ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹՅԱՆ ԽՈՐՀՈՒՐԴ Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ   ԱԽ-6-Ո-06 2010 թ.   ԵՐԵՎԱՆ ՔԱՂԱՔԻ ԱՐԱԲԿԻՐ ԵՎ ՔԱՆԱՔԵՌ-ԶԵՅԹՈՒՆ ՎԱՐՉԱԿԱՆ ՇՐՋԱՆՆԵՐԻ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԻՐԱՎԱՍՈՒԹՅԱՆ ԴԱՏԱՐԱՆԻ ԴԱՏԱՎՈՐ Ա. ՀՈՒՆԱՆՅԱՆԻՆ ԿԱՐԳԱՊԱՀԱԿԱՆ ՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՎՈՒԹՅԱՆ ԵՆԹԱՐԿԵԼՈՒ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ   ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹՅԱՆ ԽՈՐՀՈՒՐԴԸ   ՀԵՏԵՎՅԱԼ ԿԱԶՄՈՎ՝   նախագահությամբ Ա. Մկրտումյանի   մասնակցությամբ ԱԽ անդամներ   Վ. Աբելյանի, Գ. Բադիրյանի, Կ. Բաղդասարյանի, Ռ. Բարսեղյանի, Տ. Բարսեղյանի, Ա. Թումանյանի, Գ. Խանդանյանի, Ա. Խաչատրյանի,  Մ. Մակյանի, Մ. Մարտիրոսյանի,  Հ. Փանոսյանի, Ս. Օհանյանի   մասնակցությամբ դատավոր` Ա. Հունանյանի քարտուղարությամբ` Շ. Վարդանյանի

2010 թվականի ապրիլի 22-ին Երևան քաղաքում՝ դռնփակ նիստում, քննարկելով Երևան քաղաքի Արաբկիր և Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Ալվարդ Հունանյանին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու հարցը,

Պ Ա Ր Զ Ե Ց

1. Կարգապահական վարույթ հարուցելու առիթը.

Արդարադատության խորհրդի կարգապահական հանձնաժողովի (այսուհետ` Կարգապահական հանձնաժողով) 18.03.2010 թվականի թիվ N-Կ-2-04/2010 որոշմամբ Երևան քաղաքի Արաբկիր և Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Ա. Հունանյանի նկատմամբ կարգապահական վարույթ հարուցելու առիթ է հանդիսացել Մարդու իրավունքների պաշտպանի գրությունը` հասցեագրված Արդարադատության խորհրդին (այսուհետ` Խորհուրդ):

2. Կարգապահական խախտման վերաբերյալ Կարգապահական հանձնաժողովի եզրակացությունը.

Կարգապահական հանձնաժողովը Խորհրդին է ներկայացրել եզրակացություն` կարգապահական պատասխանատվության հիմք հանդիսացող ներքոհիշյալ խախտումների վերաբերյալ, որը կարգապահական հանձնաժողովը գնահատել է որպես նյութական իրավունքի նորմերի ակնհայտ և կոպիտ խախտում:

Ըստ եզրակացության՝

Քաղաքացի Լևոն Վարդանյանը, 03.03.2009 թվականին դիմելով Երևան քաղաքի Արաբկիր և Քանաքեռ-Զեյթուն համայնքների ընդհանուր իրավասության դատարան (այսուհետ` Դատարան), խնդրել է հաստատել իրավաբանական նշանակություն ունեցող այն փաստը, որ ինքը Գեղարքունիքի մարզի Վարդենիսի նախկին վարչական շրջանի տարածքի Ծովակ գյուղի կոլտնտեսությունում աշխատել է 1944 թվականից մինչև 1950 թվականը և 1955 թվականից մինչև 1961 թվականը ներառյալ:

Դատարանը թիվ ԵԱՔԴ 0340/02/09 քաղաքացիական գործով 10.04.2009 թվականին կայացված վճռով կարճել է գործի վարույթը` իրավական հիմքում դնելով «Պետական կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքի 47-րդ հոդվածի 2-րդ և 3-րդ մասերը:

Մասնավորապես, Դատարանը վճռի պատճառաբանական մասում նշել է. ««Պետական կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքի 47-րդ հոդվածի համաձայն` աշխատանքային գրքույկի կամ դրանում համապատասխան գրառումների կամ աշխատանքային ստաժը հաստատող` օրենսդրությամբ սահմանված այլ փաստաթղթերի բացակայության դեպքում աշխատանքային ստաժը հաստատվում է արխիվային տեղեկանքով, իսկ դրա բացակայության դեպքում` դատական կարգով:

Պահանջվող ապահովագրական ստաժի առկայության դեպքում ստաժը դատական կարգով չի հաստատվում:

Դատական կարգով կարող է հաստատվել պահանջվող ստաժի պակասող մասը, սակայն տասը տարվա ստաժից ոչ ավելի»:

Վերոգրյալի հիման վրա Դատարանը եզրակացրել է, որ ներկայացված դիմումը հատուկ վարույթի կարգով դատարանում քննության ենթակա չէ:

Կարգապահական հանձնաժողովը, ուսումնասիրելով գրությունը, գրությանը կից ներկայացված փաստաթղթերը, գտել է, որ Երևան քաղաքի Արաբկիր և Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Ա. Հունանյանը թույլ է տվել նյութական իրավունքի նորմի ակնհայտ և կոպիտ խախտում, որը ՀՀ դատական օրենսգրքի 153-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-րդ կետի ուժով հիմք է դատավորի նկատմամբ կարգապահական վարույթ հարուցելու համար:

Մասնավորապես, ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 1-ին հոդվածի 3-րդ մասի համաձայն` քաղաքացիական գործերով դատավարությունն իրականացվում է գործի քննության ժամանակ գործող օրենքներով:

Սույն իրավահարաբերության ժամանակ գործող «Պետական կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքի 47-րդ հոդվածի համաձայն` մինչև նույն օրենքի ուժի մեջ մտնելը և անհատական հաշվառման բազայի ձևավորումը, ապահովագրված անձի ունեցած աշխատանքային ստաժը հաստատող հիմնական փաստաթուղթն աշխատանքային գրքույկն է, իսկ 1992 թվականի հունվարից սկսած` նաև սոցիալական վճարներ կատարելը կամ աշխատավարձ ստանալը հաստատող փաստաթուղթը: Նույն հոդվածի 2-րդ և 3-րդ մասերը ՀՀ սահմանադրական դատարանի 29.01.2008 թվականի թիվ ՍԴՈ-731 որոշմամբ ճանաչվել են ՀՀ Սահմանադրության 18-րդ և 37-րդ հոդվածներին հակասող և անվավեր:

«Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 74-րդ հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ կետի համաձայն` իրավական ակտն անվավեր է ճանաչվում ՀՀ սահմանադրական դատարանի կողմից իրավական ակտը ՀՀ Սահմանադրությանը հակասող ճանաչվելու դեպքում:

Օրենքի 74-րդ հոդվածի 2.1-րդ մասի համաձայն` նույն հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ կետով նախատեսված դեպքում իրավական ակտն իրավաբանական ուժը կորցնում է «Սահմանադրական դատարանի մասին» ՀՀ օրենքով նախատեսված պահից:

ՀՀ Սահմանադրության 102-րդ հոդվածի համաձայն` սահմանադրական դատարանի որոշումները և եզրակացությունները վերջնական են և ուժի մեջ են մտնում հրապարակման պահից:

20.01.2009 թվականի «Պետական կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» ՀՕ-35-Ն ՀՀ օրենքի 8-րդ հոդվածի համաձայն` ուժը կորցրած են ճանաչվել «Պետական կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքի 47-րդ հոդվածի 2-րդ և 3-րդ մասերը:

Համանման հարցի վերաբերյալ Խորհուրդն իր իրավական դիրքորոշումն արտահայտել է 26.01.2010 թվականի թիվ N-Կ-2-01/2010 որոշմամբ: Մասնավորապես, «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 61.1-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն` նույն օրենքով նախատեսված իրավաբանական ուժ չունեցող իրավական ակտերն առոչինչ են և ենթակա չեն կատարման կամ կիրառման: Նույն հոդվածի 2-րդ մասը սահմանում է, որ իրավաբանական ուժ չունեցող ակտի կատարումը կամ կիրառումն առաջացնում է օրենքով սահմանված պատասխանատվություն:

Նշված հոդվածի վերլուծությունից հետևում է, որ իրավաբանական ուժը կորցրած իրավական ակտը համարվում է գոյություն չունեցող: Նման ակտի կիրառումը ոչ միայն արգելվում է, այլև հանգեցնում է հոդվածում կոնկրետ նշված հետևանքների` օրենքով նախատեսված պատասխանատվության:

ՀՀ դատական օրենսգրքի 90-րդ հոդվածի 3-րդ մասի 2-րդ ենթակետի համաձայն` գործը քննելիս և լուծելիս դատավորը պարտավոր է ապահովել պատշաճ մասնագիտական պատրաստվածություն:

Կարգապահական հանձնաժողովը, ուսումնասիրելով Մարդու իրավունքների պաշտպանի գրությունը, կից ներկայացված նյութերը, գտել է, որ թիվ ԵԱՔԴ-0340/02/09 քաղաքացիական գործով Երևան քաղաքի Արաբկիր և Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Ա. Հունանյանը թույլ է տվել նյութական իրավունքի նորմերի ակնհայտ և կոպիտ խախտում` կիրառելով այն օրենքը, որը չպետք է կիրառեր, ինչի արդյունքում դիմումատուն զրկվել է դատական պաշտպանության իրավունքի արդյունավետ իրականացման հնարավորությունից, և որն էլ հիմք է ՀՀ դատական օրենսգրքի 153-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին կետի ուժով դատավորին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու համար:

Կարգապահական հանձնաժողովը գտնում է, որ դատական ակտը, որը պարունակում է նյութական իրավունքի նորմերի ակնհայտ և կոպիտ խախտում, չի կարող կայացվել դատավորի մեղքի բացակայությամբ: Տվյալ պարագայում դատավորի մեղավորությունն առկա է, քանի որ նա չի դրսևորել բավարար ուշադրություն և շրջահայացություն, որի արդյունքում չեն պահպանվել արդարության և օրինականության սկզբունքները, և թույլ է տրվել նյութական իրավունքի ակնհայտ և կոպիտ խախտում:

3. Դատավորի բացատրությունում բերված փաստարկները Կարգապահական հանձնաժողովի կողմից հարուցված կարգապահական վարույթի վերաբերյալ.

Երևան քաղաքի Արաբկիր և Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Ա. Հունանյանը Կարգապահական հանձնաժողովին ներկայացրել է բացատրություն, որում մասնավորապես նշել է.

«13.03.2009 թվականին դատարանի վարույթ է ընդունվել Լևոն Վարդանյանի դիմումը` իրավաբանական նշանակություն ունեցող փաստը հաստատելու պահանջի մասին:

Իր դիմումով Լևոն Վարդանյանը խնդրել է հաստատել 1944 թվականից մինչև 1950 թվականը և 1955 թվականից մինչև 1961 թվականն ընկած ժամանակահատվածներում Գեղարքունիքի մարզի Ծովակ գյուղի կոլտնտեսությունում աշխատելու փաստը:

Իմ նախագահությամբ վճիռ է կայացվել գործի վարույթը կարճելու վերաբերյալ:

Վճիռ կայացնելիս դատարանի կողմից կիրառվել են «Պետական կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքի 11-րդ և 47-րդ հոդվածները:

Մարդու իրավունքների պաշտպանը հաղորդում է տարածել այն մասին, որ դատավոր Ա. Հունանյանը Լևոն Վարդանյանի դիմումի վերաբերյալ վճիռ կայացնելիս կիրառել է իրավական նորմ, որը ՀՀ սահմանադրական դատարանի 29.01.2008 թվականի որոշմամբ ճանաչվել է հակասահմանադրական:

Գտնում եմ, որ նշված հաղորդումը չի համապատասխանում իրականությանը հետևյալ պատճառաբանությամբ.

19.11.2002 թվականին ընդունված «Պետական կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքի 47-րդ հոդվածը շարադրված է հետևյալ բովանդակությամբ.

«Մինչև սույն օրենքն ուժի մեջ մտնելը և անհատական հաշվառման բազայի ձևավորումը ապահովագրված անձի ունեցած աշխատանքային ստաժը հաստատող հիմնական փաստաթուղթն աշխատանքային գրքույկն է, իսկ 1992 թվականի հունվարից սկսած` նաև սոցիալական վճարներ կատարելը կամ աշխատավարձ ստանալը հաստատող փաստաթուղթը:

Աշխատանքային գրքույկի կամ դրանում համապատասխան գրառումների կամ ստաժը հաստատող` օրենսդրությամբ սահմանված այլ փաստաթղթերի բացակայության դեպքում աշխատանքային ստաժը հաստատվում է արխիվային տեղեկանքով, իսկ դրա բացակայության դեպքում` դատական կարգով:

Պահանջվող (25 տարի) ապահովագրական ստաժի առկայության դեպքում ստաժը դատական կարգով չի հաստատվում:

Դատական կարգով ստաժը կարող է հաստատվել պահանջվող ստաժի պակասող մասը, սակայն տասը տարվա ստաժից ոչ ավելի:

Նշվածից հետևում է, որ վերը նշված հոդվածը բաղկացած է 4 մասերից:

«Պետական կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքի 26.12.2008 թվականի փոփոխությամբ ուժը կորցրած են ճանաչվել նշված հոդվածի 2-րդ և 3-րդ մասերը, իսկ 4-րդ մասը պահպանվել է նույնությամբ, այն է` դատական կարգով ստաժը կարող է հաստատվել պահանջվող ստաժի պակասող մասը, սակայն տասը տարվա ստաժից ոչ ավելի:

Նշված տեսքով օրենքի փոփոխությունը հրապարակվել է «Պաշտոնական տեղեկագրի» 26.01.2009 թվականի թիվ 5-ում և ուժի մեջ մտել 05.02.2009 թվականին:

Համաձայն «Պետական կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքի 12-րդ հոդվածի` տարիքային կենսաթոշակի իրավունք ունի 63 տարին լրացած անձը` 25 տարվա ապահովագրական ստաժի դեպքում:

Այսինքն` պահանջվող ապահովագրական ստաժը 25 տարին է:

Դիմող Լևոն Վարդանյանի վերաբերյալ քաղաքացիական գործի փաստերի համաձայն` նրա ընդհանուր ապահովագրական ստաժը, ըստ աշխատանքային գրքույկի, կազմել է 26 տարի 4 ամիս, այսինքն` Լևոն Վարդանյանի ապահովագրական ստաժի չափը գերազանցել է օրենքով պահանջվող 25 տարվա ապահովագրական ստաժը, իսկ «Պետական կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքի 47-րդ հոդվածի 4-րդ մասի համաձայն` դատական կարգով ստաժը կարող է հաստատվել պահանջվող ստաժի պակասող մասը, սակայն 10 տարվա ստաժից ոչ ավելի:

«Պետական կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքի 47-րդ հոդվածի 4-րդ մասի բովանդակությունից բխում է, որ դատական կարգով կարող է հաստատվել միայն պահանջվող ստաժի պակասող մասը, ուստի տվյալ գործով դատարանը գտել է, որ Լևոն Վարդանյանի դիմումը հատուկ վարույթի կարգով քննության ենթակա չէ, և ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 109-րդ հոդվածի 1-ին կետի համաձայն` գործի վարույթը ենթակա է կարճման:

Փաստորեն, դատարանի կողմից վճիռ կայացնելիս գործի վարույթը կարճելու հիմք է դիտվել «Պետական կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքի 47-րդ հոդվածի 4-րդ մասը, որը, ըստ ՀՀ սահմանադրական դատարանի 29.01.2008 թվականի որոշման և «Պաշտոնական տեղեկագրում» հրապարակված փոփոխության, ուժը կորցրած չի ճանաչվել:

Թյուրիմացությունը կայանում է նրանում, որ ՀՀ սահմանադրական դատարան վերը նշված օրենքի 47-րդ հոդվածը ներկայացվել է 3 մասով, 4 մասի փոխարեն, այսինքն` 2-րդ մասը սխալմամբ միացվել է 1-ին մասին, և ՀՀ սահմանադրական դատարանը ուժը կորցրած է ճանաչել նշված հոդվածի 2-րդ և 3-րդ մասերը, սակայն «Պաշտոնական տեղեկագրում» հրապարակված փոփոխությամբ օրենքի 4-րդ մասը պահպանվել է, որով էլ դատարանը ղեկավարվել է սույն գործով վճիռ կայացնելիս: Իսկ վճռի պատճառաբանական մասում նշված մեկ նախադասությունը` «Պահանջվող ապահովագրական ստաժի առկայության դեպքում ստաժը դատական կարգով չի հաստատվում», որպիսին ուժը կորցրած է ճանաչվել, դատարանի կողմից վճիռ կայացնելիս որպես նորմ չի կիրառվել, գործի վարույթը կարճելու հիմք չի հանդիսացել և որևէ իրավական հետևանքներ չի առաջացրել:

Տվյալ դեպքում, ամփոփելով վերը նշվածը, դատարանի կողմից գործի վարույթը կարճելիս ուժը կորցրած որևէ իրավական նորմ չի կիրառվել, ուստի և դատավորի մեղքով նյութական իրավունքի և դիմումատուի իրավունքների խախտում թույլ չի տրվել»:

4. Կարգապահական պատասխանատվության հարցի քննության համար էական նշանակություն ունեցող փաստերը.

Խորհուրդը հիմք է ընդունում արձանագրված հետևյալ փաստերը.

1. Քաղաքացի Լևոն Վարդանյանը դիմել է Դատարան` իրավաբանական նշանակություն ունեցող փաստը հաստատելու պահանջով.

2. ՀՀ սահամանադրական դատարանը 29.01.2008 թվականի թիվ ՍԴՈ-731 որոշմամբ «Պետական կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքի 47-րդ հոդվածի 2-րդ և 3-րդ մասերը ճանաչել է հակասահմանադրական և անվավեր.

3. ««Պետական կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» 20.01.2009 թվականի ՀՕ-35-Ն օրենքով ուժը կորցրած են ճանաչվել նույն օրենքի 47-րդ հոդվածի 2-րդ և 3-րդ մասերը:

4. Դատարանը գործի վարույթը կարճելու վերաբերյալ 10.04.2009 թվականի վճռով կիրառել է «Պետական կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքի 47-րդ հոդվածի 2-րդ և 3-րդ մասերը:

5. Խորհրդի պատճառաբանությունները և եզրահանգումը.

Քննարկելով Երևան քաղաքի Արաբկիր և Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Ա. Հունանյանին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու հարցը, լսելով Կարգապահական հանձնաժողովի անդամի զեկույցը, դատավորի բացատրությունները, ուսումնասիրելով վարույթի նյութերը և հետազոտելով ապացույցները՝ Խորհուրդը գտնում է, որ սույն գործով կիրառելի է ՀՀ դատական օրենսգրքի 162-րդ հոդվածի 2-րդ մասը, որի համաձայն` եթե Արդարադատության խորհուրդը նպատակահարմար չի գտնում դատավորի նկատմամբ կիրառել կարգապահական տույժի միջոց, ապա կարող է բավարարվել հարցի քննարկմամբ` որոշմամբ ամրագրելով կարգապահական պատասխանատվության հիմքերի առկայությունը և կարճելով դատավորին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու վերաբերյալ գործը:

Մասնավորապես, ՀՀ դատական օրենսգրքի 90-րդ հոդվածի 3-րդ մասի 2-րդ ենթակետի համաձայն` գործը քննելիս և լուծելիս դատավորը պարտավոր է ապահովել պատշաճ մասնագիտական պատրաստվածություն:

ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 1-ին հոդվածի 3-րդ մասի համաձայն` քաղաքացիական գործերով դատավարությունն իրականացվում է գործի քննության ժամանակ գործող օրենքներով:

Նշված հոդվածից հետևում է, որ չի կարող կիրառվել ուժը կորցրած, անվավեր և հակասահմանադրական ճանաչված, վերացված իրավական նորմը:

«Պետական կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքի 47-րդ հոդվածի համաձայն` մինչև նույն օրենքն ուժի մեջ մտնելը և անհատական հաշվառման բազայի ձևավորումը ապահովագրված անձի ունեցած աշխատանքային ստաժը հաստատող հիմնական փաստաթուղթն աշխատանքային գրքույկն է, իսկ 1992 թվականի հունվարից սկսած` նաև սոցիալական վճարներ կատարելը կամ աշխատավարձ ստանալը հաստատող փաստաթուղթը: Աշխատանքային գրքույկի կամ դրանում համապատասխան գրառումների կամ ստաժը հաստատող` օրենսդրությամբ սահմանված այլ փաստաթղթերի բացակայության դեպքում աշխատանքային ստաժը հաստատվում է արխիվային տեղեկանքով, իսկ դրա բացակայության դեպքում` դատական կարգով:

Դատարանի կողմից վճիռ կայացնելու պահին «Պետական կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքի 47-րդ հոդվածն ունեցել է վերը նշված խմբագրությունը:

Չնայած դատավորի այն պնդմանը, որ «Պետական կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքի 47-րդ հոդվածը բաղկացած է եղել 4 մասից, իսկ Սահմանադրական դատարանը հակասահմանադրական է ճանաչել միայն 2-րդ և 3-րդ մասերը, Խորհուրդն անհրաժեշտ է համարում արձանագրել հետևյալը.

Սահմանադրական դատարանի 29.01.2008 թվականի ՍԴՈ-731 որոշման մեջ հստակ նշված է. «Դիմող կողմը գտնում է, որ իր կողմից վիճարկվող դրույթը, համաձայն որի` «պահանջվող (25 տարի) ապահովագրական ստաժի առկայության դեպքում ստաժը դատական կարգով չի հաստատվում:

Դատական կարգով կարող է հաստատվել պահանջվող ստաժի պակասող մասը, սակայն տասը տարվա ստաժից ոչ ավելի», հակասում է ՀՀ Սահմանադրությանը»:

Քննելով քաղաքացու դիմումը ներկայացված պահանջի շրջանակներում` Սահմանադրական դատարանը որոշել է. «Պետական կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքի 47-րդ հոդվածի 2-րդ և 3-րդ մասերը ճանաչել ՀՀ Սահմանադրությանը հակասող և անվավեր»:

Վերոգրյալից ակնհայտ է, թե Սահմանադրական դատարանի որոշմամբ «Պետական կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքի 47-րդ հոդվածի որ մասերն են վիճարկվել և որ մասերն են ճանաչվել հակասահմանադրական: Որևէ երկմտանքի տեղիք Սահմանադրական դատարանի վերը նշված որոշումը չի տալիս:

Մինչդեռ, Դատարանի 10.04.2009 թվականի վճռում պարզ շարադրված է «Պետական կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքի 47-րդ հոդվածը` սկզբնական խմբագրությամբ:

«Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 74-րդ հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ կետի համաձայն` իրավական ակտն անվավեր է ճանաչվում ՀՀ սահմանադրական դատարանի կողմից իրավական ակտը ՀՀ Սահմանադրությանը հակասող ճանաչվելու դեպքում:

Օրենքի 74-րդ հոդվածի 2.1-րդ մասի համաձայն` նույն հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ կետով նախատեսված դեպքում իրավական ակտն իրավաբանական ուժը կորցնում է «Սահմանադրական դատարանի մասին» ՀՀ օրենքով նախատեսված պահից:

ՀՀ Սահմանադրության 102-րդ հոդվածի համաձայն` սահմանադրական դատարանի որոշումները և եզրակացությունները վերջնական են և ուժի մեջ են մտնում հրապարակման պահից:

20.01.2009 թվականի «Պետական կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» ՀՕ-35-Ն ՀՀ օրենքի 8-րդ հոդվածի համաձայն` ուժը կորցրած են ճանաչվել 47-րդ հոդվածի 2-րդ և 3-րդ մասերը:

Այսինքն` Դատարանի կողմից թիվ ԵԱՔԴ 0340/02/09 քաղաքացիական գործով դատավարությունն իրականացվել է կիրառված նորմերի գործողության ժամկետի ավարտից հետո, այն է` 10.04.2009 թվականին:

Դիտարկվող հարցի վերաբերյալ Խորհուրդն իր իրավական դիրքորոշումն արտահայտել է 26.01.2010 թվականի թիվ N-Կ-2-01/2010 որոշմամբ: Մասնավորապես, Խորհուրդը նշել է. «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 61.1-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն` նույն օրենքով նախատեսված իրավաբանական ուժ չունեցող իրավական ակտերն առոչինչ են և ենթակա չեն կատարման կամ կիրառման: Նույն հոդվածի 2-րդ մասը սահմանում է, որ իրավաբանական ուժ չունեցող ակտի կատարումը կամ կիրառումն առաջացնում է օրենքով սահմանված պատասխանատվություն:

Նշված հոդվածից հետևում է, որ իրավաբանական ուժ չունեցող ակտի կիրառումը ոչ միայն արգելվում է, այլև հանգեցնում է օրենքով նախատեսված պատասխանատվության»:

Դրա հետ մեկտեղ, Խորհուրդը հարկ է համարում փաստել, որ դատավորին թյուրիմացության մեջ է գցել ՀՀ օրենսդրական դաշտի ոչ պաշտոնական աղբյուր հանդիսացող` Հայաստանի իրավական տեղեկատվական համակարգում (www.arlis.am, www.laws.am, www.legislation.am) հրապարակված «Պետական կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքի ինկորպորացիան, որի 47-րդ հոդվածում նույնիսկ 22.04.2010 թվականի դրությամբ էլ առկա է 4-րդ մաս, որը չի համապատասխանում «Հայաստանի Հանրապետության պաշտոնական տեղեկագրում» հրապարակված օրենքի տեքստին:

Միաժամանակ Խորհուրդը հարկ է համարում արձանագրել նաև, որ Երևան քաղաքի Արաբկիր և Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Ա. Հունանյանը դատավորի պաշտոնը ստանձնել է 1999 թվականին, փորձառու դատավոր է, աչքի է ընկել օրինավոր վարքագծով, իր գործունեությամբ նպաստում է արդարադատության որակի բարձրացմանը:

Ելնելով վերոգրյալից և ղեկավարվելով ՀՀ դատական օրենսգրքի 111-րդ, 161-րդ հոդվածներով, 162-րդ հոդվածի 2-րդ մասով՝ Խորհուրդը

Ո Ր Ո Շ Ե Ց

1. Երևան քաղաքի Արաբկիր և Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Ա. Հունանյանին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու վերաբերյալ գործը կարճել` բավարարվելով հարցի քննարկմամբ:

2. Որոշումն օրինական ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից և ենթակա չէ բողոքարկման:

Արդարադատության խորհրդի անդամներ`

Գ. Բադիրյան Կ. Բաղդասարյան Տ. Բարսեղյան Ա. Թումանյան Գ. Խանդանյան Ա. Խաչատրյան Մ. Մակյան Մ. Մարտիրոսյան Ս. Օհանյան