Հ Ա Մ Ա Ձ Ա Յ Ն Ա Գ Ի Ր

Գլխավոր խողովակաշարերով նավթի և նավթամթերքների տարանցման բնագավառում համաձայնեցված քաղաքականություն անցկացնելու մասին

Սույն Համաձայնագրի մասնակից պետությունները ի դեմս Կառավարությունների, այսուհետ` Կողմեր,

ղեկավարվելով 1994 թվականի դեկտեմբերի 17-ի՝ Էներգետիկ խարտիային կից Պայմանագրով և Տարանցման կարգի մասին 1992 թվականի փետրվարի 8-ի՝ Համաձայնագրով,

հաշվի առնելով նավթի և նավթամթերքների ազատ տարանցման ապահովման անհրաժեշտությունը` անկախ դրանց ծագումից, նշանակման վայրից և տիրոջից,

ընդունելով նավթով և նավթամթերքներով սույն Համաձայնագրի մասնակից պետությունների ժողովրդական տնտեսությունները ապահովելու նպատակով համաձայնեցված միջոցների իրականացման կարևորությունը,

Տնտեսական միության ստեղծման մասին 1993 թվականի սեպտեմբերի 24-ի Պայմանագրի դրույթների հետագա իրագործման նպատակով,

համաձայնեցին ներքոհիշյալի մասին.

Հ ո դ վ ա ծ  1

Սույն Համաձայնագրի նպատակների համար ստորև նշված հասկացությունները ունեն հետևյալ նշանակությունները.

«տարանցում»` մի Կողմի տարածքում ծագող նավթի և նավթամթերքների տեղափոխումը Կողմերից մեկի տարածքով երրորդ Կողմի սպառողների համար,

«նավթի և նավթամթերքների մայրուղային խողովակաշարարեր»՝ գծային սողնակներով և կատոդային պաշտպանության կայաններով, շտեմարանային տարողություններով և առանց դրա պոմպային կայաններով, նավթի և նավթամթերքների խողովակաշարերի հսկողության և կառավարման կետերով, դրանց վրա արտադրատեխնոլոգիական կապով, նավթի և նավթամթերքների խողովակաշարերի սպառողների էլեկտրամատակարարման գծերով, նավթի և նավթամթերքների խողովակաշարերի անվտանգությունն ապահովող վերանորոգման-շահագործման կետերով և ենթակառուցվածքով, ընդունման և հանձնման, դատարկման, լցման և բեռնման կետերով նավթի և նավթամթերքների խողովակաշարեր,

«նավթամթերքներ»` նավթի մշակումից ստացված պատրաստի արտադրանք:

Հ ո դ վ ա ծ  2

Կողմերը միջոցներ են ձեռնարկում իրենց պետությունների տարածքներով խողովակաշարային տեղափոխման ժամանակ նավթի և նավթամթերքների ազատ տարանցման ապահովման նպատակով: Կողմերից մեկի տարածքով տարանցումով մատակարարվող նավթը և նավթամթերքները չեն կարող օգտագործվել այն Կողմի կարիքների համար, որի տարածքով իրականացվում է տարանցումը:

Հ ո դ վ ա ծ  3

Կողմերի գլխավոր խողովակաշարերով նավթի և նավթամթերքների տարանցումը իրականացվում է բազմակողմ և երկկողմ արձանագրություններին համապատասխան` համաձայնեցնելով տարանցման ծավալները և գրաֆիկները` դրանց արտադրության ծավալների հաշվառմամբ:

Հ ո դ վ ա ծ  4

Կողմերը միջոցներ են ձեռնարկում նավթի տարանցման և նավթամթերքների տեղափոխման համար հաշվարկները ժամանակին ապահովելու նպատակով:

Նավթի տարանցման համար հաշվարկները իրականացվում են Կողմերի միջև համաձայնեցված սակագներով և կատարվում են Կողմերի տնտեսվարող սուբյեկտների միջև կնքված պայմանագրերի հիման վրա:

Նավթամթերքների տեղափոխման համար հաշվարկները կատարվում են Կողմերի տնտեսվարող սուբյեկտների միջև կնքված պայմանագրերի հիման վրա:

Հ ո դ վ ա ծ  5

Նավթի հաշվառման, ընդունման, հանձնման, տեղափոխման, պահպանման, բեռնման համար գործողությունների անցկացումը, ինչպես նաև նավթի խողովակաշարերի ռեժիմների և նավթի հոսքերի օպերատիվ կառավարումը իրականացվում է Կողմերի միջև համաձայնեցված նորմերով և կանոններով:

Հ ո դ վ ա ծ  6

Վթարային իրավիճակների ծագման դեպքում Կողմերը միմյանց օգնություն և օժանդակություն են ցուցաբերում դրանց հետևանքների վերացման գործում: Վթարային իրավիճակների պատճառով տեղափոխվող նավթի և նավթամթերքների կրճատված ծավալները բաշխվում են կնքված պայմանագրերով նախատեսված ծավալներին համամասնորեն: Վթարների արդյունքում նավթի և նավթամթերքների կորուստները, ինչպես նաև վթարների հետևանքների վերացման վրա կատարված ծախսերը փոխհատուցում են վթարներում մեղավոր կազմակերպությունները: Վթարների պատճառները պարզվում են հատուկ ստեղծվող հանձնաժողովի կողմից` շահագրգիռ Կողմերի ներկայացուցիչների մասնակցությամբ:

Վթարների արագ վերացման համար Կողմերը իրավունք են տալիս նավթի և նավթամթերքների խողովակաշարերի օբյեկտների վթարավերականգնողական ստորաբաժանումներին շահագրգիռ Կողմի տարածք ազատ կերպով ներմուծել և/կամ արտահանել սարքավորումներ և նյութեր` այդ ստորաբաժանումների տեխնիկական զինվածության տաբելին համապատասխան: Ընդ որում‚ Կողմերը պարտավորվում են չկիրառել մաքսային տուրքեր, մաքսային այլ վճարումներ և դրանց համարժեք գանձումներ, ինչպես նաև նշված սարքավորումների և նյութերի վրա ոչ սակագնային բնույթի սահմանափակումներ:

Մաքսային տուրքերով և գանձումներով չեն հարկվում նավթը և նավթամթերքները, որոնք անհրաժեշտ են տեխնոլոգիական ծավալների լրացման համար նավթի և նավթամթերքների գլխավոր խողովակաշարերում վթարների վերացման դեպքում:

Հ ո դ վ ա ծ  7

Կողմերը միջոցներ են ձեռնարկում, այդ թվում համատեղ, նրա համար, որպեսզի Կողմերից որևէ մեկը չկանգնի նավթի և նավթամթերքների մատակարարման աղբյուրներից անջատման սպառնալիքի տակ և վնաս չհասցվի նավթ և նավթամթերքներ մատակարարող պետությունների, տարանցման և սպառող մասնակից պետությունների շահերին:

Կողմերը պարտավորվում են նավթի և նավթամթերքների տարանցման համար ապահովել խողովակաշարային տրանսպորտի օբյեկտների անխափան և անվտանգ գործունեությունը:

Նավթի և նավթամթերքների խողովակաշարարեի օբյեկտները շահագործող տնտեսվարող սուբյեկտների գործունեությունը կարգավորվում է Կողմերի ազգային օրենսդրություններով կամ Կողմերի միջև կնքված համաձայնագրերով:

Հ ո դ վ ա ծ  8

Կողմերը պարտավորվում են միակողմանի կարգով որոշումներ չընդունել, որոնք կհանգեցնեն տարանցման պայմանների վատթարացմանը: Նավթի և նավթամթերքների տարանցման հետ կապված վեճի ծագման դեպքում, որի կարգավորումը նախատեսված չէ տնտեսվարող սուբյեկտների միջև կնքված համապատասխան պայմանագրերում, Կողմերը պարտավորվում են չդադարեցնել և չկրճատել դրանց մատակարարումը մինչև վեճի կարգավորումը: Կողմերը պարտավորություն չեն կրում տնտեսվարող սուբյեկտների կողմից տարանցման իրականացման հետ կապված պայմանագրերից բխող իրենց պարտավորությունների կատարման համար:

Հ ո դ վ ա ծ  9

Սույն Համաձայնագրի դրույթների մեկնաբանման և կիրառման հետ կապված Կողմերի միջև վեճերը, ինչպես նաև Կողմերի իրավունքները և պարտավորությունները շոշափող վեճերը, կկարգավորվեն շահագրգիռ Կողմերի միջև խորհրդակցություններ և բանակցություններ անցկացնելու միջոցով կամ միջազգային իրավունքի նորմերով, սույն Համաձայնագրով և Էներգետիկ խարտիային կից Պայմանագրով նախատեսված այլ ընթացակարգերի միջոցով:

Հ ո դ վ ա ծ  10

Սույն Համաձայնագիրը բաց է նրան մասնակցելու շահագրգռված և սույն Համաձայնագրից բխող պարտավորությունները ստանձնելու պատրաստակամ պետությունների կողմից միանալու համար: Միացումը համարվում է ուժի մեջ մտած ավանդապահի կողմից համապատասխան ծանուցումը ստանալու օրվանից:

Հ ո դ վ ա ծ  11

Սույն Համաձայնագրի դրույթները չեն շոշափում այլ միջազգային պայմանագրերին համապատասխան Կողմերի ստանձնած պարտավորությունները:

Հ ո դ վ ա ծ  12

Սույն Համաձայնագիրը ժամանակավորապես կիրառվում է ստորագրման օրվանից և ուժի մեջ է մտնում դրա ուժի մեջ մտնելու համար անհրաժեշտ՝ Կողմերի ներպետական ընթացակարգերի կատարման մասին երրորդ ծանուցումը ավանդապահին ի պահ հանձնելու օրվանից:

Հ ո դ վ ա ծ  13

 Յուրաքանչյուր Կողմ կարող է դուրս գալ սույն Համաձայնագրից` դուրս գալուց առնվազն 6 ամիս առաջ այդ մասին գրավոր ծանուցելով ավանդապահին` կարգավորելով սույն Համաձայնագրից առաջացած ֆինանսական և այլ պարտավորությունները:

Կատարված է Մոսկվա քաղաքում 1996 թվականի ապրիլի 12-ին, մեկ բնօրինակով` ռուսերեն: Բնօրինակը պահվում է Անկախ Պետությունների Համագործակցության Գործադիր քարտուղարությունում, որը սույն Համաձայնագիրը ստորագրած յուրաքանչյուր պետությանը կուղարկի դրա հաստատված պատճենը:

*Հայաստանի Հանրապետությունը Համաձայնագիրը ստորագրել է վերապահումով. «12-րդ հոդվածից բացառել «...ժամանակավորապես կիրառվում է ստորագրման օրվանից…»»:

**Համաձայնագիրը Հայաստանի Հանրապետության համար ուժի մեջ է մտել 1998 թվականի փետրվարի 17-ից: