ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՎՃՌԱԲԵԿ ԴԱՏԱՐԱՆ
Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ
ՀԱՆՈՒՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
Հայաստանի Հանրապետության վերաքննիչ քրեական դատարանի որոշումգործ թիվ ԼԴ2/0019/01/09 |
ԼԴ2/0019/01/09 |
Նախագահող դատավոր՝ Ա. Դանիելյան | |
Դատավորներ՝ Մ. Արղամանյան, |
Հայաստանի Հանրապետության վճռաբեկ դատարանի քրեական պալատը
(այսուհետ` Վճռաբեկ դատարան)
նախագահությամբ |
Դ. Ավետիսյանի | |
մասնակցությամբ դատավորներ |
Հ. Ասատրյանի | |
Ե. Դանիելյանի | ||
Հ. Ղուկասյանի | ||
Ա. Պողոսյանի | ||
Ս. Օհանյանի | ||
քարտուղարությամբ |
Մ. Պետրոսյանի | |
մասնակցությամբ ամբաստանյալ |
Ս. Թոմոյանի |
12 փետրվարի 2010 թվական |
ք. Երևանում |
դռնբաց դատական նիստում, քննության առնելով Սերյոժա Սարգսի Թոմոյանի վերաբերյալ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 202-րդ հոդվածի 1-ին մասով ՀՀ վերաքննիչ քրեական դատարանի (այսուհետ` Վերաքննիչ դատարան) 2009 թվականի հոկտեմբերի 30-ի որոշման դեմ ամբաստանյալ Ս.Թոմոյանի վճռաբեկ բողոքը,
ՊԱՐԶԵՑ
Գործի դատավարական նախապատմությունը.
1. 2009 թվականի ապրիլի 27-ին հարուցվել է թիվ 55200309 քրեական գործը ՀՀ քրեական օրենսգրքի 202-րդ հոդվածի 1-ին մասի և 34-202-րդ հոդվածի 1-ին մասի հատկանիշներով:
2009 թվականի հունիսի 22-ի որոշմամբ Ս.Թոմոյանը ներգրավվել է որպես մեղադրյալ, և նրան մեղադրանք է առաջադրվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 202-րդ հոդվածի 1-ին մասով:
2009 թվականի հունիսի 30-ին քրեական գործը մեղադրական եզրակացությամբ ուղարկվել է Լոռու մարզի ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարան (այսուհետ` Առաջին ատյանի դատարան):
2. Առաջին ատյանի դատարանի 2009 թվականի սեպտեմբերի 9-ի դատավճռով Սերյոժա Թոմոյանը մեղավոր է ճանաչվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 202-րդ հոդվածի 1-ին մասով և նրա նկատմամբ պատիժ է նշանակվել ազատազրկում՝ 3 /երեք/ տարի ժամկետով:
Նույն դատավճռով դատապարտվել է նաև Ա.Աբդուրախմանովան, որի վերաբերյալ դատական ակտը չի բողոքարկվել:
3. Ամբաստանյալ Ս.Թոմոյանի վերաքննիչ բողոքի քննության արդյունքում Վերաքննիչ դատարանը 2009 թվականի հոկտեմբերի 30-ի որոշմամբ մերժել է վերաքննիչ բողոքը՝ օրինական ուժի մեջ թողնելով Առաջին ատյանի դատարանի 2009 թվականի սեպտեմբերի 9-ի դատավճիռը:
4. Վերաքննիչ դատարանի 2009 թվականի հոկտեմբերի 30-ի որոշման դեմ վճռաբեկ բողոք է բերել ամբաստանյալ Ս.Թոմոյանը:
2009 թվականի դեկտեմբերի 18-ի որոշմամբ Վճռաբեկ դատարանը ամբաստանյալ Ս.Թոմոյանի վճռաբեկ բողոքն ընդունել է վարույթ ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 414.2-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետի հիմքով («բողոքում բարձրացված հարցի վերաբերյալ Վճռաբեկ դատարանի որոշումը կարող է էական նշանակություն ունենալ օրենքի միատեսակ կիրառության համար»):
Դատավարության մասնակիցների կողմից վճռաբեկ բողոքի պատասխան չի ներկայացվել:
Գործի փաստական հանգամանքները և Վճռաբեկ բողոքի քննության համար էական նշանակություն ունեցող փաստերը.
5. Ս.Թոմոյանը դատապարտվել է այն արարքի համար, որ, աշխատելով անհատ ձեռնարկատեր Անզոր Լալայանին պատկանող տաքսի ծառայությունում, 2009 թվականի մարտի 21-ի գիշերը՝ ժամը 5-ի սահմաններում, իր վարմանը հանձնված «ԳԱԶ 31105411» մակնիշի 15 ԼՍ 091 պետհամարանիշի ավտոմեքենայով Այրում կայարանից Տավուշի մարզի Բագրատաշեն գյուղ է տեղափոխել գործով չպարզված չորս ուղևոր կանանց, որոնցից մեկը Այրում կայարանում որպես ուղեվարձ նրան իրացրել է մեկ հատ 10.000 դրամ անվանական արժեքով Ծ-04795926 սերիա-համարի հայկական կեղծ թղթադրամ:
Ս.Թոմոյանը, հաջորդ օրը նկատելով, որ թղթադրամը կեղծ է, 2009 թվականի մարտի 23-ին՝ ժամը 12-ի սահմաններում, նշված կեղծ թղթադրամն իրացրել է Ալավերդի քաղաքի բնակիչ Աքսանա Աբդուրախմանովային, իսկ վերջինս նույն օրը՝ ժամը 17-ի սահմաններում, մեկ հատ 10.000 դրամ կեղծ թղթադրամը փորձել է իրացնել Ալավերդի քաղաքի բնակիչ, անհատ ձեռնարկատեր Ռաֆայել Նիկողոսյանի բջջային հեռախոսների խանութում:
6. Առաջին ատյանի դատարանը Ս.Թոմոյանի նկատմամբ պատիժ նշանակելիս հաշվի է առել կատարված հանցագործության` հանրության համար վտանգավորության աստիճանը և բնույթը, գործի հանգամանքները, անձը բնութագրող տվյալները՝ այն, որ նա նախկինում հանցագործություն չի կատարել, բնութագրվում է դրական, զղջացել է կատարածի համար:
Առաջին ատյանի դատարանը Ս.Թոմոյանի պատասխանատվությունն ու պատիժը մեղմացնող կամ ծանրացնող հանգամանքներ չի արձանագրել:
7. Վերաքննիչ դատարանը, հաշվի առնելով Առաջին ատյանի դատարանի դատական ակտում շարադրված վերոգրյալ հանգամանքները, եկել է հետևության, որ տվյալ դեպքում ամբաստանյալի նկատմամբ նշանակվել է հոդվածի սանկցիայով նախատեսված նվազագույն պատիժ, և որ ազատազրկման ձևով նշանակված պատիժը պայմանականորեն չկիրառելը չի կարող ապահովել պատժի նպատակները:
8. Ս.Թոմոյանը նախկինում դատապարտված չի եղել, ընդունել է հանցանքը և զղջացել կատարածի համար, բնութագրվում է դրական, կինը վատառողջ է և գտնվում է նրա խնամքին:
Վճռաբեկ բողոքի հիմքերը, հիմնավորումները և պահանջը.
Վճռաբեկ բողոքը քննվում է հետևյալ հիմքերի ու հիմնավորումների սահմաններում.
