ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ

4 հունիսի 2014 թվականի N 574-Ն

ԳԱԶԱԲԱՇԽԻՉ ՀԱՄԱԿԱՐԳՈՒՄ ԱՊՕՐԻՆԻ ՍՊԱՌՄԱՆ ԴԵՊՔԵՐՈՒՄ ՍՊԱՌՎԱԾ ԲՆԱԿԱՆ ԳԱԶԻ ԾԱՎԱԼԻ ՀԱՇՎԱՐԿՄԱՆ ՄԵԹՈԴԻԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Համաձայն «Էներգետիկայի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 41-րդ հոդվածի 7-րդ մասի և Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2014 թվականի հունվարի 9-ի N 10-Ն որոշման N 1 հավելվածի 14-րդ կետի` Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.

1. Հաստատել գազաբաշխիչ համակարգում ապօրինի սպառման դեպքերում սպառված բնական գազի ծավալի հաշվարկման մեթոդիկան՝ համաձայն հավելվածի:

2. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակմանը հաջորդող տասներորդ օրը:

Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ	Հ. Աբրահամյան
2014 թ. հունիսի 6 Երևան

Հավելված ՀՀ կառավարության 2014 թվականի հունիսի 4-ի N 574-Ն որոշման

ԳԱԶԱԲԱՇԽԻՉ ՀԱՄԱԿԱՐԳՈՒՄ ԱՊՕՐԻՆԻ ՍՊԱՌՄԱՆ ԴԵՊՔԵՐՈՒՄ ՍՊԱՌՎԱԾ ԲՆԱԿԱՆ ԳԱԶԻ ԾԱՎԱԼԻ ՀԱՇՎԱՐԿՄԱՆ ՄԵԹՈԴԻԿԱՆ

1. Սույն մեթոդիկայով հաշվարկվում է գազամատակարարման ցանցում տեղի ունեցած պատահարների պատճառով գազամատակարարման ցանցից արտահոսած բնական գազի քանակությունը: Այն կարող է կիրառվել նաև ջերմոցային գազերի կադաստրի հաշվարկման և Հայաստանի Հանրապետության էներգետիկ հաշվեկշռի կազմման ժամանակ:

2. Սույն մեթոդիկայի իմաստով գազամատակարարման ցանցում տեղի ունեցած պատահար է համարվում, երբ սպառողը գազամատակարարման ցանցից բնական գազ է սպառում առանց պայմանագրի (ապօրինի սպառում):

3. Գազամատակարարման ցանցում պատահարների հետևանքով առաջացած անցքերից գազամատակարարման ցանցից արտահոսած բնական գազի քանակությունը հաշվարկվում է նշված բանաձևերի հիման վրա՝ յուրաքանչյուր պատահարի ուսումնասիրման արդյունքում կազմված ակտում ամրագրված տվյալների (պատահարի հետևանքով առաջացած անցքի մակերես, արտահոսքի տևողություն, վնասված հատվածում բնական գազի ճնշում և բացարձակ ջերմաստիճան) հիման վրա`

	1
DVար =0.21 x Pգ x f x τ x φ x	_______	[հազ. մ3]:	(1)
	____ √ρգ .Tգ

4. Պատահարի հետևանքով գազամատակարարման ցանցի գազատարների լրիվ բացվածքի դեպքում գազամատակարարման ցանցից արտահոսած բնական գազի քանակի հաշվարկը կատարվում է նշված (2) և (3) բանաձևերի հիման վրա`

1) եթե գազամատակարարման ցանցի վնասված տեղամասում ճնշումը կազմում է 0.005÷0.09 ՄՊա (բնական գազի հոսքի մինչկրիտիկական ռեժիմ), ապա գազամատակարարման ցանցի գազատարներից և սարքավորումներից արտահոսքերի քանակությունների հաշվարկման համար կիրառվում է հետևյալ բանաձևը`

DVար =0.555 x f  x P0 x τ x φ x		[հազ. մ3],	(2)

2) եթե գազամատակարարման ցանցի վնասված տեղամասում ճնշումը բարձր է 0.09 ՄՊա-ից (բնական գազի հոսքի կրիտիկական ռեժիմ), ապա գազամատակարարման ցանցի գազատարներից և սարքավորումներից արտահոսքերի քանակությունների հաշվարկման համար կիրառվում է հետևյալ բանաձևը`

	1
DVար =0.124 x Pգ x f  x τ x φ x	_______	[հազ. մ3],	(3)
	_____ √ρգ .Tգ

որտեղ`

DV_ար  - գազամատակարարման ցանցի գազատարների կամ տեխնոլոգիական սարքավորումների վնասվածքի պատճառով առաջացած անցքերից արտահոսած բնական գազի քանակությունն է,

P_գ  - բնական գազի բացարձակ ճնշումը` գազամատակարարման ցանցի վնասված գազատարում կամ սարքավորումներում [Պա],

P₀  - միջավայրի ճնշումն է, ուր արտահոսվում է գազը, որն անկախ գազատարների տեղադրման եղանակից, ընդունվում է հավասար տեղանքի մթնոլորտային ճնշման արժեքին [Պա],

f - գազամատակարարման ցանցի գազատարների կամ տեխնոլոգիական սարքավորումների վրա պատահարի հետևանքով առաջացած անցքի մակերեսն է [մ² ],

φ - գործակից, որը հաշվի է առնում բնական գազի արտահոսքի արագության անհավասարաչափությունը, φ = 0.97,

τ - գազամատակարարման ցանցից բնական գազի արտահոսքի տևողությունն է [ժամ]:

5. Այն դեպքում երբ առանց բնական գազի առևտրային հաշվառման գազամատակարարման ցանցից բնական գազի արտահոսքի տևողությունը հնարավոր չէ որոշել, ապա արտահոսքի տևողության հաշվարկային մեծությունն ընդունվում է հավասար`

1) 960 ժամ` վերգետնյա գազատարից կամ տեխնոլոգիական սարքավորումից արտահոսքի դեպքում,

2) 1440 ժամ՝ ստորգետնյա գազատարից կամ տեխնոլոգիական սարքավորումից արտահոսքի դեպքում,