ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹՅԱՆ ԽՈՐՀՈՒՐԴ

Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ

ԱԽ-3-Ո-8

2015 թ.

ՀՀ ԼՈՌՈՒ ՄԱՐԶԻ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԻՐԱՎԱՍՈՒԹՅԱՆ ԱՌԱՋԻՆ ԱՏՅԱՆԻ ԴԱՏԱՐԱՆԻ ԴԱՏԱՎՈՐ ԱՂԱՍԻ ՄԿՈՅԱՆԻՆ ԿԱՐԳԱՊԱՀԱԿԱՆ ՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՎՈՒԹՅԱՆ ԵՆԹԱՐԿԵԼՈՒ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ
Արդարադատության խորհուրդը

հետեվյալ կազմով`

նախագահությամբ`	Ա. Մկրտումյանի
մասնակցությամբ` ԱԽ անդամներ	Ա. Բաբայանի, Գ. Բադիրյանի,
	Ռ. Բարսեղյանի, Գ. Խանդանյանի,
	Ա. Խաչատրյանի, Մ. Հարթենյանի,
	Ս. Չիչոյանի, Ե. Սողոմոնյանի,
	Վ. Ստեփանյանի, Հ. Փանոսյանի
մասնակցությամբ` դատավոր	Ա. Մկոյանի
ՀՀ դատավորների ընդհանուր ժողովի էթիկայի և կարգապահական հարցերի հանձնաժողովի անդամներ	Մ. Մարտիրոսյանի, Մ. Պապոյանի, Ս. Թադևոսյանի
քարտուղարությամբ`	Շ. Վարդանյանի

2015 թվականի փետրվարի 3-ին Երևան քաղաքում` դռնփակ նիստում, քննարկելով ՀՀ Լոռու մարզի ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանի դատավոր Ա. Մկոյանին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու հարցը,

Պ Ա Ր Զ Ե Ց

1. Կարգապահական վարույթ հարուցելու առիթը.

ՀՀ դատավորների ընդհանուր ժողովի էթիկայի և կարգապահական հարցերի հանձնաժողովի 22.12.2014թ. թիվ ԷԿ-3/2014 որոշմամբ ՀՀ Լոռու մարզի ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանի (այսուհետ` Դատարան) դատավոր Ա. Մկոյանի նկատմամբ կարգապահական վարույթ հարուցելու առիթ է հանդիսացել ՀՀ դատավորների ընդհանուր ժողովի էթիկայի և կարգապահական հարցերով հանձնաժողովի կողմից ինքնուրույն հայտնաբերված կարգապահական պատասխանատվության հիմք հանդիսացող արարքը:

2. Կարգապահական խախտման վերաբերյալ ՀՀ դատավորների ընդհանուր ժողովի էթիկայի և կարգապահական հարցերի հանձնաժողովի եզրակացությունը.

Ըստ եզրակացության`

«Դատարանի վարույթում է գտնվում թիվ ԼԴ/0065/01/14 քրեական գործն ըստ Տիգրան Մելիքյանի մեղադրանքի` ՀՀ քրեական օրենսգրքի 104-րդ հոդվածի 1-ին մասով:

09.07.2014թ. նշանակված դատական նիստի ժամանակ պաշտպան Տ. Աթանեսյանը Դատարանին միջնորդություն է ներկայացրել` քրեական գործի վարույթը կարճելու մասին:

Լսելով կողմերի դիրքորոշումները` Դատարանը տեղում որոշում է կայացրել միջնորդությունը մերժելու մասին:

Առարկելով Դատարանի կողմից կայացված որոշման դեմ` պաշտպան Տ. Աթանեսյանը նշել է, որ ելնելով ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 313-րդ հոդվածի 2-րդ մասի կարգավորումներից` քրեական գործի վարույթը կարճելու մասին միջնորդության վերաբերյալ որոշումը պետք է կայացվի խորհրդակցական սենյակում և շարադրված լինի առանձին փաստաթղթի ձևով` ստորագրված դատարանի կողմից:

Այնուհետև Դատարանը, կողմերից ճշտելով այդ հարցը կարգավորող ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի համապատասխան հոդվածը, այն ընթերցել է, որից հետո որոշել է հեռանալ խորհրդակցական սենյակ:

Դատարանը, վերադառնալով խորհրդակցական սենյակից, հրապարակել է քրեական գործի վարույթը կարճելու վերաբերյալ պաշտպան Տ. Աթանեսյանի կողմից ներկայացված միջնորդությունը մերժելու մասին որոշումը:

ՀՀ դատական օրենսգրքի 90-րդ հոդվածի 3-րդ մասի 2-րդ կետի համաձայն` դատական իշխանություն իրականացնելիս դատավորը պարտավոր է գործը քննելիս և լուծելիս ապահովել պատշաճ մասնագիտական պատրաստվածություն:

««Դատավորի վարքագծի կանոնները» սահմանելու մասին» ՀՀ դատավորների ընդհանուր ժողովի 05.09.2014թ. թիվ 01-Ն որոշման 10-րդ կանոնի համաձայն` դատավորը պարտավոր է միջոցներ ձեռնարկել ներպետական ու միջազգային իրավունքի վերաբերյալ իր գիտելիքների հարստացման ուղղությամբ և ձեռք բերված գիտելիքները մշտապես օգտագործել իր մասնագիտական գործունեությունն իրականացնելիս: Դատավորը պարտավոր է միջոցներ ձեռնարկել նաև իր հմտությունների և անձնական հատկանիշների շարունակական կատարելագործման ուղղությամբ:

Վերոգրյալի արդյունքում ՀՀ դատավորների ընդհանուր ժողովի էթիկայի և կարգապահական հարցերի հանձնաժողովը գտնում է, որ Դատարանի դատավոր Ա. Մկոյանը թիվ ԼԴ/0065/01/14 քրեական գործի վարույթը կարճելու մասին պաշտպանի միջնորդությունը քննարկելիս չի դրսևորել պատշաճ մասնագիտական պատրաստվածություն` չապահովելով ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի դրույթների պատշաճ իմացություն:

Այսպիսով, Դատարանի դատավոր Ա. Մկոյանը թույլ է տվել վարքագծի կանոնի կոպիտ խախտում, որը ՀՀ դատական օրենսգրքի 153-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետի ուժով դատավորին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու հիմք է հանդիսանում:

ՀՀ դատավորների ընդհանուր ժողովի էթիկայի և կարգապահական հարցերի հանձնաժողովը գտնում է, որ վարքագծի կանոնի կոպիտ կամ պարբերաբար խախտումը չի կարող թույլ տրվել դատավորի մեղքի բացակայությամբ: Տվյալ պարագայում դատավորի մեղավորությունն առկա է, քանի որ նա չի ապահովել պատշաճ մասնագիտական պատրաստվածություն, որի արդյունքում թույլ է տվել վարքագծի կանոնի կոպիտ խախտում»:

3. Դատավորի բացատրությունում բերված փաստարկները ՀՀ դատավորների ընդհանուր ժողովի էթիկայի և կարգապահական հարցերի հանձնաժողովի կողմից հարուցված կարգապահական վարույթի վերաբերյալ.

Դատավոր Ա. Մկոյանը ՀՀ դատավորների ընդհանուր ժողովի էթիկայի և կարգապահական հարցերի հանձնաժողովին ներկայացրել է բացատրություն, որում մասնավորապես նշել է.

«29.04.2014թ. վարույթ եմ ընդունել ՀՀ Լոռու մարզի դատախազությունից ստացված քրեական գործն ըստ մեղադրանքի Տիգրան Մելիքյանի ՀՀ քրեական օրենսգրքի 104-րդ հոդվածի 1-ին մասով և նշանակել դատաքննություն՝ 23.05.2014թ.:

Մինչ դատաքննությունը սկսելը ամբաստանյալի շահերի պաշտպան Տ. Աթանեսյանը միջնորդություն է ներկայացրել Դատարանին քրեական գործի վարույթը կարճելու մասին, որի դեմ մեղադրանքի կողմը առարկեց:

Լսելով կողմերի կարծիքը և ղեկավարվելով ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 313-րդ հոդվածով՝ տեղում որոշում կայացրեցի պաշտպանի միջնորդությունը մերժելու մասին:

Պաշտպան Տ. Աթանեսյանը առարկեց Դատարանի կայացրած որոշման դեմ՝ հայտնելով, որ քրեական գործի վարույթը կարճելու մասին որոշումը պետք է կայացվի խորհրդակցական սենյակում:

Իմ հարցը պաշտպանին, թե ինչու պետք է այդ որոշումը կայացվի խորհրդակցական սենյակում, տրվեց այն իմաստով, որ ուզում էի լսել նրա հիմնավորումները, քանի որ ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 313-րդ հոդվածի բառացի տեքստը վկայում է, որ մի շարք որոշումներ, այդ թվում՝ քրեական գործը կարճելու որոշումը պետք է կայացվի խորհրդակցական սենյակում, մինչդեռ նշված չէ, որ քրեական գործը կարճելու միջնորդությունը մերժելու որոշումը կայացվում է խորհրդակցական սենյակում:

Պաշտպան Տ. Աթանեսյանը պատասխանեց, որ ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 313-րդ հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն՝ քրեական գործի վարույթը կարճելու մասին որոշումը պետք է կայացվի խորհրդակցական սենյակում: Պաշտպանի համար ընթերցելով ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 313-րդ հոդվածի 2-րդ մասը, հայտնեցի, թե խորհրդակցական սենյակում որ որոշումներն են կայացվում, այդ թվում՝ քրեական գործի վարույթը կարճելու մասին որոշումները, այլ ոչ թե քրեական գործի վարույթը կարճելու մասին միջնորդության մերժման որոշումը:

«Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 86-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն՝ իրավական ակտը մեկնաբանվում է դրանում պարունակող բառերի և արտահայտությունների տառացի նշանակությամբ՝ հաշվի առնելով օրենքի պահանջները: Իրավական ակտի մեկնաբանությամբ չպետք է փոխվի դրա իմաստը:

Եթե հարցը դիտարկենք «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 86-րդ հոդվածի 1-ին մասի տեսանկյունից, ապա ՀՀ քրեական դատավարության 313-րդ հոդվածի 2-րդ մասում նշված չէ, որ քրեական գործի վարույթը կարճելու մասին միջնորդության մերժման որոշումը կայացվում է խորհրդակցական սենյակում:

Քանի որ իմ մասնագիտացումը եղել էր քաղաքացիական ուղղվածությամբ և մասնագիտացումս փոխել էի քրեական ուղղվածությամբ 2013 թվականի դեկտեմբերի վերջից, ուստի չգիտեի, որ դատական պրակտիկայում այդ որոշումները ևս կայացվում են խորհրդակցական սենյակում:

Այնուամենայնիվ, կողմերի կարծիքը լսելուց հետո հայտարարեցի, որ դատարանը հեռանում է խորհրդակցական սենյակ՝ միջնորդության հետ կապված որոշում կայացնելու: Խորհրդակցական սենյակում առանձին ակտի ձևով կայացրեցի որոշումը, որը հրապարակվեց դատական նիստում:

Իմ կողմից թույլ տրված սխալը պայմանավորված է նրանով, որ երկար տարիներ /շուրջ 7 տարի/ չեմ քննել քրեական գործեր»:

4. Կարգապահական պատասխանատվության հարցի քննության համար էական նշանակություն ունեցող փաստերը.

Խորհուրդը հիմք է ընդունում արձանագրված հետևյալ փաստերը.

1. Դատարանի վարույթում է գտնվում թիվ ԼԴ/0065/01/14 քրեական գործն ըստ մեղադրանքի Տիգրան Մելիքյանի՝ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 104-րդ հոդվածի 1-ին մասով:

2. 09.07.2014թ. նշանակված դատական նիստի ժամանակ պաշտպան Տ. Աթանեսյանը Դատարանին միջնորդություն է ներկայացրել քրեական գործի վարույթը կարճելու մասին:

Լսելով կողմերի դիրքորոշումները` Դատարանը տեղում որոշում է կայացրել միջնորդությունը մերժելու մասին:

Առարկելով Դատարանի կողմից կայացված որոշման դեմ` պաշտպան Տ. Աթանեսյանը նշել է, որ ելնելով ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 313-րդ հոդվածի 2-րդ մասի կարգավորումներից՝ քրեական գործի վարույթը կարճելու մասին միջնորդության վերաբերյալ որոշումը պետք է կայացվի խորհրդակցական սենյակում և շարադրված լինի առանձին փաստաթղթի ձևով` ստորագրված դատարանի կողմից:

Դատարանը, լսելով կողմերին, որոշել է հեռանալ խորհրդակցական սենյակ, որտեղից վերադառնալով, հրապարակել է քրեական գործի վարույթը կարճելու վերաբերյալ պաշտպան Տ. Աթանեսյանի կողմից ներկայացված միջնորդությունը մերժելու մասին որոշումը:

5. Խորհրդի պատճառաբանությունները և եզրահանգումը.

Քննարկելով Դատարանի դատավոր Ա. Մկոյանին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու հարցը, լսելով ՀՀ դատավորների ընդհանուր ժողովի էթիկայի և կարգապահական հարցերի հանձնաժողովի անդամի զեկույցը, դատավորի բացատրությունը, ուսումնասիրելով վարույթի նյութերը և հետազոտելով ապացույցները` Խորհուրդը գտնում է, որ ներկայացված միջնորդությունը ենթակա է բավարարման հետևյալ պատճառաբանությամբ.

ՀՀ դատական օրենսգրքի 90-րդ հոդվածի 3-րդ մասի 2-րդ կետի համաձայն` դատական իշխանություն իրականացնելիս դատավորը պարտավոր է գործը քննելիս և լուծելիս ապահովել պատշաճ մասնագիտական պատրաստվածություն:

««Դատավորի վարքագծի կանոնները» սահմանելու մասին» ՀՀ դատավորների ընդհանուր ժողովի 05.09.2014թ. թիվ 01-Ն որոշման 10-րդ կանոնի համաձայն` դատավորը պարտավոր է միջոցներ ձեռնարկել ներպետական ու միջազգային իրավունքի վերաբերյալ իր գիտելիքների հարստացման ուղղությամբ և ձեռք բերված գիտելիքները մշտապես օգտագործել իր մասնագիտական գործունեությունն իրականացնելիս: Դատավորը պարտավոր է միջոցներ ձեռնարկել նաև իր հմտությունների և անձնական հատկանիշների շարունակական կատարելագործման ուղղությամբ:

Դատավորների վարքագծի բանգալորյան սկզբունքների 6-րդ սկզբունքի համաձայն՝ որակավորումը և ջանասիրությունը կարևոր նախադրյալներ են դատական համակարգի պատշաճ գործունեության համար, այսինքն՝ դատավորը պարտավոր է համապատասխան միջոցներ ձեռնարկել ծառայողական պարտականությունների պատշաճ կատարման համար անհրաժեշտ իր գիտելիքների, հմտությունների և անձնական հատկանիշների շարունակական կատարելագործման ուղղությամբ՝ այդ նպատակներին հասնելու համար օգտվելով վերապատրաստման և այլ հնարավորություններից, որոնք դատական վերահսկողության պայմաններում մատչելի են դատավորների համար:

Գործի նյութերի ուսումնասիրությունից երևում է, որ Դատարանի վարույթում գտնվող թիվ ԼԴ/0065/01/14 քրեական գործով 09.07.2014թ. նշանակված դատական նիստի ժամանակ պաշտպան Տ. Աթանեսյանը Դատարանին միջնորդություն է ներկայացրել քրեական գործի վարույթը կարճելու մասին: Լսելով կողմերի դիրքորոշումները` Դատարանը տեղում որոշում է կայացրել միջնորդությունը մերժելու մասին: Առարկելով Դատարանի կողմից կայացված որոշման դեմ` պաշտպան Տ. Աթանեսյանը նշել է, որ ելնելով ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 313-րդ հոդվածի 2-րդ մասի կարգավորումներից՝ քրեական գործի վարույթը կարճելու մասին միջնորդության վերաբերյալ որոշումը պետք է կայացվի խորհրդակցական սենյակում և շարադրված լինի առանձին փաստաթղթի ձևով` ստորագրված դատարանի կողմից: Այնուհետև Դատարանը, լսելով կողմերի դիրքորոշումները, որոշել է հեռանալ խորհրդակցական սենյակ, որտեղից վերադառնալով՝ հրապարակել է քրեական գործի վարույթը կարճելու վերաբերյալ պաշտպան Տ. Աթանեսյանի կողմից ներկայացված միջնորդությունը մերժելու մասին որոշումը:

Վերոգրյալի արդյունքում Խորհուրդն արձանագրում է, որ դատավոր Ա. Մկոյանը թիվ ԼԴ/0065/01/14 քրեական գործի վարույթը կարճելու մասին պաշտպանի միջնորդությունը քննարկելիս չի դրսևորել պատշաճ մասնագիտական պատրաստվածություն, քանի որ տեղի տալով պաշտպանի առարկություններին, միևնույն միջնորդության վերաբերյալ կայացրել է այն մերժելու մասին թվով 2 որոշում, որոնցից մեկը՝ արձանագրային, մյուսը՝ կայացված խորհրդակցական սենյակում և շարադրված առանձին փաստաթղթի ձևով:

Այսպիսով, Խորհուրդը գտնում է, որ արդարադատություն իրականացնելիս Դատարանի դատավոր Ա. Մկոյանը թույլ է տվել վարքագծի կանոնի կոպիտ խախտում, որը ՀՀ դատական օրենսգրքի 153-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետի ուժով դատավորին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու հիմք է հանդիսանում:

Ելնելով վերոգրյալից և ղեկավարվելով ՀՀ դատական օրենսգրքի 111-րդ, 161-րդ հոդվածով, 153-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 3-րդ կետով, 157-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետով` Խորհուրդը

Ո Ր Ո Շ Ե Ց

1. ՀՀ դատավորների ընդհանուր ժողովի էթիկայի և կարգապահական հարցերի հանձնաժողովի միջնորդությունը բավարարել: ՀՀ Լոռու մարզի ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանի դատավոր Ա. Մկոյանին հայտարարել նախազգուշացում:

2. Որոշումն օրինական ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից և ենթակա չէ բողոքարկման:

Արդարադատության խորհրդի անդամներ`

Ա. Բաբայան Գ. Բադիրյան Ռ. Բարսեղյան Գ. Խանդանյան Ա. Խաչատրյան Մ. Հարթենյան Ս. Չիչոյան Ե. Սողոմոնյան Վ. Ստեփանյան  Հ. Փանոսյան