9. Բողոք բերած անձը փաստարկել է, որ առկա է վճռաբեկ բողոքը վարույթ ընդունելու` ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 414.2-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետով նախատեսված հիմքը, այն է` Վճռաբեկ դատարանի կողմից սույն գործով դատական ակտի կայացումը կարող է էական նշանակություն ունենալ օրենքի միատեսակ կիրառության համար:
Բողոք բերած անձը փաստարկել է, որ Վերաքննիչ դատարանը, իր անձը բնութագրող տվյալների, պատասխանատվությունն ու պատիժը մեղմացնող հանգամանքների առկայության և պատասխանատվությունն ու պատիժը ծանրացնող հանգամանքների բացակայության պայմաններում իր նկատմամբ ակնհայտ խիստ պատիժ նշանակելով և նշանակված պատիժը պայմանական չկիրառելու վերաբերյալ միջնորդությունը մերժելով, թույլ է տվել ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 397-րդ հոդվածով նախատեսված քրեական օրենքի ոչ ճիշտ կիրառում: Մասնավորապես, դատարանը չի կիրառել օրենքի այն հոդվածը, որը ենթակա էր կիրառման, ինչը հանգեցրել է ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 358-րդ հոդվածի պահանջներին չհամապատասխանող, չհիմնավորված և չպատճառաբանված որոշման կայացմանը:
Համաձայն բողոքի հեղինակի՝ Վերաքննիչ դատարանը հաշվի չի առել, որ ինքն ամբողջովին ընդունել է մեղքը և զղջացել կատարած արարքի համար, նախկինում երբևէ որևէ հակահասարակական արարք չի կատարել և չի դատապարտվել, զբաղվել է հանրօգուտ աշխատանքով, ընտանիքի միակ կերակրողն է, իր խնամքին է գտնվում 56-ամյա հիվանդ կինը, հանցագործություն կատարելու դիտավորություն չի ունեցել, պարզապես խաբվել է, քանի որ իր գիշերային աշխատանքի դիմաց վճարել են կեղծ թղթադրամով, բարեխղճորեն ներկայացել և երբևէ չի խոչընդոտել, չի խուսափել քննությունից: Արդյունքում Վերաքննիչ դատարանը չի կիրառել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 70-րդ հոդվածով ամրագրված իրավանորմը, որի կիրառմամբ կարող էր հասնել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 48-րդ հոդվածով նախատեսված պատժի նպատակներին՝ սոցիալական արդարության վերականգնմանը, իր ուղղմանը և հանցագործությունների կանխմանը, ինչը բխում է ՀՀ քրեական օրենսգրքի 10-րդ և 61-րդ հոդվածներով սահմանված արդարության, պատասխանատվության անհատականացման և պատիժ նշանակելու ընդհանուր սկզբունքից: Բացի այդ, Վերաքննիչ դատարանն անտեսել է ՀՀ քրեական օրենսգրքի 70-րդ հոդվածի կիրառման վերաբերյալ Վճռաբեկ դատարանի՝ ՎԲ-192/07, ՎԲ-01/08 որոշումները:
10. Վերոգրյալի հիման վրա՝ բողոքի հեղինակը խնդրել է բեկանել և փոփոխել Վերաքննիչ դատարանի 2009 թվականի հոկտեմբերի 30-ի որոշումը և ՀՀ քրեական օրենսգրքի 70-րդ հոդվածի հիման վրա իր նկատմամբ նշանակված 3 /երեք/ տարի ժամկետով ազատազրկումը պայմանականորեն չկիրառել՝ սահմանելով փորձաշրջան:
Վճռաբեկ դատարանի պատճառաբանությունները և եզրահանգումը.
11. Սույն գործով Վճռաբեկ դատարանը պետք է պատասխանի այն հարցին, թե արդարության և պատասխանատվության անհատականացման սկզբունքի պահպանման տեսանկյունից հիմնավորված և պատճառաբանվա՞ծ է արդյոք Ս.Թոմոյանի նկատմամբ նշանակված պատիժը պայմանականորեն չկիրառելու մասին Վերաքննիչ դատարանի հետևությունը:
12. Պատիժ նշանակելը քրեական գործերով արդարադատության իրականացման կարևոր և պատասխանատու բաղադրամասերից է, ուստի օրենսդրի կողմից մեծապես կարևորվում է յուրաքանչյուր դեպքում անձի նկատմամբ պատիժ նշանակելիս քրեաիրավական նորմերով ամրագրված արդարության և պատասխանատվության անհատականացման սկզբունքի պահպանումը:
13. ՀՀ քրեական օրենսգրքի 10-րդ հոդվածի համաձայն՝ «Հանցանք կատարած անձի նկատմամբ կիրառվող պատիժը և քրեաիրավական ներգործության այլ միջոցները պետք է լինեն արդարացի՝ համապատասխանեն հանցանքի ծանրությանը, դա կատարելու հանգամանքներին, հանցավորի անձնավորությանը, անհրաժեշտ և բավարար լինեն նրան ուղղելու և նոր հանցագործությունները կանխելու համար»:
ՀՀ քրեական օրենսգրքի 48-րդ հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն` հանցագործության համար մեղավոր ճանաչված անձի նկատմամբ նշանակվող «պատժի նպատակն է վերականգնել սոցիալական արդարությունը, ուղղել պատժի ենթարկված անձին, ինչպես նաև կանխել հանցագործությունները»:
Շարադրված հոդվածների վերլուծությունից երևում է, որ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 48-րդ հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված՝ սոցիալական արդարությունը վերականգնելու նպատակը բխում է արդարության և պատասխանատվության անհատականացման սկզբունքն ամրագրած՝ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 10-րդ հոդվածի բովանդակությունից: Մասնավորապես, նշված հոդվածի այն պահանջից, ըստ որի՝ հանցանք կատարած անձի նկատմամբ կիրառվող պատիժը և քրեաիրավական ներգործության այլ միջոցները պետք է լինեն արդարացի` համապատասխանեն հանցանքի ծանրությանը, դա կատարելու հանգամանքներին, հանցավորի անձնավորությանը, անհրաժեշտ և բավարար լինեն նրան ուղղելու և նոր հանցագործությունները կանխելու համար (ՀՀ քրեական օրենսգրքի 10-րդ և 48-րդ հոդվածների վերաբերյալ Վճռաբեկ դատարանն իրավական դիրքորոշում է հայտնել ՎԲ-50/07, ՎԲ-192/07, ՎԲ-201/07, ԱՎԴ2/0059/01/08 որոշումներում):
14. ՀՀ քրեական օրենսգրքի 61-րդ հոդվածի համաձայն՝
«1. Հանցագործության համար մեղավոր ճանաչված անձի նկատմամբ նշանակվում է արդարացի պատիժ, որը որոշվում է սույն օրենսգրքի Հատուկ մասի համապատասխան հոդվածի սահմաններում՝ հաշվի առնելով սույն օրենսգրքի Ընդհանուր մասի դրույթները:
2. Պատժի տեսակը և չափը որոշվում են հանցագործության՝ հանրության համար վտանգավորության աստիճանով և բնույթով, հանցավորի անձը բնութագրող տվյալներով, այդ թվում՝ պատասխանատվությունը և պատիժը մեղմացնող կամ ծանրացնող հանգամանքներով….»:
Նշանակվող պատժի արդարացիության հիմնական պահանջն այն է, որ պատիժը պետք է համապատասխանի հանցագործության վտանգավորության աստիճանին և բնույթին: Ամբաստանյալին մեղսագրվող հանցագործության` հանրության համար վտանգավորության աստիճանի և բնույթի հարցերի վերաբերյալ իր դիրքորոշումը Վճռաբեկ դատարանն արտահայտել է Գ.Մադաթյանի վերաբերյալ գործով կայացրած որոշման մեջ, որի համաձայն` «Արարքի հանրային վտանգավորության բնույթը հանցագործության որակական կողմն է, այն որոշվում է մեղքի ձևի և տեսակի, հանցագործության նպատակի և շարժառիթի, ինչպես նաև քրեական օրենսդրությամբ պահպանվող հասարակական հարաբերության` հանցանքի կատարման պահին ունեցած սոցիալական նշանակության վերաբերյալ փաստական տվյալների ամբողջությամբ:
Արարքի հանրային վտանգավորության աստիճանի որոշման ժամանակ դատարանը պետք է բացահայտի կատարված կոնկրետ հանցանքի առանձնահատուկ հատկանիշները, որոնք կարող են ազդել հանրության վտանգավորության վրա` հանցագործությամբ պատճառված վնասի չափը, հանցագործության կատարման եղանակը, հանցավոր մտադրության իրականացման աստիճանը, հանցակցության դեպքում` հանցավորի կատարած արարքը և հանցագործությանը նրա մասնակցության աստիճանը» (տե՛ս Գարուշ Մադաթյանի վերաբերյալ Վճռաբեկ դատարանի 2009 թվականի փետրվարի 17-ի ԵՇԴ/0029/01/08 որոշման 14-րդ կետը):
15. Պատժի անհատականացման սկզբունքի բովանդակության հիմնական մասն է կազմում հանցավորի անձը բնութագրող տվյալների գնահատումը, որոնք իրենց ամբողջության մեջ հնարավորություն են տալիս անձին դիտել ոչ միայն որպես հանցանք կատարող, որը պետք է պատասխանատվություն կրի, այլ նաև որպես կոնկրետ անձ՝ իր անհատական հատկանիշներով: Ընդ որում՝ անձի այն հատկանիշները, որոնք գտնվում են հանցակազմից դուրս, նշանակություն են ունենում դատարանի կողմից պատժի տեսակը և չափը որոշելիս: Որպես հանցավորի անձը բնութագրող հատկանիշներ՝ գնահատվում են նրա սոցիալ-հոգեբանական, սոցիալ-ժողովրդագրական հատկությունները՝ վարքագիծն ընտանիքում և կենցաղում, աշխատանքի նկատմամբ ունեցած վերաբերմունքը, կրթությունը, առողջական վիճակը, տարիքը, ծառայությունը պետության և հասարակության առջև և այլն:
Պատիժ նշանակելիս և այն կրելու նպատակահարմարության հարցը քննելիս դատարանը հաշվի է առնում նաև ՀՀ քրեական օրենսգրքի 62-րդ և 63-րդ հոդվածներով նախատեսված պատասխանատվությունն ու պատիժը մեղմացնող և ծանրացնող հանգամանքները: Հանցակազմի սահմաններից դուրս գտնվելով՝ դրանք բնութագրում են ինչպես կատարած հանցագործությունը, այնպես էլ հանցավորի անձնավորությունը, հնարավորություն են տալիս պատկերացում կազմել հանցավորի անձնավորության և հանցագործության` հանրության համար վտանգավորության աստիճանի մասին` համապատասխանաբար բարձրացնելով կամ իջեցնելով այն: Դրանց գնահատմամբ է հնարավոր յուրաքանչյուր կոնկրետ գործով անհատական մոտեցում ցուցաբերել` ինչպես պատժի տեսակը և չափը որոշելիս, այնպես էլ այն կրելու նպատակահարմարության հարցը լուծելիս:
16. ՀՀ քրեական օրենսգրքի 70-րդ հոդվածի 1-ին և 2-րդ մասերի համաձայն` «Եթե դատարանը, կալանքի, ազատազրկման կամ կարգապահական գումարտակում պահելու ձևով պատիժ նշանակելով, հանգում է հետևության, որ դատապարտյալի ուղղվելը հնարավոր է առանց պատիժ կրելու, ապա կարող է որոշում կայացնել այդ պատիժը պայմանականորեն չկիրառելու մասին:
Պատիժը պայմանականորեն չկիրառելիս դատարանը հաշվի է առնում հանցավորի անձը բնութագրող տվյալները, պատասխանատվությունն ու պատիժը մեղմացնող և ծանրացնող հանգամանքները»:
17. ՀՀ քրեական օրենսգրքի 70-րդ հոդվածի կիրառման կապակցությամբ իր դիրքորոշումը Վճռաբեկ դատարանն արտահայտել է մի շարք որոշումներում: Մասնավորապես, ԵԱՔԴ 0078/01/09, ԱՎԴ2/0059/01/08 որոշմամբ արձանագրվել է, որ «(...) պատիժը կարող է պայմանականորեն չկիրառվել, եթե առկա է դատարանի համոզվածությունը, վստահությունն առանց իրական պատիժ նշանակելու ամբաստանյալի ուղղվելու հնարավորության մասին: Դատարանը նման հետևության հանգում է միայն օբյեկտիվ գոյություն ունեցող տվյալների վերլուծության հիման վրա, որոնք բնութագրում են արարքը, հանցավորի անձը և վկայում են պատիժը պայմանականորեն չկիրառելու հիմքերի առկայության մասին (...)» (տե՛ս Հուսիկ Բաղդասարյանի վերաբերյալ գործով 2008 թվականի նոյեմբերի 28-ի թիվ ԱՎԴ2/0059/01/08 որոշումը, կետ 24): Նմանատիպ մոտեցում է արտահայտվել նաև Վճռաբեկ դատարանի ՎԲ-50/07, ՎԲ-192/07, ՎԲ-01/08 որոշումներում:
18. Այսպիսով, ՀՀ քրեական օրենսգրքի ընդհանուր մասի վերը թվարկված դրույթներից և Վճռաբեկ դատարանի իրավական դիրքորոշումներից հետևում է, որ հանցագործության համար մեղավոր ճանաչված անձի նկատմամբ ինչպես պատժատեսակի և պատժաչափի, այնպես էլ նշանակված պատիժը կրելու նպատակահարմարության վերաբերյալ դատարանի որոշումը պետք է հիմնված լինի կատարած հանցագործության, դրա առանձնահատկությունների, գործի կոնկրետ հանգամանքների, հանցավորի անձի, պատասխանատվությունը և պատիժը մեղմացնող կամ ծանրացնող հանգամանքների բազմակողմանի գնահատման վրա՝ արդարության և պատասխանատվության անհատականացման սկզբունքներին համապատասխան, նպատակ ունենալով ապահովել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 48-րդ հոդվածի 2-րդ մասում նշված պատժի նպատակների իրագործման հնարավորությունը:
19. Քննության առարկա գործի նյութերով հիմնավորվել է, որ Ս.Թոմոյանը, աշխատելով տաքսի ծառայությունում որպես վարորդ, 2009 թվականի մարտի 21-ի գիշերն ուղևորներ է փոխադրել, որոնցից մեկը որպես ուղեվարձ նրան է իրացրել մեկ հատ 10.000 ՀՀ դրամ անվանական արժեքով կեղծ թղթադրամ: Հաջորդ օրը, նկատելով, որ թղթադրամը կեղծ է, նա այն իրացրել է Ա.Աբդուրախմանովային: Ընդ որում, թղթադրամն իրացնելիս նա Ա.Աբդուրախմանովայից չի թաքցրել դրա կեղծ լինելու փաստը (տե՛ս սույն որոշման 5-րդ կետը):
Գործի նյութերից երևում է նաև, որ Ս.Թոմոյանը նախկինում դատապարտված չի եղել, անկեղծորեն խոստովանել և ընդունել է հանցանքը, զղջացել կատարածի համար, ինչպես աշխատանքային կոլեկտիվի, այնպես էլ Աքորիի գյուղապետարանի և համայնքի բնակիչների կողմից բնութագրվել է դրական, խնամքին է գտնվում վատառողջ՝ դիսպանսեր հսկողության տակ գտնվող կինը (տե՛ս սույն որոշման 8-րդ կետը):
Առաջին ատյանի դատարանը Ս.Թոմոյանի նկատմամբ պատիժ նշանակելիս նշել է, որ հաշվի է առնում կատարած հանցագործության հանրության համար վտանգավորության աստիճանը և բնույթը, գործի հանգամանքները, անձը բնութագրող տվյալները: Առաջին ատյանի դատարանը Ս.Թոմոյանի պատասխանատվությունն ու պատիժը մեղմացնող կամ ծանրացնող հանգամանքներ չի արձանագրել:
Վերաքննիչ դատարանը, քննության առնելով ՀՀ քրեական օրենսգրքի 70-րդ հոդվածի կիրառման հնարավորության և ՀՀ քրեական օրենսգրքի 48-րդ հոդվածով ամրագրված պատժի նպատակների իրացվելիության հարցերը, հանգել է հետևության, որ տվյալ դեպքում ամբաստանյալի նկատմամբ նշանակվել է հոդվածի սանկցիայով նախատեսված նվազագույն պատիժ, և որ ազատազրկման ձևով նշանակված պատիժը պայմանականորեն չկիրառելը չի կարող ապահովել պատժի նպատակները (տե՛ս սույն որոշման 6-րդ և 7-րդ կետերը):
20. Փաստորեն, Վերաքննիչ դատարանն ամբաստանյալի նկատմամբ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 70-րդ հոդվածի կիրառման հարցը քննարկելիս հիմք է ընդունել Առաջին ատյանի դատարանի հետևությունները, որոնք ուղղակի վերարտադրել է իր որոշման մեջ` առանց անդրադառնալու այն հարցին, թե ամբաստանյալ Ս.Թոմոյանի նկատմամբ նշանակված պատիժը կրելու անհրաժեշտության մասին հետևությունը համապատասխանու՞մ է արդյոք գործի փաստական հանգամանքներին ու արդարության և պատասխանատվության անհատականացման քրեաիրավական սկզբունքներին:
Հիմք ընդունելով վերոգրյալը՝ Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ նախորդ կետում նշված հանգամանքները ենթակա են գնահատման արդարության և պատասխանատվության անհատականացման քրեաիրավական սկզբունքներին համապատասխան` ՀՀ քրեական օրենսգրքի 70-րդ հոդվածի կիրառման հնարավորության հարցը որոշելու առումով, և դրանց գնահատված չլինելը հանգեցրել է ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 358-րդ հոդվածի պահանջներին չհամապատասխանող` չհիմնավորված որոշման կայացմանը, ինչը Վճռաբեկ դատարանին հիմք է տալիս բեկանել Վերաքննիչ դատարանի 2009 թվականի հոկտեմբերի 30-ի որոշումը և գործն ուղարկել նույն դատարան` նոր քննության:
21. Բողոքարկված դատական ակտի բեկանումը պայմանավորված է այն հանգամանքով, որ Ս.Թոմոյանի նկատմամբ պատիժը պայմանականորեն չկիրառելու հնարավորության հարցը քննարկելիս և որոշում կայացնելիս Վերաքննիչ դատարանը ՀՀ քրեական օրենսգրքի 48-րդ հոդվածով ամրագրված պատժի նպատակների իրացվելիության հարցը չի քննարկել արդարության և պատասխանատվության անհատականացման քրեաիրավական սկզբունքին համապատասխան:
Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ քննվող բողոքի կապակցությամբ առկա է օրենքի միատեսակ կիրառության ապահովման խնդիր, կապված պատժի նպատակների իրացվելիության հնարավորության հարցն արդարության և պատասխանատվության անհատականացման քրեաիրավական սկզբունքին համապատասխան քննարկելու անհրաժեշտության հետ:
Վերոգրյալի հիման վրա և ղեկավարվելով Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության 92-րդ հոդվածով, Հայաստանի Հանրապետության քրեական դատավարության օրենսգրքի 403-406-րդ, 419-րդ, 422-424-րդ հոդվածներով՝ Վճռաբեկ դատարանը
ՈՐՈՇԵՑ
1. Վճռաբեկ բողոքը բավարարել մասնակիորեն: Ամբաստանյալ Սերյոժա Սարգսի Թոմոյանի վերաբերյալ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 202-րդ հոդվածի 1-ին մասով ՀՀ վերաքննիչ քրեական դատարանի 2009 թվականի հոկտեմբերի 30-ի որոշումը բեկանել և գործն ուղարկել նույն դատարան՝ նոր քննության:
2. Որոշումն օրինական ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից, վերջնական է և ենթակա չէ բողոքարկման:
Նախագահող` |
|
Դ. Ավետիսյան |
Դատավորներ` |
|
Հ. Ասատրյան |
Ե. Դանիելյան | ||
Հ. Ղուկասյան | ||
Ա. Պողոսյան | ||
Ս. Օհանյան |
Փոփոխող ակտ | Համապատասխան ինկորպորացիան |
---|
Փոփոխող ակտ | Համապատասխան ինկորպորացիան |
---|