելու նպատակով:

5. Խնամքի հատումները նշանակվում են այն բոլոր ծառուտների համար, որոնք համաձայն անտառագիտական պահանջների` խնամք են պահանջում: Խնամքի հատումները չեն նախատեսվում անտառվերականգնման հատումից մեկ հասակային դաս առաջ (հասակային դասը 20 տարի կարծրատերևավորների մոտ և 10 տարի փափկատերևավորների և շիվային ծագման ծառուտներում): Այն դեպքերում, երբ խնամքի հատման միջոցով հնարավոր է ծառուտները տեղափոխել ավելի արժեքավոր, կարելի է շեղվել առաջին անտառշինական խորհրդակցությամբ նախատեսված խնամքի հատման ինտենսիվության և պարբերականության նորմատիվից: Մատղաշի խնամքը, երբ առկա գլխավոր տեսակի փոփոխման վտանգ երկրորդականով, նշանակվում է անկախ տնտեսական և այլ պայմաններից:

6. Սանիտարական հատումները նշանակվում են ծառուտների առողջացման և դրանց կենսաբանական կառուցվածքի պահպանման նպատակով: Համատարած սանիտարական հատումներ նշանակվում են անկախ անտառի խմբից և պաշտպանական կատեգորիայից, եթե ծառուտները կորցրել են իրենց կենսաբանական կայունությունը` մասսայական վնասվածության, վտանգավոր վնասատուների, հիվանդությունների, հրդեհի և այլ ոչ նպաստավոր գործոնների հետևանքով:

Տարիքային սահմանափակումներ համատարած սանիտարական հատումների համար չկան: Ընտրողական սանիտարական հատումները չպետք է խախտեն ծառուտի կենսունակությունը, դրանց կառուցվածքը, արտադրողականությունը, ինչպես նաև նպատակային ֆունկցիաները: Ընտրողական սանիտարական հատումներից հետո ծառուտների լրիվությունը չպետք է լինի փոքր 0,6-ից` ասեղնատերևավորների համար և 0,5-ից` տերևավորների համար:

Ծառուտները, որոնք ենթակա են անտառվերականգնման հատման առաջիկա հինգ տարիներին, ընտրովի սանիտարական հատում աճող ծառերի համար չի նշանակվում: Իրացվող բնափայտի բացակայության դեպքում ընտրովի սանիտարական հատման փոխարեն սովորաբար նշանակվում է անտառի մաքրում թափոններից:

7. Գերհասուն և ցցաչոր ծառերը, ինչպես նաև թափուկը մնալու միջավայր են հանդիսանում կենդանական աշխարհի, հատկապես թռչունների և անողնաշարավորների համար և կարևոր նշանակություն ունեն կենսաբազմազանության տեսանկյունից:

Անտառի կենսաբազմազանության պահպանման և բազմացման նպատակով անտառվերականգնման, խնամքի և սանիտարական հատումների ժամանակ արմատի վրա թողնում են գերհասուն և ցցաչոր փչակով ծառեր 1-հա-ի հաշվով 2-5 մ³:

8. Չմիակցված սաղարթով ասեղնատերևավոր և կարծրատերևավոր անտառմշակույթներում, որտեղ վտանգ կա փափկատերևավոր տեսակների (շիվային կամ ինքնացանքսի) շատացման, նշանակվում է լուսավորում և ագրոտեխնիկական խնամքի միջոցառումներ: Անհրաժեշտության դեպքում նշանակվում են տնտեսապես արժեքավոր տեսականիներով լրացումներ:

9. Անտառմշակույթների հիմնումը կատարվում է ոչ անտառածածկ տարածքներում և ստուգիչ շրջանի հատատեղերում, չորային տիպի անտառներում և այն տարածքներում, որտեղ կատարվել են չորացման աշխատանքներ (դրանց կազմավորման հնարավորության դեպքում, երբ բացակայում է անտառը նպատակային տեսակներով բնական վերականգնման հնարավորություն), ինչպես նաև չօգտագործվող ոչ անտառային հողերում, որտեղ կարելի է ստեղծել անտառմշակույթներ:

Անտառմշակույթների հիմնում կարելի է նշանակել նաև անտառի սաղարթի տակ այն հատվածներում, որտեղ չի թույլատրվում համատարած հատումներ կատարել, նպատակ հետապնդելով նպատակային տեսականու կազմավորումը: Ծառահատված վայրերում և նախկինում այրված այլ անտառածածկ տարածքներում, որտեղ անտառաճման պայմանները հնարավորություն են ընձեռում հիմնել անտառմշակույթ, անտառի վերականգնումը պետք է իրականացվի տվյալ կատեգորիայի հողատարածքների առաջացումից երեք տարվա ընթացում:

10. Անտառմշակույթների լրացումը կատարվում է տնկիների և սերմնաբուսակների 26-85% պահպանվածություն ունեցող չմիակցված անտառմշակույթներում: Այն անտառմշակույթները, որոնց պահպանվածությունը 25%-ից պակաս է, համարվում են մահացած և գույքագրվում են այն հողի տեսակով, որի վրա նրանք հիմնվել են: Անտառմշակութային միջոցառումները, որոնք կատարվում են 0,4-0,5 լրիվության անբավարար կցված անտառմշակույթներում, մինչև 20 տարեկանը վերագրվում են ցածր լրիվության երիտասարդ մշակույթների վերակառուցմանը:

11. Անտառի բնական վերականգնմանը պետք է նախապատվություն տալ արհեստականի նկատմամբ այն բոլոր դեպքերում, եթե այն ընթանում է սերմնային եղանակով արժեքավոր տնտեսական տեսակներով, որոնք համապատասխանում են տեղի աճման պայմաններին: Բնական վերականգնման պրոցեսը համապատասխան պայմաններում պետք է ուղեկցվի միջամտությամբ:

12. Անտառի բնական վերականգնման օժանդակումը ներառում է հատումներ իրականացվող հատվածներում մատղաշի պահպանման միջոցառումներ և հողի հանքայնացում անտառի սաղարթի տակ, հատումից առաջ:

13. Անտառի բնական վերականգնման տակ թողնվում են առավել խոնավ հողային տեղամասեր, որտեղ քիչ արդյունավետ է անտառմշակույթների հիմնման կամ բնական վերականգնմանը օժանդակող միջոցառումների իրականացումը:

14. Ցածրարժեք և ցածր լրիվության ծառուտի վերակառուցումը կատարվում է պահանջվող տեսակի բարձր արտադրողականության ծառուտ ստեղծելու նպատակով, որոնք ամբողջությամբ օգտագործում են հողի բերիիությունը և համապատասխանում են տնտեսության զարգացման պահանջներին: Այդպիսի անտառվերակառուցումը նշանակվում է համաձայն անտառվերականգնման կարգի և առաջին անտառշինական խորհրդակցության որոշման հիման վրա:

15. Գյուղատնտեսական նշանակության հողերի համար (խոտհարք, վարելահող, արոտ) նախատեսվում են որակի բարելավման և արտադրողականության բարձրացման միջոցառումներ:

16. Անտառային ֆոնդին պատկանող ոչ անտառային հողերի համար, որոնք չեն օգտագործվում անտառային տնտեսության կարիքների համար, նախատեսվում են անտառապատման միջոցառումներ կամ դրանք տեղափոխվում են այլ կարգի հողային կատեգորիաներ` առաջին անտառշինական խորհրդակցության որոշման համաձայն:

 

Գ Լ ՈՒ Խ  IX

 

ԱՆՏԱՌԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՊԼԱՆԻ ԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔԸ

 

1. Բացատրագիր

 

Բացատրագրում ներկայացվում է անտառի պատկանելության պատմությունը, բնական, տնտեսական և սոցիալական պայմանները, տնտեսության վարման նպատակները, գույքագրման մեթոդները, տվյալներն ու նրանց ճշտությունը, բնապահպանական սահմանափակումները, անտառային պաշարների որակական անալիզի արդյունքները և կատարված տնտեսական միջոցառումները վերստուգիչ ժամանակահատվածում, գնահատվում են նախագծային լուծումները և ակնկալվող արդյունավետությունը: Նախագծի տվյալները ենթակա են հրատարակման:

 

2. Անտառգույքագրման նկարագրություն

 

Անտառագույքագրման նկարագրությունը ներկայացնում է անտառագույքագրման տվյալների ինֆորմացիա յուրաքանչյուր անտառհատվածի համար, նշվում են դրանում պլանավորված տնտեսական միջոցառումները, նախատեսվում է գրառումների տեղ տնտեսական միջոցառումների գրանցման համար:

 

3. Անտառային պաշարների տվյալների ամփոփ աղյուսակներ

 

Աղյուսակներում ներկայացվում են անտառային պաշարների վերաբերյալ տվյալներ ամբողջ անտառտնտեսության և անտառպետության համար` ըստ ծառատեսակների, անտառի խմբերի, անտառաճման պայմանների, հասակային դասերի և հասունության խմբերի: Աղյուսակի կառուցվածքը պետք է համապատասխանի անտառային պաշարների պետական հաշվառման պահանջներին:

 

4. Տնտեսական միջոցառումների նախագծման ամփոփագիր

 

Ամփոփագիրը ներկայացվում են անտառվերականգնման հատման հատատեղային հաշվարկման տվյալներն ըստ տնտեսական մասերի անտառի վերականգնումը և զարգացումը, խնամքի հատումները և այլ տնտեսական միջոցառումները:

 

5. Մակերեսների հաշվարկման հաշվեցուցակ

 

Հաշվեցուցակում ներկայացվում են տվյալներ անտառի մակերեսների փոփոխման, տարբեր պատկանելության անտառների սահմանների և դրա առանձին մասերի, համեմատումը հողային կադաստրի տվյալների հետ, սահմանների և մակերեսների փոփոխությունը նախորդ վերստուգիչ ժամանակահատվածում:

 

6. Քարտեզագրական նյութեր

 

Անտառաշինության քարտեզագրական (անտառային քարտեզ) նյութերի պատրաստման հիմք են ծառայում պլանային օրթոֆոտոգրաֆիկ քարտեզները, որոնք պատրաստված են Հայաստանի տոպոգրաֆիկ քարտեզների բազայի վրա (M1:10000, կոորդինատական պետական համակարգ):

1. Բազային անտառային քարտեզ

Բազային անտառային քարտեզները (M1:10000) պատրաստվում են թվայնացված և անալոգ ձևերով: Դրանց չափսերը, բաժանումը թերթերի և համարակալումը համապատասխանում են Հայաստանի տոպոգրաֆիկ քարտեզներին:

Տեղեկություններ քարտեզի պատկերման շրջանակում, որտեղ ներկայացվում են`

1) կոորդինատային համակարգը (հարթ կոորդինատային նշանակությամբ կիլոմետրական ցանց, թերթերի անկյուններում նշվում են գեոդեզիական կոորդինատները),

2) շրջանները և գծերը (վարչական շրջանի սահմանները, օգտագործողները, պահպանվող տարածքներ և կենտրոնացված տարածքներ, քառակուսային գծեր, հատվածների սահմաններ, ինժեներական կառույցներ, ճանապարհային ցանց, հիդրոգրաֆիա, մայրուղիներ և այլ կոնտուրային գծեր),

3) խառը հողօգտագործողներ, քառակուսիների և հատվածների համարներ, գետի հոսանքի ուղղություն, գետակներ, ջրամբարտակներ, կարևոր տարածքների, սարի գագաթների և լեռնաշղթաների անվանումներ,

4) հատված տարածքներ, նոսրուտներ, մահացած ծառուտներ, ժայռեր, քարացրոններ,

5) օբյեկտներ (ազգային պարկի և անտառտնտեսության գրասենյակներ, պատմամշակութային և բնական հուշարձաններ, թռչունների բներ և Կարմիր գրքում գրանցված բուսատեսակների վայր, ռեկրեացիոն կառույցներ),

6) գույներ, որոնցով տարբերակվում են օգտագործողները և անտառի տերերը (պետական, համայնքային անտառ, տրանսպորտի և հաղորդակցության նախարարություն, պաշտպանության նախարարություն և այլն):

Քարտեզի պատկերման շրջանակից դուրս տեղեկատվություն, որտեղ ներկայացվում են`

1) անտառտնտեսության և անտառպետության անվանումը (թերթի վերևի ձախ անկյունում),

2) տոպոգրաֆիկ քարտեզի անվանացուցակային համարը (կենտրոնում),

3) քարտեզի անվանումը (թերթի վերևի աջ անկյունում),

4) կոորդինատային համակարգի անվանումը, մագնիսական սլաքի շեղումը կիլոմետրական ցանցից (թերթի ներքևի ձախ անկյուն),

5) մասշտաբ (կենտրոնում),

6) գույքագրման և աերո կամ արբանյակային նկարների տարեթիվը, կատարողը (թերթի ներքևի աջ անկյունում):

2. Թեմատիկ քարտեզներ

Թեմատիկ քարտեզների (անտառածառուտային պլանը, անտառների խմբեր և կատեգորիաներ, այլ պլաններ, որոնք պատրաստվում են պատվիրատուի ցանկությամբ, M 1:25000 կամ կոմպակտ անտառային տերիտորիաների համար M1:20000) պատրաստման հիմք հանդիսանում են թվային բազային անտառային քարտեզները M1:10000:

Թեմատիկ քարտեզների վրա անցկացվում է անտառային քարտեզի լրիվ բազային ինֆորմացիան` լրացնելով այն գույներով և պայմանական նշաններով` առանձին թեմաներին համապատասխան (գերակշռող ծառատեսակ, անտառի հասունության խմբերը, անտառի հասակի խմբերը և կատեգորիաները, դեղաբույսեր և պտղատու տեսակներ, հրդեհավտանգության կարգեր, նախագծված միջոցառումներ և այլն):

Անտառային մասիվները թեմատիկ քարտեզներում նշվում են համապատասխան իրենց իրական աշխարհագրական տեղադրությունների:

3. Քառակուսիների քարտեզ-ալբոմ

Քառակուսիների քարտեզ-ալբոմը պատրաստվում է M1:10000 մասշտաբով (A4 ֆորմատ)։

Ալբոմի սկզբում տեղադրվում է նրա բովանդակությունը, անտառային մասիվի տեղադրության սխեման և անտառպետության համարակալված քառակուսիները անտառպետության սահմաններում:

Ալբոմում յուրաքանչյուր քառակուսի պետք է ներկայացվի ամբողջովին մեկ էջում: Պայմանական նշանները ցույց են տալիս նախագծված անտառտնտեսական գործունեությունը կամ գերակշռող ծառատեսակը և հասունության խմբերը: Քառակուսու պլանի կողքին տեղադրվում է գրառում համապատասխան գնահատման նկարագրություն:

4. Ընդհանրացված քարտեզներ

Ընդհանրացված քարտեզները (M1:50000, M1:100000) պատրաստվում են թվային անտառային քարտեզի (M1:10000) և հատվածային տվյալների բազայի հիման վրա (քառակուսային ցանց, քառակուսիների համարակալում, ըստ թեմաների առանձնացված սահմաններ, ատրիբուտ տվյալներ) պատկերելու անտառի խմբերի և կատեգորիաների տնտեսական և վարչական բաժանումը, հակահրդեհային միջոցառումներ, խառը հողօգտագործողների անվանումներ և այլն: Վարչական սահմանները, ճանապարհների ցանցը, հիդրոգրաֆիան, կենտրոնացված տերիտորիաները և դրանց անվանումները տեղափոխվում են արբանյակային պատկերի տվյալների քարտեզագրական բազայից:

 

7. Նկարների կամ օրթոֆոտոպլանների վերծանում

 

1. Օրթոֆոտոպլանները կազմվում են լուսանկարների և թվայնացված տոպոգրաֆիկ քարտեզների հիմքի վրա` գնահատման հատվածների անջատման նպատակով:

2. Գույքագրման հատվածները առանձնացնելու նպատակով, մինչև դաշտային անտառշինական աշխատանքներ սկսելը իրականացվում է նկարահանման ուրվագծային վերծանում:

3. Վերծանումը կատարվում է կամ կոմպյուտերային հատուկ ծրագրերի կամ տեսողական:

4. Տեսողական վերծանման ընթացքում կատարվում է.

ա) վերծանելու համար նկարահանումների նախապատրաստում, որը կայանում է հետևյալում.

1) աշխատանքային հրապարակի սահմանափակում, որը սահմանակից նկարահանումներում պետք է անցնի նույն կետերով: Գծերը պետք է անցնեն երկայնակի և լայնակի ծածկի մեջտեղով,

2) հարակից հողօգտագործողների սահմանների, քառակուսիների սահմանների ընդգծում, դրանց համարակալումը, բնակավայրերի և դրանց անվանումների նշում.

ա) նկարահանումների վերծանումը գույքագրող-վերծանողների միջոցով, որոնք անցել են հատուկ ուսուցում,

բ) առաջին հերթին սահմանազատվում են ոչ անտառային, ոչ անտառածածկ, ինչպես նաև ցածր լրիվության (0,1-0,3) անտառային տարածքները 0,1 և ավելի հեկտար տարածքով,

գ) անտառածածկ տարածքներն ըստ հատվածների (անտառի միատարր տեղամաս) բաժանումը պայմանավորվում է հետևյալ չափանիշներով և պարամետրերով.

1) լանջի դիրքադրությունը,

2) լանջի թեքությունը - 10 աստիճան,

3) կազմը` 2 միավոր և ավելի,

4) սաղարթի կառուցվածքը, միակցվածությունը` 20% և ավելի,

5) ծառուտների բարձրությունը` +- 15%:

 

Աղյուսակ N 1

 

Ձև 1

 

Տ ո կ ո ս ա յ ի ն  ա կ տ

 

(ամսական)   ____ _____________ 20____ թ.   Մենք` ներքո ստորագրողներս, _________________անտառտնտեսության տնօրեն (գլխավոր անտառապետ) _____________________________ և անտառշինական խմբի ղեկավար ____________________________, անտառշինական արշավախմբի ղեկավար _________________________ կազմեցինք սույն ակտը հետևյալի մասին, այն որ ___ ____________ 20___թ-ի դրությամբ անտառշինական խմբի կողմից աշխատանքներ են կատարվել հետևյալ ծավալներով.

N	Աշխատանքի անվանումը	Չափի անվանում	Ամսվա ընթացքում	Դաշտային աշխատանքների սկզբից	Ծանոթու- թյուն
1	2	3	4	5	6
	1. Անտառգնահատման աշխատանքներ
1.	Անտառգնահատում, այդ թվում ա) աէրո կամ արբանյակային լուսանկարներով I կարգ II կարգ Ընդամենը բ) առանց աերո կամ արբանյակային լուսանկարներով I կարգ II կարգ Ընդամենը	հա հա » հա » հա
2.	Անտառգնահատման ժամանակ տեղադրվել են փորձահրապարակներ ա) ծառուտների աճի ընթացքի բ) ծառուտի ապրանքայնության դասերի գ) խնամքի հատումների դ) վարժանքային ե) գնահատման-վերծանման զ) այլ փորձահրապարակներ է) կտրվել են մոդելային ծառեր	հա
3.	Անտառմշակույթների ուսումնասիրություներ	հա
4.	Բնական վերաճի ուսումնասիրություններ	մ2
5.	Հողային-տիպոլոգիական ուսումնասիրություններ	հա
6.	Կատարված են այլ տիպի ուսումնասիրություններ	հա
	Գեոդեզահանույթային աշխատանքներ
1.	Իրականացվել է հանույթներ և վերականգնվել. ա) ընդհանուր սահմանները բ) պլանշետային գ) ներքին իրավիճակը	կմ « «
2.	Քառակուսիների և նշանոցանների սահմանների ճշտում	կմ «
3.	Քառակուսիների և այլ սահմանազատիչ սյուների պատրաստում և տեղադրում
4.	Այլ գեոդեզահանույթային աշխատանքներ

 

2. Հաշվետու շրջանում անտառշինության դաշտային աշխատանքների ամբողջական ցիկլի կատարում

 

N	Աշխատանքի անվանումը	Չափի անվանումը	Ամսվա ընթացքում	Դաշտային աշխատանքների սկզբից	Ծանո- թություն
1	2	3	4	5	6
	Անտառշինության դաշտային աշխատանքների ամբողջական ցիկլի կատարում I կարգի անտառշինություն	% / հա
	Ընդամենը

 

Աշխատանքն ընդունեց տնօրեն (գլխավոր անտառապետ)

անտառապետ

Աշխատանքը հանձնեց (անտառշին. խմբի ղեկավար)

1. Այն աշխատանքները, որոնք կատարվել են անտառշինական կազմակերպության կողմից օբյեկտը անտառշինության անցկացման նախապատրաստման նպատակով չեն մտցվում այս ակտի մեջ:

2. Անհրաժեշտության դեպքում նույնատիպ տոկոսայնության ակտ կարելի է կազմել ըստ անտառպետությունների, որոնք ձևակերպվում են, որպես կանոն, անտառապետի և ինժեներ-տաքսատորի կողմից:

 

Աղյուսակ N 2

 

Ձև 2

 

Հանձնման-ընդունման ակտ

 

(ամսական)   ____ _____________ 20____ թ.   Մենք` ներքոստորագրողներս, _________________անտառտնտեսության տնօրեն (գլխավոր անտառապետ) _____________________________ և անտառշինական կազմակերպության ղեկավար ____________________________, (անտառշինական արշավախմբի ղեկավար) _________________________ կազմեցինք սույն ակտը հետևյալի մասին, այն որ առաջինը` ընդունեց, իսկ երկրորդը` հանձնեց դաշտային անտառաշինական աշխատանքները, որոնք իրականացվել են անտառաշինական կազմակերպության կողմից __________________ անտառտնտեսության դաշտային ժամանակաշրջանում ___ ____________ 20___թ:

N	Աշխատանքի անվանումը	Չափի անվանումը	Ընդամենը իրականացված անտառտնտե-սությունում	Դաշտային աշխատանք- ների սկզբից	Այդ թվում` ըստ անտառպետու- թյունների
					1	2	3	և այլն
1	2	3	4	5	6	7	8	9
	1. Անտառգնահատման աշխատանքներ
1.	Անտառգնահատում, այդ թվում` ա) աերո կամ արբանյակային լուսանկարներով I կարգ Ընդամենը բ) առանց աերո կամ արբանյակային լուսանկարների I կարգ Ընդամենը	հա հա » հա » հա
2.	Անտառգնահատման ժամանակ տեղադրվել են փորձահրապարակներ ա) ծառուտների աճի ընթացքի բ) ծառուտի ապրանքայնության դասերի գ) խնամքի հատումների դ) վարժանքային ե) գնահատման-վերծանման զ) այլ փորձահրապարակներ է) կտրվել են մոդելային ծառեր	հա
3.	Անտառմշակույթների ուսումնասիրություններ	հա
4.	Բնական վերաճի ուսումնասիրություններ, այդ թվում` սաղարթի տակ	մ2
5.	Հողային-տիպոլոգիական ուսումնասիրություններ	հա
6.	Կատարված են այլ տիպի ուսումնասիրություններ	հա
	II. Գեոդեզահանույթային աշխատանքներ
1.	Իրականացվել է հանույթներ և վերականգնվել. ա) ընդհանուր սահմանները բ) պլանշետային գ) ներքին իրավիճակը	կմ « «
2.	Քառակուսիների և նշանոցանների սահմանների ճշտում	կմ «
3.	Քառակուսիների և այլ սահմանազատիչ սյուների պատրաստում և տեղադրում
4.	Այլ գեոդեզահանույթային աշխատանքներ

 

Անտառշինական դաշտային աշխատանքների ընդհանուր գնահատական

Աշխատանքը ընդունեց տնօրեն (գլխավոր անտառապետ)

Աշխատանքը հանձնեց անտառշինական կազմակերպության ղեկավար (անտառշին. խմբի ղեկավար)

 

Նշումներ.

1. ընդունման-հանձնման ակտին կցվում է անտառտնտեսության ստուգումների վերաբերյալ տեղեկանք այն մասին, որ անտառտնտեսությունը ստուգումներ է կատարել դաշտային ժամանակաշրջանում, նշելով հիմնական թերությունները, անտառշինական ղեկավարի ուղեգիրը այդ թերությունների վերացման վերաբերյալ:

Ըստ անտառպետությունների` ընդունման-հանձնման ակտերը պետք է լինեն նույն ակտի տեսքով, որին կցվում են վերոհիշյալ տեղեկանքները անտառպետության մակարդակով:

 

Աղյուսակ N 3

 

Գնահատման հատվածների նվազագույն մակերես

 

Հողատեսքեր	Մակերեսը հա
Անտառային հողեր
Ստուգման ժամանակաշրջանի անտառմշակույթներ	0,1
Բնական ծառուտներ	0,3
Ոչ անտառածածկ տարածքներ	0,3
Անտառսերմնային բազաներ, անտառային պահեստներ	0,1
Բնության և մշակութային ժառանգության արժեքավոր օբյեկտներ	0,1
ոչ անտառային հողեր
Վարելահողեր, այգիներ, ավազուտներ, հանքեր	0,1
Խոտհարք, արոտավայր	0,3

 

Աղյուսակ N 4

 

Անտառային ֆոնդի հողերի դասակարգում

 

1. Անտառային հողեր - հողային կտորներ` միանգամայն պիտանի անտառների աճեցման համար:

Անտառային հողերը բաժանվում են.

- անտառածածկ հողեր

- ոչ անտառածածկ հողեր

- չմիակցված սաղարթով անտառմշակույթներ

- անտառային տնկարկներ և պլանտացիաներ

1) Անտառածածկ տարածքներին պատկանում են հետևյալ հողերը.

- 0,4 և բարձր լրիվությամբ երիտասարդ տարիքային խմբի ծառուտները,

- մնացած տարիքային խմբերի 0,3 և բարձր լրիվության ծառուտները,

- թփերով պատված հողատեսքերը, որոնցում առանց հատուկ անտառմելիորատիվ աշխատանքների հնարավոր չէ հիմնել անտառ:

2) Ոչ անտառածածկ անտառային հողերին պատկանում են.

- հատված տարածքներ,

- անտառվերականգնման համատարած հատման հատատեղեր,

- բացատներ - որտեղ բացակայում կամ առկա են առանձին ծառեր,

- նոսրուտներ - 01-02 լրիվության ծառուտները (բացի երիտասարդ խումբը),

- հրդեհված - անտառի հատված մինչև աճի դադարեցման աստիճան վնասված,

- մահացած ծառուտներ - անտառամասեր ֆիտո և էնտո ներգործությունից, արտադրական արտանետումներից, ռեկրեացիոն բեռնվածության և այլ գործոնների ազդեցությունից արմատի վրա չորացած, մահացած ծառուտներ, ինչպես նաև համատարած քամատապալ և ձնետապալ անտառամասերը,

- հողակտորները, որտեղ կան 0,1-0,3 լրիվության երիտասարդ տարիքային խմբի ծառուտներ, պատկանում են հողի այն կատեգորիային, որում դրանք առաջացել են:

Անտառային հողերի մեջ մտնում են նաև չմիակցված անտառմշակույթները, անտառային պլանտացիաները և տնկարանները (առանձին հողատեսքեր):

1) Գնահատման ժամանակ առանձնացվում են ոչ անտառային հողերի հետևյալ կատեգորիաները.

- հողեր, որոնք առանց հատուկ մելիորատիվ միջոցառումների պիտանի չեն անտառաճեցման համար,

- ժայռեր, քարացրոններ, ճահճուտներ, ոչ անտառածածկ թեք լանջեր և այլն,

- հատուկ նշանակության հողեր հողահանդակներ - վարելահող, խոտհարքներ, արոտավայրեր, ջրեր, անտառային ճանապարհներ, անտառուղիներ և հակահրդեհային ճեղքեր, էլեկտրահաղորդակցության, հեռախոսակապի գծեր, բնակատեղեր, այգիներ` խաղողի և այլ պտղատու տեսակների բազմամյա տնկարկներ, պտղատու տնկարաններ, ավազահանքեր, մելիորատիվ առուներ և այլն:

 

Աղյուսակ N 5

 

Ծառուտների գնահատման ցուցանիշների ճշտության մակարդակ

 

(p=0,683)

Ցուցանիշ	Միավոր	Ճշտություն
ծառաբների պաշար	%	15
տեսակային կազմում միավոր	միավ.	1
միջին բարձրություն	%	7
միջին տրամագիծ	%	12
տարիք մինչև 40 41-120 >120	տարիներ	5 5 10
Լրիվություն	միավորի մաս	0,1
ընդլայնական մակերեսների գումար	%	10

 

Աղյուսակ N 6

 

Ծառուտների գնահատման ցուցանիշների չափման միավորներն ըստ աստիճանավորման

 

Ցուցանիշ	միավորներ և աստիճան
	գնահատման դեպքում	հետազոտական աշխատանքների դեպքում
Անտառի էլեմենտների (ծառատեսակների) մասնաբաժինը ծառուտի կազմում (շարահարկ) և մատղաշում	10%	1%
Անտառի էլեմենտի տարիքը արհեստական ծագումով մինչև 20 տարեկան բնական ծագումով մինչև 10 տարեկան ծառուտներ մինչև 120 տարեկան ծառուտներ 120 տարեկանից ավելի	1 տարի 1 տարի 5 տարի 10 տարի	1 տարի
Անտառի էլեմենտի միջին բարձրությունը (ծառուտ, շարահարկ) մինչև 5 մ 5-ից ավելի	0.5 մ 1 մ	0,1 մ
Անտառի էլեմենտը միջին տրամագիծը	2 սմ	0.1 սմ
ծառուտի (շարահարկի) միջին լրիվությունը	0.1	0.01
ընդլայնական հատվածքների մակերեսների գումարը 1,3 մ բարձրության վրա 1հա-ում	0.5 մ2	0.1 մ2
անտառի էլեմենտի պաշարը (ծառուտ, շարահարկ) մինչև 50 մ3/հա 50 մ3/հա ավելի	5 մ3 10 մ3	1 մ3
Առանձին ծառերի, ցցաչորերի, փտած ծառերի պաշարը, 1 հա	5 մ3	1 մ3
Ենթանտառի միջին տարիքը մինչև 10 տարի 10-ից ավելի	1 տարի 5 տարի	1 տարի
Ենթանտառի միջին բարձրությունը մինչև 2 մ 2-ից ավելի	0.5 մ 1 մ	0.1 մ
Ենթանատառի քանակը	500 հատ/հա	100 հատ/հա
Մատղաշի միջին բարձրությունը մինչև 0,5 մ 0.5 մ-ից բարձր	0,1 0,5
Մատղաշի միջին տարիքը	5	1
Մատղաշի քանակությունը 1 հա-ում	0,5 հազ.հատ	0,1 հազ.հատ
Կոճղերի քանակը 1հա հատված տարածքում	100	1
Ապրանքայնության դաս	1 դաս
Բոնիտետ	1 դաս	1 դաս
Քառակուսու մակերեսը Հատվածի մակերեսը Փորձահրապարակի մակերեսը	հա 0,1 հա	0,01 հա 0,01 հա 0,01 հա

 

Աղյուսակ N 7

 

Չափվող հրապարակների նվազագույն քանակը

 

Չափվող (գրանցվող) հրապարակների նվազագույն քանակությունը	Հատվածի մեծությունը, հեկտար
	անտառշինության կարգը
	I
1	մինչև 3
2	3-10
3	11 և ավելի

 

Աղյուսակ N 8

 

Տեղադրվող ռելասկոպիկ-հաշվարկային հրապարակների քանակությունը աչքաչափական մեթոդով գնահատման ժամանակ

 

Անտառհատված մակերեսը, հեկտար	Ռելասկոպիկ և հաշվարկային հրապարակների քանակությունը, հատ
	Պաշարի +/- 10% ճշտության որոշման համար			Պաշարի +/- 15% ճշտության որոշման համար
	03-05	06-08	09-1.0	03-05	06-08	09-1.0
1	6	4	2		2	2
2	7	5	3		3	2
3	8	6	4		4	3
4	9	7	5		4	3
5	10	8	6		5	4
6-7	12	9	7		5	4
8-10	14	10	8		6	5
11-15	15	11	9		7	5
16-20				0	8	6
21-30				2	9	7
31-40				4	10	8
41-50				5	12	9

 

Աղյուսակ N 9

 

Ծառուտում բնափայտի ապրանքայնության ցուցանիշ

 

Ապրանքայնության դասը	Շինափայտի ելքը տոկոսներով
	Ասեղնատերևավոր ծառատեսակներ	Տերևավոր ծառատեսակներ
1	70 և ավելի	45 և ավելի
2	51-70	31-44
3	31-50	11-30
4	մինչև 30	մինչև 10

 

Բ Ա Ժ Ի Ն  II

 

ԿԱՄԵՐԱԼ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐ

 

Գ Լ ՈՒ Խ  I

 

ԱՆՏԱՌԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՕԲՅԵԿՏԻ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՄԱՆ ԵՎ ՎԱՐՄԱՆ ՆԱԽԱԳԻԾ

 

1. Անտառկառավարման նախագիծ եվ բովանդակություն

 

Անտառշինության ժամանակ կազմվում է անտառային տնտեսության կազմակերպման և վարման նախագիծ 20..- 20.. թվականների համար: Նախագծում տրվում են անտառային տնտեսության վարման համալիր գնահատականը և անտառի օգտագործումը վերստուգիչ ժամանակահատվածում, մշակվում է շրջակա միջավայրի պահպանությունը, պաշտպանությունը և անտառի կայուն կառավարումն ապահովող անտառատնտեսական և անտառօգտագործման միջոցառումների համակարգը:

Անտառկառավարման նախագիծը կազմվում է որպես կանոն վերստուգիչ ժամանակահատվածի համար, որի տևողությունը տասը տարի է:

 

2. Անտառշինությամբ նախատեսվող պարտադիր փաստաթղթերի ցանկ

 

Աղյուսակ N 10

 

Անտառկառավարման պլանի կազմման համար մշակվող փաստաթղթերի ցանկը

 

	Փաստաթղթի անվանումը	Ընդամենը	Այդ թվում` նախատեսված է
			անտառպե- տության	անտառտնտե-սության	Հայան-տառի
1.	Անտառտնտեսության կազմակերպման և զարգացման նախագծի բացատրագիր	3	1	1	1
2.	Հասակային դասերի ամփոփ աղյուսակ	1			1
3.	Նախագծվող միջոցառումների հաշվեցուցակ	3	1	1	1
4.	Ծառուտների քառակուսիների մակերեսների և պաշարների հաշվեցուցակ	3	1	1	1
5.	Գնահատման նկարագրություն	3	1	1	1
6.	Անտառպետության բացատրագիր	1	1	1	1
7.	Պլանշետներ	2	1	1
8.	Անտառպետությունների պլաններ
9.	Ըստ ծառուտի տեսակային կազմի	2		1
10.	Ըստ նախագծվող անտառտնտեսական միջոցառումների	2	1	1
11.	Ըստ շահագործման ֆոնդի	1	1	1
12.	Չգունավորված	1	1	1
13.	Ըստ պահաբաժինների	1	1
14.	Անտառտնտեսությունների քարտեզ-սխեմաներ
15.	Ըստ ծառուտի տեսակային կազմի	2		1	1
16.	Չգունավորված	15		10	5
17.	Անտառտնտեսական միջոցառումների և անտառօգտագործման ծավալների հիմնավորում	2		1	1
18.	Անտառշինության օբյեկտի գնահատման բնութագրերի էլեկտրոնային տարբերակ	1			1
19.	Աէրոլուսանկարային նյութեր	1			1

 

Նշումներ

Այլ նյութեր, բացի թվարկվածներից, կարող են պատրաստվել պատվիրատուի հետ լրացուցիչ պայմանագրով:

Նյութերը կազմավորվում են հատորներով և գրքերով: 1-ին հատորում մտցվում է բացատրագիրը նախագծի ներդիրներով, 2-րդ հատորում նախագծային հաշվեցուցակները, 3-րդ-ում մնացած նյութերը:

 

Աղյուսակ N 11

 

Ց ա ն կ

 

Այլ հողօգտագործողների անտառկառավարման պլանների պատրաստման համար անտառշինությամբ մշակվող փաստաթղթերի

 

	Փաստաթղթի անվանումը	Ընդամենը	Այդ թվում` նախատեսված է
			անտառպե-տության	Անտառտնտե-սության	Հայան-տառի
1.	Անտառային տնտեսության կազմակերպման և զարգացման նախագծի բացատրագիր	2	1	1
2.	Հասակային դասերի ամփոփ աղյուսակ	2			1/1
3.	Նախագծվող միջոցառումների հաշվեցուցակ	4	1	1	1/1
4.	Ծառուտների քառակուսիների մակերեսների և պաշարների  հաշվեցուցակ	4	1	1	1/1
5.	Գնահատման նկարագրություն	2	1	1
6.	Պլանշետներ	2	1	1
7.	Անտառի պլաններ
7.1	Ըստ ծառուտի տեսակային կազմի	2	1	1
7.2	Ըստ նախագծվող անտառտնտեսական միջոցառումների	2	1	1
7.3	Չգունավորված	1	1	1
8.	Անտառտնտեսական միջոցառումների և անտառօգտագործման ծավալների հիմնավորում	1	1	1
9.	Անտառկառավարման օբյեկտի գնահատման  բնութագրերի էլեկտրոնային տարբերակ

 

Նշումներ

Այլ նյութեր, բացի թվարկվածներից, կարող են պատրաստվել պատվիրատուի հետ լրացուցիչ պայմանագրով:

 

3. Նախագծի հանձնման եվ ընդունման կարգ

 

Անտառային տնտեսության կազմակերպման և վարման նախագիծը հանձնվում է պատվիրատուին այն ժամկետներում, որոնք որոշված են անտառշինական աշխատանքների պայմանագրով:

Նախագծի հանձնման և ընդունման կարգը ներկայացված է սույն հրահանգի N 2 աղյուսակում:

 

4. Անտառկառավարման նախագծի փաստաթղթերի բովանդակության նկատմամբ պահանջներ

 

1. Հիմնական փաստաթուղթը, որում տրվում են առանձին հատվածների մանրամասն գնահատման նկարագրությունները և տնտեսական բնութագրերը, հանդիսանում է յուրաքանչյուր քառակուսու համար կազմված հատվածների գնահատման հաջորդական նկարագրությունը` համաձայն աղյուսակ N 12-ի:

Գնահատման նկարագրի բովանդակության հիմնական պահանջներն են` տվյալ խմբի և պաշտպանական կատեգորիայի անտառի վարման նպատակով նախատեսվող տնտեսական միջոցառումների համապատասխան նորմատիվային փաստաթղթերի համապատասխանությունը անտառամասերի փաստացի բնութագրերին:

2. Բոլոր աղյուսակների և նախագծային փաստաթղթերի ամփոփ տվյալները նույնանման ցուցանիշներով և խմբավորումներով պետք է լինեն փոխկապակցված:

Նախագծին կցվող աղյուսակներում և հաշվեցուցակներում ամփոփ մակերեսները տրվում են հեկտարի տասնորդական մասով, իսկ պաշարները` խորանարդ մետրերով:

3. Նախագծի բացատրագիրը և նախագծային հաշվեցուցակները ստորագրվում են նախագծի հեղինակի` անտառշինական կազմակերպության ղեկավարի կողմից:

4. Բացատրագրի բովանդակությանը ներկայացվող պահանջները.

ա) անտառշինական հաշվարկների և նախագծային որոշումների համապատասխանությունը նորմատիվային փաստաթղթերին և անտառշինական խորհրդակցությունների որոշումներին,

բ) անտառային ֆոնդի դինամիկայի վերլուծության օբյեկտիվությունը, անցած վերստուգիչ ժամանակաշրջանում տնտեսական գործունեության արդյունքները,

գ) ընդունված նախագծային որոշումների հիմնավորվածությունը, դրանց ուղղվածությունը անտառների սանիտարական, էկոլոգիական վիճակի բարելավմանը, արտադրողականության և որակի բարձրացմանը, հողերի և անտառային ռեսուրսների արդյունավետ օգտագործմանը,

դ) անտառշինական հաշվարկներում սխալների բացառումը, նախագծում թվայնացված տվյալների միջև փոխկապակցվածությունը:

 

5. Անտառային քարտեզների կազմում

 

1. Անտառշինության դաշտային տվյալների հիման վրա կազմված անտառային քարտեզների ձեվերը, մասշտաբները եվ չափերը

 

N	Անտառային քարտեզների տեսակները	Մասշտաբ
		Բազային	Թույլատրելի
1	Պլանշետ	1:10000	1:10000
2	Անտառպետության պլան	1:25000	1:10000
3	Անտառտնտեսության սխեմատիկ քարտեզ	1:100000	1:50000

 

2. Քարտեզների ձևավորման, ճշտության, պատրաստման որակի, պայմանական նշանների և նշումների ընդունված համակարգի վերաբերյալ պահանջները պետք է համապատասխանեն անտառային քարտեզների կազմման և բազմացման կարգի մասին հրահանգին:

3. Անտառշինական պլանշետները իրենցից ներկայացնում են թվայնացված անտառային քարտեզներ, որոնք կազմվել են գեոդեզիական կամ տոպոգրաֆիական հիմքերի վրա: Որպես կանոն, պլանշետները կազմվում են օրթոգրաֆիկ պլանների հիմքի վրա:

4. Մյուս անտառային քարտեզները կազմվում են պլանշետների հիմքի վրա, կիրառելով այն եղանակները, որոնք ապահովում են պահանջվող ճշտությունը և որակը:

5. Անտառային քարտեզների կազմված և տպված բոլոր բնօրինակները ստորագրվում են անտառշինական աշխատանքները կատարողների, բնօրինակները կազմողների կողմից և անտառշինական կազմակերպության ղեկավարի կողմից:

 

Գ Լ ՈՒ Խ  II

 

ԱՆՏԱՌԱՅԻՆ ՖՈՆԴԻ ԲՆՈՒԹԱԳԻՐ

 

1. Անտառային ֆոնդի բաժանումն անտառային խմբերի եվ պաշտպանական կատեգորիաների

 

1. Անտառային ֆոնդի բաժանումն անտառային խմբերի և պաշտպանական կատեգորիաների իրականացվում է համապատասխան իրավական ակտերով, որոնցով անտառները բաժանված են խմբերի և կատեգորիաների` նշելով դրանց ժամկետը և համարը:

Ըստ անտառային խմբերի և կատեգորիաների հաստատվում է անտառային ռեժիմը, կարգը, ձևը և անտառօգտագործման ծավալները:

2. Անտառային ֆոնդում առանձին տեղամասերի այս կամ այն կարգի և կատեգորիաների պատկանելիության փոփոխությունների առաջարկի նախապատրաստման կարգը որոշված է հրահանգի առաջին բաժնի 3-րդ գլխի 6.3 կետով:

Եթե անտառային ֆոնդի բաշխվածության փոփոխություններն իրավաբանորեն ձևակերպվում են դաշտային աշխատանքներից հետո, ապա անտառշինական նյութերի ուղղումը կատարվում է առանձին պայմանագրով հիմնված «Հայանտառ» պետական ոչ առևտրային կազմակերպության համապատասխան ցուցումների վրա, իսկ այդ լրացուցիչ աշխատանքները ֆինանսավորվում են առանձին:

 

2. Անտառային ֆոնդը բնութագրող աղյուսակներ

 

1. Անտառային տնտեսությունների և անտառպետությունների անտառային ֆոնդը բնութագրող աղյուսակները կազմվում են նախագծերի ամփոփագրերի տեսքով, որոնք բերված են NN 13-18 աղյուսակներում սույն հրահանգի 3-րդ բաժնի 3-րդ գլխում:

2. Աղյուսակների ցանկը, որոնք բնութագրում են անտառային ֆոնդը, կարող են լրացվել պատվիրատուի ցանկությամբ: Լրացուցիչ աղյուսակները քննարկվում և հաստատվում են առաջին անտառշինական խորհրդակցության ժամանակ:

 

3. Շահագործման ֆոնդ

 

1. Շահագործման ֆոնդը կազմում են այն խմբերի անտառների հասուն և գերհասուն ծառուտները, որոնցում թույլատրվում են անտառվերականգնման հատումները, բացառությամբ հատուկ պաշտպանական գոտիների, որոնցում այս հատումները արգելված են:

2. Շահագործման ֆոնդի մասին ըստ հատվածների տվյալները ձևավորվում են հաշվի առնելով նրանց հասանելիությունը, տնտեսական արժեքավորությունը և արտադրողականությունը: Անտառների տրանսպորտային հասանելիության (աղյուսակ N 19) և տնտեսական արժեքավորության չափանիշները հաստատվում են «Հայանտառ» պետական ոչ առևտրային կազմակերպության կողմից: Այս չափանիշների հիման վրա առաջին անտառշինական խորհրդակցության ժամանակ հաստատվում է դժվարամատչելի և տնտեսապես ցածրարժեք ծառուտների ցանկը:

3. Շահագործման ֆոնդի ծառուտների վերաբերյալ ամփոփ տվյալները ներկայացված են սույն հրահանգի 3-րդ բաժնի աղյուսակներում:

 

Գ Լ ՈՒ Խ  III

 

ԱՆՏԱՌԱՅԻՆ ՖՈՆԴԻ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅԱՆ ԴԻՆԱՄԻԿԱՅԻ ԵՎ ԱՆՏԱՌՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆ

 

1. Անտառային ֆոնդի փոփոխության դինամիկայի վերլուծություն

 

1. Անտառային ֆոնդի դինամիկայի վերլուծությունն իրականացվում է անտառների վիճակի և անտառային ռեսուրսների վրա անտառտնտեսական գործունեության ազդեցության գնահատման հետ փոխկապակցված:

2. Վերլուծության արդյունքները հիմք են հանդիսանում անտառշինության նախագծման գերակայությունների որոշման համար:

3. Վերլուծությունը իրականացվում է անտառային ֆոնդը բնութագրող աղյուսակների տեսքով, նախորդ և ներկա անտառշինության տվյալների համադրմամբ (3-րդ բաժին, գլուխ 3):

Դինամիկայի վերլուծությունն իրականացվում է հետևյալ ցուցանիշներով.

ա) անտառային ֆոնդի տարածքների բաշխվածությունն ըստ խմբերի և պաշտպանական կատեգորիաների, ինչպես նաև հողային կատեգորիաների,

բ) տեսակային կազմը և անտառի հասակային կառուցվածքը,

գ) ըստ գերակշռող ծառատեսակների գնահատման միջին ցուցանիշները` տարիք, բոնիտետային դաս, լրիվություն, պաշար, բնափայտի միջին և ընթացիկ աճը (պաշարի փոփոխություններ 1 հա անտառածածկ տարածքի հաշվով), ծառուտների միջին կազմը:

 

2. Անտառտնտեսական միջոցառումների վերլուծություն

 

1. Վերլուծության կատարման նպատակն է որոշել իրականացված անտառտնտեսական միջոցառումների համապատասխանությունը անտառային օրենսդրությանը, նախորդ անտառշինության նախագծային որոշումներին, գործող կանոններին և կարգերին, դրանցից շեղումների պատճառներն ըստ տեսակների, միջոցառումների ծավալի, որակի:

2. Վերլուծության արդյունքները հիմք են հանդիսանում տնտեսական նպատակների և առաջարկությունների որոշման, անտառային տնտեսության վարման կատարելագործման համար:

3. Անտառտնտեսական միջոցառումների գնահատման ժամանակ օգտագործվում են իրականացված միջոցառումներով հատվածների գնահատման տվյալները` բնական վերաճի ուսումնասիրությունները, անտառմշակույթների, անտառի էկոլոգիական և սանիտարական վիճակը, անտառտնտեսությունների հաշվետվությունները և այլն:

4. Անտառտնտեսական միջոցառումների ցանկը, որոնք ենթակա են վերլուծության և գնահատման, տրված է անտառշինական նախագծի բացատրագրում:

5. Եզրակացությունում տրվում է ամփոփ գնահատական իրականացված անտառտնտեսվարման և անտառօգտագործման դրական և բացասական կողմերի վերաբերյալ, նշվում է անտառտնտեսական միջոցառման ազդեցության բնույթը անտառային ֆոնդի հիմնական ցուցանիշների փոփոխության, անտառների որակի, արտադրողականության, էկոլոգիական և սանիտարական վիճակների վրա:

 

Գ Լ ՈՒ Խ  IV

 

ԱՆՏԱՌԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՊԼԱՆԻ ՆԱԽԱԳԾՈՒՄ

 

1. Անտառկառավարման պլանի նախագծման նպատակը եվ խնդիրները

 

1. Անտառկառավարման նախագծումը անտառտնտեսական միջոցառումների մշակման և հիմնավորման գործընթաց է առաջիկա վերստուգիչ ժամանակաշրջանի համար: Պլանավորման խնդիրներ են հանդիսանում անտառտնտեսական միջոցառումների ծավալների որոշումն ըստ օգտագործման տեսակի, ժամանակի և տարածքի նախագծվող միավորի մակարդակով:

2. Հեռանկարային ժամանակաշրջանի համար անտառտնտեսական միջոցառումների համակարգի գնահատման ժամանակ կարող է բերվել ցուցանիշների առավելագույնս երկու տարբերակ` անտառտնտեսվարման նախագծի հիմնական ցուցանիշների վերաբերյալ, որոնք հիմնված են անտառշինությամբ հաշվարկված առաջարկվող ծավալների վրա (անտառտնտեսական նկատառումներով) և ընդունված երկրորդ անտառշինական խորհրդակցությամբ (տնտեսական նկատառումներով), իսկ դրանց համընկնման դեպքում` մեկ տարբերակ:

 

2. Տնտեսական սեկցիաների ձեվավորում

 

1. Տնտեսական սեկցիայի մակարդակով նախագծումը նպատակ ունի սիստեմավորելու անտառի գնահատման նյութերը և ստանալու անտառշինական օբյեկտի անտառային ֆոնդի քանակական և որակական բնութագիրը:

Տնտեսական սեկցիաների մակարդակով նախագծումը կատարվում է հսկողության, վերլուծության և տեխնիկական հաշվարկների համար, որտեղ հաշվի առնելով անտառների անտառգիտական - էկոլոգիական վիճակը, որոշվում է անտառային ռեսուրսների տարեկան պատրաստման ծավալը:

Տնտեսական սեկցիաների բաժանումը տարբեր անտառգնահատման աշխարհագրական և էկոլոգիական չափանիշներով հնարավոր կլինի ստանալ նախագծման տարբերակներ:

2. Տնտեսական սեկցիաների ձևավորման հիմք է հանդիսանում անտառշինության տարում ըստ խմբերի և պաշտպանական կատեգորիաների անտառային ֆոնդի բաժանումը: Նշվում են իրավական ակտերի համարները և ժամկետները, որոնցով որոշված է այդ բաժանումը, ինչպես նաև դրա գտնվելու վայրի համապատասխանությունը տնտեսական նշանակությանը և անտառի կատարած ֆունկցիային:

3. Տնտեսական սեկցիաները կազմավորվում են ծառուտների գերակշռող ծառատեսակներով, անտառի պաշտպանական կատեգորիաների շրջանակներում: Տնտեսական սեկցիաները կարող են խոշորացվել տնտեսությունում գերակշռող ծառատեսակների խմբերով (ասեղնատերևավոր, կարծրատերևավոր, փափկատերևավոր):

4. Տնտեսական սեկցիաների ձևավորման լրացուցիչ չափորոշիչներ են հանդիսանում. միևնույն գերակշռող ծառատեսակով ծառուտների բաժանումը բարձրաբուն և ցածրաբուն ծառուտների, անտառվերականգնման հատումների տարիքների տարբերությունը, ծառաթփատեսակների աճեցման հատուկ նպատակները (ընկույզների և պտուղների ստացում, պլանտացիոն անտառաճեցում և այլն):

5. Ոչ անտառածածկ հողերի պատկանելությունը տնտեսական սեկցիաների իրականացվում է անտառվերականգնման նպատակներով պլանավորված ծառատեսակներով:

6. Այն դեպքում, երբ անտառտնտեսության անտառային ֆոնդում ծառուտների մի մասի տեսակային կազմը չի համապատասխանում անտառտնտեսվարման նպատակներին, դրանցից ձևավորվում են ժամանակավոր տնտեսական սեկցիաներ, որոնցում նախագծվում է հնարավորինս կարճ ժամանակահատվածում ցածրարժեք ծառուտները նպատակայինի փոխարինման համալիր միջոցառումներ:

7. Որպես ծառուտի նպատակային տեսակի հաշվարկային օպտիմալ գնահատման ցուցանիշներ համարվում են համապատասխան տարածաշրջանի էտալոնային ծառուտների համար հաստատված ցուցանիշները, իսկ դրանց բացակայության դեպքում` անտառշինությամբ ընտրված էտալոնային ծառուտների ցուցանիշները:

8. Հասակային դասերի աղյուսակ

Հասակային դասերի աղյուսակը հանդիսանում է տնտեսական սեկցիաների տեղեկատվական հիմքը: Այն ներկայացնում է տնտեսական սեկցիայի ընդհանրացված տվյալներ` տարիքի, մակերեսի և պաշարի: Հասակային դասի տևողությունն ըստ գերակշռող ծառատեսակների քննարկվում և հաստատվում է 1-ին անտառշինական խորհրդակցությունում:

9. Հատման տարիքը և շրջանառությունը

Հատման շրջանը որոշակի տնտեսական մասի ծառուտների աճեցման տևողությունն է մինչև նպատակային հասունացում, այն է` ֆիզիկական (աճեցվող բնափայտի որակը և տեսականիների խոշորությունը) կամ էլ ֆինանսական (աճեցվող ծառուտի ծախսերը և սպասվող շահույթը) ցուցանիշներով:

Հատման շրջապտույտը չի կարող փոքր լինել քանակական հասունացման տարիքից և կարող է հավասարվել ծառուտների պաշտպանական, տեխնիկական, ֆինանսական կամ տնտեսական հասունացման տարիքին:

Առանձին ծառատեսակների հատման տարիքը և շրջապտույտը հաստատվում է 1-ին անտառշինական խորհրդակցությամբ:

 

3. Անտառվերականգնման հատման տարիք

 

1. Անտառվերականգնման հատման տարիքը հաստատվում է անտառային խմբի սահմանում` յուրաքանչյուր պաշտպանական կատեգորիայի համար առանձին:

2. Անտառվերականգնման հատումների հաշվարկի մեջ չներառված անտառի յուրաքանչյուր պաշտպանական կատեգորիայի համար որոշվում է հասունացման տարիքը:

3. Այն տնտեսական սեկցիաներում, որոնցում իրականացվում են ընտրովի հատումներ, հատման տարիքը փոխարինվում է նպատակային տրամագծերով, որոնք որոշվում են արժեքավոր ծառատեսակների տեսականու պահանջներին համապատասխան:

4. Ելնելով հաստատված անտառվերականգնման հատումների տարիքից կամ հասունության տարիքից, հասակային դասերի տևողությունից ծառուտները բաժանվում են հետևյալ հասակային խմբերի` երիտասարդ, միջին հասակի, հասունացող, հասուն և գերհասուն:

5. Հասակային դասերի տևողությունը ասեղնատերևավոր և կարծրատերևավոր տեսակների համար ընդունված է 20 տարի, փափկատերևավոր և կարծրատերևավոր շիվային ծառուտներում` 10 տարի, իսկ թփերի համար` 5 տարի:

 

4. Անտառվերականգնման հատումներ

 

1. Անտառվերականգնման հատումներն իրականացվում են աստիճանական և ընտրովի հատումների միջոցով:

2. Աստիճանական և ընտրովի հատումների հիմնավորման ժամանակ անհրաժեշտ է որոշել.

ա) անտառի սաղարթի տակ բնական հուսալի վերաճի առկայությունը և վիճակը.

բ) անտառվերականգնման ժամանակաշրջանը.

գ) հատումների փուլերի քանակը և կրկնման ժամկետները.

դ) հատումների տեղաբաշխումը տարածքում.

ե) հատման ինտենսիվությունը և հատվող պաշարը:

3. Հաշվարկային հատատեղ - անտառվերականգնման հատումների տարեկան նորման (տարածք, պաշար` իրացվողի և շինափայտի, հատվող մասի պաշարային ընթացիկ աճ, հաշվարկվում է ամբողջ վերստուգիչ ժամանակաշրջանի համար: Հաշվարկային հատատեղի հաշվարկումը իրականացվում է հաշվարկային հատատեղի որոշման գործող մեթոդիկայով:

4. Հաշվարկային հատատեղի որոշման օբյեկտ է հանդիսանում ամբողջ անտառտնտեսությունը կամ անտառշինության օբյեկտի մի մասը: Ըստ անտառպետությունների հաշվարկային հատատեղը բաժանվում է շահագործման ֆոնդի պաշարով և աճով` համամասնորեն հաշվի առնելով տնտեսական սեկցիաների ծառուտների հասակային կառուցվածքը: Առանձին դեպքերում հաշվարկային հատատեղը կարող է հաշվարկվել առանձին անտառպետություններով:

5. Հաշվարկային հատատեղը հաշվարկվում է տնտեսական սեկցիաներով անտառային խմբերի և պաշտպանական կատեգորիաների սահմաններում ըստ հատման եղանակների` գերակշռող տեսակների, տնտեսվարման, անտառային խմբերի և ամբողջ անտառտնտեսության արդյունքների ամփոփմամբ:

6. Հաշվարկային հատատեղի որոշման ժամանակ չեն հաշվարկվում.

ա) անտառային խմբերը և պաշտպանական կատեգորիաները, որոնցում համաձայն անտառային օրենսդրության` անտառվերականգնման հատումները արգելվում են,

բ) անտառի հատուկ պաշտպանական գոտիները, որտեղ արգելված են անտառվերականգնման հատումները,

գ) արժեքավոր ծառատեսակների ծառուտները:

7. Անտառվերականգնման հատումների տեղաբաշխման նախագիծը կազմվում է անտառշինական կազմակերպության կողմից, հիմք ընդունելով անտառշինության հաշվարկային հատատեղային ծավալների նյութերը:

8. Անտառվերականգնման հատումների տեղաբաշխման նախագիծը կազմվում է անտառշինական պլանշետների պատճենների վրա հատատեղերի անցկացումով, որոնք նախատեսվել են անտառշինությամբ` կամերալ պայմաններում: Հատատեղերը տրվում են համապատասխան տրանսպորտային սխեմայի հիմքի վրա ըստ հատումների տարիների, որպես կանոն, հինգ տարվա ժամկետով: Հատումների տեղաբաշխման պլանները հիմք են հանդիսանում հատատեղերի հատկացման համար:

9. Վերստուգիչ ժամանակաշրջանի երկրորդ հնգամյակում հատումների տեղաբաշխման նախագիծը վերանայվում է` հաշվի առնելով հատումների չափաքանակների հնարավոր փոփոխությունները հեղինակային հսկման արդյունքում:

 

5. Միջանկյալ անտառօգտագործում եվ այլ հատումներ

 

1. Միջանկյալ օգտագործման հատումներին են պատկանում`

ա) անտառի խնամքի հատումները

բ) սանիտարական հատումները

գ) ցածրարժեք ծառուտների վերակառուցման, ինչպես նաև պաշտպանական, ջրապաշտպան և այլ բնապահպանական ֆունկցիաները կորցրած ծառուտների հատումները:

2. Անտառի խնամքի հատումների նախագիծը և դրանց տեղաբաշխումը վերստուգիչ ժամանակահատվածում կազմվում է իրավական ակտերի հիման վրա, որոնք նշանակվել են գնահատողի կողմից դաշտում կամ որոշվել են համապատասխան համակարգչային ծրագրերով, հաշվի առնելով նշված ժամանակաշրջանի հատատեղերում մատղաշի և ոչ անտառածածկում հիմնադրված անտառմշակույթների խնամքի միջոցառումները:

3. Անտառշինությունը բացահայտում և պատկերում է անտառագիտական պահանջներով խնամքի հատումներ պահանջող բոլոր տարածքները:

4. Խնամքի հատումների տարեկան չափը որոշվում է յուրաքանչյուր հատման եղանակի համար ըստ մակերեսի և հատվող բնափայտի ծավալի: Ըստ մակերեսի այն որոշվում է բաժանելով ծառուտների տարածքները, որոնք ունեն խնամքի հատման անհրաժեշտություն, կրկնման ժամանակահատվածի վրա, իսկ ըստ պաշարի` բազմապատկելով հատման տարեկան նորմայի մակերեսը 1 հա-ի հաշվով միջին ինտենսիվությամբ որոշված հատվող միջին պաշարով, (հատվող բնափայտի տոկոսով), որը նշանակված է գնահատողի կողմից դաշտում կամ որոշված համակարգչային ծրագրով:

5. Ընտրովի սանիտարական հատումները պլանավորվում են սանիտարական հատումների կարգին համապատասխան, իրավական ակտերի հիման վրա, որոնք նշանակված են գնահատողի կողմից դաշտում, հատվածներում ծառուտների սանիտարական վիճակի մանրամասն ուսումնասիրման տվյալների հիման վրա, որոնց գնահատման ժամանակ բացահայտվել են թարմ ցցաչորներ, հիվանդ կամ վնասատուներով վնասված ծառեր, ինչպես նաև ծառուտներ, որոնք մասամբ վնասվել են հրդեհներից: Սանիտարական հատումների իրականացման ժամանակահատվածը կարող է ընդունվել 2-5 տարի և հաստատվում է կախված ընդհանուր հատվող փայտանյութի պաշարից, դրա պատրաստման և իրացման գործնական հնարավորություններից:

6. Անտառների պաշտպանական կատեգորիաներում և հատուկ պաշտպանական տեղամասերում, որոնք անտառվերականգնման հատման հաշվարկում չեն ներառված, խնամքի և սանիտարական հատումները պլանավորվում են նաև հասունացող, հասուն և գերհասուն ծառուտներում, որոնք աստիճանական երիտասարդացման, վերաձևավորման, էկոլոգիական և սանիտարական վիճակի բարելավման, բնապահպանական ֆունկցիաների բարելավման, ինչպես նաև մինչև հասուն բնափայտի տեխնիկական որակի կորուստը, ժամանակին օգտագործման անհրաժեշտություն են զգում:

7. Այլ հատումները ներառում են.

ա) առանձին ծառերի հատում

բ) քառակուսիների հատման ուղիների մաքրում

գ) քամատապալ և ձնետապալ ծառերի հատում

դ) անտառային հողերի մաքրում, որը կապված է խողովակաշարերի, գազատարների, ջրահանգույցների, ճանապարհների, կապի և էլեկտրահաղորդակցության գծերի և այլնի կառուցման հետ:

Առանձին ծառերի հատումների մակերեսները և ծավալները որոշվում են գնահատողի առաջարկությամբ: Հակահրդեհային շերտերի, տարբեր նշանակության ճանապարհների և գծերի նախագծման ժամանակ հատվող փայտանյութի պաշարը որոշվում է ելնելով դրանց լայնությունից և երկարությունից և տվյալ հատվածներում փայտանյութի առկա պաշարից:

8. Հատման բոլոր եղանակներով անտառտնտեսության կտրվածքով որոշվում է տարեկան պատրաստվող փայտանյութի ընդհանուր ծավալները:

 

6. Կողմնակի անտառօգտագործում եվ երկրորդական անտառանյութի մթերում

 

1. Վայրի պտուղների և ընկույզների մթերում: Պտղի և ընկույզի յուրաքանչյուր տեսակի կենսաբանական բերքատվությունը տեղամասերի գնահատման ժամանակ որոշվում է ըստ տարածաշրջանային աղյուսակների: Բազմամյա միջին տնտեսական բերքատվությունը ընդունվում է կենսաբանական հաշվարկայինի 50 տոկոսը: Ելնելով այս մեծությունից, հաշվի առնելով տնտեսական պայմանները և հատվածների հասանելիությունը առաջարկվում է դրանց պատրաստման հնարավոր ծավալները, ինչպես նաև վայրի պտղատու և ընկուզավոր ծառուտների և թփուտների բերքատվության բարձրացմանը ուղղված միջոցառումներ:

2. Սնկերի, հատապտուղների, դեղաբույսերի և տեխնիկական հումքի պատրաստումն առաջարկվում է գնահատման նյութերի և բերքատվության ուսումնասիրության տվյալների հիման վրա: Պատրաստման համար հասանելի տեղամասերի համար գործող նորմատիվներով որոշվում է միջին բազմամյա կենսաբանական և տնտեսական բերքատվությունը, հնարավոր և առաջարկվող պատրաստման ծավալները:

3. Ոչ բնափայտային հումքի և երկրորդական անտառանյութի օգտագործման ընդհանուր ծավալների տվյալներն ըստ պատրաստման եղանակների գրվում են անտառշինական նախագծի բացատրագրերում (աղյուսակ NN 21, 26):

4. Արածեցումը նախագծվում է միայն քառակուսիներում և տեղամասերում, որոնցում այն անտառին վնաս չի պատճառում:

5. Ձկաբուծության, գազանաբուծության, սնկերի ապրանքային արտադրության և այլ առաջարկների մշակումը կարող է իրականացվել համապատասխան պայմանների և խնդիրների առկայության դեպքում անտառշինության նախատեսված պայմանագրերով:

6. Երկրորդային անտառանյութին վերագրվում են լորենու քրծենը, խցանային և տանինակիր կեղևները, ճյուղերը, տերևները և այլն:

Երկրորդային անտառանյութի բացահայտման անհրաժեշտությունը և ցանկը որոշվում է առաջին անտառշինական խորհրդակցությամբ:

 

7. Անտառվերականգնում, անտառաբուծություն եվ ցածրարժեք ծառուտների վերակառուցում

 

1. Անտառվերականգնման և անտառբուծության միջոցառումները մշակվում են բոլոր անտառային կարգերի և պաշտպանական կատեգորիաների համար բացառությամբ այն տեղամասերի, որոնցում հնարավոր չէ իրականացնել տնտեսական գործունեություն: Նախագծումն իրականացվում է անտառվերականգնման և անտառապատման կարգի դրույթներին համապատասխան: Նախագծվող միջոցառումների կազմի մեջ են մտնում` անտառմշակույթների հիմնում ոչ անտառածածկ և ոչ անտառային հողերում, ինչպես նաև ծառուտների վերակառուցումը, բնական վերաճին օժանդակող միջոցառումները, նույն թվում` անտառվերականգնման հատումների ժամանակ մատղաշի պահպանումը, որոնք թողնված են բնական անտառվերականգնման տակ, անտառսերմնային և տնկարանային տնտեսությունների զարգացում:

2. Գնահատման տվյալներով որոշվում է անտառմշակույթային ֆոնդը, որում մտցվում են այն տեղամասերը, որոնք անհրաժեշտություն են զգում արհեստական անտառվերականգնման և անտառաբուծության:

3. Տեղամասերը, որոնցում նախագծվում են անտառվերականգնման միջոցառումներ կամ թողնվում են բնական ինքնավերականգնման տակ, մտցվում են N 20-րդ աղյուսակի հաշվեցուցակում, միջոցառումների ծավալի արդյունքներով և վերականգնվող տեսակների տեղաբաշխմամբ:

Արդյունքները տրվում են անտառպետությունների և ընդհանուր անտառտնտեսության համար:

 

8. Անտառի պահպանությունը ապօրինի հատումներից

 

1. Նախորդ վերստուգիչ ժամանակաշրջանի անտառային օրենսդրության խախտումների վերլուծության արդյունքով նախագծվում են առաջարկներ ապօրինի հատումների ժամանակին բացահայտման և կանխման, անտառային օրենսդրության խախտումների և այլ ապօրինի գործողությունների վերաբերյալ:

2. Անտառպետությունների բաժանումը պահաբաժինների իրականցվում է` հաշվի առնելով անտառների ֆունկցիոնալ նշանակությունը և պատկերվում է անտառտնտեսության անտառշինական նախագծի բացատրագրում փոքրացված մասշտաբի սխեմայով:

 

9. Անտառի պաշտպանությունը վնասատուներից եվ հիվանդություններից

 

Գնահատման տվյալներով և հատուկ անտառպաթոլոգիական հետազոտություններով, եթե նրանք կատարվել են, կազմվում են հատվածային տեղեկագրեր անտառի վնասատուների և հիվանդությունների օջախների վերաբերյալ (աղյուսակ N 22): Անտառտնտեսվարման նախագծում տրվում է անտառի անտառպաթոլոգիական վիճակի ընդհանուր գնահատականը և կազմվում անտառպաշտպանական միջոցառումների նախագիծ, որը ներառում է պայքարի կանխարգելման և կազմակերպչական գործողություններ:

 

10. Անտառային ֆոնդի դինամիկայի կանխատեսում եվ անտառօգտագործում

 

1. Կանխատեսումը իրականացվում է վերստուգիչ ժամանակաշրջանի վերջում ամբողջ անտառտնտեսության համար: Հաշվի առնելով նախագծված անտառտնտեսական միջոցառումների ամբողջական իրացումը` կազմվում է անտառային ֆոնդի հիմնական ցուցանիշների որակական և քանակական փոփոխությունների կանխատեսում, անտառի գլխավոր և միջանկյալ օգտագործման չափերը վերստուգիչ ժամանակաշրջանի վերջում:

Առանձին տրվում է անտառածածկ մակերեսների և փայտանյութի պաշարի տեղաբաշխման, կանխատեսման անտառտնտեսության համար (Աղյուսակ N 50):

Անտառային ֆոնդի շարժի կանխատեսման ցուցանիշները բնութագրում են նախագծված անտառտնտեսական միջոցառումների և անտառօգտագործման արդյունավետությունը, դրանց ազդեցությունը անտառների բարելավման և անտառային ֆոնդի հողերի արդյունավետ օգտագործման վրա:

2. Հասակային դասերի և տարիքային խմբերի ըստ գերակշռող ծառատեսակների մակերեսների և պաշարների բաշխվածությունը բնութագրող աղյուսակները տրվում են լանջերի թեքության աստիճաններով:

3. Տնտեսական մասերի կազմավորման և միջոցառումների նախագծման ժամանակ հաշվի է առնում լանջի թեքությունը և այլ առանձնահատկություններ:

4. Տնտեսական միջոցառումներ նախատեսված անտառները տրանսպորտային յուրացման տեսանկյունից բաժանվում են հասանելի և ոչ հասանելի: Հասանելի անտառներին վերագրվում են ճանապարհների առկայությամբ քառակուսիներ կամ քառակուսիների մի մասը, որոնք շահագործվում են կլոր տարին կամ ամռան ընթացքում:

 

Գ Լ ՈՒ Խ  V

 

ԱՆՏԱՌԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՊԼԱՆԻ ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄԸ

 

1. Միջոցառումների նախագծման էկոլոգիական պահանջները

 

Անտառտնտեսական միջոցառումների նախագծման ժամանակ էկոլոգիական պահանջները պետք է համապատասխանեն Հայաստանի Հանրապետության բնապահպանական օրենսդրությանը, համաձայն որի անտառային տնտեսության վարման ողջ գործընթացում պետք է հաշվի առնել անտառի բնապահպանական կարևորագույն դերը, որն արտահայտված է անտառշինական նախագծի բացատրագրի անտառտնտեսական միջոցառումների նախագծման էկոլոգիական հիմնավորման բաժնում:

Անտառի միջոցառումների նախագծման ժամանակ առանձնակի ուշադրություն է դարձվում անտառի սանիտարական և էկոլոգիական վիճակի բարելավման, արդյունավետության և որակի բարձրացման խնդիրներին: Որոշվում և մշակվում են անտառի սանիտարահիգիենիկ, լանդշաֆտաէսթետիկական, ջրապաշտպան, հողապաշտպան և այլ օգտակար հատկությունների բարձրացման միջոցառումներ:

 

2. Տնտեսական հիմնավորում

 

Նախագծվող միջոցառումների տնտեսական արդյունավետության հիմնավորումը կատարվում է համաձայն անտառշինական նախագծի «Հայանտառ» պետական ոչ առևտրային կազմակերպության մեթոդական ցուցումների:

Նախատեսվող միջոցառումների արդյունավետությունը և հաշվարկային հատատեղերը կարևոր դեր ունեն անտառի տարիքային կառուցվածքի նորմալացման վրա և այդ նպատակով անտառշինական նախագծի բացատրագրում տրվում է վերստուգիչ շրջանի վերջում տարիքային կառուցվածքի հավանական փոփոխությունները համապատասխան աղյուսակներով:

 

3. Հիմնական ֆոնդեր, կապիտալ ներդրումներ, ընթացիկ ծախսեր, կադրեր

 

Հիմնական ֆոնդերի մեջ մտնում են շենքերը, շինությունները, մեքենաները և այլն: Նախագծում հակիրճ ներկայացվում է անտառտնտեսության տվյալներով հիմնական արտադրական ֆոնդերի առկայությունը և վիճակը, տրվում է մաշվածքը, օգտագործման պիտանելիությունը և հիմնական ֆոնդերի մեծացումը:

Նախատեսվող աշխատանքների ծավալների և գործող նորմաների հիման վրա հաշվարկվում է աշխատուժի միջին տարեկան պահանջարկը: Համեմատվում է նախագծվող վերստուգիչ շրջանի համար հաշվարկված աշխատուժի քանակությունը անտառտնտեսության անտառշինության տարում աշխատուժով փաստացի ապահովվածության հետ:

 

Աղյուսակ N 12

 

ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ՆԿԱՐԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ

 

Գլուխ 1, կետ 4.1

 

ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարություն

«Հայանտառ» ՊՈԱԿ

 

Անտառշինական կազմակերպություն

Անտառտնտեսություն

Անտառպետություն

 

Գնահատման նկարագրություն (առ 01.01.20..թ.)

 

Գնահատող

Անտառշինություն իրականացնող կազմակերպության ղեկավար

Անտառպետություն

Քառակուսի

Պաշտպանական կատեգորիա

 

N հատ- վածի	Տարած- քը, հա	Ծառուտի կազմը, մատղաշը, ենթանտառ, ռելիեֆ, հատվածի առանձնահատ- կությունները անտառածածկ տարածքներում, ոչ անտառային հողերի բնութագրերը: Լրացուցիչ ամփոփագրեր	Շարա- հարկ	Շարա- հարկի բարձրու- թյունը	Գերա- կշռող ծառա- տեսակ	Տա- րիք	Բար- ձրու-թյուն	Տրա- մագիծ	Հասա- կային դաս	Տարի-քային խումբ	Բոնի- տետ	Անտա- ռային տիպ	Լրիվու- թյուն	Աճող ծառերի պաշարը, մ3			Ապրան-քայնու-թյան դասը	Պաշառը հատվածում, մ3					Տնտես-վարման հրահան-գներ
														հա-ում	հատ-վա-ծում	այդ թվում` ըստ ծառա-տեսակ-ների		Ցցա-չոր	Նոս-րուտ	Առան-ձին ծա-ռեր	Ընդհա-նուր	որից
																						Իրաց-վող
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	23	24

 

Նշում անտառշինությունից հետո փոփոխությունների վերաբերյալ

 

Հատվածի N

Հավածի մակերեսը

Իրականացված միջոցառման անվանումը, այդ թվում` ազդեցությունը, հողային  կատեգորիայի փոփոխություններ

Իրականացման տարին

Պաշարային ցուցանիշներ, հա, մ3

Անձի ստորագրությունը, որը իրականցրել է գրառումը

 

Աղյուսակ N 13

 

Ըստ հողերի կատեգորիաների ԵՎ քառակուսիների անտառային ֆոնդի տարածքների բաշխվածության ամփոփագիր (հա)

 

Գլուխ 2 կետ 2.1

 

Անտառտնտեսություն

Անտառպետություն

 

N հատ- վածի	Անտա-ռային ֆոնդի հողերի ընդհա-նուր մակերես	Անտառային հողեր									Ոչ անտառային հողեր
		Անտառածածկ		Ոչ անտառածածկ տարածք				Չմիակց- ված անտառ- մշակու-յթներ	Անտա- ռային տնկա- րաններ, պլանտա-ցիաներ	Ընդհա-նուր անտա-ռային հողեր	Վարե-լահող	Խոտ-հարք	Արոտա-վայր	Ջրեր	Այգի-ներ	Ճանա-պարհ-ներ	Ժամա-նակավոր օգտա-գործվող տարած-քներ	Ճահ-ճուտ-ներ	Ավա-զուտ-ներ	Քարա-ցրոններ	Այլ հողեր	Ընդա-մենը
		Ընդհա-նուր	Այդ թվում` անտառ-մշակույ-թներ	Հրդեհված տարածքներ, ոչնչացված տարածքներ	Հատված տարած-քներ, նոսրուտ-ներ	Բացատ-ներ	Ընդա-մենը
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	23

 

Քառակուսիները խմբավորվում են ըստ`
	Անտառային կարգերի Պաշտպանական կատեգորիաների Անտառպետությունների

 

Աղյուսակ N 14

 

Ա մ փ ո փ ա գ ի ր
 
Փայտանյութի ընդհանուր պաշարի բաշխվածությունը ըստ քառակուսիների

Գլուխ 2 կետ 2.1

Անտառտնտեսություն
Անտառպետություն

Հատ-վածի N

Գերակշռող ծառատեսկը

Պաշար, մ3

Հասունացող անտառներ

Հասուն և գերհասուն անտառներ

Ծառուտի ընդհանուր պաշարը

այդ թվում` արտա-դրական անտառներ

առան-ձին ծառեր

նոսրուտ-ներ

Ընդա-մենը աճող

Ցցա-չոր

Ընդհա-նուր

Իրաց-վող

Մակե-րեսը հա

Պաշա-րը մ3

Այդ թվում` ըստ անտառկազմող ծառատեսակների

Մակե-րեսը հա

Պաշարը մ3

 

Քառակուսիները խմբավորվում են ըստ`
	Անտառային կարգերի Պաշտպանական կատեգորիաների Անտառպետությունների

 

Արդյունքները անտառտնտեսության համար տրվում են անտառպետության ամփոփագրերի տեսքով

 

Աղյուսակ N 15

 

Ա մ փ ո փ ա գ ի ր
 
 Անտառածածկ տարածքի պաշարի բաշխվածությունը ըստ հասակային դասերի

Գլուխ 2 կետ 2.1

Անտառտնտեսություն
Անտառպետություն

մակերես, հա
պաշար, մ³

Հասակային դասեր												Ընդամենը
I	II	III	IV	V	VI	VII	VIII	IX	X	XI	XII
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13

 

Կազմվում են ըստ`

Գերակշռող տեսակի

Տնտեսական սեկցիաների

Անտառային կարգերի

Անտառպետությունների

Անտառտնտեսության

 

Աղյուսակ N 16

 

 Ա մ փ ո փ ա գ ի ր

Գլխավոր անտառկազմող ծառատեսակների ծառուտների բաշխվածությունը հասակային փուլերի սահմաններում ըստ գերակշռող անտառային տիպերի (անտառաճման պայմանների) եվ լրիվության խմբերի

Գլուխ 2 կետ 2.1

Անտառտնտեսություն
Անտառպետություն

Անտառի կարգը (անտառաճման պայմաններ)	Միջին բոնիտետ	Լրիվության խումբ	Տարիքային փուլեր
			Երիտասարդ		Միջին հասակի		Հասունացող	Հասուն և գերհասուն
			I դաս	II դաս	Ընդամենը	Այդ թվում` հաշվարկային
1	2	3	4	5	6	7	8	9

 

Անտառի կարգ

Անտառներ, որտեղ հնարավոր է շահագործում

Գերակշռող ծառատեսակ

Ընդամենը

Անտառները, որոնք հանվել են անտառօգտագործման հաշվարկից

Ընդամենը

Ընդամենը ըստ անտառային կարգերի

 

Ընդամենը

 

Լրիվության խմբերը

ցածր լրիվության 0.3-0.4

միջին լրիվության  0.5-0.7

բարձր լրիվության  0.8-բարձր

Աղյուսակ N 17

 Ա մ փ ո փ ա գ ի ր

Անտառածածկ տարածքի եվ պաշարի բաշխվածությունը ըստ տարիքային խմբերի եվ լանջի թեքության

 

Գլուխ 2 կետ 2.1

 

Անտառտնտեսություն

Անտառպետություն

 

մակերես, հա

պաշար, տասը մ³

 

Թեքության խմբեր	Անտառածածկ	Տարիքային խմբեր
		Երիտասարդ		Միջին հասակի		Հասունացող	Հասուն և գերհասուն
				ընդամենը	Այդ թվում` հաշվարկային
		I	II
1	2	3	4	5	6	7	8

 

Կազմվում են ըստ

 

Գերակշռող տեսակի

Տնտեսական սեկցիաների

Անտառային կարգերի

Անտառպետությունների

 

Այդ թվում` տրվում են

 

Գերակշռող տեսակի

Այդ թվում` ըստ լանջի թեքությունների

Տնտեսական սեկցիաների

Անտառային կարգերի

Այդ թվում` ըստ գերակշռող ծառատեսակների և թեքության աստիճանի խմբերի

Այդ թվում` անտառտնտեսության համար տրվում է նույն տեսքով:

 

Աղյուսակ N 18

 

Գնահատման միջին ցուցանիշներ

 

Գլուխ 2 կետ 2.1

Անտառտնտեսություն

 

Տնտեսություն, Տնտ. սեկցիա և գլխավոր ծառատեսակ	Գնահատման միջին ցուցանիշներ
	Տարիքը	Բոնիտետային դաս	Հասուն և գերհասուն ծառուտների միջին պաշարը մ3/հա	Անտառածածկ տարածքի 1 հա-ում միջին պաշարը	Անտառածածկ տարածքի 1 հա-ում պաշարի միջին փոփոխությունը	Անտառածածկ տարածքի 1 հա-ում պաշարի ընթացիկ փոփոխությունը	Միջին կազմը
1	2	3	4	5	6	7	8

 

Անտառպետություն

Անտառային կարգեր

 

Տնտեսական մաս (պաշտպանական կատեգորիաներ)

 

Աղյուսակ N 19

 

Անտառների տրանսպորտային հասանելիություն

 

Գլուխ 2 կետ 3.2

Գլուխ 5 կետ 11.3

 

Անտառտնտեսություն

Անտառպետություն

 

Քառակուսու համարը	Մակերեսը, հա	Հատվածները, որոնք հասանելի են տրակտորով քարշարկման համար		Հատվածները, որոնք հասանելի չեն շահագործման համար
		Հատվածի համարը	Մակերեսը, հա	Հատվածի համարը	Մակերեսը, հա
1	2	3	4	5	6

 

Հասանելի անտառներ

Ընդամենը

 

Դժվար հասանելի անտառներ

Ընդամենը

 

Կազմվում է ըստ անտառային կարգերի, անտառտնտեսության և անտառպետությունների

 

Աղյուսակ N 20

 

Անտառմշակույթների ամփոփագիր

Գլուխ 4 կետ 7.4

 

Անտառտնտեսություն

Անտառպետություն

 

Քառա- կուսի	Հատվածի համարը	Մակե- րեսը	Կազմը	Գլխավոր ծառա- տեսակ	Հիմնա- դրման տարե- թիվը	Տարիքը	Անտառաճման պայմանները	Բոնիտե- տային դասեր	Լրիվու- թյուն, Կպչողա- կանություն պահպան- վածություն	Պաշար, մ3/հա	Պաշարը հատվա- ծում, մ3	Անտառ- մշակութների վիճակը, Աճման առանձնա- հատկու- թյունները
							Անտառային տիպերի խմբեր
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13

 

1.1  Չմիակցված

Այդ թվում` ըստ ծառատեսակների

նրանցից անբավարար վիճակում

 

1.2  Փոխադրված անտառածածկ տարածք

Այդ թվում` ըստ ծառատեսակների

նրանցից անբավարար վիճակում

 

Անտառպետությունների ամփոփագրերի նմանատիպ տեսքով տրվում է անտառտնտեսության համար

 

Աղյուսակ N 21

 

Ոչ բնափայտային հումքի հաշվեցուցակ

Գլուխ 4 կետ 6.3

 

Անտառտնտեսություն

Անտառպետություն

 

Քառակուսու N	Հատվածի N	Մակերեսը, հա	Ծածկույթի տոկոսը, քանակությունը, լրիվությունը, 1 հա-ում, հատ	Տնտեսական բերքը (պաշարը) կգ
1	2	3	4	5

 

Կազմվում է ըստ տեսակների-հատապտուղներ, պտուղներ, ընկույզներ, դեղաբույսեր և տեխնիկական հումք

 

Ընդամենը

Անտառտնտեսությունում հումքը ըստ տեսակների այդ թվում % ծածկույթի

 

Աղյուսակ N 22

 

Անտառի վնասատուների ԵՎ հիվանդությունների օջախների տեղեկագիր 200  թվի դրությամբ

 

Գլուխ 4, կետ 9

 

Անտառտնտեսություն

Անտառպետություն

 

Քառա- կուսու N	Հատ- վածի N	Վնասվածության տեսակը, հա					Գերա- կշռող տեսակը	Հասա- կային դասը	Տարիքը	Բոնի- տետային դասը	Անտառի տիպը	Լրիվու- թյունը	Հիվանդության և վնասատուի տեսակը	Վնասվա- ծության աստիճանը
		Առաջ- նային	Երկրոր- դային	Արմա- տային վնասա- տուներ	Տերևների և ասեղնատե- րևավորների հիվանդություն	Բնափայտի և արմատի հիվանդու- թյուններ
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15

 

Ընդամենը անտառպետությունում

Ընդամենը անտառտնտեսությունում

(այդ թվում վնասատուների և հիվանդությունների տեսակների)

 

Աղյուսակ N 23

 

Անտառագիտական պահանջներին համապատասխան նախատեսված անտառվերականգնման հատումների ամփոփ հաշվեցուցակ

Գլուխ 4, կետ 4.6

 

Անտառտնտեսություն

Անտառպետություն

 

Քառակուսու N	Հատվածի N	Մակերեսը, հա	Պաշարը, մ3		Անտառվերականգնման եղանակը, գլխավոր տեսակը
			Ընդամենը	Հատվող
1	2	3	4	5	6

 

Անտառի խումբը

Պաշտպանական կատեգորիան

Հատման եղանակը

 

Տնտեսական մասը Գերակշռող ծառատեսակը ընդամենը ըստ տնտեսական մասերի	մակերեսը ________________  հեկտար
	ընդհանուր պաշարը______________  մ3 վերցվող պաշարը________________ մ3

 

Ընդամենը անտառտնտեսությունում

ըստ հատման եղանակների

Գերակշռող տեսակների և տնտեսական մասերի

 

Աղյուսակ N 24

 

Միջանկյալ օգտագործման տարեկան հաշվարկ

Գլուխ 4, կետ 5.4

 

Անտառտնտեսություն

 

Գերակշռող ծառատեսակը

Ընդամենը պահանջում է խնամքի հատումներ

Այդ թվում` տնտեսական նպատակներով նշանակված

Կրկնման հաճախականությունը

Տարեկան հաշվարկային չափը

 

	Մակե- րեսը, հա	Արմատի վրա բնափայտի պաշարը, մ3		Մակե- րեսը, հա	Արմատի վրա բնափայտի պաշարը, մ3			Հատում պահանջող ծառուտները						Տնտեսական նպատակներով նշանակվող
		Ընդա- մենը	Հատ- վող		Ընդա- մենը	Հատ- վող		Մակե- րերսը, հա	Հատվող  պաշարը, մ3			Արմատի վրա բնա- փայտը 1 հա-ում	Հատ- վող բնա- փայտի տոկոսը	Մակե- րերսը, հա	Հատվող  պաշարը, մ3			Արմատի վրա բնա- փայտը 1 հա-ում	Հատ- վող բնա- փայտի տոկոսը
									Արմատի վրա բնա- փայտը	Իրացվող					Արմատի վրա բնա- փայտը	Իրացվող
										Ընդա- մենը	Այդ թվում շինա- փայտ					Ընդա- մենը	Այդ թվում` շինա- փայտ
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20

 

Անտառի խումբը

Ընդամենը՝ ըստ հատման տեսակի

Ընդամենը՝ ըստ տնտեսության

Ընդամենը՝ ըստ անտառի խմբերի

Ընդամենը՝ անտառտնտեսությունում

 

Աղյուսակ N  25

 

Միջանկյալ անտառօգտագործման հաշվեցուցակ

Գլուխ 4, կետ 7.4

 

Անտառտնտեսություն

Անտառպետություն

 

Քառա- կուսու N	Հատվածի N	Կազմը	Լրիվու- թյունը	Մակերեսը, հա	Վերցվող պաշարը, մ3	Հաճախակա- նությունը
1	2	3	4	5	6	7

 

Հատման տեսակը

Ընդամենը ըստ հատման տեսակների

 

Մակերեսը _____________________ Վերցվող պաշարը ____________________

 

Աղյուսակ N 26

 

Երկրորդական անտառանյութի հաշվեցուցակ

Գլուխ 4, կետ 6.3

 

Անտառտնտեսություն

Անտառպետություն

 

Քառա- կուսու N	Հատվածի N	Մակերեսը, հա	Չափի միավոր	Պատրաստման հնարավոր ծավալը
1	2	3	4	5

 

Անտառանյութի տեսակը

 

Ընդամենը _____________________

Աղյուսակ N 27

 

Արածեցման համար նախատեսվող տեղամասերի հաշվեցուցակ

Գլուխ 4, կետ 6.4

 

Անտառտնտեսություն

Անտառպետություն

 

Անասունների արածեցում թույլատրվող քառակուսի		Արածեցման թույլատրելի գլխաքանակ	Արածեցման եղանակը	Արածեցում չթույլատրող հատվածների համարները
Քառակուսու N	Արածեցման համար թույլատրվող մակերեսը, հա

 

Սպասարկող բնակավայրը

Տրվում է ընդամենը` ըստ

սպասարկվող բնակավայրի,

անտառպետության,

անտառտնտեսության

 

Աղյուսակ N 28

 

Անտառպետության պահաբաժինների բաժանման նախագիծ

Գլուխ 4, կետ 8.2

 

Անտառտնտեսություն

Անտառպետություն

 

Պահաբաժնի N	Պահաբաժնում ընդգրկված քառակուսիները	Պահաբաժնի մակերեսը	Անտառի պահախմբի աշխատողի բնակության վայրը
1	2	3	4

 

Ընդամենը պահաբաժնում

Անտառպետությունում

 

Բ Ա Ժ Ի Ն  III

 

Բացատրագիր

 

Անտառային տնտեսության կառավարման ԵՎ վարման նախագծի

 

Գ Լ ՈՒ Խ  I

 

ՏԱՐԱԾՔԻ ՀԱՄԱՌՈՏ ԲՆՈՒԹԱԳԻՐԸ ԵՎ ԱՆՏԱՌԱՃՄԱՆ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԸ

 

1. Տեղադրություն

 

Անտառտնտեսական կազմակերպության անվանումը և գտնվելու վայրը: Բնագրում տեղադրվում է մարզի սխեմատիկ քարտեզը, փոքրացված A4 ֆորմատի չափի անտառտնտեսության տարածքի առանձնացումով:

Անտառտնտեսության ընդհանուր մակերեսը, անտառպետությունների անվանումները և մակերեսները (աղյուսակ N 29): Բնագրում տեղադրվում է կազմակերպության քարտեզ-սխեման փոքրացված մինչև A4 ֆորմատի չափի, անտառպետության տարածքի գունավորումով և կազմակերպության ու անտառպետությունների գրասենյակների տեղադրության նշվածությամբ:

 

2. Տարածքի կազմակերպում

 

Անտառային տնտեսության կազմակերպման վերաբերյալ համառոտ տեղեկություններ և տարածքի փոփոխությունները: Տեղեկություններ նախորդ անտառշինության վերաբերյալ` անցկացման տարիները, անտառգնահատման և անտառգույքագրման աշխատանքները: Տեղեկություններ ներկա անտառշինության վերաբերյալ` անտառշինության տարին, անտառշինություն իրականացրած կազմակերպությունը, աշխատանքների կարգը և մակերեսները, աշխատանքների ճշտությունը (աղյուսակ N 30), պլանշետներ կազմելու քարտեզագրական հիմքերը, տեղեկություններ աերո կամ արբանյակային լուսանկարների օգտագործման, նրանց որակի (աղյուսակ N 31), օգտագործված նորմատիվատեղեկատվական, հրահանգամեթոդական և նախագծային նյութերի վերաբերյալ:

Անտառշինությամբ որոշված անտառտնտեսական կազմակերպության ընդհանուր մակերեսի համեմատությունը անտառների պետական հաշվառման անտառի կադաստրի և հողային հաշվեկշռի տվյալների հետ, տարբերությունների պատճառների բացատրությունը (աղյուսակ N 32):

 

3. Բնակլիմայական պայմաններ

 

Անտառտնտեսական կազմակերպության տեղադրությունը: Բնական և անտառաճման պայմանների համառոտ նկարագրությունը: Կլիմայական ցուցանիշները (աղյուսակ N 33):

Գետերի թվարկումը, դրանց երկարությունը անտառտնտեսության շրջանակներում, ընդգրկելով նաև փոքր գետերը ջրապաշտպան շերտերով (աղյուսակ N 34):

 

Գ Լ ՈՒ Խ  II

 

ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐ

 

1. Տնտեսության զարգացման հիմնական ուղղություններ

 

Փայտամշակման, թաղանթանյութաթղթային և անտառքիմիական արդյունաբերություն: Գյուղատնտեսություն, դրա ուղղությունը: Անտառների բաշխվածության բնույթը տարածքում: Հակիրճ տեղեկություններ վարչական շրջանի անտառօգտագործողների և անտառապատվածության մասին:

 

2. Փայտանյութի պահանջարկ

 

Մարզերը, որոնք սպասարկվում են անտառտնտեսական կազմակերպության կողմից: Ագրոարդյունաբերական կոմպլեքսի և անտառտնտեսական կազմակերպությունների փայտանյութով ապահովվածության աստիճանը:

 

3. Տրանսպորտային ճանապարհներ

 

Երկաթգծերի և ավտոմոբիլային ընդհանուր օգտագործման պինդ ծածկույթով ճանապարհների երկարությունը: Անտառտնտեսական ճանապարհների երկարությունը և բնութագիրը: Անտառային ֆոնդի (աղյուսակ N 35) 1000 հա մակերեսի վրա տրանսպորտային գծերի երկարությունը, անտառային հատվածների հասանելիությունը (աղյուսակ N 36):

 

4. Անտառային գոտիներ

 

Գոյություն ունեցող անտառների բաժանումը անտառտաքսային գոտիների և կարգերի, համապատասխանությունը տնտեսական պայմաններին (աղյուսակ N 37): Առաջարկություն գոյություն ունեցող բաշխվածության ճշտման և նրա հիմնավորումը: Բնագրում տեղադրվում է կազմակերպության փոքրացված գունավոր սխեմա-քարտեզը` առաջարկվող անտառտաքսային գոտիների և կարգերի բաժանությամբ:

 

5. Տնտեսական գործունեություն

 

Անտառշինությանը նախորդող տարում կատարված հիմնական աշխատանքների ծավալները գումարային արտահայտությամբ: Տեխնիկական զինվածությունը, տրանսպորտային միջոցները, դրանց վիճակը, օգտագործման աստիճանը (աղյուսակ N 39): Գոյություն ունեցող արտադրական և բնակելի ֆոնդերը, դրանց վիճակը (աղյուսակ N 40): Կազմակերպության պահանջը և ապահովվածությունը մշտական բանվորական կադրերով, աշխատանքի կազմակերպման ձևերը: Կազմակերպության հաստիքը և դրա համալրվածությունը (աղյուսակ N 41):

 

6. Անտառային տնտեսության դերը շրջանի տնտեսության ԵՎ շրջակա միջավայրի պահպանության գործում

 

Անտառային տնտեսության վարման հիմնական ուղղությունները: Անտառային տնտեսության համախառն արտադրանքի տեսակարար կշիռը շրջանի տնտեսության մեջ:

Անտառների ազդեցությունը գյուղատնտեսության արտադրության վրա: Արոտավայրերի և խոտհարքերի առկայությունը, վիճակը և բերքատվությունը, խոտհունձը և արածեցումը անտառային ֆոնդում, դրանց ծավալները, շրջանի պահանջարկների բավարարվածության աստիճանը: Կազմակերպության վարելահողերը, նրանց բնութագիրը: Օժանդակ տնտեսություն և դրա արտադրողականությունը: Պտղի, սնկի, ընկույզի բուժական և տեխնիկական հումքի մթերում: Մեղվաբուծություն: Որսորդական ֆաունա և դրա օգտագործումը:

 

7. Տեղի բնակչության հարցում

 

Անտառի ֆունկցիոնալ բաժանման կարծիքներ: Ջեռուցման փայտի և շինափայտի պահանջարկ: Արածեցման ազդեցությունն անտառի վրա: Անտառի սոցիալ-ռեկրեացիոն նշանակությունը: Պտուղների, հատապտուղների, սնկերի, ընկույզի, դեղաբույսերի, տեխնիկական հումքի հավաքի, ձկնորսության և որսի ազդեցությունը բնակչության սոցիալական վիճակի վրա:

 

8. Անտառային տնտեսության տեղակայման շրջանի լանդշաֆտային-էկոլոգիական վիճակը

 

Տարածքի բաժանումն ըստ ջրահավաք ավազանների, գետերի ավազանների մակերեսների որոշումը, լանդշաֆտային- էկոլոգիական գնահատման բնութագրերը: Անտառային տարածքների բաժանումն ըստ լանդշաֆտների տեսակների: Անտառային տնտեսության վարման ինտենսիվության և եղանակի հանձնարարական լանդշաֆտի տեսակի սահմաններում: Ծայրահեղ վիճակում գտնվող տարածքների առանձնացման չափորոշիչները (աղյուսակ N 42-45):

 

Գ Լ ՈՒ Խ  III

 

ԱՆՏԱՌԱՅԻՆ ՖՈՆԴԻ ԲՆՈՒԹԱԳԻՐԸ ԵՎ ԱՆՏԱՌԱՅԻՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՄԱՆ ԵՎ ՎԱՐՄԱՆ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐԸ

 

1. Անտառային ֆոնդի դասակարգումը անտառային խմբերի ԵՎ պաշտպանական կարգերի

 

Բացատրագրի բնագրում տեղադրվում է կազմակերպության սխեմա-քարտեզը (աղյուսակ N 46), փոքրացված մինչև A4 ֆորմատի չափի, գունավորված ըստ անտառային խմբերի և պաշտպանական կարգերի: Դրանց առանձնացման իրավաբանական հիմքերը: Համապատասխանությունը գործող օրենսդրությանը, բնապահպանական և ռեկրեացիոն նպատակներին: Առաջարկություններ և հիմնավորումներ անտառների գործող խմբերի բաժանման և պաշտպանական կարգերի վերանայման համար: Հատուկ պահպանվող բնական տարածքներ, դրանց գիտական, պատմաաշխարհագրական և բնապահպանական արժեքը (աղյուսակ N 47):

 

2. Անտառային ֆոնդի կազմակերպման հիմնական դրույթներ

 

Տնտեսական սեկցիաների ստեղծման սկզբունքները, դրանց մեջ ընդգրկվող ծառուտներն ըստ գերակշռող ծառատեսակների, արտադրողականության և նպատակային նշանակության, անտառտնտեսական միջոցառումների առանձնահատկությունները: Անտառվերականգնման հատումների տարիքն ըստ տնտեսական սեկցիաների, դրանց համեմատումը գործող և հատման օպտիմալ տարիքների հետ հիմնավորումներ (աղյուսակ N 48 ):

 

3. Անտառային ֆոնդի դինամիկան ԵՎ վիճակը

 

Անտառային ֆոնդի բաշխվածությունը և դինամիկան ըստ հողերի կարգերի (աղյուսակ N 49): Անտառածածկ հողերի դինամիկան, բնափայտի պաշարը` ընդհանուր և 1 հա-ի վրա ըստ խմբերի և տարիքային դասերի (աղյուսակ N 50, 51): Անտառածածկ հողերի բաշխվածությունը ըստ բոնիտետային դասերի և լրիվությունների (աղյուսակ N 52, 53): Գնահատման միջին ցուցանիշների դինամիկան (աղյուսակ N 54): Անտառածածկ հողերի դասակարգումն ըստ անտառային տիպերի խմբերի /անտառաճման պայմանների տիպերի (աղյուսակ N 55): Աղյուսակային տվյալներով և նախագծային առաջարկություններով տրվում է անտառային ֆոնդի վիճակի և դրանում կատարված փոփոխությունների վերլուծությունը (աղյուսակ N 56):

 

4. Անտառների էկոլոգիական վիճակը

 

Անտառտնտեսական գործունեության ազդեցությունը կազմակերպության անտառային ֆոնդի և դրան հարող տարածքների էկոլոգիական իրադրության վրա: Անտառների ոչնչացման չափերը և փայտանյութի կորուստների պատճառները (աղյուսակ N 57):

Կազմակերպության անտառների էկոլոգիական վիճակի ցուցանիշները և դրանց փոփոխությունները վերստուգիչ ժամանակշրջանի ընթացքում (աղյուսակ N 58): Փոփոխության պատճառների վերլուծությունը և անտառների էկոլոգիական վիճակի ընդհանուր գնահատումը: Անտառների և բնափայտի վնասատուներից, հիվանդություններից վնասվածության և արդյունաբերության, գյուղատնտեսական ու այլ արտադրությունների վտանգավոր ազդեցության, անտառօգտագործման կանոնների և տեխնոլոգիաների խախտման միջև ուղիղ և անուղղակի կապի առկայությունը:

 

Գ Լ ՈՒ Խ  IV

 

ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆ

 

1. Նախորդ անտառշինության նախագծի հիմնական դրույթների կատարում

 

Փոփոխություններ անտառային ֆոնդի կազմակերպչատնտեսական կառուցվածքում, գլխավոր հատման տարիքներում, որոնք հիմնավորված են նախագծով, դրանց պատճառները և հիմնավորումը: Անտառտնտեսական կազմակերպության կողմից անտառշինական նյութերում և հաշվարկային փաստաթղթերում ընթացիկ փոփոխությունների ներմուծման լրիվությունը և գնահատականը (աղյուսակ N 59):

 

2. Անտառվերականգնման հատումներ

 

Հատումների հաստատված պլանի առկայությունը և դրա գնահատումը: Փաստացի բաց թողնված բնափայտի համեմատումը գործող հաշվարկային հատատեղի հետ` ըստ անտառային խմբերի վերստուգիչ ժամանակաշրջանի ընթացքում: Հաշվարկային հատատեղով որոշված շինափայտի և փաստացի ելքը (աղյուսակ N 60): Անտառհատման աշխատանքների կազմակերպման և տեխնոլոգիաների գնահատումը, հատատեղի մաքրման եղանակները, էկոլոգիական պահանջները և դրանց ազդեցությունը բնական վերաճի վրա: Փայտանյութի դուրսբերման և վերամշակման կետերը, օգտագործվող մեքենաները և մեխանիզմները, մեքենայացման մակարդակը, տվյալներ փայտանյութի կորուստների և չօգտագործված ռեսուրսների վերաբերյալ: Անտառվերականգնման հատումների ազդեցությունը անտառային ֆոնդի վրա:

 

3. Միջանկյալ հատումներ

 

Փաստացի կատարված խնամքի հատումների ծավալի, դրանց ինտենսիվության նախորդ համեմատումը անտառշինական նախագծին և համապատասխանությունը գործող պահանջներին: Ծառուտների խնամքի հատման հատատեղերի համապատասխանությունը անտառշինական նախագծերին: Հատումների անցկացման որակի գնահատականը (աղյուսակ N 61, 62), դրանց ազդեցությունը անտառային ֆոնդի որակական վիճակի վրա: Փայտանյութի օգտագործումը ստացված խնամքի հատումներից: Վերակառուցման հատումները ցածրարժեք ծառուտներում:

 

4. Այլ հատումներ

 

Անցկացվող այլ հատումների ծավալներն ըստ տեսակների, դրանց համեմատությունները նախորդ անտառշինության նախագծերի հետ: Տարբերության պատճառները: Քառակուսային անցուղիների ներկա վիճակը, շրջակա սահմանները և այլ սահմանագծեր:

 

5. Անտառպաշտպանական միջոցառումներ

 

Անտառների սանիտարական վիճակը, անտառի վնասատուների և հիվանդությունների օջախների առկայությունը: Փաստացի կատարված սանիտարական հատումների ծավալի համեմատումը նախորդ անտառշինական նախագծերի հետ, դրանց կատարման որակը: Անտառային հիվանդությունների և վնասատուների օջախների դինամիկան վերստուգիչ ժամանակաշրջանի ընթացքում (աղյուսակ N 63, 64):

Սանիտարական կանոնների պահպանում: Քիմիական և կենսաբանական պայքարի միջոցներ անտառի վնասատուների դեմ և նրանց ծավալները, միջոցառումների արդյունավետության գնահատականը: Անտառապաշտպանական աշխատանքների անցկացման որակը:

 

6. Անտառվերականգնման միջոցառումներ

 

Անտառվերականգնման աշխատանքների հիմնական տեսակների կատարում վերստուգիչ ժամանակաշրջանի ընթացքում, համեմատում նախորդ անտառշինության նախագծի հետ (աղյուսակ N 65): Կիրառվող անտառվերականգնման աշխատանքների ագրոտեխնիկան, անտառմշակույթների խնամքի և լրացման մեթոդները:

Տնկատեղերի քանակը, ծառերի տեղաբաշխման սխեմաները, անտառային մշակույթների անտառածածկ փոխադրման ժամկետները: Նորմատիվները և գիտատեխնիկական առաջարկությունները անտառվերականգնման համար: Ոչնչացած և անբավարար վիճակի անտառմշակույթների տարածքները (աղյուսակ N 66): Գնահատման տվյալներով ստացված անտառմշակույթների վիճակը (աղյուսակ N 67): Անտառմշակույթների ոչնչացման և անբավարար վիճակի պատճառները (աղյուսակ N 68): Բնական վերականգնում և դրա արդյունավետությունը (աղյուսակ N 69): Տեղեկություններ գործող տնկարանների, դրանց տեսակային կազմի և տնկանյութի ելքի մասին (աղյուսակ N 70): Անտառսերմնային գործի վիճակի գնահատականը: Տարեկան սերմերի պահանջը (աղյուսակ N 71): Անտառվերականգնման հաջող կազմակերպման ընդհանուր գնահատականը:

 

7. Անտառի պահպանություն

 

Վերստուգիչ ժամանակաշրջանում տեղեկություններ անտառային հրդեհների մասին (հրդեհների տեսակի, քանակի, տարածքի, այրված և վնասված անտառի պաշարի): Հրդեհների առաջացման պատճառները և վնասները:

Տեղեկություններ անօրինական հատումների, այլ անտառխախտումների և կիրառվող միջոցառումների մասին (աղյուսակ N 72): Գոյություն ունեցող անտառի պաշտպանության կազմակերպումը, նրանց արդյունավետության գնահատականը: Անտառխախտումների դեմ պայքարի վերլուծություն:

 

8. Անտառի կողմնարդյունք, երկրորդական անտառանյութի մթերում

 

Անտառային հանդակների օգտագործման և վիճակի որակական գնահատում (աղյուսակ N 73): Նախորդ անտառշինությամբ նախագծված հանդակների, անտառային սննդամթերքի, դեղաբույսերի և տեխնիկական հումքի արդյունավետության բարձրացման միջոցառումների կատարումը (աղյուսակ N 74):

 

9. Այլ անտառտնտեսական աշխատանքների կատարում ԵՎ որակ

 

(Աղյուսակ N 75):

 

10. Անտառտնտեսական աշխատանքների մեքենայացում

 

Անտառտնտեսական աշխատանքների մեքենայացման մակարդակը: Դրա համեմատումը նախորդ անտառշինական նախագծային մակարդակի հետ:

 

11. Ընդհանուր եզրակացություն անտառային տնտեսության վարման նախորդ վերստուգիչ շրջանի վերաբերյալ

 

Անտառային տնտեսության վարման դրական և բացասական կողմերը, և ընդհանուր եզրակացություն տնտեսական գործունեության վերլուծության արդյունքներով:

 

Գ Լ ՈՒ Խ  V

 

ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ԵՎ ԱՆՏԱՌՕԳՏԱԳՈՐԾՄԱՆ ՆԱԽԱԳԾՈՒՄ

 

1. Անտառային տնտեսության վարման օպտիմալ ռազմավարության ընտրություն

 

Անտառային տնտեսության վարման ռազմավարության տարբերակներ` կապված անտառային ֆոնդի վիճակի, անտառների նպատակային նշանակության, դրանց տեղադրության, կատարվող ֆունկցիաների, արտադրողականության և անտառային տնտեսությունում կապիտալ ներդրումների ծավալների հետ (աղյուսակ N 76): Օպտիմալ տարբերակի ընտրության հիմնավորումը:

 

2. Շահագործման ֆոնդ

 

Անտառածածկ հողերի բաշխումը անտառվերականգնման հատումների հաշվարկի մեջ ընդգրկվածների և չընդգրկվածների: Անտառվերականգնման հատումների հաշվարկի մեջ չընդգրկման հիմքը պաշտպանական կատեգորիաները և հատուկ պահպանվող տարածքներն են (աղյուսակ N 77):

Շահագործման ֆոնդ և դրա ապրանքային կառուցվածքը (աղյուսակ N 78): Հատման ձևերը։

Վերստուգիչ ժամանակաշրջանի համար նախագծված հատման ձևերը և դրանց հիմնավորումը: Հատատեղերը հատված մնացորդներից մաքրման ձևերը: Անտառվերականգնման հատումների ծավալները: Անտառվերականգնման հատումների ծավալները, նախագծված անտառշինությամբ և ընդունված 2-րդ անտառշինական խորհրդակցությամբ (աղյուսակ N 79): Փայտանյութի օգտագործման ընդունված չափի հիմնավորումը:

Նախատեսված և հաջորդող վերստուգիչ ժամանակաշրջանների հատատեղի հաշվարկը: Անտառվերականգնման հատումների նախատեսված չափի համեմատումը հաշվարկային հատատեղի հետ, միջին աճով և անտառշինության տարվա փաստացի փայտանյութի իրացումով /(աղյուսակ N 80): Ընդունված հաշվարկային հատատեղի ամփոփ տվյալները բերվում են N 81, 82, 83 աղյուսակներում:

Անտառվերականգնման հատումների բաշխումը:

Անտառվերականգնման հատումների ծավալների բաշխումն ըստ անտառպետությունների: Հաշվարկային հատատեղի տեղադրումն ըստ անտառային խմբերի: Անտառի մթերման ռացիոնալ տեխնոլոգիաների առաջարկություններ:

Հատման պլան:

 

3. Անտառի միջանկյալ օգտագործում: Անտառի խնամքի հատումներ

 

Խնամքի հատումներ պահանջող ծառուտների մակերեսները, կրկնման ժամկետները, խնամքի հատման նախագծվող ծավալը (աղյուսակ N 84):

Խնամքի հատման տարիքի ծառուտների տեղաբաշխումը, նույն թվում` ըստ լրիվության անտառագիտական պահանջներով խնամքի հատումների նշանակում:

Խնամքի հատում պահանջող տարածքների ոչ լրիվ ընդգրկման պատճառների բացատրություն:

Սանիտարական ընտրովի հատումներ պահանջող ծառուտների առկայությունը: Նախագծվող ընտրովի սանիտարական հատումների ծավալները և ջախի մաքրումը (աղյուսակ N 86):

 

4. Այլ հատումներ

 

Անտառշինությամբ բացահայտված ֆոնդ և ըստ տեսակների այլ հատումների տարեկան ծավալների որոշումը (աղյուսակ N 87):

 

5. Բոլոր տեսակի հատումների տարեկան ծավալները

 

Նախագծվող հատումների տարեկան ծավալը (աղյուսակ N 88), ըստ օգտագործման տեսակների անտառանյութի պատրաստման ծավալների համեմատական բնութագիրը, փոփոխությունների պատճառները նախորդ վերստուգիչ շրջանի համեմատությամբ:

Նախագծվող տարեկան հատումների չափերի համեմատությունը նախկինում հաստատվածի, փաստացի ծավալի, տարեկան պահանջարկի և միջին աճի հետ (աղյուսակ N 89): Անտառօգտագործման ինտենսիվության փոփոխությունների համառոտ բնութագիրը:

 

6. Անտառվերականգնում

 

Ոչ անտառածածկ հողերի և վերստուգիչ շրջանի անտառվերականգնման հատատեղերի` ըստ տնտեսական ազդեցության տեսակների տեղաբաշխումը (աղյուսակ N 90):

Նախագծվող անտառվերականգնման միջոցառումների ընդհանուր և միջին տարեկան ծավալները ըստ նպատակային (գլխավոր) ծառատեսակների և անտառվերականգնման տեսակների (աղյուսակ N 91): Անտառվերականգնման միջոցառումների ծավալների բաշխումը ըստ անտառպետությունների ընդունված 2-րդ անտառշինական խորհրդակցությամբ (աղյուսակ N 92): Առաջարկություններ անտառմշակույթների խնամքի և վերականգնման տարեկան միջին ծավալների վերաբերյալ:

 

7. Սերմեր ԵՎ տնկարաններ

 

Տնկանյութի տարեկան պահանջն ըստ տեսակային կազմի անտառմշակույթների ստեղծման համար (աղյուսակ N 93): Սերմերի պահանջարկի հաշվարկն ըստ ծառատեսակների և դրա համեմատումը սերմնային տնկադաշտերից և տարածքներից, դրական տնկարկներից և ծառերից ստացման հնարավորության հետ (աղյուսակ N 93, 94):

 

8. Անտառի պահպանություն

 

Անտառտնտեսական կազմակերպության տարածքի բաշխումն ըստ հրդեհավտանգավորության դասերի (աղյուսակ N 95): Անտառտնտեսության նախագծվող տարածքի բաժանումը պահաբաժինների, դրանց մակերեսը (աղյուսակ N 96): Բացատրագրում տրվում է անտառտնտեսական կազմակերպության փոքրացված գունավոր քարտեզ-սխեման պահաբաժինների բաժանմամբ:

 

9. Անտառպաշտպանություն

 

Անտառտնտեսության սանիտարական վիճակը: Վնասատուներից և հիվանդություններից անտառի վնասվածության և վայրի կենդանիների հսկողության կազմակերպում: Նախագծվող անտառպաշտպանական միջոցառումների տարեկան ծավալը (աղյուսակ N 97):

 

10. Անտառի օգտագործումը մշակութաառողջարարական նպատակներով

 

Մշակութաառողջարարական նպատակներով օգտագործվող անտառների բնութագիրը: Ռեկրեացիոն անտառների տարածքների բաշխվածությունն ըստ ռեկրեացիոն բեռնվածության աստիճանի: Ռեկրեացիոն անտառների բարեկարգման միջոցառումների ծավալների նախագծում (աղյուսակ N 98):

 

11. Անտառի կողմնարդյունքի հայտնաբերված ռեսուրսների եվ տարածքների համառոտ բնութագրում

 

Կողմնակի օգտագործման ծավալների նախագծում (աղյուսակ N 99): Կողմնակի օգտագործման ծավալների նախագծման հիմնավորում` ելնելով հումքային բազայից և կենսաբանական հավանական բերքի հաշվարկից: Կողմնակի օգտագործման հանդակների բարելավման միջոցառումներ: Որսորդություն: Արածեցման կարգավորման միջոցներ: Առաջարկություններ օժանդակ տնտեսության զարգացման, անասնապահության և բուսաբուծության արտադրության հնարավոր ծավալները: Երկրորդական անտառանյութի մթերման հումքի առկայությունը, դրանց զարգացման հեռանկարները, նախատեսվող ծավալները:

 

12. Շինարարություն եվ տրանսպորտ

 

Փայտանյութի արտահանման համար ճանապարհային ցանցի զարգացում: Անտառտնտեսական նշանակության լրացուցիչ ճանապարհների անհրաժեշտության որոշում (աղյուսակ N 101): Վերստուգիչ ժամանակաշրջանի համար նախատեսվող արտադրական և բնակելի օբյեկտների կառուցում, դրանց տեղադրությունը անտառտնտեսական կազմակերպության տարածքում:

 

13. Արտադրության մեքենայացում

 

Մեքենայացված աշխատանքների ծավալները և մեխանիզացիայի % (աղյուսակ N 102): Մեքենաների, մեխանիզմների տրանսպորտային միջոցների պահանջարկը (աղյուսակ N 102):

 

14. Կառավարման կազմակերպում եվ կադրեր

 

Անտառտնտեսական կազմակերպության արտադրության կառավարման կառուցվածքը: Փոփոխությունների առաջարկություններ և հաստիքային ցուցակի նախագիծը: Բանվորական ուժի պահանջարկը (աղյուսակ N 103):

 

15. Ծախսերի չափ

 

Անտառտնտեսության վարման համար նախատեսվող ծախսերի չափը և եկամուտը և դրանց համեմատումը անտառշինության տարվա ծախսերի և մուտքերի հետ (աղյուսակ N 104, 105): Ծախսերի փոփոխության վերլուծությունը, հիմնավորումը և դրանց համեմատումը եկամուտների հետ:

 

16. Անտառօգտագործման եվ նախագծվող այլ միջոցառումների էկոլոգիական հիմնավորում

 

Լրացուցիչ միջոցներ և առաջարկություններ էկոլոգիական վիճակի բարելավման: Անտառների օպտիմալ տեսակային կառուցվածքի հիմնավորումը` հաշվի առնելով դրանց ֆունկցիոնալ նշանակությունը և բնական միջավայրի վիճակը անտառտնտեսական կազմակերպության գտնվելու շրջանում: Անբարենպաստ ազդեցություններին կայուն տեսակների ներառումը ծառուտի կազմում և դրանց զբաղեցրած մակերեսի ավելացում: Փայտանյութ ստանալու նպատակով անտառի օգտագործման նախագծվող ծավալների չսպառման ցուցանիշները (աղյուսակ N 106): Գլխավոր օգտագործման հատման տարբեր ձևերի ծավալների նախագծվող հարաբերությունները (աղյուսակ N 107): Անտառվերականգնման արդյունավետության բարձրացման և ժամկետների կրճատման միջոցներ: Վերստուգիչ ժամանակաշրջանում անտառվերականգնման միջոցառումների ծավալների և հաշվարկային հատատեղի համապատասխանությունը (աղյուսակ N 108): Անտառվերականգնման ձևերի (բնական, արհեստական) համապատասխանությունը, դրա հիմնավորումը: Կազմակերպության անտառային ֆոնդում օգտագործելու նպատակով անտառմշակույթների տեսակային կազմի ընտրության հիմնավորումը` հաշվի առնելով էկոլոգիական իրավիճակը: Ծառուտների կայունության բարձրացման միջոցառումներ խնամքի և սանիտարական հատումների միջոցով:

Միջոցառումներ կարգավորելու և սահմանափակելու արածեցումը անտառային ֆոնդի հողերի վրա, իջեցնելու ռեկրեացիոն բեռնվածությունը: Միջոցառումներ անտառային էկոհամակարգերի բիոցենոզների կայունության բարձրացման: Անտառային ֆոնդի դինամիկայի կանխատեսումը, դրա էկոլոգիական հետևանքը:

Անտառպատվածության փոփոխությունը անտառտնտեսական կազմակերպության գտնվելու շրջանում:

 

17. Նախագծվող անտառտնտեսական միջոցառումների սպասվող արդյունավետություն

 

Անտառային ֆոնդի հիմնական որակական և քանակական ցուցանիշները, անտառների արտադրողականությունը, անտառի գլխավոր և միջանկյալ օգտագործման ծավալները, անտառային տնտեսության շահութաբերությունը անտառշինության անցկացման տարում, վերստուգման և հեռանկարային շրջանի վերջում: Դրանց համապատասխանության գնահատումը անտառային տնտեսության վարման նպատակներին, նախատեսված հիմնական դրույթներին:

Հիմնական դրույթներում նախատեսված անտառային տնտեսության նպատակային վարման համապատասխանության գնահատականը:

 

Աղյուսակ N 29

 

Անտառտնտեսական կազմակերպության կառուցվածք

 

Անտառպետություն	Վարչական շրջան	Ընդհանուր մակերեսը, հա	Այդ թվում` երկարաժամկետ օգտագործման
1	2	3	4

 

Ընդհանուրն ըստ կազմակերպության`

 

Աղյուսակ N 30

 

Կատարված անտառշինության բնութագիր

 

Ցուցանիշներ	Ընդհանուր
1	2
1. Անտառշինության տարածքը, հա
2. Քառակուսիների քանակը, հատ
3. Քառակուսիների տարածքը, հա
առավելագույն
նվազագույն
4. Հատվածների քանակը, հատ
5. Հատվածի միջին մակերեսը, հա
6. Գնահատման քայլերի երկարությունը, կմ
7. Տեղադրված փորձահրապարակները, ընդամենը. հատ
այդ թվում`
խնամքի հատումների
9. Պլանշետների քանակը (հատ) և նրանց մասշտաբը

 

Աղյուսակ N 31

 

Աերոֆոտոլուսանկարների որակը

 

Լուսանկարման տեսակը	Թռիչքի ամսաթիվը	Աէրո- լուսանկարի չափսը, սմ	Մասշտաբ	Մակերեսը, ապահովված լուսանկարներով հազար հա	Աէրոլուսանկարի որակը
1	2	3	4	5	6

 Աղյուսակ N 32

 

Վերստուգման շրջանի ընթացքում տարածքների փոփոխություններ

 

Վարչական տարածքի անվանումը	Մակերեսը հա տվյալներով
	ներկա անտառշինություն	նախորդ անտառշինություն	հողային հաշվեկշիռ 1.01
1	2	3	4

 

Աղյուսակ N 33

 

Կլիմայական ցուցանիշներ

 

Ցուցանիշների անվանումը		Նշանակությունը	Ամսաթիվը
1	2	3	4
1. Օդի ջերմաստիճանը
միջին տարեկան	աստիճան
բացարձակ առավելագույն	-«»-
բացարձակ նվազագույն	-«»-
2. Տարեկան տեղումների քանակը	մմ
3. Վեգետացիոն շրջանի տևողությունը
4. Ձմռան վերջին ցրտահարումները
5. Աշնան առաջին ցրտահարումները
6.Գետերի սառցակալման միջին ժամանակաշրջանում
7. Հեղեղումների սկզբի միջին ժամանակաշրջանում
8. Ձյան ծածկույթը
հզորությունը	սմ
առաջացման ժամանակը
անտառում վերացման ժամանակը
9. Հողի սառեցման խորությունը
10. Ըստ եղանակների գերակշռող քամիների ուղղությունը
ձմեռ	ռումբ
գարուն	-«»-
ամառ	-«»-
աշուն	-«»-
11. Ըստ եղանակների գերակշռող քամիների միջին արագությունը
ձմեռ	մ/վ
գարուն	-«»-
ամառ	-«»-
աշուն	-«»-
12. Օդի հարաբերական խոնավությունը	%

 

Աղյուսակ N 34

 

Գետերի եվ ջրամբարների բնութագիր

 

Գետերի և ջրամբարների անվանումները	Ուր է թափվում գետը	Երկարությունը, կմ, կամ ջրամբարների տարածքը, հա	Հոսանքի արագությունը, կմ/ժ	Լայնությունը, մ	Խորությունը, մ	Արգելապատնեշների լայնությունը
						ըստ նորմատիվների	փաստացի
1	2	3	4	5	6	7	8

 

Աղյուսակ N 35

 

Տրանսպորտային ուղիների բնութագիր

 

Ճանապարհների տեսակները	Անտառտնտեսական ճանապարհների երկարությունը, կմ
	ընդամենը	այդ թվում` ըստ տիպերի
		I	II	III
1	2	3	4	5
Ավտոտրանսպորտային ճանապարհներ, ընդամենը
այդ թվում
պինդ ծածկույթով
գրունտային

 

Աղյուսակ N 36

 

Անտառային հատվածների հասանելիության բնութագիրը

 

NN	Հասանելիության տեսակը	Համարիչում - մակերեսը, հա Հայտարարում - հատվածների թիվը
		Ընդամենը անտառտնտե-սությունում	Նախատեսվող տնտեսական միջոցառման անվանումը
			Ընդամենը	Անտառվե-րականգնման հատումներ	Միջանկյալ օգտագործում	Անտառվե-րականգնում
	Հասանելի, ընդամենը
	Պինդ ծածկով և գրունտային, մշտական
	Ոչ հասանելի, ընդամենը
	Այդ թվում` ճանապարհների բացակայության պատճառով
	Տեղանքի ռելիեֆի պատճառով

 

անտառտնտեսական ճանապարհների տիպերի որոշման համար ընդունված են հետևյալ հիմքերը.

ա) հողային շերտի լայնությունը` I տիպ - 6.5 մ-ից ավել, II տիպ 4.5 - 6.5 մ, III տիպ - 4.5-ից փոքր.

բ) անցումային մասի լայնությունը` I տիպ - 5.5մ-ից ավել, II տիպ 3.5 - 5.5 մ, III տիպ-անցումային մասի լայնությունը հաշվի չի առնվում:

 

Աղյուսակ N 37

 

Անտառտնտեսական կազմակերպության մակերեսի տեղաբաշխումն ըստ անտառտաքսային գոտիների եվ կարգերի

 

Անտառպետության անվանումը	Արտահանման կետերը	Քառակուսիների համարները	Տաքսային կարգ	Անտառածածկ հողերի տարածքը
1	2	3	4	5

 

Աղյուսակ N 38

 

Նախորդող տարվա անտառշինությամբ իրականացված հիմնական աշխատանքների տարեկան ծավալները դրամական արտահայտությամբ

 

Ցուցանիշները	Ծախսերի գումարը	Ծախսերի կառուցվածքը %
1	2	3
1. Անտառտնտեսական գործունեություն
Անտառտնտեսական աշխատանքներ
Անտառմշակութային աշխատանքներ
Անտառպաշտպանական աշխատանքներ
Հակահրդեհային միջոցառումներ
Ընդհանուր արտադրական ծախսեր
Ընդամենը արտադրական ծախսեր
Անտառտնտեսական ապարատի կազմը
Ընդամենը
2. Արտադրական գործունեություն
Կազմակերպության գործող գներով ապրանքային արտադրանք
Իրացված արտադրանքի ծավալը
Փայտանյութի արտահանում, մ3
Արտադրության ընդհանուր ծավալը գործող գներով
ա) օժանդակ և մասնագիտացված տնտեսությունների արտադրանքը
բ) անտառներում կողմնակի օգտագործման արտադրանք
Ապրանքային արտադրանքի բացթողում ընդամենը 1 հա անտառային մակերեսում

 

  Աղյուսակ N 39

Կազմակերպության տեխնիկական զինվածություն

 

Մեքենաների և մեխանիզմների անվանումը	Ընդհանուր քանակությունը	Որոնցից		Օգտագործման տեխնիկական-տնտեսական ցուցանիշները
		Կապիտալ վերանորոգման կարիք ունեն	Դուրս- գրման ենթակա	Պատրաս- տության գործակից	Օգտա- գործման գործակից
1	2	3	4	5	6
1. Տրանսպորտային միջոցներ
Ավտոմեքենաներ
Ավտոբուսներ
Մոտոցիկլետ
2. Տրակտոր
Անիվավոր
Թրթուրավոր
այդ թվում` փոխադրող
3. Ճանապարհային մեխանիզմներ
4. Ուժային սարքավորումներ
5. Հաստոցային սարքավորումներ
6. Հողամշակող մեքենաներ
7. Մեքենաներ անտառմշակութային աշխատանքների համար
8. Անտառպատրաստող սարքավորումներ
9. Անտառպաշտպանական և հակահրդեհային պաշտպանության մեքենաներ
10. Սերմերի մշակման մեքենաներ
11. Գյուղատնտեսական մեքենաներ
Նշումներ. այդ թվում` առանձնացվում են առավել կարևորները

 

Աղյուսակ N 40

 

Կազմակերպության արտադրական եվ բնակելի ֆոնդ

 

Շենքերի և կառույցների անվանումները	Առկա է		ապահովվա- ծությունը %	Վերանորոգման կարիք ունի
	Քանա- կությունը	Օգտակար մակերեսը, մ3		կապիտալ	ընթացիկ
1	2	3	4	5	6
I Արտադրական-վարչական շենքեր
1. Կազմակերպության գրասենյակ
2. Անտառպետությունների գրասենյակներ
3. Վերանորոգման արտադրամասի շենք
4. Ավտոտնակներ
5. Պահեստային շենքեր
II  Բնակելի շենքեր
1. Բնակելի շենքեր
2. Կորդոն
3. Հանրակացարաններ

 Աղյուսակ N 41

Կազմակերպության հաստիքներ եվ համալրվածություն

 

Պաշտոն	Թվակազմը
	Ըստ հաստիքային ցուցակի	Փաստացի
1	2	3

 

Աղյուսակ N 42

 

Գետի ավազանի տնտեսական (անթրոպոգեն) սահմանափակումները լանդշաֆտի մակարդակով

 

NN

Գետի ավազանի անվանումը

Ավազանի և կայունության գնահատականի բնութագիրը

Անթրոպոգեն ազդեցության առավելագույն թույլատրելիությունը

Նվազագույն անտառագիտական-գնահատման ցուցանիշները

Անտառապատ-վածությունը %

Սաղարթի կցվածությունը %

Թաց կանգուն բնափայտի ծավալը խմ

ֆիտոմասսայի ծավալը 1 հա-ում/ խմ

Թաց կայուն բնափայտի ընթացիկ աճը /խմ

Ֆիտոմասսայի ընթացիկ աճը 1հա-ում/ խմ Տարեկան թույլատրելի հատումների ծավալը, խմ

Տարեկան թույլատրելի հատումների ծավալը

Ընդհա- նուր տարած-քում

Պետան-տառ-ֆոնդի տարած-քում

Ընդհա- նուր տարած-քում

Պետան-տառ-ֆոնդի տարած-քում

Ընդհա- նուր տարած-քում

Պետան-տառ-ֆոնդի տարած-քում

Ընդհա- նուր տարած-քում

Պետան-տառ-ֆոնդի տարած-քում

Ընդհա- նուր տարած-քում

Պետան-տառ-ֆոնդի տարած-քում

Ընդհա- նուր տարած-քում

Պետան-տառ-ֆոնդի տարած-քում

Ընդհա- նուր տարած-քում

Պետան-տառ-ֆոնդի տարած-քում

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

 

Աղյուսակ N 43

 

Անտառային ֆոնդի բաշխվածությունն ըստ լանդշաֆտի տեսակների, Լանդշաֆտային-էկոլոգիական բնութագիրը եվ գնահատականը

 

NN	Լանդ- շաֆտի անվա- նումը տեսակի մակար- դակով	Ընդհա- նուր մակե- րեսը, հա	Գերա- կշռող տեսա- կը	Անտա- ռածածկ մակե- րեսը, հա	Ծովի մակերե- վույթից բարձրու- թյունը, մ	Դիրքա- դրու- թյունը	Լանջի թեքու- թյունը	Հողային կառուց- վածքի բնութա- գիրը	Էրո- զիայի ենթարկ- ված մակե- րեսը, մ2	Կլիմայի բնութագիրը			Երկրա- բանական կառուց- վածքը	Լանդ- շաֆտի անտա- ռապատ- վածության տոկոսը	Քայքայված անտառների մակերեսը					Լանդ- շաֆտային- էկոլո- գիական կայու- նության գնահա- տականը, լանդ- շաֆտի տեսակը
										Միջին ջերմաս- տիճանը	Խոնա- վությունը	Տարեկան տեղում- ների քանա- կությունը, մմ			Ընդա- մենը, հա	Այդ թվում` ըստ տեսակի և քայ- քայման պատճառի
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21

 

Աղյուսակ N 44

 

Հանձնարարական անտառային տնտեսության վարման ինտենսիվության եվ եղանակի, հաշվի առնելով լանդշաֆտի տեսակի լանդշաֆտային-էկոլոգիական կայունությունը

 

NN

Լանդ- շաֆտի տեսակի անվա-նումը

Մակերեսը, հա

Լանդշաֆտի տեսակի կայունության բնութագրի տեսակը

Լանդշաֆտի տեսակում թույլատրելի անթրոպոգեն բեռնվածությունը

Ընդհա-նուր

Անտա-ռածածկ

Օգտագործման տեսակը

Անտառվե- րական- գնման հատումներ

Խնամքի հատումներ

Լուսա-վորման

Մաքըր-ման

Նոսրաց-ման

Անցու-մային

Համա- տարած սանի-տարական

Ընտրովի սանի-տարական

Անտառ- վերակա-ռուցման

Ճանա-պարհների կառուցման նպատակով հատումներ

Այլ նպա- տակներով համա- տարած հատումներ

Արա-ծեցում

Այլ տնտե-սական միջոցա-ռումներ

Եղանակը, ինտենսի- վությունը, տեխնո- լոգիան, կրկնման ժամանակա- հատվածը

ինտենսի- վությունը, տեխնո- լոգիան, կրկնման ժամանա-կահատ-վածը

ինտենսի- վությունը, տեխնո- լոգիան, կրկնման ժամանա-կահատ-վածը

ինտենսի- վությունը, տեխնո- լոգիան, կրկնման ժամանա-կահատ-վածը

ինտենսի- վությունը, տեխնո- լոգիան, կրկնման ժամանա-կահատ-վածը

Մակե-րեսը, հա

Տեխնո- լոգիան, ինտենսի-վությունը

Տեխնո- լոգիան, ինտենսի-վությունը

Տեխնո- լոգիան, ինտենսի-վությունը

Տեխնո- լոգիան, ինտենսի-վությունը

100 հա-ում անասունի գլխա-քանակը

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

 Աղյուսակ N 45
 

Ծայրահեղ վիճակում գտնվող տարածքների առաջացման չափանիշները

 

NN	Ծայրահեղ վիճակում գտնվող տարածքների առաջացման չափորոշիչների ցանկը	Առաջացման հիմնավորումը	Ընդհանուր մակերեսը, հա	Տնտեսության վարման և անթրոպոգեն բեռնվածության արգելումները և սահմանափակումները
1	2	3	4	5

Աղյուսակ N 46

 

Անտառային ֆոնդն ըստ խմբերի: Պաշտպանական կատեգորիաների տեղաբաշխման փոփոխություններ

 

Անտառային խմբեր Պաշտպանական կատեգորիաներ	Մակերեսը ըստ անտառշինության անցկացման շրջանների				Անտառային խմբերի և պաշտպանական կատեգորիաների առանձնացման իրավական հիմնավորումը
	նախորդ		ընթացիկ
		%		%
1	2	3	4	5	6
Անտառային խմբեր
Ընդհամենը` ըստ անտառների խմբի
այդ թվում` շահագործման ենթակա
Անտառտնտեսության ընդհանուր մակերեսը
Ընդամենը շահագործման ենթակա

 Աղյուսակ N 47

Հատուկ պաշտպանվող բնական տարածքների թվարկում

 

Բնական հուշարձանների, արգելոցային անտառային հատվածի, արգելավայրի, բնական արգելանոցային ֆոնդի այլ օբյեկտների անվանումները և առանձնացման հիմնավորումը	Մակե- րեսը, հա	Գտնվելու վայրը, անտառ-պետություն, քառակուսի, հատված	Բնական հուշարձանի, արգելոցային անտառային հատվածի և արգելավայրի տիպը	Անտառային տնտեսության համառոտ բնութագիրը և վարման կարգը
1	2	3	4	5

 

Աղյուսակ N 48

 

Հատման տարիքներ

 

Տնտեսություններ, տնտեսական մասեր	Հատումների տարիքներ
	Նախորդ վերստուգիչ ժամանակաշրջանում գործող	Օպտիմալ	Ընդունված ներկա անտառշինությամբ
1	2	3	4

Աղյուսակ N 49
 

Տարածքների տեղաբաշխումը եվ դինամիկան ըստ հողային կատեգորիաների

 

տարածք, հա Հողային կատեգորիա Անտառշինության ժամանակաշրջանը Նախորդ Ներկայիս մակերես % մակերես % 1. Անտառային ֆոնդի ընդհանուր տարածքը         2. Անտառային հողեր, ընդամենը         2.1. Անտառածածկ հողեր         ընդամենը         2.1.1. Բնական անտառներ         2.1.2. Անտառմշակույթներ         2.2. Չմիակցված անտառմշակույթներ         2.3. Անտառատնկարաններ, պլանտացիաներ         2.4. Ոչ անտառածածկ անտառային հողեր         ընդամենը         հրդեհված, մահացած ծառուտներ         հատված անտառ (համատարած)         նոսրուտներ         ա) անտրոպոգեն         բ)  կենսաբանական         բացատներ         3. Ոչ անտառային հողեր, ընդամենը         վարելահողեր         խոտհարքներ         արոտավայրեր         ջրային մակերես         այգիներ, խաղողի, թթի, հատապտղային և այլն         ճանապարհներ, կածաններ         տնամերձ հողեր և այլն         ճահճուտներ         ավազուտներ         քարացրոններ         այլ հողեր

Աղյուսակ N 50

 

Անտառածածկ հողերի դինամիկան, ծառուտների ընդհանուր եվ միջին պաշարը ըստ տարիքային խմբերի

 

Տարիքային խմբեր	Նախորդ անտառշինություն			Ներկա անտառշինություն			Փոփոխությունը %%(+,-)
	տարածք հա	ընդհանուր պաշար մ3	միջին պաշար 1 հա, մ3	տարածք հա	ընդհանուր պաշար մ3	միջին պաշար 1 հա, մ3	տարածք հա	ընդհանուր պաշար	միջին պաշար 1 հա
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10

 

1. Շահագործման ենթակա

 

Գերակշռող տեսակ

Ընդամենը ըստ տեսակի

Անտառտնտեսական կազմակերպությունում

 

2. Անտառվերականգնման հատման օգտագործման հաշվարկի մեջ չներառված

 

Գերակշռող տեսակ

Ընդամենը ըստ տեսակի

Ընդամենը ըստ կազմակերպությունում

 

Հասա-կային դաս	Նախորդ անտառշինություն			Ներկա անտառշինություն			Փոփոխությունը %%(+,-)
	տարածք հա	ընդհանուր պաշար մ3	միջին պաշար 1 հա, մ3	տարածք հա	ընդհանուր պաշար մ3	միջին պաշար 1 հա, մ3	տարածք հա	ընդհանուր պաշար մ3	միջին պաշար 1 հա մ3
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10

 

 

Գերակշռող տեսակ

Կազմվում է ընդհանուր անտառտնտեսական կազմակերպության համար

 

Աղյուսակ N 51

 

Անտառածածկ հողերի դինամիկան: Ընդհանուր եվ 1 հա-ում միջին պաշարն ըստ տարիքային դասերի

 

Հասակային դաս	Նախորդ անտառշինություն			Ներկա անտառշինություն			Փոփոխությունը %%(+,-)
	տարածք հա	ընդհանուր պաշար մ3	միջին պաշար 1 հա, մ3	տարածք հա	ընդհանուր պաշար մ3	միջին պաշար 1 հա, մ3	տարածք հա	ընդհանուր պաշար մ3	միջին պաշար 1 հա մ3
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10

 

Գերակշռող տեսակ

Կազմվում է ընդհանուր անտառտնտեսական կազմակերպության համար

 

Աղյուսակ N 52

 

Անտառածածկ հողերի տեղաբաշխումն ըստ բոնիտետային դասերի

 

(մակերես, հա)

Գերակշռող տեսակ	Բոնիտետային խմբեր									Ընդամենը
	1ա	1բ	1	2	3	4	5	5ա	5բ
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11

 

Ընդամենը կազմակերպությունում

Աղյուսակ N 53

 

Անտառածածկ հողերի տեղաբաշխումն ըստ լրիվության

 

(մակերես, հա)

Գերակշռող տեսակ	Լրիվություն									Ընդամենը
	0.3	0.4	0.5	0.6	0.7	0.8	0.9	1.0
1	2	3	4	5	6	7	8	9		10

 

Ընդամենը կազմակերպությունում

Աղյուսակ N 54

 

Գնահատման միջին ցուցանիշների դինամիկան

 

Գերակշռող	Անտառ- շինության տարին
		Հասակ տարի	Բոնիտե- տային դաս	Լրիվու- թյուն	Հասունի և գերհասունի պաշարը մ3 1հա-ում	Անտառածածկ հողերի	Անտառածածկի աճը 1հա-ում, մ3
							միջին	ընթացիկ
1	2	3	4	5	6	7	8	9
	19..
	20..

 

Կազմը`

Ընդամենը ըստ տեսակների

Ընդամենը կազմակերպությունում

Աղյուսակ N 55

 

Անտառածածկ հողերի տեղաբաշխումն ըստ անտառային տիպերի խմբերի ԵՎ անտառաճման պայմանների

 

համարիչ-մակերես, հա

հայտարար - %

 

Անտառային տիպերի խմբեր կամ անտառաճման պայմաններ	Ըստ գերակշռող տեսակների տարածքները
											Այլ
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12

 

Ընդամենը կազմակերպությունում

Աղյուսակ N 56

 

Վերստուգման շրջանում անտառային ֆոնդի դինամիկան

 

Ցուցանիշներ	Չափման միավոր	Ցուցանիշների մեծությունը
		Նախորդող անտառ շինություն	Ներկա անտառ շինություն	Փոփոխություն +/-
1	2	3	4	5
1. Ընդհանուր մակերես	հա
2. Անտառապատվածություն	%
3. Անտառային հողեր հա	հա
4. Անտառածածկ հողեր հա	հա
5. Այդ թվում`
ասեղնատերևավոր
կարծրատերևավոր
փափկատերևավոր
6. Բոնիտետային դաս	միավոր
ասեղնատերև ծառուտներ
կարծրատերևավոր ծառուտներ
փափկատերևավոր ծառուտներ
7. Անտառամասի միջին տարիք	տարի
ասեղնատերևավոր
կարծրատերևավոր
փափկատերևավոր
8. Շահագործվող ֆոնդի 1 հա-ի պաշարը	մ3
փշատերևավոր
կարծրատերևավոր
փափկատերևավոր
9. Շահագործվող ֆոնդի տարածքի տոկոսը	մ3
ասեղնատերևավոր
կարծրատերևավոր
փափկատերևավոր

 

Աղյուսակ N 57

 

Վերստուգման շրջանում 19… - 20… թ. անտառների ոչնչացում եվ փայտանյութի կորուստ

 

Ոչնչացման պատճառները	Տարածքը, հա	Մահացած ծառուտների փայտանյութի պաշարը հազ. մ3-ում
		Ընդհանուր	այդ թվում` հասուն	օգտագործման պիտանի փայտանյութ	% ընդհանուր պաշարից
1	2	3	4	5	6
Հրդեհներ
Վնասատուներ և հիվանդություններ
Քամատապալ և ձնետապալ
Արդյունաբերական արտանետումներ, շինարարություն
Հեղեղում
Այլ պատճառներ
Անտառտնտեսությունում ընդհանուր ոչնչացած անտառներ
Որոնցից
Ասեղնատերևավոր
Կարծրատերևավոր
Փափկատերևավոր

 

Աղյուսակ N 58

 

Անտառների վիճակի էկոլոգիական ցուցանիշները ԵՎ դրանց փոփոխությունները վերստուգման շրջանում

 

Ցուցանիշներ	01.01. 19...թ	01.01.20..թ	Փոփոխություն +/-
			բացարձակ	%
1	2	3	4	5
Ոչ անտառածածկ հողեր
Ոչ անտառային հողեր, այդ թվում`
Ճահիճներ
Ավազուտներ
Գյուղատնտեսական հանդակներ
Հաղորդակցման գծեր և տնտեսական օբյեկտներ
Ծառուտներ, որոնք չեն համապատասխանում անտառաճման պայմանների տիպին
Ծառուտներ անբավարար սանիտարական (համարիչ) և անտառպաթոլոգիական (հայտարար) վիճակով
Գերհասուն ծառուտներով տարածքներ բարձր ֆաուտով
Քայքայվող ծառուտներ
● ռեկրեացիոն բեռնվածություններից
● արածեցումից
Մահացած անտառի պաշարը անտառածածկ հողերում
ընդհանուր
1 հա-ի վրա
Քայքայվող ոչ անտառածածկ հողեր
արածեցումից
հողերի էրոզիայից

 

Աղյուսակ 59

 

Անտառշինության նյութերում եվ անտառների պետական հաշվառման գրքերում ընթացիկ փոփոխությունների ներմուծում

 

Նյութեր, որոնցում փոփոխություններ են մտցվել	Ստուգված հատվածների ընդհանուր քանակը	Հայտարարում - դեպքերի քանակը, համարիչում - տոկոսը ստուգված քանակությունից				Ներմուծված փոփոխու-թյունների որակի գնահատում
		փոփոխու- թյուններ մտցված համաձայն հրահանգների	փոփոխու- թյուններ մտցված հրահան-գներից դուրս	սխալներով մտցված փոփոխու- թյունները	փոփոխու- թյուններ մտցված չեն
1	2	3	4	5	6	7
1. Պլանշետներ
2. Գնահատման նկարագրություն
3. Անտառների պետական հաշվառման գրքեր և անտառկադաստրային գրքեր
4. Խնամքի հատումների գրքեր
Անտառմշակույթների հաշվառման գրքեր

 

 Աղյուսակ N 60

Անտառվերականգնման հատումների կատարման նախագիծ

Մակերես - հա

Պաշար - մ³

Տնտեսություն	Վերստուգման շրջանում հաշվարկային հատատեղի միջին տարեկան ծավալը			Փայտանյութի փաստացի տարեկան միջին իրացում
	Մակերես	Իրացվող պաշար	այդ թվում` շինափայտ	Մակերես	Իրացվող պաշար		դրանցից հաշվեցուցակին ոչ համ`ապատասխան (հա)	այդ թվում` հատման հասակին չհասած (հա)
					ընդամենը	այդ թվում` շինափայտ
Անտառների խմբեր
Աստիճանական և ընտրողական հատումներ
Ասեղնատերևավոր
Կարծրատերևավոր
Փափկատերևավոր
Ընդամենը
Անտառային խմբեր
Ընդամենը կազմակերպությունում
Այդ թվում
ըստ հատումների տեսակների

 

Աղյուսակ N 61

Վերստուգման շրջանում խնամքի հատումների եվ ընտրովի սանիտարական հատումների իրականացում

 

Մակերես, հա

 

Խնամքի հատումների տեսակները	Ընդամենը խնամքի և սանիտարական հատումներ պահանջող մակերես, հա	Ընդունված է 2-րդ անտառշինական խորհրդակցությամբ	Փաստացի անցկացված են հատումներ	Վերցված %-ը կարիք ունեցողներից	Խնամք կատարված հատվածներում, %
					Նախագծված անտառ- շինությամբ	Չնախագծված անտառ-շինությամբ	այդ թվում` խնամքի կարիք պահանջող
1	2	3	4	5	6	7	8
Մատղաշում խնամք
Նոսրացում
Անցումային հատումներ
Ընդամենը խնամքի հատումներ
Սանիտարական հատումներ (ընտրողական)

 

Աղյուսակ N 62

 

Խնամքի հատումների եվ ընտրովի հատումների կատարում եվ որակ

 

Ցուցանիշներ	Խնամքի հատումների տեսակները			Ընտրովի սանիտարական հատումներ	Ընդամենը
	Խնամքը երիտասարդ ծառուտներում	Նոսրա-ցում	Անցումային հատումներ
1	2	3	4	5	6
1. Տարեկան չափը, նշանակված նախորդ անտառշինության տվյալներով, հա, մ3 (արմատի վրա)
2. Միջին տարեկան ծավալը (փաստացի) վերստուգիչ ժամանակաշրջանում, հա, մ3
3. Այդ թվում միջին տարեկան ծավալը վերջին երկու տարվա համար, հա, մ3 % մակերեսի % պաշարի
4. Հատման ինտենսիվությունը 1 հա-ից, մ3
4.1. Նշանակված անտառշինության ժամանակ
4.2. Փաստացի
5. Կատարված է անբավարար հա %
այդ թվում հետևյալ պատճառներով.
5.1. Խնամքը բացակայում է 40% ավելի տարածքում
5.2. Ինտենսիվությունը անբավարար է
5.3. Ինտենսիվությունը չափից ավելի է
5.4. Լավագույն (առողջ) ծառերի հատում
5.5. Վատագույն ծառերի 10%-ը թողնված է արմատի վրա
5.6. Արժեքավոր ծառերի մասնաբաժինը փոքրացել է
5.7. Խնամք չէր պահանջվում
5.8. Խնամքը բերել է ծառուտի քայքայման

 

Աղյուսակ N 63

 

Անտառների վնասատուների եվ հիվանդությունների օջախների դինամիկան վերստուգման շրջանում

 

Վնասատուների և հիվանդությունների տեսակները	Օջախների մակերեսը, հա
	Վերստուգիչ շրջանի սկզբում	Նոր առաջացած	Լիկվի-դացված	Մարած	Օջախների մնացորդը
					Ընդամենը	Այդ թվում` պայքարի միջոցներ պահանջող
1	2	3	4	5	6	7

 

Աղյուսակ N 64

 

Անտառպաշտպանական միջոցառումների նախագծի եվ պլանի կատարում

 

Միջոցառումների անվանումը	Չափման միավորը	Տարեկան ծավալ		Փաստացի կատարված է
		ըստ անտառշինության նախագծի	նախորդ անտառշինության տարվա պլանով	վերստուգման շրջանի միջինը	անտառշինությանը նախորդող տարում
1	2	3	4	5	6

 

Աղյուսակ N 65

 

Նախագծի գործունեության ընթացքում անտառվերականգնման աշխատանքների կատարում

 մակերեսը, հա

 

N	Ցուցանիշներ	Ցածրարժեք տնկարկներ	Ոչ անտառածածկ անտառային հողեր	Ոչ անտառային հողեր	Վերստուգիչ ժամանակաշրջանի հատատեղեր	Անտառի սաղարթի տակ	Ընդամենը	%
1	2	3	4	5	6	7	8	9
1	Անտառմշակույթներ
1.1	Նախագծված է անտառշինության ընթացքում
1.2	Կատարված է
1.3	Կատարված է նախագծին ոչ համապատասխան
1.3. 1	այդ թվում ծառատեսակների ընտրման ոչ համապատասխանություն
2.	բնական վերաճին օժանդակում
2.1	Նախագծված է անտառշինության ընթացքում
2.2	Կատարված է
2.3	Կատարված է նախագծին ոչ համապատասխան
3.	Բնական վերաճ
3.1	Նախագծված է անտառշինության ընթացքում
3.2	Կատարված է
3.3	Կատարված է նախագծին ոչ համապատասխան

 

Աղյուսակ N 66

 

Չմիակցված անտառմշակույթների պահպանվածությունը եվ դրանց տեղափոխումն անտառածածկ հողեր

 

(Մակերես, հա)

Հողային կատեգորիա	Հիմնադրված անտառմշակույթներ
	անտառտնտեսության հաշվետվություններով			հաշվառված անտառշինության ժամանակ
	ընդա- մենը	որոնցից		ընդա- մենը	որոնցից
		տեղափոխված է անտառածածկ հողեր	դուրս է գրված		տեղափոխված է անտառածածկ հողեր	դուրս է գրված
1	2	3	4	5	6	7
Ոչ անտառածածկ անտառային հողեր
Ոչ անտառային հողեր
Վերստուգիչ ժամանակաշրջանի հատատեղ
Ցածրարժեք ծառուտներ
Անտառի սաղարթի տակ
Ընդամենը վերստուգիչ ժամանակաշրջանի ընթացքում
Բարձրհասակային անտառմշակույթներ
Ընդամենը անտառմշակույթներ

 

Աղյուսակ N 67

 

Անտառմշակույթների վիճակն անտառգնահատման տվյալներով

 

(մակերես, հա)

Գլխավոր տեսակ	Անտառմշակույթների վիճակը			Ընդամենը
	լավ	բավարար	անբավարար
1	2	3	4	5

 

Համարիչում - անտառածածկ հողեր տեղափոխվածներ

Հայտարարում - չմիակցված մշակույթներ

 

1.0.	Վերստուգիչ ժամանակաշրջանի անտառմշակույթներ
	Հաճարի
	Կաղնի
1.1.	Այդ թվում` հիմնադրված ծառուտներ վերակառուցման կարգով
1.2.	Նաև անտառի սաղարթի տակ
2.0.	Բարձր տարիքի անտառմշակույթներ
2.1.	Նաև անտառի սաղարթի տակ
3.0.	Կազմակերպությունում ընդամենը մշակույթներ
3.1.	Այդ թվում` անտառի սաղարթի տակ

 

Աղյուսակ N 68

 

19…. - 20… թ. ընթացքում հիմնադրված անտառմշակույթների ոչնչացման եվ անբավարար վիճակի պատճառները

 

N	Պատճառները	Ոչ բավարար		Մահացած
		հա	%	հա	%
Վերստուգիչ ժամանակաշրջանի անտառմշակույթներ
1.	Անտառմշակույթների հիմնադրման ագրոտեխնիկական և տեխնոլոգիայի խախտումներ
	Այդ թվում` տնկատեղերի թվի նվազեցում
2.	Անտառաճման պայմանների անհամապատասխանելիություն
3.	Ոչ ժամանակին ոչ որակյալ խնամք կամ դրա բացակայություն
4.	Երկրորդական տեսակներով ճնշում
5.	Անասունների և վայրի կենդանիների կողմից արածեցում
6.	Հրդեհներ
7.	Անտառի վնասատուներ և հիվանդություններ
8.	Ոչ բարենպաստ կլիմայական պայմաններ
9.	Այլ պատճառներ
	Ընդամենը		100		100
Բարձր տարիքի անտառային մշակույթներ
	Ընդամենը
	Ընդամենը կազմակերպությունում

 

Բարձր տարիքի անտառմշակույթները տեղաբաշխվում են նույն կատեգորիաներով, ինչպես վերստուգիչ ժամանակաշրջանի անտառմշակույթները

Աղյուսակ N 69
 

Բնական վերաճին օժանդակող աշխատանքների արդյունավետություն

 

Միջոցառումներ	Նշված է անտառ- շինության ժամանակ	Կատար- ված է	Վերական- գնվել է	Այդ թվում` տնտեսապես արժեքավոր տեսակներով	Չի վերա-կանգնվել
1	2	3	4	5	6
Բնական վերաճին օժանդակող, ընդամենը
Այդ թվում` մատղաշի պահպանմամբ
Բնական վերաճ

 

Աղյուսակ N 70

 

Տնկարաններում աճեցված սերմնաբուսակների քանակության եվ տնկանյութի ելքի տվյալներ

 

Տեսակների անվանումը	Աճեցված սերմնաբուսակներ				Պլանավորված ելք 1հա-ով, հազար հատ		Փաստացի ելք 1հա-ի հաշվով, հազար հատ
	մեկ տարվա		երկու տարեկան
	ցանքսի մակերեսը, հա	քանակությունը, հազար հատ	ցանքսի մակերեսը, հա	քանակությունը, հազար հատ	մեկ տարեկան	երկու տարեկան	մեկ տարեկան	երկու տարեկան
1	2	3	4	5	6	7	8	9

 

Աղյուսակ N 71

 

Սերմերի տարեկան պահանջարկ եվ պատրաստում

 

Տեսակներ	Սերմերի պահանջարկ	Պատրաստման պլանը	Պատրաստված է 200.թ	Տոկոսներով
				պահան- ջարկից	պլանից
1	2	3	4	5	6

 

Աղյուսակ N 72

 

Անտառխախտումների մասին տվյալներ

 

Անտառխախտումների տեսակները	Չափման միավոր	Ընդամենը ստուգման շրջանում	Այդ թվում` վերջին 2 տարում
			200.	200.
1	2	3	4	5

 

Աղյուսակ N 73

 

Հողահանդակների տեղաբաշխումն ըստ տարածքների մեծության

 

Հողատեսքերի տեսակները	Ընդամենը, հա	Այդ թվում ըստ հատվածների մեծության հեկտարում
		մինչև 1 հա	1,1-5	5,1-10	10-ից բարձր
1	2	3	4	5	6
Խոտհարքեր
Արոտավայր
Վարելահող

 

Աղյուսակ N 74

 

Օժանդակ գյուղատնտեսական արտադրանքի արտադրության եվ անտառի կողմնարդյունքի օգտագործման ծավալները

 

Արտադրանքի ձևերը	մակերեսը, հա	Համախառն բերք, քանակությունը (ց)
1	2	3
1. Բուսաբուծություն
այդ թվում`
1.1. Պտուղ և հատապտուղ
1.2. Ընկույզ
1.3. Բանջար-բոստանային
1.4. Կարտոֆիլ
1.5. Հացազգիներ
1.6. Խոտ
1.7.
2. Վայրի աճող բույսերի մթերում
այդ թվում`
2.1. Պտուղ և հատապտուղ
2.2. Տարբեր տեսակի ընկույզներ
2.3. Դեղաբույսեր
2.4. Տեխնիկական հումք
2.5. Սունկ
2.6.
3. Սնկերի և հատապտուղների վերամշակում, ընդամենը
4. Անասնաբուծություն, ընդամենը
այդ թվում`
կաթ
միս
5. Մեղվաբուծություն
համախառն մեղր
ապրանքային
մեղրամոմ
6. Այլ արտադրանք
այդ թվում` վայրի կենդանիների միս
Ընդամենը մեծաքանակ գներով

 

Աղյուսակ N 75

 

Կողմնակի անտառտնտեսական եվ այլ աշխատանքների իրականացում

 

Միջոցառումներ և իրականացման ոչ բավարար գնահատականի պատճառները	Չափման միավորը	Վերստուգիչ ժամանակաշրջանում իրականացված միջին տարեկան ծավալը	Օբյեկտների հետազոտման արդյունքները, միջոցառումների տարածքները
			նախա-գծված	չնախագծված		Կատարված է ոչ բավարար
				ընդա-մենը	այդ թվում` կատարված է հիմնավորված ձևով
1	2	3	4	5	6	7

 

Աղյուսակ N 76

 

Հեռանկարային ժամանակաշրջանում անտառտնտեսության վարման տարբերակների հիմնական ցուցանիշներ

 

N	Տարբերակի գնահատման ցուցանիշ	Չափման միավոր	Տարբերակների համարները
			1	2	3	4	այլ
1.	Անտառվերականգնման հատումներ (իրացում)	հազ.մ3
2.	Խնամքի և սանիտարական հատումներ (իրացում)	-«»-
3.	Այլ հատումներ (իրացում)
4.	Անտառմշակույթներ	հա
5.	Անտառտնտեսկան աշխատանքների արտադրական ծախսեր	հազ.դրամ
	այդ թվում`
5.1	Անտառտնտեսական ճանապարհների կառուցման ընթացիկ ծախսեր
5.2	Անտառտնտեսական միջոցառումների ծախսեր
5.3	Անտառի պաշտպանման, պահպանման և այլ միջոցառումների ծախսեր
6.	Փայտանյութի պատրաստման և արտահանման ընթացիկ ծախսեր
7.	Փայտանյութի պատրաստման և տեղափոխման կապիտալ ներդրումներ
8.	Ոչ անտառտնտեսական աշխատանքների համար աշխատուժի պահանջարկ	մարդ/օր
9.	Միջին տարեկան տնտեսական արդյունավետություն, ընդհանուր	հազ.դրամ
	հազարի ծախսով
10	Հեռանկարային ժամանակաշրջանի վերջում անտառային ֆոնդի վիճակի հարաբերական ցուցանիշներ	միավորի մասերով
	ա) անտառածածկ հողեր
	բ) ծառուտների տեսակային կառուցվածը
	գ) ծառուտների հասակային կառուցվածքը

 

Աղյուսակ N 77

 

Ծառուտների բնութագիր` ներառված ԵՎ չներառված գլխավոր օգտագործման հաշվարկի մեջ (նախորդ եվ ներկա անտառշինություն)

 

մակերես - հա, պաշար - հազ. մ3

 

Հաշվառման կատեգորիա	Նախորդ անտառշինություն			Ներկա անտառշինություն
	Անտառա-ծածկ հողեր	Հասուն և գերհասուն		Անտառա- ծածկ հողեր	Հասուն և գերհասուն
		մակերես	պաշար		մակերես	պաշար
1	2	3	4	5	6	7
Անտառների խումբ
ընդամենը
այդ թվում`
ա) հաշվարկի մեջ ներառված
բ) հաշվարկի մեջ չներառված
Դրանցից ըստ տեսակների
1.
2.
3.
4.
Անտառների խումբ
Ընդամենը կազմակերպությունում

 

Աղյուսակ N 78

 

Շահագործման ֆոնդի ապրանքային կառուցվածք

 

Պաշար, մ3

 

Գերակշռող տեսակներ և խմբեր	Միջին կազմ	Պաշարը արմատի վրա	Ճյուղահան ծառի միջին ծավալ մ3 (խլիստ)	Ընդամենը շինափայտ	Ըստ խոշորության դասերի շինափայտ			Տեխնոլո-գիական հումք	Վառելա-փայտ	Այդ թվում` իրացվող	Թափուկ
					խոշոր	միջին	մանր
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12

 

Անտառների խումբ

Ընդամենը

Անտառների խումբ

Ընդամենը

Ընդամենը ըստ կազմակերպության

 

Աղյուսակ N 79

 

Անտառվերականգնման հատման ծավալ

 

Մակերես, հա Պաշար մ3

 

Գերակշռող տեսակներ և տեսակային խմբեր	Նախագծված է անտառշինությամբ				Ընդունված է 2-րդ անտառշինական խորհրդակցությամբ
	Մակե- րես	Պաշար			Մակե- րես	Պաշար
		Արմատի վրա	Իրաց- վող	Շինա- փայտ		Արմատի վրա	Իրաց- վող	Շինա- փայտ
1	2	3	4	5	6	7	8	9
Անտառների խումբ
Հատման եղանակը
Ասեղնատերևավոր
այդ թվում`
Ընդ. ըստ հատման եղանակի
Փափկատերևավորներ
այդ թվում`
Ընդ. ըստ հատման եղանակի
Փափկատերևավորներ
այդ թվում`
Ընդ. ըստ հատման եղանակի
Կարծրատերևավորներ
այդ թվում`
Ընդ. ըստ հատման եղանակի
Անտառների խումբ
Անտառների եղանակը

 

 

Աղյուսակ N 80

 

Անտառվերականգնման հատումների ծավալների համեմատական բնութագիր

 

մ3-ում իրացվող պաշար

 

Ցուցանիշներ	Ընդամենը	Այդ թվում`
		ասեղնատե-րևավորներ	կարծրատե-րևավորներ	փափկատե-րևավորներ
1. Հաշվարկային հատատեղ
1.1. Անտառշինության ժամանակ հաստատված
1.1.1. Նախատեսվող ժամանակաշրջանում
1.1.2. Հաջորդող ժամանակաշրջանում
1.2. Հաստատված նախորդ անտառշինության ժամանակ
1.3. Անտառշինության տարում գործող
2. Փայտանյութի փաստացի դուրս բերում
20..թ.
20..թ.
3. Փայտանյութի դուրս բերման պլան 20..թ-ին
4. Պաշարի միջին փոփոխության ծավալը հազ.մ3

 

 

Աղյուսակ N 81

 

Հաշվարկային հատատեղերի ամփոփոգիր 20… - 20…տարիների

 

մակերեսը հա-ով, պաշար մ³-ով

Տնտե- սության, բաժան-մաունքի անվա-նումը	Անտա-ռածածկ տարածք	Անտառածածկ տարածքների բաշխվածությունը ըստ հասակային խմբերի						Հասուն և գերհա- սուն ծա-ռուտների պաշար-ներ	Շահա- գործվող ֆոնդի միջին պաշար հա-ում, մ3	Արմատի վրա պաշարի միջին աճը, մ3	Հատման տարիքը/ հասա- կային դաս	Հաշվարկային հատատեղ Թվարկում					Հաշվարկային հատատեղի ընդունման հանձնարարական				Տարի-ների շահա- գործվող պաշարի օգտա- գործման	Գործող հատա-տեղ 20..թ.	Փայտա-նյութի փաս-տացի բաց- թողում 20..թ-ին	Հասունացող, հասուն և գերհասուն ծառուտների սպասվող քանակու-թյուն 10 տարի հետո, հա
		մատ-ղաշ	միջին հասակային		հա-սու-նա-ցող	հասուն և գերհասուն											մակե-րես	արմատի վրա պաշար	իրացված պաշար
			ընդա-մենը	այդ թվում` հաշ- վարկ- ման մեջ ընդգրկ- ված տնկարկ-ների		ընդա- մենը	այդ թվում` գեր- հա- սուն					հավա-սարա-չափ	երկրորդ հասա-կային	առաջին հասա-կային	ըստ վիճակի				ընդա-մենը	այդ թվում` շինա-փայ-տային				հա-սու-նա-ցող	հա-սուն և գեր-հա-սուն
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	23	24	25	26

 

Անտառների պաշտպանության կատեգորիա

Ընդամենը	Աստիճանական հատումներ
Ընդամենը	Խմբակային-ընտրովի հատումներ
Ընդամենը	Ընտրովի հատումներ

Ընդամենը ըստ անտառի պաշտպանության կատեգորիայի

1) հաշվառումը կազմվում է այն ծառուտների համար, որոնք ներառված են օգտագործման հաշվարկի մեջ

2) 5-րդ բոնիտետային դասի ոչ արտադրական ծառուտների համար հաշվարկը կատարվում է առանձին և տնտեսության մեջ նշվում է առանձին տողով (բացի դրանից)

3) ընդհանուր կատարվում են ըստ պաշտպանական կատեգորիաների, անտառների խմբերի և ընդամենը կազմակերպությունում:

 
Աղյուսակ N 82
 

Անտառվերականգնման հատման ծավալի տեղաբաշխումն ըստ անտառպետությունների

 

Տնտեսություն	Անտառպետություն

 

Անտառների խումբ

 

Ասեղնատերևավոր

Կարծրատերևավոր

Փափկատերևավոր

 

Ընդհանուր` ըստ անտառների խմբի

Աղյուսակ N 83
 

Հաշվարկային հատատեղի հաշվեցուցակ` ըստ ընտրովի հատումների

 

Տնտեսական սեկցիաներ և լանջի թեքություն	Հաշվարկային հատատեղեր	Ընդա- մենը		Այդ թվում` ըստ լրիվությունների
		հա	մ3	1,0		0,9		0,8		0,7		0,6		0,5
				հա	մ3	հա	մ3	հա	մ3	հա	մ3	հա	մ3	հա	մ3
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16

 

Հասուն ծառուտների առկայությունը անտառներում, ներառված հաշվարկման մեջ

Հատվող պաշարի ընտրության միջին %-ը (ըստ հատումների կանոնների)

Միանվագ հատման ենթակա պաշար

Հատումների կրկնման միջին շրջանը-10 տարի

Տարեկան հաշվարկային հատատեղ

 

Աղյուսակ 84
 

Խնամքի հատման ծավալի բնութագիր

 

Ցուցանիշներ	Չափման միավոր	Խնամքի հատման տեսակներ				Ընդամենը
		լուսա-վորում	մաք-րում	նոսրա-ցում	անցու-մային
1	2	3	4	5	6	7
1. Ծառուտներ
1.1. Խնամքի հատման տարիքում	հա
1.2. Խնամքի հատման կարիք ունեցող	հա
1.3. Պլանավորված	հա
2. Կրկնման ժամկետները	տարի
3. Տարեկան չափը
3.1.Պլանավորված անտառշինության ժամանակ, հա
ընտրված ըդհանուր պաշար	հազ. մ3
այդ թվում իրացվող	հազ.  մ3
որից շինափայտ	հազ. մ3
3.2. Վերջին 2 տարվա փաստացի միջինը
մակերեսը	հա
ընտրված ընդհանուր պաշարը	մ3
այդ թվում իրացվող	հազ. մ3
որից շինափայտ	հազ. մ3
4. Արմատի վրա ընտրված զանգված 1հա-ի հաշվով
Փաստացի	մ3
Անտառշինությամբ նախագծվող	մ3
Ընդունված 2-րդ ամտառշինական խորհրդակցությամբ	մ3
5. Խնամքի հատման կարիք ունեցող ծառուտների ներառման աստիճանը

 

Աղյուսակ N 85

 

Խնամքի հատման տարիքի ծառուտների (համարիչ) տեղաբաշխումը ըստ լրիվության եվ համաձայն խնամքի հատումների նշանակման անտառագիտական պահանջների (հայտարար), հա

 

Խնամքի հատման տեսակը	Ծառուտի լրիվությունը					Ընդա- մենը
	0,3-0,5	0,6	0,7	0,8	0,9 և բարձր
լուսավորման
մաքրման
նոսրացում
անցումային
կազմակերպությունում
բացի այդ, չմիակցված անտառմշակույթների լուսավորում

 

Աղյուսակ N 86

 

Ընտրովի սանիտարական հատումների նախագծվող ծավալներ

 

Ցուցանիշ	Չափման միավոր	Ընտրովի սան. հատում, ընդամենը	Այդ թվում նաև մաքրում
			Թարմ ցցաչորի	Վնասատուների կողմից վնասված ծառերի	Հին ցցա- չորի	թափոնների մնացուկներ
1	2	3	4	5	6	7
1. Ի հայտ եկած ֆոնդը
մակերես	հա
ընդհանուր պաշար	մ3
այդ թվում` իրացվող	հազ. մ3
որից` շիանփայտ	մ3
2. Նշված է հատման մեջ
մակերես	հա
ընդհանուր պաշար	մ3
այդ թվում` իրացվող	հազ. մ3
որից` շինափայտ	հազ. մ3
3. հատման ժամկետ
4. Տարեկան չափը
մակերես	հա
ընդհանուր պաշար	հազ. մ3
Այդ թվում` իրացվող	հազ. մ3
որից` շինափայտ	հազ. մ3

 

Աղյուսակ N 87

 

Այլ հատումների նախագծվող ծավալներ

 

Ցուցանիշ	Չափման միավոր	Այլ հատումներ
		Առանձին ծառերի հատում	համատարած սանիտարական հատումներ	անտառուղիների հատում և մաքրում	անտառային հողերի մաքրում այլ կարիքների համար	Ընդա-մենը
1	2	3	4	5	6	7
1.Ի հայտ եկած ֆոնդը
մակերես	հա
ընդհանուր պաշար	մ3
Այդ թվում` իրացվող	մ3
որից` շինափայտ	մ3
2. Նշված է հատման մեջ
մակերես	հա
ընդհանուր պաշար	մ3
Այդ թվում` իրացվող	մ3
որից` շինափայտ	մ3
3.հատման ժամկետ
4.Տարեկան չափը
մակերես	հա
ընդհանուր պաշար	մ3
Այդ թվում` իրացվող	մ3
որից` շինափայտ	մ3

 

Աղյուսակ N 88

 

Օգտագործման նախագծվող տարեկան ծավալներն ըստ հատման տեսակների

 

Տարածք - հա, պաշար - մ3 իրացվողի

 

Ծառատեսակի խումբ	Գլխավոր օգտագործում		Միջանկյալ օգտագործում		Այլ հատումներ		Ընդամենը
	տա- րածք	պա- շար	տա- րածք	պա- շար	տա- րածք	պա- շար	տա- րածք	պա- շար
1	2	3	4	5	6	7	8	9
1. Նախատեսված է հատման մեջ և ընդունված է 2-րդ անտառշինական խորհրդակցությամբ
Անտառների խմբեր
Ասեղնատերևավոր
Կարծրատերևավոր
Փափկատերևավոր
Ընդամենը
Անտառների խմբեր
Ընդամենը կազմակերպությունում
Ասեղնատերևավոր
Կարծրատերևավոր
Փափկատերևավոր
Ընդամենը

 

Աղյուսակ N 89

 

Անտառօգտագործման նախագծված ծավալի համեմատական բնութագիր

 

մ3 իրացվող պաշար

 

Ցուցանիշներ	Անտառվերականգնման հատումներ	Միջանկյալ օգտագործում	Այլ հատումներ	Ընդամենը
1	2	3	4	5
1. Պլանավորված է
2. Հաստատված է նախորդ անտառշինության ժամանակ
3. Փաստացի իրացում
4. Տարեկան պահանջարկ
5. Ծառուտի պաշարի միջին փոփոխում
6.փայտանյութի տարեկան բացթողման ծավալը 1 հա անտառային հողից, մ3
փաստացի
նախագծվող
7.ընդհանուր իրացված փայտանյութից տոկոսը ըստ անտառօգտագործման տեսակների
փաստացի
նախագծվող

 

Աղյուսակ N 90

 

Անտառվերականգնման անհրաժեշտություն ունեցող հողատեսքեր

 

մակերես, հա

 

Ցուցանիշներ	Ոչ անտառածածկ տարածքներ				Ոչ անտառային հողեր				վերակա-ռուցման ֆոնդ	վերստուգիչ ժամանա-կաշրջանի անտառվերա կանգնման հատատեղեր	ընդա-մենը
	հրդեհված և ոչնչացված տարածքներ	հատված տարածքներ	բացատներ և ամայի տարածքներ	ընդա-մենը	ճահ-ճուտներ	ավա-զուտներ	և այլն	ընդա-մենը
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12
Անտառ վերականգնման կարիք ունեցող բոլոր հողերը
Այդ թվում` հողեր, որոնց վրա.
1. Ապահովվում է բնական վերաճը
որոնցից.
ասեղնատերևավորների
կարծրատերևավորների
2. Անտառ վերականգնումը կարող է ապահովվել բնական վերաճի օժանդակման միջոցով
որոնցից մատղաշի պահպանման միջոցով
3. Անտառվերականգնումը կարող է ապահովվել միայն արհեստական եղանակով, ընդամենը
որոնցից.
անտառմշակութային ֆոնդ
հողեր, որոնք անհասանելի են տնտեսական ներգործության համար

 

Աղյուսակ N 91

 

Անտառվերականգնման միջոցառումների նախագծվող ծավալները, հա (համարիչում նախաձեռնված անտառշինությամբ, հայտարարում ընդունված 2-րդ անտառշինական խորհրդակցությամբ)

 

Վերականգնվող տեսակներ	Հողային կատեգորիաներ					Ընդա-մենը	Տարեկան միջինը
	ոչ անտա- ռածածկ	ոչ անտա- ռային	վերակա- ռուցման ֆոնդ	վերստուգիչ ժամանակա- շրջանի հատատեղեր
1	2	3	4	5	6	7	8
1. Անտառային մշակույթներ
հաճարի
կաղնի
և այլն
Ընդամենը
Տարեկան միջին
2. Բնական վերաճին օժանդակում
հաճարի
կաղնի
և այլն
Ընդամենը
Տարեկան միջին
3.Բնական վերաճ
հաճարի
կաղնի
և այլն
Ընդամենը
Տարեկան միջին
Ընդամենը կազմակերպությունում
հաճարի
կաղնի
և այլն
Ընդամենը
Տարեկան միջին

 

Աղյուսակ N 92

 

Անտառվերականգնման միջոցառումների ծավալների բաշխում` ընդունված 2-րդ անտառշինական խորհրդակցությամբ, ըստ անտառպետությունների

 

Մակերես, հա

Անտառպետություն	Նպատա-կային տեսակ	Տարբեր հողատեսքերի վրա անտառմշակույթներ					Օժանդակում բնական վերաճին		Բնական վերաճ
		Անտառային, ոչ անտա-ռածածկ	Ոչ անտա-ռային	Ցածրարժեք ծառուտների վերակառուցում	Վերստուգիչ ժամանա-կաշրջանի հատատեղ	Ընդհա-նուր	Ընդա-մենը	Այդ թվում` մատղաշի պահպանում	Ընդա- մենը	Այդ թվում` վերստուգիչ ժամանա-կաշրջանի հատատե-ղերում
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11
	հաճարի
	կաղնի
	և այլն
Ընդամենը ըստ անտառպետության
Տարեկան միջինը
Ընդամենը անտառտնտեսությունում
հաշվարկված ֆոնդից  %

 

Աղյուսակ N 93

 

Տնկանյութի տարեկան պահանջարկ

 

հազ. հատ

Տնկանյութի պահանջարկ	Անտառմշակույթներ			Անտառ մշակույթներ	Այլ պահան-ջարկներ	Ընդամենը
1	ոչ անտառածածկ տարածքներում և վերստուգման ժամանակաշրջանի հատատեղերում	Վերակա-ռուցում	Այլ հողօգտա-գործողների տարածքների վրա	Անտառտնտե-սությունում
1	2	3	4	5	6	7
ընդամենը
Այդ թվում` ըստ տեսակների
հաճարի
կաղնի
և այլն

 

Աղյուսակ N 94

 

Հիմնական տեսակների սերմի պահանջարկի ամփոփագիր (կգ)

 

Ցուցանիշներ	Տեսակ
	Հաճարի	Կաղնի	և այլն
1	2	3	4	5	6
1. Տնկանյութի աճեցման համար
2. Անտառում ցանքսի համար
3. Այլ կազմակերպությունների իրացման համար
Ընդամենը անտառտնտեսությունում

 

Աղյուսակ N 95

 

Տարածքների տեղաբաշխումն ըստ հրդեհավտանգության դասերի

 

Անտառպետություն	Հրդեհավտանգության դասեր					Ընդամենը	Միջին դաս
	1	2	3	4	5
Ընդամենը անտառտնտեսությունում

 

Աղյուսակ N 96

 

Անտառտնտեսական տեղամասերի ԵՎ պահաբաժինների բաժանման նախագիծ

 

Անտառտնտեսության անվանում	Ընդհանուր մակերես հա	Տեղամասեր			Պահաբաժիններ
		Առկա թվաքանակ	Նախագծված		Առկա թվաքանակ	Նախագծվում
			թվա-քանակ	Միջին մակերես  հա		թվա-քանակ	Միջին մակերես  հա
1	2	3	4	5	6	7	8

 

Աղյուսակ N 97

 

Ռեկրեացիոն նշանակության անտառների բարելավման միջոցառումների նախագծվող ծավալը

 

Նախագծված միջոցառումը	Չափման միավոր	Ծավալ	Գտնվելու վայրը (անտառպետություն, քառակուսի)
1	2	3	4

 

Աղյուսակ N 98

 

Նախագծված անտառպաշտպանական միջոցառումների տարեկան ծավալ

 

Միջոցառման տեսակը	Չափման միավոր	Նախա- գծված է	Նախագծված և ընդունված 2-րդ անտառշինական խորհրդակցությամբ	Ծանոթա- գրություն
1	2		3	4
1. Անտառպաթոլոգիական հետազոտություն	հա
2. Հողաշերտի հետազոտում	փոսեր
3. Նոր վարակված ծառերի ընտրություն	մ3
4. Պրոֆիլակտիկ սրսկում (փոշոտում)	հա
5. Աերոքիմիական պայքար	հա
6. Մեխանիկական պայքարի միջոցներ	հա
7. Պայքարի կենսաբանական միջոցներ
7.1. Թռչնաբների պատրաստում	հազ. հատ/հա
7.2. Թռչնաբների վերանորոգում	հազ. հատ
7.3. Թռչունների համար ջրամանների պատրաստում	հատ
7.4. Թռչունների համար կերամանների պատրաստում	հատ
7.5. Մրջնաբների տարաբնակեցում	բուն/հա
7.6. Մրջնաբների ցանկապատում	բուն
7.7. Նեկտար ունեցող բույսերի ցանք	հա
8. Կազմակերպչատնտեսական միջոցառումներ
8.1. Վնասատուների և հիվանդությունների օջախների առաջացման վերահսկում	հա
8.2. Պաշտպանական տեղամասերի կազմակերպում	հատ
8.3. Լաբորատոր սարքավորումների, կիրառելի ձեռնարկների, անտառպաշտպանության վերաբերյալ գրականության ձեռքբերում	դրամ
8.4. Անտառպաշտպանության պրոպագանդում	դրամ

 

Աղյուսակ N 99

 

Կողմնակի անտառօգտագործման ծավալներ

 

Օգտագործման տեսակները	Չափման միավոր	Անտառ- շինության իրակա-նացման տարում, փաստացի	Կողմակի օգտագործման պաշարների առկայությունը	Տարեկան նախագծված
				Վերաստուգիչ ժամանա-կաշրջանում	Այդ թվում`
					Անտառային տնտեսության  հողահանդակների պահանջը	Այլ օգտա-գործողներ
1	2	3	4	5	6	7
1. Խոտհունձ	հա/տ
2. Անասունների արածեցում
անտառում	հա
հողահանդակներում	հա
3. Վարելահողերի օգտագործում	հա
4. Մթերում
ա) պտուղ, ընկույզ	գինը
----------------
----------------
բ) հատապտուղ	գինը
----------------
----------------
գ) սնկեր
- չոր
- աղի
- թարմ
դ) դեղաբույսեր	կգ
ե) տեխնիկական հումք	կգ
5. Արտադրանքի վերամշակում	հազ. դրամ
6. Մեղվաբուծություն
ա) մեղվաընտանիքների քանակը	հատ
բ) ապրանքային մեղրի ստացում	գինը
7. Որս	հազ. դրամ

 

Աղյուսակ N 100

 

Անտառային ֆոնդի դինամիկայի կանխատեսում

 

Դինամիկայի ցուցանիշներ	Տասնամյակային տվյալներ համարիչ - մակերես, հա, հայտարար - պաշար, հազ.մ3
	01.01 թ.	01.01 թ.	01.01 թ.	01.01 թ.		01.01 թ.
1	2	3	4	5		11
1. Ասեղնատերևավորներ (ընդամենը)
այդ թվում` ըստ հասակային խմբերի
երիտասարդ
միջին հասակի
հասունացող
հասուն
գերհասուն
2. Կարծրատերևավոր (ընդամենը)
այդ թվում` ըստ հասակային խմբերի
երիտասարդ
միջին հասակի
հասունացող
հասուն
գերհասուն
3. Փափկատերևավոր
այդ թվում` ըստ հասակային խմբերի
երիտասարդ
միջին հասակի
հասունացող
հասուն
գերհասուն

 

Կազմվում է յուրաքանչյուր կազմակերպության համար (ընդհանուր), այդ թվում` շահագործման ենթակա անտառների և անտառվերականգնման հատումների հաշվարկի մեջ չներառված անտառների համար:

 

Աղյուսակ N 101

 

Ճանապարհների, կամուրջների ԵՎ այլ շինությունների կառուցման եվ վերանորոգման անհրաժեշտություն

 

համարիչ - կառուցում հայտարար - վերանորոգում `````````````

Ճանապարհների տեսակները	Ընդամենը անհրաժեշտ է	Այդ թվում նաև			Կամուրջներ
		Անտառտնտեսական ճանապարհներ ըստ տեսակների
		I	II	III
1	2	3	4	5	6
Ավտոճանապարհներ
դրանցից`
պինդ ծածկույթով
գրունտային
Շուրջտարվա գործունեության համար

 

2. Կամուրջներ
Անտառտնտեսական ճանապարհների տեսակների որոշման համար ընդունված են հետևյալ սահմաններ: ա) հողային շերտի լայնությունը: 1 տեսակ - 6,5 մ և ավելի 2 տեսակ - 4,5-6,4 մ 3 տեսակ - 4,5 մ-ից ցածր բ)  անցումային մասի լայնությունը; 1 տեսակ - 5,5 մ և ավելի 2 տեսակ - 3,5-5,4 մ 3 տեսակ - անցումային մասի լայնությունը հաշվի չի առնվում

 

Աղյուսակ N 102

 

Վերստուգման շրջանում անտառտնտեսական աշխատանքների մեքենայացման մակարդակը

 

միջոցառման անվանումը	չափման միավորը	աշխատանքի ծավալը վերստուգիչ ժամանակաշրջանում	% մեքենայացում
			նախա- գծված	իրակա- նացված
1	2	3	4	5

 

Աղյուսակ N 103

 

Անտառտնտեսական աշխատանքների կատարման համար կադրերի պահանջարկ

 

Միջին տարեկան ծավալ ըստ հնգամյակների	Պահանջարկ, մարդ/օր		Աշխատողների միջին տարեկան պահանջարկ
	Ընդամենը	Այդ թվում` մեխանիզատորներ	Ընդամենը	Այդ թվում` մեխանիզատորներ
1	2	3	4	5
Վերստուգիչ ժամանակաշրջանի համար
20..թ.-20..թ.
(ընթացիկ հնգամյակ)
20..թ.-20..թ.
(ընթացիկ հնգամյակ)

 

Աղյուսակ N 104

 

Անտառային տնտեսության վարման ծախսեր

 

Միջոցառումների տեսակները  խոշորացված ցուցանիշներով	Աշխատանքների ամբողջ ծավալի ծախսերը, հազ.դրամ	Միջին տարեկան ծախսեր, հազ.դրամ		20..թ-ի փաստացի ծախսերը, հազ.դրամ
		ընթացիկ հնգամյակ	հաջորդող հնգամյակ
1	2	3	4	5
1. Անտառային տնտեսության վարման ծախսեր
1.1. Անտառային տնտեսության կազմակերպում (անտառշինություն և այլ աշխատանքներ)
1.2. Անտառտնտեսական աշխատանքներ
1.3. Անտառպաշտպանական աշխատանքներ
1.4. Անտառմշակութային աշխատանքներ
1.5. Հիդրոանտառմելիորատիվ աշխատանքներ
1.6. Հակահրդեհային աշխատանքներ
1.7. Ընդհանուր արտադրական ծախսեր
1.8. Անտառտնտեսական մեքենաների և սարքավորումների կապիտալ վերանորոգում
1.9. Անտառտնտեսական ապարատի պահպանման վերադիր ծախսեր (Ինժեներ տեխնիկական անձնակազմ, ծառայողների, անտառապահների)
Ընդամենը անտառտնտեսության վարման ծախսեր
2. Սեփական միջոցների նորմատիվային աճ
Ընդամենը ծախսեր
1. Կապիտալ ներդրումներ (շենքերի և կառույցների շինարարություն, մեքենաների և սարքավորումների ձեռքբերում)
2. Շենքերի և կառույցների կապիտալ վերանորոգում

 

Աղյուսակ N 105

 

Անտառտնտեսությունից կանխատեսվող եկամուտները

 

Ցուցանիշներ	Վերստուգման ժամանակաշրջանի եկամուտ, հազ.դրամ	Միջին տարեկան եկամուտ, հազ.դրամ		Կազմակերպության փաստացի եկամուտ 20..թ., հազ.դրամ
		Ընթացիկ հնգամյակում	Հաջորդող հնգամյակում
1	2	3	4	5
1. Անտառային եկամուտ
2. Վարձավճար
Ընդամենը
3. Սեփական միջոցների ստացում անտառտնտեսական արդատադրանքի իրացումից և ծառայություններից
3.1. Պայմանագրային աշխատանքների իրականացումից ստացվող միջոցներ
3.2. Սերմի և տնկանյութերի իրացումից
և այլն
3.3. Այլ մուտքեր
Ընդամենը եկամուտներ

 

Աղյուսակ N 106

 

Անտառօգտագործման էկոլոգիական ցուցանիշներ

 

Ցուցանիշներ	Ասեղնա- տերևավոր	Կարծրա- տերևավոր	Փափկա- տերևավոր	Ընդհանուր
1	2	3	4	5
1. Հաշվարկային հատատեղ, մ3
2. Անտառի գործող բացթողման %-ում
3. Միջանկյալ օգտագործում, մ3
4. Այլ հատումներ, մ3
5. Փայտանյութի իրացման ընդհանուր միջին տարեկան ծավալը,
6. Օգտագործման ինտենսիվություն
1 հա-ի անտառածածկի հաշվով, մ3/հա
1 հա-ում միջին աճի %-ով

 

Աղյուսակ N 107

 

Ընդունված հաշվարկային հատատեղի տեղաբաշխումն ըստ հատման եղանակների

 

Համարիչ - մակերես, հա Հայտարար - %-ը հաշվարկային հատատեղից

 

Հատման եղանակը	Ասեղնա- տերևավոր	Կարծրա- տերևավոր	Այդ թվում` հաճար	Փափկա- տերևավոր	Ընդհանուր
1	2	3	4	5	6
Աստիճանական
Խմբային-ընտրովի
Ընտրովի

 

Աղյուսակ N 108

 

Վերստուգման շրջանում հատման եվ վերականգնման միջեվ հաշվեկշիռ

 

Մակերեսը, հա

 

Ցուցանիշներ	Ասեղնա- տերևավոր	Կարծրա- տերևավոր	Փափկա- տերևավոր	Ընդհանուր
Հաշվարկային հատատեղ (10 տարվա)
Ոչ անտառածածկ հողեր, հա
Նախատեսվում է վերականգնել
Ընդամենը անտառտնտեսությունում
այդ թվում`
անտառմշակույթներով
բնական վերաճի օժանդակմամբ
մատղաշի պահպանմամբ

 

Աղյուսակ N 109

 

Անտառտնտեսական աշխատանքների համար մեքենաների, մեխանիզմների եվ տրանսպորտային միջոցների պահանջարկ

 

Հնգամյա ժամանակաշրջան	Մեքենաների և մեխանիզմների մակնիշները	Պահանջվում են նախագծվող աշխատանքների ծավալում	Քանա- կությունը	Պահանջվում է լրացուցիչ` հաշվի առնելով ամորտիզացիոն ժամկետը	Ընդհանուր արժեքը, հազ.դրամ
1	2	3	4	5	6
Վերստուգիչ ժամանակաշրջանի համար
20..թ.-20..թ.
(ընթացիկ հնգամյակ)
20..թ.-20..թ.
(հերթական հնգամյակ)