ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ՎՃՌԱԲԵԿ ԴԱՏԱՐԱՆ

Վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի վճիռ Քաղաքացիական գործ թիվ 07-4587/2008 թ.	Քաղաքացիական գործ թիվ 3-436(ՎԴ) 2008 թ.
Նախագահող դատավոր՝ Ա. Խառատյան
Դատավորներ՝ Վ. Ավանեսյան                                    Կ. Չիլինգարյան

Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ

ՀԱՆՈՒՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

Հայաստանի Հանրապետության վճռաբեկ դատարանը (այսուհետ՝ Վճռաբեկ դատարան)

2008 թվականի հուլիսի 20-ին

դռնբաց դատական նիստում, քննելով Մարտին Գասպարյանի վճռաբեկ բողոքը Վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի 30.01.2008 թվականի վճռի դեմ` ըստ հայցի Գոհար և Գայանե Թումանյանների ընդդեմ Սոնա, Գոհար, Գևորգ և Մարտին Գասպարյանների, ՀՀ կառավարությանն առընթեր անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի Արաբկիրի տարածքային ստորաբաժանման (այսուհետ՝ Կադաստր)՝ ժառանգության իրավունքի վկայականը գրանցելու, ընդհանուր համատեղ սեփականության ներքո գտնվող հողամասից բաժինն առանձնացնելու պահանջների մասին, և ըստ հակընդդեմ հայցի Սոնա, Գևորգ և Մարտին Գասպարյանների ընդդեմ Գոհար և Գայանե Թումանյանների՝ ձեռքբերման վաղեմության ուժով հողատարածքի նկատմամբ սեփականության իրավունքը ճանաչելու և այն առանձնացնելու պահանջների մասին:

Պ Ա Ր Զ Ե Ց

1. Գործի դատավարական նախապատմությունը.

Դիմելով դատարան՝ հայցվորը պահանջել է պարտավորեցնել Կադաստրին կատարել ՀՀ Կենտրոն նոտարական տարածքի կողմից 2003 թվականի նոյեմբերի 4-ին տրված ըստ օրենքի ժառանգության և սեփականության իրավունքի վկայականներից ծագող իրավունքների պետական գրանցում՝ տրամադրելով Երևանի Փափազյան 2-րդ նրբանցքի թիվ 123 տան սեփականության իրավունքի վկայական, առանձնացնել վերոհիշյալ հասցեից հայցվորներին հասանելիք 1/2-րդ բաժին հողամասը՝ համաձայն ՀՀ ԳԱԱ «Փորձաքննությունների ազգային բյուրո» ՊՈԱԿ-ի թիվ 07-0155 փորձագիտական եզրակացության:

Հակընդդեմ հայցով դիմելով դատարան` Սոնա, Գևորգ և Մարտին Գասպարյանները պահանջել են ձեռքբերման վաղեմության ուժով ճանաչել իրենց իրավունքը 316 քմ հողատարածքի նկատմամբ և առանձնացնել այն փաստացի օգտագործվող չափերով:

Արաբկիր և Քանաքեռ-Զեյթուն համայնքների առաջին ատյանի դատարանի 12.07.2007 թվականի վճռով հայցը մերժվել է, հակընդդեմ հայցը՝ բավարարվել:

Վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի (այսուհետ՝ Վերաքննիչ դատարան) 29.11.2007 թվականի վճռով հակընդդեմ հայցը թողնվել է առանց քննության:

Վերաքննիչ դատարանի 30.01.2008 թվականի վճռով հայցը բավարարվել է:

Սույն գործով վճռաբեկ բողոք է ներկայացրել Մարտին Գասպարյանը:

Վճռաբեկ բողոքի պատասխան չի ներկայացվել:

2. Վճռաբեկ բողոքի հիմքերը, փաստարկները և պահանջը.

Սույն վճռաբեկ բողոքը քննվում է հետևյալ հիմքի սահմաններում՝ ներքոհիշյալ հիմնավորումներով.

Վերաքննիչ դատարանը սխալ է մեկնաբանել ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 199-րդ հոդվածի 2-րդ մասը, չի կիրառել 29.01.1991 թվականին ընդունված ՀՀ հողային օրենսգրքի 9-րդ հոդվածը, որը պետք է կիրառեր:

Բողոք բերած անձը նշված պնդումը պատճառաբանում է հետևյալ փաստարկներով.

Վերաքննիչ դատարանը, գնահատման առարկա չի դարձրել այն հանգամանքը, որ կողմերն արդեն իսկ փաստացի բաժանել են ընդհանուր գույքը: Մասնավորապես, կողմերի միջև հասարակ գրավոր ձևով կնքված առուվաճառքի պայմանագրի 2-րդ կետին համապատասխան բետոնե ցանկապատի միջոցով առանձնացվել է իրենց կողմից փաստացի օգտագործվող հողամասը:

Վերոգրյալի հիման վրա վճռաբեկ բողոք բերած անձը պահանջել է բեկանել Վերաքննիչ դատարանի 2008 թվականի հունվարի 30-ի վճիռը և փոփոխել:

3. Վճռաբեկ բողոքի քննության համար նշանակություն ունեցող փաստերը.       

Վճռաբեկ բողոքի քննության համար էական նշանակություն ունեն հետևյալ փաստը՝

1) 25.11.1969 թվականին հասարակ գրավոր ձևով կնքված առուվաճառքի պայմանագրի համաձայն՝ Ռուբեն Սուրենի Թումանյանը գնել է Մուշեղ Գասպարյանից Երևան, Փափազյան թիվ 123 տան մի մասը:

2) Երևան, Փափազյան 2-րդ նրբ., թիվ 123 տան 464 քմ հողամասը փաստացի առանձնացված է: Սեփականատերերի մուտքերը դեպի իրենց կողմից օգտագործվող տները և հողամասերը նույնպես առանձնացված են:

4. Վճռաբեկ դատարանի պատճառաբանությունները և եզրահանգումը.   

Քննելով վճռաբեկ բողոքը նշված հիմքի սահմաններում՝ Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ՝ այն հիմնավոր է հետևյալ պատճառաբանությամբ.

29.01.1991 թվականին ընդունված ՀՀ հողային օրենսգրքի 9-րդ հոդվածի համաձայն` տնամերձ հողամասերը, ինչպես նաև այգեգործության (ամառանոցի) և բնակելի տան շինարարության ու դրա սպասարկման համար Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների ունեցած հողամասերն անհատույց կարգով թողնվում են նրանց որպես սեփականություն:

Հիմք ընդունելով վերոգրյալը և հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ 1991 թվականի դրությամբ վեճի առարկա հողամասն արդեն իսկ առանձնացված է եղել Գասպարյանների ու Թումանյանների միջև՝ ուստի 29.01.1991 թվականի ՀՀ հողային օրենսգրքի 9-րդ հոդվածի ուժով վերջիններս դարձել են իրենց կողմից փաստացի զբաղեցրած հողամասի սեփականատեր:

Մինչդեռ, Վերաքննիչ դատարանը, վեճը լուծելիս անտեսել է այն հանգամանքը, որ 1991 թվականի դրությամբ տնամերձ հողամասն արդեն իսկ փաստացի առանձնացված էր Գասպարյանների ու Թումանյանների միջև:

Վճռաբեկ դատարանն իր նախկինում կայացրած որոշումներում անդրադարձել է վերոնշյալ իրավական խնդրին (տե՜ս Համեստ Վիրաբյան ընդդեմ Լիլյա Սահրադյան՝ հողամասն առանձնացնելու, սեփականության իրավունքը ճանաչելու պահանջի մասին, Լիլյա Սահրադյան ընդդեմ Համեստ Վիրաբյան, Լիլյա Մկրտչյան՝ հողամասն առանձնացնելու, սեփականության իրավունքը ճանաչելու պահանջների մասին քաղաքացիական գործով ՀՀ վճռաբեկ դատարանի 03.02.2006 թվականի որոշումը, թիվ 3-204(ՎԴ)):      

Այսպիսով, սույն վճռաբեկ բողոքի հիմքի առկայությունը, ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 227-րդ հոդվածի ուժով, Վճռաբեկ դատարանը դիտում է բավարար Վերաքննիչ դատարանի վճիռը բեկանելու համար:

Ելնելով վերոգրյալից և ղեկավարվելով ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 240-241² -րդ հոդվածներով՝ Վճռաբեկ դատարանը

Ո Ր Ո Շ Ե Ց

1. Վճռաբեկ բողոքը բավարարել մասնակիորեն: Բեկանել Վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի 30.01.2008 թվականի վճիռը և գործն ուղարկել Արաբկիր և Քանաքեռ-Զեյթուն համայնքների ընդհանուր իրավասության դատարան՝ նոր քննության:

2. Սույն որոշումն օրինական ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից, վերջնական է և ենթակա չէ բողոքարկման:

Նախագահող`	Ա. Մկրտումյան
Դատավորներ`	Վ. Աբելյան
	Ս. Սարգսյան
	Դ. Ավետիսյան
	Հ. Ղուկասյան
	Ս. Օհանյան