ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ

2023 թվականի դեկտեմբերի 11-ին

գրավոր ընթացակարգով քննելով Հովհաննես Հովհաննիսյանի վճռաբեկ բողոքը ՀՀ վերաքննիչ վարչական դատարանի 19.12.2022 թվականի «Վերաքննիչ բողոքը մերժելու մասին» որոշման դեմ՝ վարչական գործով ըստ հայցի Հովհաննես Հովհաննիսյանի ընդդեմ Երևանի քաղաքապետարանի` Երևանի քաղաքապետարանի անգործությունը ոչ իրավաչափ ճանաչելու և որպես հետևանք՝ Հովհաննես Հովհաննիսյանի կողմից 20.07.2021 թվականին ներկայացված թիվ 9871 դիմում-պահանջի և նրա ներկայացուցչի կողմից 12.04.2022 թվականին ներկայացված Դ-4531-2022 դիմում-պահանջի շրջանակներում օրենքով սահմանված ժամկետում վարչական ակտեր չընդունելու հետևանքով վարչական ակտն ընդունված համարվելու հիմքով Հովհաննես Հովհաննիսյանին բարենպաստ վարչական ակտ տրամադրելուն, որպես դրսևորված անգործության և ոչ պատշաճ վարչարարության արդյունքում Հովհաննես Հովհաննիսյանին պատճառված վնասը (ընդհանուր առմամբ 2.559.000 ՀՀ դրամ կազմող, որից 1.889.000 ՀՀ դրամը՝ որպես «Suzuki Kizashi 2.4» մակնիշի 36AN716 հ/հ ավտոմեքենային պատճառված վնասի գումար, 90.000 ՀՀ դրամը՝ որպես բաց թողնված օգուտ, 500.000 ՀՀ դրամը՝ որպես խախտված իրավունքները վերականգնելու համար կատարված փաստաբանական ծախս, 80.000 ՀՀ դրամը՝ որպես խախտված իրավունքները վերականգնելու համար կատարված փորձաքննության ծախս) հատուցելուն Երևանի քաղաքապետարանին պարտավորեցնելու պահանջի մասին,

Պ Ա Ր Զ Ե Ց

1. Գործի դատավարական նախապատմությունը․

Դիմելով դատարան՝ Հովհաննես Հովհաննիսյանը (այսուհետ նաև՝ Հայցվոր) պահանջել է ոչ իրավաչափ ճանաչել Երևանի քաղաքապետարանի անգործությունը և որպես հետևանք՝ պարտավորեցնել Երևանի քաղաքապետարանին իր կողմից 20.07.2021 թվականին ներկայացված թիվ 9871 դիմում-պահանջի և իր ներկայացուցչի կողմից 12.04.2022 թվականին ներկայացված Դ-4531-2022 դիմում-պահանջի շրջանակներում օրենքով սահմանված ժամկետում վարչական ակտեր չընդունելու հետևանքով վարչական ակտն ընդունված համարվելու հիմքով իրեն տրամադրել բարենպաստ վարչական ակտ, պարտավորեցնել Երևանի քաղաքապետարանին հատուցել իրեն պատճառված վնասը, որն ընդհանուր առմամբ կազմում է 2.559.000 ՀՀ դրամ, որից 1.889.000 ՀՀ դրամը՝ որպես «Suzuki Kizashi 2.4» մակնիշի 36AN716 հ/հ ավտոմեքենային պատճառված վնասի գումար, 90.000 ՀՀ դրամը՝ որպես բաց թողնված օգուտ, 500.000 ՀՀ դրամը՝ որպես խախտված իրավունքները վերականգնելու համար կատարված փաստաբանական ծախս, 80.000 ՀՀ դրամը՝ որպես խախտված իրավունքները վերականգնելու համար կատարված փորձաքննության ծախս, որպես դրսևորված անգործության և ոչ պատշաճ վարչարարության արդյունքում պատճառված վնաս:

ՀՀ վարչական դատարանի (դատավոր՝ Գ. Առաքելյան) (այսուհետ՝ Դատարան) 10.10.2022 թվականի որոշմամբ հայցադիմումը վերադարձվել է:

ՀՀ վերաքննիչ վարչական դատարանի (այսուհետ՝ Վերաքննիչ դատարան) 19.12.2022 թվականի որոշմամբ Հովհաննես Հովհաննիսյանի վերաքննիչ բողոքը մերժվել է, և Դատարանի 10.10.2022 թվականի «Հայցադիմումը վերադարձնելու մասին» որոշումը թողնվել է անփոփոխ:

Սույն գործով վճռաբեկ բողոք է ներկայացրել Հովհաննես Հովհաննիսյանը (ներկայացուցիչ` Գ. Վարդանյան)։

Վճռաբեկ բողոքի պատասխան չի ներկայացվել:

2. Վճռաբեկ բողոքի հիմքը, հիմնավորումները և պահանջը․

Սույն վճռաբեկ բողոքը քննվում է հետևյալ հիմքի սահմաններում՝ ներքոհիշյալ հիմնավորումներով.

Վերաքննիչ դատարանը խախտել է և չի կիրառել «Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին» եվրոպական կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածի 1-ին կետը, ՀՀ Սահմանադրության 61-րդ, 63-րդ հոդվածները, ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 2-րդ, 3-րդ, 67-րդ, 68-րդ, 70-րդ, 73-րդ, 74-րդ, 77-րդ հոդվածները, «Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 41-րդ հոդվածի 1-ին մասը, սխալ է մեկնաբանել և կիրառել ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 73-րդ հոդվածի 1-ին մասը և 79-րդ հոդվածի 1-ին մասը:

Բողոք բերած անձը նշված պնդումը պատճառաբանել է հետևյալ փաստարկներով.

Հայցադիմումի մեջ հստակ նշվել է հայցի կոնկրետ նյութական օբյեկտը՝ Երևանի քաղաքապետարանի անգործության դրսևորման ձևերը։

Բացի այդ հայցի կոնկրետ նյութական օբյեկտը՝ Երևանի քաղաքապետարանի անգործության դրսևորման ձևերը հայցադիմումի պահանջի մեջ ձևակերպելու որևէ պարտավորություն ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքով նախատեսված չէ, բացի այդ, անգործության դրսևորման բոլոր ձևերը պահանջի մեջ շարադրելու պարագայում պահանջը կդառնա շատ երկար։

Գտնում է, որ Հայցվորի ներկայացուցչի կողմից հայցադիմում ներկայացնելիս ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 73-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 7-րդ կետի խախտում թույլ չի տրվել, ուստի Դատարանը չէր կարող վերը նշված հիմքով վերադարձնել հայցադիմումը, իսկ Վերաքննիչ դատարանը չէր կարող վերաքննիչ բողոքը մերժել, քանի որ ակնհայտ է, որ ստորադաս դատարանը թույլ է տվել դատավարական իրավունքի նորմի խախտում:

Վերոգրյալի հիման վրա բողոք բերած անձը պահանջել է «ամբողջությամբ բավարարել վճռաբեկ բողոքը և թիվ ՎԴ/6060/05/22 վարչական գործով կայացնել նոր դատական ակտ»:

3. Վճռաբեկ դատարանի պատճառաբանությունները և եզրահանգումները.

Վճռաբեկ դատարանն արձանագրում է, որ սույն գործով վճռաբեկ բողոքը վարույթ ընդունելը պայմանավորված է ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 161-րդ հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ կետով նախատեսված հիմքով՝ նույն հոդվածի 3-րդ մասի 1-ին կետի իմաստով, այն է՝ առերևույթ առկա է մարդու իրավունքների և ազատությունների հիմնարար խախտում, քանի որ Վերաքննիչ դատարանի կողմից ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 73-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 7-րդ կետի, 79-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետի խախտման արդյունքում թույլ է տրվել դատական սխալ, որը խաթարել է արդարադատության բուն էությունը և որը հիմնավորվում է ստորև ներկայացված պատճառաբանություններով.

Վերոգրյալով պայմանավորված` Վճռաբեկ դատարանն անհրաժեշտ է համարում անդրադառնալ հետևյալ իրավական հարցադրմանը.

- իրավաչա՞փ է արդյոք դատարանի մատչելիության իրավունքի սահմանափակումն այն հիմքով, որ ներկայացված հայցապահանջը հստակ չէ, եթե հայցադիմումի բովանդակության ընդհանրական ուսումնասիրությունը վկայում է այն մասին, որ հայցվորի պահանջը ձևակերպված է բավարար հստակությամբ, և պահանջի այդպիսի ձևակերպումն ինքնին չի խոչընդոտում վարչական դատարանում գործի հարուցմանը:

 ՀՀ Սահմանադրության 61-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն` յուրաքանչյուր ոք ունի իր իրավունքների և ազատությունների արդյունավետ դատական պաշտպանության իրավունք:

ՀՀ Սահմանադրության 63-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն՝ յուրաքանչյուր ոք ունի անկախ և անաչառ դատարանի կողմից իր գործի արդարացի, հրապարակային և ողջամիտ ժամկետում քննության իրավունք:

«Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին» եվրոպական կոնվենցիայի (այսուհետ` Կոնվենցիա) 6-րդ հոդվածի 1-ին կետի համաձայն` յուրաքանչյուր ոք, երբ որոշվում են նրա քաղաքացիական իրավունքներն ու պարտականությունները կամ նրան ներկայացված ցանկացած քրեական մեղադրանքի առնչությամբ ունի օրենքի հիման վրա ստեղծված անկախ և անաչառ դատարանի կողմից ողջամիտ ժամկետում արդարացի և հրապարակային դատաքննության իրավունք:

ՀՀ սահմանադրական դատարանը, մի շարք որոշումներով (10.12.2013 թվականի թիվ ՍԴՈ-1127, 10.02.2015 թվականի թիվ ՍԴՈ-1190, 03.03.2015 թվականի թիվ ՍԴՈ-1192, 16.06.2015 թվականի թիվ ՍԴՈ-1220, 26.06.2015 թվականի թիվ ՍԴՈ-1222, 10.03.2016 թվականի թիվ ՍԴՈ-1257 և այլն) անդրադառնալով արդարադատության մատչելիության, արդար և արդյունավետ դատաքննության իրավունքների երաշխավորման սահմանադրական իրավաչափության խնդիրներին, արտահայտել է այն իրավական դիրքորոշումը, որ դատավարական որևէ առանձնահատկություն կամ ընթացակարգ չի կարող խոչընդոտել կամ կանխել դատարան դիմելու իրավունքի արդյունավետ իրացման հնարավորությունը, իմաստազրկել ՀՀ Սահմանադրությամբ երաշխավորված դատական պաշտպանության իրավունքը կամ դրա իրացման արգելք հանդիսանալ, ընթացակարգային որևէ առանձնահատկություն չի կարող մեկնաբանվել որպես ՀՀ Սահմանադրությամբ երաշխավորված դատարանի մատչելիության իրավունքի սահմանափակման հիմնավորում, դատարանի (արդարադատության) մատչելիությունը կարող է ունենալ որոշակի սահմանափակումներ, որոնք չպետք է խաթարեն այդ իրավունքի բուն էությունը:

