«Գրանցված է»

ՀՀ արդարադատության

նախարարության կողմից

8 մայիսի 2015 թ.

Պետական գրանցման թիվ 10015161

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ   ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ   12 դեկտեմբերի 2014 թ. N 67-Ն ք. Երևան

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ   ՏԱՐԱԾՔԱՅԻՆ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ԵՎ ԱՐՏԱԿԱՐԳ ԻՐԱՎԻՃԱԿՆԵՐԻ ՆԱԽԱՐԱՐ   29 դեկտեմբերի 2014 թ. N 15-Ն ք. Երևան

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ   ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ   26 հունվարի 2015 թ. N 1-Ն ք. Երևան

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ   ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆՆ ԱՌԸՆԹԵՐ ՀՀ ՈՍՏԻԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏ   30 հունվարի 2015 թ. N 1-Ն ք. Երևան

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ   ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆՆ ԱՌԸՆԹԵՐ ԱԶԳԱՅԻՆ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅԱՆ ՏՆՕՐԵՆ   13 փետրվարի 2015 թ. N 5-Ն ք. Երևան

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ   ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ   2 մարտի 2015 թ. N 57-Ն ք. Երևան

Հ Ա Մ Ա Տ Ե Ղ  Հ Ր Ա Մ Ա Ն

ՄԱՐԴԿԱՆՑ ԵՎ ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՎԱՐԱԿԻՉ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԲՌՆԿՈՒՄՆԵՐԻ ՎԱՐՄԱՆ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Հիմք ընդունելով Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2011 թվականի դեկտեմբերի 29-ի թիվ 1913-Ն որոշման 2-րդ հավելվածի 5-րդ կետի 3-րդ ենթակետը և Հայաստանի Հանրապետությունում մարդկանց և կենդանիների համար ընդհանուր վարակիչ հիվանդությունների բռնկումների համաճարակաբանական հսկողությունը լիարժեք և արդյունավետ դարձնելու նպատակով`

Հրամայում ենք`

Հաստատել` մարդկանց և կենդանիների համար ընդհանուր վարակիչ հիվանդությունների բռնկումների վարման ուղեցույցը` համաձայն հավելվածի:

ՀՀ առողջապահության նախարար

ՀՀ ՏԱՐԱԾՔԱՅԻՆ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ և ԱՐՏԱԿԱՐԳ ԻՐԱՎԻՃԱԿՆԵՐԻ ՆԱԽԱՐԱՐ

ՀՀ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅԱՆ նախարար

ՀՀ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆՆ ԱՌԸՆԹԵՐ ՀՀ ՈՍՏԻԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏ

ՀՀ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆՆ ԱՌԸՆԹԵՐ ԱԶԳԱՅԻՆ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅԱՆ ՏՆՕՐԵՆ

ՀՀ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ

Հավելված ՀՀ առողջապահության նախարարի 12 դեկտեմբերի 2014 թ. N 67-Ն

ՀՀ տարածքային կառավարման և արտակարգ իրավիճակների նախարարի 29 դեկտեմբերի 2014 թ. N 15-Ն

ՀՀ պաշտպանության նախարարի 26 հունվարի 2015 թ. N 1-Ն

ՀՀ կառավարությանն առընթեր ՀՀ ոստիկանության պետի 30 հունվարի 2015 թ. N 1-Ն

ՀՀ կառավարությանն առընթեր ազգային անվտանգության ծառայության տնօրենի 13 փետրվարի 2015 թ. N 5-Ն

ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարի 2 մարտի 2015 թ. N 57-Ն համատեղ հրաման

ՈՒ Ղ Ե Ց ՈՒ Յ Ց

ՄԱՐԴՈՒ ԵՎ ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՎԱՐԱԿԻՉ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԲՌՆԿՈՒՄՆԵՐԻ ՎԱՐՄԱՆ

ԲԱԺԻՆ 1. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

1. Մարդկանց և կենդանիների համար ընդհանուր վարակիչ հիվանդությունների բռնկումների վարումը ներառում է կենդանիների և մարդկանց համար ընդհանուր վարակիչ հիվանդությունների բռնկումների պատրաստվածությունը և բռնկման փուլերում շահագրգիռ կառույցների գործելակերպը:

2. «Մարդու և կենդանիների համար ընդհանուր վարակիչ հիվանդությունների բռնկումների վարման ուղեցույցը» (այսուհետ՝ Ուղեցույց) սահմանում է դրույթներ կենդանիների և մարդկանց համար ընդհանուր վարակիչ հիվանդությունների բռնկումների ժամանակ գործելակերպի համար:

3. Առանձին հիվանդությունների բռնկումների պատրաստվածության և դրանց ժամանակ կանխարգելիչ և հակահամաճարակային միջոցառումների կազմակերպումն ու իրականացումը կատարվում է համաձայն առանձին հիվանդություններին վերաբերող սանիտարահամաճարակային կանոնների և նորմերի:

ԲԱԺԻՆ 2. ԸՍՏ ՎԱՐԱԿԻՉ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅԱՆ ԾԱԳՄԱՆ ԲՆՈՒՅԹԻ ԱՌԱՆՁԻՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՈՒ ՄԱՐՄԻՆՆԵՐԻ ԿՈՂՄԻՑ ԻՐԱԿԱՆԱՑՎՈՂ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐ

Գլուխ 1. Մարդկանց և կենդանիների համար ընդհանուր վարակիչ հիվանդությունների բռնկումների կանխարգելման միջոցառումներ

4. Մարդկանց և կենդանիների համար ընդհանուր վարակիչ հիվանդություններով պայմանավորված բռնկումների կանխարգելման համար հանրային առողջապահության, անասնաբուժության և սննդամթերքի անվտանգության բնագավառներում պետական կառավարման լիազոր մարմինների կողմից պարբերաբար իրականացվում են բռնկումների առաջացման ռիսկերի գնահատում, ռիսկերի մշտադիտարկում:

5. Մարդկանց և կենդանիների համար ընդհանուր վարակիչ հիվանդությունների բռնկումների հետազոտության և հսկողության հաջողությունը կախված է արձագանքման օպերատիվությունից և պարտականությունների հստակ բաշխումից:

6. Մարդկանց և կենդանիների համար ընդհանուր վարակիչ հիվանդություններով պայմանավորված բռնկումների կասկածի կամ արձանագրման դեպքում իրականացվում են հետևյալ միջոցառումները`

1) բռնկման փաստի հաստատում և արձանագրված դեպքերի սահմանում /ցանկացած վարակիչ հիվանդության կամ թունավորման դեպք/,

2) վարակի աղբյուրի բացահայտմանն ուղղված նմուշառում,

3) նախնական ախտորոշում` կլինիկական և համաճարակաբանական տվյալների հիման վրա,

4) ախտորոշման լաբորատոր հաստատում,

5) վարակի օջախում դեպքերի հաշվառում,

6) վարակի տարածման տեսակետից ռիսկի ենթակա տարածքների և բնակչության թվի որոշում,

7) համաճարակաբանական վերլուծություն` առկա տվյալների հիման վրա,

8) բռնկման վարկածի մշակում, վարկածի գնահատում,

9) համաճարակաբանական, շրջակա միջավայրի և լաբորատոր լրացուցիչ հետազոտությունների իրականացում` ըստ անհրաժեշտության,

10) վարակի տարածման կանխարգելմանն ուղղված հսկողական միջոցառումների իրականացում:

7. Բռնկման տարածման կանխարգելման նպատակով ախտորոշման հաստատումից հետո տարածքային կառավարման մարմնի ղեկավարի կողմից ձևավորվում է օպերատիվ շտաբ, որը համակարգում է բոլոր ձեռնարկված միջոցառումները և գործում է մինչև բռնկման վերացումը:

8. Օպերատիվ շտաբի կողմից մշակվում է աշխատանքային ծրագիր` համաձայնեցնելով լիազոր մարմինների հետ: Աշխատանքային ծրագիրը ներառում է`

1) Տարածքային կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմինների, ոլորտի պատասխանատումների, ինչպես նաև միջազգային կառույցների հետ խորհրդակցության և նրանց իրազեկման կազմակերպում,

2) Ներգրավված անհատների և կազմակերպությունների գործառույթների հստակ սահմանում,

3) Բռնկումը հետազոտելու համար առկա ռեսուրսներ/կառույցներ:

9. Օպերատիվ շտաբում ընդգրկվում են`

1) համաճարակաբան,

2) սննդի անվտանգության ոլորտի մասնագետ (սննդի հիգիենիստ),

3) վարակաբան (մարզային մակարդակի),

4) անասնաբույժ,

5) թունաբան,

6) մանրէաբան,

7) ինքնակառավարման մարմինների ներկայացուցիչներ (համայնքի ղեկավար և այլն):

10. Օպերատիվ շտաբը կազմավորվում է՝ կախված բռնկման դրսևորումից/լրջության աստիճանից, աշխարհագրական սփռվածությունից, տեղական առանձնահատկություններից և առկա ռեսուրսներից:

11. Օպերատիվ շտաբը ձևավորվում է, եթե

1) հիվանդությունը կարևորվում է իր ծանրության կամ տարածման բարձր հակվածության առումով,

2) դեպքերն ունեն աշխարհագրական լայն տարածվածություն` առանց վարակի հստակ աղբյուրի առկայության,

3) դեպքեր են արձանագրվել բարձր ռիսկայնության հաստատություններում (մանկական կազմակերպություններ, ցերեկային խնամքի կազմակերպություններ, հիվանդանոցներ, սննդի օբյեկտներ և այլն):

12. Վարակիչ հիվանդությունները հետազոտվում են ինչպես հիվանդության շարունակվող փոխանցումը, այնպես էլ հետագայում նմանատիպ բռնկումները կանխելու նպատակով:

13. Հնարավոր բռնկման հետազոտության ժամանակ իրականացվում է առկա ամբողջ տեղեկատվության գնահատում: Գնահատումը կատարվում է հնարավորինս արագ` հետագա տարածումը կանխելու համար և ներառում է`

1) տեղեկատվության հավաստիության ստուգում,

2) անցկացված լաբորատոր հետազոտության արդյունքների ստացում,

3) դեպքերի բացահայտում և դրանց մասին տեղեկությունների ստացում,

4) անհրաժեշտ կլինիկական նմուշների և սննդի նմուշների հավաքում:

14. Հիվանդների կամ կասկածելիների հետ առաջին հանդիպման ժամանակ հավաքվում են նրանց կլինիկական նմուշները (կղանքի կամ փսխման զանգվածի նմուշները):

15. Եթե կասկածվում է, որ վարակը փոխանցվել է սննդի միջոցով, ապա հնարավորինս շուտ կազմակերպվում են այցեյություններ տվյալ սննդի արտադրություն, դրա մշակման կամ պատրաստման վայրեր:

16. Նմուշառումն իրականացվում է սննդի, շրջակա միջավայրի և սննդի օբյեկտի աշխատակիցներից:

17. Իրականացվում է տվյալների հավաքում համաձայն N 1 աղյուսակի`

Աղյուսակ 1

Հարցվածի հերթական համարը	Հարցվածի անունը, հայրանունը, ազգանունը	Տարիքը	Սեռը	Ինչ է կերել, երբ է կենդանու հետ շփվել, որտեղ (այլ՝ նշել)	Հիվան-դու-թյունը սկսվելու օրը և ժամը	Հիմնական ախտանշանները				Լաբորատոր հետազո-տության արդյունքները
						մաշկի վրա վերքերի առկա-յություն	փսխում	ջերմու-թյան առկա-յություն/ հոդա-ցավեր	սրտ-խառնոց-/այլ (նշել)	Նմուշ	Արդյունք
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12

18. Մարդկանց և կենդանիների համար ընդհանուր վարակիչ հիվանդությունների, սննդային ծագման թունավորումների և հիվանդությունների, բռնկումների, համաճարակների վերաբերյալ տարածքային, պետական կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմինների տեղեկատվության փոխանակումն իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2006 թվականի հունվարի 19-ի թիվ 480-Ն որոշման 1-ին կետի 3-րդ ենթակետով հաստատված N 3 հավելվածով սահմանված կարգով:

19. Համայնքային մակարդակով տեղական ինքնակառավարման մարմնի նախաձեռնությամբ ևս ձևավորվում է օպերատիվ շտաբ: Վերջինիս կողմից իրականացվում են վարակի տարածման կանխարգելման բոլոր միջոցառումները: Ինչպես նաև անասնահամաճարակների դեպքում «Անասնաբուժության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 31-րդ հոդվածի 5-րդ մասի 1-ին կետի համաձայն՝ մարզերում ստեղծվում են տարածքային անասնահամաճարակային մշտական գործող հանձնաժողովներ, որոնց կազմը և լիազորությունները հաստատում է մարզպետը:

Գլուխ 2. Մարդկանց և կենդանիների համար ընդհանուր վարակիչ հիվանդությունների բռնկումների վարման գործընթացում արտակարգ իրավիճակների, տարածքային կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմինների կողմից իրականացվող միջոցառումներ

20. Մարդկանց և կենդանիների համար ընդհանուր վարակիչ հիվանդությունների բռնկման անասնահամաճարակի կամ դրա իրական սպառնալիքի ժամանակ վարակի տարածման կանխարգելման և բռնկման վերացման նպատակով բռնկման արձանագրումից հետո տարածքային կառավարման մարմինների ղեկավարների և համայնքների ղեկավարների կողմից ձևավորվում է օպերատիվ շտաբ, որը համակարգում է բոլոր ձեռնարկված միջոցառումները և գործում է մինչ բռնկման վերացումը:

21. Բռնկման ժամանակ տարածքային կառավարման մարմինները և գործընթացում ընդգրկված կազմակերպություններն ու կառույցները կատարում են օպերատիվ շտաբի հանձնարարականները:

22. Անսովոր կամ անսպասելի, խմբակային դեպքերի, բռնկման կասկածի մասին տեղական ինքնակառավարման մարմինն իրազեկվում է տարածքը սպասարկող անասնաբուժական, բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող կազմակերպության կողմից:

23. Տարածքային կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմինները, պահանջի դեպքում, առողջապահության կամ անասնաբուժության բնագավառի լիազոր մարմնին տրամադրում են տնօրինած անհրաժեշտ տեղեկատվությունը:

24. Համայնքի ղեկավարը առողջապահության կամ անասնաբուժության բնագավառի լիազոր մարմնի պահանջին համապատասխան ներկայացնում է տարածքի քարտեզը, տեղեկատվություն է տրամադրում ջրագծերի տեխնիկական վիճակի և համաճարակային նշանակության այլ հարցերի մասին:

25. Սպասարկման տարածքի բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող կազմակերպությունը անսովոր և անսպասելի, խմբակային դեպքերի, բռնկումների ժամանակ տարածքային կառավարման մարմնի ղեկավարին կամ համայնքի ղեկավարին ներկայացնում է արտահերթ հաղորդում արձանագրված դեպքերի մասին: Համայնքի ղեկավարը դեպքի մասին անհապաղ հաղորդում է մարզպետին` ներկայացնելով իրավիճակի մանրամասները, առկա խնդիրները, կատարված աշխատանքը և ձեռնարկվող միջոցառումները:

26. Տարածքային կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմիններում վարվում է արձանագրված բռնկումների ռեգիստր, համաձայն աղյուսակ 2-ի`

Աղյուսակ 2

Ռ Ե Գ Ի Ս Տ Ր

արձանագրված բռնկումների վարման

ԹԻՎ	Տարեթիվ/ Ամիս/օր	Տեղեկատվության բովանդակություն	Ո՞վ է հաղորդել	Ու՞մ է հաղորդվել	Ձեռնարկված միջոցառումներ	Նշումներ
1	2	3	4	5	6	7

27. Համայնքի ղեկավարն առողջապահության կամ անասնաբուժության բնագավառի լիազոր մարմնի պահանջի դեպքում տրամադրում է տվյալ համայնքի կենսական օբյեկտների ցանկը:

28. Տարածքային կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմինների կողմից բռնկման տեղայնացման համար կարող են հրավիրվել համապատասխան փորձագետ-մասնագետներ:

29. Տարածքային կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմինները աջակցում են բժշկական օգնություն և անասնաբուժական սպասարկում իրականացնող կազմակերպությունների կողմից իրականացվող բժշկահիգիենիկ և անասնաբուժասանիտարական գիտելիքների ուսուցման և առողջ ապրելակերպի քարոզչության աշխատանքներին:

30. Մարդկանց և կենդանիների համար ընդհանուր վարակիչ հիվանդությունների բռնկումների վարման գործընթացում արտակարգ իրավիճակների ոլորտի պատասխանատուների կողմից միջոցառումներն իրականացվում են Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով:

Գլուխ 3. Մարդկանց և կենդանիների համար ընդհանուր վարակիչ հիվանդությունների բռնկումների վարման գործընթացում ոստիկանության, ազգային անվտանգության ծառայության և պաշտպանության պատասխանատուների կողմից իրականացվող միջոցառումներ

31. Մարդկանց և կենդանիների համար ընդհանուր վարակիչ հիվանդությունների բռնկումների վարման գործընթացում ոստիկանության, ազգային անվտանգության ծառայության և պաշտպանության ոլորտի պատասխանատուներն աջակցում են բռնկումների տեղայնացման ուղղությամբ ձեռնարկվող միջոցառումներին (սահմանափակող միջոցառումների, կարանտինի սահմանման աջակցություն, հիվանդների տեղափոխման ուղեկցում և այլ միջոցառումներ՝ ելնելով իրավիճակից):

Գլուխ 4. Մարդկանց և կենդանիների համար ընդհանուր վարակիչ հիվանդությունների բռնկումների վարման գործընթացում բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող կազմակերպությունների կողմից իրականացվող միջոցառումներ

32. Մարդկանց և կենդանիների համար ընդհանուր վարակիչ հիվանդությունների բռնկումների պատրաստվածության գործընթացում բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող կազմակերպությունները մշտապես իրականացնում են վարակիչ հիվանդությունների հաշվառում և ՀՀ օրենքով սահմանված կարգով հաղորդում:

33. Բացի վարակիչ հիվանդություններից հաշվառվում են նաև անսովոր և անսպասելի դեպքերը: Անսովոր և անսպասելի դեպքերը սահմանված են Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2010 թվականի օգոստոսի 21-ի թիվ 1138-Ն որոշմամբ:

34. Անսովոր և անսպասելի դեպքերի վարումն իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարի 2013 թվականի սեպտեմբերի 28-ի թիվ 58-Ն հրամանի պահանջների համաձայն:

35. Բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող կազմակերպությունների կողմից իրականացվում են`

1) հիվանդների հայտնաբերում, այդ թվում` բակային համայցների միջոցով,

2) արձանագրված հիվանդների բուժում,

3) վարակիչ հիվանդի հետ շփման մեջ գտնվող անձանց նկատմամբ բժշկական հսկողություն և լաբորատոր հետազոտությունների կազմակերպում և իրականացում,

4) կարանտինային միջոցառումների իրականացման մասնակցություն, վարակիչ հիվանդությունների դեմ պայքարի և կանխարգելիչ միջոցառումների վերաբերյալ բժշկահիգիենիկ գիտելիքների ուսուցում և առողջ ապրելակերպի քարոզչություն:

ԲԱԺԻՆ 6. ՄԱՐԴԿԱՆՑ ԵՎ ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՎԱՐԱԿԻՉ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԲՌՆԿՈՒՄՆԵՐԻ ՀԵՏԱԶՈՏՄԱՆ ԿԱՐԳ

Գլուխ 5. Մարդկանց և կենդանիների համար ընդհանուր վարակիչ հիվանդությունների բռնկումների հետազոտման իրականացում

36. Մարդկանց և կենդանիների համար ընդհանուր վարակիչ հիվանդությունների, սննդային ծագման թունավորումների և հիվանդությունների, բռնկումների կանխարգելման ուղղությամբ միջոցառումները կազմակերպվում են Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության (2013 թվականի հունիսի 20-ի թիվ 32-Ն), Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների (2013 թվականի օգոստոսի 5-ի թիվ 670-Ն), Հայաստանի Հանրապետության բնապահպանության (2013 թվականի հուլիսի 9-ի թիվ 132-Ն), Հայաստանի Հանրապետության գյուղատնտեսության (2013 թվականի հուլիսի 1-ի թիվ 120-Ն) նախարարների համատեղ հրամանի պահանջների:

Գլուխ 6. Մարդկանց և կենդանիների համար ընդհանուր վարակիչ հիվանդությունների բռնկումների վարկածի կազմում

37. Վարկածի կազմումը բռնկման հետազոտման կարևոր քայլերից մեկն է: Վարկածները կարող են կազմվել զանազան եղանականերով` առարկայի վերաբերյալ գիտելիքների, տվյալների, դեպքերի ուսումնասիրության, բնակիչների հետ զրուցելու միջոցով: Հիմնավոր վարկածի բացակայության դեպքում համաճարակաբանական ուսումնասիրություններն արդյունավետ չեն կարող լինել:

38. Վարկածի կազմում

1) համաճարակաբանության մեջ վարկած համարվում է ենթադրությունը, որը ծագել է դիտարկման կամ մտորման արդյունքում, որը բերում է անհերքելի կանխատեսումների կամ հիմնավորված ենթադրության՝ հիմնվելով փորձարկման ենթակա գիտելիքների, մտքերի կամ որոշակի տեղեկությունների վրա:

39. Վարկածը անդրադառնում է՝

1) հարուցչին,

2) վարակի աղբյուրին,

3) փոխանցման մեխանիզմին,

4) տարածման մեխանիզմներին, որոնք մեծացնում են հիվանդության առաջացման ռիսկը:

40. Վարկածը կարևորվում է`

1) ի՞նչ է պատրաստվում հետազոտել,

2) ինչպիսի՞ հարցեր են պատրաստվում ընդգրկել հարցաթերթիկում,

3) կլինիկական ինչպիսի՞ նմուշներ են պատրաստվում վերցնել,

4) շրջակա միջավայրի ինչպիսի՞ նմուշներ են պատրաստվում վերցնել:

41. Վարկածը կազմվում է՝

1) ըստ հարուցիչների տեսակի, որով պայմանավորված է տվյալ հիվանդությունը կամ կլինիկական նկարագիրը,

2) ըստ վարակի աղբյուրի,

3) ըստ հարուցչի հիմնական պաշարների,

4) ըստ փոխանցման մեխանիզմների,

5) ըստ ռիսկային գործոնների,

6) ըստ ժամանակի,

7) ըստ հայտնաբերման/ժամանակահատվածի,

8) մյուս դեպքերի համեմատությամբ ի՞նչ ընդհանուր ներգործություն է արձանագրվել սույն դեպքի մոտ, այդ թվում՝ տարբեր ժամանակահատվածներում,

9) ըստ վայրի, հյուր է թե ոչ,

10) ըստ անձի:

Նկար 1. Բռնկման հետազոտման գործընթաց

42. Բռնկումների վարկածի կազմումից հետո իրականացվում է վերջինիս համեմատում փաստերի, լաբորատոր հետազոտությունների տվյալների հետ:

Գլուխ 7. Մարդկանց և կենդանիների համար ընդհանուր վարակիչ հիվանդությունների դեպքի սահմանում

43. Դեպքի սահմանումները կիրառվում են առօրյա վերահսկողության, բռնկման հետազոտությունների, ինչպես նաև համաճարակաբանական ուսումնասիրությունների ժամանակ:

44. Բռնկման ժամանակ մշակվում է դեպքի աշխատանքային սահմանում, որը կարող է տարբերվել ստանդարտ սահմանումից: Բռնկման հետազոտությունների ժամանակ յուրաքանչյուր դեպքը չի հետազոտվում, եթե բռնկումն արդեն հաստատվել է:

45. Վարակի փոխանցման հավանական մեխանիզմները չեն ներառվում դեպքի սահմանման մեջ:

46. Մարդկանց և կենդանիների համար ընդհանուր վարակիչ հիվանդությունների բռնկումների հետազոտման համար կիրառվում են հետևյալ չափանիշները`

1) զգայուն (ավելի ընդգրկուն)` բռնկման հետազոտության սկզբնական տվյալների ստացման փուլում,

2) սպեցիֆիկ (ավելի սահմանափակ)՝ բռնկման հետազոտության վերլուծության փուլի ընթացքում:

47. Ցանկացած վերահսկողության համակարգի նպատակն է հաստատված դեպքի սահմանման միջոցով պարզաբանել, արդյո՞ք առկա է բռնկում, թե` ոչ:

48. Եթե բռնկումը հաստատվել է, ապա անհրաժեշտ է`

1) հաստատել բռնկումը,

2) տարբերակել վարակված խմբերը,

3) նկարագրել տիպիկ կլինիկական պատկերը,

4) պատկերել համաճարակաբանական կորը,

5) նկարագրել աշխարհագրական կառուցվածքը:

49. Մարդկանց և կենդանիների համար ընդհանուր վարակիչ հիվանդությունների բռնկման արձանագրման ժամանակ հնարավոր են տարբեր դեպքերի սահմանումներ, կախված իրավիճակից և դեպքի սահմանումից (դրանք կարող են փոխվել նոր տեղեկությունների ստացմանը զուգահեռ):

Գլուխ 8. Մարդկանց և կենդանիների համար ընդհանուր վարակիչ հիվանդությունների ռիսկերի հաղորդակցում, դրա բաղադրիչները

50. Մարդկանց և կենդանիների համար ընդհանուր վարակիչ հիվանդությունների բռնկման արձանագրման ժամանակ իրականացվում են ռիսկի հաղորդակցում, այն է`

1) տեղեկությունների և տեսակետների փոխանակում,

2) արդյունավետ երկխոսության հաստատում այն անհատների միջև, որոնք պատասխանատու են ռիսկերի գնահատման, նվազեցման և կարգավորման համար և նրանց միջև, ովքեր կարող են այդ ռիսկերի հետևանքների ազդեցությանը ենթարկվել:

51. Ռիսկի հաղորդակցման բաղադրիչներն են` վստահությունը, բռնկման վաղ հայտարարումը, աշխատանքների կազմակերպման թափանցիկությունը և պլանավորումը, հասարակության ըմբռնումը, վստահությունը: