«Վավերացնում եմ»
Հայաստանի Հանրապետության
Նախագահ Ռ. Քոչարյան
16 սեպտեմբերի 2003 թ.

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ

14 օգոստոսի 2003 թվականի N 1110-Ն

ՋՐԱՅԻՆ ՌԵՍՈՒՐՍՆԵՐԻ ՎՐԱ ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՀԵՏԵՎԱՆՔՈՎ ԱՌԱՋԱՑԱԾ ԱԶԴԵՑՈՒԹՅԱՆ ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ԿԱՐԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Հայաստանի Հանրապետության ջրային օրենսգրքի 10-րդ հոդվածի 3-րդ և 121-րդ հոդվածի 6-րդ մասի 4-րդ կետերի պահանջներին համապատասխան` Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.

1. Հաստատել ջրային ռեսուրսների վրա տնտեսական գործունեության հետևանքով առաջացած ազդեցության գնահատման կարգը` համաձայն հավելվածի:

2. Սահմանել, որ պետական սեփականություն հանդիսացող կեղտաջրերի մաքրման կայանների համար սույն կարգը կիրառվում է 2012 թվականի հունվարի 1-ից:

(2-րդ կետը փոփ. 26.11.09 N 1416-Ն)

3. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը:

Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ	Ա. Մարգարյան
2003 թ. սեպտեմբերի 8 Երևան

Հավելված ՀՀ կառավարության 2003 թվականի օգոստոսի 14-ի N 1110-Ն որոշման

Կ Ա Ր Գ

ՋՐԱՅԻՆ ՌԵՍՈՒՐՍՆԵՐԻ ՎՐԱ ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՀԵՏԵՎԱՆՔՈՎ ԱՌԱՋԱՑԱԾ ԱԶԴԵՑՈՒԹՅԱՆ ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ

1. Սույն կարգով կանոնակարգվում են ջրային ռեսուրսների վրա տնտեսական գործունեության հետևանքով առաջացած ազդեցության գնահատման բնութագիրն ու ընթացակարգը:

2. Ջրային ռեսուրսների վրա տնտեսական գործունեության հետևանքով առաջացած ազդեցությունը կախված է աղտոտող նյութերի քանակությունից, վնասակար նյութերի սահմանային թույլատրելի մակարդակից և դրանց ազդեցության ժամանակահատվածից:

3. Սույն կարգի իմաստով`

ա) աղտոտող նյութերի քանակությունը համազարկային (ջրային ռեսուրս կամ կոյուղի կեղտաջրերի կարճատև ներհոսքն է` կտրուկ մեծացող աղտոտող նյութերի կոնցենտրացիաներով) և հաստատագրված (ջրային ռեսուրս կամ կոյուղի կեղտաջրերի ներհոսքն է երկարատև ժամկետում չնչին փոփոխություններով` ծախսի և աղտոտող նյութերի կոնցենտրացիաներով) արտահոսքի դեպքում առկա աղտոտող նյութերի քանակությունն է.

բ) վնասակար նյութերի սահմանային թույլատրելի մակարդակը Հայաստանի Հանրապետության բնապահպանության նախարարության հաստատած` արտահոսքում վնասակար նյութերի սահմանային թույլատրելի քանակությունն է.

գ) ազդեցության ժամանակահատվածն աղտոտման սկզբից մինչև ավարտն ընկած ժամանակահատվածն է:

4. Ջրային ռեսուրսների վրա տնտեսական գործունեության հետևանքով առաջացած ազդեցությունը լինում է 2 տեսակի` ուղղակի ազդեցություն, որը պայմանավորված է դեպի ջրային ռեսուրս վնասակար նյութերի անմիջապես արտահոսքով, և անուղղակի` պայմանավորված դեպի ջրային ռեսուրս մաքրման կայանների սարքավորումների խափանմամբ և անարդյունավետ աշխատանքի հետևանքով վնասակար նյութերի արտահոսքով:

5. Ջրային ռեսուրսների վրա տնտեսական գործունեության հետևանքով առաջացած ազդեցության գնահատման հիմքը աղտոտող նյութերի ուղղակի և անուղղակի ներգործությունն է, ինչպես նաև աղտոտող նյութերի քանակությունը, վնասակար նյութերի սահմանային թույլատրելի մակարդակը, ազդեցության ժամանակահատվածը, վնասակար նյութերի ազդեցության և գերնորմատիվային ջրօգտագործման կանխարգելման ծախսերը:

6. Տնտեսական գործունեության հետևանքով աղտոտված ջրերի ազդեցության գնահատումը ներառում է աղտոտված միջավայրում ջրային, անտառային և հողային ռեսուրսների նվազման հետևանքով արտադրանքի քանակական ու որակական կորուստների փոխհատուցման, աղտոտված ջրային ռեսուրսների վերականգնման համար պահանջվող լրացուցիչ ծառայությունների, աղտոտման հետևանքով հիվանդացած բնակչության առողջության վերականգնման և աշխատանքի արտադրողականության նվազեցման հետևանքով (այդ թվում` աշխատանքից բացակայության) զուտ աշխատանքի կորստի փոխհատուցման, ինչպես նաև հիմնական ֆոնդերի վրա աղտոտման ազդեցության հետևանքով արդյունաբերական արտադրանքի կորստի փոխհատուցման ծախսերը:

7. Այն դեպքում, երբ ջրային ռեսուրսների աղտոտվածությունը հանգեցնում է ջրի` խմելու կամ տնտեսական ջրամատակարարման համար օգտագործման անհնարինությանը, այլ ջրային աղբյուրների օգտագործմանն անցնելու անհրաժեշտությանը և այլ տեխնիկական միջոցառումների իրականացմանը, որոնք անհրաժեշտ են բնակչությանը համապատասխան որակի ջրով ապահովելու համար, ապա տնտեսական ազդեցությունը գնահատվում է հետևյալ բանաձևով`

Վջ= (ՇԱ. + Գկ.ն. ԿԱ. ) - (ՇՄ. + Գկ.ն. ԿՄ. )

(0),

որտեղ`

Վ_ջ-ն այլընտրանքային ջրաղբյուրից բնակչությանը համապատասխան որակի ջրով ապահովելու համար պահանջվող ծախսն է,

Շ_Ա.-ն և Կ_Ա.-ն շահագործման ու կապիտալ ծախսերն են` ըստ սարքավորումների, որոնք անհրաժեշտ են աղտոտված ջրաղբյուրի դեպքում բնակչությանը համապատասխան որակի ջրով ապահովելու համար,

Շ_Մ. -ն և Կ_Մ. -ն շահագործման ու կապիտալ ծախսերն են` ըստ սարքավորումների, որոնք անհրաժեշտ են բնակչությանն ընդունված նորմաներին համապատասխանող որակ ունեցող ջրաղբյուրից համապատասխան որակի ջրով ապահովելու համար,

Գ_կ.ն.-ն կապիտալ ներդրումների արդյունավետության նորմատիվային գործակիցն է:

8. Ջրային օրենսդրության պահանջների խախտմամբ իրականացվող աղտոտող նյութերի համազարկային և հաստատագրված արտահոսքերի դեպքում կատարվում է տնտեսական ազդեցության գնահատում: Համազարկային է այն արտահոսքը, երբ վնասակար նյութերը 100 և ավելի անգամ գերազանցում են թույլատրելի սահմանային նորմաները: Մնացած բոլոր դեպքերում արտահոսքը հաստատագրված է:

Աղտոտող նյութերի համազարկային արտահոսքի դեպքում տնտեսական ազդեցության գնահատումը հաշվարկվում է հետևյալ բանաձևով`

Վմզ = Զմզ . Կկ

(1),

իսկ հաստատագրված արտահոսքի դեպքում`

Վմh = Զմh . Կկ

(2),

որտեղ`

մ-ն աղտոտող նյութի տեսակն է,

Վ_մ^զ-ն ջրային ռեսուրսներին աղտոտվածության հետևանքով հասցված վնասի չափն է` մ-րդ աղտոտող նյութի համազարկային արտահոսքի դեպքում` հաշվի առնելով ջրային ռեսուրսի կարգը,

Վ_մ^h-ն ջրային ռեսուրսներին աղտոտվածության հետևանքով հասցված վնասի չափն է` մ-րդ աղտոտող նյութի հաստատագրված արտահոսքի դեպքում` հաշվի առնելով ջրային ռեսուրսի կարգը,

Զ_մ^զ-ն ջրային ռեսուրսներին աղտոտվածության հետևանքով հասցված վնասի չափն է` մ-րդ աղտոտող նյութի համազարկային արտահոսքի դեպքում,