Թեև դատարանի մատչելիության իրավունքն ուղղակիորեն ամրագրված չէ Կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածում, սակայն Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը (այսուհետ` Եվրոպական դատարան) այն ճանաչել է որպես արդար դատաքննության իրավունքի անբաժանելի տարր: Այսպես, Եվրոպական դատարանի կողմից դատարանի մատչելիության իրավունքի վերաբերյալ ձևավորված կայուն նախադեպային իրավունքի համաձայն` Կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածի 1-ին կետը երաշխավորում է անձի իրավունքներին և պարտականություններին առնչվող հայցով դատարան դիմելու իրավունքը: Այդ դրույթը մարմնավորում է դատարան դիմելու, այն է` դատարանում հայց հարուցելու իրավունքը, որը հնարավորություն է տալիս օգտվելու Կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածի 1-ին կետում նախատեսված մյուս երաշխիքներից: Դատական վարույթի արդար, հրապարակային և արագ բնութագրիչները, անշուշտ, արժեք չեն ունենա, եթե այդ գործընթացներին ընթացք չի տրվում: Դժվար է պատկերացնել իրավունքի գերակայություն արդարադատություն իրականացնելիս, եթե դատարան դիմելու իրավունքը չի ապահովվում (տե՛ս, Kreuz v. Poland (28249/95) գործով Եվրոպական դատարանի 19.06.2001 թվականի վճիռը, 52-րդ կետ): Մինչդեռ Եվրոպական դատարանի տեսանկյունից` դատարանի իրավունքը բացարձակ չէ և կարող է ենթարկվել սահմանափակումների: Այդ սահմանափակումները թույլատրվում են, քանի որ մատչելիության իրավունքն իր բնույթով պահանջում է պետության կողմից որոշակի կարգավորումներ, և այս առումով պետությունը որոշակի հայեցողական լիազորություն ունի: Սակայն դատարանի մատչելիության իրավունքի սահմանափակումը պետք է իրականացվի այնպես, որ չխախտի կամ զրկի անձին մատչելիության իրավունքից այնպես կամ այն աստիճան, որ խախտվի այդ իրավունքի բուն էությունը (տե՛ս, Tolstoy Miloslavsky v. The United Kingdom (18139/91) գործով Եվրոպական դատարանի 13.07.1995 թվականի վճիռը, 59-րդ կետ): Ըստ Եվրոպական դատարանի` դատարանի մատչելիության իրավունքի սահմանափակումը չի կարող համատեղելի լինել Կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածի հետ, եթե այն չի հետապնդում իրավաչափ նպատակ, և եթե առկա չէ ողջամիտ հարաբերակցություն ձեռնարկվող միջոցների և հետապնդվող նպատակների միջև` համաչափության առումով (տե՛ս Khalfaoui v. France (34791/97) գործով Եվրոպական դատարանի 14.12.1999 թվականի վճիռը, 36-րդ կետ): Մեկ այլ վճռով Եվրոպական դատարանը նշել է, որ դատարանի մատչելիությունն օրենսդրական կարգավորումների առարկա է, և դատարանները պարտավոր են կիրառել դատավարական համապատասխան կանոնները` խուսափելով ինչպես գործի արդարացի քննությանը խոչընդոտող ավելորդ ձևականություններից (ֆորմալիզմից), այնպես էլ չափազանց ճկուն մոտեցումից, որի դեպքում օրենքով սահմանված դատավարական պահանջները կկորցնեն իրենց նշանակությունը: Ըստ Եվրոպական դատարանի` դատարանի մատչելիության իրավունքը խաթարվում է այն դեպքում, երբ օրենսդրական նորմերը դադարում են ծառայել իրավական որոշակիության ու արդարադատության պատշաճ իրականացման նպատակներին և խոչընդոտում են անձին հասնել իրավասու դատարանի կողմից իր գործի ըստ էության քննությանը (տե՛ս, Dumitru Gheօrghe v. Romania (33883/06) գործով Եվրոպական դատարանի 12.04.2016 թվականի վճիռը, 28-րդ կետ):

ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի (այսուհետ՝ Օրենսգիրք) 3-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետի համաձայն՝ յուրաքանչյուր ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձ նույն օրենսգրքով սահմանված կարգով իրավունք ունի դիմելու վարչական դատարան, եթե համարում է, որ պետական կամ տեղական ինքնակառավարման մարմնի կամ դրա պաշտոնատար անձի վարչական ակտով, գործողությամբ կամ անգործությամբ՝ խախտվել են կամ անմիջականորեն կարող են խախտվել նրա՝ Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությամբ (...), միջազգային պայմանագրերով, օրենքներով կամ այլ իրավական ակտերով ամրագրված իրավունքները և ազատությունները, ներառյալ, եթե խոչընդոտներ են հարուցվել այդ իրավունքների և ազատությունների իրականացման համար, չեն ապահովվել անհրաժեշտ պայմաններ այդ իրավունքների իրականացման համար, սակայն դրանք պետք է ապահովվեին Սահմանադրության, միջազգային պայմանագրի, օրենքի կամ այլ իրավական ակտի ուժով (...):

Օրենսգրքի 65-րդ հոդվածի համաձայն` վարչական դատարանում գործը հարուցվում է հայցի հիման վրա:

Օրենսգրքի 69-րդ հոդվածի 3-րդ մասի համաձայն` ճանաչման հայցով հայցվորը կարող է պահանջել ոչ իրավաչափ ճանաչել (...) կատարմամբ կամ որևէ այլ կերպ իրեն սպառած գործողությունը կամ անգործությունը (...):

Օրենսգրքի 73-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 7-րդ կետի համաձայն` հայցադիմումը բովանդակում է հայցվորի պահանջը:

Օրենսգրքի 79-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետի համաձայն` դատավորը վերադարձնում է հայցադիմումը, եթե չեն պահպանվել նույն օրենսգրքի 73-րդ հոդվածի և 74-րդ հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ, 6-րդ և 7-րդ կետերով սահմանված` հայցադիմումին առաջադրվող պահանջները (...):

Վերոշարադրյալի համակարգային վերլուծությունը հիմք է տալիս Վճռաբեկ դատարանին փաստելու, որ դատարան դիմելու (արդարադատության մատչելիության) իրավունքը հանդիսանում է անձի ոչ միայն սահմանադրաիրավական, այլև միջազգային իրավական նորմերով ապահովված դատական պաշտպանության և արդար դատաքննության հիմնարար իրավունքների կարևորագույն բաղադրիչը:

Միևնույն ժամանակ, դատարան դիմելու իրավունքի իրացումն ունի իրեն ներհատուկ առանձնահատկություններ: Այսպես՝ վարչական դատարանում գործի հարուցման՝ որպես օրենքով նախատեսված իրավական գործընթացի ելակետ օրենսդիրը դիտել է համապատասխան հայցի ներկայացումը:

Ընդ որում, թեև հայց ներկայացնելը գործի հարուցման առաջնային նախապայմանն է, այդուհանդերձ այն ինքնին բավարար չէ վարչական գործի հարուցման համար: Կարևոր է, որպեսզի ներկայացված հայցադիմումը համապատասխանի նաև օրենքով սահմանված դատավարական պահանջներին:

Այլ կերպ ասած՝ վարչական գործի հարուցման համար անհարժեշտ են հետևյալ նախապայմանները․ դատարան դիմելու կամքի դրսևորում, որը վարչական դատավարությունում արտահայտվում է հայցի ներկայացմամբ և դատարան դիմելու իրավունքի իրացման կարգի ու պայմանների պահպանում, որն իրենից ենթադրում է հայցվորի (նրա ներկայացուցչի) ստորագրությունը կրող, գրավոր ձևակերպված և Օրենսգրքի 73-րդ և 74-րդ հոդվածներով նախատեսված բոլոր պարտադիր և հայեցողական տեղեկությունները (այդ թվում՝ հայցին կցվող փաստաթղթերը) բովանդակող հայցի ներկայացում:

Ավելին, վերոգրյալ նախապայմանները փոխլրացնում են միմյանց և կազմում են վաչական դատարանում գործի հարուցման կառուցակարգը, ուստի հայց ներկայացնելիս Օրենսգրքով սահմանված պահանջների կատարման (պատշաճության) հանգամանքով էլ պայմանավորված է ՀՀ վարչական դատարանի կողմից Օրենսգրքի 77-րդ հոդվածով նախատեսված որևէ կոնկրետ որոշման կայացումը:

ՀՀ վճռաբեկ դատարանն, անդրադառնալով Օրենսգրքի 73-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 7-րդ կետի և 79-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետի համակարգային վերլուծությանը, իր նախկինում կայացրած որոշումներից մեկում հանգել է այն եզրակացության, որվարչական դատարանը ֆիզիկական և իրավաբանական անձանց իրավունքների և շահերի պաշտպանությանը ձեռնամուխ է լինում միայն այն դեպքում, երբ շահագրգիռ անձն օրենքով սահմանված կարգով հայց է ներկայացնում դատարան: Փաստորեն, հայցն անձանց սուբյեկտիվ իրավունքների և շահերի դատական պաշտպանության միջոց է, որի էությունը հանգում է հետևյալին. հայցը մի անձի` վիճելի նյութական իրավահարաբերությունից բխող և որոշակի իրավաբանական փաստերի վրա հիմնված նյութաիրավական պահանջն է` ուղղված պատասխանողին և միաժամանակ վեճը դատավարության օրենքով սահմանված որոշակի կարգով քննելու և լուծելու պահանջն է` ուղղված իրավասու դատարանին:

ՀՀ վճռաբեկ դատարանը փաստել է նաև, որ Օրենսգրքի 73-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 7-րդ կետի ուժով հայցադիմումում պետք է նշվի հայցվորի պահանջը, որը կազմում է հայցի առարկան և որի մերժման կամ բավարարման վերաբերյալ դատարանը գործն ըստ էության լուծող դատական ակտ է կայացնում: ՀՀ վճռաբեկ դատարանի գնահատմամբ պատասխանողին ուղղված նյութաիրավական պահանջը (հայցի առարկան) հայցադիմումում պետք է շարադրված լինի այն կերպ, որ դատարանի համար առնվազն հասկանալի լինի, թե ինչ է ակնկալում հայցվորը` դատական պաշտպանություն հայցելով: Այլ կերպ ասած` հայցադիմումը պետք է բովանդակի հայցի առարկան բավարար հստակությամբ, որպեսզի դատարանը հնարավորություն ունենա ներկայացված նյութաիրավական պահանջի կապակցությամբ իրավական որոշակիության սկզբունքի պահանջներին բավարարող դատական ակտ կայացնելու:

Ասվածը հատկապես կարևոր նշանակություն ունի վարչական դատավարությունում, քանի որ Օրենսգիրքը հստակ սահմանում է այն հայցատեսակները, որոնց միջոցով ֆիզիկական և իրավաբանական անձինք կարող են վարչական դատարանից հայցել իրենց խախտված իրավունքների և շահերի դատական պաշտպանություն: Ընդ որում, նշված հայցատեսակները միմյանցից առաջին հերթին տարբերվում են հայցի առարկայով, այսինքն` այն նյութաիրավական պահանջի բովանդակությամբ, որը ֆիզիկական և իրավաբանական անձինք ուղղում են այս կամ այն վարչական մարմնին: Այսպես, օրինակ, Օրենսգրքի 69-րդ հոդվածը, որը սահմանում է ճանաչման հայցատեսակի բովանդակությունը, այդ հայցատեսակի շրջանակներում է ներառում նաև վարչական մարմնի` կատարմամբ կամ որևէ այլ կերպ իրեն սպառած գործողությունը կամ անգործությունը ոչ իրավաչափ ճանաչելու վերաբերյալ հայցը: Հետևաբար ճանաչման հայցի` Օրենսգրքի 69-րդ հոդվածի 3-րդ մասում ամրագրված տվյալ տարատեսակով դատական գործ հարուցելու համար ներկայացված հայցադիմումը պետք է բավարար հստակությամբ նշում պարունակի վարչական մարմնի այն կոնկրետ գործողության կամ անգործության մասին, որի իրավաչափությունը վիճարկվում է հայցվորի կողմից: Տվյալ դեպքում վիճարկվող գործողությունը կամ անգործությունը ճանաչման հայցի քննարկվող տարատեսակի նյութական հիմքն է. այն տվյալ հայցի առարկայի բաղկացուցիչ մասն է և դատարանի քննությանը հանձնված վեճի նյութական օբյեկտը, որի հստակ և որոշակի ձևակերպումը հայցադիմումում թույլ է տալիս վարչական դատարանին ըստ էության քննության առնել տվյալ վեճը և վերջնական դատական ակտով լուծել հայցը լրիվ կամ մասնակիորեն մերժելու կամ բավարարելու հարցը:

Օրենսգրքի 73-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 7-րդ կետի և 79-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետի համակարգային վերլուծության արդյունքում Վճռաբեկ դատարանը հանգում է այն եզրակացության, որ հայցադիմումում հայցվորի պահանջը չբովանդակելու իրավաբանական հետևանքն այն է, որ այդ դեպքում վարչական դատարանը վերադարձնում է ներկայացված հայցադիմումը: Ընդ որում, ՀՀ վճռաբեկ դատարանի գնահատմամբ վերոգրյալ օրենսդրական կարգավորումը պետք է մեկնաբանվի հետևյալ կերպ. վարչական դատարանը պարտավոր է վերադարձնել հայցադիմումն ինչպես այն դեպքում, երբ հայցադիմումում հայցվորի պահանջն իսպառ բացակայում է, այնպես էլ այն դեպքում, երբ հայցվորի պահանջը բավարար չափով հստակ կամ որոշակի չէ: Ըստ ՀՀ վճռաբեկ դատարանի` հայցվորի պահանջը կարող է դիտարկվել որպես բավարար չափով հստակ կամ որոշակի չձևակերպված, մասնավորապես, այն դեպքերում, երբ այն հնարավորություն չի տալիս պարզելու հայցի կոնկրետ նյութական օբյեկտը, կամ հայցվորի կողմից ներկայացվող նյութաիրավական պահանջի բովանդակության կապակցությամբ տարակերպ մեկնաբանությունների տեղիք է տալիս և ողջամտորեն անհասկանալի է դարձնում այն` դատարանին հնարավորություն չտալով ըստ էության քննության առնել տվյալ վեճը և վերջնական դատական ակտով լուծել հայցը լրիվ կամ մասնակիորեն մերժելու կամ բավարարելու հարցը (տե՛ս, Արթուր Ավթանդիլյանը, Հայկ Սահակյանը և Թեհմինե Ենոքյանն ընդդեմ ՀՀ ոստիկանության թիվ ՎԴ/1707/05/15 վարչական գործով ՀՀ վճռաբեկ դատարանի 24․03․2017 թվականի որոշումը)։

Վերահաստատելով նախկինում արտահայտած իրավական դիրքորոշումը՝ Վճռաբեկ դատարանն անհրաժեշտ է համարում նշել, որ վեճի նյութական օբյեկտը ներառված է հայցի առարկայի մեջ և անհատականացնում է նյութաիրավական պահանջը։ Հետևաբար, բոլոր այն դեպքերում, երբ առերևույթ խախտված իրավունքների և օրինական շահերի պաշտպանության նպատակով ՀՀ վարչական դատարան ներկայացվում է հայց, ապա այն, ի թիվս այլնի, պետք է բովանդակի նաև հայցվորի պահանջն՝ այն անհրաժեշտ նվազագույն հստակությամբ, որը հայցադիմումի ընդունելության փուլում դատարանի մոտ կձևավորի համոզմունք տվյալ վեճն ըստ էության քննության առնելու հնարավորության մասին։

Վճռաբեկ դատարանի գնահատմամբ՝ հայցադիմումին ներկայացվող վերոգրյալ ձևական պահանջի պահպանումը կարևոր նշանակություն ունի դատարանի կողմից ներկայացրած հայցի իրական առարկան պարզելու և Օրենսգրքի 79-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետի կիրառման հարցը լուծելու համար:

Այնուհանդերձ, Վճռաբեկ դատարանը չի բացառում, որ գործնականում հնարավոր են դեպքեր, երբ ներկայացված հայցատեսակի շրջանակում պահանջի որոշակի շարահյուսական ձևակերպումը դատարանի մոտ կարող է տարակարծությունների տեղիք տալ:

Այսպես՝ Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ նման դեպքերում վարչական դատարանը կարող է Օրենսգրքի 73-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 7-րդ կետի հիմքով հայցադիմումը վերադարձնելու մասին որոշում կայացնել միայն հայցադիմումի և կից փաստաթղթերի ընդհանրական ուսումնասիրության արդյունքում ձևավորված այն համոզմունքի հիման վրա, որ ներկայացված պահանջը իրականում չի պարունակում անհրաժեշտ նվազագույն հստակությունը կամ ակներև է, որ պահանջը չի բխում հայցադիմումում շարադրված փաստերից։

Այսպիսով, Վճռաբեկ դատարանն արձանագրում է, որ հայցադիմումում հայցվորի պահանջը բովանդակելու հանգամանքը բացահայտելու համար ՀՀ վարչական դատարանը պետք է ուսումնասիրի ներկայացված հայցադիմումի ոչ միայն ձևական կողմը, այլ նաև վերջինիս բովանդակությունը: Այլ կերպ ասած` դատարանը ոչ թե պետք է ուսումնասիրի հայցադիմումի ներածական կամ եզրափակիչ մասերն առաձին-առանձին, այլ` դրա բուն բովանդակությունը (հայցի էության հակիրճ նկարագրությունը, այն փաuտերը, որոնց վրա հիմնվում է հայցվորի պահանջը, հայցվորի պահանջը հիմնավորող փաստարկները, ինչպես նաև հայցվորի պահանջը՝ իր ողջ ընդհանրության մեջ):

Վերոգրյալի հիման վրա Վճռաբեկ դատարանն արձանագրում է, որ հայցադիմումի ընդունելիության փուլում ինչպես բուն հայցադիմումի, այնպես էլ դրան կից փաստաթղթերի միայն ընդհանրական ուսումնասիրության արդյունքում է ՀՀ վարչական դատարանն իրավասու հանգել այն եզրակացության, որ հայցվորի պահանջը ձևակերպված չէ բավարար հստակությամբ։

Անդրադառնալով սուն գործով բարձրացված հարցադրմանը՝ Վճռաբեկ դատարանը հարկ է համարում այն դիտարկել նաև գործի փաստական հանգամանքներն ի պաշտոնե ("ex officio") պարզելու սկզբունքի իրավակագավորման հետ հարաբերակցության համատեքստում։

Այսպես՝ ՀՀ վճռաբեկ դատարանն իրավական դիրքորոշումներ է արտահայտել առ այն, որ նշված սկզբունքը նպատակաուղղված է վարչական արդարադատության առջև դրված առանձնահատուկ խնդիրների լուծմանը և հանրային իրավահարաբերություններից ծագող վեճերից բխող գործերի քննության ու լուծման միջոցով ֆիզիկական, իրավաբանական անձանց իրավունքների արդյունավետ պաշտպանության միջոցի կենսագործունեության ապահովմանը: Վարչադատական գործընթացում գործի փաստերն ի պաշտոնե պարզելու սկզբունքի իրավական ամրագրումը հետապնդում է դատավարությունում ֆիզիկական ու իրավաբանական անձանց նկատմամբ հանրային-իշխանական լիազորություններով օժտված սուբյեկտների ունեցած փաստացի առավելությունները վերացնելու նպատակ: Քննարկվող իրավական սկզբունքը հանրային իրավահարաբերություններից ծագող վեճերից բխող գործերի քննության ընթացքում վարչական դատարանին օժտում է ակտիվ դերակատարությամբ, ինչը հնարավորություն է տալիս արդյունավետորեն ապահովելու իշխանական լիազորություններով օժտված սուբյեկտների ընդունած իրավական ակտերի, գործողությունների ու անգործությունների դեմ ֆիզիկական և իրավաբանական անձանց հանրային սուբյեկտիվ իրավունքների դատական պաշտպանության իրացումը:

Գործի փաստական հանգամանքներն ի պաշտոնե ("ex officio") պարզելու սկզբունքի համաձայն՝ դատարանի ակտիվ դերակատարությունն արտահայտվում է, մասնավորապես, որոշակի դատավարական գործողություններ կատարելիս դատավարության մասնակիցներին օժանդակելու՝ վարչական դատարանի պարտականությամբ (տե՛ս, Վարուժան Ավետիքյանն ընդդեմ ՀՀ արդարադատության նախարարության դատական ակտերի հարկադիր կատարումն ապահովող ծառայության թիվ ՎԴ/3804/05/15 վարչական գործով ՀՀ վճռաբեկ դատարանի 14․03․2017 թվականի որոշումը)։

Այս դատավարական սկզբունքի արդյունավետ և պատշաճ իրացումն ապահովելու համար օրենսդիրը ՀՀ վարչական դատարանին վերապահել է որոշակի լիազորություններ։ Մասնավորապես, Օրենսգրքի 89-րդ հոդվածի 3-րդ մասը սահմանում է այն գործողությունների շրջանակը, որոնք դատարանը կատարում է գործը դատաքննության նախապատրաստելիս։ Մասնավորապես, ՀՀ վարչական դատարանը նախնական դատական նիստում՝

1) պարզում է հայցի առարկան և հիմքերը.

(…)

10) իրականացնում է գործի արդյունավետ քննությանն ուղղված այլ գործողություններ։

(․․․)։

Վերոնշյալ իրավակարգավորումների համադրված վերլուծության արդյունքում Վճռաբեկ դատարանն արձանագրում է, որ վարչական դատավարության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով դատավորը միանձնյա (բացառությամբ Օրենսգրքով նախատեսված դեպքերի) իրականացնում է վարչական գործ հարուցելու բոլոր գործողությունները: Հետևաբար, դատավորը պետք է գործարկի հնարավոր և անհրաժեշտ դատավարական միջոցները, որպեսզի ապահովվի շահագրգիռ անձի դատական պաշտպանության իրավունքի լիարժեքությունը: Այսինքն՝ բոլոր այն դեպքերում, երբ առկա են հայցադիմումին առաջադրվող պահանջների ենթադրյալ խախտումներ, որոնք գործնականում հնարավոր է շտկել գործը դատաքննության նախապատրաստելու փուլում կատարվող գործողությունների շրջանակներում և գործի փաստական հանգամանքները դատարանի կողմից ի պաշտոնե պարզելու սկզբունքի իրացման միջոցով, ապա դատավորը պետք է ձեռնամուխ լինի հայցադիմումը վարույթ ընդունելուն, իսկ դրանում առկա անհստակությունների շտկումը` դատաքննության նախապատրաստելու փուլում, ինչը բխում է անձի «դատարան դիմելու» և «դատարանի մատչելիության» իրավունքներից:

Վճռաբեկ դատարանի իրավական դիրքորոշման կիրառումը սույն գործի փաստերի նկատմամբ.

Սույն գործի փաստերի համաձայն՝ Հովհաննես Հովհաննիսյանը հայց է ներկայացրել Դատարան` պահանջելով ոչ իրավաչափ ճանաչել` Երևանի քաղաքապետարանի անգործությունը, և որպես հետևանք՝ պարտավորեցնել Երևանի քաղաքապետարանին իր կողմից 20.07.2021 թվականին ներկայացված թիվ 9871 դիմում-պահանջի և իր ներկայացուցչի կողմից 12.04.2022 թվականին ներկայացված Դ-4531-2022 դիմում-պահանջի շրջանակներում օրենքով սահմանված ժամկետում վարչական ակտեր չընդունելու հետևանքով վարչական ակտն ընդունված համարվելու հիմքով իրեն տրամադրել բարենպաստ վարչական ակտ, ինչպես նաև պարտավորեցնել Երևանի քաղաքապետարանին հատուցել՝ իրեն պատճառված վնասը, որը ընդհանուր առմամբ կազմում է՝ 2․559․000 ՀՀ դրամ, որից 1․889․000 ՀՀ դրամը, որպես «Suzuki Kizashi 2.4» մակնիշի 36 AN 716 հ/հ ավտոմեքենայի պատճառված վնասի գումար, 90․000 ՀՀ դրամը, որպես բաց թողնված օգուտի, 500․000 ՀՀ դրամը, որպես խախտված իրավունքները վերականգնելու համար կատարված փաստաբանական ծախսի, 80․000 ՀՀ դրամը, որպես խախտված իրավունքները վերականգնելու համար կատարված փորձաքննության ծախսի, որպես իր կողմից դրսևորված անգործության և ոչ պատշաճ վարչարարության արդյունքում պատճառված վնաս:

Դատարանը հայցադիմումը և դրան կից փաստաթղթերը վերադարձրել է Օրենսգրքի 73-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 7-րդ կետի և 79-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետի հիմքով՝ պատճառաբանելով, որ հայցադիմումի հիմնական պահանջով Հայցվորը խնդրել է ոչ իրավաչափ ճանաչել Երևանի քաղաքապետարանի անգործությունը, որպիսի ձևակերպման կապակցությամբ՝ այն բավարար չափով հստակ չէ, մասնավորապես՝ պարզ չէ, թե կոնկրետ ի՞նչ անգործության մասին է խոսքը, հստակորեն՝ ի՞նչ ձևով դրսևորված անգործության իրավաչափությունն է հայցվորը ցանկանում վիճարկել, որպիսի պայմաններում անհրաժեշտ է հստակեցնել պահանջը, մասնավորապես՝ հստակ նշելով վիճարկման ենթակա անգործության դրսևորումը։

Վերաքննիչ դատարանը, մերժելով Հովհաննես Հովհաննիսյանի վերաքննիչ բողոքը, նշել է, որ Հայցվորի ներկայացուցչի կողմից ներկայացված պահանջը հստակ չէ, մասնավորապես հայցապահանջում մատնանշված չէ, թե որ անգործության մասին է խոսքը, որը դրսևորվել է Երևանի քաղաքապետարանի կողմից, իսկ պարզապես հայցադիմումում պատասխանողի կողմից տարբեր ձևով դրսևորված անգործության մասին վկայակոչելը տարակարծությունների տեղիք կարող է տալ և Դատարանի համար կարող է լինել թյուրըմբռնելի հայցապահանջում հստակ անգործության մասին նշումի բացակայության պայմաններում:

Վճռաբեկ դատարանը, վերոնշյալ իրավական վերլուծությունների լույսի ներքո համադրելով և գնահատելով նշված դիրքորոշումը, արձանագրում է հետևյալը.

Սույն գործի փաստերի ուսումնասիրությունից հետևում է, որ Հովհաննես Հովհաննիսյանը Երևանի քաղաքապետ Հայկ Մարությանին 20.07.2021 թվականին ուղղել է «Դիմում-պահանջ» վերտառությամբ գրություն, որով խնդրել է հատուցել «Suzuki Kizashi 2.4» մակնիշի 36 AN 716 հ/հ ավտոմեքենայի պատճառված նյութական վնասը՝ 1․889․000 ՀՀ դրամի չափով՝ որպես վարչական մարմնի՝ Երևանի քաղաքապետարանի անգործության՝ Երևան քաղաքի Սիլիկյան խճուղում ճանապարհային նշանի չտեղադրման, ճանահարհային տվյալ հատվածը լուսավորված չլինելու, ճանապարհի երթևեկելի տվյալ հատվածում ճանապարհի բաժանարար բետոնապատնեշից 0.6-0.7 մետր հեռավորության վրա, 1-2 մետր երկարությամբ բետոնե արգելապատնեշի առկայության հետևանքով 27.06.2021 թվականին ժամը 00:10-ին Երևան քաղաքի Սիլիկյան խճուղում տեղի ունեցած պատահարի համար պատճառված վնասի հատուցում, ինչպես նաև հատուցել Ապրանքագիտական փորձաքննության ծախսերը, որը կազում է 80․000 ՀՀ դրամ (հատոր 1-ին, գ․թ․ 31)։

Մուտքագրված դիմում-պահանջի հիման վրա Երևանի քաղաքապետարանում 06․08․2021 թվականին ժամը՝ 16։00-ին, 05․11․2021 թվականին ժամը՝ 16։00-ին, 12․11․2021 թվականին ժամը՝ 16։00-ին, անցկացվել են լսումներ։ Ըստ այդմ՝ 12․11․2021 թվականին ժամը՝ 16։00-ին հրավիրված վարչական լսումների ավարտմամբ՝ արձանագրվել է, որ կայացվելիք որոշման մասին վարչական վարույթի մասնակիցները կիրազեկվեն օրենքով սահմանված կարգով (հատոր 1-ին, գ․թ․ 36, 37, 38)։

Այնուհետև, Հովհաննես Հովհաննիսյանի ներկայացուցիչ Գրիգորի Վարդանյանը 10.04.2022 թվականին (Երևանի քաղաքապետարանում մուտքագրված՝ 12.04.2022 թվականին) էլեկտրոնային միասնական հարթակի միջոցով Երևանի քաղաքապետ Հրաչյա Սարգսյանին ուղղել է վարչական ակտն ընդունված համարելու և պատճառված վնասի համար հատուցում տրամադրելու վերաբերյալ «Դիմում-պահանջ» վերտառությամբ մեկ այլ գրություն, որով խնդրել է ընդունել բարենպաստ վարչական ակտ՝ Երևանի քաղաքապետարանի անգործության և ոչ պատշաճ վարչարարության արդյունքում Հովհաննես Հովհաննիսյանին հատուցել պատճառված վնասը, որը ընդհանուր առմամբ կազմում է՝ 2․559․000 ՀՀ դրամ (հատոր 1-ին, գ․թ․ 39)։

Նշված դիմում-պահանջի հիման վրա հարուցված վարչական վարույթի շրջանակում 10․05․2022 թվականին ժամը 16։00-ին հրավիրվել են վարչական վարույթի լսումներ (հատոր 1-ին, գ․թ․ 48)։

Հովհաննես Հովհաննիսյանի ներկայացուցիչ Գրիգորի Վարդանյանը 29.06.2022 թվականին էլեկտրոնային միասնական հարթակի միջոցով Երևանի քաղաքապետ Հրաչյա Սարգսյանին կրկին ուղղել է «Դիմում-պահանջ» վերտառությամբ գրություն, որով արդեն խնդրել է Երևանի քաղաքապետարանի անգործության և ոչ պատշաճ վարչարարության արդյունքում Հովհաննես Հովհաննիսյանին 2․559․000 ՀՀ դրամի չափով պատճառված վնասը փոխանցել դիմումատուի ներկայացուցչի՝ «Արդշինբանկ» ՓԲԸ-ում բացված բանկային՝ 2470010921100000 հաշվեհամարին (հատոր 1-ին, գ․թ․ 48)։

Վերոշարադրյալի կապակցությամբ Վճռաբեկ դատարանը հարկ է համարում նախ արձանագրել, որ Հայցվորը Երևանի քաղաքապետարանի ենթադրյալ անգործության (Երևան քաղաքի Սիլիկյան խճուղում ճանապարհային նշանի չտեղադրման, ճանահարհային տվյալ հատվածը լուսավորված չլինելու, ճանապարհի երթևեկելի տվյալ հատվածում ճանապարհի բաժանարար բետոնապատնեշից 0.6-0.7 մետր հեռավորության վրա, 1-2 մետր երկարությամբ բետոնե արգելապատնեշի առկայության) և ոչ պատշաճ վարչարարության արդյունքում առաջացած վնասի հատուցման կապակցությամբ ներկայացրել է թվով 3 գրություն, որոնց առնչությամբ հարուցված որևէ վարչական վարույթ չի եզրափակվել վարչական ակտի ընդունմամբ (առնվազն հայցադիմումի ներկայացման փուլում հակառակի մասին վկայող ապացույցները բացակայում են)։

Միաժամանակ, Դատարան ներկայացված հայցադիմումով հայցվորը պահանջել է «ոչ իրավաչափ ճանաչել Երևանի քաղաքապետարանի անգործությունը»։

Նշվածի համատեքստում անդրադառանալով Դատարանի դիրքորոշմանն առ այն, որ Հայցվորի հիմնական պահանջի ձևակերպումից անհասկանալի է վիճարկման ենթակա անգործության դրսևորումը՝ Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ հայցադիմումի «ՀԱՅՑԱՊԱՀԱՆՋԸ» վերտառությամբ 3-րդ բաժնում նշված «ոչ իրավաչափ ճանաչել Երևանի քաղաքապետարանի անգործությունը» ձևակերպման հստակությունը պետք է գնահատվեր հայացադիմումի և դրան կից փաստաթղթերի ընդհանրական ուսումնասիրման համատեքստում, որպիսի պարագայում, Դատարանը կհանգեր այն իրավաչափ հետևության, որ պահանջի նման բովանդակային շարադրանքը հայցադիմումի ընդունելության փուլում ինքնին չի խոչընդոտում վարչական գործի հարուցմանը։

Ինչ վերաբերում է Վերաքննիչ դատարանի այն եզրահանգմանը, որ հայցադիմումում պատասխանողի կողմից տարբեր ձևով դրսևորված անգործության մասին վկայակոչելը տարակարծությունների տեղիք կարող է տալ և Դատարանի համար կարող է լինել թյուրըմբռնելի հայցապահանջում հստակ անգործության մասին նշումի բացակայության պայմաններում, ապա Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ այն անհիմն է, քանի որ Հայցվորը հայցադիմումի ներկայացմամբ, ըստ էության, ակնկալել է ոչ իրավաչափ ճանաչել Երևանի քաղաքապետարանի կողմից դիմում-պահանջների հիման վրա հարուցված վարչական վարույթների շրջանակում ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված ժամկետներում որևէ որոշում չկայացնելու անգործությունը։

Բացի այդ՝ եթե անգամ պայմանականորեն ընդունենք, որ հայցադիմումում պահանջի նման ձևակերպումը կարող է տարակարծությունների տեղիք տալ, այնուամենայնիվ, Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ սույն դեպքում, հայցադիմումին առաջադրվող մյուս պահանջների թերի լինելու հանգամանքի բացակայության պայմաններում արդարացված չէ պահանջին տրված նման մեկնաբանությամբ հայցադիմումը վերադարձնելու մասին որոշման կայացումը, և ըստ այդմ՝ դատարանի մատչելիության իրավունքի սահմանափակումը՝ նկատի ունենալով նաև այն հանգամանքը, որ նշված հանգամանքը Դատարանը հնարավորություն ուներ պարզելու նաև գործը դատաքննության նախապատրաստելու փուլում դատավարական համապատասխան գործիքակազմի կիրառմամբ։

Այսպես՝ Վճռաբեկ դատարանի գնահատմամբ՝ Հայցվորի պահանջը հայցադիմումում բովանդակելու ձևական պահանջի առկայությունը պայմանավորված է այնքանով, որքանով անհրաժեշտ է հայց հարուցելու իրավունքի իրացման համար, սակայն նման պահանջի շարադրանքն ու բովանդակությունը, չպետք է առաջացնեն իրավունքի անհամաչափ սահմանափակում՝ հանգեցնելով դրա էության խաթարմանը:

Նման պայմաններում Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ սույն գործով ներկայացված հայցադիմումի ընդունելիության հարցը լուծելիս Դատարանը պետք է առաջնորդվեր անձի իրավունքների խախտման վերաբերյալ դատարան դիմելու անձի սահմանադրական իրավունքի ապահովման գերակայությամբ, ուստի ստորադաս դատարանների այն պատճառաբանությունը, որ Հովհաննես Հովհաննիսյանի կողմից ներկայացված հայցադիմումը չի բովանդակում Օրենսգրքի 73-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 7-րդ կետով սահմանված հայցվորի պահանջը, անհիմն է: Այլ կերպ ասած՝ Դատարանը, հայցադիմումը վերադարձնելով, իրականացրել է օրենքի նեղ մեկնաբանում՝ չապահովելով Հայցվորի՝ «դատարանի մատչելիության» իրավունքի իրականացումը և խախտելով վարչական գործերով արդարադատություն իրականացնելիս իրավունքի գերակայությունը:

Հիմք ընդունելով վերոգրյալը՝ Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ Դատարանը, սույն գործով 10.10.2022 թվականին կայացնելով «Հայցադիմումը վերադարձնելու մասին» որոշում Օրենսգրքի 79-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետի հիմքով, սահմանափակել է Հովհաննես Հովհաննիսյանի դատարանի մատչելիության իրավունքը, ինչի արդյունքում խաթարվել է դատական պաշտպանության և արդար դատաքննության իրավունքների բուն էությունը, ինչն անտեսվել է Վերաքննիչ դատարանի կողմից:

Հաշվի առնելով վերը շարադրված հիմնավորումները և ղեկավարվելով ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 153-րդ, 163-րդ, 169-րդ և 171-րդ հոդվածներով` Վճռաբեկ դատարանը

1. Վճռաբեկ բողոքը բավարարել: Վերացնել ՀՀ վերաքննիչ վարչական դատարանի 19.12.2022 թվականի «Վերաքննիչ բողոքը մերժելու մասին» որոշումը և կայացնել նոր դատական ակտ. վերացնել ՀՀ վարչական դատարանի 10.10.2022 թվականի «Հայցադիմումը վերադարձնելու մասին» որոշումը։

2. Որոշումն օրինական ուժի մեջ է մտնում կայացման պահից, վերջնական է և բողոքարկման ենթակա չէ:

Նախագահող զեկուցող	Հ. Բեդևյան Ա. ԹՈՎՄԱՍՅԱՆ Լ. Հակոբյան Ռ. Հակոբյան
	Ք. Մկոյան

Պաշտոնական հրապարակման օրը՝ 2 փետրվարի 2024 թվական: