ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ
30 հոկտեմբերի 2014 թվականի N 1240-Ն
ՇՇԱԼՑՎԱԾ ԽՄԵԼՈՒ ՋՐԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
Ղեկավարվելով «Սննդամթերքի անվտանգության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 6-րդ հոդվածի 1-ին մասի 4-րդ կետով` Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.
1. Հաստատել՝
1) շշալցված խմելու ջրին ներկայացվող պահանջները` համաձայն N 1 հավելվածի.
2) շշալցված խմելու ջրի որակի և անվտանգության չափորոշիչները` համաձայն N 2 հավելվածի:
2. Սույն որոշումը գործում է մինչև վերահսկողության ենթակա տվյալ ապրանքների վերաբերյալ Եվրասիական տնտեսական միության (ԵՏՄ) Տեխնիկական կանոնակարգի կիրառումը Հայաստանի Հանրապետությունում:
3. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը:
|
Հայաստանի Հանրապետության |
Հ. Աբրահամյան |
|
|
|
Հավելված N 1 ՀՀ կառավարության 2014 թվականի հոկտեմբերի 30-ի N 1240-Ն որոշման |
ՇՇԱԼՑՎԱԾ ԽՄԵԼՈՒ ՋՐԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ
I. ԿԻՐԱՌՄԱՆ ՈԼՈՐՏԸ
1. Սույն պահանջներով կարգավորվում են մարդկանց սպառման համար նախատեսված խմելու ջրին` տարայավորված շշերում, կոնտեյներներում, փաթեթներում (այսուհետ` շշալցված ջուր), ներկայացվող անվտանգության պահանջների հետ կապված հարաբերությունները:
2. Սույն որոշման գործողությունը չի տարածվում հանքային բնական ջրերի (բուժիչ, բուժիչ-սեղանի հանքային ջրերի) վրա:
3. Սանիտարահամաճարակային և հիգիենիկ պահանջների համապատասխանության նկատմամբ հետազոտությունների անցկացման ժամանակ հնարավոր է տիպային նմուշի (միևնույն արտադրողի կողմից արտադրված միևնույն անվանմամբ պատրաստի արտադրանքի նմուշ՝ արտադրանքի թողարկումը կանոնակարգող տեխնիկական պայմաններին և տեխնոլոգիական հրահանգին համապատասխան) առանձնացումը:
II. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ
4. Շշալցված ջրերի արտադրման ու իրացման գործընթացը թույլատրվում է հետևյալ փաստաթղթերի առկայությամբ՝
1) շշալցված խմելու ջրի անվտանգությունը հիմնավորող.
2) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով տրամադրված փաստաթուղթ.
3) սահմանված կարգով հաստատված և համաձայնեցված տեխնիկական պայմանները, տեխնոլոգիական հրահանգը և (կամ) ստանդարտացման փաստաթղթերը:
5. Սինթետիկ նյութերից պատրաստված տարողություններում շշալցված ջրերի պահման ժամկետներն ու ջերմաստիճանային պայմանները պետք է համապատասխանեն պատրաստի արտադրանքի վերաբերյալ նորմատիվ փաստաթղթերում նշված պահանջներին:
6. Չի թույլատրվում շշալցման համար նախատեսված խմելու ջրի մշակման ժամանակ քլոր պարունակող միջոցների կիրառումը. վարակազերծման գերադասելի մեթոդներ են օզոնացումն ու մշակման ֆիզիկական մեթոդները, մասնավորապես, ուլտրամանուշակագույն ճառագայթումը:
7. Շշալցված ջրեր արտադրողներն ապահովում են շշերի և (կամ) տարաների վարակազերծումը, ինչպես նաև համաճարակային առումով և, ըստ քիմիական կազմի, անվտանգությունը երաշխավորող ջրի վարակազերծումը կամ պահածոյացումը:
8. Թույլատրվում է շշալցման համար օգտագործել Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված պահանջներին համապատասխանող տարաներ` հաշվի առնելով դրանցում արտադրանքի առավելագույն պահման ժամկետները:
III. ՇՇԱԼՑՎԱԾ ԽՄԵԼՈՒ ՋՐԻ ՈՐԱԿԻ ԿԱՐԳԵՐԻ ԴԱՍԱԿԱՐԳՈՒՄԸ
9. Կախված աղբյուրից՝ խմելու ջրերը դասակարգվում են`
1) ստորգետնյա ջրաղբյուրից ստացված (արտեզյան, մաքուր աղբյուրի, գրունտային).
2) մակերեսային ջրաղբյուրից ստացված (գետային, լճային, սառցային):
10. Կախված մշակման եղանակից՝ խմելու ջրերը դասակարգվում են`
1) մաքրված կամ հավելյալ մաքրված (ջրատար ցանցից).
2) լավորակված (լրացուցիչ հարստացված կենսականորեն անհրաժեշտ մակրո- և միկրոտարրերով):
11. Կախված կենտրոնական ջրամատակարարման համակարգի ջրերին ներկայացվող հիգիենիկ պահանջների նկատմամբ բարելավված ջրի որակից, ինչպես նաև լրացուցիչ բժշկակենսաբանական պահանջներից` շշալցված ջրերը դասակարգվում են՝
1) առաջին կարգի` խմելու ջուր (անկախ ստացման աղբյուրից), որն անվտանգ է առողջության համար և՛ համաճարակային, և՛ ճառագայթային առումներով, ամբողջությամբ համապատասխանում է զգայորոշման ցուցանիշների բարձր չափորոշիչներին, ունի անվնաս քիմիական կազմ և կայուն պահպանում է խմելու ջրի բարձր որակը.
2) բարձր կարգի` խմելու ջուր` ինքնուրույն ստորգետնյա ջրաղբյուրներից, հուսալի պաշտպանված կենսաբանական և քիմիական աղտոտումից, որն ունի լավագույն որակ: Առաջին կարգի ջրերի համար բոլոր չափորոշիչների պահպանման ժամանակ բարձր կարգի խմելու ջուրը պետք է բավարարի մարդու ֆիզիոլոգիական կարիքները՝ ըստ հիմնական կենսաբանորեն անհրաժեշտ մակրո- և միկրոտարրերի պարունակության և ավելի խիստ չափորոշիչների` ըստ մի շարք զգայորոշման, ֆիզիկաքիմիական ցուցանիշների ու քիմիական կազմի:
IV. ՇՇԱԼՑՎԱԾ ՋՐԵՐԻ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆԸ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ
12. Շշալցված ջրերը պետք է համապատասխանեն հիգիենիկ նորմատիվներին՝ արտադրության, փոխադրման, պահման ժամանակ, ինչպես նաև սահմանված ամբողջ պիտանիության ժամկետի ընթացքում:
13. Շշալցված ջրերի անվտանգության պահանջներն են`
1) բարենպաստ զգայորոշման հատկություններ.
2) անվնասակարություն՝ ըստ քիմիական կազմի (հիմնական աղային բաղադրիչների, վտանգավորության I, II և III դասերի ծանր մետաղների, թունավոր ոչ մետաղական տարրերի և հալոգենների, մարդու կողմից ստեղծված և բնական ծագում ունեցող օրգանական նյութերի պարունակություն).
3) համաճարակային առումով խմելու ջրի անվտանգություն (ըստ մանրէաբանական, վիրուսոլոգիական և մակաբուծաբանական ցուցանիշների).
4) ճառագայթային առումով խմելու ջրի անվտանգություն:
14. Շշալցված ջրերի մակրո- և միկրոտարրային կազմի ֆիզիոլոգիական լիարժեքությունը որոշվում է դրա համար սահմանված չափորոշիչներին համապատասխան:
15. Որպես շշալցված ջրերի պահածոյացնող նյութ` թույլատրվում է օգտագործել արծաթ, յոդ, ածխածնի երկօքսիդ:
16. Մանկական սննդի պատրաստման համար նախատեսված շշալցված ջրերը (երեխաների արհեստական կերակրման ժամանակ) պետք է համապատասխանեն նորմատիվային մեծություններին` ըստ բարձր կարգի ջրի հիմնական ցուցանիշների, ինչպես նաև հետևյալ լրացուցիչ պահանջներին`
1) չի թույլատրվում արծաթի, ածխածնի երկօքսիդի օգտագործումը՝ որպես պահածոյացնող նյութ.
2) ֆտորիդ իոնների պարունակությունը չպետք է գերազանցի 1 մգ/լ խտությունը.
3) յոդիդ իոնների պարունակությունը 0,04-0,06 մգ/լ խտության սահմաններում է.
4) մանկական սննդի պատրաստման համար նախատեսված՝ շշալցված ջրի լավորակումը, ըստ յոդի, պարտադիր չէ, քանի որ մանկական սնունդը հիմնականում կարգավորված է ըստ յոդի պարունակության:
V. ՇՇԱԼՑՎԱԾ ՋՐԵՐԻ ՓԱԹԵԹԱՎՈՐՄԱՆԸ, ՄԱԿՆՇՄԱՆԸ, ՓՈԽԱԴՐՄԱՆԸ ԵՎ ՊԱՀՄԱՆԸ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ
17. Խմելու ջուրը լցվում է սննդամթերքի հետ շփման համար նախատեսված նյութերից պատրաստված սպառողական տարաներ:
18. Շշալցված ջրի մակնշումը պարունակում է գործող նորմատիվ իրավական ակտերով սահմանված պահանջներին համապատասխանող տեղեկատվություն: Մանկական սննդի համար նախատեսված՝ շշալցված ջրի մակնշումը պարունակում է տեղեկատվություն շիշը բացելուց հետո ջրի օգտագործման պայմանների մասին:
19. Շշալցված ջրերի պահման և փոխադրման պայմանները համապատասխանում են սահմանված կարգով հաստատված պատրաստի արտադրանքի վերաբերյալ արտադրողի նորմատիվ փաստաթղթերում նշված պահանջներին:
VI. ԽՄԵԼՈՒ ՋՐԻ ԵՎ ԴՐԱ ՀԻՄՔՈՎ ՊԱՏՐԱՍՏՎԱԾ ԸՄՊԵԼԻՔՆԵՐԻ ՃԱՌԱԳԱՅԹԱՅԻՆ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆԸ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ
20. Խմելու ջրում ռադիոնուկլիդների պարունակությունը պետք է լինի այնպես, որպեսզի խմելու ջրի սպառման հաշվին բնակչության ճառագայթման տարեկան չափը կազմի 0,1 մԶվ:
21. Խմելու ջրի որակի նախնական գնահատումը, ըստ ճառագայթային անվտանգության ցուցանիշների, կարող է տրվել ըստ տեսակարար գումարային ալֆա (Աα) և բետա (Աβ) ակտիվության:
22. Եթե Աα և Աβ մեծությունները ցածր են համապատասխանաբար 0,2 և 1 Բկ/կգ չափից, ապա ջրի հետագա հետազոտությունը պարտադիր չէ:
23. Նշված մակարդակները գերազանցելու դեպքում որոշվում է ջրում առանձին ռադիոնուկլիդների պարունակությունը:
24. Ջրում բնական և տեխնածին մի շարք տեսակի ռադիոնուկլիդների առկայություն հայտնաբերելու դեպքում կատարվում է հետևյալ պայմանը` Σ Աi / ՆՄi ≤1,
որտեղ՝
1) Աi`-ն ջրում i-ռադիոնուկլիդի տեսակարար ակտիվությունն է.
2) ԲԿ/կգ, ՆՄi `- ն Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2014 թվականի հոկտեմբերի 30-ի N 1240-Ն որոշման N 2 հավելվածի N 7 աղյուսակով սահմանված համապատասխան ներգործության մակարդակներն են:
25. Սույն պահանջների 24-րդ կետում նշված դեպքում խմելու ջրի ճառագայթվածության նվազեցման միջոցառումներ չեն իրականացվում:
26. Սույն որոշման 24-րդ կետում նշված պայմանը չկատարելու դեպքում պետք է իրականացվեն խմելու ջրում ռադիոնուկլիդների պարունակության նվազեցման պաշտպանողական բնույթի միջոցառումները:
|
Հայաստանի Հանրապետության կառավարության աշխատակազմի ղեկավար-նախարար |
Դ. Հարությունյան |
|
Հավելված N 2 ՀՀ կառավարության 2014 թվականի հոկտեմբերի 30-ի N 1240-Ն որոշման |
Չ Ա Փ Ո Ր Ո Շ Ի Չ Ն Ե Ր
ՇՇԱԼՑՎԱԾ ԽՄԵԼՈՒ ՋՐԻ ՈՐԱԿԻ ԵՎ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ
1. Խմելու ջրի զգայորոշման հատկությունները որոշվում են N 1 աղյուսակով սահմանված նորմատիվներին, ինչպես նաև նույն աղյուսակով սահմանված ջրի զգայորոշման հատկությունների վրա ազդող հիմնական աղային բաղադրիչների պարունակության նորմատիվներին համապատասխան:
Աղյուսակ N 1
|
Ցուցանիշները |
Չափի |
Շշալցված խմելու ջրի որակի նորմատիվները, ոչ ավելի |
Վնասակարության ցուցանիշը (ըստ օրգանիզմի վրա թունավոր ազդեցության` նորմավորված աղային կազմի ցուցանիշներ) | |
|
առաջին կարգի |
բարձր | |||
|
ՕՐԳԱՆՈԼԵՊԼԻԿ ՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՉԱՓՈՐՈՇԻՉՆԵՐԸ | ||||
|
Հոտ՝ 200C-ում |
բալ |
0 |
0 |
զգբ |
|
Հոտ՝ մինչև 600C տաքացման դեպքում |
1 |
0 | ||
|
Կողմնակի համ |
բալ |
0 |
0 |
զգբ |
|
Գունավորություն |
աստիճան |
5 |
5 |
զգբ |
|
Պղտորություն |
ՊՄՖ |
1,0 |
0,5 |
զգբ |
|
Ջրածնային ցուցանիշ (pH), սահմաններում |
միավորներ |
6,5-8,5 |
6,5-8,5 |
զգբ |
|
2) աղային կազմի ցուցանիշները (ըստ ջրի զգայորոշման (զգայորոշման) հատկությունների վրա ազդեցության` աղային կազմի նորմավորված ցուցանիշներ) | ||||
|
Քլորիդներ |
մգ/լ |
250 |
150 |
զգբ |
|
Սուլֆատներ |
մգ/լ |
250 |
150 |
զգբ |
|
Ֆոսֆատներ |
մգ/լ |
3,5 |
3,5 |
զգբ |
2. Ըստ քիմիական կազմի` ջրի վնասակարությունը որոշվում է նորմատիվներին համապատասխան՝
1) աղային հիմնական բաղադրիչների պարունակության (N 2 աղյուսակ, «ա» ենթակետ).
2) վտանգավորության I, II և III դասերի ծանր մետաղների պարունակության (N 2 աղյուսակ, «բ» ենթակետ).
3) թունավոր ոչ մետաղական տարրերի և հալոգենների պարունակության (N 2 աղյուսակ, «գ», «դ» ենթակետեր).
4) մարդու կողմից ստեղծված և բնական ծագում ունեցող օրգանական նյութերի պարունակության` ըստ ընդհանրացված և առանձին ցուցանիշների (N 2 աղյուսակ, «ե» ենթակետ):
Աղյուսակ N 2
|
Ցուցանիշները |
Չափի միավորը |
Շշալցված խմելու ջրի որակի նորմատիվները՝ |
Վնասակարության ցուցանիշը (ըստ օրգանիզմի վրա թունավոր ազդեցության` նորմավորված աղային կազմի ցուցանիշները) |
Վտանգավորության դասը | |
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
|
ՔԻՄԻԱԿԱՆ ԿԱԶՄԻ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ՉԱՓՈՐՈՇԻՉՆԵՐԸ | |||||
|
Սիլիկատներ (ըստ Si) |
մգ/լ |
10 |
10 |
ս-թ |
2 |
|
Նիտրատներ (ըստ NO3-) |
մգ/լ |
20 |
5 |
զգբ |
3 |
|
Ցիանիդներ (ըստ CN-) |
մգ/լ |
0,035 |
0,035 |
ս-թ |
2 |
|
Ծծմբաջրածին (H2S) |
մգ/լ |
0,003 |
0,003 |
զգբ |
4 |
|
բ. թունավոր մետաղներ | |||||
|
Ալյումինիում (Al) |
մգ/լ |
0,2 |
0,1 |
ս-թ |
2 |
|
Բարիում (Ba) |
մգ/լ |
0,7 |
0,1 |
ս-թ |
2 |
|
Բերիլիում (Be) |
մգ/լ |
0,0002 |
0,0002 |
ս-թ |
1 |
|
Երկաթ (Fe, գումարային) |
մգ/լ |
0,3 |
0,3 |
զգբ |
3 |
|
Կադմիում (Cd, գումարային) |
մգ/լ |
0,001 |
0,001 |
ս-թ |
2 |
|
Կոբալտ (Co) |
մգ/լ |
0,1 |
0,1 |
ս-թ |
2 |
|
Լիթիում (Li) |
մգ/լ |
0,03 |
0,03 |
ս-թ |
2 |
|
Մանգան (Mn) |
մգ/լ |
0,05 |
0,05 |
զգբ |
3 |
|
Պղինձ (Cu, գումարային) |
մգ/լ |
1,0 |
1,0 |
զգբ |
3 |
|
Մոլիբդեն (Mo, գումարային) |
մգ/լ |
0,07 |
0,07 |
ս-թ |
2 |
|
Նատրիում (Na) |
մգ/լ |
200 |
20 |
ս-թ |
2 |
|
Նիկել (Ni, գումարային) |
մգ/լ |
0,02 |
0,02 |
ս-թ |
3 |
|
Սնդիկ (Hg, գումարային) |
մգ/լ |
0,0005 |
0,0002 |
ս-թ |
1 |
|
Սելեն (Se) |
մգ/լ |
0,01 |
0,01 |
ս-թ |
2 |
|
Արծաթ (Ag) |
մգ/լ |
0,025 |
0,0025 |
ս-թ |
3 |
|
Կապար (Pb, գումարային) |
մգ/լ |
0,01 |
0,005 |
ս-թ |
2 |
|
Ստրոնցիում (Sr2+) |
մգ/լ |
7 |
7 |
ս-թ |
2 |
|
Ծարիր (Sb) |
մգ/լ |
0.005 |
0,005 |
ս-թ |
2 |
|
Քրոմ (Cr6+) |
մգ/լ |
0,05 |
0,03 |
ս-թ |
3 |
|
(Zn2+) |
մգ/լ |
5 |
3 |
զգբ |
3 |
|
գ. թունավոր ոչ մետաղական տարրեր | |||||
|
Բոր (B) |
մգ/լ |
1 |
0,3 |
ս-թ |
2 |
|
Արսեն (As) |
մգ/լ |
0,01 |
0,006 |
ս-թ |
2 |
|
Օզոն (մնացորդային օզոնի պարունակության նկատմամբ հսկողությունն իրականացվում է խառնման խցից հետո` 12 րոպեից ոչ պակաս շփման ժամանակահատվածի ապահովմամբ) |
մգ/լ |
0,1 |
0,1 |
զգբ |
3 |
|
դ. հալոգեններ | |||||
|
Բրոմիդ իոն |
մգ/լ |
0,2 |
0,1 |
ս-թ |
2 |
|