Զ_մ^h-ն ջրային ռեսուրսին աղտոտվածության հետևանքով հասցված վնասի չափն է` մ-րդ աղտոտող նյութի հաստատագրված արտահոսքի դեպքում,

Զ_մ^զ-ն և Զ_մ^h-ն մեծություններ են, որոնք ընդունում են արժեքներ` կախված արտահոսող նյութի քանակությունից,

Կ_կ-ն ջրային ռեսուրսի կարգով պայմանավորված գործակիցն է` համաձայն սույն կարգի N 1 աղյուսակի:

9. Ջրային ռեսուրսների աղտոտվածության հետևանքով տնտեսական ազդեցության գնահատումը կախված է ոչ միայն աղտոտող նյութի քանակությունից, այլև դրա` ջրում գտնվելու ժամանակահատվածից: Աղտոտվածության հետևանքների վերացման աշխատանքների իրականացման դեպքում վնասի հաշվարկները կատարվում են հետևյալ բանաձևերով`

Մմզ = Նմզ (1 - ∑ն (Ան/100) . Կն )

(3),

Մմհ = Նմհ (1 - ∑ն (Ան/100) . Կն )

(4),

որտեղ`

Մ_մ^զ-ն աղտոտվածության հետևանքների վերացման աշխատանքների իրականացման դեպքում վնասի չափն է` մ-րդ նյութի համազարկային արտահոսքի դեպքում,

Մ_մ^հ-ն աղտոտվածության հետևանքների վերացման աշխատանքների իրականացման դեպքում վնասի չափն է` մ-րդ նյութի հաստատագրված արտահոսքի դեպքում,

Ն_մ^զ-ն և Ն_մ^հ-ն վնասի հատուցման չափերն են` միջոցներ չձեռնարկվելու դեպքում,

^{^}ն-ն աղտոտող նյութերի հավաքման յուրաքանչյուր ժամանակահատվածն է,

Պ_ն-ն և Ա_ն-ն համապատասխանաբար աղտոտող նյութի հավաքված քանակությունը և տոկոսն է ամեն ն-րդ ժամանակահատվածում` հաստատված համապատասխան փաստաթղթերով (ջրօգտագործողի կողմից աղտոտող նյութերի սկզբնական հաշվառման մատյան):

Ա^ն =  Պն . 100  %  Պմ

(5),

որտեղ`

Պ_մ-ն մ-րդ աղտոտող նյութի քանակությունն է աղտոտման ամբողջ ժամանակահատվածում,

Կ^ն-ն վնասի չափի նվազեցման գործակիցն է` աղտոտվածության հետևանքների վերացման համար միջոցներ ձեռնարկվելու դեպքում, որը որոշվում է համաձայն N 2 աղյուսակի (կախված արտահոսքի ավարտման և ջրի աղտոտման վերացման աշխատանքների ավարտման ժամկետների տարբերությունից):

10. Ջրային ռեսուրսների աղտոտվածության հետևանքով տնտեսական ազդեցության գնահատման համար աղտոտող նյութի քանակությունը որոշելու նպատակով, ջրային օրենսդրության պահանջների խախտման փաստի բացահայտման դեպքում, որը հանգեցրել է ջրավազանի աղտոտման, անհրաժեշտ են տեղեկություններ`

ա) ջրային ավազանում ջրի որակի մասին մինչև դրա աղտոտումը,

բ) ջրային ռեսուրսների կառավարման և պահպանության լիազոր մարմնի կողմից տրված թույլտվության մեջ նշված աղտոտող նյութերի նորմատիվ քանակների մասին` արտահոսքի թափման տեղում ու դիտարկման կետում,

գ) գոյություն ունեցող աղտոտող նյութերի փաստացի քանակների մասին` արտահոսքերում, թափման տեղերում և դիտարկման կետերում,

դ) ջրային ավազաններում ջրի որակի մասին` արտահոսքերի թափման տեղերում ըստ տվյալ օրինազանցի արտահոսքերը բնորոշող նյութերի,

ե) ջրային ավազան թափվող, բարձր աղտոտվածությամբ կեղտաջրերի քանակության մասին,

զ) ջրային ավազան թափվող, բարձր աղտոտվածությամբ կեղտաջրի արտահոսքի տևողության մասին,

է) համազարկային արտահոսքերի դեպքում աղտոտող նյութերի արտահոսքի տևողության մասին:

Համազարկային արտահոսքի դեպքում վնասակար նյութերի քանակությունը որոշվում է օրինազանց ջրօգտագործողների ստուգմամբ և հետազոտությամբ` բնորոշող հետևյալ տվյալների հիման վրա`

տեխնոլոգիական տարողություններից և խողովակաշարից կատարված արտահոսքի տևողությունն ու քանակությունը,

ջրային ավազան խտացված նյութերի, ռեագենտների, հումքանյութերի նստվածքների թափումը և նախնական անբավարար մաքրման վթարային արտահոսքերը:

Համազարկային կամ հաստատագրված արտահոսքերի դեպքում աղտոտող նյութերի քանակությունը որոշվում է հետևյալ բանաձևով`

Պմ = Քմ (Կմփաստ- Կմթույլ ) . ժմ . 10-6

(6),

որտեղ`

Կ^մ_փաստ > Կ^մ_թույլ ,

Պ_մ-ն վնասի հաշվարկի դեպքում կիրառվող մ-րդ աղտոտող նյութի քանակությունն է արտահոսքում (տ-ով),

մ-ն աղտոտող նյութի տեսակն է,

Ք-ն կեղտաջրի այն քանակն է, որի մեջ աղտոտող նյութը գերազանցել է թույլատրելի սահմանային քանակությունը,

Կ^մ_փաստ-ն վերահսկման կետում մ-րդ աղտոտող նյութի միջին փաստացի խտությունն է աղտոտման ժամանակահատվածում, մգ/լ (գ/մ³),

Կ^մ_թույլ-ն վերահսկման կետում մ-րդ աղտոտող նյութի թույլատրելի խտությունն է` ըստ ջրօգտագործման թույլատրելի պայմանների, մգ/լ (գ/մ³),

ժ^մ-ն մ-րդ աղտոտող նյութի արտահոսքի ժամանակահատվածն է` սկսած աղտոտման սկզբից մինչև նրա վերացման վերջը (ժամ):

մ-րդ նյութի փաստացի խտությունը հաստատող անալիտիկ տվյալների բացակայության դեպքում այն ընդունվում է կեղտաջրերի կարգին բնորոշ տվյալ նյութի համար նորմատիվ փաստաթղթերում ընդունված խտության մեծությունը:

11. Օրգանական նյութերով ջրային ռեսուրսների աղտոտվածության տնտեսական ազդեցության գնահատումը (ըստ թթվածնի կենսաբանական պահանջի (թկպ), հաշվի առնելով ջրային ռեսուրսի կարգը, որոշվում է հետևյալ բանաձևով`

Վզթկպ = Զզթկպ . Կկ

(7),

կամ

Վհթկպ = Զհթկպ . Կկ

(8),

որտեղ`

Վ^զ_թկպ-ն և Վ^հ_թկպ-ն օրգանական նյութերով ջրային ռեսուրսներին հասցված վնասի չափն է` համազարկային կամ հաստատագրված արտահոսքերի դեպքում` հաշվի առնելով ջրային ռեսուրսի կարգը,

Զ^զ_թկպ-ն և Զ^հ_թկպ-ն օրգանական նյութերով ջրային ռեսուրսներին հասցված վնասի հատուցման չափն է` համազարկային կամ հաստատագրված արտահոսքերի դեպքում (հազ. դրամ): Զ<sup>զ</sup><sub>թկպ</sub>-ն որոշվում է համաձայն սույն կարգի N 4 աղյուսակի, Զ<sup>հ</sup><sub>թկպ</sub>-ն` համաձայն սույն կարգի N 5 աղյուսակի:

Կ_կ-ն ջրային ռեսուրսի կարգով պայմանավորված գործակիցն է` համաձայն սույն կարգի N 1 աղյուսակի:

Եթե ջրային ռեսուրսն աղտոտվում է մի քանի օրգանական նյութերով, ապա յուրաքանչյուր օրգանական նյութի քանակությունը, ըստ թկպ-ի համապատասխան մեծության, որոշվում է համաձայն սույն կարգի N 3 աղյուսակի և 9-րդ բանաձևի`

Կթկպ = Խօրգ . Պթկպ

(9),

որտեղ`

Խ^օրգ-ն օրգանական նյութի խտությունն է (մգ/լ),

Պ_թկպ-ն Խ^օրգ-ից թկպ անցնելու վերահաշվարկման համապատասխան գործակիցն է` համաձայն սույն կարգի N 3 աղյուսակի:

12. Ջրային ռեսուրսների` կախյալ նյութերով պայմանավորված աղտոտվածության տնտեսական ազդեցության գնահատումը, հաշվի առնելով ջրային ռեսուրսի կարգը, որոշվում է հետևյալ բանաձևով`

Վզկ.մ. = Զզկ.մ. . Կկ

(10)

կամ

Վհկ.մ. = Զհկ.մ. . Կկ

(11),

որտեղ`

Վ^զ_կ.մ.-ն և Վ^հ_կ.մ.-ն կախյալ նյութերով ջրային ռեսուրսներին հասցված վնասի չափն է` համազարկային կամ հաստատագրված արտահոսքերի դեպքում` հաշվի առնելով ջրային ռեսուրսի կարգը (հազ. դրամ),

Զ^զ_կ.մ.-ն և Զ^հ_կ.մ.-ն կախյալ նյութերով ջրային ռեսուրսներին հասցված վնասի հատուցման չափն է` համազարկային կամ հաստատագրված արտահոսքերի դեպքում (հազ. դրամ): Զ<sup>զ</sup><sub>կ.մ.</sub>-ն որոշվում է համաձայն սույն կարգի N 6 աղյուսակի, իսկ Զ<sup>հ</sup><sub>կ.մ.</sub>-ն` համաձայն սույն կարգի N 7 աղյուսակի,

Կ_կ-ն ջրային ռեսուրսի կարգով պայմանավորված գործակիցն է` համաձայն սույն կարգի N 1 աղյուսակի:

13. Ջրային ռեսուրսների` նավթամթերքներով պայմանավորված աղտոտվածության տնտեսական ազդեցության գնահատումը, հաշվի առնելով ջրային ռեսուրսի կարգը, որոշվում է հետևյալ բանաձևով`

Վզնավթ = Զզ նավթ . Կկ

(12)

կամ

Վհնավթ = Զհ նավթ . Կկ

(13),

որտեղ`

Վ^զ_նավթ-ն և Վ^հ_նավթ-ն նավթամթերքներով ջրային ռեսուրսներին հասցված վնասի չափն է` համազարկային կամ հաստատագրված արտահոսքերի դեպքում` հաշվի առնելով ջրային ռեսուրսի կարգը (հազ. դրամ),

Զ^զ_նավթ-ն և Զ^հ_նավթ-ն նավթամթերքներով ջրային ռեսուրսներին հասցված վնասի չափն է` համազարկային կամ հաստատագրված արտահոսքերի դեպքում (հազ. դրամ), որոնց մեծությունները ներկայացված են սույն կարգի NN 8 և 9 աղյուսակներում,

Կ_կ-ն ջրային ռեսուրսի կարգով պայմանավորված գործակիցն է` համաձայն սույն կարգի N 1 աղյուսակի:

14. Ջրավազան թափվող ծանր մետաղների` ցիան, քրոմ(VI), պղինձ, ցինկ, ֆտորիդներ, աղերի քանակությունը` Պ-ն որոշվում է հետևյալ բանաձևով`

Պ = Ք (Կ փաստ- Կ թույլ ) . ժ . 103

(14),

որտեղ`

Պ-ն ցիան, պղինձ, քրոմ(VI), ցինկ, ֆտորիդներ պարունակող ծանր մետաղների աղերի քանակությունն է` կգ-էկվ,

Կ _փաստ-ն վերահսկման կետում ցինկ, ցիան, պղինձ, քրոմ(VI), ֆտորիդներ պարունակող ծանր մետաղների աղերի միջին փաստացի խտությունն է` աղտոտման ժամանակահատվածում` կգ-էկվ/լ,

Կ _թույլ-ն վերահսկման կետում ցինկ, ցիան, պղինձ, քրոմ(VI), ֆտորիդներ պարունակող ծանր մետաղների աղերի թույլատրելի խտությունն է` ըստ ջրօգտագործման թույլատրելի պայմանների` կգ-էկվ/լ,

Ք-ն ցիան, պղինձ, քրոմ(VI), ցինկ, ֆտորիդներ պարունակող ծանր մետաղների աղերի պարունակությունը գերազանցող կեղտաջրի քանակությունն է` (մ³/ժամ),

ժ-ն նշված աղտոտող նյութերի պարունակությունը գերազանցող արտահոսքի տևողությունն է (ժամ):

Ցիան, պղինձ, քրոմ (VI), ցինկ, ֆտորիդներ պարունակող ծանր մետաղների աղտոտվածության հետևանքով ջրային ռեսուրսների վրա տնտեսական ազդեցության գնահատումը, հաշվի առնելով ջրային ռեսուրսի կարգը (ջրային ռեսուրսի կարգը որոշվում է ջրերի ստանդարտներով), որոշվում է հետևյալ բանաձևով`

Վզծ = Զզծ . Կկ

(15)

կամ

Վհծ = Զհծ . Կկ

(16),

որտեղ`

Վ^զ_ծ-ն և Վ^հ_ծ-ն ծանր մետաղների աղերի համազարկային կամ հաստատագրված արտահոսքերով ջրային ռեսուրսներին հասցված վնասի չափն է` հաշվի առնելով ջրային ռեսուրսի կարգը,

Զ^զ_ծ-ն և Զ^հ_ծ-ն ցիանի, պղնձի, քրոմի (VI), ցինկի, ֆտորիդների պարունակությամբ համազարկային կամ հաստատագրված արտահոսքերով ջրային ռեսուրսներին հասցված վնասի չափն է` համաձայն սույն կարգի NN 10 և 11 աղյուսակների,

Կ_կ-ն ջրային ռեսուրսի կարգը որոշող գործակիցն է` համաձայն սույն կարգի N 1 աղյուսակի:

15. Ջրային ռեսուրսների` դետերգենտներով պայմանավորված աղտոտվածության տնտեսական ազդեցության գնահատումը, հաշվի առնելով ջրային ռեսուրսի կարգը, որոշվում է հետևյալ բանաձևով`

Վզդ = Զզդ . Կկ

(17)

կամ

Վհդ = Զհդ . Կկ

(18),

որտեղ`

Վ^զ_դ-ն և Վ^հ_դ-ն դետերգենտներով ջրային ռեսուրսներին հասցված վնասի չափն է` համազարկային կամ հաստատագրված արտահոսքերի դեպքում` հաշվի առնելով ջրային ռեսուրսի կարգը (հազ. դրամ),

Զ^զ_դ-ն և Զ^հ_դ-ն դետերգենտներով ջրային ռեսուրսներին հասցված վնասի հատուցման չափն է` համազարկային կամ հաստատագրված արտահոսքերի դեպքում (հազ. դրամ), որոնք նախատեսված են սույն կարգի NN 12 և 13 աղյուսակներում,

Կ_կ-ն ջրային ռեսուրսի կարգով պայմանավորված գործակիցն է` համաձայն սույն կարգի N 1 աղյուսակի:

16. Մելիորատիվ տարածքներից թունաքիմիկատների արտահոսքի պատճառով ջրային ռեսուրսների աղտոտվածության տնտեսական ազդեցության գնահատումը, հաշվի առնելով ջրային ռեսուրսի կարգը, որոշվում է հետևյալ բանաձևով`

Վզթ. = Զզթ. . Կկ

(19)

կամ

Վհթ. = Զհթ. . Կկ

(20),

որտեղ`

Վ^զ_թ.-ն և Վ^հ_թ.-ն թունաքիմիկատներով ջրային ռեսուրսներին հասցված վնասի չափն է` համազարկային կամ հաստատագրված արտահոսքերի դեպքում` հաշվի առնելով ջրային ռեսուրսի կարգը (հազ. դրամ),

Զ^զ_թ.-ն և Զ^հ_թ.-ն թունաքիմիկատներով ջրային ռեսուրսներին հասցված վնասի հատուցման չափն է` համազարկային կամ հաստատագրված արտահոսքի դեպքում (հազ. դրամ), որոնք ներկայացված են սույն կարգի NN 14 և 15 աղյուսակներում,

Կ_կ-ն ջրային ռեսուրսի կարգով պայմանավորված գործակիցն է` համաձայն սույն կարգի N 1 աղյուսակի:

17. Աղբով ջրային ռեսուրսների աղտոտման դեպքում տնտեսական ազդեցության գնահատումը հաշվարկվում է հետևյալ բանաձևով`

Վաղբ = Զաղբ . Կկ

(21),

որտեղ`

Վ_աղբ-ն ջրային ռեսուրսի աղտոտման ընդհանուր վնասի չափն է (հազ. դրամ),

Զ_աղբ-ն աղբով ջրային ռեսուրսի աղտոտման վնասի չափն է, որը որոշվում է 22-րդ բանաձևով,

Կ_կ-ն ջրային ռեսուրսի կարգով պայմանավորված գործակիցն է` համաձայն սույն կարգի N 1 աղյուսակի:

Աղբով ջրային ռեսուրսի աղտոտման չափը որոշվում է հետևյալ բանաձևով`

Զաղբ = Տ . Բ . Մ . 10-3

(22),

որտեղ`

Զ_աղբ-ն աղբով ջրային ռեսուրսի աղտոտման վնասի չափն է (հազ. դրամ),

Տ-ն լողացող աղբի հավաքման արժեքն է` միջին հաշվով,

Տ=0.03 դրամ/մ²,

Մ-ն աղբով աղտոտված ջրային մակերեսն է` մ²,

Բ-ն բալային մեծությունն է, որը բնորոշում է աղտոտվածության աստիճանը` համաձայն սույն կարգի N 16 աղյուսակի:

18. Միաժամանակ մի քանի նյութերով ջրային ռեսուրսի աղտոտման դեպքում տնտեսական ազդեցության գնահատումը հաշվվում է յուրաքանչյուր նյութի համար առանձին` վերցնելով դրանց առավելագույն չափը և գումարելով մնացած նյութերով հասցված վնասի գումարային արժեքները` այնուհետև բազմապատկելով 0.15 գործակցով:

19. Ջրի անտնտեսվար և (կամ) ոչ նպատակային oգտագործման հետևանքով ջրային ռեսուրսների վրա տնտեսական ազդեցության գնահատումը հաշվարկվում է` ելնելով սույն կարգի 20-րդ կետով սահմանված 1 խոր. մետր ջրի արժեքից:

Սույն կարգով ջրի անտնտեսվար օգտագործում է համարվում ջրային ռեսուրսների հյուծում, ջրապահպան ռեժիմի խախտում առաջացնող, ջրերի ստանդարտների և (կամ) ջրօգտագործման թույլտվության այլ պայմանների խախտմամբ (կատարումը չապահովող) օգտագործումը:

(19-րդ կետը խմբ. 26.11.09 N 1416-Ն)

20. Ջրի անտնտեսվար և (կամ) ոչ նպատակային oգտագործման հետևանքով ջրային ռեսուրսների վրա տնտեսական ազդեցության` սույն կարգի համաձայն գնահատման հաշվարկներում` 1 խոր. մետր ստորերկրյա ջրի արժեքն ընդունվում է 10 դրամ, իսկ 1 խոր. մետր մակերևութային ջրի արժեքը` 5 դրամ:

(20-րդ կետը խմբ. 26.11.09 N 1416-Ն)

21. Սույն կարգում օգտագործվող հապավումներն են`

փաստ` փաստացի,

թույլ` թույլատրելի,

թկպ` թթվածնի կենսաբանական պահանջ,

օրգ` օրգանական նյութ,

կ.մ.` կախյալ մասնիկներով աղտոտում,

նավթ` նավթամթերքներով աղտոտում,

թ.` թունաքիմիկատներով աղտոտում,

աղբ` աղբով աղտոտում,

դ.` դետերգենտներով աղտոտում,

ծ.` ծանր մետաղներով աղտոտում,

կ.ն.` կապիտալ ներդրում:

Հայաստանի Հանրապետության կառավարության աշխատակազմի ղեկավար-նախարար

Մ. Թոփուզյան

Աղյուսակ N 1

ՀՈՍՔԱՋՐԵՐ ԸՆԴՈՒՆՈՂ ՋՐԱՅԻՆ ՌԵՍՈՒՐՍՆԵՐԻ ԿԱՐԳԵՐՈՒՄ ՀԱՇՎԻ ԱՌՆՎՈՂ ԳՈՐԾԱԿԻՑՆԵՐԻ ՄԵԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

Ջրային ռեսուրսների տեսակները	Կկ
Ոչ ձկնատնտեսային կարգի ջրային ռեսուրսներ	1.0
Ձկնատնտեսական կարգի ջրային ռեսուրսների և ջրավազաններ, որոնք օգտագործվում են խմելու, ջրամատակարարման, ինչպես նաև սննդարդյունաբերության ջրամատակարարման համար	1.1
Այլ ջրային ռեսուրսներ	0.8
Ջրային ռեսուրսների ջրհավաք ավազաններ (երբ կեղտաջրերի արտահոսքն իրականացվում է ոչ անմիջապես ջրային ռեսուրսում)	0.5
Սևանա լիճ և այլ պահպանվող ջրային ռեսուրսներ	3.0
Ստորերկրյա ջրեր	1.5

Աղյուսակ N 2

ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ՀԵՏԵՎԱՆՔՈՎ ՋՐԱՅԻՆ ՌԵՍՈՒՐՍՆԵՐԻ ԱՂՏՈՏՈՒՄԸ ՎԵՐԱՑՆԵԼՈՒ ԴԵՊՔՈՒՄ ՎՆԱՍԻ ՄԵԾՈՒԹՅԱՆ ՆՎԱԶԵՑՈՒՄԸ` ԿԱԽՎԱԾ ԱՅԴ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐԻ ԿԱՏԱՐՄԱՆ ԺԱՄԿԵՏԻՑ

Ջրային ռեսուրսների աղտոտման վերացման ժամանակը (ժ)	Վնասի մեծության նվազեցման գործակիցը (Կն)
Մինչև 6-ը ներառյալ	0.800
6-ից ավելի մինչև 12-ը ներառյալ	0.650
12-ից ավելի մինչև 18-ը ներառյալ	0.500
18-ից ավելի մինչև 24-ը ներառյալ	0.463
24-ից ավելի մինչև 30-ը ներառյալ	0.434
30-ից ավելի մինչև 36-ը ներառյալ	0.412
36-ից ավելի մինչև 48-ը ներառյալ	0.388
48-ից ավելի մինչև 60-ը ներառյալ	0.364
60-ից ավելի մինչև 72-ը ներառյալ	0.346
72-ից ավելի մինչև 84-ը ներառյալ	0.331
84-ից ավելի մինչև 96-ը ներառյալ	0.320
96-ից ավելի մինչև 108-ը ներառյալ	0.301
108-ից ավելի մինչև 120-ը ներառյալ	0.293
120-ից ավելի մինչև 132-ը ներառյալ	0.287
132-ից ավելի մինչև 144-ը ներառյալ	0.280
144-ից ավելի մինչև 156-ը ներառյալ	0.275
156-ից ավելի մինչև 168-ը ներառյալ	0.270
168-ից ավելի մինչև 180-ը ներառյալ	0.266
180-ից ավելի մինչև 192-ը ներառյալ	0.262
192-ից ավելի մինչև 204-ը ներառյալ	0.296
204-ից ավելի մինչև 216-ը ներառյալ	0.258
216-ից ավելի մինչև 228-ը ներառյալ	0.254
228-ից ավելի մինչև 240-ը ներառյալ	0.250

Ջրերի աղտոտումը վերացնելու ժամանակը (ժ) հաշվարկվում է, որպես արտահոսքի ավարտման և ջրի աղտոտումը վերացնելու աշխատանքների ավարտման ժամկետների տարբերություն:

Աղյուսակ N 3

ԹԿՊ_ԼՐԻՎ-ՈՒՄ ՕՐԳԱՆԱԿԱՆ ՆՅՈՒԹԵՐԻ ԽՏՈՒԹՅԱՆ ՀԱՇՎԱՐԿՄԱՆ ԱՂՅՈՒՍԱԿԸ

Նյութերը	ԹԿՊլրիվ-ում օրգանական նյութերի խտության հաշվարկման գործակիցը (Պթկպ)
Սպիրտներ ալիլ բութիլ մեթիլ H-օակտիլային էթիլ գլիցերին էթիլ-քլորհիդրին էթիլենդիամին	1.5 1.45 0.98 1.2 1.82 0.86 0.48 2.10
Եթերներ ացետոքացախային քացախաէթիլային էթիլային իզոբութիլացետատ ֆորմալդեհիդ ացետալդեհիդ ալդեհիդ (կրոտոնային) ացետոն ացետամիդ ակրոլեին	1.5 1.49 0.5 2.05 0.75 1.07 2.1 1.68 1.87 0.52
Դի-2 էթիլ հեքսիլ (ֆենիլֆոսֆատ) նիլֆոսֆատ դիէթիլամին Եռէթիլամին իզոդինիտրիլ, իզոյուղային թթուներ նավթաբենզոլ դիէթիլենգլիկոլ ասպարագին իզոպրեն դիմեթիլդիօքսան մեթիլբուտադիոն ցիկլիկ օքսանային սպիրտ	0.10 0.10 1.31 0.05 0.069 0.162 0.176 1.63 0.55 0.45 1.35 1.55
գլյուկոզներ շաքար գլիկոլ լեյցին մեթաակրիլալիդ վինիլացետատ դիմեթիլ Ֆորմանիդ միզանյութ բենզոլ ստիրոլ մեթիլ տիրոլ	0.54 0.49 1.29 2.06 0.93 1.00 0.10 2.13 1.15 1.60 1.56
Օ-ամինոֆենոլ Օ-կրեզոլ ռեզորցին պիրոկատեխին հիդրոհիոնալ անիլին բևեկնախեժային յուղ եռկրիզիլֆոսֆատ եռբուտիլֆոսֆատ	1.10 1.45 1.56 1.495 1.465 0.458 1.90 1.20 1.30
Դի-2 էթիլ հեքսիլ (ֆենիլֆոսֆատ) նիլֆոսֆատ դիէթիլամին Եռէթիլամին իզոդինիտրիլ, իզոյուղային թթուներ նավթաբենզոլ դիէթիլենգլիկոլ ասպարագին իզոպրեն դիմեթիլդիօքսան մեթիլբուտադիոն ցիկլիկ օքսանային սպիրտ	0.10 0.10 1.31 0.05 0.069 0.162 0.176 1.63 0.55 0.45 1.35 1.55

Աղյուսակ N 4

ՕՐԳԱՆԱԿԱՆ ՆՅՈՒԹԵՐԻ ՀԱՄԱԶԱՐԿԱՅԻՆ ԱՐՏԱՀՈՍՔԻ ԺԱՄԱՆԱԿ ՋՐԱՅԻՆ ՌԵՍՈՒՐՍՆԵՐԻ ԱՂՏՈՏՄԱՆ ՀԵՏԵՎԱՆՔՈՎ ՀԱՍՑՎԱԾ ՎՆԱՍԻ ՄԵԾՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՈՒՄԸ

Պթկպ տոննա	Զզթկպ հազ. դրամ	Պթկպ տոննա	Զզթկպ հազ. դրամ	Պթկպ տոննա	Զզթկպ հազ. դրամ
		5.0	295	350	16120
		6	351	400	18280
0.1	17	7.5	433	450	20450
0.11	17.5	9	514	500	22550
0.13	18.7	10	568	550	24700
0.16	20.2	11	621	600	26800
0.2	22.3	13	726	650	28900
0.25	25.3	16	885	700	31000
0.3	28	20	1090	750	33000
0.35	31.3	25	1344	800	35150
0.4	34.1	30	1600	900	39250
0.5	39.7	35	1847	1000	43300
0.6	45.6	45	2090	1100	47500
0.75	54.5	50	2575	1300	55500
0.9	63	60	3065	1500	65500
1	68.8	75	3770	1600	67500
1.1	75	90	4490	1800	75300
1.3	86	100	4960	2000	83250
1.6	103	110	5425	2500	102700
2	125	130	6350	3000	122000
2.5	154	160	7720	3500	141000
3	183	200	9525	4000	159700
3.5	211.5	250	11750	45000	178600
4	239	300	13960	5000	197000

Աղյուսակում չներառված Զ^զ_թկպ-ի միջանկյալ նշանակության որոշման համար կիրառել Զ^զ_թկպ-ին մոտիկ նշանակության միջև ինտերպոլացիան:

Եթե Պ_թկպ<0,10 տ` վնասի մեծությունը որոշում ենք հետևյալ բանաձևով` (հազ. դր. Զ^զ_թկպ=3400 (հազ. դ.) տ), Պ_թկպ(տ):

Եթե Պ_թկպ>5000 տ` վնասի մեծությունը որոշվում է հետևյալ բանաձևով` (հազ. դր. Զ^զ_թկպ=788 (հազ. դ.) տ), Պ_թկպ(տ):

Աղյուսակ N 5

ՕՐԳԱՆԱԿԱՆ ՆՅՈՒԹԵՐԻ ՀԱՍՏԱՏԱԳՐՎԱԾ ԱՐՏԱՆԵՏՈՒՄՆԵՐԻ ԺԱՄԱՆԱԿ ՋՐԱՅԻՆ ՌԵՍՈՒՐՍԻ ԱՂՏՈՏՎԱԾՈՒԹՅԱՆ ՎՆԱՍԻ ՄԵԾՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՈՒՄԸ (Զ^հ_թկպ)

Պթկպ տոննա	Զհթկպ հազ. դրամ	Պթկպ տոննա	Զհթկպ հազ. դրամ	Պթկպ տոննա	Զհթկպ հազ. դրամ
0.1	4.7	3.5	12.68	110	75
0.11	4.83	4	13.16	130	86
0.13	5.06	5	14.01	160	103
0.16	5.36	6	14.74	200	125
0.2	5.7	7.5	15.69	250	154
0.25	6.07	9	16.5	300	183
0.3	6.39	10	17	350	211.5
0.35	6.67	11	17.5	400	239
0.4	6.92	13	18.7	500	295
0.5	7.37	16	20.2	600	351
0.6	7.75	20	22.3	750	433
0.75	8.25	25	25.3	900	514
0.9	8.66	30	28	1000	568
1	8.94	35	31.3	1100	621
1.1	9.18	40	34.1	1300	726
1.3	9.62	50	39.7	1600	885
1.6	10.2	60	45.6	2000	1090
2	10.85	75	54.5	2500	1344
2.5	11.55	90	63	3000	1600
3	12.15	100	68.8	3500	1847
				4000	2090
				5000	2575

Զ^հ_թկպ-ի այն միջնակա արժեքների որոշման համար, որոնք ներառված չեն աղյուսակում, Զ^հ_թկպ-ի մոտակա 2 արժեքների միջև կիրառել ինտերպոլացիա:

Պ_թկպ<0.10 տ արժեքների դեպքում վնասի մեծությունը որոշվում է (հազ. դրամ) հետևյալ բանաձևով` Զ^հ_թկպ=940.0 (հազ.դրամ/տ).Պ_թկպ(տ):

Պ_թկպ>5000 տ արժեքների դեպքում վնասի մեծությունը որոշվում է (հազ. դրամ) հետևյալ բանաձևով` Զ^հ_թկպ=10.3 (հազ.դրամ/տ).Պ_թկպ(տ):

Աղյուսակ N 6

ԿԱԽՅԱԼ ՆՅՈՒԹԵՐԻ ՀԱՄԱԶԱՐԿԱՅԻՆ ԱՐՏԱՆԵՏՈՒՄՆԵՐԻՑ ՋՐԱՅԻՆ ՌԵՍՈՒՐՍԻ ԱՂՏՈՏՎԱԾՈՒԹՅԱՆ ՎՆԱՍԻ ՄԵԾՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՈՒՄԸ

Պկ.մ. տոննա	Զզկ.մ. հազ. դրամ	Պկ.մ. տոննա	Զզկ.մ. հազ. դրամ	Պկ.մ. տոննա	Զզկ.մ. հազ. դրամ
		3.5	58.894	130	1638
0.1	8.308	4	65.82	160	2012.4
0.11	8.72	5	79.265	200	2510.5
0.13	9.553	6	92.265	250	3132
0.16	10.724	7.5	111.11	300	3752.4
0.2	12.13	9	122.33	350	4371.5
0.25	13.72	10	141.2	400	4990.4
0.3	15.172	11	152.86	500	6225.7
0.35	16.52	13	175.68	600	7458.9
0.4	17.784	16	214.75	750	9305.2
0.5	20.115	20	266.45	900	11160
0.6	22.246	25	330.6	1000	12400
0.75	25.162	30	394.32	1100	13640
0.9	27.828	35	457.69	1300	16120
1	29.493	40	520.8	1600	19.84
1.1	31.086	50	646.65	2000	24800
1.3	34.09	60	770.74	2500	31000
1.6	38.23	75	956.25	3000	37200
2	43.24	90	1140.6	3500	43400
2.5	48.911	100	1263	4000	49600
3	54.09	110	1388.2	5000	62000
3.5	58.894	130	1638

Զ^զ_կ.մ.-ի այն միջնակա արժեքների որոշման համար, որոնք ներառված չեն աղյուսակում, Զ^զ_կ.մ. (Զ^զ_կ.մ.) մոտակա արժեքների միջև կիրառել գծային ինտերպոլացիա:

Պ_կ.մ.<0.10 տ արժեքների դեպքում վնասի մեծությունը Զ^զ_կ.մ., որոշվում է (հազ. դրամ) հետևյալ բանաձևով` Զ^զ_կ.մ.=1661.6 (հազ.դրամ/տ).Պ_կ.մ.(տ):

Պ_կ.մ.>5000 տ արժեքների դեպքում վնասի մեծությունը որոշվում է (հազ. դրամ) հետևյալ բանաձևով` Զ^զ_կ.մ.=248 (հազ.դրամ/տ).Պ_կ.մ.(տ):

Աղյուսակ N 7

ՀԱՍՏԱՏԱԳՐՎԱԾ ԱՐՏԱՆԵՏՈՒՄՆԵՐԻ ԺԱՄԱՆԱԿ ԿԱԽՅԱԼ ՆՅՈՒԹԵՐՈՎ ՋՐԱՅԻՆ ՌԵՍՈՒՐՍԻՆ ՀԱՍՑՎԱԾ ՎՆԱՍԻ ՄԵԾՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՈՒՄԸ

Պկ.մ. տոննա	Զհկ.մ. հազ. դրամ	Պկ.մ. տոննա	Զհկ.մ. հազ. դրամ	Պկ.մ. տոննա	Զհկ.մ. հազ. դրամ
		3.5	4.872	130	34.09
0.1	0.8	4	5.215	160	38.23
0.11	0.84	5	5.841	200	43.24
0.13	0.918	6	6.408	250	48.911
0.16	1.016	7.5	7.178	300	54.09
0.2	1.138	9	7.874	350	58.894
0.25	1.276	10	8.308	400	65.82
0.3	1.398	11	8.72	500	79.265
0.35	1.512	13	9.553	600	92.265
0.4	1.618	16	10.724	750	111.11
0.5	1.812	20	12.13	900	129.33
0.6	1.989	25	13.72	1000	141.2
0.75	2.228	30	15.172	1100	152.86
0.9	2.444	35	16.52	1300	175.68
1	2.578	40	17.784	1600	214.75
1.1	2.706	50	20.115	2000	266.45
1.3	2.946	60	22.246	2500	330.6
1.6	3.274	75	25.162	3000	394.32
2	3.667	90	27.828	3500	457.69
2.5	4.112	100	29.493	4000	520.8
3	4.506	110	31.086	5000	646.65
3.5	4.873	130	34.09

Զ^հ_կ.մ.-ի` աղյուսակում չներառված միջանկյալ արժեքները որոշելու համար Զ^հ_կ.մ.-ի մոտիկ նշանակությունների միջև կիրառել գծային ինտերպոլացիա:

Եթե Պ_կ.մ.<0.1 տ` Զ<sup>հ</sup><sub>կ.մ.</sub> վնասի մեծությունը որոշվում է (հազ. դրամ) հետևյալ բանաձևով` Զ^հ_կ.մ.=160.0 (հազ.դրամ/տ).Պ_կ.մ.(տ):

Եթե Պ_կ.մ.>5000 տ` Զ<sup>հ</sup><sub>կ.մ.</sub> վնասի մեծությունը որոշվում է (հազ. դրամ) հետևյալ բանաձևով` Զ^հ_կ.մ.=2.586 (հազ.դրամ/տ).Պ_կ.մ.(տ):

Աղյուսակ N 8

ՆԱՎԹԱՄԹԵՐՔՆԵՐԻ ՀԱՄԱԶԱՐԿԱՅԻՆ ԱՐՏԱՆԵՏՈՒՄՆԵՐԻՑ ՋՐԱՅԻՆ ՌԵՍՈՒՐՍԻ ԱՂՏՈՏՎԱԾՈՒԹՅԱՆ ՎՆԱՍԻ ՄԵԾՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՈՒՄԸ

Պնավթ տոննա	Զզնավթ հազ. դրամ	Պնավթ տոննա	Զզնավթ հազ. դրամ	Պնավթ տոննա	Զզնավթ հազ. դրամ
		6	221	400	12600
0.1	20.7	7.5	260	450	14150
0.11	21.9	9	300	500	15700
0.13	23.5	10	328	550	17250
0.16	27	11	361	600	18800
0.2	30	13	424	650	20300
0.25	33.9	16	520	700	21800
0.3	38	20	647	750	23300
0.35	40.7	25	810	800	24800
0.4	44.7	30	965	900	27900
0.5	50.2	35	1125	1000	31000
0.6	55	40	1280	1100	34100
0.75	61.7	50	1595	1300	40300
0.9	69.2	60	1910	1500	46500
1	74	75	2380	1600	49600
1.1	77.8	90	2850	1800	55800
1.3	87.1	100	3165	2000	60200
1.6	96.9	110	3454	2500	77500
2	108.5	130	4110	3000	93000
2.5	123	160	5056	3500	108500
3	140	200	6315	4000	124000
3.5	151.55	250	7888	4500	139500
4	166	300	9460	5000	155000
5	193	350	11030

Զ^զ_նավթ-ի` աղյուսակում չներառված միջանկյալ արժեքների որոշման համար Զ^զ_նավթ-ի մոտակա արժեքների միջև կիրառել ինտերպոլացիա:

Պ_նավթ<0.1 տ արժեքների դեպքում Զ^զ_նավթ վնասի մեծությունը որոշվում է (հազ. դրամ) հետևյալ բանաձևով` Զ^զ_նավթ=4140 (հազ.դրամ/տ).Պ_նավթ(տ):

Պ_նավթ>5000 տ արժեքների դեպքում Զ^զ_նավթ վնասի մեծությունը որոշվում է (հազ. դրամ/տ) հետևյալ բանաձևով` Զ^զ_նավթ=620 (հազ.դրամ/տ).Պ_նավթ(տ):

Աղյուսակ N 9

ՀԱՍՏԱՏԱԳՐՎԱԾ ԱՐՏԱՆԵՏՈՒՄՆԵՐԻ ԺԱՄԱՆԱԿ ՆԱՎԹԱՄԹԵՐՔՆԵՐՈՎ ՋՐԱՅԻՆ ՌԵՍՈՒՐՍԻՆ ՀԱՍՑՎԱԾ ՎՆԱՍԻ ՄԵԾՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՈՒՄԸ  

Պնավթ տոննա	Զհնավթ հազ. դրամ	Պնավթ տոննա	Զհնավթ հազ. դրամ	Պնավթ տոննա	Զհնավթ հազ. դրամ
0.1	2.8	3.5	12.19	110	77.8
0.11	2.88	4	13.01	130	87.1
0.13	3.04	5	14.57	160	96.9
0.16	3.24	6	15.98	200	108.5
0.2	3.47	7.5	17.89	250	123
0.25	3.72	9	19.62	300	140
0.3	3.94	10	20.7	350	151
0.35	4.14	11	21.9	400	166
0.4	4.31	13	23.5	500	193
0.5	4.62	16	27	600	221
0.75	5.57	20	30	750	260
0.9	6.11	25	33.9	900	300
1	6.44	30	38	1000	328
1.1	6.76	35	40.7	1100	361
1.3	7.34	40	44.7	1300	424
1.6	8.18	50	50.2	1600	520
2	9.16	60	55	2000	648
2.5	10.26	75	61.7	2500	810
3	11.25	90	69.2	3000	965
		100	74	3500	1125
				4000	1280
				5000	1595

Աղյուսակում չներառված Զ^հ_նավթ-ի միջանկյալ մեծությունը որոշելու համար Զ^հ_նավթ-ի մոտիկ արժեքների միջև կիրառել ինտերպոլացիա:

Եթե Պ_նավթ<0.1 տ` վնասի մեծությունը որոշվում է հետևյալ բանաձևով` Զ^հ_նավթ=560.0 (հազ.դրամ/տ).Պ_նավթ(տ):

Պ_նավթ>5000 տ` Զ<sup>հ</sup><sub>նավթ</sub> վնասի մեծությունը որոշվում է (հազ. դրամ) հետևյալ բանաձևով` Զ^հ_նավթ=638 (հազ.դրամ/տ).Պ_նավթ(տ):

Աղյուսակ N 10

ԾԱՆՐ ՄԵՏԱՂՆԵՐԻ ԱՂԵՐԻ, ՑԻԱՆԻ, ՊՂԻՆՁ, (ՔՐՈՄ VI), ՑԻՆԿ, ՖՏՈՐԻԴՆԵՐ ՊԱՐՈՒՆԱԿՈՂ ՀԱՄԱԶԱՐԿԱՅԻՆ ԱՐՏԱՀՈՍՔԻՑ ՋՐԱՅԻՆ ՌԵՍՈՒՐՍԻ ԱՂՏՈՏՎԱԾՈՒԹՅԱՆ ՎՆԱՍԻ ՄԵԾՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՈՒՄԸ

Պծ կգ. էկվ	Զզծ հազ. դրամ	Պծ կգ. էկվ	Զզծ հազ. դրամ
3.75	30.57	40	191.13
4	32.49	50	232.14
5	40.03	60	273.14
6	47.34	75	334.65
7.5	57.87	90	396.15
9	64.02	100	437.16
10	68.12	110	478.16
11	72.22	130	560.17
13	80.42	145	621.67
16	97.72	165	703.68
20	109.12	180	748.39
25	129.63	200	808
30	150.13	220	867.61
35	170.63	247	949.58

Աղյուսակում չներառված Զ^զ_ծ-ի միջնակա արժեքների որոշման համար կիրառել Զ^զ_ծ մոտակա արժեքների ինտերպոլացիա:

Պ_ծ<3.75 կգ.էկվ-ի դեպքում Զ^զ_ծ վնասի մեծությունը որոշվում է (հազ. դրամ) հետևյալ բանաձևով` Զ^զ_ծ=163.0 (հազ.դրամ/կգ.էկվ).Պ_ծ (կգ.էկվ):

Պ_ծ>247 կգ.էկվ-ի դեպքում Զ^զ_ծ վնասի մեծությունը որոշվում է (հազ. դրամ) հետևյալ բանաձևով` Զ^զ_ծ=76.72 (հազ.դրամ/կգ.էկվ).Պ_ծ (կգ.էկվ):

Աղյուսակ N 11

ԾԱՆՐ ՄԵՏԱՂՆԵՐԻ ԱՂԵՐԻ, ՑԻԱՆԻ, ՊՂԻՆՁ, (ՔՐՈՄ VI), ՑԻՆԿ, ՖՏՈՐԻԴՆԵՐ ՊԱՐՈՒՆԱԿՈՂ ՀԱՍՏԱՏԱԳՐՎԱԾ ԱՐՏԱՀՈՍՔԻՑ ՋՐԱՅԻՆ ՌԵՍՈՒՐՍԻ ԱՂՏՈՏՎԱԾՈՒԹՅԱՆ ՎՆԱՍԻ ՄԵԾՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՈՒՄԸ

Պծ կգ. էկվ	Զհծ հազ. դրամ	Պծ կգ. էկվ	Զհծ հազ. դրամ
50	4.26	500	40.03
60	5.11	600	47.34
75	6.38	750	57.87
90	7.64	900	64.02
100	8.44	1000	68.12
110	9.31	1100	72.22
130	10.97	1300	80.42
160	13.44	1600	92.72
200	16.71	2000	109.12
250	20.74	2500	129.63
300	24.72	3000	150.13
350	28.59	3500	170.63
375	30.57	4000	191.13
400	32.49	5000	232.14

Աղյուսակում չներառված Զ^հ_ծ-ի միջանկյալ մեծությունը որոշելու համար Զ^հ_ծ-ի մոտիկ արժեքների միջև կիրառել ինտերպոլացիա:

Եթե Պ_ծ<50 կգ.էկվ` Զ<sup>հ</sup><sub>ծ</sub> վնասի մեծությունը որոշվում է հետևյալ բանաձևով`

Զ^հ_ծ=1.72 (հազ.դրամ/կգ.էկվ).Պ_ծ (կգ.էկվ):

Եթե Պ_ծ>5000 կգ.էկվ` Զ<sup>հ</sup><sub>ծ</sub> վնասի մեծությունը որոշվում է (հազ. դրամ) հետևյալ բանաձևով` Զ^հ_ծ=0.92 (հազ.դրամ/կգ.էկվ).Պ_ծ (կգ.էկվ):

Աղյուսակ N 12

ԴԵՏԵՐԳԵՆՏՆԵՐԻ ՀԱՄԱԶԱՐԿԱՅԻՆ ԱՐՏԱՀՈՍՔԻՑ ՋՐԱՅԻՆ ՌԵՍՈՒՐՍԻ ԱՂՏՈՏՎԱԾՈՒԹՅԱՆ ՎՆԱՍԻ ՄԵԾՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՈՒՄԸ

Պդ տոննա	Զզդ հազ. դրամ	Պդ տոննա	Զզդ հազ. դրամ	Պդ տոննա	Զզդ հազ. դրամ
0.1	24	6	340	350	14355
0.11	25.6	7.5	407	400	16270
0.13	28.1	9	480	450	18165
0.16	30.8	10	529.1	500	20050
0.2	35.1	11	578.1	550	21925
0.25	40.1	13	667	600	23790
0.3	44.7	16	800	650	25640
0.35	49	20	981.8	700	27480
0.4	53	25	1210	750	29320
0.5	60.7	30	1436	800	31150
0.6	67.6	35	1659	900	34780
0.75	77.2	40	1880	1000	38390
0.9	86.1	50	2317	1100	41980
1	96.4	60	2749	1300	49090
1.1	97.9	75	3388	1500	56140
1.3	110.5	90	4020	1600	59640
1.6	126	100	4437	1800	66600
2	148.5	110	4850.5	2000	73.51
2.5	175	130	5674	2500	90610
3	200	160	6892.5	3000	107500
3.5	232.7	200	8496	3500	124200
4	245	250	10470	4000	140750
5	293.4	300	12420	4500	157200
				5000	173500

Զ^զ_դ-ի` աղյուսակում չներառված միջնակա արժեքների որոշման համար խորհուրդ է տրվում կիրառել Զ^զ_դ-ի մոտակա արժեքների ինտերպոլացիա:

Պ_դ<0.1 տ արժեքների դեպքում Զ^զ_դ վնասի մեծությունը որոշվում է (հազ. դրամ) հետևյալ բանաձևով` Զ^զ_դ=4800.0 (հազ.դրամ/տ).Պ_դ(տ):

Պ_դ>5000 տ արժեքների դեպքում Զ^զ_դ վնասի մեծությունը որոշվում է (հազ. դրամ) հետևյալ բանաձևով` Զ^զ_դ=694.0 (հազ.դրամ/տ).Պ_դ(տ):

Աղյուսակ N 13

ԴԵՏԵՐԳԵՆՏՆԵՐՈՎ ՀԱՍՏԱՏԱԳՐՎԱԾ ԱՐՏԱՆԵՏՈՒՄՆԵՐԻ ԺԱՄԱՆԱԿ ԿԱԽՅԱԼ ՆՅՈՒԹԵՐՈՎ ՋՐԱՅԻՆ ՌԵՍՈՒՐՍԻՆ ՀԱՍՑՎԱԾ ՎՆԱՍԻ ՄԵԾՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՈՒՄԸ  

Պդ տոննա	Զհդ հազ. դրամ	Պդ տոննա	Զհդ հազ. դրամ	Պդ տոննա	Զհդ հազ. դրամ
0.1	3.28	3.5	14.54	111	97.9
0.11	3.4	4	15.5	130	110.5
0.13	3.63	5	17.24	160	126
0.16	3.94	6	18.81	200	148.5
0.2	4.29	7.5	20.92	250	175
0.25	4.68	9	22.82	300	200
0.3	5.02	10	24	350	232.7
0.35	5.33	11	25.6	400	245
0.4	5.61	13	28.1	500	293.4
0.5	6.12	16	30	600	340
0.6	6.56	20	35.1	750	407
0.75	7.16	25	40.1	900	480
0.9	7.68	30	44.7	1000	529.1
1	8	35	49	1100	578.1
1.1	8.37	40	53	1300	667
1.3	9.07	50	60.7	1600	800
1.6	10.01	60	67.6	2000	981.8
2	11.01	75	77.2	2500	1210
2.5	12.37	90	86.1	3000	1436
3	13.51	100	96.4	3500	1659
				4000	1880
				5000	2317

Զ^հ_դ-ի` աղյուսակում չներառված միջնակա արժեքների որոշման համար կիրառել Զ^հ_դ-ի մոտակա արժեքների ինտերպոլացիա:

Պ_դ<0.1 տ արժեքների դեպքում Զ^հ_դ վնասի մեծությունը որոշվում է (հազ. դրամ) հետևյալ բանաձևով` Զ^հ_դ=656.0 (հազ.դրամ/տ).Պ_դ(տ):

Պ_դ>5000 տ արժեքների դեպքում Զ^հ_դ վնասի մեծությունը որոշվում է (հազ. դրամ) հետևյալ բանաձևով` Զ^հ_դ=9.2 (հազ.դրամ/տ).Պ_դ(տ):

Աղյուսակ N 14

ԹՈՒՆԱՔԻՄԻԿԱՏՆԵՐՈՎ ՀԱՄԱԶԱՐԿԱՅԻՆ ԱՐՏԱՀՈՍՔԻՑ ՋՐԱՅԻՆ ՌԵՍՈՒՐՍԻ ԱՂՏՈՏՎԱԾՈՒԹՅԱՆ ՎՆԱՍԻ ՄԵԾՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՈՒՄԸ

Պթ տոննա	Զզթ հազ. դրամ	Պթ տոննա	Զզթ հազ. դրամ	Պթ տոննա	Զզթ հազ. դրամ
		3.5	251.61	130	6980.5
0.1	27.116	4	277.81	160	8503.3
0.11	28.42	5	327.77	200	10512
0.13	31.107	6	375.3	250	12995
0.16	34.803	7.5	463.96	300	15454
0.2	39.267	9	551.74	350	17892
0.25	44.303	10	609.84	400	20313
0.3	48.892	11	667.65	500	25112
0.35	53.144	13	782.54	600	29862
0.4	57.524	16	953.26	750	36917
0.5	64.45	20	1178.4	900	43902
0.6	71.127	25	1456.8	1000	48525
0.75	80.25	30	1732.5	1100	53125
0.9	91.872	35	2005.8	1300	62261
1	99.342	40	2277.2	1600	75850
1.1	106.62	50	2815	2000	93768
1.3	120.68	60	3348.2	2500	115920
1.6	140.78	75	4138.6	3000	137850
2	166.13	90	4921.6	3500	159600
2.5	196.03	100	5440	4000	181200
3	224.43	110	5955.7	5000	224000
3.5	251.61	130	6980.5

Զ^զ_թ-ի` աղյուսակում չներառված միջնակա արժեքների որոշման համար կիրառել Զ^զ_թ-ի մոտակա արժեքների գծային ինտերպոլացիա:

Պ_թ<0.1 տ արժեքների դեպքում Զ^զ_թ վնասի մեծությունը որոշվում է (հազ. դրամ) հետևյալ բանաձևով` Զ^զ_թ=5425.2 (հազ.դրամ/տ).Պ_թ(տ):

Պ_թ>5000 տ արժեքների դեպքում Զ^զ_թ վնասի մեծությունը որոշվում է (հազ. դրամ) հետևյալ բանաձևով` Զ^զ_թ=896.0 (հազ.դրամ/տ).Պ_թ(տ):

Աղյուսակ N 15

ԹՈՒՆԱՔԻՄԻԿԱՏՆԵՐՈՎ ՀԱՍՏԱՏԱԳՐՎԱԾ ԱՐՏԱՆԵՏՈՒՄՆԵՐԻ ԺԱՄԱՆԱԿ ԿԱԽՅԱԼ ՆՅՈՒԹԵՐՈՎ ՋՐԱՅԻՆ ՌԵՍՈՒՐՍԻՆ ՀԱՍՑՎԱԾ ՎՆԱՍԻ ՄԵԾՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՈՒՄԸ

Պթ տոննա	Զհթ հազ. դրամ	Պթ տոննա	Զհթ հազ. դրամ	Պթ տոննա	Զհթ հազ. դրամ
		3.5	16.166	130	120.68
0.1	3.63	4	17.265	160	140.78
0.11	3.766	5	19.271	200	166.13
0.13	4.016	6	21.083	250	196.03
0.16	4.35	7.5	23.532	300	244.43
0.2	4.741	9	25.744	350	251.61
0.25	5.166	10	27.116	400	277.81
0.3	5.542	11	28.42	500	327.77
0.35	5.881	13	31.107	600	375.3
0.4	6.191	16	34.803	750	463.96
0.5	6.746	20	39.267	900	551.74
0.6	7.237	25	44.303	1000	609.84
0.75	7.887	30	48.892	1100	667.65
0.9	8.46	35	53.144	1300	782.54
1	8.811	40	57.524	1600	953.26
1.1	9.14	50	64.45	2000	1178.4
1.3	9.924	60	71.127	2500	1456.8
1.6	10.993	75	80.25	3000	1732.5
2	12.27	90	91.872	3500	2005.8
2.5	13.696	100	99.342	4000	2277.2
3	14.983	110	106.62	5000	2815
3.5	16.166	130	120.68

Աղյուսակում չներառված Զ^հ_թ-ի միջանկյալ մեծությունը որոշելու համար խորհուրդ է տրվում Զ^հ_թ-ի մոտակա արժեքների միջև կիրառել շարքային ինտերպոլացիա:

Եթե Պ_թ<0.1 տ` Զ<sup>հ</sup><sub>թ</sub> վնասի մեծությունը որոշվում է հետևյալ բանաձևով`

Զ^հ_թ=756.0 (հազ.դրամ/տ).Պ_թ(տ):

Եթե Պ_թ>5000 տ` Զ<sup>հ</sup><sub>թ</sub> վնասի մեծությունը որոշվում է (հազ. դրամ) հետևյալ բանաձևով` Զ^հ_թ=11.26 (հազ.դրամ/տ).Պ_թ(տ):

Աղյուսակ N 16

ԼՈՂԱՑՈՂ ԱՂԲՈՎ ՋՐԻ ԱՂՏՈՏՎԱԾՈՒԹՅԱՆ ԱՍՏԻՃԱՆԻ ՏԵՍՈՂԱԿԱՆ ԳՆԱՀԱՏԱԿԱՆԻ ՍԱՆԴՂԱԿԸ  

Գնահատականը բալերով	Ջրի մակերեսի արտաքին տեսքը
0	Բաց ջրատարածության 100 քառ. մ ջրի մաքուր մակերեսի վրա երևում են աղբի առանձին ոչ մեծ կուտակումներ` 0.01 քառ. մ-ից ոչ ավելի ընդհանուր տարածքով:
1	100 քառ. մ բաց ջրատարածության վրա նկատվում են աղբի մեկ քառ. մ մակերեսից ոչ մեծ առանձին կուտակումներ` ցանկացած ուղղությամբ լողացող առանձին առարկաներ, որոնց մեծ կողմի մեծությունը չի գերազանցում 25 սմ-ն:
2	100 քառ. մ բաց ջրատարածության վրա նկատվում են աղբի կուտակումներ` 2 քառ. մ-ից ոչ ավելի մակերեսով, տարբեր ուղղություններով լողացող առանձին առարկաներ, որոնց մեծ կողմի մեծությունը չի գերազանցում 50 սմ-ն:
3	100 քառ. մ բաց ջրատարածության վրա նկատվում են 5 քառ. մ ընդհանուր տարածքով աղբի կուտակումներ` լողացող առանձին առարկաներ, որոնց մեծ կողմի մեծությունը չի գերազանցում 15 մետրը, աղբի կուտակումներ անկյուններում, փակուղիներում և նավամատույցի հողմակողմ կողմում` մինչև 0.5 մ աղտոտված հատվածով:
4	100 քառ. մ բաց ջրատարածության վրա նկատվում են աղբի կուտակումներ` մինչև 10 քառ. մ ընդհանուր տարածքով, բավական քանակությամբ առարկաներ, որոնց մեծ կողմի մեծությունը չի գերազանցում 1.5 մետրը, աղբի կուտակումներ անկյուններում, փակուղիներում, նավամատույցի հողմակողմ կողմում` մինչև 1 մ աղտոտված հատվածով:
5	100 քառ. մ բաց ջրատարածության վրա նկատվում են աղբի կուտակումներ` 10 քառ. մ-ից ավելի ընդհանուր տարածքով: Մեծ առարկաներ, որոնց մեծությունը գերազանցում է 1.5 մետրը, աղբի կուտակումներ անկյուններում, փակուղիներում և նավամատույցի հողմակողմ կողմում` մեկ մ-ից ավելի աղտոտված հատվածով: