Գլխավոր տեղեկություն
Номер
N 2322-Ն
Տիպ
Որոշում
Тип
Исходный акт (21.02.2006-11.05.2007)
Статус
Գործում է
Первоисточник
ՀՀՊՏ 2006.02.20/8.1 Հոդ.220.1
Принят
ՀՀ կառավարություն
Дата принятия
29.12.2005
Подписан
ՀՀ վարչապետ
Дата подписания
19.01.2006
Վավերացնող մարմին
ՀՀ Նախագահ
Վավերացման ամսաթից
30.01.2006
Дата вступления в силу
21.02.2006

«Վավերացնում եմ»
Հայաստանի Հանրապետության
Նախագահ Ռ. Քոչարյան
30 հունվարի 2006 թ.


ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

 

Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ

 

29 դեկտեմբերի 2005 թվականի N 2322-Ն

 

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՍՅՈՒՆԻՔԻ ՄԱՐԶԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ԱՆՇԱՐԺ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ՑՈՒՑԱԿԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

 

«Պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ու պատմական միջավայրի պահպանության և օգտագործման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 13-րդ հոդվածին համապատասխան` Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.

1. Հաստատել Հայաստանի Հանրապետության Սյունիքի մարզի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական ցուցակը` համաձայն հավելվածի:

2. Ուժը կորցրած ճանաչել Հայկական ՍՍՀ Մինիստրների խորհրդի 1983 թվականի հուլիսի 4-ի «Հայկական ՍՍՀ տարածքում պետական պահպանության տակ վերցված պատմության և կուլտուրայի հուշարձանների և նրանց պահպանական գոտիների ցուցակը հաստատելու մասին» N 377 որոշման 1-ին կետը՝ Գորիսի, Կապանի, Սիսիանի և Մեղրու շրջանների պատմության և կուլտուրայի հուշարձանների նախկին ցուցակի մասով։

3. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակմանը հաջորդող օրվանից:

 


Հայաստանի Հանրապետության
վարչապետ

Ա. Մարգարյան


2006 թ. հունվարի 19
Երևան

 

Հավելված
ՀՀ կառավարության 2005 թվականի
դեկտեմբերի 29-ի N 2322-Ն որոշման

 

Պ Ե Տ Ա Կ Ա Ն  Ց ՈՒ Ց Ա Կ

 

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ԱՆՇԱՐԺ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ

 

8. ՍՅՈՒՆԻՔԻ ՄԱՐԶ*

 

8.1 ԿԱՊԱՆ քաղաք

 

Հու-շար-ձանի հա-մարը

Հուշարձանի ենթահամարը (ենթահամար-ները)

Հուշարձանախումբը,

հուշարձանը

Ժամա-նակը

Տեղը բնակավայրի նկատմամբ, հասցեն

Նշանա-կությունը. հանրա-պետական

/տեղական

Ծանոթա-գրություն

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՄՐՈՑ ԿԱՏԱՐԱՎԱՆՔ

10-18 դդ.

քաղաքից 5 կմ ամ, Ողջի գետի աջ ափին, նախկին Ջրախոր գյուղի մոտ, «Տանձու լենջ» վայրում

Հ

կիսավեր է

 

1.1

   

Դիտակետ

10-12 դդ.

Ողջի գետի ձախ ափին

Հ

կիսավեր է

 

1.2

   

Շինություններ օժանդակ

10-11 դդ.

ամրոցի տարածքի ամ և

հվ-ամ կողմերում

Հ

ավերված է

 

1.3

   

Պալատական համալիր

10-12 դդ.

 

Հ

ավերված է

2

     

ԱՐՁԱՆ «ԶԱՆԳԵԶՈՒՐՑԻ ԱՂՋԻԿԸ»

1978 թ.

ավտոկայարանամերձ հրապարակում

Հ

քանդ.` Ս.

Բաղդասարյան

3

     

ԱՐՁԱՆ «ՔԱՋԱՐԱՆԻ ԲԱՆԱԼԻՆ»

1966 թ.

Կապան-Քաջարան մայրուղու ձախ կողմում, Ողջի գետի աջ ափին

Հ

քանդ.`

Մ. Նուրիջանյան

4

     

ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ

Ք.ա. 1 հազ.

քաղաքից 5 կմ հս-ամ, Ողջի գետի ձախ ափին, ձորում

Հ

ավերված է

5

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ԹԱՂԱՄԱՍ ԱՉԱՂՈՒ (ՀԱՄԼԵՏԱՎԱՆ)

 

քաղաքից 5-6 կմ հս-ամ

 

նախկին գյուղը

մտել է քաղաքի շրջագծի մեջ

 

5.1

   

Ամրոց Կկոց քար

10 դ.

Բաղաբերդ ամրոցից աե

Հ

ավերված է

 

5.2

   

Գյուղատեղի Աչաղու

10-18 դդ.

թաղամասի հս կողմում, անտառապատ լեռնալանջին

Հ

ավերված է

   

5.2.1

 

Գերեզմանոց

13-14 դդ.

 

Հ

ավերված է

   

5.2.2

 

Եկեղեցի

17-18 դդ.

գերեզմանոցի տարածքում

Հ

միանավ սրահ

 

5.3

   

Հուշարձան՝ ազատամարտիկ Համլետ Քոչարյանի

1991 թ.

թաղամասի ամ եզրին

Տ

թաղամասը Համլետավան է վերանվանվել ի հիշատակ

Հ. Քոչարյանի

 

5.4

   

Մատուռ

17-18 դդ.

Դ. Հարությունյանի տնամերձ հողամասում

Հ

կիսավեր է

6

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ԹԱՂԱՄԱՍ ԲԱՂԱԲՈՒՐՋ

 

քաղաքից հվ-ամ, բարձրադիր վայրում

 

նախկին գյուղը քաղաքի շրջագծի մեջ է մտել 1958 թ.

 

6.1

   

Գյուղատեղի

11-17 դդ.

թաղամասից 1.5 կմ ամ, անտառապատ վայրում

Հ

Գյուղատեղի Ղուշչի (Ղուրճիկ). ավերված է

   

6.1.1

 

Եկեղեցի

11 դ.

 

Հ

փոքր, ավերված

   

6.1.2

 

Խաչքար

11 դ.

եկեղեցու մոտ

Հ

տեղահանված է

   

6.1.3

 

Տապանաքար

11 դ.

եկեղեցու մոտ

Հ

արձանագիր

 

6.2

   

Գյուղատեղի Վանք

միջնադար

թաղամասից 2 կմ հվ, անտառապատ բարձունքի վրա

Հ

տարածքի

մեծ մասը մելիորացված է

   

6.2.1

 

Եկեղեցի

17-18 դդ.

 

Հ

պատերը տեղ-տեղ պահպանվել են մինչև 2.5 մ բարձրությամբ

     

6.2.

1.1

Տապանաքար

1462 թ.

ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին

Հ

 
   

6.2.2

 

Խաչքար

10-11 դդ.

եկեղեցու ամ պատի մոտ

Հ

վերնամասը բացակայում է

 

6.3

   

Դամբարանադաշտ

Ք.ա. 1 հազ.

թաղամասի տարածքում

Հ

 
 

6.4

   

Եկեղեցի Սբ. Հռիփսիմե

1891 թ.

թաղամասի կենտրոնում

Հ

կառուցվել է հին եկեղեցու հիմքերի վրա

   

6.4.1

 

Գերեզմանոց

13-15դդ., 19-20 դդ.

եկեղեցու շուրջը

Հ

ավերված է

   

6.4.2

 

Տապանաքար Արղունի

1436 թ.

ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին, հորիզոնական դիրքով

Հ

հին եկեղեցին կառուցողի տապանաքարն է

 

6.5

   

Հուշաղբյուր՝ Երկրորդ աշխարհամարտում Բաղաբուրջ և Բարաբաթում գյուղերի զոհվածներին

2001 թ.

թաղամասից 1.6 կմ

հվ-ամ, անտառապատ վայրում, ճանապարհի եզրին

Տ

 
 

6.6

   

Հուշարձան՝ Գարեգին Նժդեհի

 2001 թ.

թաղամասից 1 կմ

հվ-ամ, սարալանջին, անտառի բացատում

Հ

 
 

6.7

   

Հուշարձան՝ Գարեգին Նժդեհի

 2001 թ.

թաղամասից 1.5 կմ

հվ-ամ, դաշտամիջյան ճանապարհի եզրին

Հ

 
 

6.8

   

Հուշարձան՝ Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին

1970 թ.

թաղամասի կենտրոնում

Տ

տարածքը պատնեշվել է տեղում եղած և ավերված գերեզմանոցի տապանա-քարերով

7

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ԹԱՂԱՄԱՍ ԲԱՐԱԲԱԹՈՒՄ

       
 

7.1

   

Գերեզմանոց

19-20 դդ.

թաղամասից 300 մ աե, «Խաչի խութ» վայրում

Տ

 
 

7.2

   

Եկեղեցի Սբ. Հռիփսիմե

17-18 դդ.

թաղամասի կենտրոնում

Հ

միանավ սրահ

   

7.2.1

 

Գերեզմանոց

17-19 դդ.

եկեղեցու շուրջը

Հ

ավերված է

 

7.3

   

Հուշարձան՝ Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին

1968 թ.

թաղամասի կենտրոնում

Տ

 
   

7.3.1

 

Խաչքար Արցախյան պատերազմում զոհված ազատա-մարտիկներին

1994 թ.

 

Տ

 

8

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ԹԱՂԱՄԱՍ ԲԵԽ

 

քաղաքից հս-ամ, Խուստուփ լեռան լանջին

 

նախկին գյուղը քաղաքի շրջագծի մեջ է մտել 1963 թ.

 

8.1

   

Ամրոց Հալիձոր (Հալիձորի բերդ)

10-18 դդ.

Ողջի գետի բարձրադիր աջ ափին, ՀԷԿ-ի մոտ

Հ

կառուցվել է որպես կուսանոց անապատ. բերդի դիմաց եղել են Բեխ գյուղի Մելիք-Փար-սադանյանների պղնձահանքն ու պղնձաձուլա-րանը

   

8.1.1

 

Դամբարան

17 դ.

ամրոցի հս կողմում

Հ

քառամույթ, գմբեթավոր

   

8.1.2

 

Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին

17 դ.

 

Հ

1723 թ. վերակառուցվել է Դավիթ Բեկի կողմից

   

8.1.3

 

Խաչքար՝ հայր Վարդանի

982 թ.

ամրոցի տարածքում

Հ

 
   

8.1.4

 

Շինություններ բնակելի

17 դ.

Սբ. Աստվածածին եկեղեցուն կից են հվ-ից և հս-ից

Հ

երկհարկ

   

8.1.5

 

Սեղանատուն

17 դ.

ամրոցի հս կողմում

Հ

 
 

8.2

   

Գյուղատեղի Հալիձոր

միջնադար

Հալիձորի բերդի հվ-աե կողմում

Հ

ավերված է

   

8.2.1

 

Գերեզմանոց

10-18 դդ.

գյուղատեղիի եկեղեցու մոտ

Հ

 
   

8.2.2

 

Եկեղեցի

17 դ.

գյուղատեղիում, Հալիձորի բերդից մոտ 25 մ աե

Հ

միանավ սրահ

     

8.2.

2.1

Խաչքար

14-15 դդ.

ագուցված է եկեղեցու աե պատին

Հ

 
   

8.2.3

 

Շինություն տնտեսական

19 դ.

գյուղատեղիում

Հ

կանգուն է

 

8.3

   

Եկեղեցի Սբ. Գևորգ

17 դ.

թաղամասի կենտրոնում

Հ

միանավ սրահ` վերակառ. 1903 թ.

   

8.3.1

 

Գերեզմանոց

17-19 դդ.

եկեղեցու շուրջը

Տ

 
     

8.3.

1.1

Խաչքար

17-18 դդ.

 

Տ

պարզունակ է

   

8.3.2

 

Տապանաքար՝ Բալի զորավարի

1791 թ.

ագուցված է եկեղեցու

հվ ճակատին

Հ

Բալի Մելիք -Փարսադանյան` Դավիթ Բեկի զորավարներից

   

8.3.3

 

Տապանաքար` Դավիթ-Բեկ Փարսադանյանցի

1864 թ.

ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին

Հ

Դավիթ-Բեկ Փարսադանյանց` ռուսական բանակի զորավար

   

8.3.4

 

Տապանաքար տեր Սարգիս Մելիք-Փարսադանյանցի

1842 թ.

ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին

Տ

 
 

8.4

   

Եկեղեցի Սբ. Մինաս

17-18 դդ.

թաղամասի գործող գերեզմանոցի աե մասում, մուտքի մոտ

Հ

պահպանվել է աե պատը` 70 սմ բարձրությամբ

 

8.5

   

Հուշարձան՝ Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին

1975 թ.

գյուղի մեջ

Տ

 
 

8.6

   

Մատուռ

10-11 դդ.

թաղամասից 1 կմ ամ, Վահանավանքից մոտ

2 կմ հվ

Հ

 
   

8.6.1

 

Տապանաքար Տիկնանունի

1019 թ.

մատուռի մոտ

Հ

 
 

8.7

   

Շինություն

17-19 դդ.

թաղամասի գործող գերեզմանոցի հս-ամ կողմում, ձորեզրին

Տ

թաղածածկ

 

8.8

   

Վանական համալիր Բեխի անապատ (Տանձափարախի անապատ, Արիստակես անապատ)

10-17 դդ.

թաղամասից 4 կմ

հվ-աե, բարձր լեռան աե լանջին, անտառի մեջ

Հ

վերակառուցվել է 17 դ. 20-ական թթ. Արիստակես վարդապետի կողմից. ավերված է. կարծիք կա, որ Փառարտովանքն է

   

8.8.1

 

Գավիթ

17 դ.

կից է եկեղեցուն ամ-ից

Հ

պահպանվել են հիմքերը

   

8.8.2

 

Գերեզմանոց

11-18 դդ.

համալիրի աե կողմում, լեռնալանջին

Հ

 
   

8.8.3

 

Եկեղեցի

17 դ.

համալիրի կենտրոնում

Հ

 
     

8.8.

3.1

Խաչքար

10-11 դդ.

եկեղեցու մեջ

Հ

երկատված է

     

8.8.

3.2

Խաչքար՝ տեր Հակոբի

1757 թ.

եկեղեցու մեջ

Հ

 
   

8.8.4

 

Միաբանության խցեր

17 դ.

կից են ամ պարսպապատին

Հ

ավերված են

   

8.8.5

 

Պարիսպ

17 դ.

համալիրի շուրջը

Հ

պահպանվել են հիմքերը

   

8.8.6

 

Սեղանատուն

17 դ.

կից է եկեղեցուն հվ-ից

Հ

կիսավեր

     

8.8.

6.1

Խաչքար

1116 թ.

 

Հ

ստորին կես

     

8.8.

6.2

Խաչքար Մակարի

1054 թ.

 

Հ

 
   

8.8.7

 

Սրահ

17 դ.

կից է սեղանատան ամ պատին

Տ

պահպանվել են հիմքերը

9

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ԹԱՂԱՄԱՍ ՇՂԱՐՇԻԿ (ՇՀԱՐՋԻԿ)

 

քաղաքից հս-ամ

 

պատմական Շեկք գյուղն է. քաղաքի շրջագծի մեջ է մտել 1970-ական թթ.

 

9.1

   

Գերեզմանոց

15-16 դդ.

թաղամասի հվ կողմում

Հ

ավերված է. տարածքում մահմեդա-կանները կառուցել են սրբավայր` օգտագործելով հայկական տապանաքարերը

 

9.2

   

Գյուղատեղի

10-13 դդ.

թաղամասի դիմաց, Ողջի գետի աջափնյա անտառապատ ձորակում, Վահանավանքի աե կողմում

Հ

ավերված է

 

9.3

   

Գյուղատեղի Խնկանց

10-17 դդ.

թաղամասից 1 կմ աե

Հ

ավերված է

   

9.3.1

 

Գերեզմանոց

10-13 դդ.

 

Հ

 
   

9.3.2

 

Եկեղեցի «Խնկոց վանք»

17 դ.

գյուղատեղիի կենտրոնում

Հ

Եկեղեցի Կարաքիլիսե. միանավ սրահ

     

9.3.

2.1

Խաչքար

10-11 դդ.

տեղադրված է եկեղեցու հս ավանդատան լուսամուտի մեջ

Հ

արձանագիր

     

9.3.

2.2

Խաչքար

14-15 դդ.

ընկած է եկեղեցու մեջ

Հ

 
 

9.4

   

Դամբարանադաշտ

Ք.ա.

7-6 դդ.

Վահանավանքից 1 կմ հս-ամ, «Էլեկտրոն» ճամբարի տարածքում

Հ

ավերված է

 

9.5

   

Կամուրջ

17-18 դդ.

թաղամասից 1 կմ հվ-ամ, Վահանավանք տանող կամրջից 500 մ ամ, Ողջի գետի վրա

Հ

պահպանվել է աջափնյա խելը

 

9.6

   

Մետաղաձուլարան

Ք.ա.

14-13 դդ.

Վահանավանքից մոտ

1 կմ հս

Հ

հայտնաբերվել է դաշույնի կաղապար

 

9.7

   

Վանական համալիր Վահանավանք

10-11 դդ.

թաղամասի դիմաց, Ողջի գետի աջափնյա անտառապատ սարալանջին

Հ

կիսավեր է, հիմնա-դրել է Սյունյաց Ձագիկ իշխանի որդի Վահանը

   

9.7.1

 

Աղբյուր Խիկարի

10-11 դդ.

համալիրից մոտ 200 մ աե

Հ

վերանորոգվել է 1968 թ.

     

9.7.

1.1

Խաչքար՝ հայր Խիկարի

970 թ.

տեղադրված է աղբյուրի վրա

Հ

 
   

9.7.2

 

Աղբյուր Վահանի

10-11 դդ.

համալիրից 70 մ աե, ճանա-պարհի աջ կողմում

Հ

 
     

9.7.

2.1

Խաչքար

11 դ.

ագուցված է աղբյուրի պատին

Հ

 
   

9.7.3

 

Գավիթ

10 դ.

կից է Սբ. Գրիգոր եկեղեցուն ամ-ից

Հ

ավերված է

     

9.7.

3.1

Տապանաքար՝ Գևորգ Պահլավունու

1101 թ.

գավթում

Հ

 
     

9.7.

3.2

Տապանաքար՝ Խուշուշի

11 դ.

գավթի աե մուտքի մոտ

Հ

հարթ

     

9.7.

3.3

Տապանաքար՝ Կատայի

10-11 դդ.

գավթում

Հ

 Կատա` դուստր Աշոտի

     

9.7.

3.4

Տապանաքար՝ Կյուրիկեի

1099 թ.

գավթում, եկեղեցու մուտքի մոտ

Հ

Կյուրիկե` որդի Սենեքերիմ թագավորի

     

9.7.

3.5

Տապանաքար՝ Հովհաննեսի

1317 թ.

գավթի աե որմնասյան մոտ

Հ

 
     

9.7.

3.6

Տապանաքար՝ Վահան նախաշինողի

10 դ.

գավթում

Հ

 
   

9.7.4

 

Գավիթ

10-11 դդ.

կից է Սբ. Աստվածածին եկեղեցուն ամ-ից

Հ

ավերված է

     

9.7.

4.1

Հուշակոթող

11 դ.

2-րդ կես

գավթից եկեղեցի տանող մուտքի աջակողմում

Հ

Աղվանից Ստեփանոս կաթողիկոսի արձանա-գրությամբ

   

9.7.5

 

Գերեզմանոց

10-13 դդ.

վանքի բակում և շրջակայքում

Հ

տարածքում կան Ք.ա. 13-11 դդ. դամբարաններ

     

9.7.

5.1

Խաչքար

957 թ.

Սբ. Գրիգոր եկեղեցուց աե, սարալանջին

Հ

բեկոր. պատվիրատու` Ստեփանոս

     

9.7.

5.2

Խաչքար Աղվանից Սոփի թագուհու

1081 թ.

Սբ. Գրիգոր եկեղեցուց մոտ 25 մ աե

Հ

վերին աջ անկյունը կոտրված է

     

9.7.

5.3

Խաչքար Անդրեաս քահանայի

1007 թ.

վանքի բակի հս կողմում

Հ

 
     

9.7.

5.4

Խաչքար Գրիգորի և Սմբատիկի

12 դ.

Սբ. Գրիգոր եկեղեցուց հս-աե

Հ

Սենեքրիմ թագավորի որդիներ Գրիգորն ու Սմբատիկը մահացել են 1166 թ.

     

9.7.

5.5

Խաչքար՝ Գևորգ երեցի

1056 թ.

Սբ. Գրիգոր եկեղեցուց 10 մ հս-աե

Հ

 
     

9.7.

5.6

Խաչքար՝ Գևորգ քահանայի

1051 թ.

Սբ. Գրիգոր եկեղեցուց աե, սարալանջին

Հ

 
     

9.7.

5.7

Խաչքար՝ Դլվստահի

1084 թ.

վանքի բակի հվ կողմում

Հ

 
     

9.7.

5.8

Խաչքար՝ Հակոբ երեցի

998 թ.

Սբ. Գրիգոր եկեղեցուց աե, սարալանջին

Հ

 
     

9.7.

5.9

Խաչքար՝ Համամի

10 դ.

Սբ. Գրիգոր եկեղեցուց աե, սարալանջին

Հ

 
     

9.7.

5.10

Խաչքար՝ հայր Եղուտի

1094 թ.

վանքի բակում, ավերված շինության մոտ

Հ

 
     

9.7.

5.11

Խաչքար՝ Հովհաննես վանահոր

997 թ.

Սբ. Գրիգոր եկեղեցուց աե, սարալանջին

Հ

 
     

9.7.

5.12

Խաչքար՝ Հրահատի

954 թ.

Սբ. Գրիգոր եկեղեցուց աե, սարալանջին

Հ

 
     

9.7.

5.13

Խաչքար՝ Մուսեի

1049 թ.

վանքի բակի հվ կողմում

Հ

 
     

9.7.

5.14

Խաչքար՝ Ստեփանոսի

965 թ.

Սբ. Գրիգոր եկեղեցուց աե, սարալանջին

Հ

 
     

9.7.

5.15

Խաչքար՝ Ստեփանոսի

966 թ.

Սբ. Գրիգոր եկեղեցուց աե, սարալանջին

Հ

 
     

9.7.

5.16

Խաչքար՝ Ստեփանոս եկեղեցպանի

1033 թ.

վանքի բակի հս կողմում

Հ

 
     

9.7.

5.17

Խաչքար՝ Վահանիկի

1100 թ.

վանքի բակի հս կողմում

Հ

 
     

9.7.

5.18

Տապանաքար

11 դ.

Սբ. Գրիգոր եկեղեցուց մոտ 10 մ հս, ընկուզենու տակ

Հ

արձանագիր

     

9.7.

5.19

Տապանաքար՝ Գրիգոր Երիցու-վանեցու

1102 թ.

վանքի բակի հվ կողմում

Հ

 
     

9.7.

5.20

Տապանաքար՝ Գևորգ եկեղեցպանի

1091 թ.

Սբ. Գրիգոր եկեղեցուց մոտ 17 մ հս-աե

Հ

հարթ

     

9.7.

5.21

Տապանաքար՝ Զուիթայի

1101 թ.

վանքի բակի հվ կողմում

Հ

 
     

9.7.

5.22

Տապանաքար՝ Խատատունի

11 դ.

վանքի բակի հվ կողմում

Հ

 
     

9.7.

5.23

Տապանաքար՝ Հասանի

11 դ. վերջ

սյունասրահի հվ ճակատի մոտ

Հ

հարթ

     

9.7.

5.24

Տապանաքար՝ Մամուկի

1050 թ.

վանքի բակի հվ կողմում

Հ

 
     

9.7.

5.25

Տապանաքար՝ Պետրոսի

10 դ.

Սբ. Գրիգոր եկեղեցուց աե, սարալանջին

Հ

 
     

9.7.

5.26

Տապանաքար՝ Ռահիբի

11 դ. վերջ

սյունասրահի մոտ

Հ

 
     

9.7.

5.27

Տապանաքար՝ Սողոմոն Մարեջրեցու

1084 թ.

համալիրի հվ կողմում

Հ

 
     

9.7.

5.28

Տապանաքար՝ Վարդուկի

11 դ.

համալիրի հվ կողմում

Հ

 
     

9.7.

5.29

Տապանաքար՝ Քուրդիկ Մարեջրեցու

1076 թ.

համալիրի հվ կողմում

Հ

 
   

9.7.6

 

Եկեղեցի Սբ. Գրիգոր

911 թ.

համալիրի հս կողմում

Հ

գլխավոր եկեղեցին է, կառուցել է Սյունյաց Ձագիկ իշխանի որդի Վահանը. ավերված է

   

9.7.7

 

Եկեղեցի - տապանատուն

Սբ. Աստվածածին

1086 թ.

համալիրի բակի հվ մասում

Հ

երկհարկ է, կառուցել են Շահանդուխտ թագուհին և իր քույր Կատան

   

9.7.8

 

Շինություն

10-11 դդ.

կից է Սբ. Գրիգոր եկեղեցու հս-աե անկյանը

Հ

ավերված է

   

9.7.9

 

Շինություն

10-11 դդ.

սյունասրահից մոտ 2 մ հվ-ամ

Հ

կիսավեր է, ենթադրվում է, որ վանքի սեղանատունն է

     

9.7.

9.1

Խաչքար

1042 թ.

ագուցված է շինության ամ լուսամուտի մեջ

Հ

պարզունակ է, պատվիրատու` Սարգիս կրոնավոր

   

9.7.10

 

Սյունասրահ

10 դ.

կից է Սբ. Գրիգոր եկեղեցուն և գավթին հվ-ից

Հ

ավերված է, կառուցել է Վահան Բ - ն

     

9.7.

10.1

Տապանաքար՝ Աղվանից Սոփի թագուհու

1081 թ.

սյունասրահի հվ-աե անկյան մոտ, ներքուստ

Հ

հարթ

     

9.7.

10.2

Տապանաքար՝ Աշոտիկ իշխանի

10 դ.

սյունասրահի հվ մասում

Հ

Աշոտիկ` Սմբատ Բ և Գրիգոր Ա Սյունյաց թագավորների հայր

     

9.7.

10.3

Տապանաքար՝ Գրիգոր թագավորի

1072 թ.

սյունասրահի հս պատի մոտ

Հ

Գրիգոր Ա` Սյունյաց թագավոր, որդի Աշոտիկ իշխանի

     

9.7.

10.4

Տապանաքար՝ Գրիգորի

11 դ.

սյունասրահում

Հ

ենթադրվում է, որ Սյունյաց Գրիգոր եպիսկոպոսի տապանաքարն է

     

9.7.

10.5

Տապանաքար՝ Գևորգի

11 դ. վերջ

սյունասրահում

Հ

Գևորգ` որդի Մեհևանի

     

9.7.

10.6

Տապանաքար՝ Դինարի

11 դ.

սյունասրահի հս պատի մոտ

Հ

հարթ

     

9.7.

10.7

Տապանաքար՝ Խաղբակի

1061 թ.

սյունասրահում

Հ

 
     

9.7.

10.8

Տապանաքար՝ Կատայի

 11 դ. վերջ

սյունասրահում

Հ

Կատա` քույր Շահանդուխտ թագուհու

     

9.7.

10.9

Տապանաքար՝ Հրանուշի

11 դ.

սյունասրահում

Հ

ենթադրվում է, որ Հրանուշը Սյունյաց Սմբատ Բ թագավորի կինն է

     

9.7.

10.10

Տապանաքար՝ Ջվանշերի

10 դ.

սյունասրահում

Հ

Ջվանշեր` ավագ որդի Ձագիկ գահակալ իշխանի

     

9.7.

10.11

Տապանաքար՝ Սմբատ Բ թագավորի

1051 թ.

սյունասրահի հվ պատի մոտ, ներքուստ

Հ

 
     

9.7.

10.12

Տապանաքար՝ Սևադայի

11 դ.

սյունասրահում

Հ

 

10

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ԹԱՂԱՄԱՍ ՎԵՐԻՆ ՎԱՉԱԳԱՆ

 

քաղաքի հվ-ամ կողմում, բարձրադիր անտառապատ վայրում

   
 

10.1

   

Գերեզմանոց

17-20 դդ.

թաղամասի հվ-ամ եզրին

Տ

 
   

10.1.1

 

Հուշարձան՝ Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին

1968 թ.

 

Տ

 
 

10.2

   

Գյուղատեղի Վաչագան

միջնադար

թաղամասից 4 կմ ամ, Խուստուփ լեռան ստորոտին

Հ

գյուղատեղի Քոլվա

   

10.2.1

 

Եկեղեցի

10-11 դդ.

 

Հ

կանգուն է

   

10.2.2

 

Քարայր - ուխտատեղի

   

Հ

 մուտքի մոտ կան խաչքարեր

 

10.3

   

Եկեղեցի

Սբ. Աստվածածին

17 դ.

թաղամասի կենտրոնում

Հ

միանավ սրահ

 

10.4

   

Կամուրջ

 871 թ.

թաղամասից 1 կմ աե

Հ

միաթռիչք, հետագայում քանիցս վերանորոգվել է

 

10.5

   

Հուշաղբյուր՝ Արցախյան պատերազմում զոհվածներին

1995 թ.

թաղամաս կենտրոնում

Տ

 

11

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

17-20 դդ.

քաղաքից 5-6 կմ հս-աե

Հ

Բաշքենդ գյուղն է` լքված 1957 թ., ապրել են հույն պղնձագործներ

 

11.1

   

Եկեղեցի

1765 թ.

 

Հ

հունական

   

11.1.1

 

Զանգակատուն

1765 թ.

կից է եկեղեցու ամ ճակատին

Հ

 
 

11.2

   

Դամբարան

18 դ.

եկեղեցու ամ կողմում

Հ

եկեղեցու շինարարի դամբարանն է

12

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 2-1 հազ.

քաղաքի գործող գերեզմանոցի տարածքում

Հ

Սովխոզի գերեզմանոցի դամբարանա-դաշտն է. պարբերաբար ավերվում է նորագույն թաղումների հետևանքով

13

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ՝ ԹԵՂՈՒՏԻ

Ք.ա. 2 հազ. կեսեր

քաղաքի Չերյոմուշկա թաղամասի տարածքում

Հ

 

14

     

ԽԱՉՔԱՐ

1046 թ.

Երկրագիտական թանգարանում

Հ

տեղափոխվել է Վահանավանքից

15

     

ԽԱՉՔԱՐ՝ ԱՐՑԱԽՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾ ԱԶԱՏԱՄԱՐՏԻԿՆԵՐԻՆ

1993 թ.

քաղաքի մեջ

Տ

 

16

     

ՀՈՒՇԱՀԱՄԱԼԻՐ

1970-1990-ական թթ.

քաղաքից 200 մ հվ, Բաղաբուրջ տանող ճանապարհի ձախակողմյան բարձունքին

Տ

 
 

16.1

   

Գերեզմանոց՝ Արցախյան պատերազմում զոհված կապանցիների

1992-1994 թթ.

հուշահամալիրի երրորդ հարթակում

Տ

 
 

16.2

   

Խաչքար՝ Անհայտ զինվորի

2005 թ.

հուշահամալիրի երկրորդ հարթակում

Տ

 
 

16.3

   

Հուշակոթող՝ Մեծ եղեռնի, 1988 թ. Սումգայիթի և Բաքվի զոհերին

1990 թ.

հուշահամալիրի առաջին հարթակում

Տ

հեղ.`

Յու. Գևորգյան

 

16.4

   

Հուշարձան՝ Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածների

1987 թ.

հուշահամալիրի չորրորդ հարթակում

Տ

հեղ.`

Ց. Արմենյան,

Ռ. Դանիելյան

17

     

ՀՈՒՇԱՀԱՄԱԼԻՐ՝ ԳԱՐԵԳԻՆ ՆԺԴԵՀԻ

2001 թ.

քաղաքի ամ եզրին, Ողջի գետի աջ ափին

Հ

հեղ.`

Գ. Գևորգյան

18

     

ՀՈՒՇԱՀԱՄԱԼԻՐ՝ ԴԱՎԻԹ ԲԵԿԻ

1983 թ.

հրապարակի հս-աե եզրին

Հ

ճարտ.` Ս. Բաղդասարյան

19

     

ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ՀԱՅ -ԱԴՐԲԵՋԱՆԱԿԱՆ ԸՆԴՀԱՐՈՒՄՆԵՐԻ ԺԱՄԱՆԱԿ ԶՈՀՎԱԾ ԵՐԵԽԱՆԵՐԻՆ

1992 թ.

քաղաքի մեջ

Տ

 

20

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ՀՈՒՆԱՆ ԱՎԵՏԻՍՅԱՆԻ

1959 թ.

քաղաքի կենտր. զբոսայգում

Հ

քանդ.` Ս. Բաղդասարյան

21

     

ՔԱՂԱՔԱՏԵՂԻ ԿԱՊԱՆ

 5-11 դդ.

Կապան-Քաջարան ճանապարհին, Ողջի գետի բարձրադիր աջ ափին

Հ

ավերված է

 

21.1

   

Գերեզմանոց

10-12 դդ.

քաղաքատեղիում, «Գանձասար» ճամբարից մոտ 300 մ հս

Հ

 
 

21.2

   

Գերեզմանոց

10-12 դդ.

քաղաքատեղիում, «Տանձու լենջ» վայրում

Հ

ավերված է

 

21.3

   

Գերեզմանոց

10-15 դդ.

քաղաքատեղիում, «Գանձասար» ճամբարի հս-ամ եզրին

Հ

տարածքում նկատելի են մատուռի ավերակներ

 

21.4

   

Դամբարանաբլուր

Ք.ա. 2-1 հազ.

«Գանձասար» ճամբարից մոտ 300 մ հս տարածվող գերեզմանոցում

Հ

 
 

21.5

   

Կամուրջ

10-12 դդ.

քաղաքատեղիում, Ողջի գետի վրա

Հ

պահպանվել է ձախափնյա խելը

 

_____________________

* Հուշարձանների պետական ցուցակը կազմելիս հիմք է ընդունվել «Հայաստանի Հանրապետության վարչատարածքային բաժանման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կառուցվածքը մարզի և բնակավայրերի նույն համարակալմամբ:

 

8.2 ԱԳԱՐԱԿ քաղաք (Մեղրու)

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԽԱՉՔԱՐ՝ ԱՐՑԱԽՅԱՆ ԱԶԱՏԱՄԱՐՏԻԿՆԵՐԻՆ

1994 թ.

քաղաքային հրապարակում

Տ

պատվիրատու` գնդապետ Ղ. Հովհաննիսյան

2

     

ԿԻՍԱՆԴՐԻ՝ ՍՏԵՓԱՆ ՇԱՀՈՒՄՅԱՆԻ

 1977 թ.

քաղաքային հրապարակում, մշակույթի տան մուտքի ձախ կողմում

Տ

 

3

     

ԿԻՍԱՆԴՐԻ՝ ՍՈՒՐԵՆ ՍՊԱՆԴԱՐՅԱՆԻ

1977 թ.

քաղաքային հրապարակում, մշակույթի տան մուտքի աջ կողմում

Տ

 

4

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1977 թ.

քաղաքային հրապաակի հս-ամ մասում

Տ

 

5

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ՀՈԿՏԵՄԲԵՐՅԱՆ ՀԵՂԱՓՈԽՈՒԹՅԱՆ

60 - ԱՄՅԱԿԻՆ

1977 թ.

քաղաքային զբոսայգում

Տ

 

6

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ «ՓԱՌՔ ԱՇԽԱՏԱՆՔԻՆ»

1980 թ.

քաղաքային հրապարակում, պղնձամոլիբդենային կոմբինատի վարչական շենքի մոտ

Տ

 

7

     

ՔԱՐԱՎԱՆԱՏՈՒՆ

17 դ.

քաղաքի հվ-աե եզրին, Արաքս գետի ձախ ափին, Մեղրի-Ագուլիս-Ջուղա հին ճանապարհի վրա

Հ

վերակառուց-վել է, այժմ` «Արաքս» ռեստորան

 

8.3 ԳՈՐԻՍ քաղաք

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ ԲԱԲԱԽԱՆԻ ԿԱԼԵՐ

Ք.ա. 2-1 հազ.

քաղաքից 1 կմ հս-ամ

Հ

ավերված է

2

     

ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ - ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

ՀԻՆ ԳՈՐԻՍ (ԿՅՈՐԵՍ)

Ք.ա.

1 հազ. –

Ք. հ.- 20 դ. սկիզբ

քաղաքից աե, Վարարակն գետի ձախ ափին

Հ

անձավային բնակավայր է

 

2.1

   

Ամրոց Ձագեձոր

10-20 դդ.

գյուղատեղիի աե եզրին, Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցուց հս-աե, քարաժայռի վրա

Հ

պահպանվել է միջնաբերդը

   

2.1.1

 

Բնակելի քարայր

10-20 դդ.

ամրոց-քարաժայռի ստորին մասում

Հ

 
 

2.2

   

Բնակելի տուն

19 դ.

գյուղատեղիի եկեղեցուց 200 մ հվ-ամ

Տ

միահարկ է

 

2.3

   

Բնակելի տուն

19 դ.

Խաչերի ձոր թաղում, Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցուց 100 մ հվ-ամ

Տ

կից` ժայռափոր երկսրահ կիսավեր բաժանմունքն է

 

2.4

   

Բնակելի տուն

19 դ. 50-ական թթ.

Խաչերի ձոր թաղում

Տ

Շալունց Հրանտի տունը, միահարկ, կից ունի ժայռափոր բաժանմունք

 

2.5

   

Բնակելի տուն

19 դ. վերջ

Խաչերի ձոր թաղում

Տ

Միրզա Զենալյանի տունը, երկհարկ է, կից ունի ժայռափոր բաժանմունք

 

2.6

   

Բնակելի տուն

19 դ. վերջ

Խաչերի ձոր թաղում

Տ

Արշալույս Ղուկասյանի տունը, միահարկ է, կից ունի ժայռափոր բաժանմունք

 

2.7

   

Բնակելի տուն

19 դ. վերջ-20 դ. սկիզբ

Խաչերի ձոր թաղում, գերեզմանոցի մոտ

Տ

միահարկ է

 

2.8

   

Բնակելի տուն

19 դ. վերջ-20 դ. սկիզբ

Խաչերի ձոր թաղում, գործող գերեզմանոցից մոտ 80 մ հս

Տ

միահարկ է,

ունի ժայռափոր բաժանմունք

 

2.9

   

Բնակելի տուն

 20 դ. սկիզբ

Խաչերի ձոր թաղում, Արշալույս Ղուկասյանի տնից 20 մ հս

Տ

երկհարկ է, կիսավեր, կից ունի ժայռափոր երկսրահ բաժանմունք

 

2.10

   

Բնակելի տուն

 20 դ. սկիզբ

Խաչերի ձոր թաղում

Տ

Սայունց Ժորայի տունը, կից ունի ժայռափոր բաժանմունք

 

2.11

   

Բնակելի քարաբուրգերի համալիր

միջնադար-

20 դ.

գյուղատեղիում

Հ

բաղկացած է մոտ երկու տասնյակ բնակելի ժայռափոր համալիրներից

 

2.12

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

գյուղատեղիում

Հ

երկսրահ է

 

2.13

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

գյուղատեղիի եկեղեցուց 800 մ հվ-ամ, գործող գերեզմանոցից 50-60 մ հեռու

Հ

երկհարկ է

 

2.14

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

գյուղատեղիի մեծ եկեղեցուց 500 մ հս-ամ

Հ

միասրահ է

 

2.15

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

գյուղատեղիում

Հ

երկսրահ է

 

2.16

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

գյուղատեղիում, Արշալույս Ղուկասյանի տնից 20 մ հվ

Հ

երկսրահ է

 

2.17

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

գյուղատեղիի հվ մասում, Վարարակն գետի բարձրադիր ձախ ափին

Հ

երկսրահ է

 

2.18

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

Վարարակն գետի բարձրադիր ձախ ափին

Հ

երկսրահ է

 

2.19

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

Վարարակն գետի բարձրադիր ձախ ափին

Հ

միասրահ է

 

2.20

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

Ա. Սաթյանի նրբանցքում

Հ

եռասրահ է

 

2.21

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

Խաչերի ձոր թաղում, Շալունց Հրանտի տնից մոտ 200 մ աե

Հ

 հվ-ից կից է թաղակապ նախասրահը

 

2.22

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

Խաչերի ձոր թաղում, Շալունց Հրանտի տնից 250 մ աե

Հ

 եռասրահ է, ունի բազալտե շարվածքով նախասրահներ

 

2.23

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

Խաչերի ձոր թաղի

հս-ամ եզրին

Հ

երկսրահ է

 

2.24

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

Խաչերի ձոր թաղի ձիթհանից մոտ 40 մ

հս-ամ

Հ

եռասրահ է

 

2.25

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

Խաչերի ձոր թաղում, եկեղեցուց 40 մ հս-ամ

Հ

եռասրահ է

 

2.26

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

Խաչերի ձոր թաղում, եկեղեցուց 70 մ հս, ամենաբարձր ժայռի մեջ

Հ

միասրահ է

 

2.27

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

Խաչերի ձոր թաղում, եկեղեցուց 150 մ հվ-ամ, Արշալույս Ղուկասյանի տնամերձ հողամասում

Հ

երկսրահ է

 

2.28

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

Խաչերի ձոր թաղում, եկեղեցուց 150 մ հվ-ամ, Արշալույս Ղուկասյանի տնամերձ հողամասում

Հ

երկսրահ է

 

2.29

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

Խաչերի ձոր թաղում, եկեղեցուց մոտ 200 մ

հվ-ամ, Արշալույս Ղուկասյանի տնից 70 մ աե

Հ

միասրահ է

 

2.30

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

Խաչերի ձոր թաղում,

Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցուց մոտ 100 մ աե

Հ

եռասրահ է

 

2.31

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

Խաչերի ձոր թաղում,

Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցուց մոտ 100 մ հվ-ամ

Հ

երկսրահ է

 

2.32

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

Խաչերի ձոր թաղում,

Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցուց 180 մ հս-աե

Հ

երկսրահ է,

հվ-ից կցակառուցված է երկու շինություն

 

2.33

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

Խաչերի ձոր թաղում,

Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցուց 200 մ հեռու

Հ

եռասրահ է

 

2.34

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

Խաչերի ձոր թաղում,

Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցուց 200 մ հս-ամ, Ճաղարյանների տան բակում

Հ

երկսրահ է

 

2.35

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

Խաչերի ձոր թաղում,

Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցուց մոտ 250 մ հվ-աե

Հ

միասրահ է

 

2.36

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

Խաչերի ձոր թաղում,

Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցուց մոտ 500 մ հս-ամ

Հ

միասրահ է

 

2.37

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

Խաչերի ձոր թաղում,

Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցուց մոտ 500 մ հս-ամ,

Ս. Ճաղարյանի տան մոտ

Հ

միասրահ է

 

2.38

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

Խաչերի ձոր թաղում,

Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցուց հվ-աե, գերեզմանոցից քիչ վերև

Հ

երկսրահ է

 

2.39

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

Խաչերի ձոր թաղի գերեզմանոցից 10 մ հս

Հ

երկսրահ է

 

2.40

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

Խաչերի ձոր թաղի գերեզմանոցից հս, բլրակի աե լանջին

Հ

միասրահ է

 

2.41

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

Խաչերի ձոր թաղում, Արշալույս Ղուկասյանի տնից 10 մ աե

Հ

միասրահ է

 

2.42

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

Խաչերի ձոր թաղում, Արշալույս Ղուկասյանի տնից 40 մ աե

Հ

երկսրահ է` բազալտե շարվածքով նախասրահներով

 

2.43

   

Բնակելի քարայր

միջնադար- 20 դ.

Խաչերի ձոր թաղում, Արշալույս Ղուկասյանի տնից 60 մ աե

Հ

երկսրահ է`

հվ-ից կից շինություններով

 

2.44

   

Բնակելի քարայր

միջնադար- 20 դ.

Խաչերի ձոր թաղում, Արշալույս Ղուկասյանի տնից 80 մ աե

Հ

միասրահ է

 

2.45

   

Բնակելի քարայր

միջնադար- 20 դ.

Խաչերի ձոր թաղում, եկեղեցուց 250 մ հվ-ամ, Արշալույս Ղուկասյանի տնից 80 մ աե

Հ

երկսրահ է` հվ-ից կից 2 թաղակապ սենյակով

 

2.46

   

Բնակելի քարայր

միջնադար- 20 դ.

Խաչերի ձոր թաղի «Արմենի սար» վայրում

Հ

միասրահ է` հս-ից կից 3 փոքր բաժանմունքով

 

2.47

   

Բնակելի քարայր

միջնադար- 20 դ.

Խաչերի ձոր թաղի «Արմենի սար» վայրում, Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցուց 500 մ հվ-աե

Հ

երկսրահ է, մեծ սրահին կից 3 փոքր բաժանմունքով

 

2.48

   

Բնակելի քարայր

միջնադար- 20 դ.

Խաչերի ձոր թաղում, գետի ձախ ափին

Հ

երկսրահ է

 

2.49

   

Բնակելի քարայր

միջնադար- 20 դ.

Ղաթրինի ձոր թաղում, եկեղեցուց 50 մ հս-ամ

Հ

երկսրահ է

 

2.50

   

Բնակելի քարայր

միջնադար- 20 դ.

Ղաթրինի ձոր թաղում, Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցուց մոտ 70 մ հս

Հ

միասրահ է

 

2.51

   

Բնակելի քարայր

միջնադար- 20 դ.

Չոփունց ձոր թաղում, դպրոցից մոտ 200 մ աե

Հ

միասրահ է

 

2.52

   

Բնակելի քարայր

միջնադար- 20 դ.

Չոփունց ձոր թաղում, դպրոցից մոտ 150 մ հվ-աե

Հ

միասրահ է

 

2.53

   

Բնակելի քարայր

միջնադար- 20 դ.

Չոփունց ձոր թաղի

հվ-ամ մասում

Հ

երկսրահ է

 

2.54

   

Բնակելի քարայր

միջնադար- 20 դ.

Չոփունց ձոր թաղի

հվ-ամ մասում

Հ

երկսրահ է

 

2.55

   

Բնակելի քարայր

միջնադար- 20 դ.

Չոփունց ձոր թաղում

Հ

եռասրահ է

 

2.56

   

Բնակելի քարայր

միջնադար- 20 դ.

Չոփունց ձոր թաղում, Թամարա Բախշյանի տնամերձ հողամասում

Հ

եռասրահ է

 

2.57

   

Բնակելի քարայր

միջնադար- 20 դ.

Չոփունց ձոր թաղում, բրգաձև ժայռախմբի հվ կողմում, Երվանդ Սի-

մոնյանի հողամասում

Հ

եռասրահ է

 

2.58

   

Բնակելի քարայր

միջնադար- 20 դ.

Չոփունց ձոր թաղում, Երվանդ Սիմոնյանի հողամասում

Հ

միասրահ է

 

2.59

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

Չոփունց ձոր թաղում, Երվանդ Սիմոնյանի հողամասում

Հ

 հողաբուրգի մեջ

 

2.60

   

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնադար-

20 դ.

գյուղատեղիի հս-ամ եզրին

Հ

ամրացված մեկուսի քարաժայռի մեջ փորված այրերի երկհարկ խումբ է

 

2.61

   

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնադար-

20 դ.

Խաչերի ձոր թաղի

հս-աե եզրին

Հ

երկհարկ է

 

2.62

   

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնադար-

20 դ.

Խաչերի ձոր թաղի ծայր աե մասում, «Արմենի սար» հողաբուրգի մեջ

Հ

բաղկացած է 9 սրահից

 

2.63

   

Բրուտանոց

19-20 դդ.

Ղաթրինի ձոր թաղում

Հ

ժայռափոր

 

2.64

   

Գերեզմանոց

18-20 դդ.

գյուղատեղիի աե եզրին

Տ

գործող

 

2.65

   

Եկեղեցի Սբ. Հռիփսիմե

17 դ.

գյուղատեղիի հվ մասում, բլրալանջին

Հ

 
   

2.65.1

 

Տապանաքար Բաբուռի

1803 թ.

եկեղեցու հվ պատի տակ, արտաքուստ

Տ

 
 

2.66

   

Եկեղեցի «Մելիքների»

17 դ.

գյուղատեղիի աե եզրին, գերեզմանոցում

Հ

 
   

2.66.1

 

Գերեզմանոց

17-20 դդ.

 

Հ

 
     

2.66.1.1

Խաչքար

17-18 դդ.

 

Հ

 
     

2.66.1.2

Խաչքար Մելիք Հովանի

1771 թ.

 

Հ

 
     

2.66.1.3

Տապանաքար

17-18 դդ.

 

Հ

բարձր է, քանդակազարդ

     

2.66.1.4

Տապանաքար՝ Բաղդասարի

1846 թ.

 

Տ

 
     

2.66.1.5

Տապանաքար՝ Երիցանց Հարությունի

1851 թ.

 

Տ

 
     

2.66.1.6

Տապանաքար՝ Մալխասի և Միրի

1572 թ.

 

Հ

 
     

2.66.1.7

Տապանաքար՝ Մանուչար Ուզբաշովի

1849 թ.

 

Տ

 
     

2.66.1.8

Տապանաքար՝ Մաշունց Պապույի

1836 թ.

 

Տ

 
     

2.66.1.9

Տապանաքար՝ Մարիի

1839 թ.

 

Տ

 
     

2.66.1.10

Տապանաքար՝ Մելիք Հովանի

1771 թ.

 

Հ

սեղանաձև

     

2.66.1.11

Տապանաքար՝ Պողոսի

1813 թ.

 

Տ

օրորոցաձև

   

2.66.2

 

Տապանաքար՝ Մելիք Ուսիի

1822 թ.

եկեղեցու մեջ

Հ

 
 

2.67

   

Խաչքար

 9-10 դդ.

գյուղատեղիում, գործող գերեզմանոց տանող ճանապարհի եզրին

Հ

 
 

2.68

   

Խաչքար

10-11 դդ.

գյուղատեղիի հս-աե եզրին, Սբ. Մարտիրոս մատուռից հվ, բարձրադիր լանջին

Հ

 
 

2.69

   

Խաչքար

10-11 դդ.

գյուղատեղիի հս-աե եզրին, Սբ. Մարտիրոս մատուռից հվ, բարձրադիր լանջին

Հ

 
 

2.70

   

Խաչքար

11-12 դդ.

գյուղատեղիի հս-աե եզրին, Սբ. Մարտիրոս մատուռից հվ, բարձրադիր լանջին

Հ

 
 

2.71

   

Կամուրջ

19 դ.

Վարարակն գետի վրա

Տ

միաթռիչք է, պահպանվել են խելերը

 

2.72

   

Հուշաղբյուր

1881 թ.

գյուղատեղիի հվ-ամ եզրին, Վարարակն գետի բարձրադիր ձախ ափին

Տ

թաղածածկ է, կամարակապ. վերակառուցվել է 1973 թ.

 

2.73

   

Ձիթհան

19 դ. վերջ

Խաչերի ձոր թաղում, եկեղեցուց մոտ 100 մ հվ

Տ

կից ջրաղացով

 

2.74

   

Մատուռ

վերա-կառ.

19 դ.

գյուղատեղիի աե եզրին, գերեզմանոցում

Տ

թաղակապ

   

2.74.1

 

Գերեզմանոց

19-20 դդ.

մատուռի շուրջը

Տ

 
   

2.74.2

 

Տապանաքար՝ տեր Հակոբ քահանայի

1857 թ.

մատուռի մեջ

Տ

 
 

2.75

   

Մատուռ «Խաչին աղբյուր»

միջնադար

գյուղատեղիում, Ըմբովի ձորի աե մասում

Հ

 վերակառ. 19 դ.

   

2.75.1

 

Արձանագիր ժայռաբեկոր

1091 թ.

մատուռից մոտ 2 մ աե

Հ

 
 

2.76

   

Մատուռ Սբ. Մարտիրոս

9-10 դդ.

գյուղատեղիի հս-աե եզրին, բարձունքի վրա

Հ

կիսաժայռափոր է` վերակառ.

1703 թ.

   

2.76.1

 

Խաչքար

10-11 դդ.

մատուռի մոտ

Հ

կանգնեցված է գլխիվայր

   

2.76.2

 

Տապանաքար՝ տեր Մաթեոսի

1771 թ.

 

Հ

 
 

2.77

   

Քարանձավային թատրոն («Ամֆիթատրոն»)

18-20 դդ.

գյուղատեղիի «Թթենիների տակ» վայրում

Հ

ժայռափոր է, գործել է մինչև

20 դ. սկիզբը

 

2.78

   

Քարավանատուն

17-18 դդ.

գյուղատեղիում, գետափին

Հ

պահպանվել է աե պատը

3

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1890- ական թթ.

Անկախության փող. 7

Տ

 

4

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Անկախության փող. 9

Տ

Մ. Տատինցյանի տունը, երկհարկ է

5

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1898 թ.

Անկախության փող. 12

Տ

Տ. Աբրահամյանի տունը, երկհարկ է

6

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1900 թ.

Անկախության փող. 16

Տ

Կ. Միրզաթունյանի տունը, երկհարկ է

7

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1880 թ.

Անկախության փող. 17

Տ

 

8

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1900-

ական թթ.

Անկախության փող. 18

Տ

 

9

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1910 թ.

Անկախության փող. 19

Տ

 

10

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Անկախության փող. 20

Տ

երկհարկ է

11

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

20 դ. սկիզբ

Անկախության փող. 21

Տ

 

12

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1887 թ.

Անկախության փող. 22

Տ

 

13

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

20 դ. սկիզբ

Անկախության փող. 23-25

Տ

 

14

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1901 թ.

Անկախության փող. 24

Տ

 

15

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Անկախության փող. 28

Տ

նախկինում` դպրոցի շենք

16

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

20 դ. սկիզբ

Անկախության փող. 29

Տ

 

17

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1870-

ական թթ.

Անկախության փող. 30

Տ

Ս. Զաքարյանի տունը, երկհարկ է

18

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1904 թ.

Անկախության փող. 32

Տ

 

19

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

20 դ. սկիզբ

Անկախության փող. 33

Տ

 

20

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1904 թ.

Անկախության փող. 34

Տ

 

21

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Անկախության փող. 35

Տ

 

22

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1900 թ.

Անկախության փող. 38

Տ

 

23

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

20 դ. սկիզբ

Անկախության փող. 39

Տ

 

24

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

20 դ. սկիզբ

Անկախության փող. 40

Տ

 

25

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

20 դ. սկիզբ

Անկախության փող. 41

Տ

 

26

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

20 դ. սկիզբ

Անկախության փող. 42

Տ

 

27

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1911 թ.

Անկախության փող. 43

Տ

 

28

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1920-

ական թթ.

Անկախության փող. 45

Տ

 

29

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1920-

ական թթ.

Անկախության փող. 47

Տ

 

30

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

20 դ. սկիզբ

Անկախության փող. 48

Տ

 

31

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Անկախության փող. 49

Տ

երկհարկ է

32

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1901 թ.

Անկախության փող. 51

Տ

Մ. Սյուջոյանի տունը, երկհարկ է

33

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Անկախության փող. 52

Տ

 

34

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1939 թ.

Անկախության փող. 53

Տ

 

35

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1920-

ական թթ.

Անկախության փող. 58

Տ

 

36

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1910 թ.

Անկախության փող. 60

Տ

 

37

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1931 թ.

Անկախության փող. 67

Տ

 

38

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ-20դ. սկիզբ

Գր. Տաթևացու փող. 3

Տ

 

39

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Գր. Տաթևացու փող. 11-13

Հ

նախկինում` ուսումնարան և հանրակացարան, երկհարկ է

40

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ.

Գր. Տաթևացու փող. 12

Տ

Ս. Մկրտչյանի տունը, երկհարկ է

41

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

20 դ. սկիզբ

Գր. Տաթևացու փող. 16

Տ

 

42

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Գուսան Աշոտի փող.

Տ

երկհարկ է, առաջին հարկում` խանութներ, երկրորդ հարկը նախկինում եղել է հյուրանոց

43

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Գուսան Աշոտի փող. 5

Տ

երկհարկ է, կիսավեր

44

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Գուսան Աշոտի փող. 7

Տ

 

45

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1900-

ական թթ.

Գուսան Աշոտի փող. 14

Տ

 

46

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Գուսան Աշոտի փող. 16

Հ

 

47

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Գուսան Աշոտի փող. 17

Տ

 

48

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Գուսան Աշոտի փող. 19-19 ա

Տ

երկհարկ է, նախկինում` Յոլյանների հյուրանոց

49

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

20 դ. սկիզբ

Գուսան Աշոտի փող. 23

Տ

 

50

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

20 դ. սկիզբ

Գուսան Աշոտի փող.

23 ա

Տ

երկհարկ է, առաջին հարկում` խանութներ

51

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1906 թ.

Գուսան Աշոտի փող. 39

Տ

 

52

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1880-

ական թթ.

Դավիթ Բեկի փող. 6

Տ

Ռ. Միքայելյանի տունը, երկհարկ է

53

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Զորավար Անդրանիկի փող. 11

Տ

Ե. Հովհաննիսյանի տունը, երկհարկ է

54

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

20 դ. սկիզբ

Զորավար Անդրանիկի փող. 19

Տ

 

55

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1926 թ.

Զորավար Անդրանիկի փող. 24

Տ

 

56

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1800-

ական թթ.

Մ. Խորենացու փող.

36-38

Տ

 

57

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

20 դ. սկիզբ

Մ. Խորենացու փող. 51

Տ

«Ճիլեի» տունը

58

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1883 թ.

Կոմիտասի փող. 10

Հ

 

59

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Կոմիտասի փող. 11

Հ

 

60

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Կոմիտասի փող. 12

Տ

 

61

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Կոմիտասի փող. 17

Տ

Վ. Անթանոսյանի տունը, երկհարկ է

62

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1900 թ.

Կոմիտասի փող. 20-26

Հ

 

63

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Մակիչի փող.

(առանց համարի է)

Տ

եռահարկ է, նախկինում` բաղնիք, դպրոց, ծննդատուն, այժմ` կիսավեր

64

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Մակիչի փող. 9-11

Տ

 

65

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

20 դ. սկիզբ

Մ. Մաշտոցի փող. 4

Տ

երկհարկ է

66

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Մ. Մաշտոցի փող. 8,

Գր. Տաթևացու փող. 7

Հ

Պետրոս բեյի տունը, հետագայում` ռուսական դպրոց, ուսումնարան, զին. մաս, այժմ` բնակելի, վթարային է

67

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Մ. Մաշտոցի փող. 10

Տ

երկհարկ է, առաջին հարկում` խանութներ

68

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1898 թ.

Մ. Մաշտոցի փող. 11

Տ

 

69

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Մ. Մաշտոցի փող. 13

Տ

 

70

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Մ. Մաշտոցի փող. 15

Հ

 

71

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

20 դ. սկիզբ

Մ. Մաշտոցի փող. 17

Տ

երկհարկ է

72

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1900 թ.

Մ. Մաշտոցի փող. 19

Հ

Ղ. Մալինցյանի տունը, երկհարկ է, այս տանը 1918-1919 թթ. հան-գրվանել է զորավար Անդրանիկը

 

72.1

   

Հուշարձան Անդրանիկի

1989 թ.

բնակելի տան առջև

Հ

քանդ.`

Ա. Պետրոսյան

73

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1903-

1904 թթ.

Մ. Մաշտոցի փող. 21

Տ

 

74

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Մ. Մաշտոցի փող. 22

Տ

 

75

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1903 թ.

Մ. Մաշտոցի փող. 23

Տ

 

76

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Մ. Մաշտոցի փող. 25

Տ

 

77

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

20 դ. սկիզբ

Մ. Մաշտոցի փող. 27

Տ

Ս. Բաղիրյանի տունը

78

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

20 դ. սկիզբ

Մ. Մաշտոցի փող. 30

Տ

 

79

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1895 թ.

Մ. Մաշտոցի փող. 31

Տ

 

80

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1905 թ.

Մ. Մաշտոցի փող. 32

Հ

Ա. Հայիրյանի տունը, միահարկ

81

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Մ. Մաշտոցի փող. 35

Հ

 

82

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Մ. Մաշտոցի փող. 39

Տ

 

83

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Մ. Մաշտոցի փող. 40

Տ

Ա. Ամսարյանի տունը, երկհարկ է

84

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1894 թ.

Մ. Մաշտոցի փող. 45

Տ

Ակ. Բակունցի հորեղբոր`

Հ. Բակունցի տունը

85

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1900-

1913 թթ.

Մ. Մաշտոցի փող. 46

Տ

 

86

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1909 թ.

Մ. Մաշտոցի փող. 48

Տ

Կ. Դանիելյանի տունը, երկհարկ է

87

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Մ. Մաշտոցի փող. 50

Տ

 

88

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1890-ական թթ.

Մ. Մաշտոցի փող. 52

Տ

 

89

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

20 դ. սկիզբ

Մ. Մաշտոցի փող. 54

Տ

Ս. Մինասյանի տունը, երկհարկ է

90

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

20 դ.

Մ. Մաշտոցի փող . 60

Տ

Յ. Մաշուրյանի տունը, երկհարկ է

91

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

20 դ. սկիզբ

Մ. Մաշտոցի փող. 62

Տ

Ս. Հասրաթյանի տունը.

միահարկ է

92

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Մ. Մաշտոցի փող. 70

Տ

 

93

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1901 թ.

Մ. Մաշտոցի փող. 76

Տ

 

94

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

 

Սայաթ-Նովայի փող. 16

Տ

 

95

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1909 թ.

Սյունիքի փող. 4

Տ

Ա. Խուրշուդյանի տունը, երկհարկ է

96

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1880 թ.

Սյունիքի փող. 7

Տ

Հ. Շահումյանի տունը, երկհարկ է

97

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Սյունիքի փող. 10

Տ

Գ. Պողոսյանի տունը, երկհարկ է

98

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Սյունիքի փող. 15

Հ

նախկինում` զինկոմիսարիատ

99

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1891 թ.

Սյունիքի փող. 17

Տ

երկհարկ է

100

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

 19 դ. վերջ

Սյունիքի փող 18

Տ

երկհարկ է

101

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

20 դ. սկիզբ

Սյունիքի փող. 20

Տ

Հ. Գրիգորյանի տունը, երկհարկ է

102

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1890-

ական թթ.

Սյունիքի փող. 23

Տ

 

103

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1920-

ական թթ.

Սյունիքի փող. 24

Տ

 

104

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1900-

ական թթ.

Սյունիքի փող. 25

Տ

 

105

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Սյունիքի փող. 29

Տ

երկհարկ է

106

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1893 թ.

Սյունիքի փող. 40

Տ

Ա. Տորազյանցի տունը, երկհարկ է

107

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1870 թ.

Սյունիքի փող. 41

Տ

 

108

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1894 թ.

Սյունիքի փող. 44

Տ

Հովհաննիսյանների տունը

109

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

20 դ. սկիզբ

Սյունիքի փող. 50

Տ

 

110

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Սյունիքի փող. 54

Տ

Մ. Պետրոսյանի տունը, երկհարկ է, 2-րդ հարկը կառուցվել է

1956 թ.

111

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1872 թ.

Սյունիքի փող. 60

Տ

Գ. Աթայանի տունը,

երկհարկ է

112

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

20 դ. սկիզբ

Վարդան Մամիկոնյան փող. 44

Հ

բժիշկ Ակունցների տունը, հետագայում` հակատուբերկուլոզային դիսպանսեր, այժմ` բնակելի

113

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Օրբելյանների փող. 4

Տ

 

114

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Օրբելյանների փող. 10, Օրբելյանների և Կոմիտասի փողոցների խաչմերուկում

Տ

Մ. Սարգսյանի տունը

115

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1904 թ.

Օրբելյանների փող.

9-11, Օրբելյանների և Կոմիտասի փողոցների խաչմերուկում

Տ

 

116

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1892 թ.

Օրբելյանների փող. 12

Տ

երկհարկ է

117

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Օրբելյանների փող. 14, Օրբելյանների և Գուսան Աշոտի փողոցների խաչմերուկում

Տ

 

118

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Օրբելյանների փող. 19, Գուսան Աշոտի փող. 21

Տ

 

119

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

20 դ. սկիզբ

Օրբելյանների փող. 21, Օրբելյանների և Գուսան Աշոտի փողոցների խաչմերուկում

Տ

 

120

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1911 թ.

Օրբելյանների փող. 29

Տ

 

121

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1887 թ.

Օրբելյանների փող. 31

Տ

 

122

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1892 թ.

Օրբելյանների փող. 33

Տ

 

123

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

9-18 դդ.

քաղաքից 1.5 կմ հս-ամ, «Սինդարա» վայրում

Հ

ավերված է

 

123.1

   

Եկեղեցի

17-18 դդ.

գյուղատեղիում

Հ

կիսավեր է

 

123.2

   

Մատուռ «Խաչեր»

(«Սինդարայի խաչ»)

17-18 դդ.

գյուղատեղիի հս կողմում

Հ

ավերված է

   

123.2.1

 

Խաչքար

9 դ.

մատուռի մեջ

Հ

 
   

123.2.2

 

Խաչքար՝ թևավոր

9 դ.

մատուռի մեջ

Հ

 

124

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

միջնադար

քաղաքի հս-ամ կողմում, «Վանքի տափ» վայրում

Հ

պահպանվել է ամ պատից մի հատված

125

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

միջնադար

քաղաքի հս-աե եզրին, Ավանգարդ թաղամասում, գործող գերեզմանոցի մոտ, «Խաչեր» վայրում

Հ

ժայռափոր է

 

125.1

   

Խաչքար

10 դ.

եկեղեցու մոտ

Հ

պարզունակ է

 

125.2

   

Խաչքար

10 դ.

եկեղեցու մոտ, գործող գերեզմանոցի տարածքում

Հ

պարզունակ է

 

125.3

   

Խաչքար

14-15 դդ.

եկեղեցու մոտ

Տ

պարզունակ է

 

125.4

   

Խաչքար

14-15 դդ.

եկեղեցու մոտ

Տ

պարզունակ է

 

125.5

   

Խաչքար

14-15 դդ.

եկեղեցու մոտ, գործող գերեզմանոցի տարածքում

Տ

պարզունակ է

 

125.6

   

Խաչքար

14-15 դդ.

եկեղեցու մոտ, գործող գերեզմանոցի տարածքում

Տ

պարզունակ է

126

     

ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԳՐԻԳՈՐ ԼՈՒՍԱՎՈՐԻՉ

1903 թ.

քաղաքի կենտրոնում

Հ

եռանավ գմբեթա-վոր սրահ, 1932-

1947 թթ.` պահեստ, 1947-1988 թթ.` գա-վառագիտական թանգարան, այժմ` գործող

 

126.1

   

Խաչքար

11-12 դդ.

եկեղեցու բակում

Հ

 
 

126.2

   

Խաչքար՝ Երիցակ վանականի

991 թ.

եկեղեցու բակում

Հ

 
 

126.3

   

Խաչքար՝ Մարկոսի

1581 թ.

եկեղեցու բակում

Հ

տեղափոխվել է Վերիշենից

 

126.4

   

Խաչքար՝ Ովանեսի

1581 թ.

եկեղեցու բակում

Հ

տեղափոխվել է Վերիշենից

 

126.5

   

Խաչքար՝ տեր Հովհաննեսի

1271 թ.

եկեղեցու բակում

Հ

 
 

126.6

   

Հուշարձան՝ հայրե-նիքի համար զոհված հայորդիներին

2005 թ.

եկեղեցու բակում

Տ

ճարտ.`

Ս. Զաքարյան

 

126.7

   

Շենք՝ առաջնորդարանի

19 դ. վերջ

եկեղեցու բակում

Հ

մինչև 2001 թ.` բնակելի տուն

   

126.7.1

 

Խաչքար

9-10 դդ.

ագուցված է առաջնորդարանի հվ ճակատին

Հ

 
 

126.8

   

Տապանաքար

17 դ.

եկեղեցու բակում

Հ

ձիակերպ

 

126.9

   

Տապանաքար՝ Բարոնի

1699 թ.

եկեղեցու բակում

Հ

տեղափոխվել է Վերիշենից, սեղանաձև է` կենցաղային տեսարանով

 

126.10

   

Տապանաքար՝ Ղազարի

1708 թ.

եկեղեցու բակում

Հ

տեղափոխվել է Վերիշենից, ուղղանկյունաձև

է` կենցաղային տեսարանով

127

     

ԽԱՉՔԱՐ՝ ՄԵՍՐՈՊԻ

1273 թ.

քաղաքի հս կողմում, Դպրոցականների պալատի մոտ

Հ

 

128

     

ԽԱՉՔԱՐ՝ ՊՈՂՈՍԻ ԵՎ ԱՆԱՀՈՐ

10 դ.

Երկրագիտական թանգարանի բակում

Հ

 

129

     

ՀՈՒՇԱՀԱՄԱԼԻՐ՝ ՖԻԴԱՅԻՆԵՐԻ

1990 թ.

քաղաքի հս կողմում, զին. մասի տարածքում

Հ

համալիրը բաղկացած է Ս. Թեհ-լերյանի, Մախլուտոյի, Արաբոյի,

Գ. Չաուշի, Քեռու, հրետանաձիգ Սիմոնի, Աղբյուր Սերոբի, Գ. Նժդեհի, Անդրանիկի կիսանդրիներից

130

     

ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1946 թ.

քաղաքային զբոսայգու տարածքում

Հ

ճարտ.`

Ռ. Իսրայելյան

131

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝

ԱԿՍԵԼ ԲԱԿՈՒՆՑԻ

1960-

ական թթ.

քաղաքի մեջ, Բակունցի անվ. հրապարակում

Հ

քանդ.`

Ա. Հարությունյան

132

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝

ԳՈՒՍԱՆ ԱՇՈՏԻ

2005 թ.

քաղաքի կենտրոնում, Գուսան Աշոտի անվ. մշակույթի պալատի դիմաց

Հ

քանդ.`

Գ. Բաղդասարյան

133

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1975 թ.

քաղաքի հս կողմում

Հ

հեղինակներ`

Ս. Զաքարյան,

Յա. Խաչյան

134

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝

ՍԵՐՈ ԽԱՆԶԱԴՅԱՆԻ

2004 թ.

Ս. Խանզադյանի անվ. դպրոցի բակում

Հ

քանդ.`

Գ. Բաղդասարյան

135

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԽՈՐՀՐԴԱՅԻՆ ԻՇԽԱՆՈՒԹՅԱՆ ՀԱՍՏԱՏՄԱՆ ՀԱՄԱՐ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1960 թ.

քաղաքային պուրակում

Տ

 

136

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝

ԳԱՐԵԳԻՆ ՆԺԴԵՀԻ

1991 թ.

Արզումանյան փող.

Հ

 

137

     

ՇԵՆՔ՝ ԲԱՆԿԻ

19 դ. վերջ

Օրբելյանների փող. 1

Տ

նախկինում` տպարան, այժմ` սեփականաշնորհված կառույց

138

     

ՇԵՆՔ՝ «ԶԱՆԳԵԶՈՒՐ» ԿԻՆՈԹԱՏՐՈՆԻ

1956 թ.

քաղաքի կենտրոնում

Տ

այժմ` Հայէկոնոմբանկի շենք

139

     

ՇԵՆՔ՝ ԺԱՄԱՆԱԿԱԿԻՑ ԱՐՎԵՍՏԻ ԹԱՆԳԱՐԱՆԻ

1936 թ.

Մ. Մաշտոցի փող. 14

Տ

նախկինում` բանկի շենք

140

     

ՇԵՆՔ՝ ԽԱՆՈՒԹՆԵՐԻ ԵՎ ԱՐՀԵՍՏԱՆՈՑ-ՆԵՐԻ

20 դ. սկիզբ

Գուսան Աշոտի փող. 24-26

Տ

 

141

     

ՇԵՆՔ՝ ԽԱՆՈՒԹՆԵՐԻ «ՊԱՍԱԺ»

19 դ. վերջ

Մխիթար սպարապետի անվ. հրապարակում

Հ

միահարկ է` բաց սյունասրահով և նկուղային թաղակապ հարկաբաժնով

142

     

ՇԵՆՔ՝ ԽԱՆՈՒԹՆԵՐԻ «ՊԱՍԱԺ»

19 դ. վերջ

Անկախության փող. 3

Տ

նախկինում` տրիկոտաժի ֆաբրիկա,

միահարկ է` նկուղային հարկաբաժնով

143

     

ՇԵՆՔ՝ ՎԱՐՉԱԿԱՆ

1912 թ.

Անկախության և Գուսան Աշոտի փողոցների խաչմերուկում

Տ

երկհարկ է, առաջին հարկում` դեղատուն, խանութներ, երաժշտական դպրոց

144

     

ՇԵՆՔ՝ ՔԱՂԱՔԱՊԵՏԱՐԱՆԻ

1960-

ական թթ.

քաղաքի կենտրոնում

Տ

նախկինում` կուսշրջկոմի շենք, այժմ` «Սյունիք» բժշկական կենտրոն

145

     

ՋՐԱՂԱՑ

19 դ.

քաղաքի աե եզրին,

ձորում, գետի աջ ափին

Տ

թաղակապ է

146

     

ՋՐԱՂԱՑ

19 դ.

քաղաքի աե եզրին,

ձորում, գետի աջ ափին

Տ

կիսավեր է

147

     

ՋՐԱՂԱՑ

19 դ.

քաղաքի աե եզրին,

ձորում, գետի աջ ափին

Տ

թաղակապ է

148

     

ՋՐԱՂԱՑ

19 դ.

քաղաքի հս-աե կողմում, ձորի մեջ, մարզադաշտի մոտ

Տ

 

149

     

ՋՐԱՂԱՑ

19 դ.

քաղաքի հվ-աե եզրին, գետի աջ ափին,

Գ. Ֆադունցի տնամերձ հողամասում

Տ

գործել է մինչև

1950-ական թթ.

150

     

ՋՐԱՂԱՑ

19 դ.

Կարապետյան փող. 6,

Գ. Ֆադունցի տնամերձ հողամասում

Հ

գործել է մինչև

1930-ական թթ.

151

     

ՏԱՊԱՆԱՔԱՐ

16-17 դդ.

Երկրագիտական թանգարանի բակում

Հ

տեղափոխվել է

Հին Գորիսից, օրորոցաձև է` կենցաղային տեսարանով

152

     

ՏԱՊԱՆԱՔԱՐ

16-17 դդ.

Երկրագիտական թանգարանի բակում

Հ

խոյաձև է, տեղափոխված Խնձորեսկից

153

     

ՏԱՊԱՆԱՔԱՐ

16-17 դդ.

Երկրագիտական թանգարանի բակում

Հ

խոյաձև է, տեղափոխված Խնձորեսկից

154

     

ՏԱՊԱՆԱՔԱՐ՝ ԴՈՎԼԱԹԻ

1605 թ.

Երկրագիտական թանգարանի բակում

Հ

օրորոցաձև է

155

     

ՏԱՊԱՆԱՔԱՐ՝ ՍԱՐԳՍԻ

1581 թ.

Երկրագիտական թանգարանի բակում

Հ

տեղափոխվել է hին Գորիսից, օրորոցաձև է, կենցաղային տեսարանով

156

     

ՏՈՒՆ - ԹԱՆԳԱՐԱՆ՝

 ԱԿՍԵԼ ԲԱԿՈՒՆՑԻ

1892-

1905 թթ.

Մ. Մաշտոցի փող. 41

Հ

թանգարանը գործում է

1970-ից

 

156.1

   

Խաչքար

1999 թ.

թանգարանի բակում

Տ

կանգնեցվել է Բակունցի ծննդյան 100-ամյակի կապակցությամբ,

ճարտ.`

 Ս. Զաքարյան, քանդ.`

Ռ. Արզումանյան

157

     

 ՈՒՍՈՒՑՉԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

Գուսան Աշոտի փող. 32

Տ

նախկինում` բնակելի տուն

 

8.4 ԴԱՍՏԱԿԵՐՏ քաղաք

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

ուշ միջ-նադար

քաղաքի հս կողմում

Հ

միասրահ է

2

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

ուշ միջ-նադար

քաղաքի հս կողմում

Հ

միասրահ է

3

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

ուշ միջ- նադար

քաղաքի հս-աե եզրին, բարձրադիր վայրում

Հ

ավերված է

4

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

 

քաղաքից 2 կմ հս-ամ, «Քյուր ձոր» վայրում

Հ

 

5

     

ԽԱՉՔԱՐ

1320 թ.

քաղաքից 2 կմ հս

Հ

 

6

     

ԽԱՉՔԱՐ՝ ՂԱՀՊԱՀ ՎԱՐԴԱՊԵՏԻ

13-14 դդ.

Տորունիք տանող ճանապարհին

Հ

 

7

     

ՏԱՊԱՆԱՔԱՐ՝ ԱՍԼԱՆԻ

16 դ.

քաղաքի կենտրոնում

Հ

հարթ

 

8.5 ՄԵՂՐԻ քաղաք

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ԹԱՂԱՄԱՍ ՄԵԾ ԹԱՂ

17-20 դդ.

Մեղրագետի ձախափնյակում

Հ

թաղի ստորին մասը կոչվել է Միջնաթաղ

 

1.1

   

Աղբյուր

19 դ.

2-րդ կես

Փարամազի փող.

Տ

 
 

1.2

   

Ամրոց Մեղրի (Մեղրու բերդ)

10 դ. վերջ-

11 դ. սկիզբ

Մեծ թաղի հս կողմում

Հ

հիմնովին վերակառուցվել է 18 դ.

   

1.2.1

 

Աշտարակ

18 դ.

Մեծ թաղի հս-աե կողմում

Հ

կլոր է, երկհարկ

   

1.2.2

 

Աշտարակ

18 դ.

Մեծ թաղի հս-աե կողմում

Հ

ուղղանկյուն է, երկհարկ

   

1.2.3

 

Աշտարակ

18 դ.

Մեծ թաղի ամ կողմում

Հ

կլոր է, երկհարկ

   

1.2.4

 

Աշտարակ

18 դ.

Մեծ թաղի հս-ամ կողմում

Հ

ուղղանկյուն է, երկհարկ

   

1.2.5

 

Աշտարակ

18 դ.

Մեծ թաղի ամ կողմում

Հ

կլոր

   

1.2.6

 

Աշտարակ

18 դ.

Մեծ թաղի հս-ամ կողմում

Հ

կլոր

 

1.3

   

Բնակելի տուն

19 դ. վերջ-

20 դ. սկիզբ

Մեծ թաղի աե եզրին

Հ

երկհարկ է, կիսավեր, տեղացիների վկայությամբ 1920-1921 թթ. Գ. Նժդեհն այստեղ հրավիրել է խորհրդակցություններ

 

1.4

   

Բնակելի տուն

19 դ. վերջ

Գործարանային փող. 3

Տ

Ա. Ղազարյանի տունը, միահարկ

 

1.5

   

Բնակելի տուն

19 դ. 2-րդ կես-1960-ական թթ.

Գործարանային փող. 5

Հ

Ս. Թումանյանի տունը

 

1.6

   

Բնակելի տուն

19 դ. վերջ-

20 դ. սկիզբ

Գործարանային փող. 7

Տ

միահարկ

 

1.7

   

Բնակելի տուն

19 դ. 2-րդ կես-20 դ. սկիզբ

Խաչատրյան փող. 1

Տ

Մ. Ծատուրյանի տունը, միահարկ

 

1.8

   

Բնակելի տուն

19 դ.

Խաչատրյան փող. 7

Տ

Հ. Մանուչարյանի տունը.

երկհարկ

 

1.9

   

Բնակելի տուն

19 դ.

Խաչատրյան փող. 10

Տ

Ա. Խաչատրյանի տունը, երկհարկ

 

1.10

   

Բնակելի տուն

19 դ. 2-րդ կես- 19 դ. վերջ

Խաչատրյան փող. 12

Տ

Հ. Ղազարյանի տունը.

երկհարկ

 

1.11

   

Բնակելի տուն

19-20 դդ.

Խաչատրյան փող. 14

Տ

Բ. Հայրապետյանի տունը, բնակելի երկհարկ համակառույց է

 

1.12

   

Բնակելի տուն

19 դ. վերջ

Մեղրաձորի փող. 5

Տ

Սարգսյանների տունը, միահարկ

 

1.13

   

Բնակելի տուն

19 դ.

Մեղրաձորի փող. 7-9

Տ

Ռ. Կարապետյանի տունը, երկհարկ

 

1.14

   

Բնակելի տուն

19 դ.

2-րդ կես

 Մեղրաձորի փող. 12

Տ

Վ. Օհանեսյանի տունը, երկհարկ

 

1.15

   

Բնակելի տուն

19 դ.

2-րդ կես

Փարամազի փող. 8 ա

Տ

միահարկ

 

1.16

   

Բնակելի տուն

19 դ.

Փարամազի փող. 30

Տ

Ա. Սարգսյանի տունը, բնակելի երկհարկ համակառույց է

 

1.17

   

Բնակելի տուն

19 դ.

2-րդ կես

Փարամազի փող. 34

Տ

Ս. Խոնդյանի տունը, 2-րդ հարկն ավեր-

ված է

 

1.18

   

Բնակելի տուն

1960-

ական թթ.

Փարամազի փող., 2-րդ փակ., 2

Տ

Վ. Մանուչարյանի տունը, երկհարկ

 

1.19

   

Բնակելի տուն

19 դ. 2-րդ կես-1960-ական թթ.

Փարամազի փող., 2-րդ փակ., 6

Տ

Վ. Ադամյանի տունը, երկհարկ է, 1960-ական թթ. կառուցվել է երկրորդ հարկը

 

1.20

   

Բնակելի տուն

19 դ. վերջ-

20 դ. սկիզբ

Փարամազի փող., 2-րդ փակ., 8

Տ

Դ. Սիմոնյանի տունը, եռահարկ

 

1.21

   

Բնակելի տուն

19 դ. վերջ-

20 դ. սկիզբ

Փարամազի փող., 2-րդ փակ. 14

Տ

Ս. Ահարոնյանի տունը, երկհարկ

 

1.22

   

Բնակելի տուն

19 դ.

Փարամազի փող., 2-րդ փակ. 15

Տ

Ա. Պողոսյանի տունը, երկհարկ է, աե հատվածն ավերված

 

1.23

   

Գերեզմանոց

18-20 դդ.

Մեծ թաղի աե եզրին, գոմերի մոտ գտնվող եկեղեցուց 200 մ հս-աե

Տ

գործող

 

1.24

   

Եկեղեցի

Սբ. Աստվածածին

1673 թ.

Մեծ թաղի հս կողմում

Հ

գմբեթավոր բազիլիկ` 19 դ. որմնանկարներով

   

1.24.1

 

Գավիթ

17 դ.

եկեղեցու ամ կողմում

Հ

պահպանվել են մնացորդները

   

1.24.2

 

Խաչքար Հովհաննեսի

17 դ.

հենած է եկեղեցու ամ պատին

Հ

 
   

1.24.3

 

Խաչքար Մելիքի

17 դ.

հենած է եկեղեցու ամ պատին, արտաքուստ

Հ

վերնամասը կոտրված է

   

1.24.4

 

Տապանաքար

17 դ. վերջ-

18 դ. սկիզբ

եկեղեցու ամ կողմում

Հ

եզրերը ջարդոտված են, արձանագրությունը՝ վնասված

 

1.25

   

Շենք՝ դպրոցի (Ազարիա Ադելյանի անվան)

1882 թ.

Մեծ թաղում

Հ

երկհարկ է, հետագայում օգտագործվել է «Արևիք» պատմամշակութային արգելոց-թանգարանի կողմից

   

1.25.1

 

Կիսանդրի

Ազարիա Ադելյանի

1903 թ.

դպրոցում

Տ

 

2

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ԹԱՂԱՄԱՍ ՓՈՔՐ ԹԱՂ

 

Մեղրագետի աջափնյա լանջին

Հ

 
 

2.1

   

Բնակելի տուն

1880 թ.

Փոքր թաղում

Տ

Ալ. Ծովյանի տունը. երկհարկ

 

2.2

   

Բնակելի տուն

1895 թ.

Փոքր թաղում, հին հիվանդանոցի մոտ

Տ

«Շահուց տներ», երկհարկ

 

2.3

   

Բնակելի տուն

19 դ. կես

Փոքր թաղի վերին փողոցում

Տ

Ա. Ավետիսյանի տունը, երկհարկ

 

2.4

   

Բնակելի տուն

19 դ. վերջ

Փոքր թաղում

Տ

Վ. Սիմոնյանի տունը, երկհարկ

 

2.5

   

Բնակելի տուն

1891 թ.

Մեժլումյան փող. 4

Տ

միահարկ է, նկուղով, նախապես` բնակելի տուն, հետագայում` հիվանդանոց, այժմ` բնակելի տուն

 

2.6

   

Բնակելի տուն

20 դ. սկիզբ

Մեժլումյան փող. 7

Տ

Լ. Խաչատրյանի տունը, միահարկ

 

2.7

   

Բնակելի տուն

19 դ.

2-րդ կես

Մեժլումյան փող. 12

Տ

Ս. Շահբազյանի տունը. երկհարկ

 

2.8

   

Բնակելի տուն

1896 թ.

Մեժլումյան փող. 14

Տ

Հարությունյանների տունը, երկհարկ

 

2.9

   

Բնակելի տուն

1870-

ական թթ.

Մեժլումյան փող. 15, եկեղեցուց հս-աե

Տ

Առաքելյանների տունը

 

2.10

   

Բնակելի տուն

19 դ. վերջ

Մեժլումյան փող. 16

Տ

Կ. Փարսադանյանի տունը, միահարկ

 

2.11

   

Բնակելի տուն

19 դ. վերջ

Մեժլումյան փող. 18

Տ

միահարկ է,

նախկինում Ծովյանների տունն էր, այժմ`

Լ. Սարգսյանի

 

2.12

   

Բնակելի տուն

19 դ.

2-րդ կես

Մեժլումյան փող. 19

Տ

Ա. Ղազարյանի տունը, տան մի կեսը երկհարկ է, մյուս կեսը` եռահարկ

   

2.12.1

 

Խաչքար

1624 թ.

հենած է տան պատին

Հ

տեղափոխել են Փոքր թաղի եկեղեցուց

 

2.13

   

Բնակելի տուն

19 դ. սկիզբ

Մեժլումյան փող. 22

Հ

Կարապետ Մեժլումյանի (նրա անվամբ կոչել են փողոցը և քաղաքային հիվանդանոցը) տունը, երկհարկ

 

2.14

   

Բնակելի տուն

19 դ. վերջ

Մեժլումյան փող. 22 ա

Տ

տեր Խաչատուրի տունը, եռահարկ է, կիսավեր

 

2.15

   

Բնակելի տուն

19 դ. վերջ-1920-

ական թթ.

Մեժլումյան փող. 22 բ

Տ

Վ. Մարտիրոսյանի տունը, երկհարկ

 

2.16

   

Բնակելի տուն

1866 թ.

Մեժլումյան փող. 24

Տ

կառուցել է

Մ. Մկրտումյանը,

երկհարկ

 

2.17

   

Բնակելի տուն

19 դ. վերջ

Մեժլումյան փող. 26

Տ

Խ. Համբարձումյանի տունը, միահարկ

 

2.18

   

Բնակելի տուն

19 դ. վերջ

Մեժլումյան փող. 28

Տ

Ստեփանյանների տունը, միահարկ

 

2.19

   

Բնակելի տուն

19 դ. վերջ

Մեժլումյան փող. 30

Տ

Խաչիենց ազգի տներից է,

 երկհարկ

 

2.20

   

Եկեղեցի Սբ. Սարգիս

17 դ.

Փոքր թաղում

Հ

եռանավ բազիլիկ` 17 դ. որմնանկարներով

   

2.20.1

 

Գավիթ - սրահ

17 դ. վերջ

եկեղեցու հվ կողմում

Հ

պահպանվել են հիմքերը

   

2.20.2

 

Խաչքար

17 դ.

ագուցված է եկեղեցու մուտքի աջակողմում

Հ

ստորին աջ անկյու-նը կոտրված է

   

2.20.3

 

Խաչքար

17 դ.

եկեղեցու հվ պատի մոտ

Հ

երկատված է, արձանագիր

   

2.20.4

 

Խաչքար

17 դ.

եկեղեցու հվ պատի մոտ

Հ

ջարդոտված է

   

2.20.5

 

Խաչքար՝ Հանեսի

17 դ.

եկեղեցու բակում

Հ

 
   

2.20.6

 

Շինություն՝ տնտեսական

17 դ. վերջ

եկեղեցու հվ-ամ անկյան մոտ

Հ

ծածկը քանդված է

1

               
   

2.20.7

 

Պարիսպ

17-18 դդ.

եկեղեցու հվ կողմում

Հ

կիսավեր է

3

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

17-18 դդ.

քաղաքի հս-աե եզրին, գոմերի մոտ

Հ

կիսավեր է, օգտագործվում է որպես պահեստ

 

3.1

   

Խաչքար

1504 թ.

ընկած է եկեղեցու մեջ

Հ

 

4

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

ՍԲ. ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ (ՄԵՂՐՈՒ ՎԱՆՔ)

17 դ.

քաղաքի հս մասում

Հ

 քառամույթ գմբեթավոր բազիլիկ

 

4.1

   

Գավիթ - սրահ

17 դ.

կից է եկեղեցուն ամ-ից

Հ

 եռակամար բաց սրահ է, նշմարվում են հիմքերը

 

4.2

   

Գերեզմանոց

16-20 դդ.

վանքի հվ կողմում, բարձունքի ստորոտին

Հ

 
   

4.2.1

 

Խաչքար

1586 թ.

 

Հ

ընկած է

   

4.2.2

 

Խաչքար՝ Մանվելի

1726 թ.

 

Հ

ընկած է

   

4.2.3

 

Խաչքար Մարխաթունի

1599 թ.

 

Հ

ընկած է

   

4.2.4

 

Խաչքար՝ Պապի

1527 թ.

եկեղեցու մուտքի դիմաց

Հ

ընկած է փլատակների մեջ

   

4.2.5

 

Խաչքար՝ տեր Ոնեսի

16 դ.

եկեղեցու մուտքի մոտ

Հ

պարզունակ է, տեղահանված

   

4.2.6

 

Կառույցներ օժանդակ

17-18 դդ.

եկեղեցու ամ և հվ կողմերում

Հ

ավերված են

5

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ՝ ՆԱԽԿԻՆ ՎԱՆՔ ԵՎ ԿԱԼԵՐ ԳՅՈՒՂԵՐԻ

       
 

5.1

   

Գերեզմանոց

10-18 դդ.

նախկին Վանք գյուղի հս-աե մասում

Հ

ավերված է

   

5.1.1

 

Խաչքար

918 թ.

 

Հ

խրված է գետնի մեջ, արձանագրու-թյունը եղծված է

 

5.2

   

Գերեզմանոց

13-17 դդ.

նախկին Վանք գյուղից 500 մ հս, լքված Կալեր գյուղ տանող ճանապարհից աջ, Կալեր գետակի ձախ ափին

Հ

 
   

5.2.1

 

Խաչքար

1292 թ.

 

Հ

 
 

5.3

   

Գերեզմանոց

17-20 դդ.

նախկին Վանք գյուղից մոտ 4 կմ հս-աե, լքված Կալեր գյուղի հս եզրին

Հ

գործող

   

5.3.1

 

Խաչքար

1621 թ.

 

Հ

պարզունակ է, կիսով չափ հողի մեջ խրված

 

5.4

   

Գյուղատեղի Նուշանց

16-20 դդ.

նախկին Վանք գյուղից մոտ 4 կմ հս-աե, լքված Կալեր գյուղի հս մասում՝ «Նուշանց ձոր»-ում

Հ

ավերված է

   

5.4.1

 

Գերեզմանոց

16-20 դդ.

«Նուշանց ձոր»-ի աջ կողմում, եկեղեցուց հս

Հ

տապանաքարերի մի մասը քայքայ-ված է

   

5.4.2

 

Եկեղեցի

1903 թ.

 

Հ

միանավ սրահ

   

5.4.3

 

Եկեղեցի

17 դ.

գյուղատեղիի հս մասում

Հ

պահպանվել են հս պատը և հս-աե ավանդատունը

   

5.4.4

 

Խաչքար

9 դ.

լքված Կալեր գյուղից մոտ 600 մ հս-ամ, «Նուշանց ձոր»-ի ձախ կողմում, դաշտի մեջ

Հ

 
 

5.5

   

Եկեղեցի

17-18 դդ.

նախկին Վանք գյուղի կենտրոնում

Հ

միանավ սրահ

   

5.5.1

 

Խաչքար՝ Մուսեսի

851 թ.

հորիզոնական դիրքով ագուցված է եկեղեցու ամ պատին

Հ

պարզունակ է

 

5.6

   

Եկեղեցի

Սբ. Աստվածածին

17 դ.

նախկին Վանք գյուղից մոտ 4 կամ հս-աե, լքված Կալեր գյուղում

Հ

միանավ սրահ

   

5.6.1

 

Խաչքար

1651 թ.

ագուցված է եկեղեցու աե ճակատին

Հ

պարզունակ է

 

5.7

   

Կամուրջ

17 դ.

նախկին Վանք գյուղից մոտ 500 մ հս-աե, Կալեր գետակի վրա

Հ

միաթռիչք

 

5.8

   

Կամուրջ

17 դ.

նախկին Վանք գյուղից 2 կմ հվ-ամ, գյուղ տանող ճա-նապարհի սկզբնամասում

Հ

միաթռիչք

 

5.9

   

Կամուրջ

19-20 դդ.

նախկին Վանք գյուղից 2 կմ հվ-ամ, գյուղ տանող ճանապարհի սկզբնամասում, նախորդից մոտ 20 մ հվ

Հ

 
 

5.10

   

Հուշարձան՝ Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին

 1968 թ.

նախկին Վանք գյուղից մոտ 4 կմ հս-աե, լքված Կալեր գյուղի հս-ամ եզրին

Տ

 քանդ.`

Ս. Սարգսյան,

Ց. Հարոյան

 

5.11

   

Հուշարձան՝ Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին

 1982 թ.

նախկին Վանք գյուղի կենտրոնում, եկեղեցուց մոտ 15 մ ամ

Տ

 

 

8.6 ՍԻՍԻԱՆ քաղաք

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՄՐՈՑ

բրոնզի դար

քաղաքի հս-աե եզրին, Որո-տան գետի ձախակողմյան բարձր քարափին, Սիսիան-Աղիտու ճանապարհի ամենաբարձր հատվածում, Սյունի բերդից մոտ 20 մ աե

Հ

մասնակի ավերված է

2

     

ԱՄՐՈՑ ԾԱԿ ՔԱՐ

միջնադար

քաղաքի արևմտյան մասում, Սբ. Հովհաննես եկեղեցու հարևանությամբ

Հ

 

3

     

ԱՄՐՈՑ ՍՅՈՒՆԻ (ՍՅՈՒՆԻ ԲԵՐԴ)

վաղ միջնադար

քաղաքի հս-աե եզրին, Որո-տան գետի ձախակողմյան բարձր քարափին, Սիսիան-Աղիտու ճանապարհի ամե-նաբարձր հատվածում

Հ

ավերված է

4

     

ԱՄՐՈՑ ՔԱՐԱԲԵՐԴ

Ք.ա. 2-

1 հազ.

քաղաքի հս-ամ եզրին

Հ

 
 

4.1

   

Դամբարանադաշտ

Ք.ա. 2-

1 հազ.

 

Հ

 

5

     

ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ

Ք.ա. 2-

1 հազ.

Որոտանի բարձրադիր ձախ ափին, Սբ. Հովհաննես եկեղեցու մոտ տարածվող գերեզմանոցից հս-աե

Հ

ավերված է

6

     

ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ

ԶՈՐԱՑ ՔԱՐԵՐ

Ք.ա.

3 հազ. վերջ –

1 հազ.

2-րդ կես

քաղաքից 3 կմ հս, ընդար-ձակ հրվանդանի վրա

Հ

«Ղոշուն դաշ», ավերված է

 

6.1

   

Աստղադիտարան Քարահունջ

   

Հ

մենաքարերի խումբ, վերանվանվել է ՀՀ Կառավարության 29.07.04 թ. N 1095-Ն որոշմամբ

 

6.2

   

Դամբարանադաշտ

Ք.ա.

3 հազ. վերջ –1 հազ.

2-րդ կես

 

Հ

 
   

6.2.1

 

«Արքայական» դամբարան

Ք.ա.

2 հազ.

1-ին կես

դամբարանադաշտի բարձրադիր` աե մասում

Հ

 

7

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆ

Ք.ա. 2-

1 հազ.

Սբ. Հովհաննես եկեղեցուց մոտ 800 մ հս, սարալանջին

Հ

 

8

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆ

Ք.ա. 1 դ.

կես

քաղաքի աե թաղամասում, պանրագործարանի մոտ

Հ

իշխանական դամբարան

9

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆ

Ք.հ. 1 դ. սկիզբ

քաղաքի աե թաղամասում, իշխանական դամբարանից մոտ 150 մ հս-աե

Հ

վաղ երկաթեդար-

յան դամբարանում կատարված երկրորդական թաղում

10

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա.

2 հազ. սկիզբ-

1 հազ.

2-րդ կես

Որոտանի ձախ ափին, Սիսիան, Ղզլջուղ և Անգեղակոթ բնակավայրե-րի միջև

Հ

առանձին դամբարանա-

բլուրներ են

11

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա.

1 հազ. սկիզբ

քաղաքից մոտ 4 կմ հս, Սիսիան-Գորիս մայրուղու երկարությամբ

Հ

 

12

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ ՍԻՍԻԱՆ - 1

Ք.ա.

2 հազ.-

9-8 դդ.

փորձակայանի տարածքում

Հ

ավերված է

13

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ ՍԻՍԻԱՆ - 2

Ք.ա.

2 հազ. սկիզբ-

Ք.ա 1 հազ. 1-ին կես

քաղաքի աե մատույց-ներում, աղբանոցի տարածքում

Հ

Որոտանի կիրճի եզրից ձգվում է մինչև Սյունի բերդ

14

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

ՍԲ. ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ (ՍԻՍԱՎԱՆԻ ՍԲ. ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԵԿԵՂԵՑԻ, ՍՅՈՒՆԻ ՎԱՆՔ)

670-689 թթ.

քաղաքի ամ կողմում

Հ

գործող. հռիփսիմեա-

տիպ կառույց է

 

14.1

   

Գերեզմանոց

10-20 դդ.

եկեղեցու շուրջը

Հ

տարածքում և շրջակայքում նկատելի են բնակատեղիի հետքեր

   

14.1.1

 

Խաչքար

10 դ.

եկեղեցուց հս

Հ

կիսագետնաթաղ է

   

14.1.2

 

Խաչքար

10 դ.

եկեղեցուց հս

Հ

կիսագետնաթաղ է

   

14.1.3

 

Խաչքար

10-11 դդ.

 

Հ

ընկած է

   

14.1.4

 

Խաչքար

10-11 դդ.

 

Հ

երկատված է, ընկած

   

14.1.5

 

Խաչքար

11-12 դդ.

 

Հ

ընկած է

   

14.1.6

 

Խաչքար Էհանեսի, Թաթարի

1307 թ.

 

Հ

երկատված է, ընկած

   

14.1.7

 

Տապանաքար

1607 թ.

եկեղեցուց մոտ 15 մ հվ

Հ

առյուծի և ցլի կռվի տեսարանով

 

14.2

   

Հուշարձան՝ Արցախյան պատերազմում զոհված ազատամարտիկներին

1993 թ.

 

Տ

ճարտ.` Մ.

Համբարձումյան

 

14.3

   

Հուշարձան՝ Մեծ Եղեռնի զոհերին

1993 թ.

 

Տ

ճարտ.` Մ.

Համբարձումյան

15

     

ԿԱՄՈՒՐՋ

միջնա-դար

Սյունի թաղամասում, Որոտան և Գիժ գետերի միախառնման վայրի մոտ, քաղաքը Ույծ գյուղի հետ կապող ներկայիս անշուք կամրջից գետի հոսանքով

մի քանի մետր ցած, բան-ջարանոցի տարածքում

Հ

հայտնի է Զարե, Խանքյոփրի անվանաձևերով, եղել է երկթռիչք,

պահպանվել է ձախափնյա

խելը

16

     

ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾ ԲՈՒԺԱՇԽԱՏՈՂՆԵՐԻՆ

1992 թ.

քաղաքի հվ կողմում, հիվանդանոցի բակում

Տ

 

17

     

ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1945 թ.

քաղաքապետարանի մոտ

Հ

ճարտ.`

Ռ. Իսրայելյան

18

     

ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝

ՀԱՅ ԵՎ ՌՈՒՍ ԺՈՂՈՎՈՒՐԴՆԵՐԻ ԲԱՐԵԿԱՄՈՒԹՅԱՆ

1970-ական թթ.

քաղաքի հս եզրին, Սիսիան-Շաքի ճանապարհի աջ կողմում

Տ

 

19

     

ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ՀԱՅՐԵՆԱԿԱՆ ՄԵԾ ՊԱՏԵՐԱԶՄՈՒՄ ՏԱՐԱԾ ՀԱՂԹԱՆԱԿԻ

40 - ԱՄՅԱԿԻՆ

1985 թ.

Դուրյան փող.

Հ

ճարտ.`

Ռ. Իսրայելյան

20

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ «ԱՐԾԻՎ» (ՔԱՂԱՔԻ ՄՈՒՏՔԸ)

1975 թ.

Շաքի-Սիսիան ճանապարհի աջ կողմում

Տ

 
 

20.1

   

Խաչքար

17 դ.

հուշարձանից մոտ 50 մ աե

Տ

պարզունակ է

21

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ 1988 թ. ԵՐԿՐԱՇԱՐԺԻ ԶՈՀԵՐԻՆ

1990 թ.

Շիրակի փող., Սիսիան - Աշոտավան ճանապարհի խաչմերուկում

Տ

 

22

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ

ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1960-ական թթ.

Շիրվանզադեի փող., զինվորական պարետա-

տան շենքի մոտ

Տ

 

23

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ

ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1975 թ.

քաղաքի հս եզրին, Սբ. Հովհաննես եկեղեցուց աե, բարձունքի վրա

Հ

ճարտ.` Ա. Բաղդասարյան

24

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝

ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ ԽՈՐՀՐ- ԴԱՅԻՆ ԿԱՐԳԵՐԻ ՀԱՍՏԱՏՄԱՆ ՀԱՄԱՐ ԸՆԿԱԾ ՄԱՐՏԻԿՆԵՐԻՆ

1961 թ.

Դուրյան փող.

Տ

քանդ.`

Կ. Մեծատուրյան

25

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԱՇՈՏ ՆԱՎԱՍԱՐԴՅԱՆԻ

2005 թ.

քաղաքի մեջ

Տ

քանդ.` Գ. Բաղդասարյան

26

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝

ՍՏԵՓԱՆ ՇԱՀՈՒՄՅԱՆԻ

1970 թ.

Գեղարվեստի դպրոցի դիմաց

Տ

 

27

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝

ՀԱՄՈ ՍԱՀՅԱՆԻ

2004 թ.

քաղաքի կենտրոնում

Տ

ճարտ.` Մ. Համբարձումյան, քանդ.` Գ. Բաղդասարյան

28

     

ՇԵՆՔ ԳՐԱԴԱՐԱՆԻ

1935 թ.

քաղաքի կենտրոնում

Տ

 

29

     

ՊՈՐՏԱՔԱՐ

 

Սիսիան-Գորիս խճուղու ձախ կողմում

Հ

 

30

     

ՔԱՂԱՔԱՏԵՂԻ ՇԱՀՐԻՍՏԱՆ

5-15 դդ.

քաղաքի աե եզրին,

Պ. Սևակի փող.

Հ

ավերված է

 

30.1

   

Խաչքար

1056 թ.

 

Հ

 
 

30.2

   

Խաչքար

11 դ.

 

Հ

 
 

30.3

   

Կոթող

1071 թ.

 

Հ

փոքր

31

     

ՔԱՆԴԱԿ «ԿՏՐԻՃ»

1988 թ.

քաղաքի աջափնյակում, կինոթատրոնի դիմաց

Տ

քանդ.` Գ. Բաղդասարյան

32

     

ՔԱՐԱԴԱՐԱՆ

1972 թ.

քաղաքի կենտրոնում

Հ

 
 

32.1

   

Ժայռապատկեր

Ք.ա. 5-2 հազ.

քարադարանի բակում

Հ

տեղափոխվել է Ուղտասարից

 

32.2

   

Ժայռապատկեր

Ք.ա. 5-2 հազ.

քարադարանի բակում

Հ

տեղափոխվել է Ուղտասարից

 

32.3

   

Ժայռապատկեր

Ք.ա. 5-2 հազ.

քարադարանի բակում

Հ

տեղափոխվել է Ուղտասարից

 

32.4

   

Ժայռապատկեր

Ք.ա. 5-2 հազ.

քարադարանի բակում

Հ

տեղափոխվել է Ուղտասարից

 

32.5

   

Ժայռապատկեր

Ք.ա. 5-2 հազ.

քարադարանի բակում

Հ

տեղափոխվել է Ուղտասարից

 

32.6

   

Ժայռապատկեր

Ք.ա. 5-2 հազ.

քարադարանի բակում

Հ

տեղափոխվել է Ուղտասարից

 

32.7

   

Ժայռապատկեր

Ք.ա. 5-2 հազ.

քարադարանի բակում

Հ

տեղափոխվել է Ուղտասարից

 

32.8

   

Խաչքար

9-10 դդ.

քարադարանի բակում

Հ

 
 

32.9

   

Խաչքար

14-15 դդ.

քարադարանի բակում

Հ

 
 

32.10

   

Խաչքար

1549 թ.

քարադարանի բակում

Հ

տեղափոխվել է Անգեղակոթից, քարգործ` Ակոբ նկարող

 

32.11

   

Խաչքար

16-17 դդ.

քարադարանի բակում

Հ

 
 

32.12

   

Խաչքար՝ Թոդոսի

1459 թ.

քարադարանի բակում

Հ

 
 

32.13

   

Խաչքար՝ Խումարի

1423 թ.

քարադարանի բակում

Հ

 
 

32.14

   

Խաչքար՝ Շահրիարի

1420 թ.

քարադարանի բակում

Հ

 
 

32.15

   

Խաչքար՝ Շմավոն քահանայի

1424 թ.

քարադարանի բակում

Հ

 
 

32.16

   

Հուշարձան՝ Նիկողայոս Ադոնցի

1993 թ.

քարադարանի մոտ

Հ

քանդ.`

Ա. Հովսեփյան

 

32.17

   

Տապանաքար

15-16 դդ.

քարադարանի բակում

Հ

խոյաձև

 

32.18

   

Տապանաքար

15-16 դդ.

քարադարանի բակում

Հ

խոյաձև

 

32.19

   

Տապանաքար

15-16 դդ.

քարադարանի բակում

Հ

խոյաձև, արձանագիր, պատվիրատու` Նելիճան

 

32.20

   

Տապանաքար

15-16 դդ.

քարադարանի բակում

Հ

խոյաձև

 

32.21

   

Տապանաքար

15-16 դդ.