Քլոր մնացորդային՝ կապված (հետազոտությունը կատարվում է միայն շշալցված ջրից, որի աղբյուրը խմելու ջրի մատակարարման կենտրոնական համակարգերից ստացված խմելու ջուրն է) |
մգ/լ |
0,1 |
0,1 |
զգբ |
3 |
|
Քլոր մնացորդային՝ |
մգ/լ |
0,05 |
0,05 |
զգբ |
3 |
|
ե. օրգանական աղտոտվածության ցուցանիշները | |||||
|
Պերմանգանատային օքսիդացում |
մգO2/լ |
3 |
2 |
- |
- |
|
Ամոնիում և ամոնիում իոն |
մգ/լ |
0,1 |
0,25 |
||
|
Նիտրիտներ (ըստ NO2-) |
մգ/լ |
0,5 |
0,005 |
զգբ |
2 |
|
Օրգանական ածխաջուր |
մգ/լ |
10 |
5 |
- |
- |
|
Մակերեսային ակտիվ նյութեր (ՄԱՆ), ամինաակտիվ |
մգ/լ |
0,05 |
0,05 |
զգբ |
- |
|
Նավթամթերքներ |
մգ/լ |
0,05 |
0,05 |
զգբ |
- |
|
Ֆենոլներ՝ ցնդող |
մկգ/լ |
0,5 |
0,5 |
զգբ |
4 |
|
Քլորոֆորմ |
մկգ/լ |
60 |
1,0 |
ս-թ |
2 |
|
Բրոմոֆորմ |
մկգ/լ |
20 |
1,0 |
ս-թ |
2 |
|
Երկբրոմքլորմեթան (հետազոտությունը կատարվում է միայն շշալցված ջրից, որի աղբյուրը խմելու ջրի մատակարարման կենտրոնական համակարգերից ստացված խմելու ջուրն է) |
մկգ/լ |
10 |
1,0 |
ս-թ |
2 |
|
Բրոմերկքլորմեթան (հետազոտությունը կատարվում է միայն շշալցված ջրից, որի աղբյուրը խմելու ջրի մատակարարման կենտրոնական համակարգերից ստացված խմելու ջուրն է) |
մկգ/լ |
10 |
1,0 |
ս-թ |
2 |
|
Չորսքլորային ածխաջուր (հետազոտությունը կատարվում է միայն շշալցված ջրից, որի աղբյուրը խմելու ջրի մատակարարման կենտրոնական համակարգերից ստացված խմելու ջուրն է) |
մկգ/լ |
2,0 |
1,0 |
ս-թ |
2 |
|
Ֆորմալդեհիդ |
մկգ/լ |
25 |
25 |
ս-թ |
2 |
|
Բենզ(ա)պիրեն |
մկգ/լ |
0,005 |
0,001 |
ս-թ |
2 |
|
Երկ (2-էթիլհեքսիլ)ֆտալատ |
մկգ/լ |
6,0 |
0,1 |
ս-թ |
2 |
|
Հեքսաքլորբենզոլ |
մկգ/լ |
0,2 |
0,2 |
ս-թ |
2 |
|
Լինդան (ՀՔՑՀ-ի ա- իզոմեր) |
մկգ/լ |
0,5 |
0,2 |
ս-թ |
1 |
|
2,4-Դ |
մկգ/լ |
1,0 |
1,0 |
ս-թ |
2 |
|
Հեպտաքլոր |
մկգ/լ |
0,05 |
0,05 |
ս-թ |
2 |
|
ԴԴՏ (իզոմերների գումար) |
մկգ/լ |
0,5 |
0,5 |
ս-թ |
2 |
|
Ատրազին |
մկգ/լ |
0,2 |
0,2 |
ս-թ |
2 |
|
Սիմազին |
մկգ/լ |
0,2 |
0,2 |
զգբ |
2 |
|
զ. թունավորության համալիր ցուցանիշները (հաշվարկվում է հետևյալ բանաձևով` ∑=Պ1/ՍԹԽ1+Պ2/ՍԹԽ2+Պվ/ՍԹԽվ, որտեղ Պ-ն ` շշալցված խմելու ջրում տվյալ նյութի պարունակությունն է` արտահայտված մգ/լ, կամ մկգ/լ ՍԹԽ-ն` շշալցված ջրում այդ նյութի սահմանային թույլատրելի խտությունն է` հաշվի առնելով ջրի կարգը, արտահայտված մգ/լ, կամ մկգ/լ Խորհուրդ տրվող մեծությունը կազմում է ∑<= 1։ )` | |||||
|
Ըստ NO2 և NO3 գումարի |
Միավոր-ները |
<= 1 |
<= 1 |
- |
- |
|
Ըստ եռհալոմեթանների գումարի |
Միավոր-ները |
<= 1 |
<= 1 |
- |
- |
3. Խմելու ջրի որակը գնահատվում է N 3 աղյուսակով սահմանված ճառագայթային անվտանգության ցուցանիշներին համապատասխան.
Աղյուսակ N 3
|
Ցուցանիշները |
Չափի միավորը |
Շշալցված խմելու ջրի որակի նորմատիվները՝ ոչ ավելի |
Վնասակարության ցուցանիշը (նյութի վնասակարության սահմանափակող մեծությունը, ըստ որի սահմանվում են | |
|
առաջին կարգի |
բարձր կարգի | |||
|
Ճառագայթային անվտանգության ցուցանիշներ | ||||
|
Տեսակարար գումարային ալֆա ճառագայթային ակտիվություն |
Բկ/լ |
0,2 |
0,2 |
ճառագայթ. |
|
Տեսակարար գումարային բետա ճառագայթային ակտիվություն |
Բկ/լ |
1 |
1 |
ճառագայթ. |
4. Համաճարակային առումով անվտանգությունը որոշվում է մանրէաբանական և մակաբուծաբանական ցուցանիշներին համապատասխան.
Աղյուսակ N 4
|
Ցուցանիշները |
Շշալցված ջրերի որակի նորմատիվները | |
|
առաջին կարգի |
բարձր կարգի | |
|
1) մանրէաբանական ցուցանիշներ | ||
|
Մանրէների ընդհանուր թիվը (ՄԸԹ)՝ 370C ջերմաստիճանում |
20 ԳԱՄ/1 մլ, ոչ ավելի |
20 ԳԱՄ/1 մլ, ոչ ավելի |
|
Մանրէների ընդհանուր թիվը (ՄԸԹ)՝ 220C ջերմաստիճանում |
100 ԳԱՄ/1 մլ, ոչ ավելի |
100 ԳԱՄ/1 մլ, ոչ ավելի |
|
Ընդհանուր կոլիձև մանրէներ |
ԳԱՄ-երի բացակայություն |
ԳԱՄ-երի բացակայություն |
|
Ջերմատոլերանտ կոլիձև մանրէներ |
ԳԱՄ-երի բացակայություն |
ԳԱՄ-երի բացակայություն |
|
Գլյուկոզդրական կոլիձև մանրէներ |
ԳԱՄ-երի բացակայություն |
ԳԱՄ-երի բացակայություն |
|
Սուլֆիտվերականգնող կլոստրիդիումների սպորներ |
ԳԱՄ-երի բացակայություն |
ԳԱՄ-երի բացակայություն |
|
Pseudomonas aeruginosa |
բացակայություն 1000 մլ-ում |
բացակայություն 1000 մլ-ում |
|
2) վիրուսոլոգիական ցուցանիշներ | ||
|
Կոլիֆագեր |
ԳԱՄ-երի բացակայություն |
ԳԱՄ-երի բացակայություն |
|
3) մակաբուծաբանական ցուցանիշներ | ||
|
Կրիպտոսպորիդիումների օցիստեր |
բացակայություն 50 լ-ում |
բացակայություն 50 լ-ում |
|
Լյամբլիաների ցիստեր |
բացակայություն 50 լ-ում |
բացակայություն 50 լ-ում |
|
Հելմինտների ձվեր |
բացակայություն 50 լ-ում |
բացակայություն 50 լ-ում |
5. Մակրո- և միկրոտարրային կազմի ֆիզիոլոգիական լիարժեքությունը որոշվում է N 5 աղյուսակով սահմանված նորմատիվներին համապատասխան:
Աղյուսակ N 5
|
Ցուցանիշները |
Չափի միավորը |
Խմելու ջրի ֆիզիոլոգիական լիարժեքության նորմատիվները, սահմաններում |
Շշալցված խմելու ջրի որակի նորմատիվները | |
|
առաջին կարգի |
բարձր կարգի | |||
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
Ընդհանուր հանքայնացում (չոր մնացորդ) |
մգ/լ |
100-1000 |
50-1000 |
200-500 |
|
Կոշտություն |
մգ- էկվ/լ |
1,5-7 |
7-ից ոչ ավելի |
1,5-7 |
|
Հիմնայնություն |
մգ- էկվ/լ |
0,5-6,5 |
6,5-ից ոչ ավելի |
0,5-6,5 |
|
Կալցիում (Ca) |
մգ/լ |
25-130 (հաշվարկային՝ ելնելեվ 7 մգ-էկվ/լ. առավելագույն թույլատրելի կոշտությունից և հաշվի առնելով մագնեզիումի պարունակության նվազագույն անհրաժեշտ մակարդակը` կալցիումի պարունակության առավելագույն թույլատրելի մակարդակը հաշվարկելիս և հակառակը) |
130-ից ոչ ավելի |
25-80 |
|
Մագնեզիում (Mg) |
մգ/լ |
5-65 (հաշվարկային՝ ելնելով 7 մգ-էկվ/լ. առավելագույն թույլատրելի կոշտությունից և հաշվի առնելով մագնեզիումի պարունակության նվազագույն անհրաժեշտ մակարդակը` կալցիումի պարունակության առավելագույն թույլատրելի մակարդակը հաշվարկելիս և հակառակը) |
65-ից ոչ ավելի |
5-50 |
|
Կալիում (K) |
մգ/լ |
- |
20-ից ոչ ավելի |
2-20 |
|
Բիկարբոնատներ (HCO3-) |
մգ/լ |
30-400 |
400-ից ոչ ավելի |
30-400 |
|
Ֆտորիդ-իոն (F) |
մգ/լ |
0,5-1,5 |
1,5-ից ոչ ավելի |
0,6-1,2 |
|
Յոդիդ-իոն (J) |
մկգ/լ |
10-125 |
125-ից ոչ ավելի (ջրի յոդացումը ՍԹԽ-ի մակարդակով թույլատրվում է յոդացված աղի հաշվին յոդի պակասի կանխարգելման բացակայության դեպքում` յոդիդ իոնների օրական թույլատրելի չափի պահպանման պայմանով` նկատի ունենալով շրջակա միջավայրից օրգանիզմ մտնող իոնների գումարը) |
40-60 ( ջրի յոդացումը 40-60 մկգ/լ մակարդակով թույլատրվում է որպես յոդի պակասի զանգվածային կանխարգելման եղանակ այլ կանխարգելիչ միջոցների կիրառման հետ համատեղ) |
6. Որպես պահածոյացնող նյութեր՝ թույլատրվում են N 6 աղյուսակով սահմանված հակազդակները.
Աղյուսակ N 6
|
Պահածոյացնող նյութերը |
Չափի միավորը |
Խմելու ջրում սահմանային թույլատրելի խտությունը |
Շշալցված խմելու ջրի որակի նորմատիվները, ոչ ավելի | |
|
առաջին կարգի |
բարձր կարգի | |||
|
Արծաթ (Ag) |
մգ/լ |
0,05 |
0,025 |
0,0025 |
|
Յոդ (J) |
մգ/լ |
0,125 |
0,06 |
0,06 |
|
Ածխածնի երկօքսիդ (CO2 ) |
% |
0,4 (0,4 մգ/լ-ից ավելի պարունակությունը թույլատրվում է սպառողական տարայի վրա ածխածնի երկօքսիդի պարունակությունը նշելու դեպքում) |
0,4 |
0,2 |
7. Ներգործության մակարդակների (ՆՄ) չափերը (Բկ/կգ), ըստ խմելու ջրում առանձին ռադիոնուկլիդների պարունակության, սահմանված են N 7 աղյուսակով.
Աղյուսակ N 7
|
Նուկլիդ |
ՆՄ, |
Նուկլիդ |
ՆՄ | |
|
H-3 |
7600 |
Tc-97 |
2000 | |
|
Be-7 |
4900 |
Tc-97m |
250 | |
|
C-14 |
240 |
Tc-99 |
210 | |
|
Na-22 |
43 |
Ru-97 |
910 | |
|
P-32 |
57 |
Ru-103 |
190 | |
|
P-33 |
570 |
Ru-106 |
20 | |
|
S-35 |
178 |
Rh-105 |
370 | |
|
Cl-36 |
150 |
Pd-103 |
720 | |
|
Ca-45 |
190 |
Ag-105 |
290 | |
|
Ca-47 |
86 |
Ag-110m |
49 | |
|
Sc-46 |
91 |
Ag-111 |
110 | |
|
Sc-47 |
250 |
Cd-109 |
69 | |
|
Sc-48 |
81 |
Cd-115 |
98 | |
|
V-48 |
69 |
Cd-115m |
42 | |
|
Cr-51 |
3600 |
In-111 |
470 | |
|
Mn-51 |
1500 |
In-114m |
33 | |
|
Mn-52 |
76 |
Sn-113 |
190 | |
|
Mn-53 |
4600 |
Sn-125 |
44 | |
|
Mn-54 |
193 |
Sb-122 |
81 | |
|
Fe-55 |
420 |
Sb-124 |
55 | |
|
Fe-59 |
76 |
Sb-125 |
120 | |
|
Co-56 |
55 |
Te-123m |
86 | |
|
Co-57 |
650 |
Te-127 |
810 | |
|
Co-58 |
190 |
Te-127m |
60 | |
|
Co-60 |
40 |
Te-129 |
2100 | |
|
Ni-59 |
2200 |
Te-129m |
46 | |
|
Ni-63 |
910 |
Te-131 |
1600 | |
|
Zn-65 |
35 |
Te-131m |
72 | |
|
Ge-71 |
11400 |
Te-132 |
36 | |
|
As-73 |
530 |
I-123 |
650 | |
|
As-74 |
110 |
I-125 |
9,1 | |
|
As-76 |
86 |
I-126 |
4,7 | |
|
As-77 |
340 |
I-129 |
1,3 | |
|
Se-75 |
53 |
I-130 |
69 | |
|
Br-82 |
250 |
I-131 |
6,2 | |
|
Rb-86 |
49 |
Cs-129 |
2300 | |
|
Sr-85 |
240 |
Cs-131 |
2400 | |
|
Sr-89 |
53 |
Cs-132 |
270 | |
|
Sr-90 |
4,9 |
Cs-134 |
7,2 | |
|
Y-90 |
51 |
Cs-135 |
69 | |
|
Y-91 |
57 |
Cs-136 |
46 | |
|
Zr-93 |
120 |
Cs-137 |
11 | |
|
Zr-95 |
140 |
Cs-138 |
1500 | |
|
Nb-93m |
1100 |
Ba-131 |
300 | |
|
Nb-94 |
81 |
Ba-140 |
53 | |
|
Nb-95 |
240 |
La-140 |
69 | |
|
Mo-93 |
44 |
Ce-139 |
530 | |
|
Mo-99 |
220 |
Ce-141 |
190 | |
|
Tc-96 |
120 |
Ce-143 |
120 | |
|
Ce-144 |
26 |
Th-231 |
400 | |
|
Pr-143 |
110 |
Th-232 |
0,60 | |
|
Nd-147 |
120 |
Th-234 |
40 | |
|
Pm-147 |
530 |
U-230 |
2,5 | |
|
Pm-149 |
140 |
U-231 |
490 | |
|
Sm-151 |
1400 |
U-232 |
0,42 | |
|
Sm-153 |
190 |
U-233 |
2,7 | |
|
Eu-152 |
98 |
U-234 |
2,8 | |
|
Eu-154 |
69 |
U-235 |
2,9 | |
|
Eu-155 |
430 |
U-236 |
2,9 | |
|
Gd-153 |
510 |
U-237 |
180 | |
|
Tb-160 |
86 |
U-238 |
3,0 | |
|
Er-169 |
370 |
Pa-230 |
150 | |
|
Tm-171 |
1200 |
Pa-231 |
0,19 | |
|
Yb-175 |
310 |
Pa-233 |
160 | |
|
Ta-182 |
91 |
Np-237 |
1,3 | |
|
W-181 |
1800 |
Np-239 |
170 | |
|
W-185 |
310 |
Pu-236 |
1,6 | |
|
Re-186 |
91 |
Pu-237 |
1400 | |
|
Os-185 |
270 |
Pu-238 |
0,60 | |
|
Os-191 |
240 |
Pu-239 |
0,55 | |
|
Os-193 |
170 |
Pu-240 |
0,55 | |
|
Ir-190 |
110 |
Pu-241 |
29 | |
|
Ir-192 |
98 |
Pu-242 |
0,57 | |
|
Pt-191 |
400 |
Pu-244 |
0,57 | |
|
Pt-193m |
300 |
Am-241 |
0,69 | |
|
Au-198 |
140 |
Am-242 |
460 | |
|
Au-199 |
310 |
Am-242m |
0,72 | |
|
Hg-197 |
600 |
Am-243 |
0,69 | |
|
Hg-203 |
72 |
Cm-242 |
14 | |
|
Tl-200 |
690 |
Cm-243 |
0,91 | |
|
Tl-201 |
1400 |
Cm-244 |
1,1 | |
|
Tl-202 |
300 |
Cm-245 |
0,65 | |
|
Tl-204 |
110 |
Cm-246 |
0,65 | |
|
Pb-203 |
570 |
Cm-247 |
0,72 | |
|
Pb-210 |
0,20 |
Cm-248 |
0,18 | |
|
Bi-206 |
72 |
Bk-249 |
240 | |
|
Bi-207 |
110 |
Cf-246 |
42 | |
|
Bi-210 |
110 |
Cf-248 |
4,9 | |
|
Po-210 |
0,11 |
Cf-249 |
0,39 | |
|
Ra-223 |
1,4 |
Cf-250 |
0,86 | |
|
Ra-224 |
2,1 |
Cf-251 |
0,38 | |
|
Ra-225 |
1,4 |
Cf-252 |
1,5 | |
|
Ra-226 |
0,49 |
Cf-253 |
98 | |
|
Ra-228 |
0,20 |
Cf-254 |
0,34 | |
|
Th-227 |
16 |
Es-253 |
22 | |
|
Th-228 |
1,9 |
Es-254 |
4,9 | |
|
Th-229 |
0,28 |
Es-254m |
33 | |
|
Th-230 |
0,65 |
|
Հայաստանի Հանրապետության կառավարության աշխատակազմի ղեկավար-նախարար |
Դ. Հարությունյան |