ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

Օ Ր Ե Ն Ք Ը

Ընդունված է Ազգային ժողովի կողմից

1995 թվականի նոյեմբերի 20-ին

ՇՐՋԱԿԱ ՄԻՋԱՎԱՅՐԻ ՎՐԱ ԱԶԴԵՑՈՒԹՅԱՆ ՓՈՐՁԱՔՆՆՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ

Սույն օրենքը կարգավորում է շրջակա միջավայրի վրա նախատեսվող գործունեության և հայեցակարգի ազդեցության փորձաքննության իրավական, տնտեսական և կազմակերպական հիմունքները:

ԳԼՈՒԽ 1

ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

Հոդված 1.

Հիմնական հասկացությունները

1. Նախատեսվող գործունեություն - նախատեսվող տնտեսական, սոցիալական և այլ գործունեություն (կառուցում, վերակառուցում, ընդլայնում, տեխնիկական վերազինում, լուծարում):

2. Հայեցակարգ - հայեցակարգեր, ծրագրեր, համալիր սխեմաներ և գլխավոր հատակագծեր:

3. Լիազորված մարմին - շրջակա միջավայրի վրա նախատեսվող գործունեության և հայեցակարգի ազդեցության փորձաքննությունն իրականացնող լիազորված պետական մարմին:

4. Ներկայացնող - հայեցակարգ մշակող և ներկայացնող:

5. Սահմանային չափ - նախատեսվող գործունեության հզորությունը բնորոշող սահմանային չափ (արտադրողականություն, հզորություն, մակերես, ծավալ, քանակություն և այլն):

6. Ձեռնարկող - իրավաբանական կամ ֆիզիկական անձ, ինչպես նաև իրավաբանական անձի կարգավիճակ չունեցող ձեռնարկություն, որոնք մտադիր են իրականացնել որևէ նախատեսվող գործունեություն:

7. Փաստաթղթեր - շրջակա միջավայրի վրա նախատեսվող գործունեության ազդեցության գնահատման համար ձեռնարկողի կողմից ներկայացվող փաստաթղթեր:

8. Լիազորված անձինք - մասնագետներ, հիմնարկներ, ձեռնարկություններ, կազմակերպություններ և անհատ ձեռներեցներ, որոնք մասնագիտական եզրակացություն մշակելու համար լիազորված մարմնի կողմից ստացել են մասնագիտական իրավասության հավաստագիր:

9. Ազդակիր համայնք - շրջակա միջավայրի վրա նախատեսվող գործունեության հնարավոր ազդեցության ենթակա մարզի (մարզերի), համայնքի (համայնքների) բնակչություն:

10. Հասարակական լսումներ - նախատեսվող գործունեության և հայեցակարգի ներկայացում լրատվական միջոցներով, քննարկում ժողովներում և հասարակական կարծիքի հավաքում:

11. Մասնագիտական եզրակացություն - լիազորված անձանց կողմից փաստաթղթերի վերաբերյալ մշակված և լիազորված մարմին ներկայացված եզրակացություն:

12. Փորձաքննական եզրակացություն - լիազորված մարմնի կողմից նախատեսվող գործունեության և հայեցակարգի վերաբերյալ ձեռնարկողին և ներկայացնողին տրված դրական կամ բացասական եզրակացություն:

(1-ին հոդվածը փոփ. 13.05.97 ՀՕ-114)

Հոդված 2.

Շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության փորձաքննության նպատակը և սկզբունքները

1. Շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության փորձաքննությունը պետության կողմից անցկացվող պարտադիր գործունեություն է, որի հիմնական նպատակն է կանխորոշել, կանխարգելել կամ նվազագույնի հասցնել հայեցակարգի և նախատեսվող գործունեության վնասակար ազդեցությունը մարդու առողջության, շրջակա միջավայրի, տնտեսական և սոցիալական բնականոն զարգացման վրա:

2. Շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության փորձաքննությունը ելնում է`

- առողջության, բնականոն ապրելու և ստեղծագործելու համար բարենպաստ շրջակա միջավայր ունենալու մարդու իրավունքից.

- բնական պաշարների արդյունավետ, համալիր և բանական օգտագործման պահանջներից.

- էկոլոգիական համակարգերի հավասարակշռության և բնության մեջ գոյություն ունեցող բույսերի և կենդանիների բոլոր տեսակների պահպանման անհրաժեշտությունից` նկատի ունենալով ներկա և ապագա սերունդների շահերը:

3. Շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության փորձաքննությունը հիմնվում է`

- գիտական հիմնավորվածության,

- օրինականության,

- որոշումների ընդունման հրապարակայնության սկզբունքների վրա:

Հոդված 3.