քարադարանի բակում

Հ

խոյաձև, արաբատառ արձանագրությամբ

 

32.22

   

Տապանաքար

15-16 դդ.

քարադարանի բակում

Հ

խոյաձև, արաբատառ արձանագրությամբ

 

32.23

   

Տապանաքար

15-16 դդ.

քարադարանի բակում

Հ

խոյաձև, արաբատառ արձանագրությամբ

 

32.24

   

Տապանաքար

15-16 դդ.

քարադարանի բակում

Հ

խոյաձև, արաբատառ արձանագրությամբ

 

32.25

   

Տապանաքար

15-16 դդ.

քարադարանի բակում

Հ

խոյաձև, արաբատառ արձանագրությամբ

 

32.26

   

Տապանաքար՝ Իսախանի

1569 թ.

քարադարանի բակում

Հ

խոյաձև

 

32.27

   

Տապանաքար՝ Սարգսի

1661 թ.

քարադարանի բակում

Հ

խոյաձև

33

     

ՔԱՐԱՅՐ - ԿԱՑԱՐԱՆՆԵՐ

քարի դար

քաղաքի հս-ամ եզրին, Սիսիան-Շաքի ճանապար-

հից աջ

Հ

4 քարայր

34

     

ՔԱՐԱՅՐ - ԿԱՑԱՐԱՆՆԵՐ

քարի դար

քաղաքի հս կողմում, Սբ. Հովհաննես եկեղեցուց աե, «Գեղի գլուխ» վայրում

Հ

3 քարայր

 

8.7 ՔԱՋԱՐԱՆ քաղաք

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՄՐՈՑ ՆԱՊԱՏ

Ք.ա.

2 հազ.

քաղաքից 4 կմ ամ

Հ

 

2

     

ԱՄՐՈՑ ՇԼՈՐՈՒՏ

միջնադար

Վերին Հանդ թաղամասից

1-1.5 կմ հս, Շլորուտ գյուղատեղիի մոտ, «Շիրմաք» հանդամասի մերձակայքում

Հ

Սյունյաց թագավորության նշանավոր ամրոցներից էր, ավերել են սել-ջուկները 1152 թ.

3

     

ԱՐՁԱՆ «ՀԱՆՔԱԳՈՐԾ»

 

Հանքագործների մշակույթի պալատի մուտքի աջ կողմում

Հ

 

4

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՇԼՈՐՈՒՏ

 5-13 դդ.

Վերին Հանդ թաղամասից

1 կմ հս

Հ

ավերված է

 

4.1

   

Գերեզմանոց

միջնադար

գյուղատեղիի աե եզրին

Հ

ավերված է

 

4.2

   

Եկեղեցի

1912 թ.

 

Հ

կառուցվել է հին եկեղեցու հիմքերի վրա

5

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

   

Տ

 

 

8.8 ԱԳԱՐԱԿ գյուղ (Կապանի)

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

10-13 դդ.

գյուղից 1 կմ հվ-ամ, Կապան տանող ճանապարհի աջ կողմում, սարի ստորոտին

Հ

հվ-ամ կողմում կան, հավանաբար, մատուռի ավերակներ

2

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

15-17 դդ.

գյուղից 1 կմ ամ

Հ

 
 

2.1

   

Եկեղեցի

17 դ.

 

Հ

միանավ կիսավեր սրահ է

3

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

ՍԲ. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ

1830 թ.

գյուղի կենտրոնում

Հ

միանավ սրահ

4

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

«ՍԱՐԴԱՐԱՆՑ»

10-11 դդ.

գյուղից 1 կմ աե

Հ

միանավ, կիսավեր սրահ է

 

4.1

   

Գերեզմանոց

10-13 դդ.

եկեղեցու շուրջը

Հ

 

5

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿ-ՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐ-ՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1960 թ.

գյուղի կենտրոնում

Տ

 

6

     

ՄԱՏՈՒՌ - ՍՐԲԱՏԵՂԻ «ՋՈՒԽՏԱԿ ՄԱՆԴՈՒՌ»

 

գյուղից 3 կմ հվ, բարձր

բլրագագաթին

Տ

 
 

6.1

   

Խաչքար

11 դ.

սրբատեղիի աե պատին

Հ

արձանագիր է, պարզունակ

 

6.2

   

Խաչքար

11 դ.

սրբատեղիի աե պատին

Հ

արձանագիր է, պարզունակ

 

8.9 ԱԼԴԱՐԱ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

 17-20 դդ.

գյուղից 1 կմ հս-ամ, լքված Մալև գյուղի

հս-ամ մասում

Հ

 

2

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԱՂԱՎՆԱՁՈՐ

 16-19 դդ.

գյուղից 7.5 կմ հս-ամ

Հ

ավերված է, լքվել է 1830-ական թթ.

 

2.1

   

Գերեզմանոց

 16-19 դդ.

գյուղատեղիի ամ մասում, եկեղեցուց ամ

Հ

ավերված է

 

2.2

   

Եկեղեցի

 17-18 դդ.

գյուղատեղիի կենտրոնում

Հ

քանդվել է թաղի ամ հատվածը

3

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԱՓԿԵՍ

 10-20 դդ.

գյուղից 15 կմ հս-ամ

Հ

ավերված է, լքվել է 1939 թ.

 

3.1

   

Գերեզմանոց

 17-20 դդ.

գյուղատեղիի հս-ամ մասում

Հ

 
 

3.2

   

Գերեզմանոց

 17-20 դդ.

գյուղատեղիի հս մասում

Հ

 
   

3.2.1

 

Խաչքար

 17-18 դդ.

գերեզմանոցում

Տ

պարզունակ է

   

3.2.2

 

Խաչքար՝ Մոսեսի

 17-18 դդ.

գերեզմանոցում

Հ

պարզունակ է

 

3.3

   

Եկեղեցի

 17-18 դդ.

գյուղատեղիի հվ եզրին

Հ

միանավ սրահ

   

3.3.1

 

Խաչքար

 17-18 դդ.

ագուցված է եկեղեցու հս ճակատին

Տ

պարզունակ է

   

3.3.2

 

Խաչքար

 17-18 դդ.

ագուցված է եկեղեցու աե ճակատին

Հ

պարզունակ է, արձանագիր

   

3.3.3

 

Խաչքար

 17-18 դդ.

եկեղեցու մեջ

Տ

պարզունակ է

4

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԹՈՍ

 10-19 դդ.

գյուղից 9.5 կմ հս-ամ

Հ

ավերված է, լքվել է 1860-1865 թթ.

 

4.1

   

Եկեղեցի

 17-18 դդ.

գյուղատեղիում

Հ

 
   

4.1.1

 

Խաչքար

 9-10 դդ.

եկեղեցու մեջ

Հ

պարզունակ է

   

4.1.2

 

Խաչքար

 11-12 դդ.

ագուցված է եկեղեցու աե ճակատին

Հ

պարզունակ է, արձանագիր

   

4.1.3

 

Խաչքար

 11-12 դդ.

եկեղեցու մեջ

Հ

պարզունակ է

   

4.1.4

 

Խաչքար

 17-18 դդ.

եկեղեցու մեջ

Տ

պարզունակ է

   

4.1.5

 

Խաչքար

 17-18 դդ.

եկեղեցու մեջ

Տ

պարզունակ է

   

4.1.6

 

Խաչքար

 17-18 դդ.

ագուցված է եկեղեցու

հվ ճակատին

Հ

պարզունակ է, արձանագիր

   

4.1.7

 

Խաչքար

 17-18 դդ.

ագուցված է եկեղեցու աե ճակատին

Հ

պարզունակ է, արձանագիր

   

4.1.8

 

Խաչքար

 17-18 դդ.

ագուցված է եկեղեցու աե ճակատի վերնամասում

Տ

պարզունակ է

   

4.1.9

 

Խաչքար՝ Ղուկաս դպիրի

17 դ.

ագուցված է եկեղեցու հս ճակատին

Հ

պարզունակ է

5

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԻՔԻՍ (ՔԻՍ)

 10-15 դդ.

գյուղից 4.5 կմ հս-ամ

Հ

 

6

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՎԵՐԻՆ ՄԱԼԵՎ (ՄԱԼԻՔ, ՄԱՆԼԵՎ)

 14-20 դդ.

 գյուղից 12.5 կմ հս-ամ

Հ

 
 

6.1

   

Գերեզմանոց

 14-20 դդ.

գյուղատեղիի հվ-աե մասում

Հ

 
 

6.2

   

Եկեղեցի Սբ. Հակոբ

 17-18 դդ.

գյուղատեղիի կենտրոնում

Հ

կիսավեր է

 

6.3

   

Եկեղեցի «Հանգած»

10 դ.

գյուղատեղիի հս-ամ եզրին

Հ

ավերված է, նկատելի են հիմքերը

7

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՔՈՒՋԵՐԹ

10-17 դդ.

Մեղրի քաղաքից 10 կմ հս-ամ, Մալև գետի ձորում

Հ

 
 

7.1

   

Գերեզմանոց

   

Հ

 
 

7.2

   

Եկեղեցի

միջնադար

 

Հ

ավերված է

8

     

ԴԻՏԱԿԵՏ - ԱՇՏԱՐԱԿ

19 դ.

սկիզբ

գյուղից 1.5 կմ հս, լքված Մալև գյուղի հս բարձունքի հվ գագաթին

Հ

օգտագործվել է

նաև 1988-1989 թթ. հայ-ադրբեջանա-կան ընդհարում-ների ժամանակ

9

     

ԴԻՏԱԿԵՏ - ԱՇՏԱՐԱԿ

19 դ.

սկիզբ

գյուղից 1.5 կմ հս, լքված Մալև գյուղի հս բարձունքի կենտր. գագաթին

Հ

 

10

     

ԴԻՏԱԿԵՏ - ԱՇՏԱՐԱԿ

19 դ. վերջ

գյուղից 1.5 կմ հս, լքված Մալև գյուղի հս բարձունքի ամ գագաթին

Հ

 

11

     

ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ՀԱԿՈԲ

19 դ.

կես

գյուղից մոտ 800 մ հս, լքված Մալև գյուղի կենտրոնում

Հ

միանավ սրահ, կիսավեր է

12

     

ԽԱՉՔԱՐ

17-18 դդ.

գյուղից 1 կմ հս, լքված Մալև գյուղի Կիզողանց թաղում

Հ

ագուցված է ավերված բնակելի տներից մեկի պատին,

պարզունակ է

13

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1966 թ.

գյուղից մոտ 800 մ հս-աե, լքված Մալև գյուղի հս-աե եզրին, գետակի մոտ

Տ

 

14

     

ՋՐԱՂԱՑ

18-19 դդ.

գյուղից մոտ 1.5 կմ հս-աե, լքված Մալև գյուղից 0.5 կմ հս-աե, Մալև գետի ձախակողմում, ձորի մեջ

Տ

կիսավեր է

15

     

ՋՐԱՂԱՑ

19 դ. վերջ

գյուղից մոտ 1 կմ հս-աե, լքված Մալև գյուղից մոտ 200 մ հս-աե, Մալև գետի աջ ափին

Տ

պահպանվել են պատերի ստորին շարքերը

16

     

ՎԱՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ԿՈՒՍԱՆԱՑ ԱՆԱՊԱՏ

17-18 դդ.

գյուղից 16 կմ հս-ամ

Հ

 
 

16.1

   

Եկեղեցի

 17 դ.

 

Հ

եռանավ բազիլիկ

   

16.1.1

 

Տապանաքար

16-17 դդ.

ագուցված է եկեղեցու մուտքի աջ կողմում

Տ

հարթ է, ծառայում է իբրև եզրաքար

 

16.2

   

Շինություններ՝ օժանդակ

 17-18 դդ.

վանքի պարսպափակ բակում

Հ

ավերված են

 

16.3

   

Պարիսպ

 17-18 դդ.

 

Հ

ավերված է

 

8.10 ԱԽԼԱԹՅԱՆ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

ուշ միջ-նադար

գյուղից մոտ 500 մ հվ

Հ

 

2

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԱԽԼԱԹՅԱՆ

միջնադար-

20 դ.

գյուղից մոտ 500 մ ամ, Այրիգետի աջ ափին

Հ

ավերվել է

1931 թ. երկրաշարժից

 

2.1

   

Գերեզմանոց

11-19 դդ.

գյուղատեղիի Սբ. Սարգիս եկեղեցուց հվ և ամ

Հ

ավերված է

   

2.1.1

 

Խաչքար

11 դ.

 

Հ

ընկած է

 

2.2

   

Գերեզմանոց

միջնա-դար-20 դ. սկիզբ

գյուղատեղիի Սբ. Սարգիս եկեղեցուց մոտ 100 մ աե, բարձունքի վրա

Հ

 
   

2.2.1

 

Խաչքար

 9-10 դդ.

 

Հ

ընկած է

   

2.2.2

 

Խաչքար՝

 1003 թ.

 

Հ

 
   

2.2.3

 

Խաչքար Մարիամի

11-12 դդ.

 

Հ

ընկած է

   

2.2.4

 

Տապանաքար

 1674 թ.

 

Հ

բարձր է, պատկերաքանդակներով

   

2.2.5

 

Տապանաքար՝ Գրիգորի

 1581 թ.

 

Հ

օրորոցաձև է, տեղահանված

   

2.2.6

 

Տապանաքար՝ Տողանի

 1601 թ.

 

Հ

բարձր է, պատկերաքանդակներով

 

2.3

   

Գերեզմանոց

17-19 դդ.

գյուղատեղիի

Սբ. Սարգիս եկեղեցուց մոտ 80 մ հս, բլրի վրա

Հ

ավերված է

   

2.3.1

 

Խաչքար՝ Մարտիրոսի և Շամնամի

 1674 թ.

 

Հ

 
 

2.4

   

Եկեղեցի Սբ. Սարգիս

 17 դ.

 

Հ

կիսավեր է

   

2.4.1

 

Խաչքար

16-17 դդ.

եկեղեցու մեջ

Հ

 
   

2.4.2

 

Խաչքար

16-17 դդ.

եկեղեցու մեջ

Հ

 

3

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԱՐԱՎՈՒՍ

միջնա-դար

գյուղից 2 կմ հվ, Այրիգետի ձախ ափին

Հ

ավերված է

 

3.1

   

Գերեզմանոց

միջնա-դար

գյուղատեղիում, բլրի գագաթին

Հ

մեծ է, ավերված

   

3.1.1

 

Խաչքար

10 դ.

 

Հ

ընկած է

   

3.1.2

 

Խաչքար

11-12 դդ.

 

Հ

ընկած է

 

3.2

   

Գերեզմանոց

միջնա-դար

գյուղատեղիում, թմբի վրա

Հ

փոքր է, ավերված

   

3.2.1

 

Խաչքար

10 դ.

 

Հ

ընկած է

   

3.2.2

 

Խաչքար

10 դ.

 

Հ

ընկած է

   

3.2.3

 

Խաչքար

10 դ.

 

Հ

կիսով չափ հողի մեջ է

   

3.2.4

 

Խաչքար

10 դ.

 

Հ

ընկած է

   

3.2.5

 

Խաչքար

10-11 դդ.

 

Հ

արձանագիր է, ընկած

   

3.2.6

 

Խաչքար

11-12 դդ.

 

Հ

կիսով չափ հողի մեջ է

   

3.2.7

 

Խաչքար

 1211 թ.

 

Հ

ընկած է

4

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԽԱՉԻ ԳՅՈՒՂ

15-17 դդ.

գյուղից հս, Տոլորս տանող ճանապարհին

Հ

 

5

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

 Ք.ա. 3-1 հազ.

Այրիգետի ձախ ափին, «Ջաղացի գլուխ» («Ջաղացատեղ») բարձրադիր վայրում

Հ

ավերված է

6

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 3-1 հազ.

գյուղի շրջակայքում, հիմնականում` Ախլաթյան-Տոլորս ճանապարհի ուղղությամբ

Հ

ավերված է

7

     

ՏԱՊԱՆԱՔԱՐ

16-17 դդ.

գյուղի մեջ, Կ. Մովսիսյանի տնամերձ հողամասում

Հ

խոյաձև է, տեղափոխել են Սբ. Սարգիս եկեղեցուց 100 մ աե տարածվող գերեզմանոցից

 

8.11 ԱՂԻՏՈՒ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՂԲՅՈՒՐ

 1702 թ.

գյուղի մեջ

Հ

 

2

     

ԱՄՐՈՑ

 Ք.ա. 3 հազ. վերջ-Ք.ա.1 հազ.

գյուղի հվ մասում

Հ

ամրոց Աղիտու

 

2.1

   

Դամբարանադաշտ

 Ք.ա. 3 հազ. վերջ-Ք.ա.1 հազ.

 

Հ

 
 

2.2

   

Քարայր - կացարան

 Ք.ա. 2-1 հազ.

 

Հ

 

3

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

վաղ միջնադար

գյուղի մեջ

Հ

միանավ է, կիսավեր

 

3.1

   

Գերեզմանոց

վաղ միջնա-դար-

17 դ.

 

Հ

ավերված է

   

3.1.1

 

Խաչքար

15 դ.

 

Հ

 
   

3.1.2

 

Խաչքար

16 դ.

 

Հ

ընկած է

   

3.1.3

 

Խաչքար

16 դ.

 

Հ

արձանագիր է, պատվիրատու` Ստեփանոս

   

3.1.4

 

Խաչքար՝ Աղմուրի

16 դ. սկիզբ

 

Հ

ընկած է

   

3.1.5

 

Խաչքար՝ Սարգիս երեցի

1023 թ.

 

Հ

ընկած է

   

3.1.6

 

Կոթող

6 դ.

 

Հ

 
   

3.1.7

 

Տապանաքար

1518 թ.

 

Հ

քանդակազարդ բեկոր

   

3.1.8

 

Տապանաքար

16-17 դդ.

 

Հ

օրորոցաձև է, քանդակներով

   

3.1.9

 

Տապանաքար՝ Ակոբի

1328 թ.

 

Հ

հարթ

   

3.1.10

 

Տապանաքար՝ Մարտիրոսի

16-17 դդ.

 

Հ

կենցաղային տեսարանով

   

3.1.11

 

Տապանաքար՝ Ուլուխանի

16-17 դդ.

 

Հ

քանդակազարդ բեկոր

 

8.12 ԱՂՎԱՆԻ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

              

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 2 հազ. վերջ-1 հազ. 1-ին կես

գյուղի հվ և հվ-աե եզրին, անասնագոմերի տարածքում

Հ

 

2

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 2-1 հազ.

գյուղից 400 մ հս-աե,

Երևան-Կապան մայրուղու երկու կողմի սարալանջերին

Հ

 

3

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

վաղ երկաթի դար

գյուղի ամ եզրին, սարալանջի վրա

Հ

 

4

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

17-18 դդ.

գյուղի ամ մասում, կառուցապատված միջավայրում

Հ

ավերված է

5

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

17-18 դդ.

գյուղի հվ եզրին

Հ

ավերված է

     

5.1

   

Գերեզմանոց

17-18 դդ.

եկեղեցու շուրջը

Հ

ավերված է

6

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1982 թ.

գյուղի մեջ

Տ

 

 

8.13 ԱՆԳԵՂԱԿՈԹ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԲԱՑՕԹՅԱ ԿԱՅԱՆ «ԾԱՂԿԻ ՍՈՒՐԲ»

քարի դար

գյուղի հվ-աե եզրին, Որոտանի կիրճի ձախ ափին, հրվանդանի վրա և լանջերին

Հ

 
 

1.1

   

Մատուռ «Ծաղկի սուրբ»

միջնադար

 

Հ

ավերված է

   

1.1.1

 

Տապանաքար

 1322 թ.

մատուռի մոտ

Հ

 
 

1.2

   

Քարայր «Ծաղկի սուրբ»

միջնադար

մատուռից մոտ 200 մ աե, ձոր իջնող ճանապարհի եզրին

Հ

Քարայր Փլված զաղա

2

     

ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ

Ք.ա.

2 հազ. սկիզբ

գյուղի հվ եզրին, Որոտանի կիրճի ձախափնյա դարավանդաձև լանջերին

Հ

ավերված է

 

2.1

   

Գյուղատեղի Անգեղակոթ

վաղ միջնա-դար-19 դ. վերջ

գյուղից հվ

Հ

բրոնզեդարյան բնակատեղիի տարածքում է

   

2.1.1

 

Գերեզմանոց

15-16 դդ.

գյուղատեղիի հս եզրին, ջրավազանի մոտ

Հ

ավերված է

     

2.1.

1.1

Խաչքար

15-16 դդ.

 

Հ

արձանագիր ստորին կես

     

2.1.

1.2

Խաչքար՝ տեր Բարսեղի

1489 թ.

 

Հ

տեղահանված է

     

2.1.

1.3

Խաչքար՝ տեր Միքայելի

1525 թ.

 

Հ

տեղահանված է

   

2.1.2

 

Գերեզմանոց

16-17 դդ.

գյուղատեղիում, «Նոյնու» աղբյուրի մոտ

Հ

ավերված է

     

2.1.

2.1

Տապանաքար

16-17 դդ.

 

Հ

օրորոցաձև է, խնջույքի տեսարանով

   

 

2.1.

2.2

Տապանաքար Ալթունի

1609 թ.

 

Հ

օրորոցաձև է, կենցաղային տեսարանով

   

2.1.3

 

Գերեզմանոց

16-19 դդ.

գյուղատեղիի հվ մասում

Հ

ավերված է

   

 

2.1.

3.1

Տապանաքար

17 դ.

 

Հ

օրորոցաձև է, տեղահանված, խնջույքի տեսարանով

   

 

2.1.

3.2

Տապանաքար

17 դ.

 

Հ

օրորոցաձև է, տեղահանված, խնջույքի տեսարանով

     

2.1.

3.3

Տապանաքար՝ Հարութի

1716 թ.

 

Հ

կենցաղային տեսարանով

   

2.1.4

 

Ջրաղաց

19 դ.

 

Տ

 
     

2.1.

4.1

Խաչքար

14 դ.

ջրաղացի մոտ

Հ

 
     

2.1.

4.2

Խաչքար

15-16 դդ.

ջրաղացի մոտ

Հ

 
     

2.1.

4.3

Խաչքար

16-17 դդ.

ջրաղացի մոտ

Հ

արձանագիր

3

     

ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ

Ք.ա.

1 հազ.

2-րդ կես

գյուղից 1.5 կմ հս-ամ, Սբ. Վարդան եկեղեցուց հս

Հ

 
 

3.1

   

Դամբարանադաշտ

Ք.ա.

1 հազ.

2-րդ կես

բնակատեղիի աե մասում

Հ

 

4

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

վաղ միջ-

նադար-

20 դ.

գյուղի հս եզրին, բարձունքի վրա

Հ

 
 

4.1

   

Խաչքար

1284 թ.

 

Հ

ցածր պատվանդանի վրա

 

4.2

   

Խաչքար

14-15 դդ.

 

Հ

մասնատված է

 

4.3

   

Խաչքար

14-15 դդ.

 

Հ

պատվանդանի վրա

 

4.4

   

Խաչքար

15 դ.

 

Հ

պատվանդանի վրա

 

4.5

   

Խաչքար

15 դ.

 

Հ

երկատված է, պատվանդանի վրա

 

4.6

   

Խաչքար

15 դ.

 

Հ

երկատված է, պատվանդանի վրա

 

4.7

   

Խաչքար

15 դ.

 

Հ

պատվանդանի վրա

 

4.8

   

Խաչքար

15 դ.

 

Հ

պատվանդանի վրա

 

4.9

   

Խաչքար

15 դ.

 

Հ

ցածր պատվանդանի վրա

 

4.10

   

Խաչքար

15 դ.

 

Հ

արձանագիր վերին բեկոր

 

4.11

   

Խաչքար

15 դ.

 

Հ

պատվանդանի վրա

 

4.12

   

Խաչքար

15 դ.

 

Հ

երկատված է, ընկած

 

4.13

   

Խաչքար

15-16 դդ.

 

Հ

պատվանդանի վրա

 

4.14

   

Խաչքար

15-16 դդ.

 

Հ

ընկած է

 

4.15

   

Խաչքար

15-16 դդ.

 

Հ

երկատված է, ընկած

 

4.16

   

Խաչքար

15-16 դդ.

 

Հ

պատվանդանի վրա

 

4.17

   

Խաչքար

15-16 դդ.

 

Հ

երկատված է

 

4.18

   

Խաչքար

16-17 դդ.

կանգնեցված է 5 դ. կոթողի վրա

Հ

 
 

4.19

   

Խաչքար

16-17 դդ.

կանգնեցված է 5 դ. կոթողի բազմաստիճան պատվանդանի վրա

Հ

 
 

4.20

   

Խաչքար Աթաբեկի

1431թ.

գերեզմանոցի հս եզրին

Հ

պատվանդանի վրա

 

4.21

   

Խաչքար՝ Ամիրի և Գինեկի

1418 թ.

գերեզմանոցի ամ մասում

Հ

 
 

4.22

   

Խաչքար՝ Գրիգոր քահանայի

1415 թ.

գերեզմանոցի ամ մասում

Հ

 
 

4.23

   

Խաչքար՝ Խաչատուրի

15 դ.

 

Հ

ստորին բեկոր

 

4.24

   

Խաչքար՝ Մարտիրոսի

1357 թ.

գերեզմանոցի ամ մասում

Հ

երկատված է, ընկած

 

4.25

   

Խաչքար՝ Մուրադի

15 դ.

 

Հ

երկատված է, պատվանդանի վրա

 

4.26

   

Խաչքար՝ Յուսուփի

1421 թ.

 

Հ

մասնատված է

 

4.27

   

Խաչքար՝ Սուլդանի

1425 թ.

 

Հ

պատվանդանի վրա

 

4.28

   

Կոթող

5 դ.

 

Հ

կանգնեցված է բազմաստիճան պատվանդանից առանձին

 

4.29

   

Մատուռ

միջնադար

գերեզմանոցի հին թաղումների հատվածի հվ մասում

Տ

պահպանվել են հիմքերը

   

4.29.1

 

Խաչքար

12 դ.

մատուռի խորանում

Հ

վերնամասը կոտրված է

 

4.30

   

Մատուռ

միջնադար

գերեզմանոցի հին թաղումների հատվածի հվ մասում

Տ

պահպանվել են հիմքերը

 

4.31

   

Տապանաքար

1491 թ.

 

Հ

քանդակազարդ է, երկթեք վերնամասով

 

4.32

   

Տապանաքար

16 դ.

 

Հ

օրորոցաձև է, քանդակներով

 

4.33

   

Տապանաքար՝ Ալեքսանոսի

1550 թ.

 

Հ

խնջույքի տեսարանով

 

4.34

   

Տապանաքար՝ Ալթունի

16 դ.

 

Հ

որսի և խնջույքի տեսարանով

 

4.35

   

Տապանաքար՝ Աստվածատուր քահանայի

1405 թ.

 

Հ

օրորոցաձև

 

4.36

   

Տապանաքար՝ Բաղդասարի

1526 թ.

 

Հ

որսի և խնջույքի տեսարանով

 

4.37

   

Տապանաքար՝ Զազիկի և Դիլշատի

15-16 դդ.

 

Հ

օրորոցաձև

 

4.38

   

Տապանաքար՝ Իսկանդարի

1569 թ.

 

Հ

խնջույքի տեսարանով

 

4.39

   

Տապանաքար՝ Հայրապետի

1536 թ.

 

Հ

որսի տեսարանով

 

4.40

   

Տապանաքար՝ Ղազարի

1558 թ.

 

Հ

օրորոցաձև է, քանդակներով

 

4.41

   

Տապանաքար՝ Մուրադի

15-16 դդ.

 

Հ

որսի տեսարանով, քարգործ` Սարգիս շինող

 

4.42

   

Տապանաքար՝ Նազխաթունի

17 դ.

 

Հ

հարթ

 

4.43

   

Տապանաքար՝ Շապանի

16-17 դդ.

 

Հ

խնջույքի տեսարանով

 

4.44

   

Տապանաքար՝ Փիրնտարի

1549 թ.

 

Հ

որսի և խնջույքի տեսարանով

5

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

 9-19 դդ.

գյուղի կենտրոնում, Մշակույթի տան մոտ

Հ

ավերված է

 

5.1

   

Խաչքար

9 դ.

հենած է Մշակույթի տան պատին

Հ

տեղահանված է

 

5.2

   

Խաչքար

10 դ.

հենած է մոտակա բնակելի տան պատին

Հ

տեղահանված է, ստորին աջ անկյունը` կոտրված

 

5.3

   

Խաչքար

14-15 դդ.

գերեզմանոցում

Հ

 
 

5.4

   

Խաչքար

14-15 դդ.

գերեզմանոցում

Հ

 
 

5.5

   

Խաչքար

15-16 դդ.

գերեզմանոցում

Հ

 
 

5.6

   

Խաչքար՝ Բայի և Փաշաբեկի

1606 թ.

գերեզմանոցում

Հ

ընկած է, կազմող` Ղուկաս

 

5.7

   

Խաչքար՝ Նավռուզի

1425 թ.

գերեզմանոցում

Հ

 
 

5.8

   

Խաչքար՝ Պողոսի

1283 թ.

գերեզմանոցում

Հ

պատվանդանի վրա

 

5.9

   

Տապանաքար

16-17 դդ.

գերեզմանոցում

Հ

խնջույքի տեսարանով

 

5.10

   

Տապանաքար

16-17 դդ.

գերեզմանոցում

Հ

սեղանաձև է, վար ու ցանքի տեսարանով

 

5.11

   

Տապանաքար

16-17 դդ.

գերեզմանոցում

Հ

որսի և խնջույքի տեսարանով

 

5.12

   

Տապանաքար՝ Առուստամի (Ըռըստամի)

1683 թ.

գերեզմանոցում

Հ

խնջույքի տեսարանով

 

5.13

   

Տապանաքար՝ Թաթարի

16-17 դդ.

գերեզմանոցում

Հ

օրորոցաձև է

 

5.14

   

Տապանաքար՝ Քաբաբի

1656 թ.

գերեզմանոցում

Հ

օրորոցաձև է, խնջույքի և որսի տեսարանով

6

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

10-11 դդ.

գյուղի հվ-աե եզրին, «Սառենց սուրբ» մատուռից աե

Հ

ավերված է

 

6.1

   

Խաչքար

10 դ.

գերեզմանոցում

Հ

ընկած է

 

6.2

   

Մատուռ «Սառենց սուրբ»

միջնա-դար

 

Հ

ավերված է

   

6.2.1

 

Խաչքար

10 դ.

մատուռում

Հ

 
   

6.2.2

 

Խաչքար

10 դ.

մատուռում

Հ

 
   

6.2.3

 

Խաչքար

10 դ.

մատուռում

Հ

 
   

6.2.4

 

Խաչքար

10 դ.

մատուռում

Հ

 
   

6.2.5

 

Խաչքար

10 դ.

մատուռում

Հ

 
   

6.2.6

 

Խաչքար

10-11 դդ.

ագուցված է մատուռի հս պատին

Հ

 
   

6.2.7

 

Խաչքար

11 դ.

մատուռում

Հ

 

7

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

10-17 դդ.

գյուղի մեջ, Սբ. Աստվածածին եկեղեցուց աե

Հ

ավերված է

 

7.1

   

Խաչքար

10 դ.

 

Հ

ընկած է

 

7.2

   

Խաչքար

10 դ.

 

Հ

ընկած է, ստորին ձախ անկյունը` կոտրված

 

7.3

   

Խաչքար

11 դ.

 

Հ

վերին եզրը կոտրված է

 

7.4

   

Խաչքար

16-17 դդ.

 

Հ

արձանագիր է, կիսով չափ հողի մեջ խրված

 

7.5

   

Խաչքար

1611 թ.

 

Հ

 

8

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

19 դ.

գյուղի մեջ, մանկապարտեզի մոտ

Տ

փոքր է, ավերված

9

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

19 դ. վերջ-20 դ. սկիզբ

գյուղի մեջ, Անգեղակոթ-Շաղատ ճանապահի աջ կողմում

Տ

 

10

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

ՎԵՐԻՆ ԳՈԴԵՁՈՐ

միջնադար

գյուղից մոտ 5 կմ հս-ամ, Որոտանի կիրճում, գետի ձախ ափին

Հ

ավերված է

 

10.1

   

Եկեղեցի

միջնադար

 

Հ

կիսավեր է

11

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 9-

8 դդ.

գյուղից մոտ 1 կմ ամ

Հ

պեղվել է քարարկղային 8 դամբարան

12

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ ԳՈՒԹԱՆԱՍԱՐ (ԳՈՒԹԱՆԱԲԼՈՒՐ)

Ք.ա. 2-

1 հազ.

գյուղից 0.5-1.5 կմ

հս-ամ, Անգեղակոթ-Երևան հին ճանապարհի երկու կողմում

Հ

 
 

12.1

   

Քարայր - կացարան Արյունի անձավ

վաղ շրջան-միջնադար

գյուղից 1.5 կմ հս-ամ, Գութանասարի դամբարանադաշտի ամ եզրին

Հ

Քարայր

Արյունի զաղա

13

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ ՈՐՈՏԱՆ

Ք.ա. 2-

1 հազ.

գյուղից 0.2-1.5 կմ ամ

Հ

 

14

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

միջնադար

գյուղի կենտրոնում

Հ

կիսավեր է

 

14.1

   

Գերեզմանոց

ուշ միջ-նադար-19 դ.

եկեղեցու հվ և ամ կողմերում

Հ

ավերված է

15

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

ՍԲ. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ

17 դ.

գյուղի մեջ

Հ

եռանավ բազիլիկ

 

15.1

   

Գերեզմանոց

ուշ միջ-նադար

եկեղեցուց հս-ամ

Հ

ավերված է. Ակոբ վարպետի 1549 թ. խաչքարը գերեզմանոցից տեղափոխել են Սիսիան

   

15.1.1

 

Տապանաքար

16-17 դդ.

 

Հ

օրորոցաձև է, խնջույքի տեսարանով

 

15.2

   

Գերեզմանոց

19 դ. վերջ-20 դ. սկիզբ

եկեղեցու հս կողմում

Տ

 

16

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

«ՀԱԶԱՐԱՓՐԿԻՉ»

ուշ միջ-նադար

գյուղի հվ կողմում, քարի մշակման արտադրամասի մոտ

Հ

կիսավեր է. հս պատի դեր է կատարում խաչերով հարդարված ժայռը

 

16.1

   

Գավիթ

ուշ միջ-նադար

կից է եկեղեցուն ամ-ից

Հ

ավերված է

   

16.1.1

 

Խաչքար

12 դ.

 

Հ

 
   

16.1.2

 

Խաչքար

15-16 դդ.

 

Հ

արձանագիր է, կիսագետնաթաղ

   

16.1.3

 

Խաչքար

1526 թ. կամ

1536 թ.

 

Հ

 
   

16.1.4

 

Խաչքար

16 դ.

 

Հ

 
   

16.1.5

 

Խաչքար

16 դ.

 

Հ

վերին եզրը կոտրված է

   

16.1.6

 

Խաչքար

16 դ.

 

Հ

 
   

16.1.7

 

Խաչքար

17 դ.

 

Հ

 

17

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

ՍԲ. ՍՏԵՓԱՆՈՍ

1708 թ.

գյուղի մեջ

Հ

միանավ

 

17.1

   

Գավիթ

18 դ. սկիզբ

կից է եկեղեցուն ամ-ից

Հ

ավերված է

 

17.2

   

Գերեզմանոց

9 դ.- ուշ միջնա-դար

եկեղեցուց հվ

Հ

ավերված է

   

17.2.1

 

Խաչքար

9 դ.

 

Հ

պահպանվել է կիսով չափ

   

17.2.2

 

Խաչքար

12-13 դդ.

գերեզմանոցում, եկեղեցու ամ պատի մոտ

Հ

 
   

17.2.3

 

Խաչքար

12-13 դդ.

 

Հ

պատվիրատու` Սարգիս

   

17.2.4

 

Խաչքար

16-17 դդ.

 

Հ

ստորին կես

   

17.2.5

 

Տապանաքար

16 դ.

 

Հ

օրորոցաձև է, կազմող` Պախշայիշ

   

17.2.6

 

Տապանաքար՝ Պարեք աղայի

16 դ.

 

Հ

օրորոցաձև է, կազմող` Պախշայիշ

 

17.3

   

Խաչքար

10 դ.

ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին

Հ

 
 

17.4

   

Խաչքար

1283 թ.

ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին

Հ

պատվիրատու` Օհանես

 

17.5

   

Խաչքար

16 դ.

ագուցված է եկեղեցու մուտքից վեր

Հ

 
 

17.6

   

Խաչքար՝ Թունիի

15-16 դդ

եկեղեցու հվ պատի խորշում

Հ

 
 

17.7

   

Խաչքար՝ Մուլքիի

1542 թ.

հենած է եկեղեցու հվ պատին, ներքուստ

Հ

 

18

     

ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ՎԱՐԴԱՆ

13 դ.

գյուղից 0.5 կմ ամ, Անգեղակոթ-Շաղաթ ճանապարհից աջ

Հ

 
 

18.1

   

Գավիթ

13 դ.

կից է Սբ. Վարդան եկեղեցուն ամ-ից

Հ

կիսավեր է

   

18.1.1

 

Խաչքար

11-12 դդ.

գավթում

Հ

 
   

18.1.2

 

Խաչքար

13 դ.

գավթում

Հ

 
   

18.1.3

 

Խաչքար՝ Ամիրշատի

1300 թ.

գավթում

Հ

 
   

18.1.4

 

Խաչքար՝ Խոցադեղի

1298 թ.

գավթում

Հ

 
 

18.2

   

Գերեզմանոց

 5-16 դդ.

եկեղեցու հվ կողմում

Հ

ավերված է

   

18.2.1

 

Խաչքար

10 դ.

 

Հ

տեղահանված է

   

18.2.2

 

Խաչքար

10 դ.

 

Հ

կիսով չափ հողի մեջ է

   

18.2.3

 

Խաչքար

 11 դ.

 

Հ

տեղահանված է

   

18.2.4

 

Կոթող

 5 դ.

 

Հ

ենթադրվում է, որ Վարդան Մամիկոնյանի մահարձանն է, պահպանվել են խոյակը և բեկորներ

   

18.2.5

 

Տապանաքար՝ Ջանիբեկի

 1550 թ.

 

Հ

օրորոցաձև է, կենցաղային տեսարանով

 

18.3

   

Շինություններ՝ օժանդակ

13 դ.

 

Հ

ավերված են

   

18.3.1

 

Խաչքար

10 դ.

եկեղեցուց հվ, ավերված շինության մեջ

Հ

կիսով չափ հողի մեջ է

   

18.3.2

 

Խաչքար

10 դ.

եկեղեցուց հվ, ավերված շինության մեջ

Հ

 
 

18.4

   

Քարայր - կացարան

միջնադար

կից է գավթի հս պատին

Հ

 

19

     

ԺԱՅՌԱՊԱՏԿԵՐՆԵՐ

Ք.ա. 5-

4 հազ.

Ուղտասարում

Հ

 

20

     

ԽԱՉՔԱՐ ԳՈՒԼՆԱԶԻ

1324 թ.

գյուղից մոտ 500 մ աե, դաշտում

Հ

ընկած է

21

     

ՀՆԱՎԱՅՐ «ՊՈԼԻԳՈՆ»

Ք.ա.

6 հազ. վերջ – միջնադար

գյուղից 1.5-2 կմ ամ, Որոտանի ձախ ափին

Հ

տարածքի մի մասը պատկանում է գյուղին, մյուս մասը` անտառտնտեսությանը, մեծ մասը վերածվել է քարհանքի

 

21.1

   

Բնակատեղի

Ք.ա.

6 հազ. վերջ –

4 հազ.

գյուղից 2 կմ ամ, Որոտանի կիրճում, գետի ձախ ափին, Ներքին Գոդեձոր տեղամասում

Հ

զբաղեցնում է ընդարձակ տարածք

   

21.1.1

 

Բարձրաքանդակ նշաններ

բրոնզի դար, միջնադար

Ներքին Գոդեձորի հս մասում, աղբյուրի մոտ, քարացրոններում

Հ

 
   

21.1.2

 

Ժայռապատկեր

Ք.ա. 5-

4 հազ.

բնակատեղիի անտառապատ հատվածում

Հ

 
   

21.1.3

 

Փորածո նշաններ

բրոնզի դար, միջնադար

գյուղից 1 կմ ամ, քարացրոններում

Հ

 
 

21.2

   

Բնակատեղի

անտիկ շրջան- միջնա-դար

Անգեղակոթ-Շաղաթ ճանապարհից աջ, Ներքին Գոդեձոր տեղամասում, հանրակացարանի շենքի շրջակայքում

Հ

զբաղեցնում է ընդարձակ տարածք

   

21.2.1

 

Եկեղեցի

վաղ միջ-նադար

 

Հ

ավերված է

   

21.2.2

 

Խաչքար

9 դ.

ավերված եկեղեցու մոտ

Հ

տեղահանված է

   

21.2.3

 

Ջրամբար

անտիկ շրջան

 

Հ

կիսավեր է

22

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1975 թ.

գյուղի մեջ, դպրոցի մոտ

Տ

 

23

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԱՆԴՐԱՆԻԿ ՕԶԱՆՅԱՆԻ

1991թ.

գյուղի կենտրոնում, Մշակույթի տան մոտ

Հ

քանդ.`

Հ. Մուրադյան, Լ. Գրիգորյան

24

     

ՁԻԹՀԱՆ

19 դ.

գյուղի մեջ, Սբ. Աստվածածին եկեղեցուց հս

Հ

 

25

     

ՄԱՏՈՒՌ

ուշ միջնադար

գյուղի մեջ, Սբ. Աստվածածին եկեղեցուց մոտ 150 մ աե, Սեյրան Մկրտչյանի տան մոտ

Հ

ավերված է

 

25.1

   

Խաչքար

16 դ.

 

Հ

 
 

25.2

   

Խաչքար

16 դ.

 

Հ

 
 

25.3

   

Խաչքար

16 դ.

 

Հ

 
 

25.4

   

Տապանաքար՝ Սարգիս սարկավագի

1529 թ.

 

Հ

հարթ

26

     

ՏԱՊԱՆԱՔԱՐ՝ ՂԱՐԱԲԵԿԻ

16-17 դդ.

գյուղի մեջ, մանկապարտեզի բակում

Հ

 

27

     

ՔԱՐԱՅՐ - ԿԱՑԱՐԱՆ

միջնադար

գյուղից 0.5 կմ ամ,

Սբ. Վարդան եկեղեցուց 

40 մ ամ

Հ

 

28

     

ՔԱՐԱՅՐ - ԿԱՑԱՐԱՆՆԵՐ

միջնադար

գյուղի հվ-ամ եզրին, Սբ. Աստվածածին եկեղեցու մոտ

Հ

4 քարայր

29

     

ՔԱՐԱՅՐ - ԿԱՑԱՐԱՆՆԵՐ

միջնադար

գյուղից աե

Հ

8 քարայր

 

ԱՆԴՈԿԱՎԱՆ գյուղ (Կապանի)

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

            

ԱՄՐՈՑ ԲԱՂԱԲԵՐԴ (ԴԱՎԻԹ ԲԵԿԻ ԲԵՐԴ)

4-18 դդ.

քաղաքից ամ, Քաջարան տանող մայրուղուց ձախ, Ողջի գետի և նրա ձախ վտակ Գիրաթաղ գետակի միջև, բարձունքի վրա

Հ

Սյունիքի նշանավոր ամրոցներից էր, կիսավեր է

2

     

ԱՄՐՈՑ ԲԱՂԱԿՈՒ ՔԱՐ

4-18 դդ.

Բաղաբերդից 700-800 մ աե, Ողջի գետի աջ ափին

Հ

Սյունիքի նշանավոր ամրոցներից էր, ավերված է

    

2.1

   

Եկեղեցի «Բաղակու վանք»

10-13 դդ.

ամրոցի տարածքում

Հ

 

3

     

ԱՄՐՈՑ ԶԵՎՈՒ

(ԶԵՎՈՒ ԲԵՐԴ)

10 դ.

գյուղից հս-աե, Ողջի և Գեղի գետերի միախառնման վայրում, Քաջարանի պղնձամոլիբդենային կոմբինատից ոչ հեռու

Հ

 
 

3.1

   

Մզկիթ

17-18 դդ.

 

Հ

 
 

3.2

   

Պալատ

17-18 դդ.

 

Հ

ավերված է

4

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

միջնա-դար

 

Հ

գյուղատեղի Զեյվա

 

4.1

   

Գերեզմանոց

10-13 դդ.

 

Հ

 
 

4.2

   

Կամուրջ

10 դ., վերակառ. 17-18 դդ.

Գեղի գետի վրա

Հ

պահպանվել է ձախափնյա խելը

5

     

ՇԵՆՔ՝ ՋՐԱԽՈՐԻ ՀԻԴՐՈԷԼԵԿՏՐԱԿԱՅԱՆԻ

1906 թ.

գյուղից 0.5 կմ հվ-աե

Հ

 

 

8.14 ԱՆՏԱՌԱՇԱՏ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

 

գյուղից 3 կմ ամ

Հ

 

2

           

ԵԿԵՂԵՑԻ

ՍԲ. ՀՌԻՓՍԻՄԵ

10 դ.

գյուղից ամ

Հ

                 
 

2.1

   

Գերեզմանոց

10-14 դդ.

 

Հ

 

3

     

ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ

1970 թ.

գյուղ մտնող ճանապարհի

աջակողմում

Տ

 

 

8.15 ԱՇՈՏԱՎԱՆ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

        

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԱՇՈՏԱՎԱՆ

19-20 դդ.

գյուղից մոտ 500 մ

հվ-աե, ջրամբարի մոտ

Տ

այլ անվանում` Աղքենդ, տարածքի մեծ մասը և եկեղեցին մնացել են Տոլորսի ջրամբարի տակ

 

1.1

   

Գերեզմանոց

19-20 դդ.

 

Տ

 
   

1.1.1

 

Խաչքար

1342 թ.

 

Հ

կազմող` Փոփխիկ, տեղափոխել են մոտակա Կիրակոսիկ գյուղատեղիից

2

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԿԻՐԱԿՈՍԻԿ

13-19 դդ.

գյուղից մոտ 1 կմ հվ-աե, ջրամբարի մոտ, թեքադիր տեղանքում

Հ

այլ անվանում` Աղքենդ, ավերված է

 

2.1

   

Գերեզմանոց

13 դ.– ուշ միջնադար

 

Հ

ավերված է

   

2.1.1

 

Տապանաքար

16-17 դդ.

 

Հ

օրորոցաձև է` վիշապամարտի տեսարանով

   

2.1.2

 

Տապանաքար

16-17 դդ.

 

Հ

բարձր է, քանդակազարդ

   

2.1.3

 

Տապանաքար՝ Շաքանի

16-17 դդ.

 

Հ

սեղանաձև է

   

2.1.4

 

Տապանաքար՝ Տողանի

1601 թ.

 

Հ

բարձր է, խնջույքի և որսի տեսարանով

    

2.2

   

Գերեզմանոց

19 դ.

գյուղատեղիից Տոլորս տանող արահետի միջնամասում

Հ

 

3

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1972 թ.

գյուղի մեջ, բարձունքի վրա

Տ

 

 

8.16 ԱՌԱՋԱՁՈՐ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

             

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

10-18 դդ.

գյուղի մեջ

Հ

 
     

1.1

   

Եկեղեցի Սբ. Ստեփանոս

 1430 թ.

գերեզմանոցում

Հ

 

2

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

17-19 դդ.

գյուղի հս եզրին

Հ

 
 

2.1

   

Մատուռ

19 դ.

 

Հ

կառ.`

Սմբատ Մելիք-Ստեփանյան

3

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԿՌԱՊԱՇՏ

միջնադար

գյուղից 1 կմ ամ

Հ

 
 

3.1

   

Գերեզմանոց

միջնադար

 

Հ

 
 

3.2

   

Եկեղեցի

10 դ.

 

Հ

 

4

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ

ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1985 թ.

գյուղի մեջ

Տ

 

 

8.17 ԱՐԱՎՈՒՍ գյուղ (Գորիսի)

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

        

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐԵՐ

17-19 դդ.

գյուղից մոտ 2.5 կմ

հս-աե

Հ

 

2

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

14-18 դդ.

գյուղից 1 կմ հվ-աե, ճանապարհից աջ

Հ

ավերված է

     

2.1

   

Խաչքար

14-15 դդ.

 

Հ

 
 

2.2

   

Խաչքար

14-15 դդ.

 

Հ

 
 

2.3

   

Խաչքար

14-15 դդ.

 

Հ

 
 

2.4

   

Խաչքար

14-15 դդ.

 

Հ

 

3

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

18-19 դդ.

գյուղից 500 մ աե, ճանապարհից աջ

Տ

 

4

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

19-20 դդ.

գյուղի հս եզրին

Տ

 

5

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

վերակառ.

19 դ.

գյուղի մեջ

Հ

միանավ սրահ

 

5.1

   

Գերեզմանոց

17-19 դդ.

եկեղեցու շուրջը

Հ

ավերված է,

տապանաքարերի

մի մասը տեղահանված է

   

5.1.1

 

Տապանաքար

1687 թ.

 եկեղեցու մոտ, հենապատի մեջ

Հ

 
 

5.2

   

Խաչքար

14-15 դդ.

ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին

Հ

 

 

8.18 ԱՐԾՎԱՆԻԿ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

միջնադար

գյուղի ամ կողմում, կիրճում

Հ

1 մեծ և 2 փոքր սրահներ են

2

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

10-16 դդ.

գյուղի ամ եզրին, բլրալանջին

Հ

 
 

2.1

   

Խաչքար

10-11 դդ.

 

Հ

 
 

2.2

   

Խաչքար՝ Ամիրճանի

1483 թ.

գերեզմանոցի աե մասում

Հ

 
 

2.3

   

Խաչքար՝ Մինախաթունի

1483 թ.

գերեզմանոցի ամ մասում

Հ

 
 

2.4

   

Հուշարձան երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին

1968 թ.

գերեզմանոցում

Տ

 
 

2.5

   

Տապանաքար

15-16 դդ.

գերեզմանոցի հվ-աե մասում

Հ

արձանագիր է, օրորոցաձև, կազմող` Սահակ

3

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

11-20 դդ.

գյուղից 0.5 կմ հվ-ամ

Հ

գործող

 

3.1

   

Եկեղեցի

Սբ. Աստվածածին

13 դ.

 

Հ

միանավ սրահ

   

3.1.1

 

Խաչքար

1050 թ.

ընկած է եկեղեցու մեջ

Հ

բեկոր

   

3.1.2

 

Խաչքար

11 դ.

եկեղեցու խորանում

Հ

արձանագիր է, ծառայում է որպես վեմքար

   

3.1.3

 

Խաչքար

11-12 դդ.

ագուցված է եկեղեցու հս պատին, ներքուստ

Հ

 
   

3.1.4

 

Խաչքար՝ Գրիգորի և Ստեփանոս երեցի

11-12 դդ.

ագուցված է եկեղեցու հս պատին, ներքուստ

Հ

 
 

3.2

   

Խաչքար

15-16 դդ.

գերեզմանոցում, եկեղեցուց մոտ 4 մ հվ

Հ

արձանագիր է, կիսով չափ հողի մեջ խրված

 

3.3

   

Տապանաքար՝ Առստամի

1609 թ.

գերեզմանոցում, եկեղեցուց մոտ 10 մ հս

Հ

օրորոցաձև է, վարպետ` Ավագ

 

3.4

   

Տապանաքար՝ Մարտիրոսի և Գրիգորի

17 դ.

գերեզմանոցում, եկեղեցուց մոտ 10 մ հս

Հ

օրորոցաձև է, երկլեզվյան արձանագրությամբ, վարպետ` Ավագ

4

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 2-1 հազ.

գյուղից աե, գոմերի հարևանությամբ

Հ

մասնակիորեն ավերվել է շինարարության հետևանքով

5

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 2-

1 հազ.

գյուղից 2 կմ աե, «Հում հողեր» վայրից 0.6 կմ հվ

Հ

ձգվում է մինչև «Զկրուտի դաշտ»

6

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա.1 հազ.

գյուղից հվ-ամ, «Արնաձոր» հեղեղատի ափին

Հ

մասնակիորեն ավերվել է շինարարության հետևանքով

7

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

1855 թ.

գյուղի մեջ

Հ

եռանավ բազիլիկ

8

     

ԽԱՉՔԱՐ

1017 թ.

գյուղի երկրագիտական թանգարանում

Հ

 

9

     

ԽԱՉՔԱՐ

1263 թ.

գյուղի երկրագիտական թանգարանում

Հ

 

10

     

ԽԱՉՔԱՐ՝ ԴԱՎԹԻ

10-11 դդ.

գյուղի երկրագիտական թանգարանում

Հ

 

11

     

ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ

1906 թ.

գյուղի մեջ

Տ

 

12

     

ՄԱՏՈՒՌ

11 դ.

գյուղից 3 կմ հվ-աե

Հ

ժայռափոր

13

     

ՄԱՏՈՒՌ «ՃԳՆԱՎՈՐԻ»

11-13 դդ.

գյուղից 3 կմ հվ-ամ

Հ

 

14

     

ՇԵՆՔ՝ ԴՊՐՈՑԻ

1871 թ.

գյուղի մեջ

Հ

գյուղի հին դպրոցի շենքն է

15

     

ՎԱՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ԵՐԻՑԱՎԱՆՔ

 6-11 դդ.

գյուղից 3 կմ աե, բարձր սարահարթի վրա

Հ

կիսավեր է, հիմնադրել է Սյունյաց Երիցակ մետրոպոլիտը

 

15.1

   

Գավիթ

10-11 դդ.

կից է զանգակատանն ամ-ից

Հ

պահպանվել է հվ պատը

 

15.2

   

Գերեզմանոց

 6-19 դդ.

համալիրի հս կողմում

Հ

 
 

15.3

   

Եկեղեցի Սբ. Ստեփանոս Նախավկա

 6 դ.

 

Հ

միանավ թաղածածկ սրահ

 

15.4

   

Զանգակատուն

10-11 դդ.

կից է եկեղեցուն ամ-ից

Հ

կիսավեր է

 

15.5

   

Մատուռ

10-11 դդ.

համալիրի հս կողմում

Հ

կիսավեր է

 

15.6

   

Շինություն

15-17 դդ.

 համալիրի հվ-աե եզրին

Հ

ժայռափոր է, ավերված

 

15.7

   

Պարիսպ

 

համալիրի շուրջը

Հ

պահպանվել է աե պարսպապատից մի հատված

 

15.8

   

Սրահ

6 դ.

կից է եկեղեցուն հվ-ից

Հ

ավերված է

 

15.9

   

Քարայրերի համալիր

միջնադար

վանքի հս-ամ կողմում

Հ

4 մեծ և մի քանի փոքր բնական այրեր են

16

     

ՏԱՊԱՆԱՔԱՐ

15-16 դդ.

գյուղի երկրագիտական թանգարանում

Հ

խոյաձև

 

8.19 ԱՐԵՎԻՍ գյուղ (Սիսիանի)

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

 1

     

ԱՄՐՈՑ

 

գյուղից 10-12 կմ հվ

Հ

 

2

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԹԱՆԱՀԱՏ

5 դ.- ուշ միջնա-

դար

գյուղից 3 կմ հս

Հ

ավերված է

     

2.1

   

Եկեղեցի Թանահատի

Սբ. Ստեփանոս (Թանահատի վանք)

 491 թ.

Սիսիան գետի վերին հոսանքի աջափնյակում

Հ

այլ անվանում`

Կարմիր վանք, Ղըզըլ վանք,

միանավ, հվ-ից կից ունեցել է սրահ

   

2.1.1

 

Գերեզմանոց

5 դ.- ուշ միջնա-դար

 

Հ

ավերված է, տարածքից

հայտնաբերվել է Արգիշտի Բ-ի սեպագիր

արձանագրությունը

(Ք.ա. 7 դ.), որն այժմ

պահվում է Երևանի «Էրեբունի» թանգարանում

     

2.1.

1.1

Դամբարան

Ք.ա. 1 հազ.

վանքի ամ կողմում, բլրակի վրա

Հ

 
     

2.1.

1.2

Խաչքար

10 դ.

 

Հ

ընկած է

     

2.1.

1.3

Խաչքար

10-11 դդ.

 

Հ

 
     

2.1.

1.4

Խաչքար

10-11 դդ.

 

Հ

 
     

2.1.

1.5

Խաչքար՝ Գրիգոր երեցի

14-15 դդ.

 

Հ

 
     

2.1.

1.6

Խաչքար՝ Գրիգորիկ երեցի

986 թ.

 

Հ

ընկած է

     

2.1.

1.7

Խաչքար՝ Հովսեփի (Հուսեփի)

1271 թ.

 

Հ

ընկած է

     

2.1.

1.8

Տապանաքար՝ հայր Գրիգորի

 6-7 դդ.

 

Հ

 

 

8.20 ԲԱԼԱՔ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՄՐՈՑ

Ք.ա. 7-4 դդ.

գյուղից 1.5 կմ աե, Որոտանի աջ ափին

Հ

 
 

1.1

   

Դամբարանադաշտ

վաղ երկաթի դար-Ք.ա. 6-4 դդ.

ամրոց-բնակատեղիից հվ և աե, դարավանդի վրա

Հ

 

2

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

10-19 դդ.

գյուղի հվ եզրին, գործող գերեզմանոցի մոտ

Հ

ավերված է

 

2.1

   

Խաչքար

10 դ.

 

Հ

տեղահանված է

3

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

16-20 դդ.

գյուղի հվ-աե եզրին

Հ

գործող

 

3.1

   

Հուշարձան՝ Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին

1971-1972 թթ.

գերեզմանոցի հս եզրին

Տ

ճարտ.` Վ. Մնացականյան

4

     

ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԳԵՎՈՐԳ

17 դ.

գյուղի մեջ

Հ

 
 

4.1

   

Գերեզմանոց

17-19 դդ.

 

Հ

 
   

4.1.1

 

Տապանաքար

16-17 դդ.

գերեզմանոցում

Հ

խոյաձև

 

8.21 ԲԱՐՁՐԱՎԱՆ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

միջնադար

գյուղից 1 կմ ամ

Հ

 
 

1.1

   

Խաչքար

11-12 դդ.

գերեզմանոցի կենտրոնում

Հ

ընկած է

2

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

միջնադար-

20 դ.

գյուղի հս-ամ եզրին

Հ

գործող

3

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՀԻՆ ԲԱՐՁՐԱՎԱՆ

10-20 դդ.

գյուղի հս-աե եզրին, Որոտանի աջ ափին

Հ

ավերվել է

 1931 թ. երկրաշարժից

 

3.1

   

Եկեղեցի

վերակառ. 1866 թ.

գյուղատեղիի հս-աե եզրին

Հ

միանավ սրահ

   

3.1.1

 

Խաչքար

13 դ.

եկեղեցու մեջ

Հ

արձանագիր

   

3.1.2

 

Խաչքար

1324 թ.

կանգնեցված է եկեղեցու կտուրին

Հ

արձանագիր պատվանդանի վրա

 

3.2

   

Քարավանատուն

17-18 դդ.

գյուղատեղիի հս եզրին

Հ

կիսավեր է

4

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՊԱՇԱՐԱՋՈՒՐ (ԲԱՇԱՐԱՋՈՒՐ)

14-19 դդ.

գյուղից մոտ 3 կմ

հս-աե

Հ

ավերված է

 

4.1

   

Գերեզմանոց

14-18 դդ.

 գյուղատեղիի եկեղեցու շուրջը

Հ

ավերված է

   

4.1.1

 

Խաչքար

1454 թ.

գերեզմանոցում, եկեղեցուց մոտ 30 մ հվ-աե

Հ

 
 

4.2

   

Եկեղեցի Սբ. Հռիփսիմե

17-18 դդ.

գյուղատեղիում

Հ

կանգուն է

5

     

ԵԿԵՂԵՑԻ ՔՐԱՏԱԿԻ ՍԲ. ՄԻՆԱՍ

1321 թ.

գյուղից 1.5- 2 կմ հս-ամ, Որոտան իջնող ձորալանջի անտառածածկ հարթության վրա

Հ

կանգուն է

 

5.1

   

Գերեզմանոց

14-16 դդ.

եկեղեցու շուրջը

Հ

ավերված է

   

5.1.1

 

Խաչքար

10-11 դդ.

եկեղեցուց հս-աե

Հ

 
   

5.1.2

 

Խաչքար

12-13 դդ.

եկեղեցուց 8 մ հս-ամ

Հ

հենած է քարաբեկորին, քիվն արձանագիր է

   

5.1.3

 

Խաչքար

1261 թ.

եկեղեցուց 15 մ հս-աե

Հ

 
   

5.1.4

 

Խաչքար

1305 թ.

եկեղեցուց 2 մ հս

Հ

պատվիրատու`

Անանիա

   

5.1.5

 

Խաչքար

14 դ.

եկեղեցու մուտքի մոտ

Հ

արձանագիր է, ընկած

   

5.1.6

 

Խաչքար

14 դ.

եկեղեցու հս կողմում

Հ

 
   

5.1.7

 

Խաչքար

14-15 դդ.

հենած է եկեղեցու ամ ճակատին

Հ

արձանագիր

   

5.1.8

 

Խաչքար

14-15 դդ.

հենած է եկեղեցու ամ ճակատին

Հ

արձանագիր

 

5.2

   

Կառույցներ՝ օժանդակ

14-16 դդ.

եկեղեցուց ամ

Հ

ավերված են

6

     

ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ

1954 թ.

գյուղի կենտրոնում

Տ

 

7

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1974 թ.

գյուղից 1 կմ հվ-աե, բլրի վրա

Տ

 

8

     

ՎԱՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ԲՂԵՆՈ ՆՈՐԱՎԱՆՔ

936-1062 թթ.

գյուղից 3 կմ աե, Շուռնուխ տանող ճանապարհից ձախ, եռանկյունաձև հրվանդանի վրա

Հ

1957-1962 թթ. կատարվել են վերականգնման աշխատանքներ

 

8.1

   

Գավիթ

1062 թ.

կից է եկեղեցուն ամ-ից

Հ

 
 

8.2

   

Եկեղեցի

1058-1062 թթ.

 

Հ

ճակատները հարդարված են Հիսուս Քրիստոսի կյանքը պատկերող բարձրաքանդակներով

   

8.2.1

 

Խաչքար

13-14 դդ.

հենած է եկեղեցու հվ պատին

Հ

 
 

8.3

   

Մատուռ - դամբարան

1058-1062 թթ.

կից է եկեղեցուն հս-ից

Հ

 
 

8.4

   

Մատուռ - դամբարան

1058-1062 թթ.

կից է եկեղեցուն հվ-ից

Հ

 

 

8.22 ԲՆՈՒՆԻՍ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

10-20 դդ.

գյուղի հս եզրին

Հ

 
 

1.1

   

Խաչքար

12-13 դդ.

 

Հ

 
 

1.2

   

Խաչքար

 1331 թ.

 

Հ

որմնափակ է, ճարտ.` Գրիգորիկ վարդպետ. վերջինիս մակագրությունը կրող շարվածքի քարերից մեկը հետագայում օգտագործվել է որպես շիրմաքար

 

1.3

   

Խաչքար՝ թևավոր

16-17 դդ.

 

Հ

բեկոր

 

1.4

   

Տապանաքար

1422 թ.

որմնափակ խաչքարի մոտ

Հ

հարթ

 

1.5

   

Տապանաքար

1549 թ.

որմնափակ խաչքարից մի քանի մետր աե

Հ

օրորոցաձև է, առյուծի և ցլի կռվի տեսարանով

 

1.6

   

Տապանաքար

1645 թ.

 

Հ

սեղանաձև է, խնջույքի տեսարանով

 

1.7

   

Տապանաքար

16-17 դդ.

 

Հ

բարձր է, քանդակազարդ

 

1.8

   

Տապանաքար

16-17 դդ.

որմնափակ խաչքարից մի քանի մետր հվ-ամ

Հ

բարձր է, վար ու ցանքի տեսարանով

 

1.9

   

Տապանաքար

16-17 դդ.

որմնափակ խաչքարից մի քանի մետր աե

Հ

բարձր է, խնջույքի տեսարանով

 

1.10

   

Տապանաքար

17 դ.

 

Հ

սեղանաձև է, կենցաղային տեսարանով

 

1.11

   

Տապանաքար

1727 թ.

 

Հ

պատվիրատու` Գալուստ,

վար ու ցանքի և խնջույքի տեսարաններով

 

1.12

   

Տապանաքար՝ Էխանիսի

1604 թ.

 

Հ

օրորոցաձև է, կենցաղային տեսարանով

 

1.13

   

Տապանաքար՝ Խաթունշինի

15 դ.

որմնափակ խաչքարի մոտ

Հ

հարթ

 

1.14

   

Տապանաքար՝ Կարապետ քահանայի

1414 թ.

որմնափակ խաչքարի մոտ

Հ

հարթ

 

1.15

   

Տապանաքար՝ Մարտիրոսի

1451 թ.

որմնափակ խաչքարից մի քանի մետր աե

Հ

 

2

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

ուշ միջ-նադար

գյուղի հվ եզրին, բարձունքի վրա, Սբ. Մարիամ Աստվածածին նորաշեն սրբատեղիի մոտ

Տ

ավերված է

3

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԱՂԱՀԻ

միջնա-դար-20 դ. սկիզբ

գյուղից 2 կմ ամ

Հ

 
 

3.1

   

Գերեզմանոց

միջնա-դար-20 դ. սկիզբ

 

Հ

 

4

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԶԱԲԱԶԱՏՈՒՐ

(ԶՈՐԲԱ ԾԱՏՈՒՐ)

10-20 դ. սկիզբ

գյուղից 3 կմ ամ, Բնունիս և Թասիկ գյուղերի սահմանագլխին

Հ

ավերված է

 

4.1

   

Գերեզմանոց

10-17 դդ.

«Խաչքարի հանդամաս»-ում

Հ

 

5

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՋԱՆՂՈՒԹԱՐԱՆ

10-17 դդ.

գյուղից 500 մ հվ-ամ

Հ

 
 

5.1

   

Գերեզմանոց

10-17 դդ.

 

Հ

 

6

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

ՍԲ. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ

վերա-կառ.19 դ.

գյուղի մեջ

Հ

 
 

6.1

   

Գերեզմանոց

14-19 դդ.

եկեղեցուց հվ

Հ

տապանաքարերն ագուցված են եկեղեցու պատերին

   

6.1.1

 

Մատուռ «Նահատակի»

19 դ.

եկեղեցուց հվ

Հ

կիսագետնափոր է

   

6.1.2

 

Տապանաքար

 1559 թ.

գերեզմանոցում, եկեղեցուց 10 մ հվ

Հ

օրորոցաձև է, կենցաղային տեսարանով

 

6.2

   

Խաչքար

 1290 թ.

ագուցված է եկեղեցու աե ճակատին

Հ

 
 

6.3

   

Խաչքար

 1432 թ.

ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին

Հ

 
 

6.4

   

Խաչքար

 1432 թ.

ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին, մուտքից ձախ

Հ

 
 

6.5

   

Խաչքար

15 դ.

եկեղեցու մկրտության ավազանի խորշում

Հ

 
 

6.6

   

Խաչքար

15-16 դդ.

ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին, մուտքից աջ

Հ

 
 

6.7

   

Խաչքար

15-16 դդ.

ագուցված է եկեղեցու աե ճակատին

Հ

արձանագիր վերին բեկոր

 

6.8

   

Խաչքար

15-16 դդ.

ագուցված է եկեղեցու աե ճակատի վերնամասում

Հ

արձանագիր վերին կես

 

6.9

   

Խաչքար

16-17 դդ.

ագուցված է եկեղեցու հս-աե ավանդատան մուտքից վեր

Հ

արձանագիր է, պատվիրատու` Աղա

 

6.10

   

Խաչքար

16-17 դդ.

ագուցված է եկեղեցու աե ճակատին

Հ

վերին կես

 

6.11

   

Տապանաքար

16-17 դդ.

ագուցված է եկեղեցու հվ-աե ավանդատան մուտքից վեր

Հ

խնջույքի տեսարանով

7

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1974 թ.

գյուղի մեջ

Տ

ճարտ.`

Վ.Դոլուխանյան

 

7.1

   

Խաչքար

15-16 դդ.

հուշարձանի մոտ, նորաշեն սրբատեղիում

Հ

 

 

8.23 ԲՌՆԱԿՈԹ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

                 

1

     

ԱՂԲՅՈՒՐ «ԹՈՒՄԻ»

 1640 թ., վերակառ. 1989 թ.

գյուղի մեջ

Հ

 
 

1.1

   

Խաչքար

10-11 դդ.

աղբյուրի մոտ

Հ

 

2

     

ԱՄՐՈՑ ՈՐՁԱԲԵՐԴ - 1

Ք.ա.1 հազ. կեսեր

գյուղից 500 մ հս

Հ

 

3

     

ԱՄՐՈՑ ՈՐՁԱԲԵՐԴ - 2 (ԾԱՂԿԱՎԱՆ)

Ք.ա. 1 հազ. 2-րդ կես-միջնադար

գյուղից 1.5 կմ հս-աե

Հ

 

4

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐԵՐ

ուշ միջ-նադար

գյուղից 1-2 կմ հս-աե, «Ծակերի ձոր» վայրում

Հ

 

5

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

միջնա-դար-

20 դ.

գյուղի ամ կողմում

Հ

աե կողմում Ադոնցների, կենտ-րոնում` Մելիք-Թանգյանների տոհմական գերեզ-մանատներն են

 

5.1

   

Խաչքար

11 դ.

 

Հ

 

6

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

միջնադար-

20 դ.

գյուղի հս եզրին, բարձունքի վրա

Տ

 
 

6.1

   

Խաչքար

10 դ.

 

Հ

ընկած է

 

6.2

   

Տապանաքար՝ Կիլիի

 1683 թ.

 

Հ

խնջույքի տեսարանով

 

6.3

   

Տապանաքար՝ Սիլիմանի

 1683 թ.

 

Հ

խնջույքի տեսարանով

7

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

միջնադար-

20 դ.

գյուղի հս-աե կողմում, Բռնակոթ-Սիսիան ճանապարհից ձախ

Տ

 
 

7.1

   

Խաչքար

 9-10 դդ.

գերեզմանոցի կենտրոնում

Հ

 

8

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԿԼԵՎԱՆՍ

15-19 դդ.

գյուղից 2 կմ հս

Հ

այլ անվանումներ` Գայլոց վանք, Կիլեվանց

9

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԿՈՐՈՎԻ

միջնադար-19 դ. սկիզբ

գյուղից 1 կմ ամ

Հ

այլ անվանում` Կրով, ավերված է

10

     

ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԳՐԻԳՈՐ

1704 թ.

գյուղի կենտրոնում

Հ

եռանավ բազիլիկ

 

10.1

   

Գավիթ

1848 թ.

կից է եկեղեցուն հվ-ից

Հ

կառ.` Մելիք Թանգի Բ

   

10.1.1

 

Խաչքար

1358 թ.

ագուցված է գավթի աե պատին, ներքուստ

Հ

 
   

10.1.2

 

Խաչքար

16-17 դդ.

ագուցված է գավթի աե պատին, ներքուստ

Հ

 
   

10.1.3

 

Խաչքար

16-17 դդ.

ագուցված է գավթի ամ պատին, ներքուստ

Հ

 
   

10.1.4

 

Տապանաքար

16-17 դդ.

ագուցված է գավթի հս պատին, ներքուստ

Հ

կենցաղային տեսարանով

 

10.2

   

Գերեզմանոց

19 դ.

եկեղեցուց հվ

Հ

 
 

10.3

   

Խաչքար

 11 դ.

ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին

Հ

 
 

10.4

   

Խաչքար

12 դ.

ագուցված է եկեղեցու

հս ճակատին

Հ

 
 

10.5

   

Խաչքար

12-13 դդ.

ագուցված է եկեղեցու

հվ պատին, մուտքից աջ

Հ

 
 

10.6

   

Խաչքար

12-13 դդ.

եկեղեցու երկրորդ հարկի հվ-աե ավանդատան հվ խորշում

Հ

 
 

10.7

   

Խաչքար

1554 թ.

եկեղեցու հվ-աե ավանդատնից թաքստոց տանող բացվածքում

Հ

 
 

10.8

   

Խաչքար

16-17 դդ.

եկեղեցու երկրորդ հարկի հվ-աե ավանդատան հս խորշում

Հ

 
 

10.9

   

Խաչքար

16-17 դդ.

եկեղեցու հվ-աե ավանդատնից թաքստոց տանող բացվածքում

Հ

 
 

10.10

   

Խաչքար

16-17 դդ.

եկեղեցու երկրորդ հարկի հվ-աե ավանդատան հվ խորշում

Հ

 
 

10.11

   

Խաչքար

16-17 դդ.

եկեղեցու երկրորդ հարկի հվ-աե ավանդատան հս խորշում

Հ

 
 

10.12

   

Խաչքար

16-17 դդ.

եկեղեցու երկրորդ հարկի հվ-աե ավանդատան հս խորշում

Հ

արձանագիր

 

10.13

   

Խաչքար

16-17 դդ.

եկեղեցու հս-աե ավանդատնից թաքստոց տանող բացվածքում

Հ

 
 

10.14

   

Խաչքար

16-17 դդ.

եկեղեցու հս-աե ավանդատնից թաքստոց տանող բացվածքում

Հ

 
 

10.15

   

Խաչքար

16-17 դդ.

եկեղեցու խորանի հվ խորշում

Հ

 
 

10.16

   

Խաչքար

16-17 դդ.

եկեղեցու խորանի հվ խորշում

Հ

 
 

10.17

   

Խաչքար

16-17 դդ.

եկեղեցու խորանի հվ խորշում

Հ

 
 

10.18

   

Խաչքար

16-17 դդ.

ագուցված է եկեղեցու հվ պատին

Հ

 
 

10.19

   

Խաչքար

16-17 դդ.

ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին, մուտքից ձախ

Հ

 
 

10.20

   

Խաչքար

16-17 դդ.

ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին, մուտքից ձախ

Հ

 
 

10.21

   

Խաչքար՝ Աղամի

 1551 թ.

ագուցված է եկեղեցու հվ պատին, մուտքից ձախ

Հ

 
 

10.22

   

Խաչքար՝ Աղաջանի

16-17 դդ.

եկեղեցու խորանի հս խորշում

Հ

բեկոր

 

10.23

   

Տապանաքար

 1428 թ.

ագուցված է եկեղեցու հվ պատին

Հ

բարձր է, քանդակներով

 

10.24

   

Տապանաքար

 1541 թ.

ագուցված է եկեղեցու հվ պատին

Հ

որսի տեսարանով

 

10.25

   

Տապանաքար

 1563 թ.

ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին, մուտքից աջ

Հ

խաչաքանդակներով

 

10.26

   

Տապանաքար

 1571 թ.

ագուցված է եկեղեցու հս պատին

Հ

բարձր է, խաչաքանդակներով

 

10.27

   

Տապանաքար

16-17 դդ.

ագուցված է եկեղեցու հս պատին

Հ

վար ու ցանքի տեսարանով

 

10.28

   

Տապանաքար

16-17 դդ.

ագուցված է եկեղեցու հս պատին

Հ

արձանագիր է, խաչաքանդակներով

 

10.29

   

Տապանաքար

16-17 դդ.

ագուցված է եկեղեցու հս պատին

Հ

որսի և խնջույքի տեսարանով

 

10.30

   

Տապանաքար

16-17 դդ.

ագուցված է եկեղեցու հս ճակատին

Հ

խնջույքի տեսարանով

 

10.31

   

Տապանաքար

16-17 դդ.

ագուցված է եկեղեցու հս ճակատին

Հ

վար ու ցանքի տեսարանով

 

10.32

   

Տապանաքար

16-17 դդ.

ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին

Հ

որսի և խնջույքի տեսարանով

 

10.33

   

Տապանաքար

16-17 դդ.

ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին

Հ

առյուծի և ցլի մարտի տեսարանով

 

10.34

   

Տապանաքար

16-17 դդ.

ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին

Հ

քանդակազարդ է

 

10.35

   

Տապանաքար

16-17 դդ.

ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին

Հ

արձանագիր է, խաչաքանդակներով

 

10.36

   

Տապանաքար

16-17 դդ.

ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին

Հ

արձանագիր է, խաչաքանդակներով

 

10.37

   

Տապանաքար

16-17 դդ.

ագուցված է եկեղեցու աե ճակատին

Հ

որսի տեսարանով

11

     

ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1946 թ.

գյուղի կենտրոնում

Հ

 

12

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1950 թ.

գյուղի մեջ

Հ

 
 

12.1

   

Խաչքար

10-11 դդ.

հուշարձանի մոտ

Հ

 
 

12.2

   

Խաչքար

11 դ.

հուշարձանի մոտ

Հ

 
 

12.3

   

Տապանաքար

16-17 դդ.

հուշարձանի մոտ

Հ

խոյաձև

13

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1988 թ.

գյուղի կենտրոնում

Հ

ճարտ.`

Ա. Իսրայելյան,

քանդ.` Գ. Բաղդասարյան

14

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԿՈՄԻՏԱՍԻ

 

գյուղի մեջ, բլրագագաթին

Հ

 

15

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ՍԱՄՍՈՆ ՄԿՐՏՈՒՄՅԱՆԻ ԵՎ ԼԻՊԱՐԻՏ ԻՍՐԱՅԵԼՅԱՆԻ

1970-ական թթ.

գյուղի մեջ

Տ

 

16

     

ՄԱՏՈՒՌ

միջնադար

գյուղից մոտ 2 կմ աե, «Խաչեր» վայրում

Հ

ընդգծվում են աե, հվ և մասամբ` հս պատերի հիմքերը

 

16.1

   

Խաչքար

10-11 դդ.

ավերված մատուռում

Հ

արձանագիր

17

     

ՇԵՆՔ՝ ԴՊՐՈՑԻ

 1882 թ.

գյուղի մեջ

Հ

շրջանի առաջին դպրոցն է

 

8.24 ԲՌՈՒՆ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

                

ԱՄՐՈՑ

Ք.ա. 2-1 հազ.-միջնադար

գյուղից 0.5 կմ հս-ամ, «Գելաքերծ» («Ղոշաքար» վայրում)

Հ

ավերված է

2

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՀԻՆ ԱԿՆԵՐ

միջնադար-

20 դ.

գյուղի հս-ամ եզրին, ձորի ձախափնյա լանջին

Հ

ավերված է

3

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1975 թ.

գյուղի գերեզմանոցի մոտ, բարձունքի վրա

Տ

ճարտ.`

Ռ. Բալյան, քարտաշ-քանդակագործ`

Ա. Առաքելյան

4

     

ՔԱՐԱՅՐ - ԿԱՑԱՐԱՆ

միջնադար-

20 դ.

գյուղից 1 կմ հս-ամ

Հ

այժմ` սրբատեղի

 

8.25 ԳԵՂԱՆՈՒՇ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՂԲՅՈՒՐ

 1968 թ.

գյուղի մոտ

Տ

 թաղակապ

2

     

ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ

Ք.ա. 2-1 հազ.

գյուղից 700 մ հվ-աե, «Ներքին Խաչին արտ» վայրում

Հ

 
 

2.1

   

Դամբարանադաշտ

Ք.ա. 2-1 հազ.

 

Հ

 

3

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19-20 դդ.

գյուղի մեջ

Տ

Ավագյանների տունը, երկհարկ

4

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19-20 դդ.

գյուղի հս մասում

Տ

Թ. Պետրոսյանի տունը. երկհարկ է, կիսավեր

5

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

17-19 դդ.

գյուղի աե կողմում

Հ

 
 

5.1

   

Եկեղեցի Սբ. Հռիփսիմե

 1870 թ.

գերեզմանոցում

Հ

եռանավ բազիլիկ, վերանորոգված 1987թ.

6

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

միջնադար

գյուղից 1.5 կմ հվ-աե, «Շինատեղ» վայրում

Հ

ավերված է

 

6.1

   

Գերեզմանոց

միջնադար

եկեղեցուց հվ

Հ

ավերված է

 

6.2

   

Եկեղեցի

միջնա-դար

 

Հ

պահպանվել են հիմքերը

7

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՍՐՀԱԿ (ՍՐԱՀԱԿ, ՎԵՐԻՆ ՍՐՀԱԿ)

10-17 դդ.

գյուղից 4 կմ ամ, Գեղանուշ գետի ձախ ափին, լեռան հարավահայաց լանջին

Հ

ավերված է

 

7.1

   

Գերեզմանոց

10-17 դդ.

գյուղատեղիի հս-աե մասում

Հ

 
 

7.2

   

Եկեղեցի «Կարմիր»

10-13 դդ.

գյուղատեղիի ամ մասում

Հ

ավերված միանավ սրահ է

 

7.3

   

Եկեղեցի «Հանգած եկեղեցի»

17 դ.

գյուղատեղիի աե մասում

Հ

կիսավեր միանավ սրահ է` ներքուստ հնգանիստ խորանով

   

7.3.1

 

Խաչքար

10-11 դդ.

եկեղեցու խորանում

Հ

արձանագիր

8

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՏԱՆՁՈՒՏ

միջնադար

գյուղից 2 կմ ամ

Հ

 
 

8.1

   

Եկեղեցի

միջնադար

 

Հ

 

9

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 2-1 հազ.

գյուղի մեջ, դպրոցամերձ այգում և հարակից տնամերձ հողամասերում

Հ

 

10

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 2 հազ. կեսեր

«Վերին խաչին արտ» վայրում

Հ

 

11

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

9-10 դդ., վերակառ.

17 դ.

գյուղի աե կողմում

Հ

միանավ սրահ` վերանորոգված 1986-1988 թթ.,

նախ. հեղ.`

Ա. Հովսեփյան

12

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1959 թ.

գյուղի մեջ

Տ

 

13

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ՄՈՒՇԵՂ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆԻ

 2000 թ.

գյուղի դպրոցի բակում

Տ

Մ. Հարությունյան` ԽՍՀՄ հերոս

 

8.26 ԳԵՂԻ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՄՐՈՑ ԳԵՂԻ

10 դ.

Գեղվա ձորում

Հ

ավերված է

2

             

ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ

Ք.ա. 4 հազ. վերջ-3 հազ. կես

«Արամազդ» հանքավայրի մուտքի մոտ, ժայռոտ երկարավուն բլրի

ստորոտին

Հ

 
     

2.1

   

Դամբարանադաշտ

Ք.ա. 4 հազ. վերջ-3 հազ. կես

 

Հ

 

3

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

10 դ.

գյուղի ամ մասում

Հ

 

4

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

16-17 դդ.

գյուղի հս եզրին, Գեղի

գետի աջ ափին

Հ

ավերվել է

ադրբեջանցիների

կողմից տարածքում կատարված նոր

թաղումների հետևանքով

5

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

17 դ.

գյուղի հվ-աե եզրին

Հ

ավերված է,

կառուցվել է 10 դ. եկեղեցու հիմքերի վրա

 

8.26.2 ԿԱՐԴ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

         

ԱՄՐՈՑ

12 դ.

գյուղի մոտ

Հ

 

2

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

միջնադար

գյուղի ամ կողմում

Տ

 

3

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՎԵՐԻՆ ԿԱՐԴ

ուշ միջ-նադար-

20 դ.

գյուղից 5 կմ հս-ամ, ջրմուղի ավազանի մոտ

Հ

գյուղատեղի Վերին Գյարդ, գյուղը լքվել է 1985 թ.

     

3.1

   

Եկեղեցի

17 դ.

գյուղատեղիի հս կողմում

Հ

եռանավ բազիլիկ

   

3.1.1

 

Գերեզմանոց

ուշ միջ-նադար

եկեղեցու շուրջը

Հ

 

4

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

17 դ.

գյուղի մեջ

Հ

ավերված է, բեմի տակից բխում է հանքային ջրի աղբյուր

 

8.27 ԳԵՏԱԹԱՂ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

            

ԱՄՐՈՑ

Ք.ա. 2-1 հազ.

գյուղի մեջ, բլրի վրա

Հ

 
    

1.1

   

Դամբարանադաշտ

Ք.ա. 2-1 հազ.

 

Հ

պատահականորեն բացվել է Ք.ա. 8-7 դդ. դամբարան

2

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

ուշ միջ-նադար

գյուղից մոտ 5.5 կմ հս, Բահարլու տանող ճանապարհին

Հ

 

3

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

ուշ միջ-նադար

գյուղից մոտ 6 կմ հս, Բահարլու տանող ճանապարհին

Հ

երկհարկ

4

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

13-19 դդ.

գյուղի հվ-ամ կողմում

Հ

 

5

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԱԿՆՈՒՏ

15-19 դդ.

գյուղից մոտ 500 մ աե

Հ

 

6

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՏԱՆՁԱՏԱՓ

15-19 դդ.

գյուղից մոտ 1.5 կմ ամ

Հ

 
 

6.1

   

Մատուռ

16-17 դդ.

 

Հ

պատերը պահպանվել են 0.8-1 մ բարձրությամբ

7

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 2-1 հազ.

գյուղի հս եզրին

Հ

 

8

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

ՍԲ. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ

1651-1652 թթ.

գյուղի մեջ

Հ

եռանավ բազիլիկ

 

8.1

   

Գերեզմանոց

միջնա-դար-

19 դ.

եկեղեցուց հվ

Հ

ավերված է, խաչքարերն ագուցված են եկեղեցու պատերին

 

8.2

   

Խաչքար

12-13 դդ.

ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին, մուտքից ձախ

Հ

 
 

8.3

   

Խաչքար

14-15 դդ.

եկեղեցու մեջ

Հ

ընկած է

 

8.4

   

Խաչքար

14-15 դդ.

ագուցված է եկեղեցու ամ պատին

Հ

 
 

8.5

   

Խաչքար

1451 թ.

ագուցված է եկեղեցու հս-աե ավանդատան ամ պատին, մուտքից վեր

Հ

 
 

8.6

   

Խաչքար

16-17 դդ.

ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին

Հ

 
 

8.7

   

Խաչքար

16-17 դդ.

ագուցված է եկեղեցու բեմի ճակատին

Հ

 
 

8.8

   

Խաչքար

16-17 դդ.

եկեղեցու մկրտարանի խորշում

Հ

արձանագիր

 

8.9

   

Խաչքար՝ Թովմասի

15-16 դդ.

ագուցված է եկեղեցու հս-աե ավանդատան աե պատին

Հ

 
 

8.10

   

Խաչքար՝ Վարդանի

13 դ.

ագուցված է եկեղեցու հվ-աե ավանդատան պատին, մուտքից ձախ

Հ

 

9

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1975 թ.

գյուղի մեջ

Տ

 

 

8.28 ԳՈՐԱՅՔ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

           

ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ

Ք.ա. 3-1 հազ.

գյուղից 0.5 կմ ամ

Հ

 
    

1.1

   

Դամբարանադաշտ

Ք.ա. 3-1 հազ.

 

Հ

 

2

     

ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ

1992 թ.

գյուղի հվ եզրին, Վայք-Սիսիան ավտոճանապարհի

ձախ կողմում

Տ

 

3

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ «ԶԱՆԳԵԶՈՒՐԻ ԴԱՐՊԱՍՆԵՐ»

1987 թ.

գյուղից ամ, Սիսիանի

լեռնանցքի ամենաբարձր կետում, Վայք -Սիսիան մայրուղու երկու կողմում

Հ

ժող. անվանումը` «Զանգեր», ճարտ.`

Ա. Իսրայելյան, քանդ.` Գ. Բաղդասարյան, Գ. Ղարիբյան

 

8.29 ԳՈՒԴԵՄՆԻՍ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

              

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

գյուղի մեջ, գրասենյակի մոտ

Տ

Քնարիկ Հովհաննիսյանի տունը, եռահարկ է

2

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ

գյուղի մեջ, գրասենյակի մոտ

Տ

Բենիկ Ստեփանյանի տունը, երկհարկ է

3

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19-20 դդ.

գյուղի մեջ

Տ

Սիրվարդ Բաղդասարյանի տունը, եռահարկ է, 3-րդ հարկը կառուցվել է 1917 թ.

4

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1908-1910 թթ.

գյուղի մեջ

Տ

Օնիկ Հովհաննիսյանի տունը, երկհարկ է

5

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

 20 դ. սկիզբ

գյուղի հվ-ամ եզրին

Տ

Մկրտիչ Կարապետյանի տունը, երկհարկ է, լքված

6

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

16-18 դդ.

գյուղի հս եզրին, ճանապարհի երկու կողմում

Հ

ավերված է

7

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

16-20 դդ.

գյուղից 400 մ հս-ամ

Հ

 

8

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

ՍԲ. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ

17-18 դդ.

գյուղի կենտրոնում

Հ

միանավ

9

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1968 թ.

գյուղի կենտրոնում

Տ

 

 

8.30 ԴԱՎԻԹ ԲԵԿ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

                    

1

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

10-17 դդ.

գյուղից մոտ 1 կմ

հս-աե, «Քարին տակ» վայրում

Հ

ավերվել է անասնագոմեր կառուցելու հետևանքով

      

1.1

   

Գերեզմանոց Շիխ

16-17 դդ.

 

Հ

 

2

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԲԵՐԴԻԿ

 9-17 դդ.

գյուղից 4 կմ ամ, անտառապատ վայրում

Հ

ավերված է

 

2.1

   

Գերեզմանոց

13-17 դդ.

գյուղատեղիի մեծ եկեղեցուց մոտ 150 մ հս

Հ

 
 

2.2

   

Եկեղեցի

 9-10 դդ.

բարձր բլրի գագաթին

Հ

միանավ փոքր կիսավեր սրահ է

 

2.3

   

Եկեղեցի

17 դ.

գյուղատեղիի կենտրոնում

Հ

միանավ մեծ կիսավեր սրահ է

3

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՏԱԽՆ (ԴԱԽ)

10-19 դդ.

գյուղից 3 կմ հվ, անտառապատ վայրում

Հ

բնակիչները տեղափոխվել են Դավիթ Բեկ գյուղ 19 դ. վերջերին

 

3.1

   

Գերեզմանոց

10-19 դդ.

գյուղատեղիի աե մասում

Հ

 
   

3.1.1

 

Խաչքար

10-11 դդ.

եկեղեցու հվ պատի մոտ

Հ

վերնամասը ջարդոտված է

   

3.1.2

 

Խաչքար

15-16 դդ.

եկեղեցու հս պատի մոտ

Հ

երկատված է

 

3.2

   

Եկեղեցի

15-17 դդ.

գերեզմանոցում

Հ

միանավ կիսավեր սրահ է

4

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

17 դ.

գյուղից 6 կմ հս-ամ

Հ

 

5

     

ԵԿԵՂԵՑԻ ԿԱՐԱՆԻ

 9-10 դդ.

գյուղից 1 կմ հս

Հ

միանավ սրահ

 

5.1

   

Գերեզմանոց

   

Հ

 

6

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

ՍԲ. ՍՏԵՓԱՆՈՍ

 1868 թ.

գյուղի հս-աե մասում

Հ

միանավ սրահ

 

6.1

   

Տապանաքար՝ տեր Ավետիսի

1686 թ.

ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին

Հ

 

7

     

ԿԱՄՈՒՐՋ

1909 թ.

գյուղից մոտ 1 կմ հս-աե

Տ

միաթռիչք

8

     

ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ

1953 թ.

գյուղի մեջ

Տ

 

9

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1973 թ.

գյուղի կենտրոնում

Տ

 

 

8.31 ԴԱՐԲԱՍ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐԵՐ

միջնադար

գյուղի հս եզրին

Հ

 

2

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

10-20 դդ.

գյուղի ամ մասում, բլրի վրա

Հ

 

3

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

13-15 դդ.

գյուղից մոտ 2 կմ

հս-աե, «Փարվանց» վայրում, բլրալանջին

Հ

ավերված է

 

3.1

   

Խաչքար

13-14 դդ.

 

Հ

արձանագիր է, ընկած

 

3.2

   

Խաչքար

14-15 դդ.

 

Հ

ընկած է

4

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

13-20 դդ.

գյուղի հս կողմում, բլրի վրա

Հ

 
 

4.1

   

Խաչքար

 1286 թ.

 

Հ

վերին կես

 

4.2

   

Խաչքար

 1472 թ.

 

Հ

 
 

4.3

   

Խաչքար

15-16 դդ.

 

Հ

ընկած է, աջակողմյան վերին հատվածը` կոտրված

 

4.4

   

Տապանաքար

1584 թ.

 

Հ

օրորոցաձև է, կենցաղային տեսարանով

 

4.5

   

Տապանաքար

16-17 դդ.

 

Հ

օրորոցաձև է, պատկերաքանդակներով

 

4.6

   

Տապանաքար

16-17 դդ.

 

Հ

օրորոցաձև է, կենցաղային տեսարանով

 

4.7

   

Տապանաքար

16-17 դդ.

 

Հ

օրորոցաձև է, խնջույքի տեսարանով

 

4.8

   

Տապանաքար՝ Կոշոռի

1314 թ.

 

Հ

հարթ

 

4.9

   

Տապանաքար՝ Մանսուրի

16-17 դդ.

 

Հ

օրորոցաձև

 

4.10

   

Տապանաքար՝ Մկրտչի

1697 թ.

 

Հ

օրորոցաձև

 

4.11

   

Տապանաքար՝ Պարաթի

16-17 դդ.

 

Հ

օրորոցաձև է, կենցաղային տեսարանով

 

4.12

   

Տապանաքար՝ Ջհանգիրի

16-17 դդ.

 

Հ

օրորոցաձև է, խնջույքի տեսարանով

5

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

ՍԲ. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ

 1272 թ., վերակառ. 1677 թ.

գյուղի մեջ

Հ

կառ.` Տարսայիճ Օրբելյան և Մինախաթուն, ավերված է

 

5.1

   

Գերեզմանոց

13-20 դդ.

եկեղեցու մոտ

Հ

 
 

5.2

   

Խաչքար՝ Մելիքսեթ քահանայի

1571 թ.

եկեղեցու ավերակների մեջ

Հ

 
 

5.3

   

Խաչքար՝ Պահոնի

1581 թ.

եկեղեցու ավերակների մեջ

Հ

 
 

5.4

   

Խաչքար՝ Սեթ քահանայի

1287 թ.

եկեղեցու ավերակների մեջ

Հ

 
 

5.5

   

Խաչքար՝ Վահրամի

1288 թ.

եկեղեցու ավերակների մեջ

Հ

 

6

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

ՍԲ. ՍՏԵՓԱՆՈՍ

17 դ.

գյուղի մեջ

Հ

պահպանվել է խորանի հատվածը

7

     

ԽԱՉՔԱՐ

12-13 դդ.

գյուղի մեջ,

Մ. Խաչատրյանի տնամերձ հողամասում

Հ

կիսով չափ հողի մեջ է

8

     

ԽԱՉՔԱՐ «ՀԱԶԱՐԱՓՐԿԻՉ»

14-15 դդ.

գյուղի մեջ,

Ռ. Պետրոսյանի տնամերձ հողամասում

Հ

 

9

     

ԽԱՉՔԱՐ-ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ

13 դ.

գյուղից հս, Շամբ-Լծեն-Վաղատին-Դարբաս գյուղերի ճանապարհների խաչմերուկում, բլրալանջին

Հ

 

10

     

ԿԱՄՈՒՐՋ «ԱՐԶՈՒՄԱՆԻ»

1675 թ.

գյուղից աե, Լորագետի վրա

Հ

միաթռիչք

11

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1965 թ.

գյուղի մեջ

Տ

 

 

8.31.1 ՇԱՄԲ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

           

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

ուշ միջնադար

Շամբ-Դարբաս-Լծեն

խաչմերուկի մոտ

Հ

կավե շերտի մեջ, քառասրահ

2

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

10-15 դդ.

գյուղի հվ-աե եզրին,

ջրամբարի մոտ

Հ

ավերված է

    

2.1

   

Խաչքար

10 դ.

 

Հ

 
 

2.2

   

Խաչքար

14 դ.

 

Հ

պարզունակ է

3

     

ԽԱՉՔԱՐ

13 դ.

գյուղից 1 կմ ամ,

Դարբաս տանող

խաչմերուկից 100 մ հեռու

Հ

ստորին եզրը ջարդված է

 

8.33 ԵՂԵԳ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

            

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԵՂԵԳՆԱՎԱՆՔ

10-17 դդ.

գյուղից 1 կմ հս-աե, սարալանջին

Հ

գյուղատեղի Աղքիլիսա, ավերված է

 

1.1

   

Գերեզմանոց

միջնադար

 

Հ

ավերված է

 

1.2

   

Եկեղեցի

10 դ.

 

Հ

ավերված է

2

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

17 դ.

գյուղի մեջ

Հ

ավերված է

 

8.34 ԵՂՎԱՐԴ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

         

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

14-15 դդ.

գյուղից 1 կմ աե, «Խաչ» վայրում

Հ

ավերված է

2

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՇԻՆԱՏԵՂ

միջնադար

գյուղից մոտ 2 կմ աե, բարձր ձորակողին

Հ

բնակիչները տեղափոխվել են Եղվարդ

3

     

ԵԿԵՂԵՑԻ «ՍՊԻՏԱԿ ԽԱՉԻ ԱՂԲՅՈՒՐ»

միջնադար

գյուղից 1 կմ հս

Հ

ավերված է

    

3.1

   

Գերեզմանոց

12-13 դդ.

եկեղեցու մոտ

Հ

փոքր

 

3.2

   

Գերեզմանոց

12-13 դդ.

 

Հ

մեծ

   

3.2.1

 

Խաչքար

1056 թ.

գերեզմանոցի հվ-աե մասում

Հ

վերնամաս

   

3.2.2

 

Խաչքար

1240 թ.

գերեզմանոցի աե մասում

Հ

 
   

3.2.3

 

Խաչքար՝ Պատոն վարդապետի

1203 թ.

գերեզմանոցի աե մասում

Հ

 
   

3.2.4

 

Հուշարձան՝ Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին

1970 թ.

 

Տ

 

4

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

ՍԲ. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ

1700 թ.

գյուղի կենտրոնում

Հ

եռանավ բազիլիկ

 

4.1

   

Գերեզմանոց

10-19 դդ.

եկեղեցու շուրջը

Հ

 
   

4.1.1

 

Տապանաքար

1646 թ.

գերեզմանոցի հվ մասում

Հ

կենցաղային տեսարանով

   

4.1.2

 

Տապանաքար՝ Թորոս իշխանի և նրա երկու զինակիցների

1724 թ.

գերեզմանոցի հվ եզրին

Հ

կազմող` Բագրատ. օրորոցաձև է` թվագրված 1654-ով, 1724 թ. Թորոս իշխանի սպանության ստույգ տարեթիվն է

 

4.2

   

Խաչքար՝ Ղարախանի

16 դ.

ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին

Հ

 
 

4.3

   

Տապանաքար՝ Ղազարի

15-16 դդ.

ագուցված է եկեղեցու հվ պատին

Հ

 

 

8.36 ԹԱՍԻԿ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

               

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

19-20 դդ.

գյուղի հս-ամ եզրին, սարալանջին

Տ

 

2

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

17-18 դդ.

գյուղից 2 կմ հս-ամ,

«Կամնի» և «Տեր Վարդան» լճակների մոտ, «Խազխազ» վայրում

Հ

ավերված է

3

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1980 թ.

գյուղի աե եզրին, Սիսիան-Թասիկ ճանապարհից աջ

Տ

 

 

8.37 ԼԵՀՎԱԶ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

           

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

17-20 դդ.

գյուղից 1 կմ հս-աե

Հ

ավերված է

2

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՀԻՆ ԼԵՀՎԱԶ

17-19 դդ.

գյուղի ամ եզրին, Մեղրի գետի աջ ափին

Հ

ավերված է

 

2.1

   

Խաչքար

17-18 դդ.

գյուղատեղիի աե մասում, բլրի վրա

Հ

 

3

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1968 թ.

գյուղի կենտրոնում, բլրի վրա

Տ

 

4

     

ՋՐԱՂԱՑ

19 դ.

գյուղի հվ-աե եզրին, Մեղրի գետի աջ ափին

Տ

 

5

     

ՋՐԱՆՑՔ

17-18 դդ.

սկիզբ է առնում Վահրավար գետակից

Հ

 

 

8.38 ԼԵՌՆԱՁՈՐ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

              

ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ

էնեոլիթ-վաղ բրոնզի դար

գյուղի գոմերի տարածքում

Հ

ավերված է

    

1.1

   

Դամբարանադաշտ

Ք.ա. 4 հազ. վերջ-3 հազ. կես

 

Հ

ավերված է

2

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

10-18 դդ.

Կաթնառատ գյուղատեղիից 2 կմ հս-աե

Հ

գյուղատեղի Հին Փիրմազրա

3

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

10-20 դդ.

Կաթնառատ գյուղատեղիից 4 կմ հվ-աե, ձորալանջին, անտառապատ վայրում

Հ

նախկին Բողաջըղ գյուղն է` լքված 1919-1920 թթ.

4

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԿԱԹՆԱՌԱՏ

10 դ.-1969 թ.

գյուղից 4 կմ հվ-աե, անտառապատ լեռնալանջին

Հ

այլ անվանում` Փիրմազրա

 

4.1

   

Գերեզմանոց

10-20 դդ.

 

Հ

ավերված է

 

4.2

   

Եկեղեցի

17 դ.

 

Հ

ավերված եռանավ սրահ է

5

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՀԻՆ ԼԵՌՆԱՁՈՐ

17-18 դդ.

գյուղից 1-2 կմ հս-ամ

Հ

 
 

5.1

   

Գերեզմանոց

17-18 դդ.

 

Հ

 
 

5.2

   

Եկեղեցի

Սբ. Աստվածածին

1661 թ.

 

Հ

 

6

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՔՈԼԱԳԵՂ

միջնադար

գյուղի մոտ, Ողջի և Փախրուտ գետերի միախառնման վայրում

Հ

ավերված է

 

6.1

   

Եկեղեցի Սբ. Գևորգ

12 դ.

 

Հ

 

7

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 2 հազ. կեսեր

գյուղի տարածքում

Հ

 

8

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 7-6 դդ.

գյուղի աե մատույցներում, Կապան-Քաջարան ճանապարհի եզրին

Հ

ավերվել է ճանապարհաշինական աշխատանքների ժամանակ

9

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1968 թ.

գյուղի մեջ

Տ

 

 

8.38.2 ՄՈՒՍԱԼԼԱՄ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

               

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

10-14 դդ.

Ավսարլու գետակի ափին

Տ

գյուղատեղի Հին Ավսարլու,

ավերված է

2

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

11-13 դդ.

 

Հ

 

 

8.39 ԼԻՃՔ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

         

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

16-20 դդ.

գյուղի հվ եզրին, Մշակույթի պալատից մոտ 30 մ հվ

Հ

 

2

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԶՎԱՐ

10-19 դդ.

գյուղից 1.5 կմ հվ-ամ, համանուն գետի հովտում

Հ

ավերված է

    

2.1

   

Եկեղեցի Զվարավանք

17 դ.

գյուղատեղիի կենտրոնում

Հ

միանավ, եկեղեցու շուրջը նկատելի են գերեզմանոցի հետքեր

3

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՄՆԱՇՈՒ (ՄՆԱՇՈՒԻ ԿԱԼԱՏԵՂ)

16-20 դդ.

գյուղից 5 կմ հվ-աե

Հ

տարածքի զգալի մասը մելիորացված է, եկեղեցին` հիմնովին ավերված

 

3.1

   

Գերեզմանոց

16-20 դդ.

գյուղատեղիից մոտ

500 մ հվ-աե, բլրի վրա և լանջերին

Հ

ավերված է

   

3.1.1

 

Խաչքար

17-18 դդ.

 գերեզմանոցի ամ եզրին

Հ

ունի խիստ հողմնահարված արձանագրություն

   

3.1.2

 

Խաչքար

17-18 դդ.

գերեզմանոցի ամ մասում

Հ

 
   

3.1.3

 

Խաչքար՝ Ուստիանի

17-18 դդ.

գերեզմանոցում

Հ

 

4

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

1658 թ.

գյուղի կենտրոնում

Հ

եռանավ բազիլիկ

 

4.1

   

Գերեզմանոց

16-19 դդ.

եկեղեցու շուրջը

Հ

ավերված է, տապանաքարերն ու խաչքարերը տեղահանված են

   

4.1.1

 

Խաչքար

17 դ.

եկեղեցու աե ճակատի մոտ

Տ

պարզունակ է

 

4.2

   

Տապանաքար

17 դ.

ագուցված է եկեղեցու աե ճակատին

Հ

հարթ է, պատկերաքանդակներով

 

4.3

   

Տապանաքար

17 դ.

ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին

Հ

հարթ է, պատկերաքանդակներով

5

     

ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ

 1963 թ.

գյուղի կենտրոնում

Տ

 

6

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1967 թ.

գյուղի կենտրոնում

Տ

 

7

     

ՋՐԱՂԱՑ «ՄԱՐՏԻՐՈՍԻ»

18-19 դդ.

գյուղի ամ եզրին

Տ

գործել է մինչև 1950-ական թթ.

 

8.40 ԼԾԵՆ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ

Ք.ա. 3 հազ. սկիզբ, Ք.ա. 1 հազ. կեսեր

գյուղի հս-աե մասում

Հ

 

2

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

12-14 դդ.

գյուղից 1.5 կմ ամ, անտառի եզրին, «Հուռում խաչ» վայրում

Հ

ավերված է

 

2.1

   

Խաչքար

 9-10 դդ.

 

Հ

տեղահանված է

 

2.2

   

Խաչքար

13-14 դդ.

 

Հ

տեղահանված է

 

2.3

   

Խաչքար

14-15 դդ.

 

Հ

տեղահանված է

3

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

14-20 դդ.

գյուղի ամ եզրին

Հ

 
 

3.1

   

Խաչքար

14 դ.

 

Հ

արձանագիր

 

3.2

   

Հուշարձան՝ Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին

 1978 թ.

 

Տ

ճարտ.`

Հ. Արզումանյան

4

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

12-15 դդ.

գյուղից 1.5 կմ ամ,

 անտառապատ լեռնալանջին

Հ

ավերված է

 

4.1

   

Մատուռ Անապատ

 1347 թ.

 

 Հ

 

5

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

ՍԲ. ՍՏԵՓԱՆՈՍ

 19 դ.

գյուղի կենտրոնում

 Հ

միանավ սրահ

 

5.1

   

Գերեզմանոց

 19 դ.

եկեղեցու շուրջը

Տ

 
 

5.2

   

Խաչքար

13-14 դդ.

ագուցված է եկեղեցու ամ պատին, մուտքից աջ

Հ

 
 

5.3

   

Խաչքար

14-15 դդ.

ագուցված է եկեղեցու ամ պատին

Հ

արձանագիր

 

5.4

   

Տապանաքար

16-17 դդ.

ագուցված է եկեղեցու հվ պատին

Հ

կենցաղային տեսարանով

6

     

ԽԱՉՔԱՐ «ՄԵԾ ԴԱԼԻ ԽԱՉ»

 

Տաթև տանող ճանապարհին

Հ

 

 

8.41 ԼՈՐ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

            

ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ

Ք.ա. 1 հազ.

գյուղի հս կողմում, «Շլորուտ» վայրում

Հ

 
 

1.1

   

Դամբարանադաշտ

Ք.ա. 1 հազ.

 

Հ

 

2

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

 13-20 դ. սկիզբ

գյուղի հս եզրին

Հ

 
     

2.1

   

Խաչքար «Լորիկի խաչ» («Սպիտակ խաչ»)

 1271 թ.

 

Հ

որմնափակ

 

2.2

   

Տապանաքար

13-14 դդ.

 

Հ

հարթ է, արձանագիր

 

2.3

   

Տապանաքար՝ Դոնդիկի

 1327 թ.

 

Հ

հարթ

 

2.4

   

Տապանաքար՝ Միսրաղի

 1663 թ.

 

Հ

 

3

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

13-20 դդ.

գյուղից 100 մ հս-ամ

Հ

 

4

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 2-1 դդ.

գյուղից 0.5 կմ հվ,

Ծառու Սբ. Հովհաննես եկեղեցուց 50 մ հս

Հ

ավերված է

5

     

ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԳԵՎՈՐԳ

 1666 թ.

գյուղի մեջ

Հ

եռանավ բազիլիկ

 

5.1

   

Գերեզմանոց

16-19 դդ.

 

Հ

ավերված է

 

5.2

   

Խաչքար

16-17 դդ.

եկեղեցու խորանի խորշում

Հ

 
 

5.3

   

Խաչքար

16-17 դդ.

եկեղեցու խորանի խորշում

Հ

 
 

5.4

   

Խաչքար

16-17 դդ.

եկեղեցու հս պատի խորշում

Հ

 
 

5.5

   

Խաչքար

16-17 դդ.

եկեղեցու հս պատի խորշում

Հ

 

6

     

ԵԿԵՂԵՑԻ ԾԱՌՈՒ ՍԲ. ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ

 1686 թ.

գյուղից 0.5 կմ հվ, հիմնովին ավերված Մարդակայր գյուղատեղիում, բլրալանջին

Հ

հվ-ից կից ունեցել է գավիթ

 

6.1

   

Խաչքար

 1423 թ.

ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին

Հ

 
 

6.2

   

Խաչքար

15 դ.

եկեղեցու մեջ

Հ

վերնամասը կոտրված է

7

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1971 թ.

գյուղի մեջ

Հ

քարգործ վարպետ`

Զ. Վարդանյան

8

     

ՄԱՏՈՒՌ

ՍԲ. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ («ՍԱՐԳՍԻ ԽԱՉԵՐ»)

 1345 թ.

գյուղից 300-500 մ

հս-ամ

Հ

կիսագետնափոր է

9

     

ՄԱՏՈՒՌ «ԴՌՆԱՊԱՆ»

12-13 դդ.

գյուղից մոտ 1 կմ աե, գետակի աջ ափին

Հ

կիսավեր է

 

9.1

   

Խաչքար՝ Դավթի

12-13 դդ.

 

Հ

 

 

8.43 ԽԴՐԱՆՑ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

միջնադար

գյուղից 1 կմ հս-ամ

Հ

 

2

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

1899 թ.

գյուղի մեջ

Հ

 

3

     

ՎԱՆՔ «ՉՈՐԵՔԴՌՆԻ»

(«ՉՈՐԵՔԴՌՆԵ»)

10-11 դդ.

գյուղից 2 կմ աե

Հ

ունեցել է 3 եկեղեցի, որոնցից 2-ն ավերված են

 

3.1

   

Եկեղեցի

10-11 դդ.

 

Հ

կանգուն է

 

3.2

   

Խաչքար

13-14 դդ.

եկեղեցու մուտքի մոտ

Հ

արձանագիր

 

3.3

   

Պարիսպ

 

վանքի շուրջը

Հ

պահպանվել է հատվածաբար

 

8.44 ԽՆԱԾԱԽ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՄՐՈՑ

Ք.ա. 1 հազ.

գյուղից 2.5 կմ հս-աե, «Բինա» անասնապահական ամառանոցի տարածքում

Հ

 
 

1.1

   

Դամբարանադաշտ

Ք. ա. 1 հազ.

ամրոցից մոտ 200 մ ամ

Հ

 

2

     

ԱՊԱՐԱՆՔ՝ ՄԵԼԻՔ ՀԱԽՆԱԶԱՐ Ա-Ի

16 դ.

գյուղի մեջ, ձորամիջյան ճանապարհի եզրին, կառուցապատված միջավայրում

Հ

 

3

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐԵՐ

միջնա-դար-19դ.

գյուղից 3 կմ հվ-աե, «Վանքի ձոր» վայրում

Հ

 

4

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐԵՐ

միջնա-դար-19դ.

գյուղի հվ, հվ-ամ և

հվ-աե մասերում

Հ

 

5

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

10-18 դդ.

գյուղից 3 կմ հվ-աե, «Վանքի ձոր» վայրում

Հ

ավերված է

 

5.1

   

Մատուռ

17 դ.

գերեզմանոցի ամ մասում

Հ

ժայռափոր

6

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ ԴԱՇՏՈՒՆ ԽԱՉԵՐ

10-17 դդ.

գյուղից 4 կմ հվ-ամ, «Վանքի ձոր» վայրում

Հ

ավերված է

 

6.1

   

Խաչքար

 9-10 դդ.

գերեզմանոցի կենտրոնում

Հ

ընկած է

 

6.2

   

Խաչքար

1452 թ.

գերեզմանոցի հս մասում

Հ

պատվանդանի վրա

7

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ ԽԱՉԵՐ

 9-17 դդ.

գյուղից 1 կմ հվ, «Խաչի խութ» բլրի հս լանջին

Հ

ավերված է

 

7.1

   

Խաչքար

 9-10 դդ.

 

Հ

ընկած է

 

7.2

   

Խաչքար

 9-10 դդ.

 

Հ

ընկած է

 

7.3

   

Խաչքար

11-12 դդ.

 

Հ

ընկած է

 

7.4

   

Խաչքար

17-18 դդ.

 

Հ

ընկած է

8

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 2-1 հազ.

գյուղից 3 կմ հս-աե, Քաշաթաղ տանող ճանապարհի ձախ եզրին

Հ

 

9

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 1 հազ.

գյուղի ամ եզրին, գործող գերեզմանոցի տարածքում

Հ

 
 

9.1

   

Գերեզմանոց

12-20 դդ.

 

Հ

պատմական հատվածը գործող գերեզմանոցի հվ-աե մասում է

   

9.1.1

 

Խաչքար

12-13 դդ.

 

Հ

 
   

9.1.2

 

Խաչքար

12-13 դդ.

 

Հ

 
   

9.1.3

 

Խաչքար

13-14 դդ.

 

Հ

 
   

9.1.4

 

Խաչքար

14 դ.

 

Հ

 
   

9.1.5

 

Խաչքար

14 դ.

 

Հ

 
   

9.1.6

 

Խաչքար

14 դ.

 

Հ

արձանագիր

   

 9.1.7

 

Խաչքար

14-15 դդ.

 

Հ

 
   

9.1.8

 

Խաչքար

17-18 դդ.

 

Հ

 
   

9.1.9

 

Խաչքար՝ Մելիք Հայկազի

1652 թ.

 

Հ

 
   

9.1.10

 

Տապանաքար

17 դ.

 

Հ

3 գավազանա-քանդակով

10

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 1 հազ.

գյուղից 1 կմ հվ, «Խաչի խութ» բլրի հվ լանջին

Հ

ավերված է

11

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

ՍԲ. ՀՌԻՓՍԻՄԵ

1625 թ.

գյուղի մեջ

Հ

եռանավ բազիլիկ

 

11.1

   

Գավիթ

1701 թ.

կից է եկեղեցուն ամ-ից

Հ

 

12

     

ԽԱՉՔԱՐ

 9-10 դդ.

գյուղից 2.5 կմ հս-ամ, Խնածախ-Խոզնավար ճանապարհի աջ եզրին

Հ

 

13

     

ԽԱՉՔԱՐ

1620 թ.

գյուղի աե բարձունքին

Հ

պատվանդանի վրա

14

     

ԽԱՉՔԱՐ

1623 թ.

գյուղի հվ-աե բարձունքին

Հ

պատվանդանի վրա

15

     

ԽԱՉՔԱՐ՝

ԵՍԱՅԻ ՔԱՀԱՆԱՅԻ

1301 թ.

գյուղի հս մասում,

Ա. Բաղդասարյանի տնամերձ հողամասում

Հ

 

16

     

ԽԱՉՔԱՐ՝ ՀԱԽՆԱԶԱՐԻ

1621 թ.

գյուղի հս բարձունքին

Հ

վերին կես

17

     

ԽԱՉՔԱՐ՝ ՂՈՒԼԻԻ

16 դ.

գյուղի հս բարձունքին

Հ

պատվանդանի վրա

18

     

ԿԱՄՈՒՐՋ

19-20 դդ.

գյուղի մեջ

Հ

միաթռիչք

19

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1960 թ.

գյուղի հվ եզրին

Տ

 

20

     

ՄԱՏՈՒՌ

17 դ.

գյուղի մեջ, Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցուց 20 մ հվ-աե, Վ. Հունանյանի տնամերձ հողամասում

Հ

 

21

     

ՄԱՏՈՒՌ «ԲՀԱՎԵՐԻ»

13-14 դդ.

գյուղից 2 կմ հվ-աե, սարի գագաթին

Հ

կիսավեր է

22

     

ՋՐԱՄԲԱՐ

19-20 դդ.

գյուղի հս-աե մասում

Տ

վերանորոգվել է 2003 թ.

 

8.45 ԽՆՁՈՐԵՍԿ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՄՐՈՑ

ԱՂՋԿԱ ԲԵՐԴ

միջնադար

գյուղից 5.5 կմ հվ-աե

Հ

 

2

     

ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ

Ք.ա. 2-1 հազ.

գյուղից 3.5 կմ հս-ամ, Քարաշեն տանող ճանապարհի աջ կողմում

Հ

 
 

2.1

   

Դամբարանադաշտ

Ք.ա. 2-1 հազ.

Քարաշեն տանող ճանապարհի ձախ կողմում

Հ

 

3

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆ՝

ՍՈՒՐԵՆ ԱՅՎԱԶՅԱՆԻ

1981 թ.

գյուղի մեջ,

Սուրեն Այվազյանի տան բակում

Հ

Սուրեն Այվազյան` գրող, արձակագիր

 

3.1

   

Խաչքար

10-11 դդ.

ագուցված է

արձակագրի տան պատին

Հ

 
 

3.2

   

Խաչքար

12 դ.

ագուցված է

նույն տան պատին

Հ

արձանագիր վերին բեկոր

 

3.3

   

Խաչքար

16-17 դդ.

նույն տան բակում, Ս. Այվազյանի գերեզմանից ոչ հեռու

Հ

արձանագիր է` տեղափոխված Մեղրու ենթատարածքից, 1977-1978 թթ.

4

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

19-20 դդ.

գյուղի հվ եզրին, գյուղի և Խնձորեսկ գյուղատեղիի միջակայքում

Տ

 

5

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԽՆՁՈՐԵՍԿ

միջնադար-

20 դ.

գյուղից հս-աե, ձորի զառիթափ լանջերին

Հ

անձավային բնակավայր է

 

5.1

   

Աղբյուր

 1819 թ.

գյուղատեղիում, Անապատ եկեղեցի տանող ճանապարհին

Տ

կամարակապ բաց սրահ է

 

5.2

   

Աղբյուր «Ինի մանուկ»

19 դ.

Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցուց 110 մ աե, «Պիճի ձոր»-ում

Տ

թաղակապ է

 

5.3

   

Աղբյուր «Ծլլան»

19 դ.

«Ակնի» աղբյուրից

150 մ աե

Տ

 
 

5.4

   

Ամրոց՝ Մխիթար Սպարապետի (Խնձորեսկի բերդ)

1727 թ.

ձորի սկզբնամասում

Հ

դժվարամատչելի քարայրերի համալիր է

 

5.5

   

Բնակելի թաղամաս Ակնի

 

գյուղատեղիի հվ

մասում

   
   

5.5.1

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Ակնի աղբյուր»-ից

30 մ հվ

Հ

 
   

5.5.2

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Ակնի աղբյուր»-ից

35 մ հվ

Հ

 
   

5.5.3

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Ակնի աղբյուր»-ից

40 մ հվ

Հ

 
   

5.5.4

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Ակնի աղբյուր»-ից

45 մ հվ

Հ

 
   

5.5.5

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Ակնի աղբյուր»-ից

50 մ հվ

Հ

 
 

5.6

   

Բնակելի թաղամաս Թելունց թաղ

 

«Պիճի ձոր»-ից ամ

   
   

5.6.1

 

Աղբյուր «Թելունց»

19 դ.

Թելունց թաղի աե մասում, ձորի մեջ

Տ

վերանորոգվել է 1989 թ.

   

5.6.2

 

Բնակելի տուն

19-20 դդ.

Սբ. Թադևոս եկեղեցուց

350 մ հվ

Տ

ամ-ից կից է եռասրահ քարայրը

   

5.6.3

 

Բնակելի տուն

19-20 դդ.

Սբ. Թադևոս եկեղեցուց

350 մ հվ, ձորի աջ կողմում

Տ

հս-ից կից է 3 քարայր

   

5.6.4

 

Բնակելի տուն

19-20 դդ.

Սայունց ժայռից 350 մ հվ, ձորի ձախ կողմում

Տ

երկհարկ է` կից 2 քարայրով

   

5.6.5

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

Սայունց ժայռից դեպի գետ իջնող ձորի աջ կողմում, 200 մ հվ

Հ

 բրգաձև ժայռի մեջ, երկսրահ

   

5.6.6

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

Սայունց ժայռից դեպի գետ իջնող ձորի աջ կողմում, 250 մ հեռավորության վրա

Հ

երկսրահ է

   

5.6.7

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

Սայունց ժայռից մոտ 280 մ հվ, ձորի ձախ կողմում

Հ

երկսրահ է

   

5.6.8

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

Սայունց ժայռից մոտ

300 մ հվ, ձորի ձախ կողմում

Հ

միասրահ է

   

5.6.9

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

Սայունց ժայռից

100 մ հվ, ձորակում

Հ

եռասրահ է, կից պահպանվել են բնակելի տան ավերակներ

   

5.6.10

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

Սայունց ժայռից

100 մ հվ, ձորում

Հ

տարբեր մակարդակների վրա փորված 7 քարայր է

   

5.6.11

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

Սայունց ժայռից

100-120 մ հվ, ձորի

աջ կողմում

Հ

4 քարայր

   

5.6.12

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

Սայունց ժայռից

120 մ հվ-ամ

Հ

4 քարայր

   

5.6.13

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

Սայունց ժայռից

 200 մ հվ-ամ

Հ

4 քարայր

   

5.6.14

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

Սայունց ժայռից 300-350 մ հվ, ձորի ձախակողմյան բարձրադիր մասում

Հ

3 քարայր

   

5.6.15

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

Սբ. Թադևոս եկեղեցուց 300 մ հվ, հրվանդանի եզրին

Հ

քառասրահ է, համալիրին կցակառուցված բնակելի տունն ավերված է

   

5.6.16

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

Սբ. Թադևոս եկեղեցուց 300 մ հվ-աե

Հ

եռասրահ է

   

5.6.17

 

Բնակելի քարայրերի համալիր Սայունց ժայռ

միջնա-դար-

20 դ.

Թելունց թաղում

Հ

 ընդարձակ այր է` բաղկացած 4 փոքր համալիրներից և նրանց առջև կառուցված բնակելի տներից

 

5.7

   

Բնակելի թաղամաս Ծտի թաղ

 

գյուղատեղիի ամ մասում

   
   

5.7.1

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Ակնի աղբյուր»-ից

140 մ հս

Հ

 
   

5.7.2

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Ակնի աղբյուր»-ից

150 մ հս

Հ

 
   

5.7.3

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Ակնի աղբյուր»-ից

 160 մ հս

Հ

 
   

5.7.4

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Ակնի աղբյուր»-ից

200 մ հս

Հ

 
   

5.7.5

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Ակնի աղբյուր»-ից

 210 մ հս, դարավանդի վերնամասում

Հ

 
   

5.7.6

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Ակնի աղբյուր»-ից

 210 մ հս, դարավանդի ստորին մասում

Հ

 
   

5.7.7

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Ակնի աղբյուր»-ից

215 մ հս

Հ

 
   

5.7.8

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Ակնի աղբյուր»-ից

220 մ հս

Հ

 
   

5.7.9

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Ակնի աղբյուր»-ից

225 մ հս

Հ

 
   

5.7.10

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Ակնի աղբյուր»-ից

280 մ հս

Հ

 
 

5.8

   

Բնակելի թաղամաս Ներքին թաղ

 

գյուղատեղիի հվ-աե մասում

   
   

5.8.1

 

Բնակելի տուն

19-20 դդ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 45 մ ամ

Տ

 
   

5.8.2

 

Բնակելի տուն

19-20 դդ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 45 մ հվ-ամ

Տ

Մելիք -Օհանջանյանների տունը

   

5.8.3

 

Բնակելի տուն

19-20 դդ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 50 մ ամ

Տ

 
   

5.8.4

 

Բնակելի տուն

19-20 դդ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 55 մ ամ

Տ

 
   

5.8.5

 

Բնակելի տուն

19-20 դդ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 60 մ հվ-ամ

Տ

Մելիք -Օհանջանյանների տունը

   

5.8.6

 

Բնակելի տուն

19-20 դդ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 60 մ հվ-ամ

Տ

 
   

5.8.7

 

Բնակելի տուն

19-20 դդ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 115 մ հս

Տ

 
   

5.8.8

 

Բնակելի տուն

19-20 դդ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 125 մ հս-աե

Տ

 
   

5.8.9

 

Բնակելի տուն

19-20 դդ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 130 մ հս-աե

Տ

 
   

5.8.10

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 17 մ հս-ամ

Հ

 
   

5.8.11

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 20 մ ամ

Հ

 
   

5.8.12

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 30 մ ամ

Հ

 
   

5.8.13

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 35 մ հս-ամ

Հ

 
   

5.8.14

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 35 մ հս-ամ

Հ

 
   

5.8.15

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 35 մ հս-ամ

Հ

 
   

5.8.16

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 35 մ հս-աե

Հ

 
   

5.8.17

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 35 մ հս-աե

Հ

 
   

5.8.18

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 40 մ հս-ամ

Հ

 
   

5.8.19

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 80 մ հս

Հ

 
   

5.8.20

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 80 մ հս

Հ

 
   

5.8.21

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 85 մ հս

Հ

 
   

5.8.22

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 90 մ հս

Հ

 
   

5.8.23

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 115 մ հս

Հ

 
   

5.8.24

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 120 մ հս-աե

Հ

 
   

5.8.25

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 130 մ հվ-աե

Հ

 
   

5.8.26

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 140 մ հս-աե

Հ

 
   

5.8.27

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 150 մ հվ-աե

Հ

 
   

5.8.28

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 150 մ հս-աե

Հ

 
   

5.8.29

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 155 մ հս-աե

Հ

 
   

5.8.30

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 160 մ հս-աե

Հ

 
   

5.8.31

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 160 մ հս-աե

Հ

 
   

5.8.32

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 160 մ հս-աե

Հ

 
   

5.8.33

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 165 մ հս-աե

Հ

 
   

5.8.34

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 170 մ հվ-աե

Հ

Շաբունցների քարայր

   

5.8.35

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 170 մ հս-աե, «Փոլատի փոս» վայրում

Հ

 
   

5.8.36

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 190 մ հս-աե, ժայռի ստորոտին

Հ

 
   

5.8.37

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 190 մ հս-աե, ժայռի վերնամասում

Հ

 
   

5.8.38

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 200 մ հս

Հ

 
   

5.8.39

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 200 մ հս, դարավանդի վերնամասում

Հ

 
   

5.8.40

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 200 մ հս-աե

Հ

 
   

5.8.41

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 230 մ հս-աե

Հ

 
   

5.8.42

 

Ձիթհան

19-20 դդ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 22 մ հս-ամ

Հ

 
   

5.8.43

 

Ջրամբար

17-20 դդ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 10 մ հվ

Հ

ժայռափոր է

   

5.8.44

 

Ջրամբար

17-20 դդ.

«Չռանի գլխի աղբյուր»-ից 10 մ հվ-աե

Հ

ժայռափոր է

 

5.9

   

Բնակելի թաղամաս Չահլուկ (Չայլուկ)

 

գյուղատեղիի հվ-ամ մասում

 

 Խնձորեսկի հնագույն թաղամասն է

   

5.9.1

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

գյուղատեղիի 1819 թ. աղբյուրից 150 մ աե

Հ

 
   

5.9.2

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

գյուղատեղիի 1819 թ. աղբյուրից 165 մ աե

Հ

 
   

5.9.3

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

գյուղատեղիի 1819 թ. աղբյուրից 180 մ աե

Հ

 
 

5.10

   

Բնակելի թաղամաս Ջանունց թաղ

 

գյուղատեղիի հս-աե եզրին

   
   

5.10.1

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

գյուղատեղիի հս-աե մասում

Հ

«Ջանունց բերդ»

   

5.10.2

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Ջանունց բերդ»-ից

 140 մ հս

Հ

 
   

5.10.3

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Ջանունց բերդ»-ից

 150 մ հս

Հ

 
   

5.10.4

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Ջանունց բերդ»-ից

155 մ հս

Հ

 
   

5.10.5

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Ջանունց բերդ»-ից

 170 մ հս

Հ

 
   

5.10.6

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Ջանունց բերդ»-ից

190 մ հս-ամ

Հ

 
   

5.10.7

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Ջանունց բերդ»-ից

230 մ հս-ամ

Հ

 
   

5.10.8

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Ջանունց բերդ»-ից

250 մ հս-ամ

Հ

 
   

5.10.9

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Ջանունց բերդ»-ից

 280 մ հս-ամ

Հ

 
   

5.10.10

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Ջանունց բերդ»-ից

 280 մ հս

Հ

 
 

5.11

   

Բնակելի թաղամաս Վերին թաղ

 

գյուղատեղիի հս և

հս-ամ մասերում

   
   

5.11.1

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

 

Հ

բաղկացած է 2 մեծ, 2 փոքր սրահից և առջևի մոտ 50 մ2 տարածքով հարթակից

   

5.11.2

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

 

Հ

 5 քարայր

   

5.11.3

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

թաղի հս մասում

Հ

բաղկացած է տարբեր մակարդակներում

փորված տարաչափ այրերից

   

5.11.4

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

թաղի հս-ամ բարձրադիր մասում

Հ

բաղկացած է տարբեր մակարդակներում

փորված տարաչափ այրերից

   

5.11.5

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

լեռնալանջին, մոտ 25 մ բարձրությամբ քարաժայռի ամ մասում

Հ

երկհարկ է

 

5.12

   

Բնակելի թաղամաս Տափլակ թաղ

       
   

5.12.1

 

Ապարանք՝ Մելիք Քասու

1836 թ.

Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցուց 100 մ հս

Հ

Մելիք Քասի` որդի Մելիք Փարամազի

   

5.12.2

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Ակնի աղբյուր»-ից

130 մ հս-աե

Հ

 
   

5.12.3

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Ակնի աղբյուր»-ից

195 մ աե

Հ

 
   

5.12.4

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

«Ակնի աղբյուր»-ից 200 մ աե

Հ

 
 

5.13

   

Բնակելի թաղամաս Փռթոսի թաղ

       
   

5.13.1

 

Բնակելի տուն

19 դ.

Սբ. Թադևոս եկեղեցուց հս

Տ

 
   

5.13.2

 

Բնակելի տուն

20 դ. սկիզբ

գյուղատեղիի հս մասում, Սբ. Թադևոս եկեղեցուց 50-60 մ հեռու, բլրի հարթեցված լանջին

Տ

միահարկ է, ավերված

   

5.13.3

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

Սբ. Թադևոս եկեղեցուց 38 մ հս-աե, բլրալանջին

Հ

միասրահ է

   

5.13.4

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

ձոր իջնող արահետի ձախ կողմում,

Սբ. Թադևոս եկեղեցուց 100 մ ամ, հողաբուրգի հիմնամասում

Հ

երկսրահ է

   

5.13.5

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

Սբ. Թադևոս եկեղեցուց 150 մ հս

Հ

միասրահ է

   

5.13.6

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

գյուղատեղիի հս մասում, Սբ. Թադևոս եկեղեցուց 150 մ հս-աե

Հ

ընդարձակ է` նախասրահով

   

5.13.7

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

գյուղատեղիի հս-աե բարձունքին, Սբ. Թադևոս եկեղեցուց 160 մ հս-աե

Հ

 
   

5.13.8

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

 Սբ. Թադևոս եկեղեցուց 200 մ աե

Հ

միասրահ է

   

5.13.9

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

 Սբ. Թադևոս եկեղեցուց 200 մ աե

Հ

միասրահ է

   

5.13.10

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

 Սբ. Թադևոս եկեղեցուց 200 մ աե

Հ

միասրահ է

   

5.13.11

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

Սբ. Թադևոս եկեղեցուց 200 մ աե

Հ

միասրահ է

   

5.13.12

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

գյուղատեղիի հս-աե եզրին, Սբ. Թադևոս եկեղեցուց 200 մ հս-աե

Հ

միասրահ է

   

5.13.13

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

գյուղատեղիի ամ մասում, Սբ. Թադևոս եկեղեցուց 250 մ աե, բարձունքի վրա

Հ

 
   

5.13.14

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

Սբ. Թադևոս եկեղեցուց 250 մ աե, ճանապարհից քիչ վեր

Հ

միասրահ է

   

5.13.15

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

Սբ. Թադևոս եկեղեցուց 250 մ հս

Հ

միասրահ է

   

5.13.16

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

գյուղատեղիի հս մասում, Սբ. Թադևոս եկեղեցուց 300 մ ամ

Հ

եռասրահ է

   

5.13.17

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

գյուղատեղիի հս մասում, Սբ. Թադևոս եկեղեցուց 300 մ

հս-ամ

Հ

միասրահ է

   

5.13.18

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

Սբ. Թադևոս եկեղեցուց մոտ 300 մ հս-ամ

Հ

միասրահ է

   

5.13.19

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

Սբ. Թադևոս եկեղեցուց մոտ 300 մ հս-ամ

Հ

միասրահ է

   

5.13.20

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

Սբ. Թադևոս եկեղեցուց մոտ 350 մ հս-ամ

Հ

երկսրահ է

   

5.13.21

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

թաղի աե եզրին,

Սբ. Թադևոս եկեղեցուց 500 մ հս-աե

Հ

միասրահ է

   

5.13.22

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

գյուղատեղիի հս-աե մասում, գյուղից հին Խնձորեսկ իջնող արահետի աջ կողմում, Սբ. Թադևոս եկեղեցուց քիչ հս

Հ

միասրահ է

   

5.13.23

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

Սբ. Թադևոս եկեղեցուց քիչ հս

Հ

միասրահ է

   

5.13.24

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

Սբ. Թադևոս եկեղեցուց քիչ հս

Հ

միասրահ է

   

5.13.25

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

գյուղատեղիի հս-աե մասում, գյուղից հին Խնձորեսկ իջնող արահետի աջ կողմում, Սբ. Թադևոս եկեղեցուց քիչ հս

Հ

միասրահ է

   

5.13.26

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

ձոր իջնող ճանապարհից աջ, հողաբուրգի ամ կողմում

Հ

միասրահ է

   

5.13.27

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

ձոր իջնող ճանապարհից աջ, հողաբուրգի ստորին մակարդակում

Հ

միասրահ է

   

5.13.28

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

ձոր իջնող ճանապարհի ձախ կողմում, մեծ հողաբլրի մեջ

Հ

երկսրահ է` տարբեր մակարդակների վրա

   

5.13.29

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

թաղի ծայր հս բլրի

 հս-ամ կողմում

Հ

միասրահ է` հվ-ից

կից փոքրիկ

բաժանմունքներով

   

5.13.30

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

թաղի ծայր հս հողաբուրգի ամ կողմում

Հ

միասրահ է

   

5.13.31

 

Բնակելի քարայր

միջնա-դար-

20 դ.

թաղի ծայր հս-ում բարձրացող ժայռի ամ կողմում

Հ

միասրահ է

   

5.13.32

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

Սբ. Թադևոս եկեղեցուց 25 մ հս-աե

Հ

բաղկացած է 2 քարայրից և թունելախորշից

   

5.13.33

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

Սբ. Թադևոս եկեղեցուց մոտ 25 մ հս-աե

Հ

4 քարայր

   

5.13.34

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

Սբ. Թադևոս եկեղեցուց 30 մ հս-աե, աղբյուրի մոտ

Հ

 եռասրահ է, առջևի քարաշեն բնակարանը` ավերված

   

5.13.35

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

Սբ. Թադևոս եկեղեցուց 40 մ հս-աե

Հ

4 քարայր

   

5.13.36

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

Սբ. Թադևոս եկեղեցուց 50 մ հս-աե

Հ

7 քարայր` կից շինությամբ

   

5.13.37

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

Սբ. Թադևոս եկեղեցուց մոտ 70 մ հս-աե

Հ

եռասրահ է

   

5.13.38

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

Սբ. Թադևոս եկեղեցուց 150 մ հս-աե

Հ

եռասրահ է

   

5.13.39

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

Սբ. Թադևոս եկեղեցուց 200 մ աե

Հ

եռասրահ է

   

5.13.40

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

Սբ. Թադևոս եկեղեցուց մոտ 300 մ հս-աե

Հ

երկհարկ է` բաղկացած 5 քարայրից

   

5.13.41

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

Սբ. Թադևոս եկեղեցուց 300 մ հվ-աե

Հ

 5 քարայր

   

5.13.42

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

թաղի հս եզրին

Հ

եռասրահ է

   

5.13.43

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

թաղի ծայր հս-ամ մասում

Հ

երկհարկ է, երկրորդ հարկը` խիստ դժվարամատչելի

   

5.13.44

 

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

ձոր իջնող արահետից աջ, հողաբուրգի հվ և

ամ զառիթափ լանջերին

Հ

տարբեր մակարդակներում փորված 6 սրահներ են

   

5.13.45

 

Եկեղեցի Սբ. Թադևոս

17-18 դդ.

թաղի կենտրոնում

Հ

միանավ սրահ

   

5.13.46

 

Ջրամբար

10-19 դդ.

Սբ. Թադևոս եկեղեցուց 30 մ հս-աե

Հ

ժայռափոր

 

5.14

   

Գերեզմանոց

10-20 դդ.

գյուղատեղիի հվ-աե եզրին, «Խաչի տակի ձոր» վայրում

Հ

«Ջանունց բերդ»-ից 1.8 կմ հվ-աե

   

5.14.1

 

Խաչքար

 9-10 դդ.

 

Հ

 
   

5.14.2

 

Խաչքար

10-11 դդ.

 

Հ

 
   

5.14.3

 

Խաչքար

13-14 դդ.

 

Հ

 
   

5.14.4

 

Խաչքար

14 դ.

 

Հ

 
   

5.14.5

 

Խաչքար

14-15 դդ.

 

Հ

 
   

5.14.6

 

Խաչքար

14-15 դդ.

 

Հ

 
   

5.14.7

 

Խաչքար

15-16 դդ.

 

Հ

 
   

5.14.8

 

Խաչքար

15-16 դդ.

 

Հ

 
   

5.14.9

 

Տապանաքար

17 դ.

 

Հ

արձանագիր է, կենցաղային տեսարանով

   

5.14.10

 

Տապանաքար

17 դ.

 

Հ

արձանագիր է, կենցաղային տեսարանով

   

5.14.11

 

Տապանաքար

1793 թ.

 

Հ

արձանագիր է, կենցաղային տեսարանով

 

5.15

   

Գերեզմանոց

17-18 դդ.

գյուղատեղիի կենտրոնում, Անապատ եկեղեցի տանող ճանապարհին

Հ

ավերված է

 

5.16

   

Գերեզմանոց

17-19 դդ.

գյուղատեղիի ամ եզրին, Արցախյան ազատամարտում զոհվածների հուշահամալիրից 150 մ ամ

Հ

 
 

5.17

   

Գերեզմանոց

18-20 դդ.

«Ակնի աղբյուր»-ից

110 մ հվ-ամ

Հ

 
 

5.18

   

Եկեղեցի

 9-10 դդ.

գյուղատեղիի հվ-աե եզրին

Հ

ժայռափոր է

   

5.18.1

 

Գերեզմանոց

10-19 դդ.

եկեղեցուց ամ

Հ

խիստ ավերված է

     

5.18.

1.1

Խաչքար

10 դ.

 

Հ

 
     

5.18.

1.2

Խաչքար

14-15 դդ.

 

Հ

 
   

5.18.2

 

Խաչքար

1584 թ.

եկեղեցու մեջ

Հ

 
   

5.18.3

 

Կոթող

7 դ.

եկեղեցու մեջ

Հ

 
 

5.19

   

Եկեղեցի Անապատ

19 դ.

գյուղատեղիի հվ մասում

Հ

կիսավեր է

   

5.19.1

 

Գերեզմանոց

16-19 դդ.

եկեղեցու մոտ

Հ

 
     

5.19.

1.1

Տապանաքար

1553 թ.

եկեղեցուց հս-աե

Հ

 
     

5.19.

1.2

Տապանաքար

17 դ.

եկեղեցուց հս

Հ

կենդանիների պատկերներով

     

5.19.

1.3

Տապանաքար

17 դ.

եկեղեցուց հս

Հ

կենցաղային տեսարանով

     

5.19.

1.4

Տապանաքար

17-18 դդ.

եկեղեցուց հս

Հ

կենցաղային տեսարանով

     

5.19.

1.5

Տապանաքար

1762 թ.

եկեղեցուց հս

Հ

արձանագիր

     

5.19.

1.6

Տապանաքար

1821 թ.

եկեղեցուց հս-աե

Հ

 
     

5.19.

1.7

Տապանաքար՝ Գասպարի (Քասբարի)

 1727 թ.

եկեղեցուց 8 մ հս-աե

Հ

 
     

5.19.

1.8

Տապանաքար՝ Լալի

 1762 թ.

գերեզմանոցում

Հ

 
     

5.19.

1.9

Տապանաքար՝ Կոխրճու

17-18 դդ.

եկեղեցու հս կողմում, Մխիթար Սպարապետի տապանաքարից 1 մ հս

Հ

 
     

5.19.

1.10

Տապանաքար՝ Հովսեփի

 1722 թ.

գերեզմանոցում

Հ

 
     

5.19.

1.11

Տապանաքար՝ Մելիք Բարխուդարի

 1748 թ.

եկեղեցու հս պատի մոտ

Հ

արձանագրությունը չափածո է

     

5.19.

1.12

Տապանաքար՝ Մխիթար Սպարապետի

 1727 թ.

եկեղեցուց հս, մուտքի դիմաց

Հ

սպարապետի և հեծյալների քանդակներով, արձանագրությունը չափածո

     

5.19.

1.13

Տապանաքար՝ Սարգսի

1748 թ.

գերեզմանոցում

Հ

 
     

5.19.

1.14

Տապանաքար՝ տեր Բաղդասարի

18 դ.

գերեզմանոցում

Հ

 
     

5.19.

1.15

Տապանաքար՝ տեր Բարսեղի

1711 թ.

գերեզմանոցում

Հ

 
     

5.19.

1.16

Տապանաքար՝ Փարախանի

 1734 թ.

եկեղեցուց 6 մ հս-աե

Հ

 
     

5.19.

1.17

Տապանաքար՝ Օհան վարդապետի

1748 թ.

գերեզմանոցում

Հ

 
   

5.19.2

 

Շենք դպրոցի

1840 թ.

եկեղեցուց հվ-ամ

Հ

կիսավեր է

   

5.19.3

 

Պարիսպ

17 դ.

եկեղեցու շուրջը

Հ

կիսավեր է

 

5.20

   

Եկեղեցի Սբ. Հռիփսիմե

1666 թ.

գյուղատեղիի հս-ամ եզրին, Անապատ եկեղեցուց մոտ 320 մ հս-ամ

 Հ

եռանավ բազիլիկ

   

5.20.1

 

Գերեզմանոց

17-19 դդ.

եկեղեցու հվ կողմում

Հ

 
   

5.20.2

 

Խաչքար

14 դ.

մկրտարանի խորշում

Հ

 
   

5.20.3

 

Պարիսպ

 1663 թ.

եկեղեցու շուրջը

Հ

կիսավեր է

   

5.20.4

 

Տապանաքար

17-18 դդ.

եկեղեցու մեջ

Հ

արձանագիր է, կենցաղային քանդակներով

 

5.21

   

Ջրատար

19-20 դդ.

«Խաշխաշ»-ի ձորում,

1819 թ. աղբյուրի մոտ

Հ

 

6

     

ՀՈՒՇԱՀԱՄԱԼԻՐ՝ ԱՐՑԱԽՅԱՆ ԱԶԱՏԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 2002 թ.

գյուղից 300 մ հվ

Տ

մեկենաս`

Վ. Ղալդունց

7

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1968 թ.

գյուղի կենտրոնում

Տ

 

8

     

ՋՐԱՏԱՐ

միջնադար

գյուղից 6 կմ հվ-աե, «Աղջկա բերդ» ամրոցի հանդիպակաց ժայռին

Հ

ժայռափոր

9

     

ՏԱՊԱՆԱՔԱՐ

17 դ.

գյուղի մեջ,

Գ. Մելիքյանի տան մոտ

Հ

խոյաձև

 

8.46 ԽՈԶՆԱՎԱՐ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ

Ք.ա. 2-1 հազ.

գյուղից 500 մ հս-ամ, «Բազարխանա» վայրում

Հ

ավերված է

2

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐԵՐԻ ՀԱՄԱԼԻՐ

16-20 դդ.

գյուղի հս մասում

Հ

 

3

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

19 դ.

գյուղի հս-աե մասում

Տ

 

4

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԽԱՉԵՐ

17-18 դդ.

գյուղից 1 կմ ամ

Հ

ավերված է

5

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 2-1 հազ.

գյուղից 700 մ հս-ամ, բնակատեղիից 200 մ աե

Հ

ավերված է

6

     

ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ՄԻՆԱՍ

1675 թ.

գյուղի մեջ

Հ

կիսավեր եռանավ բազիլիկ

 

6.1

   

Գերեզմանոց

17-18 դդ.

եկեղեցու մոտ

Հ

ավերված է

   

6.1.1

 

Տապանաքար

17-18 դդ.

եկեղեցու հվ պատի տակ

Տ

սեղանաձև

   

6.1.2

 

Տապանաքար

18 դ.

գերեզմանոցում

Տ

սեղանաձև տապանաքարի բեկոր է` հեծյալի պատկերաքան-դակով

 

6.2

   

Խաչքար

1563 թ.

ագուցված է եկեղեցու հս ավանդատան մուտքի վերնամասում

Հ

 
 

6.3

   

Խաչքար

16-17 դդ.

ագուցված է եկեղեցու մկրտության ավազանի հս պատին

Հ

 

7

     

ԽԱՉՔԱՐ ԹԵՎԱՎՈՐ

12-13 դդ.

գյուղից 300 մ հս-ամ, «Բազարխանա» վայրում

Հ

 

8

     

ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ

 1974 թ.

գյուղի ամ եզրին

Տ

 

9

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1975 թ.

գյուղի ամ եզրին

Տ

 

 

8.47 ԽՈՏ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՄՐՈՑ

Ք.ա. 2 հազ. վերջ- միջնադար

գյուղից 1 կմ հվ-աե, «Բակատեղեր» վայրում,

ՀԷԿ-ի հարևանությամբ

Հ

ավերված է

 

1.1

   

Դամբարանադաշտ

Ք.ա. 2-1 հազ.

 

Հ

ավերված է

2

     

ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ

ուշ անտիկ-միջնադար

գյուղի ամ եզրին, «Վանքի տարածք» վայրում

Հ

 

3

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԽՈՏ

10-20 դդ.

գյուղից 500 մ հվ, Որոտանի ձախ ափին, խիստ զառիթափ լեռնալանջին

Հ

գյուղը լքվել է

1960 թ.` ջրի սակավության պատճառով

 

3.1

   

Գերեզմանոց

10-20 դդ.

գյուղատեղիի հվ-ամ եզրին

Հ

ավերված է

   

3.1.1

 

Եկեղեցի

17 դ.

գերեզմանոցի հս մասում

Հ

ավերված է

   

3.1.2

 

Խաչքար

10-11 դդ.

գերեզմանոցի կենտրոնում

Հ

 
   

3.1.3

 

Խաչքար

12-13 դդ.

գերեզմանոցի կենտրոնում

Հ

 
   

3.1.4

 

Խաչքար

 1289 թ.

գերեզմանոցի հս եզրին

Հ

պատվիրատուներ` Գնդիկ և Հայրապետ

   

3.1.5

 

Խաչքար

13 դ.

գերեզմանոցի կենտրոնում

Հ

ընկած է

   

3.1.6

 

Խաչքար

13 դ.

գերեզմանոցի հս-աե մասում

Հ

ընկած է

   

3.1.7

 

Խաչքար

13-14 դդ.

 

Հ

պատվիրատու` Վարդան

   

3.1.8

 

Խաչքար

13-14 դդ.

գերեզմանոցի կենտրոնում

Հ

արձանագիր է, ընկած

   

3.1.9

 

Խաչքար՝ Ասադի

 1306 թ.

գերեզմանոցի կենտրոնում

Հ

երկատված է, բեկորներն ընկած են իրար մոտ

   

3.1.10

 

Խաչքար՝ Համի

 1524 թ.

գերեզմանոցի հս եզրին

Հ

ընկած է

   

3.1.11

 

Խաչքար՝ Մուրատի

13 դ. 2-րդ կես

գերեզմանոցի աե եզրին

Հ

ընկած է, վերին աջ անկյունը` կոտրված

   

3.1.12

 

Խաչքար՝ Շրվաշահի

 1282 թ.

գերեզմանոցի հս-աե եզրին

Հ

ընկած է

   

3.1.13

 

Խաչքար՝ պարոն Սիմեոնի

 1423 թ.

 

Հ

 
   

3.1.14

 

Տապանաքար

16-17 դդ.

գերեզմանոցի հս-աե մասում

Հ

խոյաձև է` խիստ վնասված արձանագրու-

թյամբ

   

3.1.15

 

Տապանաքար

16-17 դդ.

գերեզմանոցի աե մասում

Հ

խոյաձև է

   

3.1.16

 

Տապանաքար՝ Մուրատի

13 դ. 2-րդ կես

գերեզմանոցի աե եզրին, Մուրադի խաչքարի մոտ

Հ

 
 

3.2

   

Գերեզմանոց

15-18 դդ.

գյուղատեղիի կենտրոնում

Հ

ավերված է

 

3.3

   

Եկեղեցի

17-18 դդ.

գերեզմանոցում

Հ

միանավ սրահ

   

3.3.1

 

Խաչքար

1409 թ.

 ագուցված է եկեղեցու ամ պատի մեջ

Հ

 

4

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 1 հազ.

գյուղի հվ-ամ եզրին, «Խաչեր» հանդամասում

Հ

ավերված է

5

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

17 դ.

գյուղի հվ եզրին, ավտոտնակի մոտ

Հ

պահպանվել է խորանը` 2 մ բարձրությամբ

6

     

ԵԿԵՂԵՑԻ «ՄՐԳԱՁՈՐԻ ԽԱՉ»

17 դ.

գյուղից 1 կմ հվ-ամ

Հ

միանավ սրահ

7

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1966 թ.

գյուղի ամ եզրին

Տ

 

8

     

ՄԱՏՈՒՌ

11-12 դդ.

գյուղի հվ եզրին, «Խաչեր» հանդամասում

Հ

պահպանվել է խորանը

 

8.1

   

Խաչքար

13-14 դդ.

մատուռից 15 մ հվ-աե

Հ

 
 

8.2

   

Խաչքար

17-18 դդ.

մատուռից 15 մ հվ-աե

Հ

 

 

8.48 ԾԱՎ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՄՐՈՑ

 

գյուղից 3 կմ հվ, Ծավ գետի բարձրադիր աջ ափին

Հ

ամրոց Ղազաղռան

2

     

ԱՄՐՈՑ

ԱՂՋԿԱ ԲԵՐԴ

10-13 դդ.

գյուղից 2 կմ հվ-ամ, սարի գագաթին

Հ

ամրոց Ղըզղալա.

ավերված է

3

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

միջնադար-

20 դ.

գյուղից 5 կմ հեռու, բարձրադիր անտառապատ վայրում

Հ

գյուղատեղի Սանալու. լքվել է հավանաբար

 1918-1920 թթ.

 

3.1

   

Գերեզմանոց

միջնադար-

20 դ.

 

Հ

 
 

3.2

   

Եկեղեցի

միջնադար

 

Հ

ավերված է

4

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԹԱՐԳՄԱՆՉԱՑ

10-13 դդ.

գյուղից 1 կմ հս, անտառում

Հ

այլ անվանումներ` Թրջմնաց, Թնջումնաց, Թրջմոնանց, Թրջմունանք

 

4.1

   

Գերեզմանոց

10-13 դդ.

 

Հ

ավերված է

 

4.2

   

Եկեղեցի «Թարգմանչաց»

10-11 դդ. ?

 

Հ

կիսավեր է, թաղածածկ

5

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԿԵՄԱՆՑ

1866-1939 թթ.

գյուղից 4.5 կմ ամ, Ծավ-Շիշկերտ ճանապարհից աջ, անտառի բացատում

Տ

ավերված է

 

5.1

   

Գերեզմանոց

1866-1939 թթ.

եկեղեցու մոտ

Տ

 
   

5.1.1

 

Հուշարձան՝ Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին

1966 թ.

գյուղատեղիի գերեզմանոցում

Տ

հեղ.`

Վ. Արշակյան

 

5.2

   

Եկեղեցի

19 դ. 2-րդ կես

գյուղատեղիի հս եզրին

Հ

միանավ կիսավեր սրահ է

 

5.3

   

Կամուրջ

17 դ.

 

Հ

 

6

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՆԱՎՍ

միջնադար

գյուղից 3 կմ հվ-ամ, Ծավ գետի աջ ափին, Նավսաքար լեռան լանջին

Հ

 
 

6.1

   

Գերեզմանոց

   

Հ

 
 

6.2

   

Եկեղեցի

   

Հ

կիսավեր է

7

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

միջնադար

գյուղից 7 կմ հվ-ամ, Մթնաձորում

Հ

 

8

     

ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԳԵՎՈՐԳ

17-18 դդ, վերակառ.

1907 թ.

գյուղի մեջ

Հ

միանավ սրահ

 

8.1

   

Խաչքար

11 դ.

ագուցված է եկեղեցու հվ պատին, մուտքից վեր

Հ

եկեղեցու նորոգման տարեթիվը փորագրված է այս խաչքարի վրա

9

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1965 թ.

գյուղի մեջ

Տ

 
 

9.1

   

Խաչքար՝ Արցախյան պատերազմում Ծավ և Շիշկերտ գյուղերի զոհվածներին

1999 թ.

 

Տ

 

10

     

ՇԻՆՈՒԹՅՈՒՆ

17-18 դդ.

գյուղից 1.5 կմ ամ, Ծավ-Շիշկերտ ճանապարհից աջ, հիմնավեր Դալլաքլու գյուղատեղիում

Հ

թաղածածկ,

վայրը ներկայումս հայտնի է Խնձորուտ անվամբ

11

     

ՔԱՐԱՎԱՆԱՏՈՒՆ

16-17 դդ.

գյուղից մոտ 1 կմ հվ-ամ, Ծավ գետի ափին

Հ

ավերված է

 

8.48.1 ՇԻՇԿԵՐՏ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

16-20 դդ.

գյուղից 5 կմ հվ

Հ

գյուղատեղի Մազրա (Ներքին Մազրա), ապաբնակեցվել է 1939 թ.

 

1.1

   

Եկեղեցի

17 դ.

 

Հ

 

2

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՇԻՇԿԵՐՏ

17-20 դդ.

գյուղից հս, սարալանջին

Հ

ավերված է

 

2.1

   

Գերեզմանոց

17-19 դդ.

եկեղեցուց հս և հս-ամ

Հ

 
 

2.2

   

Եկեղեցի Սբ. Հռիփսիմե

17 դ.

Մեղրի տանող ճանապարհին

Հ

միանավ սրահ

3

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

17 դ.

գյուղից 2 կմ հս-աե, գետի աջափնյակում, «Նատրի» վայրում

Հ

միանավ սրահ

4

     

ԿԱՄՈՒՐՋ

 

Մազրա գետակի վրա

Հ

 

5

     

ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ՆԱՎԱՍԱՐԴ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆԻՆ

 1990 թ.

գյուղից 4 կմ աե, Շիշկերտ-Ծավ ճանապարհից ձախ

Տ

Ն. Հարությունյան` 21-րդ գվարդիական տանկային բրիգադի հրամանատար

6

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1967 թ.

գյուղի աե եզրին

Տ

 

 

8.49 ԾՂՈՒԿ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 3 հազ. վերջ -

2 հազ.

գյուղից 1 կմ հյուսիս, սարահարթի վրա

Հ

Երևան-Գորիս մայրուղու եզրին կառուցված ռեստորանից վեր

 

1.1

   

Եկեղեցի

միջնադար

դամբարանադաշտի տարածքում

Հ

ավերված է

 

8.50 ԿԱՂՆՈՒՏ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

                 

1

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 1 հազ.

Գորիս-Կապան ճանապարհի եզրին

Հ

 

2

     

ԵԿԵՂԵՑԻ ԱՆԱՊԱՏ

17 դ.

գյուղից 2 կմ աե

Հ

 

3

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1975 թ.

գյուղի մեջ

Տ

 

 

8.51 ԿԱՐՃԵՎԱՆ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՄՐՈՑ

17-18 դդ.

գյուղի հս-ամ եզրին

Հ

դիտակետ-ամրոց է, պատերը պահպանվել են մինչև 1 մ բարձրությամբ

2

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

17-19 դդ.

գյուղից 0.5 կմ հս-աե

Հ

 
 

2.1

   

Խաչքար

17 դ.

գերեզմանոցի հվ եզրին

Հ

արձանագիր է, պարզունակ, ընկած

 

2.2

   

Խաչքար՝ Ուստիանի

 1654 թ.

գերեզմանոցի հվ-աե եզրին

Հ

պարզունակ է, ընկած

3

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

19-20 դդ.

գյուղի հս-ամ եզրին

Տ

գործող

4

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԼԱՇՔԱՐ

14-18 դդ.

գյուղից 5 կմ հս-ամ, «Ցուրտ աղբյուր»-ից մոտ 0.5 կմ հս-աե

Հ

ավերված է, տարածքում նկատելի են Ք.ա. 2-1 հազ. բնակատեղիի հետքեր

 

4.1

   

Գերեզմանոց

14-18 դդ.

գյուղատեղիից մոտ

300 մ հվ-աե

Հ

 
   

4.1.1

 

Խաչքար

15-16 դդ.

գերեզմանոցի հս մասում

Հ

պարզունակ է, արձանագիր

   

4.1.2

 

Խաչքար

16-17 դդ.

 

Հ

պարզունակ է, արձանագիր

   

4.1.3

 

Խաչքար

1654 թ.

 

Հ

պարզունակ է

   

4.1.4

 

Խաչքար

17 դ.

գերեզմանոցի հվ-աե մասում

Հ

պարզունակ է

   

4.1.5

 

Խաչքար

17-18 դդ.

գերեզմանոցի կենտրոնում

Հ

պարզունակ է, արձանագիր

5

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

ՍԲ. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ

17-18 դդ.

գյուղի կենտրոնում

Հ

ունի որմնանկարներ

 

5.1

   

Գերեզմանոց

17-19 դդ.

եկեղեցու շուրջը

Հ

ավերվել է կառուցապատման հետևանքով

6

     

ԵԿԵՂԵՑԻ «ԿԾԱՎՈՒՐ ԽԱՉ»

17 դ.

գյուղից մոտ 3.5 կմ

հս-ամ

Հ

միանավ սրահ

7

     

ԺԱՅՌԱԽԱՉ

1244 թ.

գյուղից մոտ 0.5 կմ հս, «Քշնատափ» ձորակի աջ կողմում, գերեզմանոցից քիչ հս

Հ

 

8

     

ՀՆՁԱՆ

1890 թ.

գյուղի հս-ամ եզրին

Տ

 

9

     

ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ԱԳԱՐԱԿԻ ՊՂՆՁԱՄՈԼԻԲԴԵՆԱՅԻՆ ԿՈՄԲԻՆԱՏԻ ԿԱՌՈՒՑՄԱՆԸ ՄԱՍՆԱԿՑԱԾ ԿԱՐՃԵՎԱՆՑԻՆԵՐԻՆ

 1984 թ.

գյուղապետարանի մոտ

Տ

 

10

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1966 թ.

գյուղապետարանի մոտ

Տ

 

11

     

ՄԱՏՈՒՌ ՍԲ. ԽԱՉ

17-18 դդ.

գյուղից 4 կմ հս-ամ

Հ

ժայռափոր է

 

11.1

   

Գերեզմանոց

17-18 դդ.

 մատուռի մոտ

Հ

ավերված է

 

11.2

   

Խաչքար

 1663 թ.

մատուռում

Հ

պահպանվել է երկու բեկոր

 

11.3

   

Խաչքար

 17 դ.

մատուռում

Հ

արձանագիր

 

11.4

   

Խաչքար

 1771 թ.

մատուռում

Հ

պահպանվել է 3 բեկոր

 

11.5

   

Պարիսպ

17-18 դդ.

 

Հ

կիսավեր է

12

     

ՋՐԱՂԱՑ «ՀՈՎՈՒՆՑ»

18-19 դդ.

գյուղից հս-ամ, ձորի հս կողմում

Տ

կիսավեր է

13

     

ՋՐԱՆՑՔ

17-18 դդ.

սկիզբ է առնում գյուղից մոտ 1 կմ հս-ամ` Վահրավար գետակից

Հ

 

14

     

ՍՐԲԱՏԵՂԻ «ՄԱՄԱԽԱՉ»

19-20 դդ.

գյուղի հս-ամ եզրին

Տ

սրբացված ժայռ է

 

8.52 ԿՈՌՆԻՁՈՐ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

17-20 դդ.

գյուղի հվ-աե եզրին

Հ

 

2

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԿՈՌՆԻՁՈՐ

17-20 դ. սկիզբ

գյուղի հվ եզրին

Հ

անձավային բնակավայր է

 

2.1

   

Բնակելի քարայրեր

17-20 դդ.

գյուղատեղիում

Հ

 
 

2.2

   

Եկեղեցի

17-18 դդ.

գյուղատեղիի կենտրոնում

Հ

միանավ սրահ

3

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆ

 Ք.ա. 2-1 հազ.

գյուղից մոտ 2.5 կմ ամ, «Շուռնուխի խաչեր» հիմնովին ավերված գյուղատեղիում

Հ

 
 

3.1

   

Խաչքար

10 դ.

դամբարանաթմբի վրա

Հ

 
 

3.2

   

Կուռք

 Ք.ա. 2-1 հազ.

դամբարանաթմբի վրա

Հ

 

4

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1968 թ.

գյուղի կենտրոնում

Տ

քանդ.`

 Վ. Պետրոսյան

 

8.53 ԿՈՒՐԻՍ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. կես

գյուղի մեջ

Տ

Խուդի Մկրտչյանի տունը, երկհարկ է

2

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

 19 դ. վերջ

գյուղի մեջ

Տ

Մարտին Խաչատրյանի տունը, երկհարկ է

3

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

 19 դ. վերջ

գյուղի մեջ

Տ

Գրիգոր Գրիգորյանի տունը, երկհարկ է

4

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

 1916 թ.

գյուղի մեջ

Տ

Լյուդվիգ Համբարձումյանի տունը, երկհարկ է

5

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

 20 դ. սկիզբ

գյուղի մեջ, եկեղեցուց 100 մ հս

Տ

Արմենակ Գրիգորյանի տունը, երկհարկ է

6

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

20 դ. սկիզբ

գյուղի մեջ, դպրոցից

20 մ աե

Տ

Կառլեն Սարգսյանի տունը, երկհարկ է

7

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

16-20 դդ.

գյուղի հս-ամ եզրին

Հ

կիսավեր է

 

7.1

   

Խաչքար

 1503 թ.

հենած է մատուռի պատին

Հ

պարզունակ է

 

7.2

   

Խաչքար

 1556 թ.

հենած է մատուռի պատին

Հ

պարզունակ է

 

7.3

   

Խաչքար

 1559 թ.

հենած է մատուռի պատին

Հ

պարզունակ է, ստորին ձախ անկյունը՝ կոտրված

 

7.4

   

Խաչքար

16 դ.

գերեզմանոցի կենտրոնում

Հ

պարզունակ է, արձանագիր

 

7.5

   

Մատուռ

16-17 դդ.

գերեզմանոցի ամ եզրին

Հ

ավերված է, հիմքերի վրա 1989 թ. կառուցվել է նոր մատուռ

 

7.6

   

Տապանաքար

 1601 թ.

 

Հ

ընկած է առվակի մեջ

8

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԱԳԱՐԱԿ

10-19 դդ.

գյուղից 1.5 կմ հվ-աե

Հ

ավերված է

 

8.1

   

Գերեզմանոց

10-19 դդ.

եկեղեցու շուրջը

Հ

ավերված է

 

8.2

   

Եկեղեցի Ամենափրկիչ

17 դ.

գյուղատեղիի աե եզրին

Հ

միանավ սրահ

9

     

ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ՍԱՐԳԻՍ

17 դ.

գյուղի կենտրոնում

Հ

 

10

     

ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ

 1984 թ.

գյուղի կենտրոնում

Տ

 

11

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1966 թ.

գյուղի հվ եզրին

Տ

 

 

8.54 ՀԱԼԻՁՈՐ գյուղ (Գորիսի)

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱԳԱՐԱԿ ՎՆՍԱՐ (ԽԱՉԻ ԽՈՒԹ)

10-15 դդ.

գյուղից 700 մ հվ, Հալիձոր գյուղատեղիից 1.2 կմ հս-աե, Շինուհայր տանող ճանապարհից աջ, ժայռոտ բլրի վրա

Հ

ավերված է

 

1.1

   

Գերեզմանոց

13-15 դդ.

հիմնովին ավերված եկեղեցուց հս

Հ

ավերված է

   

1.1.1

 

Խաչքար

13 դ. վերջ

 

Հ

ըստ պատվանդանի արձանագրության Վնսար ագարակը Տարսայիճ Օրբելյան իշխանը նվիրել է Սիրանես ճարտարապետին

   

1.1.2

 

Խաչքար՝ Գոքի և Թենիկի

13 դ.

 

Հ

Սիրանես ճարտարապետի ծնողների խաչքարն է

   

1.1.3

 

Խաչքար՝ Խորմերի

 1414 թ.

 

Հ

 
 

1.2

   

Եկեղեցի

13 դ.

բլրագագաթին

Հ

պահպանվել են հիմքերը

   

1.2.1

 

Խաչքար

13 դ.

եկեղեցու խորանում

Հ

 

2

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՀԱԼԻՁՈՐ

 9-20 դդ.

Գորիսից 12 կմ հվ-ամ, գյուղից մոտ 3 կմ

հվ-ամ, Որոտանի ձորի ձախափնյա բարձրադիր լանջին

Հ

կիսավեր է, տնամերձ հողամասերը մինչ օրս մշակվում են

 

2.1

   

Աղբյուր

1831 թ.

գյուղատեղիի կենտրոնում, եկեղեցուց 20 մ հս

Հ

 
 

2.2

   

Գերեզմանոց

9-20 դդ.

գյուղատեղիի ամ եզրին

Հ

 
   

2.2.1

 

Խաչքար

9-10 դդ.

 

Հ

ընկած է

   

2.2.2

 

Խաչքար

10 դ.

 

Հ

ընկած է

   

2.2.3

 

Խաչքար

10-11 դդ.

 

Հ

ընկած է

 

2.3

   

Եկեղեցի Սբ. Մինաս

 1611 թ.

գյուղատեղիի կենտրոնում

Հ

միանավ,

կանգուն

   

2.3.1

 

Խաչքար

13 դ.

ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին, մուտքից աջ

Հ

 
   

2.3.2

 

Խաչքար՝ Շահանդուխտի

 1215 թ.

ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին

Հ

 

3

     

ԶԱՆԳԱԿԱՏՈՒՆ -ՄԱՏՈՒՌ

1989 թ.

գյուղից 3 կմ հվ-ամ, Հալիձոր-Տաթև ճանապարհից ձախ

Տ

 

4

     

ՀՈՒՇԱԿՈԹՈՂ՝ ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅՈՑ

ՎԱԶԳԵՆ Ա ԵՎ ԿԻԼԻԿԻՈ ԳԱՐԵԳԻՆ Բ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍՆԵՐԻ

1989 թ.

գյուղից 3 կմ հս-ամ, Հալիձոր-Տաթև ճանապարհից ձախ

Հ

 

5

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1966 թ.

գյուղի մեջ, գյուղապետարանի բակում

Տ

 

6

     

ՀՈՒՇԱՔԱՐ՝ ԽՐԻՄՅԱՆ ՀԱՅՐԻԿԻ

 1903 թ.

գյուղից 1.5 կմ հվ-ամ, Հալիձոր-Տաթև ճանապարհից ձախ

Հ

 

7

     

ՎԱՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ՀԱՐԱՆՑ ԱՆԱՊԱՏ (ՍՅՈՒՆՅԱՑ ՄԵԾ ԱՆԱՊԱՏ)

1608-1613 թթ.

գյուղից 5 կմ հվ, Հալիձոր գյուղատեղիի հանդեպ, Որոտանի աջ բարձրադիր ափին

Հ

հիմնադրել են Սաղմոսավանքի Սարգիս եպիսկոպոսը և Կիրակոս քահանա Տրապիզոնցին, տուժել է 1658 թ. երկրաշարժի, այնուհետև` սողանքների հետևանքով

 

7.1

   

Գավիթ

17 դ.

կից է եկեղեցուն հս-ից

Հ

փոքր

 

7.2

   

Գավիթ

 1717 թ.

կից է եկեղեցուն ամ-ից

Հ

կառ.` Սահակ աբեղա

 

7.3

   

Եկեղեցի

1608- 1613 թթ.

համալիրի կենտրոնում

Հ

եռանավ բազիլիկ, 1658 թ. երկրաշարժից հետո սողանքի պատճառով նախկին տեղից 10 մ սահել-իջել է ներկայիս տեղը

   

7.3.1

 

Խաչքար

15-16 դդ.

եկեղեցու մեջ

Հ

հենած է որմնամույթին

 

7.4

   

Մատուռ

17 դ.

կից է եկեղեցուն

հս-աե-ից, փոքր գավթին` աե-ից

Հ

 
 

7.5

   

Մատուռ

Սբ. Պողոս-Պետրոս

17 դ.

Հարանց անապատից հս

Հ

 
 

7.6

   

Պարիսպ

 1717 թ.

համալիրի հվ-ամ և ամ կողմերում

Հ

կառ.` Տաթևի վանքի առաջ-

նորդ Կիրակոս վարդապետ

 

7.7

   

Սեղանատուն

 1717 թ.

կից է եկեղեցուն հվ-ից

Հ

կառ.` Սահակ աբեղա

 

8.55 ՀԱՐԹԱՇԵՆ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԱԶԱՏԱՇԵՆ

միջնա-դար-

20 դ.

գյուղից 2 կմ հվ-աե

Հ

այլ անվանում` Ալիղուլի

 

1.1

   

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

 

Հ

 
 

1.2

   

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

 

Հ

 
 

1.3

   

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

 

Հ

 
 

1.4

   

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

 

Հ

 
 

1.5

   

Գերեզմանոց

միջնա-դար-

20 դ.

գյուղատեղիի աե եզրին, ձորալանջին

Հ

 
   

1.5.1

 

Խաչքար

15-16 դդ.

 

Հ

 
 

1.6

   

Եկեղեցի

վերա-կառ.19 դ.

գյուղատեղիի կենտրոնում

Հ

ըստ տեղացիների` Սբ. Նուբար

   

1.6.1

 

Գերեզմանոց

10-19 դդ.

եկեղեցու շուրջը

Հ

 
     

1.6.

1.1

Խաչքար

10 դ.

եկեղեցու մուտքի մոտ

Հ

պարզունակ է, տեղահանված

     

1.6.

1.2

Խաչքար

10 դ.

եկեղեցու մուտքի մոտ

Հ

պարզունակ է, տեղահանված

 

1.7

   

Ձիթհան

19 դ.

գյուղատեղիի ամ ձորալանջին

Հ

ժայռափոր է

 

1.8

   

Ձիթհան

19 դ.

գյուղատեղիի ամ ձորալանջին

Հ

ժայռափոր է

2

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԱՅԳԵՁՈՐ

16-20 դդ.

գյուղից 5.7 կմ հվ

Հ

գյուղատեղի Մուղանջուղ

 

2.1

   

Գերեզմանոց

16-20 դդ.

եկեղեցու շուրջը

Հ

 
 

2.2

   

Եկեղեցի Սբ. Հռիփսիմե

16 դ.

 

Հ

 
 

2.3

   

Հուշաղբյուր

1900 թ.

 

Հ

 

3

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՁՈՐԱՇԵՆ

միջնա-դար-

20 դ.

գյուղից 4.3 կմ հվ-աե

Հ

այլ անվանում` Գորու, Կերու, Կյորու. գյուղն ապաբնակեցվել է 1970-ական թթ.

 

3.1

   

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

 

Հ

 
 

3.2

   

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

 

Հ

 
 

3.3

   

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնա-դար-

20 դ.

 

Հ

 
 

3.4

   

Գերեզմանոց

19-20 դդ.

 

Հ

 
 

3.5

   

Եկեղեցի

19 դ.

գյուղատեղիի կենտրոնում, բարձունքի վրա

Հ

միանավ սրահ

4

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1968 թ.

գյուղից 1 կմ հս, Այգեձոր տանող ճանապարհին

Տ

 

5

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1971 թ.

գյուղից 1 կմ աե

Տ

քանդ.`

Գ. Կյորվեցի

 

5.1

   

Խաչքար

10-11 դդ.

հուշարձանի մոտ

Հ

արձանագիր

6

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1972 թ.

գյուղի մեջ

Տ

 

 

8.56 ՀԱՐԺԻՍ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՄՐՈՑ ՔԱՐԱԲԼՈՒՐ

Ք.ա. 1-ին հազ.

գյուղից 6 կմ հս, Երևան-Գորիս մայրուղուց Հարժիս թեքվող ճանապարհի սկզբնամասում, բլրագագաթին

Հ

 

2

     

ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ

Ք.ա. 1-ին հազ.

գյուղից մոտ 3.7 կմ

հս-ամ, սարալանջին

Հ

ավերված է

3

     

ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ

Ք.ա. 1-ին հազ.

գյուղից մոտ 4.3 կմ

հս-աե, հեղեղատի ձախ ափին

Հ

ավերված է

4

     

ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ

Ք.ա. 1-ին հազ.-վաղ միջնադար

գյուղի հվ մատույցներում, Որոտանի կիրճի եզրին

Հ

արևելքից Որոտան թափվող հեղեղատի և գետի միջև եղած հրվանդանի վրա

 

4.1

   

Դամբարանադաշտ

Ք.ա. 1-ին հազ. կեսեր

բնակատեղիի հս կողմում

Հ

 

5

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

 9-19 դդ.

գյուղի հվ եզրին, հին Հարժիս տանող ճանապարհից ձախ

Հ

ավերված է

 

5.1

   

Խաչքար

 9-10 դդ.

ագուցված է գերեզմանոցի հվ-աե մասում գտնվող նորաշեն սրբատեղիի աե պատին, ներքուստ

Հ

 

6

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

10-18 դդ.

գյուղից մոտ 800 մ

հս-աե, ջրբաժանի վրա

Հ

գյուղատեղի Վերին Քրդեր, Վերին Քյուրդլար

7

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

10-18 դդ.

գյուղից մոտ 3 կմ

հվ-ամ, Որոտանի ձախ ափին

Հ

գյուղատեղի

Ներքին Քրդեր, Ներքին Քյուրդլար

 

7.1

   

Գերեզմանոց

10-14 դդ.

գյուղատեղիի ամ

եզրին, եկեղեցու շուրջը

Հ

ավերված է

   

7.1.1

 

Խաչքար

 9-10 դդ.

գերեզմանոցի հս մասում

Հ

տեղահանված է, կերտված է վիշա-պաքարի վրա

 

7.2

   

Եկեղեցի

«Ալան թագավորի»

13-14 դդ.

գյուղատեղիի ամ եզրին

Հ

կիսավեր է

   

7.2.1

 

Գավիթ

13-14 դդ.

կից է եկեղեցուն ամ-ից

Հ

կիսավեր է

     

7.2.

1.1

Խաչքար

13 դ.

գավթում

Հ

 
     

7.2.

1.2

Խաչքար

13-14 դդ.

գավթում

Հ

 
     

7.2.

1.3

Խաչքար

13-14 դդ.

գավթում

Հ

 
     

7.2.

1.4

Խաչքար

13-14 դդ.

գավթում

Հ

 
     

7.2.

1.5

Տապանաքար

1326 թ.

գավթում

Հ

որսի տեսարանով

 

7.3

   

Խաչքար

13-14 դդ.

գյուղատեղիի ավերակներից մոտ 100 մ ամ, գոմերի մոտ

Հ

 

8

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՀԻՆ ՀԱՐԺԻՍ

10-20 դդ.

գյուղից մոտ 500 մ հվ, Որոտանի ձախ ափին

Հ

այլ անվանում` Յայջի, ավերվել է 1931 թ. երկրաշարժից

 

8.1

   

Գերեզմանոց

 9-17 դդ.

գյուղատեղիի հվ-ամ եզրին, հեղեղատի աջ ափին

Հ

 
   

8.1.1

 

Խաչքար

 9 -10 դդ.

 

Հ

 
   

8.1.2

 

Խաչքար

12-13 դդ.

 

Հ

 
 

8.2

   

Գերեզմանոց

16-20 դդ.

գյուղատեղիի կենտրոնում, եկեղեցու շուրջը

Հ

 
   

8.2.1

 

Խաչքար

1606 թ.

եկեղեցուց աե

Հ

 
   

8.2.2

 

Խաչքար

17 դ.

եկեղեցուց հվ

Հ

 
   

8.2.3

 

Խաչքար

17 դ.

եկեղեցուց հվ-աե

Հ

արձանագիր է, կազմող` Վարդան

   

8.2.4

 

Խաչքար

17 դ.

եկեղեցուց հվ

Հ

 
   

8.2.5

 

Տապանաքար

1588 թ.

եկեղեցուց մոտ 25 մ ամ

Հ

խոյաձև է

   

8.2.6

 

Տապանաքար

16 դ.

եկեղեցուց հվ-ամ

Հ

խնջույքի տեսարանով

 

8.3

   

Գերեզմանոց

19-20 դդ.

գյուղատեղիի ամ եզրին, հեղեղատի աջ ափին

Հ

 
 

8.4

   

Եկեղեցի Սբ. Մինաս

19 դ.

 

Հ

եռանավ բազիլիկ

   

8.4.1

 

Տապանաքար

18 դ.

ագուցված է եկեղեցու հվ-աե ավանդատան մուտքից վերև

Հ

կենցաղային պատկերներով

   

8.4.2

 

Տապանաքար

18 դ.

ագուցված է եկեղեցու հս-աե ավանդատան մուտքի վերնամասում

Հ

 
 

8.5

   

Մատուռ

17-18 դդ.

գյուղատեղիի կենտրոնում, եկեղեցուց 25 մ աե

Հ

 

9

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 2-1 հազ.

գյուղի տարածքում

Հ

հայտնաբերվել են արձան-կոթողներ, եռադեմ մի քանդակ տեղափոխել են Գորիսի թանգարան

10

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 1 հազ.

գյուղից 1.6 կմ հս-ամ, գյուղից մայրուղի տանող ճանապարհի ձախ կողմում

Հ

 

11

     

ԿԱՄՈՒՐՋ

16-17 դդ.

 գյուղից 3.5 կմ հվ-աե, Ներքին Քրդեր գյուղատեղիից մոտ 400 մ հվ-աե, Որոտան գետի վրա

Հ

միաթռիչք

12

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1966 թ.

գյուղի հս-ամ եզրին, բլրի վրա

Տ

 

13

     

ՄԵՆԱՔԱՐ (ՄԵՆՀԻՐ)

Ք.ա. 2 հազ. վերջ - 1 հազ.

գյուղից 4.5 կմ հս-աե, գյուղից մայրուղի տանող ճանապարհի աջ կողմում

Հ

շինության կենտրոնում

14

     

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ՔԱՐ

(ՑԻՑ ՔԱՐ)

14 դ.

գյուղից 4.3 կմ հս-ամ, քարավանատնից մոտ 850 մ ամ, Գորիս-Նախիջևան հին ճանապարհին

Հ

 

15

     

ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ՔԱՐ

(ՑԻՑ ՔԱՐ)

14 դ.

գյուղից 4.5 կմ հս-ամ, քարավանատնից մոտ

1 կմ ամ, Գորիս-Նախիջևան հին ճանապարհին

Հ

 

16

     

ՔԱՐԱՎԱՆԱՏՈՒՆ «ԿՈՏՐԱԾ»

1319 թ.

գյուղից մոտ 3.5 կմ

հս-ամ

Հ

«Կոտրած քարվանսարա», ավերված է

 

16.1

   

Ուղեցույց քար

(Ցից քար)

14 դ.

քարավանատնից մոտ

10 մ հս-ամ

Հ

 

 

8.57 ՀԱՑԱՎԱՆ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՄՐՈՑ ՎԱՍԱԿԱԲԵՐԴ

 5 դ.

գյուղի հս կողմում, սարի գագաթին

Հ

ավերված է, սարի արևելահայաց լանջի փորվածքներից հնում արտահանել են արծաթի պաշարներ

 

1.1

   

Մատուռ

10 դ.

 

Հ

ավերված է

2

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

14-17 դդ.

գյուղից 2 կմ հվ, Գիժ

գետի աջ ափին, լեռնալանջի թեքության վրա, «Գյոզալդարա» վայրում

Հ

տարածքի մեծ մասը մելիորացված է

 

2.1

   

Գերեզմանոց

14-17 դդ.

 

Հ

ավերված է

   

2.1.1

 

Խաչքար

14-15 դդ.

 

Հ

պարզունակ է, տեղահանված

3

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

16-18 դդ.

գյուղի հս-ամ եզրին, Վասակաբերդը հս-ից շրջանցող գետակի ափին, գոմերի տարածքում

Հ

ավերված է

4

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

17-18 դդ.

գյուղից 500 մ աե, Գիժ գետի ձախ ափին

Հ

տարածքի մեծ մասը մելիորացված է

5

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 2-1 հազ.

գյուղի հս եզրին, Վասակաբերդի ստորոտին

Հ

 

6

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1983 թ.

գյուղի աե եզրին

Տ

 

 

8.58 ՁՈՐԱՍՏԱՆ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

ՍԲ. ԵՐՐՈՐԴՈՒԹՅՈՒՆ

1830 թ.

գյուղի մեջ

Հ

կառ.` Մարտիրոս

և Ավետիս Տեր-Մինասյաններ, Գրիգոր Մարտիրոսյան

 

1.1

   

Տապանաքար՝ տանուտեր Գրիգոր

Տեր-Կարապետյանցի

1882 թ.

 

Հ

 

2

     

ԵԿԵՂԵՑԻ «ԿՈՏՐԱԾ ԵՂՑԻ»

17 դ.

գյուղից 0.5 կմ հս, «Սալինքար» հանդամասում

Հ

 
 

2.1

   

Գերեզմանոց

17-19 դդ.

 

Հ

 
   

2.1.1

 

Տապանաքար՝ տեր Մինասի

1792 թ.

գերեզմանոցում

Հ

 
   

2.1.2

 

Տապանաքար՝ տեր Մկրտչի

19 դ.

գերեզմանոցում

Հ

 

3

     

ԿԱՄՈՒՐՋ

16-17 դդ.

գյուղից 0.5 կմ ամ

Հ

 

4

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1980 թ.

գյուղի մեջ

Տ

 

5

     

ՄԱՏՈՒՌ

 9-10 դդ.

գյուղից 3.5 կմ հվ-ամ

Հ

 

 

8.59 ՂԱՐԱՏՂԱ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՀՈՌՈՄԱՆՑ

17-20 դդ.

գյուղից 1 կմ հվ

Հ

գյուղը լքվել է 1926-ից հետո

 

1.1

   

Եկեղեցի

17 դ.

 

Հ

կանգուն է

 

8.60 ՂԶԼՋՈՒՂ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ

Ք.ա. 1 հազ.

գյուղից 0.5 կմ հս

Հ

ամրացված բնակատեղի է

2

     

ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ

Ք.ա. 1 հազ.-միջնադար

գյուղի ամ եզրին

Հ

ամրացված բնակատեղի է

3

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

17-20 դդ.

գյուղի ամ եզրին, ձորակում

Հ

միասրահ է, ընդարձակ

4

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 1 հազ.

գյուղից մոտ 300 մ ամ

Հ

ավերված է

5

     

ԽԱՉՔԱՐ

10 դ.

գյուղի ամ եզրին, ֆերմաներ տանող ճանապարհից ձախ

Հ

 

 

8.61 ՃԱԿԱՏԵՆ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ

էնեոլիթ

գյուղի մեջ

Հ

տարածքը վերածվել է բանջարանոցների

2

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

17-19 դդ.

գյուղից 4.3 կմ աե, «Մեծ արտ» վայրում

Հ

 

3

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԳԼՄԵՇ (ԳՐՄԵՇ)

ուշ միջնա-դար

գյուղից 4 կմ ամ, անտառում

Հ

 

4

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԻՐԻԳԻՍ

միջնադար

գյուղից 3.5 կմ հվ-աե, Շիկահող տանող ճանապարհին, բարձրադիր վայրում

Հ

ավերված է. կարծիք կա, որ պատմական Եղեգիքն է

 

4.1

   

Գերեզմանոց

17-19 դդ.

 

Հ

գերեզմանոց Իրիգիսի բարահիր, ավերված է, անտառածածկ

 

4.2

   

Դամբարանադաշտ

Ք.ա 1 հազ.

գյուղատեղիի եզրին

Հ

արտաքին նշանները մասնակիորեն ավերված են

5

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՇՆԴՌԵՆ

միջնադար-

20 դ.

գյուղից 6-7 կմ հվ

Հ

ապաբնակեցվել է 1930-ական թթ.

6

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 2-1 հազ.

Կապան-Ճակատեն ճանապարհին, «Ուռած քար» վայրում

Հ

 

7

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

ուշ միջնա-դար

գյուղից 2 կմ հվ-աե, հիմնավեր Գեղեցուխութ

գյուղատեղիում

Հ

ավերված է, պահպանվել են հս և հվ պատերից հատվածներ

8

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

19 դ.

գյուղի կենտրոնում

Հ

միանավ սրահ

 

8.1

   

Գերեզմանոց

19 դ.

եկեղեցու շուրջը

Հ

 

9

     

ԽԱՉՔԱՐ՝ ԳԵՈՐԳԻ ԵՎ ՀԱՐԲԻ

1021 թ.

գյուղից մոտ 1 կմ հվ-աե, «Համզաբակ» վայրում

Հ

 

10

     

ԽԱՉՔԱՐ

11 դ.

գյուղից մոտ 1 կմ հվ-աե, «Համզաբակ» վայրում

Հ

 

11

     

ԿԱՄՈՒՐՋ

17 դ.

գյուղի մոտ

Հ

ավերված է

12

     

ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ԱՐՑԱԽՅԱՆ ԱԶԱՏԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 2005 թ.

գյուղի մեջ

Տ

 

13

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1967 թ.

գյուղի մեջ

Տ

 

 

8.62 ՄՈՒՑՔ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

10-20 դդ.

գյուղի հս եզրին, բարձրադիր վայրում

Հ

 
 

1.1

   

Խաչքար

10 դ.

 

Հ

 
 

1.2

   

Խաչքար

12 դ.

 

Հ

ընկած է

 

1.3

   

Հուշարձան՝ Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին

1968 թ.

 

Տ

 ճարտ.`

Բ. Արզումանյան

 

1.4

   

Տապանաքար

16-17 դդ.

 

Հ

որսի և խնջույքի տեսարանով

2

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 2-1 հազ.

գյուղից մոտ 1 կմ աե

Հ

 

3

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 2-1 հազ.

գյուղից ամ, Սիսիանի լեռնանցքի մոտ

Հ

 

4

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

ՍԲ. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ

 1870 թ.

գյուղի կենտրոնում

Հ

եռանավ կիսավեր սրահ է

 

8.64 ՆԵՐՔԻՆ ԽՈՏԱՆԱՆ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ

ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1960 թ.

գյուղի հվ եզրին

Տ

 

 

8.65 ՆԵՐՔԻՆ ՀԱՆԴ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

 19 դ.

գյուղից հվ-ամ, Ներքին Հանդ լքված գյուղի

հս-աե կողմում

Հ

գյուղը լքվել է 1980-ական թթ.

2

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

18-19 դդ.

գյուղից հվ-ամ, Ներքին Հանդ լքված գյուղում

Հ

միանավ սրահ

3

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1965 թ.

գյուղից հվ-ամ, Ներքին Հանդ լքված գյուղի

 հս-աե եզրին

Տ

 

 

8.67 ՆՈՐԱՇԵՆԻԿ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ

Ք.ա. 2-րդ

հազ.-Ք.հ. 4 դ.

Նորաշենիկ-Աղվանի խաչմերուկին հարող բլրի վրա, Աճանան գետի ափին

Հ

մասնակիորեն ավերվել է շինարարության հետևանքով

 

1.1

   

Դամբարանադաշտ

Ք.ա. 2-րդ

հազ.-Ք.հ. 4 դ.

 

Հ

 

2

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

ՀԻՆ ՆՈՐԱՇԵՆԻԿ

(ՆԵՐՔԻՆ ՆՈՐԱՇԵՆԻԿ)

միջնադար-

20 դ.

գյուղից 0.5 կմ աե

Հ

 գյուղը լքվել է 1930-ական թթ.

 

2.1

   

Գերեզմանոց

միջնադար-

20 դ.

 

Հ

 
 

2.2

   

Եկեղեցի

17 դ.

 

Հ

կիսավեր է

3

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

17 դ.

գյուղի մեջ

Հ

վերանորոգ.` Բադալյաններ

4

     

ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ

1976 թ.

գյուղի մեջ

Տ

 

5

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1971 թ.

գյուղի մեջ

Տ

 

 

8.68 ՆՈՐԱՎԱՆ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ ԱՎԱԶԱՀԱՆՔԻ ԲԼՈՒՐ

Ք.ա. 3-րդ հազ. վերջ-Ք.ա. 2-րդ հազ. վերջ

գյուղի հս մատույցներից մինչև Երևան-Գորիս մայրուղու եզրին բարձրացող բլրաշարքի հվ փեշերը

Հ

 
 

1.1

   

Դամբարանադաշտ

Ք.ա. 3-րդ հազ. վերջ-

Ք.ա. 2-րդ հազ. վերջ

 

Հ

 

 

8.69 ՇԱՂԱՏ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՄՐՈՑ ՇԱՂԱՏ – 1

վաղ - միջին բրոնզի դարեր, Ք.ա.

6-4 դդ.

գյուղի ամ եզրին

Հ

այլ անվանում` Խռնդուզ

 

1.1

   

Բնակատեղի

վաղ - միջին բրոնզի դարեր, Ք.ա. 6-4 դդ.

 

Հ

հասնում է մինչև Շաղատ-3 ամրոց, տարածքը մասամբ մելիորացված է

 

1.2

   

Դամբարանադաշտ

վաղ - միջին բրոնզի դարեր,

Ք.ա. 6-4 դդ.

աե դարավանդի վրա

Հ

ավերված է, դամբարաններից մեկում հայտնաբերվել է ֆալաձև կոթող

2

     

ԱՄՐՈՑ ՇԱՂԱՏ – 2

վաղ բրոնզի դար-

միջնադար

գյուղի աե եզրին, Որոտանի աջ ափին

Հ

այլ անվանում` Նարինկալա

3

     

ԱՄՐՈՑ ՇԱՂԱՏ – 3

Ք.ա. 6-4 դդ.

գյուղի հս եզրին, սարավանդի վրա

Հ

մասնակի ավերված է

4

     

ԱՄՐՈՑ ՇԱՂԱՏ – 4

Ք.ա. 6-4 դդ.

գյուղից մոտ1.5 կմ հս

Հ

 

5

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

10-20 դդ.

գյուղի մեջ, Սբ. Գևորգ եկեղեցու շուրջը

Հ

 
 

5.1

   

Եկեղեցի Սբ. Գևորգ

 1848 թ.

գերեզմանոցում

Հ

 
   

5.1.1

 

Խաչքար

10 դ.

ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին

Հ

արձանագիր

   

5.1.2

 

Խաչքար

12 դ.

ագուցված է եկեղեցու աե ճակատին

Հ

 
   

5.1.3

 

Խաչքար

12 դ.

ագուցված է եկեղեցու աե ճակատին

Հ

 
   

5.1.4

 

Տապանաքար

16-17 դդ.

ագուցված է եկեղեցու

հվ ճակատին

Հ

պատվիրատու` Ասլան,

կենցաղային տեսարանով

 

5.2

   

Տապանաքար

16-17 դդ.

գերեզմանոցում

Հ

 որսի և խնջույքի տեսարանով

 

5.3

   

Տապանաքար՝ Ավագի

 1663 թ.

գերեզմանոցում, եկեղեցուց աե

Հ

բարձր է, կենցաղային տեսարանով

 

5.4

   

Տապանաքար՝ Բատիրի

 1653 թ.

գերեզմանոցում

Հ

բարձր է, քանդակազարդ, կազմող` ուստա Դավութ

 

5.5

   

Տապանաքար՝ Գոզալի

 1704 թ.

գերեզմանոցում

Հ

 
 

5.6

   

Տապանաքար՝ Դատի

 1653 թ.

գերեզմանոցում, եկեղեցուց աե

Հ

 օրորոցաձև է, կենցաղային տեսարանով

 

5.7

   

Տապանաքար՝ Էդվարդի (Էդվարտի)

 1705 թ.

գերեզմանոցում

Հ

 օրորոցաձև

6

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

10-20 դդ.

գյուղի ամ եզրին

Հ

 
 

6.1

   

Խաչքար

10 դ.

 

Հ

ընկած է

 

6.2

   

Խաչքար

12-13 դդ.

 

Հ

ընկած է

7

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

19-20 դդ.

գյուղի մեջ, ակումբի մոտ

Տ

 

8

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

19-20 դդ.

գյուղի աե եզրին

Տ

 

9

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

միջնադար

գյուղից մոտ 1 կմ

հս-ամ, ձորակում

Հ

ավերված է, կարծիք կա, որ Հին Շաղատն է

 

9.1

   

Գերեզմանոց

միջնադար

գյուղատեղից ամ, բլրի վրա

Հ

ավերված է

 

9.2

   

Գերեզմանոց

միջնադար

գյուղատեղից աե, բլրի վրա

Հ

նստած է բրոնզեդարյան դամբարանադաշտի վրա

   

9.2.1

 

Խաչքար

   

Հ

 
   

9.2.2

 

Խաչքար

   

Հ

 
   

9.2.3

 

Խաչքար

   

Հ

 
   

9.2.4

 

Խաչքար

   

Հ

 
   

9.2.5

 

Խաչքար

   

Հ

 
   

9.2.6

 

Խաչքար

   

Հ

 
   

9.2.7

 

Խաչքար

   

Հ

 
 

9.3

   

Դամբարանադաշտ

Ք.ա. 2-

1 հազ.

գյուղատեղի աե կողմում, բլրի վրա

Հ

ավերված է

10

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

միջնադար-

20 դ. սկիզբ

գյուղից մոտ 6 կմ

հս-ամ, Նախիջևան տանող ճանապարհին, Արագլի-ջուր գետի

ձախ ափին

Հ

գյուղատեղի Արեքլու, ավերված է, տարածքում տեղավորված է լեռնանցքը հսկող զինվորական վաշտերից մեկը

 

10.1

   

Խաչքար

10 դ.

 

Հ

ընկած է

 

10.2

   

Խաչքար

10 դ.

 

Հ

ընկած է

 

10.3

   

Խաչքար

10 դ.

 

Հ

ընկած է

11

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՇՈՔԱՐ

միջնադար-

20 դ. սկիզբ

գյուղից մոտ 2.5 կմ

հս-ամ

Հ

ավերված է

 

11.1

   

Գերեզմանոց

միջնադար

գյուղատեղիի հս-ամ եզրին, բլրի վրա

Հ

ավերված է

   

11.1.1

 

Խաչքար

10 դ.

 

Հ

արձանագիր

 

11.2

   

Ժայռապատկեր

Ք.ա. 3-2 հազ.

 գյուղատեղիի հս եզրին

Հ

 

12

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՓՈՒԼ

17-20 դդ.

գյուղից 2 կմ հս, Որոտանի կիրճում, գետի աջ ափին

Հ

ավերված է

 

12.1

   

Գերեզմանոց

17 դ.

գյուղատեղիի հս մասում, սարալանջին

Հ

ավերված է

   

12.1.1

 

Տապանաքար

17 դ.

 

Հ

օրորոցաձև է, որսի և խնջույքի տեսարաններով

   

12.1.2

 

Տապանաքար՝ Յանի

1650 թ.

 

Հ

հարթ

 

12.2

   

Գերեզմանոց

17 դ.

գյուղատեղիի հվ մասում

Հ

ավերված է

   

12.2.1

 

Տապանաքար՝ Խուպանի

1681 թ.

 

Հ

հարթ

   

12.2.2

 

Տապանաքար՝ Մակարի

1683 թ.

 

Հ

հարթ

13

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ ՃԳՆԱՎՈՐԻ ՍԱՐ

միջին բրոնզի դար

գյուղից մոտ 1 կմ հվ

Հ

 
 

13.1

   

Մատուռ

19 դ.

սարի հվ բարձունքին

Հ

 

14

     

ԿԱՄՈՒՐՋ

19 դ.

գյուղից մոտ 1.5 կմ հս, Որոտան գետի վրա

Հ

կառուցել է Մելիք Թանգին, երկթռիչք է, ավերված

15

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1975 թ.

գյուղի մեջ

Տ

 
 

15.1

   

Պանթեոն՝ Արցախյան պատերազմում զոհված ազատամարտիկների

   

Տ

 

16

     

ՁԻԹՀԱՆ

19 դ., վերակառ. 1970-ական թթ.

գյուղի մեջ, Սբ. Գևորգ եկեղեցուց ամ

Տ

 

 

8.70 ՇԱՔԻ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՄՐՈՑ

Ք.ա. 2 հազ. սկիզբ-ուշ անտիկ-վաղ միջնադար

գյուղից 500 մ հվ, բլրի վրա

Հ

 

2

     

ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ

Ք.ա. 2 հազ. վերջ-միջնադար

գյուղից հս և աե, Սիսիան տանող ճանապարհից աե

Հ

Երևան-Գորիս մայրուղին անցնում է բնակատեղիի հս եզրով

3

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

 5-17 դդ.

գյուղից 1 կմ հվ-աե, Շաքի գետի ձախ ափին

Հ

ավերված է

4

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

17-18 դդ.

գյուղից 2 կմ հս, Սիսիան

 տանող ճանապարհից

 ձախ, «Թահնալու» վայրում

Հ

ավերված է

5

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

17-18 դդ.

գյուղից 2.5 կմ հս, Երևան-Սիսիան ճանապարհի խաչմերուկի մոտ, «Գյուլլիբուլաղ» վայրում

Հ

ավերված է

6

     

ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1957 թ.

գյուղի կենտրոնում

Տ

վարպետ`

Ռ. Եղյան

7

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1980 թ.

գյուղի աե եզրին

Տ

վարպետ`

Ռ. Եղյան

8

     

ՄԱՏՈՒՌ

14 դ.

գյուղից մոտ 1 կմ ամ, բլրի գագաթին

Հ

ավերված է

 

8.1

   

Գերեզմանոց

միջնադար

 

Հ

 
 

8.2

   

Խաչքար

14 դ.

մատուռում

Հ

պարզ

9

     

ՋՐԱՂԱՑ

19-20 դդ.

գյուղի աե եզրին, ձորում

Տ

վերանորոգվել է 1993 թ.

10

     

ՔԱՐԱՅՐ - ԿԱՑԱՐԱՆ ԼՈՒՅՍ ԱՆՁԱՎ

միջնադար

գյուղի աե եզրին

Հ

 

11

     

ՔԱՐԱՅՐ - ԿԱՑԱՐԱՆ ՄՈՒԹ ԱՆՁԱՎ

միջնադար

գյուղի աե եզրին

Հ

 

12

     

ՔԱՐԱՅՐ - ԿԱՑԱՐԱՆ ՈԶՆՈՒ ԲՈՒՅՆ

միջնադար

գյուղի աե եզրին

Հ

 

 

8.71 ՇԵՆԱԹԱՂ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՄՐՈՑ

միջնադար

գյուղից 1 կմ հվ

Հ

ամրոց

Սագու ղալա

2

     

ԱՄՐՈՑ

 

գյուղից 4 կմ հս

Հ

 

3

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

16-20 դդ.

գյուղի մեջ

Հ

 
 

3.1

   

Եկեղեցի

Սբ. Աստվածածին

 1860 թ.

 

Հ

եռանավ բազիլիկ

   

3.1.1

 

Խաչքար

15-16 դդ.

ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին

Հ

 
 

3.2

   

Տապանաքար՝ պարոն Պարիքի

 1509 թ.

 

Հ

պատկերաքան- դակներով

4

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

18-20 դդ.

գյուղի մեջ, դպրոցի մոտ

Հ

 

5

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԱՀԱՎԻԶ

միջնադար

գյուղից մոտ 500 մ

հս-ամ

Հ

 

6

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԱՆԱՊԱՏ

միջնադար-

19 դ.

գյուղից մոտ 2 կմ

հս-ամ, բլրալանջին

Հ

ավերված է

7

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՄՐՈՑ

16-18 դդ.

գյուղից մոտ 4 կմ ամ

Հ

ավերված է

 

7.1

   

Գերեզմանոց

16-18 դդ.

 գյուղատեղիի եկեղեցու մոտ

Հ

ավերված է

 

7.2

   

Եկեղեցի

16-17 դդ.

բլրալանջին

Հ

ավերված է

8

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՇԼՈՐԴԱՑ

միջնադար-

17 դ.

գյուղից 2 կմ հվ, թեք տեղանքում

Հ

ավերված է

 

8.1

   

Գերեզմանոց

միջնադար-

17 դ.

գյուղատեղիի եկեղեցու մոտ

Հ

ավերված է

 

8.2

   

Եկեղեցի

միջնադար

 

Հ

ավերված է

9

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

ՍԲ. ՄԱՐՏԻՐՈՍ

1704 թ.

գյուղի մեջ

Հ

 
 

9.1

   

Խաչքար Ջանիկի

12-13 դդ.

եկեղեցու աե ճակատի մոտ

Հ

արձանագիր պատվանդանի վրա

10

     

ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ՍԱՐԳԻՍ

միջնադար

գյուղի մեջ

Հ

 

11

     

ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1968 թ.

գյուղի մեջ

Տ

 

12

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1970 թ.

գյուղի մեջ

Տ

 

 

8.72 ՇԻԿԱՀՈՂ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՄՐՈՑ ԿՈՆԱՍԱՐ

 

գյուղից 2 կմ հվ

Հ

 

2

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

ուշ միջնադար-20 դ. սկիզբ

գյուղից 6-7 կմ աե

Հ

գյուղատեղի

Ղշլաղ.

ավերված է

3

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

ԱՔԼՈՐԻ ՔԱՐ

ուշ միջնա-դար

գյուղից 6 կմ հս-ամ, Շիկահողի պետական արգելոցի տարածքում

Հ

ավերված է

4

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԳԵՂՑԱՀԱՆԴ

10-19 դդ.

գյուղից 4 կմ հվ-աե, ձորալանջին

Հ

ավերված է

 

4.1

   

Գերեզմանոց

18-19 դդ.

 

Հ

 
 

4.2

   

Եկեղեցի «Ձորի»

(Ծերիգղեցի)

ուշ միջ-նադար

 

Հ

ավերված է

5

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

ՎԵՐԻՆ ԳԵՂՑԱՀԱՆԴ

10-18 դդ.

գյուղից 3 կմ հվ-աե, ձորալանջին

Հ

ավերված է

6

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 2 հազ. վերջ-

1 հազ.

գյուղից 100 մ հս, «Սպիտակ հողեր» («Սալորի ձոր») հանդամասում

Հ

 

7

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 2 հազ. վերջ-

1 հազ.

գյուղից 500 մ հս, «Կապեն արտ» վայրում

Հ

 

8

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 2 հազ. վերջ-

1 հազ.

«Թթուջուր» վայրում

Հ

 

9

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 2 հազ. վերջ-

1 հազ.

«Կարմիր հողեր» վայրում

Հ

 

10

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 1 հազ.

գյուղից 1.5-2 կմ ամ, Շիկահողի պետական արգելոց տանող ճանապարհին, անտառում, «Քարաղբյուր» վայրում

Հ

 

11

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

ուշ միջնադար

գյուղի մեջ, բարձունքի վրա

Հ

միանավ սրահ

 

11.1

   

Գերեզմանոց

17-20 դդ.

եկեղեցու շուրջը

Հ

 
   

11.1.1

 

Տապանաքար՝ Մովսես քահանա Մելիք-Նուբարյանցի

1841 թ.

եկեղեցու մոտ

Հ

 

12

     

ԿԱՄՈՒՐՋ

 1886 թ.

գյուղի աե եզրին, Շիկահող գետակի վրա

Տ

միաթռիչք

13

     

ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ԹԱՎԱԴ ԲԱՂԴԱՍԱՐՅԱՆԻ

 

գյուղից 4 կմ հս, Շիկահող-Ճակատեն ճանապարհի ձախ կողմում

Տ

Թ. Բաղդասարյանը զոհվել է Բրեստում, 1941թ.

14

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1968 թ.

գյուղի մեջ

Տ

 
 

14.1

   

Խաչքար՝ Արցախում զոհված ազատամարտիկներին

 1999 թ.

 

Տ

 

15

     

ՋՐԱՂԱՑ «ՏԵՐՏԵՐԱՆՑ»

19 դ.

գյուղից 2 կմ աե, Շիկահող գետակի ձախափնյա ձորալանջին

Տ

 

 

 8.73 ՇԻՆՈՒՀԱՅՐ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

11-18 դդ.

գյուղից մոտ 6 կմ ամ, Հին Շինուհայր-Հին Հալիձոր ճանապարհի երկու կողմում

Հ

ավերված է, տարածքը` սեփականաշնորհված

 

1.1

   

Խաչքար

11-12 դդ.

Ս. Ապրեսյանի հողամասում

Հ

 
 

1.2

   

Խաչքար

11-12 դդ.

Ս. Ապրեսյանի հողամասում

Հ

 
 

1.3

   

Խաչքար

14-15 դդ.

Ս. Ապրեսյանի հողամասում

Հ

 
 

1.4

   

Խաչքար

16-17 դդ.

Ժ. Գրիգորյանի հողամասում

Հ

 
 

1.5

   

Խաչքար «Մկնատամու խաչ»

11-12 դդ.

Ժ. Գրիգորյանի հողամասում

Հ

 

2

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՇԻՆՈՒՀԱՅՐ

10 դ. սկիզբ-1964 թ.

գյուղից 3 կմ հվ, Որոտանի ձորում

Հ

 
 

2.1

   

Գերեզմանոց Խաչեր

13-18 դդ.

գյուղատեղիում, Սբ. Ստեփանոս եկեղեցուց

200 մ հվ-աե

Հ

 
   

2.1.1

 

Խաչքար

 1274 թ.

 

Հ

 
   

2.1.2

 

Խաչքար

14-15 դդ.

 

Հ

ընկած է

   

2.1.3

 

Խաչքար - կոթող

 1261 թ.

 

Հ

եզակի է ձևով, պատվիրատու` Վարսիլ

   

2.1.4

 

Խաչքար՝ Վասակի և Օվասաբի

 1252 թ.

 

Հ

 
   

2.1.5

 

Խաչքար՝ Փանոս բեկի

16-17 դդ.

 

Հ

 
   

2.1.6

 

Տապանաքար

16-17 դդ.

 

Հ

խոյաձև է

   

2.1.7

 

Տապանաքար՝ Նասիպի

17 դ.

 

Հ

կենցաղային տեսարանով

   

2.1.8

 

Տապանաքար՝ Վրթանեսի

 1725 թ.

 

Հ

օրորոցաձև է

 

2.2

   

Եկեղեցի Սբ. Ստեփանոս

17 դ.

գյուղատեղիի կենտրոնում

Հ

եռանավ բազիլիկ

   

2.2.1

 

Խաչքար

13-14 դդ.

ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին

Հ

 
   

2.2.2

 

Խաչքար

1366 թ.

ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին

Հ

 
   

2.2.3

 

Խաչքար

14 դ.

ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին, մուտքից վեր

Հ

 
   

2.2.4

 

Խաչքար

15 դ.

ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին

Հ

 
   

2.2.5

 

Խաչքար

16 դ.

ագուցված է եկեղեցու աե ճակատին

Հ

ստորին եզրը կոտրված է

   

2.2.6

 

Խաչքար

16 դ.

ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին

Հ

 
   

2.2.7

 

Խաչքար

16-17 դդ.

ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին

Հ

 
   

2.2.8

 

Տապանաքար

16-17 դդ.

ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին

Հ

 
 

2.3

   

Վանական համալիր Կուսանաց անապատ

17 դ.

գյուղատեղիի հվ կողմում, ձորեզրին

Հ

 
   

2.3.1

 

Գավիթ

17 դ.

կից է եկեղեցուն հվ-ից

Հ

թաղածածկ է

     

2.3.

1.1

Խաչքար

13 դ.

ագուցված է գավթի աե ճակատին

Հ

 
     

2.3.

1.2

Խաչքար

15 դ.

ագուցված է գավթի հվ ճակատին

Հ

 
     

2.3.

1.3

Խաչքար

 1676 թ.

ագուցված է գավթի հվ ճակատին, մուտքի մոտ

Հ

ջարդոտված է

   

2.3.2

 

Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին

 1676 թ.

 

Հ

եռանավ բազիլիկ, կառ.` մահտեսի Ազարիա Ագուլեցի, ճարտ.` վասպուրականցի Մուրադ, վերանորոգվել է 1720 թ.

     

2.3.

2.1

Խաչքար

15 դ.

ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին, մուտքից ձախ

Հ

 
     

2.3.

2.2

Խաչքար՝ Խոցադեղի

 1281 թ.

ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին

Հ

 
     

2.3.

2.3

Խաչքար Սմբատի և Թամամի

 1281 թ.

ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին

Հ

 
   

2.3.3

 

Շենք՝ դպրոցի

19 դ. վերջ

համալիրի հս-աե կողմում, պարսպին կից

Հ

 
   

2.3.4

 

Պարիսպ

17 դ. 2-րդ կես

համալիրի աե և հս կողմերում

Հ

 
     

2.3.

4.1

Խաչքար

12-13 դդ.

ագուցված է պարսպապատին, արտաքուստ

Հ

 
     

2.3.

4.2

Խաչքար

13 դ.

ագուցված է աե պարսպապատին, արտաքուստ

Հ

արձանագիր է, պատվիրատու` Վասակ

   

2.3.5

 

Սեղանատուն

 1720 թ.

համալիրի հվ կողմում

Հ

կառ.` ցղնեցի Հովհաննես և որդի Աստվածատուր

3

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 1 հազ.

գյուղից մոտ 6 կմ ամ, հին Շինուհայր-հին Հալիձոր ճանապարհից աջ

Հ

ավերված է

4

     

ԵԿԵՂԵՑԻ «ՎԱՆՔ»

ուշ միջնադար

գյուղից մոտ 5 կմ հվ, Որոտան գետի ձախ ափին

Հ

վերափոխվել է բերդ-ամրոցի, կիսավեր է

 

4.1

   

Խաչքար

ուշ միջնադար

ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին, մուտքից վեր

Հ

 
 

4.2

   

Խաչքար

ուշ միջնադար

ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին, լուսամուտից վեր

Հ

 
 

4.3

   

Խաչքար

ուշ միջնադար

ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին

Հ

 
 

4.4

   

Պարիսպ

ուշ միջնադար

եկեղեցու շուրջը

Հ

ավերված է, տեղ-տեղ պահպանվել է 1.5-2.5 մ բարձրությամբ

5

     

ՀՆՁԱՆ

18-19 դդ.

գյուղից 3.5 կմ հվ-աե

Տ

երկրորդ հարկն ավերված է

6

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1968 թ.

գյուղի կենտրոնում, գյուղապետարանի մոտ

Տ

քանդ.` Վ. Մկրտչյան

7

     

ՄԱՌԱՆ

17-18 դդ.

գյուղից 2.5 կմ հվ-աե,

Թ. Անտոնյանի հողամասում

Հ

թաղածածկ է

 

7.1

   

Խաչքար

17-18 դդ.

ագուցված է մառանի

հվ ճակատին

Հ

պարզունակ է

 

7.2

   

Խաչքար

17-18 դդ.

մառանից 5 մ հվ

Հ

պարզունակ է

8

     

ՄԱՏՈՒՌ

17 դ.

գյուղից 1.2 կմ հվ-ամ, հին Շինուհայր տանող ճանապարհից աջ, «Մեծ նովեր» վայրում

Հ

 

 

8.74 ՇՎԱՆԻՁՈՐ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՄՐՈՑ

ԲԵՐԴԻՆ ՔԱՐ

միջնա-դար

գյուղից 7- 8 կմ հս-աե, Վերին շեն գյուղատեղիի դիմաց, լեռնագագաթին

Հ

 

2

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. 2-րդ կես

գյուղի հս եզրին

 Տ

Հենբրիկ և Պողոս Գալստյանների տունը,

երկհարկ է

3

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. վերջ-20 դ. սկիզբ

գյուղի հս թաղամասի

2-րդ փողոցում

 Տ

Շիրին Խաչատրյանի տունը, երկհարկ է

4

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

17-18 դդ.

Մեղրի-Ղափան նոր ավտոճանապարհի

10-րդ կմ-ի աջ եզրին, բլրաշատ տեղանքում

Հ

 

5

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

19 դ. սկիզբ-

20 դ.

գյուղի ամ եզրին, ջրանցույցից մոտ

 100 մ հս

 Տ

հս հատվածում թաղումները շարունակվում են

6

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

19 դ. 2-րդ կես-20 դ. սկիզբ

գյուղի կենտրոնում, եկեղեցուց մոտ 100 մ աե, այգիների մեջ

 Տ

 

7

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

17-18 դդ.

գյուղից 6 կմ հս-աե, Վերին շեն տանող ճանապարհի աջ կողմում

Հ

ավերված է

8

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԳՈՄԵՐԱՆՑ

17-20 դդ.

գյուղից 16 կմ հս-աե, Շվանիձորի սկզբնամասում, Ափկես գյուղատեղի տանող ճանապարհի աջ կողմում

 Հ

անտառտնտեսության տարածքում, գյուղը լքվել

է 1950-ական թթ.

 

8.1

   

Գերեզմանոց

17-20 դդ.

գյուղատեղիից 500 մ հս-աե

 Հ

 
 

8.2

   

Եկեղեցի

17-18 դդ.

 

 Հ

 

9

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

ԹՈՂՈՒՏ (ԹԵՂՈՒՏ, ԹՈՒՂՈՒՏ)

17-18 դդ.

գյուղից 3 կմ հս-աե, Մեղրի-Կապան ճանապարհից աջ

Հ

ավերված է, աե կողմում՝ ձորակի մեջ, պահպանվել են ջրաղացների ավերակներ

 

9.1

   

Եկեղեցի

ուշ միջնադար

գյուղատեղիում

Հ

միանավ սրահ է

10

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

ՎԵՐԻՆ ՇԵՆ

17-18 դդ.

գյուղից 10 կմ հս-աե, Մեղրի-Կապան ճանապարհից աջ, ձորում

Հ

ավերված է

 

10.1

   

Դամբարան՝ Սարգիս զորավարի

18 դ.

գյուղատեղիից ամ

Հ

Սարգիսը Դավիթ Բեկի զորավարներից էր

 

10.2

   

Եկեղեցի

17-18 դդ.

գյուղատեղիի հս մասում

Հ

 
 

10.3

   

Կամուրջ

17-18 դդ.

գյուղատեղիի հվ-ամ եզրին

Հ

միաթռիչք է, կիսավեր

 

10.4

   

Կառույց պաշտպանական

17-18 դդ.

գյուղատեղիի հվ կողմում, աջակողմյան ձորալանջին

Հ

հրակնատներով երկարավուն

 շինություն է, պահ-պանվել է 1-2 մ բարձրությամբ

11

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

ՍԲ. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ

 1879 թ.

գյուղի մեջ

Հ

եռանավ բազիլիկ

 

11.1

   

Գերեզմանոց

19-20 դդ.

եկեղեցու մոտ

Հ

ավերվել է

1930-ական թթ.` կոլտնտեսության
գոմեր կառուցելիս

12

     

ԽԱՉՔԱՐ

17 դ.

գյուղի մեջ, Աղաբեկ Առաքելյանի տան մոտ

Հ

պարզունակ է

13

     

ԽԱՉՔԱՐ

17 դ.

գյուղի մեջ, Աղաբեկ Առաքելյանի տան մոտ

Հ

պարզունակ է

14

     

ԽԱՉՔԱՐ ՍԱՐԳՍԻ

 1652 թ.

գյուղի մեջ, Աղաբեկ Առաքելյանի տան մոտ

Հ

պարզունակ է.

15

     

ՀՆՁԱՆ

 20 դ. սկիզբ

գյուղի կենտրոնում,

Սբ. Աստվածածին եկեղեցուց մոտ 120 մ հվ-աե

 Տ

Բաղդասար Հովհաննիսյա-

նի հնձանը

16

     

ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ՀԱՅԱՍՏԱ-ՆՈՒՄ ԽՈՐՀՐԴԱՅԻՆ ԻՇԽԱՆՈՒԹՅԱՆ ՀԱՍՏԱՏՄԱՆ ՀԱՄԱՐ ԶՈՀՎԱԾ ԱՍԼԱՆ ՍՏԵ-ՓԱՆՅԱՆԻՆ, ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆԻՆ, ՄԱՐԳԱՐ ՈՍԿԱՆՅԱՆԻՆ, ԿԱՐԱՊԵՏ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆԻՆ

 1956 թ.

գյուղի կենտրոնում

 Տ

 

17

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1984 թ.

գյուղի հվ մասում

 Տ

 

18

     

ՋՐԱՆՑՈՒՅՑ

17 դ.

գյուղի հվ-ամ եզրին

 Հ

 

 

8.75 ՇՐՎԵՆԱՆՑ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

14-19 դդ.

գյուղի ամ եզրին

Հ

 
 

1.1

   

Եկեղեցի

19 դ.

գերեզմանոցում

Հ

միանավ սրահ

 

1.2

   

Եկեղեցի

19 դ.

կից է նախորդին հվ-ից

Հ

միանավ սրահ

2

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

1003 թ.

գյուղից հս-աե

Հ

Դավիթ երեցի շինարարական արձանագրությամբ

3

     

ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ

 1975 թ.

գյուղի մեջ

 Տ

 

4

     

ՇԵՆՔ՝ ԴՊՐՈՑԻ

 1901 թ.

գյուղի մեջ

Հ

գյուղի հին դպրոցի շենքն է, կառ.` նավթարդյունաբերող Մարգարյան

5

     

ՎԱՆՔ «ՊՈՂՈՍԻ»

միջնադար

գյուղից 2 կմ ամ

Հ

 

 

8.76.1 ԱՂԲՈՒԼԼԱՂ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՄՐՈՑ

 

գյուղից 3 կմ հվ-աե, լեռան գագաթին

Հ

ամրոց Կալանըդար,
պահպանվել են
պարիսպների և բուրգերի մնացորդները

2

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՇԼՈՐՈՒՏ

 

գյուղից 1 կմ հվ-աե, ձորալանջին

Հ

գյուղատեղի Ալուչալու

 

8.76.2 ՂՈՒՐԴՂՈՒԼԼԱՂ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

 

գյուղից 5-6 կմ հվ-աե, անտառում

Հ

կիսավեր է

 

8.78 ՈՐՈՏԱՆ գյուղ (Սիսիանի)

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՄՐՈՑ ՈՐՈՏՆԱԲԵՐԴ

 5 դ.

գյուղից հվ-ամ, Որոտան գետի աջ ափին

Հ

Սյունիքի նշանավոր ամրոցներից էր, ավերված է, տարածքի հվ-ամ մասում պահպանվել են կոթողների բեկորներ

2

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՈՐՈՏՆ (ՈՐՈՏԱՆ)

վաղ միջնա-դար-ուշ միջնա-դար

գյուղից մոտ 3 կմ ամ, Որոտնաբերդի դիմաց, Վաղատին-Շամբ ճանապարհից աջ, Որոտան գետի աջափնյա բարձունքին

Հ

ավերված է

 

2.1

   

Գերեզմանոց

 9-18 դդ.

սարահարթի վրա

Հ

մեծ է, ավերված

   

2.1.1

 

Խաչքար

 9-10 դդ.

 

Հ

 
   

2.1.2

 

Խաչքար

10 դ.

 

Հ

կիսով չափ հողի մեջ է

   

2.1.3

 

Խաչքար

10-11 դդ.

 

Հ

կիսով չափ հողի մեջ է

   

2.1.4

 

Խաչքար

10-11 դդ.

 

Հ

կիսով չափ հողի մեջ է

   

2.1.5

 

Խաչքար

10-11 դդ.

 

Հ

կիսով չափ հողի մեջ է

   

2.1.6

 

Խաչքար

10-11 դդ.

 

Հ

կիսով չափ հողի մեջ է

   

2.1.7

 

Խաչքար

10-11 դդ.

 

Հ

կիսով չափ հողի մեջ է

   

2.1.8

 

Խաչքար

10-11 դդ.

 

Հ

կիսով չափ հողի մեջ է

   

2.1.9

 

Խաչքար

11 դ.

 

Հ

 
   

2.1.10

 

Խաչքար

11 դ.

 

Հ

ընկած է

   

2.1.11

 

Խաչքար

11 դ.

 

Հ

 
   

2.1.12

 

Խաչքար

11 դ.

 

Հ

 
   

2.1.13

 

Խաչքար

11 դ.

 

Հ

կիսով չափ հողի մեջ է

   

2.1.14

 

Խաչքար

11 դ.

 

Հ

ընկած է

   

2.1.15

 

Խաչքար

11 դ.

 

Հ

ընկած է

   

2.1.16

 

Խաչքար

11 դ.

 

Հ

 
   

2.1.17

 

Խաչքար

11 դ.

 

Հ

 
   

2.1.18

 

Խաչքար

11 դ.

 

Հ

արձանագիր

   

2.1.19

 

Խաչքար

12 դ.

 

Հ

ընկած է

   

2.1.20

 

Խաչքար

12 դ.

 

Հ

ընկած է

   

2.1.21

 

Խաչքար

15 դ.

 

Հ

ընկած է

   

2.1.22

 

Խաչքար

15-16 դդ.

 

Հ

ընկած է, ստորին եզրը` կոտրված

   

2.1.23

 

Խաչքար

15-16 դդ.

 

Հ

ընկած է

   

2.1.24

 

Խաչքար

15-16 դդ.

 

Հ

ընկած է

   

2.1.25

 

Խաչքար՝

16-17 դդ.

 

Հ

ընկած է

   

2.1.26

 

Խաչքար՝ Զաքարեի

 1164 թ.

 

Հ

ընկած է

   

2.1.27

 

Խաչքար՝ Տրդատի

 1426 թ.

 

Հ

ընկած է

   

2.1.28

 

Խաչքար՝ Փոլադի

12 դ.

 

Հ

ընկած է

   

2.1.29

 

Տապանաքար՝ Խումարի

15 դ.

 

Հ

հարթ

   

2.1.30

 

Տապանաքար՝ Շմավոն քահանայի

15 դ.

 

Հ

հարթ

 

2.2

   

Գերեզմանոց

17-18 դդ.

խճուղուց գյուղատեղի տանող արահետի սկզբնամասում, սարալանջին

Հ

փոքր է, ավերված

3

     

ԿԱՄՈՒՐՋ

 1855 թ.

գյուղից մոտ 500 մ հվ

Հ

միաթռիչք, կառուցել է Մելիք Թանգին

 

3.1

   

Խաչքար

 1514 թ.

ագուցված է կամրջի աջափնյա խելին

Հ

 
 

3.2

   

Խաչքար

 1663 թ.

ագուցված է կամրջի ձախափնյա խելին

Հ

 

 

8.79 ՉԱՓՆԻ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԸՐԿԵՆԱՆՑ

 10 դ.- 1959 թ.

Արծվանիկ-Եղեգ խճուղուց 1.5 կմ աջ, անտառապատ վայրում

Հ

1959 թ. գյուղը միացվել է Չափնիին

 

1.1

   

Գերեզմանոց

10-20 դդ.

գյուղատեղիում

Հ

 
   

1.1.1

 

Խաչքար՝ Գևորգի

1718 թ.

 

Հ

 
   

1.1.2

 

Տապանաքար՝ Բարխուդարի

1719 թ.

 

Հ

 
 

1.2

   

Եկեղեցի

միջնադար

գյուղատեղիի հս եզրին

Հ

 
 

1.3

   

Հուշարձան՝ Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին

1972 թ.

գյուղատեղիում

Տ

 

2

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

 1912 թ.

գյուղի մեջ

Հ

եռանավ բազիլիկ, կառուցվել է Խաչատուր Մելիք-Դադայանցի միջոցներով

 

8.81 ՍԱՌՆԱԿՈՒՆՔ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

14-20 դդ.

գյուղից 2.2 կմ հվ

Հ

գյուղատեղի Ղալաջուղ

 

1.1

   

Եկեղեցի

Սբ. Աստվածածին

ուշ միջնադար

 

Հ

 

2

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՄՈՒԽՈՒՐԹՈՐՅԱՆ

9-20 դ. սկիզբ

գյուղից 2 կմ հս-աե

Հ

 
 

2.1

   

Գերեզմանոց

9-20 դ. սկիզբ

 

Հ

 
 

2.2

   

Եկեղեցի

   

Հ

 

3

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա.

10-7 դդ.

գյուղից հվ-աե

Հ

 

4

     

ԺԱՅՌԱՊԱՏԿԵՐՆԵՐ

Ք.ա. 3-2 հազ.

«Ջերմաջուր» («Տաքջուր») վայրում

Հ

 

 

8.82 ՍՅՈՒՆԻՔ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 1 հազ.

գյուղից 2 կմ հվ-աե, Կերեն տանող ճանապարհին

Հ

հողի կտրվածքից հայտնաբերվել են միջնադարյան խեցեղենի բեկորներ

2

     

ՋՐԱՂԱՑ

 20 դ. սկիզբ

գյուղի ամ եզրին

Տ

 

 

8.83 ՍՈՖԼՈՒ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

                 

1

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԿՎՐԱԽ

15-20 դդ.

գյուղից աե, Դաստակերտ քաղաքից 2 կմ հս-ամ

Տ

լքվել է 1940 թ.

 

8.83.1 ՑՂՈՒՆԻ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

 

գյուղից 1 կմ հվ-աե, սարալանջին

Հ

գյուղատեղի Դաշբաշ, պահպանվել են շինությունների ավերակներ և գերեզմաններ

2

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

 

գյուղից ամ, սարահարթի վրա

Հ

գյուղատեղի Քյալաքլի, պահպանվել են շինությունների հետքեր և տապանաքարեր

 

8.84 ՍՊԱՆԴԱՐՅԱՆ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՄՐՈՑ

Ք.ա. 2-1 հազ.

գյուղից 500 մ հվ, Վերին Բորտի գյուղատեղիի հս եզրին, բարձունքի վրա

Հ

ավերված է

2

     

ԱՄՐՈՑ

ՔԱՋԱՑ ԲԵՐԴ (ՔՈՉԱԲԵՐԴ)

միջնա-դար

գյուղից հվ, Երևան-Սիսիան խճուղուց աջ

Հ

կիսավեր է

3

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

ՆԵՐՔԻՆ ԲՈՐՏԻ

15-17 դդ.

գյուղից 1 կմ հվ-աե, Որոտանի կիրճում

Հ

այլ անվանում` Սայշիվան, ավերված է

4

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

ՎԵՐԻՆ ԲՈՐՏԻ

 5-19 դդ.

գյուղից 500 մ հվ, Որոտանի ձախ ափին

Հ

այլ անվանում` Վերդիկ, Մելիքլար,

ավերված է

 

4.1

   

Բնակելի տուն

«Մելիքի տուն»

18 դ.

 

Հ

ավերված է

 

4.2

   

Բնակելի քարայր

14-18 դդ.

գյուղատեղիի հս եզրին

Հ

միասրահ է

 

4.3

   

Բնակելի քարայր

14-18 դդ.

գյուղատեղիի հս եզրին

Հ

միասրահ է

 

4.4

   

Եկեղեցի

 5 դ.

գյուղատեղիի աե մասում, սարալանջին

Հ

միանավ կիսավեր սրահ է

   

4.4.1

 

Գերեզմանոց

10-14 դդ.

եկեղեցու շուրջը

Հ

ավերված է

     

4.4.

1.1

Խաչքար

11 դ.

 

Հ

 
     

4.4.

1.2

Խաչքար

12 դ.

 

Հ

ընկած է

     

4.4.

1.3

Տապանաքար

 1329 թ.

 

Հ

օրորոցաձև է, որսի տեսարանով

 

4.5

   

Ժայռախաչ

15-16 դդ.

գյուղատեղիում, աղբյուր տանող ճանապարհին

Հ

 
 

4.6

   

Ժայռախաչ

15-16 դդ.

գյուղատեղիի աե եզրին

Հ

 
 

4.7

   

Խաչքար

14-15 դդ.

գյուղատեղիի հս-աե եզրին

Հ

 
 

4.8

   

Ձիթհան

17 դ.

գյուղատեղիի հս եզրին

Հ

ավերված է

 

4.9

   

Ջրաղաց

18 դ.

գյուղատեղիի ամ եզրին

Հ

պահպանվել են հիմնապատերը

 

4.10

   

Ջրաղաց

18 դ.

գյուղատեղիի ամ եզրին, նախորդից 50 մ հվ

Հ

պահպանվել է հվ պատը

 

4.11

   

Ջրաղաց

18 դ.

գյուղատեղիի ամ եզրին, նախորդի դիմաց

Հ

պահպանվել են ամ և մասամբ` հվ պատերը

 

4.12

   

Քարայր

Ճգնավորի այր

17-18 դդ.

գյուղատեղիում, հյուսիսահայաց ժայռի մեջ

Հ

միասրահ է

5

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 1 հազ.

գյուղի հս եզրին

Հ

 

6

     

ԽԱՉՔԱՐ

 9-10 դդ.

գյուղի հվ եզրին, գյուղապետարանի մոտ

Հ

տեղափոխվել է Վերին Բորտի գյուղատեղիից

7

     

ԿԱՄՈՒՐՋ

 1930 թ.

գյուղից 500 մ աե, գյուղ մտնող հին ճանապարհի մոտ

Տ

 

8

     

ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ

 1987 թ.

գյուղի հվ եզրին

Տ

 

9

     

ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ 1937 թ. ԶՈՀԵՐԻՆ

 1983 թ.

գյուղից 1 կմ հվ-ամ, ձորում

Տ

 

10

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1979 թ.

գյուղի աե եզրին

Տ

 

 

8.85 ՍՎԱՐԱՆՑ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՄՐՈՑ ՑՈՒՐԱԲԵՐԴ

10-17 դդ.

գյուղից 0.5 կմ հվ

Հ

 

2

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

13-15 դդ.

գյուղից 1 կմ հվ-ամ

Հ

ավերված է

 

2.1

   

Խաչքար

1580 թ.

 

Հ

 

3

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

17-18 դդ.

գյուղից մոտ 4 կմ հվ, Աղնձուգետի աջ ափին

Տ

ավերված է

4

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

19-20 դդ.

գյուղի եկեղեցուց հս-ամ

Տ

 

5

     

ԵԿԵՂԵՑԻ «ՀԱԶԱՐԱՓՐԿԻՉ»

1705 թ.

գյուղի կենտրոնում

Հ

եռանավ բազիլիկ

6

     

ԽԱՉՔԱՐ

17-18 դդ.

գյուղից 800 մ աե, Սվարանց-Տաթև ճանապարհից ձախ, արտում

Հ

 

7

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1975 թ.

գյուղի աե եզրին, Տաթև-Սվարանց ճանապարհին

Տ

քանդ.`

Լ. Մարգարյան

 

8.86 ՍՐԱՇԵՆ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՍՂՆԱՇԵՆ (ՍՂՆԱԽԱՏԵՂ)

միջնա-դար

գյուղից 2 կմ հս-ամ

Հ

ավերված է

 

1.1

   

Ամրոց

միջնա-դար

 

Հ

ավերված է

2

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

ՍԲ. ՀՌԻՓՍԻՄԵ

17-18 դդ.

գյուղի մեջ

Հ

եռանավ բազիլիկ

 

2.1

   

Գերեզմանոց

19-20 դդ.

եկեղեցուց ամ

Հ

 
   

2.1.1

 

Խաչքար

10 դ.

հենած է եկեղեցու հվ ճակատին

Հ

 
 

2.2

   

Խաչքար

10 դ.

ագուցված է եկեղեցու հվ պատին, ներքուստ, մուտքից ձախ

Հ

 

3

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1967թ.

գյուղի մեջ, եկեղեցու մոտ

Տ

 

 

8.87 ՍԵՎԱՔԱՐ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՀՈՒՆՈՒՑ ՁՈՐ

10-17 դդ.

գյուղից 3 կմ հս

Հ

 
 

1.1

   

Գերեզմանոց

10-17 դդ.

 

Հ

 
 

1.2

   

Եկեղեցի

ուշ միջնադար

 

Հ

 

2

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

17-18 դդ.

գյուղի կենտրոնում

Հ

եռանավ բազիլիկ

3

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1968 թ.

գյուղի կենտրոնում

 Տ

 

4

     

ՁԻԹՀԱՆ

 1846 թ.

գյուղի մեջ

Հ

 

 

8.88 ՎԱՀՐԱՎԱՐ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՄՐՈՑ ԿԱՔԱՎԱԲԵՐԴ

Ք.ա. 1 հազ.- Ք. հ. 17-18 դդ.

գյուղից 600 մ հվ-աե, Գուդեմնիս գյուղի սահմանի մոտ, Վահրավար և Գուդեմնիս գետերի միջև, ջրբաժանի վրա

Հ

ավերված է

2

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

1872 թ.

գյուղի մեջ

Տ

Հարություն Համբարձումյանի տունը, երկհարկ է

3

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ

19 դ. 2-րդ կես

գյուղի մեջ, եկեղեցուց 200 մ աե

Տ

Հովնան Սարգսյանի տունը, երկհարկ է

4

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

միջնադար

գյուղից մոտ 0.8-1 կմ հվ-աե

Հ

տարածքի մի մասը մելիորացված է, ավերվում է գազատարի շինարարության պատճառով

 

4.1

   

Խաչքար

1675 թ.

գերեզմանոցի պահպանված հատվածում

Հ

ընկած է առվի մեջ

5

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

16-20 դդ.

գյուղի հվ-աե եզրին, ճանապարհի երկու կողմում

Հ

 
 

5.1

   

Տապանաքար

 1451 թ.

գերեզմանոցի հս-ամ եզրին

Հ

խաչազարդ է

 

5.2

   

Տապանաքար

1569 թ.

գերեզմանոցի հս-ամ եզրին

Հ

խաչազարդ է

 

5.3

   

Տապանաքար

16-17 դդ.

գերեզմանոցի հս-ամ եզրին

Հ

խաչազարդ է, արձանագիր

 

5.4

   

Տապանաքար՝ Շահանդուխտի

16-17 դդ.

գերեզմանոցի հս-ամ եզրին

Հ

խաչազարդ է, արձանագիր

 

5.5

   

Տապանաքար՝ տեր Գրիգորի

 1554 թ.

գերեզմանոցի հվ մասում

Հ

հարթ է, կոտրված երեք մասի

6

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

17-18 դդ.

գյուղից 2.5 կմ հվ, Վահրավար գետակի երկու ափին

Հ

ավերված է, գետակի աջ ափին նկատելի են եկեղեցու հետքեր

 

6.1

   

Գերեզմանոց

17-18 դդ.

գյուղատեղիի աե եզրին

Հ

 

7

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

17-18 դդ.

գյուղից 2.5 կմ աե, անտառում

Հ

ավերված է, աե եզրին` մատուռի ավերակների վրա, «Ամենափրկիչ»

սրբատեղին է

8

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

ուշ միջ-նադար

գյուղից 0.5 կմ հս, «Վանքի ձոր»-ի ձախ կողմում

Հ

ավերված է

 

8.1

   

Եկեղեցի

17-18 դդ.

գյուղատեղիի կենտրոնում

Հ

ավերված է, պահպանվել է հվ պատը 1.5 մ բարձրությամբ

9

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

ուշ միջ-

նադար

գյուղից 1 կմ հս-ամ, «Վանքի ձոր»-ի ձախ կողմում, թեք տեղանքում

Հ

ավերված է

 

9.1

   

Ջրաղաց

18-19 դդ.

գյուղատեղիի հվ-աե եզրին, գետակի ձախ ափին

Տ

ավերված է, գործել է մինչև 20 դ. սկիզբը

10

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

ուշ միջնադար

գյուղից 1.5 կմ աե, «Վանքի ձոր»-ում, գետակի երկու ափին

Հ

ավերված է

 

10.1

   

Ջրաղաց

ուշ միջնադար

գյուղատեղիից քիչ ամ, գետակի աջ ափին

Տ

կիսավեր է

 

10.2

   

Ջրաղաց

18-19 դդ.

գետակի աջ ափին

Տ

ավերված է

 

10.3

   

Սրբատեղի

18-19 դդ.

գյուղատեղիի հվ եզրին

Տ

ըստ ամենայնի, սրբացվել են գյուղատեղիի եկեղեցու ավերակները

11

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

ԾՈՎԻ ԴԻՔ

ուշ միջ-նադար

գյուղից մոտ 2-2.5 կմ հս, բլրալանջին

Հ

ավերված է

12

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

ՆԵՐՔԻՆ ԹԱՂ

10-18 դդ.

գյուղից 1.5 կմ աե, Վահրավար գետի աջ ափին, Մեղրի-Վահրավար ճանապարհից աջ

Հ

ավերված է, տարածքում նշմարվում են գերեզմանոցի և ջրաղացի մնացորդներ

 

12.1

   

Եկեղեցի

17 դ.

գյուղատեղիի հվ կողմում, ավտոճանապարհի մոտ

Հ

 

13

     

ԵԿԵՂԵՑԻ «ԿԱՐՄԻՐ ՎԱՆՔ»

17-18 դդ.

 գյուղից մոտ 0.5 կմ

 հվ-աե

Հ

 
 

13.1

   

Գերեզմանոց

17-19 դդ.

եկեղեցու շուրջը

Հ

ավերված Է

14

     

ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1981 թ.

գյուղի կենտրոնում

Տ

 

15

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1968 թ.

գյուղի կենտրոնում

Տ

 

16

     

ՋՐԱՂԱՑ

17-18 դդ.

գյուղից 2 կմ աե,

«Վանքի ձոր»-ում, գետի աջ ափին

Հ

ավերված է

 

8.89 ՎԱՂԱՏԻՆ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

 1

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

ուշ միջ-նադար

գյուղից 3 կմ հս, Զորզոր գետի բարձրադիր ձախ ափին

Տ

 

 2

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐԵՐ

ուշ միջ-նադար

գյուղից հվ-աե, ձորում

Տ

մոտ 30 այրեր են, օգտագործվել են որպես ապաստարաններ

 3

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐԵՐ

ուշ միջ-նադար

գյուղից 1.5 կմ հս, Զորզոր գետի ձախափնյակում

Տ

2 քարայր

 4

     

ԽԱՉՔԱՐ

1283 թ.

գյուղի մեջ,

Հ. Ավետիսյանի տան պատին ագուցված

Հ

 

 5

     

ՎԱՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ՈՐՈՏՆԱՎԱՆՔ

10-11 դդ.

գյուղից 2 կմ հվ, Որոտանի կիրճի եզրին

Հ

գործել է մինչև 20 դ. սկիզբը

 

5.1

   

Գավիթ

 11 դ. սկիզբ

կից է Սբ. Ստեփանոս եկեղեցուն ամ-ից

Հ

կառ.` Սյունյաց Շահանդուխտ թագուհի

   

5.1.1

 

Խաչքար՝ Մարգարե քահանայի

 1389 թ.

 գավթում, աե պատի մոտ

Հ

 
 

5.2

   

Գերեզմանոց

վաղ միջնա-դար-

20 դ.

վանքի պարսպափակ բակում

Հ

 
   

5.2.1

 

Խաչքար

10 դ.

Սբ. Կարապետ եկեղեցու աե պատի մոտ

Հ

տեղահանված է

   

5.2.2

 

Խաչքար

10-11 դդ.

Սբ. Կարապետ եկեղեցուց մոտ 10 մ աե

Հ

երկատված է

   

5.2.3

 

Խաչքար

11 դ.

գերեզմանոցի հվ-աե եզրին

Հ

արձանագիր վերին կես

   

5.2.4

 

Խաչքար

11-12 դդ.

գերեզմանոցում

Հ

ընկած է, վերին եզրը` կոտրված

   

5.2.5

 

Խաչքար

12 դ.

Սբ. Ստեփանոս եկեղեցուն կից սրահի հվ պատի մոտ

Հ

տեղահանված է

   

5.2.6

 

Խաչքար

12-13 դդ.

գերեզմանոցում

Հ

ընկած է

   

5.2.7

 

Խաչքար

12-13 դդ.

գերեզմանոցի հվ-աե մասում

Հ

արձանագիր է, վերնամասը` կոտրված

   

5.2.8

 

Խաչքար

12-13 դդ.

Սբ. Կարապետ եկեղեցուց մոտ 15 մ աե

Հ

ընկած է, ունի խիստ վնասված արձանագրություն

   

5.2.9

 

Խաչքար

12-13 դդ.

գերեզմանոցում

Հ

արձանագիր բեկոր

   

5.2.10

 

Խաչքար

12-13 դդ.

գերեզմանոցում

Հ

արձանագիր ստորին կես

   

5.2.11

 

Խաչքար

14-15 դդ.

գերեզմանոցում

Հ

արձանագիր ստորին կես

   

5.2.12

 

Խաչքար

14-15 դդ.

Սբ. Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցուց հվ

Հ

արձանագիր ստորին բեկոր

   

5.2.13

 

Խաչքար

14-15 դդ.

Սբ. Ստեփանոս եկեղեցուն կից սրահի հվ պատի մոտ

Հ

արձանագիր վերին կես

   

5.2.14

 

Խաչքար

14-15 դդ.

Սբ. Ստեփանոս եկեղեցուն կից սրահի հվ պատի մոտ

Հ

արձանագիր է, տեղահանված

   

5.2.15

 

Խաչքար

14-15 դդ.

Սբ. Կարապետ եկեղեցուն կից սրահից հվ

Հ

վերին կես

   

5.2.16

 

Խաչքար

 1413 թ.

Սբ. Ստեփանոս եկեղեցուն կից սրահի հվ պատի մոտ

Հ

արձանագիր է, տեղահանված

   

5.2.17

 

Խաչքար

 1476 թ.

Սբ. Ստեփանոս եկեղեցուն կից սրահի հվ պատի մոտ

Հ

տեղահանված է

   

5.2.18

 

Խաչքար

15-16 դդ.

գերեզմանոցի հվ-ամ եզրին

Հ

արձանագիր է, ընկած

   

5.2.19

 

Խաչքար

15-16 դդ.

Սբ. Ստեփանոս եկեղեցուն կից սրահի հվ պատի մոտ

Հ

արձանագիր է

   

5.2.20

 

Խաչքար

16 դ.

Սբ. Ստեփանոս եկեղեցուն կից սրահի հվ պատի մոտ

Հ

տեղահանված է

   

5.2.21

 

Խաչքար

16 դ.

Սբ. Կարապետ եկեղեցուց հվ

Հ

վերին կես

   

5.2.22

 

Խաչքար

16 դ.

Սբ. Կարապետ եկեղեցուց հվ

Հ

ընկած է, ստորին եզրը` կոտրված

   

5.2.23

 

Խաչքար՝ Ասասի

 1419 թ.

գերեզմանոցի աե եզրին

Հ

ընկած է

   

5.2.24

 

Խաչքար՝ Նիրմելիքի

 1507 թ.

Սբ. Ստեփանոս եկեղեցուն կից սրահի հվ պատի մոտ

Հ

արձանագիր է, երկատված

   

5.2.25

 

Խաչքար՝ Փաշայի

 1407 թ.

 

Հ

 
   

5.2.26

 

Կոթող

11 դ.

Սբ. Կարապետ եկեղեցու հվ պատի մոտ

Հ

 
   

5.2.27

 

Տապանաքար

16-17 դդ.

գերեզմանոցի ամ եզրին

Հ

բարձր է, օձակռվի տեսարանով

   

5.2.28

 

Տապանաքար

16-17 դդ.

 

Հ

կազմող` Ղարտաշ

   

5.2.29

 

Տապանաքար

16-17 դդ.

 

Հ

արձանագիր է, օրորոցաձև, փոքր, կենցաղային տեսարանով

   

5.2.30

 

Տապանաքար

16-17 դդ.

 

Հ

խոյաձև է, գըլխամասը` կոտրված

   

5.2.31

 

Տապանաքար

16-17 դդ.

 

Հ

բարձր է, քանդակազարդ

   

5.2.32

 

Տապանաքար

 1606 թ.

 

Հ

օրորոցաձև է, կենցաղային քանդակներով, ջարդոտված

   

5.2.33

 

Տապանաքար՝ Գասպարի

 1577 թ.

Սբ. Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցուց հվ-ամ

Հ

կենցաղային քանդակներով

   

5.2.34

 

Տապանաքար՝ Կոստանդին քահանայի

16-17 դդ.

 

Հ

հարթ

   

5.2.35

 

Տապանաքար՝ Հայրապետ փակակալի

 1423 թ.

 

Հ

հարթ

 

5.3

   

Եկեղեցի Սբ. Գրիգոր Լուսավորիչ

10 դ.

համալիրի կենտրոնում

Հ

 
   

5.3.1

 

Խաչքար

15 դ.

ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին

Հ

պարզունակ

   

5.3.2

 

Տապանաքար

15-16 դդ.

ագուցված է եկեղեցու

հվ ճակատին

Հ

քանդակազարդ

   

5.3.3

 

Տապանաքար

15-16 դդ.

ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին

Հ

արձանագիր է, առյուծի և ցլի կռվի տեսարանով

 

5.4

   

Եկեղեցի Սբ. Կարապետ

 1006 թ.

համալիրի աե մասում

Հ

կառ.` Սևադա իշխան.

կենտրոնագմբեթ, ներսում պահպանվել են որմնանկարների մնացորդներ

   

5.4.1

 

Խաչքար

11 դ.

եկեղեցու խորանում

Հ

 
 

5.5

   

Եկեղեցի Սբ. Ստեփանոս

 1000 թ.

 

Հ

միանավ, թաղածածկ սրահ, կառ.` Շահանդուխտ թագուհի

 

5.6

   

Հյուրատուն

14 դ.

կից է գավթին աե-ից

Հ

 
   

5.6.1

 

Խաչքար

10-11 դդ.

ագուցված է հյուրատան հս ճակատին

Հ

 
   

5.6.2

 

Խաչքար

 1226 թ.

հյուրատան հվ պատի մոտ

Հ

 
 

5.7

   

Շինություններ՝ օժանդակ

 11 դ.

համալիրի ամ կողմում

Հ

կառ.` Շահանդուխտ թագուհի

   

5.7.1

 

Խաչքար

 9-10 դդ.

ընկած է շինություններից մեկի մեջ

Հ

 
 

5.8

   

Պարիսպ

 11 դ. սկիզբ

վանքի աե, հվ և ամ կողմերում

Հ

կառ.` Շահան-դուխտ թագուհի

 

5.9

   

Սրահ

11 դ.

կից է Սբ. Կարապետ եկեղեցուն ամ-ից

Հ

կամարակապ, կառ.` Սևադա իշխան

   

5.9.1

 

Խաչքար

10-11 դդ.

ագուցված է սրահի աե պատին, ներքուստ

Հ

 
   

5.9.2

 

Խաչքար՝ Ալմաճանի

16-17 դդ.

սրահում

Հ

եռատված է

 

5.10

   

Սրահ

11 դ.

կից է Սբ. Ստեփանոս եկեղեցուն և գավթին հվ-ից

Հ

 
   

5.10.1

 

Խաչքար

10 դ.

սրահում, աե պատի մոտ

Հ

արձանագիր ստորին կես

   

5.10.2

 

Խաչքար՝ Առուստամի (Ըռստամի)

 1501 թ.

սրահում, աե պատի մոտ

Հ

 
   

5.10.3

 

Խաչքար՝ պարոն Բուրթելի

 1407 թ.

սրահում, աե պատի մոտ

Հ

պատվանդանի վրա

 6

     

ՏԱՊԱՆԱՔԱՐ

 1657 թ.

գյուղի մեջ, Ա. Բաղդասարյանի տնամերձ հողամասում

Հ

օրորոցաձև է, կենցաղային տեսարանով

 

8.90 ՎԱՂԱՏՈՒՐ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ

Ք.ա. 1 հազ.

գյուղից 0.5 կմ հվ-աե, «Կուճի դուզ» վայրում

Հ

ավերված է

2

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐԵՐ

16-19 դդ.

գյուղի հս մասում

Հ

 

3

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՀԱԼԱՔԻ

18-20 դդ.

գյուղի հս-ամ մասում

Հ

ավերված է

 

3.1

   

Եկեղեցի

«Հալաքի վանք»

19 դ.

գյուղատեղիի հվ եզրին

Հ

եռանավ սրահ

   

3.1.1

 

Տապանաքար

16-17 դդ.

ագուցված է եկեղեցու

հվ ճակատին

Հ

սեղանաձև է

   

3.1.2

 

Տապանաքար

16-17 դդ.

ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին

Հ

սեղանաձև է

   

3.1.3

 

Տապանաքար

17-18 դդ.

ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին

Հ

սեղանաձև է

 

3.2

   

Խաչքար

14 դ.

եկեղեցուց 50 մ հս

Հ

պարզունակ է

4

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 1 հազ.

գյուղից մոտ 300 մ

հվ-աե, Վաղատուր-Խնածախ ճանապարհի աջ կողմում

Հ

ավերված է

5

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

17 դ.

գյուղի հվ-աե մասում

Հ

միանավ սրահ

 

5.1

   

Խաչքար

17-18 դդ.

հենած է եկեղեցու աե պատին

Հ

արձանագիր

6

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1970 թ.

գյուղի մեջ, դպրոցի մոտ

Տ

 

7

     

ՋՐԱՂԱՑ

19-20 դդ.

գյուղի հվ-ամ կողմում, ներկայիս գերեզմանոցի մոտ

Տ

գործող

 

8.92 ՎԱՐԴԱՆԻՁՈՐ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՄՐՈՑ

Ք.ա. 1 հազ.-միջնադար

գյուղից մոտ 10 կմ

հս-աե, Տերտերասարի վրա, ոսկու հանքերի տարածքում

Հ

ավերվում է հանքի ակտիվ շահագործման հետևանքով

 

1.1

   

Գյուղատեղի Տերտերասար

(Տերտերանց)

16-18 դդ.

 

Հ

գյուղատեղի Քեշիշքենդ,

ավերված է

   

1.1.1

 

Գերեզմանոց

16-18 դդ.

գյուղատեղիի հվ-ամ մասում

Հ

 
     

1.1.

1.1

Խաչքար

16-17 դդ.

գերեզմանոցի կենտրոնում

Հ

արձանագիր է, պարզունակ

     

1.1.

1.2

Խաչքար

 1648 թ.

 

Հ

պարզունակ է

     

1.1.

1.3

Խաչքար

 1651 թ.

գերեզմանոցի հվ մասում

Հ

պարզունակ է

     

1.1.

1.4

Խաչքար

17-18 դդ.

գերեզմանոցի կենտրոնում

Հ

արձանագիր է, պարզունակ

     

1.1.

1.5

Խաչքար

17-18 դդ.

գերեզմանոցի ամ եզրին

Հ

արձանագիր է, պարզունակ

     

1.1.

1.6

Խաչքար

17-18 դդ.

գերեզմանոցի կենտրոնում

Հ

արձանագիր է, պարզունակ

     

1.1.

1.7

Խաչքար

 1731 թ.

 

Հ

պարզունակ է

     

1.1.

1.8

Խաչքար՝ Խաթունի

 1651 թ.

գերեզմանոցի կենտրոնում

Հ

պարզունակ է

     

1.1.

1.9

Խաչքար՝ Միքայելի

 1551 թ.

գերեզմանոցի հվ-աե մասում

Հ

պարզունակ է

 

1.2

   

Հանքախորշեր

Ք.ա. 1 հազ.-միջնադար

 

Հ

ավերվում են հանքի ակտիվ շահագործման հետևանքով

2

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԼՍՀԱՎԱՆՔ

13-17 դդ.

գյուղի մոտ

Հ

այլ անվանում` Լսեվանք, Լսնավանք

3

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԽՈՒՄԱՐԱՆ

13-17 դդ.

գյուղից 3 կմ հս-աե

Հ

այլ անվանում` Խմորան

 

3.1

   

Եկեղեցի

17 դ.

 

Հ

 

4

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՓՈՒՇԿԱԳ

18-20 դդ.

գյուղից մոտ 1.5 կմ

հս-ամ, Մեղրի գետի աջ ափին

Հ

ավերված է

 

4.1

   

Գերեզմանոց

18-20 դդ.

գյուղատեղիի հվ-ամ մասում

Հ

ավերված է

5

     

ԽԱՉՔԱՐ

10-11 դդ.

գյուղից մոտ 3.5 կմ

հս-ամ, «Լիճքվազ» վայրում, աղբյուրի մոտ

Հ

պարզունակ է

 

8.94 ՎԵՐԻՆ ԳՅՈԴԱԿԼՈՒ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

միջնադար

գյուղից Կապան տանող մայրուղուց ձախ, «Ներքին Գյոդակլու» վայրում

Հ

միանավ փոքր ավերված

սրահ է

 

1.1

   

Գերեզմանոց

13-17 դդ.

 

Հ

ավերված է

 

8.95 ՎԵՐԻՆ ԽՈՏԱՆԱՆ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

17-18 դդ.

գյուղի ամ եզրին

Հ

միանավ սրահ, ավերված է

2

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

ՍԲ. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ

17-18 դդ.

գյուղի կենտրոնում

Հ

եռանավ բազիլիկ, կանգուն է, ամ-ից կից է նոր շրջանում կառուցված գավիթը

 

2.1

   

Գերեզմանոց

17-18 դդ.

եկեղեցու շուրջը

Հ

 

3

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1960 թ.

գյուղի մեջ

Հ

 

 

8.96 ՎԵՐԻՇԵՆ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՂԲՅՈՒՐ

1960 թ.

գյուղի մեջ

Հ

վարպետներ`

Գ. Զադայան,

Ժ. Միրումյան

2

     

ԱՐՁԱՆԱԳԻՐ ԺԱՅՌԱԲԵԿՈՐ

 1294 թ.

գյուղից 2 կմ հվ, Վարարակն գետի ակունքների շրջանում, ՀԷԿ-ի ջրընկեցի կառույցների մոտ, «Ճղած քար» վայրում

Հ

արձանագրու-

թյունը ջրանցքի վերանորոգման մասին է

3

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ ՂԱՐԱԽԱՆԻ

1681 թ.

գյուղի կենտրոնում

Հ

ունի շին. արձանագրություն,

այժմ ` Գ. Դոլունցի տունը

4

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

ուշ միջ-նադար

գյուղից 1.3 կմ հս-ամ, «Գյավուրի բներ» վայրում

Հ

ավերված է, տարածքում պահպանվել են կողոպտված դամբարաններ

5

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

ուշ միջ-նադար

գյուղից 3.5 կմ հս, «Ավիդարա» վայրում

Հ

ավերված է

6

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

ուշ միջ-նադար

գյուղից 6.5 կմ հս, «Սանդի գյոլ» վայրում

Հ

ավերված է

7

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

ՍԱՆԴԵՐ

միջնադար

գյուղից 6 կմ հս-ամ

Հ

ավերված է

8

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՎԵՐԻՇԵՆ

 4-5 դդ.-

20 դ.

Գորիսից 3 կմ հս-ամ, ներկայիս Վերիշեն գյուղի հս մասում

Հ

1970-ական թթ. գյուղը տեղափոխվել է հվ

 

8.1

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

Սբ. Նորակնունք եկեղեցուց 40 մ հս-ամ

Հ

ընդարձակ սրահ է

 

8.2

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

Սբ. Նորակնունք եկեղեցուց 55 մ ամ

Հ

միասրահ է

 

8.3

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

Սբ. Նորակնունք եկեղեցուց 80 մ հվ-ամ

Հ

միասրահ է

 

8.4

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

գյուղատեղիի ամ մասում, Սբ. Նորակնունք եկեղեցուց 200 մ ամ

Հ

երկսրահ է

 

8.5

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

գյուղատեղիի ամ մասում, Սբ. Նորակնունք եկեղեցուց 200 մ ամ

Հ

միասրահ է

 

8.6

   

Բնակելի քարայր

միջնադար-

20 դ.

գյուղատեղիի ամ մասում, Սբ. Նորակնունք եկեղեցուց 230 մ ամ

Հ

երկսրահ է

 

8.7

   

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնադար-

20 դ.

Սբ. Նորակնունք եկեղեցուց 25 մ ամ

Հ

4 քարայր

 

8.8

   

Բնակելի քարայրերի համալիր

միջնադար-

20 դ.

Սբ. Նորակնունք եկեղեցուց 60 մ հվ-ամ, ճանապարհից աջ

Հ

3 քարայր և հս-ամ-ից կից թաղակապ 3 շինություն

 

8.9

   

Եկեղեցի Սբ. Նորակնունք

17-18 դդ.

գյուղատեղիի հս եզրին

Հ

ամ մասը ժայռափոր է

   

8.9.1

 

Գերեզմանոց

17-19 դդ.

եկեղեցու շուրջը

Հ

 
     

8.9.

1.1

Տապանաքար

1652 թ.

եկեղեցուց հվ-ամ

Հ

օրորոցաձև է

     

8.9.

1.2

Տապանաքար

1671 թ.

 

Հ

բարեկարգման ժամանակ տեղադրվել է եկեղեցու հվ կողմում կառուցված քարե հենապատի մեջ

   

8.9.2

 

Խաչքար

13 դ.

ագուցված է եկեղեցու աե ճակատին

Հ

 
   

8.9.3

 

Խաչքար՝ Նասիպի

1628 թ.

ագուցված է եկեղեցու

հվ ճակատին, մուտքից վեր

Հ

 
   

8.9.4

 

Տապանաքար

1605 թ.

ագուցված է եկեղեցու

հվ ճակատին

Հ

օրորոցաձև է

9

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 1 հազ. սկիզբ

գյուղից 1 կմ ամ

Հ

 

10

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

ՍԲ. ՀՌԻՓՍԻՄԵ

 4-5 դդ.

գյուղապետարանի մոտ

Հ

միանավ` արտաքուստ շեշտված խորանով, հիմնովին վերակառուցվել է 1621թ.

 

10.1

   

Գերեզմանոց

16-19 դդ.

եկեղեցու շուրջը

Հ

 
   

10.1.1

 

Տապանաքար

1581 թ.

եկեղեցուց հվ

Հ

օրորոցաձև է

   

10.1.2

 

Տապանաքար

 17 դ.

 եկեղեցու հվ մուտքի դիմաց

Հ

պատվիրատու` Ղարախան, օրորոցաձև է, կենցաղային տեսարանով

   

10.1.3

 

Տապանաքար

1713 թ.

եկեղեցուց մոտ 3 մ

հվ-ամ

Հ

 
   

10.1.4

 

Տապանաքար՝ Ղարախանի

1645 թ.

եկեղեցուց մոտ 10 մ հվ

Հ

 
   

10.1.5

 

Տապանաքար՝ Շահնազարի

1648 թ.

եկեղեցուց մոտ 4 մ հվ

Հ

 
   

10.1.6

 

Տապանաքար՝ Ուկոյի

1649 թ.

եկեղեցուց հվ

Հ

 
 

10.2

   

Խաչքար՝ Մաթոս քահանայի

1509 թ.

ագուցված է Սբ. Հռիփսիմե եկեղեցու ամ մուտքի վերնամասում

Հ

ծառայում է որպես եկեղեցու մուտքի ճակատակալ քար

11

     

ԽԱՉՔԱՐ

11 դ.

գյուղից 4 կմ հս, «Բագուն աղբյուր» վայրում

Հ

պարզունակ է, խաչքարի մոտ կան կոթողների բեկորներ

12

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1970 թ.

գյուղի աե եզրի բարձունքին

Տ

 ճարտ.` Բ. Արզու-մանյան, քանդ.`

 Ա. Դադունց, քար-գործ վարպետներ`

Գ. Զադայան,

Վ. Մեժլումյան

13

     

ՍՐԲԱՏԵՂԻ «ԽԱՉԵՐ»

ուշ միջ-նադար-

20 դ.

գյուղից 800 մ հս-ամ, «Սալի օջախ» վայրում

Տ

 

 

8.97 ՏԱԹԵՎ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՂԲՅՈՒՐ

 1745 թ.

գյուղի հվ-աե մասում

Հ

կառ.` Հովհաննես Ղալումյանց

2

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

ՍԲ. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ («ԿԵՌ»)

10 դ.

գյուղից հվ-ամ, Տաթևի վանքից մոտ 300-400 մ հվ-ամ, ձորի հանդիպակաց կողմում, Տաթև գետի աջ ափին, «Տամբալակ» վայրում

Հ

կառ.` Հակոբ եպիսկոպոս, կանգուն է միայն

հս պատը

 

2.1

   

Խաչքար

13 դ.

եկեղեցու աե պատի մոտ

Հ

ունի ընդարձակ նվիրատվական արձանագրու-

թյուն

3

     

ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ՄԻՆԱՍ

 1646 թ.

գյուղի մեջ

Հ

եռանավ բազիլիկ,

կառ.` Ներսես եպիսկոպոս

 

3.1

   

Գերեզմանոց

17-19 դդ.

եկեղեցու շուրջը

Հ

 

4

     

ԵԿԵՂԵՑԻ ՑԱՔՈՒՏԻ

 932 թ.

գյուղից հս, Որոտանի ձախ ափին, «Սատանի կամրջի» մոտ, «Ցաքուտ» վայրում

Հ

կառ.` Սյունյաց Հակոբ եպիսկոպոս, ծածկը, գմբեթը և աե պատն ավերված են

5

     

ԿԱՄՈՒՐՋ

 1672 թ.

Տաթևի վանքից ամ, Տանձատափ տանող ճանապարհին, Որոտանի վտակի վրա

Հ

միաթռիչք

6

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝

ՍՈՒՐԵՆ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆԻ

 1983 թ.

գյուղի մեջ, դպրոցի բակում

Տ

ճարտ.`

 Ռ. Բալյան, քանդ.`

Տ. Արզումանյան

7

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1978 թ.

գյուղի սկզբնամասում

Հ

Ճարտ.`

Ս. Քալաշյան

8

     

ՎԱՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ՏԱԹԵՎԻ ՄԵԾ ԱՆԱՊԱՏ

 17 դ. 2-րդ կես-18 դ.

գյուղից 2 կմ հվ-աե, Որոտանի կիրճում, գետի աջ ափին

Հ

հիմնադրել է

Հակոբ Դ

Ջուղայեցի

կաթողիկոսը

 

8.1

   

Բնակելի խցեր

17 դ.

համալիրի բակում և պարիսպներին կից

Հ

պարիսպներին

կից խցերը կառուցվել են

1660-1668 թթ., խցերի բակի

խումբը` 1682 թ.

 

8.2

   

Գավիթ

 1743 թ.

կից է Սբ. Աստվածածին եկեղեցուն ամ-ից

Հ

եռակամար է,

կառ.`

Մելիք Եգան

 

8.3

   

Եկեղեցի

Սբ. Աստվածածին

 1663 թ.

համալիրի հվ-ամ մասում

Հ

եռանավ բազիլիկ

 

8.4

   

Հնձան «Սևիի»

18 դ.

հիմնական հուշարձանախմբից հս, անտառապատ լեռնալանջին

Հ

երկհարկ

 

8.5

   

Ճեմարան

17-18 դդ.

հվ-ից կից է պարսպին, աե-ից` սեղանատանը

Հ

 
 

8.6

   

Մատուռ - դամբարան

17 դ.

կից է Սբ. Աստվածածին եկեղեցուն հս-ից

Հ

գմբեթավոր սրահ

է, այստեղ թաղ-

ված է անապատի հիմնադիր Արիս-տակես վարդա-պետը

(մահ.` 1669 թ.)

 

8.7

   

Պարիսպ

1660- 1668 թթ.

համալիրի շուրջը

Հ

կառ.` Արիստակես վարդապետ, պարսպապատերը խուլ են, ներքուստ` ողջ պարագծով կցված են բնակելի խցերը, կենցաղային և տնտեսական շինությունները

 

8.8

   

Սեղանատուն

 17 դ.

կից է հվ պարսպապատին

Հ

թաղածածկ դահլիճ է, ծառայել է նաև որպես ընթերցարան,

աե-ից կից է խոհանոցը

9

     

ՎԱՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ՏԱԹԵՎԻ ՎԱՆՔ

(ՍԲ. ԵՎՍՏԱԹԵՈՍ ԱՌԱՔՅԱԼԻ ՈՒԽՏ)

 9-20 դդ.

գյուղից մոտ 200 մ հվ, Որոտանի վտակի աջ ափին

Հ

 
 

9.1

   

Աղբյուր

 13 դ.

կից է հս պարսպին, ներքուստ

Հ

միակամար

 

9.2

   

Բաղնիք

 17 դ.

հիմնական հուշարձանախմբից հս-աե

Հ

թաղածածկ է, եռասրահ

 

9.3

   

Բնակելի մասնաշենք

17 դ.

կից է ամ պարսպին

Հ

արևմտյան, միահարկ, կառ.` Զաքարիա եպիսկոպոս

 

9.4

   

Բնակելի մասնաշենք

 17 դ.

համալիրի հվ կողմում

Հ

հարավային, երկհարկ, կառ.`

Զաքարիա եպիսկոպոս

 

9.5

   

Բնակելի մասնաշենք

18-19 դդ.

համալիրի հս կողմում, հվ-ից կից է դարպասին

Հ

հյուսիսային,

կառ.` Հովակիմ արքեպիսկոպոս

 

9.6

   

Դամբարան՝ Գրիգոր Տաթևացու

 1787 թ.

Սբ. Պողոս-Պետրոս եկեղեցու հվ մուտքի մոտ

Հ

կառ.` Հովակիմ արքեպիսկոպոս

 

9.7

   

Դարպաս

 11 դ.

պարսպի հս-աե հատվածում

Հ

կառ.` Գրիգոր եպիսկոպոս

 

9.8

   

Եկեղեցի

Սբ. Աստվածածին

 1087 թ.

համալիրի հս-աե մասում, պարսպի մուտքի և դամբարանի ծածկերի վրա

Հ

կենտրոնագմբեթ,

 կառ.` Գրիգոր եպիսկոպոս

 

9.9

   

Եկեղեցի Սբ. Գրիգոր Լուսավորիչ

 1295 թ.

կից է Սբ. Պողոս-Պետրոս եկեղեցուն հվ-աե-ից

Հ

կառ.` Ստեփանոս արքեպիսկոպոս Օրբելյան, ենթադրվում է, որ ճարտարապետը Մոմիկն է

 

9.10

   

Եկեղեցի Սբ. Կարապետ

 11 դ.

հս-ից կից է դարպասի թաղակապ անցմանը

Հ

միանավ սրահ

 

9.11

   

Եկեղեցի Սբ. Պողոս-Պետրոս

 895-906 թթ.

համալիրի կենտրոնում

Հ

կառ.` Հովհաննես եպիսկոպոս, ունի որմնանկարներ

   

9.11.1

 

Խաչքար

 10 դ.

ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին, մուտքից վեր

Հ

Հովհաննես եպիսկոպոսի արձանագրությամբ

   

9.11.2

 

Խաչքար՝ Հայրապետ եպիսկոպոսի

 1271 թ.

եկեղեցու մեջ

Հ

 
 

9.12

   

Զանգակատուն

1896 թ.-

20 դ. սկիզբ

կից է Սբ. Պողոս-Պետրոս եկեղեցուն ամ-ից

Հ

եռահարկ

 

9.13

   

Խաչքար

11 դ.

Սբ. Աստվածածին եկեղեցի տանող աստիճանների մոտ

Հ

ստորին մասը կոտրված է

 

9.14

   

Խաչքար

11 դ.

հենած է առաջնորդարանի ամ ճակատին

Հ

 
 

9.15

   

Խաչքար

11 դ.

զանգակատան մոտ

Հ

վերին կես` եռատված

 

9.16

   

Խաչքար

11-12 դդ.

հենած է առաջնորդարանի հվ ճակատին

Հ

արձանագիր

 

9.17

   

Խաչքար

11-12 դդ.

հենած է զանգակատան պատին

Հ

ստորին կես

 

9.18

   

Խաչքար

12-13 դդ.

զանգակատան մոտ

Հ

ընկած է

 

9.19

   

Խաչքար

13 դ.

համալիրի բակում, հուշասյունից 1.5 մ հվ

Հ

3 խաչքարերից կենտրոնինը

 

9.20

   

Խաչքար

16 դ.

համալիրի բակի հս-աե կողմում, ավերված շինության մոտ

Հ

երկատված է

 

9.21

   

Խաչքար՝ Աբրահամի

1365 թ.

ագուցված է վանքի

բակի հվ-աե կողմի տնտեսական շինության պատին

Հ

 
 

9.22

   

Խաչքար՝ Անդրեասի

 1269 թ.

համալիրի բակում, հուշասյունից 1.5 մ հվ

Հ

3 խաչքարերից աջակողմյանը

 

9.23

   

Խաչքար՝ Գրիգոր րաբունապետի

 1401 թ.

Սբ. Աստվածածին եկեղեցու մոտ

Հ

պատվիրատու` Առաքել եպիսկոպոս

 

9.24

   

Խաչքար՝ թևավոր

10-11 դդ.

Սբ. Աստվածածին եկեղեցու մոտ

Հ

արձանագիր բեկոր, պահպանվել են ստորին և ձախ հորիզոնական խաչաթևերը

 

9.25

   

Խաչքար՝ Լալայի

 1401 թ.

ընկած է Սբ. Պողոս-Պետրոս եկեղեցու մոտ

Հ

 
 

9.26

   

Խաչքար՝ Շմավոն վարդապետի

 1472 թ.

համալիրի բակում, հուշասյունից 1.5 մ հվ

Հ

պատվիրատու` Ստեփանոս արքեպիսկոպոս,

3 խաչքարերից ձախակողմյանը

 

9.27

   

Խաչքար՝ Վասակի

11 դ.

հենած է առաջնորդարանի ամ ճակատին

Հ

 
 

9.28

   

Խոհանոց

 18 դ.

1-ին կես

համալիրի հվ-աե կողմում, սեղանատան դիմաց

Հ

կառ.` Գասպար վարդապետ

   

9.28.1

 

Խաչքար

1195 թ.

ագուցված է խոհանոցի հս ճակատին

Հ

 
   

9.28.2

 

Խաչքար

12-13 դդ.

ագուցված է խոհանոցի հս ճակատին

Հ

արձանագիր է, պատվիրատու` Խաթուն

 

9.29

   

Հյուրատուն

 18 դ.

կից է հս պարսպին, ներքուստ

Հ

միահարկ է, թաղածածկ, կառ.` վանահայր Մինաս Շինաթաղեցի

 

9.30

   

Հուշասյուն «Գավազան»

 906 թ.

վանքի բակի հվ կողմում

Հ

ութանիստ է, ճոճվող,

 կառ.` Հովհաննես եպիսկոպոս

 

9.31

   

Ձիթհան

 1787 թ.

հիմնական հուշարձանախմբից մոտ 20 մ

հս-աե

Հ

 ունի 4 արտա-դրասենյակ,

կառ.` Հովակիմ արքեպիսկոպոս

 

9.32

   

Շենք՝ առաջնորդարանի

17 դ.

համալիրի հվ-աե մասում, Սբ. Գրիգոր եկեղեցուց հվ

Հ

երկհարկ.

 կառ.` Զաքարիա եպիսկոպոս

   

9.32.1

 

Խաչքար

12 դ.

ագուցված է առաջնորդարանի ամ ճակատին

Հ

 
   

9.32.2

 

Խաչքար

13-14 դդ.

ագուցված է առաջնորդարանի ամ ճակատին

Հ

խիստ վնասված արձանագրությամբ

   

9.32.3

 

Խաչքար

 1306 թ. կամ

1308 թ.

ագուցված է առաջնորդարանի ամ ճակատին

Հ

 
   

9.32.4

 

Խաչքար

 1427 թ.

ագուցված է առաջնորդարանի ամ ճակատին

Հ

 
   

9.32.5

 

Խաչքար՝ Հայրապետ եպիսկոպոսի

 1269 թ.

ագուցված է առաջնորդարանի ամ ճակատին

Հ

 
   

9.32.6

 

Խաչքար՝ Պարոնջանի և Գասպարի

12-13 դդ.

ագուցված է առաջնորդարանի ամ ճակատին

Հ

պատվիրատու` Ղարաման

 

9.33

   

Շենք դպրոցի

18 դ.

2-րդ քառորդ

պարիսպներից դուրս,

աե պարսպին գրեթե ուղղահայաց, դարպասի անկյունից աե

Հ

կառ.` վանահայր Աբրահամ Աստապատեցի,

16 դասասենյակով, գործել է մինչև 20 դ., ավերված է

 

9.34

   

Պարիսպ

10, 18,

19 դդ.

համալիրի շուրջը

Հ

 
 

9.35

   

Սեղանատուն

 18 դ.

1-ին կես

վանքի հվ-աե մասում, ձորեզրին

Հ

կառ.` Գասպար վարդապետ

   

9.35.1

 

Խաչքար

1187 թ.

ագուցված է սեղանատան սրահ-միջանցքի պատին

Հ

 
   

9.35.2

 

Խաչքար

15 դ.

ագուցված է սեղանատան սրահ-միջանցքի պատին

Հ

 
 

9.36

   

Սյունասրահ

 1043 թ.

կից է Սբ. Պողոս-Պետրոս եկեղեցուն հվ-ից

Հ

կառ.` Հովհաննես եպիսկոպոս

   

9.36.1

 

Խաչքար

10-11 դդ.

սյունասրահում

Հ

 
   

9.36.2

 

Խաչքար

12-13 դդ.

սյունասրահում

Հ

 
   

9.36.3

 

Խաչքար

13 դ.

սյունասրահում

Հ

արձանագիր

   

9.36.4

 

Խաչքար

13-14 դդ.

սյունասրահում

Հ

 

 

8.98 ՏԱՆՁԱՎԵՐ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՄՐՈՑ

Ք.ա. 2 հազ. վերջ-1 հազ. սկիզբ

գյուղից 2 կմ հս-աե, Մաճ գյուղատեղիի ամ եզրին, բլրի վրա

Հ

 

2

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՄԱՃ

16-18 դդ.

գյուղից 2 կմ հս-աե, սարալանջին, գոմերի մոտ, Գորիս-Կապան կարճ ճանապարհի վրա

Հ

ավերված է

 

2.1

   

Գերեզմանոց

16-18 դդ.

 

Հ

կա վիշապաքանդակով տապանաքար

 

2.2

   

Եկեղեցի

17 դ.

 

Հ

միանավ սրահ, տանիքն ավերված է

3

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՏԱՆՁԱՎԵՐ

 5-18 դդ.

գյուղից 500 մ հս

Հ

ավերված է

 

3.1

   

Գերեզմանոց

միջնադար

գյուղատեղիի ամ մասում, անտառապատ ձորալանջին

Հ

ավերված է

 

3.2

   

Եկեղեցի

վաղ միջնադար

գյուղատեղիի ամ մասում, անտառապատ ձորալանջին

Հ

ավերված է, պահպանվել են մնացորդները

4

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 2-1 հազ

գյուղից 500 մ հս, ընդարձակ բացատում

Հ

ավերված է

5

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 2-1 հազ

գյուղից 2 կմ հս-աե, Մաճ գյուղատեղիի աե եզրին

 Հ

 

6

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

17-18 դդ.

գյուղապետարանի դիմաց

Հ

պահպանվել են հս պատը և ամ պատի 1/4 մասը

7

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

ՍԲ. ՀՌԻՓՍԻՄԵ

 1705 թ.

գյուղի ամ եզրին, Քաշունի գետի ափին

Հ

եռանավ բազիլիկ

8

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1970 թ.

գյուղի աե մասում

Տ

հեղ.`

Լ. Հակոբյան

 

8.99 ՏԱՆՁԱՏԱՓ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

13-14 դդ.

գյուղից 3 կմ հվ-աե, անտառապատ «Սղնախ» վայրում

Հ

ավերված է

2

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

15-17 դդ.

գյուղից 1 կմ հվ-ամ, Տանձատափ և Տաթև գյուղերի սահմանագլխին, «Սրատափ» վայրում

Հ

ավերված է

 

2.1

   

Խաչքար

14 դ.

 

Տ

 
 

2.2

   

Խաչքար

14-15 դդ.

 

Տ

 

3

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

19-20 դդ.

գյուղի հվ մասում

Տ

 
 

3.1

   

Հուշարձան՝ Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին

1975 թ.

գերեզմանոցի հվ մասում

Տ

 

4

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ ՃՈԽՏԱԿ ԽԱՉԵՐ

14-17 դդ.

գյուղից 1 կմ հվ-աե, անտառում

Հ

ավերված է

5

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

19 դ.

գյուղի կենտրոնում

Հ

միանավ սրահ

6

     

ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԱՍՏՎԱ-ԾԱԾԻՆ (ՁՈՐՈ ՎԱՆՔ, ՑՈՒՐԱ ՎԱՆՔ)

 10 դ.

գյուղից 600 մ հս-աե, Ջաղացի գետի աջ ափին, «Սվարանց խաչ» վայրում

Հ

միանավ թաղածածկ դահլիճ, կառ.`

 Հայր Թադևոս

 

6.1

   

Գավիթ

 17 դ.

 կից է եկեղեցուն ամ-ից

Հ

 ավերված է

 

6.2

   

Խաչքար

10-11 դդ.

կանգնեցված է եկեղեցու բեմի վրա

Հ

 
 

6.3

   

Խաչքար

 1334 թ.

եկեղեցուց մոտ 50 մ

հվ-աե

Հ

ունի եկեղեցու նորոգման մասին արձանագրություն

7

     

ԽԱՉՔԱՐ

9-10 դդ.

գյուղից 200 մ հս-աե, «Բաղեր» վայրում

Հ

ընկած է

8

     

ԽԱՉՔԱՐ

14 դ.

գյուղից 400 մ հս-աե, «Ճանճանոց» վայրում

Հ

ընկած է

9

     

ԽԱՉՔԱՐ

15-16 դդ.

գյուղից 500 մ հս-աե, «Ղոլի խաչ» վայրում

Հ

պատվանդանի վրա

10

     

ԿԱՄՈՒՐՋ

1936 թ.

գյուղից 1 կմ հվ-ամ, Աղանձաջուր գետի վրա

Տ

միաթռիչք

11

     

ՋՐԱՂԱՑ

19-20 դդ.

գյուղի ամ եզրին, «Չռի ձոր»-ում, գետի ձախ ափին

Տ

գործող է

12

     

ՏԱՊԱՆԱՔԱՐ

17 դ.

գյուղի հս-ամ մասում,

Ա. Ալեքսանյանի տան բակում

Հ

օրորոցաձև

 

8.100 ՏԱՇՏՈՒՆ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

10-20 դդ.

գյուղի հս-ամ եզրին

Հ

 
 

1.1

   

Տապանաքար

 17 դ.

 

Հ

խոյաձև

 

1.2

   

Տապանաքար

 17 դ.

 

Հ

խոյաձև

 

1.3

   

Տապանաքար

 17 դ.

 

Հ

խոյաձև

2

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

14-17 դդ.

գյուղից 2 կմ հվ-աե, «Քյիլդիգանց» վայրում

Հ

ավերված է, վերջին շրջանում տարածքում կառուցվել է մատուռ

3

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՌՈՄԵԼԱՆՑ

17-18 դդ.

գյուղից 0.5 կմ հս-աե, սարալանջին

Հ

ավերված է

 

3.1

   

Գերեզմանոց

17-18 դդ.

գյուղատեղիի հվ եզրին

Հ

ավերված է, 1932-1935 թթ. տապանաքարերի մեծ մասն օգտագործվել է գյուղի գոմի պատերի շարվածքում

   

3.1.1

 

Տապանաքար

 17 դ.

գերեզմանոցի կենտրոնում

Հ

խոյաձև

4

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

 17 դ.

գյուղի կենտրոնում

Հ

գմբեթավոր բազիլիկ,

1936 թ. գմբեթն ավերվել է

5

     

ԿԱՄՈՒՐՋ

17-18 դդ.

գյուղից 3 կմ հս-աե, Ղուզ-ղուզ գետակի վրա

Հ

միաթռիչք

6

     

ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1965 թ.

գյուղի կենտրոնում

Տ

 

7

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1969 թ.

գյուղի մեջ, դպրոցի բակում

Տ

 

8

     

ՋՐԱՂԱՑ

ուշ միջնադար

գյուղից 0.5 կմ ամ, Տաշտուն գետի ձախ ափին, ձորում

Տ

20 դ. ենթարկվել է մասնակի վերանորոգման

 

8.101 ՏԵՂ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՂԲՅՈՒՐ

 1815 թ.

հին կամրջի մոտ, գետակի աջ ափին

Հ

բաց սրահ է`

վերակառ. 1912 թ., սրբացվում է

 

1.1

   

Խաչքար

10-11 դդ.

ագուցված է աղբյուրի ամ պատին

Հ

 
 

1.2

   

Խաչքար

 1271 թ.

ագուցված է աղբյուրի ամ պատին

Հ

պատվիրատու` Հայրիկ, պահպանվել է ստորին կեսը

2

     

ԱՂԲՅՈՒՐ «ՇՈՌ ՋՈՒՐ»

15-17 դդ.

գյուղի Սբ. Գևորգ եկեղեցուց 200 մ հվ-ամ, ձորում

Հ

բաց սրահ է` վերանորոգված 1932 թ., սրբացվում է

3

     

ԱՄՐՈՑ ՔԱՐԱԿԱԼ

Ք.ա. 2-1 հազ.

գյուղից 4.75 կմ աե

Հ

ավերված է

 

3.1

   

Դամբարանադաշտ

Ք.ա. 2-1 հազ.

 

Հ

 

4

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՀԱՄԱԼԻՐ «ՄԵԼԻՔ -ԲԱՐԽՈՒԴԱՐՅԱՆՆԵՐԻ ԱՄԱՐԱԹ»

 1783 թ.

գյուղի մեջ, Սբ. Գևորգ եկեղեցու մոտ

Հ

կառ.` Մելիք-Բարխուդարի որդի Դավիթ-բեկ Մելիք- Բարխուդարյան

5

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ «ՔԱՐԵ ՕԹԱԽ»

14-15 դդ.

գյուղի մեջ, եկեղեցու մոտ

Հ

լքված է

6

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

17-18 դդ.

գյուղից մոտ 5 կմ

հս-աե, ջրաղացի մոտ

Հ

 

7

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

10-20 դդ.

գյուղի մեջ

Հ

 
 

7.1

   

Խաչքար

10-11 դդ.

 

Հ

ընկած է

 

7.2

   

Խաչքար

11 դ.

 

Հ

խրված է հողի մեջ

 

7.3

   

Խաչքար

11 դ.

 

Հ

ընկած է

 

7.4

   

Խաչքար

11-12 դդ.

 

Հ

 
 

7.5

   

Խաչքար

11-12 դդ.

գերեզմանոցի ամ մասում

Հ

 
 

7.6

   

Խաչքար

 1272 թ.

գերեզմանոցի հս մասում

Հ

պատվիրատու` Շահաբեր

 

7.7

   

Խաչքար

14-15 դդ.

 

Հ

արձանագիր է, գետնաթաղ

 

7.8

   

Խաչքար

14-15 դդ.

 

Հ

 
 

7.9

   

Խաչքար

14-15 դդ.

 

Հ

 
 

7.10

   

Խաչքար

14-15 դդ.

 

Հ

կանգնեցված է գլխիվայր

 

7.11

   

Խաչքար

 15 դ.

գերեզմանոցի ամ մասում

Հ

պատվանդանի վրա

 

7.12

   

Խաչքար

 15 դ.

գերեզմանոցի ամ մասում

Հ

 
 

7.13

   

Խաչքար

16-17 դդ.

 

Հ

արձանագիր

 

7.14

   

Խաչքար՝ Աբելի

 1421 թ.

գերեզմանոցի ամ մասում

Հ

պատվանդանի վրա

 

7.15

   

Խաչքար՝ Ալմասի

 1475 թ.

գերեզմանոցի ամ մասում

Հ

պատվանդանի վրա

 

7.16

   

Խաչքար՝ Ալսանի և Մարխաթունի

 1453 թ.

գերեզմանոցի ամ մասում

Հ

պատվանդանի վրա

 

7.17

   

Խաչքար՝ Մլքաշահի

 1216 թ.

 

Հ

 
 

7.18

   

Խաչքար՝ Պաշարաթի

 15 դ.

գերեզմանոցի ամ մասում

Հ

 
 

7.19

   

Խաչքար՝ Քոքի

 1453 թ.

գերեզմանոցի ամ մասում

Հ

պատվիրատու` Փարաճան

 

7.20

   

Տապանաքար

1747 թ.

 

Հ

 
 

7.21

   

Տապանաքար՝ Աղաջանի

 1651 թ.

գերեզմանոցի հվ մասում

Հ

 
 

7.22

   

Տապանաքար՝ Բարսեղի

 17 դ.

 

Հ

օրորոցաձև է, կենցաղային տեսարանով

 

7.23

   

Տապանաքար՝ Դանիելի

 1781 թ.

գերեզմանոցի ամ մասում

Հ

որսի և խնջույքի տեսարանով

 

7.24

   

Տապանաքար՝ Խմահիլի

 17 դ.

գերեզմանոցի հս եզրին

Հ

 
 

7.25

   

Տապանաքար՝ Ղարամի

 1606 թ.

գերեզմանոցի հվ եզրին

Հ

տեղահանված է, կենցաղային քանդակներով

 

7.26

   

Տապանաքար՝ Մաթոսի

 1671 թ.

գերեզմանոցի ամ եզրին

Հ

որսի և խնջույքի տեսարանով

 

7.27

   

Տապանաքար՝ մելիք Բաղիշ բեկ Մելիք-Բարխուդարյանցի

1904 թ.

 

Հ

 
 

7.28

   

Տապանաքար՝ Ոհանի

 1655 թ.

գերեզմանոցի ամ եզրին

Հ

օրորոցաձև է, որսի և խնջույքի տեսարանով

 

7.29

   

Տապանաքար՝ Պարաթի

 1601 թ.

գերեզմանոցի հվ եզրին

Հ

կենցաղային տեսարանով

 

7.30

   

Տապանաքար՝ պարոն Ամրասի

 1423 թ.

գերեզմանոցի ամ մասում

Հ

 
 

7.31

   

Տապանաքար՝ Սարգսի

 1821 թ.

 

Հ

 
 

7.32

   

Տապանաքար՝ Քոքի

 1453 թ.

գերեզմանոցի ամ մասում

Հ

 
 

7.33

   

Տապանաքար՝ Օհանեսի

 1599 թ.

գերեզմանոցի հվ եզրին

Հ

կենցաղային տեսարանով

8

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

17-18 դդ.

գյուղի աե եզրին

Հ

անձավային բնակավայր է

 

8.1

   

Բնակելի քարայրեր

17-18 դդ.

գյուղատեղիի աե եզրին

Հ

 
 

8.2

   

Ձիթհան

17-18 դդ.

գյուղատեղիի աե եզրին

Հ

կիսավեր է

9

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆ

13 դ.

 

Հ

մահմեդական

10

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 2-1 հազ.

գյուղից 750 մ հս-աե «Կարմիր հող» վայրում

Հ

 

11

     

ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԳԵՎՈՐԳ

 4-5 դդ., 1737 թ.

գյուղի մեջ

Հ

 
 

11.1

   

Գերեզմանոց

10-19 դդ.

եկեղեցու շուրջը

Հ

հս մասն ավերված է

   

11.1.1

 

Տապանաքար՝ Աբրահամ քահանայի

 17 դ.

գերեզմանոցում, եկեղեցու հվ մուտքի մոտ

Հ

 
   

11.1.2

 

Տապանաքար՝ Սաղամի

 1672 թ.

գերեզմանոցում, եկեղեցու հվ մուտքի մոտ

Հ

 
 

11.2

   

Խաչքար

 13 դ.

եկեղեցի տանող աստիճանահարթակի կամարակապ խորշում

Հ

 
 

11.3

   

Խաչքար

14-15 դդ.

եկեղեցի տանող աստիճանահարթակի կամարակապ խորշում

Հ

 
 

11.4

   

Պարիսպ

14-15 դդ.

եկեղեցու շուրջը

Հ

 
   

11.4.1

 

Խաչքար

16 դ.

ագուցված է պարսպապատին, արտաքուստ

Հ

 

12

     

ԵԿԵՂԵՑԻ «ԿՈՏՐԱԾ ԵՂՑԻ»

14-15 դդ.

գյուղից մոտ 4 կմ

հվ-աե, բլրալանջին

Հ

կիսավեր է

 

12.1

   

Գերեզմանոց

միջնադար

եկեղեցու շուրջը

Հ

 
   

12.1.1

 

Խաչքար

 9-10 դդ.

 

Հ

պարզունակ է, ընկած

   

12.1.2

 

Խաչքար

 1276 թ.

 

Հ

պատվիրատու` Շահաբեր, ընկած է, ստորին մասը` կոտրված

   

12.1.3

 

Խաչքար

14-15 դդ.

 

Հ

 
   

12.1.4

 

Խաչքար

14-15 դդ.

 

Հ

 
   

12.1.5

 

Խաչքար

14-15 դդ.

 

Հ

վերին կես

   

12.1.6

 

Խաչքար

 1477 թ.

 

Հ

 
   

12.1.7

 

Տապանաքար

16-17 դդ.

 

Հ

օրորոցաձև է

13

     

ԵԿԵՂԵՑԻ «ՍՌԵՂՑԻ»

 5-6 դդ.

գյուղից 3 կմ հվ-աե, բարձրադիր վայրում

Հ

թաղածածկ դահլիճ

 

13.1

   

Գերեզմանոց

միջնադար

եկեղեցու շուրջը

Հ

 

14

     

ԽԱՉՔԱՐ

 1273 թ.

Տեղ-Արավուս ճանապարհից ձախ, սոճիների պուրակում

Հ

պատվիրատու` Խարիբշահ, տեղափոխել են գյուղի գերեզմանոցից

15

     

ԿԱՄՈՒՐՋ

16-17 դդ.

գյուղից 4-5 կմ հվ-աե

Հ

միաթռիչք

16

     

ԿԱՄՈՒՐՋ

18-19 դդ.

Սբ. Գևորգ եկեղեցուց 100 մ հվ-աե, ձորում

Տ

վերակառուցվել է 1930-ական թթ.

17

     

ՋՐԱՂԱՑ

19 դ.

գյուղից մոտ 4 կմ հս-աե

Հ

կիսավեր է

18

     

ՋՐԱՂԱՑ

19 դ.

գյուղից մոտ 5.5 կմ

հս-աե

Հ

կիսավեր է

 

8.102 ՏՈԼՈՐՍ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

16-20 դդ.

գյուղի ամ եզրին, ջրամբարի մոտ

 Հ

 
 

1.1

   

Արձանագիր քար

 1861 թ.

 

Հ

ջրամբարի տակ մնացած գյուղի եկեղեցու մուտքի ճակատակալ քարն է

 

1.2

   

Խաչքար

 1501 թ.

 

Հ

 
 

1.3

   

Խաչքար

1549 թ.

 

Հ

 
 

1.4

   

Խաչքար

 1554 թ.

 

Հ

 
 

1.5

   

Խաչքար

 1580 թ.

 

Հ

 
 

1.6

   

Խաչքար

16 դ.

 

Հ

 
 

1.7

   

Խաչքար

16 դ.

 

Հ

 
 

1.8

   

Խաչքար

16 դ.

 

Հ

արձանագիր

 

1.9

   

Խաչքար

16 դ.

 

Հ

 
 

1.10

   

Խաչքար

16 դ.

 

Հ

ստորին կես,

գլխիվայր խրված է հողի մեջ, պատվիրատու` Պարիեք

 

1.11

   

Խաչքար

 1653 թ.

 

Հ

 
 

1.12

   

Խաչքար

17 դ.

 

Հ

 
 

1.13

   

Խաչքար՝ Բեկի

16 դ.

 

Հ

 
 

1.14

   

Խաչքար՝ Ղունիի և Փարիխանի

16 դ.

 

Հ

 
 

1.15

   

Տապանաքար

16-17 դդ.

 

Հ

սեղանաձև է,

խնջույքի և որսի տեսարանով, տեղափոխել են ջրամբարի տակ մնացած եկեղեցուց

 

1.16

   

Տապանաքար

 1651 թ.

 

Հ

օրորոցաձև է, կենցաղային տեսարանով

 

1.17

   

Տապանաքար

1652 թ.

 

Հ

կենցաղային տեսարանով

 

1.18

   

Տապանաքար՝ Ավետիսի

 1652 թ.

 

Հ

կազմող` Դավութ

 

1.19

   

Տապանաքար՝ Գորգի

 1602 թ.

 

Հ

օրորոցաձև է, քանդակազարդ

 

1.20

   

Տապանաքար՝ Կուլապի

 1633 թ.

 

Հ

բարձր է, խաչազարդ

 

1.21

   

Տապանաքար՝ Մելիք սարկավագի

 1607 թ.

 

Հ

բարձր է, քանդակազարդ

 

1.22

   

Տապանաքար՝ Մինասի

 1592 թ.

 

Հ

օրորոցաձև է, խնջույքի տեսարանով

 

1.23

   

Տապանաքար՝ Վարդանեսի

 1580 թ.

 

Հ

բարձր է, վար ու ցանքի տեսարանով

 

1.24

   

Տապանաքար՝ Ուլնուխանի

 1583 թ.

 

Հ

բարձր է, քանդակազարդ

 

1.25

   

Տապանաքար՝ Փիրիբեկի

 1592 թ.

 

Հ

բարձր է, խնջույքի տեսարանով

2

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

1972 թ.

 

գյուղի հս եզրին

Տ

վարպետ`

Խ. Գրիգորյան

 

8.103 ՏՈՐՈՒՆԻՔ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

1-2 դդ.

Տորունիք-Դաստակերտ ճանապարհից աե

 Հ

 

 

8.104 ՈՒԺԱՆԻՍ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՂԲՅՈՒՐ

 20 դ.

գյուղի մեջ

Տ

 

2

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

11-19 դդ.

գյուղի մեջ, եկեղեցուց 300 մ հս-ամ

Հ

 

3

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

13-14 դդ.

գյուղից 1 կմ աե, «Հանդին արտ» վայրում

Հ

ավերված է

 

3.1

   

Խաչքար

12-13 դդ.

գերեզմանոցի հվ մասում

Հ

եղել է որմնափակ

4

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

10-11 դդ.

գյուղից 1 կմ հս, բլրի արևելահայաց լանջին

Հ

ավերված է

 

4.1

   

Գերեզմանոց

10-11 դդ.

 

Հ

ավերված է, տարածքում նկատելի են հիմնավեր մատուռի հետքեր

5

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՎԱԺՈՒՆԻՔ

10-19 դդ.

գյուղից 3 կմ հս, բարձր բլրի հարավահայաց լանջին

Հ

ավերված է

 

5.1

   

Գերեզմանոց

10-19 դդ.

 

Հ

 
 

5.2

   

Եկեղեցի

 1589 թ.

գերեզմանոցում

Հ

միանավ կիսավեր սրահ

6

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

ՍԲ. ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ

 1878 թ.

գյուղի մեջ

Հ

միանավ սրահ

7

     

ԵԿԵՂԵՑԻ «ՍՊԻՏԱԿ ԱՂԲՅՈՒՐԻ ԽԱՉ»

 

գյուղից 1 կմ աե

Հ

 

8

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1972 թ.

գյուղի հվ եզրին

Տ

 

 

8.105 ՈՒՅԾ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՄՐՈՑ

 Ք.ա. 3 հազ. վերջ-1 հազ.1-ին կես, միջ-նադար

գյուղից 1 կմ հս-աե, Գիժ գետի աջ ափին, 6-ից ավելի բլուրների վրա

Հ

ամրոց Սանգյառ,

զբաղեցնում է մոտ
70 հա տարածք

 

1.1

   

Բնակատեղի

Ք.ա. 3 հազ. վերջ-1 հազ.1-ին կես, միջ-նադար

 

Հ

 
 

1.2

   

Դամբարանադաշտ

 Ք.ա. 3 հազ. վերջ-1 հազ. կես

բնակատեղիի տարածքում և պարիսպներից դուրս

Հ

պարբերաբար ավերվում է գանձախույզների կողմից

2

     

ԱՄՐՈՑ

միջնադար

գյուղի հս եզրին, բլրի գագաթին

Հ

ավերված է

 

2.1

   

Գերեզմանոց

16-20 դդ.

ամրոցի տարածքում

Հ

տարածքում նկատելի են շինության, հավանաբար` եկեղեցու, մնացորդներ

   

2.1.1

 

Տապանաքար

16-17 դդ.

 

Հ

բարձր

   

2.1.2

 

Տապանաքար

16-17 դդ.

 

Հ

օրորոցաձև է, որսի և խնջույքի տեսարանով

   

2.1.3

 

Տապանաքար

16-17 դդ.

 

Հ

բարձր է, խնջույքի տեսարանով

   

2.1.4

 

Տապանաքար

16-17 դդ.

 

Հ

սեղանաձև է, որսի և խնջույքի տեսարանով

   

2.1.5

 

Տապանաքար

16-17 դդ.

 

Հ

բարձր է, որսի տեսարանով

   

2.1.6

 

Տապանաքար

 1623 թ.

 

Հ

սեղանաձև

   

2.1.7

 

Տապանաքար

 1660 թ.

 

Հ

սեղանաձև

   

2.1.8

 

Տապանաքար՝ Ադիբեկի

 1605 թ.

 

Հ

խնջույքի տեսա-րանով, կազմող` Խարանզես

   

2.1.9

 

Տապանաքար՝ Ապարզարի

 1645 թ.

 

Հ

հարթ

   

2.1.10

 

Տապանաքար՝ Ավիի

16 դ.

 

Հ

որսի և խնջույքի տեսարանով, կազմող` Բախշայիշ

   

2.1.11

 

Տապանաքար՝ Գանջիի

 1577 թ.

 

Հ

կենցաղային տեսարանով

   

2.1.12

 

Տապանաքար՝ Էվազի

 1660 թ.

 

Հ

խնջույքի տեսարանով

   

2.1.13

 

Տապանաքար՝ Հովհաննեսի

 1712 թ.

 

Հ

խնջույքի տեսարանով

   

2.1.14

 

Տապանաքար՝ Ղարամի

 1581 թ.

 

Հ

բարձր է, վար ու ցանքի տեսարանով

 

2.2

   

Եկեղեցի

ուշ միջ-նադար

 

Հ

պահպանվել է խորանը` մոտ 1 մ բարձրությամբ

3

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

ուշ միջնադար

գյուղի աե եզրին, Անապատ գյուղատեղի տանող ճանապարհից ձախ

Հ

երկսրահ

4

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

ուշ միջնադար

գյուղի աե եզրին

Հ

միասրահ

5

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

ուշ միջ-նադար-

20 դ.

գյուղի աե եզրին

Հ

 
 

5.1

   

Խաչքար

16 դ.

 

Հ

 
 

5.2

   

Խաչքար

16 դ.

 

Հ

ընկած է

 

5.3

   

Խաչքար

16 դ.

 

Հ

արձանագիր է, ընկած

 

5.4

   

Տապանաքար

 1550 թ.

 

Հ

օրորոցաձև է, կենցաղային տեսարանով

 

5.5

   

Տապանաքար

16-17 դդ.

 

Հ

սեղանաձև է, ցլի և առյուծի կռվի տեսարանով

 

5.6

   

Տապանաքար

16-17 դդ.

 

Հ

բարձր է, կենցաղային տեսարանով

 

5.7

   

Տապանաքար

 1637 թ.

 

Հ

հարթ

 

5.8

   

Տապանաքար

 1637 թ.

 

Հ

հարթ

 

5.9

   

Տապանաքար

 1654 թ.

 

Հ

բարձր է, որսի և խնջույքի տեսարանով

 

5.10

   

Տապանաքար

 1655 թ.

 

Հ

կենցաղային
տեսարանով

 

5.11

   

Տապանաքար՝ Անանի

 1657 թ.

 

Հ

հարթ

 

5.12

   

Տապանաքար՝ Բինեաթի

 1668 թ.

 

Հ

հարթ

 

5.13

   

Տապանաքար՝ Գոհարի

 1673 թ.

 

Հ

հարթ

 

5.14

   

Տապանաքար՝ Զոհրապի

 1657 թ.

 

Հ

որսի և խնջույքի տեսարանով

 

5.15

   

Տապանաքար՝ Էվազի

 1561 թ.

 

Հ

խաչազարդ

 

5.16

   

Տապանաքար՝ Էտիի

 1541 թ.

 

Հ

օրորոցաձև է, պատկերաքան-դակներով

 

5.17

   

Տապանաքար՝ Խանումի

 1675 թ.

 

Հ

հարթ

 

5.18

   

Տապանաքար՝ Խեչումի

 1554 թ.

 

Հ

կենցաղային տեսարանով

 

5.19

   

Տապանաքար՝ Կարապետի

 1514 թ.

 

Հ

պատկերաքանդակներով

 

5.20

   

Տապանաքար՝ Մարգարի

 1657 թ.

 

Հ

հարթ

 

5.21

   

Տապանաքար՝ Մինասի

 1624 թ.

 

Հ

հարթ

 

5.22

   

Տապանաքար՝ Միրաղի և Գոզալի

 1657 թ.

 

Հ

որսի և խնջույքի տեսարանով

 

5.23

   

Տապանաքար՝ Մելիքի

 1673 թ.

 

Հ

հարթ

 

5.24

   

Տապանաքար՝ Մկրտչի

 1641 թ.

 

Հ

հարթ

 

5.25

   

Տապանաքար՝ Շահբազի

 1708 թ.

 

Հ

որսի և խնջույքի տեսարանով

 

5.26

   

Տապանաքար՝ Պալի

16-17 դդ.

 

Հ

կենցաղային տեսարանով

 

5.27

   

Տապանաքար՝ Պաշարաթի

 1665 թ.

 

Հ

հարթ

 

5.28

   

Տապանաքար՝ Պապի

 1671 թ.

 

Հ

հարթ

 

5.29

   

Տապանաքար՝ Սալթանղուլի

16 դ.

 

Հ

խնջույքի տեսարանով

 

5.30

   

Տապանաքար՝ Տաթլուի

 1671 թ.

 

Հ

հարթ

 

5.31

   

Տապանաքար՝ Փիրիբեկի

 1573 թ.

 

Հ

խաչազարդ

6

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԱՆԱՊԱՏ

13-17 դդ.

գյուղից մոտ 2 կմ հս-աե

Հ

ավերված է

 

6.1

   

Գերեզմանոց

13-17 դդ.

 

Հ

ավերված է

   

6.1.1

 

Խաչքար

13 դ.

 

Հ

երկատված է

   

6.1.2

 

Տապանաքար

16-17 դդ.

 

Հ

օրորոցաձև է, որսի տեսարանով

   

6.1.3

 

Տապանաքար՝ Հախնազարի

16-17 դդ.

 

Հ

բարձր է, կենցաղային տեսարանով

7

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

 Ք.ա. 2-1 հազ.

գյուղից հս-աե, Աղիտու գյուղից 1.5 կմ ամ

Հ

պահպանվել է 2 հատվածով

8

     

ԵԿԵՂԵՑԻ «ԹԵՎԱՆԻ ՍՈՒՐԲ»

5-7 դդ.

գյուղից մոտ 500 մ աե, ճանապարհի աջ կողմում

Հ

ավերված է

9

     

ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԳՐԻԳՈՐ

 1617 թ.

գյուղի մեջ

Հ

կիսավեր է

 

9.1

   

Գերեզմանոց

ուշ միջ-նադար

եկեղեցու մոտ

Հ

ավերվել է կառուցապատման հետևանքով

   

9.1.1

 

Խաչքար

 1527 թ.

 

Հ

տեղահանված է

   

9.1.2

 

Տապանաքար

16-17 դդ.

 

Հ

տեղահանված է, օրորոցաձև, որսի և խնջույքի տեսարանով

 

   

9.1.3

 

Տապանաքար՝ Ստեփանոսի

16-17 դդ.

 

Հ

բարձր է, պատկերաքան-դակներով

 

9.2

   

Խաչքար

 9-10 դդ.

ագուցված է եկեղեցու հս ճակատին

Հ

 
 

9.3

   

Խաչքար

 9-10 դդ.

ագուցված է եկեղեցու հս պատին, ներքուստ

Հ

 

10

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1970 թ.

գյուղի մեջ

Տ

 

 

8.106 ՓԱՅԱՀԱՆ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

 

 

 

ԵԿԵՂԵՑԻ

17-18 դդ.

գյուղի մեջ

Հ 

միանավ սրահ

 

1.1

 

 

Բնակելի տուն

17-18 դդ.

եկեղեցուց 10 մ հս-ամ

Հ

հավանաբար, եղել է եկեղեցու
սպասավորների տունը

 

1.2

 

 

Գերեզմանոց

 

եկեղեցու մոտ

Հ

 

 

8.106.1 ԱՋԱԲԱՋ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

միջնա-դար

գյուղի մեջ

Հ

 

2

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

17 դ.

գյուղի կենտրոնում

Հ

եռանավ բազիլիկ

 

8.106.2 ՀԱՋԱԹԻՆ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

16-17 դդ.

գյուղի հս եզրին, բլրի վրա

Հ

ավերված է, տարածքում
նշմարվում են եկեղեցու հետքեր

 

8.109 ՔԱՋԱՐԱՆ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ՀԱԿՈԲ

 17 դ.

գյուղի մեջ

Հ

վերակառուցվում է

 

1.1

   

Գերեզմանոց

17-20 դդ.

եկեղեցու շուրջը

Հ

 

 

8.110 ՔԱՐԱՀՈՒՆՋ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ(«ԱԴՈՐ ՏՈՒՆ»)

 19 դ. վերջ

գյուղից 9 կմ հվ,
«Հռանի ձոր»-ում, Վարարակն գետի բարձրադիր աջ ափին, հին Քարահունջ գյուղի ամառանոցների տարածքում

Տ

երկհարկ

2

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ («ՄԻՇԻՆ ՏՈՒՆ»)

19-20 դդ.

գյուղից 8 կմ հվ, Վարարակն գետի բարձրադիր ձախ ափին, հին Քարահունջ գյուղի ամառանոցների տարածքում

Տ

երկհարկ

3

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

միջնա-դար-19դ.

գյուղի հվ-ամ եզրին

Հ

միասրահ

4

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

միջնա-դար-19դ.

գյուղի հս-աե կողմում, Գորիս- Քարահունջ ճանապարհի աջ կողմում

Հ

միասրահ է,
մուտքի շրջանակը շարված է սրբատաշ բազալտով

5

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

միջնա-դար-19դ.

գյուղի հս-աե մասում, Գորիս- Քարահունջ ճանապարհի աջ կողմում

Հ

միասրահ է, մուտքի շրջանակը շարված է սրբատաշ բազալտով

6

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

միջնա-դար-19դ.

գյուղի հս-աե մասում, Գորիս- Քարահունջ ճանապարհի աջ կողմում

Հ

միասրահ է, մուտքի շրջանակը շարված է սրբատաշ բազալտով

7

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

միջնա-դար-19դ.

գյուղի հս-աե մասում, Գորիս- Քարահունջ ճանապարհի աջ կողմում

Հ

միասրահ

8

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

միջնա-դար-19դ.

գյուղի հս-աե մասում, Գորիս- Քարահունջ ճանապարհի աջ կողմում

Հ

միասրահ

9

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

միջնա-դար-19դ.

գյուղի հվ եզրին

Հ

հս կողմում կանո-նավոր շարվածքով թաղածածկ նախասրահն է

10

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

միջնա-դար-19դ.

գյուղի հվ-ամ եզրին

Հ

մուտքը թաղածածկ է, կամարակապ

11

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

միջնա-դար-19դ.

գյուղի հվ-ամ եզրին

Հ

մուտքի թաղակիր կամարը սրբատաշ բազալտից է

12

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

միջնա-դար-19դ.

գյուղի ամ թաղի եզրին

Հ

միասրահ

13

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

միջնա-դար-19դ.

գյուղի ամ թաղի եզրին

Հ

միասրահ

14

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

միջնա-դար-19դ.

գյուղից մոտ 500 մ հվ

Հ

երկսրահ է, մուտքի շրջանակը շարված է սրբատաշ բազալտով

15

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

միջնա-դար-19դ.

գյուղից 800 մ հվ-աե

Հ

երկսրահ

16

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

միջնա-դար-19դ.

գյուղից 1 կմ հվ

Հ

միասրահ

17

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

միջնա-դար-19դ.

գյուղից 1 կմ հվ

Հ

երկսրահ

18

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

միջնա-դար-19դ.

գյուղից 1 կմ հվ

Հ

երկսրահ

19

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

միջնա-դար-19դ.

գյուղից 1 կմ հվ-ամ

Հ

միասրահ է, մուտքի շրջանակը շարված է սրբատաշ բազալտով

20

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

միջնա-դար-19դ.

գյուղից 1 կմ հվ-ամ

Հ

միասրահ է, թաղակապ մուտքով

21

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

միջնա-դար-19դ.

գյուղից 1 կմ հվ-ամ

Հ

միասրահ է, մուտքի շրջանակը շարված է սրբատաշ բազալտով

22

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

միջնա-դար-19դ.

գյուղից 1 կմ հվ-ամ

Հ

երկսրահ է, մուտքի հատվածը շարված է բազալտե խոշոր քարերով

23

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

միջնա-դար-19դ.

գյուղից 1 կմ հվ-ամ

Հ

միասրահ է, մուտքի հատվածի շարվածքը բազալտից է

24

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐ

18-20 դդ.

գյուղից 8 կմ հվ-աե, «Հռանի ձոր»-ում, հին Քարահունջ գյուղի ամառանոցների տարածքում

Հ

միասրահ

25

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐԵՐԻ ՀԱՄԱԼԻՐ

միջնա-դար-19դ.

գյուղից 1 կմ հվ-ամ

Հ

իրար կից 3 քարայրեր են, մուտքերի շրջանակները շարված են
սրբատաշ
բազալտով

26

     

ԲՆԱԿԵԼԻ ՔԱՐԱՅՐԵՐԻ ՀԱՄԱԼԻՐ

միջնա-դար-19դ.

գյուղից 1 կմ հվ

Հ

իրար կից 5 քարայրեր են, մուտքերը` կանոնավոր շարվածքով

27

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

17-18 դդ.

գյուղից 8 կմ հվ-աե, Վարարակն գետի աջ ափին

Հ

ավերված է

28

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ԵՆԳԻՋԱ

10-18 դդ.

գյուղից 3 կմ հս-ամ, «Սեդիգի լճից» 500 մ

հվ-ամ

Հ

տարածքում
նկատելի են
եկեղեցու հետքեր

 

28.1

   

Գերեզմանոց

10-18 դդ.

գյուղատեղիի հվ-աե մասում

Հ

ավերված է

   

28.1.1

 

Խաչքար

10-11 դդ.

 

Հ

պարզունակ է, ընկած

   

28.1.2

 

Խաչքար

12 դ.

 

Հ

պարզունակ է, ընկած

   

28.1.3

 

Խաչքար

14-15 դդ.

 

Հ

ընկած է

29

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 1 հազ.

գյուղից 3 կմ հս-ամ, «Սեդիգի լճից» 500 մ

հվ-ամ, Ենգիջա գյուղատեղիի հս եզրին

Հ

 

30

     

ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ

Ք.ա. 1 հազ.

գյուղից 4 կմ հս-ամ, «Սեդիգի լճից» 1 կմ հվ-ամ

Հ

 

31

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

ՍԲ. ՀՌԻՓՍԻՄԵ

 1676 թ.

գյուղի ամ մասում

Հ

եռանավ բազիլիկ

 

31.1

   

Գերեզմանոց

17-20 դդ.

եկեղեցու շուրջը

Հ

ավերված է

 

31.2

   

Խաչքար

15-16 դդ.

ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին, մուտքից ձախ

Հ

 
 

31.3

   

Խաչքար

16-17 դդ.

ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին, մուտքից աջ

Հ

 

32

     

ԺԱՅՌԱՔԱՆԴԱԿ «ՕԽՏԸ ՕՐՈՐՈՑԻ ՔԱՐ»

 1376 թ.

գյուղի հս-ամ եզրին

Հ

սրբացված է,
փորածո պատկերաքանդակ-ներով

33

     

ԽԱՉՔԱՐ

12-13 դդ.

գյուղից 8 կմ հվ, Վարարակն գետի ձախ ափին, «Յոլունց բաղ»-ում, հին Քարահունջ գյուղի ամառանոցների տարածքում

Հ

 

34

     

ԿԱՄՈՒՐՋ

 20 դ. սկիզբ

գյուղի ամ եզրին, Քարահունջ-Խոտ ճանապարհին, հեղեղատի վրա

Տ

 

35

     

ԿԱՄՈՒՐՋ

 1930 թ.

գյուղից 4 կմ հս-ամ, Գորիս-Սիսիան հին ճանապարհին, հեղեղատի վրա

Տ

 

36

     

ՀՆՁԱՆ

19 դ.

գյուղից 9 կմ հվ, Վարարակն գետի ձախ ափին, «Սուկլու

շամբ»-ում, հին Քարահունջ գյուղի ամառանոցների տարածքում, Սրապիոն Սարգսյանի այգում

Տ

 

37

     

ՀՆՁԱՆ

(«ԱԴՈՐ ՀՆՁԱՆ - 1»)

18-19 դդ.

գյուղից 9 կմ հվ, Գորիս-Կապան խճուղուց ձախ, Վարարակն գետի աջ ափին, հին Քարահունջ գյուղի ամառանոցների տարածքում

Հ

 

38

     

ՀՆՁԱՆ

(«ԱԴՈՐ ՀՆՁԱՆ - 2»)

18-19 դդ.

գյուղից 8 կմ հվ-աե, «Հռանի ձոր»-ում, Վարարակն գետի բարձրադիր աջ ափին, հին Քարահունջ գյուղի ամառանոցների տարածքում

Հ

ժայռափոր

39

     

ՀՆՁԱՆ
(«ՄԻՇԻՆ ՀՆՁԱՆ»)

19-20 դդ.

գյուղից 8 կմ հվ, Վարարակն գետի ձախ ափին, հին Քարահունջ գյուղի ամառանոցների տարածքում

Տ

 

40

     

ՀՆՁԱՆ

(«ՅՈԼՈՒՆՑ ՀՆՁԱՆ»)

19 դ.

գյուղից 8 կմ հվ-աե, Վարարակն գետի ձախ ափին, «Յոլունց բաղ»-ում, հին Քարահունջ գյուղի ամառանոցների տարածքում

Հ

երկհարկ. երկրորդ հարկը` բնակելի տուն

 

40.1

   

Մառան գինու

19 դ.

 

Հ

ունի 1.5 տ տարողությամբ
3 կարաս

41

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1988 թ.

գյուղի ամ մասում

Տ

 
 

41.1

   

Խաչքար՝ Արցախ-յան ազատամար-տում զոհվածներին

 1994 թ.

 

Տ

թևավոր խաչքար է

42

     

ՇԵՆՔ՝ ԴՊՐՈՑԻ

 1902 թ.

գյուղի կենտրոնում

Հ

գյուղի հին դպրոցի շենքն է, կառ.` Գրոզնիի մեծահարուստ Առաքել Ծատուրով

 

42.1

   

Գերեզմանոց

10-15 դդ.

դպրոցի բակում

Հ

ավերվել է դպրոցի տարածքը բարեկարգելու ժամանակ

   

42.1.1

 

Խաչքար

 12 դ.

գերեզմանոցում

Հ

կիսով չափ հողի մեջ է

 

42.2

   

Դամբարանադաշտ

Ք.ա. 2 հազ. վերջ-1 հազ.

դպրոցի տարածքում

Հ

ավերվել է տարածքը բարեկարգելիս, հնագիտ. գտածոները պահվում են ներկայիս դպրոցի թանգարանում

43

     

ՋՐԱՂԱՑ

 1886 թ.

Քարահունջ գետակի և Վարարակն գետի միախառնման վայրում, «Ջրաղացի ձոր» վայրում

Հ

կիսավեր է

44

     

ՋՐԱՆՑՈՒՅՑ

16-17 դդ.

գյուղից 8 կմ հվ-աե, «Հռանի ձոր»-ում, Վարարակն գետի վրա

Հ

 

45

     

ՋՐԱՆՑՈՒՅՑ

18-19 դդ.

գյուղից 4.3 կմ հվ, Գորիս-Կապան ճանապարհից աջ

Հ

 

46

     

ՋՐԱՆՑՔ

18-19 դդ.

գյուղից 6.5 կմ հվ-աե, Վարարակն գետի աջ ափին, Գորիս-Ղափան ճանապարհից աջ

Հ

ժայռափոր է

 

8.111 ՔԱՐԱՇԵՆ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ

16-20 դդ.

գյուղից 1.5 կմ հս-ամ

Հ

գործող

 

1.1

   

Տապանաքար

16-17 դդ.

գերեզմանոցի հս-աե մասում

Հ

ձիատապան

2

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՀԻՆ ՔԱՐԱՇԵՆ

16-20 դդ.

գյուղից 1 կմ հս-ամ

Հ

ավերված է

 

2.1

   

Գերեզմանոց

 19-20 դդ.

եկեղեցու հվ կողմում

Հ

 
 

2.2

   

Եկեղեցի

 1551 թ.

գյուղատեղիի կենտրոնում

Հ

եռանավ բազիլիկ

3

     

ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԳԵՎՈՐԳ (ՍԲ. ՍԱՐԳԻՍ)

 1731 թ.

գյուղից 1 կմ հս, լեռան վրա

Հ

միանավ սրահ

4

     

ԿԱՄՈՒՐՋ

 1927 թ.

գյուղի հվ եզրին

Տ

միաթռիչք

5

     

ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1949 թ.

գյուղի հվ-ամ եզրին

Տ

 

6

     

ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ՝ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ

 1970 թ.

գյուղի հվ եզրին

Տ

 

 

8.112 ՔՅՈՒՐՈՒՏ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԱՄՐՈՑ

Ք.ա. 2-1 հազ.

գյուղի հս կողմում

Հ

ամրոց Սանճաղարիմ (Սանջարավազ)

 

1.1

   

Գյուղատեղի

17-20 դդ.

 

Հ

 
   

1.1.1

 

Գերեզմանոց

15-19 դդ.

 

Հ

 
 

1.2

   

Դամբարանադաշտ

Ք.ա. 2-1 հազ.

 

Հ

 

2

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

17-19 դդ.

Սանճաղարիմ ամրոցից 0.5 կմ հս

Հ

 

3

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ ՇԻՐԻՉ

17-19 դդ.

գյուղից 3 կմ հս-աե

Հ

 
 

3.1

   

Գերեզմանոց

17-19 դդ.

 

Հ

 

4

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

19 դ.

գյուղի հս եզրին

Հ

 

 

8.112.1 ՔԻՐՍ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ

15-17 դդ.

գյուղի հվ-աե կողմում

Հ

 
 

1.1

   

Գերեզմանոց

15-17 դդ.

 

Հ

 

2

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

18 դ.

գյուղի հս եզրին

Հ

միանավ սրահ

 

8.113 ՕԽՏԱՐ գյուղ

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

     

ԵԿԵՂԵՑԻ

10 դ.

 

գյուղից 1.5 կմ հվ-ամ, ավերված
Հունուտ գյուղատեղիում

Հ

թաղածածկ է, կանգուն

2

     

ԵԿԵՂԵՑԻ «ՔԱՄՈՒ ԽԱՉ»

10 դ.

գյուղից 2 կմ հս, «Դուքան բազար» վայրում

Հ

փոքր է, կանգուն

 

Սյունիքի մարզի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական ցուցակը կազմելիս հիմք է ընդունվել «Հայաստանի Հանրապետության վարչատարածքային բաժանման մասին» Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 04.12.1995 թ. օրենքով սահմանված բնակավայրերի կառուցվածքը և համարակալումը:

Հայաստանի Հանրապետության պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների Սյունիքի մարզի ցուցակը ներառում է 2812 հուշարձան` 997 պահպանական միավորով:

 

Հայաստանի Հանրապետության
կառավարության աշխատակազմի
ղեկավար-նախարար

Մ. Թոփուզյան