ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

Օրինագիծն ընդունված է ՀՀ Գերագույն խորհրդի

կողմից «10» հունիսի 1993 թ. Հ.Ն.-0851-I

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ԵՎ ՀԱՆՐԱՅԻՆ ԲՆԱԿԱՐԱՆԱՅԻՆ ՖՈՆԴԻ ՍԵՓԱԿԱՆԱՇՆՈՐՀՄԱՆ ՄԱՍԻՆ

Սույն օրենքը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության տարածքում պետական բնակարանային ֆոնդի և հանրային բնակարանային ֆոնդի (բնակելի տների և այլ շինությունների բնակելի տարածությունների) սեփականաշնորհման հիմնական դրույթները, կարգավորում սեփականության հարաբերությունների ձևափոխման իրավական, տնտեսական և կազմակերպական հիմունքները, ինչպես նաև ապահովում բնակարանային ֆոնդի արդյունավետ օգտագործումն ու պահպանումը:

Գ Լ ՈՒ Խ  1

ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

Հոդված 1. Հայաստանի Հանրապետության պետական և հանրային բնակարանային ֆոնդի տների բնակարանների սեփականաշնորհումը` կամավորության սկզբունքով քաղաքացիներին բնակարանների (բնակելի տարածությունների) անհատույց հատկացումն է:

Հոդված 2. Սեփականաշնորհված բնակարանները (բնակելի տարածությունները) հանդիսանում են քաղաքացիների սեփականությունը, և դրանց նկատմամբ սեփականության իրավունքի իրացումը չպետք է հակասի Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ երաշխավորված քաղաքացիների իրավունքներին:

Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիները իրավունք ունեն տիրապետել, օգտագործել և տնօրինել սեփականաշնորհված բնակարանները (բնակելի տարածությունները) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

Հոդված 3. Սեփականաշնորհման սուբյեկտ են հանդիսանում Հայաստանի Հանրապետությունում մշտապես բնակվող, տվյալ բնակտարածությունում գրանցում ունեցող, ինչպես նաև օրենքով սահմանված դեպքերում բնակտարածության նկատմամբ իրավունքը պահպանած քաղաքացիները:

Հոդված 4. Սեփականաշնորհման օբյեկտ են հանդիսանում`

ա) պետական (պատգամավորների քաղաքային, գյուղական խորհուրդների, նախկին շրջանային խորհուրդների, նախարարությունների, պետական վարչությունների ու այլ գերատեսչությունների տնօրինության տակ գտնվող) և հանրային (նախկին կոլտնտեսությունների և մյուս կոոպերատիվ կազմակերպությունների, նրանց միավորումների, արհմիութենական և մյուս հասարակական կազմակերպությունների տնօրինության տակ գտնվող) բնակարանային ֆոնդի բնակարանները (այսուհետև` բնակարանային ֆոնդ).

բ) բնակելի տունը ամբողջությամբ` ներառյալ կից կառույցները, նկուղները և ընդհանուր օգտագործման տարածքները, որոնք նախատեսված են բնակելի տան տարածքի հատակագծով:

(4-րդ հոդվածը փոփ. 12.06.96 ՀՕ-71)

Հոդված 5. Սեփականաշնորհման ենթակա են`

ա) առանձին մեկուսացված բնակարանները.

բ) երկու և ավելի վարձակալ ունեցող բնակարանների սենյակները.

գ) նոր կառուցվող այն բնակարանները (բնակելի տարածությունները), որոնք համապատասխան մարմինների կողմից հատկացվել են բնակիչներին.

դ) վերակառուցման կամ հիմնական նորոգման ենթակա տների բնակարանները` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով.

ե) պատմական և մշակութային հուշարձաններ հանդիսացող տների բնակարանները` հուշարձանների պահպանության համապատասխան մարմինների թույլտվության առկայության դեպքում` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով.

զ) ցոկոլային և կիսանկուղային տարածությունները, որոնք Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով հատկացված են բնակիչներին մշտական բնակության համար:

Հոդված 6. Սեփականաշնորհված բնակելի տների տարածքների հատակագծով նախատեսված հողատարածքների, բակերի, ընդհանուր օգտագործման տարածքների, կից կառույցների, նկուղների, բնակելի տներին հարող հողատարածքների նկատմամբ սեփականության իրավունքի իրացման և օգտագործման կարգը սահմանվում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ:

Հոդված 7. Սեփականաշնորհված բնակարանները ենթակա են պարտադիր ապահովագրման երկու տարի ժամկետով` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

Հոդված 8. Սեփականաշնորհման ենթակա չեն`

ա) զինվորական ավաններում գտնվող բնակելի տների բնակարանները.

բ) քանդման ենթակա վթարային տների բնակարանները.

գ) ուսանողական հանրակացարանների բնակելի տարածությունները:

Հոդված 9. Պաշտոնեական (ծառայողական) բնակելի տարածությունները և հանրակացարանային բնակելի տարածությունները սեփականաշնորհվում են, եթե գերատեսչությունների, ձեռնարկությունների, հիմնարկների, կազմակերպությունների կոլեկտիվները միջնորդում են Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանը` իրենց աշխատողների կողմից զբաղեցրած և իրենց տնօրինության տակ գտնվող պաշտոնեական, ինչպես նաև հանրակացարանային բնակելի տարածությունները սեփականության իրավունքով այդ աշխատողներին հատկացնելու վերաբերյալ, որի կարգը սահմանվում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից:

Հոդված 10. Ամրացման ենթակա և սահմանված կարգով վթարային ճանաչված բնակելի տների բնակարանները ենթակա են սեփականաշնորհման Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված կարգով և ժամկետներում:

Ամրացման ենթակա և վթարային ճանաչված բնակելի տների բնակարանները կարող են սեփականաշնորհվել միայն տվյալ բնակարանում ապրող բոլոր չափահաս անդամների գրավոր համաձայնության դեպքում, մինչև բնակելի տան շահագործման և նորոգման սահմանված միասնական կանոններին և նորմերին համապատասխանեցնելը:

Գ Լ ՈՒ Խ  2

ԲՆԱԿԱՐԱՆԱՅԻՆ ՖՈՆԴԻ ՍԵՓԱԿԱՆԱՇՆՈՐՀՄԱՆ ԿԱՐԳԸ

Հոդված 11. Բնակարանային ֆոնդի սեփականաշնորհումը կատարվում է սույն օրենքով սահմանված կարգով և իրականացվում է պատգամավորների քաղաքային խորհուրդների գործադիր մարմինների, մարզպետների և Երևանի քաղաքապետի կողմից:

Պատգամավորների քաղաքային խորհուրդների գործադիր մարմիններն իրականացնում են պատգամավորների քաղաքային խորհուրդների տնօրինության տակ գտնվող բնակարանային ֆոնդի, պատգամավորների քաղաքային խորհուրդների տարածքում տեղաբաշխված գերատեսչական և հանրային բնակարանային ֆոնդի սեփականաշնորհումը: Մարզպետներն իրականացնում են համապատասխան մարզի տարածքում գտնվող պատգամավորների գյուղական խորհուրդների տնօրինության տակ գտնվող բնակարանային ֆոնդի և գյուղական խորհուրդների տարածքում տեղաբաշխված գերատեսչական և հանրային բնակարանային ֆոնդի սեփականաշնորհումը` գյուղական խորհրդի նախագահի ներկայացմամբ: Երևան քաղաքի նախկին տեղական խորհուրդների տնօրինության տակ գտնվող բնակարանային ֆոնդի, ինչպես նաև դրանց տարածքում տեղաբաշխված գերատեսչական և հանրային բնակարանային ֆոնդի սեփականաշնորհումն իրականացնում է Երևանի քաղաքապետը` քաղաքապետարանի տարածքային բաժինների ներկայացմամբ:

Գերատեսչությունների, ձեռնարկությունների, կազմակերպությունների ներկայացուցիչները մասնակցում են իրենց տնօրինության տակ գտնվող բնակարանային ֆոնդի սեփականաշնորհմանը Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված կարգով:

(11-րդ հոդվածը խմբ. 12.06.96 ՀՕ-71)

Հոդված 12. Պետական և հանրային բնակարանային ֆոնդի բնակարանների (բնակելի տարածությունների) սեփականաշնորհումը կատարվում է տվյալ բնակարանի վարձակալի կողմից պատգամավորների համապատասխան քաղաքային խորհրդի գործադիր մարմնին, մարզպետին կամ Երևանի քաղաքապետին հասցեագրված դիմումի հիման վրա` նրա հետ համատեղ բնակվող ընտանիքի չափահաս անդամների գրավոր համաձայնության առկայության դեպքում:

Սեփականաշնորհումը կատարվում է դիմումը ներկայացնելուց հետո երկու ամսվա ընթացքում:

(12-րդ հոդվածը խմբ. 12.06.96 ՀՕ-71)

Հոդված 13. Բնակարանային ֆոնդի բնակարանների սեփականաշնորհումը ընտանիքի չափահաս անդամների համաձայնության դեպքում ձևակերպվում է կամ տվյալ բնակարանի վարձակալի անունով, կամ նրա ընտանիքի որևէ չափահաս անդամի անունով` որպես ընտանիքի բոլոր անդամների ընդհանուր համատեղ, կամ ընդհանուր բաժնեմասային սեփականություն:

Վարձակալի ընտանիքի այն անդամները, որոնք բնակվում են նրա հետ համատեղ, Հայաստանի Հանրապետության բնակարանային օրենսգրքի համաձայն, վարձակալի հետ համահավասար օգտվում են բնակտարածության վարձակալության պայմանագրից բխող բոլոր իրավունքներից և կրում են բոլոր պարտականությունները, ինչպես նաև օգտվում են բնակարանների սեփականաշնորհումից բխող բոլոր իրավունքներից:

Հոդված 14. Երկու և ավելի վարձակալ ունեցող բնակարանները սեփականաշնորհվում են բնակարանների վարձակալների դիմումների հիման վրա յուրաքանչյուր ընտանիքի չափահաս անդամների գրավոր համաձայնության դեպքում:

Տվյալ ընտանիքի բնակտարածությունը սեփականաշնորհվում է որպես ընտանիքի բոլոր անդամների ընդհանուր համատեղ, կամ ընդհանուր բաժնեմասային սեփականություն:

Երկու և ավելի վարձակալ ունեցող բնակարանների ընդհանուր օգտագործման տարածքը ձևակերպվում է որպես ընդհանուր համատեղ սեփականություն:

Հոդված 15. Բնակարանային ֆոնդի սեփականաշնորհման հետ կապված փաստաթղթերը ձևակերպելու նպատակով գանձվում է վարձ, որի մեծությունը չպետք է գերազանցի սեփականաշնորհման հետ կապված ծախսերի գումարը: Վարձի չափը և մուծման կարգը սահմանվում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից:

Հայաստանի Հանրապետության բռնադատված քաղաքացիներն ազատվում են սույն հոդվածով նախատեսված վարձավճարից:

(15-րդ հոդվածը լրաց. 03.11.94 ՀՕ-124)

Հոդված 16. Սեփականաշնորհման հետ կապված փաստաթղթերի ձևակերպման համար գանձվող վարձը փոխանցվում է համապատասխանաբար քաղաքային, գյուղական, իսկ Երևան քաղաքում` Երևան քաղաքի բյուջե:

(16-րդ հոդվածը խմբ. 12.06.96 ՀՕ-71)

Հոդված 17. Սեփականաշնորհված բնակարանները որպես անշարժ գույք ենթակա են հարկման Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

Հոդված 18. Բնակարանային ֆոնդի բնակարանների (բնակելի տարածությունների) սեփականաշնորհման մերժումը կարող է գանգատարկվել դատական կարգով:

Հոդված 19. Պատգամավորների քաղաքային, գյուղական խորհուրդները, իսկ Երևան քաղաքում` Երևանի քաղաքապետը, ձեռնարկությունները, միավորումները, կազմակերպությունները կարող են բնակարանը քաղաքացուց գնել Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

(19-րդ հոդվածը խմբ. 12.06.96 ՀՕ-71)

Հոդված 20. Հայաստանի Հանրապետության այն քաղաքացիները, որոնք մշտական բնակության են մեկնում հանրապետությունից դուրս, կարող են պահպանել սեփականաշնորհված բնակարանի նկատմամբ սեփականության իրավունքը: Այդ բնակարանների օգտագործման և օտարման կարգը սահմանվում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից:

Հոդված 21. Սեփականաշնորհված բնակելի տները, բնակարանները (բնակելի տարածությունները) սահմանված կարգով դուրս են հանվում պետական և հանրային բնակարանային ֆոնդից:

Հոդված 22. Սեփականաշնորհված բնակարանների (տների) սեփականատերերին տրվում են սեփականության մասին տնային գիրք և տեխնիկական անձնագիր` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված կարգով:

Գ Լ ՈՒ Խ  3

ՍԵՓԱԿԱՆԱՇՆՈՐՀՎԱԾ ԲՆԱԿԱՐԱՆՆԵՐԻ ՇԱՀԱԳՈՐԾՈՒՄԸ ԵՎ ՍՊԱՍԱՐԿՈՒՄԸ

Հոդված 23. Սեփականաշնորհված բնակարանների (բնակելի տների) շահագործման, նորոգման և սպասարկման համար անհրաժեշտ ծախսերը կատարվում են դրանց սեփականատերերի միջոցների հաշվին, բնակարանային ֆոնդի համար սահմանված շահագործման, նորոգման և սպասարկման միասնական կանոնների և նորմերի պահպանմամբ, որոնք մշակվում են Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից:

Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով սեփականատերերը ստեղծում են համապատասխան միավորումներ, ընկերություններ, այլ կազմակերպություններ` տների սպասարկման և նորոգման համար:

Հոդված 24. Սեփականատերերի կազմակերպությունների որոշմամբ բնակելի տան սպասարկումը պայմանագրային հիմունքներով կարող է իրականացվել ինչպես պետական բնակշահագործման և շիննորոգման կազմակերպությունների, այնպես էլ ոչ պետական մասնագիտացված կազմակերպությունների կողմից:

Հոդված 25. Լրիվ կամ մասնակի սեփականաշնորհված տներում տեղաբաշխված բնակարանների սեփականատերերի (վարձակալների) կողմից լիազորված ներկայացուցչական մարմնի և պետական իշխանության համապատասխան մարմնի միջև կնքվում է պայմանագիր, որտեղ ճշտվում են`

ա) բնակելի տան բնակարանների սեփականատերերի (վարձակալների) ներկայացուցչական մարմնի տնօրինությանը հանձնվող բնակելի տանը հարող տարածքների սահմանները.

բ) բնակելի տանը հարող տարածքների նկատմամբ սեփականատերերի (վարձակալների) ներկայացուցչական մարմնի իրավասությունը և կողմերի պարտականությունների շրջանակները.

գ) բնակելի տանը հարող տարածքների սպասարկման միասնական նորմերը և կանոնները:

Հոդված 26. Սեփականաշնորհված բնակարանային ֆոնդի տեխնիկական վիճակի հսկողությունն իրականացնում են պետական իշխանության տեղական մարմինները` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

Բնակելի շենքի արտաքին վերափոխումները թույլատրվում են միայն համապատասխան մասնագիտական ծառայությունների համաձայնության դեպքում:

Հոդված 27. Յուրաքանչյուր բնակարանի սեփականատեր, ինչպես նաև սեփականատերերի կազմակերպությունը պարտավոր են պահպանել ընդհանուր օգտագործման տարածքի հակահրդեհային, ճարտարապետական, սանիտարական, սեյսմիկ, տեխնիկական և մյուս կանոնները, ինչպես նաև բոլոր սեփականատերերի ընդհանուր շահերը:

Հոդված 28. Սեփականաշնորհված բնակարանների, բնակելի տների, ինժեներական սարքավորումների և հարող տարածքների շահագործման կանոնների խախտումը հանգեցնում է պատասխանատվության` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

Հոդված 29. Սույն օրենքով բնակարանային ֆոնդի սեփականաշնորհումն իրականացվում է մինչև 1996 թվականի դեկտեմբերի 31-ը: Նշված ժամկետը չի տարածվում բռնադատվածների կողմից բնակարանների սեփականաշնորհման վրա:

Սահմանված ժամկետում չսեփականաշնորհված պետական բնակարանները հանձնվում են տեղական ինքնակառավարման մարմինների տնօրինությանը:

(29-րդ հոդվածը լրաց. 03.11.94 ՀՕ-124, խմբ. 13.09.95 ՀՕ-1, 12.06.96 ՀՕ-71)

Հայաստանի Հանրապետության Նախագահ	Լ. Տեր-Պետրոսյան
Երևան  29 հունիսի 1993 թ. ՀՕ-58