Փորձաքննության խնդիրները

Շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության փորձաքննության խնդիրներն են`

- վերլուծել նախատեսվող գործունեության, հայեցակարգի և դրանց այլընտրանքների հնարավորությունը և նպատակահարմարությունը` հաշվի առնելով էկոլոգիական բոլոր սահմանափակումները.

- գնահատել նախատեսվող գործունեության, հայեցակարգի և դրանց այլընտրանքների հնարավոր ազդեցությունը շրջակա միջավայրի վրա և վտանգավորության աստիճանը.

- ստուգել շրջակա միջավայրի վրա նախատեսվող գործունեության, հայեցակարգի և դրանց այլընտրանքների հնարավոր էկոլոգիական ազդեցության աստիճանը, հետևանքների վերլուծման ամբողջականությունը և ստույգությունը, այդ հետևանքների կանխարգելման, վերացման կամ նվազեցման համար նախատեսված միջոցառումների բավարարությունը ինչպես շահագործման և իրականացման գործընթացում, այնպես էլ արտակարգ իրավիճակների ժամանակ.

- ապահովել բնական պաշարների արդյունավետ, բանական օգտագործումը.

- արգելել շրջակա միջավայրի վրա անդառնալի վնասակար ազդեցություն ունեցող ցանկացած նախատեսվող գործունեություն, եթե Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ այլ բան չի նախատեսված.

- ապահովել հասարակության ներգրավումը և մասնակցությունը փորձաքննության բոլոր փուլերում:

ԳԼՈՒԽ 2

ՇՐՋԱԿԱ ՄԻՋԱՎԱՅՐԻ ՎՐԱ ՆԱԽԱՏԵՍՎՈՂ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ԱԶԴԵՑՈՒԹՅԱՆ ՓՈՐՁԱՔՆՆՈՒԹՅՈՒՆԸ

Հոդված 4.

Փորձաքննության ենթակա նախատեսվող գործունեությունները

1. Շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության փորձաքննության ենթակա են հետևյալ նախատեսվող գործունեությունները.

ա) էներգետիկայի ոլորտում`

- ատոմակայաններ և ատոմային ռեակտորով այլ կառույցներ,

- ջերմային էլեկտրակայաններ, գոլորշու և տաք ջրի արտադրության կայանքներ,

- հիդրոէլեկտրակայաններ, այլընտրանքային էներգետիկայի կայաններ,

- երկրաջերմային կայաններ,

- միջուկային վառելիքի արտադրության և հարստացման վերափոխիչ կայանքներ,

- միջուկային վառելիքի միջանկյալ պահպանման կառույցներ,

- բարձր ռադիոակտիվության թափոնների վերամշակման և վերջնական տեղադրման կառույցներ,

- գործող և փակված ատոմակայանների և ռադիոնուկլոիդներ օգտագործող կայանքների ռադիոակտիվ թափոնների վերամշակում և թաղում.

բ) լեռնահանքային արդյունաբերության ոլորտում`

- հանքանյութերի արդյունահանում և վերամշակում,

- ածխի, նավթի և բնական գազի հանույթ և վերամշակում,

- ուրանի հանքաքարի հանույթ և վերամշակում, կոշտ և հեղուկ թափոնների վնասազերծում և հանքավայրի վերականգնում.

գ) քիմիական արդյունաբերության ոլորտում`

- կաուչուկների, ռետինատեխնիկական իրերի և այլ օրգանական նյութերի արտադրություն և վերամշակում,

- նավթավերամշակման արտադրություն,

- անօրգանական թթուների, ալկալիների և այլ նյութերի արտադրություն,

- սահմանային չափը գերազանցող լվացող, մաքրող և կենցաղային քիմիայի այլ նյութերի արտադրություն,

- թունավոր և դեղագործական նյութերի արտադրություն,

- թունաքիմիկատների և քիմիական պարարտանյութերի արտադրություն.

դ) շինանյութերի արդյունաբերության ոլորտում`

- ցեմենտի, կրաքարի, գաջի արտադրություն,

- սալիկների, շինարարական քարերի, երկաթբետոնյա կառուցվածքների և շինարարական այլ ապրանքների արտադրություն.

ե) մետալուրգիայի ոլորտում`

- երկաթի, պողպատի և գունավոր մետաղների արտադրություն և մշակում,

- սահմանային չափը գերազանցող մետաղների մակերեսային մշակում.

զ) էլեկտրատեխնիկական, ռադիոէլեկտրոնային արտադրության ոլորտում`

- սահմանային չափը գերազանցող նախատեսվող գործունեություններ.

է) փայտի և թղթի արդյունաբերության ոլորտում`

- սահմանային չափը գերազանցող նախատեսվող գործունեություններ.

ը) թեթև արդյունաբերության ոլորտում`

- սահմանային չափը գերազանցող մանածագործական, գործվածքային, կոշիկի և այլ արտադրություն.

թ) սննդի արդյունաբերության, ձկնային տնտեսության ոլորտում`

- սահմանային չափը գերազանցող նախատեսվող գործունեություններ.

ժ) քաղաքաշինության ոլորտում`

- սահմանային չափը գերազանցող շենքեր, կառույցներ, համալիրներ և այլ նախատեսվող գործունեություններ.

ժա) քաղաքային տնտեսության ոլորտում`

- կեղտաջրերի մաքրման կայաններ.

ժբ) թափոնների օգտագործման ոլորտում`

- վտանգավոր և այլ թափոնների հեռացում կամ այդ նպատակով մշակում,

- թափոնների հեռացման օբյեկտներ.

ժգ) բնության պահպանության ոլորտում`

- մարդու ազդեցությամբ խախտված բնական էկոհամակարգերի բարելավում և վերականգնում,

- կենդանիների և բույսերի նոր տեսակների ներմուծում.

ժդ) գյուղատնտեսության ոլորտում`

- սահմանային չափը գերազանցող տարածքի բարելավում (այդ թվում` աղակալած հողերի բարելավում, ոռոգման և չորացման ցանցերի կառուցում, ճահիճների չորացում, բերրի հողի պահպանում էրոզիայից, աղակալումից և որակի փոփոխությունից).

ժե) անտառային տնտեսության ոլորտում`

- անտառվերականգնում,

- անտառի որակական կազմի բարելավում.

ժզ) ջրային տնտեսության ոլորտում`

- ջրամբարներ ու պատվարներ, ամբարտակներ, խոշոր ջրանցքներ, մղիչ կայաններ և այլ ջրատնտեսական կառույցներ,

- ստորերկրյա ջրերի արդյունահանում.

ժէ) ենթակառույցների ոլորտում`

- մայրուղիների, թունելների, կամուրջների, մետրոպոլիտենի, երկաթուղիների, օդանավակայանների և սահմանային չափը գերազանցող ճանապարհների կառուցում,

- սահմանային չափը գերազանցող գազի, նավթի, գոլորշու և ջրատար խողովակաշարեր, ներառյալ դրանց զուգակցող սարքավորումները (մղիչներ, փոխարկման և կոմպրեսորային կայաններ),

- սահմանային չափը գերազանցող էլեկտրահաղորդման գծեր,

- սահմանային չափը գերազանցող վառելանյութերի (այդ թվում` բնական և այլ գազերի) և քիմիկատների վերգետնյա և ստորգետնյա պահեստարաններ,

- ինժեներական պաշտպանիչ կառույցներ,

- գերհզոր կապի միջոցներ.

ժը) սպասարկման ոլորտում`

- սահմանային չափը գերազանցող առևտրի կենտրոններ և տոնավաճառներ,

- սահմանային չափը գերազանցող հյուրանոցային և զբոսաշրջիկային համալիրներ,

- բենզակայաններ,

- սահմանային չափը գերազանցող հասարակական սննդի օբյեկտներ (ռեստորաններ, սրճարաններ, ճաշարաններ և այլն),

- ավտոկայաններ, երկաթուղու կայարաններ,

- դիակիզարաններ և գերեզմանոցներ:

2. Նախատեսվող գործունեությունների սահմանային չափերը որոշում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

3. Փորձաքննության ենթակա են նաև սույն հոդվածի 1-ին կետում թվարկված այն նախատեսվող գործունեությունները, որոնց ցուցանիշները չեն հասնում սահմանային չափերին, բայց իրականացվելու են այնպիսի տարածքներում, որոնց կարգավիճակը որոշվում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ:

4. Լիազորված մարմնի որոշմամբ փորձաքննության ենթակա են նաև սույն հոդվածի 1-ին կետում թվարկված սահմանային չափերը չգերազանցող նախատեսվող գործունեությունները`

- այն վարչատարածքային միավորի նախաձեռնությամբ, որի տարածքում նախատեսվում է իրականացնել գործունեությունը.

- նախարարությունների և պետական իշխանության այլ մարմինների նախաձեռնությամբ.

- այն համայնքների նախաձեռնությամբ, որոնց տարածքում կամ շրջակայքում պլանավորվում է նախատեսվող գործունեության իրականացումը.

- հասարակական կազմակերպությունների, առանձին խմբերի նախաձեռնությամբ.

- լիազորված մարմնի սեփական նախաձեռնությամբ:

Հոդված 5.

Փորձաքննության շրջանակները

1. Փորձաքննությունն առնվազն պետք է ընդգրկի`

ա) նախատեսվող գործունեության հնարավոր ուղղակի և անուղղակի ազդեցության կանխորոշում, նկարագրում և գնահատում`

- կլիմայական պայմանների, բուսական ու կենդանական աշխարհի, էկոհամակարգերի առանձին տարրերի, նրանց փոխհարաբերության ու կայունության, բնության հատուկ պահպանվող տարածքների, լանդշաֆտի, երկրաձևաբանական կառույցների, օդի, մակերեսային և ստորերկրյա ջրերի, ընդերքի, հողի,

- բնակչության առողջության և բարեկեցության,

- բնակավայրերի շրջակա միջավայրի,

- բնական պաշարների օգտագործման,

- պատմամշակութային հուշարձանների նկատմամբ.

բ) այլընտրանքային լուծումներ, այդ թվում` զրոյական գործողության այլընտրանք (նախատեսվող գործունեության բացառում), դրանց համեմատական վերլուծություն և առավել ընդունելի տարբերակի ընտրություն.

գ) շրջակա միջավայրի վրա նախատեսվող գործունեության հնարավոր ազդեցության վերացման կամ նվազեցման միջոցառումներ.

դ) նախատեսվող գործունեության բնապահպանական վնասակար ազդեցության պատճառով ընտրված զրոյական տարբերակի դեպքում տնտեսական և սոցիալական զարգացման և շրջակա միջավայրի վրա հետևանքների մանրակրկիտ գնահատում:

2. Նախատեսվող գործունեության փորձաքննության ընթացքում գնահատվում է շրջակա միջավայրի վրա հնարավոր ազդեցությունը` կառուցման, շահագործման, լուծարման ընթացքում և լուծարումից հետո, ինչպես նաև արտակարգ իրավիճակներում:

3. Նախատեսվող գործունեության ազդեցության փորձաքննության ընթացքում հաշվի են առնվում տվյալ տարածքի սոցիալ-տնտեսական, էկոլոգիական և պատմամշակութային առանձնահատկությունները:

Հոդված 6.

Նախատեսվող գործունեության իրականացման ծանուցման կարգը

1. Ձեռնարկողը, որը մտադիր է իրականացնել սույն օրենքի 4 հոդվածի 1-ին կետում թվարկված որևէ նախատեսվող գործունեություն, պարտավոր է այդ մասին ծանուցել լիազորված մարմնին:

2. Ծանուցումը պարունակում է`

ա) նախատեսվող գործունեության մասին հիմնական տվյալներ, մասնավորապես` անվանումը, տեղադրման վայրը, նախատեսվող գործունեության նպատակը, բնութագիրը (առանձնահատկությունները), ծավալը, սկսելու և ավարտելու ժամկետները.

բ) նախատեսվող գործունեության համար անհրաժեշտ հողատարածքի չափը, էներգիայի, ջրի և հումքի վերաբերյալ պահանջները.

գ) տեխնիկական և տեխնոլոգիական լուծումների համառոտ նկարագիրը.

դ) շրջակա միջավայրի վրա նախատեսվող գործունեության ազդեցության հիմնական տվյալները, շրջակա միջավայրի առանձին բաղադրիչների վրա հնարավոր ազդեցության և վտանգավորության աստիճանը.

ե) ազդակիր համայնքի որոշումը տվյալ վարչատարածքային միավորի զարգացման պլանին նախատեսվող գործունեության համապատասխանության մասին.

զ) ազդակիր համայնքի որոշումը հողահատկացման մասին.

է) համապատասխան պետական մարմնի կարծիքը, իսկ անհրաժեշտության դեպքում` արտոնագիրը:

3. Ծանուցումը ստանալուց հետո 7-օրյա ժամկետում լիազորված մարմինն իրազեկ է պահում ազդակիր համայնքի ղեկավարներին և հասարակայնությանը նախատեսվող գործունեության իրականացման նախաձեռնության մասին:

4. Ազդակիր համայնքի ղեկավարները և ձեռնարկողը ծանուցումը ստանալուց հետո 15-օրյա ժամկետում կազմակերպում են նախատեսվող գործունեության վերաբերյալ հասարակական լսումներ (որի արարողակարգը որոշում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը)` լրատվական միջոցներով տեղեկություններ հաղորդելով նախատեսվող գործունեության, լսումների տեղի և ժամկետի մասին:

5. Եթե 30 օրվա ընթացքում ազդակիր համայնքի կամ հասարակայնության կողմից առաջարկներ չեն ուղարկվում լիազորված մարմին, ապա ազդակիր համայնքի կարծիքը համարվում է դրական:

6. Սույն օրենքի 4 հոդվածի 4-րդ կետից բխող նախաձեռնության դրսևորումից հետո 30-օրյա ժամկետում լիազորված մարմինը որոշում է կայացնում շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության փորձաքննության իրականացման կամ չիրականացման մասին և իրազեկ է պահում փորձաքննության նախաձեռնություն դրսևորողներին և ձեռնարկողին:

Շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության փորձաքննության իրականացման անհրաժեշտության դեպքում ձեռնարկողը լիազորված մարմին է ներկայացնում 7 հոդվածից բխող փաստաթղթերը:

(6-րդ հոդվածը փոփ. 13.05.97 ՀՕ-114)

Հոդված 7.

Փորձաքննության համար անհրաժեշտ փաստաթղթերը

1. Ձեռնարկողը շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության փորձաքննությանը ենթակա նախատեսվող գործունեության փաստաթղթերը սահմանված կարգով ներկայացնում է լիազորված մարմին:

2. Փաստաթղթերի և դրանցում պարունակվող տվյալների ցանկն ու ծավալը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը` լիազորված մարմնի առաջարկով:

Հոդված 8.

Փորձաքննությանը ենթակա փաստաթղթերի հրապարակումը և քննարկումը

1. Փաստաթղթերը ստանալուց հետո լիազորված մարմինը դրանց օրինակներն անմիջապես տրամադրում է մարզի կամ համայնքի ղեկավարներին, համապատասխան պետական մարմնին և ազդակիր համայնքին:

Ազդակիր համայնքի ղեկավարները 5-օրյա ժամկետում լրատվական միջոցներով տեղեկացնում են, թե որտեղ և երբ է հնարավոր ծանոթանալ և տվյալներ ստանալ (գրավոր կամ բանավոր) փաստաթղթերի մասին:

2. Լիազորված մարմինը, ազդակիր համայնքի ղեկավարները և ձեռնարկողը 30 օրացուցային օրվա ընթացքում կազմակերպում ու ապահովում են հասարակայնության կողմից փաստաթղթերի ուսումնասիրությունը և լսումները: Հասարակայնության կարծիքը նշված ժամանակամիջոցում ներկայացվում է ազդակիր համայնքի ղեկավարներին կամ անմիջապես լիազորված մարմին:

Եթե ազդակիր համայնքի թիվը մեկից ավելի է, հասարակական լսումների վայրը որոշում է լիազորված մարմինը:

3. Սույն հոդվածի 2-րդ կետից բխող ժամկետը լրանալուց հետո 10-օրյա ժամկետում ազդակիր համայնքների ղեկավարները հասարակայնության կարծիքը և իրենց կարծիքները ներկայացնում են լիազորված մարմին:

4. Համայնքի ազդակիր լինելու կամ չլինելու հարցը վերջնականապես որոշում է լիազորված մարմինը:

5. Համապատասխան պետական մարմինները փաստաթղթերը ստանալուց հետո 30-օրյա ժամկետում ուղարկում են իրենց կարծիքը լիազորված մարմին:

6. Եթե սույն հոդվածի 2-րդ, 3-րդ և 5-րդ կետերի համաձայն ոչ մի կարծիք սահմանված ժամկետում չի ներկայացվել լիազորված մարմին, ապա համարվում է, որ փաստաթղթերի վերաբերյալ բացասական կարծիք չկա:

7. Սույն հոդվածի 1-ին, 2-րդ, 3-րդ, 5-րդ և 6-րդ կետերի կիրառումը սահմանափակվում է` կապված պետական, արտադրական և առևտրական գաղտնիքների հետ և կարգավորվում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ:

Հոդված 9.

Փաստաթղթերի փորձաքննության վերաբերյալ մասնագիտական եզրակացության ապահովումը

1. Մասնագիտական եզրակացությունը կարող են մշակել միայն լիազորված անձինք, որոնք ստացել են լիազորված մարմնի կողմից տրված մասնագիտական իրավասության հավաստագրեր:

2. Մասնագիտական իրավասության հավաստագրի տրման կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

3. Լիազորված մարմինը ապահովում է հասարակայնության մասնակցությունը լիազորված անձանց ընտրման բոլոր փուլերում:

4. Լիազորված մարմինը ստեղծում և պարբերաբար վերանայում է լիազորված անձանց վերաբերյալ տվյալների բանկը:

5. Փաստաթղթերը ստանալուց հետո 70-օրյա ժամկետում լիազորված մարմինը լիազորված անձանց միջոցով ապահովում է փաստաթղթերի վերաբերյալ մասնագիտական եզրակացության մշակումը: Մասնագիտական եզրակացության մշակման ընթացքում հաշվի են առնվում հասարակական, ազդակիր համայնքի և համապատասխան պետական մարմինների կարծիքները: Հիմնավորելու դեպքում լիազորված մարմինը կարող է նշված ժամկետը երկարացնել, բայց ոչ ավել, քան 180 օր:

6. Մասնագիտական եզրակացության մշակման աշխատանքներում արգելվում է ներգրավել այն լիազորված անձանց, որոնք մասնակցել են փաստաթղթերի մշակմանը:

7. Մասնագիտական եզրակացությունը մշակելիս փորձաքննության են ենթարկվում`

ա) փաստաթղթերի լիարժեքությունը.

բ) հասարակության, ազդակիր համայնքի և պետական շահագրգիռ մարմինների կարծիքները.

գ) շրջակա միջավայրի վրա նախատեսվող գործունեության բոլոր դրական և բացասական ազդեցությունների առկայության ամբողջականությունը, ինչպես նաև դրանց փոխներգործությունը.

դ) կիրառված գնահատման մեթոդները և տեղեկատվության ամբողջականությունը.

ե) շրջակա միջավայրի վրա վնասակար ազդեցության վերացման կամ նվազեցման նպատակով առաջարկված տեխնիկական լուծումների համապատասխանությունը ժամանակակից գիտական և տեխնիկական մակարդակին.

զ) նախատեսված գործունեության այլընտրանքային լուծումները.

է) շրջակա միջավայրի վրա նախատեսված գործունեության վնասակար ազդեցության բացառման կամ նվազեցման, ինչպես նաև նախատեսված գործունեության կիրառման և շահագործման միջոցառումների և անհրաժեշտ պայմանների վերաբերյալ առաջարկությունները:

8. Մասնագիտական եզրակացությունը պարունակում է առաջարկություն դրական կամ բացասական փորձաքննական եզրակացության վերաբերյալ:

(9-րդ հոդվածը փոփ. 13.05.97 ՀՕ-114)

Հոդված 10.

Փաստաթղթերի վերաբերյալ մասնագիտական եզրակացության հասարակական լսումների կարգը

1. Մասնագիտական եզրակացությունը ստանալուց հետո 30-օրյա ժամկետում լիազորված մարմինն ապահովում է մասնագիտական եզրակացության, հասարակական կարծիքի ազդակիր համայնքի ղեկավարների, ազդակիր համայնքների և համապատասխան պետական մարմինների կարծիքների հասարակական լսումներ:

2. Լիազորված մարմինն առնվազն 7 օր առաջ գրավոր իրազեկ է պահում ձեռնարկողին, մարզի կամ համայնքի ղեկավարներին, ազդակիր համայնքներին, համապատասխան պետական մարմիններին և լիազորված անձանց հասարակական լսումների ժամկետի և անցկացման տեղի մասին:

Հասարակական լսումներին կարող են հրավիրվել այլ փորձագետներ և մասնագետներ:

3. Լիազորված մարմինը հասարակայնությանը տեղեկացման հաղորդագրի մեջ նշում է հասարակական լսումների ձևը և արարողակարգը:

4. Սույն հոդվածի 1-ին կետում նշված մասնակիցները լիազորված մարմնի կողմից ստանում են հասարակական լսումների արդյունքների արձանագրությունը:

Հոդված 11.

Նախատեսվող գործունեության վերաբերյալ փորձաքննական եզրակացության տրման կարգը

1. Լիազորված մարմնի կողմից հասարակական լսումներից հետո 20-օրյա ժամկետում կայացվում է որոշում` մասնագիտական եզրակացության և հասարակական քննարկումների արդյունքների արձանագրությունների հիման վրա փորձաքննական եզրակացություն տալու մասին:

2. Փորձաքննական եզրակացությունը ձեռնարկողին է տրվում փաստաթղթերը ստանալուց առնվազն 120-օրյա ժամկետում, եթե 9 և 14 հոդվածների համաձայն այլ ժամկետ չի նախատեսվում: Սույն օրենքով սահմանված ժամկետում լիազորված մարմնի կողմից ձեռնարկողին պատասխան չտալու դեպքում փորձաքննական եզրակացությունը համարվում է դրական:

3. Փորձաքննական եզրակացությունն ուժի մեջ է տրման պահից:

4. Փորձաքննական եզրակացությունը կորցնում է ուժը, եթե նախատեսվող գործունեության իրականացումը չի սկսվում փորձաքննական եզրակացության տրվելուց մեկ տարվա ընթացքում, որից հետո պահանջվում է նոր փորձաքննական եզրակացություն:

5. Լիազորված մարմինը կարող է վերանայել կամ չեղյալ համարել փորձաքննական եզրակացությունը, եթե`

- ընդունվել է նոր բնապահպան օրենսդրություն.

- փորձաքննական եզրակացություն տալուց հետո ի հայտ են եկել էկոլոգիական նոր գործոններ:

Փորձաքննական եզրակացությունը վերանայելու կամ չեղյալ հայտարարելու պայմանները, ժամկետները և արարողակարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

6. Նախատեսվող գործունեության իրականացման ընթացքում փորձաքննական եզրակացության պայմանները խախտելու դեպքում լիազորված մարմինը պարտավոր է մասամբ կամ ամբողջովին փակել, կասեցնել կամ արգելել նախատեսվող գործունեության իրականացումը մինչև փորձաքննական եզրակացության համար համապատասխան պայմանների ապահովումը:

7. Եթե նախատեսվող գործունեությունը վերաբերում է պետության պաշտպանությանը, լիազորված մարմինը պարտավոր է փորձաքննական եզրակացություն տալ համապատասխան պետական մարմինների հետ քննարկումից հետո` հիմնվելով Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության վրա:

8. Փորձաքննական եզրակացությունը 7-օրյա ժամկետում հրապարակվում է և գրավոր տեղյակ է պահվում շահագրգիռ կողմերին:

Հոդված 12.

Փորձաքննական եզրակացության պարտադիր լինելը

Արգելվում է շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության փորձաքննությանը ենթակա նախատեսվող գործունեության իրականացում` առանց դրական փորձաքննական եզրակացության:

Հոդված 13.

Փորձաքննության անցկացման հետ կապված վճարումները

1. Փաստաթղթերի պատրաստման հետ կապված բոլոր ծախսերը կատարվում են ձեռնարկողի կամ հայեցակարգը ֆինանսավորողի հաշվին:

2. Փորձաքննական եզրակացություն ստանալու համար նախատեսված ծախսերը վճարում է ձեռնարկողը կամ հայեցակարգը ֆինանսավորողը: Վճարումների չափը սահմանում է լիազորված մարմինը:

(13-րդ հոդվածը խմբ. 13.05.97 ՀՕ-114)

Հոդված 14.

Շրջակա միջավայրի վրա միջսահմանային ազդեցություն ունեցող նախատեսվող գործունեության փորձաքննությունը

Եթե շրջակա միջավայրի վրա նախատեսվող գործունեության ազդեցությունը տարածվում է Հայաստանի Հանրապետության պետական սահմանից դուրս, ապա լիազորված մարմինը փորձաքննական եզրակացությունը կայացնելիս ելնում է Հայաստանի Հանրապետության կողմից վավերացված միջազգային պայմանագրերի պահանջներից: Նման դեպքերում փորձաքննական եզրակացությունը հաստատում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

ԳԼՈՒԽ 3

ՇՐՋԱԿԱ ՄԻՋԱՎԱՅՐԻ ՎՐԱ ՀԱՅԵՑԱԿԱՐԳԵՐԻ ԱԶԴԵՑՈՒԹՅԱՆ ՓՈՐՁԱՔՆՆՈՒԹՅՈՒՆԸ

Հոդված 15.

Փորձաքննության ենթակա հայեցակարգերը

1. Փորձաքննության ենթակա են հայեցակարգերը, որոնք վերաբերում են`

- սոցիալ-տնտեսական,

- էներգետիկայի,

- քաղաքաշինության,

- տրանսպորտի,

- կապի,

- գյուղատնտեսության,

- ձկնային տնտեսության,

- լեռնահանքային արդյունահանության,

- արդյունաբերական ճյուղերի,

- առողջապահության,

- սոցիալական,

- բնապահպանության,

- հանգստավայրերի, զբոսաշրջիկության և սպասարկման ոլորտի զարգացման բնագավառներին:

Տարածքային պլանավորման փաստաթղթերը և պաշարների համալիր օգտագործման սխեմաները նույնպես համարվում են հայեցակարգեր:

2. Ներկայացնողը պարտավոր է հայեցակարգի մշակման ընթացքում իրականացնել Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության գնահատման համար հետազոտությունների համապատասխան ծավալը:

3. Ներկայացնողը պարտավոր է, համաձայնեցնելով լիազորված մարմնի հետ, հաստատված կարգով ապահովել հայեցակարգի և շրջակա միջավայրի վրա նրա ազդեցության գնահատման հրապարակումը` հասարակական լսումներից առնվազն 30 օր առաջ:

4. Ներկայացնողը պարտավոր է կազմակերպել հայեցակարգի հասարակական լսումներ և հաշվի առնել հասարակական կարծիքը:

5. Ներկայացնողը հայեցակարգը ներկայացնում է լիազորված մարմին, որը կազմակերպում է շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության փորձաքննություն և կայացնում համապատասխան որոշում հայեցակարգը ստանալուց հետո 90-օրյա ժամկետում:

6. Հայեցակարգը հաստատող մարմինն իրավունք չունի ընդունել հայեցակարգն առանց լիազորված մարմնի կողմից տրված դրական փորձաքննական եզրակացության:

ԳԼՈՒԽ 4

ՇՐՋԱԿԱ ՄԻՋԱՎԱՅՐԻ ՎՐԱ ՆԱԽԱՏԵՍՎՈՂ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ԱԶԴԵՑՈՒԹՅԱՆ ՓՈՐՁԱՔՆՆՈՒԹՅՈՒՆ ԻՐԱԿԱՆԱՑՆՈՂ ԼԻԱԶՈՐՎԱԾ ՄԱՐՄԻՆԸ, ՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆԸ

Հոդված 16.

Փորձաքննություն իրականացնող մարմինը և նրա իրավասությունը

1. Շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության փորձաքննություն իրականացնող լիազորված պետական մարմնի կարգավիճակը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

2. Լիազորված մարմինն իրավասու է`

ա) իրականացնել սույն օրենքի 4 հոդվածով սահմանված նախատեսվող գործունեությունների և 15 հոդվածում թվարկված հայեցակարգերի շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության փորձաքննություն և տալ փորձաքննական եզրակացություն.

բ) կատարել 7 և 8 հոդվածներից բխող պահանջները.

գ) հրավիրել փորձագետների.

դ) ստեղծել և վարել շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության փորձաքննության նյութերի և տվյալների բանկ.

ե) հսկողություն իրականացնել փորձաքննական եզրակացության պահանջների կատարման նկատմամբ.

զ) մշակել մեթոդական փաստաթղթեր` շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության փորձաքննության իրականացման համար:

3. Լիազորված մարմինն իրավունք ունի իր իրավասության սահմաններում իրականացնել գործող օրենսդրությանը չհակասող այլ միջոցառումներ, որոնք անհրաժեշտ են շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության փորձաքննության իրականացման համար:

Հոդված 17.

Լիազորված մարմնի պատասխանատվությունը

1. Լիազորված մարմինը պատասխանատու է շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության փորձաքննության`

- եզրակացության հիմնավորվածության,

- սկզբունքների, կանոնակարգերի, նորմերի և ժամկետների պահպանման,

- անհրաժեշտ փաստաթղթերի և նյութերի ապահովման,

- աշխատանքային անհրաժեշտ պայմանների ապահովման,

- հրապարակայնության համար:

2. Լիազորված մարմինը պատասխանատու է 4 հոդվածի 4-րդ կետից բխող որոշման համար:

Հոդված 18.

Լիազորված անձանց պատասխանատվությունը

Լիազորված անձինք մասնագիտական եզրակացությունը մշակելիս պատասխանատու են`

- եզրակացության, եզրահանգման, առաջարկությունների և դիտողությունների հիմնավորվածության,

- փաստաթղթերի անկողմնակալ գնահատման,

- մասնագիտական եզրակացությունը լիազորված մարմին սահմանված ժամկետում ներկայացնելու համար:

Հոդված 19.

Ձեռնարկողի, ներկայացնողի և փաստաթղթեր մշակողի պատասխանատվությունը

Ձեռնարկողը, ներկայացնողը և փաստաթղթեր մշակողը պատասխանատու են`

- նախագծային բոլոր փուլերում բնապահպանական պահանջների պահպանման և այդ նպատակով անհրաժեշտ աշխատանքների ու հետազոտությունների ֆինանսավորման,

- շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության գնահատման ներկայացված նյութերի համակողմանիության, գիտական հիմնավորվածության, որակի և ստույգության,

- նախագծային լուծումների էկոլոգիական հետևանքների,

- փորձաքննության ներկայացվող նյութերի ամբողջականության, ինչպես նաև անհրաժեշտ լրացուցիչ նյութերի և փաստաթղթերի ներկայացման,

- փորձաքննական եզրակացության պահանջների կատարման,

- նախատեսվող գործունեությունը կամ հայեցակարգը հասարակայնությանը ներկայացնելու համար:

Հոդված 20.

Պատասխանատվությունը օրենքի պահանջների խախտման դեպքում

 Սույն օրենքի պահանջները խախտողները պատասխանատվության են ենթարկվում Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

Հոդված 21.

Գանգատարկումը

Շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության փորձաքննության ընթացքում առաջացած բոլոր վիճելի հարցերը գանգատարկվում են դատական կարգով` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության համաձայն:

Հոդված 22.

Օրենքի ուժի մեջ մտնելը

 Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից:

Հայաստանի Հանրապետության Նախագահ	Լ. Տեր-Պետրոսյան
Երևան  12 դեկտեմբերի 1995 թ. ՀՕ-21