ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ

2 նոյեմբերի 1992 թ. N 545

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ՃԱՐՏԱՐԱԳԻՏԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԻ ՕՐԻՆԱԴՐՈՒԹՅԱՆ ՀԱՍՏԱՏՄԱՆ ՄԱՍԻՆ

Համաձայն Հայաստանի Հանրապետության Գերագույն խորհրդի 1992 թվականի հունիսի 3-ի «Հայաստանի Հանրապետության բարձրագույն կրթության և գիտության համակարգի հաստատությունների օրինադրությունների մասին» որոշման, Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.

1. Հաստատել Հայաստանի պետական ճարտարագիտական համալսարանի օրինադրությունը (կցվում է):

2. Սահմանել, որ Հայաստանի պետական ճարտարագիտական համալսարանը գործում է Հայաստանի Հանրապետության բարձրագույն կրթության և գիտության նախարարության ենթակայությամբ:

ՀԱՍՏԱՏՎԱԾ Է ՀՀ կառավարության 1992 թվականի նոյեմբերի 2-ի N 545 որոշմամբ

1. Հայաստանի պետական ճարտարագիտական համալսարանը (այսուհետև` Համալսարան) բարձրագույն ուսումնական հաստատություն է ՀՀ բարձրագույն կրթության և գիտության համակարգում, որի հիմնական նպատակներն են`

բարձրագույն ճարտարագիտական և ճարտարագիտական-տնտեսագիտական կրթությամբ մասնագետների ուսուցումը.

ճարտարագետ-գիտնականների ուսուցումը և գիտական աստիճանների շնորհումը.

ճարտարագետների որակավորման բարձրացումը և վերաորակավորումը.

հիմնարար և կիրառական գիտությունների զարգացումը:

2. Համալսարանն օժտված է ՀՀ օրենսդրությամբ և սույն օրինադրությամբ սահմանված ինքնավարությամբ, ինքն է ընտրում նշված նպատակներին հասնելու ուղիներն ու սեփական կարելիությունների օգտագործման առավել արդյունավետ ձևերը:

3. Համալսարանը կարող է ունենալ կրթահամալիրներ ՀՀ տարածաշրջաններում և նրա սահմաններից դուրս: Համալսարանի գտնվելու վայրը համարվում է Երևան քաղաքը:

4. Համալսարանին պատկանող շենքերի փոխանցումը կատարվում է ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

5. Իշխանության տեղական մարմինները Համալսարանի տարածքում չեն կարող ձևափոխություններ կատարել առանց ՀՀ կառավարության համաձայնության:

6. Համալսարանն իրավաբանական անձ է: Նա իր գործունեության ընթացքում ղեկավարվում է ՀՀ օրենսդրությամբ, սույն օրինադրությամբ և Համալսարանի կանոնակարգով:

7. Համալսարանը ֆինանսավորվում է պետության կողմից` մասնագետների պատրաստման և գիտական հետազոտությունների պետպատվերի ձևով, ինչպես նաև ՀՀ օրենսդրությամբ չարգելված այլ աղբյուրներից:

8. Համալսարանի կազմում կարող են գործել իրավաբանական անձի կարգավիճակ ունեցող պետական ձեռնարկություններ:

9. Համալսարանն իրականացնում է ճարտարագիտական կրթության բազմաստիճան համակարգ` ուսուցման ցերեկային, երեկոյան և հեռակա ձևերով:

10. Օտարերկրյա քաղաքացիների ուսուցումն ու Համալսարանի միջազգային այլ կապերն իրականացվում են ՀՀ օրենսդրության և միջազգային համաձայնագրերի հիման վրա:

11. Համալսարանն իրավասու է`

սահմանելու ընդունելության պայմաններ` համաձայն պետական բուհերի ընդունելության ՀՀ կառավարության կողմից սահմանված կարգի.

շնորհելու Հայաստանում հաստատագրված որակավորման և գիտական աստիճաններ, դիպլոմներ, հավատարմագրեր ու ետ վերցնելու դրանք ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված կարգով.

Համալսարան ընդունելու այլ ուսումնական հաստատություններում որակավորման համապատասխան աստիճան ստացած շրջանավարտների և համալսարան փոխադրելու այլ բուհերի ուսանողների.

հիմնելու և շնորհելու պատվավոր տիտղոսներ, մրցանակներ ու անվանական կրթաթոշակներ.

սահմանելու կարգապահական կանոններ` Համալսարանի ուսանողների և աշխատողների համար.

այլ կազմակերպությունների հետ ստեղծելու ուսումնագիտաարտադրական համալիրներ, հաստատելու պայմանագրային հարաբերություններ և ընկերակցություններ.

որոշելու Համալսարանի կազմակերպչական կառուցվածքը, ստեղծելու, վերակառուցելու և լուծարելու ստորաբաժանումներ.

ընդհանուր ֆինանսավորման շրջանակներում ստեղծելու Համալսարանի կառուցվածքը, հաստիքացուցակները, հիմնելու և վերացնելու պրոֆեսորադասախոսական, գիտական ու այլ պաշտոնատեղեր, սահմանելու վարձատրման պայմանները և չափը.

ստեղծելու հրատարակչություն և տպարան.

հրատարակելու գիտական աշխատություններ, դասագրքեր, ուսումնական ձեռնարկներ, պարբերականներ, գիտահանրամատչելի գրականություն, տեղեկատու նյութեր և թերթեր.

ստեղծելու կրթական, հետազոտական, բարեգործական և այլ հիմնադրամներ ու կատարելու նվիրատվություններ:

12. Համալսարանում հասարակական կազմակերպությունների գործունեությունը կարգավորվում է համաձայն ՀՀ օրենսդրության:

II. Համալսարանի կառուցվածքը և կառավարումը

13. Համալսարանը բաղկացած է կրթահամալիրներից, դպրոցներից (ինստիտուտներից), բաժանմունքներից, դեպարտամենտներից, ամբիոններից և այլ ստորաբաժանումներից: Առանձին կառուցվածքային միավորների կարգավիճակը, իրավասությունները, փոխհարաբերությունները միմյանց և Համալսարանի հետ կարգավորվում են սույն օրինադրությամբ ու սեփական կանոնակարգով:

14. Համալսարանի կառավարման համակարգը կազմում են`

Համալսարանի հոգաբարձուների խորհուրդը.

Համալսարանի խորհուրդը.

Համալսարանի գիտական խորհուրդը.

Համալսարանի ղեկավարությունը.

Համալսարանի պրեզիդենտը:

15. Համալսարանի հոգաբարձուների խորհուրդը Համալսարանի կառավարման բարձրագույն մարմինն է, որը նպատակաուղղում է Համալսարանի ընդհանուր քաղաքականությունը, որոշում զարգացման հիմնական ուղղությունները և իրականացնում նրա գործունեության վերահսկողությունը:

Հոգաբարձուների խորհրդի կանոնադրությունը հաստատվում է ՀՀ կառավարության կողմից:

16. Հոգաբարձուների խորհուրդը կարող է ունենալ 25-35 անդամ: Խորհրդի անդամները (հոգաբարձուները) նշանակվում և ազատվում են ՀՀ կառավարության կողմից: Հոգաբարձու կարող է լինել 20 տարին լրացած Հայաստանի ցանկացած քաղաքացի կամ օտարերկրացի:

17. Ի պաշտոնե հոգաբարձուների խորհրդի անդամներ են` Հայաստանի Հանրապետության կրթության և գիտության նախարարը,

Հայաստանի Հանրապետության արդյունաբերության և առևտրի նախարարը, Հայաստանի Հանրապետության գիտությունների ազգային ակադեմիայի պրեզիդենտը, Երևանի քաղաքապետը, Հայաստանի Հանրապետության Սյունիքի մարզպետը, Հայաստանի Հանրապետության Շիրակի մարզպետը,

Հայաստանի Հանրապետության Լոռու մարզպետը, Հայաստանի պետական ճարտարագիտական համալսարանի պրեզիդենտը:

(17-րդ կետը խմբ. 14.08.97 N 338, լրաց. 27.03.99 N 183)

18. Հոգաբարձուներ նշանակվում են 3-5 տարի ժամկետով, ոչ ավելի, քան երկու ժամկետ անընդմեջ` պահպանելով շրջափոխման սկզբունքը: Հոգաբարձուների խորհրդի կազմի առնվազն 1/5-ը Համալսարանի ներկայացուցիչներ են:

19. Հոգաբարձուների խորհուրդը`

Համալսարանի խորհրդի երաշխավորությամբ առաջարկություններ է ներկայացնում ՀՀ կառավարություն` Համալսարանի պրեզիդենտի նշանակման և ազատման վերաբերյալ.

Համալսարանի պրեզիդենտի ներկայացմամբ հաստատում է Համալսարանի փոխպրեզիդենտներին և կրթահամալիրների տնօրեններին.

հաստատում է պրեզիդենտի հաշվետվությունը` Համալսարանի տարեկան գործունեության վերաբերյալ.

քննարկում և սահմանված կարգով հաստատման է ներկայացնում Համալսարանի տարեկան բյուջեի նախագիծը.

հավանություն է տալիս Համալսարանի օրինադրությանը, դրանում կատարվող փոփոխություններին և ներկայացնում ՀՀ կառավարության հաստատմանը.

հաստատում է Համալսարանի զարգացման գլխավոր պլանը և կրթահամալիրներ ստեղծելու վերաբերյալ առաջարկությունները.

կազմակերպում է Համալսարանի լրացուցիչ ֆինանսական միջոցների ձևավորումը.

որոշում է արտասահմանյան երկրների հետ Համալսարանի կապերի հիմնական ուղղությունները.

իրավասու է պահանջելու Համալսարանի յուրաքանչյուր կառուցվածքային ստորաբաժանումից և պաշտոնատար անձից տեղեկություն, որն անհրաժեշտ է իր պարտականությունները կատարելու համար.

իր իրավասության շրջանակներում կարող է կազմել հանձնախմբեր, իսկ առանձին դեպքերում` Համալսարանի գիտական խորհրդի հետ համատեղ հանձնաժողովներ.

իր իրավասության սահմաններում ներկայացնում է Համալսարանն այլ կազմակերպություններում:

20. Հոգաբարձուների խորհրդի կառուցվածքը, կազմման կարգը և աշխատակարգը սահմանվում են նրա կանոնադրությամբ:

21. Հոգաբարձուների խորհրդի նիստը համարվում է իրավազոր նրա անդամների պարզ մեծամասնության ներկայության դեպքում, որոշումներն ընդունվում են նիստին ներկա անդամների 2/3-ի մեծամասնությամբ:

22. Համալսարանի խորհուրդը Համալսարանի կառավարման բարձրագույն ներկայացուցչական մարմին է, որն ապահովում է գիտամանկավարժական և ուսանողական անձնակազմի, նրա բոլոր կրթահամալիրների մասնակցությունը Համալսարանի գործունեության կառավարման, սոցիալական և այլ ծրագրերի ձևավորման գործում: Խորհրդի լիազորությունների ժամկետը 5 տարի է:

23. Համալսարանի խորհուրդը կազմվում է ի պաշտոնե և ընտրովի անդամներից, որոնց ընդհանուր թիվը չի կարող գերազանցել 200-ից: Ի պաշտոնե անդամներ են` Համալսարանի պրեզիդենտը, փոխպրեզիդենտները, կրթահամալիրների, դպրոցների (բաժանմունքների), ներհամալսարանական քոլեջների, գրադարանի և հաշվողական կենտրոնի տնօրենները, դեպարտամենտների վարիչները, գլխավոր հաշվապահը, արհմիութենական կազմակերպությունների, ուսանողական խորհրդի և շրջանավարտների միության նախագահները, ինչպես նաև պրեզիդենտի առաջարկությամբ այլ ստորաբաժանումների ղեկավարներ:

24. Համալսարանի խորհրդի ընտրովի անդամների թվի ոչ պակաս, քան 80 տոկոսը կազմում են պրոֆեսորադասախոսական անձնակազմը և գիտական աշխատողները, 10 տոկոսը` ուսանողները (ասպիրանտները), մնացածը` ծառայողներն ու այլ կազմակերպություններից ընդգրկված անձինք:

25. Համալսարանի խորհուրդը`

հոգաբարձուների խորհրդին առաջարկություններ է ներկայացնում Համալսարանի պրեզիդենտի թեկնածության, ինչպես նաև պրեզիդենտի լիազորությունների վաղակետ դադարեցման վերաբերյալ (խորհրդի անդամների ձայների 2/3-ի մեծամասնությամբ).

հաստատում է ներհամալսարանական կարգապահական կանոնները և դրանց փոփոխությունները.

հոգաբարձուների խորհրդին առաջարկություններ է ներկայացնում Համալսարանի օրինադրությունում փոփոխություններ կատարելու վերաբերյալ.

հոգաբարձուների խորհրդին առաջարկություններ է ներկայացնում Համալսարանի գլխավոր պլանում փոփոխությունների, նոր կրթահամալիրների և քոլեջների ստեղծման կամ գոյություն ունեցողների լուծարման վերաբերյալ.

լսում է Համալսարանի գործունեության ամենամյա հաշվետվությունը, որով հանդես է գալիս Համալսարանի պրեզիդենտը.

քննարկում է Համալսարանի սոցիալական զարգացման և համապատասխան հիմնադրամների օգտագործման հիմնական ուղղությունները.

իր կանոնակարգով սահմանված կարգով կարող է քննության առնել Համալսարանի գործունեությանը վերաբերող այլ հարցեր և ընդունել համապատասխան որոշումներ:

26. Համալսարանի խորհրդի կառուցվածքը, կազմման կարգը և աշխատակարգը սահմանվում են նրա կանոնակարգով, որը հաստատում է հոգաբարձուների խորհուրդը:

27. Համալսարանի խորհրդի որոշումներն ընդունվում են նրա անդամների ձայների պարզ մեծամասնությամբ (եթե խորհուրդն այս մասին այլ որոշում չի կայացրել): Որոշումները համարվում են ընդունված, եթե քվեարկությանը մասնակցել է խորհրդի անդամների թվի 2/3-ից ոչ պակասը: Խորհրդի որոշումները կենսագործվում են Համալսարանի պրեզիդենտի հրամաններով: Որոշման հետ անհամաձայնության դեպքում պրեզիդենտը մեկ շաբաթվա ընթացքում խորհրդին է վերադարձնում հարցն իր առաջարկություններով, որոնք վերաքվեարկում են 1 ամսվա ընթացքում: Խորհրդի անդամների 2/3-ի մեծամասնությամբ նախորդ որոշումը հաստատվելու դեպքում, պրեզիդենտը դա 3 օրվա ընթացքում հրամանով ձևակերպում է:

28. Խորհրդի նիստերը գումարվում են կիսամյակը մեկ անգամ: Արտահերթ նիստերը հրավիրվում են Համալսարանի պրեզիդենտի կամ խորհրդի անդամների առնվազն 1/3-ի առաջարկությամբ:

29. Համալսարանի գիտական խորհուրդը Համալսարանի պրեզիդենտի նախագահությամբ գործող կոլեգիալ մարմին է, որը լուծում է Համալսարանի ուսումնամեթոդական և գիտահետազոտական գործունեության կազմակերպման, պլանավորման ու կառավարման հիմնահարցերը: Գիտական խորհրդի լիազորությունների ժամկետը 5 տարի է: Խորհրդի հերթական նիստերը գումարվում են ամիսը մեկ անգամ:

30. Գիտական խորհրդի թվակազմը, որը չի կարող գերազանցել 100-ից, սահմանում է Համալսարանի պրեզիդենտը:

Գիտական խորհրդի անդամները կարող են լինել ի պաշտոնե և ընտրովի:

31. Գիտական խորհրդի անդամներ են ի պաշտոնե` Համալսարանի պրեզիդենտը, փոխպրեզիդենտները, կրթահամալիրների տնօրենները, Համալսարանի գիտական քարտուղարը, համալսարանական քոլեջների, դպրոցների (բաժանմունքների) տնօրենները, գրադարանի տնօրենը, արհմիութենական կազմակերպությունների նախագահները, ինչպես նաև պրեզիդենտի ընտրությամբ այլ ստորաբաժանումների ղեկավարները: Ի պաշտոնե անդամների թիվը չի կարող գերազանցել գիտական խորհրդի թվակազմի 50 տոկոսը:

32. Գիտական խորհրդի ընտրովի անդամներն ընտրվում են Համալսարանի խորհրդի ընտրովի կազմից` Համալսարանի համապատասխան ստորաբաժանումների կողմից: Գիտական խորհրդի անդամներից 2-ը պետք է ուսանողներ լինեն:

33. Գիտական խորհուրդը`

քննարկում է ուսումնական մասնագիտությունների ու մասնագիտացումների անվանացանկերը և ներկայացնում ՀՀ բարձրագույն կրթության և գիտության նախարարություն` պետական հավատարմագրման.

հաստատում է մասնագիտությունների ուսումնական պլանները.

սահմանում է ընդունելության և որակավորման պայմաններ` դիմորդների և շրջանավարտների համար.

լուծում է Համալսարանի ուսումնամեթոդական և գիտահետազոտական գործունեության կազմակերպման ու կառավարման այլ հարցեր.

հաստատում է Համալսարանի գիտական և պրոֆեսորադասախոսական պաշտոնատեղերի տիտղոսացանկը.

որոշումներ է ընդունում դպրոցներ ու համահամալսարանական ուսումնական, գիտաարտադրական և այլ ստորաբաժանումներ ստեղծելու վերաբերյալ, քննարկում դրանց ղեկավարների թեկնածությունները.

հիմնում և շնորհում է պատվավոր կոչումներ, տիտղոսներ, մրցանակներ, անվանական կրթաթոշակներ, հանրապետական ու միջազգային պարգևների և տիտղոսների համար ներկայացնում թեկնածություններ.

հաստատում է Համալսարանի կանոնակարգը և համահամալսարանական նշանակության կանոնադրական ու չափորոշիչ ակտեր.

ստեղծում է գիտական խորհրդի մշտական հանձնախմբեր և այլ մարմինների հետ համատեղ հանձնաժողովներ ու հաստատում դրանց կազմը.

քննարկում և Համալսարանի խորհրդի հաստատմանն է ներկայացնում ներհամալսարանական կարգապահական կանոնները.

քննարկում է կրթահամալիրների, դպրոցների և այլ ստորաբաժանումների տարեկան հաշվետվությունները.

քննարկում է Համալսարանի արտասահմանյան կապերի ծրագրերն ու ուղղությունները և ներկայացնում դրանք հոգաբարձուների խորհրդի հաստատմանը.

առաջարկություններ է ներկայացնում Համալսարանի տարածքի և շինությունների բաշխման ու վերաբաշխման վերաբերյալ.

իրականացնում է այլ իրավասություններ` Համալսարանի հոգաբարձուների խորհրդի և Համալսարանի խորհրդի որոշմամբ:

34. Գիտական խորհրդի կառուցվածքը, կազմման կարգը և աշխատակարգը սահմանվում են նրա կանոնակարգով, որը հաստատվում է հոգաբարձուների խորհրդի կողմից:

35. Գիտական խորհրդի նիստը համարվում է իրավազոր նրա անդամների 2/3-ի ներկայության դեպքում: Որոշումներն ընդունվում են նրա անդամների ձայների պարզ մեծամասնությամբ և հաստատվում պրեզիդենտի կողմից:

36. Համալսարանի զարգացման հիմնական ուղղությունները մշակելու և նրա գործունեության տարբեր ոլորտները վերահսկելու նպատակով գիտական խորհրդին կից, նրա որոշմամբ, ստեղծվում են համալսարանական մշտական հանձնախմբեր, որոնց կազմը հաստատվում է պրեզիդենտի կողմից 3-5 տարի ժամկետով` պահպանելով շրջափոխման սկզբունքը: Մշտական հանձնախմբերի կառուցվածքը, կազմման կարգը և աշխատակարգը սահմանվում են գիտական խորհրդի կանոնակարգով:

37. Համալսարանի պրեզիդենտը Համալսարանի բարձրագույն պաշտոնատար անձն է, որը ղեկավարում է Համալսարանի գործունեությունը ՀՀ օրենսդրության, սույն օրինադրության և Համալսարանի կանոնակարգի համաձայն:

38. Համալսարանի պրեզիդենտին նշանակում և ազատում է ՀՀ կառավարությունը` հոգաբարձուների խորհրդի առաջարկությամբ` 5 տարի ժամկետով, ոչ ավելի, քան երկու ժամկետ անընդմեջ: Պրեզիդենտի լիազորությունները կարող են վաղակետ դադարեցվել հոգաբարձուների խորհրդի առաջարկությամբ` ՀՀ կառավարության որոշմամբ:

39. Համալսարանի պրեզիդենտն ի պաշտոնե Համալսարանի հոգաբարձուների խորհրդի, նրա գործադիր կոմիտեի անդամ է, Համալսարանի խորհրդի և գիտական խորհրդի նախագահն է:

40. Համալսարանի պրեզիդենտը`

գործում է Համալսարանի անունից.

սույն օրինադրությամբ սահմանված լիազորությունների շրջանակներում ներկայացնում է Համալսարանը կառավարման մարմիններում, կազմակերպություններում և ձեռնարկություններում.

հոգաբարձուների խորհրդին առաջարկություններ է ներկայացնում փոխպրեզիդենտների և կրթահամալիրների տնօրենների նշանակման ու ազատման վերաբերյալ, որոշում նրանց իրավասությունները.

սահմանված կարգով նշանակում է աշխատանքի և ազատում է աշխատանքից Համալսարանի այլ պաշտոնատար անձանց, ստորաբաժանումների ղեկավարների և այլ աշխատողների.

դպրոցների ներկայացմամբ հաստատում է ուսանողների ընդունելությունը, ազատումը, և որակավորման աստիճանների շնորհումը.

հրապարակում է հրամաններ և կարգադրություններ, որոնց կատարումը պարտադիր է Համալսարանի ուսանողների և աշխատողների համար.

իր իրավասությունների մի մասը կարող է փոխանցել Համալսարանի այլ պաշտոնատար անձանց.

հրավիրում է Համալսարանի խորհրդի և գիտական խորհրդի նիստեր:

41. Համալսարանի պրեզիդենտի բացակայության դեպքում նրա պարտականությունները կատարում է փոխպրեզիդենտներից մեկը` հոգաբարձուների խորհրդի որոշմամբ կամ պրեզիդենտի հրամանով:

42. Համալսարանի փոխպրեզիդենտների թիվը և գործունեության ոլորտները սահմանում է Համալսարանի հոգաբարձուների խորհուրդը` համաձայն Համալսարանի գլխավոր պլանի: Փոխպրեզիդենտներին նշանակում (5 տարի ժամկետով) և ազատում է Համալսարանի պրեզիդենտը հոգաբարձուների խորհրդի համաձայնությամբ:

43. Փոխպրեզիդենտների լիազորությունները սահմանում է պրեզիդենտը: Պրեզիդենտի պաշտոնավորման ավարտի կամ վաղակետ ընդհատման դեպքում փոխպրեզիդենտները շարունակում են իրենց պարտականությունների կատարումը` մինչև նոր պրեզիդենտի նշանակումը:

44. Համալսարանի գիտական քարտուղարը միաժամանակ իրականացնում է հոգաբարձուների խորհրդի և գիտական խորհրդի քարտուղարի պարտականությունները և հոգաբարձուների խորհրդի աշխատանքներին մասնակցում է խորհրդակցական ձայնի իրավունքով: Գիտական քարտուղարի լիազորությունները և պարտականությունները սահմանվում են Համալսարանի հոգաբարձուների խորհրդի կանոնադրությամբ, գիտական խորհրդի և Համալսարանի կանոնակարգերով:

45. Համալսարանում նույն անձին չի թույլատրվում միաժամանակ զբաղեցնել երկու ղեկավար պաշտոն, եթե այդ մասին չկա հոգաբարձուների խորհրդի հատուկ որոշում:

46. Համալսարանի պաշտոնատար անձինք, կառուցվածքային միավորների ու ստորաբաժանումների ղեկավարները չեն կարող շարունակել պաշտոնավարությունը 65 տարին լրանալուց հետո, եթե այդ մասին չկա Հայաստանի Հանրապետության կառավարության այլ որոշում:

47. Համալսարանի պրեզիդենտը և փոխպրեզիդենտներն իրավունք ունեն վճարովի գիտամանկավարժական աշխատանք կատարել Համալսարանի կանոնակարգով սահմանված կարգով: Իրենց լիազորությունների ժամկետի ավարտից հետո նրանք ապահովվում են Համալսարանում իրենց գիտամանկավարժական որակավորմանը համապատասխան պաշտոնով:

48. Համալսարանի գործունեության օպերատիվ կառավարման և նրա ստորաբաժանումների գործունեության կոորդինացման նպատակով պրեզիդենտին կից ստեղծվում է Համալսարանի ղեկավարություն հետևյալ կազմով` Համալսարանի պրեզիդենտ, փոխպրեզիդենտներ, գիտական քարտուղար, գլխավոր հաշվապահ, կրթահամալիրների, դպրոցների (բաժանմունքների) տնօրեններ և պրեզիդենտի որոշմամբ` Համալսարանի այլ պաշտոնատար անձինք:

49. Համալսարանի ղեկավարությունը`

քննարկում է Համալսարանի ստորաբաժանումների աշխատանքային պլանները և լսում հաշվետվությունները.

վերահսկում է Համալսարանի հոգաբարձուների խորհրդի, Համալսարանի խորհրդի, գիտական խորհրդի որոշումների կատարումը և նախապատրաստում է հարցերի քննարկումն այդ մարմիններում.

վերահսկում է Համալսարանի տարեկան բյուջեի կատարման ընթացքը.

քննարկման է նախապատրաստում Համալսարանի կանոնակարգը, կանոնադրական փաստաթղթերը.

իր լիազորությունների շրջանակներում ընդունում է չափորոշիչ փաստաթղթեր.

գիտական խորհրդի առաջարկությունների հիման վրա բաշխում ու վերաբաշխում է ուսումնական և այլ մակերեսներ Համալսարանի ստորաբաժանումների միջև.

դիտարկում է այլ հարցեր` Համալսարանի պրեզիդենտի, Համալսարանի խորհրդի և գիտական խորհրդի հանձնարարությամբ:

50. Համալսարանի ղեկավարության լիազորությունները և աշխատակարգը սահմանվում են Համալսարանի կանոնակարգով:

51. Համալսարանի ուսանողության ինքնակառավարման մարմինը ուսանողական խորհուրդն է, որը`

ապահովում է ուսանողների մասնակցությունը Համալսարանի գործունեության կառավարման բոլոր ոլորտներում.

համապատասխան մարմինների քննարկմանն է ներկայացնում ուսանողների իրավունքներին առնչվող հարցեր.

խթանում է ուսանողական ինքնավարության գործընթացը Համալսարանում.

ներկայացուցիչներ է ընտրում Համալսարանի խորհրդում, գիտական խորհրդում և մշտական հանձնախմբերում:

52. Ուսանողական խորհրդի կառուցվածքը, կազմման կարգը և աշխատակարգը սահմանվում են նրա կանոնակարգով, որը հաստատում է Համալսարանի խորհուրդը:

III. Համալսարանի կառուցվածքային միավորները

53. Կրթահամալիրներ

Կրթահամալիրը Համալսարանի տարածակառուցվածքային միավոր է, որը ստեղծվում է հանրապետության տվյալ տարածաշրջանում ճարտարագիտական և ճարտարագիտատնտեսագիտական կրթությամբ մասնագետների պահանջարկը բավարարելու համար:

Կրթահամալիրի ստեղծման, վերակառուցման կամ լուծարման մասին որոշումներն ընդունում է ՀՀ կառավարությունը` հոգաբարձուների խորհրդի առաջարկությամբ:

Կրթահամալիրի կարգավիճակը (շնորհվող որակավորման աստիճանները), իրավասություններն ու կառուցվածքը սահմանվում են կրթահամալիրի կանոնադրությամբ:

Կրթահամալիրի կառուցվածքի մեջ կարող են գործել ուսումնական, գիտաարտադրական, առևտրային և այլ ստորաբաժանումներ:

Համալսարանի կառավարման կենտրոնական համակարգը իրականացնում է նաև երևանյան կրթահամալիրի կառավարումը:

Կրթահամալիրի տնօրենին պրեզիդենտի ներկայացմամբ 5 տարի ժամկետով նշանակում է հոգաբարձուների խորհուրդը: Կրթահամալիրի տնօրենն իր պաշտոնը կարող է զբաղեցնել ոչ ավելի, քան 2 ժամկետ անընդմեջ: Տնօրենի թեկնածության առաջադրման կարգը և լիազորությունները սահմանվում են Համալսարանի կանոնակարգով ու կրթահամալիրի կանոնադրությամբ:

54. Դպրոցներ և բաժանմունքներ

Դպրոցը (ֆակուլտետը) * Համալսարանում ուսուցումը կազմակերպող և իրականացնող հիմնական ինքնուրույն կառուցվածքային միավոր է, որը ձևավորվում է ըստ ընդհանուր մասնագիտական կողմնորոշման կամ ըստ գործունեության բնույթի:

Դպրոցը կարող է ստանալ իրավաբանական անձի կարգավիճակ, որի իրավասությունները, կառուցվածքը, գործունեության սկզբունքներն ու փոխհարաբերությունները Համալսարանի հետ կարգավորվում են սույն օրինադրությամբ և դպրոցի կանոնադրությամբ, որը հաստատում է Համալսարանի խորհուրդը:

Դպրոցը ստեղծվում և լուծարվում է Համալսարանի խորհրդի որոշմամբ, Համալսարանի գլխավոր պլանի համաձայն:

Դպրոցի կազմում կարող են ստեղծվել դեպարտամենտներ, համալսարանական քոլեջ, ամբիոններ, գիտաարտադրական և այլ ստորաբաժանումներ:

Դպրոցը`

տնօրինում է իրեն հատկացված և սեփական գործունեությունից կուտակված ֆինանսական միջոցներն ու հիմնական հիմնադրամները.

ստեղծում է լրացուցիչ արտաբյուջետային հիմնադրամներ.

կազմակերպում և կոորդինացնում է ներդպրոցային կառուցվածքային ստորաբաժանումների գործունեությունն ու որոշում դրանց զարգացման ուղիները.

պլանավորում և կազմակերպում է ուսումնական գործընթացը` համապատասխան մասնագիտություններով, դպրոցի ուսանողների ընդունելությունը, վերականգնումն ու տեղափոխումները և ներկայացնում առաջարկություններ նրանց ազատման վերաբերյալ.

լուծում է դպրոցի տնտեսական և սոցիալական զարգացման հարցեր.

ընտրում է իր ներկայացուցիչներին Համալսարանի խորհրդի և գիտական խորհրդի կազմերում:

Դպրոցի խորհուրդը դպրոցի գործունեության կառավարման մարմին է, որի որոշումները պարտադիր են դպրոցի ուսանողների և աշխատողների համար:

Դպրոցի խորհուրդը կազմվում է 50-ից ոչ ավելի անդամներով` 5 տարի ժամկետով: Խորհուրդն ունի ի պաշտոնե և ընտրովի անդամներ: Ի պաշտոնե անդամներ են` դպրոցի տնօրենը, փոխտնօրենները, դպրոցի դեպարտամենտների, ամբիոնների վարիչները, արհմիութենական կոմիտեների նախագահները և դրա կազմում գործող այլ ստորաբաժանումների ղեկավարներ: Ի պաշտոնե անդամ կարող են լինել խորհրդի ընտրովի կազմի 1/3-ից ոչ ավելին: Խորհրդի ընտրովի կազմի առնվազն 80 տոկոսն ընտրվում է գիտամանկավարժական կազմից, 10 տոկոսից ոչ պակասը` դպրոցի ուսանողներից:

Դպրոցի խորհրդում դպրոցի ստորաբաժանումների ներկայացուցչության նորմերը, խորհրդի ձևավորման կարգը, կառուցվածքը և աշխատակարգը սահմանվում են դպրոցի կանոնադրությամբ:

Դպրոցի խորհուրդը`

առաջարկություններ է ներկայացնում Համալսարանի պրեզիդենտին` դպրոցի տնօրենի թեկնածության և նրա լիազորությունների վաղակետ դադարեցման վերաբերյալ (խորհրդի անդամների ձայների 2/3-ի մեծամասնությամբ).

Համալսարանի գիտական խորհրդին առաջարկություններ է ներկայացնում դպրոցի կառուցվածքում դեպարտամենտների, ամբիոնների, լաբորատորիաների և այլ ստորաբաժանումների ստեղծման, վերակազմավորման ու լուծարման վերաբերյալ.

նախապատրաստում է առաջարկություններ ուսումնական մասնագիտությունների և մասնագիտացումների ստեղծման ու լուծարման վերաբերյալ.

քննարկում է մասնագիտությունների և մասնագիտացումների ուսումնական պլանները.

քննարկում է ամբիոնների ներկայացրած առարկայական ուսումնական ծրագրերը.

քննարկում է դպրոցի հաստիքացուցակի նախագիծը, բյուջեի նախահաշիվը և սահմանված կարգով ներկայացնում հաստատման.

քննարկում է դեպարտամենտների և ամբիոնների առաջարկությունները պրոֆեսորադասախոսական նոր պաշտոնատեղերի ստեղծման, համապատասխան նշանակումների ու առաջքաշման վերաբերյալ, Համալսարանի գիտական խորհրդին ներկայացնում դպրոցի պրոֆեսորական տարակարգի թեկնածուներին.

քննարկում է դպրոցի փոխտնօրենների, քոլեջի տնօրենի, դեպարտամենտների և ամբիոնների վարիչների թեկնածություններն ու ներկայացնում առաջարկություններ.

դիտարկում և գիտական խորհրդի հաստատմանն է ներկայացնում պատվավոր կոչումների, մրցանակների, անվանական կրթաթոշակների ու պարգևների հավակնորդներին:

Դպրոցի գլխավոր պաշտոնատար անձը դպրոցի տնօրենն է, որին դպրոցի խորհրդի առաջարկությամբ և Համալսարանի գիտական խորհրդի ներկայացմամբ 5 տարի ժամկետով նշանակում է Համալսարանի պրեզիդենտը: Դպրոցի տնօրենն իր պաշտոնը կարող է զբաղեցնել ոչ ավելի, քան երկու ժամկետ անընդմեջ:

Համալսարանի պրեզիդենտը դպրոցի տնօրենի ներկայացմամբ նշանակում է փոխտնօրեններին: Փոխտնօրենների լիազորություններն ու աշխատակարգը սահմանում է դպրոցի տնօրենը:

Դպրոցի տնօրենը`

ներկայացնում է դպրոցը Համալսարանում և այլ կազմակերպություններում.

սահմանված կարգով Համալսարանի պրեզիդենտին առաջարկություններ է ներկայացնում դպրոցի փոխտնօրենների, դեպարտամենտների և ամբիոնների վարիչների նշանակման ու ազատման վերաբերյալ, պայմանագրային կարգով ընդունում է այլ ստորաբաժանումների ղեկավարներին և աշխատողներին.

Համալսարանի պրեզիդենտի հրամանագրմանն է ներկայացնում դպրոցի ուսանողների ընդունելության, ազատման, վերականգնման ու տեղափոխման վերաբերյալ առաջարկություններ:

Բաժանմունքը Համալսարանի սեփական գիտամանկավարժական կազմ չունեցող կառուցվածքային ստորաբաժանում է, որն իրականացնում է ուսուցման առանձին ձևերի կամ կրթության աստիճանների կազմակերպում:

Կախված ուսումնական գործընթացի իրականացման ձևից և կազմակերպման բնույթից, բաժանմունքը գործում է Համալսարանի դպրոցի լրիվ կամ մասնակի իրավասություններով:

Բաժանմունքի կառուցվածքը, իրավասությունները, գործունեության սկզբունքներն ու փոխհարաբերությունները Համալսարանի և նրա այլ կառուցվածքային միավորների հետ կարգավորվում են Համալսարանի ու բաժանմունքի կանոնակարգերով, որոնք հաստատում է Համալսարանի խորհուրդը:

55. Համալսարանական քոլեջներ

Համալսարանական քոլեջը Համալսարանի կառուցվածքային ստորաբաժանում է, որը համապատասխան մասնագիտացնող դպրոցի շրջանակներում իրականացնում է կրտսեր ճարտարագետի որակավորմամբ մասնագետների ուսուցումը:

Համալսարանական քոլեջները ստեղծվում են ՀՀ կառավարության որոշմամբ` հոգաբարձուների խորհրդի առաջարկությամբ:

Համալսարանական քոլեջի կառուցվածքը, ուսուցման տևողությունը, կառավարումը, գործունեության սկզբունքները և փոխհարաբերությունները Համալսարանի հետ սահմանվում են սույն օրինադրությամբ ու քոլեջի կանոնադրությամբ, որը հաստատում է Համալսարանի խորհուրդը:

Համալսարանական քոլեջի տնօրենին նշանակում է պրեզիդենտը` համապատասխան դպրոցի տնօրենի առաջարկությամբ: Քոլեջի տնօրենն ի պաշտոնե դպրոցի փոխտնօրենն է:

Համալսարանի քոլեջների գործունեության կոորդինացման, ընդունելության և ավարտական պահանջների միասնականացման նպատակով ստեղծվում է քոլեջների խորհուրդ, որի նախագահը քոլեջների ու ճարտարագիտական ընդհանուր կրթության գծով Համալսարանի փոխպրեզիդենտն է: Խորհրդի կառուցվածքը, կազմման կարգը և աշխատակարգը սահմանվում են համալսարանական քոլեջների կանոնադրությամբ, որը հաստատում է Համալսարանի խորհուրդը:

56. Դեպարտամենտներ

Դեպարտամենտը դպրոցի ուսումնամեթոդական և հետազոտական գործընթացը կազմակերպող հիմնական ստորաբաժանում է, որը միավորում է մեկ և ավելի հարակից մասնագիտությունների կամ ընդհանուր ճարտարագիտական կրթության առանձին հիմնամասերի ուսուցումն իրականացնող գիտամանկավարժական կազմը:

Դեպարտամենտի ստեղծման, կառուցվածքային փոփոխությունների և լուծարման մասին որոշումներն ընդունում է Համալսարանի գիտական խորհուրդը` համապատասխան դպրոցի խորհրդի առաջարկությամբ:

Դեպարտամենտի կազմի մեջ մտնում են ամբիոններ և դեպարտամենտի ենթակայության այլ ստորաբաժանումներ:

Դեպարտամենտի իրավասությունները, կառուցվածքը, գործունեության սկզբունքներն ու փոխհարաբերությունները դպրոցի հետ կարգավորվում են սույն օրինադրությամբ, դպրոցի կանոնադրությամբ և դեպարտամենտի կանոնակարգով, որը հաստատում է Համալսարանի խորհուրդը:

Դեպարտամենտը`

ձևավորում է դեպարտամենտի տարեկան ֆինանսական պլանը.

ներկայացնում է առաջարկություններ ամբիոններ և այլ ներդեպարտամենտական ստորաբաժանումներ ստեղծելու, լուծարելու և տարածաբաշխման վերաբերյալ.

կազմակերպում և ղեկավարում է ներդեպարտամենտական ստորաբաժանումների գործունեությունը.

ներկայացնում է առաջարկություններ դեպարտամենտի պրոֆեսորադասախոսական և հետազոտական պաշտոնատեղերի ստեղծման վերաբերյալ, երաշխավորում գիտամանկավարժական կազմի թեկնածուներին, կազմակերպում համապատասխան պայմանագրերի ձևակերպումը.

մշակում է մասնագիտությունների և մասնագիտացումների ուսումնական պլանները կամ այդ պլանների, իր պրոֆիլին առնչվող, ենթաբաժինները.

իրականացնում է ուսումնական պլանները, կազմակերպում ուսումնաարտադրական պրակտիկան, շրջանավարտների ատեստավորումը.

ձևավորում է պայմանագրային կապեր արտադրական, հետազոտական և այլ կազմակերպությունների հետ:

Դեպարտամենտի գլխավոր պաշտոնատար անձը դեպարտամենտի վարիչն է, որին դպրոցի խորհրդի ներկայացմամբ 5 տարի ժամկետով նշանակում է Համալսարանի պրեզիդենտը: Դեպարտամենտի վարիչն իր պաշտոնը կարող է զբաղեցնել ոչ ավելի, քան երկու ժամկետ անընդմեջ:

Դեպարտամենտի կառուցվածքը, կառավարման և գործունեության սկզբունքները սահմանվում են Համալսարանի կանոնակարգով:

57. Ամբիոններ

Ամբիոնը դեպարտամենտի ուսումնագիտական ստորաբաժանում է, որը միավորում է մասնագիտական ընդհանրություն ունեցող մեկ կամ ավելի դասընթացների համախումբ դասավանդող դասախոսների և հետազոտողների:

Ամբիոնը ղեկավարում է ամբիոնի վարիչը, որին դեպարտամենտի երաշխավորությամբ և Համալսարանի գիտական խորհրդի առաջարկությամբ նշանակում է Համալսարանի պրեզիդենտը:

Ամբիոնը` իրականացնում է ուսումնական գործընթաց` Համալսարանում շնորհվող որակավորման աստիճանների ուսումնական պլաններով.

մշակում է դասավանդվող առարկաների ուսումնական ծրագրերը և մասնագիտացումների ուսումնական պլանները.

կազմակերպում և իրականացնում է հետազոտական աշխատանքներ` ամբիոնի գիտական մասնագիտացման ասպարեզում.

ներկայացնում է թեկնածուներ ամբիոնի վարիչի և պրոֆեսորադասախոսական կազմի համար.

կատարում է գիտական աշխատանքներ, ստեղծում դասագրքեր, ուսումնական ձեռնարկներ և այլ հրատարակություններ:

Ամբիոնի գործունեությունը և կառավարման սկզբունքները կանոնակարգվում են Համալսարանի կանոնակարգով:

IY. Որակավորման և գիտական աստիճաններ

58. Որակավորման աստիճաններ

Համալսարանում իրականացվում է ճարտարագիտական կրթության քառաստիճան համակարգ, որի արդյունքներով Համալսարանի շրջանավարտներին շնորհվում են որակավորման հետևյալ աստիճանները`

կրտսեր ճարտարագետ (միջին մասնագիտական կրթության որակավորման աստիճան).

ճարտարագիտության բակալավր.

ճարտարագիտության մագիստրոս.

ճարտարագետ-հետազոտող:

Կրտսեր ճարտարագետի որակավորման աստիճան շնորհվում է միջնակարգ կրթություն ունեցող անձանց` ներհամալսարանական քոլեջի ծրագրով Համալսարանում եռամյա ուսուցման արդյունքներով:

Ճարտարագիտության բակալավրի որակավորման աստիճան շնորհվում է միջնակարգ կրթություն ունեցող անձանց` Համալսարանի մասնագիտացնող դպրոցի քառամյա ուսուցման ծրագրի արդյունքներով:

Ճարտարագիտության մագիստրոսի որակավորման աստիճան շնորհվում է ճարտարագիտության բակալավրի կամ դրան համարժեք բարձրագույն կրթություն ունեցող անձանց` Համալսարանի ասպիրանտական դպրոցում երկամյա ուսուցման ծրագրի արդյունքներով` ավարտական թեզը պաշտպանելու դեպքում:

Ճարտարագետ-հետազոտողի որակավորման աստիճան շնորհվում է ճարտարագիտության մագիստրոսի որակավորման աստիճան ունեցող անձանց` Համալսարանի ասպիրանտական բաժանմունքում եռամյա ուսուցման ծրագրի արդյունքներով:

Համալսարանում շնորհված որակավորման աստիճանների դիպլոմները շրջանավարտներին տրվում և գրանցվում են ՀՀ կառավարության կողմից սահմանված կարգով:

59. Գիտական աստիճաններ

Համալսարանը շնորհում է տեխնիկական և այլ գիտությունների ասպարեզում Հայաստանի Հանրապետությունում հաստատագրված գիտական աստիճաններ:

Գիտական աստիճաններ շնորհում են Համալսարանի գիտական աստիճաններ շնորհող խորհուրդները, որոնք գործում են ասպիրանտական դպրոցին կից:

Աստիճանաշնորհման ենթակա գիտական մասնագիտությունների և գիտական աստիճաններ շնորհող խորհուրդների անվանացուցակները հաստատում է ՀՀ կառավարությունը նրա կողմից լիազորված մարմինը` Համալսարանի գիտական խորհրդի առաջարկությամբ:

Գիտական աստիճաններ շնորհող խորհուրդը ստեղծվում է Համալսարանի պրեզիդենտի հրամանով` պետական հավատարմագրում ստացած մեկ կամ ավելի գիտական մասնագիտությունների գծով:

Խորհուրդը կազմվում է մշտական և միանգամվա նշանակովի անդամներից, ձևավորվում է Հայաստանի և այլ պետությունների տվյալ ասպարեզի առաջատար գիտնականներից:

Ճարտարագիտության ասպարեզում գիտական աստիճան շնորհվում է ճարտարագետ-հետազոտողի որակավորման աստիճան ունեցող անձանց` թեզի պաշտպանության արդյունքներով:

Թեզեր և գիտական աստիճան հայցողներին ներկայացվող ընդհանուր պահանջները, ինչպես նաև գիտական աստիճաններ շնորհող խորհուրդների կազմման, թեզերի պաշտպանության, գիտական աստիճանների շնորհման ու պետական գրանցման կարգը սահմանում է ՀՀ կառավարությունը:

Գիտական աստիճաններ շնորհող խորհրդի աշխատանքի հետ կապված ծախսերը հատուցում է Համալսարանը:

Գիտական աստիճաններ շնորհող խորհրդի գործունեությունը կարող է վաղակետ ընդհատվել Համալսարանի պրեզիդենտի կողմից` ՀՀ օրենսդրությամբ և խորհրդի կանոնակարգով սահմանված դեպքերում:

Y. Համալսարանի գիտամանկավարժական կազմը և ծառայողները

60. Համալսարանն ունի պրոֆեսորադասախոսական, գիտական, գիտամանկավարժական և ուսումնաօժանդակ կազմ, վարչատնտեսական, ճարտարագիտական, արտադրական ու այլ ոլորտների ծառայողներ:

61. Աշխատատեղերի ձևավորման, թեկնածուների առաջադրման, պայմանագրերի կնքման կամ վաղակետ լուծման կարգը սահմանվում է ՀՀ օրենսդրությամբ և Համալսարանի կանոնակարգով:

62. Համալսարանի պրոֆեսորադասախոսական կազմն ընդգրկում է հետևյալ տարակարգերը` պրոֆեսոր, դոցենտ, ասիստենտ, դասախոս:

63. Համալսարանի դասախոս կարող են առաջադրվել անձինք, որոնք ունեն մագիստրոսի (բացառիկ դեպքերում` բակալավրի) աստիճան:

64. Համալսարանի ասիստենտ կարող են առաջադրվել անձինք, որոնք ունեն համապատասխան գիտական աստիճան կամ հետազոտողի որակավորման աստիճան:

65. Համալսարանի դոցենտ կարող են առաջադրվել անձինք, որոնք ունեն համապատասխան գիտական աստիճան և բուհում մանկավարժական աշխատանքի առնվազն 4 տարվա ստաժ:

66. Համալսարանի պրոֆեսոր կարող են առաջադրվել անձինք, որոնք ունեն բուհում մանկավարժական աշխատանքի առնվազն 9 տարվա ստաժ, որից ոչ պակաս, քան 5 տարին` դոցենտի կարգավիճակով:

67. Բացառիկ դեպքերում, առանց մանկավարժական ստաժի սահմանափակման, գիտական խորհրդի երաշխավորությամբ դոցենտի կամ պրոֆեսորի տարակարգ կարող են ստանալ հետազոտական կազմակերպություններից և արտադրությունից տեղափոխված առաջատար գիտնականներ և ճարտարագետներ, որոնք ունեն գիտական աստիճան: Գիտական աստիճան չունեցող անձինք դոցենտի տարակարգում կարող են առաջադրվել հոգաբարձուների խորհրդի հատուկ որոշմամբ:

68. Մանկավարժական բեռնվածքի նորմերն ըստ պրոֆեսորադասախոսական կազմի տարակարգերի սահմանվում են Համալսարանի կանոնակարգով:

69. Պրոֆեսորադասախոսական կազմում նոր ընդունվող անձանց հետ կոնտրակտներն առաջին անգամ կնքվում են 1, երկրորդ անգամ` 3, երրորդ և ավելիի դեպքում` 5-ական տարով, իսկ դասախոսների հետ` առաջին անգամ 1, հետագայում` 3-ական տարիներով:

70. Համալսարանում 14 և ավելի տարիների մանկավարժական ստաժ ունեցող պրոֆեսորներին գիտական խորհրդի որոշմամբ կարող է տրվել անժամկետ պրոֆեսորի կարգավիճակ` առանց հետագա պայմանագրեր կնքելու:

71. Պրոֆեսորադասախոսական կազմի պաշտոնավարման համար սահմանվում են հետևյալ տարիքային սահմանները. դասախոսների և ասիստենտների համար` 60 տարի, դոցենտների համար` 65 տարի, պրոֆեսորների համար` 70 տարի: Նշված տարիքային սահմաններն անցած անձանց հետագա աշխատանքի ձևերը և կարգավիճակը սահմանվում են Համալսարանի կանոնակարգով:

72. Համալսարանի գիտական խորհուրդը կարող է հիմնել և վաստակաշատ պրոֆեսորներին շնորհել պատվավոր պրոֆեսորի տիտղոս` առավել ակնհայտ գիտամանկավարժական ավանդի և Համալսարանին մատուցած բացառիկ ծառայությունների համար: Պատվավոր պրոֆեսորների գործունեությունը չի սահմանափակվում Համալսարանում գործող չափորոշիչ փաստաթղթերով:

73. Պրոֆեսորադասախոսական կազմի սահմանված տարակարգերին առընթեր Համալսարանում գործում են խորհրդատու պրոֆեսորների, հրավիրված պրոֆեսորների, դոցենտների, ասիստենտների, ինչպես նաև ուսումնական ասիստենտների հատուկ տարակարգեր, որոնց զբաղեցման կարգը սահմանվում է Համալսարանի կանոնակարգով:

74. Համալսարանի գիտական կազմն ընդգրկում է հետևյալ տարակարգերը` առաջատար գիտաշխատող, ավագ գիտաշխատող, կրտսեր գիտաշխատող: Գիտական կազմում անձանց առաջադրումը, պայմանագրերի կնքման և պաշտոնավարման կարգը սահմանվում են Համալսարանի գիտական կանոնակարգով:

75. Համալսարանի գիտամանկավարժական կազմին 5 տարին մեկ կարող է տրամադրվել մինչև կես տարի ժամկետով արձակուրդ` որակավորումը բարձրացնելու, գիտական գործունեության, դասագրքեր ստեղծելու, ինչպես նաև արտասահմանում աշխատելու համար` ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված կարգով պահպանելով աշխատավարձը:

76. Գիտամանկավարժական կազմն իրավունք ունի`

ընտրել և ընտրվել Համալսարանի խորհուրդներում, մշտական հանձնախմբերում ու այլ ընտրովի մարմիններում.

դիմել գիտամանկավարժական տարակարգի բարձրացման համար.

մասնակցել մրցույթների` համապատասխան հիմնադրամներից, հետազոտական ծրագրերի ֆինանսավորման համար, և ինքնուրույն տնօրինել ստացած դրամաշնորհները.

ստանալ հետազոտական գործունեության արդյունքներից գոյացած եկամտի մասնաբաժինը` համաձայն գործող օրենսդրության.

մասնակցել մրցույթների` արտասահմանյան երկրներում գիտամանկավարժական փորձառության կամ գործուղումների համար.

մասնակցել գիտնականների և ճարտարագետների ընկերակցությունների ու ստեղծագործական միությունների գործունեությանը.

մասնակցել Համալսարանի գործունեությանն առնչվող հարցերի քննարկմանը և ներկայացնել առաջարկություններ.

Համալսարանի կանոնակարգի դրույթների համաձայն ընտրել ուսուցման այնպիսի մեթոդներ և միջոցներ, որոնք ապահովում են ուսումնական գործընթացի առավել արդյունավետ իրականացումը.

օգտվել Համալսարանի գրադարանից, ուսումնագիտական լաբորատորիաներից, հաշվիչ կենտրոնից, ինչպես նաև սոցիալական ոլորտի ծառայություններից:

77. Գիտամանկավարժական կազմը պարտավոր է`

ժամանակին կատարել կոնտրակտով (պայմանագրով) նախատեսված պարտականությունները.

ենթարկվել ներհամալսարանական կարգապահական կանոններին և Համալսարանի կանոնակարգին.

պահպանել մասնագիտական և գիտական էթիկայի նորմերը:

78. Համալսարանի ուսումնաօժանդակ կազմի տարակարգերն են` լաբորատորիայի վարիչ, ավագ լաբորանտ, լաբորանտ, ուսումնական վարպետ:

79. Ուսումնաօժանդակ կազմում նոր ընդունվող անձանց հետ աշխատանքային պայմանագրերն առաջին անգամ կնքվում են մեկ տարի ժամկետով, իսկ հետագայում` 3 տարին մեկ: Համալսարանում պաշտոնավարման տարիքային սահմանը լաբորատորիայի վարիչի համար 65 տարին է, իսկ մյուս տարակարգերի համար` 60 տարին:

80. Համալսարանի ծառայողների հետ աշխատանքային պայմանագրերը կնքվում և սահմանված կարգով լուծվում են համապատասխան ստորաբաժանումների ղեկավարների կողմից:

YI. Համալսարանի ուսանողները և ունկնդիրները

81. Համալսարանի ուսանողներ են համարվում սահմանված կարգով Համալսարան ընդունված սովորողները, որոնք հավակնում են Համալսարանի կողմից շնորհվող որևէ որակավորման աստիճանի:

82. Համալսարանի ասպիրանտներ են համարվում Համալսարանի ուսանողները, որոնք հավակնում են մագիստրոսի և հետազոտողի որակավորման աստիճանների:

83. Որակավորման բոլոր աստիճանների համար ընդունելության պահանջները որոշում է Համալսարանը` համաձայն պետական բուհերի ընդունելության ՀՀ կառավարության կողմից սահմանված կարգի:

84. Համալսարանի ունկնդիրներ են համարվում Համալսարանի նախապատրաստական, մասնագետների կատարելագործման և այլ բաժանմունքների սովորողները, որոնք գրանցված չեն Համալսարանի ուսանողական կազմում: Ունկնդիրների իրավունքներն ու պարտականությունները սահմանվում են Համալսարանի կանոնակարգով:

85. Համալսարանին հատկացված պետական պատվերի շրջանակներում ընդունված ուսանողների ուսուցումն անվճար է: Պետական պատվերից դուրս ընդունված ուսանողների և այլ բուհերից տեղափոխվածների ուսուցումը, ինչպես նաև երկրորդ մասնագիտությամբ համատեղված ուսուցումը վճարովի է: Ուսման վարձի չափը սահմանում է Համալսարանի հոգաբարձուների խորհուրդը:

86. Անբավարար առաջադիմության պատճառով կրկնակի ուսուցման համար կուրսում թողնվող ուսանողները տեղափոխվում են վճարովի ուսուցման տարակարգ: Ուսանողների կրկնակի ուսուցման, ազատման և վերականգնման, ինչպես նաև վճարովի ուսուցման տարակարգից անվճար ուսուցման տարակարգ տեղափոխվելու կարգը սահմանվում է Համալսարանի կանոնակարգով:

87. Համալսարանը կարող է կազմակերպել աշխատող ուսանողների արտադրությունից չկտրված ուսուցում` վճարովի հիմունքներով: Ուսուցման կարգը սահմանվում է Համալսարանի կանոնակարգով:

88. Անվճար ուսուցման տարակարգում ընդգրկված ուսանողները կրթաթոշակ են ստանում ՀՀ կառավարության կողմից սահմանված կարգով: Առավել առաջադիմող ուսանողներին Համալսարանի գիտական խորհրդի որոշմամբ կարող է նշանակվել անվանական կրթաթոշակ:

89. Արտասահմանյան քաղաքացիների ուսուցումը Համալսարանում իրականացվում է վճարովի հիմունքներով` համաձայն Համալսարանի հետ կնքված պայմանագրերի:

90. Համալսարանի ուսանողներն իրավունք ունեն`

օգտվելու մասնագիտացված լսարաններից, գծագրական սրահներից, լաբորատորիաներից, գրադարանից և Համալսարանի մարզական-առողջարարական, մշակութային, հանրակացարանային համալիրից, սոցիալական ապահովության բոլոր ծառայություններից.

համատեղելու հիմնական ուսումնական մասնագիտության ուսուցումը երկրորդ մասնագիտության ուսուցման հետ և ստանալու երկու որակավորման աստիճան.

սովորելու ուսուցման կրճատված տևողությամբ անհատական ուսումնական պլաններով.

ներկայացնելու կարծիքներ իրենց դասավանդող պրոֆեսորադասախոսական կազմի ընտրության և ուսումնական պլանում ընդգրկված առարկաների վերաբերյալ.

առաջադրելու ներկայացուցիչներ Համալսարանի ընտրովի մարմիններում. մասնակցելու Համալսարանի գործունեությանն առնչվող հարցերի քննարկմանը և ներկայացնելու առաջարկություններ.

ստեղծելու ուսանողական ինքնակառավարման մարմիններ, որոնց գործունեությունը չի հակասում Համալսարանի օրինադրությանը և կանոնակարգին.

համատեղելու ուսուցումը և աշխատանքը Համալսարանի ստորաբաժանումներում` համաձայն Համալսարանի կանոնակարգի:

91. Ուսանողները պարտավոր են`

ենթարկվելու ներհամալսարանական կարգապահական կանոններին.

խնամքով վերաբերվելու և օգտագործելու Համալսարանի շինությունները, գույքը, գրադարանային ֆոնդը, լաբորատոր սարքերն ու տեղակայանքները.

պարտադիր կարգով հաճախելու ուսումնական պլանով նախատեսված առարկաների պարապմունքներին.

ժամանակին կատարելու բոլոր առաջադրանքները, հանձնելու ստուգարքներն ու քննությունները:

92. Ուսումնական պլանով նախատեսված առաջադրանքները կատարելու, պետական ամփոփիչ քննությունն ու ավարտական աշխատանքը հանձնելու, ինչպես նաև համապատասխան թեզը պաշտպանելու դեպքում ուսանողներին շնորհվում է որակավորման կամ գիտական աստիճան և տրվում Հայաստանում հաստատագրված ու Համալսարանում գրանցված դիպլոմներ:

93. Ուսումնական պլանը մասամբ կատարելու դեպքում ուսանողին տրվում է համապատասխան վկայական:

94. Համալսարանի շրջանավարտները կարող են աշխատանքի ընդունվել Համալսարանի` այլ կազմակերպությունների հետ կնքած ուղղակի պայմանագրերի հիման վրա կամ ինքնատեղավորման կարգով:

YII. Ուսումնական գործընթացի կազմակերպումը

95. Համալսարանում ուսուցման լեզուն հայերենն է (բացառությամբ արտասահմանյան ուսանողների բաժանմունքի): Ուսումնառության ընթացքում օտար լեզուներ կարող են կիրառվել այլ պետություններից հրավիրված դասախոսների կողմից կամ օտար լեզուների ուսուցման նպատակով:

96. Ուսուցման բովանդակությունը Համալսարանում, ըստ ճարտարագիտության ոլորտների, տարբերակվում է համաձայն ուսումնական մասնագիտությունների, որոնց անվանացանկը որակավորման յուրաքանչյուր աստիճանի համար Համալսարանի գիտական խորհրդի առաջարկությամբ հաստատում է ՀՀ բարձրագույն կրթության և գիտության նախարարությունը:

Յուրաքանչյուր մասնագիտության շրջանակներում, համապատասխան պատվերի առկայության պայմաններում, կարող են ստեղծվել ճյուղային կողմնորոշմամբ մասնագիտացումներ: Նոր մասնագիտություններ և մասնագիտացումների ստեղծման ու գործողների լուծարման կարգը որոշվում է Համալսարանի կանոնակարգով:

97. Ուսումնական գործընթացի կազմակերպման և կառավարման հիմնական չափորոշիչ փաստաթուղթը մասնագիտության ուսումնական պլանն է, որը որոշում է նրա ուսուցման բովանդակությունը:

98. Ուսուցման պլանները կազմում են մասնագիտացնող դեպարտամենտները և ամբիոնները` շրջանավարտների որակավորման բնութագրերի հիման վրա: Ուսումնական պլանների կազմման և ուսումնական գործընթացի կազմակերպման կանոնները սահմանվում են Համալսարանի կանոնակարգով:

99. Ուսումնական պլաններն անցնում են ներհամալսարանական և արտաքին փորձաքննություն, քննարկվում մասնագիտացնող դպրոցի խորհրդում և ուսումնական տարվա սկզբից ոչ պակաս, քան 5 ամիս առաջ հաստատվում Համալսարանի գիտական խորհրդի կողմից:

100. Ուսումնական պլանի բաղկացուցիչներն են` ուսումնական առարկաները, ուսումնաարտադրական պրակտիկան և ավարտական (դիպլոմային) աշխատանքը: Ճարտարագիտության մագիստրոսի որակավորման աստիճանի համար ավարտական աշխատանքը համապատասխան թեզն է:

Ըստ նշանակության ուսումնական առարկաները դասակարգվում են երկու խմբի` պարտադիր ուսուցման և ընտրովի:

101. Ուսումնական առարկաների նպատակները, բովանդակությունը, տրամաբանական հաջորդականությունը, փոխադարձ կապը, երաշխավորվող գրականությունը, ուսումնառությունն սկսելու համար անհրաժեշտ նվազագույն գիտելիքները, ըստ ուսուցման ձևերի ուսումնական պլանով հատկացված ժամաքանակի բաշխումը և քննական պահանջները որոշվում են համապատասխան ամբիոնների կողմից կազմված առարկաների ծրագրերով: Ծրագրերը համապատասխան մասնագիտացնող դպրոցի խորհրդի երաշխավորությամբ հաստատում է դպրոցի տնօրենը: Հաստատագրված ուսումնական առարկաները պայմանանշվում և գրանցվում են Համալսարանի առարկայացանկում:

102. Ուսումնական պլանները Համալսարանում իրականացվում են ուսուցման արտադրությունից կտրված և չկտրված ձևերի միջոցով: Ուսուցման գործընթացը կազմակերպվում է ուսումնական տարիներով, որոնք բաժանվում են կիսամյակների: Ուսուցման տևողությունը կարող է փոփոխվել միայն Համալսարանի գիտական խորհրդի որոշմամբ:

103. Ճարտարագիտության բակալավրի ծրագրով սովորող այն ուսանողներին, որոնք առաջին երկու տարիների ուսումնառության արդյունքներով ցուցաբերել են առաջադիմության բարձր ցուցանիշներ, իրավունք է վերապահվում շարունակելու ուսումն իրենց կողմից կազմված անհատական ուսումնական պլաններով: Այդ պլանները համապատասխան դեպարտամենտի (ամբիոնի) երաշխավորությամբ հաստատում է մասնագիտացնող դպրոցի տնօրենը:

104. Ճարտարագիտության մագիստրոսի և հետազոտողի ծրագրով ուսուցումը հիմնականում իրականացվում է անհատական ուսումնական պլաններով, որոնք գիտական ղեկավարի երաշխավորությամբ հաստատում է ասպիրանտական դպրոցի տնօրենը:

105. (105-րդ կետն ուժը կորցրել է 03.08.99 N 490)

106. Ճարտարագիտության բակալավրի ծրագրով սովորող այն անձինք, որոնք չեն ցուցաբերում առաջադիմության անհրաժեշտ ցուցանիշներ և դուրս են մնում նշված որակավորման աստիճանին հավակնող ուսանողական կազմից, սահմանված կարգով ուսումնառությունը կարող են շարունակել կրտսեր ճարտարագետի ծրագրով:

107. Պետական ամփոփիչ քննությունն իրականացվում է ընդհանուր ճարտարագիտական և մասնագիտական առարկաների ուսումնառությունն ավարտելուց հետո և, որպես կանոն, նախորդում է ավարտական (դիպլոմային) աշխատանքի պաշտպանությանը:

108. Ավարտական (դիպլոմային) աշխատանքի պաշտպանության իրավունք վերապահվում է ճարտարագիտության բակալավրի ծրագրով սովորող այն անձանց, ովքեր լրիվ ծավալով ուսումնասիրել և հանձնել են մասնագիտության (մասնագիտացման) ուսումնական պլանով նախատեսված առարկայական դասընթացները, անցել ուսումնաարտադրական պրակտիկան ու հանձնել պետական ամփոփիչ քննություն:

109. Համալսարանի ասպիրանտական դպրոցում սովորելու իրավունք են ստանում այն անձինք, ովքեր բավարարում են ճարտարագիտության մագիստրոսի կամ ճարտարագետ-հետազոտողի ծրագրով ուսուցման շեմային պահանջները:

Անհատական ուսումնական պլանով նախատեսված պարտադիր և ընտրովի առարկայական դասընթացների լրիվ ծավալն ուսումնասիրելուց հետո այդ անձանց թույլ է տրվում պաշտպանել մագիստրոսական թեզ կամ հանձնել համապատասխան քննություններ:

YIII. Գիտահետազոտական և ստեղծագործական աշխատանքի կազմակերպումը

110. Համալսարանը քաջալերում է հիմնարար և կիրառական գիտությունների բոլոր ճյուղերի զարգացումը, երաշխավորում է հետազոտողների կողմից գիտական թեմաների ընտրության ազատությունը:

111. Գիտական աշխատանքի կազմակերպման հիմնական օղակը դեպարտամենտներն ու ամբիոններն են, որոնք ապահովում են Համալսարանի ուսումնամեթոդական և հետազոտական աշխատանքների միասնությունը: Գիտական հետազոտությունները կազմակերպվում են պայմանագրային սկզբունքով:

112. Գիտական աշխատանքների ֆինանսավորումը կատարվում է պետբյուջետային միջոցներից, գիտության զարգացման ներքին և արտաքին հիմնադրամներից, Համալսարանի առևտրային ու գիտաարտադրական գործունեության եկամուտներից, գերատեսչությունների և կազմակերպությունների հետ կնքված տնտեսական պայմանագրերից:

113. Գիտական հետազոտությունների համար Համալսարանի հատկացումների պլանավորումն ու բաշխումն ըստ դպրոցների և այլ ստորաբաժանումների իրականացվում է Համալսարանի կանոնակարգին համապատասխան բաժնում սահմանված կարգով:

114. Գիտական աշխատանքների վարձատրման, սպասարկման, պայմանագրերի կազմման, հաշվետվության, ինչպես նաև գիտական աշխատանքներից ստացած եկամտի տնօրինման կարգը սահմանվում է Համալսարանի կանոնակարգով:

115. Համալսարանի ստորաբաժանումները կարող են ստեղծել գիտական համագործակցության ինքնուրույն կապեր Հայաստանի և արտասահմանի բուհերի ու այլ կազմակերպությունների հետ, անարգել իրականացնել գիտնականների և մասնագետների փոխանակություն:

116. Համալսարանում ստեղծված մտավոր աշխատանքի արդյունքները տնօրինվում են ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

IX. Համալսարանի գույքը և ֆինանսական գործունեությունը

117. Համալսարանի գույքի կազմի մեջ են մտնում հիմնական և շրջանառու միջոցները` մտավոր աշխատանքի արդյունքները, շինությունները, շարժական գույքը, ֆինանսական ռեսուրսները, արժեթղթերը և ՀՀ օրենսդրությամբ նախատեսված այլ արժեքներ:

118. Համալսարանը, որպես իրավաբանական անձ, ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված կարգով օգտագործում, տիրապետում և տնօրինում է իրեն պատկանող գույքը:

119. Համալսարանի ֆինանսական միջոցները կազմվում են պետբյուջետային և արտաբյուջետային միջոցներից: Պետբյուջետային միջոցները Համալսարանը ստանում և օգտագործում է ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

120. Համալսարանի արտաբյուջետային միջոցների հիմնական աղբյուրներն են`

մասնագետների պայմանագրային ուսուցման համար Հայաստանի և այլ պետությունների ձեռնարկություններից ու կազմակերպություններից ստացված միջոցները.

վճարովի ուսուցման համակարգից գոյացած միջոցները.

Համալսարանի տնտպայմանագրային գիտահետազոտական աշխատանքներից, արտադրական և առևտրային գործունեությունից ստացված եկամուտները.

Հայաստանի և այլ պետությունների ձեռնարկությունների, կազմակերպությունների և քաղաքացիների բարեգործական ներդրումները և նվիրատվությունները:

121. Արտաբյուջետային միջոցները չեն կարող հիմք հանդիսանալ Հայաստանի պետբյուջետային ֆինանսավորման կրճատման համար:

122. Համալսարանի բոլոր ծախսերն ու եկամուտները պլանավորվում և օգտագործվում են համաձայն նրա տարեկան բյուջեի ընդհանուր նախահաշվի (ֆինանսական պլանի), որը Համալսարանի խորհրդի երաշխավորությամբ հաստատում է հոգաբարձուների խորհուրդը: Նախահաշվի պետբյուջետային մասը հոգաբարձուների խորհրդի առաջարկությամբ ՀՀ բարձրագույն կրթության և գիտության նախարարություն է ներկայացվում սահմանված կարգով:

123. Համալսարանի պետբյուջետային և արտաբյուջետային միջոցները բաշխվում են ըստ դպրոցների ու ստորաբաժանումների` հոգաբարձուների խորհրդի կողմից հաստատված կարգով: Դպրոցներն (ստորաբաժանումները) իրենց իրավասությունների շրջանակներում ինքնուրույն տնօրինում են սեփական միջոցները:

124. Համալսարանն իրավունք ունի`

իր ընդհանուր միջոցների սահմաններում վերանայելու և փոփոխելու ծախսերի չափերն ըստ նախահաշվի առանձին հոդվածների` բացառությամբ աշխատավարձի և կրթաթոշակների պետբյուջետային հիմնադրամի.

ֆինանսավորման բոլոր աղբյուրների հաշվին, բացի պետբյուջետային հատկացումներից, ձևավորելու զանազան հիմնադրամներ, այդ թվում` արտաբյուջետային աշխատավարձի հիմնադրամ` համաձայն հոգաբարձուների խորհրդի կողմից հաստատված նախահաշվի.

հաստատված ընդհանուր աշխատավարձի հիմնադրամի շրջանակներում սահմանելու պրոֆեսորադասախոսական, գիտահետազոտական, ուսումնաօժանդակ անձնակազմի և ծառայողների թվաքանակը, հաստիքացուցակը, աշխատավարձի չափն ու վարձատրման պայմանները.

կնքելու տնտեսական և այլ պայմանագրեր, այդ թվում` արտասահմանյան կազմակերպությունների հետ.

ստանալու բանկային վարկ.

օտարելու և վարձակալական հիմունքներով այլ կազմակերպությունների տրամադրելու իրեն պատկանող գույքը.

Հայաստանի Հանրապետությունում և արտասահմանում, սահմանված կարգով, ձեռք բերելու Համալսարանի գործունեության համար անհրաժեշտ գույք:

125. Համալսարանի աշխատավարձի հիմնադրամը ձևավորվում է պետբյուջետային և արտաբյուջետային միջոցներից:

X. Եզրափակիչ դրույթներ

126. Համալսարանի վերակառուցումը կամ լուծարումը կատարվում է ՀՀ կառավարության կողմից` օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

__________________________________ * Մինչ Համալսարանի կառուցվածքի համապատասխանեցումը սույն օրինադրությանը և գլխավոր պլանին, դպրոցների իրավասությունները կարող են փոխանցվել գործող ֆակուլտետներին: