ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ՀԱՆՈՒՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

Հայաստանի Հանրապետության վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական և վարչական պալատը (այսուհետ՝ Վճռաբեկ դատարան)

2010 թվականի հունիսի 25-ին

դռնբաց դատական նիստում, քննելով ՀՀ Վայոց ձորի մարզպետի վճռաբեկ բողոքը ՀՀ վարչական դատարանի 10.12.2009 թվականի վճռի դեմ՝ ըստ հայցի ՀՀ Վայոց ձորի մարզպետարանի (այսուհետ` Մարզպետարան) ընդդեմ ՀՀ Վայոց ձորի մարզի Աղավնաձոր գյուղական համայնքի (այսուհետ` Համայնք) ղեկավար Աշոտ Գալստյանի, Համայնքի ավագանու` Համայնքի ավագանու 08.01.2009 թվականի «2009 թվականի բյուջեի քննարկում և հաստատում» թիվ 1/2 և «Համայնքի ղեկավարի աշխատակազմի և նրա ենթակա կազմակերպությունների աշխատակիցների թվաքանակը և պաշտոնային դրույքաչափերը 01.01.2009 թվականից» թիվ 1/3 որոշումներն անվավեր ճանաչելու պահանջների մասին,

ՊԱՐԶԵՑ

1. Գործի դատավարական նախապատմությունը

Դիմելով դատարան` Մարզպետարանը պահանջել է անվավեր ճանաչել Համայնքի ավագանու 08.01.2009 թվականի «2009 թվականի բյուջեի քննարկում և հաստատում» թիվ 1/2 և «Համայնքի ղեկավարի աշխատակազմի և նրա ենթակա կազմակերպությունների աշխատակիցների թվաքանակը և պաշտոնային դրույքաչափերը 01.01.2009 թվականից» թիվ 1/3 որոշումները:

ՀՀ վարչական դատարանի (այսուհետ` Դատարան) 10.12.2009 թվականի վճռով վարչական գործի վարույթը կարճվել է ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 90-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետի հիմքով:

Սույն գործով վճռաբեկ բողոք է ներկայացրել ՀՀ Վայոց ձորի մարզպետը (այսուհետ` Մարզպետ):

Վճռաբեկ բողոքի պատասխան չի ներկայացվել:

2. Վճռաբեկ բողոքի հիմքերը, հիմնավորումները և պահանջը

Սույն վճռաբեկ բողոքը քննվում է հետևյալ հիմքերի սահմաններում ներքոհիշյալ հիմնավորումներով.

1) Դատարանը խախտել է ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 71-րդ հոդվածի, 72-րդ հոդվածի 3-րդ մասի և 78-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետի պահանջները:

Բողոք բերած անձը նշված պնդումը պատճառաբանել է հետևյալ փաստարկներով.

Դատարանը նախ գտել է, որ ներկայացված հայցադիմումը համապատասխանում է ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 72-րդ հոդվածի պահանջներին և որոշում է կայացրել հայցադիմումը վարույթ ընդունելու մասին, այնուհետև վճիռ կայացնելիս գտել է, որ հայցադիմումը ներկայացված էր ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքով սահմանված ժամկետների խախտմամբ և կարճել գործի վարույթը: Բացի այդ, Դատարանը պատշաճ ուշադրություն չի արժանացրել այն հանգամանքին, որ Մարզպետարանը հայցադիմումը ներկայացրել է ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 71-րդ հոդվածի պահանջներին համապատասխան, քանի որ դիմել է Համայնքի ղեկավարին` առաջարկելով քննարկել իր գրությունն ավագանու նիստում ու շտկելով որոշման մեջ տեղ գտած խախտումները։ Տվյալ դեպքում հայցապահանջը վիճարկման հայց չէ, այն գործողության կատարման հայց է, քանի որ Համայնքի ղեկավարին ներկայացված պահանջն ուղղված է եղել որոշումներում տեղ գտած խախտումները շտկելուն։ Մարզպետարանը դրա մասին տեղեկացված էր 23.01.2009 թվականին, երբ վիճելի որոշումները մուտքագրվել էին Մարզպետարան։ Մարզպետարանը Համայնքի ավագանու որոշումների դեմ անհամաձայնության մասին հայտնել է 25.06.2009 թվականի թիվ 700 գրությամբ և միայն 20.08.2009 թվականի` ավագանու որոշումներն անփոփոխ թողնելու մասին գրությունը ստանալուց հետո Մարզպետարանը ձեռնամուխ է եղել վեճը դատական քննության առարկա դարձնելուն, ինչպես սահմանված է «Տեղական ինքնակառավարման մասին» ՀՀ օրենքով սահմանված ընթացակարգով և 5 օր անց հայցադիմումով դիմել է Դատարան։ Այսինքն` Դատարանի այն պատճառաբանությունը, որ Մարզպետարանը բաց է թողել ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքով նախատեսված դատավարական ժամկետները, հիմնավորված չէ։

2) Դատարանը չի կիրառել «Տեղական ինքնակառավարման մասին» ՀՀ օրենքի 30-րդ հոդվածը, «ՀՀ բյուջետային համակարգի մասին» ՀՀ օրենքի 31-րդ հոդվածը, որոնք պետք է կիրառեր:

Բողոք բերած անձը նշված պնդումը պատճառաբանել է հետևյալ փաստարկներով.

Դատարանն անտեսել է, որ բյուջետային հիմնարկներից չորս պահակները, տեղափոխվելով Աղավնաձորի գյուղապետարանի աշխատակազմ, պետք է օրենքով սահմանված կարգով իրականացնեին այլ աշխատանքներ` ուղղված համայնքի ղեկավարի լիազորությունների իրականացմանը: Հաստիքները բյուջետային հիմնարկներում կրճատվել են, դրա փոխարեն Համայնքի ղեկավարի աշխատակազմում ընդգրկվել են նոր հաստիքներ` դռնապաններ, որոնք պետք է աշխատանք կատարեն ոչ թե գյուղապետարանում, այլ համայնքային ենթակայության բյուջետային հիմնարկներում։ Փաստորեն, Համայնքի աշխատակազմում ընդգրկված չորս դռնապաններն իրենց աշխատանքները կատարելու էին բյուջետային հիմնարկներում` ընդգրկված լինելով Համայնքի ղեկավարի աշխատակազմում:

«ՀՀ բյուջետային համակարգի մասին» ՀՀ օրենքի 31-րդ հոդվածի համաձայն` բյուջեի նախագիծը կազմվում է համայնքային հիմնարկների կողմից ներկայացված հայտերի հիման վրա, սակայն քննարկվող դեպքում նախագիծը կազմվել է առանց հայտերի, ինչը ներկայացված է եղել հայցադիմումում և պատշաճ ուշադրության չի արժանացել Դատարանի կողմից։ Համայնքի ղեկավարը մշակութային համայնքային հիմնարկի աշխատակցին հաշվառելով գյուղապետարանի հաստիքացուցակում, միաժամանակ չփոխելով նրա աշխատանքային վայրը, խախտել է օրենքի պահանջը, արհեստականորեն նվազեցրել է մշակութային և կրթական ուղղության ծախսերը և ավելացրել կառավարչական ծախսերը։ Համայնքի ղեկավարի ներկայացրած որոշման նախագիծը և Համայնքի ավագանու հաստատած որոշումը, ըստ էության կողմերին վնաս չի հասցրել, այն խեղաթյուրել է ծախսային վիճակագրությունը։

3) Դատարանը խախտել է «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 34-րդ և 56-րդ հոդվածների պահանջները:

Բողոք բերած անձը նշված պնդումը պատճառաբանել է հետևյալ փաստարկներով.

Դատարանը եկել է այն համոզման, որ վիճարկվող որոշումները չեն հանդիսանում նորմատիվ իրավական ակտեր և դիտարկելով դրանք որպես անհատական իրավական ակտեր, գործը քննել է միանձնյա այն դեպքում, երբ վիճարկվող երկու որոշումներն էլ իրենց բնույթով նորմատիվ իրավական ակտեր են, թեև պահպանված չեն օրենքի պահանջները, այսինքն` նշված որոշումները, «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 56-րդ հոդվածի համաձայն, պետք է ուղարկվեին փորձաքննության ՀՀ արդարադատության նախարարություն և պաշտոնապես հրապարակվեին։ Մինչդեռ «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 34-րդ հոդվածի 1-ին մասի ուժով վիճարկվող որոշումներն արդեն իսկ համարվում են անվավեր, բացի այդ, տվյալ որոշումները հանդիսանում են նորմատիվ ակտեր` ըստ ՀՀ արդարադատության նախարարության 03.07.2009 թվականի «ՀՀ համայնքների ավագանիներին ուղղված մեթոդական նամակի»։

Վերոգրյալի հիման վրա բողոք բերած անձը պահանջել է բեկանել Դատարանի 10.12.2009 թվականի վճիռը և գործն ուղարկել նոր քննության:

3. Վճռաբեկ բողոքի քննության համար նշանակություն ունեցող փաստերը

Վճռաբեկ բողոքի քննության համար էական նշանակություն ունեն հետևյալ փաստերը`

1. Համայնքի ղեկավարի 23.01.2009 թվականի ուղեկցական գրությամբ Մարզպետին ներկայացվել է Համայնքի ավագանու 08.01.2009 թվականի թիվ 01 նիստի արձանագրությունը, որն ընդգրկել է նաև Համայնքի ավագանու 08.01.2009 թվականի թիվ 1/2 և 1/3 որոշումները (գ.թ. 8-14, 65, 105):

2. Համայնքի ղեկավարին հասցեագրված` Մարզպետի 25.06.2009 թվականի թիվ 700 գրության համաձայն` Մարզպետը, հայտնելով, որ «Ձեր կողմից ՀՀ Վայոց ձորի մարզպետարան ներկայացված 2009 թվականի տեղական բյուջեն ստուգվել է մարզպետարանի համապատասխան մասնագետների կողմից և պարզվել է, որ նախորդ տարվա հաստիքացուցակների համեմատ համայնքային ենթակայության մանկապարտեզի, արվեստի դպրոցի և մշակույթի տան պահակների հաստիքները պակասեցվել են և ընդգրկվել համայնքի ղեկավարի աշխատակազմի 2009 թվականի հաստիքացուցակներում, նախատեսված ծախսերը նույնպես ընդգրկվել են գործադիր մարմնի (համայնքի աշխատակազմի) պահպանման ծախսերում: Նման պայմաններում Ձեր կողմից խախտվել է գործառնական դասակարգման ծախսերի պլանավորման սկզբունքը: Հաստիքացուցակներին համապատասխան ծախսերը (աշխատավարձ և սոց. ապահովագրության վճարներ) պետք է նախատեսվեն բյուջետային ծախսերի գործառնական դասակարգման «Նախադպրոցական դաստիարակություն», «Արտադպրոցական դաստիարակություն» և «Մշակութային ծառայություններ» հոդվածների համապատասխան տողերում: Բացի դրանից, Ձեր կողմից չի ընդունվել համայնքային ենթակայության բյուջետային հիմնարկների բյուջետային ֆինանսավորման հայտերը, իրենց պահպանման ծախսերի նախահաշիվները համապատասխան հիմնավորումներով: Նշված բյուջետային հիմնարկների պահակների հաստիքները և դրանց հետ կապված ծախսերը Ձեր կողմից կատարվել է պլանավորման խախտմամբ` ինքնուրույնաբար, անտեսելով «ՀՀ բյուջետային համակարգի մասին» ՀՀ օրենքի 31-րդ հոդվածի 5-րդ և 6-րդ կետերի պահանջները», առաջարկել է առաջիկա ավագանու նիստում քննարկել ու շտկել նշված խախտումները, և ձեռնարկված միջոցառումների մասին ներկայացնել տեղեկատվություն (գ.թ. 18):

3. Համայնքի ղեկավարի 15.07.2009 թվականի թիվ 23 գրությամբ, որը Մարզպետարանում մուտքագրվել է 16.07.2009 թվականին, Մարզպետին հայտնվել է, որ առաջիկա ավագանու նիստում կքննարկվի 25.06.2009 թվականի թիվ 700 գրությունը և կներկայացվի համապատասխան տեղեկատվություն (գ.թ. 17):

4. Համայնքի ղեկավարի 20.08.2009 թվականի ուղեկցական գրությամբ, որը Մարզպետարանում մուտքագրվել է 27.08.2009 թվականին, Մարզպետին ներկայացվել է Համայնքի ավագանու 20.08.2009 թվականի թիվ 05 նիստի արձանագրությունը (գ.թ. 58-61):

5. Մարզպետի 25.06.2009 թվականի թիվ 700 գրության քննարկման արդյունքում ավագանին 20.08.2009 թվականին կայացրել է թիվ 4/3 որոշումը` ավագանու հաստատած հաստիքացուցակն անփոփոխ թողնելու մասին (գ.թ. 64):

6. Հայցադիմումը փոստային առաքման եղանակով Մարզպետը ներկայացրել է Դատարանին 25.08.2009 թվականին(գ.թ. 2-25):

4. Վճռաբեկ դատարանի պատճառաբանությունները և եզրահանգումները

Քննելով վճռաբեկ բողոքը վերը նշված հիմքերի սահմաններում` Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ`

1) Վճռաբեկ բողոքն առաջին հիմքով հիմնավոր է հետևյալ պատճառաբանությամբ.

«ՀՀ բյուջետային համակարգի մասին» ՀՀ օրենքի 32-րդ հոդվածի 7-րդ մասի համաձայն` համայնքի ղեկավարը, համայնքի բյուջեն ավագանու կողմից հաստատվելուց հետո երեք օրվա ընթացքում, ներկայացնում է համապատասխան մարզպետին: Մարզպետը ստուգում է համայնքի ղեկավարի ներկայացրած բյուջեի համապատասխանությունն օրենքին` պահպանելով սույն օրենքով սահմանված բյուջեների ինքնուրույնության սկզբունքը, հաշվարկների համապատասխանությունը սահմանված մեթոդաբանությանը և բյուջետային համակարգի միասնականությունն ապահովող սկզբունքների պահպանման դեպքում համայնքի բյուջեն ներառում է պետական լիազորված մարմնին ներկայացվող` մարզի վարչական տարածքում գտնվող համայնքների բյուջեների ամփոփ տեղեկանքում: Ամփոփ տեղեկանքի ձևը, նրա կազմման կարգը և ներկայացման ժամկետները սահմանում է պետական լիազորված մարմինը:

Նույն հոդվածի 8-րդ մասի համաձայն` համայնքի բյուջեի մասին ավագանու որոշման առնչությամբ մարզպետի և համայնքի ղեկավարի միջև առաջացած տարաձայնությունները կարգավորվում են օրենքով սահմանված կարգով:

«Տեղական ինքնակառավարման մասին» ՀՀ օրենքի 77.5-րդ հոդվածի համաձայն` համայնքի ավագանու` օրենսդրությանը հակասող որոշումները փոփոխելու համար մարզպետը համայնքի ղեկավարին առաջարկում է այդ հարցով եռօրյա ժամկետում հրավիրել ավագանու արտահերթ նիստ:

Մարզպետի պահանջով հրավիրվող նիստում որոշումը չփոփոխելու կամ ավագանու նիստը չկայանալու դեպքում մարզպետն իրավունք ունի որոշումը բողոքարկելու դատական կարգով:

ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 3-րդ հոդվածի 3-րդ մասի համաձայն` վարչական դատարան կարող են դիմել նաև պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմինները կամ պաշտոնատար անձինք` ընդդեմ վարչական մարմնի, եթե համարում են, որ այդ մարմնի վարչական ակտերով, գործողություններով կամ անգործությամբ խախտվել կամ անմիջականորեն կարող են խախտվել պետության կամ համայնքի այն իրավունքները, որոնց պաշտպանության լիազորությունը դրված է դիմողի վրա, եթե այդ վեճը ենթակա չէ լուծման վերադասության կարգով:

Վերը նշված նորմերի վերլուծությունից հետևում է, որ համայնքի ղեկավարի ներկայացրած բյուջեի` օրենքին համապատասխանելու ստուգման լիազորությունը տրված է մարզպետին, որի պահանջով էլ համայնքի ավագանին պարտավոր է քննարկել օրենսդրությանը հակասող որոշումների փոփոխման հարցը, իսկ որոշումը չփոփոխելու կամ ավագանու նիստը չկայանալու դեպքում մարզպետն իրավունք ունի որոշումը բողոքարկել դատական կարգով: Իսկ համայնքի բյուջեի մասին ավագանու որոշման առնչությամբ մարզպետի և համայնքի ղեկավարի միջև առաջացած վեճերը ՀՀ վարչական դատարանի քննարկմանը ներկայացնելու դատավարական հնարավորությունն էլ բխում է հենց ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 3-րդ հոդվածի 3-րդ մասի էությունից:

Սույն վարչական գործի կարճման համար Դատարանը հիմք է ընդունել ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 65-րդ հոդվածի և 71-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետի պահանջն առ այն, որ վիճարկման հայցը դատարան կարող է ներկայացվել վարչական ակտի ուժի մեջ մտնելուց հետո երկամսյա ժամկետում:

Նշված դատավարական իրավունքի նորմերի կիրառման իրավաչափությունը որոշելու համար Վճռաբեկ դատարանն անհրաժեշտ է համարում նախ անդրադառնալ այն իրավական հարցի պարզաբանմանը, թե արդյոք համայնքի բյուջեն հաստատելու մասին ավագանու որոշումը վարչական ակտ է, թե` ոչ:

ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 65-րդ հոդվածի համաձայն` վիճարկման հայցով հայցվորը կարող է պահանջել ամբողջությամբ կամ մասամբ վերացնել կամ փոփոխել միջամտող վարչական ակտը:

«Վարչարարության հիմունքների և վարչական վարույթի մասին» ՀՀ օրենքի 53-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն` վարչական ակտն արտաքին ներգործություն ունեցող այն որոշումը, կարգադրությունը, հրամանը կամ այլ անհատական իրավական ակտն է, որը վարչական մարմինն ընդունել է հանրային իրավունքի բնագավառում կոնկրետ գործի կարգավորման նպատակով, և ուղղված է անձանց համար իրավունքներ և պարտականություններ սահմանելուն, փոփոխելուն, վերացնելուն կամ ճանաչելուն: Վարչական ակտը կարող է ուղղված լինել նաև որոշակի անհատական չափանիշներով առանձնացված անձանց որևէ խմբի:

Նույն հոդվածի 2-րդ մասի «բ» կետի համաձայն` սույն օրենքի իմաստով` միջամտող վարչական ակտն այն վարչական ակտն է, որի միջոցով վարչական մարմինները մերժում, միջամտում, ընդհուպ սահմանափակում են անձանց իրավունքների իրականացումը, որևէ պարտականություն են դնում նրանց վրա կամ ցանկացած այլ եղանակով վատթարացնում են նրանց իրավական կամ փաստացի դրությունը:

Նշված նորմի վերլուծությունից հետևում է, որ վարչական ակտի կարևոր չափանիշներից մեկը դրա անհատական իրավական ակտ հանդիսանալու հանգամանքն է:

Իրավական ակտի տեսակները և դրանց բնորոշումները սահմանված են «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքով:

«Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 2-րդ հոդվածի 3-րդ և 4-րդ մասերի համաձայն` նորմատիվ իրավական ակտն օրենքով նախատեսված` Հայաստանի Հանրապետության ժողովրդի, Հայաստանի Հանրապետության պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմինների` Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությամբ, օրենքով սահմանված դեպքերում և կարգով իրենց լիազորությունների շրջանակում ընդունած պաշտոնական գրավոր այն փաստաթուղթն է, որն ուղղված է իրավական նորմի կամ նորմերի սահմանմանը, փոփոխմանը կամ գործողության դադարեցմանը: Իրավական ակտը համարվում է նորմատիվ, եթե պարունակում է թեկուզ մեկ իրավական նորմ: Իրավական նորմն օրենքով սահմանված դեպքերում և նույն օրենքով սահմանված կարգով` Հայաստանի Հանրապետության ժողովրդի, Հայաստանի Հանրապետության պետական կամ տեղական ինքնակառավարման մարմինների` իրենց լիազորությունների շրջանակում ընդունած վարքագծի կանոնն է, որն ունի ժամանակավոր կամ մշտական բնույթ, նախատեսված է մեկանգամյա կամ բազմակի կիրառման համար և պարտադիր է անորոշ կամ որոշակի (բայց ոչ անհատական) անձանց համար:

«Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 2-րդ հոդվածի 5-րդ մասի համաձայն` անհատական ակտ է նույն հոդվածի առաջին մասում նշված մարմինների` իրենց լիազորությունների շրջանակում ընդունած իրավական այն ակտը, որն ունի ժամանակավոր կամ մշտական բնույթ, նախատեսված է մեկանգամյա կամ բազմակի կիրառման համար, չի պարունակում իրավական նորմ և սահմանում է վարքագծի կանոններ միայն դրանում ուղղակի անհատապես նշված (նախատեսված) ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձանց կամ պետական կամ տեղական ինքնակառավարման մարմինների կամ համայնքային հիմնարկների համար: Անհատական իրավական ակտն ընդունվում է միայն նորմատիվ իրավական ակտի համաձայն և դրա սահմանած շրջանակում:

«Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 20-րդ հոդվածի համաձայն` համայնքի ավագանին և համայնքի ղեկավարը որոշումներ ընդունում են միայն օրենքով իրենց վերապահված լիազորությունների շրջանակում, ընդ որում նշված մարմինները նորմատիվ որոշումներ ընդունում են միայն Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությամբ և Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով ուղղակի նախատեսված դեպքերում և սահմաններում: Համայնքի ավագանին և համայնքի ղեկավարը կարող են ընդունել միայն նորմատիվ կամ անհատական որոշումներ:

Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության 107-րդ հոդվածի համաձայն` համայնքն իր ինքնակառավարման իրավունքն իրականացնում է տեղական ինքնակառավարման մարմինների` համայնքի ավագանու և համայնքի ղեկավարի միջոցով, որոնք օրենքով սահմանված կարգով ընտրվում են չորս տարի ժամկետով: Համայնքի ավագանին օրենքով սահմանված կարգով տնօրինում է համայնքի սեփականությունը, համայնքի ղեկավարի ներկայացմամբ հաստատում է համայնքի բյուջեն, վերահսկում բյուջեի կատարումը, օրենքով սահմանված կարգով սահմանում տեղական հարկեր, տուրքեր և վճարներ, ընդունում է համայնքի տարածքում պարտադիր կատարման ենթակա իրավական ակտեր:

«Տեղական ինքնակառավարման մասին» ՀՀ օրենքի 16-րդ հոդվածի 1-ին մասի 3-րդ և 26-րդ կետերի համաձայն` համայնքի ավագանին նույն օրենքով սահմանված կարգով հաստատում է համայնքի բյուջեն, բյուջեի` համայնքի ղեկավարի առաջարկած փոփոխությունները և բյուջեի կատարման տարեկան հաշվետվությունը, ինչպես նաև հաստատում է համայնքի ղեկավարի աշխատակազմի և բյուջետային հիմնարկների աշխատակիցների թվաքանակը, հաստիքացուցակը և պաշտոնային դրույքաչափերը:

Վերը նշված հոդվածների բովանդակությունից ելնելով, ինչպես նաև «Տեղական ինքնակառավարման մասին» ՀՀ օրենքի 54-րդ, 56-69-րդ հոդվածների կանոնակարգումներից ելնելով` Վճռաբեկ դատարանն արձանագրում է, որ համայնքի բյուջեն հաստատելու մասին համայնքի ավագանու որոշումն իր մեջ իրավական նորմեր պարունակելու ուժով հանդիսանում է նորմատիվ իրավական ակտ:

Նորմատիվ իրավական ակտերի իրավաչափությունը վիճարկելու վերաբերյալ գործերի վարույթի իրավակարգավորումը սահմանված է ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 24-րդ գլխի նորմերով:

ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 135-րդ հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ կետի համաձայն` վարչական դատարանին ընդդատյա են Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի նորմատիվ բնույթ ունեցող ակտերի, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության, Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի նորմատիվ որոշումների, գերատեսչական նորմատիվ իրավական ակտերի, համայնքի ավագանու, համայնքի ղեկավարի որոշումների` դրանց համեմատ ավելի բարձր իրավաբանական ուժ ունեցող նորմատիվ ակտերին (բացի Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությունից) համապատասխանությունը վիճարկելու վերաբերյալ գործերը:

ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 136-րդ հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն` նույն օրենսգրքի 135-րդ հոդվածով նախատեսված գործերով վարչական դատարան կարող են դիմել նաև պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմինները կամ պաշտոնատար անձինք ընդդեմ վարչական մարմնի, եթե համարում են, որ այդ մարմնի նորմատիվ ակտով խախտվել են պետության կամ համայնքի այն իրավունքները, որոնց պաշտպանության լիազորությունը դրված է դիմողի վրա, եթե այդ վեճը ենթակա չէ լուծման վերադասության կարգով:

Նույն հոդվածի 4-րդ մասի համաձայն` նույն հոդվածի 1-ին և 2-րդ մասերով նախատեսված դեպքերում վարչական դատարան կարելի է դիմել խախտումից հետո` եռամսյա ժամկետում, իսկ 3-րդ մասով նախատեսված դեպքում` առանց ժամկետային սահմանափակման:

Վերը նշված փաստերի, ինչպես նաև իրավական նորմերի դրույթների համադրության արդյունքում Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 71-րդ հոդվածի ուժով սույն վարչական գործի կարճումն իրավաչափ չէ, քանի որ սույն գործի հարուցման համար հիմք հանդիսացող հայցադիմումի համար ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 71-րդ հոդվածով սահմանված դատավարական ժամկետները կիրառելի չեն, այլ կիրառելի է միայն ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 136-րդ հոդվածի 4-րդ մասով սահմանված դատավարական ժամկետը, որի հաշվարկն էլ կարող է իրականացվել խախտման ժամանակի փաստը հաստատելուց հետո:

Այսպիսով, սույն վճռաբեկ բողոքի առաջին հիմքի առկայությունը Վճռաբեկ դատարանը դիտում է բավարար` ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 118-րդ, 118.3-րդ հոդվածների, ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 228-րդ հոդվածի ուժով Դատարանի վճիռը բեկանելու համար:

Ինչ վերաբերում է նյութական իրավունքի նորմերի խախտման վերաբերյալ բողոք բերած անձի փաստարկներին, ապա գործի վարույթի կարճման և դրանք Դատարանի կողմից ըստ էության քննության առարկա չդարձվելու պայմաններում Վճռաբեկ դատարանը դրանց չի անդրադառնում:

Ելնելով վերոգրյալից և ղեկավարվելով ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 240-2412-րդ հոդվածներով` Վճռաբեկ դատարանը

ՈՐՈՇԵՑ

1. Վճռաբեկ բողոքը բավարարել: Բեկանել ՀՀ վարչական դատարանի 10.12.2009 թվականի վճիռը և գործն ուղարկել նույն դատարան` նոր քննության:

2. Գործի նոր քննության արդյունքում անդրադառնալ դատական ծախսերի բաշխման հարցին:

3. Որոշումն օրինական ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից, վերջնական է և ենթակա չէ բողոքարկման: